WAT VERANDERT ER IN HET SECUNDAIR ONDERWIJS?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "WAT VERANDERT ER IN HET SECUNDAIR ONDERWIJS?"

Transcriptie

1 Veel praktijkvoorbeelden binnenin WAT VERANDERT ER IN HET SECUNDAIR ONDERWIJS? Brochure voor leraren

2 ELITEONDERWIJS VOOR IEDEREEN TIJDLIJN EENHEIDSSTRUCTUUR DE SCHOOL STAAT NIET ALLEEN ACCENT OP TALENT VLAAMS REGEER- AKKOORD PROEFTUINEN COMMISSIE-MONARD VLAAMS REGEER- AKKOORD ORIËNTATIENOTA MENSEN DOEN SCHITTEREN MASTERPLAN HERVORMING SECUNDAIR ONDERWIJS STAPSGEWIJZE INVOERING CONCRETE MAATREGELEN V.U.: Luc Jansegers Agentschap voor Onderwijscommunicatie Koning Albert II-laan 15, 1210 Brussel Redactie/eindredactie: Alexandra De Laet en Schrijf.be Vormgeving: echtgoed.be Depotnummer: D/2013/3241/288

3 Beste leraar Vlaanderen is trots op zijn onderwijs. Terecht. Maar sterk onderwijs is het ook aan zichzelf verplicht om verbeterpunten te benoemen en aan te pakken. Daarvoor is dit voorjaar de koers uitgestippeld. De Vlaamse regering heeft het masterplan voor de hervorming van het secundair onderwijs op 4 juni 2013 goedgekeurd. Daarbij gaat het niet zomaar om een nieuwe structuur. We gaan naar een secundair onderwijs dat de sterktes van onze onderwijstradities koppelt met aanpassingen aan onze veranderende samenleving en arbeidsmarkt. Het gaat er vooral om alle kinderen alle kansen te geven en ons onderwijs op topniveau te houden. De hervorming komt niet met een big bang. De maatregelen worden stap voor stap uitgevoerd. Sommige maatregelen al in 2014, andere later. Over ongeveer 12 jaar zal de hervorming helemaal rond zijn. Lees alles over de verschillende maatregelen in het masterplan in deze brochure: Uitrol in schooljaar en Uitrol vanaf schooljaar Ook jij speelt een belangrijke rol bij deze hervorming. Want als leraar ben jij een van de mensen die het op het terrein elke dag waarmaken voor al die jongeren in onze klassen. Aarzel dus niet om het ons te laten weten als je vragen, opmerkingen of voorstellen hebt. hervorming.secundaironderwijs@vlaanderen.be En wil je meer weten of zelf het masterplan lezen? Kijk dan zeker ook eens op LERAARS LEERLINGEN 956 SCHOLEN Waarom hervormen? Internationaal onderzoek toont aan dat zowel onze beste leerlingen als de grote middenmoot significant minder sterk beginnen te presteren, onder meer voor leesvaardigheid en wiskunde. 1 op de 8 jongeren haalt geen diploma secundair onderwijs. Een juiste studiekeuze blijft moeilijk, onder meer door (te) vroeg (moeten) kiezen en de vele studierichtingen. Sociale afkomst bepaalt nog te veel de school- en studiekeuze, de slaagkansen en studieresultaten, ondanks de vele inspanningen en investeringen. Het secundair onderwijs moet mee evolueren met de samenleving. Denk maar aan technologie en wetenschap, economie en financiën, vreemde talen, creativiteit, burgerzin... Veel jongeren zijn te weinig gemotiveerd of schoolmoe. Voor veel leerlingen is de overgang van de basisschool naar het secundair onderwijs te bruusk.

4 DE KWALITEIT GAAT OMHOOG, VOOR IEDEREEN De hervorming zorgt voor een stevige verankering van de algemene vorming voor álle leerlingen. Per graad komen er ambitieuze sets van kennis, vaardigheden en attitudes die alle leerlingen moeten behalen: de sleutelcompetenties. De hervorming zal dus zeker het niveau van ons onderwijs niet naar beneden halen. Integendeel: de lat gaat omhoog. Tegelijk is er extra aandacht voor leerlingen die het moeilijk hebben met het Nederlands: de basisschool kan hen een taalbad opleggen. WAT VERANDERT HET MASTERPLAN? Taalscreening bij de overgang van de derde kleuterklas naar het lager onderwijs en bij de overgang van het zesde leerjaar naar het secundair onderwijs. Basisscholen kunnen een verplicht taalbad Nederlands tot 1 jaar opleggen aan leerlingen. Secundaire scholen kunnen tot 3 uur extra Nederlands opleggen buiten het curriculum. Meer aandacht voor techniek, wetenschappen, economische en financiële kennis, moderne vreemde talen, sociale en burgerschapscompetenties, creativiteit en ondernemingszin, sociaal-emotionele ontwikkeling en relationele vaardigheden. Alle eindtermen worden competentiegericht geformuleerd. Taalverwerving gebeurt niet alleen bij taalvakken, maar scholen kunnen over bepaalde onderwerpen ook les geven in de vreemde taal (Content and Language Integrated Learning of CLIL). Werkplekleren krijgt een essentiële plaats, minstens in alle arbeidsmarktgerichte studierichtingen in de derde graad. Er gebeurt een audit van de CLB s. De resultaten van deze audit vormen de basis voor een hervorming van de leerlingenbegeleiding GEEN VAKOVERSCHRIJDENDE EINDTERMEN MEER Het artificiële onderscheid tussen vakgebonden en vakoverschrijdende eindtermen verdwijnt. Alle competenties die leerlingen moeten behalen, worden vastgehaakt aan vakken. Zo kunnen de eindtermen rond burgerschapsvorming worden opgenomen in de lessen Nederlands en geschiedenis. Het zijn de leerplanmakers die beslissen welke competenties in welke vakken of vakkenclusters behaald moeten worden. Zo wordt ook duidelijk welke leraar verantwoordelijk is voor de realisatie ervan. Gedaan dus met de vakoverschrijdende eindtermen en de planlast die daarbij hoort. Uitrol in schooljaar en Uitrol vanaf schooljaar

5 IN DE PRAKTIJK Onze aanpak betekent niet méér werken. Wel anders en samen werken. DIFFERENTIATIE VOLGENS TALENTEN Zij doen het al: LEONARDO LYCEUM, ANTWERPEN Als stadsschool telt het Leonardo Lyceum zo n zestig nationaliteiten onder zijn leerlingen. Ze hebben dus allemaal een andere achtergrond, verduidelijkt directeur Nathalie Peeters. Daarom zetten wij ook sterk in op differentiatie per leerling. We doen onder meer aan e-learning. De leerlingen gaan dan zelfstandig aan de slag: sommigen maken wiskunde-oefeningen ter remediëring, anderen schaven ondertussen hun Frans bij en nog anderen verdiepen zich in biologie. Ze krijgen daarbij wel steun van een vakleerkracht. Na de lessen, die al stoppen om tien na drie, kunnen ze als ze willen of als een leerkracht het aanraadt cluburen volgen. Bijvoorbeeld extra Nederlands of huistaakbegeleiding, drama, sport of muziek. Zo verrijken we hen ook met niet-schoolse zaken, waarvoor thuis soms geen ruimte is. Alles begint hier vanuit de leerling. Hij moet het zelf doen, maar wij coachen hem. Daarin steken onze leerkrachten veel energie. Toch betekent die aanpak niet per se méér werken. Wel anders en samen werken. Een open klasoverschrijdende werkwijze waarin materialen, lokalen en tips gedeeld worden. Onze leerkrachten en leerlingen groeiden in het systeem. En de positieve ervaringen onze leerlingen studeren af met goede resultaten en kunnen hun plan trekken zorgen ervoor dat iedereen zich er graag voor inzet.

6 VLOTTE OVERSTAP VAN LAGER NAAR SECUNDAIR ONDERWIJS Gisteren de grootste, vandaag weer de kleinste. En bovendien van de ene dag op de andere geconfronteerd met een heel andere manier van lesgeven. Dat ervaren alle leerlingen nu bij de start van het secundair onderwijs. Een meer geleidelijke overgang van basis- naar secundair onderwijs kan problemen helpen voorkomen. WAT VERANDERT HET MASTERPLAN? Elke leerling krijgt een persoonlijk leerlingendossier (zie kader), vanaf de kleuterklas tot en met het secundair onderwijs. Scholen kunnen bijzondere leermeesters inzetten voor techniek en wetenschappen, Frans en muzische vorming net zoals voor lichamelijke opvoeding. We onderzoeken of de integratie in wereldoriëntatie de beste manier is om leerlingen vertrouwd te maken met wetenschappen, techniek, geschiedenis en aardrijkskunde. Getuigschriften basisonderwijs moeten meer dezelfde lading dekken. Daarom worden ze gekoppeld aan eindtermgerelateerde leerplandoelstellingen. De netgebonden proeven worden op elkaar afgestemd en gevalideerd als ijkpunt voor het uitreiken van het getuigschrift basisonderwijs. PERSOONLIJK DOSSIER GROEIT MEE Een persoonlijk leerlingendossier zal elke leerling volgen in zijn/haar volledige schoolloopbaan, ook van de ene school naar een andere. Hierin komen alle relevante gegevens voor de schoolloopbaan aan bod. Het online systeem maakt het mogelijk ouders en leerlingen nauw te betrekken door hen lees- en schrijfrechten te geven. Zo wordt het leerlingendossier een echt instrument voor (keuze)begeleiding. Voor leraren die op meerdere plaatsen lesgeven, heeft dit bovendien het voordeel dat ze voor alle leerlingen met hetzelfde systeem kunnen werken. De uitwerking gebeurt in overleg met de privacycommissie. VRAAG: Techniek, Frans en cultuur/ kunst aanbieden in het vijfde en zesde leerjaar is een goed idee. Maar moeten vakleerkrachten dat doen? ANTWOORD: Het moet niet, het mag. Leerlingen raken zo vertrouwd met het concept van de vakleraar. Bovendien zegt driekwart van de leraren in het basisonderwijs zich niet in staat te voelen om leerlingen een uitdagend aanbod te geven op vlak van techniek. Zij kunnen daarvoor dus rekenen op een collega. En wie zich wil specialiseren, kan dat. In sommige bassischolen werkt het lerarenteam trouwens al op die manier. 7

7 VERBREDE EERSTE GRAAD VOOR BETERE ORIËNTATIE De eerste graad wordt een echte oriënterende graad. Zonder voorafname op keuzes die de leerlingen in de tweede graad zullen maken. Leerlingen leren er hun interesses beter ontdekken en ontwikkelen. Elk met de gepaste prikkels: uitdagend of ondersteunend. En met leerlingen die op hun plek zitten, is ook het lesgeven aangenamer. De eerste graad krijgt een bredere instroom en een breder inhoudelijk lessenpakket. Alle leerlingen met een getuigschrift basisonderwijs komen in de oriënterende eerste graad terecht. Voor andere leerlingen is er een schakeltraject. In het eerste jaar krijgen alle leerlingen een brede basisvorming. Daarnaast is er een keuzegedeelte dat leerlingen een duwtje in de rug kan geven, of hen extra uitdagen. Ook in het tweede jaar krijgen leerlingen nog een groot gemeenschappelijk aanbod. Daarnaast kiezen ze uit een (kleiner) aantal basisopties. Getuigschrift basisonderwijs behaald? ja nee ORIËNTERENDE EERSTE GRAAD SCHAKELTRAJECT 27u basisvorming 5u differentiatie 27u basisvorming 5u differentiatie 1ste jaar 1ste jaar 25u basisvorming 7u basisopties differentiatie 20u basisvorming 12u beroepenveld differentiatie 2de jaar 2de jaar 20u basisvorming 12u beroepenveld differentiatie 3de jaar mogelijk in schakelproject 8

8 WAT VERANDERT HET MASTERPLAN? De B-stroom in de eerste graad wordt hervormd tot een schakeltraject. Daarin is een derde jaar mogelijk. Enkel wie geen getuigschrift basisonderwijs heeft, kan nog doorstromen naar een schakeltraject (de huidige B-stroom). Wetenschap en techniek behoren tot de basisdoelstellingen. Nieuwe leerplannen maken een onderscheid tussen basisdoelstellingen voor iedereen en uitbreidingsdoelstellingen, maar beide worden ambitieus geformuleerd. Differentiatie kan zowel om te verdiepen als om te remediëren én moet leerlingen keuzevaardiger maken. Differentiatie is mogelijk met techniek, wiskunde, wetenschappen, kunst, economie, Nederlands, moderne levende talen en klassieke talen. Dat is de inhoudelijke verbreding van de eerste graad. De klassenraad kan de mogelijke keuzepakketten voor een leerling wel beperken. VRAAG: Ik geef les in het buitengewoon secundair onderwijs (BuSO). Hoe zit het met deze onderwijstak in de geplande hervorming? ANTWOORD: Het BuSO maakt geen deel uit van deze hervorming. Voor hervormingen in het buitengewoon onderwijs ligt een ontwerp van decreet klaar met belangrijke en noodzakelijke maatregelen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. De regering onderhandelt hierover nog met het onderwijsveld. Scholen moeten niet alle keuzemogelijkheden aanbieden, maar ze moeten wel zowel uitdagende als remediërende pakketten aanbieden. Scholen kiezen zelf en per vak of ze heterogene of homogene klassen vormen. Leerlingen die dat willen, kunnen al vanaf 13 jaar een keuze maken. Wie het nog niet weet, kan wachten tot 14 jaar. Op 14 jaar doorstromen naar de B-stroom blijft mogelijk. Uitrol in schooljaar en Uitrol vanaf schooljaar

9 MATRIXSTRUCTUUR IN TWEEDE EN DERDE GRAAD Een eenvoudiger en transparanter onderwijslandschap: daar gaan we naartoe. Nu telt ons secundair onderwijs liefst 300 studierichtingen: dat worden er minder. Bovendien verdwijnt de opdeling in aso/ bso/kso/tso. Jongeren (en ouders en scholen) krijgen meer zicht op de mogelijkheden en kunnen zonder vooroordelen de studierichting kiezen die bij hen past. Doel en domein gecombineerd Leerlingen kiezen in eerste instantie hun studierichting op basis van hun interesses. Die hebben ze ten volle kunnen ontdekken in de eerste graad. Zo kunnen ze in de tweede graad een positieve keuze maken. Elke studierichting verzekert een goede aansluiting op het hoger onderwijs en/of de arbeidsmarkt. Alle studierichtingen krijgen een plaats in de nieuwe matrixstructuur voor de tweede en derde graad. De matrix combineert de finaliteit van een studierichting (horizontaal) met één van de vijf thematische domeinen (verticaal). DOORSTROOM (verder studeren) DUBBEL DOEL (werken of studeren) ARBEIDSMARKTGERICHT (gaan werken) Wetenschap en Techniek Taal en Cultuur Welzijn en Maatschappij Kunst en Creatie Economie en Organisatie 11

10 WAT VERANDERT HET MASTERPLAN? Er komen misschien nieuwe, maar in elk geval minder en inhoudelijk geactualiseerde studierichtingen. Elke studierichting sluit goed aan bij het hoger onderwijs en/of de arbeidsmarkt. Ouders en leerlingen weten duidelijk wat de mogelijkheden zijn na het secundair onderwijs. Elke studierichting bevat vanaf de tweede graad naast een pakket basisvorming en een differentiatiepakket ook een specifiek gedeelte voor die studierichting. In de tweede graad kunnen leerlingen nog altijd veranderen van studierichting. In de derde graad zijn er meer studierichtingen dan in de tweede graad. In de puur arbeidsmarktgerichte studierichtingen staat werkplekleren centraal. Puur arbeidsmarktgerichte studierichtingen leveren wel een diploma secundair onderwijs op, maar geen rechtstreekse toegang tot het hoger onderwijs. VRAAG: Zal de hiërarchie tussen onderwijsvormen wel verdwijnen? ANTWOORD: Nu kiezen kinderen en ouders vaak eerst uit status voor aso, tso of bso en dan pas beslissen ze over de studierichting. In het nieuwe systeem start de keuze vanuit de interesse van de leerling. Vervolgens kiest hij of hij zich wil voorbereiden op de arbeidsmarkt of op verdere studies. De volgorde van keuze is anders en daardoor valt de hiërarchie weg die veel mensen in hun hoofd hebben. Bovendien zullen de leerlingen meer met elkaar in contact komen in de scholen en zullen ze minder vaak van school moeten veranderen als ze van richting veranderen. Een extra voorbereidend jaar zorgt voor de aansluiting tussen puur arbeidsmarktgerichte opleidingen en het hoger onderwijs. Zodra de matrix de kwaliteitstoets heeft doorstaan, wordt hij operationeel en verdwijnen aso, bso, kso en tso. De matrix zal uiterlijk 2016 klaar zijn. Onderwijsverstrekkers, socio-economische partners en alle andere belanghebbenden evalueren dan de volledigheid, de inhoudelijke consistentie en de haalbaarheid. Dat is de kwaliteitstoets. Het onderwijs reflecteert dus zelf over de invulling van de matrix: de (politieke) beslissing om de matrix in te voeren, is al genomen. Er is trouwens veel draagvlak voor deze hervorming: de onderwijskoepels zijn vragende partij, net als actoren op de arbeidsmarkt en het hoger onderwijs. Uitrol in schooljaar en Uitrol vanaf schooljaar

11 Hoe ziet de school er straks uit? Scholen kiezen zelf hoe ze de nieuwe indeling toepassen. Er kunnen domeinscholen, campusscholen, arbeidsmarktgerichte scholen en doorstroomscholen zijn. Die doorstroomscholen zullen overigens niet alleen leerlingen van het huidige aso opleiden, maar ook leerlingen die een andere studie kiezen waarmee ze kunnen gaan voortstuderen. Er zullen ook domeinscholen zijn: die brengen jongeren met dezelfde interesse bij elkaar. Zij vinden er een palet aan studierichtingen die voorbereiden op verdere studies en/of op een job. Wetenschap en Techniek Taal en Cultuur Welzijn en Maatschappij Kunst en Creatie Economie en Organisatie DOORSTROOM (verder studeren) DUBBEL DOEL (werken of studeren) ARBEIDSMARKTGERICHT (gaan werken) Op domeinscholen groeien jongeren samen op en dat is goed voor de samenleving. Een paar jaar later zullen die jongeren als afgestudeerde volwassenen immers met elkaar samenwerken. Maar ook voor leraars heeft een domeinschool heel wat voordelen. Leraars krijgen beter zicht op het volledige studieaanbod in een domein. En er is meer expertise aanwezig. Die is bovendien meer uiteenlopend, want omvat zowel abstracte kennis als praktijk. Daarom zal de overheid domeinscholen aanmoedigen met incentives. Wetenschap en Techniek Taal en Cultuur Welzijn en Maatschappij Kunst en Creatie Economie en Organisatie DOORSTROOM (verder studeren) DUBBEL DOEL (werken of studeren) ARBEIDSMARKTGERICHT (gaan werken) Ook op campusscholen leren jongeren die meteen willen gaan werken en jongeren die willen gaan voortstuderen, elkaar kennen. In tegenstelling tot domeinscholen bieden campusscholen echter niet alle keuzes binnen één domein aan, maar wel verschillende studies uit meerdere domeinen. VRAAG: Gaan alle leerlingen nu samen in de klas zitten? ANTWOORD: Dat kan, maar het hoeft niet. Scholen kunnen in de eerste graad zelf kiezen hoe ze de leerlingen per vak willen groeperen. Ze kunnen de leerlingen willekeurig door elkaar plaatsen. Ze kunnen ook niveaugroepen vormen voor bepaalde vakken. Of ze kunnen vaste klassen behouden. Vanaf de tweede graad organiseren scholen zich volgens studiedomeinen: Wetenschap en Techniek, Taal en Cultuur, Welzijn en Maatschappij, Kunst en Creatie, Economie en Organisatie. Verschillende studierichtingen worden in elk domein aangeboden, van theoretische naar praktische richtingen en omgekeerd. Leerlingen kunnen binnen hetzelfde domein vlot van de ene naar de andere richting schakelen. 15

12 EN NA DE SCHOOLBANKEN? Elke leerling moet aan het einde van de rit minstens de sleutelcompetenties bezitten om goed te functioneren in de samenleving. Hij of zij moet ook goed voorbereid zijn op de arbeidsmarkt of op verdere studies. En vooral: uitblinken in zijn of haar mogelijkheden. WAT VERANDERT HET MASTERPLAN? In elke onderwijszone komt er een onderwijsforum voor overleg tussen onderwijs en arbeidsmarkt. Er komt overleg met het hoger onderwijs om de eindtermen van secundair onderwijs dat voorbereidt op voortstuderen, beter af te stemmen op de startcompetenties van het hoger onderwijs. Vijfjaarlijks een screening van het arbeidsmarktgerichte studieaanbod. De rationalisering van het studieaanbod begint in de gebieden koeling en warmte, voeding en handel. Daarop zijn al screenings uitgevoerd. Programmatieregels zorgen ervoor dat het arbeidsmarktgerichte studieaanbod zo goed mogelijk is afgestemd op de arbeidsmarkt. Denkers en doeners en liefst de twee samen, met een passie voor wetenschap en technologie. Dat is waarnaar onze bedrijven op zoek gaan. Ook op privévlak raak je zo veel verder met technologische kennis en inzicht. Laten we daarom onze jongeren zo vroeg mogelijk, vanaf het lager onderwijs, helpen hun technologische talenten te ontdekken. Zo kunnen we hen in het secundair onderwijs op een gedifferentieerde manier naar uitdagende opleidingen begeleiden, hen coachen en opvolgen. De manier waarop de lessen worden gegeven, is hierbij essentieel: het zijn immers de leraren die onze studenten zichzelf kunnen laten overstijgen en doen uitblinken. Wilson De Pril directeur-generaal Agoria Vlaanderen De plannen voor de hervorming van het secundair onderwijs hechten terecht veel belang aan het bevorderen van de keuzevaardigheid van de leerlingen. Een correcte inschatting van de mogelijkheden en een versterkte motivatie zullen de kansen op succes in het hoger onderwijs verhogen. De bewuste keuze om in de matrix een duidelijke plaats te geven aan technologie op doorstroomniveau is positief. Daarnaast moet er ruimte blijven voor een vorming die ruim is en die leerlingen voorbereidt op het aanpakken van de grote problemen in de samenleving problemen die altijd interdisciplinair zijn. Ludo Melis voormalig vicerector onderwijsbeleid KU Leuven Foto KU Leuven - Rob Stevens Uitrol in schooljaar en Uitrol vanaf schooljaar

13 BETERE ONDERSTEUNING VOOR LERAARS EN MEER MOGELIJKHEDEN Sterk secundair onderwijs wordt gemaakt in sterke scholen, door sterke leraren die een team vormen. Om leraars beter te ondersteunen en scholen meer mogelijkheden te bieden, kunnen ze op bestuurlijk vlak samenwerken in grotere groepen. Scholen die dat doen, worden daarvoor beloond. Er is ook aandacht voor de lerarenopleiding. WAT VERANDERT HET MASTERPLAN? Scholen worden niet groter voor de leerlingen, maar kunnen voor een slagkrachtig bestuur samenwerken in scholengroepen die gemiddeld leerlingen opleiden. Deze bestuurlijke schaalvergroting zorgt voor grotere werkgevers in het onderwijs, met een geprofessionaliseerd bestuur. Het biedt scholen meer kansen voor het personeelsbeleid, zorgbeleid, schoolloopbaanbegeleiding en brede schoolconcept en beginnende leraren meer werkzekerheid. Scholengroepen mogen regio- of niveau-overschrijdend georganiseerd worden en tellen minstens leerlingen. Netoverschrijdende samenwerking kan, tenzij voor scholen uit het gemeenschapsonderwijs en vrij onderwijs om de vrije schoolkeuze nergens in het gedrag te brengen. Scholen die zich op die manier versterken, krijgen extra mogelijkheden. Bijvoorbeeld een eigen budget voor het vervangen van een afwezige leraar in hun scholengroep, in plaats van telkens een aanvraag te moeten doen via het ministerie. Professionalisering maakt integraal deel uit van de onderwijsopdracht. Er is ook ondersteuning voor schoolbestuur en directeurs. Een aantal nascholingsthema s krijgt prioriteit. Dit schooljaar zijn dat differentiatie, HR-beleid en werkplekleren. Er worden nieuwe afspraken gemaakt over de werking van de pedagogische begeleidingsdiensten, op basis van een lopende evaluatie. De Vlaamse regering wil een loopbaanpact afsluiten met de leerkrachten en hun vertegenwoordigers. Daarin zal er veel aandacht zijn voor jonge leraars en voor het aantrekken van nieuwe leraren uit andere sectoren. Er komt een niet-bindende intakeproef voor de lerarenopleiding. De lerarenopleiding wordt verder kwalitatief uitgebouwd, op basis van de gebeurde evaluatie. Daarnaast werkt het hoger onderwijs aan educatieve masters. VRAAG: Klopt het dat iemand die start als leerkracht in september 2014 tot 20 jaar geldelijke anciënniteit als zij-instromer in rekening kan brengen? Maar leerkrachten die al jaren in dienst zijn niet? ANTWOORD: Zij-instroom zal inderdaad worden bevorderd door de erkenning van de verworven competenties. Nieuwe personeelsleden zullen tot 20 jaar geldelijke anciënniteit kunnen meenemen bij hun overstap naar het onderwijs, en dat ten vroegste vanaf 1 september Over de maatregelen wordt nog overlegd met vakbonden en schoolbesturen. Uitrol in schooljaar en Uitrol vanaf schooljaar

14 IN DE PRAKTIJK WERKPLEKLEREN BIJ ARCELORMITTAL Zij doen het al: KONINKLIJK ATHENEUM, ZELZATE Eigenlijk wilden we ons lab voor elektriciteit een make-over geven, bekent technisch adviseur-coördinator (TAC) Koen Verkimpe. Maar tijdens de voorbereiding botsten we op een beter idee: de leerlingen van het vijfde en zesde jaar Elektrische Installatietechnieken (TSO), in het kader van het project Techno+, naar de echte werkvloer en het echte laboratorium van ArcelorMittal sturen. Eén dag per week doet onze derde graad nu aan werkplekleren. Het vijfde jaar draait mee in de dagploeg, het zesde neemt de vroege shift voor zijn rekening - meteen een realistisch werkritme. Samen met ArcelorMittal meten we de leerprogressie. De leerling kiest de leerplandoelstelling(en) die hij wil bereiken en Arcelor- Mittal doet via e-testing een nulmeting: waar staat de leerling op dat moment? In januari en juni checken we de vooruitgang. Het is een totaalproject: het werkplekleren start met een sollicitatie bij ArcelorMittal. Die oefenen de leerlingen vooraf in met de hulp en steun van de VDAB. Daarna gaan ze op medisch onderzoek, krijgen ze een locker en werkoutfit en volgen ze een veiligheidsopleiding. Op de werkvloer doen ze meer dan alleen praktische kennis op. Ze integreren echt in het bedrijfsleven en ervaren hoe het er straks na de schooltijd aan toe gaat. Vroeger konden alleen de zesdejaars die ervaring opdoen tijdens een korte stage. Nu ontdekken ook de vijfdejaars al welke richting ze uit kunnen én willen. Dat motiveert hen. Het vijfde draait mee in de dagploeg. Het zesde in de vroege shift.

WAT VERANDERT ER IN HET SECUNDAIR ONDERWIJS?

WAT VERANDERT ER IN HET SECUNDAIR ONDERWIJS? (bijvoegsel/advertentie) WAT VERANDERT ER IN HET SECUNDAIR ONDERWIJS? Brochure voor leraren ELITEONDERWIJS VOOR IEDEREEN TIJDLIJN EENHEIDSSTRUCTUUR 1990 1992 DE SCHOOL STAAT NIET ALLEEN ACCENT OP TALENT

Nadere informatie

WAT VERANDERT ER IN HET SECUNDAIR ONDERWIJS?

WAT VERANDERT ER IN HET SECUNDAIR ONDERWIJS? Veel praktijkvoorbeelden binnenin WAT VERANDERT ER IN HET SECUNDAIR ONDERWIJS? Brochure voor leraren IN DE PRAKTIJK VAKOVERSCHRIJDEND EN COMPETENTIEGERICHT LEREN Zij doen het al: KONINKLIJK ATHENEUM, TERVUREN

Nadere informatie

WAT VERANDERT ER IN HET SECUNDAIR ONDERWIJS? Brochure voor ouders

WAT VERANDERT ER IN HET SECUNDAIR ONDERWIJS? Brochure voor ouders WAT VERANDERT ER IN HET SECUNDAIR ONDERWIJS? Brochure voor ouders Beste ouder De school neemt vandaag een belangrijke plaats in in het leven van je kind. School en opleiding hebben bovendien een grote

Nadere informatie

Hervorming secundair onderwijs

Hervorming secundair onderwijs Hervorming secundair onderwijs 4 juni 2013 Mijn mening is. 1. Het secundair onderwijs moet hervormd worden. o Ja o Neen 2. De schotten tussen de onderwijsvormen ASO BSO KSO TSO moeten worden afgeschaft.

Nadere informatie

Hervorming secundair onderwijs

Hervorming secundair onderwijs Hervorming secundair onderwijs 4 juni 2013 WAAROM? 27 VERBETERPUNTEN STERKTES BEHOUDEN 9 thema s basisonderwijs inhoudelijke aanpak secundair onderwijs structuur secundair onderwijs aansluiting onderwijs

Nadere informatie

De afgelopen jaren zijn er een aantal knelpunten in ons onderwijssysteem gedetecteerd:

De afgelopen jaren zijn er een aantal knelpunten in ons onderwijssysteem gedetecteerd: Inhoud 1. Onze uitgangspunten 2. De onderwijshervorming 3. 1. Onze uitgangspunten Het Vlaamse onderwijs behoort tot de Europese en wereldtop. We staan ermee op de tweede plaats in Europa en de zevende

Nadere informatie

Vlaanderen is onderwijs & vorming MODERNISERING SECUNDAIR ONDERWIJS WAT VERANDERT ER?

Vlaanderen is onderwijs & vorming MODERNISERING SECUNDAIR ONDERWIJS WAT VERANDERT ER? Vlaanderen is onderwijs & vorming MODERNISERING SECUNDAIR ONDERWIJS WAT VERANDERT ER? Beste directeur, Dankzij de grote inzet van ons onderwijspersoneel en de kwaliteit van het geboden onderwijs doen onze

Nadere informatie

Infoavond secundair onderwijs. Torhout, 16 januari 19

Infoavond secundair onderwijs. Torhout, 16 januari 19 Infoavond secundair onderwijs Torhout, 16 januari 19 Op stap naar het secundair onderwijs Wat komt er aan bod? KIEZEN AANBOD begeleiding school en CLB ouders hoe kiezen? keuzeproces keuzetaken structuur

Nadere informatie

HERVORMING SECUNDAIR ONDERWIJS

HERVORMING SECUNDAIR ONDERWIJS HERVORMING SECUNDAIR ONDERWIJS STOF 12/11/2014 De hervorming Secundair Onderwijs in een notendop Studentenoverlegforum (STOF) 12 november 2014 2 3 1. De hervorming: een inleiding Het regeerakkoord van

Nadere informatie

Op stap met het werkboekje!?

Op stap met het werkboekje!? Werking CLB Op stap met het werkboekje!? 6 studiekeuzetaken Wat betekent kiezen? Ik leer mezelf kennen Ik verken de beroepenwereld Ik leer het Secundair Onderwijs kennen Ik maak een keuze Ik ben zeker

Nadere informatie

Waarom modernisering?

Waarom modernisering? Waarom modernisering? Diploma secundair onderwijs Te veel studierichtingen Zittenblijven Sociale afkomst Eindtermen (wiskunde, Frans, PAV) Onderzoek: Leerlingen presteren minder sterk Inhoud van deze avond

Nadere informatie

Modernisering Secundair Onderwijs Wat verandert er?

Modernisering Secundair Onderwijs Wat verandert er? Modernisering Secundair Onderwijs Wat verandert er? Vlaams Minister van Onderwijs en Viceminister-president Hilde Crevits Waarom? Het goede koesteren, versterken waar nodig! te veel uitstroom van jongeren

Nadere informatie

De grote stap naar het secundair onderwijs

De grote stap naar het secundair onderwijs De grote stap naar het secundair onderwijs 2018-2019 2 secundair onderwijs 2 1 3 4 5 6 6 5 4 3 2 lager onderwijs 1 kleuteronderwijs 1 2 3 Inhoud 1. Hoe kiezen? 2. Studieaanbod 3. Inschrijven 4. Werkmiddelen

Nadere informatie

OLFA EDEGEM. WELKOM op deze: info-avond voor ouders overgang secundair onderwijs

OLFA EDEGEM. WELKOM op deze: info-avond voor ouders overgang secundair onderwijs OLFA EDEGEM WELKOM op deze: info-avond voor ouders overgang secundair onderwijs Wat na het zesde leerjaar??? KIEZEN = PROCES gebeurt STAP VOOR STAP (boekje klas): ) ik denk na over kiezen ) ik leer mezelf

Nadere informatie

Oriëntatienota hervorming SO

Oriëntatienota hervorming SO VVKSO CODIS/DOC/10/26 2010-10-08 Oriëntatienota hervorming SO CODI-aso 28 september 2010 Structuur SO in de toekomst Voorstel kijkwijzer (bureau VVKSO 30-9-10) Gradenstructuur behouden Totale persoon vormen

Nadere informatie

Naar het secundair onderwijs

Naar het secundair onderwijs www.clbnbrussel.be Naar het secundair onderwijs Centrum voor Leerlingenbegeleiding N-Brussel Inhoud 1. Modernisering secundair onderwijs 2. Structuur secundair onderwijs 3. Hoe kiezen? 3.1 Een richting

Nadere informatie

Inhoud. 3.1 Een richting kiezen 3.2 Een school kiezen. 1. Huidige structuur secundair onderwijs 2. Herstructurering secundair onderwijs 3. Hoe kiezen?

Inhoud. 3.1 Een richting kiezen 3.2 Een school kiezen. 1. Huidige structuur secundair onderwijs 2. Herstructurering secundair onderwijs 3. Hoe kiezen? Overgang LO - SO 2 Inhoud 1. Huidige structuur secundair onderwijs 2. Herstructurering secundair onderwijs 3. Hoe kiezen? 3.1 Een richting kiezen 3.2 Een school kiezen 4. Inschrijven 5. Waar vind ik verdere

Nadere informatie

Starten in het secundair onderwijs

Starten in het secundair onderwijs Starten in het secundair onderwijs Een overzicht Inleiding Structuur van het secundair onderwijs Wat verandert er in de toekomst? PAUZE Verhalen van kinderen Een goede schoolkeuze Waarmee rekening houden?

Nadere informatie

Inhoud info-avond. 3.1 een richting kiezen 3.2 een school kiezen

Inhoud info-avond. 3.1 een richting kiezen 3.2 een school kiezen 1 2 Inhoud info-avond 1. Hervorming secundair onderwijs 2. Huidige structuur secundair onderwijs 3. Hoe kiezen? 3.1 een richting kiezen 3.2 een school kiezen 4. Inschrijven 5. Waar vind ik verdere informatie?

Nadere informatie

KIEZEN VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS info ouders basisonderwijs 1, 2 en 3 april 2019

KIEZEN VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS info ouders basisonderwijs 1, 2 en 3 april 2019 KIEZEN VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS info ouders basisonderwijs 1, 2 en 3 april 2019 goed kiezen is als een puzzel maken zorg ervoor dat je alle goede puzzelstukjes verzamelt Kiezen voor het secundair onderwijs

Nadere informatie

MODERNISERING SO EN DE ONDERWIJSLOOPBAAN VAN JONGEREN. 24 oktober 2018

MODERNISERING SO EN DE ONDERWIJSLOOPBAAN VAN JONGEREN. 24 oktober 2018 MODERNISERING SO EN DE ONDERWIJSLOOPBAAN VAN JONGEREN 24 oktober 2018 WAAROVER HEBBEN WE HET? Modernisering so Observerende en oriënterende eerste graad: wijzigingen in structuur en organisatie Matrix

Nadere informatie

Pedagogisch overleg 11 mei 2017

Pedagogisch overleg 11 mei 2017 Pedagogisch overleg 11 mei 2017 Agenda Onderwijshervorming OVUR Examen- en toetsvragen 1 september 2017 Onderwijshervorming Definitief Onderwijshervorming Eerste graad: september 2018 Tweede graad: september

Nadere informatie

STRUCTUUR EN ORGANISATIE. eigen keuzes school. aanbevelingen - raamtekst. regelgeving overheid

STRUCTUUR EN ORGANISATIE. eigen keuzes school. aanbevelingen - raamtekst. regelgeving overheid STRUCTUUR EN ORGANISATIE eigen keuzes school aanbevelingen - raamtekst regelgeving overheid UITGANGSPUNTEN EERSTE GRAAD Raamtekst observerende en oriënterende eerste graad Getrapte studiekeuze Alle vormingscomponenten

Nadere informatie

Hallo! Welkom in onze school! Ga je mee op pad?

Hallo! Welkom in onze school! Ga je mee op pad? Hallo! Welkom in onze school! Spannend hé, de zoektocht naar een nieuwe school. Wij vinden het alvast geweldig dat je in onze brochure neust. Je ontdekt hierin wat onze school allemaal voor jou in petto

Nadere informatie

Welkom. Op stap naar het Secundair Onderwijs

Welkom. Op stap naar het Secundair Onderwijs Welkom Op stap naar het Secundair Onderwijs 4 domeinen - Preventieve gezondheidszorg - Leren en studeren - Psychisch en sociaal functioneren - Onderwijsloopbaanbegeleiding Naar de grote school Kiezen

Nadere informatie

GO! atheneum Zaventem

GO! atheneum Zaventem GO! atheneum Zaventem Latijn ECONOMIE & ORGANISATIE MAATSCHAPPIJ & WELZIJN Moderne talen De poort naar de wereld GO! atheneum Zaventem Spoorwegstraat 25 1930 Zaventem 02/720.00.58 www.kazaventem.be De

Nadere informatie

Modernisering Secundair Onderwijs

Modernisering Secundair Onderwijs Modernisering Secundair Onderwijs Wat verandert er? Kabinet van Vlaams Minister van Onderwijs en Viceminister-president Hilde Crevits Drie conceptnota s Eerste graad SO Tweede en derde graad SO Bestuurlijke

Nadere informatie

Op stap naar de 1ste graad secundair onderwijs. Ik leer het secundair onderwijs kennen

Op stap naar de 1ste graad secundair onderwijs. Ik leer het secundair onderwijs kennen Op stap naar de 1ste graad secundair onderwijs Ik leer het secundair onderwijs kennen 2 Inhoud van deze avond 1. Keuzebegeleiding + werking CLB 2. Structuur Secundair onderwijs 3. Onderwijskiezer 4. Goed

Nadere informatie

ACTUALITEITSDEBAT VLAAMS PARLEMENT HERVORMING SECUNDAIR ONDERWIJS VERKLARING VAN DE VLAAMSE REGERING

ACTUALITEITSDEBAT VLAAMS PARLEMENT HERVORMING SECUNDAIR ONDERWIJS VERKLARING VAN DE VLAAMSE REGERING ACTUALITEITSDEBAT VLAAMS PARLEMENT HERVORMING SECUNDAIR ONDERWIJS VERKLARING VAN DE VLAAMSE REGERING Mijnheer de voorzitter, Beste collega s, Onze kinderen zijn het kostbaarste wat we hebben. Ieder van

Nadere informatie

23/01/2019. naar het secundair onderwijs De grote stap naar het secundair onderwijs < eerste graad. Hoe kiezen. Studieaanbod.

23/01/2019. naar het secundair onderwijs De grote stap naar het secundair onderwijs < eerste graad. Hoe kiezen. Studieaanbod. naar het secundair onderwijs 2018-2019 De grote stap naar het secundair onderwijs < eerste graad Hoe kiezen Studieaanbod Inschrijving 2 1 De grote stap naar het secundair onderwijs < Hoe kom je nu tot

Nadere informatie

IVV Sint-Vincentius. Welkom in de eerste graad! Eerste en tweede jaar A-stroom

IVV Sint-Vincentius. Welkom in de eerste graad! Eerste en tweede jaar A-stroom IVV Sint-Vincentius Welkom in de eerste graad! Eerste en tweede jaar A-stroom Voor jou is de overgang van de lagere school naar een eerste graad A-stroom heel zeker een grote verandering. Geen paniek,

Nadere informatie

Actualiteitsdebat Hervorming Secundair Onderwijs. Vlaams Parlement, 18 januari 2017

Actualiteitsdebat Hervorming Secundair Onderwijs. Vlaams Parlement, 18 januari 2017 Actualiteitsdebat Hervorming Secundair Onderwijs Vlaams Parlement, 18 januari 2017 Tussenkomst Jo De Ro (Open Vld) Maar vooral beste ouders en leerkrachten die thuis dit actueel debat aan t volgen zijn:

Nadere informatie

Modernisering Secundair Onderwijs versterken, verdiepen & verkennen

Modernisering Secundair Onderwijs versterken, verdiepen & verkennen Modernisering Secundair Onderwijs versterken, verdiepen & verkennen Vlaams Viceminister-president en Vlaams minister van Onderwijs, Hilde Crevits Waarom? Het goede koesteren en versterken waar nodig! te

Nadere informatie

Modernisering Secundair Onderwijs

Modernisering Secundair Onderwijs Modernisering Secundair Onderwijs Wat verandert er? Kabinet van Vlaams Minister van Onderwijs en Viceminister-president Hilde Crevits Drie conceptnota s Eerste graad SO Tweede en derde graad SO Bestuurlijke

Nadere informatie

ASO ECONOMIE LATIJN WETENSCHAPPEN HUMANE WETENSCHAPPEN

ASO ECONOMIE LATIJN WETENSCHAPPEN HUMANE WETENSCHAPPEN ASO ECONOMIE LATIJN WETENSCHAPPEN HUMANE WETENSCHAPPEN ASO 2DE GRAAD 24 Profiel Na de eerste graad maak je een duidelijke keuze. In het derde jaar kies je een studierichting en onderwijsvorm (ASO, TSO,

Nadere informatie

Draaiboek Uitrol masterplan hervorming secundair onderwijs

Draaiboek Uitrol masterplan hervorming secundair onderwijs Draaiboek Uitrol masterplan hervorming secundair onderwijs Per maatregel geeft het draaiboek telkens weer: - wat de uitvoering van de maatregel concreet inhoudt; - hoe de maatregel wordt uitgevoerd; -

Nadere informatie

ASO ECONOMIE LATIJN WETENSCHAPPEN HUMANE WETENSCHAPPEN

ASO ECONOMIE LATIJN WETENSCHAPPEN HUMANE WETENSCHAPPEN ASO ECONOMIE LATIJN WETENSCHAPPEN HUMANE WETENSCHAPPEN ASO 2DE GRAAD 24 Profiel Na de eerste graad maak je een duidelijke keuze. In het derde jaar kies je een studierichting en onderwijsvorm (ASO, TSO,

Nadere informatie

Mogelijkheden voor het keuzegedeelte in de eerste graad

Mogelijkheden voor het keuzegedeelte in de eerste graad Dienst CUR Guimardstraat 00 BRUSSEL + 07 06 0 www.katholiekonderwijs.vlaanderen DOCUMENT Mogelijkheden voor het keuzegedeelte in de eerste graad 07-0- Mogelijkheden voor het keuzegedeelte in de eerste

Nadere informatie

Studieaanbod eerste jaar Heilig Graf

Studieaanbod eerste jaar Heilig Graf Studieaanbod eerste jaar Heilig Graf Je behaalde het getuigschrift van het basisonderwijs. Je behaalde een attest van het basisonderwijs. 1A 1A verdieping 1B Je wil je vooral focussen op de basisleerstof.

Nadere informatie

MODERNISERING SO NAAR EEN OBSERVERENDE EN ORIËNTERENDE EERSTE GRAAD

MODERNISERING SO NAAR EEN OBSERVERENDE EN ORIËNTERENDE EERSTE GRAAD MODERNISERING SO NAAR EEN OBSERVERENDE EN ORIËNTERENDE EERSTE GRAAD LEIDRAAD Visie op vorming en vakken Een nieuwe generatie leerplannen - ruimte voor scholen Observerende en oriënterende functie van de

Nadere informatie

Hallo! Welkom in onze school! Ga je mee op pad? Proeven en ontdekken in het eerste jaar

Hallo! Welkom in onze school! Ga je mee op pad? Proeven en ontdekken in het eerste jaar Proeven en ontdekken in het eerste jaar Hallo! Welkom in onze school! Spannend hé, de zoektocht naar een nieuwe school. Wij vinden het alvast geweldig dat je onze brochure leest. Hierin ontdek je wat onze

Nadere informatie

EEN KIJK OP DE BASISOPTIES IN DE EERSTE GRAAD VAN HET SECUNDAIR ONDERWIJS

EEN KIJK OP DE BASISOPTIES IN DE EERSTE GRAAD VAN HET SECUNDAIR ONDERWIJS EEN KIJK OP DE BASISOPTIES IN DE EERSTE GRAAD VAN HET SECUNDAIR ONDERWIJS 12 VISO Mariakerke De Vlaamse overheid voorziet bij de modernisering van het secundair onderwijs een reeks structurele maatregelen,

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige

Nadere informatie

DON BOSCO GENK AANBOD EERSTE GRAAD. Meer dan je denkt!

DON BOSCO GENK AANBOD EERSTE GRAAD. Meer dan je denkt! DON BOSCO GENK Meer dan je denkt! AANBOD EERSTE GRAAD Dag nieuwe leerling, Dag ouder, In onze Don Boscoschool willen wij een kwaliteitsvolle vorming aanbieden. Vanuit ons opvoedingsproject leggen wij

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige

Nadere informatie

3 De eerste graad van het secundair onderwijs

3 De eerste graad van het secundair onderwijs 3 De eerste graad van het secundair onderwijs 3.1 Situering De startende leerlingen in het secundair onderwijs verschillen sterk van interesses, talenten en mogelijkheden. Bovendien bevinden ze zich in

Nadere informatie

Op stap naar het SECUNDAIR ONDERWIJS

Op stap naar het SECUNDAIR ONDERWIJS Op stap naar het SECUNDAIR ONDERWIJS met accent op het secundair onderwijs? 1A? Structuur van het Secundair Onderwijs 3 2 6 5 4 3 Oriëntatie naar Doorstroming (ASO/TSO/KSO) Oriëntatie naar Arbeidsmarkt

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige

Nadere informatie

De grote stap naar het secundair onderwijs 2014-2015

De grote stap naar het secundair onderwijs 2014-2015 De grote stap naar het secundair onderwijs 2014-2015 DE GROTE STAP NAAR HET SECUNDAIR ONDERWIJS http://www.klasse.be/tvklasse/ 12751-Naar-het-secundair DE GROTE STAP NAAR HET SECUNDAIR ONDERWIJS Hoe kiezen?

Nadere informatie

Kiezen na de basisschool

Kiezen na de basisschool Kiezen na de basisschool WATHOE LEREN KIEZEN Wat gebeurt er in de klas? Het werkboekje WATHOE leren kiezen WATHOE het secundair onderwijs Hoe ziet het secundair onderwijs eruit? Wat kan ik er leren? Het

Nadere informatie

In de media horen we dat de hervormingen starten op 1 september 2019 en jullie starten een jaar vroeger: klopt dit?

In de media horen we dat de hervormingen starten op 1 september 2019 en jullie starten een jaar vroeger: klopt dit? Modernisering scholengemeenschap FAQ ouders/leerlingen In de media horen we dat de hervormingen starten op 1 september 2019 en jullie starten een jaar vroeger: klopt dit? De effectieve hervormingen met

Nadere informatie

STUDIEAANBOD SINT-JOZEF HUMANIORA 2015-2016

STUDIEAANBOD SINT-JOZEF HUMANIORA 2015-2016 STUDIEAANBOD SINT-JOZEF HUMANIORA 2015-2016 EERSTE GRAAD Eerste leerjaar Algemene vorming (moderne) Klassieke studiën ( of CLIL-) Tweede leerjaar Grieks- Moderne wetenschappen (SEI of CLIL-SEI) ASO TWEEDE

Nadere informatie

Vernieuwing secundair onderwijs: een facelift of meer?

Vernieuwing secundair onderwijs: een facelift of meer? Vernieuwing secundair onderwijs: een facelift of meer? Zeker weten dat je er al ergens van hoorde spreken: de vernieuwing van het secundair onderwijs. Tegen de achtergrond van een samenleving die grondig

Nadere informatie

ONDERWIJSWOORDENLIJST VOOR SCHOOLRADERS ALS JE NIET HELEMAAL MEE BENT

ONDERWIJSWOORDENLIJST VOOR SCHOOLRADERS ALS JE NIET HELEMAAL MEE BENT ONDERWIJSWOORDENLIJST VOOR SCHOOLRADERS ALS JE NIET HELEMAAL MEE BENT < verwijder geen elementen boven deze lijn; ze bevatten sjabloon-instellingen - deze lijn wordt niet afgedrukt > Deze woordenlijst

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

Kwaliteit en kansen voor elke leerling

Kwaliteit en kansen voor elke leerling Kwaliteit en kansen voor elke leerling Voorstel van de Commissie Monard St.A.M. 21 oktober 2009 Hilde Meysman Vooraf perspectief aanpak 1. Krijtlijnen voor de vernieuwing Het Vlaams secundair onderwijs

Nadere informatie

onthaalbrochure

onthaalbrochure morgen begint vandaag onthaalbrochure 2017-2018 Hoe werkt onze school? iedereen telt mee EERSTE GRAAD In de eerste graad neem je een gemeenschappelijke start. Hier ontdek je waarvoor je aanleg en interesse

Nadere informatie

Scholengemeenschap Houtland. Modernisering eerste graad secundair

Scholengemeenschap Houtland. Modernisering eerste graad secundair Scholengemeenschap Houtland Modernisering eerste graad secundair Historiek 1970: VSO 1989: eenheidsstructuur 2009: commissie Monard 2010: oriëntatienota Mensen doen schitteren 2012: VVKSO: Toekomst SO

Nadere informatie

ONS VERNIEUWD AANBOD IN DE 1 STE GRAAD (GO! middenschool) Eerste jaar vanaf 2019 / 2020 Tweede jaar vanaf 2020 / 2021

ONS VERNIEUWD AANBOD IN DE 1 STE GRAAD (GO! middenschool) Eerste jaar vanaf 2019 / 2020 Tweede jaar vanaf 2020 / 2021 ONS VERNIEUWD AANBOD IN DE 1 STE GRAAD (GO! middenschool) Eerste jaar vanaf 2019 / 2020 Tweede jaar vanaf 2020 / 2021 Beste ouders Beste leerling Je gaat volgend schooljaar naar het eerste jaar van het

Nadere informatie

WICO Campus Sint-Hubertus Stationsstraat 25 3910 NEERPELT. Tel. +32 11 64 07 01 Fax +32 11 64 41 46. info@shn.be www.shn.be www.wico.

WICO Campus Sint-Hubertus Stationsstraat 25 3910 NEERPELT. Tel. +32 11 64 07 01 Fax +32 11 64 41 46. info@shn.be www.shn.be www.wico. STUDIERICHTINGEN TWEEDE GRAAD 2011-2012 WICO Campus Sint-Hubertus Stationsstraat 25 3910 NEERPELT Tel. +32 11 64 07 01 Fax +32 11 64 41 46 info@shn.be www.shn.be www.wico.be STUDEREN IN DE TWEEDE GRAAD

Nadere informatie

Ouderavond secundair onderwijs. 27 februari 2019

Ouderavond secundair onderwijs. 27 februari 2019 Ouderavond secundair onderwijs 27 februari 2019 Agenda Begeleiden van keuzeproces door CLB Structuur Secundair Onderwijs Studie- en schoolkeuze Waar vind ik informatie? 2 Begeleiden van het keuzeproces

Nadere informatie

CD&V ONDERWIJS 3 D PLAN STERKER ONDERWIJS, STERKERE TOEKOMST. Sterker onderwijs, Sterkere toekomst ONS 3D PLAN ONDERWIJS

CD&V ONDERWIJS 3 D PLAN STERKER ONDERWIJS, STERKERE TOEKOMST. Sterker onderwijs, Sterkere toekomst ONS 3D PLAN ONDERWIJS CD&V 3 D PLAN STERKER ONDERWIJS, STERKERE TOEKOMST ONDERWIJS DE AANPAKKERS VAN MORGEN ZITTEN VANDAAG IN MIJN KLAS. ONS VLAAMS ONDERWIJS IS TOP! PARTICIPATIE VAN KINDEREN VANAF 3 JAAR IN HET ONDERWIJS HEEFT

Nadere informatie

Op weg naar een keuze. Naar het secundair onderwijs. CLBGO! Deinze - Eeklo. Hoe werken we? Wie zijn wij? Enkele jongeren aan het woord

Op weg naar een keuze. Naar het secundair onderwijs. CLBGO! Deinze - Eeklo. Hoe werken we? Wie zijn wij? Enkele jongeren aan het woord Naar het secundair onderwijs CLBGO! Deinze - Eeklo Team: Maatschappelijk werker Psycholoog Verpleegkundige Arts Vestiging Eeklo, De Pinte, Waregem, Tielt www.clbgoeeklo.be 1 2 Wie zijn wij? Hoe werken

Nadere informatie

Hoofdstuk I: Eindtermen de basics

Hoofdstuk I: Eindtermen de basics Maatschappelijk debat eindtermen Hoofdstuk I: Eindtermen de basics Inhoud Inleiding... 2 Gewoon lager onderwijs... 2 Kleuteronderwijs... 2 Gewoon secundair onderwijs... 3 Buitengewoon onderwijs... 4 Overzichtstabel...

Nadere informatie

Advies. Modernisering secundair onderwijs: maatregelen basisonderwijs en eerste graad. Brussel, 21 september 2016

Advies. Modernisering secundair onderwijs: maatregelen basisonderwijs en eerste graad. Brussel, 21 september 2016 Advies Modernisering secundair onderwijs: maatregelen basisonderwijs en eerste Brussel, 21 september 2016 SERV_20160921_moderniseringSO_BOen1ste_ADV.docx Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen Wetstraat

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

Info over deze school

Info over deze school Info over deze school een school van don Bosco: opvoeden met don Bosco als GIDS en TOCHTGENOOT 1815-1888 een school van don Bosco: = school = thuis = speelplaats = parochie Don Bosco Zwijnaarde = school

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

Starten in het Secundair onderwijs. 6 de leerjaar

Starten in het Secundair onderwijs. 6 de leerjaar Starten in het Secundair onderwijs 6 de leerjaar p. 1 De grote stap! De grote stap p. 2 Het S.O in vogelvlucht 7 6 5 4 3 2 1 3 de graad 2 de graad 1 ste graad p. 3 Het S.O in vogelvlucht 7 6 5 4 3 2 1??

Nadere informatie

Pedagogisch overleg 8 mei 2017

Pedagogisch overleg 8 mei 2017 Pedagogisch overleg 8 mei 2017 Agenda Onderwijshervorming OVUR Examenchecklist 1 september 2017 Onderwijshervorming Definitief Onderwijshervorming Eerste graad: september 2018 Tweede graad: september 2020

Nadere informatie

Starten in het secundair onderwijs

Starten in het secundair onderwijs CLB Brugge(n) Sint Maartensbilk 2, 8000 Brugge Tel. 050 440 220 Starten in het secundair onderwijs 1 Wie zijn wij? 2 Waarvoor kan je bij het CLB terecht? zich goed voelen Josefien is erg nerveus bij toetsen.

Nadere informatie

Studieaanbod Schooljaar 2015-2016

Studieaanbod Schooljaar 2015-2016 Studieaanbod Schooljaar 2015-2016 SINT-LODEWIJKSCOLLEGE Beste leerling Met deze brochure in de hand kun je zien welke studierichtingen in het Sint- Lodewijkscollege aangeboden worden. Het is een waaier

Nadere informatie

Dag SO Workshop brede eerste graad. Hilde De Meyer Valentijn Van Hootegem

Dag SO Workshop brede eerste graad. Hilde De Meyer Valentijn Van Hootegem Dag SO Workshop brede eerste graad Hilde De Meyer Valentijn Van Hootegem 6 februari 2015 Workshop brede eerste graad Dag SO Workshop brede eerste graad 3 De workshop Wat verwacht je van deze workshop?

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

1 ste graad Industriële wetenschappen en Mechanica - elektriciteit

1 ste graad Industriële wetenschappen en Mechanica - elektriciteit 1 ste graad Industriële wetenschappen en Mechanica - elektriciteit School: Sint-Jozefinstituut Onderwijsvorm: Graad: Studierichting: 1ste graad 1 ste leerjaar A 2 de leerjaar Industriële wetenschappen

Nadere informatie

Op stap naar het secundair onderwijs. VCLB Tienen

Op stap naar het secundair onderwijs. VCLB Tienen Op stap naar het secundair onderwijs VCLB Tienen Inhoud 1. Kiezen 2. Structuur van het secundair onderwijs 3. Kiezen van een richting 4. Kiezen van een school 5. Keuzebegeleiding door school en CLB 6.

Nadere informatie

Algemene info eerste graad

Algemene info eerste graad Algemene info eerste graad Leerlingen die instappen in de eerste graad secundair onderwijs, stappen een andere onderwijswereld binnen. Plots zijn er veel meer vakken, veel meer leerkrachten, andere aandachtspunten,

Nadere informatie

Info-avond Secundair Onderwijs

Info-avond Secundair Onderwijs Info-avond Secundair Onderwijs CLB-Kempen www.clb-kempen.be Naar de grote school Nieuw onderwijssysteem Andere manier van lesgeven Grotere studiebelasting Noodzaak om zich te organiseren verband planningsvaardigheden

Nadere informatie

DOCUMENT. Toelichting bij de lessentabellen. Inhoud. Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel

DOCUMENT. Toelichting bij de lessentabellen. Inhoud. Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel DOCUMENT Inhoud...1 1 VOORSTELLING VAN DE LESSENTABELLEN...2 1.1 De kolom Leerplannummer...2 1.2 De kolom B/S/C (niet

Nadere informatie

Op stap naar het secundair onderwijs. VCLB Leieland 056/

Op stap naar het secundair onderwijs. VCLB Leieland 056/ Op stap naar het secundair onderwijs met accent op Kennismaking met onze BaSo-fiche Ba = basisonderwijs So = secundair onderwijs Document met alle relevante informatie over het kind om zo vlot de overgang

Nadere informatie

Onderwijsplanning Modernisering so

Onderwijsplanning Modernisering so Onderwijsplanning Modernisering so Planningsprocedures/-criteria Programmatieregelgeving Hasselt 27 mei 2019 Brugge 28 mei 2019 Gent 28 mei 2019 Antwerpen 4 juni 2019 Mechelen 17 juni 2019 DEEL I Programmatie

Nadere informatie

Brochure 1e graad A. Info en inschrijvingen 1e jaar vrijdag 10 maart u. Opendeurdagen alle jaren vrijdag 21 april u.

Brochure 1e graad A. Info en inschrijvingen 1e jaar vrijdag 10 maart u. Opendeurdagen alle jaren vrijdag 21 april u. Info en inschrijvingen 1e jaar vrijdag 10 maart 2017 17 21 u. Opendeurdagen alle jaren vrijdag 21 april 2017 17 21 u. Sint-Norbertusinstituut Duffel LEREN EN LEVEN Brochure 1e graad A Sint-Norbertusinstituut

Nadere informatie

Studeren in België Ilse Van Rompaey België, een federale staat 1 federale staat: buitenlandse zaken, nationale veiligheid en defensie, justitie, financiën, sociale zekerheid 3 regio s: grondgebied-gerelateerde

Nadere informatie

Pijnpunten huidig secundair onderwijs

Pijnpunten huidig secundair onderwijs Onderwijshervorming 2013 Pijnpunten huidig secundair onderwijs Vlaanderen heeft een sterk secundair onderwijs, dat blijkt uit vele internationale rapporten. Maar toch werden er in diverse onderzoeken ook

Nadere informatie

Deze keuze maak je voor de algemene vorming: een pakket van 28 lesuren.

Deze keuze maak je voor de algemene vorming: een pakket van 28 lesuren. Keuzes eerste leerjaar A 2018-2019 Keuze 1: Deze keuze maak je voor de algemene vorming: een pakket van 28 lesuren. Basis: Je haalt voldoende tot behoorlijke cijfers in de basisschool. Je kiest om de basisleerstof

Nadere informatie

olvp ieder1 telt Kies voor jouw talent juiste accent! het

olvp ieder1 telt Kies voor jouw talent juiste accent! het olvp Beste ouder(s) Een school en studiekeuze maken na zesde leerjaar is niet gemakkelijk. U krijgt heel wat informatie en wilt met zoveel mogelijk zaken rekening houden. In deze kleine brochure maken

Nadere informatie

IVV Sint-Vincentius. Welkom in de eerste graad! Accent op Techniek-wetenschappen en Welzijn & maatschappij

IVV Sint-Vincentius. Welkom in de eerste graad! Accent op Techniek-wetenschappen en Welzijn & maatschappij IVV Sint-Vincentius Welkom in de eerste graad! Accent op Techniek-wetenschappen en Welzijn & maatschappij Basisvisie op de eerste graad in IVV Sint-Vincentius Vanuit het pedagogisch project van onze school

Nadere informatie

Kwaliteit en kansen voor elke leerling. Kwaliteit en kansen voor elke leerling. Structuur rapport Krijtlijnen van vernieuwing

Kwaliteit en kansen voor elke leerling. Kwaliteit en kansen voor elke leerling. Structuur rapport Krijtlijnen van vernieuwing Kwaliteit en kansen voor elke leerling Een visie op de vernieuwing van het secundair onderwijs Kwaliteit en kansen voor elke leerling Visie op secundair onderwijs Commissie aangesteld door dhr minister

Nadere informatie

De grote stap naar het secundair onderwijs

De grote stap naar het secundair onderwijs De grote stap naar het secundair onderwijs 2017-2018 https://youtu.be/g23urw95814 De grote stap naar het secundair onderwijs Hoe kiezen? Studieaanbod Werkmiddelen Hoe kiezen? JEZELF GOED INSCHATTEN WETEN

Nadere informatie

ZOEK BIJ ONS TE VER! START JE HET NIET STEM SPORT. Latijn MODERNE MIDDELBAAR STEM. Maatschappij en welzijn TECHNIEKEN WETENSCHAPPEN

ZOEK BIJ ONS TE VER! START JE HET NIET STEM SPORT. Latijn MODERNE MIDDELBAAR STEM. Maatschappij en welzijn TECHNIEKEN WETENSCHAPPEN Latijn Maatschappij en welzijn MODERNE STEM TECHNIEKEN SPORT ZOEK HET NIET TE VER! START JE MIDDELBAAR BIJ ONS STEM WETENSCHAPPEN Beste ouder, beste zesdeklasser Straks wordt de stap gezet naar de middelbare

Nadere informatie

VERNIEUWD STUDIEAANBOD VAN HET 1 STE LEERJAAR A 2014-2015

VERNIEUWD STUDIEAANBOD VAN HET 1 STE LEERJAAR A 2014-2015 VERNIEUWD STUDIEAANBOD VAN HET 1 STE LEERJAAR A 2014-2015 WIJZIGINGEN STUDIEAANBOD 1 STE LEERJAAR A Waarom? interesse talenten observatie oriënteren 2 STUDIEAANBOD 2013-2014 1 STE LEERJAAR A Agro- en biotechnieken

Nadere informatie

STEDELIJKE HUMANIORA DILSEN

STEDELIJKE HUMANIORA DILSEN STEDELIJKE HUMANIORA DILSEN SHD Onderwijsnet: OVSG; leerplannen KOV Type school: ASO school met TSO component vanaf de tweede graad; B-stroom Andere nuttige info: 1205 leerlingen; 10 klassen in 1A (7 moderne,

Nadere informatie

Op stap naar de tweede graad

Op stap naar de tweede graad Op stap naar de tweede graad Inhoud van deze avond 1. 2. Structuur gewoon secundair onderwijs Goed kiezen 1. Structuur secundair onderwijs Structuur Secundair onderwijs VHO Se-n-Se Se-n-Se VHO 7 de spec.

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige

Nadere informatie

De middenschool is ten einde. Iedereen vertrekt naar een andere school

De middenschool is ten einde. Iedereen vertrekt naar een andere school De middenschool is ten einde Iedereen vertrekt naar een andere school Een stapsgewijs proces Een gezamenlijk proces Leerling Ouders School CLB STAP 1: werken aan keuzerijpheid Wie ben ik? Rapportonderzoek

Nadere informatie

Op stap naar. Het secundair onderwijs. Vrij CLB Roeselare Kattenstraat Roeselare

Op stap naar. Het secundair onderwijs. Vrij CLB Roeselare Kattenstraat Roeselare Op stap naar Het secundair onderwijs Onderwijsloopbaanbegeleiding een opdracht van het CLB Proces begeleiding Aanvullend aan de school Op vraag Kiezen roept veel vragen op 1. Vragen naar informatie 2.

Nadere informatie

Ontdek jezelf Verover de wereld. Infobrochure eerste jaar

Ontdek jezelf Verover de wereld. Infobrochure eerste jaar Ontdek jezelf Verover de wereld Infobrochure eerste jaar Wico schol folder 0205.indd 10 2019-02-06 10:24:30 Ontdek jezelf Verover de wereld Je bent twaalf. Je leerde al veel van je ouders, je oma en opa,

Nadere informatie

MODERNISERING EERSTE GRAAD SECUNDAIR ONDERWIJS

MODERNISERING EERSTE GRAAD SECUNDAIR ONDERWIJS MODERNISERING EERSTE GRAAD SECUNDAIR ONDERWIJS Op 31 mei 2016 maakte minister Hilde Crevits de nota s over de modernisering van het secundair onderwijs maatregelen basisonderwijs en eerste graad en maatregelen

Nadere informatie

Op weg naar het secundair onderwijs visie en aanpak viio info onze partners 21 februari 2019

Op weg naar het secundair onderwijs visie en aanpak viio info onze partners 21 februari 2019 Op weg naar het secundair onderwijs visie en aanpak viio info onze partners 21 februari 2019 Wat voor een school willen we zijn? Viio is een katholieke scholengemeenschap voor secundair onderwijs. Wij

Nadere informatie