Betaalbaar en duurzaam wonen in Bussum

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Betaalbaar en duurzaam wonen in Bussum"

Transcriptie

1 Betaalbaar en duurzaam wonen in Bussum Prestatieafspraken Gemeente Bussum en woningcorporaties DEFINITIEF CONCEPT Maart 2012

2 Prestatieafspraken Bussum definitief concept 2 van 52

3 1 Vooraf 1.1 Aanleiding De gemeente Bussum en de in Bussum werkzame woningcorporaties (Dudok Wonen, De Alliantie en Het Gooi en Omstreken) werken samen, ieder vanuit een eigen rol en verantwoordelijkheid, aan het wonen in Bussum. Die samenwerking in de afgelopen jaren wordt door alle partijen als positief beoordeeld. Door de Bussumse gemeenteraad is het College opgedragen om te komen tot prestatieafspraken tussen gemeente en corporaties 1. Gelet op de wens de goede samenwerkingsrelatie te behouden en te versterken, werken de corporaties hier graag aan mee. De vier partijen grijpen de prestatieovereenkomst aan om de huidige samenwerking te bestendigen en hier meer structuur aan te geven. 1.2 Doel: inhoud en vorm geven aan samenwerking Deze prestatieovereenkomst geeft inhoud én structuur aan de bestaande samenwerking. De afspraken gemaakt in deze overeenkomst gaan dus niet alleen over relevante ontwikkelingen en opgaves in Bussum en de gezamenlijke visie hierop, maar ook over rolverdeling en samenwerking. De overeenkomst fungeert als kompas voor de toekomst. Daarom bevat de overeenkomst een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen en opgaven in Bussum. Met de afspraken in deze overeenkomst benutten we de kansen die er zijn in Bussum. De overeenkomst fungeert als kader en hernieuwde basis voor de dagelijkse samenwerking. Hij zorgt voor regelmatig ambtelijk en bestuurlijk contact en bevat heldere uitvoeringsafspraken. Dat contact staat ten dienste van afstemming van de uitvoering, maar ook van een gezamenlijke verantwoording. Veel vraagstukken kunnen niet alleen door de gemeente of door de corporatie worden opgelost. Om in het belang van betaalbaar en duurzaam wonen in Bussum optimaal te kunnen presteren, is afstemming nodig. Dat begint met informatie-uitwisseling, transparantie en met elkaar in gesprek blijven. Deze overeenkomst draagt juist hier aan bij. Omdat de wereld om ons heen soms sneller verandert dan we voor mogelijk houden, is dat cruciaal om te blijven presteren en samenwerken. 1 Als uitgesproken door de gemeenteraad d.d. 24 mei Prestatieafspraken Bussum definitief concept 3 van 52

4 De afspraken in deze overeenkomst hebben verschillende soorten doelen. De overeenkomst bestaat dan ook uit een mix van verschillende typen afspraken (zie hiervoor het werkprogramma in hoofdstuk 7). 1.3 Looptijd en tussentijdse aanpassingen Deze prestatieovereenkomst heeft een looptijd van vier jaar en eindigt op 31 december De partijen kiezen bewust voor een overeenkomst met een looptijd van vier jaar. Dat geeft continuïteit, transparantie en zekerheid voor alle betrokkenen. De afgelopen jaren werden gekenmerkt door een veelheid aan opeenvolgende doorgevoerde en voorgestelde veranderingen in omstandigheden en context. Denk bijvoorbeeld aan de rijksmaatregelen voor de woningmarkt en huurbeleid, veranderingen in het corporatiebestel, de consequenties van de economische recessie enzovoort. Op dit moment gaan de partijen er van uit dat de financiële maatregelen in het regeerakkoord Rutte II werkelijkheid worden. De niet financiële kaders, zoals de directe aansturing van de corporaties door de gemeente en de beperking van de taken van de corporatie tot beheer en verhuur van woningen, zijn nog te ongewis om in deze prestatieafspraken op in te spelen. Het is niet uit te sluiten dat in de toekomst veranderingen in de context van deze prestatieovereenkomst zullen optreden. Het is niet zeker hoe het speelveld van corporaties en gemeenten zich in de nabije toekomst zal ontwikkelen en met welke (financiële) mogelijkheden en onmogelijkheden de partijen te maken krijgen. De afspraken in deze overeenkomst zorgen er dan ook vooral voor dat de partijen over dergelijke onderwerpen in gesprek blijven, kennis delen, samenwerken en transparantie betrachten. Kortom: dat partijen van elkaar weten wat er speelt en op welke onderwerpen eventueel aanvullend beleid nodig is. De afspraken in de overeenkomst zullen dan ook regelmatig worden gemonitord om te kijken of deze nog passend, haalbaar en wenselijk zijn. Samengevat: partijen zijn zich ervan bewust dat deze veranderde omstandigheden van invloed kunnen zijn op de (financiële) mogelijkheden van de corporaties en gemeente. En daarmee op de (reikwijdte van de) keuzes die zij maken. Dit kan consequenties hebben voor de inhoud van deze overeenkomst. De consequenties van onvoorziene veranderingen in de context of het speelveld van deze overeenkomst, kunnen vanzelfsprekend aanleiding zijn om de overeenkomst, of onderdelen daarvan, tegen het licht te houden of te wijzigen. Partijen zullen hierover altijd in overleg treden met elkaar. Ook een veranderende situatie binnen de looptijd van deze overeenkomst naar aanleiding van eventuele herindeling of een veranderend speelveld op basis van lokale, regionale of landelijke ontwikkelingen kan aanleiding zijn voor partijen om in overleg te treden over het bijstellen of herzien van (onderdelen van) de overeenkomst. Indien het komt tot regionale prestatieafspraken, en deze bevatten strijdigheden met de inhoud van deze overeenkomst, dan treden partijen in overleg om deze prestatieovereenkomst (op onderdelen) bij te stellen of te herzien. Prestatieafspraken Bussum definitief concept 4 van 52

5 1.4 Leeswijzer De prestatieovereenkomst is opgebouwd rondom vier hoofdthema s: 1. Spelregels voor de samenwerking (hoofdstuk 3) 2. De woningvoorraad (hoofdstuk 4) 3. Een duurzame voorraad (hoofdstuk 5) 4. Sociale duurzaamheid (hoofdstuk 6) Voorafgaand aan deze onderwerpen wordt in hoofdstuk 2 stilgestaan bij de visie op Betaalbaar en duurzaam wonen in Bussum en de belangrijkste opgaven in de gemeente. 1.5 Contractpartners en ondertekening Partijen bij deze prestatieafspraken zijn: de gemeente Bussum (hierna te noemen de gemeente), verantwoordelijk voor het lokale woonbeleid; en de volgende in Bussum werkzame woningcorporaties: De Alliantie, gevestigd te Hilversum (hierna te noemen De Alliantie); Stichting Woningcorporaties Het Gooi en Omstreken, gevestigd te Hilversum (hierna te noemen Het Gooi en Omstreken); Stichting Dudok Wonen, gevestigd te Hilversum (hierna te noemen Dudok Wonen). Bovengenoemde partijen sluiten deze overeenkomst vanuit het besef van een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van wonen in Bussum en zullen elkaar op die verantwoordelijkheid ook aanspreken. Getekend te Bussum op. Gemeente Bussum, namens het College van B&W De Alliantie de heer P. Barneveld wethouder mevrouw J.A.B.M. van der Burgt directeur Stichting Woningcorporaties Het Gooi en Omstreken Stichting Dudok Wonen de heer J. Flemminks Smid directeur-bestuurder de heer L. Bobbe directeur-bestuurder Prestatieafspraken Bussum definitief concept 5 van 52

6 2 Visie op betaalbaar en duurzaam wonen in Bussum 2.1 Strategische uitgangspunten Het woonbeleid van de gemeente Bussum is vastgelegd in de Regionale Woonvisie Gooi en Vechtstreek uit Er zijn door de gemeente geen lokale aanvullingen gemaakt op deze visie. De uitgangspunten zoals geformuleerd in de regionale woonvisie en het Regionaal Actieprogramma Wonen uit 2011 vormen daarmee de basis voor deze prestatieovereenkomst. Het vertrekpunt en doelstelling zijn het wensbeeld voor het jaar 2020 uit de Regionale Woonvisie: De Gooi en Vechtstreek is een economisch en sociaal vitale, ongedeelde regio. Dat wil zeggen een regio met een heterogene bevolking in meerdere opzichten, zowel wat leeftijd als wat betreft inkomen en herkomst. Ondanks de beperkingen in woningbouw die het groene karakter van de regio met zich meebrengt, hebben ook jongeren en jonge gezinnen meer kansen dan nu op de woningmarkt. Dat komt door de gevarieerde opbouw van de voorraad en de variatie in woonmilieus, en door de nadruk op het lagere middensegment in de nieuwbouwprogramma s en -productie. Ook is de woningmarkt in beweging, door de toepassing van allerlei instrumenten en de ontwikkeling van innovatieve ideeën en concepten. De kansen die nieuwbouw en herstructurering bieden worden ten volle benut. Uit dit wensbeeld vloeien vier kernambities voort die onverkort op de gemeente Bussum van toepassing zijn: Een economisch en sociaal vitale regio, ook op de lange termijn. Meer beweging en meer keuze op de woningmarkt in het algemeen, en meer kansen voor mensen die het lastig hebben op de woningmarkt, in concreto jongeren, jonge gezinnen en ouderen die zorg nodig hebben. Diversiteit aan woonmilieus in de regio behouden en versterken met behoud van het groene karakter. Prestatieafspraken Bussum definitief concept 6 van 52

7 De Gooi en Vechtstreek onderscheidt zich als regio waar ruimte is voor het zoeken naar en uitvoeren van vernieuwende oplossingen op het gebied van wonen. Om het wensbeeld en deze kernambities te realiseren worden drie strategieën ingezet: Focus op mensen met minder kansen op de woningmarkt, met name jongeren, jonge gezinnen van jaar, en mensen die wonen met zorg combineren. Creëren van een gedifferentieerder woonaanbod door het stimuleren van dynamiek op de woningmarkt, zowel door innovatief bouwen en herstructureren, als door het optimaliseren van de mogelijkheden die de bestaande voorraad biedt. Inzet van vernieuwende en creatieve instrumenten en ideeën. De regio Gooi en Vechtstreek heeft de totstandkoming van het Regionaal Actieprogramma Wonen in 2011 aangegrepen om de Regionale Woonvisie uit 2008 en dan in het bijzonder het bijbehorende actieprogramma te actualiseren en aan te scherpen. Gebleken is dat de vier kernambities en de geformuleerde strategieën nog recht overeind staan en gezien de huidige marktontwikkelingen nog belangrijker zijn geworden (dynamiek, betaalbaarheid en (beperkte)mogelijkheden voor nieuwbouw). Woonruimteverdeling Eind september 2011 is het nieuwe regionale woonruimteverdeelsysteem van kracht geworden. Door de introductie van zoekwaarde wordt beoogd de dynamiek in de sociale voorraad te vergroten. Jaarlijks mag een quotum aan jongerenwoningen (t/m 25 jaar) worden verloot. Daarnaast is een spoedzoekregeling geïntroduceerd waarin per kalenderjaar tussen de 5 en 10% van het aanbod mag worden verloot. Woningzoekenden moeten zich hier apart voor registreren. Voor nieuwbouwwoningen kunnen afwijkende toewijzingsregels gelden. Begin 2013 vindt een eerste evaluatie plaats, waarin wordt gekeken wat effecten van de belangrijkste wijzigingen zijn. 2.2 Opgaven in Bussum Corporaties en gemeente hebben in het kader van deze prestatieafspraken vier opgaven geformuleerd: Allereerst de beschikbaarheid van voldoende betaalbare woningen in de gemeente. De druk op de woningmarkt in de regio en de gemeente is nog steeds hoog. Dat uit zich in lange wachttijden in de sociale huursector en hoge koopprijzen in de koopsector. Voor de laagste inkomensgroepen en de doelgroepen uit de woonvisie betekent dit een extra zorg. In de tweede plaats het bevorderen van de dynamiek op de woningmarkt. De afgelopen jaren is de regionale dynamiek en dus ook in Bussum afgenomen, onder andere als gevolg van stagnerende nieuwbouw en een daling van de huizenprijzen. Alle groepen op de woningmarkt zijn gebaat bij een verbetering van de dynamiek. De derde opgave is gelegen in het verduurzamen van de bestaande woningvoorraad. Die opgave is aan de orde vanuit het streven naar een duurzamere samenleving. Verbetering van de energieprestaties van bestaande woningen is een belangrijke stap, omdat hier veel winst te behalen valt. Ook zullen energielasten naar verwachting een steeds groter deel van de totale woonlasten uitmaken. Beperking van de energielasten door het verbeteren van de Prestatieafspraken Bussum definitief concept 7 van 52

8 energieprestaties van de woningen zal dus bijdragen aan het beperken van de woonlasten van de inwoners. Ook draagt verduurzaming bij aan de kwaliteit van de woningvoorraad. De laatste opgave heeft betrekking op de sociale duurzaamheid. In die gevallen waar de eigen kracht van mensen tekort schiet is het zaak dat gemeente, corporaties en andere betrokken partijen de eigen aanpak op elkaar afstemmen om zo effectieve ondersteuning te kunnen bieden. Naast afstemming van ondersteuning aan mensen die dat nodig hebben is ook het bieden van voldoende adequate en toegankelijke voorzieningen belangrijk. Dit alles in een veilige en aantrekkelijke woon- en leefomgeving. 2.3 Gedeelde visie, verschillende invulling Bovenstaande is de gedeelde visie op de ontwikkeling van en opgaven voor het wonen in Bussum. Vanuit een gezamenlijke verantwoordelijkheid willen partijen hieraan een bijdrage leveren. Tegelijkertijd willen zij recht doen aan de verschillen tussen de partijen en dan in het bijzonder de corporaties. Corporaties kunnen verschillende accenten leggen, keuzes maken of producten aanbieden; uiteindelijk zijn deze complementair. De visie van de partijen is in hoofdlijnen de volgende: Gemeente Bussum In het coalitieprogramma zijn de volgende uitgangspunten rond het thema volkshuisvesting geformuleerd: Een woningvoorraad die is afgestemd op de behoeften van jongeren. Jongeren en starters krijgen extra kansen op de koopwoningmarkt. Het woningaanbod is geschikt en aanpasbaar voor uiteenlopende behoeften en levensfase (levensloopbestendig). Bestaande woningbouwcomplexen van zowel corporaties als beleggers worden zoveel als mogelijk geschikt gemaakt voor de beoogde doelgroepen. We dringen er bij corporaties op aan hun aanbod in het goedkoopste huursegment op zijn minst te behouden. Bij nieuwbouw blijft de verdeling goedkoop (1/3), middelduur (1/3) en duur (1/3) gehandhaafd. Er wordt alert gestuurd op jongeren- en ouderenhuisvesting. De Starterslening, mits gekoppeld aan de rijksregeling, wordt gehandhaafd. De Alliantie 2 De missie De Alliantie zet zich breed in voor kwalitatief goede en betaalbare huisvesting in wijken waar het plezierig wonen is. Dat doen we in principe voor iedereen die daarvoor een beroep op ons doet, maar uiteraard hebben we in het bijzonder aandacht voor huishoudens met een lager inkomen en huishoudens die om andere redenen moeite hebben om zelf goede huisvesting te vinden. Ook de middeninkomens behoren tot de doelgroepen van ons beleid. 2 Bron: Koers op 10 (2009): de strategische hoofdlijnen van de Alliantie; Alliantie vastgoedstrategie en regionale uitwerking vastgoedstrategie (2012); Nieuw huurbeleid: het inkomensafhankelijke huurbeleid (januari 2013). Prestatieafspraken Bussum definitief concept 8 van 52

9 Onze aandacht gaat niet alleen uit naar de woning, maar is veel breder: het gaat om een duurzaam en leefbaar woonmilieu waar het plezierig wonen is. De energetische kwaliteit van onze woningen willen we sterk verbeteren, niet alleen vanuit het algemeen maatschappelijke belang van energiebesparing en beperking van CO-2 uitstoot, maar ook omdat dit belangrijk is voor het zoveel mogelijk beperken van de woonlasten voor onze huurders.uiteraard kunnen we dat alles nooit alleen tot stand brengen, maar werken we daarin samen met bewoners en allerlei organisaties en overheidsinstellingen die vanuit hun eigen verantwoordelijkheid hun bijdrage leveren. In onze missie zijn de vier maatschappelijke doelen verwoord waar al onze aandacht op gericht is: 1. een toegankelijke woningmarkt voor lagere en middeninkomens. De Alliantie wil voor mensen met de laagste inkomens (tot , prijspeil 2012) en middeninkomens ( prijspeil 2012) de woningmarkt toegankelijk(er) maken. Dit doen we met verschillende producten in ons huur-, verkoop- en nieuwbouwbeleid. Bij verkoop in de bestaande voorraad en in nieuwbouw bieden wij een deel van de woningen met de Starterslening of Koopgarant aan. In de loop van 2013 krijgt De Alliantie een nieuw, inkomensafhankelijk, huurbeleid. En zal 20% van de huurportefeuille regionaal worden bestemd voor vrije sector huur ten behoeve van de middeninkomens. 2. maatschappelijke huisvesting. De Alliantie zet zich in voor betaalbare huisvesting van de meest kwetsbaren in onze samenleving: mensen die daar door een beperking of door sociale problematiek zelf niet toe in staat zijn. 3. vitale wijken. De Alliantie blijft investeren in de leefbaarheid van onze wijken in samenspraak met lokale partijen. Onze inbreng hangt af van de plaatselijke omstandigheden: soms zijn we regievoerder, soms partner. 4. energie en duurzaamheid. De Alliantie wil de woningportefeuille waardevoller en beter op de toekomst voorbereid maken door te investeren in energetische maatregelen. Zie een uitgebreidere beschrijving van het vierde maatschappelijk doel van De Alliantie: energie en duurzaamheid, hoofdstuk 5 van deze overeenkomst. Het Gooi en Omstreken 3 De visie van Het Gooi en Omstreken is beschreven in het Beleidsplan De kern van dit beleidsplan is hieronder weergeven. Gewoon goed wonen voor iedereen De kerntaak van Het Gooi en Omstreken is verwoord in haar missie: Ook mensen met een bescheiden inkomen of in een kwetsbare positie willen wonen in het Gooi, de Vechtstreek en Eemland. Vooral voor hen levert Het Gooi en Omstreken goede en betaalbare huisvesting in een prettige buurt. Voorzien in betaalbaar wonen is en blijft de drijvende kracht achter Het Gooi en Omstreken. Vergroening is een actueel thema, zowel globaal, nationaal als lokaal. Daar wil Het Gooi en Omstreken van harte aan bijdragen. Investeren in groen en investeren in betaalbaar wonen zijn complementair aan elkaar. Immers door te investeren in energiebesparing worden woonlasten beheerst, het milieu bevorderd, werkgelegenheid in standgehouden en in woonruimte voorzien. De komende vijf jaar investeert Het Gooi en Omstreken circa 150 miljoen in de regionale volkshuisvesting. Betaalbaar wonen Van de huurvoorraad is 95% sociaal, waarvan 70% bereikbaar voor de laagste inkomens; De resterende 5% vrije sector woningen zijn beschikbaar voor hogere inkomens; De 10% toewijzingsruimte binnen het sociale segment wordt gebruikt om lagere middeninkomens te huisvesten. 3 Bron: Beleidsplan Prestatieafspraken Bussum definitief concept 9 van 52

10 Comfortabel wonen In 2018 hebben de woningen van Het Gooi en Omstreken gemiddeld energielabel B. Nieuwbouw Een nieuwbouwproductie van 350 woningen. Solide bedrijfsvoering Gezonde solvabiliteit en structureel positieve kasstromen. Dudok Wonen 4 Dudok Wonen is een private maatschappelijke onderneming op het domein van de zorg voor het wonen. Wij laten ons leiden door het geloof in de kracht van mensen. Dudok Wonen vergroot de onafhankelijkheid van mensen op de woningmarkt. We bieden mensen kansen om een volgende stap te zetten in hun wooncarrière. Onze ondersteuning in betaalbaarheid krijgt voor steeds meer klanten een tijdelijk karakter. Op een verantwoorde manier verleggen we onze hulp steeds naar de huishoudens waarvoor deze het meest betekenis heeft. Wooncarrières faciliteren Om wooncarrières mogelijk te maken, wil Dudok Wonen haar klanten zo optimaal mogelijk bedienen met verschillende huur- en koopproducten. Dudok Wonen biedt meerdere woonproducten aan om mensen kansen te bieden in hun wooncarrière. De verhouding waarin we die producten aanbieden passen we aan zodra verandering in de markt (klantvraag), regelgeving en financiële mogelijkheden daartoe aanleiding geven. Ook verkennen we steeds de verbetering van bestaande of ontwikkeling van nieuwe producten. Op lange termijn is de door ons gewenste verhouding de volgende: 45% sociale huur, 22% Koop Goedkoop, 11% Kopen naar Wens, 22% vrije sector huur. Met de genoemde verhouding van de productgroepen vindt Dudok Wonen een balans tussen enerzijds het realiseren van de doelstelling om mensen kansen te bieden op een wooncarrière en anderzijds de financiële continuïteit van de organisatie. 4 Bron: Strategienota Prestatieafspraken Bussum definitief concept 10 van 52

11 3 Spelregels 3.1 Overleg 1. Partijen voeren één keer per jaar bestuurlijk overleg, met als doel de voortgang en afhankelijkheden van de afspraken in deze overeenkomst te bespreken. 2. Partijen voeren twee keer per jaar ambtelijk overleg, waarvan één overleg voorbereidend is op het bestuurlijk overleg. 3. Onderwerpen van zowel het bestuurlijk als het ambtelijk overleg zijn in ieder geval: a. de afspraken in deze overeenkomst en de voortgang ervan; b. op hoofdlijnen de voortgang van voorgenomen en lopende projecten (indien van toepassing); bilateraal overleg over die projecten vindt ongehinderd door deze spelregels, doorgang; c. eventuele beleidsvoornemens en planontwikkelingen die relevant zijn voor het lokale woonbeleid, waaronder ten minste woon- en grondbeleid van de gemeente, huur- en verkoopbeleid van de corporaties en strategische koerswijzigingen van een der partijen; d. de jaarverslagen van de woningcorporaties en de gemeente; e. de rapportages over de regionale woonruimteverdeling; f. stand van zaken rond maatschappelijke opvang en huisvesting van bijzondere doelgroepen; g. de toegankelijkheid van de woningvoorraad; h. eventuele wijzigingen in de context en het speelveld van de betrokken partijen, zoals de uitwerking en effecten van de financiële maatregelen en nietfinanciële maatregelen uit het regeerakkoord van het kabinet. 3.2 Informatie, monitoring en evaluatie 4. Ter ondersteuning van het overleg genoemd onder prestatieafspraken 1 en 2, stellen partijen jaarlijks een monitor op als basis voor het bestuurlijk overleg. Deze monitor bevat: a. informatie over de status en voortgang per afspraak; b. het ingevulde format zoals beschreven in prestatieafspraak 7; Prestatieafspraken Bussum definitief concept 11 van 52

12 c. aantal huisuitzetting en redenen hiervoor (zie ook afspraak 26); d. de voortgang van de verduurzaming van de voorraad (zie ook afspraak 17). 5. Halfjaarlijks bespreken partijen in het ambtelijk overleg (dat niet voorbereidend op het bestuurlijk overleg is) de status en voortgang per afspraak. Hiervoor wordt niet de monitor als genoemd in afspraak 4 opgesteld, maar wordt gebruik gemaakt van op dat moment beschikbare gegevens, zoals de Woningnet-rapportages. 6. Partijen verschaffen elkaar de benodigde informatie voor zover relevant voor de uitvoering en monitoring van de afspraken in deze overeenkomst. Prestatieafspraken Bussum definitief concept 12 van 52

13 4 De woningvoorraad Partijen stellen met deze prestatieovereenkomst het bereiken van de regionaal geformuleerde volkshuisvestelijke doelen en de lokale opgaven centraal. Dat betekent dat er voldoende bereikbare en betaalbare woningen voor de doelgroepen uit de regionale woonvisie beschikbaar moeten zijn in Bussum. Het betekent ook dat partijen ernaar streven de voldoende kansen te creëren voor de lage én middeninkomens. Idealiter hebben alle doelgroepen een eerlijke kans wooncarrière te maken in Bussum; uiteindelijk zijn alle woningzoekenden daarbij gebaat. De corporaties die partij zijn in de overeenkomst zijn niet de enige woningeigenaren in Bussum. Gezamenlijk bezitten de woningcorporaties in Bussum zo n woningen op een totale voorraad van bijna woningen. Ongeveer twee derde van de totale woningvoorraad in Bussum bestaat uit dure koop- en huurwoningen. Deze woningen zijn samen met nog zo n sociale huurwoningen en betaalbare koopwoningen in bezit van particulieren en andere (markt)partijen. 5 Het is zaak ook andere partijen aan te spreken op hun bijdrage aan regionale en lokale opgaven. De gemeente geeft hier onder andere vorm aan door zich te richten op het verbeteren van de kansen van jongeren en starters op de koopwoningmarkt, en door de focus te leggen op de bouw van goedkope woningen door marktpartijen. 4.1 Doelgroepen en de sociale voorraad Niet alle groepen woningzoekenden kunnen, gelet op hun inkomen, terecht in alle delen van de woningmarkt in Bussum. Zeker voor de laagste inkomensgroepen geldt dat zij extra aandacht verdienen waar het gaat om het beschikbare aanbod. De doelgroep met een inkomen tot is eigenlijk in zijn geheel aangewezen op huurwoningen met een huurprijs tot 563. Voor de inkomensgroepen daarboven geldt dat zij in de huidige markt maar beperkt terecht kunnen. Bovendien geldt dat het bedienen van deze inkomensgroepen de doorstroming en dynamiek wordt bevorderd, wat ook ten goede komt aan de laagste inkomensgroepen. Daarom onderscheiden de corporaties en gemeente in deze afspraken de volgende doelgroepen (prijspeil 2012): Huishoudens met een inkomen tot ; Huishoudens met een inkomen tussen en ; Huishoudens met een inkomen tussen en Deze doelgroepen kunnen met diverse producten worden bediend. Het aanbieden van verschillende producten draagt bij aan de dynamiek binnen de woningvoorraad en dus aan de 5 Zie ook bijlage 2: De woningvoorraad in cijfers. Prestatieafspraken Bussum definitief concept 13 van 52

14 gewenste doorstroming en betere benutting van die voorraad. Het draagt er bovendien aan bij dat (meer) mensen kansen krijgen een stap te zetten in hun wooncarrière. Die stappen kunnen binnen de sociale huurvoorraad zijn, maar ook gemaakt worden tussen de verschillende segmenten in de woningvoorraad. Zo kunnen de doelgroepen worden bediend door verkoop tegen vergelijkbare woonlasten als in de huur en zo een stap in hun wooncarrière maken. Voor partijen is het dus van belang een gevarieerd aanbod in Bussum te creëren. Bij de bovenstaande visie van gemeente en corporaties past een brede definitie van de sociale voorraad. Naast de traditionele sociale huurwoningen behoren ook huurwoningen in het middeldure segment en woningen die bereikbaar zijn voor de beoogde inkomensgroepen in deze overeenkomst of woningen die zijn gekocht met behulp van koopvarianten of een starterslening tot de sociale voorraad (zie hieronder voor precieze definitie). Het zijn immers allemaal producten die woningen betaalbaar maken voor de doelgroepen van beleid. De sociale voorraad in Bussum bestaat dus uit (prijspeil 2012): i. Alle woningen die door de partijen in deze overeenkomst worden verhuurd met een huurprijs onder de liberalisatiegrens van 665. ii. iii. iv. Alle woningen die door de partijen in deze overeenkomst worden verhuurd met een huurprijs tussen de liberalisatiegrens ( 665) en 850. Alle woningen die door partijen, al dan niet in een koopvariant, worden verkocht met een koopprijs tot De koopwoningen verkocht in een koopvariant, met een koopprijs tot , behoren tot de sociale voorraad zolang er een relatie bestaat tussen de eigenaar en de corporatie. De overige verkochte woningen tellen alleen in het jaar van verkoop mee in de sociale voorraad. Alle woningen die partijen door middel van een Starterslening, bereikbaar maken, zolang de Starterslening op de woning rust. Samenvattend betekent dit dat partijen de volgende uitgangspunten hanteren met betrekking tot de bereikbaarheid en betaalbaarheid van het woningaanbod, de voorraad en de inkomensgroepen in Bussum (prijspeil 2012): Huishoudens met een inkomen < Huur: Tot tweede aftoppingsgrens ( 563). Dit noemen we bereikbaar. Koop: Geen. 6 7 Huishoudens met een inkomen tus- Tussen tweede aftoppingsgrens ( 563) en liberalisatiegrens ( 665). Woningen behorend tot sociale Deze grens is afgeleid van de Regionale Woonvisie. Het gaat hier om het te financieren bedrag. In het geval van Kopen naar Wens en Koopgarant dus om de transactieprijs, bij Koop Goedkoop betreft het de opstalwaarde. De woning kan gerekend worden tot de sociale voorraad zolang in het geval van Koopgarant / Kopen naar wens nog niet de gehele koopsom voldaan is of zolang bij Koop goedkoop nog niet 100% van de grond is bijgekocht. Zie bijlage 1 voor een omschrijving van de verschillende koopvarianten. Idem. Prestatieafspraken Bussum definitief concept 14 van 52

15 sen en Huishoudens met een inkomen tussen en ,- Dit noemen we betaalbaar. Tussen liberalisatiegrens ( 665) en 850. Dit noemen we de vrije sector. voorraad: (ver)koop al dan niet met koopvariant of starterslening. Prestatieafspraken Bussum definitief concept 15 van 52

16 Veranderingen in de omvang en samenstelling van de sociale voorraad kunnen op een aantal verschillende manieren plaatsvinden, zoals is te zien is in onderstaande tabel: De sociale voorraad kan toenemen door: De sociale voorraad kan afnemen door: Nieuwbouw Sloop of structurele leegstand Aankopen van woningen ten behoeve van koopvarianten Verstrekken van startersleningen Huurwoningen boven 850 na mutatie onder 850 brengen Verkoop (van huurwoningen tot 850 of in koopvarianten met koopprijs boven ) 8 Aflossing van starterslening Aflossing van restschuld (Kopen naar wens) of bijkopen van grond (Kopen Goedkoop) (indien sprake is van een verkoopprijs boven ). Huurverhoging tot boven 850 (bij mutatie of jaarlijkse huurverhoging) Naast bovenstaande veranderingen in de sociale voorraad kan ook de samenstelling van de woningvoorraad wijzigen zonder dat direct sprake is van een afname of toename van de sociale voorraad. Denk bijvoorbeeld aan de situatie waarin een huurwoning met een huurprijs onder de 850 via een koopvariant aan de huidige huurder wordt verkocht. 4.2 De sociale voorraad Partijen willen in deze overeenkomst de nadruk leggen op het aanbod: de woningen die daadwerkelijk beschikbaar komen in de gemeente. Op het aantal vrijkomende woningen valt echter door partijen niet eenvoudig te sturen; hierover kwantitatieve afspraken maken is dus niet zinvol. Corporaties kunnen wel sturen op prijs en samenstelling van hun voorraad (de woningen die zij in portefeuille hebben) en daarmee indirect op het aanbod, al zijn zij daarbij afhankelijk van welke woningen daadwerkelijk vrijkomen. Dit doen zij door middel van het huur- en verkoopbeleid. Ook achten partijen het niet zinvol kwantitatieve afspraken te maken over de omvang van de sociale voorraad als geheel of segmenten daarbinnen. Gezien de onzekerheden die het huidige regeerakkoord meebrengt voor de corporaties is de toekomstige positie en het speelveld onduidelijk en veranderlijk. Op dit moment gaan de partijen er van uit dat de financiële maatregelen in het regeerakkoord werkelijkheid worden. Dit beperkt naar alle waarschijnlijkheid de financiële ruimte van de corporaties en zal invloed hebben op de ontwikkelingen van vraag en aanbod / de woningmarkt als geheel. Wat wel zin heeft en wat partijen ook willen is gezamenlijk monitoren en inzichtelijk maken hoe aanbod en voorraad in Bussum zich ontwikkelen: 8 Zie voorgaande voetnoot. Prestatieafspraken Bussum definitief concept 16 van 52

17 Partijen streven ernaar het beleid zodanig vorm te geven dat beleid en daadwerkelijk beschikbaar komende woningen in de gemeente zo veel mogelijk aansluiten bij de inkomensverdeling in de gemeente. Hierbij gaat de aandacht in het bijzonder uit naar de laagste inkomensgroep (tot ) die is aangewezen op bereikbare woningen met een huurprijs tot de tweede aftoppingsgrens ( 563). In tabel 1 is de situatie anno eind 2012 met betrekking tot de inkomensverdeling, de voorraad, de beschikbare woningen en beleid samengevat. Zie bijlage 3 (C) voor de achterliggende cijfers. Een aantal opmerkingen ter toelichting op de tabel: De kolom inkomensverdeling geeft de verdeling weer van alle huishoudens in Bussum naar inkomen in Te zien is dat 52% van de huishoudens tot de laagste inkomensgroep behoort. De kolom voorraad geeft de verdeling weer van de sociale voorraad van de partijen in deze overeenkomst, met inachtneming van de uitgangspunten zoals eerder geformuleerd. Te zien is dat in % van de voorraad van de partijen bereikbaar is voor de laagste inkomensgroep 9. 12% van de huidige voorraad is betaalbaar voor de groep tussen en De kolom beschikbare woningen geeft de woningen weer die daadwerkelijk beschikbaar zijn gekomen in 2012 voor de doelgroepen. Dit zijn dus de woningen die vallen onder de definitie van de sociale voorraad die in 2012 zijn verhuurd of verkocht. Te zien is dat 50% van de beschikbare woningen in 2012 bereikbaar was voor de laagste inkomensgroep. De kolommen voorraad volgens vigerend beleid geven de verdeling van de woningvoorraad van de partijen in deze overeenkomst weer volgens het beleid van die partijen. In de eerste kolom wordt een voorspelling gedaan van de situatie bij het eind van de looptijd van deze prestatieafspraken (dus in 2016). De meest rechter geeft een beeld van de hypothetische situatie dat alle woningen in één keer zouden vrijkomen (over circa 20 jaar). Te zien is dat in 2016 naar verwachting 74% van de voorraad van de corporaties bereikbaar is voor de laagste inkomensgroep. In het hypothetische geval dat alle woningen vrijkomen is een beweging zichtbaar dat 53% van de sociale voorraad van partijen bereikbaar zal zijn voor de laagste inkomensgroep. Bij het lezen en interpreteren van de tabel zijn de volgende aandachtspunten van belang: De inkomensverdeling is anno Die kan en zal in de toekomst veranderen, maar hoe is onbekend. Het betreft bestaande huishoudens in Bussum. Er is dus niet gekeken naar woningzoekenden of verhuisbewegingen in de regio Dit zijn dus woningen met een huurprijs tot de tweede aftoppingsgrens. Het gaat hier dus om woningen met een huurprijs tussen de tweede aftoppingsgrens en de liberalisatiegrens én koopwoningen behorend tot de sociale voorraad. Prestatieafspraken Bussum definitief concept 17 van 52

18 Er bestaat geen één op één relatie tussen de omvang van de sociale voorraad en de omvang van de inkomensgroepen. Een deel van de lage inkomens heeft een koopwoning en de sociale voorraad wordt deels bewoond door huishoudens met een hoger inkomen. De tabel beperkt zich tot de inkomensgroepen uit deze overeenkomst, dus tot De kolommen met de voorraad volgens vigerend beleid geven een doorkijk naar de toekomst. De cijfers in deze kolommen zijn onzeker en weerspiegelen niet de eindsituatie, daar beleid tussentijds wordt aangepast aan veranderende omstandigheden en de mutatiegraad de laatste jaren laag was. Het is de richting die met het beleid wordt ingezet. Tabel 1 Inkomensverdeling 11, voorraad, beschikbare woningen en beleid Inkomensverdeling in Bussum (ultimo 2012) Voorraad voor de doelgroepen (1 juli 2012) Beschikbare woningen voor de doelgroepen 12 (2012) Woningvoorraad corporaties volgens vigerend beleid (eind 2016) Woningvoorraad corporaties volgens vigerend beleid (over 20 jaar) Huishoudens met een inkomen onder % (5.856) 82% (3.085) 50% (109) 74% (2.722) 53% (1.826) Huishoudens met een inkomen tussen % (3.442) 12% (438) 40% (90) 16% (600) 28% (981) Huishoudens met een inkomen tussen % (2.012) 6% (225) 10% (23) 10% (350) 19% (659) Totaal 100% (11.310) 100% (3.748) 100% (222) 100% (3.672) 100% (3.466) Naar aanleiding van de cijfers in tabel 1 constateren partijen het volgende: De positie van de laagste inkomensgroep is goed in Bussum. Er zijn verhoudingsgewijs meer dan voldoende woningen in de voorraad bereikbaar voor deze groep. Van de woningen die daadwerkelijk beschikbaar kwamen in 2012 zijn verhoudingsgewijs voldoende woningen bereikbaar voor de laagste inkomensgroep. Het beleid van de corporaties biedt verhoudingsgewijs voldoende mogelijkheden voor de laagste inkomensgroep. De constatering dat de laagste inkomensgroep verhoudingsgewijs voldoende mogelijkheden heeft en dat de positie van deze groep goed is in Bussum, wordt ondersteund door het feit dat 69% van de geadverteerde woningen tot de liberalisatie Het betreft hier de inkomensverdeling van de doelgroep in deze prestatieafspraken, dus tot Verhuringen, koopvarianten, verkopen en startersleningen. Prestatieafspraken Bussum definitief concept 18 van 52

19 grens in 2012 verhuurd is aan de laagste inkomensgroep (niet in tabel 1, zie bijlage 3(A)). Al met al concluderen partijen dat op dit moment voorraad, beschikbare woningen en beleid in voldoende mate aansluiten bij de inkomensverdeling in Bussum. Partijen spreken af om halfjaarlijks de ontwikkelingen te monitoren en transparantie te bieden in het verhuur- en verkoopbeleid en de daadwerkelijk beschikbare woningen. Dit maakt het mogelijk in te spelen op veranderende omstandigheden en binnen de dan geldende mogelijkheden, bij te sturen. De corporaties zijn alle drie aanspreekbaar op het beschikbaar hebben van bereikbare woningen voor de laagste inkomensgroep. Omdat die groep op dit moment niet in het gedrang komt, is een afspraak over evenredigheid op dit moment niet nodig. Op het moment dat die situatie verandert, kan een afspraak over evenredigheid aan de orde zijn. Afspraken: 7. Partijen brengen jaarlijks de ontwikkelingen van de doelgroepen, voorraad, beschikbare woningen en voorraad volgens vigerend beleid in beeld volgens tabel 1 (en tabel in bijlage 3 en 4). 8. In de halfjaarlijkse overleg geven partijen inzicht in de achterliggende ontwikkelingen in de samenstelling en omvang van hun portefeuille. 9. Op het moment dat het totale aandeel beschikbare woningen voor de laagste inkomensgroep lager is dan het aandeel lage inkomens, treden partijen met elkaar in overleg en maken aanvullende afspraken, bijvoorbeeld over evenredigheid of de absolute omvang van een deel van de voorraad. 10. Het is aan de afzonderlijke partijen om te bepalen welke producten zij inzetten om de verschillende doelgroepen te bedienen; de corporaties zijn hierin complementair. In Bussum kennen sommige woningen verkoop beperkende bepalingen (een kettingbeding) van de gemeente Bussum. Deze bepaling vormt een beperking voor corporaties om uitvoering te geven aan het beleid en de afspraken in deze overeenkomst. 11. Separaat aan de prestatieafspraken zijn tussen de gemeente en Dudok Wonen afspraken gemaakt over de verkoopbeperkende bepalingen. Als start van het monitoren van de ontwikkelingen wordt in bijlage 3 (B) een beeld van het portefeuillebeleid van de drie corporaties geschetst. Daarnaast is in bijlage 3 (C) een overzicht van de cijfers rond inkomensverdeling, voorraad, beschikbare woningen en beleid per partij opgenomen. Een vergelijkbare tabel is opgenomen in bijlage 4 als format voor monitoring in de toekomst. 4.3 Nieuwbouw In bijlage 5 is het totale woningbouwprogramma van de Gemeente Bussum opgenomen. Prestatieafspraken Bussum definitief concept 19 van 52

20 12. Op nieuwbouwlocaties in Bussum is de bouw van zo n 500 woningen mogelijk. Bij de planvorming rond deze nieuwbouwlocaties worden de afspraken in deze overeenkomst in acht genomen. 13. Bij de programmering van nieuwbouwlocaties sluit de gemeente Bussum aan bij de afspraken zoals vastgelegd in de regionale woonvisie en in het regionaal actieprogramma: 1/3 sociaal-, 1/3 middelduur- en 1/3 duur-segment 13. Op projectniveau kan hiervan worden afgeweken. Om een gedifferentieerd woningaanbod van passende kwaliteit te realiseren en de dynamiek te bevorderen, is het van belang dat de corporaties de mogelijkheid hebben nieuwbouw te realiseren voor alle doelgroepen in deze overeenkomst. Bovendien is nieuwbouw van huurwoningen in het goedkopere segment, met name in prijsklasse i, overwegend onrendabel. Voor de financiële continuïteit van corporaties is het creëren van een potentieel terugverdieneffect van belang. Daarom maken partijen de volgende afspraak met betrekking tot de voorkeurspositie voor nieuwbouw: 14. De corporaties die partij zijn in deze overeenkomst hebben een voorkeurspositie bij de realisatie van nieuwe projecten waarbij de sociale huurvoorraad (prijsklassen i en ii in tabel op pagina 13) deel uitmaakt van het woningbouwprogramma. De voorkeurpositie in deze projecten geldt voor de huur- en koopwoningen die onderdeel uitmaken van de sociale voorraad, zoals gedefinieerd in de tabel op pagina 13. Pas indien de corporaties afzien van participatie in een project of indien hierover geen overeenstemming wordt bereikt, kan de gemeente hierover in overleg treden met derden. Partijen maken in de initiatieffase van het project afspraken over de betrokkenheid van corporaties in de planontwikkeling. 15. Bij de toewijzing van nieuwbouw sociale huurwoningen kunnen partijen de mogelijkheden benutten die het regionale woonruimteverdeelsysteem biedt ten behoeve van jongeren, bijzondere beroepsgroepen (zoals onderwijs, zorg en politie) en woningzoekenden met een lokale binding. Per nieuwbouwproject maken partijen hierover afspraken. 13 Te weten: 1/3 sociaal (betaalbaar): huur < 520, koop WOZ-waarde < ,- / 1/3 middelduur: huur , koop WOZ-waarde / 1/3 duur: huur , koop WOZ-waarde (prijspeil ). Prestatieafspraken Bussum definitief concept 20 van 52

21 5 Een duurzame voorraad Duurzaam vastgoed heeft de toekomst De partijen in deze overeenkomst willen actief werken aan duurzaam vastgoed in de gemeente Bussum. Dit om bij te dragen aan een duurzame samenleving die de huidige generatie de mogelijkheid biedt om te voorzien in haar behoeften zonder de mogelijkheden hiertoe van toekomstige generaties in gevaar te brengen. Daarnaast is een investering in duurzaamheid gewenst vanuit het oogpunt van het terugdringen van de woonlastenstijging van de huidige generatie klanten en het streven naar een kwalitatief hoogwaardige woningvoorraad. De corporatiesector heeft in het Convenant Energiebesparing Huursector (12 juni 2012) afgesproken om in 2020 ten minste een gemiddelde Energie-Index van 1,25 (gemiddeld energielabel B) te bereiken voor de totale huurwoningvoorraad. Dat is een fors statement. De Alliantie, Dudok Wonen en Het Gooi en Omstreken onderschrijven dit convenant en streven ernaar deze doelstelling te behalen. Omdat de label-eis van gemiddeld label B per woningcorporatie geldt en de corporaties op regionaal of zelfs bovenregionaal werkzaam zijn betekent dit niet automatisch dat ook de gehele corporatievoorraad in Bussum in 2020 gemiddeld aan het energielabel B voldoet. De gemeente, op basis van de visie Bussum bewust de toekomst in (2009) en het Regionale Actieprogramma (RAP) en de woningcorporaties op basis van het Convenant Energiebesparing en het RAP hebben beiden wel de ambitie om een nog nader te bepalen deel van de door de corporaties voorgenomen verduurzaming in Bussum te laten plaatsvinden (bestaande bouw). Energiebesparing door isolerende maatregelen in bestaande woningen draagt bij aan het verduurzamen van de portefeuille, maar kent een uitdaging in het rendabel maken van de investering. Elke partij zet in op het verbeteren van het gemiddelde energielabel in de gemeente, en elke partij zoekt naar een alternatief voor het investeringsvraagstuk dat dit met zich meebrengt, zoals de inzet op bewustwording onder bewoners over duurzaamheid of de inzet op alternatieve energieopwekking. Bovenstaande vormt het gedeelde doel van de vier partijen, bij een verschillende aanpak: Gemeente Bussum Bron: Bussum bewust de toekomst in (2009), Nota Duurzaam Bouwen (2010), Regionaal Actie Programma Wonen (2012). Prestatieafspraken Bussum definitief concept 21 van 52

22 In de visie Bussum bewust de toekomst in (2009) is het toekomstbeeld van een duurzaam Bussum als volgt geschetst: Bussum is klimaatbewust: met een sterk verminderde uitstoot van CO2 door brede inzet op energiebesparing en door het gebruik van deels zelf opgewekte - duurzame energie. De inrichting van de stad is ingesteld op warmere zomers, en wateroverlast in natte periodes kunnen we verwerken. Bussum heeft een vitale samenleving: waar mensen uit alle bevolkingsgroepen en inkomensklassen graag wonen en werken. Er zijn ontwikkelingskansen voor iedereen en we zijn solidair met anderen, ook elders. Er is een levendige interactie tussen verschillende mensen, groepen en organisaties en ieder draagt op eigen wijze bij aan duurzame ontwikkeling van de stad. Bussum heeft een gezonde leefomgeving: een aantrekkelijke, veilige en schone woonplaats, met goede kwaliteit van water, bodem en lucht. De fietsers en recreanten hebben ruim baan en het is veilig op straat. Bussum zorgt actief voor behoud van ruimte, landschap en biodiversiteit en dat zie je. Bussum heeft duurzame bedrijvigheid: er zijn duurzaam functionerende organisaties en bedrijven, die de aarde zo min mogelijk belasten. Zij voegen daadwerkelijk waarde en betekenis toe aan hun omgeving, aan aandeelhouders, werknemers en klanten. De Nota Duurzaam Bouwen (2010) geeft aan het bovenstaande de volgende invulling: Bij nieuwbouwinitiatieven wordt actief geïnformeerd over het geldende beleid. Initiatiefnemers worden in de procedure begeleid en er wordt geadviseerd op de keuzes tussen verschillende maatregelen op de genoemde DuBo-menukaart die tot het ambitieniveau zilver leiden. Voor woningen van particulieren is de voorlichting op dit moment nog passief. De gemeente laat wél elk jaar een infrarood-foto opstellen t.b.v. een zogenaamde warmtekaart van de gehele oppervlak van Bussum. Dit maakt het warmteverlies van woningen inzichtelijk en wordt gebruikt als instrument om energiemaatregelen te stimuleren. De gemeente Bussum gebruikt in haar gemeentelijke gebouwen, bij zowel nieuwbouw als renovatie, naast standaard bewegingsmelders op verlichting en koeling altijd FSC-hout en verf met zo min mogelijk oplosmiddel. (Nota Duurzaam Bouwen 2010) In het kader van het Regionaal Actie Programma Wonen is het project Energiebesparing particuliere woningvoorraad. De primaire doelgroep is de eigenaar-bewoner, maar corporaties zijn ook als kansrijke partner benoemd. De nevendoelstelling van het project is het bevorderen van het milieubewustzijn en het tegengaan van energieverspilling, die samenhangt met gedrag. In de communicatiecampagne zal op dit aspect samenwerking worden gezocht met de corporaties. Vanaf eind 2013 zullen eigenaren van koopwoningen en huurders van corporatiewoningen hierover actief benaderd worden. (Regionaal Actie Programma Wonen, 2012) De Alliantie 15 Eén van de vier maatschappelijke doelstellingen van de Alliantie is het duurzamer maken van haar woningen en woonwijken. Het terugdringen van het energieverbruik in de woningen en daarmee het verkleinen van de CO2-uitstoot levert daaraan een belangrijke bijdrage. Ook vanuit woonlasten gezien is er alle aanleiding voor om meer aandacht aan verduurzaming te besteden, want door de stijgende energieprijzen maken de kosten van energie een steeds groter deel uit van de totale woonlasten van onze huurders. De Alliantie investeert in energetische maatregelen en maakt de woning daarmee waardevoller en beter op de toekomst voorbereid. 15 Bron: Koers op 10 (2009): de strategische hoofdlijnen van de Alliantie; Alliantie vastgoedstrategie en regionale uitwerking vastgoedstrategie (2012); Nieuw huurbeleid: het inkomensafhankelijke huurbeleid (januari 2013). Prestatieafspraken Bussum definitief concept 22 van 52

23 In Bussum wil de Alliantie het aandeel woningen met een EPA-label B in de periode verhogen middels energiebesparende investeringen en heeft hiervoor 144 woningen in haar woningvoorraad geselecteerd. Het beleid van de Alliantie houdt in dat tegenover een deel van de energiebesparende investeringen een huurverhoging staat. De huurder komt voor iets hogere huurlasten te staan, maar door de energiebesparende investeringen wordt de huurder gefaciliteerd in lagere energielasten en krijgt meer wooncomfort. Voorwaarde voor realisatie van het kunnen doen van de energiebesparende investeringen is wel het verkrijgen van toestemming/medewerking van de huurders. Een andere mogelijkheid in de verduurzaming van de bestaande woningvoorraad, ligt in de sfeer van de opwekking van duurzame energie. Daken van flats en woningen kunnen op diverse wijzen worden ingezet voor het opwekken van duurzame energie. Als uitwerking van die mogelijkheid heeft de Alliantie deelgenomen aan het project Zonnig Huren (samenwerking met 31 corporaties, Aedes en adviesbureau Atrivé) en daarin onder andere onderzoek gedaan of grootschalige toepassing van zonnepanelen op huurwoningen voordeel oplevert voor huurders. Mede op basis van de uitkomsten van dat onderzoek wordt verder beleid over zonnepanelen ontwikkeld. Het Gooi en Omstreken 16 Het Gooi en Omstreken investeert in de kwaliteit van haar woningbezit. Het leveren van modern wooncomfort wordt gezien als een van de basisopgaven. Vanzelfsprekend staat duurzaamheid daarbij hoog in het vaandel. Naast de aandacht voor het gebruik van duurzame bouwmaterialen (zoals het gebruik van FSC hout bij nieuwbouwwoningen) is het doel niet alleen om de woningen te moderniseren maar ook de energieprestatie te verbeteren. Een energiezuinige woning levert een positieve bijdrage aan het milieu door het terugdringen van de CO2 uitstoot. Daarnaast beperkt het de energiekosten voor de bewoner. De doelstelling is dat woningen van Het Gooi en Omstreken in 2018 gemiddeld een energielabel B hebben. Om dit te realiseren investeert Het Gooi en Omstreken de komende jaren extra en in versneld tempo in energiebesparende maatregelen. De komende vijf jaren investeert Het Gooi en Omstreken circa 150 miljoen in de regionale volkshuisvesting. In 2013 wordt het broederhuis St. V itus opgeleverd, hier wordt de energetische kwaliteit van de woningen verbeterd naar een label B. Nog eens 89 woningen in drie complexen worden in 2013 projectmatig verbeterd. In de loop van 2013 wordt een besluit genomen over de programmering voor de periode en wordt het duidelijk welke projecten er in de gemeente Bussum worden uitgevoerd. De huidige inschatting is dat er circa 500 woningen voor energieverbetering in aanmerking komen. Afhankelijk van de financieringsbehoefte, de toekomstige planvorming en externe ontwikkelingen (lastenverzwaringen) kan er worden besloten om de investeringen in energiebesparende maatregelen te matigen. Dudok Wonen 17 Duurzaam vastgoed heeft de toekomst Het wereldwijde besef van het belang van een verduurzaming van onze manier van wonen en leven omarmen wij. Vanuit dit besef streven wij duurzaam handelen na in onze activiteiten. Dudok Wonen investeert met waardebehoud of waardecreatie als doel. Wij zien dat een investering in duurzaamheid, bijvoorbeeld energiebesparing en energieopwekking, niet alleen noodzakelijk is, maar tevens potentie biedt voor een toekomstbestendig verdienmodel. Dudok Wonen blijft investeren in energiebesparing en opwekking. Energiebesparing Bron: Beleidsplan Bron: Strategienota Prestatieafspraken Bussum definitief concept 23 van 52

Betaalbaar en duurzaam wonen in Bussum

Betaalbaar en duurzaam wonen in Bussum Betaalbaar en duurzaam wonen in Bussum Prestatieafspraken Gemeente Bussum en woningcorporaties 2013-2016 DEFINITIEF CONCEPT Maart 2012 Prestatieafspraken Bussum 2013-2016 definitief concept 2 van 52 1

Nadere informatie

Investeren in groen en betaalbaar wonen

Investeren in groen en betaalbaar wonen Beleidsplan van Het Gooi en Omstreken 2013-2018 Investeren in groen en betaalbaar wonen Activiteiten in 2013 In Baarn, Bunschoten, Blaricum, Bussum, Hilversum en Wijdemeren Investeren in groen en betaalbaar

Nadere informatie

Regionale woonvisie Gooi en Vechtstreek

Regionale woonvisie Gooi en Vechtstreek Regionale woonvisie Gooi en Vechtstreek Gemeenteraad Gooise Meren 6 april 2016 Uitnodigend Proces Dynamische Visie o Waarom een nieuwe regionale Woonvisie? o Interactie o Huidige regionale Woonvisie o

Nadere informatie

Collegebesluit Collegevergadering: 11 december 2018

Collegebesluit Collegevergadering: 11 december 2018 ONDERWERP Prestatieafspraken 2019 SAMENVATTING Gemeente, de Heemsteedse woningcorporaties Elan Wonen en Pre Wonen en hun huurdersorganisaties Bewonersraad Elan Wonen en Bewonerskern Pre streven een gemeenschappelijk

Nadere informatie

Investeren in groen en betaalbaar wonen

Investeren in groen en betaalbaar wonen Beleidsplan Het Gooi en Omstreken 2013-2018 Investeren in groen en betaalbaar wonen Activiteiten in 2014 In Baarn, Bunschoten, Blaricum, Bussum, Hilversum en Wijdemeren Investeren in groen en betaalbaar

Nadere informatie

Investeren in groen en betaalbaar wonen

Investeren in groen en betaalbaar wonen Verkort Beleidsplan Het Gooi en Omstreken 2013-2018 Investeren in groen en betaalbaar wonen Ambities in 2017 In Baarn, Blaricum, Bunschoten, Gooise Meren, Hilversum en Wijdemeren Voorwoord Maarten van

Nadere informatie

Kiezen, Delen én Doen Samen voor een sterke woningmarkt. platform woningcorporaties noord-holland noord

Kiezen, Delen én Doen Samen voor een sterke woningmarkt. platform woningcorporaties noord-holland noord Kiezen, Delen én Doen Samen voor een sterke woningmarkt platform woningcorporaties noord-holland noord Voorwoord Op 15 december 2011 is door ruim 20 corporaties uit de subregio s Noordkop, West-Friesland,

Nadere informatie

venlo Raadsnotitie GEMEENTEBESTUUR Lokaal woonbeleid 5 H. Brauer

venlo Raadsnotitie GEMEENTEBESTUUR Lokaal woonbeleid 5 H. Brauer venlo Raadsnotitie GEMEENTEBESTUUR onderwerp Rn nummer 2016 Lokaal woonbeleid 5 collegevergadering d.d. 20 september 2016 raadsvergadering d.d. 12 oktober 2016 programma Wonen en Leefomgeving portefeuillehouder

Nadere informatie

Uitvoeringsprogramma gemeente Brummen Kenmerk INT

Uitvoeringsprogramma gemeente Brummen Kenmerk INT Uitvoeringsprogramma 2016-2025 gemeente Brummen Kenmerk INT16.2900 Inhoud 1 Inleiding 1 2 Uitvoering per pijler 1 Pijler 1. Betaalbaarheid en beschikbaarheid 2 Pijler 2. Wonen, zorg en vergrijzing 5 Pijler

Nadere informatie

Wonen. Basisinspanning. Ambities. Kansen. Voorkomen

Wonen. Basisinspanning. Ambities. Kansen. Voorkomen Basisinspanning Een evenwichtige bevolkingsopbouw, die in 2025 gegroeid is naar minimaal 25.000 inwoners. Voor iedere (toekomstige) inwoner moet een woning beschikbaar zijn die past in zijn/haar leefsituatie.

Nadere informatie

Nr: Schipluiden: 18 november Aan de Raad

Nr: Schipluiden: 18 november Aan de Raad Nr: 2004-11-08 Schipluiden: 18 november 2004 Onderwerp: Notitie woningbouwprogrammering Midden-Delfland Aan de Raad Inleiding Voor u ligt de notitie woningbouwprogrammering waarin de uitgangspunten voor

Nadere informatie

Onderwerp: Woonvisie Brielle en het onderzoek ontwikkeling woningvoorraad Brielle

Onderwerp: Woonvisie Brielle en het onderzoek ontwikkeling woningvoorraad Brielle Sector/stafafdeling: Portefeuillehouder: Grondgebied/RO Wethouder Schoon Ter behandeling in de vergadering van: de commissie grondgebied d.d. 31 oktober 2017 de Raad d.d. 21 november 2017 Onderwerp: Woonvisie

Nadere informatie

Activiteitenoverzicht Midden-Groningen 2019

Activiteitenoverzicht Midden-Groningen 2019 ACTIVITEITENOVERZICHT 2019 MIDDEN-GRONINGEN juni 2018 1. INLEIDING Voor u ligt het activiteitenoverzicht 2019 van Actium aan de gemeente Midden-Groningen, met daarin de voorgenomen activiteiten van Actium

Nadere informatie

Intentieverklaring gemeenten en corporaties in de stadsregio Amsterdam over de betaalbare voorraad in de regio. Maart 2014

Intentieverklaring gemeenten en corporaties in de stadsregio Amsterdam over de betaalbare voorraad in de regio. Maart 2014 Intentieverklaring gemeenten en corporaties in de stadsregio Amsterdam over de betaalbare voorraad in de regio Maart 2014 2 Preambule Gemeenten in de Stadsregio Amsterdam en de woningcorporaties, verenigd

Nadere informatie

Prestatieafspraken Gemeente IJsselstein / / Gemeente *7/ IJsselstein Providesv

Prestatieafspraken Gemeente IJsselstein / / Gemeente *7/ IJsselstein Providesv ^ Gemeente *7/ IJsselstein Providesv Gemeente IJsselstein / / Gemeente IJsselstein - Provides - HVIJ lad 1 van 1 Gemeente IJsselstein Provides Woningwet 2015 In de nieuwe Woningwet (per 1 juli 2015 ingegaan)

Nadere informatie

Betaalbaarheid van wonen, een gemeentelijke opgave? Inzicht en handvatten voor gemeenten

Betaalbaarheid van wonen, een gemeentelijke opgave? Inzicht en handvatten voor gemeenten Betaalbaarheid van wonen, een gemeentelijke opgave? Inzicht en handvatten voor gemeenten Petra Bassie petra.bassie@vng.nl Betaalbaarheid van het wonen - Rapport VNG - Belangrijkste inzichten & bestuurlijke

Nadere informatie

Betaalbaarheid van wonen, een gemeentelijke opgave? Inzicht en handvatten voor gemeenten

Betaalbaarheid van wonen, een gemeentelijke opgave? Inzicht en handvatten voor gemeenten Betaalbaarheid van wonen, een gemeentelijke opgave? Inzicht en handvatten voor gemeenten Freya Mostert freija.mostert@vng.nl Betaalbaarheid van het wonen - Rapport VNG - Belangrijkste inzichten & bestuurlijke

Nadere informatie

5 Kwantitatief en kwalitatief regionaal woningbouwprogramma

5 Kwantitatief en kwalitatief regionaal woningbouwprogramma 5 Kwantitatief en kwalitatief regionaal woningbouwprogramma Het regionale woningbouwprogramma moet actueel blijven. Dynamiek is ook nodig omdat nu niet te voorspellen is wat er over een aantal jaar nodig

Nadere informatie

WOONLASTENAGENDA 2015. BrabantWonen

WOONLASTENAGENDA 2015. BrabantWonen WOONLASTENAGENDA 2015 BrabantWonen ALGEMENE INLEIDING BrabantWonen, Kleine Meierij, Zayaz, gemeente s-hertogenbosch en het Stedelijk Huurdersplatform (SHP) hebben in 2014 het Woonlastenakkoord gesloten.

Nadere informatie

De Stimuleringsregeling goedkope koopwoningen stand van zaken per 1 november 2009. 1. Inleiding. 2. Doel van de goedkope koop-regeling

De Stimuleringsregeling goedkope koopwoningen stand van zaken per 1 november 2009. 1. Inleiding. 2. Doel van de goedkope koop-regeling Provincie Noord-Brabant De Stimuleringsregeling goedkope koopwoningen stand van zaken per 1 november 2009 1. Inleiding Voor de voortgang en continuïteit in de woningbouwproductie is het van belang dat

Nadere informatie

Beleidsplan

Beleidsplan Beleidsplan 2018-2022 Missie: In ons nieuwe beleidsplan blijft de missie ongewijzigd. Het blijft de beste zin die precies uitdrukt wie wij willen zijn en hoe we willen werken. Rijnhart Wonen creëert kansen

Nadere informatie

Investeren in groen en betaalbaar wonen

Investeren in groen en betaalbaar wonen Verkort Beleidsplan Het Gooi en Omstreken 2013-2018 Investeren in groen en betaalbaar wonen Activiteiten in 2015 In Baarn, Bunschoten, Blaricum, Bussum, Hilversum en Wijdemeren Investeren in groen en betaalbaar

Nadere informatie

Boxmeer Herzieningswetproof. Annemarieke Sandee FRAEY Partners in Publieke Waarde 3 maart 2016

Boxmeer Herzieningswetproof. Annemarieke Sandee FRAEY Partners in Publieke Waarde 3 maart 2016 Boxmeer Herzieningswetproof Annemarieke Sandee FRAEY Partners in Publieke Waarde 3 maart 2016 Programma Deel 1: Informatie: Woningwet en ontwikkelingen in de volkshuisvesting Deel 2: Discussie: Verkennen

Nadere informatie

Achtergrondinformatie Woonsymposium WONEN IN STAD.NL SESSIE BETAALBAAR- HEID

Achtergrondinformatie Woonsymposium WONEN IN STAD.NL SESSIE BETAALBAAR- HEID Achtergrondinformatie Woonsymposium WONEN IN STAD.NL SESSIE BETAALBAAR- HEID donderdag 19 maart 2015 BETAAL- BAARHEID Groningen is de jongste stad van Nederland. Van de totaal circa 200.000 inwoners zijn

Nadere informatie

Vivare Gemeente Renkum

Vivare Gemeente Renkum Samenvatting Vivare Gemeente Renkum Prestatieafspraken 2015-2018 Vivare en de gemeente Renkum werken samen aan voldoende goede huurwoningen op de juiste plek voor een juiste prijs. Meer dan voorheen moet

Nadere informatie

Woonvisie. Gemeente Nuth Raadsbijeenkomst 12 april 2016

Woonvisie. Gemeente Nuth Raadsbijeenkomst 12 april 2016 Woonvisie Gemeente Nuth Raadsbijeenkomst 12 april 2016 Aanleiding Verschuiving van de volkshuisvestelijke opgave Sociale huur: Woningwet 2015 redelijke bijdrage Langer zelfstandig wonen Lokaal beleid 2

Nadere informatie

Jaarverslag 2014. Een fijn huis

Jaarverslag 2014. Een fijn huis Een fijn huis Een goede woning is een basisbehoefte van ieder mens en een randvoorwaarde om deel te kunnen nemen aan de samenleving. In ons werkgebied, de noordvleugel van de Randstad, zijn veel mensen

Nadere informatie

Samenwerken aan prettig wonen Prestatieafspraken Vianen

Samenwerken aan prettig wonen Prestatieafspraken Vianen Samenwerken aan prettig wonen 2 Samenwerken aan prettig wonen Samenwerken aan prettig wonen Wat zijn de belangrijkste ambities en opgaven op het gebied van wonen in Vianen? Om hier concreet invulling aan

Nadere informatie

Beantwoording art 33 vragen bereikbare en betaalbare voorraad sociale huurwoningen

Beantwoording art 33 vragen bereikbare en betaalbare voorraad sociale huurwoningen Beleid Uw contact F (020) 540 45 59 gemeente@amstelveen.nl Fractie Groen Links T.a.v. T. van Wijnen en M. Kortekaas Postbus 4, 1180 BA Amstelveen Vermeld bij reactie ons kenmerk en datum van deze brief

Nadere informatie

Prestatieafspraken Hellevoetsluis Woonstichting De Zes Kernen Gemeente Hellevoetsluis Huurdersvereniging Bernisse

Prestatieafspraken Hellevoetsluis Woonstichting De Zes Kernen Gemeente Hellevoetsluis Huurdersvereniging Bernisse Prestatieafspraken Hellevoetsluis 2019 Woonstichting De Zes Kernen Gemeente Hellevoetsluis Huurdersvereniging Bernisse Inleiding Voor u liggen de prestatieafspraken 2019 van de gemeente Hellevoetsluis,

Nadere informatie

Beleidsplan 2013-2018. Investeren in groen en betaalbaar wonen

Beleidsplan 2013-2018. Investeren in groen en betaalbaar wonen Beleidsplan 2013-2018 Investeren in groen en betaalbaar wonen Inhoudsopgave Voorwoord 3 Missie 4 Visie 5 Visie op klant en maatschappij 6 1. Betaalbaar wonen 8 2. Comfortabel wonen 9 3. Wonen in de regio

Nadere informatie

Gewoon goed. wonen WONINGSTICHTING BUITENLUST ONDERNEMINGSPLAN

Gewoon goed. wonen WONINGSTICHTING BUITENLUST ONDERNEMINGSPLAN Gewoon goed wonen WONINGSTICHTING BUITENLUST ONDERNEMINGSPLAN 2014-2018 2 WONINGSTICHTING BUITENLUST Hierbij presenteren wij met veel plezier ons ondernemingsplan 2014-2018 met als titel: GEWOON GOED WONEN

Nadere informatie

Bijlage bij brief Modernisering Huurbeleid

Bijlage bij brief Modernisering Huurbeleid Bijlage bij brief Modernisering Huurbeleid Inleiding Om inzicht te krijgen in de effecten van het beleid op segregatie, is het noodzakelijk de lokale situatie en de samenstelling van de voorraad in ogenschouw

Nadere informatie

Uitvoeringsagenda bij de Woonvisie Brielle

Uitvoeringsagenda bij de Woonvisie Brielle DATUM 4 oktober 2017 PROJECTNUMMER 501.102/ OPDRACHTEVER emeente Brielle Uitvoeringsagenda bij de Woonvisie Brielle 2017-2022 Inleiding In de Woonvisie Brielle 2017-2022 geven wij als gemeente Brielle

Nadere informatie

Samenvatting en toelichting op de prestatieafspraken 2017 tot en met 2019 Gemeente, de federatie en Huurdersorganisaties

Samenvatting en toelichting op de prestatieafspraken 2017 tot en met 2019 Gemeente, de federatie en Huurdersorganisaties Bijlage 2 Samenvatting en toelichting op de prestatieafspraken 2017 tot en met 2019 Gemeente, de federatie en Huurdersorganisaties 1 De thema s en de prestatieafspraken op hoofdlijnen 1.1 Thema Betaalbaarheid

Nadere informatie

PRESTATIECONTRACT WONEN

PRESTATIECONTRACT WONEN PRESTATIECONTRACT WONEN 2011-2015 GEMEENTE BORNE WOONBEHEER BORNE EVALUATIE Op 30 september 2011 hebben de gemeente Bome en Woonbeheer Borne het Prestatiecontract Wonen 2011-2015 ondertekend. Dit Prestatiecontract

Nadere informatie

Woonvisie in t kort 10

Woonvisie in t kort 10 10 Woonvisie in t kort Utrecht is een aantrekkelijke stad om te wonen en te werken. Daarom is de druk op de woningmarkt groot. Deze druk zal de komende jaren blijven waardoor veel doelgroepen niet de woning

Nadere informatie

Publicaties Stadsdeelbestuur 2010

Publicaties Stadsdeelbestuur 2010 Publicaties Stadsdeelbestuur 2010 Stadsdeelraad Vergaderstukken/raadsvoorstellen 28 september 2010-r Voorstel van Raadsleden Van Lissum en De Meij (VVD) over Effecten van Europese maatregel voor huishoudens

Nadere informatie

Raadsstuk. Onderwerp: Lokaal Akkoord Haarlem 2013 t/m Reg.nummer: 2013/ Inleiding

Raadsstuk. Onderwerp: Lokaal Akkoord Haarlem 2013 t/m Reg.nummer: 2013/ Inleiding Raadsstuk Onderwerp: Lokaal Akkoord Haarlem 2013 t/m 2016 Reg.nummer: 2013/154058 1. Inleiding Op 19 juli 2012 is de Woonvisie Haarlem in de raad vastgesteld (2012/220951). Aan de hand van de hierin opgenomen

Nadere informatie

Bijdrage 2018 WoonFriesland aan de woonvisie gemeente Leeuwarden

Bijdrage 2018 WoonFriesland aan de woonvisie gemeente Leeuwarden Bijdrage 2018 WoonFriesland aan de woonvisie gemeente Leeuwarden Samen werken aan goed en betaalbaar albaar wonen Goed en betaalbaar wonen in Leeuwarden Onze bijdrage 2018 aan uw woonvisie Gewoon dóen!

Nadere informatie

Prestatieafspraken gemeente Oegstgeest, woningcorporaties en huurdersorganisaties

Prestatieafspraken gemeente Oegstgeest, woningcorporaties en huurdersorganisaties Prestatieafspraken 2019-2021 gemeente Oegstgeest, woningcorporaties en huurdersorganisaties 06-12-2018 1 Inleiding Deze prestatieafspraken hebben het karakter van een meerjarige raamafspraak. Dit jaar

Nadere informatie

THEMABIJEENKOMST WONEN. 29 juni 2015

THEMABIJEENKOMST WONEN. 29 juni 2015 THEMABIJEENKOMST WONEN 29 juni 2015 1. Opzet van de bijeenkomst Na een korte introductie van de voorzitter (wethouder Wolff) houdt woningcorporatie ZO Wonen een korte presentatie op hun visie en functie

Nadere informatie

Notitie nieuwbouwlocatie Oosterreeweg te Schiermonnikoog Datum

Notitie nieuwbouwlocatie Oosterreeweg te Schiermonnikoog Datum Notitie nieuwbouwlocatie Oosterreeweg te Schiermonnikoog Datum 9 april 2008 Onderwerp notitie betreffende nieuwbouwlocatie Oosterreeweg te Schiermonnikoog 1. Historie vanaf 2001 Woonplan 2001 Er is al

Nadere informatie

Prestatieafspraken. Gemeente Assen Omnia Wonen Stichting Huurdersorganisatie Omnia Wonen

Prestatieafspraken. Gemeente Assen Omnia Wonen Stichting Huurdersorganisatie Omnia Wonen Prestatieafspraken Omnia Wonen Stichting Huurdersorganisatie Omnia Wonen 2017 Prestatieafspraken Omnia Wonen Stichting Huurdersorganisatie Omnia Wonen 2017 Omni~ Wonen S1ichl1ng Huurdersorganisalie Omnia

Nadere informatie

Bijdrage 2018 WoonFriesland aan de woonvisie gemeente Tytsjerksteradiel. Samen werken aan goed en betaalbaar wonen

Bijdrage 2018 WoonFriesland aan de woonvisie gemeente Tytsjerksteradiel. Samen werken aan goed en betaalbaar wonen Bijdrage 2018 WoonFriesland aan de woonvisie gemeente Tytsjerksteradiel Samen werken aan goed en betaalbaar wonen Goed en betaalbaar wonen in Tytsjerksteradiel Onze bijdrage 2018 aan uw woonvisie Gewoon

Nadere informatie

Prestatieafspraken 2019 Gemeente Groningen - Woonzorg Nederland

Prestatieafspraken 2019 Gemeente Groningen - Woonzorg Nederland Prestatieafspraken 2019 Gemeente Groningen - Woonzorg Nederland Gemeente Groningen Woonzorg Nederland Oktober 2018 Inleiding Wettelijk kader Met de invoering van de nieuwe Woningwet 2015 moeten corporaties

Nadere informatie

Samenvattend overzicht bod corporaties reactie gemeente

Samenvattend overzicht bod corporaties reactie gemeente Samenvattend overzicht bod corporaties reactie gemeente In deze bijlage wordt per thema aangegeven wat gezamenlijk en daarnaast wat afzonderlijk door de corporaties dan wel de gemeente (aanvullend) is

Nadere informatie

Ontwikkelingen in het huurbeleid: kansen voor beleggers

Ontwikkelingen in het huurbeleid: kansen voor beleggers Ontwikkelingen in het huurbeleid: kansen voor beleggers Renske Jongsma en Martijn Schut Directie Woningmarkt Woningvoorraad Woningtype mln % Koopwoningen Corporatie huurwoningen Corporatie huurwoningen

Nadere informatie

Maatwerkafspraken Woonruimteverdeling

Maatwerkafspraken Woonruimteverdeling Maatwerkafspraken Woonruimteverdeling Voor bezit van Habeko wonen in de kernen: Koudekerk aan den Rijn/Hazerswoude-Rijndijk, Hazerswoude-Dorp en Benthuizen datum:10 november 2014 Vastgesteld door het college

Nadere informatie

SAMEN BOUWEN VLAANDEREN

SAMEN BOUWEN VLAANDEREN aan ZEEUWS- VLAANDEREN Samen bouwen Dit is de gezamenlijke visie van Clavis, Woonstichting Hulst en Woongoed Zeeuws- Vlaanderen op de sociale volkshuisvesting in Zeeuws-Vlaanderen. Ons motto: samen bouwen.

Nadere informatie

Bijdrage 2018 WoonFriesland aan de woonvisie gemeente Ooststellingwerf. Samen werken aan goed en betaalbaar wonen

Bijdrage 2018 WoonFriesland aan de woonvisie gemeente Ooststellingwerf. Samen werken aan goed en betaalbaar wonen Bijdrage 2018 WoonFriesland aan de woonvisie gemeente Ooststellingwerf Samen werken aan goed en betaalbaar wonen Goed en betaalbaar wonen in Ooststellingwerf Onze bijdrage 2018 aan uw woonvisie Gewoon

Nadere informatie

Tijd voor keuzes in Noord-Holland Noord

Tijd voor keuzes in Noord-Holland Noord Tijd voor keuzes in Noord-Holland Noord Samen kiezen voor een sterke woningmarkt Martin Hoiting/Rob Ravestein 14 oktober 2013 verandering in denken: één woningportefeuille welke woningen hebben we nodig

Nadere informatie

Aan de Gemeenteraad. Onderwerp Dit voorstel gaat over de Woonvisie en het bijbehorende uitvoeringsprogramma.

Aan de Gemeenteraad. Onderwerp Dit voorstel gaat over de Woonvisie en het bijbehorende uitvoeringsprogramma. Aan de Gemeenteraad. Raadsvergadering d.d. : 8 maart 2018 Commissievergadering d.d. : 21 februari 2018 Commissie : Commissie Samenleving Portefeuillehouder : wethouder T. van Rijnberk Programmaonderdeel

Nadere informatie

Prestatieafspra ken. Gemeente Assen Woonconcept

Prestatieafspra ken. Gemeente Assen Woonconcept Prestatieafspra ken Gemeente Assen Woonconcept 2017 Prestatieafspraken Gemeente Assen Woonconcept 2017 Gemeente Assen n oncept Colofon Assen, december 2016 Status: definitief 07 12 2016 Prestatieafspraken

Nadere informatie

Gemeente Oudewater. Huurdersorganisatie De Woningraat

Gemeente Oudewater. Huurdersorganisatie De Woningraat Prestatieafspraken 2018 Gemeente Oudewater Huurdersorganisatie De Woningraat Oudewater is een aantrekkelijke plek om te wonen en te leven en moet ook in de toekomst zo blijven, daar werken wij samen aan!

Nadere informatie

ONDERNEMINGSPLAN volkshuisvesters

ONDERNEMINGSPLAN volkshuisvesters ONDERNEMINGSPLAN 2016 2020 volkshuisvesters ONDERNEMINGSPLAN 2016 2020 volkshuisvesters 1 inhoud ONZE VISIE 4 INHOUD ONZE MISSIE 4 ONZE DOELEN 5 1. KLANTGERICHT DIENSTVERLENEN 6 2. BETAALBARE WONINGEN

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus EA Den Haag

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag DG Bestuur en Wonen www.rijksoverheid.nl www.facebook.com/minbzk www.twitter.com/minbzk Uw kenmerk Datum 15 december

Nadere informatie

Prestatieafspraken Gemeente Utrecht, Portaal en Huurdersraad Portaal regio Utrecht

Prestatieafspraken Gemeente Utrecht, Portaal en Huurdersraad Portaal regio Utrecht Prestatieafspraken 2018 2022 Gemeente Utrecht, Portaal en Huurdersraad Portaal regio Utrecht Inhoud: 1. INLEIDING... 3 2. PRESTATIEAFSPRAKEN 2018-2022... 3 3. ONDERTEKENING... 86 4. BIJLAGE 1A VOORRAAD

Nadere informatie

Prestatieafspraken 2014/2015

Prestatieafspraken 2014/2015 Prestatieafspraken 2014/2015 Aanleiding De Alliantie regio Amersfoort, Omnia Wonen, Portaal Eemland en de gemeente Amersfoort hebben gesprekken gevoerd om te komen tot nieuwe prestatieafspraken. De prestatieafspraken

Nadere informatie

Prestatieafspraken gemeente Assen Woonservice

Prestatieafspraken gemeente Assen Woonservice Prestatieafspraken gemeente Assen Woonservice 2017 Prestatieafspraken Assen Woonservice 2017 Colofon Status: definitief 01 12 2016 Prestatieafspraken Assen 1 1 Inleiding Met de invoering van de nieuwe

Nadere informatie

Activiteiten Amsterdam

Activiteiten Amsterdam Activiteiten Woningbezit Zelfstandige huurwoningen naar woningtype = 1.570 2.328 15.018 236 19.152 Eengezinswoning Galerijflat Portiekflat Beneden-/ Totaal bovenwoning Bovenstaand woningbezit is exclusief

Nadere informatie

WOONVISIE Uitvoeringsprogramma

WOONVISIE Uitvoeringsprogramma Bijlage 3 bij raadsvoorstel tot vaststelling van de 'Woonvisie 2013-2020'. WOONVISIE 2013-2020 - Uitvoeringsprogramma 2013-2014 We zijn ons ervan bewust dat de Nieuwe Woonvisie 2013-2020 het beleid weergeeft

Nadere informatie

Doelgroepen TREND A variant

Doelgroepen TREND A variant Doelgroepen TREND A variant Kleidum Socrates 2013 Doelgroepen 3 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 5 1.1 Doelgroepen en Socrates... 5 1.2 Werkgebieden... 6 2 Doelgroepen en bereikbare voorraad... 7 2.1 Ontwikkeling

Nadere informatie

Toekomstbestendig 2019

Toekomstbestendig 2019 Toekomstbestendig 2019 20 19 Missie TBV Wonen is een excellente woningcorporatie in Noord-Brabant, die zich richt op het huisvesten van mensen die daarbij een helpende hand kunnen gebruiken. Wij investeren

Nadere informatie

Raadsstuk. Onderwerp: Aanvullende uitgangspunten Woonvisie ; Haarlem, duurzame ongedeelde woonstad; BBV nr: 2015/387028

Raadsstuk. Onderwerp: Aanvullende uitgangspunten Woonvisie ; Haarlem, duurzame ongedeelde woonstad; BBV nr: 2015/387028 Raadsstuk Onderwerp: Aanvullende uitgangspunten Woonvisie 2012-2016; Haarlem, duurzame ongedeelde woonstad; BBV nr: 2015/387028 1. Inleiding Sinds de vaststelling van de Woonvisie 2012-2016 Haarlem, duurzame

Nadere informatie

Kernboodschappen Woningcorporaties Nederland dicht bij huis

Kernboodschappen Woningcorporaties Nederland dicht bij huis Kernboodschappen Woningcorporaties Nederland dicht bij huis Oktober 2014 Thema 1 Goed wonen en een goede dienstverlening We vinden het in Nederland normaal dat iedereen goed kan wonen. Maar niet iedereen

Nadere informatie

Prestatieafspraken Gemeente Wormerland, WormerWonen, Huurders voor Huurders

Prestatieafspraken Gemeente Wormerland, WormerWonen, Huurders voor Huurders Prestatieafspraken -2020 Gemeente Wormerland, WormerWonen, Huurders voor Huurders Inleiding Per 1 juli 2015 is de nieuwe Woningwet van kracht geworden. Hoeksteen van deze hervorming is de lokale verankering

Nadere informatie

Naar een nieuwe Woonvisie voor Vught

Naar een nieuwe Woonvisie voor Vught Naar een nieuwe Woonvisie voor Vught Stec Groep aan gemeente Vught Esther Geuting en Joep Arts 12 november 2015 Waar staan we nu? 10 september Informatieavond raad (startdocument) 17 september Commissie

Nadere informatie

Nota van B&W. Onderwerp Sociale Woningbouw en Nieuwbouw in Haarlem

Nota van B&W. Onderwerp Sociale Woningbouw en Nieuwbouw in Haarlem Nota van B&W Onderwerp Sociale Woningbouw en Nieuwbouw in Haarlem Portefeuille J. Nieuwenburg Auteur Het college van burgemeester en wethouders, Telefoon 3564 E-mail: c.krikke@haarlem.nl SO/Wonen Reg.nr.

Nadere informatie

de gemeenten in de regio Alkmaar Woonwaard, Kennemer Wonen, Van Alckmaer, Wooncompagnie en Ymere

de gemeenten in de regio Alkmaar Woonwaard, Kennemer Wonen, Van Alckmaer, Wooncompagnie en Ymere Alkmaar, juni 2014 Aan: Van: de gemeenten in de regio Alkmaar Woonwaard, Kennemer Wonen, Van Alckmaer, Wooncompagnie en Ymere Met deze notitie bieden wij u het rapport Betaalbaar Wonen in de regio Alkmaar

Nadere informatie

Rotterdam. Stook je rijk 2015. Monitoring Energiebesparing Huursector

Rotterdam. Stook je rijk 2015. Monitoring Energiebesparing Huursector Rotterdam Stook je rijk 2015 Monitoring Energiebesparing Huursector 9-10-2015 Inhoud Nieuwe Woningwet per 1 juli 2015 Doelstellingen landelijke Energieakkoord Stand van Zaken in Nederland Rotterdamse doelstellingen

Nadere informatie

Prestatie-/jaarafspraken 2016

Prestatie-/jaarafspraken 2016 Prestatie-/jaarafspraken 2016 IJsseldal Wonen Huurdersbelangenvereniging IJsseldal Viverion Huurdersvereniging Lochem Gemeente Lochem 1 Aanleiding Woningcorporaties Viverion en IJsseldal Wonen en de gemeente

Nadere informatie

Prestatieafspraken 2017

Prestatieafspraken 2017 Prestatieafspraken 2017 Aanleiding De prestatieafspraken 2017 zijn een vertaling van het bod, waarin de woningcorporaties aangeven door welke activiteiten zij een bijdrage leveren aan het realiseren van

Nadere informatie

Monitor Leerdamse woningmarkt 2006

Monitor Leerdamse woningmarkt 2006 Monitor Leerdamse woningmarkt 2006 1. Inleiding Bij de vaststelling van de beleidsnota Volkshuisvesting 2005 2010 door de gemeenteraad op 14 april 2005 zijn een aantal conclusies getrokken die kenmerkend

Nadere informatie

Analyse van de markt voor (bestaande) huurwoningen in de Gemeente Steenwijkerland

Analyse van de markt voor (bestaande) huurwoningen in de Gemeente Steenwijkerland Analyse van de markt voor (bestaande) huurwoningen in de Gemeente Steenwijkerland drs. J.E. den Ouden 1-11-2013 Bevolking De gemeente Steenwijkerland telt momenteel circa 43.400 inwoners. Het inwonertal

Nadere informatie

Inhoudsopgave. 1. Inleiding 2. Beleidsuitgangspunten 3. Monitoring

Inhoudsopgave. 1. Inleiding 2. Beleidsuitgangspunten 3. Monitoring Beleidsnotitie t.a.v. invoering Tijdelijke regeling diensten van algemeen economisch belang toegelaten instellingen volkshuisvesting, voor wat betreft de toewijzing van sociale huurwoningen door toegelaten

Nadere informatie

Veranderingen in de volkshuisvesting. 10 mei 2011

Veranderingen in de volkshuisvesting. 10 mei 2011 Veranderingen in de volkshuisvesting 10 mei 2011 Opbouw presentatie 1. Veranderingen en gevolgen 2. Betekenis voor PALT 3. Ontwikkelrichtingen De belangrijkste veranderingen 1. Regelgeving Staatssteunregeling

Nadere informatie

Commissienotitie. Ruimte 14 mei 2012 AB12.00436 N2012-007. Adviseren over notitie 'Sociale Woningvoorraad Bussum' Geachte leden, 1.

Commissienotitie. Ruimte 14 mei 2012 AB12.00436 N2012-007. Adviseren over notitie 'Sociale Woningvoorraad Bussum' Geachte leden, 1. Aan de leden van de commissie Vergadering d.d. Casenummer Notitienummer Commissienotitie Ruimte 14 mei 2012 AB12.00436 N2012-007 Gemeente Bussum Adviseren over notitie 'Sociale Woningvoorraad Bussum' Brinklaan

Nadere informatie

Thuis in de Drechtsteden inspelen op de sociale vraag & wonen en zorg. Erwin Zwijnenburg Woonkracht10 namens

Thuis in de Drechtsteden inspelen op de sociale vraag & wonen en zorg. Erwin Zwijnenburg Woonkracht10 namens Thuis in de Drechtsteden inspelen op de sociale vraag & wonen en zorg Erwin Zwijnenburg Woonkracht10 namens Het goede gesprek Hoe kunnen we sociale huurwoningen zo goed mogelijk inzetten? Hoe zorgen we

Nadere informatie

Prestatieafspraken 2018

Prestatieafspraken 2018 Prestatieafspraken 2018 Gemeente Oudewater Huurdersorganisatie De W oningraat Oudewater is een aantrekkelijke plek om te wonen en te leven en moet ook in de toekomst zo blijven, daar werken wij samen aan!

Nadere informatie

Rotterdam, 1 maart 2016.

Rotterdam, 1 maart 2016. Rotterdam, 1 maart 2016. 16bb1367 Aan: de gemeenteraad Onderwerp: Vaststelling Woonvisie Rotterdam, koers naar 2030, agenda tot 2020 Gevraagd besluit: Samenvattend stellen wij u voor: de Woonvisie Rotterdam,

Nadere informatie

Prestatieafspraken. Gemeente Assen Woonzorg Nederland Bewonerscommissies Ankerhof, Peelerhof en Binnenveste

Prestatieafspraken. Gemeente Assen Woonzorg Nederland Bewonerscommissies Ankerhof, Peelerhof en Binnenveste Prestatieafspraken Gemeente Assen Woonzorg Nederland Bewonerscommissies Ankerhof, Peelerhof en Binnenveste 2017 Prestatieafspraken Gemeente Assen Woonzorg Nederland Bewonerscommissies Ankerhof, Peelerhof

Nadere informatie

QQ&A Regioakkoord Nieuwe Woningmarktafspraken

QQ&A Regioakkoord Nieuwe Woningmarktafspraken QQ&A Regioakkoord Nieuwe Woningmarktafspraken Regio Rotterdam 2018-2030 Kernboodschap De veertien gemeenten van het Samenwerkingsverband Wonen maken zich samen sterk om het aantal woningen in de regio

Nadere informatie

VERSLAG VAN DE HUURDERSRAADPLEGING. 27 oktober Raadhuis (burgerzaal) Gemeente Hilversum. (Aantal aanwezigen huurders 125)

VERSLAG VAN DE HUURDERSRAADPLEGING. 27 oktober Raadhuis (burgerzaal) Gemeente Hilversum. (Aantal aanwezigen huurders 125) VERSLAG VAN DE HUURDERSRAADPLEGING 27 oktober 2016 Raadhuis (burgerzaal) Gemeente Hilversum (Aantal aanwezigen huurders 125) 1. Welkom namens de drie HBV s van de Alliantie, Dudok Wonen en Gooi & Omstreken

Nadere informatie

Bijdrage 2018 WoonFriesland aan de woonvisie gemeente Smallingerland. Samen werken aan goed en betaalbaar wonen

Bijdrage 2018 WoonFriesland aan de woonvisie gemeente Smallingerland. Samen werken aan goed en betaalbaar wonen Bijdrage 2018 WoonFriesland aan de woonvisie gemeente Smallingerland Samen werken aan goed en betaalbaar wonen Goed en betaalbaar wonen in Smallingerland Onze bijdrage 2018 aan uw woonvisie Gewoon dóen!

Nadere informatie

Visie op wonen. Open Huis 16 mei Gesprek raad en stakeholders

Visie op wonen. Open Huis 16 mei Gesprek raad en stakeholders Visie op wonen Open Huis 16 mei 2017 Gesprek raad en stakeholders Opzet - Proces - Korte schets woningmarkt - Vijf stellingen Proces 1 Kennis delen Gemeenteraad 8 september 2016 2 Beelden ophalen Bewoners

Nadere informatie

BELEIDSREGEL SOCIALE WONINGBOUW

BELEIDSREGEL SOCIALE WONINGBOUW BELEIDSREGEL SOCIALE WONINGBOUW Gemeente Zoeterwoude Vastgesteld door college: 28 maart 2017 Vastgesteld door gemeenteraad: Gemeente Zoeterwoude Beleidsregel sociale woningbouw 2 Aanleiding In 2010 heeft

Nadere informatie

Commissie Ruimte en Milieu

Commissie Ruimte en Milieu Griffie Commissie Ruimte en Milieu Datum commissievergadering : - DIS-stuknummer : 1625773 Behandelend ambtenaar : M.H.M. Timmermans Directie/bureau : Ruimtelijke Ontwikkeling & Handhaving/ Bureau Ontwikkeling

Nadere informatie

Prestatieafspraken 2016: Voor behoud van een beschikbare en betaalbare woningvoorraad

Prestatieafspraken 2016: Voor behoud van een beschikbare en betaalbare woningvoorraad Prestatieafspraken 2016: Voor behoud van een beschikbare en betaalbare woningvoorraad Prestatieafspraken gemeente Oegstgeest, woningcorporaties en huurdersorganisaties Gemeente Oegstgeest, de corporaties

Nadere informatie

Bijlage 1: Woningbouwprogramma Dommelkwartier en relatie Lage Heide. 2010-2020 Segment Nieuwbouw Sloop Verkoop Totaal

Bijlage 1: Woningbouwprogramma Dommelkwartier en relatie Lage Heide. 2010-2020 Segment Nieuwbouw Sloop Verkoop Totaal Bijlage 1: Woningbouwprogramma Dommelkwartier en relatie Lage Heide Volgens de laatste Provinciale Prognose (2011) bedraagt de woningbouw behoefte in Valkenswaard een netto toevoeging van 1.230 woningen

Nadere informatie

gemeente Rotterdam Raadscommissie Bouwen, Wonen & Buitenruimte Postbus AN ROTTERDAM 3002an6575

gemeente Rotterdam Raadscommissie Bouwen, Wonen & Buitenruimte Postbus AN ROTTERDAM 3002an6575 gemeente Rotterdam Raadscommissie Bouwen, Wonen & Buitenruimte Postbus 6575 3002 AN ROTTERDAM 3002an6575 datum contactpersoon onderwerp 8 december 2015 - Woonvisie Rotterdam Uw kenmerk ons kenmerk doorkiesnummer

Nadere informatie

kopen naar wens maakt kopen bereikbaar en verkopen aantrekkelijk

kopen naar wens maakt kopen bereikbaar en verkopen aantrekkelijk kopen naar wens maakt kopen bereikbaar en verkopen aantrekkelijk Kopen naar Wens is een koopformule voor het kopen en verkopen van een woning. Met Kopen naar Wens kunt u als woningcorporatie huurders en

Nadere informatie

De hoofdlijn van 2016: betaalbaarheid, duurzaamheid en woonkwaliteit

De hoofdlijn van 2016: betaalbaarheid, duurzaamheid en woonkwaliteit 1 De hoofdlijn van 2016: betaalbaarheid, duurzaamheid en woonkwaliteit 2016 was het eerste jaar van ons Ondernemingsplan 2016-2020. Afgelopen jaar hebben we extra de aandacht gericht op de thema s betaalbaarheid,

Nadere informatie

Verkoop door woningcorporaties

Verkoop door woningcorporaties 2 14 Ruim 22.000 corporatiewoningen verkocht Vanaf 199 tot en met de eerste helft van 14 hebben de woningcorporaties ruim 22.000 bestaande woningen verkocht aan particulieren. Het aantal verkopen kwam

Nadere informatie

1. Klantrelatie. Ambitie Gerichter in verbinding, meer oog voor persoonlijke omstandigheden en oplossingen; zoveel mogelijk digitaal ondersteund.

1. Klantrelatie. Ambitie Gerichter in verbinding, meer oog voor persoonlijke omstandigheden en oplossingen; zoveel mogelijk digitaal ondersteund. 1. Klantrelatie Gerichter in verbinding, meer oog voor persoonlijke omstandigheden en oplossingen; zoveel mogelijk digitaal ondersteund. meer persoonlijke aandacht en maatwerk in onze dienstverlening.

Nadere informatie

Programmabegroting

Programmabegroting Programmabegroting 215-218 3.5 Ruimtelijke ontwikkeling Gouda heeft bijna 71. inwoners en is een stad waar het prettig is om te wonen. Een stad met een mooie historische binnenstad en waar inwoners betrokken

Nadere informatie

Woonagenda Uitvoeringsplan Woonvisie Delft

Woonagenda Uitvoeringsplan Woonvisie Delft Woonagenda 2019-2022 Uitvoeringsplan Woonvisie Delft 2019-2022 Woonagenda Vertaling Woonvisie in concrete Uitvoeringsagenda De Woonagenda biedt een vertaalslag van het WAT naar het HOE Geeft korte termijn

Nadere informatie

Alleen ter besluitvorming door het College Actief informeren van de Raad. Collegevoorstel Openbaar. Onderwerp Pilot Koopgarant.

Alleen ter besluitvorming door het College Actief informeren van de Raad. Collegevoorstel Openbaar. Onderwerp Pilot Koopgarant. Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Pilot Koopgarant Programma / Programmanummer Wonen / 9620 BW-nummer Portefeuillehouder J. van der Meer Samenvatting Talis heeft het voornemen woningen uit haar betaalbare

Nadere informatie

2010-2012 SAMENVATTING

2010-2012 SAMENVATTING 2010-2012 SAMENVATTING Samenvatting De Regionale woningmarktmonitor 2010-2012 beschrijft de ontwikkelingen op de woningmarkt in het gebied binnen de driehoek Waalwijk, Oss en Boxtel. De kredietcrisis

Nadere informatie

Monitoring prestatieafspraken woningcorporaties 2014

Monitoring prestatieafspraken woningcorporaties 2014 Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Monitoring prestatieafspraken woningcorporaties 2014 Programma Wonen BW-nummer Portefeuillehouder B. Velthuis Samenvatting In 2012 zijn met de woningcorporaties Portaal,

Nadere informatie