Prentenboeken, daar zit muziek in!

Transcriptie

1 Prentenboeken, daar zit muziek in! Elk jaar in januari vinden de peutervoorleesdagen plaats. Dit evenement krijgt steeds meer aandacht. Muziek-op-Schoot docenten worden geregeld gevraagd workshops te geven in bibliotheken en kindercentra. In dit artikel tref je muzikale ideeën rondom de prentenboeken van het jaar uit 2006, 2007 en De meeste kindercentra en basisscholen hebben deze boeken in bezit. Het zijn juweeltjes, we hopen dat deze lesideeën inspireren om ze nog eens uit de kast te pakken. Groep Peuters en kleuters. Doel De ontwikkelingsdoelen staan, schuin gedrukt en tussen ( ), bij de activiteiten Benodigdheden cd Pyramide 2008-II, track 5-9 Bij prentenboek Dat ben jij Kiki ISBN per 2 á 3 kinderen een groot kleed (oude lakens, dekens of slaapzakken) Bij prentenboek Kleine Kangoeroe ISBN knuffels of plaatjes van vlinder, vogel, olifant, aap en giraffe Bij prentenboek Kleine muis zoekt een huis ISBN knuffels of plaatjes van een muis, mol, konijn, das en beer Ruimte Een speel- of gymlokaal Duur Elke activiteit duurt ongeveer 5 minuten. Saskia Beverloo en Tineke Vlaming Algemeen Alle hieronder beschreven activiteiten zijn afzonderlijk uitvoerbaar. Het leukst is echter om één van de boeken voor te lezen en dan telkens als er een spelidee is, dit uit te voeren. Na elke activiteit pak je het boek weer en lees je verder tot zich weer een activiteit aandient. In dit artikel vind je 2 à 3 activiteiten per boek. Voor een les van 30 à 40 minuten over een boek heb je meer activiteiten nodig. Alle ruimte voor een eigen creatieve inbreng! Prentenboek van het jaar 2006 Op een regenachtige dag bekijken Kiki, een eendje, en haar opa het fotoboek van Kiki. Zo passeert het leven van Kiki: van pasgeborene in een wiegje via de eerste stapjes en rondrijden in een wagentje naar de eerste verjaardag. Tot slot maakt Kiki nog een tekening voor opa. Muzikale activiteiten bij het boek Cd Pyramide 2008-II, track 5 Als Kiki in het boek haar eerste stapjes zet, sluiten we daarbij aan met het wandelliedje. Vorm met de hele groep een kring en loop tijdens het lied in het rond (motorische ontwikkeling). Aan het eind valt iedereen op de grond. Dit spel kan eindeloos herhaald worden. Bij oudere peuters kun je variaties invoegen. In plaats van wandelen kunnen we stampen, rennen, sluipen of springen (taalontwikkeling, motorische ontwikkeling). Wanneer het spel al vaker gespeeld is, kunt u de kinderen vragen welke voortgangsbeweging ze willen doen. Voorbereiding Zorg dat je de inhoud van de prentenboeken goed kent. 9

2 Cd Pyramide 2008-II, track 6 Deze activiteit kan alleen in ouder-kind groepen gespeeld worden. Kiki wordt rondgereden in een wagentje. Met een toepasselijk oud-hollandse liedje (cultuuroverdracht) en met de volgende activiteit is succes verzekerd! Op een groot kleed, bijvoorbeeld een laken of een slaapzak, zitten aan één uiteinde twee á vier kinderen. Aan het andere eind trekken twee volwassenen (ruimtelijke oriëntatie). Kleine kangoeroe De kinderen zitten met hun rug naar de ouders toe. (zie foto). Wanneer je als volwassenen snel trekt en vervolgens stopt, vallen de kinderen zachtjes op het kleed. Wanneer ze andersom zouden zitten kunnen ze (hard) van het kleed afvallen. Niet toestaan dus! Kinderen krijgen niet snel genoeg van deze activiteit. Voor ouders is het trekken van de kleden vrij zwaar. Daarom, voer het spel niet te vaak uit! Meld van te voren wanneer het de laatste keer is. De kinderen zijn dan voorbereid op het einde van het spel. Niet alle kinderen vinden het leuk om op een kleed te worden rondgetrokken. Zij mogen zelf een kleed (met daarop een knuffel) rondtrekken. Of, als ze dat ook niet willen, worden ze door de ouder gedragen. Prentenboek van het jaar 2007 Mama Kangoeroe vindt dat haar kleintje nu groot genoeg is om uit de buidel te springen en de wijde wereld in te gaan. Maar Kleine Kangoeroe vindt het veilig en warm in de buidel. Allerlei dieren komen langs en proberen hem te verlokken om met hen mee te spelen. Maar Kleine Kangoeroe wil niet. Uiteindelijk komt er een andere kleine kangoeroe. Pas dan springt Kleine Kangoeroe de wijde wereld in. 10

3 Cd Pyramide 2008-II, track 7 Mama wil je me dragen Spring op de grond Dit liedje past bij het thema van het boek: veiligheid zoeken. Voor veel ouders en kinderen is dat herkenbaar. Hoeveel jonge kinderen klampen zich niet vast aan de ouder in nieuwe situaties en willen gedragen worden? Daarom is dit lied, ook buiten het prentenboek om, prima te gebruiken in een andere lesopzet, met als thema veiligheid en geborgenheid. In de compositie van het lied zijn twee verschillende stemmingen verwerkt. Het couplet geeft de aanhankelijkheid weer in het wiegende karakter van de 6/8 maat en de mineur toonsoort (sociaal-emotionele ontwikkeling). Het refrein nodigt uit tot springen door kwartsprongen in de majeur melodie en de 4/4 maatsoort (ontwikkeling van motoriek en maatgevoel). Spelvorm bij bovenstaand lied Bij de coupletten De kinderen staan (met hun ouders) twee-aan-twee in een kring. Ze wiegen op de maat mee van het ene op het andere been. Daarbij houden ze elkaars handen vast of, in een ouder-kind groep, omarmen ze elkaar. In een groep zonder ouders kunt u de kinderen eventueel met een knuffel laten wiegen en springen. Bij het refrein (wordt twee maal achter elkaar gezongen) Bij: maar spring op de grond : 3x springen. Bij: draai in het rond : draai eenmaal om de eigen as terwijl je intussen 3x springt. Bij: ga de wijde wereld in : met de armen een grote ronde beweging maken als bij maneschijn Bij dan heb je t naar je zin : 3x klappen bij onderstreepte woorden. Als afsluiting maken de kinderen bij het uitroepen van Hoera! een grote sprong met de armen omhoog. 11

4 Cd Pyramide 2008-II, track 8 Lees met de kleuter- of peutergroep het boek. Telkens wanneer een groep dieren de kangoeroe uitnodigt om mee te spelen zing je met de kinderen het eerste couplet van het lied. He, Kleine Kangoeroe, spring je met me mee. Maar de kangoeroe zegt nee. In ouder-kind groepen zitten de ouders met hun kinderen op schoot. Tijdens het zingen laat de ouder het kind voor zich staan en houdt het onder de oksels vast. Op de maat van het lied beweegt het kind op en neer. Bij nee kruipt het kind weer bij de ouder op schoot. Aan het eind van het boek volgt het laatste couplet. He, kleine kangoeroe, spring me achterna. En de kangoeroe zegt ja. Bij dit laatste couplet kunnen de kinderen rondspringen als een kangoeroe. Dit lied is een variatie op het liedje beweeg als een dier*. Prentenboek van het jaar 2008 Kleine muis vindt een grote appel en wil die meeslepen naar haar huis. Daar blijkt dat de appel niet in het huis past, dus gaat ze op zoek naar een groter huis. Achtereenvolgens komt ze bij de mol, het konijn, de das en de beer. De eerste drie kunnen de muis er niet bij hebben; hun hol is al vol. Bij de beer is ze welkom, maar dat vindt ze te gevaarlijk. Op haar zoektocht naar een groter huis heeft ze bijna de hele appel al opgegeten en als ze s avonds moe bij haar eigen holletje aankomt, blijkt het klokhuis er prima in te passen. Dans in het rond Kleine muis zoekt een huis 12

5 Cd Pyramide 2008-II, track 9 Foto's Groepfoto s zijn genomen door cursisten van muziekcentrum Harlekijntje. De foto s van moeder en kind zijn genomen door Tineke Vlaming. Zet de knuffels of de plaatjes klaar (in het zicht) en lees met de kinderen het boek. Wanneer de mol zegt dat ze geen plek heeft voor de muis, pakt u mol en muis op en zingt het eerste couplet van het lied. Beweeg steeds met het dier dat op dat moment aan het woord is. In het eerste couplet: meneer Mol. Ga op dezelfde manier te werk met de volgende coupletten. Neem bij het laatste couplet het muisje in de handen en laat haar daar lekker slapen. De Nationale Voorleesdagen in 2009 zijn van 21 t/m 31 januari. Het prentenboek dat dan centraal staat is: ANTON KAN TOVEREN van Ole Könnecke. Heb je liedjes en/of muzikale activiteiten bij dit boek? Stuur ze naar de redactie, zodat we vanaf begin januari muzikale activiteiten rondom dit prentenboek op de website kunnen plaatsen. Zie ook: * Beweeg als een dier: uit Muziekplezier 1 door Lin de Laat Saskia Beverloo en Tineke Vlaming zijn als redacteuren van de Pyramide verantwoordelijk voor de praktijkartikelen VVE en de onderbouw van de basisschool. 13