Veiligheidsarrangement spoorlijn Arnhem-Winterswijk

Transcriptie

1 Veiligheidsarrangement spoorlijn Arnhem-Winterswijk Bijlagen 1

2 Provincie Gelderland Stadsregio Arnhem Nijmegen Gemeenten Arnhem, Westervoort, Duiven, Zevenaar, Montferland, Doetinchem, Oude IJsselstreek, Aalten en Winterswijk Syntus Nederlandse Spoorwegen NV ProRail Regiopolitie Gelderland-Midden. district Arnhem-Veluwezoom en district Rivierenland Regiopolitie Noord- en Oost-Gelderland, district Achterhoek Korps landelijke politiediensten, dienst Spoorwegpolitie Openbaar Ministerie, arrondissementsparket Zutphen Openbaar Ministerie, arrondissementsparket Arnhem Bijlagen 2

3 Inleiding Sociale veiligheid in het openbaar vervoer is een actueel maatschappelijk vraagstuk. Reizigers en personeel worden in toenemende mate het slachtoffer van agressie, vandalisme, overlast en andere criminaliteit. Een van de nadelige gevolgen is dat reizigers het openbaar vervoer mijden. Om hierin kentering te brengen, hebben de Ministeries van Verkeer en Waterstaat, Binnenlandse Zaken en Justitie in juli 2002 het Aanvalsplan Sociale Veiligheid in het Openbaar Vervoer gepresenteerd. Het plan dringt aan op een intensievere aanpak van de sociale veiligheidsproblemen in het openbaar vervoer. Bedoeld wordt een integrale aanpak van diverse maatregelen tegelijkertijd en een versterking van de veiligheidsketen van preventie tot en met vervolging. Met als resultaat een aanvaardbaar niveau van veiligheid voor reizigers en personeel. Ook in de provincie Gelderland kampt het openbaar vervoer met problemen. De provincie Gelderland en de Stadsregio Arnhem Nijmegen, die verantwoordelijk zijn voor het streekvervoer, ondersteunen dan ook het aanvalsplan. De provincie Gelderland heeft een Meerjarenplan Sociale Veiligheid Openbaar Vervoer opgesteld, waarin zij voorrang geeft aan de volgende soorten maatregelen: verbetering van de sociale veiligheid van treinstations en omgeving; verbetering van de sociale veiligheid in de openbare voertuigen; een betere communicatie met de reiziger, in het bijzonder over de inspanningen die worden gepleegd op het gebied van sociale veiligheid. Een concrete uitwerking is het initiëren en ondersteunen van veiligheidsarrangementen conform de aanbeveling in het aanvalsplan. Zo heeft de provincie Gelderland in 2006 het initiatief genomen tot het opstellen van een veiligheidsarrangement voor de BBA-buslijnen 109 en 43. In 2007 heeft de provincie opdracht gegeven tot de realisatie van het veiligheidsarrangement voor de spoorlijn Arnhem Winterswijk. Ten behoeve van de uitvoering van dit laatste arrangement zijn subsidiegelden gereserveerd door de provincie Gelderland en de Stadsregio Arnhem Nijmegen. Voor dit arrangement hebben verschillende veiligheidsarrangementen, ook die van vergelijkbare spoorlijnen zoals de Merwede-Linge lijn en de RijnGouweLijn model gestaan. Daarnaast is gebruik gemaakt van de Handreiking voor lokale veiligheidsarrangementen, uitgegeven door het Ministerie van Binnenlandse Zaken. In dit veiligheidsarrangement voor de regionale spoorlijn Arnhem Winterswijk komen partijen overeen om de afspraken ten aanzien van de sociale veiligheid langs het spoor, in de trein, op het station en op halteplaatsen en de omgeving daarvan, vast te leggen in de volgende overeenkomsten: 1. Het Veiligheidsarrangement spoorlijn Arnhem-Winterswijk. Dit richt zich op de sociale veiligheid voor de gehele spoorlijn Arnhem Winterswijk. Dit arrangement omvat een probleemanalyse in de vorm van een nulmeting en kwartaalmetingen, concrete maatregelen ter verbetering of behoud van de sociale veiligheid op de gehele spoorlijn en de afzonderlijke stations en de omgeving daarvan en een effectieve en efficiënte samenwerkings- en overlegstructuur in aansluiting op de bestaande samenwerkings- en overlegstructuren. Bijlagen 3

4 2. Lokale veiligheidsarrangementen. Deze richten zich op de sociale veiligheid van de stations. De veiligheidsarrangementen voor de stationsomgeving Duiven en stationsomgeving Zevenaar staan hiervoor model. Deze arrangementen waren al een feit voor de totstandkoming van het veiligheidsarrangement spoorlijn Arnhem Winterswijk. Zij kunnen worden opgevat als een lokale uitwerking en voorloper van het Veiligheidsarrangement spoorlijn Arnhem Winterswijk. Het Veiligheidsarrangement spoorlijn Arnhem Winterswijk is een initiatief van de provincie Gelderland, maar kan alleen tot stand komen dankzij de medewerking en inzet van alle partijen die het veiligheidsarrangement ondertekenen op woensdag 7 november 2007 te Aalten. De provincie Gelderland is dan ook trots op het resultaat en hoopt met het veiligheidsarrangement een basis te leggen voor een sociaal veilige spoorlijn tussen Arnhem en Winterswijk voor nu en in de toekomst. Mevrouw M.H.H. van Haaren-Koopman, Gedeputeerde Weginfrastructuur, Openbaar Vervoer, Fietsbeleid en Economische Zaken Bijlagen 4

5 De ondergetekenden de provincie Gelderland, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de gedeputeerde mevrouw M.H.H. van Haaren-Koopman, de Stadsregio Arnhem Nijmegen, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer drs. J.J. Modder, voorzitter College van Bestuur, de gemeente Arnhem, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de burgemeester, mevrouw P.C. Krikke, de gemeente Westervoort, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de burgemeester, de heer mr. J.J.G.M. Geukers, de gemeente Duiven, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de burgemeester, de heer H.J. Zomerdijk, de gemeente Zevenaar, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de burgemeester, de heer drs. J.A. de Ruiter, de gemeente Montferland, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de burgemeester, mevrouw C.C. Leppink-Schuitema, de gemeente Doetinchem, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de burgemeester, de heer drs. H.J. Kaiser, de gemeente Oude IJsselstreek, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de burgemeester, de heer J.P.M. Alberse, de gemeente Aalten, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de burgemeester, de heer G. Berghoef, de gemeente Winterswijk, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de burgemeester, de heer drs. M.J. van Beem, Syntus, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer R. Koelemeijer, algemeen directeur, de Nederlandse Spoorwegen NV, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer drs. R.A. Kip, regiodirecteur NS Poort, ProRail, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer ir. C. de Vries, regiodirecteur regio Noord-Oost, de regiopolitie Gelderland-Midden, district Arnhem-Veluwezoom, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer R.M.J. Staijen, districtschef, de regiopolitie Gelderland-Midden, district Rivierenland, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer R.J. Wilderdijk, districtschef, de regiopolitie Noord- en Oost-Gelderland, district Achterhoek, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer J. Aandewiel, districtschef, Bijlagen 5

6 het Korps landelijke politiediensten, dienst Spoorwegpolitie, rechtsgeldig vertegenwoordigd de heer F. Klok, diensthoofd, het Openbaar Ministerie, arrondissementsparket Arnhem, rechtsgeldig vertegenwoordigd door mevrouw mr. A. Verhaar, officier van justitie, het Openbaar Ministerie, arrondissementsparket Zutphen, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer mr. P.A. de Boer, officier van justitie, tezamen te noemen partijen, constateren dat: in oktober 2002 het Aanvalsplan Sociale Veiligheid in het Openbaar Vervoer is aangeboden aan de Tweede Kamer. Dit aanvalsplan presenteert een aantal maatregelen dat moet leiden tot vermindering van het aantal incidenten en de onveiligheidsgevoelens van reizigers en personeel in en rond het openbaar vervoer. Een van de voorgestelde maatregelen is de realisatie van lokale veiligheidsarrangementen, waarin partijen verantwoordelijkheden en maatregelen vastleggen die moeten leiden tot een door partijen van tevoren afgesproken veiligheidsniveau in een bepaald vervoergebied; uit de Evaluatie Aanvalsplan Sociale Veiligheid Openbaar Vervoer, uitgevoerd in 2006 in opdracht van de Adviesdienst Verkeer en Vervoer van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat, blijkt dat veiligheidsarrangementen leiden tot een efficiënter toezicht, meer samenhang tussen maatregelen, een stijging van het veiligheidsgevoel en minder incidenten; de huidige situatie op en rond de NS-stations aan de spoorlijn Arnhem Winterswijk zich kenmerkt door grote onderlinge verschillen in netheid, onderhoudsstaat, comfort, toegankelijkheid, uitstraling en vitaliteit. Dit blijkt uit het rapport Aanpak Sociale Veiligheid Regionaal Openbaar Vervoer provincie Gelderland, in het bijzonder de spoorlijn Arnhem Winterswijk, 19 oktober 2006, uitgebracht door Delfíni in opdracht van de provincie Gelderland; aantal en aard van de incidenten op de spoorlijn Arnhem Winterswijk voor het Klpd, dienst spoorwegpolitie, aanleiding waren om de spoorlijn Arnhem-Winterswijk eind 2006 uit te roepen tot blue train. Gedurende drie maanden vonden extra surveillances plaats; de incidenten vooral plaatsvinden tijdens piekmomenten, en wel in de spits, op koop- en horeca-avonden, en betreffen agressie tegen reizigers en Syntuspersoneel, overlast van medepassagiers, vernielingen, zwartreizen, zakkenrollen en fraude. Bij de incidenten zijn regelmatig jongeren uit de Achterhoek betrokken; er meer dan voldoende draagvlak is voor samenwerking tussen partijen die verantwoordelijk zijn voor de sociale veiligheid op de spoorlijn Arnhem Winterswijk. Ook dit blijkt uit het rapport Aanpak Sociale Veiligheid Regionaal Openbaar Vervoer provincie Gelderland. In dit rapport zijn de volgende partijen geïnterviewd: de gemeenten Arnhem, Duiven, Doetinchem en Winterswijk, Syntus, regiopolitie Noord en Oost Gelderland, Klpd en NS; Bijlagen 6

7 overwegende dat: alle partijen de sociale veiligheid op en rond de spoorlijn Arnhem Winterswijk als een gezamenlijke verantwoordelijkheid ervaren en het aantal incidenten en de onveiligheidsgevoelens van reizigers en personeel willen terugbrengen tot een door partijen aanvaardbaar niveau; partijen willen dat veel reizigers gebruik maken van de spoorlijn Arnhem Winterswijk en dat zij veilig zijn en zich veilig voelen bij het gebruik van de lijn; de afwezigheid van onveiligheidsgevoelens bij reizigers mede bepalend is voor de kwaliteit van het regionaal openbaar vervoer in de provincie Gelderland en in het bijzonder in de regio Arnhem, De Liemers en Achterhoek; alle partijen belang hebben bij een sociaal veilige spoorlijn Arnhem-Winterswijk. Wanneer gebruikers zich onveilig voelen, neemt het gebruik af. Sociale onveiligheid is een substantieel afbreukrisico en slecht voor de reputatie van de spoorlijn Arnhem-Winterswijk en van de aanliggende gemeenten; aantrekkelijke, sociaal veilige stations en een prettige naaste omgeving bijdragen aan de sociale veiligheid in het openbaar vervoer; het voor de uitstraling van de spoorlijn Arnhem-Winterswijk van essentieel belang is dat het niveau van sociale veiligheid op alle aan de lijn gelegen stations gelijk is en op het door partijen overeengekomen niveau; Bijlagen 7

8 komen het volgende overeen: Artikel 1. Partijen waarborgen de sociale veiligheid op en rond de spoorlijn Arnhem-Winterswijk Partijen spannen zich gezamenlijk in om: 1. het imago van de spoorlijn Arnhem-Winterswijk te verbeteren; 2. het aantal incidenten op de spoorlijn Arnhem-Winterswijk terug te brengen met 10% ten opzichte van het jaar 2006; 3. het veiligheidsgevoel van de reiziger aantoonbaar te verbeteren, zowel overdag als s avonds. Hier geldt als referentie het jaar Artikel 2. Specifieke maatregelen Lid 1. Om de sociale veiligheid op de spoorlijn Arnhem-Winterswijk te waarborgen, spreken partijen het volgende af: realiseren van een uniforme uitstraling en eigen identiteit van de spoorlijn Arnhem- Winterswijk; vaststellen van een lijst van verbeterpunten voor sociale veiligheid per station; vastleggen en realiseren van een integrale aanpak sociale veiligheid per station of, indien er sprake is van meerdere stations, per gemeente, naar het voorbeeld van de gemeenten Duiven en Zevenaar. De gemeenten nemen hierin het initiatief; maken van beheerafspraken tussen NS Poort en afzonderlijke gemeenten per station. NS Poort neemt hierin het initiatief. De beheerafspraken omvatten een nauwkeurige gebiedsafbakening - welk gebied beheert NS Poort en welk gebied beheert de gemeente -, een overzicht van de te beheren objecten en per object de afgesproken beheerkwaliteit; inventariseren en onderzoeken van geweldsdelicten op en aan de spoorlijn Arnhem-Winterswijk; stimuleren van het doen van aangifte bij vernielingen; het aanpakken van fietsendiefstallen op en rond de stations; gezamenlijk onderzoeken van nut en noodzaak van extra inzet van toezichthouders en bijzondere opsporingsambtenaren en camera s op de spoorlijn Arnhem Winterswijk; op elkaar afstemmen van toezicht en surveillance op de spoorlijn Arnhem- Winterswijk tussen vervoerder, gemeenten, ProRail en politie; organiseren van dertien actiedagen per jaar. Op deze actiedagen voeren KLPD, Syntus en regiopolitie gezamenlijk verscherpte surveillances uit. De regie is in handen van het KLPD. De drie politiedistricten leveren ieder een fte per actiedag. Lid 2. Aanvullende maatregelen zijn mogelijk. Partijen spreken af om de maatregelen zoveel mogelijk uit te werken in een gezamenlijk uitvoeringsprogramma met jaarlijkse begroting. Artikel 3. Reguliere rollen en verantwoordelijkheden Partijen dragen, naast de maatregelen, afgesproken onder artikel 2 en voor zover dit past in hun rol en verantwoordelijkheid, zoveel mogelijk individueel of gezamenlijk bij aan de sociale veiligheid op de spoorlijn Arnhem-Winterswijk, waarbij er zoveel mogelijk aangesloten wordt op bestaande structuren en afspraken. Bijlagen 8

9 Artikel 4. Gebiedsafbakening Dit veiligheidsarrangement heeft betrekking op de huidige spoorlijn Arnhem- Winterswijk en wel op het volgende gebied: het spoor, de directe omgeving van het spoor; het voertuig; bestaande stations waarvan de perrons, het voorplein en de stationsomgeving. Het betreft de stations Arnhem, Arnhem Velperpoort, Duiven, Zevenaar, Didam, Wehl, Doetinchem De Huet, Doetinchem, Gaanderen, Terborg, Varsseveld, Aalten, Winterswijk en de toekomstige stations Westervoort en Zevenaar Oost; alle busstations gelegen bij de stations en toekomstige stations. Artikel 5. Organisatie Lid 1. Partijen gaan een samenwerkingsverband aan gedurende de looptijd van dit veiligheidsarrangement. Dit samenwerkingsverband krijgt de naam Platform Sociale Veiligheid spoorlijn Arnhem Winterswijk. Lid 2. Het platform bestaat uit een stuurgroep, een kerngroep, een operationele werkgroep en de coördinator. Lid 3. De kerngroep is verantwoordelijk voor het financiële beheer en stuurt de coördinator aan. De gemeenten voeren gezamenlijk de regie over het platform. Lid 4. De gemeente Aalten treedt op als voorzitter van de stuurgroep, beheert in opdracht van de kerngroep de financiën en huisvest de aan te stellen coördinator. Artikel 6. Financiering Lid 1. Ter financiering van het platform stelt de provincie Gelderland jaarlijks van 2008 tot en met per jaar beschikbaar. Ook de Stadsregio Arnhem Nijmegen reserveert jaarlijks van 2008 tot en met ter financiering van het platform. Beschikbaarstelling zal per jaar plaatsvinden, onder voorwaarde van onderbouwing van de bijdrage van de stadsregio in het kader van de Brede Doeluitkering (BDU) aan de spoorlijn Arnhem-Winterswijk voor het trajectdeel Arnhem-Zevenaar. Deelnemende gemeenten dragen jaarlijks gezamenlijk een bedrag bij van NS Poort draagt jaarlijks een bedrag bij van De bijdrage van Syntus gedurende de looptijd is: een jaarlijks bedrag van ten behoeve van de monitoring sociale veiligheid; inzet van 0,5-1,5 fte ten behoeve van de coördinatie sociale veiligheid; jaarlijks extra uren toezicht; jaarlijkse organisatie van een antiagressiecursus voor controlemedewerkers. Lid 2. De beschikbare gelden worden aangewend ter financiering van: gezamenlijke maatregelen ter verbetering van de sociale veiligheid op de gehele spoorlijn, zoals realiseren van een gezamenlijke uitstraling van de lijn Arnhem- Winterswijk; communicatie met reizigers en personeel over maatregelen, verbeteringen, acties en effecten van samenwerking; monitoring van het niveau van de sociale veiligheid aan de hand van incidentenmetingen, schouwen en gezamenlijke reizigersenquêtes; extra toezicht op de spoorlijn Arnhem-Winterswijk middels inzet bijzondere opsporingsambtenaren en toezichthouders; coördinatie, d.w.z. personele kosten inclusief huisvesting coördinator. Bijlagen 9

10 Lid 3. De kerngroep is verantwoordelijk voor het financiële beheer van de gelden en legt hierover ieder jaar schriftelijk verantwoording af aan de stuur- en werkgroep. Artikel 7. Communicatie en informatie Lid 1. Met het oog op een eenduidige en consistente berichtgeving in de media, spreken partijen af, dat zij de communicatie over de spoorlijn Arnhem-Winterswijk gezamenlijk uitvoeren of op elkaar afstemmen. Zij stellen hiervoor een communicatieplan op. Lid 2. De sociale veiligheid op en rond de stations aan de spoorlijn Arnhem- Winterswijk en de samenwerking tussen partijen is ten minste een keer per jaar het agendapunt van de driehoeksoverleggen van politiedistrict, Openbaar Ministerie en gemeenten dan wel het kwartaaloverleg tussen burgemeester, districtschef of unithoofd. Artikel 8. Monitoring niveau sociale veiligheid Partijen spreken af om per kwartaal, volgens een vast format, de kwalitatieve en kwantitatieve sociale veiligheid te meten op en rond de spoorlijn Arnhem-Winterswijk, waarbij begonnen wordt met een nulmeting in Artikel 9. Looptijd en evaluatie veiligheidsarrangement Lid 1. Het veiligheidsarrangement voor de spoorlijn Arnhem-Winterswijk treedt in werking op de dag waarop het arrangement is ondertekend en duurt voort tot en met het jaar Lid 2. In 2010 wordt het arrangement geëvalueerd en, indien partijen dit nodig achten, verlengd met een nieuwe periode van telkens vier jaar conform de beleidsperiode van de driehoek. In geval van verlenging worden de maatregelen opnieuw bekeken en waar nodig aangepast of opnieuw opgesteld inclusief een begroting, die ter goedkeuring aan partijen wordt voorgelegd. Lid 3. Indien er na december 2009 aan een andere vervoerder op deze spoorlijn de concessie verleend wordt, dan dient deze houder zich te conformeren aan de bepalingen in dit veiligheidsarrangement. De provincie Gelderland en Stadsregio Arnhem Nijmegen nemen dit als eis op in de aanbesteding van de concessie. Bijlagen 10

11 Aldus overeengekomen het Veiligheidsarrangement spoorlijn Arnhem-Winterswijk, getekend in achttienvoud, te Aalten op 14 september 2007 De provincie Gelderland, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de gedeputeerde mevrouw M.H.H. van Haaren-Koopman, de Stadsregio Arnhem Nijmegen, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer drs. J.J. Modder, voorzitter college van bestuur, de gemeente Arnhem, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de burgemeester, mevrouw P.C. Krikke, de gemeente Westervoort, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de burgemeester, de heer mr. J.J.G.M. Geukers, de gemeente Duiven, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de burgemeester, de heer H.J. Zomerdijk, de gemeente Zevenaar, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de burgemeester, de heer drs. J.A. de Ruiter, Bijlagen 11

12 de gemeente Montferland, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de burgemeester, mevrouw C.C. Leppink-Schuitema, de gemeente Doetinchem, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de burgemeester, de heer drs. H.J. Kaiser, de gemeente Oude IJsselstreek, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de burgemeester, de heer J.P.M. Alberse, de gemeente Aalten, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de burgemeester, de heer G. Berghoef, de gemeente Winterswijk, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de burgemeester, de heer drs. M.J. van Beem, Syntus, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer R. Koelemeijer, algemeen directeur, de Nederlandse Spoorwegen NV, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer drs. R.A. Kip, regiodirecteur NS Poort, Bijlagen 12

13 ProRail, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer ir. C. de Vries, regiodirecteur regio Noord-Oost, de regiopolitie Gelderland-Midden, district Arnhem-Veluwezoom, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer R.M.J. Staijen, districtschef, de regiopolitie Gelderland-Midden, district Rivierenland, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer R.J. Wilderdijk, districtschef, de regiopolitie Noord- en Oost-Gelderland, district Achterhoek, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer J. Aandewiel, districtschef, het Korps landelijke politiediensten, dienst Spoorwegpolitie, rechtsgeldig vertegenwoordigd de heer F. Klok, diensthoofd, het Openbaar Ministerie, arrondissementsparket Arnhem, rechtsgeldig vertegenwoordigd door mevrouw mr. A. Verhaar, officier van justitie, het Openbaar Ministerie, arrondissementsparket Zutphen, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer mr. P.A. de Boer, officier van justitie. Bijlagen 13

14 Bijlage 1. Taken en verantwoordelijkheden van partijen Partij Taken en verantwoordelijkheden Provincie Gelderland - verleent de concessie Arnhem-Winterswijk voor het deel na Zevenaar tot en met Winterswijk; - is penvoerder namens Stadsregio Arnhem Nijmegen voor het deel Arnhem tot en met Zevenaar van de concessie Arnhem-Winterswijk; - stelt eisen aan de vervoerder ten aanzien van sociale veiligheid; - stelt deze eisen ten aanzien van de concessie Arnhem- Winterswijk in overleg met partijen vast; - betrekt partijen bij te nemen beslissingen, die van invloed zijn op de sociale veiligheid op en rond de spoorlijn Arnhem Winterswijk, met name met betrekking tot het deel Didam tot en met Winterswijk; - stelt als voorwaarde aan de mogelijk nieuwe vervoerder per 10 december 2009 dat deze zich committeert aan de afspraken die zijn vastgelegd in dit veiligheidsarrangement. Stadsregio Arnhem Nijmegen - verleent de concessie voor het regionaal openbaar vervoer over de spoorlijn Arnhem-Winterswijk voor het deel Arnhem tot en met Zevenaar; - betrekt partijen bij te nemen beslissingen, die van invloed zijn op de sociale veiligheid op en rond de spoorlijn Arnhem Winterswijk, met name met betrekking tot het deel Arnhem tot en met Zevenaar. Gemeenten: - Arnhem (stations Arnhem en Arnhem Velperpoort); - Westervoort (toekomstig station Westervoort); - Duiven (station Duiven); - Zevenaar (station Zevenaar en toekomstig station Zevenaar Oost); - Montferland (station Didam); - Doetinchem (stations Wehl, Doetinchem De Huet, Doetinchem en Gaanderen); - Oude IJsselstreek (stations Terborg en Varsseveld); - Aalten (station Aalten); - Winterswijk (station Winterswijk). - beheren het voorplein, de parkeerterreinen, de verlichting en de groenvoorzieningen in de stationsomgeving; - zijn verantwoordelijk voor de inrichting van de stationsomgeving en bushalteplaatsen en dragen als zodanig zorg voor: o het verblijfs- en gebruikscomfort; overzichtelijkheid stationsomgeving, overkappingen en fietsenstallingen bij bushaltes; o de toegankelijkheid: bewegwijzering, parkeergelegenheid voor auto s, extra parkeergelegenheid voor fietsers, toevoerroutes snel- en langzaam verkeer; o uitstraling: onderhoud openbare gebouwen, vermijden van niemandsland en versnippering beheerzones, creëren van natuurlijk toezicht; - nemen maatregelen om mogelijke overlast in en rondom de stationsomgeving te voorkomen, zoals het inzetten van toezichthouders en boa s of het realiseren van cameratoezicht; - zetten actief Algemene Plaatselijke Verordeningen (APV) Bijlagen 14

15 Partij Taken en verantwoordelijkheden in ter bevordering van de veiligheid en het veiligheidsgevoel in de stationsgebieden, zoals de verwijdering van fietswrakken, verkeerd geparkeerde fietsen en weesfietsen. Politie, regio Gelderland-Midden, district Arnhem-Veluwezoom en district Rivierenland, regio Noord- en Oost- Gelderland, district Achterhoek - is volledig bevoegd om op te treden in de stationsomgeving, op de stations en in het vervoermiddel; - oefent alle politietaken uit op het station en perrons, in het vervoermiddel en in de stationsomgeving inclusief de hulpverlening aan burgers en bijzondere opsporingsambtenaren van de vervoersmaatschappijen; - volgt assistentieverzoeken op van het openbaar vervoerpersoneel; - houdt preventief toezicht op de stations(gebieden). KLPD, dienst Spoorwegpolitie, unit oost - is een gespecialiseerde dienst belast met de openbare orde in de treinen, op de perrons en stations en met de opsporing van strafbare feiten in de treinen, op de perrons en stations. Omdat de dienst Spoorwegpolitie een gespecialiseerde dienst is, zal het regiokorps van de politie het optreden op het spoor in principe aan de spoorwegpolitie overlaten. In spoedgevallen echter is de regiopolitie zeker op de kleinere stations sneller ter plekke en neemt dan de regie over; - verleent assistentie bij verbaal en fysiek geweld tegen spoorwegpersoneel en bij onderzoek naar falsificaties en fraudes met vervoerbewijzen; - treedt op bij ordeverstoringen van het railvervoerproces door vandalisme en risicogevende personen en ondersteunt de regiopolitie bij zelfdodingen en ongevallen op het spoor; - bevordert de sociale veiligheid: tegengaan van geweld, vernieling, agressie, graffiti en overlast door zwervers, junks en dealers. Bijlagen 15

16 Partij Taken en verantwoordelijkheden Openbaar Ministerie - het Openbaar Ministerie geeft als partner in de veiligheidsketen en passend in haar prioriteiten, uitvoering aan de hieronder genoemde taken zoals geformuleerd in het Nationaal Veiligheidsarrangement Spoorvervoer: o strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde, in het bijzonder vervolging van veelplegers en verdachten van geweldsdelicten op het spoor; o behandelen van aangiften van geweld tegen medewerkers van de vervoerder, toezichthouders en bijzondere opsporingsambtenaren op een vergelijkbare wijze als aangifte van geweld tegen elke persoon in de rechtmatige uitoefening van zijn beroep; o onderzoeken en aandragen van innovatieve en creatieve alternatieve vervolgingsmethoden zoals het lik op stuk - beleid. Syntus - is primair verantwoordelijk voor de sociale veiligheid in het voertuig; conducteurs zijn buitengewoon opsporingsambtenaar; - controleert reizigers op het hebben van een plaatsbewijs en neemt maatregelen tegen zwartrijden; - houdt toezicht in het voertuig en treedt handhavend op in het voertuig bij overtreding van de Wet personenvervoer; - idem bij overtreding van het Besluit personenvervoer; - stelt huisregels op, maakt deze duidelijk bekend bij reizigers en zorgt voor handhaving van de huisregels; - legt in geval van ernstige overlast vervoers- en stationsverboden op. ProRail - is beheerder van het hoofdspoorwegnet en de transfer op stations; - besteedt het dagelijks beheer van de transfer en spoorinfrastructuur uit aan NS Poort en andere procesaannemers; - bepaalt de kwaliteitsnormen voor het beheer; - financiert infrastructurele verbeteringen en bouwkundige aanpassingen, zoals fietsenstallingen, tunnels, etc. Bijlagen 16

17 Partij Taken en verantwoordelijkheden NS Poort De samenwerking tussen NS Poort, als opdrachtnemer, en ProRail, als opdrachtgever is vastgelegd in de beheerovereenkomst stations. Hierin zijn de vraagspecificatie van ProRail en het aanbod van NS Poort vastgelegd. - verzorgt in opdracht en voor rekening van ProRail het dagelijks beheer en onderhoud in de transfer zoals tunnels, perrons, traverses, stationshallen en rijwielstallingen, met uitzondering van stallingen die in beheer zijn bij gemeenten; - het dagelijks beheer en onderhoud betreft de processen (sociale) veiligheid, dagelijks technisch onderhoud, waaronder afhandeling van storingen, constructief onderhoud, groenonderhoud, schoonmaakonderhoud, waaronder wintermaatregelen en bekladding, en energiebeheer; - is economisch en juridisch eigenaar van de (stations)gebouwen, objecten en terreinen, tenzij deze verkocht zijn aan derden; - commercieel exploiteren van (stations)gebouwen, objecten en terreinen. Bijlagen 17

18 Bijlage 2. Organisatiestructuur Platform Sociale Veiligheid spoorlijn Arnhem Winterswijk Deelnemers Taken Frequentie Stuurgroep gemeenten: één bestuurlijk portefeuillehouder per districtelijke driehoek; regiopolitie: de districtschefs (agendalid); KLPD: diensthoofd; Syntus: directeur; NS Poort: regiodirecteur; ProRail: regiodirecteur; Openbaar Ministerie: gebiedsofficier van justitie (agendalid); coördinator (voorbereiding en verslaglegging). uitzetten van algemene beleidslijnen (financiële) besluitvorming; vaststellen uitvoeringsprogramma s; evalueren en eventueel bijstellen van veiligheidsarrangement. een keer per jaar Kerngroep afvaardiging van minimaal twee gemeenten; Syntus; NS Poort; Regiopolitie; KLPD; coördinator. operationele aansturing coördinator; financieel beheer gezamenlijke en subsidiegelden; voorbereiding besluitvorming stuurgroep; praktisch aanspreekpunt concessieverlener provincie een keer per 2 maanden Gelderland; stellen van prioriteiten; monitoring resultaten. Werkgroep gemeenten: ambtenaren openbare orde en veiligheid of wijkcoördinatoren; regiopolitie: gebiedsgebonden politiefunctionarissen en/of medewerkers preventie; Syntus: operationeel manager; NS Poort: stationsmanager of beheerder; ProRail; Openbaar Ministerie: beleidsmedewerker (agendalid). themabewaking sociale veiligheid; afstemming op het gebied van beheer, inrichting, toezicht en handhaving; informatie-uitwisseling over de voortgang van het uitvoeringsprogramma, signaleren van knelpunten bij de uitvoering; voorbereiden van gezamenlijke standpunten en voorstellen daarvoor doen richting kern- en stuurgroep. vier keer per jaar Coördinator kerngroep stelt een coördinator aan stelt uitvoeringsprogramma op, ziet erop toe dat partijen zich aan de afspraken houden en bewaakt de voortgang; bereidt gezamenlijke maatregelen parttime functie, een tot drie dagen per week Bijlagen 18

19 Deelnemers Taken Frequentie voor en coördineert uitvoering; coördineert monitoring (incidentenrapportages, schouw); bereidt vergaderingen voor, verzorgt rapportages en evaluaties; onderhoudt contacten met provincie en andere externe relevante partijen; voorziet partijen tijdig van informatie zodat deze kan worden meegenomen in de besluitvorming; coördineert externe communicatie; rapporteert aan kerngroep. Bijlagen 19

20 Bijlage 3. Organigram Platform Sociale Veiligheid spoorlijn Arnhem Winterswijk Stuurgroep Platform Sociale Veiligheid Arnhem-Winterswijk Kerngroep Platform Sociale Veiligheid Arnhem-Winterswijk Coördinator Sociale Veiligheid Arnhem-Winterswijk Operationele werkgroep Platform Sociale Veiligheid Arnhem-Winterswijk Bijlagen 20

21 Bijlage 4. Begroting Veiligheidsarrangement spoorlijn Arnhem-Winterswijk UITGAVEN 2008 TOT EN MET 2011 Middelen Kosten Toelichting Coördinatie Veiligheidsarrangement ,00 Externe inhuur à 50 dagen per jaar. Extra toezicht ,00 Voor voornoemd bedrag kunnen ongeveer 500 extra BOA-uren ingezet worden ad 45,00 per uur. Dit bedrag is indicatief. Deze BOA-uren komen bovenop de reeds door de diverse gemeenten ingezette BOA-uren. Communicatie ,00 Publiek informeren over het Veiligheidsarrangement en de resultaten daarvan. Denk aan perspresentaties, flyers, posters op stations en structurele pr. Monitoring en evaluatie ,00 Monitoring van incidenten, reizigerstevredenheid en sociale veiligheidsgevoelens door middel van: - reizigersenquête; - incidentenmetingen; - lijnschouw. Onvoorzien 5.000,00 TOTAAL ,00

22 INKOMSTEN 2008 TOT EN MET 2011 Bijdrage Stadsregio Arnhem Nijmegen ,00 Bijdrage Provincie ,00 Bijdrage NS Poort 5.000,00 Bijdrage Syntus 5.000,00 - Bijdrage Gemeenten ,00 De bijdrage op jaarbasis wordt verdeeld over de deelnemende gemeenten: Arnhem: Doetinchem: Winterswijk, Oude IJsselstreek, Montferland, Zevenaar, Duiven: ieder De gemeente Aalten draagt in natura bij middels huisvesting coördinator en ambtelijke ondersteuning van de coördinator. Dit laatste voor een dag per week tot uiterlijk De gemeente Westervoort draagt pas financieel bij na realisatie station Westervoort. Totaal financiering ,00 22

23 Bijlage 5. Incidentenindicatie volgens A-, B-, C-methodiek A. Overtredingen Strafrecht en Algemene Politie Verordening (APV). Voor handhaven zijn politiebevoegdheden vereist. B. Overtredingen Wet Personen Vervoer (WPV). Te handhaven door Openbaar Vervoerder. C. Overtredingen Besluit Personen Vervoer (BPV) en Huisregels. Te handhaven door Openbaar Vervoerder. Categorie A: Strafrecht en APV. Voor handhaven zijn politiebevoegdheden vereist. A1. Mishandeling personeel / A1b. Mishandeling reiziger Mishandeling: fysiek geweld, waarbij opzettelijk pijn of letsel toegebracht werd aan personeel/reiziger A2. Bedreiging personeel met wapen / A2b. Bedreiging reiziger met wapen Bedreiging met fysiek geweld van personeel, met (slag-/schiet-/steek-)wapen, maar zonder dat het daadwerkelijk tot fysiek geweld komt A3. Bedreiging/intimidatie personeel zonder wapen / A3b. Bedreiging/intimidatie reiziger zonder wapen Bedreiging met fysiek geweld van personeel, zonder wapen, maar zonder dat het daadwerkelijk tot fysiek geweld komt A4. Diefstal/beroving personeel / A4b. Diefstal/beroving reiziger Diefstal, beroving of zakkenrollerij, waarvan personeel of reiziger slachtoffer is, zonder gebruik van geweld, het kan zowel betrekking hebben op werkmateriaal als op persoonlijke bezittingen A5. Optreden tegen drugsoverlast/gebruik verdovende middelen Repressief optreden tegen overlast door (vermoedelijke) handel in en/of gebruik van verdovende middelen, bijvoorbeeld indien assistentie politie ingeroepen moet worden A6. Optreden tegen vandalisme/graffiti/brandstichting Repressief optreden tegen opzettelijk vernielen, bekladden, graffiti, bekrassen of onbruikbaar maken, brandstichting et cetera, meldingen betreffen niet constateren schade A7. Overige overtredingen tegen personeel / A7b. Overige overtredingen tegen reizigers O.a.: agressief duwen/trekken, spugen, wederrechtelijk aanraken van persoon, lijf en goed, vechtende passagiers, geweld in het verkeer, zoals moedwillig aanrijden Categorie B: Overtredingen Wet Personenvervoer. Te handhaven door Openbaar Vervoerder. B1. Schelden/beledigen personeel / B1b. Schelden/beledigen reiziger Verbale agressie tegen personeel of reiziger, inclusief schelden, beledigen, provocatie B2. Lastigvallen personeel / B2b. Lastigvallen reiziger Hinderlijk aanraken, aanspreken of aankijken van personeel of reiziger, zonder dat daarbij sprake is van agressie, geweld of bedreiging, maar NIET duwen/trekken of 23

24 aanranding: zie A7. B3. Optreden bij betalingsproblemen Reiziger die niet wil (bij)betalen of (bij)stempelen en waarvoor assistentie moet worden ingeroepen B4. Overige verstoringen Waaronder: misbruik voorziening, misbruik noodrem, bedelen/muzikanten, baldadigheid, hinderlijk gedrag, onzedelijk gedrag, wildplassers, slapers, aanwijzing personeel niet opvolgen, onenigheid Categorie C: Overtredingen Besluit Personenvervoer en Huisregels. Te handhaven door Openbaar Vervoerder. C1. Overtreding BPV Bijvoorbeeld verstoring exploitatie, roken, voeten op de bank, roken, geluidsoverlast, gevaarlijk gedrag, verstoring exploitatie, openhouden/trekken/trappen deuren C2. Overtreding overige huisregels vervoerbedrijf Overtreden huisregel, voorzover niet genoemd onder C1, verontreiniging interieur, verontreiniging exterieur 24

25 Bijlage 6. Schouwformulier sociale veiligheid station en stationsomgeving Station: Datum scan: Tijdstip: Weertype: Algemene indruk schoon heel comfort toegankelijkheid transparantie uitstraling vitaliteit STATION STATIONSOMGEVING BIJZONDERHEDEN Beheer afval bebouwing bestrating graffiti groen hondenpoep kunstwerken plakwerk straatmeubilair verlichting Inrichting aanwezigheid niemandsland comfort gebruik comfort verblijf donkere plekken meerdere gebruiksfuncties overzichtelijkheid parkeren langzaam verkeer parkeren snel verkeer stedelijke positie toevoer langzaam verkeer toevoer snel verkeer uniciteit versnippering beheerzones vluchtroutes voorzieningen compactheid voorzieningen: aanbod zichtbaarheid 25

26 Toezicht activiteiten directe omgeving betrokkenheid omgeving cameratoezicht natuurlijk toezicht professioneel toezicht SOS-paal Handhaving fietswrakken, weesfietsen hangjongeren junks,bedelaars,zwervers openbare dronkenschap verkeerd geparkeerde fietsen Let op: gebruik de volgende beoordelingen: V = voldoende M= matig O = onvoldoende 26

27 Artikelsgewijze toelichting en opmerkingen bij het Veiligheidsarrangement spoorlijn Arnhem-Winterswijk Artikel 1. Met betrekking tot het begrip sociale veiligheid wordt veelal een onderscheid gemaakt tussen de objectieve veiligheid, het aantal incidenten, en de subjectieve veiligheid, zoals de reiziger en het personeel die ervaart. Partijen in dit arrangement streven naar een verbetering van zowel de objectieve als subjectieve veiligheid. De bekende begrippen schoon, heel en veilig staan daarbij centraal, ervan uitgaande dat schoon en heel bijdragen aan het gevoel van veiligheid van de reiziger. Het referentiejaar is De maatregelen die partijen nemen ter verbetering van de objectieve en subjectieve veiligheid hebben betrekking op het beheer, de inrichting, het toezicht en de handhaving op het spoor, het voertuig, de perrons, de stations en halteplaatsen en de onmiddellijke omgeving daarvan, voor zover betrekking hebbende op de spoorlijn Arnhem Winterswijk. Partijen zullen zoveel mogelijk de bestaande structuren en afspraken gebruiken om tot verbetering van de subjectieve veiligheid te komen. Het is uitdrukkelijk niet de bedoeling om bestaande processen te overrulen. De aanpak is integraal. Dit is namelijk de beste garantie voor een sociaal veilig openbaar vervoer. Integraal wil zeggen dat partijen de maatregelen, die zij elk op hun eigen verantwoordelijkheidsgebied nemen, op elkaar afstemmen en dat zij, waar mogelijk en waar dat efficiënt en effectief is, samenwerken. Artikel 2 Dit artikel spreekt voor zich. Artikel 3. De partijen zullen zoveel mogelijk individueel of gezamenlijk bijdragen aan de sociale veiligheid. Dit houdt in dat er: zorg gedragen wordt voor het vereiste beheer van het voertuig, perrons, stationsgebouwen, voorpleinen, parkeerterreinen, fietsenstallingen om aan het tussen partijen overeengekomen niveau van sociale veiligheid te voldoen; oog is voor de sociale veiligheid bij ruimtelijke ontwikkelingen op de stations en in de stationsomgeving. Dat betekent dat er aandacht is voor kwaliteitsaspecten zoals comfort, toegankelijkheid, transparantie, uitstraling en vitaliteit; overlast in het voertuig, op de perrons, in de stationsomgeving en langs het spoor voorkomen wordt; adequaat opgetreden wordt bij strafbare feiten, zoals het consequent doen van aangifte, opsporing en vervolging van zwartrijders, veelplegers en plegers van geweldsdelicten. Wat in ieders rol en verantwoordelijkheid past, staat beschreven in bijlage 1. Partijen vormen een platform voor overleg met de provincie Gelderland en de Stadsregio Arnhem Nijmegen over zaken die van invloed zijn op de sociale veiligheid zoals beschreven in artikel 1 van dit arrangement. Provincie Gelderland en Stadsregio Arnhem Nijmegen maken daarbij zoveel mogelijk gebruik van de kennis en expertise van partijen. Andersom dragen partijen zorg voor een gezamenlijk standpunt inzake te nemen beslissingen van de vervoerder of concessieverlener, voor zover van belang voor de sociale veiligheid. 27

28 Het platform raadpleegt het Openbaar Ministerie bij zaken die het Openbaar Ministerie direct raken en waarbij de mening en of visie van het Openbaar Ministerie gewenst is. Het arrondissement Zutphen is het eerste aanspreekpunt. De parketten Arnhem en Zutphen zorgen zelf voor onderlinge afstemming. Artikel 4. Dit artikel spreekt voor zich. Artikel 5. Dit artikel betreft de organisatie. Buiten de opzet van de organisatie zoals genoemd in het artikel, kunnen daarnaast tijdelijke werkgroepen worden samengesteld ter voorbereiding op of uitwerking van een specifieke maatregel. De stuurgroep zal het orgaan zijn dat toeziet op een effectuering van het veiligheidsarrangement en lost eventuele geschillen tussen partijen op. De gemeente Aalten is bestuurlijk trekker van dit arrangement en als zodanig voorzitter van de stuurgroep. In de stuurgroep wordt iedere districtelijke driehoek vertegenwoordigd door één bestuurlijk portefeuillehouder en de districtschef. Hiermee is de terugkoppeling naar de driehoeken gewaarborgd. Om het overleg van de stuurgroep slagvaardig en praktisch te houden, kunnen afspraken worden gemaakt over onderlinge vertegenwoordiging. De onderlinge vertegenwoordiging en het voorzitterschap kan eventueel ook plaatsvinden op basis van een roulatiesysteem. Zie bijlage 2 en 3 voor de organisatiestructuur en het organigram van het Platform Sociale Veiligheid spoorlijn Arnhem Winterswijk. Artikel 6. Het bedrag dat de gemeenten bijdragen is verdeeld over zeven gemeenten. Dit is bij de start van het arrangement exclusief de gemeente Westervoort. Deze gemeente gaat pas financieel bijdragen op het moment dat het station Westervoort is gerealiseerd. Dit is op zijn vroegst in Het aantal uren dat Syntus extra toezicht levert is boven op het verplichte aantal uren toezicht, dat zij al dienen te leveren volgens de concessie. In bijlage 4 is de begroting opgenomen voor de jaren 2009 tot en met Naast gelden voor de effectuering van het veiligheidsarrangement heeft de provincie voor de periode 2007 tot en met 2010 extra gelden beschikbaar voor het opknappen van de stationsomgevingen aan de spoorlijn Arnhem-Winterswijk en voor kleinschalige maatregelen, bijvoorbeeld ter verbetering van de uitstraling van de spoorlijn. Als hiervoor voorstellen gedaan worden zullen partijen dit gezamenlijk doen. Artikel 7. De coördinator draagt zorg voor de informatie-uitwisseling en de externe communicatie over zaken die betrekking hebben op de spoorlijn Arnhem-Winterswijk. Hierover maakt de coördinator werkafspraken met de communicatiemedewerkers van partijen. Deze werkafspraken worden vastgelegd in het communicatieplan. Het communicatieplan richt zich in het bijzonder op het informeren van reizigers en personeel over de inspanningen die partijen plegen ter verbetering van de sociale veiligheid op de spoorlijn Arnhem Winterswijk en de effecten daarvan. Het communicatieplan bevat een overzicht van communicatiemomenten en middelen. 28

29 Specifieke doelgroepen zijn de reizigers op de spoorlijn Arnhem Winterswijk, omwonenden van de stations en inwoners van aangesloten gemeenten. Artikel 8 De nulmeting zal het volgende in kaart moeten brengen: aantal incidenten op en rond de spoorlijn Arnhem-Winterswijk in Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen A-, B- en C-incidenten. Zie bijlage 5; het gevoel van veiligheid van de reiziger en openbaarvervoerpersoneel aan de hand van waarderingscijfers; een schouw van de beeldkwaliteit sociale veiligheid van de spoorlijn Arnhem- Winterswijk. Dit gebeurt aan de hand van een checklist ontwikkeld door de bureaus Delfini en de Roo. Zie bijlage 6. Artikel 9. Tussendoor toetst de kerngroep ieder jaar of de doelstellingen en de maatregelen nog voldoen en rapporteert hierover schriftelijk aan de stuurgroep. Indien een of meer bepalingen in dit veiligheidsarrangement ten gevolge van nieuwe wet- of regelgeving of ten gevolge van ingrijpende veranderingen op de spoorlijn Arnhem Winterswijk niet meer van toepassing zijn, wijzigen partijen de inhoud op zodanige wijze, dat aansluiting op de vigerende regelgeving en of op die veranderingen gewaarborgd is. In december 2009 loopt de huidige concessie voor het vervoer op de spoorlijn Arnhem- Winterswijk af. Deze concessie is nu uitbesteed aan Syntus. Mocht er na 2009 sprake zijn van een andere vervoerder, dan dient deze zich te conformeren aan de bepalingen in dit veiligheidsarrangement. 29