Bacheloropleiding Accountancy en masteropleidingen Accountancy en Auditing en Accountancy en Controlling NIVRA-Nyenrode Nyenrode Business Universiteit

Transcriptie

1 Bacheloropleiding Accountancy en masteropleidingen Accountancy en Auditing en Accountancy en Controlling NIVRA-Nyenrode Nyenrode Business Universiteit Juni 2007 Versie t.b.v. aanvraag accreditatie

2 Uitgave: Quality Assurance Netherlands Universities (QANU) Catharijnesingel 56 Postbus RA Utrecht Telefoon: Fax: Internet: QANU Tekst en cijfermateriaal uit deze uitgave mogen, na toestemming van QANU en voorzien van bronvermelding, door middel van druk, fotokopie, of op welke andere wijze dan ook, worden overgenomen. QANU / Accountancy, NIVRA-Nyenrode, Nyenrode Business Universiteit 2

3 Inhoudsopgave Voorwoord 5 Deel I Algemeen deel 7 1. De visitatie NIVRA-Nyenrode 9 Deel II Opleidingsdeel De bacheloropleiding Accountancy en de masteropleidingen Accountancy en Auditing en Accountancy en Controlling aan de Nyenrode Business Universiteit 17 Bijlagen 55 Bijlage A: Curriculum vitae van de leden van de visitatiecommissie 57 Bijlage B: Het programma van het visitatiebezoek 59 Bijlage C: Domeinspecifieke eisen 63 QANU / Accountancy, NIVRA-Nyenrode, Nyenrode Business Universiteit 3

4 QANU / Accountancy, NIVRA-Nyenrode, Nyenrode Business Universiteit 4

5 VOORWOORD Dit rapport is onderdeel van de kwaliteitsbeoordeling van universitaire bachelor- en masteropleidingen in Nederland. Het doel van het rapport is om een betrouwbaar beeld te geven van de resultaten van de voor beoordeling voorgelegde opleidingen, alsmede een terugkoppeling te geven naar de interne kwaliteitszorg van de betrokken organisaties en als basis te dienen voor de accreditatie van de betrokken opleidingen door de Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie (NVAO). De stichting Quality Assurance Netherlands Universities (QANU) beoogt onafhankelijke, objectieve en kritische beoordelingen te laten plaatsvinden en opbouwende kritiek te leveren, zo veel mogelijk uitgaande van een gestandaardiseerde set van kwaliteitscriteria met oog voor specifieke omstandigheden. De visitatiecommissie van de QANU heeft haar taken met grote toewijding uitgevoerd. De bacheloropleiding Accountancy, de masteropleiding Accountancy en Auditing en de masteropleiding Accountancy en Controlling, zijn binnen een duidelijk beoordelingskader beoordeeld op een grondige en zorgvuldige manier. Wij verwachten dat de oordelen en de aanbevelingen in zorgvuldige overweging zullen worden genomen door de opleidingen en het bestuur van NIVRA-Nyenrode en het College van Bestuur van Nyenrode Business Universiteit. Wij zeggen dank aan de voorzitter en de leden van de visitatiecommissie voor hun bereidheid deel te nemen aan deze beoordeling en voor de toewijding waarmee ze hun taak hebben uitgevoerd. Ook gaat onze dank uit naar de staf van de betrokken opleidingen voor hun inspanningen en hun medewerking aan deze beoordeling. Quality Assurance Netherlands Universities mr. C.J. Peels directeur drs. J.G.F. Veldhuis voorzitter bestuur QANU / Accountancy, NIVRA-Nyenrode, Nyenrode Business Universiteit 5

6 QANU / Accountancy, NIVRA-Nyenrode, Nyenrode Business Universiteit 6

7 DEEL I: ALGEMEEN DEEL QANU / Accountancy, NIVRA-Nyenrode, Nyenrode Business Universiteit 7

8 QANU / Accountancy, NIVRA-Nyenrode, Nyenrode Business Universiteit 8

9 1. De visitatie NIVRA-Nyenrode Taak en samenstelling van de commissie De samenstelling van de commissie is totstandgekomen mede aan de hand van suggesties vanuit NIVRA-Nyenrode. De samenstelling is vervolgens in conceptvorm voorgelegd aan de hiervoor genoemde opleidingen teneinde hen in de gelegenheid te stellen bezwaren aan te tekenen, een en ander conform C van het QANU-kader. Van deze mogelijkheid is geen gebruikgemaakt. Vervolgens is de commissie door het QANU-bestuur vastgesteld. De visitatiecommissie bestond uit de volgende personen: Prof.dr. A.J. (André) Bindenga RA, voorzitter, EUR; Prof.dr. J.J.A. (Hans) Leenaars RA; Prof.dr. J.A. (Jaap) van Manen RA, RUG en PWC; Prof.dr. H. (Henri) Olivier, Universiteit Gent, België; Prof.dr. D.M. (Dirk) Swagerman, RUG; Drs. J.H. (Hanne) Ten Berge (onderwijskundige), UU; Drs. L. (Liesbeth) Smulders (onderwijskundige), LEI; C.J. (Christiaan) Sneep, studentlid, VU; Drs. M.J.C. (Marie-Jet) Fennema, secretaris QANU. In bijlage A zijn de curricula vitae van de leden opgenomen. De commissieleden en de secretaris hebben door het tekenen van de onafhankelijkheidsverklaring kenbaar gemaakt een volkomen onafhankelijke positie ten opzichte van de te visiteren opleidingen in te kunnen nemen en vrij te zijn van elk denkbare verstrengeling van belangen. De taak van de commissie was om op basis van de door NIVRA-Nyenrode aan te leveren informatie en door middel van ter plaatse te voeren gesprekken: 1. een oordeel te geven over de verschillende kwaliteitsaspecten van de opleidingen, zoals beschreven in het QANU-kader; 2. op basis daarvan vast te stellen of de opleidingen naar haar oordeel voldoen aan de criteria voor basiskwaliteit; 3. de aspecten van de opleidingen te identificeren die naar haar oordeel voor verbetering vatbaar zijn. Werkwijze commissie De visitatiecommissie heeft het visitatiebezoek voorbereid op basis van de studiegids, de zelfstudie van de opleiding, de analyse van de zelfstudie en tevoren opgevraagde aanvullende informatie. De bevindingen zijn gehanteerd bij de gesprekken en de verdere oordeelsvorming van de commissie. De commissie heeft in de vergadering voorafgaande aan het bezoek afspraken gemaakt over een taakverdeling in de aandachtsgebieden binnen de commissie. Dit betekende overigens niet dat de leden zich in hun oordeelsvorming tot de hun toebedeelde aandachtsgebieden beperkten. Voorafgaande aan het bezoek werd de commissieleden gedurende enige tijd toegang verschaft tot de website en digitale leeromgeving van de opleidingen. Het visitatiebezoek duurde twee dagen en verliep volgens het als bijlage B bijgevoegde programma. Tijdens het bezoek zijn gesprekken gevoerd met verschillende betrokkenen, zoals de opstellers van de zelfstudie, het bestuur van NIVRA-Nyenrode en de president van Nyenrode Business Universiteit, docenten, studenten, verantwoordelijken voor de kwaliteitszorg, leden van de curriculumcommissies, QANU / Accountancy, NIVRA-Nyenrode, Nyenrode Business Universiteit 9

10 leden van de examencommissies, studieadviseurs en alumni. Bovendien werd door de commissie allerlei ter tafel liggend informatiemateriaal geraadpleegd, zoals onderwijsliteratuur, tentamenopgaven, richtlijnen en regelingen voor stages en scripties, evaluatieverslagen van het onderwijs, roosters, opzet en eindtermen van modulen, notulen van de opleidingscommissie en examencommissie, diverse beleidsstukken en dergelijke. Voorafgaand aan het bezoek is een selectie van de laatste 25 eindscripties opgevraagd. Ieder commissielid heeft minimaal twee scripties beoordeeld aan de hand van het beoordelingsformulier dat QANU daarvoor hanteert. De bevindingen zijn onderling besproken. De beoordeling van de commissieleden is vergeleken met de waardering door de opleidingen om vast te stellen of het eindniveau van de opleiding adequaat wordt bewaakt. Daarnaast is de beoordeling van de eindwerken een goede steekproef om vast te stellen of de beoogde eindkwalificaties worden gerealiseerd. Tijdens het bezoek is ook tijd gereserveerd voor een inloopspreekuur. NIVRA-Nyenrode heeft haar studenten en docenten tijdig geïnformeerd over deze mogelijkheid om de visitatiecommissie persoonlijk te spreken. Er is geen gebruikgemaakt van het spreekuur. Bijzondere situatie Bij de visitatie van de opleidingen NIVRA-Nyenrode is sprake van een bijzondere situatie. Bij de visitatie zijn, gaande het visitatieproces, verbeteringen doorgevoerd die door de visitatiecommissie zijn meegenomen in de uiteindelijke beoordeling. De reden is dat er vlak voor het bezoek een wetswijziging heeft plaatsgevonden met ingrijpende gevolgen voor de te visiteren opleidingen NIVRA-Nyenrode. Kort voor het bezoek, in het najaar 2006, is de Wet Toezicht Accountantsorganisaties van kracht geworden en is er een einde gekomen aan de verantwoordelijkheid van het Examenbureau voor de opleidingen NIVRA-Nyenrode. Het Examenbureau bepaalde voor die tijd de exameneisen en daarmee indirect zowel de eindtermen als de kwaliteitsborging van de opleidingen van NIVRA- Nyenrode. In de praktijk werden ook de contouren van het onderwijs door het Examenbureau voorgeschreven. Met het wegvallen van het Examenbureau werd NIVRA-Nyenrode zelf verantwoordelijk voor de vormgeving van haar opleidingen. Tijdens het bezoek in november 2006 constateerde de visitatiecommissie een aantal tekortkomingen in aspecten van de wetenschappelijke oriëntatie in met name de bacheloropleiding. De visitatiecommissie heeft een aantal verbetersuggesties gedaan, bijvoorbeeld het verhogen van de aandacht voor academische vaardigheden, het geven van meer colleges op NIVRA-Nyenrode, het aantrekken van docenten met actuele onderzoekservaring en het invoeren van een bachelorscriptie. Na afloop van het bezoek heeft de visitatiecommissie NIVRA-Nyenrode in de gelegenheid gesteld om concrete verbeterplannen aan de visitatiecommissie voor te leggen voor de volgende punten: het toevoegen van een bachelorscriptie, het organiseren van meer centraal onderwijs in de bacheloropleiding, het verhogen van het wetenschappelijke personeel met actuele onderzoekservaring, de begeleiding van bachelorstudenten bij de profielkeuze en het verhogen van de kwaliteit van de scripties. NIVRA-Nyenrode herkende de tekortkomingen en had voor een aantal ervan reeds in een eerder stadium verbetermaatregelen in gang gezet. Door het wegvallen van het Examenbureau en de toegenomen eigen verantwoordelijkheid, heeft NIVRA-Nyenrode meer mogelijkheden gekregen om een eigen invulling te geven aan de wetenschappelijke vorming in de bachelorfase. Op 17 januari 2007 heeft NIVRA-Nyenrode per memo een aantal verbeterplannen en aanvullingen op de zelfstudie aan de visitatiecommissie voorgelegd. De informatie had betrekking op het toevoegen van een bachelorscriptie, het organiseren van meer centraal onderwijs in de bacheloropleiding, het verhogen van het wetenschappelijke personeel met actuele onderzoekservaring, de samenstelling en werkwijze van de examencommissies, het organiseren van alumnionderzoeken, de begeleiding van bachelorstudenten bij de profielkeuze en het verhogen van de kwaliteit van de scripties. Op 25 januari 2007 heeft de visitatiecommissie de informatie besproken. De commissie kon zich vinden in de uitgezette richting van de verbeterplannen, maar vond op een aantal onderdelen nadere QANU / Accountancy, NIVRA-Nyenrode, Nyenrode Business Universiteit 10

11 aanscherping noodzakelijk. De visitatiecommissie wilde in algemene zin weten hoe NIVRA-Nyenrode het wetenschappelijke klimaat binnen NIVRA-Nyenrode wilde versterken en in hoeverre daarbij inbedding plaatsvindt in de wetenschappelijke omgeving van Nyenrode Business Universiteit. Verder wilde de commissie ook dat de eindtermen van de masteropleiding Accountancy en Auditing voor de Bestuurlijke Informatieverzorging werden aangescherpt. De visitatiecommissie heeft NIVRA- Nyenrode bij brief van 30 januari 2007 over haar bevindingen geïnformeerd. Vervolgens hebben de voorzitter en secretaris van de visitatiecommissie de bevindingen op 2 februari 2007 besproken met de directeur van NIVRA-Nyenrode en de programmamanager Accountancy. Op 12 februari 2007 heeft NIVRA-Nyenrode, met en onder verantwoordelijkheid van het College van Bestuur van de Nyenrode Business Universiteit, concrete verbeterplannen inclusief streefdoelen, aan de visitatiecommissie voorgelegd. Op 16 februari 2007 is de visitatiecommissie bijeengekomen om de verbeterplannen te bespreken. De visitatiecommissie heeft geconstateerd dat de Nyenrode Business Universiteit en NIVRA-Nyenrode de aanbevelingen van de visitatiecommissie adequaat hebben opgepakt en goed hebben uitgewerkt in concrete verbeterplannen ten einde de wetenschappelijke oriëntatie in het algemeen en in het bijzonder van de bacheloropleiding te verhogen. De visitatiecommissie heeft, gelet op de getoonde daadkracht en de verbeterplannen van NIVRA-Nyenrode, vertrouwen in de toekomst en acht alle opleidingen van NIVRA-Nyenrode accreditabel. In het onderliggende beoordelingsrapport zijn de verbeterplannen van NIVRA-Nyenrode in het oordeel meegenomen. Schematisch overzicht van tekortkomingen, aanbevelingen en verbetermaatregelen NIVRA-Nyenrode Facet F2 F3 F4 F10 F3 F4 F12 F14 F15 Tekortkoming Wooriëntatie in Bachelor Wooriëntatie algemeen Aanbevelingen Integratieve scriptie in bachelorfase. Meer aandacht voor academische vaardigheden. Versterken wetenschappelijk klimaat. Meer wetenschappelijk personeel, meer hoogleraren en minder freelancers. Meer centraal onderwijs, vooral in de bacheloropleiding. Verbetermaatregelen Opnemen van een integratieve scriptie van 7-8 EC, zelfstandig te maken. In te voeren per najaar 2007 voor studenten die in 2003 zijn gestart. Aparte positionering vanaf Invoeren vanaf academic research papers. Summercourses (onderzoeksproject) vanaf Reservering 2.5 miljoen voor stimuleren onderzoek (o.a. PhD) en aantrekken wp. Verdere inbedding van NIVRA- Nyenrode in Nyenrode Business Universiteit. Uitbreiding vaste wp-staf van 10.8 fte naar 15 fte per januari 2008 en terugdringen, dan wel bijscholen freelancers zonder onderzoekservaring. Uitbreiden promovendi van 6 naar 10 per januari Verhogen inzet gepromoveerde docenten van 8% naar 15% per juli Vergroten band student-universiteit, o.a. door verdubbeling centrale colleges in bachelor, per Summercourses in elk bachelorjaar, per QANU / Accountancy, NIVRA-Nyenrode, Nyenrode Business Universiteit 11

12 F7 F16 F20 F17 F Studiebegeleiding intensiveren; Vanaf voorjaar 2007 gerichte meer aandacht voor profielkeuze begeleiding, o.a. informatie over in bacheloropleiding en verschillen in beroepsuitoefening. proactiever bij scriptiebegeleiding. scriptie; scriptievolgsysteem. Proactievere begeleiding bij maken Verhogen kwaliteit scripties. Versterken methodologieonderwijs. 2 e scriptiebeoordelaar en begeleiding door wp omhoog (90% scriptanten). Mogelijk maken van Summercourse voor het schrijven van de scriptie. Aandacht in premasterfase voor methodologie. Afspraken Maken werkveld over faciliteren bij schrijven scriptie. Werkafspraken taken examencommissie, per uitwerken. december Interne kwaliteitszorg uitwerken; Vanaf 2006 elke 3 jaar een alumnionderzoek F19 Taken examencommissie F19 F1 Hiaat in eindterm BIV Ma Accountancy alumnionderzoek. Aanscherpen eindtermen BIV. volgens PDCA-cyclus. Aanpassing eindterm Ma Accountancy: diepgaand inzicht in het gehele vakgebied van de BIV. Na het opstellen van het conceptbeoordelingsrapport door de secretaris, heeft de commissie de tekst per besproken. Na vaststelling door de visitatiecommissie is de rapportage in het kader van de hoor- en wederhoorprocedure aangeboden aan NIVRA-Nyenrode. Ten slotte is na bespreking van de ontvangen reacties de tekst bijgesteld. Vervolgens heeft de bestuurlijke toetsing nog geleid tot enkele verduidelijkingen en wijzigingen in het rapport. Het rapport is door de commissie in zijn definitieve vorm vastgesteld per telefonische conferentie op 15 juni QANU / Accountancy, NIVRA-Nyenrode, Nyenrode Business Universiteit 12

13 4. Beoordeling en referentiekader 4.1 Beoordeling De opleiding is in de eerste plaats getoetst aan de criteria van de NVAO, de zogenoemde 21 facettenlijst. Deze 21 facetten zijn samengenomen in zes onderwerpen: 1. Doelstellingen; 2. Programma; 3. Personeel; 4. Voorzieningen; 5. Kwaliteitszorg; 6. Resultaten. Voor elk van deze zes onderwerpen geeft de commissie een samenvattend oordeel, waarbij volgens de regels van de NVAO de tweedeling Voldoende/Onvoldoende is gehanteerd. Op het niveau van de 21 facetten is differentiatie in de oordelen aangebracht, met behulp van een vierpuntsschaal: Excellent: best practice, kan (inter)nationaal als voorbeeld dienen; Goed: de kwaliteit stijgt uit boven de basiseisen; Voldoende: voldoet aan de basiseisen van het facet; datgene wat van een universitaire wetenschappelijke opleiding verwacht mag worden; Onvoldoende: voldoet niet aan de basiseisen van het facet. De commissie heeft conform het verzoek van QANU de score voldoende als standaardscore gehanteerd. Deze score voldoende wordt gebruikt wanneer de opleiding voldoet aan het criterium. Voor een score goed moet de opleiding zich duidelijk positief onderscheiden. In de opleidingsrapporten wordt bij elk facet kort aangegeven op welke gegevens de commissie zich baseert en tot welk oordeel de commissie is gekomen. Daarbij is gebruikgemaakt van beschikbare documenten waaronder vooral de zelfstudies en informatie op grond van de gevoerde gesprekken. Informatie uit de ene bron is steeds geconfronteerd met informatie uit de andere. De commissie heeft tevens tot taak die aspecten van de opleiding te identificeren welke naar haar oordeel voor verbetering vatbaar zijn. Daarom komen in het opleidingsrapport ook opmerkingen, kanttekeningen of aanbevelingen voor die niet alleen een rol spelen bij de onderbouwing van het oordeel en de score per facet, maar die tevens aangeven op welke aspecten verbetering mogelijk zou zijn. Het geven van suggesties tot verbetering impliceert op zich dus geenszins dat de opleiding op dit moment op dat facet noodzakelijk onvoldoende scoort. In haar afweging heeft de commissie waar nodig ook rekening gehouden met de gehele context en het ontwikkelingsstadium van de opleiding. Daarbij is steeds zorgvuldig afgewogen of eventuele verbeterpunten qua aantal of gewicht de basiskwaliteit van een facet niet aantasten. QANU / Accountancy, NIVRA-Nyenrode, Nyenrode Business Universiteit 13

14 QANU / Accountancy, NIVRA-Nyenrode, Nyenrode Business Universiteit 14

15 DEEL II: OPLEIDINGSDEEL QANU / Accountancy, NIVRA-Nyenrode, Nyenrode Business Universiteit 15

16 QANU / Accountancy, NIVRA-Nyenrode, Nyenrode Business Universiteit 16

17 1. De bacheloropleiding Accountancy en de masteropleidingen Accountancy en Auditing en Accountancy en Controlling aan de Nyenrode Business Universiteit Administratieve gegevens Bacheloropleiding Accountancy: Naam opleiding: Accountancy CROHO-nummer: Niveau: Bachelor Oriëntatie: Wo Studielast: 180 EC Graad: Bachelor Variant(en): Deeltijd Locatie(s): Breukelen en regionaal Einddatum accreditatie: 31 december 2007 Masteropleiding Accountancy en Auditing: Naam opleiding: Accountancy en Auditing CROHO-nummer: Niveau: Master Oriëntatie: Wo Studielast: 60 EC Graad: Master Variant(en): Deeltijd Locatie(s): Breukelen en regionaal Einddatum accreditatie: 31 december 2007 Masteropleiding Accountancy en Controlling: Naam opleiding: Accountancy en Controlling CROHO-nummer: Niveau: Master Oriëntatie: Wo Studielast: 60 EC Graad: Master Variant(en): Deeltijd Locatie(s): Breukelen Einddatum accreditatie: 31 december 2007 Het bezoek van de commissie aan NIVRA-Nyenrode, School of Accountancy en Controlling van de Nyenrode Business Universiteit vond plaats op 28 tot en met 30 november Structuur en organisatie van de faculteit NIVRA-Nyenrode valt onder de aangewezen Nyenrode Business Universiteit. Alle leden van de faculty zijn in dienst van Nyenrode. De faculty wordt weer ter beschikking gesteld aan NIVRA-Nyenrode. De faculty is concentrisch opgebouwd. Dat wil zeggen dat er per vakgebied vakgroepen zijn gevormd en de kern daarvan bestaat uit een facultylid. Dit is, op één vakgroep na, een hoogleraar die QANU / Accountancy, NIVRA-Nyenrode, Nyenrode Business Universiteit 17

18 verantwoordelijk is voor onderwijs en onderzoek. In de schil daaromheen bevinden zich de leden van de vak- en kerngroepen. Dit zijn freelance medewerkers die vanuit de praktijk meedenken over de inrichting van het onderwijs. In de tweede schil bevinden zich de docenten. Dit zijn eveneens freelance medewerkers die samen met de hoogleraren en de leden van de vak- en kerngroepen het onderwijs verzorgen. Binnen Nyenrode Business Universiteit zijn er twee schools, te weten de Business School en de NIVRA-Nyenrode School of Accountancy & Controlling. De laatste school, die in een stichting is ondergebracht, heeft als doel het geven van onderwijs en executive education en het doen van onderzoek op het terrein van accountancy en controlling. De stichting kent een stichtingsbestuur dat als directie opereert en een Raad van Toezicht. De Raad van Toezicht wordt gevormd door de directeur van het bureau NIVRA en het College van Bestuur van Nyenrode. De Raad van Toezicht heeft instemmingsrecht op de beleidsplannen, de begroting en de jaarrekening. De directieleden maken op hun beurt deel uit van het managementteam van Nyenrode. Er is periodiek overleg tussen het bestuur van de Stichting NIVRA-Nyenrode en de president en de rector van de Universiteit. Met de nieuwe Wet Toezicht Accountantsorganisaties van oktober 2006, is ook de betrokkenheid van het NIVRA ten aanzien van NIVRA-Nyenrode verminderd. De directie van NIVRA-Nyenrode vormt samen met de programmamanager Accountancy het managementteam. Dat team stuurt het proces van beleid en uitvoering, ontvangt voorstellen en rapportages vanuit de vak- en kerngroepen en secretariaten en bespreekt deze ter besluitvorming. De NIVRA-Nyenrode School of Accountancy & Controlling is onderverdeeld in twee afdelingen, te weten de afdeling Accountancy en de afdeling Controlling. Bij de afdelingen zijn alle opleidingen rond de afzonderlijke gebieden ondergebracht. QANU / Accountancy, NIVRA-Nyenrode, Nyenrode Business Universiteit 18

19 Figuur 1. Organogram NIVRA-Nyenrode Nyenrode Business Universiteit NIVRA (voorzitter CvB) (rector) (directeur) Raad van Toezicht Curatorium RC Bestuur/directie Faculty (vakgroepen NN en centers Nyenrode) Stafafdelingen Secretariaat Accountancy Secretariaat Controlling Curcie Acc. Curcie Contr. Excie Acc. Excie Contr. BSc Accountancy MSc Accountancy Postmaster RA MSc Controlling Postmaster RC 1.1. Invoering bachelor-masterstructuur en afbouw ongedeelde opleidingen: stand van zaken Halverwege de jaren negentig heeft het Koninklijk NIVRA er voor gekozen om de beroepsopleiding tot registeraccountant in samenwerking met de huidige Nyenrode Business Universiteit te academiseren. De opleiding werd toen onder de naam Information Management in het CROHO opgenomen. Mede naar aanleiding van de visitatie van de Inspectie Hoger Onderwijs, is de opleiding Information Management in het studiejaar omgezet in een doctoraalopleiding Accountancy. Deze opleiding is daarna ondergebracht in de Stichting NIVRA-Nyenrode, waardoor er nog meer afstand ontstond tussen de opleiding en de beroepsorganisatie. In is de opleiding in stappen omgezet naar de bachelor- en masterstructuur. Voor studenten die in de ongedeelde opleiding zijn begonnen, geldt een overgangsprogramma. In 2005 zijn de eerste bachelorstudenten afgestudeerd van het overgangsprogramma. In december 2007 zullen de eerste studenten van het nieuwe bachelorprogramma afstuderen. Vanaf juli 2006 worden er geen ongedeelde doctoraaldiploma s meer uitgereikt. De ongedeelde opleiding Accountancy kende twee afstudeerrichtingen, Accountancy en Auditing en Accountancy en Controlling. De afstudeerrichtingen zijn omgezet in respectievelijk de masteropleiding Accountancy en Auditing en de masteropleiding Accountancy en Controlling. Beide masteropleidingen sluiten aan op de bacheloropleiding Accountancy. De bacheloropleiding kent aan het einde een voorsorteertraject gericht op genoemde masteropleidingen. QANU / Accountancy, NIVRA-Nyenrode, Nyenrode Business Universiteit 19

20 Genoemde bachelor- en masteropleidingen maken onderdeel uit van een opleidingscontinuüm (zie figuur 2). Na de masteropleiding kunnen in beide richtingen vervolgopleidingen worden gevolgd. Voor de accountants een postmasteropleiding Registeraccountant en voor de controllers een postmasteropleiding Registercontroller die naast de titel van Registercontroller, ook de titel van Executive Master of Finance and Control met zich meebrengt. Beide opleidingstrajecten vormen het theoretische deel van de opleiding tot respectievelijk Registeraccountant en Registercontroller. De postinitiële accountantsopleiding, en in het verlengde daarvan ook de bachelor- en masteropleiding Accountancy, is op 27 juni 2006 beoordeeld op de naleving van Europese en nationale richtlijnen voor de opleiding voor registeraccountant, door een panel van de QANU, in opdracht van het Examenbureau Registeraccountants. De opleiding tot Registercontroller is op 8 november 2005 beoordeeld door een panel van de NVAO in opdracht van de Vereniging van Registercontrollers en de negen betrokken instellingen. Figuur 2. Opleidingscontinuüm en instroomstructuur, onder vermelding van de nominale studieduur 1 jaar post-master RA Executive Master Finance and Control (RC) 2,5 jaar 2 jaar 0.5 jaar profieldeel accountancy master Controlling profieldeel controlling 1,5 jaar pre-master Accountancy HBO-BE pre-master Accountancy HBO-AA HBO-RA master Accountancy premaster Controlling HBO HBO 4 1/2 jaar totaal bachelor Accountancy post-hbo Non-Financials HBO, WO 1,5 jaar propedeuse VWO QANU / Accountancy, NIVRA-Nyenrode, Nyenrode Business Universiteit 20

21 1.2. Het beoordelingskader Doelstellingen opleiding F1: Domeinspecifieke eisen De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Beschrijving Inleiding onderwijs- en wetenschapsvisie opleidingen NIVRA-Nyenrode Visie op onderwijs De complete domeinspecifieke eisen zijn als bijlage C toegevoegd. Zoals bij 1.1 genoemd, zijn de opleidingen van NIVRA-Nyenrode van oorsprong beroepsgerichte opleidingen en kreeg de wetenschappelijke vorming eigenlijk pas halverwege de jaren negentig echt zijn beslag. Ook het wetenschappelijk onderzoek in het vakgebied kent een relatief korte traditie. Tot oktober 2006 bepaalde het Examenbureau in grote lijnen hoe de opleidingen vormgegeven moesten worden. Met het van kracht worden van de Wet Toezicht Accountantsorganisaties en de daaruit voortvloeiende nieuw ingestelde Commissie Eindtermen Accountantsopleiding, is voor NIVRA-Nyenrode meer ruimte ontstaan om een eigen invulling te geven aan de opleidingen, in het bijzonder aan de wetenschappelijke vorming in het initiële deel van de opleiding. De onderwijsvisie van NIVRA-Nyenrode moet in het licht van de ontstaansgeschiedenis worden gezien. NIVRA-Nyenrode verwijst bij de uitwerking van haar onderwijsvisie naar de Commissie-Franssen, die in 2001 een advies uitbracht over accreditatiekaders en onderscheid maakte tussen drie mogelijke doelstellingen van het wetenschappelijk onderwijs, te weten 1) academische vorming 2) de opleiding tot professioneel docent of onderzoeker en 3) de opleiding tot academisch professional, bijvoorbeeld arts. De opleidingen van NIVRA-Nyenrode vallen in derde categorie en hebben als doel om studenten te leren op adequate wijze, wetenschappelijke kennis op het terrein van accountancy en controlling beroepsmatig toe te passen en daardoor een bijdrage te leveren aan de maatschappelijke betekenis van dit terrein. Het onderwijs van Accountancy is lange tijd vakgericht geweest. De invoering van de bachelormasterstructuur in 2003 is aangegrepen om een aantal veranderingen door te voeren. Zo is het programma verder gemodulariseerd. Er is meer samenhang in het programma gebracht en er is meer aandacht voor de wetenschappelijke component gekomen. Ook het didactisch concept is gewijzigd; colleges krijgen het karakter van werkcolleges en het behandelen van de theorie in hoorcolleges wordt tot een minimum beperkt; studenten worden geacht de theorie zelfstandig te bestuderen terwijl docenten het leerproces volgen. Dit didactische concept wordt toegepast op zowel de vakmatige theorie als op de wetenschappelijke theorieën en publicaties. Om de academische vorming van studenten te bevorderen, is een meer betekenisgerichte leerstijl geïntroduceerd. Een leerstijl die inhoudt dat studenten zelf artikelen analyseren, bredere verbanden leggen en een eigen visie ontwikkelen. Het kunnen relateren, structureren en kritisch verwerken, zijn daarin belangrijke te verwerven competenties. Hoewel de visitatiecommissie het belang van verwerking van de leerstof en de rol die werkcolleges hierin kunnen spelen onderschrijft, merkt ze op dat het afschaffen van hoorcolleges niet noodzakelijk een verbetering is. Hoorcolleges bieden de mogelijkheid om studenten een gestructureerd betoog te geven, gelardeerd met goede voorbeelden en verwijzingen naar de actualiteit. Zeker wanneer tijdens hoorcolleges activerende technieken worden ingezet passen hoorcolleges in een didactisch concept waarin studenten worden aangezet tot het actief verwerken van leerstof. QANU / Accountancy, NIVRA-Nyenrode, Nyenrode Business Universiteit 21

22 Het onderwijs typeert zich door het behandelen van de theorie in combinatie met een casus uit de praktijk. Studenten worden betrokken bij de bespreking van de theorie en de behandeling van de cases vindt plaats in de vorm van (sub)groepsbesprekingen. Studenten worden gestimuleerd om van en met elkaar te leren en samen te werken. Bij een aantal vakken bij Accountancy wordt ook gewerkt met referaten, werkstukken, groepsopdrachten en presentaties. Bij Controlling wordt vervolgens de theorie ook nog door middel van een praktijkopdracht in de eigen praktijksituatie toegepast. Dit is bij ruim de helft van de vakken in deze masteropleiding het geval. Zie ook facet 10, afstemming tussen vormgeving en inhoud. Het wetenschapsgebied van Accountancy en Controlling Het wetenschapsgebied van Accountancy omvat het geheel van vraagstukken met betrekking tot de kwaliteiten waaraan informatie moet voldoen en het inrichten en functioneren van systemen ten behoeve van besluitvorming, beheersing en verantwoording in en omtrent organisaties. Het gaat daarbij in het bijzonder om informatie van economische aard. Het onderzoek kan zich op basis van actuele inzichten richten op het oplossen van praktijkproblemen op een wetenschappelijk verantwoorde wijze, op het leveren van een bijdrage aan theorievorming of op de samenhang tussen beide. Het wetenschapsgebied Accountancy omvat twee deelgebieden die zich van elkaar onderscheiden door verschil in functie. Het wetenschapsgebied Auditing is gericht op vraagstukken met betrekking tot het beoordelen van de informatie en de inrichting en het functioneren van systemen. Het wetenschapsgebied Controlling is gericht op het bepalen van de kwaliteiten waaraan informatie moet voldoen en het inrichten en functioneren van systemen. In Nederlandse en internationale publicaties bestaat overeenstemming over de hoofdonderwerpen van de kennisdomeinen. De NIVRA-Nyenrodeopleidingen zijn mede hierop gebaseerd. Het wetenschapsgebied van de Controlling kan gezien worden als een brug tussen de Accountancy en de (Bedrijfs)Economie en Bedrijfskunde. Bij Controlling ligt een sterke nadruk op de systemen voor besluitvorming en beheersing en op de informatie die nodig is voor het afleggen van verantwoording. Mede als gevolg van deze specialisatie heeft de controlling zich tot een eigen wetenschapsgebied ontwikkeld. Desalniettemin wordt een geïntegreerde benadering nagestreefd met naastliggende vakgebieden zoals de Gedragswetenschappen, de (Bedrijfs)Economie, de Bedrijfskunde, de Informatiekunde en de Juridische- en Fiscale Wetenschappen. Dat betekent dat diverse invalshoeken bij onderzoek aan de orde kunnen zijn. Ook de steeds groter wordende reikwijdte van informatiesystemen maakt dat onderzoekers van verschillende vakgebieden hun onderzoek integreren. Daarom is bij de inrichting van de opleidingen NIVRA-Nyenrode gekozen voor een interdisciplinaire benadering in opleiding en onderzoek. Actuele ontwikkelingen in de samenleving In de opleidingen van NIVRA-Nyenrode wordt ingespeeld op de actuele ontwikkelingen in het veld. In de zelfstudie wordt een aantal ontwikkelingen opgesomd. Zoals het feit dat door de boekhoudschandalen, het belang van ethiek en het bewustzijn van de publieke- en persoonlijke verantwoordelijkheden van de beroepsgroep is toegenomen en de regels voor de beroepsgroep zijn uitgebreid. Een andere ontwikkeling is dat door het internationale opereren van bedrijven, de behoefte aan beheersing, risicoreductie en verantwoording is toegenomen. Daarbij hebben bestaande organen andere taken gekregen, waardoor er meer behoefte is aan institutioneel toezicht. Voorts zijn de ontwikkelingen op het gebied van de informatie- en communicatietechnologie van invloed op het informatiesysteem, de verslaggeving en de controle. Daarnaast is de betekenis gegroeid van beheersingssystemen en de aandacht van het publiek voor corporate governance, wat onder meer heeft geleid tot diverse nationale- en internationale gedragscodes zoals de Nederlandse Corporate Governance code. Ook zijn er accentverschuivingen en veranderingen waarneembaar in wet- en regelgeving in de richting van internationale harmonisatie, zijn er trends in de verslaggeving en is de behoefte aan transparantie en verantwoording toegenomen. En tot slot vindt er om zekerheid aan de informatie toe te voegen, verbreding plaats van de controle- naar de assurancefunctie. QANU / Accountancy, NIVRA-Nyenrode, Nyenrode Business Universiteit 22

23 Kenmerken van de bachelor- en masteropleidingen Accountancy van NIVRA-Nyenrode In de zelfstudie wordt een opsomming gegeven van wat de bachelor- en masteropleidingen van NIVRA-Nyenrode typeert: een combinatie van werken en studeren: Accountancy-studenten zijn zonder uitzondering in de externe, interne of overheidsaccountancy werkzaam. Het is formeel een deeltijdopleiding en geen duale opleiding. De opleiding is immers niet verantwoordelijk voor het werken in de praktijk en er worden ook geen EC voor gegeven; een combinatie van centraal onderwijs op de locatie Nyenrode en decentraal onderwijs op meerdere locaties in het land; de omvang van de accountancyopleidingen; circa studenten; de verbondenheid van de verschillende fasen in het opleidingscontinuüm: de bachelor-, masteren postmasteropleiding vormen het theoretische deel van de opleiding tot Registeraccountant. Parallel aan de laatste fase van het theoretische deel, wordt bovendien een driejarige praktijkopleiding gevolgd; het is mogelijk de postmasteropleiding te volgen nog voordat studenten met de masterscriptie zijn begonnen; het theoretisch deel van het accountantsexamen werd tot 1 oktober 2006 afgenomen onder verantwoordelijkheid van het Examenbureau Registeraccountants (EB-RA, verder EB genoemd). Kenmerken van de masteropleiding Controlling Deeltijdonderwijs: hoewel de studenten veelal in de beroepspraktijk werkzaam zijn, kan de opleiding los daarvan worden gevolgd; centraal onderwijs op de locatie Nyenrode in groepen van maximaal 55 studenten; de omvang van de masteropleiding: ruim 240 studenten; de scheiding tussen de masteropleiding Controlling en de Executive Master Finance and Control: in tegenstelling tot de accountancyopleidingen, moeten studenten eerst de masteropleiding Controlling afgerond hebben en relevante werkervaring hebben opgedaan voordat met de vervolgopleiding kan worden begonnen; bij de masteropleiding worden docenten van zowel Nyenrode als NIVRA-Nyenrode ingezet: voor de bedrijfskundige vakken worden hoogleraren van de Business School gevraagd, voor de accountancyvakken hoogleraren van de Accountantsopleiding van NIVRA-Nyenrode. Domeinspecifieke eisen bachelor- en masteropleiding Accountancy In oktober 2006 is de Wet toezicht accountantsorganisaties (WTA) van kracht geworden en is een einde gekomen aan de verantwoordelijkheid van het Examenbureau voor de accountantsopleidingen. Tot dan toe bepaalde een landelijk Examenbureau de exameneisen voor elk tentamen en daarmee ook de eindtermen van de bachelor- en de masteropleiding Accountancy. Met de wetswijziging zijn de taken van het Examenbureau overgenomen door de Commissie Eindtermen Accountantsopleiding die zich op de postmasteropleiding Accountancy richt, waarvoor nationale en internationale (wettelijke) kaders en richtlijnen gelden (de Achtste EG-Richtlijn). De richtlijn stelt minimumeisen aan het niveau en de inhoud van de opleidingen en het examen van toekomstige accountants. Voor de bachelor- en masteropleidingen Accountancy is geen aparte eindtermencommissie. De eindtermen van de bachelor- en masteropleidingen Accountancy zijn afgeleid van de toelatingseisen en eindtermen van de postmasteropleiding Registeraccountant. De domeinspecifieke eisen zijn tot stand gekomen in onderling overleg tussen de universiteiten en het NIVRA en zijn gedifferentieerd naar het in de praktijk vereiste theoretische en wetenschappelijke competentieniveau. De theoretische opleidingen hebben als doel om op basis van academische vorming studenten vanuit een werk-studiecombinatie voor te bereiden op een adequate beroepsmatige toepassing van wetenschappelijke kennis op het gebied van accounting en auditing. In de opleidingen staat de functie van de controlerende accountant, met de daarbij behorende adviesfunctie, centraal. Eindtermen bacheloropleiding Accountancy In de zelfstudie staat dat het doel van de bacheloropleiding Accountancy tweeërlei is. Ten eerste is het een onderdeel in het opleidingscontinuüm tot Registeraccountant. Ten tweede is het een zelfstandige QANU / Accountancy, NIVRA-Nyenrode, Nyenrode Business Universiteit 23

24 opleiding waarbij afgestudeerden het niveau van junior assistent-accountant en gevorderd assistentaccountant bereiken. Het profiel en de bijbehorende eindtermen zijn te verdelen in drie categorieën: wetenschappelijke, vakmatige en algemene vaardigheden. De laatste vaardigheden zijn weer te verdelen in: leervaardigheid, communicatieve vaardigheden en ethische afweging. De eindtermen van de bacheloropleiding Accountancy zijn: a. Afgestudeerden hebben kennis van de grondslagen van de Accountancy, te weten de kernvakgebieden: Auditing & Assurance, Financial Accounting en Bestuurlijke Informatieverzorging en de ondersteunende vakgebieden: (Belasting)Recht, Statistiek, en Management Accounting. b. Afgestudeerden zijn in staat om de eerste beginselen van wetenschapsbeoefening (statistiek en kennis van vaktermen) toe te passen en hebben kennis en inzicht in de beroepspraktijk. Studenten kunnen zelfstandig en in teamverband werken en beschikken over communicatieve vaardigheden. c. Afgestudeerden beschikken over basiskennis en inzicht in de wetenschapsbeoefening, zowel de kernvakgebieden als de ondersteunende vakgebieden. d. Afgestudeerden zijn op de hoogte van actuele ontwikkelingen ten aanzien van corporate governance; de internationale aspecten van het Geld- en Bankwezen; ICT en de rol en betekenis ervan voor de informatievoorziening en verslaggeving; controle, objecten en technieken bij verschillende soorten assurancewerkzaamheden; de toegenomen behoefte aan beheersing en risicoreductie; de eigen oordeelsvorming en het ethisch handelen met betrekking tot risico s tot fraude, misstanden en assurance en tot slot het kennen van de eigen beperkingen wanneer het gaat om assurancevraagstukken. Eindtermen masteropleiding Accountancy In de zelfstudie staat dat het doel van de masteropleiding Accountancy tweeërlei is. De masteropleiding is enerzijds een fase in de opleiding tot registeraccountant en anderzijds een zelfstandige opleiding die opleidt tot het competentieniveau van een beginnende controleleider. Het profiel en de bijbehorende eindtermen zijn te verdelen in drie categorieën: wetenschappelijke, vakmatige en algemene vaardigheden. De laatste vaardigheden zijn weer te verdelen in: leervaardigheid, communicatieve vaardigheden en ethische afweging. Eindtermen masteropleiding Accountancy, in aanvulling op de bacheloropleiding: a. Afgestudeerden kunnen verschillende typen wetenschappelijk onderzoek verrichten, zowel individueel als in teamverband. b. Afgestudeerden hebben diepgaand inzicht in de vakgebieden Bestuurlijke Informatieverzorging, Externe Verslaggeving, Auditing en Risicoanalyse, en kennis en inzicht in de met deze vakgebieden verbonden aspecten van interne beheersing en geautomatiseerde systemen. c. Afgestudeerden beschikken over vaardigheden om oplossingen voor problemen te vinden, belangen tegen elkaar af te wegen, tot een gefundeerd oordeel te komen, ethische aspecten en verschillende invalshoeken te onderkennen en dit alles op de juiste wijze te communiceren. d. Afgestudeerden zijn op de hoogte van actuele ontwikkelingen ten aanzien van corporate governance; Amerikaanse externe verslaggeving; nieuwe regelgeving op het gebied van de ethiek; nieuwe vormen van externe verslaggeving, het verwerken van ethische aspecten in de oordeelsvorming en het communiceren middels managementletters. Het profieldeel Controlling in de bacheloropleiding Accountancy De bacheloropleiding Accountancy kent naast een profieldeel Accountancy, ook een profieldeel Controlling. Inhoudelijk sluit het profieldeel Controlling aan bij de ingangseisen en de eindtermen van de masteropleiding Controlling. Hierna wordt ingegaan op de masteropleiding Controlling. Domeinspecifieke eisen masteropleiding Controlling De domeinspecifieke eisen van de masteropleiding Controlling zijn afgeleid van het beroeps- en opleidingsprofiel, zoals dat door de beroepsorganisatie Vereniging van Register Controllers (VRC) is opgesteld, en zijn afgeleid van de beroepspraktijk van de Registercontroller. Het ontwikkelen van wetenschappelijke kwaliteiten is nadrukkelijk in de masteropleiding komen te liggen. Het profiel is tevens geactualiseerd op basis van een recent onderzoek door NIVRA-Nyenrode in samenwerking QANU / Accountancy, NIVRA-Nyenrode, Nyenrode Business Universiteit 24

25 met de VRC en het NIVRA. De beroepspraktijk van de controller kan als volgt kan worden omschreven: De controller vervult de financieel-economische en administratieve functie van de organisatie en bewaakt deze; de controller is het bedrijfseconomische geweten van de organisatie. Een controller vervult op bedrijfseconomisch terrein een spilfunctie en is daarom nauw verbonden met de topleiding van de organisatie. Hierbij worden drie rollen onderscheiden, te weten een 1) vertrouwensrol, 2) een beheersingsrol en 3) een ondersteunende rol. 1) In de vertrouwensrol verleent de controller betrouwbaarheid aan de accountingcijfers en bewaakt hij of zij de aansluiting op wet- en regelgeving. 2) In de beheersingsrol houdt de controller toezicht op een adequate bedrijfsvoering. 3) In de ondersteunende rol ondersteunt de controller de realisatie van de bedrijfsstrategie, door middel van het ontwerpen en implementeren van een effectief managementcontrolsysteem, en het actief geven van advies en informatie aan leden van het bedrijf. Er is sprake van een ontwikkeling van de rol van de controller, zowel in de richting van verbreding als verdieping. Het opleidingsprogramma van de VRC voor de Registercontroller is wat de hoofdvakken betreft aangepast aan de masteropleiding. De hoofdvakken zijn voor de masteropleiding Controlling, Finance, Management Accounting, Bestuurlijke Informatieverzorging, Organisatiekunde en Strategie. Het profiel en de bijbehorende eindtermen zijn te verdelen in drie categorieën: wetenschappelijke, vakmatige en algemene vaardigheden. De laatste vaardigheden zijn weer te verdelen in: leervaardigheid, communicatieve vaardigheden en het kunnen maken van ethische afwegingen. De eindtermen van de masteropleiding Controlling zijn: a. Afgestudeerde controllers beschikken over actuele state of the art inhoudelijke kennis van, inzicht in en overzicht over de bedrijfs- en informatieprocessen; de relatie ervan met de omgeving; en beschikken over vaardigheden om leemten in het functioneren van de organisatie op een goede manier te presenteren. b. Afgestudeerde controllers zijn in staat om integer, objectief en oplossingsgericht op te treden. c. Afgestudeerde controllers zijn in staat om zich verder te ontwikkelen en te blijven leren met behulp van tijdens de opleiding ontwikkelde vaardigheden. d. Afgestudeerde controllers zijn in staat om (vak)kennis integraal toe te passen op de actuele praktijkproblematiek. e. Afgestudeerde controllers kunnen verschillende typen wetenschappelijk onderzoek verrichten, zowel individueel als in teamverband. f. Afgestudeerde controllers hebben diepgaand inzicht in de vakgebieden Finance, Management Accounting, Organisatiekunde, Strategie en Bestuurlijke Informatieverzorging en kennis en inzicht in de met deze vakgebieden verbonden aspecten van interne beheersing en geautomatiseerde systemen. g. Afgestudeerde controllers beschikken over vaardigheden om oplossingen voor problemen te vinden, belangen tegen elkaar af te wegen, tot een gefundeerd oordeel te komen, ethische aspecten en verschillende invalshoeken te onderkennen en dit alles op de juiste wijze te communiceren. Oordeel De visitatiecommissie is van mening dat de eindtermen van de verschillende opleidingen die nog voor de wetswijziging tot stand zijn gekomen, goed zijn afgestemd op de instroomeisen en eindtermen van de (post)masteropleidingen van de Registeraccountant en Registercontroller, waarvoor nationale en, in het geval van de Registeraccountant, internationale richtlijnen gelden. Alhoewel studenten in de regel na de bacheloropleiding doorgaan met één van de masteropleidingen, vindt de commissie dat studenten die besluiten om dit toch niet te doen, vanuit de opleidingen voldoende bagage hebben meegekregen om te kunnen functioneren op het niveau van respectievelijk (junior/gevorderd) assistent-accountant of (beginnend) controller. De visitatiecommissie merkt tot slot op dat NIVRA-Nyenrode ten tijde van het visitatieproces in de eindtermen van de masteropleiding Accountancy, voor wat betreft het vakgebied Bestuurlijke Informatieverzorging, een wijziging heeft aangebracht. In de eindtermen staat nu dat studenten een diepgaand inzicht moeten hebben ten aanzien van het gehele vakgebied van de Bestuurlijke QANU / Accountancy, NIVRA-Nyenrode, Nyenrode Business Universiteit 25

26 Informatieverzorging. Feitelijk was daar al eerder invulling aan gegeven doordat NIVRA-Nyenrode de eindtermen Bestuurlijke Informatieverzorging van de gezamenlijke vakhoogleraren hanteert als richtlijn voor de uitwerking van het curriculum van Bestuurlijke Informatieverzorging. Er bestaat een geïnstitutionaliseerd proces om de eindkwalificaties af te leiden van wetgeving en beroepsprofielen van beroepsorganisaties. Daarnaast wordt de inhoud van de hoofdvakken afgestemd in de Permanente Werkgroep Accountancy (PWA). De afstemming op de eisen van vakgenoten en de beroepspraktijk is daarmee goed. Bacheloropleiding Accountancy: het oordeel van de commissie is goed. Masteropleiding Accountancy en Auditing: het oordeel van de commissie is goed. Masteropleiding Accountancy en Controlling: het oordeel van de commissie is goed. F2: Niveau: Bachelor en Master De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor of een Master. Beschrijving In de bijlage van de zelfstudie wordt een overzicht gegeven van de mate waarin de afzonderlijke delen voldoen aan de Dublin-descriptoren. NIVRA-Nyenrode gaat bij de opzet en invulling van de verschillende opleidingen uit van een opleidingscontinuüm tot respectievelijk Registeraccountant en Registercontroller. De bachelor- en masteropleidingen zijn weliswaar formeel aparte opleidingen met formele uitstapmomenten, maar functioneren in de praktijk niet als zodanig. Dat resulteert erin dat de bachelor- en masteropleidingen feitelijk niet opleiden tot een eindniveau in het beroepenveld. In de praktijk echter zullen de meeste studenten hun opleidingstraject vervolgen. Op het moment van visiteren constateerde de visitatiecommissie bij vooral de bacheloropleiding onvolkomenheden in het behalen van de Dublin-descriptoren ten aanzien van het wetenschappelijke niveau; te weten Toepassen van kennis en inzicht en de Oordeelsvorming. Het bestuur van NIVRA-Nyenrode heeft reeds een aantal maatregelen genomen. Zo is in de bacheloropleiding een verplichte integratieve eindscriptie opgenomen van 7-8 EC. Het onderwerp van deze scriptie moet multidisciplinair zijn en mag niet gerelateerd zijn aan een casus uit de praktijk van de kantoren waar de studenten werken. De scriptie wordt in het najaar van 2007 ingevoerd. Alle bachelorstudenten die thans bezig zijn met hun opleiding, ook degenen die eind 2007 hopen af te studeren, moeten deze scriptie maken. NIVRA-Nyenrode zal extra aandacht schenken aan de opstart van het scriptieproces, met name voor de eerste groep bachelorstudenten. Verder zullen met ingang van studiejaar de zogenaamde Academic Research Papers worden ingevoerd, conform het model dat Nyenrode Business Universiteit reeds hanteert bij andere opleidingen. Ook heeft NIVRA- Nyenrode maatregelen genomen om per studiejaar het aantal dagen waarop studenten colleges volgen op de campus, te verdubbelen. Het gaat dan met name om die elementen die de wetenschappelijke oriëntatie moeten versterken. Onderdeel hiervan vormt de jaarlijkse summercourse, waar studenten werken aan een onderzoeksproject waarin de samenhang en integratie van de gevolgde vakken aan de orde komt. De summercourses worden gegeven door de wetenschappelijke staf. Bij facet 3 wordt nader ingegaan op de wetenschappelijke oriëntatie en bij de facetten 4 en 14 wordt nader ingegaan op de eisen die worden gesteld aan het wetenschappelijk onderwijs en het personeel. Oordeel Bacheloropleiding Accountancy De visitatiecommissie meent dat de opleiding voldoende aandacht besteed aan de aspecten oordeelsvorming en communicatie. Het aspect leervaardigheden is voldoende uitgewerkt en studenten worden goed voorbereid op een vervolgstudie. De visitatiecommissie constateert dat op het moment van visiteren de descriptoren gericht op kennis en inzicht onvoldoende worden uitgewerkt, dat studenten onvoldoende op de hoogte worden gebracht van recente ontwikkelingen in het vakgebied en onvoldoende worden getraind om verbanden te leggen tussen de verschillende disciplines. Ook vindt de commissie dat de descriptor communicatie onvoldoende wordt gehaald. NIVRA-Nyenrode heeft, mede gestimuleerd door de QANU / Accountancy, NIVRA-Nyenrode, Nyenrode Business Universiteit 26