Inhoud. Het gebruik van uitgegraven in de 3 gewesten grensoverschrijdend transport. Basisprincipes in de 3 gewesten

Transcriptie

1 Het gebruik van uitgegraven in de 3 gewesten grensoverschrijdend transport Grondbank, 25 september 2014 Informatievergadering Vervuilde gronden in en rond Brussel CBBH Grondbank gewaarborgd grondverzet Inhoud Basisprincipes in de 3 gewesten Juridisch Verantwoordelijkheden Procedures Samenvattende vergelijking Case: ontdekking van een verontreiniging tijdens de werken 1

2 Vlaams Gewest - grondverzetsregeling Andy Heurckmans - Grondbank vzw Grondbank, 25 september 2014 Informatievergadering Vervuilde gronden in en rond Brussel CBBH Grondbank gewaarborgd grondverzet Vlaams gewest Uitgegraven bodem afvalstof Indien herbruikbaar volgens de bepalingen van uitvoeringsbesluit Vlarebo hfstk XIII Grondverzetsregeling = onderdeel van bodemdecreet Traceerbaarheid vanaf plaats uitgraving tot aflevering op eindbestemming 2

3 Basisprincipes Stand-still Voorafgaandelijke analyses opmaak technisch verslag Normen en voorwaarden voor hergebruik van uitgegraven bodem Verplichtingen en verantwoordelijkheden van de verschillende actoren Traceerbaarheidsprocedure en Codes van Goede Praktijk Rol van tussentijdse opslagplaatsen en centra voor grondreiniging Informatieoverdracht van opdrachtgever aannemer (via lastenboek) Onafhankelijke controle via traceerbaarheidsprocedure Technisch verslag verplicht? Voor alle gebruik van uitgegraven bodem als bodem of als bouwkundig bodemgebruik, behalve: Afkomstig van niet-verdachte grond + totale uitgraving bedraagt minder dan 250m³ (tenzij samengestelde partij van meer dan 250m³) Afkomstig van verdachte grond + totale uitgraving minder dan 250m³ + gebruikt binnen de kadastrale werkzone (volgens Code van Goede Praktijk) Gebruik binnen de Zone voor Gebruik ter Plaatse (volgens Code van Goede Praktijk) Herbruikt ikv bodemsanering (volgens voorwaarden conformiteitsattest vh bodemsaneringsproject) 3

4 Toepassingsmogelijkheden Bodem: ophoging, nivellering, opvulling putten, Waarde vrij gebruik (bijlage V) Bodemsaneringsnormen (bijlage IV) Bouwkundig bodemgebruik: onderfundering wegenis, omhulling rioolbuizen, taludlichamen, ) Bijlage VI (totaalconcentraties) Bijlage VII (schudproef) Vormvast product: bakstenen, dakpannen, zandcementmengsels, betonproducten Idem bouwkundig bodemgebruik Verantwoordelijkheden opdrachtgever = initiatiefnemer grondwerken TV laten opmaken* (vóór aanvang werken of via toestemming op TOP/CGR/vergunde inrichting) TV overmaken aan erkende bodembeheerorganisatie ter conformverklaring Clausules in bestek die naleving grondverzetsregeling waarborgen = informatieoverdracht (SOG laten opmaken, indien opdrachtgever initiatief neemt) 4

5 Verantwoordelijkheden aannemer = uitvoerder grondwerken Melding start werken bij ebbo Selectieve uitgraving uitvoeren volgens zoneringsplan en opmetingstabel (in functie van beoogde gebruik) Grondtransportmelding voor afvoer naar TOP/CGR Voorafgaandelijk Grondverzettoelating aanvragen Ontvangstverklaringen overmaken Kopie bodembeheerrapport overmaken aan initiatiefnemer grondverzet én eindgebruiker (kopie eindgebruiker niet verplicht voor verdeling in kleine hoeveelheden) Traceerbaarheidsprocedure Technisch verslag Conformverklaring OPDRACHTGEVER Lastenboek Melding start der werken AANNEMER Gebruik binnen de werf Afvoer naar een TOP of CGR Afvoer naar andere eindbestemming Gebruiksbrief Grondtransportmelding Grondtransporttoelating Eindverklaring Eindverklaring Eindverklaring Bodembeheerrapport Bodembeheerrapport kopie aan Opdrachtgever Eindgebruiker kopie aan Opdrachtgever Eindgebruiker 5

6 Zoneringsplan Massabalans 6

7 Tussentijdse opslag - grondreiniging Gecertificeerde TOP (C-TOP) Opslag en/of reiniging als hoofdactiviteit Kwaliteitsreglement OVAM Vw voor erkenning door minister Erkende TOP / CGR Levert zelf CTV en BBR af voor eigen partijen Erkenningsvoorwaarden (art. 203 vlarebo) Keuring door BBO (certificaat) Bedrijfsgebonden TOP (B-TOP) Opslag als nevenactiviteit bij de aanneming In hoofdzaak bodem van eigen werken stockeren op eigen terrein Draaiboek voor B-TOP s Grondbank Werfgebonden TOP (W-TOP) Opslag in functie van de werfactiviteiten Richtlijnen Grondbank Waals Gewest - Valorisatie van afvalstoffen Andy Heurckmans Grondbank vzw Grondbank, 25 september 2014 Informatievergadering Vervuilde gronden in en rond Brussel CBBH Grondbank gewaarborgd grondverzet 7

8 Bodembeheer in Wallonië ( gebruik van uitgegraven bodem) Décret relatif à la gestion des sols (5 déc 08) Doelstelling: via bodemonderzoek de bodemkwaliteit en eventuele saneringsnoodzaak (en saneringsmodaliteiten) bepalen Verantwoordelijkheid van een aannemer analogie met Vlaamse bodemdecreet: Indien een aannemer (zonder het te weten) verontreinigde bodem op een terrein toepast, is hij verantwoordelijk voor het veroorzaken van een nieuwe verontreiniging* en zal hij bijgevolg instaan voor de sanering * Nieuwe verontreiniging: na 30 april 2007 Hergebruik uitgegraven bodem Geregeld via afvalstoffenwetgeving Décret du 27/06/1996 relatif aux déchets AGW du 14/06/2001 favorisant la valorisation de certains déchets Iedere afvalstof blijft afvalstof tot op het moment van valorisatie Analyses enkel verplicht voor gereinigde bodem (teste de conformité) 8

9 Hergebruik van uitgegraven bodem 3 types Niet verontreinigde gronden Verontreinigde gronden Te reinigen Gereinigde gronden A traiter Normes terres décontaminées Normes terres non polluées Terre décontaminée Terre polluée Terre non polluée Procedure ( traceerbaarheidsprocedure) Uitgegraven bodem Verontreinigde bodem Conc. > terres polluées Niet-verontreinigde bodem Conc < terres décontaminées Hergebruik binnen de werf (Valorisation sur site) Afvoer buiten de werf Centre de Traitement autorisé CAT Aanvulling, ophoging, nivellering Valorisation Sur autre site TOP/CGR Stortplaats CET classe III Gebruikscertificaat Procedure Art 13 Geen traceerbaarheid In overeenstemming met stedenbouwkundige vergunning En cohérence avec le permis de bâtir Milieuvergunning Uitloogproef = Aanvaardingscriterium 9

10 Gebruiksmogelijkheden Niet-verontreinigde bodem (proper) conc < terres non-contaminées Binnen de werf (niet beschouwd als afvalstof) Buiten de werf (nieuwe bestemming) Vergelijkbaar met vrij gebruik (identificatiebon) Registratie voor valorisatie van afvalstoffen Andere mogelijkheden: Tussentijds stockeren (één enkele vergunning: milieu + stedenbouw) Afvoer naar CGR (Centre de Traitement Autorisé) Storten op klasse 3 stortplaats CET (uitzondering op uitvoeren van uitloogproeven) Opmerking: geen verplichte analyses, geen toelating Gebruiksmogelijkheden Verontreinigde bodem > normes terres décontaminées Verplichte afvoer naar centrum voor grondreiniging (CTA) (identificatiebon) Na reiniging: Gebruik in industriegebied (art 30 van het CWATUPE) (identificatiebon) Teste de conformité (bijlage II van het AGW van 2001) Gebruikscertificaat verplicht Registratie voor valorisatie van afvalstoffen 10

11 Gebruiksmogelijkheden Verontreinigde bodem terres non-contaminées < conc < terres décontaminées Afvoer naar CTA (CGR) OF Aanvraag tot valorisatie cfr. Art 13 van het AGW (uitzondering) Gebruik in industriegebied (art 30 van het CWATUPE) Registratie voor valorisatie van afvalstoffen Verplichte analyse Verplichtingen/verantwoordelijkheden Opdrachtgever Informatieplicht : alle informatie betreffende bodemkwaliteit ter beschikking stellen aan aannemer (opgelet : dit geldt ook voor de algemene aannemer naar zijn onderaannemers) Een ontdekte bodemverontreiniging melden aan de bevoegde administratie 11

12 Verplichtingen/verantwoordelijkheden Aannemer Aannemer die grond toepast op andere bestemming is aansprakelijk in geval hij een verontreiniging veroorzaakt Op de plaats herkomst : aannemer = exploitant en dus onderhevig aan verplichtingen ikhv bodemdecreet: Bouwheer op de hoogte brengen van een ontdekte bodemverontreiniging Indien de opdrachtgever dit zou nalaten: melden aan de bevoegde administratie In principe kan aannemer verplicht worden om de verontreiniging zelf te saneren, wanneer de veroorzaker niet geïdentificeerd kan worden. Brussels Hoofdstedelijk Gewest Richtlijn afgegraven gronden Andy Heurckmans - Grondbank vzw Grondbank, 25 september 2014 Informatievergadering Vervuilde gronden in en rond Brussel CBBH Grondbank gewaarborgd grondverzet 12

13 Bodembeheer: Ordonnantie de 5/03/ /01/2010: Ordonnantie van 5/03/2009 betreffende het beheer en de sanering van verontreinigde bodems Inventaris van de bodemtoestand Interventienormen en saneringsnormen Types verontreiniging, behandelingswijzen en houder van de verplichtingen Aanleidinggevende feiten Bodemonderzoeksprocedure Inventaris van de bodemtoestand Categorieën Catégorie 0: potentieel verontreinigde percelen Catégorie 1: percelen waarop de saneringsnormen niet worden overschreden Catégorie 2: percelen waarop de interventienormen niet worden overschreden Catégorie 3: percelen waarvoor de risico s aanvaardbaar zijn/ aanvaardbaar werden gemaakt (risicobeheer) Catégorie 4: Verontreinigde percelen, waarop een sanering aan de gang is / dient te worden uitgevoerd 13

14 Ordonnance: procédure Aanleidinggevende feiten 14

15 Voorwaarden hergebruik afgegraven gronden Richtlijn infofiche BIM Dossiers in het kader van de ordonnantie Maar : Art 3 25 : Toename van de verontreiniging: stijging van de concentratie van verontreinigende stoffen in de bodem na 20 jan 2005, vastgesteld door vergelijking met de resultaten van een door het Instituut goedgekeurd of gelijkvormig verklaard of geacht bodemonderzoek, met uitzondering van stijgingen van de concentratie van verontreinigende stoffen in de bodem als gevolg van een verspreiding van een verontreiniging vanaf een naburig perceel of een herverspreiding van reeds bij het eerste bodemonderzoek in de grond aanwezige verontreinigende stoffen. Voorwaarden hergebruik afgegraven gronden : principes Aangevoerde aanvulgrond Voldoen aan saneringsnormen. Gehalte bodemvreemde materialen (bvb. resten bouwafval): maximaal 1% (massa/volume). Parameters (minimaal) : PAK's, zware metalen, minerale olie en VOCl's, + verdachte parameters; Grond afkomstig van het perceel zelf (voor zover het geen te saneren grond betreft) Concentraties < 80% interventiewaarden (betreffende kwetsbaarheidszone); Geen bijkomende grondwater- of oppervlaktewaterverontreiniging veroorzaken; Mogelijke blootstelling geen bijkomend risico voor milieu of volksgezondheid; 15

16 Voorwaarden hergebruik afgegraven gronden : principes Algemeen Mengen van gronden om een betere kwaliteit te verkrijgen is verboden; Vóór hergebruik bemonsteren, volgens tabel in Voorwaarden voor hergebruik van afgegraven gronden. Uitzonderingen daarop uitsluitend met akkoord BIM; Bodemanalyses : labo's erkend in Wallonië of Vlaanderen; Gronden die niet voldoen voor gebruik in Brussels Gewest, kunnen nog in Wallonië of Vlaanderen worden toegepast, mits aan de respectievelijke regelgeving wordt voldaan; Gebruik toeslagstoffen (bouwtechnische kwaliteit verbeteren), toegestaan indien dit niet leidt tot toename bodemverontreiniging. Ordonnantie vs grondwerken Aanleidinggevend feit 1 : aanvraag bouwvergunning: (art 13 ordonnantie) Verkennend bodemonderzoek (of volgende stap in de procedure) Percelen in categorie 1 en 2: de grondwerken mogen starten Percelen in categorie 0 en 4: Bodemonderzoeksprocedure doorlopen vooraleer de grondwerken starten Percelen in categorie 3: Follow-up maatregelen light procedure voor risicobeheer op voorwaarde dat gronden bemalingswerken in de verontreinigde zone < 3 maand duren Termijn gelijkvormigheidsverklaring = 30 dagen 16

17 Ordonnantie vs grondwerken Aanleidinggevend feit 2 : Ontdekking van een ongekende verontreiniging: Tijdens de graafwerken Tijdens de opmaak van een technisch verslag (procedure Vlaamse gewest) Art. 4 (ordonnantie): diegene die de ontdekking heeft gedaan moet dit melden aan (cascade): Houder van de zakelijke rechten De exploitant of, indien ongekend BIM Ordonnantie vs grondwerken Ontdekking procedure beperkt saneringsvoorstel Op voorwaarde dat saneringswerken < 120 dagen (inclusief rapportage) Vereenvoudigd beperkt saneringsvoorstel, indien: Dringende interventie nodig Beperkt verspreide verontreiniging van max enkele meter rond de bron, die binnen 1 dag kan worden verwijderd Verontreiniging in grondwater (geen drijflaag), maar niet in bodem, waarbij het grondwater opgepompt en behandeld wordt voor lozing 17

18 Gewestgrensoverschrijdend transport Andy Heurckmans Grondbank vzw Grondbank, 25 september 2014 Informatievergadering Vervuilde gronden in en rond Brussel CBBH Grondbank gewaarborgd grondverzet Gewestgrensoverschrijdend transport Gewestgrensoverschrijdend transport valt niet onder de Europese Afvalstoffenrichtlijn (EVOA) Identificatiebon De plaats van gebruik bepaalt: de te volgen procedure de bemonsteringsstrategie en analyses 18

19 Gewestgrensoverschrijdend transport Vrachtbon Vlaanderen Brussel Wallonië Identificatiebon Identificatiebon + nr. GTT Euralcode Verontreinigde bodem : Niet-verontreinigde bodem : Gereinigde bodem : Verplichtingen Technisch verslag, bodembeheerrapport Geen verplichtingen Enkel indien afgevoerd vanaf CGR Samenvatting 3 gewesten Andy Heurckmans Grondbank vzw Grondbank, 25 september 2014 Informatievergadering Vervuilde gronden in en rond Brussel CBBH Grondbank gewaarborgd grondverzet 19

20 Samenvatting 3 gewesten VLAAMS GEWEST BRUSSELS GEWEST WAALS GEWEST Wetgeving VLAREBO Hoofdstuk XIII Richtlijn Hergebruik van afgegraven gronden in het GHG AGW favorisant la valorisation de certains déchets 14/06/2001 Bemonsteringsstrategie Af te graven grond: Afhankelijk van aard en volume Af te graven grond: Niet beschikbaar Af te graven grond: Niet beschikbaar Uitgegraven grond: Afhankelijk van aard en volume Uitgegraven grond: 1 analyse / 250 m³ tot 1 analyse / 2000 m³ Uitgegraven grond: Niet beschikbaar Staalname Verplicht: > 250 m 3 < 250 m 3 suspect Mengmonsters Risicozones: puntstalen Niet verplicht Terreinen cat. 0, 3 of 4 (ordonnantie) Puntstalen! Verplicht voor gereinigde gronden (terres décontaminées) Mengmonsters toegestaan in CWBP /CWEA Risicozones: puntstalen Analyses CMA-methode OVAM NEN-methode of CMA-methode OVAM CWEA Samenvatting 3 gewesten VLAAMS GEWEST BRUSSELS GEWEST WAALS GEWEST Parameters Metalen, MO, PAK s + verdachte parameters + ph + lutum + org. stof Metalen, MO, PAK s + verdachte parameters Metalen, MO, PAK s + verdachte parameters + lutum + org. stof Uitloogproef (Bouwkundig bodemgebruik / vormvast produkt) Uitloogproef : stortplaats (CET) Normen Normen voor hergebruik Herrekend in functie van : - lutum - org. stof - ph Saneringsnormen Interventienormen (Ifv bestemmingstype) Normen voor hergebruik Terres non contaminées Terres décontaminées Herrekend in functie van: - lutum - mat. org. Gehalte stenen Max. 5% Max. 1% Max. 5% 20

21 Samenvatting 3 gewesten Vlaams gewest Brussels gewest Waals gewest Gebruiksmogelijkheden Bodem Bouwkundig bodemgebruik/ vormvast produkt Bodem Niet verontreinigde bodem Gereinigde bodem (terres décontaminées) industriezone Indienen bij Grondbank vzw of Grondwijzer vzw IBGE: Procedure Ordonnantie (niet specifiek voor grondverzet) OWD: enkel voor 'terres décontaminées' Attest Conformverklaring TV Bodembeheerrapport (Ordonnantie) Gebruikscertificaat Cat. 0 : gelijkvormigheidsverklaring Voor terres décontaminées verkennend bodemonderzoek Cat. 3: Follow-up Cat. 3, 4: gelijkvormigheidsverklaring Case study Andy Heurckmans - Grondbank vzw Grondbank, 25 september 2014 Informatievergadering Vervuilde gronden in en rond Brussel CBBH Grondbank gewaarborgd grondverzet 21

22 Case: Ontdekking verontreiniging Situatie: Tijdens de grondwerken wordt een vergeten stookolietank aangetroffen. De grond er rond ruikt sterk naar Mazout. De verontreiniging beperkt zich tot ca 2 meter rond en onder de tank. (geen acuut gevaar) Wat moet de aannemer doen? Wat moet de opdrachtgever doen? Kunnen de grondwerken gewoon doorgaan? Case: Ontdekking verontreiniging Vlaams gewest: De aannemer meldt ontdekking aan : Opdrachtgever en Grondbank Opdrachtgever doet beroep op ebsd om de verontreiniging te bevestigen + af te bakenen Verontreiniging wordt weggenomen (onder begeleiding van de ebsd) De grondwerken kunnen doorgaan. Grondtransporttoelatingen worden afgeleverd na ontvangst analyseresultaten + besluit ebsd Opdrachtgever houdt resultaten en verwerkingsattesten bij Goed huisvaderschap 22

23 Case: Ontdekking verontreiniging Brussels gewest: De aannemer meldt ontdekking aan : Opdrachtgever / houder zakelijke rechten / eigenaar Opdrachtgever / hvzr / eigenaar meldt aan BIM Bodemverontreinigingsdeskundige : beperkt saneringsvoorstel BIM gelijkvormigheidsverklaring (max 30 dagen) Verontreiniging wegnemen (onder begeleiding) Bodemverontreinigingsdeskundige stelt eindbeoordeling op (incl. verkennend BO) slotverklaring BIM De grondwerken kunnen doorgaan. Gedetailleerde procedure Case: Ontdekking verontreiniging Waals gewest: De aannemer meldt ontdekking aan opdrachtgever Opdrachtgever meldt bij Département des sols DG03 du SPW Belangrijke verontreiniging procedure bodemdecreet wordt opgestart Aangeraden: beroep op expert om werken te begeleiden Aannemer mag verontreiniging wegnemen + naar CGR vervoeren (behoudens tegenbericht van Dép.) Na verwijdering : opdrachtgever laat oriënterend BO uitvoeren (door expert) Procedure opstarten & goed huisvaderschap 23

24 Grondbank vzw Verantwoordelijke TOP/CGR/DOP Kathleen Wielant - tel Cel Ondersteuning Elisa Vermeulen - tel Verantwoordelijke Projecten Cindy Bullens - tel Afdelingshoofd Exploitatie Andy Heurckmans - tel