Welkom bij het Symposium Energietransitie en maatschappij
|
|
- Nienke Boer
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Welkom bij het Symposium Energietransitie en maatschappij 9 februari 2015
2 Energietransitie en Maatschappij Maandag
3 #stem
4 Tjerk Wagenaar Boegbeeld STEM Natuur & Milieu
5 Energietransitie en Maatschappij Maandag
6 prof. Jacqueline Cramer Arash Aazami Tom Godefrooij
7 #stem
8 dr. Michel Handgraaf Wageningen UR
9 Energie besparen als anderen de rekening betalen Veldexperimenten naar gedragsaspecten van energiebesparing in studentenwoningen en hotels Topsector Energy/STEM symposium
10 Achtergrond Veel energiebesparing hangt samen met gedrag Vaak wordt naar financiele prikkels gegrepen Dat is vaak lastig Als men de rekening niet zelf betaalt Administratie/registratie De psychologie/gedragseconomie biedt alternatieven Ook technologische oplossingen zijn afhankelijk van gedrag implementatie gebruik Wij bestuderen gedrag, technologie en de combinatie Dit leidt tot praktische inzichten En wetenschappelijke kennis 10
11 Onderzoeksdoelen 1. Het begrijpen van (lange-termijn) effecten van interventies op het gebied van energiebesparing in studentenhuisvesting en hotels 2. Het vergroten van kennis over de wijze waarop consumenten technologische innovaties op het gebied van energie waarderen en gebruiken. 11
12 Project - The Student Hotel als living lab - Vragenlijsten - Interventies (manipulaties) - Lange termijn studies met objectieve metingen - Studenten (5-10 maanden), short stay en reguliere hotelgasten - Constante stroom van nieuwe onderzoeksdeelnemers - Bestaande hotels: Amsterdam 1, Rotterdam, Den Haag - Te bouwen: Amsterdam 2 (Parool/Trouw), Eindhoven - Nieuwe perspectieven op energie gedrag - Wetenschappelijke toppublicaties - Directe implementatie in huisvesting/hotel segment. 12
13 Project - In 156 kamers en 18 keukens in 2 hotels: - Heet water meters - Per 10 minuten - Per y minuten (variabel - test) - Electriciteitsmeters (Plugwise) - Verlichting - Overig gebruik - Continue meting - Thermostaatgebruik - Huidige temperatuur - Ingestelde temperatuur - ingeschakeld ja/nee - Aanwezigheid (binnenkomst/vertrek) 13
14 - Picture of graph of plugwise 14
15 - Picture of graph of plugwise 15
16 - Picture of graph of watermeter 16
17 - Picture of graph of plugwise 17
18 0:00 0:40 1:20 2:00 2:40 3:20 4:00 4:40 5:20 6:00 6:40 7:20 8:00 8:40 9:20 10:00 10:40 11:20 12:00 12:40 13:20 14:00 14:40 15:20 16:00 16:40 17:20 18:00 18:40 19:20 20:00 20:40 21:20 22:00 22:40 23:20 Warm water gebruik van twee verschillende kamers over 24 uur Picture of graph of plugwise
19 Charlie McGregor - CEO and Founder TSH Frank Uffen - Marketing and Partnerships Director TSH Marjella van der Linden - PA & Office Manager TSH Stellen ons in staat de onderzoeken uit te voeren: inbouwen meetapparatuur benaderen van de gasten onderzoeksmaterialen verblijf in hotel voor de onderzoekers Externe communicatie Zoeken van partners 19
20 Albert Engel - Director Bectro Marc Koot - Project lead Bectro Daniel Wijma - Engineer Bectro Stellen ons in staat metingen te verrichten: aanpassen van electrische en water systemen om meting mogelijk te maken Kennis van meetapparatuur inbouw van alle meetapparatuur uitlezen van alle meters Ontwikkeling software voor data opslag en verwerking (remote) Ontwikkeling technologische interventies Aandragen partners 20
21 Michel Handgraaf Associate professor Wageningen University, Project lead Anouk Griffioen PhD student Bram Vreugdenhil Researcher Wageningen University Outreach lead Judith Kas Student-assistant 21
22 Project opbrengsten The Student Hotel - Kennis over effectieve interventies - Koplopers in de hotelbranche - Interventies leiden tot: - Kosten reductie - Reductie van CO2 emissies - Toename van environmental awareness voor gasten/studenten Bectro - Installatie van meetapparatuur leidt tot - Meer kennis over het ontwikkelen van sustainable buildings - Meer kennis over gebruik van technologie door gasten - Kennis over meetbaar maken van gedrag 22
23 Huidig experiment - Analoog aan onderzoek uitgevoerd in TSH Rotterdam in Toen met self-reporting - Nu met daadwerkelijke metingen 23
24 Measurements Pre-intervention survey control Intervention without option to commit Intervention with option to commit Gift to other Gift to self Gift to other Gift to self Post-intervention survey 24
25 4 experimentele groepen (+ 1 controlegroep): Kadootje Voor Zelf Voor Ander Commitment Ja Nee 28
26 Mean Average Shower Time Scores Eerste bevindingen Average Shower Time (Minutes) Temporal Comparison 13,00 12,50 12,00 11,50 11,00 10,50 10,00 9,50 9,00 8,50 8,00 7,50 7,00 6,50 6,00 Pre 8,86 Post 9,13 Pre 11,55 Post 10,88 Pre 10,83 Post 9,53 Pre 10,52 Post 8,98 Pre 9,47 Control NC/GS NC/GO C/GS C/GO Post 10,06 29
27 Gemiddelde tijd onder de douche: Kadootje Voor Zelf Voor Ander Commitment Ja ++ 0 Nee
28 Ander energiegedrag en attitudes: Kadootje Voor Zelf Voor Ander Commitment Ja + 0 Nee
29 Project wat volgt? - Meer experimenten - Veld - Lab - Hotelgasten Het effect van de milieuattitude van de directe omgeving op energiebesparing effecten van technologische interventies op milieuattitude en milieugedrag Studie 4a,b: Het effect van informatie op milieuattitude, waargenomen gedragscontrole en resulterend energiebesparend gedrag bij studenten Etc! 32
30 Project wat volgt? - Nieuwe partners voor financiering bemetering Amsterdam 2 - Alliander - Toekomstige Student Hotels (Eindhoven?) - Media/exposure - Website - Class Workshops - Wetenschappelijke congressen 33
31 Dank voor de aandacht! 34
32 Contact Information - WUR Michel Handgraaf, project lead michel.handgraaf@wur.nl Bram Vreugdenhil, researcher bram.vreugdenhil@wur.nl Anouk Griffioen, PhD student anouk.griffioen@wur.nl 35
33 #stem
34 prof. Jacqueline Broerse Athena Instituut Vrije Universiteit Amsterdam
35 MY2030S: DUURZAME ENERGIE JACQUELINE BROERSE ATHENA INSTITUUT VRIJE UNIVERSITEIT, AMSTERDAM
36 MY2030: DUURZAME ENERGIE BOTTOM-UP Hoofddoel: Nederlandse burgers toerusten tot change agent in de energie transitie 39
37 MY2030: DUURZAME ENERGIE Fase Activiteit Doel 1 Publieksbijeenkomsten Creëren energiebewustijn 2a Ontwerpateliers Initiatieven SMART maken 2b Identificatie barrières Hindernissen en strategieen 3 Implementeren initiatieven Coaching en ondersteuning 4 Reflectie Succes en faalfactoren in kaart brengen 40
38 4 PUBLIEKSBIJEENKOMSTEN Apeldoorn Amsterdam Boxtel Leiden Toekomst van energiegebruik en -opwekking centraal Ondernemers, wetenschappers, energie-experts, pioniers en columnisten schetsen de gevolgen van de energietransitie Toegankelijk voor breed publiek Microsociety 41
39 MICROSOCIETY Selecte groep van 32 burgers (8 per stad) Afspiegeling NL samenleving (geselecteerd op geslacht, leeftijd, opleidingsniveau, afkomst) Vinden duurzaamheid interessant en belangrijk 2 keer deelname (Apeldoorn-Amsterdam Boxtel-Leiden) Voeren voor- en nagesprekken geleid door VU Doel: Extra prikkels 42
40 VOORGESPREKKEN (50 MINUTEN) 43
41 44 VOORGESPEKKEN
42 1. Waarom is duurzame energie, en dus ook de energietransitie, belangrijk en urgent? VOORGESPREKKEN 2. Welke obstakels en kansen zijn er volgens u? 3. Waar ziet u als burger een rol voor uzelf? 45
43 URGENTIES - Fossiele grondstoffen raken op - Veel uitstoot van schadelijke gassen (CO2-emissie) - We worden steeds meer afhankelijk van andere landen - Wereldbevolking stijgt, we moeten denken aan komende generaties - Wereld dreigt onleefbaar te worden - Teveel gebruik van auto s - Kernenergie geen goed alternatief - heeft veel risico s en is niet duurzaam 46
44 OBSTAKELS - Belangrijke spelers (overheid/energiemaatschappijen) hebben diverse (soms commerciele) belangen - Aanschaf zonnenpanelen is prijzig, niet te veroorloven en lelijk niet bij mij - Regelingen voor duurzame oplossingen zijn onaantrekkelijk (prijzig, veel wetten en regels) - Mensen kiezen eerder voor gemak, alles blijft hetzelfde - Mensen zijn erg individualistisch - Mensen willen niet veranderen 47
45 KANSEN - Meer bewustwording van duurzame energie en besef urgentie bij maatschappij, industrie en overheid door voorlichting en scholing - Bewust-duurzaam gedrag belonen - Alleen groene energie aanbieden - Innovaties stimuleren die minder milieubelastend zijn, zoals elektrische auto s - Meer windmolens en zonnenpanelen makkelijk beschikbaar voor particulieren - Soepele financiering door bijv. aantrekkelijke subsidiering 48
46 49 BOOM DER KANSEN EN OBSTAKELS
47 WAAR ZIEN BURGERS EEN ROL VOOR ZICHZELF? Onwetenheid en weinig kennis in de maatschappij Hoge kosten van innovatieve ontwikkelingen m.b.t. duurzame energie Diverse belangen van de overheid en industrie Gedrag, mentaliteit en houding van de maatschappij 50
48 PUBLIEKSBIJEENKOMST (120 MINUTEN) 51
49 52 APELDOORN AMSTERDAM BOXTEL LEIDEN
50 53 APELDOORN AMSTERDAM BOXTEL LEIDEN
51 NAGESPREKKEN (45 MINUTEN) 54
52 55 NAGESPREKKEN
53 Welke oplossingen kunnen wij bedenken voor de obstakels? NAGESPREKKEN Hoe zou jouw rolmodel/inspirerend persoon dit oplossen? Kan jij deze rol vervullen??? 56
54 Wilt u zich opgeven voor de ontwerp-ateliers? 57
55 58 MY2030: DUURZAME ENERGIE
56 MY2030: DUURZAME ENERGIE 5 intenties 10 aanmeldingen 59
57 MY2030: DUURZAME ENERGIE 5 intenties 10 aanmeldingen 60
58 ONTWERPATELIERS 10 aanmeldingen Doelen: 1. Burger ambities en persoonlijke kwaliteiten m.b.t. energietransitie concreet maken 2. Burger ideeën en initiatieven (verder) ontwikkelen Uitkomsten - Enthousiaste burgers die al langer met (concreet) idee lopen - Lopen structureel tegen verschillende barrières (financiële, organisatorische, regulering) aan - 8 initiatieven verder ondersteund 61
59 Kleinschalige manieren om energie op te wekken in huis Zonnepanelen corporatie: zonnepanelen beschikbaar voor iedereen die het niet kan betalen maar toch wil Een voorbeeld huis met slimme oplossingen voor energie problemen Een zelf-voorzienend huis/kwekerij Een nieuwe hernieuwbare energiebron Een hele wijk energieneutraal maken Een carbon filter voor uitlaatkleppen van auto s en schoorstenen ontwikkelen Educatief programma voor scholen om leerlingen meteen tot actie aan te zetten 62
60 MICROSOCIETY? 5 intenties Lessen: 1. Burgers enthousiasmeren lukt 2. Burgers tot actie aanzetten vereist een ander niveau van inspiratie 3. Vereist een flexibele en tailormade aanpak Next: 1. Keukentafel gesprekken met leden microsociety 2. Lokaal i.p.v centraal 3. Meer ruimte voor ontwikkeling
61 Energietransitie en Maatschappij Maandag
62 Marijn Rijken TNO
63 STEM Energietransitie van onderaf Hoe kunnen lokale duurzame energie-initiatieven de transitie naar een duurzame Nederlandse energiehuishouding versnellen? Marijn Rijken, 9 februari 2015
64 67 De samenleving is in beweging Op basis van: Van der Steen et al., Pop-up publieke waarde; overheidssturing in de context van maatschappelijke zelforganisatie. NSOB.
65 68 De opmars van gebruikers: nieuwe rollen Als burger bij besluitvorming van grootschalige duurzame infrastructuur Als prosumer van lokale duurzame energie Als stakeholder bij de lokale matching van vraag/aanbod Als initiatiefnemer in duurzaamheid en meer algemeen well-being
66 Status van de beweging van onderop (2014) Sinds 2008: 300+ ca. 100 Bron: Anne Marieke Schwenke, AS I-Search
67 70 Energielandschap Nog niet ingericht op participatie en zelforganisatie: Technologie = exclusief Beleid = centralistisch Markt = grote spelers
68
69 72 Andere relatie en inrichting De veranderende maatschappij vraagt om een andere relatie tussen organisaties en eindgebruikers en een andere inrichting. Begrijpen én veranderen van menselijk gedrag Identificeren van nieuwe waarde proposities Aanpassen van beleid en regelgeving Opzetten Publiek-Private Samenwerking
70 Analyse: nieuwe handelingsperspectieven en samenwerkingsvormen voor de belangrijskte stakeholders
71 De oplossing moet gezocht worden in de samenwerking tussen burgers, overheid en het bedrijfsleven. Echter, de huidige dynamiek en onzekerheden in de transitie zijn groot. Partijen staan op een kruispunt en moeten keuzes maken.
72 Overheden staan voor de keuze een passieve houding aannemen, of de beweging van onderop actief te stimuleren. Rijksoverheid bepaalt met haar beleid en wet- en regelgeving de speelruimte en daarmee in belangrijke mate ook de uitkomst. Provincies en Gemeenten kunnen sturen met grondposities, financieringsmogelijkheden en vergunningenbeleid Maar welke rol past de lokale overheid?
73 Lokale energie-coöperaties staan voor de keuze onafhankelijk en lokaal te blijven opereren, of de samenwerking met andere coöperaties, het bedrijfsleven en/of overheden op te zoeken. 3 mogelijke typeringen: de aanjagende coöperatie de competitieve coöperatie de zelfvoorzienende coöperatie
74 De markt Energiebedrijven staan voor de keuze: een afwachtende houding innemen ten aanzien van coöperaties en zelf direct de consument te benaderen met nieuwe duurzame proposities, of de samenwerking met de energie-coöperaties op te zoeken. Netbeheerders hebben een groot belang bij inzicht in het energiegedrag van prosumenten en wat de impact daarvan op het net is, en participeren daarom graag in experimenten van energie-coöperaties. Ze zien zichzelf in de toekomst een rol spelen in het in het verbinden van lokale zelfvoorzienende initiatieven en het orkestreren van lokale flexibiliteit van vraag en aanbod van energie, maar dit past niet binnen de huidige ordening van de markt.
75 een applied game om er zelf mee te experimenteren!
76 #stem
77 Energietransitie en Maatschappij Maandag
78 Manon Janssen Topsector Energie 9 februari 2015
Living Lab van de energietransitie. www.tertium.nl
Living Lab van de energietransitie www.tertium.nl 1. Gespreksleiding 2. Wetenschap & Samenleving 3. Participatie Natasja van den Berg Menno van der Veen @tertiumnl www.tertium.nl Inhoud 1. Korte inleiding
Nadere informatieEnergie besparen als anderen de rekening betalen: Veldexperimenten in The Student Hotel
Energie besparen als anderen de rekening betalen: Veldexperimenten in The Student Hotel Anouk Griffioen, Gerrit Antonides & Michel Handgraaf Wageningen University 1 Achtergrond Energiebesparing hangt voor
Nadere informatieHet hoe en waarom van korter douchen Directe feedback voor langdurige gedragsverandering. Michel Handgraaf & Anouk Griffioen Wageningen Universiteit
Het hoe en waarom van korter douchen Directe feedback voor langdurige gedragsverandering Michel Handgraaf & Anouk Griffioen Wageningen Universiteit 1 Programma vandaag Introductie living lab bij The Student
Nadere informatieDe Energietransitie van Onderaf
De Energietransitie van Onderaf Rapportage WP3 - Handelingsperspectieven DEEL 0 Inleiding 1 Auteurs Roelien Attema & Geerte Paradies Uitgegeven voor Titel Versie 1.0 STEM programma Rapportage WP3 Handelingsperspectieven
Nadere informatieSmart Grids. Ernst ten Heuvelhof 10-1-2011. Challenge the future. Delft University of Technology
Smart Grids Ernst ten Heuvelhof Smart Grids Twee-richtingsverkeer stroom in laagspanningsnet Real time prijzen stroom zichtbaar voor afnemers Taskforce Smart Grids Ingesteld door Minister van EZ Secretariaat
Nadere informatieInnovatienetwerk Nieuwe Energie Systemen (INES) Kies voor slimme technologie en bespaar energie
Innovatienetwerk Nieuwe Energie Systemen (INES) Kies voor slimme technologie en bespaar energie januari 2011 Alle tuinders in Gelderland kunnen besparen Wilt u uw energiekosten verlagen? Door energie te
Nadere informatieWinnaars en verliezers van de energietransitie
Winnaars en verliezers van de energietransitie Jessanne Mastop Delft 03-04-2017 www.ecn.nl Energietransitie Energietransitie: Duurzaam, decentraal, en meer zichtbaar. Burgers en bedrijven: Zelf meer betrokken
Nadere informatieIMPULSEN VOOR INNOVATIE EN BEDRIJVIGHEID IN ENERGIE IN DE GEBOUWDE OMGEVING VOOR BEDRIJVEN IN DE PROVINCIE NOORD-BRABANT
IMPULSEN VOOR INNOVATIE EN BEDRIJVIGHEID IN ENERGIE IN DE GEBOUWDE OMGEVING VOOR BEDRIJVEN IN DE PROVINCIE NOORD-BRABANT S\E\R Het netwerk Smart Energy Regions richt zich op het stimuleren van innovatie
Nadere informatieLED & de integratie in slimme netwerken met diverse sensoren, bieden nieuwe kansen voor openbare verlichting,
/ solution partner of the at TU/e De vraag Samenhangende vraagstellingen mbt openbare verlichting: Mogelijke vervanging van 21.000 lichtmasten in de stad Strategie die breder kijkt dan energiebesparing
Nadere informatieWerkatelier duurzame energieopwekking
Werkatelier duurzame energieopwekking Plaats Bodegraven Datum 12 maart 2018 Presentator Jody de Graaf Duurzame energie 12 maart 2018 Pagina 1 Welkom Wethouder Kees Oskam Duurzame energie 12 maart 2018
Nadere informatieCleantech Markt Nederland 2008
Cleantech Markt Nederland 2008 Baken Adviesgroep November 2008 Laurens van Graafeiland 06 285 65 175 1 Definitie en drivers van cleantech 1.1. Inleiding Cleantech is een nieuwe markt. Sinds 2000 heeft
Nadere informatieOpinievergaring jongeren Gebouwde Omgeving
Opinievergaring jongeren Gebouwde Omgeving THEMABIJEENKOMST G.O. 27 maart 2013 SER DIALOOGSESSIE 27 februari 2013 40 Young Professionals 50 Young Professionals ONDERWERPEN TER DISCUSSIE: 1. Energiebesparing
Nadere informatieEnergizing the city: Almere energy axis
Inhoud Energizing the city: Almere energy axis... 3 Van Noord/West naar Zuid/Ooost... 4 Energie die stroomt door de as... 5 Focus on knowledge & education... 6 Focus on innovation & experiments... 7 Focus
Nadere informatieSlimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander
Slimme Netten Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander Netbeheer Nederland (1) Netbeheer Nederland brancheorganisatie van alle elektriciteit-
Nadere informatieEnexis. De veranderende rol van de netbeheerder. Peter Vermaat Voorzitter Raad van Bestuur Enexis. 12 november 2015
Enexis De veranderende rol van de netbeheerder Peter Vermaat Voorzitter Raad van Bestuur Enexis 12 november 2015 Rol Enexis in de elektriciteitsketen Elektriciteitscentrale voor de opwek van elektriciteit
Nadere informatieDuurzaamheid: ervaringen uit Woerden. Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden
Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden - Woerden: duurzaamheid tot in de haarvaten van de samenleving - Het klimaatakkoord
Nadere informatieScenario s Energiebesparing in de gebouwde omgeving De Ruijter Strategie
Scenario s Energiebesparing in de gebouwde omgeving 2030-2050 De Ruijter Strategie "Er bestaan geen slechte scenario's, alleen slechte voorbereiding." Paul de Ruijter De Ruijter Strategie Doelstellingen
Nadere informatieZonder Energieopslag geen Energietransitie. Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel WKO-Manifestatie / 30 Oktober 2013
Zonder Energieopslag geen Energietransitie Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel WKO-Manifestatie / 30 Oktober 2013 Duurzame Energie Koepel 6 brancheorganisaties (wind, zon, bodemenergie, bio, warmtepompen,
Nadere informatieCALL#4 SNELHEID IN DE ENERGIE- TRANSITIE
CALL#4 SNELHEID IN DE ENERGIE- TRANSITIE Circular Art Lab Limburg (CALL) legt maatschappelijke opgaven via open oproepen ( calls ) voor aan geëngageerde makers en denkers. Zij worden uitgenodigd kansen
Nadere informatieStichting GO! Groen Ondernemersnetwerk s-hertogenbosch e.o. Bevindingen inspiratiebijeenkomst Lokale Duurzame Energie Brabant (LDEB)
Bevindingen inspiratiebijeenkomst Lokale Duurzame Energie Brabant (LDEB) Datum : Donderdag 20 oktober 2011 Locatie Aan Van : Kloosterhotel ZIN, Vught : Deelnemers van de inspiratiebijeenkomst : Lili Mostard,
Nadere informatieHET POLICY LAB. Tjerk Timan. ScienceWorks 25 mei 2018
HET POLICY LAB Tjerk Timan ScienceWorks 25 mei 2018 SAMENVATTING Het Policy Lab doet gecontroleerde experimenten voor het ontwikkelen van data gedreven beleid zodat beleidsmakers veilig kunnen experimenteren
Nadere informatieHandleiding voor docenten
Handleiding voor docenten Inleiding Het EnerCities pakket biedt je school de mogelijkheid om gebruik te maken van een serious game (leerspel) met bijbehorende educatieve toolkit en communicatiefaciliteiten
Nadere informatie1. Hoe dringend vindt u het klimaatprobleem? Helemaal niet dringend, we 1% Er is helemaal geen klimaatprobleem. Weet niet / geen mening
1. Hoe dringend vindt u het klimaatprobleem? Helemaal niet dringend, we 1% kunnen wel even wachten met grote maatregelen 17% 1 Een beetje dringend, we kunnen nog wel even wachten met grote maatregelen,
Nadere informatieDe Lokale Duurzame Energie Coöperatie. EnergieCoöperatieBoxtel WWW.ECBOXTEL.NL. Betaalbaar, duurzaam, eigen en onafhankelijk
De Lokale Duurzame Energie Coöperatie EnergieCoöperatieBoxtel Betaalbaar, duurzaam, eigen en onafhankelijk WWW.ECBOXTEL.NL LDEC: Waarom en waartoe leidt het Samen met leden realiseren van betaalbare, duurzame,
Nadere informatieInspreeknotitie Energiebeleving Bbb PMA 8 januari 2015
Inspreeknotitie Energiebeleving Bbb PMA 8 januari 2015 Introductie Goedenavond, allereerst hartelijk dank voor de gelegenheid om vanavond in te spreken. Mijn naam is Arien Scholtens en ik spreek hier in
Nadere informatieTechnisch-economische scenario s voor Nederland. Ton van Dril 20 mei 2015
Technisch-economische scenario s voor Nederland Ton van Dril 20 mei 2015 Overzicht Energieplaatje in historisch perspectief Hoeveel en hoe gebruiken we energie? Wat gebeurt er met verbruik en uitstoot
Nadere informatieBedrijventerreinen Verduurzamen Land van Weert en Cranendonck
Bedrijventerreinen Verduurzamen Land van Weert en Cranendonck Zeist, 25 april 2016 Matthijs Kok Transitiemanagement Matthijs Kok Energietransitie gebouwde omgeving Elektrisch vervoer Projecten, o.a: Energiestrategie
Nadere informatieManifest Circulair Onderwijs
Manifest Circulair Onderwijs de rol van onderwijs in verantwoord innoveren 2 Waarom urgentie De jeugd heeft de toekomst. Wij maken de toekomst. Wij brengen kinderen en jong volwassenen het gedachtengoed
Nadere informatieSTRATAEGOS CONSULTING
STRATAEGOS CONSULTING EXECUTIE CONSULTING STRATAEGOS.COM WELKOM EXECUTIE CONSULTING WELKOM BIJ STRATAEGOS CONSULTING Strataegos Consulting is een strategie consultancy met speciale focus op strategie executie.
Nadere informatieTransformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw
Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw de rol van onderzoek 19 oktober 2017, prof.dr.ir. Jack van der Vorst, lid concernraad Wageningen University & Research Wereldwijde uitdagingen land-
Nadere informatietot eind 2025 - LED verlichting bij vervanging - inzet slimme verlichtingsconcepten
Doelstelling Actie Doorlooptijd Wat gaan we doen Eigenaarschap Eigen organisatie 20% energiebesparing t.o.v. 2015 Energiebesparing gemeentelijke gebouwen 20% transitie naar hernieuwbare energie t.o.v.
Nadere informatiehttp://enquete.groenepeiler.nl/admin/statistics.aspx?inquiry=47 1 van 13 5-7-2011 17:03
1 van 13 5-7-2011 17:03 Enquête Enquête beheer Ingelogd als: aqpfadmin Uitloggen Enquête sta s eken Enquête beheer > De Klimaat Enquête van het Noorden > Statistieken Algemene statistieken: Aantal respondenten
Nadere informatieDrempels. droom. werkelijkheid
Drempels tussen droom en werkelijkheid Een dynamisch groen kennissysteem, midden in de praktijk In de groene sector spelen vraagstukken waar direct en gerichte antwoorden voor nodig zijn. Goede oplossingen
Nadere informatieIntroductie in Energie- & Industriesystemen TB141E - Hoorcollege 9 - Toekomstige Energie & Industriesystemen
Introductie in Energie- & Industriesystemen TB141E - Hoorcollege 9 - Toekomstige Energie & Industriesystemen Dr. ir. Émile J. L. Chappin Challenge the future 1 Mondiale uitdagingen Spanning tussen toename
Nadere informatiewaarom? externe drivers Technologie Digitalisering Globalisering
waarom? externe drivers 1 Technologie Digitalisering Globalisering Wat zijn de dominante factoren die leren en werken veranderen in de 21ste eeuw? externe drivers Voortgaande digitalisering veroorzaakt
Nadere informatieGa jij ook voor een baan die iedereen energie geeft?
Ga jij ook voor een baan die iedereen energie geeft? Netwerkbedrijf Endinet, de werkgever met energie Maar liefst 416.000 klanten in Zuidoost Brabant krijgen via kabels en leidingen van Endinet stroom
Nadere informatie26 actieve leden van VET-Vught en ECSchijndel hebben de enquête ingevuld.
Resultaat Vragenlijst: Waarom doe je mee met de lokale energiecoöperatie? 26 actieve leden van VET-Vught en ECSchijndel hebben de enquête ingevuld. 1. Ik ben op de volgende manier betrokken bij de lokale
Nadere informatieAgenda workshop De vrijetijdssector en gebiedsontwikkeling
Agenda workshop De vrijetijdssector en gebiedsontwikkeling 1. Voorstelronde 2. Presentatie Rob Berkers: theoretisch 3. Presentatie Lennert Langerak: praktisch 4. Discussie 5. Afsluiting De vrijetijdssector
Nadere informatieRegio Stedendriehoek
Regio Stedendriehoek 1 Energieneutrale regio Energietransitie Stedendriehoek Apeldoorn, Brummen, Deventer, Epe, Lochem, Voorst,Zutphen Netbeheer en Duurzame Gebiedsontwikkeling Pieter van der Ploeg, Alliander
Nadere informatieallander Gesprek met Friese Statenleden over groeistrategie Alliander Leeuwarden, 5 maart 2014
Gesprek met Friese Statenleden over groeistrategie Alliander ] allander Leeuwarden, 5 maart 2014 Ir. Peter Molengraaf Voorzitter Raad van Bestuur Raad van Bestuur Alliander 1 Toename decentrale opwek de
Nadere informatieProgramma Welkom / inleiding Rondje Reflectie / pauze Pitches Integratie en afsluiting 21.
Programma 19.30 Welkom / inleiding 19.45 Rondje 2040 20.10 Reflectie / pauze 20.20 Pitches 21.30 Integratie en afsluiting 21.50 Borrel 1 2 3 Pitches Energieakkoord 2.0 4 Eric Jan Tuininga Nagekomen pitch
Nadere informatieTheo Koot Ivo de Nooijer Raffi Balder
HUBspot is een plek waar innoverende studenten, ondernemers, investeerders, docenten en bedrijven elkaar ontmoeten en inspireren, kennis opdoen en samen ondernemen. Met als doel om Leiden innovatiever
Nadere informatieAan de raad AGENDAPUNT NR Doetinchem, 13 september 2017 ALDUS VASTGESTELD 21 SEPTEMBER Routekaart energietransitieopgave 2030
Aan de raad AGENDAPUNT NR. 8.3 ALDUS VASTGESTELD 21 SEPTEMBER 2017 Routekaart energietransitieopgave 2030 Te besluiten om: 1. De gidsprincipes voor de energietransitieopgave in Doetinchem vast te stellen,
Nadere informatiePlatform Bèta Techniek. Connect 05 2015. Chemiedag 2015. Hoe kunnen onderwijs en bedrijfsleven succesvol samenwerken?
Platform Bèta Techniek Connect 05 2015 Chemiedag 2015 Hoe kunnen onderwijs en bedrijfsleven succesvol samenwerken? Succesvolle samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven is de basis voor groei van
Nadere informatieWat kunnen we in Pijnacker-Nootdorp doen tegen klimaatverandering? Richard Smokers
Wat kunnen we in Pijnacker-Nootdorp doen tegen klimaatverandering? Richard Smokers Hoeveel CO 2 -reductie is nodig? doel nieuwe kabinet: in 2020 30% minder CO 2 -uitstoot dan in 1990 UN-IPCC: stabilisatie
Nadere informatieSTEM DE ENERGIETRANSITIE VAN ONDERAF
STEM DE ENERGIETRANSITIE VAN ONDERAF Tussentijdse resultaten de huidige situatie Samenvatting oktober 2014 Nationale en Europese doelstellingen op het gebied van duurzame energie zijn ambitieus. Burgers
Nadere informatieSmart Energy Systems Op weg naar een energiediensten economie
Smart Energy Systems Op weg naar een energiediensten economie Suzanne van Kooten 26 november 2012 9 februari 2012 De Energietransitie Vraag naar energie blijft stijgen Aandeel duurzaam moet omhoog De Energietransitie
Nadere informatieSMART ENERGY SMART ENERGY CITIES SMART ENERGY CITIZENS SAMEN WERKEN AAN ENERGIE- NEUTRALE & AARDGASVRIJE WIJKEN
SMART ENERGY SMART ENERGY CITIES SMART ENERGY CITIZENS SAMEN WERKEN AAN ENERGIE- NEUTRALE & AARDGASVRIJE WIJKEN PROGRAMMA SMART ENERGY CITIES Energie opgave gebouwde omgeving Verschillende stakeholders
Nadere informatieBezoekadres Kenmerk Uw brief Bijlage(n) Maatschappelijke diensttijd, kansen en uitdagingen
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340
Nadere informatieDe opkomst van all-electric woningen
De opkomst van all-electric woningen Institute for Business Research Jan Peters Directeur Asset Management Enexis Inhoud Beeld van de toekomst Veranderend energieverbruik bij huishoudens Impact op toekomstige
Nadere informatieMASTERCLASS STRATEGIE IN DIGITALE TRANSFORMATIE
MASTERCLASS STRATEGIE IN DIGITALE TRANSFORMATIE NYENRODE. A REWARD FOR LIFE 1 EEN KENNISUPDATE OVER DE BELANGRIJKSTE STRATEGISCHE CONCEPTEN EN REFERENTIEKADERS 2 VOORWOORD In deze economische realiteit
Nadere informatieBAROMETER 2018 SMART CITIES IN BELGIË
BAROMETER 2018 SMART CITIES IN BELGIË 01 METHODOLOGIE 21% antwoordpercentage, ofwel123 deelnemende gemeenten REPRESENTATIVITEIT Deze studie is representatief op niveau van de: Regio s Provincies Karakter
Nadere informatieOntwikkelingen Zonne-energie
Ontwikkelingen Zonne-energie : Energieke Samenleving onderweg naar morgen Bert Bakker NIEUW: Bezuidenhoutseweg 50 2594 AW Den Haag 070 3040114 De oorsprong van (duurzame) energie De zon als energieleverancier
Nadere informatieEnergie-innovaties van de Topsector Institutionele belemmeringen en oplossingsrichtingen: hoe verder?
Energie-innovaties van de Topsector Institutionele belemmeringen en oplossingsrichtingen: hoe verder? Bert den Ouden, 29 november 2017 Werkconferentie Topsector Energie 1 Inleiding Allemaal bezig bij energie
Nadere informatieRoadmap Smart Grids Mar$jn Bongaerts Frits Verheij 12 februari 2014
1 Roadmap Smart Grids Mar$jn Bongaerts Frits Verheij 12 februari 2014 Inhoud 2 1. Innovatietafel aanloop naar TKI Switch2SmartGrids 2. Actieplan Duurzame Energievoorziening link naar E-akkoord 3. Toekomstbeelden
Nadere informatieManifest Circulair Onderwijs
Manifest Circulair Onderwijs de rol van onderwijs in verantwoord innoveren 2 Waarom urgentie De jeugd heeft de toekomst. Wij maken de toekomst. Wij brengen kinderen en jong volwassenen het gedachtengoed
Nadere informatieDe wereld verandert. En in die transitie liggen kansen. Wij maken bedrijven blijvend beter.
De wereld verandert. En in die transitie liggen kansen. Wij maken bedrijven blijvend beter. building better// De filosofie die bepalend is voor het denken en doen van dutch. Met een prikkelende kijk op
Nadere informatiePURPOSE, ACTION, IMPACT!
PURPOSE, ACTION, IMPACT! Accelereren naar een duurzame toekomst Geen focus op visies en meningen, maar op concrete plannen en acties. Word jij onze nieuwe partner? Donderdag 9 november 2017 Congrescentrum
Nadere informatiePARKSTAD LIMBURG ENERGIE TRANSITIE
1 PARKSTAD LIMBURG ENERGIE TRANSITIE BIJEENKOMST 3 DECEMBER 2015 Programma Duurzaam Landgraaf TON ANCION WETHOUDER GEMEENTE LANDGRAAF RONALD BOUWERS PROJECTLEIDER DUURZAAMHEID WIE ZIJN WIJ? PROJECTTEAM
Nadere informatieConnecting the energy
Connecting the energy Zonne-energie gratis laten gebruiken Energie besparen Softs concept. Een uniek idee Al jaren wordt er gesproken over verduurzaming. Maar woorden omzetten in daden is waar veel initiatieven
Nadere informatieVersnelling van de energietransitie met de lokale energiecoöperatie Jurgen van der Heijden, april 2014
(verschenen in nr. 3, september 2014 Magazine Energie+) Versnelling van de energietransitie met de lokale energiecoöperatie Jurgen van der Heijden, april 2014 Alle gemeenten zien in meer of mindere mate
Nadere informatieGelderse Gaten. Voortgang GEA gemeenten. Prof.dr. Derk Loorbach, Nijmegen,
Gelderse Gaten Voortgang GEA gemeenten Prof.dr. Derk Loorbach, Nijmegen, 1-2-2018 loorbach@drift.eur.nl twitter: @drk75 Dutch Research Institute For Transitions Academisch onderzoek, advies, onderwijs
Nadere informatieaanbiedingsnota raad invullen organisatie beeldvorming op 5 oktober 2017 oordeelvorming op n.v.t. besluitvorming op 26 oktober 2017
beeldvorming op 5 oktober 2017 oordeelvorming op n.v.t. besluitvorming op 26 oktober 2017 invullen organisatie registratienr. 17INT09157 casenr. BBV17.0501 voorstel over vaststellen Nota Zonne-energie
Nadere informatieEnergiecoöperaties: ambities, handelingsperspectief en interactie met gemeenten
Energiecoöperaties: ambities, handelingsperspectief en interactie met gemeenten De energieke samenleving in praktijk 23 januari 2015 Hans Elzenga, Anne Marieke Schwencke 1 Onderzoeksvragen (i.o.m. met
Nadere informatieOmdat er veel vragen over binnenkomen bij de VNG hebben we deze hieronder geplaatst en van een antwoord voorzien.
MEMO Onderwerp : Vragen en antwoorden op de Gaswet in de Chw Van : Maarten Engelberts, Richard van Vliet Aan : Tweede Kamer Datum : 12 december 2018 Op 13 december is het debat over de Transitiewet. Voluit
Nadere informatieen uitdagingen voor de toekomst Pieter Boot, maart 2018
Energie-infrastructuur: overzicht en uitdagingen voor de toekomst Pieter Boot, maart 2018 Indeling De drie fasen van ordening en regulering infrastructuur Nederland doorvoerland Wat is de opgave? Investeringen
Nadere informatieSmart Grids proeftuinen. Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN)
Smart Grids proeftuinen Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN) Smart Grids proeftuinen Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN) Smart Grids proeftuinen Innovatieprogramma Intelligente Netten
Nadere informatieOndergrondse opslag. Kansen en dilemma s
Ondergrondse opslag Kansen en dilemma s Nut en noodzaak? 2 Historisch perspectief Aanname alles is optimaal geregeld, water volgt functie; Nu voldoende water door externe aanvoer; Weinig urgentie voor
Nadere informatieDe impact van techniek op weg naar Voor een Nederland dat mee voorop loopt
De impact van techniek op weg naar 2025 Voor een Nederland dat mee voorop loopt Zes toekomstthema s Zes grotere thema s Mensenwerk oud naast nieuw De stad Nederland op zoek naar de balans Branche zonder
Nadere informatieDe consument kiest zelf, grip op eigen energiedata!
De consument kiest zelf, grip op eigen energiedata! HelloData een service van MPARE MPARE faciliteert standaardisatie van energiedata. Maatschappelijk doel: versnellen energietransitie. HelloData: maatschappelijke
Nadere informatieEnergie Transitie: Ultieme Opgave voor Gelderland
Energie Transitie: Ultieme Opgave voor Gelderland Nijmegen, 01 Februari 2018 twitter.com/janrotmans We leven NIET in tijdperk van verandering maar in een verandering van tijdperk 19e EEUW - Industriële
Nadere informatieEnergiek Gelderland. Gelders debat. 12 februari 2014, 18.00-20.00 uur Hotel de Wageningsche Berg Wageningen. www.gelderland.
Uitnodiging Energiek Gelderland Gelders debat 12 februari 2014, 18.00-20.00 uur Hotel de Wageningsche Berg Wageningen www.gelderland.nl/geldersdebat Provinciale Staten van Gelderland gaan graag met u in
Nadere informatieLeren van pilots bij implementatie van de Omgevingswet. Hoe doe je dat?
Leren van pilots bij implementatie van de Omgevingswet Hoe doe je dat? Joost van Halem Mohamed El-Allouchi - Programma Aan de slag met de Omgevingswet Slagsessie April 2018 Leren van pilots bij implementatie
Nadere informatieEnergieakkoord voor duurzame groei. 6 september 2013
Energieakkoord voor duurzame groei 6 september 2013 Programma perspresentatie Korte toelichting Energieakkoord voor duurzame groei Wiebe Draijer Korte toelichting doorrekeningen ECN/PBL/EIB Maarten Hajer
Nadere informatieMark Frequin. Voormalig Directeur-Generaal Energie en Telecom Ministerie van Economische Zaken
Mark Frequin Voormalig Directeur-Generaal Energie en Telecom Ministerie van Economische Zaken Energiebeleid: van context tot acties. Mark Frequin Rijks Universiteit Groningen Inhoud 1. Context 2. Richting
Nadere informatieRoute naar een Duurzame Energievoorziening
Route naar een Duurzame Energievoorziening Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel Bijeenkomst: 25 november 2013, Power Lab 5 / USI & KIVI-NIRIA Inhoud Energie-transitie Energieakkoord voor duurzame groei
Nadere informatieHartelijk welkom! Uniek nieuw initiatief Transition Town Breda Energie coöperatie: Brabants Eigen Energie (BREE)
Hartelijk welkom! Uniek nieuw initiatief Transition Town Breda Energie coöperatie: Brabants Eigen Energie (BREE) Peter Nuijten Mob: 06-22811585 E-mail: peter.nuijten@hotmail.nl 1 Concept Energie coöperatie
Nadere informatieStichting Duurzaam Lopikerwaard
Stichting Duurzaam Lopikerwaard Dick Nederend Presentatie d.d. 31 mei 2018 voor bedrijventerrein de Copen te Lopik Agenda Voorstellen Doelstelling Stichting Duurzaam Lopikerwaard Wat is het energieverbruik
Nadere informatieAtelier Warmtetransitie
Regio IJmond-Zuid Kennemerland Atelier Warmtetransitie 2 oktober 2017 Seinwezen Deelsessie: Veranderbereidheid bij bewoners Vandaag Kennismaking Checklist Presentatie Thomas Martens Opdracht Van stenen
Nadere informatieDe IenM Community. Continue dialoog met inwoners over beleid en communicatie. 4 februari 2015
De IenM Community Continue dialoog met inwoners over beleid en communicatie 4 februari 2015 I m Karen Hoogendam Research Manager InSites Consulting Karen.hoogendam@insites.eu I m Merlijn Wouters Coördinator
Nadere informatieEnergietransitie biedt kansen in de gebouwde omgeving
Energietransitie biedt kansen in de gebouwde omgeving Enexis: energie in goede banen Even if you doubt the evidence, providing incentives for energy-efficiency and clean energy are the right thing to do
Nadere informatieKEMPENENERGIE. samen groen
KEMPENENERGIE samen groen De coöperatie KempenEnergie wil alle inwoners van de 5 Kempengemeenten toegang geven tot de maatschappelijke en financiële voordelen van lokaal opgewekte schone energie. KEMPENENERGIE
Nadere informatieSlotbijeenkomst Deelnemers. IPIN Proeftuin Slim Net Lochem Paul Stolte, 12 juni 2015
Slotbijeenkomst Deelnemers IPIN Proeftuin Slim Net Lochem Paul Stolte, 12 juni 2015 IPIN Project Proeftuin Innovatieprogramma Intelligente Netten (Min. van EZ) 2011-2014 IN4 energy Heel even mee terug
Nadere informatieDuurzaamheid! Opgave en onkosten: Belangstellenden kunnen zich tot 3 dagen tevoren opgeven via o.v.v. de volgende gegevens:
Duurzaamheid! Themamaand Rotary Club Drechterland, maart 2017 We leven in een samenleving, waarbij we naarstig op zoek zijn naar duurzame oplossingen van zowel bedrijven als wetenschap. Tijdens onze jaarlijks
Nadere informatieOpen Data Estafette Duurzame Energie, 11 juni 2014, Amersfoort
Open Data Estafette Duurzame Energie, 11 juni 2014, Amersfoort Gaston Halders (Enexis) Arjan van Diemen (TNO) Derek Rodenberg (KPN) Energie Informatie Agenda Introductie sprekers Projectachtergrond Het
Nadere informatieLeegstand agrarisch vastgoed
Leegstand agrarisch vastgoed Aard, omvang, duiding en oplossingsrichtingen 26 mei 2016, Edo Gies, Alterra Wageningen UR 2 Een stille revolutie op het platteland Dynamiek in de landbouw (1950 2016) 4 x
Nadere informatiePrijzengeld: 5.000,- Deadline: 23 November 2014 Battle type: Premium Battle. Hoe voorkomen we piekbelasting van het elektriciteitsnet?
Prijzengeld: 5.000,- Deadline: 23 November 2014 Battle type: Premium Battle Hoe voorkomen we piekbelasting van het elektriciteitsnet? Introductie Stedin is als netbeheerder verantwoordelijk voor een veilig
Nadere informatieKlimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen
Klimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen Fons Claessen sr.adviseur klimaat, energie & duurzaamheid Gemeente Nijmegen Waarom moeten we iets doen?? 1: Klimaatverandering 2: Energie en grondstoffen 3.
Nadere informatiewhitepaper zakelijke zonnepanelen
whitepaper zakelijke zonnepanelen zonnepanelen zakelijk de zon onze meest krachtige natuurlijke energiebron De zon straalt in 45 minuten voldoende energie op de aarde om te voorzien in de totale energiebehoefte
Nadere informatieRaymond Roeffel Directeur Trineco. Regelgeving, Organisatie en beheermodellen rondom Zonne
Raymond Roeffel Directeur Trineco Regelgeving, Organisatie en beheermodellen rondom Zonne Agenda Waarom zonnestroom? Wet en regelgeving rondom zonnesystemen Salderingstarieven De meest voorkomende situaties
Nadere informatiePurpose, action, impact!
Purpose, action, impact! Accelereren naar een duurzame toekomst Donderdag 9 november 2017 Congrescentrum 1931, s-hertogenbosch Het Nationaal Sustainability Congres Dé jaarlijkse mijlpaal voor duurzame
Nadere informatiedutch building better//energy markets
building better//energy markets Alliander versnelling van de energietransitie Opzetten van een nieuwe dienst in een zelfstandige BV; inbrengen van gewenst ondernemerschap Vertalen van mogelijkheden nieuwe
Nadere informatieAardgasvrij én democratisch? Dag van de Lokale Democratie, 16 november 2018
Aardgasvrij én democratisch? Dag van de Lokale Democratie, 16 november 2018 Merel Ooms, Saskia Buitelaar (Platform31), Angelina Scalzo (gemeente Haarlem) Wat gaan we doen? Nederland naar aardgasvrije wijken
Nadere informatiePerspectief op de nationale omgevingsvisie en grondbeleid. Jaar van de Ruimte VvG congres 12 november Nathalie Harrems
Perspectief op de nationale omgevingsvisie en grondbeleid Jaar van de Ruimte 2015 VvG congres 12 november 2014 Nathalie Harrems Directie Ruimtelijke Ontwikkeling Wat is er aan de hand? Tijdperk van de
Nadere informatieRegionale Energiestrategie Fruitdelta Rivierenland. Raadsinformatiebijeenkomst 4 juli 2018
Regionale Energiestrategie Fruitdelta Rivierenland Raadsinformatiebijeenkomst 4 juli 2018 Programma 20:00-20:05 Welkom door Elfriede Boer (Werkzaak) 20:05-20:20 Het hoe en waarom van de Regionale Energiestrategie
Nadere informatieMVI Verklaring Leverancier - Alliander
MVI Verklaring Leverancier - Alliander Subtitel Eventueel logo leverancier en/of ketenpartners Datum Auteurs: Doel: Duidelijke omschrijving van het doel van deze MVI Verklaring. Onderstaande tekst kan
Nadere informatiePremier Rutte: hogere ambitie Europa bij terugdringen van CO2-uitstoot. Regionale Energiestrategie NHN. Katowice 4 december 2018
Premier Rutte: hogere ambitie Europa bij terugdringen van CO2-uitstoot Regionale Energiestrategie NHN Katowice 4 december 2018 Het Klimaatakkoord in wording 49% minder CO2 in 2030 t.o.v. 1990 Zomer 2018
Nadere informatieWhere innovation starts Vakken eerste jaar major Sustainable Innovation*
Where innovation starts Vakken eerste jaar major Sustainable Innovation* *Deze major is formeel onderdeel van de bacheloropleiding Technische Innovatiewetenschappen TU/e Bachelor College De Technische
Nadere informatieBedrijfskundige opbrengsten van investeren in Vitaliteit en Gezondheid. Prof. Dr. Gerard I.J.M. Zwetsloot
Bedrijfskundige opbrengsten van investeren in Vitaliteit en Gezondheid Prof. Dr. Gerard I.J.M. Zwetsloot Programma Workshop Eerste deel: Presentatie Visie op Gezond Ondernemen Een paar voorbeelden van
Nadere informatieGreen Deals gesloten voor stimuleren groene economische groei
Green Deals gesloten voor stimuleren groene economische groei Burgers, bedrijven, milieu-organisaties en overheden hebben vandaag op initiatief van minister Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en
Nadere informatie