Taxatiewijzer en kengetallen DEEL 20A Grond bij agrarische objecten

Transcriptie

1 Taxatiewijzer en kengetallen DEEL 20A Grond bij agrarische objecten Waardepeildatum 1 januari 2014

2 Colofon Taxatiewijzer Grond bij agrarische objecten waardepeildatum 1 januari 2014 Deze taxatiewijzer is een uitgave van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Copyright Vereniging van Nederlandse Gemeenten 2014 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en / of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of worden opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Dit verbod betreft tevens de gehele of gedeeltelijke bewerking. Uitgevers en samenstellers verklaren dat deze uitgave op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en samenstellers op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en samenstellers aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en / of beslissingen die gebaseerd zijn op de in deze uitgave opgenomen informatie. Gebruikers van de in deze uitgave opgenomen informatie wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar tevens af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te allen tijde te controleren. Taxatiewijzer Grond bij agrarische objecten Pagina 2

3 VOORWOORD Voor u ligt de landelijke taxatiewijzer Grond bij agrarische objecten naar waardepeildatum 1 januari Deze taxatiewijzer is in opdracht van de VNG tot stand gekomen in de Taxatietechnische Kerngroep. Daarin hebben deelgenomen de VNG, de Waarderingskamer, de gemeenten Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Belastingsamenwerking gemeenten & Hoogheemraadschap Utrecht (Bghu) en de taxatiebedrijven Antea Group, GeoTax, KONDAR WOZ diensten, Invast Hotels, Ortec Finance, RE/MAX Vastgoedgroep Arnhem, Thorbecke, TOG Nederland, en Wiberg Taxaties. Taxatiewijzer Grond bij agrarische objecten Pagina 3

4 Wijzigingen ten opzichte van de vorige Taxatiewijzer Grond bij agrarische objecten, waardepeildatum 1 januari 2013, versie 1.0 Onderstaand wordt een overzicht gegeven van de inhoudelijke (niet-redactionele) verschillen in de hoofdstukken ten opzichte van de Taxatiewijzer Grond bij agrarische objecten, waardepeildatum 1 januari 2013, versie Hoofdstuk Onderwerp Wijziging 1 Strekking van deze taxatiewijzer 2 Waardebepaling grond 3 Cultuurgrond vrijstelling Niet gewijzigd Het oorspronkelijke hoofdstuk is geactualiseerd en aangevuld met het oorspronkelijk hoofdstuk 7 uit de vorige taxatiewijzer. Het oorspronkelijke hoofdstuk is geactualiseerd en aangevuld met de oorspronkelijke hoofdstukken 5 en 6 uit de vorige taxatiewijzer. Toevoeging archetypen ondergrond kassen: A240010A : Ondergrond kassen Westland A240011A: Ondergrond kassen ander glastuinbouwgebied A240012A: Ondergrond kassen buiten glastuinbouwgebied 4 Gebiedsindeling De 14 deelgebieden zijn weggelaten. Bijlage 1 Bronnen Geactualiseerd Bijlage 2 Verklarende woordenlijst Geactualiseerd Bijlage 3 Kengetallen grond Geactualiseerd Bijlage 4 Kengetallen cultuurgrond Staffel geactualiseerd Taxatiewijzer Grond bij agrarische objecten Pagina 4

5 INHOUDSOPGAVE 1 STREKKING VAN DEZE TAXATIEWIJZER Aanpassing voor het gebruik van de codering van grond Hoe om te gaan met kengetallen Gevolgen voor de waardering Splitsing van de kavelwaarde bij objecten met een woning WAARDEBEPALING GROND Erf en tuin Cultuurgrond Ondergrond kassen Bodemverontreiniging Extra grond (212-) CULTUURGRONDVRIJSTELLING Algemeen Kassen GEBIEDSINDELING Omschrijving indeling 66 landbouwgebieden Kaart indeling 66 landbouwgebieden Gemeentenamen BIJLAGE 1 - BRONNEN BIJLAGE 2 - VERKLARENDE WOORDENLIJST BIJLAGE 3 - KENGETALLEN PER ARCHETYPE BIJLAGE 4 - KENGETALLEN CULTUURGROND Taxatiewijzer Grond bij agrarische objecten Pagina 5

6 1 Strekking van deze taxatiewijzer De taxatiewijzer is geldig voor taxaties naar waardepeildatum 1 januari In beginsel waarderen we, in het kader van de wet WOZ, geen bedrijfsmatig geëxploiteerde cultuurgronden (veelal benoemd als agrarische gronden). De prijzen voor cultuurgrond in deze wijzer (zie de kengetallen in bijlage 4) geven een richting aan voor: 1. het analyseren van verkoopcijfers. Daarbij kunnen deze grondprijzen immers wel relevant zijn. In eerste instantie wordt bij de analyse uitgegaan van de grondprijzen die genoemd zijn in de akte. Zie ook Taxatiewijzer Agrarische gebouwen, hoofdstuk 3. Indien deze prijzen onwaarschijnlijk zijn zal uitgegaan kunnen worden van de prijzen voor cultuurgrond uit bijlage die situaties dat gras- of bouwlanden (ook bij de uitvoering van de wet WOZ) wel getaxeerd worden indien die gronden niet bedrijfsmatig geëxploiteerd worden. Deze taxatiewijzer geeft inzicht in de gemiddelde grondprijs per deelgebied in Nederland die naar eigen inzicht door de WOZ taxateur naar boven of beneden dient te worden bijgesteld. 1.1 Aanpassing voor het gebruik van de codering van grond Sinds de waardepeildatum 1 januari 2009 is er een verschil in waardering tussen een erf waar een woning aanwezig is (of mag zijn) en een erf waar geen woning aanwezig is (of mag zijn). De codering voor tuin (203*) en erf (211*) moet daarom op een specifieke wijze gebruikt worden. Bij WOZ objecten met een soort-object-code die begint met 2*** met de vierde positie van de deelobjecten 203* en 211* eindigen op een 0 (dus 2030 en 2110). Bij WOZ-objecten met een soort-object-code die begint met 3*** komt er geen 203* voor maar wel een 211* en deze moet eindigen op een A (dus 211A). 1*** Omschrijving agrarische bedrijfswoning Soort-objectcode Deelobjectcode Opmerking 2030 laatste positie een 0 211* hoort niet voor te komen *** agrarisch object met woning laatste positie een A laatste positie een A 3*** agrarisch object zonder woning 203* hoort niet voor te komen 1.2 Hoe om te gaan met kengetallen Voor het gebruik van de prijzen per m² voor het agrarische erf is alleen sprake van een te hanteren bandbreedte die gebaseerd is op de grootte van het erf. Bij de kengetallen in bijlage 4 staat al een staffel weergegeven. In deze taxatiewijzer wordt er vanuit gegaan dat er twee verschillende staffels gebruikt worden. Een staffel voor agrarisch erf waar een wel woning voorkomt (of mag voorkomen ) en een staffel voor agrarisch erf waar geen woning voorkomt (of mag voorkomen). Bij een agrarisch erf waar een woning voorkomt (of mag voorkomen) wordt voor de deelobjecten tuin (2030) en erf (2110) in beginsel 1 prijs per m² gehanteerd. De te hanteren prijs per m² geldt voor het totale oppervlak dat behoort tot het erf en tuin. Dit houdt in dat indien er twee deelobjecten (2030 en 2110) voorkomen, eerst de oppervlakken van deze deelobjecten Taxatiewijzer Grond bij agrarische objecten Pagina 6

7 gesommeerd moeten worden. Vervolgens kan aan de hand van de kengetallen beoordeeld worden met welke prijs per m² in de taxatie gerekend moet worden. In de volgende paragraaf staan twee voorbeelden van de berekeningswijze uitgewerkt. 1.3 Gevolgen voor de waardering In bijlage 4 wordt per landbouwgebied een prijs voor agrarische grond en een prijs voor het bouwblok weergegeven. Er wordt gewerkt met de indeling in 66 gebieden. In hoofdstuk 4 is dit verder uitgewerkt. De prijzen voor het bouwblok zijn bedoeld voor de WOZ-taxatie. Sinds de waardepeildatum 1 januari 2009 wordt er een verschil gemaakt in de waardering van een agrarisch erf waar een woning voorkomt (of mag voorkomen) en een agrarisch erf waar geen woning voorkomt (of mag voorkomen) Zie ook 1.1. Bij een erf met een woning is de materiaalcode een 0 (dus 2030 en/of 2110) en bij een erf zonder een woning is de materiaalcode een A (dus 211A) Indien er bij een WOZ-object sprake is van een deelobject tuin (2030) en grond bij niet-woning (2110) dan moet voor het bepalen van de te hanteren grondprijs eerst deze 2 oppervlakken bij elkaar worden opgeteld. Vervolgens moet voor dit oppervlak in de tabellen (bijlage 4) gezocht worden naar de te hanteren prijzen per m². Rekenvoorbeeld erf MET een woning o Oppervlakte tuin (2030) 600 m² o Oppervlakte grond bij niet-woning (2110) m² o Totaal m² MET woning Kavel grootte van tot Prijs per m² , , , , ,00 Berekening: 400 * 85,00 = , * 16,00 = 9.600, * 11,50 = , * 7,00 = 8.750,00 0 * 4,00 = ,00 Gemiddelde prijs per m² voor deze oppervlakte (5.750m²) is 16,10. Taxatiewijzer Grond bij agrarische objecten Pagina 7

8 Rekenvoorbeeld erf ZONDER een woning o Oppervlakte grond bij niet-woning (211A) m² Berekening: 400 * 36,00 = , * 16,00 = 9.600, * 11,50 = , * 7,00 = 8.750,00 Gemiddelde prijs per m² voor deze oppervlakte (5.750m²) is 12, Splitsing van de kavelwaarde bij objecten met een woning Bij objecten met een woning moet de uiteindelijke kavelwaarde gespitst worden in een waarde voor de tuin (2030) en het erf (2110) Deze splitsing van de kavelwaarde kan op 2 manieren; I. Op basis van een gemiddelde waarde II. Op basis van de het toerekenen van de dure prijs per m² aan de tuin van de woning (2030). In paragraaf 1.2 staat onderstaande voorbeeldberekening Berekening: ZONDER woning Kavel grootte Prijs per van tot m² , , , , ,00 0 * 4,00 = , * 85,00 = , * 16,00 = 9.600, * 11,50 = , * 7,00 = 8.750,00 0 * 4,00 = ,00 Taxatiewijzer Grond bij agrarische objecten Pagina 8

9 Splitsing methode I Voor zowel de tuin (2030) en het erf (2110) wordt gerekend met een prijs van 16,10 per m² * 16,10 = 9.662, * 16,10 = ,39 In beide gevallen is de gemiddelde prijs: 16,10. Splitsing methode II * 85,00 = , * 16,00 = 3.200,00 0 * 11,50 = - 0 * 7,00 = - 0 * 4,00 = ,00 De gemiddelde prijs is: 62, * 85,00 = * 16,00 = 6.400, * 11,50 = , * 7,00 = 8.750,00 0 * 4,00 = ,00 De gemiddelde prijs is: 10,76 Taxatiewijzer Grond bij agrarische objecten Pagina 9

10 2 Waardebepaling grond In deze taxatiewijzer wordt uitgegaan van 66 landbouwgebieden. De indeling in 66 landbouwgebieden is in 1991 door de Adviescommissie Landbouwstatistieken vastgesteld. Bij de indeling ervan is rekening gehouden met de provinciegrenzen met en met zoveel mogelijk gelijksoortige typen van landbouwbedrijven. 2.1 Erf en tuin Voor de waardebepaling van het deelobject grond (erf of tuin) bij een agrarisch object kunnen de kengetallen uit deze taxatiewijzer aangehouden worden. Het is belangrijk om deze kengetallen altijd te toetsen aan plaatselijke marktgegevens. Aan de hand van deze toetsing kan vastgesteld worden of de absolute waarde juist is vastgesteld en/of de staffeling conform de markt is. Voor het waarderen van erf en tuin, (zie de kengetallen in bijlage 3) is een marge van circa 10% tot 15% de norm. De redenen hiervoor hebben te maken met de feitelijke situatie van het te taxeren object te maken. In bijzondere gevallen kan de marge groter zijn! Totstandkoming Vanuit de prijzen voor agrarische gronden is een relatie gelegd naar de waarde van een agrarisch erf / bouwblok. Op basis van analyse vanuit diverse bronnen zijn normen vastgesteld waardoor er een prijs per m² voor het agrarische erf ontstaat, de gehanteerde bronnen zijn: verkoopcijfers agrarische objecten; verkoopcijfers agrarische bouwblokken; Grondmarktmonitor 2013 gepubliceerd door het LEI door Kadaster/DLG, bewerking door het LEI Bij de analyse die leidt tot de vastgestelde prijzen voor de tuin (2030 en erf 2110) wordt een relatie gelegd tussen de 2 taxatiewijzers agrarisch Grond bij agrarische objecten en Agrarische gebouwen. 2.2 Cultuurgrond De waarde van landbouwgrond wordt bepaald door een samenspel van diverse waarde beïnvloedende factoren. Iedere factor beïnvloedt de waarde zelfstandig, maar niet in dezelfde mate. Voor een juiste weging van die diverse factoren is een op ervaring gebaseerd intuïtief inzicht benodigd. Factoren die invloed kunnen hebben op de grondprijs zijn onder andere: Ligging Kavelvorm Grondkwaliteit Oppervlakte van het aangeboden perceel Verhouding water/land Ontsluiting Kwaliteit grasmat Vlakligging Trapgevoeligheid De breedte van de kavel (bewerkbaarheid) Aanwezigheid en kwaliteit van de dammen en andere voorzieningen Net zoals bij ieder ander vastgoed is ligging de voornaamste waarde beïnvloedende factor. Ligging is bepalend voor het aantal gegadigden. Ligt een perceel dicht bij een aantal agrarische bedrijven, dan is de vraag naar dit perceel groot. Ligt een perceel aan de openbare weg, dan is het perceel ook voor meer bedrijven gemakkelijk te bereiken en is het aantal gegadigden dus groter. Taxatiewijzer Grond bij agrarische objecten Pagina 10

11 Voor een perceel op afstand, dus niet aansluitend aan één of meerdere huiskavels, zijn factoren als grondkwaliteit (geschiktheid voor maïsteelt), oppervlakte en kavelvorm belangrijk. Deze combinatie is bepalend voor de vraag of het de moeite waard is om (met groot materieel) naar het perceel toe te blijven rijden. De waarde van landbouwgrond wordt lang niet meer alleen bepaald door het agrarisch voortbrengend vermogen. Kopers van landbouwgrond kopen een perceel zelden enkel en alleen omdat zij gras willen winnen voor hun vee. Veelal speelt ook mee dat grond de bepalende factor is voor de mestwetgeving en daardoor, indirect, voor de hoeveelheid te houden vee. In de winning van gras kan eventueel ook op een andere manier voorzien worden. Denk hierbij aan het gebruiken van grond van derden en het kopen van gras op stam, of zelfs het aankopen van andersoortig vervangend voer. Er is een trend waarneembaar van (sterk) stijgende grondprijzen. Dit komt met name voort uit de verwachting die bij veel marktpartijen leeft dat grondareaal, na afschaffing van het systeem van melkquotum, de bepalende factor wordt voor de hoeveelheid melk die geproduceerd mag worden. Deze trend zal nog wel enige tijd voortduren, totdat hier meer duidelijkheid over komt. Deze waardeontwikkeling staat geheel los van de hoeveelheid gras die op een perceel grond geproduceerd kan worden Toepassing Voor de taxatiewijzer met waardepeildatum is de analyse van agrarische grondprijzen gebaseerd op de Grondmarktmonitor Doordat er gekozen is voor 66 gebieden zijn minder dan in het verleden nog steeds situaties waarbij voor een gedeelte van het gebied betere of slechtere agrarische mogelijkheden zijn. Zelfs binnen gemeenten kunnen situaties voorkomen waarbij sprake is van verschillen in grondprijzen. Er zal dus altijd gekeken moeten worden naar plaatselijke omstandigheden en de waardebepalende factoren zoals in dit hoofdstuk beschreven. 2.3 Ondergrond kassen Geadviseerd wordt om per voor de WOZ-taxaties van bestaande glastuinbouwbedrijven, in de bekende glastuinbouwgebieden, hetzelfde waardeniveau aan te houden als voor De prijzen variëren van 30,- tot 60,- per m², waarbij de hoge prijzen met name gevonden worden in het Westland en de lage prijzen in de glastuinbouwgebieden daarbuiten. Hieronder een aantal verkoopcijfers van ondergrond van (toekomstige) kassen: Buiten de specifieke kassengebieden moet rekening gehouden worden met grondprijzen die meer in de richting van de prijzen van reguliere bouw- en graslandprijzen gaan. Dit prijsniveau schommelt iets boven de 3,- tot 5,- per m², de normale grondprijs, waarbij ook prijzen tot 10,- / 12,- worden gehanteerd. Taxatiewijzer Grond bij agrarische objecten Pagina 11

12 Om deze marktgegevens goed te verwerken in de WOZ-taxaties, worden de archetypen aangepast. Nu is er slechts één archetype (A ) met een standaard waarde voor heel Nederland. Deze komt te vervallen. In de plaats van dit ene archetype, treden drie nieuwe archetypen met de volgende standaard kengetallen: Naam Archetype Kengetal / m2 Ondergrond kassen Westland A240010A 55,- Ondergrond kassen ander glastuinbouwgebied A240011A 30,- Ondergrond kassen buiten glastuinbouwgebied A240012A 9,- De taxateur dient zelf nog verfijningen aan te brengen op basis van streekkennis en specifieke omstandigheden, bijvoorbeeld al naar gelang het glastuinbouwgebied waarin de ondergrond gelegen is, de polder binnen het Westland, of de kavelvorm. Bij dit laatste geldt dat gerende (niet rechthoekige) kavels veelal zullen leiden tot lagere waardes dan het kengetal. Een correctie is dan op zijn plaats. 2.4 Bodemverontreiniging Indien op de waardepeildatum redelijkerwijs bekend is of bekend had kunnen zijn dat sprake is van bodemverontreiniging, zal hier rekening mee moeten worden gehouden. Dit kan onder meer door de grondwaarde te verminderen met de kosten die nodig zullen zijn om de grond weer geschikt te maken voor de meest geëigende bestemming. De saneringskosten van de grond naar deze geëigende bestemming, zullen nader bepaald moeten worden waarbij geldt dat toekomstige kostenstromen contant gemaakt dienen te worden naar de desbetreffende waardepeildatum. Contante waarde factor wordt bepaald met de volgende formule: 1 ( 100% + rente%) jaren Zie voor verdere uitleg over bodemverontreiniging paragraaf 14.2 van de Vraagbaak waardebepaling in het kader van de Wet WOZ. 2.5 Extra grond (212-) Bij sommige agrarische objecten komt het deelobject extra grond (212*) voor. Dit betreft dan veelal agrarische grond die niet bedrijfsmatige geëxploiteerd wordt. Deze grond wordt in veel gevallen privé gebruikt. Voor de waardering van deze deelobjecten kan de prijs per m² van de agrarische grond aangehouden worden (bijlage 4). Geadviseerd wordt om deze getallen naar boven af te ronden. In veel gevallen zal het, in relatie tot het agrarische object, om betrekkelijk kleine oppervlakken gaan. Daarnaast zal gewerkt worden met bedragen per m² die afgerond zijn op hele euro s. Dit wordt mede ingegeven doordat in een Stuf-TAX bestand in het veld alleen gehele getallen uitgewisseld kunnen worden. Zie ook 1.2, de 2 de alinea. Taxatiewijzer Grond bij agrarische objecten Pagina 12

13 3 Cultuurgrondvrijstelling 3.1 Algemeen Cultuurgrond die bedrijfsmatig wordt geëxploiteerd ten behoeve van land- of bosbouw en die niet de ondergrond vormt van gebouwde eigendommen wordt buiten aanmerking gelaten bij de bepaling van de waarde. Aan de volgende vereisten moet daarom voldaan zijn: er moet sprake zijn van cultuurgrond; bedrijfsmatige exploitatie; en de exploitatie dient plaats te vinden ten behoeve van de land- of bosbouw. Cultuurgrond is grond die in cultuur is gebracht en die bewerkt en verzorgd wordt om gewassen te kweken. De belangrijkste functie van deze grond moet het laten groeien en voeden van gewassen ten behoeve van de land- of bosbouw zijn. Bij bedrijfsmatige exploitatie staat het verwerven van winst of inkomen voorop. Van bedrijfsmatige exploitatie is sprake indien met behulp van arbeid en kapitaal voordeel wordt beoogd. De Hoge Raad heeft verder nog bepaald dat deel moet worden genomen aan het maatschappelijke productieproces. De bedrijfsmatige exploitatie van cultuurgrond hoeft geen primaire inkomstenbron te zijn voor de degene die de grond exploiteert. Een akkerbouwer kan ook nog wel schapen houden. Bedrijfsmatige exploitatie onderscheidt zich echter wel van normaal vermogensbeheer, de bedrijfsmatige activiteiten dienen gericht te zijn op een lonende exploitatie. Over het algemeen is bij zogenaamde hobbyboeren geen sprake van bedrijfsmatige exploitatie. Bij deze boeren is geen winstoogmerk aanwezig omdat het een hobby betreft c.q. de aard en omvang van de werkzaamheden normaal vermogensbeheer niet te boven gaat. Het is niet van belang wie de cultuurgrond bedrijfsmatige exploiteert, het gaat erom dat de cultuurgrond bedrijfsmatig wordt geëxploiteerd. Of er sprake is van bedrijfsmatige exploitatie dient door belanghebbende aannemelijk te worden gemaakt (Hof Amsterdam, 26 oktober 1999, nr. P97/2071, Belastingblad 1999, blz. 902). Hiertoe kunnen exploitatieoverzichten of resultatenrekeningen van enkele jaren overgelegd worden. Uit de over(ge)legde stukken moet een winstoogmerk blijken. Onder landbouw wordt verstaan akkerbouw, weidebouw, de (pluim) veehouderij, de tuinbouw (inclusief fruitteelt en het kweken van bomen, bloemen of bloembollen), de teelt van griendhout en van riet en elke andere tak van bodemcultuur met uitzondering van bosbouw. Onder bosbouw dient te worden verstaan de tak van bodemcultuur die is gericht op het voortbrengen van hout. Agrarische onroerende zaken zijn vaak een samenstel van gebouwde en ongebouwde eigendommen. De gebouwde eigendommen bestaan uit alle bedrijfsgebouwen inclusief de ondergrond van deze gebouwen. De ongebouwde eigendommen bestaan uit de grond die tot het erf moet worden gerekend (bijvoorbeeld waar erfverharding aanwezig is die bij de bedrijfsgebouwen hoort en een bij de agrarische woning behorende tuin), en de bedrijfsmatig geëxploiteerde cultuurgrond. De bedrijfsmatig geëxploiteerde cultuurgrond maakt wél deel uit van het WOZ-object. Ook hier geldt dat een samenstel wordt gevormd als de genothebbende en gebruiker voor meerdere eigendommen hetzelfde zijn. De jurisprudentie wijst er verder op dat men bij de waardering van gebouwde eigendommen rekening moet houden met de aanwezigheid van cultuurgrond. Zo moet bij de waardebepaling van het gedeelte gebouwd er vanuit worden gegaan dat een koper de beschikking kan krijgen over de cultuurgrond die een lonende exploitatie van de boerderij mogelijk maakt. Wanneer het bedrijf op het moment van verkoop niet over voldoende grond beschikt, wordt verondersteld dat de koper dit zelf zal kunnen verwerven. Bijzondere omstandigheden kunnen aanleiding geven om te veronderstellen dat de benodigde grond niet verworven kan worden. Om te kunnen nagaan of er sprake is van bijzondere omstandigheden, dient inzicht te worden verkregen in de mate waarin Taxatiewijzer Grond bij agrarische objecten Pagina 13

14 grond op de markt beschikbaar is en de mate waarin uitbreiding van het agrarische bedrijf binnen de van toepassing zijnde publiekrechtelijke regelgeving mogelijk is. Dat het bovenstaande arrest aldus moet worden geïnterpreteerd kan verder worden verduidelijkt door te verwijzen naar de objectieve waardebepaling die de Wet WOZ voorschrijft. De neiging bestaat om bedrijven die te weinig grond hebben lager te waarderen. Als er echter voldoende grond te koop is, duidt dat op een slechte bedrijfsvoering op het te waarderen bedrijf. In verband met de objectiviteit die bij de waardering is voorgeschreven kan dit geen aanleiding vormen om lager te waarderen. Verder is bepaald dat de waarde van de opstallen met ondergrond en bijbehorende grond gelijk is aan de waarde van het hele bedrijf verminderd met de waarde van de vrijgestelde cultuurgrond. Dit gegeven is van belang bij de interpretatie van verkoopprijzen. Aandachtspunt cultuurgrondvrijstelling Wanneer bij een niet agrarisch object cultuurgronden horen welke door een agrariër worden bewerkt en ten behoeve van het agrarische bedrijf worden gebruikt dan zal ook deze grond vrijgesteld zijn in het kader van de wet WOZ. Indien de cultuurgrond hobbymatig gebruikt wordt door de niet agrariër, dan zal de grond wel gewaardeerd moeten worden. Kassen Op grond van de bepalingen in de Gemeentewet is ook de ondergrond van kassen (glasopstanden) die bedrijfsmatig aangewend wordt vrijgesteld van belastingheffing. Het betreft hier een zogenaamde verplichte OZB vrijstelling. De redenering is dat hier immers ook sprake is van bedrijfsmatig geëxploiteerde cultuurgrond. Er bestaat sinds 1 januari 2000 geen onderscheid meer tussen teelt in volle grond of teelt in bakken / substraatteelt. Ook de waarde van de kassen zelf wordt, voor zover de kassen bedrijfsmatig worden aangewend voor de teelt of kweek van gewassen, bij het bepalen van de heffingsmaatstaf voor de OZB buiten aanmerking gelaten. Waardering van de kassen in het kader van de Wet WOZ is echter nog wel noodzakelijk, omdat het waterschap de kassen betrekt in de omslag voor gebouwde onroerende zaken. Om zowel de gemeente als het waterschap in staat te stellen de belastingaanslag vast te stellen moeten de volgende gegevens worden opgenomen: de waarde van de kas; en de oppervlakte van de grond die tot de kas behoort. Taxatiewijzer Grond bij agrarische objecten Pagina 14

15 Gebiedsindeling Bij de opzet van deze taxatiewijzer is opnieuw de indeling in 66 gebieden gehanteerd. De indeling van Nederland in 14 deelgebieden is daarom achterwege gelaten. Omschrijving indeling 66 landbouwgebieden kaart Landbouwgebied kaart 1 De Marne 34 Zandgebied in Utrecht Landbouwgebied 2 Centraal Weidegebied in Groningen 35 Wieringen en Wieringermeer 3 Oostelijke Bouwstreek in Groningen 36 Haarlemmermeer 4 Westerwolde en Groninger Veenkoloniën 37 Amstelland en Aalsmeer 5 Groninger zuidelijk Westerkwartier 38 Texel en Land van Zijpe 6 Oostelijk Hogeland 39 West-Friesland en omgeving 7 Noordelijk Friesland 40 Waterland en N.-Hollandse Droogmakerijen 8 Weidestreek in Friesland 41 't Gein en Gooiland 9 De Wouden 42 Kennemerland 10 Eilanden 43 Voorne-Putten en Hoeksche Waard 11 Weidegebied van het Noorderveld 44 Rotterdam en omgeving 12 Smilde en Centraal Zandgebied in Drenthe 45 Goeree-Overflakkee 13 Zuidwestelijk Weidegebied in Drenthe 46 Westelijk Rijnland 14 Zuidelijk Zandgebied in Drenthe 47 Boskoop en Rijneveld 15 Drentse Veenkoloniën en Hondsrug 48 Krimpenerwaard en Oostelijk Rijnland 16 Weidegebied in Overijssel 49 Alblasserwaard en Vijfherenlanden 17 Noordoost-Overijssel 50 Bollenstreek 18 Twente 51 Westland en Zuidhollandse Droogmakerijen 19 Salland 52 Noordelijk Zeeland 20 Noordoostelijke Polder 53 Walcheren en Zuid-Beveland 21 Zuidelijke IJsselmeerpolders 54 Zeeuwsch-Vlaanderen 22 Oostelijke Veluwe 55 Noordwesthoek 23 IJsselstreek 56 Westelijke Langstraat 24 Zuidelijk Gelderland 57 Biesbosch 25 Oostelijke Betuwe en Nijmegen 58 Oostelijke Langstraat 26 Veluwezoom en Betuwe 59 Westelijke Zandgronden 27 Bommelerwaard 60 Land van Breda 28 Westelijke Veluwe 61 De Kempen 29 Achterhoek 62 Midden-Noord-Brabant 30 Kromme Rijn-streek en Heuvelrug 63 Maaskant en Land van Cuijk 31 Westelijk Weidegebied in Utrecht 64 Westelijk Peelgebied 32 Centraal Tuinbouwgebied in Utrecht 65 Noord-Limburg 33 Eemland 66 Zuid-Limburg Taxatiewijzer Grond bij agrarische objecten Pagina 15

16 Kaart indeling 66 landbouwgebieden Taxatiewijzer Grond bij agrarische objecten Pagina 16

17 Gemeentenamen De volgorde van deze lijst is alfabetisch. CBS code Burgelijke gemeentenaam streken 14 streken Kadastraal nummer gebieden gebieden 66 gebieden 1680 Aa en Hunze 2 Veenkoloniën en Oldambt Drentse Veenkoloniën en Hondsrug 0738 Aalburg 10 Rivierengebied Oostelijke Langstraat 0358 Aalsmeer 7 Westelijk Holland Amstelland en Aalsmeer 0197 Aalten 4 Oostelijk veehouderijgebied Achterhoek 0059 Achtkarspelen 3 Noordelijk weidegebied De Wouden 0482 Alblasserdam 9 Hollands en Utrechts weidegebied Alblasserwaard en Vijfherenlanden 0613 Albrandswaard 7 Westelijk Holland Rotterdam en omgeving 0361 Alkmaar 7 Westelijk Holland Kennemerland 0141 Almelo 4 Oostelijk veehouderijgebied Twente 0034 Almere 6 IJsselmeerpolders Zuidelijke IJsselmeerpolders 0484 Alphen aan den Rijn 9 Hollands en Utrechts weidegebied Krimpenerwaard en Oostelijk Rijnland 1723 Alphen-Chaam 13 Zuidelijk veehouderijgebied De Kempen 0060 Ameland 3 Noordelijk weidegebied Eilanden 0307 Amersfoort 9 Hollands en Utrechts weidegebied Eemland 0362 Amstelveen 7 Westelijk Holland Amstelland en Aalsmeer 0363 Amsterdam 7 Westelijk Holland Amstelland en Aalsmeer 0200 Apeldoorn 5 Centraal veehouderijgebied Oostelijke Veluwe 0003 Appingedam 2 Veenkoloniën en Oldambt Oostelijke Bouwstreek in Groningen 0202 Arnhem 10 Rivierengebied Veluwezoom en Betuwe 0106 Assen 2 Veenkoloniën en Oldambt Smilde en Centraal Zandgebied in Drenthe 0743 Asten 13 Zuidelijk veehouderijgebied Westelijk Peelgebied 0744 Baarle-Nassau 13 Zuidelijk veehouderijgebied De Kempen 0308 Baarn 9 Hollands en Utrechts weidegebied Eemland 0489 Barendrecht 7 Westelijk Holland Rotterdam en omgeving 0203 Barneveld 5 Centraal veehouderijgebied Westelijke Veluwe 0005 Bedum 3 Noordelijk weidegebied Centraal Weidegebied in Groningen 0888 Beek 14 Zuid-Limburg Zuid-Limburg 0370 Beemster 8 Waterland en Droogmakerijen Waterland en N.-Hollandse Droogmakerijen 0889 Beesel 13 Zuidelijk veehouderijgebied Noord-Limburg 0007 Bellingwedde 2 Veenkoloniën en Oldambt Oostelijke Bouwstreek in Groningen 0491 Bergambacht 9 Hollands en Utrechts weidegebied Krimpenerwaard en Oostelijk Rijnland 1724 Bergeijk 13 Zuidelijk veehouderijgebied De Kempen 0893 Bergen (L.) 13 Zuidelijk veehouderijgebied Noord-Limburg 0373 Bergen (NH.) 7 Westelijk Holland Texel en Land van Zijpe 0748 Bergen op Zoom 12 Zuidwest Brabant Westelijke Zandgronden 1859 Berkelland 4 Oostelijk veehouderijgebied Achterhoek 1721 Bernheze 13 Zuidelijk veehouderijgebied Westelijk Peelgebied 0568 Bernisse 11 Zuidwestelijk akkerbouwgebied Voorne-Putten en Hoeksche Waard 0753 Best 13 Zuidelijk veehouderijgebied Midden-Noord-Brabant 0209 Beuningen 4 Oostelijk veehouderijgebied Zuidelijk Gelderland 0375 Beverwijk 7 Westelijk Holland Kennemerland 0585 Binnenmaas 11 Zuidwestelijk akkerbouwgebied Voorne-Putten en Hoeksche Waard 1728 Bladel 13 Zuidelijk veehouderijgebied De Kempen 0376 Blaricum 9 Hollands en Utrechts weidegebied 't Gein en Gooiland 0377 Bloemendaal 7 Westelijk Holland Kennemerland 0055 Boarnsterhim 3 Noordelijk weidegebied Weidestreek in Friesland 1901 Bodegraven-Reeuwijk 9 Hollands en Utrechts weidegebied Krimpenerwaard en Oostelijk Rijnland Taxatiewijzer Grond bij agrarische objecten Pagina 17

18 CBS code Burgelijke gemeentenaam streken 14 streken Kadastraal nummer gebieden gebieden 0755 Boekel 13 Zuidelijk veehouderijgebied Westelijk Peelgebied 66 gebieden 1681 Borger-Odoorn 2 Veenkoloniën en Oldambt Drentse Veenkoloniën en Hondsrug 0147 Borne 4 Oostelijk veehouderijgebied Twente 0654 Borsele 11 Zuidwestelijk akkerbouwgebied Walcheren en Zuid-Beveland 0499 Boskoop 7 Westelijk Holland Boskoop en Rijneveld 0756 Boxmeer 13 Zuidelijk veehouderijgebied Maaskant en Land van Cuijk 0757 Boxtel 13 Zuidelijk veehouderijgebied Midden-Noord-Brabant 0758 Breda 12 Zuidwest Brabant Land van Breda 0501 Brielle 11 Zuidwestelijk akkerbouwgebied Voorne-Putten en Hoeksche Waard 1876 Bronckhorst 4 Oostelijk veehouderijgebied Achterhoek 0213 Brummen 4 Oostelijk veehouderijgebied IJsselstreek 0899 Brunssum 14 Zuid-Limburg Zuid-Limburg 0312 Bunnik 10 Rivierengebied Kromme Rijn-streek en Heuvelrug 0313 Bunschoten 9 Hollands en Utrechts weidegebied Eemland 0214 Buren 10 Rivierengebied Veluwezoom en Betuwe 0381 Bussum 9 Hollands en Utrechts weidegebied 't Gein en Gooiland 0502 Capelle aan den IJssel 7 Westelijk Holland Westland en Zuidhollandse Droogmakerijen 0383 Castricum 7 Westelijk Holland Kennemerland 0109 Coevorden 2 Veenkoloniën en Oldambt Smilde en Centraal Zandgebied in Drenthe 1706 Cranendonck 13 Zuidelijk veehouderijgebied Westelijk Peelgebied 0611 Cromstrijen 11 Zuidwestelijk akkerbouwgebied Voorne-Putten en Hoeksche Waard 1684 Cuijk 13 Zuidelijk veehouderijgebied Maaskant en Land van Cuijk 0216 Culemborg 10 Rivierengebied Veluwezoom en Betuwe 0148 Dalfsen 3 Noordelijk weidegebied Weidegebied in Overijssel 1891 Dantumadiel 3 Noordelijk weidegebied De Wouden 0310 De Bilt 9 Hollands en Utrechts weidegebied Westelijk Weidegebied in Utrecht 1663 De Marne 1 Bouwhoek en Hogeland De Marne 0736 De Ronde Venen 9 Hollands en Utrechts weidegebied Westelijk Weidegebied in Utrecht 1690 De Wolden 3 Noordelijk weidegebied Zuidwestelijk Weidegebied in Drenthe 0503 Delft 7 Westelijk Holland Westland en Zuidhollandse Droogmakerijen 0010 Delfzijl 2 Veenkoloniën en Oldambt Oostelijke Bouwstreek in Groningen 0400 Den Helder 7 Westelijk Holland Texel en Land van Zijpe 0762 Deurne 13 Zuidelijk veehouderijgebied Westelijk Peelgebied 0150 Deventer 4 Oostelijk veehouderijgebied Salland 0384 Diemen 9 Hollands en Utrechts weidegebied 't Gein en Gooiland 1774 Dinkelland 4 Oostelijk veehouderijgebied Twente 0221 Doesburg 4 Oostelijk veehouderijgebied IJsselstreek 0222 Doetinchem 4 Oostelijk veehouderijgebied Achterhoek 0766 Dongen 13 Zuidelijk veehouderijgebied Midden-Noord-Brabant 0058 Dongeradeel 1 Bouwhoek en Hogeland Noordelijk Friesland 0505 Dordrecht 11 Zuidwestelijk akkerbouwgebied Voorne-Putten en Hoeksche Waard 0498 Drechterland 7 Westelijk Holland West-Friesland en omgeving 1719 Drimmelen 13 Zuidelijk veehouderijgebied Westelijke Langstraat 0303 Dronten 6 IJsselmeerpolders Zuidelijke IJsselmeerpolders 0225 Druten 4 Oostelijk veehouderijgebied Zuidelijk Gelderland 0226 Duiven 4 Oostelijk veehouderijgebied Zuidelijk Gelderland 1711 Echt-Susteren 13 Zuidelijk veehouderijgebied Noord-Limburg 0385 Edam-Volendam 8 Waterland en Droogmakerijen Waterland en N.-Hollandse Droogmakerijen 0228 Ede 5 Centraal veehouderijgebied Westelijke Veluwe Taxatiewijzer Grond bij agrarische objecten Pagina 18

19 CBS code Burgelijke gemeentenaam streken 14 streken Kadastraal nummer gebieden gebieden 0317 Eemnes 9 Hollands en Utrechts weidegebied Eemland 1651 Eemsmond 1 Bouwhoek en Hogeland Oostelijk Hogeland 0770 Eersel 13 Zuidelijk veehouderijgebied De Kempen 1903 Eijsden-Margraten 14 Zuid-Limburg Zuid-Limburg 0772 Eindhoven 13 Zuidelijk veehouderijgebied Midden-Noord-Brabant 0230 Elburg 5 Centraal veehouderijgebied Oostelijke Veluwe 66 gebieden 0114 Emmen 2 Veenkoloniën en Oldambt Drentse Veenkoloniën en Hondsrug 0388 Enkhuizen 7 Westelijk Holland West-Friesland en omgeving 0153 Enschede 4 Oostelijk veehouderijgebied Twente 0232 Epe 5 Centraal veehouderijgebied Oostelijke Veluwe 0233 Ermelo 5 Centraal veehouderijgebied Westelijke Veluwe 0777 Etten-Leur 12 Zuidwest Brabant Westelijke Zandgronden 1722 Ferwerderadiel 1 Bouwhoek en Hogeland Noordelijk Friesland 0070 Franekeradeel 1 Bouwhoek en Hogeland Noordelijk Friesland 0653 Gaasterlân-Sleat 3 Noordelijk weidegebied Weidestreek in Friesland 0779 Geertruidenberg 13 Zuidelijk veehouderijgebied Westelijke Langstraat 0236 Geldermalsen 10 Rivierengebied Veluwezoom en Betuwe 1771 Geldrop-Mierlo 13 Zuidelijk veehouderijgebied Westelijk Peelgebied 1652 Gemert-Bakel 13 Zuidelijk veehouderijgebied Westelijk Peelgebied 0907 Gennep 13 Zuidelijk veehouderijgebied Noord-Limburg 0689 Giessenlanden 9 Hollands en Utrechts weidegebied Alblasserwaard en Vijfherenlanden 0784 Gilze en Rijen 13 Zuidelijk veehouderijgebied Midden-Noord-Brabant 1924 Goeree-Overflakkee 11 Zuidwestelijk akkerbouwgebied Goeree-Overflakkee 0664 Goes 11 Zuidwestelijk akkerbouwgebied Walcheren en Zuid-Beveland 0785 Goirle 13 Zuidelijk veehouderijgebied De Kempen 0512 Gorinchem 9 Hollands en Utrechts weidegebied Alblasserwaard en Vijfherenlanden 0513 Gouda 9 Hollands en Utrechts weidegebied Krimpenerwaard en Oostelijk Rijnland 0365 Graft-De Rijp 8 Waterland en Droogmakerijen Waterland en N.-Hollandse Droogmakerijen 0786 Grave 13 Zuidelijk veehouderijgebied Maaskant en Land van Cuijk 0241 Groesbeek 4 Oostelijk veehouderijgebied Zuidelijk Gelderland 0014 Groningen 3 Noordelijk weidegebied Centraal Weidegebied in Groningen 0015 Grootegast 3 Noordelijk weidegebied Groninger zuidelijk Westerkwartier 1729 Gulpen-Wittem 14 Zuid-Limburg Zuid-Limburg 0158 Haaksbergen 4 Oostelijk veehouderijgebied Twente 0788 Haaren 13 Zuidelijk veehouderijgebied Midden-Noord-Brabant 0392 Haarlem 7 Westelijk Holland Kennemerland 0393 Haarlemmerliede en Spaarnwoude 8 Waterland en Droogmakerijen Waterland en N.-Hollandse Droogmakerijen 0394 Haarlemmermeer 7 Westelijk Holland Haarlemmermeer 1655 Halderberge 12 Zuidwest Brabant Westelijke Zandgronden 0160 Hardenberg 4 Oostelijk veehouderijgebied Noordoost-Overijssel 0243 Harderwijk 5 Centraal veehouderijgebied Westelijke Veluwe 0523 Hardinxveld-Giessendam 9 Hollands en Utrechts weidegebied Alblasserwaard en Vijfherenlanden 0017 Haren 3 Noordelijk weidegebied Centraal Weidegebied in Groningen 0072 Harlingen 1 Bouwhoek en Hogeland Noordelijk Friesland 0244 Hattem 5 Centraal veehouderijgebied Oostelijke Veluwe 0396 Heemskerk 7 Westelijk Holland Kennemerland 0397 Heemstede 7 Westelijk Holland Kennemerland 0246 Heerde 5 Centraal veehouderijgebied Oostelijke Veluwe Taxatiewijzer Grond bij agrarische objecten Pagina 19

20 CBS code Burgelijke gemeentenaam streken 14 streken Kadastraal nummer gebieden gebieden 0074 Heerenveen 3 Noordelijk weidegebied De Wouden 66 gebieden 0398 Heerhugowaard 7 Westelijk Holland West-Friesland en omgeving 0917 Heerlen 14 Zuid-Limburg Zuid-Limburg 1658 Heeze-Leende 13 Zuidelijk veehouderijgebied Westelijk Peelgebied 0399 Heiloo 7 Westelijk Holland Kennemerland 0163 Hellendoorn 4 Oostelijk veehouderijgebied Twente 0530 Hellevoetsluis 11 Zuidwestelijk akkerbouwgebied Voorne-Putten en Hoeksche Waard 0794 Helmond 13 Zuidelijk veehouderijgebied Westelijk Peelgebied 0531 Hendrik-Ido-Ambacht 7 Westelijk Holland Rotterdam en omgeving 0164 Hengelo 4 Oostelijk veehouderijgebied Twente 0063 het Bildt 1 Bouwhoek en Hogeland Noordelijk Friesland 0252 Heumen 4 Oostelijk veehouderijgebied Zuidelijk Gelderland 0797 Heusden 10 Rivierengebied Oostelijke Langstraat 0534 Hillegom 7 Westelijk Holland Bollenstreek 0798 Hilvarenbeek 13 Zuidelijk veehouderijgebied De Kempen 0402 Hilversum 9 Hollands en Utrechts weidegebied 't Gein en Gooiland 1735 Hof van Twente 4 Oostelijk veehouderijgebied Twente 1911 Hollands Kroon 6 IJsselmeerpolders Wieringen en Wieringermeer 0118 Hoogeveen 4 Oostelijk veehouderijgebied Zuidelijk Zandgebied in Drenthe 0018 Hoogezand-Sappemeer 2 Veenkoloniën en Oldambt Westerwolde en Groninger Veenkoloniën 0405 Hoorn 7 Westelijk Holland West-Friesland en omgeving 1507 Horst aan de Maas 13 Zuidelijk veehouderijgebied Noord-Limburg 0321 Houten 10 Rivierengebied Kromme Rijn-streek en Heuvelrug 0406 Huizen 9 Hollands en Utrechts weidegebied 't Gein en Gooiland 0677 Hulst 11 Zuidwestelijk akkerbouwgebied Zeeuwsch-Vlaanderen 0353 IJsselstein 9 Hollands en Utrechts weidegebied Westelijk Weidegebied in Utrecht 1884 Kaag en Braassem 7 Westelijk Holland Westelijk Rijnland 0166 Kampen 3 Noordelijk weidegebied Weidegebied in Overijssel 0678 Kapelle 11 Zuidwestelijk akkerbouwgebied Walcheren en Zuid-Beveland 0537 Katwijk 7 Westelijk Holland Bollenstreek 0928 Kerkrade 14 Zuid-Limburg Zuid-Limburg 1598 Koggenland 7 Westelijk Holland West-Friesland en omgeving 0079 Kollumerland en Nieuwkruisland 1 Bouwhoek en Hogeland Noordelijk Friesland 0588 Korendijk 11 Zuidwestelijk akkerbouwgebied Voorne-Putten en Hoeksche Waard 0542 Krimpen aan den IJssel 9 Hollands en Utrechts weidegebied Krimpenerwaard en Oostelijk Rijnland 1659 Laarbeek 13 Zuidelijk veehouderijgebied Westelijk Peelgebied 1685 Landerd 13 Zuidelijk veehouderijgebied Maaskant en Land van Cuijk 0882 Landgraaf 14 Zuid-Limburg Zuid-Limburg 0415 Landsmeer 8 Waterland en Droogmakerijen Waterland en N.-Hollandse Droogmakerijen 0416 Langedijk 7 Westelijk Holland West-Friesland en omgeving 1621 Lansingerland 7 Westelijk Holland Westland en Zuidhollandse Droogmakerijen 0417 Laren 9 Hollands en Utrechts weidegebied 't Gein en Gooiland 0022 Leek 3 Noordelijk weidegebied Groninger zuidelijk Westerkwartier 0545 Leerdam 9 Hollands en Utrechts weidegebied Alblasserwaard en Vijfherenlanden 0080 Leeuwarden 3 Noordelijk weidegebied Weidestreek in Friesland 0081 Leeuwarderadeel 1 Bouwhoek en Hogeland Noordelijk Friesland 0546 Leiden 7 Westelijk Holland Westelijk Rijnland 0547 Leiderdorp 7 Westelijk Holland Westelijk Rijnland 1916 Leidschendam-Voorburg 7 Westelijk Holland Westelijk Rijnland 0995 Lelystad 6 IJsselmeerpolders Zuidelijke IJsselmeerpolders Taxatiewijzer Grond bij agrarische objecten Pagina 20

21 CBS code Burgelijke gemeentenaam streken 14 streken Kadastraal nummer gebieden gebieden 66 gebieden 0082 Lemsterland 3 Noordelijk weidegebied Weidestreek in Friesland 1640 Leudal 13 Zuidelijk veehouderijgebied Noord-Limburg 0327 Leusden 5 Centraal veehouderijgebied Zandgebied in Utrecht 0733 Lingewaal 10 Rivierengebied Veluwezoom en Betuwe 1705 Lingewaard 10 Rivierengebied Oostelijke Betuwe en Nijmegen 0553 Lisse 7 Westelijk Holland Bollenstreek 0140 Littenseradiel 3 Noordelijk weidegebied Weidestreek in Friesland 0262 Lochem 4 Oostelijk veehouderijgebied Achterhoek 0809 Loon op Zand 13 Zuidelijk veehouderijgebied Midden-Noord-Brabant 0331 Lopik 9 Hollands en Utrechts weidegebied Westelijk Weidegebied in Utrecht 0024 Loppersum 1 Bouwhoek en Hogeland Oostelijk Hogeland 0168 Losser 4 Oostelijk veehouderijgebied Twente 1671 Maasdonk 13 Zuidelijk veehouderijgebied Westelijk Peelgebied 0263 Maasdriel 10 Rivierengebied Bommelerwaard 1641 Maasgouw 13 Zuidelijk veehouderijgebied Noord-Limburg 0556 Maassluis 7 Westelijk Holland Rotterdam en omgeving 0935 Maastricht 14 Zuid-Limburg Zuid-Limburg 0025 Marum 3 Noordelijk weidegebied Groninger zuidelijk Westerkwartier 0420 Medemblik 7 Westelijk Holland West-Friesland en omgeving 0938 Meerssen 14 Zuid-Limburg Zuid-Limburg 1908 Menameradiel 1 Bouwhoek en Hogeland Noordelijk Friesland 1987 Menterwolde 2 Veenkoloniën en Oldambt Oostelijke Bouwstreek in Groningen 0119 Meppel 3 Noordelijk weidegebied Zuidwestelijk Weidegebied in Drenthe 0687 Middelburg 11 Zuidwestelijk akkerbouwgebied Walcheren en Zuid-Beveland 1842 Midden-Delfland 7 Westelijk Holland Westland en Zuidhollandse Droogmakerijen 1731 Midden-Drenthe 2 Veenkoloniën en Oldambt Smilde en Centraal Zandgebied in Drenthe 0815 Mill en Sint Hubert 13 Zuidelijk veehouderijgebied Maaskant en Land van Cuijk 0265 Millingen aan de Rijn 4 Oostelijk veehouderijgebied Zuidelijk Gelderland 1709 Moerdijk 11 Zuidwestelijk akkerbouwgebied Noordwesthoek 1927 Molenwaard 9 Hollands en Utrechts weidegebied Alblasserwaard en Vijfherenlanden 1955 Montferland 4 Oostelijk veehouderijgebied Achterhoek 0335 Montfoort 9 Hollands en Utrechts weidegebied Westelijk Weidegebied in Utrecht 0944 Mook en Middelaar 13 Zuidelijk veehouderijgebied Noord-Limburg 0424 Muiden 9 Hollands en Utrechts weidegebied 't Gein en Gooiland 0425 Naarden 9 Hollands en Utrechts weidegebied 't Gein en Gooiland 1740 Neder-Betuwe 10 Rivierengebied Veluwezoom en Betuwe 0643 Nederlek 9 Hollands en Utrechts weidegebied Krimpenerwaard en Oostelijk Rijnland 0946 Nederweert 13 Zuidelijk veehouderijgebied Noord-Limburg 0304 Neerijnen 10 Rivierengebied Veluwezoom en Betuwe 0356 Nieuwegein 9 Hollands en Utrechts weidegebied Westelijk Weidegebied in Utrecht 0569 Nieuwkoop 9 Hollands en Utrechts weidegebied Krimpenerwaard en Oostelijk Rijnland 0267 Nijkerk 5 Centraal veehouderijgebied Westelijke Veluwe 0268 Nijmegen 10 Rivierengebied Oostelijke Betuwe en Nijmegen 1695 Noord-Beveland 11 Zuidwestelijk akkerbouwgebied Noordelijk Zeeland 1699 Noordenveld 2 Veenkoloniën en Oldambt Smilde en Centraal Zandgebied in Drenthe 0171 Noordoostpolder 6 IJsselmeerpolders Noordoostelijke Polder 0575 Noordwijk 7 Westelijk Holland Bollenstreek 0576 Noordwijkerhout 7 Westelijk Holland Bollenstreek Taxatiewijzer Grond bij agrarische objecten Pagina 21

22 CBS code Burgelijke gemeentenaam streken 14 streken Kadastraal nummer gebieden gebieden 0820 Nuenen, Gerwen en Nederwetten 13 Zuidelijk veehouderijgebied Westelijk Peelgebied 0302 Nunspeet 5 Centraal veehouderijgebied Westelijke Veluwe 0951 Nuth 14 Zuid-Limburg Zuid-Limburg 0579 Oegstgeest 7 Westelijk Holland Bollenstreek 0823 Oirschot 13 Zuidelijk veehouderijgebied De Kempen 0824 Oisterwijk 13 Zuidelijk veehouderijgebied De Kempen 66 gebieden 1895 Oldambt 2 Veenkoloniën en Oldambt Oostelijke Bouwstreek in Groningen 0269 Oldebroek 5 Centraal veehouderijgebied Oostelijke Veluwe 0173 Oldenzaal 4 Oostelijk veehouderijgebied Twente 1773 Olst-Wijhe 4 Oostelijk veehouderijgebied Salland 0175 Ommen 4 Oostelijk veehouderijgebied Noordoost-Overijssel 0881 Onderbanken 14 Zuid-Limburg Zuid-Limburg 1586 Oost Gelre 4 Oostelijk veehouderijgebied Achterhoek 0826 Oosterhout 13 Zuidelijk veehouderijgebied Westelijke Langstraat 0085 Ooststellingwerf 3 Noordelijk weidegebied De Wouden 0431 Oostzaan 8 Waterland en Droogmakerijen Waterland en N.-Hollandse Droogmakerijen 0432 Opmeer 7 Westelijk Holland West-Friesland en omgeving 0086 Opsterland 3 Noordelijk weidegebied De Wouden 0828 Oss 13 Zuidelijk veehouderijgebied Maaskant en Land van Cuijk 0584 Oud-Beijerland 11 Zuidwestelijk akkerbouwgebied Voorne-Putten en Hoeksche Waard 1509 Oude IJsselstreek 4 Oostelijk veehouderijgebied Achterhoek 0437 Ouder-Amstel 9 Hollands en Utrechts weidegebied 't Gein en Gooiland 0644 Ouderkerk 9 Hollands en Utrechts weidegebied Krimpenerwaard en Oostelijk Rijnland 0589 Oudewater 9 Hollands en Utrechts weidegebied Westelijk Weidegebied in Utrecht 1734 Overbetuwe 10 Rivierengebied Veluwezoom en Betuwe 0590 Papendrecht 9 Hollands en Utrechts weidegebied Alblasserwaard en Vijfherenlanden 1894 Peel en Maas 13 Zuidelijk veehouderijgebied Noord-Limburg 0765 Pekela 2 Veenkoloniën en Oldambt Westerwolde en Groninger Veenkoloniën 1926 Pijnacker-Nootdorp 7 Westelijk Holland Westland en Zuidhollandse Droogmakerijen 0439 Purmerend 8 Waterland en Droogmakerijen Waterland en N.-Hollandse Droogmakerijen 0273 Putten 5 Centraal veehouderijgebied Westelijke Veluwe 0177 Raalte 4 Oostelijk veehouderijgebied Salland 0703 Reimerswaal 11 Zuidwestelijk akkerbouwgebied Walcheren en Zuid-Beveland 0274 Renkum 10 Rivierengebied Veluwezoom en Betuwe 0339 Renswoude 5 Centraal veehouderijgebied Zandgebied in Utrecht 1667 Reusel-De Mierden 13 Zuidelijk veehouderijgebied De Kempen 0275 Rheden 4 Oostelijk veehouderijgebied IJsselstreek 0340 Rhenen 5 Centraal veehouderijgebied Zandgebied in Utrecht 0597 Ridderkerk 7 Westelijk Holland Rotterdam en omgeving 0196 Rijnwaarden 4 Oostelijk veehouderijgebied Zuidelijk Gelderland 1672 Rijnwoude 7 Westelijk Holland Boskoop en Rijneveld 1742 Rijssen-Holten 4 Oostelijk veehouderijgebied Salland 0603 Rijswijk 7 Westelijk Holland Westland en Zuidhollandse Droogmakerijen 1669 Roerdalen 13 Zuidelijk veehouderijgebied Noord-Limburg 0957 Roermond 13 Zuidelijk veehouderijgebied Noord-Limburg 1674 Roosendaal 12 Zuidwest Brabant Westelijke Zandgronden 0599 Rotterdam 7 Westelijk Holland Rotterdam en omgeving 0277 Rozendaal 10 Rivierengebied Veluwezoom en Betuwe 0840 Rucphen 12 Zuidwest Brabant Westelijke Zandgronden Taxatiewijzer Grond bij agrarische objecten Pagina 22

23 CBS code Burgelijke gemeentenaam streken 14 streken Kadastraal nummer gebieden gebieden 66 gebieden 0441 Schagen 7 Westelijk Holland West-Friesland en omgeving 0458 Schermer 8 Waterland en Droogmakerijen Waterland en N.-Hollandse Droogmakerijen 0279 Scherpenzeel 5 Centraal veehouderijgebied Westelijke Veluwe 0606 Schiedam 7 Westelijk Holland Rotterdam en omgeving 0088 Schiermonnikoog 3 Noordelijk weidegebied Eilanden 0844 Schijndel 13 Zuidelijk veehouderijgebied Westelijk Peelgebied 0962 Schinnen 14 Zuid-Limburg Zuid-Limburg 0608 Schoonhoven 9 Hollands en Utrechts weidegebied Krimpenerwaard en Oostelijk Rijnland 1676 Schouwen-Duiveland 11 Zuidwestelijk akkerbouwgebied Noordelijk Zeeland 0518 's-gravenhage 7 Westelijk Holland Westland en Zuidhollandse Droogmakerijen 0796 's-hertogenbosch 10 Rivierengebied Oostelijke Langstraat 0965 Simpelveld 14 Zuid-Limburg Zuid-Limburg 1702 Sint Anthonis 13 Zuidelijk veehouderijgebied Maaskant en Land van Cuijk 0845 Sint-Michielsgestel 13 Zuidelijk veehouderijgebied Midden-Noord-Brabant 0846 Sint-Oedenrode 13 Zuidelijk veehouderijgebied Westelijk Peelgebied 1883 Sittard-Geleen 14 Zuid-Limburg Zuid-Limburg 0051 Skarsterlân 3 Noordelijk weidegebied Weidestreek in Friesland 0610 Sliedrecht 9 Hollands en Utrechts weidegebied Alblasserwaard en Vijfherenlanden 0040 Slochteren 2 Veenkoloniën en Oldambt Oostelijke Bouwstreek in Groningen 1714 Sluis 11 Zuidwestelijk akkerbouwgebied Zeeuwsch-Vlaanderen 0090 Smallingerland 3 Noordelijk weidegebied De Wouden 0342 Soest 9 Hollands en Utrechts weidegebied Eemland 0847 Someren 13 Zuidelijk veehouderijgebied Westelijk Peelgebied 0848 Son en Breugel 13 Zuidelijk veehouderijgebied Westelijk Peelgebied 0612 Spijkenisse 11 Zuidwestelijk akkerbouwgebied Voorne-Putten en Hoeksche Waard 0037 Stadskanaal 2 Veenkoloniën en Oldambt Westerwolde en Groninger Veenkoloniën 0180 Staphorst 3 Noordelijk weidegebied Weidegebied in Overijssel 0532 Stede Broec 7 Westelijk Holland West-Friesland en omgeving 0851 Steenbergen 11 Zuidwestelijk akkerbouwgebied Noordwesthoek 1708 Steenwijkerland 3 Noordelijk weidegebied Weidegebied in Overijssel 0971 Stein 14 Zuid-Limburg Zuid-Limburg 1904 Stichtse Vecht 9 Hollands en Utrechts weidegebied Westelijk Weidegebied in Utrecht 0617 Strijen 11 Zuidwestelijk akkerbouwgebied Voorne-Putten en Hoeksche Waard 1900 Súdwest Fryslân 3 Noordelijk weidegebied Weidestreek in Friesland 0009 Ten Boer 3 Noordelijk weidegebied Centraal Weidegebied in Groningen 0715 Terneuzen 11 Zuidwestelijk akkerbouwgebied Zeeuwsch-Vlaanderen 0093 Terschelling 3 Noordelijk weidegebied Eilanden 0448 Texel 7 Westelijk Holland Texel en Land van Zijpe 1525 Teylingen 7 Westelijk Holland Bollenstreek 0716 Tholen 11 Zuidwestelijk akkerbouwgebied Noordelijk Zeeland 0281 Tiel 10 Rivierengebied Veluwezoom en Betuwe 0855 Tilburg 13 Zuidelijk veehouderijgebied Midden-Noord-Brabant 0183 Tubbergen 4 Oostelijk veehouderijgebied Twente 1700 Twenterand 4 Oostelijk veehouderijgebied Noordoost-Overijssel 1730 Tynaarlo 2 Veenkoloniën en Oldambt Smilde en Centraal Zandgebied in Drenthe 0737 Tytsjerksteradiel 3 Noordelijk weidegebied De Wouden 0282 Ubbergen 4 Oostelijk veehouderijgebied Zuidelijk Gelderland 0856 Uden 13 Zuidelijk veehouderijgebied Westelijk Peelgebied 0450 Uitgeest 8 Waterland en Droogmakerijen Waterland en N.-Hollandse Droogmakerijen 0451 Uithoorn 7 Westelijk Holland Amstelland en Aalsmeer Taxatiewijzer Grond bij agrarische objecten Pagina 23