Netverklaring 2015 Betuweroute

Transcriptie

1 Netverklaring 2015 Betuweroute op basis van de Spoorwegwet geldigheidsperiode: dienstregelingjaar 2015 zondag 14 december 2014 t&m zaterdag 12 december 2015 Eindversie april 2014

2 Versiebeheer Versie Datum publicatie Omschrijving november 2013 Eerste concept november 2012 Tweede concept november Consultatieronde december 2013 Eindversie 1.0, vrijgegeven april 2014 Aanvulling netverklaring 2015 Betuweroute gepubliceerd Verschillenlijst netverklaring 2015 versie 1.1 ten opzichte van netverklaring 2015 versie 1.0 Thema NV 2015 v1.1 ten opzichte van NV 2015 v1.0 Algemeen Een redactionele verbeteringsslag. Capaciteitsverdeling Producten en Diensten a) aangepaste dienstregelingssnelheid op de Havenspoorlijn opgenomen (paragraaf ) b) categorisering van spoorlengtes ten behoeve van aanvraag van emplacementcapaciteit toegevoegd (paragraaf ) c) actualisering criteria ten behoeve van aanvragen in de ad hoc fase (paragraaf ) d) indienen aanvraag in Donna voor spoorwegondernemingen met Donna aansluiting toegevoegd (paragraaf ) a) Actualisering Dienstenpakket 1: minimumtoegangspakket in lijn met aanpassing paragraaf (paragraaf 5.2) b) Actualisering standaardpatroonpaden (paragraaf 5.2) c) Esso Buiten (paragraaf 5.3.4) Gebruiksvergoeding Disclaimer Esso Buiten opgenomen (paragraaf 6.3.4) Bijlage 6 Procedure onrechtmatig gebruik huursporen aangepast Bijlage 16 Generieke plannormen opgenomen voor machinisten- en locwissel Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 2 van 162

3 Inhoudsopgave 1. Algemene informatie Inleiding Doel Wettelijk kader Juridische status Structuur van de netverklaring Geldigheid en wijzigingen Verspreiding Contactadres nadere informatie Goederencorridors Samenwerking met andere beheerders van spoorweginfrastructuur Begrippenlijst Vereisten voor toegang Inleiding Vereisten voor toegang Overeenkomsten en algemene voorwaarden Operationele voorwaarden Buitengewoon vervoer Gevaarlijke stoffen Eisen met betrekking tot spoorvoertuigen Eisen met betrekking tot bedrijfsvoering en personeel Eisen met betrekking tot informatielevering Kosten bij niet of onvoldoende nakomen van afspraken en voorwaarden uit vorige paragrafen Operationele spelregels ketenregie Spoorweginfrastructuur Inleiding Exploitatiegebied Kenmerken van de railinfrastructuur Gebruiksbeperkingen Betrouwbaarheid, beschikbaarheid en operationele kwaliteit van de infrastructuur Stations, afstanden tussen stations Laad- en losplaatsen voor goederenvervoer Opstel-, rangeer- en andere voorzieningen Infrastructuurontwikkeling Capaciteitsverdeling Inleiding en wettelijk kader Uitgangspunten in het verdelingsproces Het verdelingsproces Capaciteitsverdeling bij overbelaste infrastructuur en kaderovereenkomsten Capaciteitsverdeling voor onderhoud en/of grootschalige (ver)-of nieuwbouw Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 3 van 162

4 4.6 Niet gebruikte capaciteit Buitengewoon vervoer Treindienstleiding Capaciteitsverdeling voor opstel- en rangeervoorzieningen Operationele samenwerking Producten en diensten Inleiding Dienstenpakket 1: minimumtoegangspakket Dienstenpakket 2: toegang tot voorzieningen Dienstenpakket 3: aanvullende diensten Dienstenpakket 4: ondersteunende diensten Prestatieregelingen Studies en andere diensten Gebruiksvergoeding Inleiding Tariferingsbeginselen Tarieven Prestatieregelingen Omzetbelasting en wijzigingen op regelingen uit de Netverklaring Facturering BIJLAGE 1: Beheergrenzen tussen ProRail en Keyrail BIJLAGE 2: Lijst van begrippen BIJLAGE 3: Consultatieverslag BIJLAGE 4: Baanvakken met gebruiksbeperkingen...96 BIJLAGE 5: Algemene klachten- en geschillenregelingen BIJLAGE 6: Operationele voorwaarden, Procedure onrechtmatig gebruik huursporen, operationele spelregels ketenregie, huisregels, bedrijfsvergunningen BIJLAGE 7: Afspraken ProRail Keyrail over het baanvak traject Zevenaar Zevenaar grens BIJLAGE 8: Standaardoverzichten treindienstafwikkeling BIJLAGE 9: Specificatie van rapportages BIJLAGE 10: Informatieverstrekking door spoorwegondernemingen over de samenstelling van rangeerdelen op havenemplacementen en Kijfhoek BIJLAGE 11: Overbelaste infrastructuur BIJLAGE 12: Geëlektrificeerde baanvakken; bovenleidingsspanning BIJLAGE 13: Beweegbare spoorbruggen in het gebied van de Betuweroute BIJLAGE 14: Openbare laad- en losplaatsen BIJLAGE 15: Tankinstallaties binnen het gebied van de Betuweroute BIJLAGE 16: Plannormen dienstregeling en emplacement BIJLAGE 17: Aanvraagformulier dienstregelingsontwerp BIJLAGE 18: Overzicht emplacementsporen Keyrail BIJLAGE 19: <leeg> Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 4 van 162

5 BIJLAGE 20: Inkoop en levering van tractie-elektriciteit en voorwaarden met betrekking tot de dienst Toegang tot de bovenleiding BIJLAGE 21: Algemene Voorwaarden toegangsovereenkomst Betuweroute BIJLAGE 22: Model-toegangsovereenkomst BIJLAGE 23: Lokale bedrijfsregels Betuweroute Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 5 van 162

6 1. Algemene informatie 1.1 Inleiding Deze Netverklaring is opgesteld door Keyrail B.V. 1 Keyrail is een besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid. Aandeelhouders zijn ProRail B.V., Havenbedrijf Rotterdam N.V. en Havenbedrijf Amsterdam N.V. 2 Keyrail exploiteert de Betuweroute op grond van de tussen Keyrail en de Minister van Infrastructuur en Milieu (voorheen Minister van Verkeer en Waterstaat) gesloten overeenkomst. Keyrail en ProRail hebben ter uitvoering hiervan nadere afspraken gemaakt, eveneens vastgelegd in een overeenkomst. Keyrail draagt onder meer zorg voor het verdelen van capaciteit, het voeren van de Verkeersleiding en het in stand houden van de infrastructuur. ProRail heeft Keyrail gemachtigd: toegangsovereenkomsten af te sluiten voor het gebruik van de Betuweroute die in paragraaf is beschreven, capaciteit met vervoerders overeen te komen. Keyrail is gehouden om de verplichtingen uit de Spoorwegwet na te leven als ware zij beheerder. Een exemplaar van de volmacht is op te vragen via de One Stop Shop van Keyrail (OSS@keyrail.nl) De taakverdeling tussen Keyrail en ProRail betreft ook een goede invulling en borging van andere interfaces tussen beide organisaties. Dit betreft onder andere afspraken over bijsturing, het gebruik van planningsinstrumenten die ProRail in beheer heeft en de onderlinge consultatie bij de voorbereiding van beslissingen die een grensoverschrijdend effect hebben. Om bij gerechtigden verwarring te voorkomen, hanteert Keyrail in deze netverklaring het begrip exploitant. Keyrail geeft hiermee aan dat klanten Keyrail direct kunnen aanspreken op het nakomen van haar verplichtingen die voortvloeien uit bijvoorbeeld de netverklaring dan wel de toegangsovereenkomst Betuweroute. Het is niet de bedoeling van Keyrail om de algemene, abstract geformuleerde verplichtingen die op ProRail als beheerder dan wel concessiehouder rusten, in dit begrip te betrekken. Keyrail beschikt voor het veilig beheer van de spoorweginfrastructuur over een veiligheidsmanagementsysteem zoals bedoeld in Richtlijn 2004/49/EG, artikel 9. Op dit veiligheidsmanagementsysteem is door de Inspectie Leefomgeving en Transport (voorheen Inspectie Verkeer en Waterstaat) een erkenning verleend met geldigheid tot 21 april Keyrail B.V., ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel te Rotterdam onder nummer Bouw- en Handelmaatschappij Hallum B.V., een 100% dochter van de Gemeente Amsterdam. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 6 van 162

7 Keyrail gaat zorgvuldig om met informatie. Keyrail gebruikt gegevens alleen voor het doel waarvoor die gegevens gevraagd en beschikbaar gesteld zijn. Keyrail stelt (commerciële) gegevens en andere informatie van relaties, medewerkers en derden niet zonder hun toestemming ter beschikking aan anderen, tenzij daartoe een wettelijke verplichting bestaat. Als het handelen van Keyrail niet voor alle gerechtigden dezelfde uitwerking heeft, hanteert Keyrail steeds principes van non-discriminatie, transparantie en toetsbaarheid. Keyrail geeft de netverklaring Betuweroute uit. De netverklaring Gemengde net is een uitgave van ProRail. Tezamen vormen deze twee delen de netverklaring zoals bedoeld in artikel 58 van de Spoorwegwet. Keyrail heeft het proces van consultatie en redactie voor de netverklaring Betuweroute 2015 uitgevoerd. De eindverantwoordelijkheid van de beheerder rust bij ProRail. De netverklaring is gebaseerd op de officieel bekendgemaakte regelgeving op 11 november 2013 en waarvan de inwerkingtreding ook vóór of op die datum officieel is bekendgemaakt. De netverklaring 2015 Betuweroute loopt behoudens uitdrukkelijke vermelding niet vooruit op wet- en regelgeving die nog in ontwikkeling is. Daar waar in dit document wordt gesproken over de netverklaring, heeft dat uitsluitend betrekking op de Betuweroute Geografie De Betuweroute is de railverbinding voor goederen tussen de Rotterdamse haven en de Duitse grens bij Zevenaar. Er zijn drie deeltracés: - de Havenspoorlijn (de spoorlijn Maasvlakte 2 - Kijfhoek), - het A15-tracé (de spoorlijn Kijfhoek - Zevenaar), - het tracé Zevenaar Zevenaar grens. De Betuweroute sluit bij Zevenaar aan op de spoorlijn Arnhem-Oberhausen. De Betuweroute heeft een aantal emplacementen: - Maasvlakte Oost, - Maasvlakte West 3, - Europoort, - Botlek, - Pernis, - Waalhaven Zuid, - Waalhaven Oost, - Kijfhoek, - IJsselmonde, - Centraal Uitwisselpunt (CUP) Valburg. 3 In Maasvlakte West is ook Maasvlakte West-West opgenomen Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 7 van 162

8 De Betuweroute sluit op verschillende plaatsen aan op het gemengde net: ter hoogte van Kijfhoek en IJsselmonde op de spoor Rotterdam-Dordrecht, bij Meteren/Geldermalsen op de spoorlijn Amsterdam-Utrecht-Den Bosch, bij Elst op de spoorlijn Arnhem-Nijmegen. De exacte grenzen zijn beschreven in bijlage 1. Daarnaast geeft de Betuweroute toegang tot raccordementen en stamlijnen en tot bij Keyrail in beheer zijnde laad- en losplaatsen. En via de stamlijnen tot terminals. De raccordementen en stamlijnen zijn onderdeel van de hoofdspoorweginfrastructuur zoals beschreven in artikel 2 van de Spoorwegwet De terminals liggen buiten het exploitatiegebied van Keyrail, zo ook de spooraansluitingen Scope van Keyrail De scope van Keyrail omvat: Capaciteitsmanagement en Verkeersleiding 4 van de Havenspoorlijn en het A15-tracé en alle aangrenzende emplacementen, inclusief Kijfhoek, Rotterdam Feijenoord en Rotterdam IJsselmonde, Instandhouding (exclusief vernieuwing 5 ) van de Havenspoorlijn en het A15-tracé en alle aangrenzende emplacementen met uitzondering van Kijfhoek, het voeren van een calamiteitenorganisatie voor de Betuweroute, Keyrail biedt daarbij aan de spoorwegondernemingen een veilig infrastructuursysteem Betuweroute aan, het leveren van overige diensten en producten conform Richtlijn 2012/34/EU, het handelen conform de Algemene Voorwaarden toegangsovereenkomst 6 in geval van schades, het aanbieden van doorgaande standaardpatroonpaden op de Betuweroute naar Duitsland v.v. via Zevenaar-Zevenaar grens, het uitvoeren van de Verkeersleiding op het traject Zevenaar Zevenaar grens (zie ook paragraaf 1.1.3). 4 In opdracht van Keyrail wordt de taak van het leiden van het verkeer over de infrastructuur, zoals bedoeld in artikel 16 lid 1 onder c van de Spoorwegwet 2003, rechtstreeks en onder verantwoordelijkheid van ProRail verzorgd op de post Kijfhoek op de hoofdspoorweginfrastructuur die Keyrail exploiteert. De uitvoering van de werkzaamheden vindt plaats binnen de kaders van: - wet- en regelgeving, - deze netverklaring Betuweroute en de toegangsovereenkomst Betuweroute met de daarop gebaseerde werkprocessen, - het veiligheidsmanagementsysteem van Keyrail, - de handboeken en werkwijzen Verkeersleiding en Treindienstleiding van ProRail. Nadere afspraken over de verkeersleiding op het baanvak Zevenaar- Zevenaar grens zijn beschreven in bijlage 7. 5 ProRail is verantwoordelijk voor (de werkzaamheden met betrekking tot) vervangings- en uitbreidingsinvesteringen in het Keyrailexploitatiegebied. Keyrail verzorgt het capaciteitsverdelingsproces in verband met deze werkzaamheden. 6 Zie bijlage 21 Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 8 van 162

9 1.1.3 Afspraken tussen ProRail en Keyrail over het traject Zevenaar-Zevenaar Grens Keyrail biedt via het baanvak Zevenaar Zevenaar-grens doorgaande treinpaden aan tussen Rotterdam en Duitsland. Dit traject is onderdeel van het gemengde net. ProRail draagt daarom voor dit deel de eindverantwoordelijkheid voor de capaciteitsverdeling, Verkeersleiding en instandhouding. ProRail en Keyrail hebben voor dit samenloopbaanvak de volgende afspraken gemaakt: Keyrail voert de Verkeersleiding conform de specificaties van ProRail, ProRail en Keyrail stemmen de verdeling van treinpaden via Arnhem en de paden via de Betuweroute, gegeven de beschikbare capaciteit, af met als doel dat alle klantvragen optimaal en non-discriminatoir worden gehonoreerd, conform de daarvoor geldende regels, Keyrail wikkelt aanvragen in de ad-hoc fase af voor paden op de Betuweroute. Zie voor een samenvatting van de afspraken tussen ProRail en Keyrail bijlage Doel De netverklaring verschaft spoorwegondernemingen en andere gerechtigden de informatie die nodig is voor de toegang tot en het gebruik van de Betuweroute. Daartoe behoort informatie over de spoorweginfrastructuur, over de capaciteitsverdelingsprocedures, over de producten en diensten die Keyrail aanbiedt en over de gebruiksvergoedingen. 1.3 Wettelijk kader De netverklaring 2015 is een netverklaring zoals bedoeld in de Spoorwegwet, artikel 58, en in Richtlijn 2012/34/EU 7, artikel Juridische status Algemene opmerkingen De netverklaring is gebaseerd op de officieel bekendgemaakte regelgeving op 1 november 2013 en waarvan de inwerkingtreding ook vóór of op die datum officieel is bekendgemaakt. De netverklaring 2015 loopt behoudens uitdrukkelijke vermelding niet vooruit op wet- en regelgeving die nog in ontwikkeling is. Betuweroute ProRail heeft bij het opstellen van de navolgende passage met betrekking tot de exploitatie van de Betuweroute gehandeld alsof de voorgenomen verlenging van de per 1 september 2013 geëxpireerde Overeenkomst tussen de Staat, ProRail BV, Havenbedrijf Rotterdam NV en Haven Amsterdam met betrekking tot afspraken Betuweroute en van de daarop aansluitende tussen Keyrail BV en ProRail BV gesloten Samenwerkingsovereenkomst Exploitatie Betuweroute reeds 7 Richtlijn 2012/34/EU van het Europees Parlement en de Raad van 26 februari 2001 inzake de toewijzing van spoorweginfrastructuurcapaciteit en de heffing van rechten voor het gebruik van spoorweginfrastructuur alsmede de veiligheidscertificering. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 9 van 162

10 tot stand is gekomen. Met betrekking tot de exploitatie van de Betuweroute vanaf 1 januari 2015 is het onder paragraaf 1.1 vermelde voorbehoud eveneens van toepassing. Binnen het kader van de beheerconcessie wordt de Betuweroute de goederenspoorweg van Maasvlakte via Kijfhoek naar Zevenaar geëxploiteerd door Keyrail, waarbij ProRail als houder van de beheerconcessie als enige verantwoordelijk is voor de nakoming van de wettelijke op de beheerder rustende verplichtingen met betrekking tot het beheer. De netverklaring 2015 wordt onder verantwoordelijkheid van ProRail uitgegeven in twee afzonderlijke delen, te weten een deel "netverklaring 2015 Betuweroute" met gegevens omtrent de Betuweroute en een deel "netverklaring 2015 Gemengde net", dat de informatie bevat voor de overige door ProRail beheerde spoorwegen, in het vervolg aangeduid met het gemengde net. Tezamen vormen deze twee delen de netverklaring zoals bedoeld in de Spoorwegwet artikel 58 voor de hoofdspoorweginfrastructuur waarvoor ProRail op grond van de beheerconcessie het beheer voert. De netverklaring Betuweroute 2015 wordt, voor zover betrekking hebbend op het tijdvak tot en met 31 december 2014, namens ProRail opgesteld en bekendgemaakt door Keyrail, krachtens een door ProRail verleende volmacht met ingang van 1 september 2013, volgens welke volmacht Keyrail de bevoegdheden van ProRail als houder van een concessie mag uitoefenen zoals in die volmacht omschreven. De tekst van de desbetreffende volmacht is te raadplegen op de website van ProRail, De netverklaring is gebaseerd op de vigerende regelgeving op de datum van uitgifte. Naast de Richtlijn is de door de Europese Unie opgestelde verordening van kracht. Keyrail heeft de netverklaring 2015 opgesteld na overleg met de betrokken gerechtigden (zie bijlage 3). Via een consultatieprocedure wordt dit document in concept aan gerechtigden aangeboden. Hierop is een reactietermijn van vier weken van toepassing. Keyrail heeft de netverklaring toegezonden aan de Autoriteit Consument & Markt (ACM). Indien gedurende de looptijd van de netverklaring wijzigingen optreden van (onderdelen van) wet- en regelgeving, maakt Keyrail de ingangsdatum ervan kenbaar maken aan de gerechtigden. Keyrail operationaliseert daarnaast overgangsregelingen die de in die wet- en regelgeving zijn opgenomen Aansprakelijkheid Keyrail heeft de netverklaring zorgvuldig opgesteld. Keyrail aanvaardt echter geen aansprakelijkheid voor eventuele schade die voortvloeit uit kennelijke fouten. Bij verschillen tussen de Nederlandstalige en een Engelstalige uitgave van deze netverklaring is de Nederlandstalige versie bindend. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 10 van 162

11 1.4.3 Klachten, geschillen en conflictafhandeling Keyrail neemt geschillen met betrekking tot de capaciteitsverdeling voor de jaardienst in behandeling op basis van de Geschillenregeling Capaciteitsverdeling (paragraaf ). Keyrail behandelt klachten en geschillen over andere onderwerpen (waaronder ook klachten over de netverklaring 2015) volgens de Algemene Klachten- en Geschillenregeling Keyrail (bijlage 5). Toepassing van deze klachten- en geschillenregelingen laat onverlet dat partijen bij een toegangsovereenkomst of kaderovereenkomst het recht hebben om de ACM schriftelijk te vragen om te onderzoeken of Keyrail hen oneerlijk behandeld, gediscrimineerd of anderszins benadeeld heeft 8. De ACM behandelt ook klachten over het verloop en de uitkomst van capaciteitsverdeling. Meer informatie over de ACM is te vinden op Structuur van de netverklaring Keyrail volgt de afspraken die de in Railnet Europe (RNE) verenigde infrastructuurbeheerders hebben gemaakt voor een uniforme hoofdstukindeling van de netverklaring. Inhoudelijk uitgangspunt voor dit RNE-stramien is bijlage I van Richtlijn 2012/34/EU. 1.6 Geldigheid en wijzigingen Tijdvak van geldigheid De netverklaring 2015 is van toepassing op: 1. de toegang tot en het gebruik van de infrastructuur van de Betuweroute in de periode van dienstregelingjaar 2015, 2. de behandeling van capaciteitsaanvragen ten behoeve van dienstregelingjaar 2015 (jaardienst en ad hoc). De jaardienstregeling 2015 loopt van zondag 14 december 2014 tot en met zaterdag 12 december 2015, zoals vastgesteld door RNE conform Richtlijn 2012/34/EU. Gegevens in deze netverklaring over de periode na 12 december 2015 zijn indicatief Aanvullingen en wijzigingen Keyrail publiceert wijzigingsbladen indien omstandigheden hebben plaatsgevonden die van invloed kunnen zijn op de bedrijfsvoering van de spoorwegondernemingen. Daarnaast kunnen wijzigingen van (inhoudelijke of verwijzingen naar) publiekrechtelijke regelingen aanleiding zijn voor een wijzigingsblad. Keyrail legt elk wijzigingsblad ter consultatie voor aan de gerechtigden, voordat publicatie plaatsvindt. Voor dergelijke tussentijdse aanvullingen hanteert Keyrail een reactietermijn van vier weken. 8 artikel 71 lid 1 en lid 2 van de Spoorwegwet Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 11 van 162

12 1.6.3 Verschillen met de voorgaande uitgave Onder versiebeheer (pagina 2 en verder) is de verschillenlijst te vinden met daarin een opsomming van de verschillen tussen de huidige versie van de netverklaring en de voorgaande versie. 1.7 Verspreiding De netverklaring 2015 Betuweroute en de daarop verschenen aanvullingen zijn toegankelijk via internet 9. Daar staat steeds een netverklaring bijgewerkt met de tot dan toe verschenen aanvullingen, in zowel de Nederlandse als de Engelse taal. Keyrail zendt de netverklaring en de aanvullingen in digitale vorm kosteloos toe aan gerechtigden die een toegangsovereenkomst met Keyrail hebben afgesloten of in het proces van afsluiten van een toegangsovereenkomst met Keyrail zitten. Het document kan per aan OSS@keyrail.nl worden opgevraagd. 1.8 Contactadres nadere informatie Keyrail verstrekt spoorwegondernemingen en andere gerechtigden nadere informatie over de onderwerpen uit de netverklaring. U kunt zich daarvoor wenden tot: Keyrail BV, Postbus 108, 3330 AC Zwijndrecht Bezoekadres: Develsingel 11, 3333 LD Zwijndrecht Telefoon: + 31 (0) OSS@keyrail.nl Goederencorridors Voor de goederencorridors werkt Keyrail samen met andere beheerders van infrastructuur aan het opzetten van een Europees netwerk voor goederenvervoer. In de navolgende tabel 1.1 zijn de trajecten vermeld die deel uitmaken van het spoorwegnet in Nederland en die onderdeel zijn van de daarbij vermelde goederencorridors zoals bedoeld in de Verordening (EU) Nr. 913/2010 van 22 september 2010 inzake het Europese spoorwegnet voor concurrerend goederenvervoer. Een deel van het capaciteitsverdeelproces wordt ook door deze corridors afgehandeld en niet meer door Keyrail. In de navolgende tabel 1.1 zijn de trajecten vermeld die deel uitmaken van het spoorwegnet in Nederland en die onderdeel zijn van de daarbij vermelde internationale goederencorridors. 9 te raadplegen via de website van Keyrail ( > capaciteitsverdeling > netverklaring) Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 12 van 162

13 tabel 1.1. Internationale goederencorridors met trajectdelen in Nederland Corridor nr. Traject in Nederland Hoofdtraject van de goederencorridor RFC 1 (operationeel vanaf november 2013) RFC 2 (operationeel vanaf november 2013) Maasvlakte Kijfhoek Zevenaar (grens) / Amsterdam Westhaven - Zevenaar (grens) Maasvlakte - Kijfhoek - Roosendaal (grens) Zeebrugge - Antwerpen / Rotterdam / Amsterdam- Duisburg - Bazel - Milaan - Genua Rotterdam - Antwerpen - Luxemburg - Metz - Dijon - Lyon / Bazel RFC 8 (operationeel vanaf november 2015) Maasvlakte - Kijfhoek - Zevenaar (grens)* * alternatieve routeringen nog in onderzoek Bremerhaven / Rotterdam / Antwerpen - Aken / Berlijn - Warschau - Terespol - Kaunas Vanuit de corridororganisaties heeft Keyrail, in nauwe samenwerking met RNE als preferred supplier van werkwijzen en methodes, invulling gegeven aan de te nemen maatregelen. De noodzakelijke informatie is door alle corridororganisaties gepubliceerd in het Corridor Information Document. De contactgegevens van de corridororganisaties zijn: De bedrijf: contactgegevens EEIG van Corridor de corridorganisaties Rotterdam - Genoa zijn: EWIV bezoekadres: Hahnstraße Frankfurt am Main, Duitsland telefoon: info@corridor1.eu internet: Samenwerking met andere beheerders van spoorweginfrastructuur Keyrail werkt samen met de beheerders van aangrenzende spoorweginfrastructuur. Deze samenwerking betreft o.a.: bedrijf: Corridor 2 bezoekadres: 9, place de la Gare L-1616 Luxembourg telefoon: info@corridorc.eu internet: capaciteitsverdeling: om doorgaande treinpaden voor internationaal (of beheergrensoverschrijdend) verkeer aan te kunnen bieden in geval van internationale aanvragen, Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 13 van 162

14 afstemming van bijvoorbeeld de planning van onderhouds- en beheeractiviteiten die uitwerking hebben op het verkeer van en naar andere beheergebieden, Verkeersleiding: afspraken over de regeling en bijsturing van het (beheer)grensoverschrijdend treinverkeer, als gevolg van de te verwachten ingrijpende buitendienststellingen op Duits grondgebied tussen Emmerich en Oberhausen, werken de infrastructuurbeheerders intensief samen. Indien er sprake is van een situatie waarbij innovaties noodzakelijk zijn om het treinverkeer te faciliteren, kan in overleg met ProRail en DB Netz aanpassing van deze netverklaring plaatshebben. RailNetEurope (RNE) RailNetEurope (RNE) werd opgericht in januari Als een non-profitorganisatie van infrastructuurbeheerders en spoorwegcapaciteitverdelende instanties, wijdt zij zich aan het faciliteren van internationaal verkeer op de Europese railinfrastructuur. RNE heeft als doelstellingen om ondersteuning te bieden aan spoorwegondernemingen in hun internationale activiteiten (zowel voor goederen als reizigers) en het verhogen van de efficiëntie van de processen van de infrastructuurbeheerders. De leden van RNE harmoniseren gezamenlijk de voorwaarden in het internationale spoorvervoer en introduceren een gemeenschappelijke aanpak ter bevordering van de Europese spoorwegbranche met profijt voor de gehele spoorwegindustrie in Europa. Keyrail is sinds 2007 lid van de RNE. RNE telt momenteel 37 leden. Meer informatie over de RNE is te vinden op One Stop Shop De leden van de RNE hebben One Stop Shops opgericht die functioneren als een netwerk van klantcontactpunten. Om een internationaal treinpad aan te vragen hoeft een spoorwegonderneming alleen contact op te nemen met één van deze One Stop Shops, die daarna het gehele proces van internationale afstemming in gang zet en begeleidt. De One Stop Shop Keyrail draagt in nauw overleg met de betrokken beheerders zorg voor: inlichtingen over de toegang tot de infrastructuur van het eigen beheergebied, inlichtingen over producten en diensten, coördineren en afhandelen van aanvragen voor capaciteit voor elk internationaal treinpad, afhandelen van aanvragen voor capaciteit voor binnenlands vervoer, inbrengen in het jaarlijkse dienstregelingsproces van aanvragen voor de eerstvolgende dienstregelingsperiode, het doen van voorstellen voor treinpaden over het gehele internationale traject. De coördinatie daarvan verloopt hoofdzakelijk via de RNE-applicatie Path Coordination System. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 14 van 162

15 Een lijst met de contactgegevens van de One Stop Shops is beschikbaar op de website van RNE ( De One Stop Shop van Keyrail is bereikbaar op: Hoofdgebouw Kijfhoek (eerste etage) postadres: Postbus 108, 3330 AC Zwijndrecht bezoekadres: Develsingel 11, 3333 LD Zwijndrecht telefoon: +31 (0) fax: +31 (0) Diensten en systemen van RNE Op de website van RNE ( is informatie te raadplegen over de volgende systemen van RNE: Path Coordination System (PCS) Charging Information System (CIS) Train Information System (TIS) PCS (voorheen Pathfinder) is een systeem voor het aanvragen en afstemmen van internationale dienstregelingen. CIS (voorheen EICIS) is een systeem om informatie te verstrekken over de gebruiksvergoeding. TIS (voorheen Europtirails) is een systeem voor inzicht in de actuele uitvoering van de dienstregeling van internationale treinen Begrippenlijst In bijlage 2 is een lijst opgenomen met verklaringen van specifieke begrippen die in deze netverklaring worden gebruikt. Op de website van RNE ( is een uitgebreide begrippenlijst te raadplegen met begrippen die gerelateerd zijn aan de netverklaring. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 15 van 162

16 2 Vereisten voor toegang 2.1 Inleiding De Spoorwegwet is het juridische kader voor de toegang van gerechtigden tot de hoofdspoorwegen en voor het verdelen en reserveren van capaciteit daarop. 2.2 Vereisten voor toegang Met het begrip spoorwegonderneming wordt aangeduid elke privaat- of publiekrechtelijke onderneming als bedoeld in Richtlijn 95/18/EG en die gebruik maakt of beoogt te maken van de spoorweg en daarvoor de beschikking heeft over tractie. In Nederland worden daarnaast ook ondernemingen die uitsluitend beschikken over tractie aangemerkt als spoorwegonderneming; op dit punt hanteert de Nederlandse wetgeving een ruimere omschrijving dan het Europese recht Vereisten voor aanvragers van capaciteit De volgende categorieën (rechts)personen kunnen bij Keyrail capaciteit aanvragen. Zij zijn gerechtigd tot het sluiten van een toegangsovereenkomst of een kaderovereenkomst met Keyrail 11 : spoorwegondernemingen, ondernemingen die een bedrijfsvergunning hebben aangevraagd 12, iedere natuurlijke persoon of rechtspersoon die tegenover Keyrail aantoont dat hij om commerciële redenen belang heeft bij de verwerving van capaciteit voor spoorvervoerdiensten. Keyrail neemt voorts aanvragen in behandeling die binnen komen via de bij de RNE aangesloten One Stop Shops. De vervoerder die de op deze manier verdeelde capaciteit op het Keyrail-gebied invult dient te beschikken over een toegangsovereenkomst. Gerechtigden die géén spoorwegonderneming zijn, kunnen uitsluitend een capaciteitsovereenkomst aangaan. Een capaciteitsovereenkomst betreft uitsluitend de reservering van capaciteit, maar geeft geen recht op toegang tot of gebruik van de hoofdspoorweginfrastructuur. 10 artikel 1 sub f van de Spoorwegwet 11 artikel 57 van de Spoorwegwet, in combinatie met artikel 2 van het Besluit capaciteitsverdeling hoofdspoorweginfrastructuur. 12 zie artikel 28 van de Spoorwegwet Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 16 van 162

17 2.2.2 Vereisten voor deelnemers aan het spoorverkeer Overeenkomstig de Spoorwegwet is de toegang tot de hoofdspoorwegen en de deelname aan het spoorverkeer voorbehouden aan spoorwegondernemingen die: houder zijn van een geldige bedrijfsvergunning of een daarmee gelijkgesteld document 13, houder zijn van een geldig veiligheidsattest of een proefattest 14, verzekerd zijn tegen risico s in verband met de wettelijke aansprakelijkheid 15, voor de daadwerkelijke verkeersdeelname een toegangsovereenkomst met de beheerder of de exploitant hebben afgesloten. In bijlage 6 deel E is een indruk van de wettelijke voorschriften ten aanzien van bedrijfsvergunningen te vinden. 2.3 Overeenkomsten en algemene voorwaarden De netverklaring is civielrechtelijk gezien het aanbod van Keyrail aan gerechtigden voor de toegang tot en het gebruik van de door Keyrail beheerde spoorwegen en daaraan verwante dienstverlening door Keyrail. Op grond van specifieke wettelijk bepalingen 16 en non-discriminatieoverwegingen zijn niet alle onderdelen van dit aanbod individueel onderhandelbaar. Keyrail kent vier soorten overeenkomsten: kaderovereenkomsten, toegangsovereenkomsten, huurovereenkomsten en capaciteitsovereenkomsten Kaderovereenkomsten Een kaderovereenkomst wordt afgesloten tussen een gerechtigde en Keyrail. In de kaderovereenkomst worden capaciteitsafspraken voor meer dan één jaardienstregeling vastgelegd. Een kaderovereenkomst kan ook afspraken omvatten over de ontwikkeling van de infrastructuur. Een kaderovereenkomst moet voldoen aan de voorwaarden die genoemd zijn in artikel 60 van de Spoorwegwet. Voorstellen van gerechtigden voor een kaderovereenkomst en de daaraan wederzijds te verbinden rechten en verplichtingen neemt Keyrail bij het opstellen van een kaderovereenkomst in overweging. In het bijzonder mogen de overeen te komen capaciteiten geen belemmering vormen voor andere te verwachten capaciteitsaanvragen. Een kaderovereenkomst moet passende voorzieningen bevatten om de overeenkomst te wijzigen als dat voor een beter gebruik van de capaciteit noodzakelijk is. Bij de capaciteitsverdeling hebben op wettelijke bepalingen gestoelde capaciteitsverdelingsregels steeds voorrang op regelingen in een kaderovereenkomst. 13 artikel 27 lid 2 sub a van de Spoorwegwet. Bedrijfsvergunningen voor in Nederland gevestigde ondernemingen worden afgegeven door de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). 14 artikel 27 lid 2 sub b van de Spoorwegwet. Voor toegang tot en gebruik van de hoofdspoorwegen is een veiligheids- of een proefattest verplicht. Veiligheidsattesten en proefattesten worden afgegeven door de ILT. 15 artikel 55 van de Spoorwegwet. Een spoorwegonderneming die van de hoofdspoorweg gebruik maakt, moet verzekerd zijn met betrekking tot de financiële risico s in verband met de wettelijke aansprakelijkheid. Meer informatie is te vinden in artikel 7 en artikel 8 lid 3 van het Besluit bedrijfsvergunning en veiligheidsattest hoofdspoorwegen. 16 artikel 59 van de Spoorwegwet. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 17 van 162

18 2.3.2 Toegangsovereenkomsten ProRail heeft bij het opstellen van de navolgende passage met betrekking tot de toegangsovereenkomsten voor de Betuweroute gehandeld alsof de voorgenomen verlenging van de per 1 september 2013 geëxpireerde Overeenkomst tussen de Staat, ProRail BV, Havenbedrijf Rotterdam NV en Haven Amsterdam NV met betrekking tot afspraken Betuweroute en van de daarop aansluitende tussen Keyrail BV en ProRail BV gesloten Samenwerkingsovereenkomst Exploitatie Betuweroute reeds tot stand is gekomen. Met betrekking tot de toegangsovereenkomsten voor de Betuweroute vanaf 1 januari 2015 is het onder paragraaf 1.1 vermelde voorbehoud eveneens van toepassing. Een toegangsovereenkomst wordt afgesloten tussen een gerechtigde en Keyrail. Een toegangsovereenkomst moet voldoen aan de voorwaarden die vermeld zijn in artikel 59 van de Spoorwegwet. Toegangsovereenkomsten voor het gebruik van de Betuweroute worden, voor zover betrekking hebbend op het tijdvak tot en met 31 december 2014, namens ProRail afgesloten door Keyrail, die krachtens een door ProRail met ingang van 1 september 2013 verleende volmacht de bevoegdheden van ProRail als houder van een concessie mag uitoefenen zoals in die volmacht omschreven. De tekst van de desbetreffende volmacht is te raadplegen op de website van ProRail, De toegangsovereenkomst bevat bepalingen over de functionaliteit en kwaliteit van de hoofdspoorweginfrastructuur die Keyrail aanbiedt, over de capaciteit en over de gebruiksvergoedingen. Daarnaast kan de toegangsovereenkomst afspraken bevatten over de in de hoofdstukken 5 en 6 genoemde diensten dan wel producten en over daarmee samenhangende prestatieafspraken en gebruiksvergoedingen alsmede over de toepassing van de operationele voorwaarden (paragraaf 2.4). De modeltekst van een toegangsovereenkomst (bijlage 22) met de daarbij behorende Algemene Voorwaarden (bijlage 21) zijn opgenomen in deze netverklaring. Keyrail wil in de toegangsovereenkomsten algemene voorwaarden overeenkomen, die de administratieve, technische en financiële regelingen beschrijven die van toepassing zijn bij het gebruik van de door Keyrail beheerde hoofdspoorweginfrastructuur en bij de daarbij aangeboden dienstverlening. De toegangsovereenkomst en de algemene voorwaarden zijn zodanig opgesteld dat ze in overeenstemming zijn met de European General TeRMS Client and Conditions zoals overeengekomen tussen CIT, CER en RNE. De European General TeRMS Client and Conditions kunnen worden geraadpleegd via de volgende link: Huurovereenkomsten Spoorwegondernemingen kunnen emplacementssporen huren van Keyrail. Indien een gerechtigde, zoals beschreven in paragraaf een overeenkomst wenst aan te gaan voor langdurige huur (bijvoorbeeld in geval dat een spoorwegonderneming investeringen wil doen dan wel voorzieningen wil plaatsen) maakt Keyrail, indien mogelijk, met betreffende partij aparte afspraken. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 18 van 162

19 2.3.4 Capaciteitsovereenkomsten Een toegangsovereenkomst tussen Keyrail en een gerechtigde die niet een spoorwegonderneming is, wordt in de netverklaring aangeduid als een capaciteitsovereenkomst. Een capaciteitsovereenkomst betreft uitsluitend de verdeling en reservering van capaciteit, maar geeft geen recht op toegang tot of gebruik van de spoorweginfrastructuur. 2.4 Operationele voorwaarden De wettelijke regels voor het veilig en ongestoord gebruiken van de hoofdspoorwegen zijn vastgelegd in het Besluit spoorverkeer en de daarmee verbonden regelgeving. Naast de wettelijke voorschriften, zijn op het grensvlak van de bedrijfsprocessen van de spoorwegonderneming en de infrastructuurbeheerder operationele voorwaarden noodzakelijk. De operationele voorwaarden zijn op enkele uitzonderingen na dezelfde als de vigerende operationele voorwaarden die staan beschreven in bijlage 6 van de netverklaring Gemengde net. Keyrail heeft enkele van deze operationele voorwaarden een Betuweroute specifieke uitwerking gegeven. Deze voorwaarden betreffen onder meer de vertrekprocedure, de bijsturing van de treindienst, het waarborgen van detectie, milieuaspecten. Ze zijn beschreven in bijlage 6 van onderhavige netverklaring. De toepassing van deze operationele voorwaarden wil Keyrail vastleggen in de toegangsovereenkomst. ProRail gebruikt de Nederlandse taal als voertaal (zoals bedoeld in de TSI Exploitatie en Verkeersleiding 17 ). 2.5 Buitengewoon vervoer Treinen, voertuigen en ladingen die niet voldoen aan de wettelijke eisen of de met Keyrail voor het Minimumtoegangspakket overeengekomen eisen, kunnen in bepaalde gevallen toch gebruikt worden onder de voorwaarden van een Regeling voor Buitengewoon Vervoer. Dit uitsluitend onder voorbehoud dat de wet dat toestaat, en onverkort de eventuele wettelijke verplichtingen met betrekking tot ontheffingen, Meer informatie is te vinden in bijlage 6 van deze netverklaring onder punt 1.2. Buitengewoon vervoer is geen onderdeel van het Minimumtoegangspakket. 2.6 Gevaarlijke stoffen Voor vervoer van gevaarlijke stoffen per spoor gelden de bepalingen van de Wet vervoer gevaarlijke stoffen, het Besluit vervoer gevaarlijke stoffen en de Regeling vervoer over de spoorweg van gevaarlijke stoffen waarmee onder andere het RID 18 in de Nederlandse wetgeving is opgenomen. Keyrail hanteert de volgende uitgangspunten bij het naleven van de genoemde wetgeving: 17 Besluit 2011/314/EU, PbEU L Reglement betreffende het internationale spoorwegvervoer van gevaarlijke goederen (RID), Aanhangsel C bij het Verdrag betreffende het internationale spoorvervoer (COTIF) Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 19 van 162

20 WVGS Artikel 47: De meldingsplicht betreffende voorvallen of ongevallen, zoals omschreven in dit artikel, is de verantwoordelijkheid van de betreffende spoorwegonderneming. VSG Randnummer NE (Laten staan van spoorwagens ( parkeerregeling )): gevolg geven aan de bepalingen in dit randnummer is de verantwoordelijkheid van de spoorwegonderneming onder wiens toezicht de betreffende wagens geplaatst zijn. Randnummer NE (Melding, toezicht en afwikkeling van het vervoer van goederen van klasse 1): lid 2.c: de spoorwegonderneming doet dit door middel van verstrekking van de wagenlijst conform de Operationele voorwaarden, lid 4.a: het is de verantwoordelijkheid van de betreffende spoorwegonderneming dat bedoelde wagens niet geheuveld of afgestoten worden. Randnummer NE (Melding, toezicht en afwikkeling van het vervoer van UN1017 chloor) lid 1.e: de spoorwegonderneming doet dit door dit expliciet kenbaar te maken bij de dienstregelingsaanvraag, lid 1.j: het is de verantwoordelijkheid van de betreffende spoorwegonderneming dat bedoelde wagens niet geheuveld of afgestoten worden. RID Randnummer & b. (informatie betreffende de treinsamenstelling):vrije baan: de spoorwegonderneming moet vóór vertrek van een trein mededeling aan Keyrail doen van de samenstelling van de trein, waaronder de aanwezigheid van gevaarlijke stoffen die in die trein vervoerd worden. De wijze van gegevenslevering is beschreven in bijlage 6, operationele voorwaarden, paragraaf 2.2 stap 1. Emplacementen: de spoorwegonderneming dient op aanvraag van Keyrail een opgave te kunnen doen van de op een emplacement aanwezige wagens, inclusief de daarin aanwezige gevaarlijke stoffen, gespecificeerd per wagen en met aanduiding van het spoor waarop de wagen zich bevindt (en indien bekend een kilometrering). Meer informatie is te vinden in bijlage 10. Randnummer a. & 1.11 (interne rampenplannen voor rangeerterreinen): Keyrail geeft hieraan invulling door het opstellen van een generiek bedrijfsnoodplan en specifieke bedrijfsnoodplannen per emplacement. Deze bedrijfsnoodplannen worden na vaststelling ter beschikking gesteld aan de spoorwegondernemingen via Randnummer (melden van een zwaar ongeval of voorval): De meldingsplicht zoals omschreven in dit artikel is de verantwoordelijkheid van de betreffende spoorwegonderneming. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 20 van 162

21 Randnummer (vaststellen beveiligingsplan): Keyrail is initiatiefnemer bij de totstandkoming van noodplannen voor emplacementen en raadpleegt bij de totstandkoming of er significante wijzigingen zijn bij partijen die onderdeel uitmaken van het emplacement. Keyrail is bereid mee te werken aan de totstandkoming van anders dan emplacement bedoelde nood- dan wel beveiligingsplannen, maar laat de verantwoordelijkheid en het initiatief daartoe aan de spoorwegondernemingen. Handelingen met en opstellen van wagens met gevaarlijke stoffen zijn toegestaan op daarvoor ingerichte emplacementen (zie paragraaf 3.4.3), onder de voorwaarden van de voor dat emplacement verleende omgevingsvergunning en met beschikbaarstelling aan Keyrail van actuele informatie over de plaats waar die stoffen zich bevinden. Op grond van paragraaf jo b van het RID moet de spoorwegonderneming ervoor zorgen dat Keyrail tijdens het vervoer van zendingen gevaarlijke stoffen (met inbegrip van het verblijf op een emplacement gedurende het vervoer) voortdurend snel en zonder hinder kan beschikken over de beladingsgegevens van die wagens met gevaarlijke stoffen, alsmede over de verblijfplaats van die wagens en de plaats van die wagens ten opzichte van andere wagens van de spoorwegonderneming in de trein. Keyrail wil in de toegangsovereenkomst vastleggen of de bedrijfsactiviteit van de spoorwegonderneming mede het vervoer van gevaarlijke stoffen omvat, en zo ja, in de toegangsovereenkomst afspraken opnemen over de wijze van gegevenslevering over dat vervoer (zie bijlage 6, operationele voorwaarden, onderdeel 4.1). Keyrail wil in de toegangsovereenkomst afspraken opnemen over de wijze waarop bij vervoer van gevaarlijke stoffen de levering van beladinggegevens en gegevens over de wagenvolgorde in treinen en op emplacementen plaatsvindt (zie bijlage 6, operationele voorwaarden, onderdeel 4.2). 2.7 Eisen met betrekking tot spoorvoertuigen Inzetcertificaat Voor de inzet van een voertuig op een hoofdspoorweg is een inzetcertificaat 19 vereist. Dit inzetcertificaat is een aanvulling op het goedkeuringscertificaat 20 of de EG-keuringsverklaring 21. Het inzetcertificaat wordt namens de minister door ILT afgegeven. ILT kan vooruitlopend daarop ook een Verklaring van Geen Bezwaar (VgB) afgeven. Rijtuigen en goederenwagens zijn vrijgesteld van het inzetcertificaat 22, als zij voldoen aan de technische voorschriften van de laatste versie van het RIC of het RIV en zijn opgenomen in een 19 artikel 36 lid 4 van de Spoorwegwet 20 artikel 37 lid 2 van de Spoorwegwet 21 artikel 37 lid 1 van de Spoorwegwet Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 21 van 162

22 nationaal voertuigregister. Een voertuig dat onder verantwoordelijkheid van de spoorwegonderneming op hoofdspoorwegen wordt ingezet moet opgenomen zijn in een onderhoudssysteem dat waarborgt dat het voertuig blijft voldoen aan de toelatingseisen 23. Verantwoordelijkheid voor spoorvoertuigen De spoorwegonderneming die een spoorvoertuig heeft aangebracht, blijft na aankomst van het voertuig tegenover Keyrail verantwoordelijk voor dat voertuig. Deze verantwoordelijkheid vervalt pas als een andere spoorwegonderneming dat voertuig heeft vervoerd of verplaatst, of aan Keyrail heeft medegedeeld de verantwoordelijkheid voor dat voertuig over te nemen. Keyrail accepteert de overname op basis van de mededeling van de overnemende partij. In voorkomend geval kan Keyrail de spoorwegonderneming verzoeken de overname te bevestigen. Bij betwisting tussen overgevende en overnemende spoorwegonderneming blijft de verantwoordelijkheid bij eerstgenoemde spoorwegonderneming. Wielbandkwaliteit Keyrail hecht groot belang aan de beheersing van wielbandonregelmatigheden. Wielbandonregelmatigheden kunnen via verhoogde slijtage tot materiaalbreuken en andere schade aan voertuigen en infrastructuur leiden, waardoor onveilige situaties kunnen ontstaan. Keyrail kan met bijvoorbeeld behulp van de systemen zoals Quo Vadis en GOTCHA spoorvoertuigen met wielbandonregelmatigheden signaleren. Keyrail zal de desbetreffende spoorwegondernemingen hierover informeren. Keyrail kan aanwijzingen 24 aan de machinist van de betrokken trein geven. De machinist is verplicht om deze aanwijzingen op te volgen. Keyrail kan voorts maatregelen treffen om eventuele negatieve effecten tot een minimum te beperken. 2.8 Eisen met betrekking tot bedrijfsvoering en personeel De spoorwegonderneming zorgt ervoor dat het personeel 25, met inbegrip van (hulp)personen, dat onder haar verantwoordelijkheid wordt ingezet of werkt zoals bedoeld in de Spoorwegwet, geïnstrueerd is over veiligheidsaspecten en de beheerste uitvoering van de bedrijfsprocessen. De spoorwegonderneming ziet erop toe dat (hulp)personen die onder haar verantwoordelijkheid werken, overeenkomstig de operationele voorwaarden zoals overeengekomen in de toegangsovereenkomst handelen. Als de betrokken personen hun werk uitvoeren op de spoorweginfrastructuur moeten zij kunnen aantonen, dat zij dat doen in opdracht van de spoorwegonderneming. De spoorwegonderneming moet de betrokken personen instrueren over de dwingende aanwijzingen die Keyrail op grond van wettelijke bevoegdheden kan geven. Daarnaast moet de spoorwegonderneming de betrokken personen instrueren over de aspecten die samenhangen 22 artikel 32 sub c van de Regeling keuring spoorvoertuigen 23 artikel 47 van de Spoorwegwet 24 artikel 23 lid 1 van het Besluit spoorverkeer, artikel 15 lid 1 Algemene Voorwaarden 25 artikel 22 lid 2 sub d en artikelen 49 tot en met 54 van de Spoorwegwet. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 22 van 162

23 met de in deze netverklaring genoemde operationele aspecten (zie bijvoorbeeld bijlage 6, operationele voorwaarden) en met de huisregels van Keyrail die zijn gepubliceerd op Eisen met betrekking tot informatielevering De spoorwegonderneming verstrekt aan Keyrail steeds de voor Keyrail benodigde informatie over het gebruik van de infrastructuur. Keyrail vraagt slechts informatie op bij spoorwegondernemingen waar zij zelf (nog) geen toegang toe heeft. Daar waar vigerende regelgeving voorschrijft, hebben spoorwegondernemingen de plicht om te leveren. Tot deze informatie behoort: de informatie die de spoorwegonderneming opneemt in capaciteitsaanvragen (zie aanvraaginformatie in hoofdstuk 4), de informatie die de spoorwegonderneming levert onmiddellijk voorafgaand en tijdens het feitelijke gebruik van de infrastructuur, de informatie over het gerealiseerde gebruik, verkeer en vervoer in een tijdvak die de spoorwegonderneming na afloop van dat tijdvak levert (statistische informatie zoals beschreven in bijlage 9), informatie over activiteiten van de spoorwegonderneming binnen, in de zin van de Wet Milieubeheer, als inrichting gekenmerkte delen van de infrastructuur waarover bij de vergunninghouder rapportageverplichtingen bestaan, loggings ETCS ten behoeve van storingsanalyses. Keyrail en de spoorwegonderneming maken nadere afspraken over de modaliteiten van alle informatieoverdrachten, zowel die in het kader van wettelijke verplichtingen als die in het kader van de toegangsovereenkomst. Daarbij kan worden overeengekomen, dat een spoorwegonderneming informatie die meerdere doelen dient slechts eenmaal hoeft aan te leveren Kosten bij niet of onvoldoende nakomen van afspraken en voorwaarden uit vorige paragrafen Keyrail behoudt zich het recht voor om de aantoonbare (hogere) kosten die Keyrail moet maken als gevolg van het incidenteel of structureel niet voldoen aan, of tekortschieten door de spoorwegonderneming met betrekking tot de in hoofdstuk 2 beschreven voorwaarden en afspraken, te verhalen op, dan wel door te belasten aan de spoorwegonderneming die deze kosten heeft veroorzaakt Operationele spelregels ketenregie De ambitie ketenregie is: Het (internationale) railgoederenvervoer verloopt via verschillende schakels. Het gezamenlijk doel is de goederen veilig, efficiënt en betrouwbaar naar de bestemming te transporteren. Dit vraagt Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 23 van 162

24 om een integrale planning en afstemming met opeenvolgende partners in de logistieke keten. De ketenpartners hebben als focus de naadloze aansluiting van het vervoersproces: van begin tot eind voor alle treinen. We werken daarbij klant- en marktgericht. Om de markt zo goed mogelijk te bedienen, maken we heldere afspraken over de planning en uitvoering van het transport over het spoor. Eenieder anticipeert op afwijkingen en Keyrail coördineert de optimalisering van de integrale planning. De van toepassing zijnde operationele regels ketenregie zijn het resultaat van goede onderlinge afstemming tussen de betrokken partijen. De operationele spelregels ketenregie maken onderdeel uit van de algemene voorwaarden en is te raadplegen op de website van Keyrail, Door regelmatig de prestaties en de ketenafspraken te evalueren met de ketenpartners, verbeteren we continu de prestaties van het spoorproduct. Waar nodig worden structurele verbeterpunten gezamenlijk gerealiseerd. De ingebruikname van de Tweede Maasvlakte leidt tot een grote groei van het spoorgoederenvervoer. Omdat de capaciteit van de railinfrastructuur beperkt is, kunnen we die groei alleen faciliteren door een strakke regie te voeren op de beschikbare capaciteit van het spoor en het spoorvervoer. Veiligheid, efficiëntie en betrouwbaarheid staan hierbij centraal. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 24 van 162

25 3 Spoorweginfrastructuur 3.1 Inleiding Dit hoofdstuk bevat een omschrijving van de functionele en technische kenmerken van de door Keyrail beheerde spoorweginfrastructuur. De omschrijving betreft die kenmerken van de infrastructuur die van belang zijn in het kader van de interoperabiliteit en capaciteitsverdeling, waaronder ook informatie over gebruiks- en milieuvergunningen c.q. omgevingsvergunningen die aan Keyrail zijn verleend. Keyrail draagt zorg voor de omschrijvingen in de netverklaring in overeenstemming te houden met de technische en functionele kenmerken van de spoorweginfrastructuur. Bij wijziging van de technische of functionele kenmerken van de infrastructuur meldt Keyrail dit actief, waar nodig vergezeld van een aanvulling op de netverklaring. In het verlengde van het gestelde in artikel 58 (lid 2a en 2d) van de Spoorwegwet stelt Keyrail via en via het systeem RMS Client 26 gerechtigden in staat kennis te nemen van (de details van) infrastructurele aspecten van de Betuweroute. In die gevallen waarin deze bronnen geen voldoende informatie geven, kunnen gerechtigden zich wenden tot de One Stop Shop van Keyrail. 3.2 Exploitatiegebied Spoorwegen in exploitatie bij Keyrail Het exploitatiegebied van Keyrail omvat: de spoorwegen die in het Besluit aanwijzing hoofdspoorwegen 27 als hoofdspoorwegen zijn aangewezen en waarvan de exploitatie bij Keyrail rust, de infrastructurele voorzieningen die tot die hoofdspoorwegen behoren en die als spoorweginfrastructuur zijn aangewezen, zoals bedoeld in bijlage 1, onderdeel A, van Verordening (EEG) nr. 2598/70 28, de spoorwegen binnen het Keyrail-exploitatiegebied waarop het Reglement op de Raccordementen 1966 van kracht is. Meer informatie over de spoorwegen in exploitatie bij Keyrail en over de afspraken met ProRail hieromtrent is te vinden in paragraaf en bijlage 7. De exacte ligging van de beheergrenzen tussen ProRail en Keyrail is gespecificeerd in bijlage Rail Management Systeem van Keyrail 27 Besluit aanwijzing hoofdspoorwegen 28 Verordening (EEG) nr. 2598/70 van de Europese Commissie van 18 december 1970 Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 25 van 162

26 3.2.2 Aansluitende spoorwegen buiten exploitatie van Keyrail Via de onderstaande overgangen is de Betuweroute verbonden met spoorwegen in aangrenzende beheergebieden: met het door ProRail beheerde spoorwegnet bij: o Kijfhoek en IJsselmonde op de spoorrichting Rotterdam- en Dordrecht, o Meteren/Geldermalsen op de spoorlijn Amsterdam-Utrecht-Den Bosch, o Elst op de spoorlijn Arnhem-Nijmegen. met het door DB Netz beheerde spoorwegnet in Duitsland, via de grensovergang Zevenaar Emmerich (dit in samenwerking met ProRail, zie paragraaf 1.1.3). De exacte grenzen zijn beschreven in bijlage 1. Tal van industriële bedrijven en goederenoverslagbedrijven zijn via spooraansluitingen verbonden met de door Keyrail beheerde railinfrastructuur. Deze spooraansluitingen vallen buiten het beheer van Keyrail. Informatie over de gebruiksmogelijkheden en -voorwaarden van deze spooraansluitingen is te verkrijgen bij de bedrijven die door de spooraansluiting ontsloten worden Nadere informatie De netverklaring biedt gebruiksinformatie over aspecten van de infrastructuur die van belang zijn voor de interoperabiliteit. Op de website van Keyrail worden grafische sporenoverzichtstekeningen aangeboden die de plaatsing en nummering van seinen, wissels en sporen op de Betuweroute duidelijk maken. Spoorwegondernemingen kunnen verdere detailinformatie over de infrastructuur van de Betuweroute opvragen op de website van Keyrail, via het systeem RMS Client dan wel via de One Stop Shop van Keyrail. 3.3 Kenmerken van de railinfrastructuur De voor verkeersgebruik relevante kenmerken van de hoofdspoorweginfrastructuur worden omschreven via de volgende onderwerpen: geografische identificatie, gebruiksmogelijkheden, beveiligings- en communicatiesystemen Geografische identificatie De netwerkconfiguratie wordt weergegeven in paragraaf Over het gehele gebied van de Betuweroute bedraagt de spoorwijdte nominaal mm, conform EN Gebruiksmogelijkheden De gebruiksmogelijkheden van de spoorwegen worden beschreven via de volgende parameters: omgrenzingsprofielen, aslasten en tonmetergewichten, hellingen, Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 26 van 162

27 baanvaksnelheden, treinlengte, energievoorziening. Het gebruik buiten de grenswaarden van de hiervoor genoemde parameters is alleen mogelijk onder overeen te komen voorwaarden; zie daarvoor paragraaf 2.5 Omgrenzingsprofiel Op de Betuweroute is omgrenzingsprofiel GC van toepassing, met uitzondering van het gedeelte Zevenaar oost Zevenaar grens, waar omgrenzingsprofiel G2 geldt. Het bijzondere voertuigomgrenzingsprofiel waarvoor een vereenvoudigde procedure voor Buiten-Profiel-vervoer mogelijk kan zijn, is eveneens opvraagbaar bij Keyrail. Voertuigen die grensoverschrijdend 29 worden ingezet dienen ook te voldoen aan de omgrenzingsprofielvereisten van het aangrenzende infrastructuurgebied. Aslasten en tonmetergewichten Over de bij Keyrail in exploitatie zijnde infrastructuur is beladingsklasse D4 toegestaan, bij de maximumsnelheid die ter plaatse geldt. Het rijden met spoorvoertuigen met een zodanige belading dat daarbij de beladingsklasse D4 wordt overschreden is alleen toegestaan als Buitengewoon Vervoer. Hellingen De helling van opstelsporen is niet groter dan 1:1000. De helling van andere sporen is in beginsel niet groter dan 1:200. Wanneer hellingen met een grotere hoekverhouding voorkomen, biedt de seingeving voorzieningen om te voorkomen dat zware treinen op zulke hellingen tot stilstand moeten komen. Snelheid De baanvaksnelheid is de hoogste snelheid die op een baanvak of een gedeelte daarvan is toegelaten. In RMS Client is voor elk baanvak weergegeven in welke snelheidsklasse de baanvaksnelheid valt. Treinlengte De maximale treinlengte voor goederentreinen (inclusief locomotief) bedraagt 750 m; treinen langer dan 750 m mogen alleen rijden als Buitengewoon Vervoer. De treinlengte moet zijn afgestemd op de gebruiksmogelijkheden die gelden voor de route waarop de trein behandeld wordt volgens dienstregeling. 29 Met inbegrip van/naar het gemengde Net Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 27 van 162

28 Energievoorziening Op de door Keyrail beheerde spoorwegen zijn voorzieningen beschikbaar voor dieseltractie en voor elektrische tractie via de bovenleiding. Voor gebruikers van dieseltractie zijn tankinstallaties aanwezig. Meer informatie is te vinden in paragraaf en bijlage 15. Keyrail is verantwoordelijk voor de instelling van de rijwegen naar de tankinstallaties. De baanvakken die voor van tractie-energievoorziening zijn voorzien van bovenleiding zijn aangegeven in bijlage 12, elektrificatie. Details over de bovenleidingspanning en eventuele beperking in de maximale stroomafname per baanvak zijn te vinden in RMS Client. Spanning en stroomafname zijn conform EN De hoogte van de bovenleiding ten opzichte van de bovenzijde van de spoorstaaf bedraagt op baanvakken met profiel GC of G2 standaard +5,50 m. Bij kunstwerken is afwijkende hoogte mogelijk, de bovenleiding bevindt zich echter steeds buiten het omgrenzingsprofiel dat ter plaatse van toepassing is. Voor de contractuele voorwaarden voor gebruik van de bovenleiding wordt verwezen naar bijlage 20 van onderhavige netverklaring Beveiligings- en communicatiesystemen Voor de veilige en beheerste afwikkeling van het treinverkeer zijn de spoorwegen uitgerust met seinstelsels en beveiligings- en communicatiesystemen. Alle baanvakken en sporen die zijn ingericht voor snelheden van meer dan 40 km/uur, zijn voorzien van een seinstelsel dat het verband tussen wisselstanden, spoorbezetting en seingeving bewaakt. Daarnaast zijn beveiligingssystemen toegepast, die via treinbeïnvloeding de maximumsnelheid en de correcte opvolging van de opdrachten van de seingeving bewaken. De regelingen voor het gebruik van niet centraal bediende baanvakken/emplacementen zijn onderdeel van de Lokale bedrijfsregels Betuweroute. Seinstelsels Het A15-tracé, dit is het deeltracé Kijfhoek (exclusief het emplacement Kijfhoek) Zevenaar intakking is uitgerust met ERTMS level 2, versie compatibel, seingeving door cabinesignalering via ETCS. Op de havenspoorlijn (Maasvlakte - Barendrecht vork) ERTMS level 1 versienummer d. In het eerste kwartaal van 2014 wordt het ERTMS/ETCS sein- en beveiligingssysteem level 1 versienummer d. toegevoegd aan het ATB gebied tussen de Havenspoorlijn en het A15 tracé ( Eiland Kijfhoek ). De systeemversie van het ERTMS/ETCS level 1 beveiligingssysteem is gelijk aan de versie van de havenspoorlijn (2.3.0.d). De bestaande ATB en lichtseinen blijven bestaan en het ERTMS/ETCS level 1 wordt als overlay toegevoegd waardoor een zogenaamd Dual Signalling baanvak ontstaat waarbij treinen uitgerust met alleen ATB, en treinen met ERTMS/ETCS tegelijkertijd kunnen rijden. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 28 van 162

29 Verkeersleiding en verkeersleidingssystemen Verkeersleiding-ondersteunende systemen worden gevoed met treinsamenstellingsgegevens voor zover die in de dienstregelingplanningsystemen zijn ingevoerd. De voorwaarden voor het gebruik van deze systemen door spoorwegondernemingen wordt nader overeengekomen. De Verkeersleiding van Keyrail en de back-office van de calamiteitenorganisatie zijn doorlopend geopend. Op en rond feestdagen kan Keyrail na overleg met de betrokken spoorwegondernemingen afwijkende openingstijden toepassen. Voor wat betreft de heuveldienst Kijfhoek gelden de volgende openingstijden: maandag tot en met vrijdag de gehele dag, op zaterdagen ochtenddienst (07.00 uur uur) en op zondagen nachtdienst (23.00 uur uur). Bij het gebruik van baanvakken die niet zijn uitgerust met centraal bediende beveiliging, en bij het gebruik van sporen en rijwegen naar, binnen en vanuit de niet-centraal bediende gebieden, is de werkwijze van toepassing zoals beschreven in bijlage 6, paragraaf 2.3. Communicatie Voor de spraakcommunicatie tussen machinist en treindienstleider op de hoofdspoorweginfrastructuur wordt gebruik gemaakt van GSM-R. Daarnaast wordt GSM-R op de desbetreffende baanvakken gebruikt voor de ETCS datacommunicatie tussen trein en wal. ProRail stelt voor zowel de spraakcommunicatie als de ETCS datacommunicatie GSM-R SIM-kaarten ter beschikking. Zie voor meer informatie de netverklaring Gemengde net, paragraaf Treinbeïnvloedingssytemen Tractievoertuigen die met ATB uitgeruste baanvakken berijden moeten zijn voorzien van ATBtreinapparatuur of daarmee compatibel ETCS STM-ATB. Tractievoertuigen die de van ERTMS voorziene tracédelen van de Betuweroute berijden moeten zijn voorzien van ETCS (omschakeling ETCS-ATB en vice versa tijdens de rit). Informatie over het aanvragen en beheren van communicatie-encryptiesleutels die nodig zijn om te rijden op ERTMS level 2 baanvakken is te vinden in de netverklaring Gemengde net, bijlage 6, paragraaf 5.1. Tractievoertuigen die uitsluitend worden gebruikt voor plaatselijke rangeerwerkzaamheden op de emplacementen Maasvlakte, Europoort, Botlek, Pernis en Waalhaven Zuid behoeven niet te zijn uitgerust met ETCS, maar dienen te voldoen aan nader door ILT te bepalen aanvullende veiligheidsmaatregelen. Tractievoertuigen die worden gebruikt voor het rangeren via de rangeerheuvel te Kijfhoek dienen te zijn uitgerust met apparatuur voor communicatie met en beïnvloeding door het daar geïnstalleerde geautomatiseerde heuvelprocesbesturingssysteem. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 29 van 162

30 Detectie Op beveiligde sporen vindt detectie van spoorbezetting als regel plaats via kortsluiting die de metalen wielen en assen van aanwezige voertuigen veroorzaken tussen de stroomlopen in geïsoleerde spoorstaven. 3.4 Gebruiksbeperkingen De gebruiksmogelijkheden van de infrastructuur worden niet alleen beperkt door de eigen kenmerken van de infrastructuur maar ook door externe factoren. Keyrail heeft bij de uitgave van deze netverklaring rekening gehouden met de voorwaarden die op dat moment bekend waren. Het is niet uitgesloten dat zich binnen de periode van geldigheid van deze netverklaring nieuwe externe ontwikkelingen voordoen, die de gebruiksmogelijkheden van de infrastructuur beïnvloeden. Keyrail zal met de betrokken spoorwegondernemingen overleggen op welke wijze op dergelijke ontwikkelingen geanticipeerd kan worden, waarbij Keyrail zich inspant om de gevolgen van externe ontwikkelingen op de gebruiksmogelijkheden van de infrastructuur voor de spoorwegondernemingen zo klein mogelijk te houden. Keyrail zal beperkingen voor het doorgaande treinverkeer, die voortvloeien uit vergunningen of andere wettelijke regelingen waarvan de inhoud niet via wordt gepubliceerd, via bekend maken aan de spoorwegondernemingen. De omgevingsvergunningen maken, voor zover die bepalingen bevatten met betrekking tot het gebruik van de spoorweginfrastructuur, onderdeel uit van de netverklaring Gespecialiseerde infrastructuur Uitsluitingen personenvervoer Zie Bijlage 4. Gebruiksvergunningen Sommige onderdelen van de spoorweginfrastructuur zijn als bouwwerk te kwalificeren. Voor het gebruik van deze bouwwerken kan op grond van de Woningwet en de Bouwverordening een gebruiksvergunning nodig zijn. Het bevoegd gezag kan in de gebruiksvergunning voorwaarden aan het gebruik stellen. Keyrail spant zich in om eventuele negatieve gevolgen van gebruiksvergunningen voor de spoorwegondernemingen redelijkwijs zo klein als mogelijk te houden. De vergunningen zijn opvraagbaar bij Keyrail. Door het aangaan van de toegangsovereenkomst aanvaardt de spoorwegonderneming de verplichting om de gebruiksvergunningsvoorschriften na te leven en zich te onthouden van handelen dat overtreding van de vergunningsvoorschriften tot gevolg heeft. Tevens aanvaardt de spoorwegonderneming dat Keyrail de naleving van deze verplichtingen controleert. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 30 van 162

31 De algemene voorwaarden (bijlage 21) en de operationele voorwaarden (bijlage 6) bevatten hierover nadere bepalingen Milieugerelateerde gebruiksvoorschriften en beperkingen Omgevingsvergunningen De aan Keyrail verleende omgevingsvergunningen, voor zover die bepalingen bevatten met betrekking tot het gebruik van de spoorweginfrastructuur zijn onderdeel van de netverklaring. Spoorwegondernemingen die van de door Keyrail beheerde emplacementen gebruik maken, mogen dat alleen doen als voor de activiteiten, anders dan uitsluitend aankomen, vertrekken, kopmaken, locwisseling of doorrijden, een omgevingsvergunning is afgegeven. Emplacementen zijn inrichtingen waar meerdere gebruikers (partijen die medeverantwoordelijk zijn voor het naleven van de vergunning en de vergunningvoorschriften. In dit geval Keyrail en spoorwegondernemingen) tegelijkertijd en naast elkaar kunnen opereren, gebruikmakend van dezelfde omgevingsvergunning. Elke gebruiker is verantwoordelijk voor het naleven van de vergunning en de daaraan verbonden voorschriften. Elk van de gebruikers is daarop aanspreekbaar door het bevoegd gezag. Keyrail heeft de coördinerende taak op zich genomen om er voor te zorgen dat de gebruikers van de inrichting zijn geïnformeerd over de verplichtingen en de gebruiksmogelijkheden die in de vergunning zijn bepaald. Door het aangaan van de toegangsovereenkomst verplicht de spoorwegonderneming zich tot het naleven van de vergunningvoorschriften. De algemene voorwaarden (bijlage 21) en de operationele voorwaarden (bijlage 6) bevatten nadere bepalingen hieromtrent. Spoorwegondernemingen die op het spoor en emplacementen activiteiten (willen) uitvoeren moeten: zich op de hoogte stellen van de beperkingen en voorschriften die uit de vergunning voortvloeien en moeten deze in acht nemen, Keyrail in de gelegenheid stellen om vooraf te beoordelen of de voorgenomen activiteiten op het spoor dan wel emplacementen passen binnen de verplichtingen van de Wet Milieubeheer en de omgevingsvergunning. Keyrail maakt door publicatie van de vigerende omgevingsvergunningen (en bijbehorende aanvraag) op haar website bekend welke voorschriften voor spoorwegondernemingen gelden op de emplacementen waar zij activiteiten (willen) uitvoeren. Op grond van de voorwaarden in de verleende omgevingsvergunningen verlangt Keyrail van de spoorwegondernemingen per emplacement een opgave van het aantal behandelde wagens met gevaarlijke stoffen per risicocategorie. In bijlage 9 is deze opgave nader omschreven. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 31 van 162

32 De beperkingen en verplichtingen van de omgevingsvergunning kunnen onder andere betrekking hebben op: de behandeling - inclusief het opstellen - van (beladen en ledig ongereinigde) wagens en tankcontainers met gevaarlijke stoffen, de uitvoering van activiteiten en handelingen die een geluidsbelasting voor de omgeving veroorzaken, de maatregelen ter voorkoming van bodemverontreiniging. Het opstellen van spoorvoertuigen die voor sloop bestemd zijn, geldt daarbij als opslag van afvalstoffen, de beschikbaarstelling van gegevens over de activiteiten en handelingen die op een emplacement uitgevoerd worden of zijn. Informatie over vooraf en achteraf te leveren gegevens is te vinden in bijlage 9 van deze netverklaring, het aanbrengen en gebruiken van voorzieningen op het emplacement. Spoorwegondernemingen moeten in hun capaciteitsaanvraag informatie opnemen over de aard en de omvang van activiteiten waarvoor zij capaciteit aanvragen, voor zover die activiteiten aspecten hebben die in omvang worden begrensd door de desbetreffende omgevingsvergunning. Als spoorwegondernemingen samen voor een emplacement méér capaciteit aanvragen dan de (aangevraagde) vergunning voor dat emplacement toelaat, kan de vergunninghouder 30 zo nodig per aanvrager specifieke beperkende voorwaarden en voorschriften aan de capaciteitsverdeling verbinden. Dit zodanig dat het totaal van de verdeelde capaciteiten binnen die vergunning past. Omgevingsvergunningen: aanvraag, verlening en wijziging Voor alle emplacementen in het exploitatiegebied van Keyrail, met uitzondering van emplacement Kijfhoek, vraagt Keyrail een omgevingsvergunning (of een wijziging daarop) pas (via ProRail) aan na input te hebben gekregen van spoorwegondernemingen die van het desbetreffende infrastructuurelement gebruik maken of aan Keyrail hebben gemeld dat te willen gaan doen. Indien een bevoegd gezag slechts een vergunning wil verlenen onder voorwaarden die de gebruiksmogelijkheden van de hoofdspoorweginfrastructuur aanmerkelijk veranderen, dan vraagt Keyrail daarvoor vooraf instemming van de minister van Infrastructuur en Milieu. De procedure daarvoor is voorgeschreven in de Spoorwegwet 31 en voorziet in consultatie van de betrokken spoorwegondernemingen en andere gerechtigden. Gedrag, (beschermings)middelen en afval Afspraken met betrekking tot het gedrag dat wel of niet vertoond mag worden op het emplacement, de verplichte (beschermings)middelen die ten tijde van een aanwezigheid op het 30 ProRail is formeel vergunninghouder, Keyrail verdeelt de capaciteit als ware zij vergunninghouder 31 artikel 17 lid 3 van de Spoorwegwet. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 32 van 162

33 emplacement in het bezit moeten zijn en het omgaan met afval, zijn opgenomen in de huisregels van Keyrail (bijlage 6, deel D). Voor wat betreft gedrag valt te denken aan een rook- en vuurverbod en zaken gerelateerd tot orde en netheid. Onder het onderdeel (beschermings)middelen wordt onder andere de verplichting verstaan in bezit te zijn van communicatiemiddelen. In de milieu-/omgevingsvergunning zijn ook eisen opgenomen met betrekking tot het opslaan en afvoeren van afval. Geluidproductieplafonds Keyrail dient per kalenderjaar een bijdrage te leveren aan een nalevingsverslag voor de minister van Infrastructuur en Milieu ten aanzien van de naleving van de wettelijke geluidproductieplafonds, en vijfjaarlijks een Geluidkaart voor de minister voor te bereiden. Voor deze taken heeft Keyail gegevens nodig van spoorwegondernemingen over de gemiddelde gerealiseerde treinenloop en samenstelling voor de dag-, avond- en nachtperiode in het kalenderjaar. Keyrail spant zich in, op verzoek van de spoorwegondernemingen, deze gegevens zoveel mogelijk uit de eigen systemen te halen. Bovendien is inzicht noodzakelijk in welke mate de categorie stil goederenmaterieel is ingezet. Hiertoe verlangt Keyrail van elke spoorwegonderneming per kalenderjaar een opgave. Bodembescherming Bedrijfsprocessen van de spoorwegondernemingen leveren risico s op voor verontreiniging van de bodem en ballast met brandstoffen, koelvloeistoffen, smeermiddelen, enzovoort. Treinen kunnen bij normale bedrijfsvoering geringe hoeveelheden van deze middelen lekken op de ballast. Door goed en regelmatig onderhoud van spoorvoertuigen is dit tot een minimum te beperken. Verder kan ballast- en bodemverontreiniging optreden door incidenten. De Wet bodembescherming verplicht Keyrail en de spoorwegondernemingen maatregelen te nemen die de kans op een bodemverontreiniging minimaliseren en, indien de bodem toch is aangetast, alle benodigde maatregelen te nemen om de gevolgen daarvan te beperken. Als wordt vermoed dat een spoorwegonderneming verontreiniging heeft veroorzaakt, dan wel te veroorzaken, wordt deze onderneming direct op de hoogte gesteld van de verontreiniging. Ook betrekt Keyrail die spoorwegonderneming bij het onderzoek. Op grond van de Wet bodembescherming meldt de beheerder een bodemverontreiniging bij het bevoegd gezag. Mede op aanwijzing van het bevoegd gezag wordt de verontreiniging ongedaan gemaakt. Als de spoorwegonderneming veroorzaker blijkt te zijn (geweest), worden de kosten van de sanering op die onderneming verhaald. Tanken van spoorvoertuigen met diesel- of gasolie levert een verhoogd risico op voor bodemverontreiniging. Dit geldt ook voor andere vormen van overslag van bodembedreigende vloeistoffen. Tanken met tractie dient te geschieden op de daartoe bestemde tankinstallaties die in bijlage 15 zijn vermeld. Overig materieel, zoals werktuigen en handgereedschappen, kunnen op Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 33 van 162

34 bouwplaatsen worden bijgetankt waarbij de voorwaarden zoals genoemd in onderdeel B3 van de Nederlandse Richtlijn Bodembescherming (NRB) zoveel mogelijk worden gevolgd. Keyrail wil de afspraken met betrekking tot bodembescherming (optreden bij gesignaleerde ballastverontreiniging respectievelijk het tanken) overeenkomen via de algemene voorwaarden bij de toegangsovereenkomst. Melden van gebeurtenissen Het melden van een niet voorzienbaar bijzonder voorval aan het bevoegd gezag moet plaatsvinden door hiervan binnen zo snel mogelijk, bij voorkeur binnen 15 minuten, telefonisch aangifte te doen aan de politiemeldkamer van de regiopolitie. Van elk niet voorzienbaar niet bijzonder voorval met mogelijke milieuaspecten moet melding worden gedaan aan de Centrale Meldkamer. Onder een niet-voorzienbaar niet bijzonder voorval met mogelijke milieuaspecten moet worden verstaan een operationele afwijking van beperkte omvang met potentiële risico s Risico gerelateerde gebruiksbeperkingen Het vervoeren en behandelen van wagens met gevaarlijke stoffen levert risico s voor de omgeving op. Om die risico s te beheersen, kan Keyrail voorwaarden verbinden en beperkingen opleggen aan het vervoer van gevaarlijke stoffen over bepaalde baanvakken en aan de behandeling en het parkeren van wagens met gevaarlijke stoffen op emplacementen. Keyrail zal zulke beperkingen of voorwaarden uitsluitend voorschrijven als ze voortvloeien uit een wettelijke regeling. Op emplacement Botlek is als gevolg van een aanwijzing volgens de Havenbeveiligingswet een Port Facility Security Plan van toepassing. Dit plan is alleen van toepassing op vervoer van gevaarlijke stoffen in de stofcategorie D4 (GEVI 66, , (X)88, (X) ) en houdt in: onder NCTb-dreigingsniveau 0 en 1: wagens dienen onder permanent toezicht van rangeerpersoneel te staan, onder NCTb-dreigingsniveau 2: wagens dienen onder permanent toezicht van rangeerpersoneel te staan, wachtdienstfunctionarissen zijn stand-by, de toegang tot het emplacement wordt afgesloten, het terrein wordt continu geobserveerd door bewakingspersoneel, onder NCTb-dreigingsniveau 3: rangeren met deze stofcategorie is verboden. De betreffende vervoerder is, in overleg met Keyrail, verantwoordelijk voor het nemen van de genoemde maatregelen per dreigingsniveau Gebruiksvoorschriften- en beperkingen voor tunnels Alle spoortunnels op de Betuweroute hebben veiligheids- en vluchtvoorzieningen. De veiligheidsvoorzieningen zijn geborgd binnen het systeem van de Tunneltechnische Installatie TTI. Vluchtdeuren en vluchtschachten alsmede de bijbehorende calamiteitenplannen voor tunnels Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 34 van 162

35 borgen dat personen bij een calamiteit als brand naar een veilige plek kunnen vluchten. Binnen het exploitatiegebied van Keyrail voldoet de tunnelinfrastructuur aan de TSI SRT. Specifieke tunnelgerelateerde verkeers- en vervoerbeperkingen zijn reeds vermeld in paragraaf Gebruiksvoorschriften- en beperkingen voor bruggen In het Havenspoorgebied bevinden zich bruggen (Botlekbrug en Calandbrug) waarvan de opening onderhevig is aan een voorrangsregeling voor de scheepvaart. Keyrail raadt de spoorwegondernemingen daarom aan in de planning rekening te houden met extra speling voor treinen die het Havenspoorgebied verlaten. 3.5 Betrouwbaarheid, beschikbaarheid en operationele kwaliteit van de infrastructuur Deze paragraaf geeft een beschrijving van de kwaliteit van de infrastructuur in termen van betrouwbaarheid, beschikbaarheid, onderhoudbaarheid, veiligheid, gezondheid en milieu ( RAMSHE 32 ), van toepassing op het geheel van de door Keyrail geëxploiteerde infrastructuur Betrouwbaarheid en beschikbaarheid De beschikbaarheid is de mate waarin het spoor beschikbaar is voor treindiensten. De beschikbaarheid wordt verminderd door geplande (voor onder andere onderhoudswerkzaamheden) en ongeplande (ten gevolge van onder andere storingen) onttrekkingen. De geplande onttrekkingen zijn nodig om onderhouds-, herstel- en beheerwerkzaamheden (inclusief de nodige beproevingen van infrastructuursystemen en oefeningen van de veiligheidsorganisatie) goed en veilig te kunnen uitvoeren. Hiertoe moeten spoorgedeelten veelal buiten dienst worden gesteld. Keyrail maakt onderscheid tussen de volgende soorten geplande werkzaamheden: reguliere onderhoudswerkzaamheden, incidentele werkzaamheden, zoals vernieuwing, nieuwbouw, activiteiten van derden waarvoor buitendienststellingen nodig zijn. De regelingen voor de aanpassingen van het treinverkeer bij buitendienststellingen zijn opgenomen in hoofdstuk 4 Capaciteitsverdeling. Onderhoudbaarheid Keyrail maakt zoveel mogelijk gebruik van de mogelijkheden om zonder hinder voor de gebruikers c.q. het treinverkeer werkzaamheden aan de infrastructuur uit te voeren. Dit met inachtneming van randvoorwaarden met betrekking tot veiligheid en kosten. Bij ontwerp van 32 RAMSHE staat voor Reliability, Availability, Maintainability, Safety, Health and Environment Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 35 van 162

36 infrastructuurwijzigingen (hiervoor is ProRail verantwoordelijk) laat Keyrail steeds dit aspect meewegen Veiligheid Algemeen Keyrail hanteert strikte procedures met betrekking tot het beheersen van de veiligheid van het treinverkeer bij bedieningshandelingen door de treindienstleiding en andere beheertaken, zodat Keyrail aan spoorwegondernemingen een veilige, veilig bruikbare en veilig toegankelijke werkplek kan bieden voor de uitvoering van hun bedrijfsactiviteiten met betrekking tot het spoorverkeer. Omgekeerd dienen ook de spoorwegondernemingen een adequate bijdrage te leveren aan het beoogde niveau van veiligheid. Daarnaast voert Keyrail analyses uit van alle meldingen van veiligheidsincidenten en hun afhandeling, teneinde het veiligheidsniveau te verbeteren. De veiligheidsambities van Keyrail sluiten aan bij de kadernota Veiligheid van het railvervoer. Omgevingsveiligheid De specifieke omgevingsveiligheidsrisico s die verbonden zijn aan het vervoer van gevaarlijke stoffen worden door Keyrail beheerst door het beschikbaar hebben van een organisatie 33 die adequaat kan optreden bij incidenten met gevaarlijke stoffen. Voor zover langs wettelijke weg aan Keyrail maatregelen zijn voorgeschreven voor beheersing van de risico s verbonden aan het vervoeren of het behandelen van wagens gevaarlijke stoffen (bijvoorbeeld volumebeheersing) voert Keyrail die uit, waar nodig ook via de toegangsovereenkomsten met spoorwegondernemingen. Sociale veiligheid Na overleg met de overheid en de spoorwegondernemingen werkt Keyrail mee aan acties gericht op het beheersen en verbeteren van de sociale veiligheid. De bijdrage van Keyrail kan omvatten: camera ondersteunend toezicht, met als doelstelling preventieve werking bij doelgroepen, terugdringen van schades a.g.v. vandalisme en vergroting van de pakkans van daders, technische aanpassingen. Elke gerechtigde draagt de verantwoordelijkheid dat zijn medewerkers (of opdrachtnemers namens hem) die het exploitatiegebied van Keyrail betreden, poorten en hekken steeds goed afsluiten Gezondheid Via de relevante ARBO-wetgeving zorgt Keyrail voor een gezonde werkomgeving voor de eigen medewerkers en het binnen de spoorweginfrastructuur werkzame personeel van spoorwegondernemingen en hun hulppersonen. 33 Calamiteitenorganisatie Rail en OBOG en voor het havengebied bedrijfsbrandweer en BHV-ploegen Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 36 van 162

37 3.5.4 Milieu Keyrail richt de bedrijfsprocessen zo in dat hinder en verontreinigingen worden beheerst en teruggedrongen, met inachtneming van desbetreffende wettelijke voorschriften. Voor zover de relevante milieubeschermingswetgeving zich niet rechtstreeks richt tot de spoorwegondernemingen die de door ProRail beheerde spoorwegen gebruiken, zal Keyrail via de toegangsovereenkomst bedingen, dat zij de adequate bijdragen leveren om het beoogde niveau van milieubescherming te waarborgen. 3.6 Stations, afstanden tussen stations Niet van toepassing. 3.7 Laad- en losplaatsen voor goederenvervoer Locaties met laad- en losplaatsen voor goederenvervoer Locaties met openbare laad- en losplaatsen voor goederenvervoer: zie bijlage 14. Keyrail levert alleen diensten met betrekking tot toegang en gebruik van de railgebonden infrastructuur van de laad- en losplaatsen Terminals voor overslag van gecombineerd vervoer Keyrail stelt geen gespecialiseerde overslagvoorzieningen voor gecombineerd vervoer beschikbaar. Keyrail verstrekt desgevraagd contactadressen van ondernemingen die deze diensten leveren en die beschikken over een spooraansluiting. Overslag kan ook plaatsvinden op de openbare laad- en losplaatsen. 3.8 Opstel-, rangeer- en andere voorzieningen Rangeeremplacementen Op een aantal locaties stelt Keyrail rangeervoorzieningen beschikbaar die te gebruiken zijn in het kader van een overeenkomst met betrekking tot toegang tot voorzieningen Opstelterreinen Op een aantal locaties stelt Keyrail opstelvoorzieningen beschikbaar die te gebruiken zijn in het kader van een overeenkomst met betrekking tot toegang tot voorzieningen Onderhoudsfaciliteiten Materieelverzorgingsfaciliteiten De sporen die voor opstellen bedoeld zijn, zijn soms uitgerust met eenvoudige voorzieningen voor materieelverzorging, zoals waterleidingaansluitingen, rioolputten, voorverwarming en depotvoedingen. Keyrail biedt geen diensten aan met betrekking tot de in- of uitwendige reiniging van spoorvoertuigen noch voorzieningen voor pers- of remlucht. Keyrail verstrekt desgevraagd Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 37 van 162

38 contactadressen van eigenaars dan wel beheerders van installaties voor in- en uitwendige reiniging. Faciliteiten voor technisch onderhoud en reparatie Op de door Keyrail beheerde infrastructuur zijn geen voorzieningen aanwezig voor het structureel uitvoeren van onderhoud aan spoorvoertuigen. Regulier (gepland) onderhoud dient dan ook altijd in daartoe toegeruste werkplaatsen te geschieden. Ongepland onderhoud (reparaties) kunnen echter noodzakelijk zijn. Reparaties aan materieel zijn toegestaan onder de volgende randvoorwaarden: dat ze veilig worden uitgevoerd, volgens de juiste communicatielijnen worden aangemeld, binnen de regels van de vigerende omgevingsvergunningen worden uitgevoerd, geen overlast veroorzaken in het reguliere proces. Het is niet ongebruikelijk dat reparaties worden uitgevoerd door daarin gespecialiseerde onderhoudsbedrijven. Dit zijn partijen die werkzaamheden uitvoeren aan wagens in het Keyrailexploitatiegebied, in opdracht van spoorwegondernemingen die een toegangsovereenkomst hebben met Keyrail. Zulke onderhoudsbedrijven mogen slechts werkzaamheden verrichten aan wagens als zij in het bezit zijn van een ILT-certificering voor deze werkzaamheden. Op verzoek van Keyrail moet deze certificering ter inzage worden gegeven. De tot reparatie opdracht gevende spoorwegonderneming blijft eindverantwoordelijk voor het (doen) uitvoeren van de reparatiewerkzaamheden binnen de in deze paragraaf gestelde randvoorwaarden. Reparatiewerkzaamheden mogen alleen worden uitgevoerd binnen de kaders van de Keyrail huisregels (deze zijn te vinden in bijlage 6, deel D en op en de voorschriften van de van toepassing zijnde omgevingsvergunning. Tevens mogen reparatiewerkzaamheden aan rollend materieel geen overlast veroorzaken voor de reguliere processen van verkeer en railinfrastructuuronderhoud. Keyrail controleert hierop steekproefsgewijs. Bij herhaalde aangetoonde overtreding ontzegt Keyrail de betreffende partij de toegang tot de infrastructuur. Het gebruik van lasapparatuur dan wel verspanende gereedschappen is niet toegestaan. De volgende soorten reparatiewerkzaamheden worden onderscheiden: kleine ad-hoc reparaties zijn reparaties die korter dan twee uur duren waarbij geen vetten dan wel oliën gebruikt worden en waarbij alleen handgereedschap (gereedschap zonder verdere hulpmiddelen door één persoon te gebruiken, eventueel aangedreven door een compressor of aggregaat) wordt gebruikt, grote ad-hoc reparaties zijn reparaties die langer dan twee uur duren waarbij vetten dan wel oliën gebruikt worden (hetgeen het gebruik van bodembeschermende maatregelen Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 38 van 162

39 noodzakelijk maakt) dan wel het gebruik van groot/zwaar gereedschap of andere hulpmiddelen (bijvoorbeeld hydraulische kriks) noodzakelijk maken, reparaties in bijzondere situaties betreffen reparaties aan wagens die niet verplaatst kunnen worden en waarbij gewoonlijk gebruik gemaakt wordt van zwaar hulpmaterieel zoals kranen. De diverse reparatiewerkzaamheden mogen op de volgende locaties worden uitgevoerd: Regulier onderhoud Korte ad-hoc reparaties Grote ad-hoc reparaties Reparaties in bijzondere situaties Buiten Keyrail exploitatiegebied, bij onderhoudsbedrijven. Op locaties waar wagens binnen het proces stil staan. Op daartoe aangewezen reparatiesporen. Op locatie van de betreffende wagen in het exploitatiegebied van Keyrail en na buiten gebruik name of tijdens een WBI door hierop mee te liften. Met ingang van de jaardienst publiceert Keyrail een overzicht van de (locatie van de) aangewezen reparatiesporen en indien van toepassing de contactgegevens van de daar coördinerende partij. Voor het indienen van een verzoek tot het buiten gebruik nemen van een spoor is de volgende procedure van toepassing: belanghebbende belt de gebiedsverantwoordelijke treindienstleider, met het verzoek of deze het spoor buiten gebruik kan nemen voor het uitvoeren van werkzaamheden aan wagens, belanghebbende noemt zijn naam, bedrijf en telefoonnummer, belanghebbende noemt het betreffende spoornummer dan wel de wisselnummers die hij buiten gebruik wenst te nemen, belanghebbende noemt het verwachte tijdsbestek voor de buiten gebruik name, als de treindienstleider akkoord gaat met de buiten gebruik name, plaatst de belanghebbende het afsluitbord SR 513 / rode vlag en lamp en bevestigt dat aan de treindienstleider, de treindienstleider bevestigt de buiten gebruik name en meldt dat hij de veiligheidsmaatregelen heeft genomen (wissel afleidend gelegd), bij teruggave geeft de belanghebbende aan, dat het bord SR513 verwijderd is Tankinstallaties Tanken met tractie dient te geschieden op de daartoe bestemde vaste tankinstallaties. Bijlage 15 bevat een overzicht van de vaste tankinstallaties en de contactgegevens. Tanken is alleen toegestaan vanuit deze stationaire afleveringinstallaties. De vaste installaties zijn niet ingericht voor mobiel tanken. De contractuele voorwaarden voor het gebruik van de tankinstallaties worden overeengekomen in de toegangsovereenkomst met ProRail voor de dienst Gebruik Tankinstallaties. Zie hiervoor de van toepassing zijnde bepalingen in de netverklaring Gemengde net van ProRail. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 39 van 162

40 3.9 Infrastructuurontwikkeling Infrastructuurprojecten ProRail is verantwoordelijk voor vernieuwing en nieuwbouw. Vanuit zijn missie is Keyrail medeinitiator van en pleitbezorger voor aanpassingen aan de infrastructuur in haar exploitatiegebied. Keyrail spant zich daarom in om de besluitvorming in de bestaande ProRail processen positief te beïnvloeden. Zie verder de netverklaring Gemengde net, paragraaf 3.9. Keyrail zoekt onder toepassing van de capaciteitsverdelingsprocedures naar evenwichtigheid tussen het efficiënt en conform plan rijden van treinen en een goede uitvoering van projectwerkzaamheden Planningsoverzicht infrastructuurprojecten Veranderingen die van toepassing zijn voor het Keyrail-exploitatiegebied zijn te vinden in het overzicht van ProRail op Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 40 van 162

41 4 Capaciteitsverdeling 4.1 Inleiding en wettelijk kader Dit hoofdstuk behandelt: het proces van capaciteitsverdeling van de jaardienst (met inbegrip van voor alle gerechtigden 34 bindende procesregels), het proces van verdeling in de ad-hoc fase van de One Stop Shop en Verkeersleiding, het proces van de besturing en bijsturing door Verkeersleiding. De Spoorwegwet geeft een uitwerking van de voorschriften van Richtlijn 2012/34/EU om de capaciteit op een eerlijke, redelijke, billijke en niet-discriminerende manier te verdelen. Aspecten daarbij zijn: de verdeelde capaciteit wordt overeengekomen tussen Keyrail en de gerechtigde, per deelmarkt zijn minimale niveaus vastgesteld. Deze minimale niveaus gelden voor de gehele hoofdspoorweginfrastructuur in Nederland, en hebben invloed op routeringen van en naar de Betuweroute respectievelijk over de alternatieve routes op het gemengde net voor de Betuweroute 35, op overbelast verklaarde infrastructuur zijn door het Besluit capaciteitsverdeling hoofdspoorweginfrastructuur benoemde prioriteringsregels van toepassing 36, er gelden procedurevoorschriften voor het verdelen van capaciteit voor werkzaamheden aan het spoor 37, de Autoriteit Consument & Markt (ACM) is aangewezen om toezicht te houden op de naleving van de wettelijke voorschriften voor de capaciteitsverdeling en om klachten over het verdelingsproces of de uitkomst daarvan te behandelen. Tevens is de door de Europese Unie opgestelde verordening (Rail Freight Corridors) van toepassing op het verdeelproces. 34 Definitie gerechtigden conform artikel 57 van de Spoorwegwet Onder gerechtigden wordt verstaan (rechts)personen die een aantoonbaar commercieel belang hebben bij het verwerven van capaciteit voor het doen vervoeren van ladingen met spoorvervoerdiensten. 35 artikel 8, Besluit capaciteitsverdeling hoofdspoorweginfrastructuur. Keyrail is in staat om de vigerende minimumcapaciteitsniveaus die zijn benoemd in Besluit Capaciteitsverdeling tijdens hoofdspoorweginfrastructuur tijdens het schrijven van de onderhavige netverklaring te accommoderen van en naar emplacement Kijfhoek in combinatie met het verkeer over het A15-tracé van de Betuweroute. 36 artikelen 10, 11 en 12, Besluit capaciteitsverdeling hoofdspoorweginfrastructuur 37 artikelen 6 en 9, Besluit capaciteitsverdeling hoofdspoorweginfrastructuur Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 41 van 162

42 4.2 Uitgangspunten in het verdelingsproces 1. De gerechtigde die capaciteit voor de jaardienstregeling 2015 aanvraagt, verklaart zich door die aanvraag akkoord met de in deze netverklaring opgenomen processen, procedures, regelingen en tijdschema s voor de behandeling van dergelijke aanvragen. Keyrail behandelt aanvragen die na sluiting van de aanvraagtermijn voor de jaardienst binnenkomen conform paragraaf Aanvragen en verdeling in de ad-hoc fase. 2. Keyrail verdeelt binnen het Betuweroutegebied capaciteit voor het gebruik van baanvakken (inclusief intakkingen), emplacementen (inclusief sporen die niet zijn voorzien van een centraal bediend beveiligingssysteem) en tankinstallaties. De capaciteitsverdeling betreft capaciteit die fysiek op één moment en één plaats steeds slechts één gebruiker toestaat met inbegrip van de geluid- en (externe) veiligheidscapaciteit gedurende een tijdvak waarbinnen meerdere gebruikers mogen opereren. Ten aanzien van Basisnet wordt hier in de jaardienstverdeling geen rekening gehouden en wordt uitsluitend in de lopende jaardienstregeling gemonitord. 3. De capaciteitsverdeling heeft betrekking op de volgende vormen van gebruik: treinbewegingen voor binnenlands en internationaal verkeer, aan deze treinbewegingen gekoppelde procestijden bij aankomst op of vertrek van emplacementen, rangeerbewegingen, bewegingen naar/van de terminal, stilstaand rollend materieel, tijdelijke onttrekkingen of functionaliteitbeperkingen die nodig zijn voor werkzaamheden aan of nabij de railinfrastructuur. Keyrail houdt bij de verdeling van capaciteit rekening met: voorkeursgebruik van sporen, voorkeursgebruik van afwijkende treinpaden voor gebruik voor de desbetreffende deelmarkt (bijvoorbeeld paden voor zware treinen verdelen aan beladen kolen- en ertstreinen), gebruiksbeperkingen. Deze worden veroorzaakt door bijvoorbeeld brugopeningen en geluidsplafonds en verder door risicoplafonds in verband met externe veiligheid. 4. Alleen door alle capaciteitsaanvragen in samenhang te bezien, kan Keyrail beoordelen of een aanvraag past binnen de beschikbare integrale capaciteit. Het kan voorkomen dat Keyrail daarvoor aanvullende informatie van de aanvrager nodig heeft. Zonder deze extra informatie kan Keyrail de aanvraag niet in behandeling nemen of de capaciteit uitsluitend verdelen met restrictie(s) voor gebruik. Keyrail spant zich daarbij in de administratieve last voor de gerechtigde aanvrager zo klein mogelijk te houden. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 42 van 162

43 5. Bij de capaciteitsverdeling kan Keyrail gebruik maken van een verhoging van de gebruiksvergoeding als instrument tijdens de coördinatie van de capaciteitsverdeling De belangrijkste systemen ter ondersteuning van het verdeelproces zijn DONNA, ISVL en het door RNE ontwikkelde systeem PCS. Spoorwegondernemingen kunnen in hun aanvraag- en communicatieproces van deze systemen gebruik maken. 7. De geschillenregeling (zie bijlage 5) conform artikel 46, lid 6 van de Richtlijn 2012/34/EU is alleen van toepassing voor geschillen over de capaciteitsverdeling voor de jaardienstregeling. 8. Keyrail is op grond van de EU-verordening 913/2010 onderdeel van de internationale goederencorridors (Rail Freight Corridors). Deze verordening heeft directe uitwerking op de capaciteitsverdeling op de in de bijlage van de verordening opgenomen internationale goederencorridors. Keyrail gebruikt het bij ProRail ontwikkelde Basisuurpatroon (BUP) om paden hierop aan te sluiten maar ook om de tussenresultaten voor de publicatie van de karakteristieken en hoeveelheden van de vooraf geregelde cataloguspaden voor internationale goederencorridors te weten. 9. Keyrail zorgt ervoor, dat bij vaststelling van de jaardienstregeling per etmaal paden beschikbaar zijn voor capaciteitsaanvragen voor goederenvervoer in de ad-hoc fase. Daarbij houdt Keyrail, in overleg met ProRail, rekening met de baanvakken op het door ProRail beheerde gemengde net. Bij het verdelen van de jaardienst houdt Keyrail rekening in het regulier bedrijf zonder treinvrije perioden met grote impact op de verkeerscapaciteit (dat wil zeggen: treinpaden met 120 minuten bij vertrek op het emplacement en bij aankomst op het emplacement) met 30% beschikbare capaciteit op de Betuweroute in een voortschrijdend venster van 6 uur. 10. De One Stop Shop van ProRail wijst treinnummers toe aan Keyrail of de spoorwegondernemingen. Meer informatie is te vinden in bijlage 6, paragraaf 1.3 van de netverklaring Gemengde net. 4.3 Het verdelingsproces Richtlijn 2012/34/EU onderscheidt twee fasen in het jaarlijkse verdeelproces. Het Besluit Capaciteitsverdeling hoofdspoorweginfrastructuur volgt deze tweedeling: verdeling van de normale dienstregeling (= jaardienstverdeling) en daarna de verdeling van beschikbare ad hoc capaciteit. Paragraaf behandelt de internationale paden op goederencorridors. Het jaardienstverdeelproces staat beschreven in paragraaf Paragraaf beschrijft het verdelingsproces in de ad-hoc fase Internationale paden op goederencorridors Uiterlijk 11 maanden voor aanvang van de dienstregeling publiceert Keyrail cataloguspaden voor internationaal goederenverkeer. Op de website van Keyrail wordt te zijner tijd een link naar de desbetreffende publicatie geplaatst. Keyrail draagt er zorg voor dat wijzigingen in de 38 zoals bedoeld in artikel 7 van het Besluit capaciteitsverdeling hoofdspoorweginfrastructuur. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 43 van 162

44 cataloguspaden voor internationaal goederenverkeer in de vigerende planning worden verwerkt Het jaardienstverdeelproces Het jaardienstverdeelproces bestaat uit de volgende stappen: voorbereiding van het jaardienstproces (paragraaf ), indienen van aanvragen ( ), intakeproces ( ), programmatie en coördinatie ( ), geschilbeslechting ( ), vaststelling van de verdeling ( ). Tabel: tijdschema proces capaciteitsverdeling Voorbereiding jaardienstverdeling Aanvraag voor repeterend onderhoud (onderhoudsrooster) 30 november 2013 Aanvraag voor incidentele onttrekkingen (IO s) 31 december 2013 Ontwerp voor de standaardpatroonpaden Betuweroute in DONNA 28 februari 2014 Intake, programmatie, coördinatie en vaststelling jaardienstregeling Start jaardienstverdeelproces: DONNA open voor inbrengen aanvragen Nader te bepalen via Tafel van Verdeling ProRail Uiterste inleverdatum aanvragen jaardienst april 2014 Intake van ontvangen aanvragen 15 t&m 21 april 2014 Start programmatie/coördinatie 22 april 2014 Beheer- en emplacementenoverleg 24 april 2014 RNE Technical Meeting 23 t&m 26 juni 2014 Publicatie ontwerpdienstregeling en start consultatie ontwerpdienstregeling 7 juli 2014 Sluitingsdatum reacties op ontwerpdienstregeling 8 augustus 2014 Vaststelling van de capaciteitsverdeling en publicatie definitieve dienstregeling 25 augustus 2014 Een beroep op de geschillenregeling kan de coördinatiefase verlengen. Bijzondere omstandigheden na vaststelling van de jaardienstverdeling door Keyrail In situaties waarin sprake is van een grootschalige structurele wijziging van de capaciteit kunnen omstandigheden ontstaan waarin de herverdeling van capaciteit niet op een zinvolle wijze (gezien vanuit het perspectief van zowel de spoorwegondernemingen als Keyrail) kan geschieden conform de procedure van verdelen in de ad-hocfase. Na overleg met de betrokken spoorwegondernemingen kan Keyrail in dergelijke gevallen een specifiek verdeelproces inrichten Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 44 van 162

45 dat opgebouwd is uit dezelfde elementen (programmatie, coördinatie, enzovoort) als het verdelingsproces voor de jaardienst Voorbereiding van het jaardienstverdeelproces Het verdeelproces vindt plaats volgens een vast tijdschema en wordt per jaardienstregeling uitgewerkt en vastgesteld door RNE Ontwikkelen van een treinpadencatalogus Voorafgaand aan het proces van de verdeling in de jaardienst vinden drie processen plaats waarvan Keyrail de output combineert tot een treinpadencatalogus waarop gerechtigden kunnen intekenen. Keyrail publiceert de concept internationale treinpadencatalogus uiterlijk drie maanden voor het verstrijken van de uiterste indientermijn voor de capaciteitsaanvragen in de jaardienst. Ter voorbereiding op de capaciteitsverdeling presenteren de in de Rail Freight Corridors samenwerkende infrastructuurmanagers ten behoeve van het internationale goederenvervoer een aanbod van Pre-arranged Paths. Van/naar het door Keyrail beheerde net biedt Keyrail zulke cataloguspaden in de jaardienstregeling 2015 aan op tenminste de volgende relaties: Maasvlakte-Kijfhoek / Amsterdam Duisburg ( Basel Milaan), Kijfhoek Antwerpen ( Lyon Marseille). De (voorlopige) dienstregelingen van deze paden worden gepubliceerd op de website van RailNetEurope ( en zijn aan te vragen via de Corridor One Stop Shop van de betreffende Rail Freight Corridors. Het proces omvat: de specificatie van standaardpatroonpaden (zie hoofdstuk 5, Minimumtoegangspakket). Keyrail biedt aan de spoorwegondernemingen de mogelijkheid om de specificaties voor het ontwerp van de standaardpatroonpaden op de Betuweroute af te stemmen. Daarbij draagt Keyrail zorg voor een optimale aansluiting op de interfaces met ProRail wat betreft het basisuurpatroon (BUP) voor goederen en met DB Netz op het baanvak Zevenaar Zevenaar grens. Uiterlijk vier maanden voor het uiterlijke moment van indienen van de jaardienstaanvraag is dit onwerpproces gereed. Hiermee biedt Keyrail de aanvragers zicht op de (on-)mogelijkheden van uitvoering van de door de spoorwegonderneming gewenste bedrijfsproductie voor contractering van eigen klanten, personeel- en materieelplanning, enzovoort. Het resultaat van dit ontwerpproces bestaat uit één of meerdere categorieën standaardpatroonpaden op de Betuweroute. Hiermee komen de deelnemers de basis voor de in te dienen capaciteitsaanvragen voor de jaardienst overeen. In het jaardienstproces vindt dan de feitelijke en formele verdeling plaats. door Keyrail te ontwikkelen en met partijen af te stemmen onderhoudsvensters, Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 45 van 162

46 verwerking van aanvragen voor grootschalige (ver)nieuwbouw voor zover deze het resultaat zijn van de afstemming met alle betrokken partijen vóór het moment van opstellen van deze catalogus. De uiterste indientermijn voor dergelijke capaciteitsaanvragen is vastgesteld volgens de in paragraaf vermelde termijnen. Behandeling van aanvragen na deze termijnen vinden plaats in de ad-hoc fase, en hebben voor grootschalige vernieuwbouw maar beperkte kans van slagen. De treinpadencatalogus is een hulpmiddel dat gerechtigden kunnen hanteren om hun capaciteitsaanvragen voor afstemming van repeterende capaciteit op uur-, dag- of weekbasis. Bij het construeren van het overzicht van standaardpatroonpaden neemt Keyrail de beschikbare capaciteit op de vrije baan en emplacementen en waar mogelijk terminalslots in beschouwing. Hierbij waarborgt Keyrail conformiteit met vigerende wet- en regelgeving die van toepassing is op de spoorcapaciteit van de hoofdspoorweginfrastructuur. Keyrail spant zich, wat betreft de Betuweroute, in om een zo goed mogelijke aansluiting van de standaardpatroonpaden op de BUP tijdstippen dan wel de padtijden van ProRail 39 en de Stundentakt van DB Netz 40 te optimaliseren. Hierbij wordt rekening gehouden met de beperkingen als gevolg van de bouwwerkzaamheden Emmerich Oberhausen. Om een praktisch uitvoerbaar en veilig plan te creëren, hanteert Keyrail de plannormen in bijlage Standaardpatroonpad A15-tracé Het A15- tracé is ingericht op exclusief gebruik van goederentreinen die gebruik maken van standaardpatroonpaden. Het standaardpatroonpad op het A15-tracé heeft specificaties die uitgaan van een dienstregelingsnelheid van 85 km/u 41 in oostelijke richting en in westelijke richting 95 km/u. Om te voldoen aan de specificaties van het standaardpatroonpad op het A15-tracé, geldt per trein hieronder staande tabel met het maximale tonnage bruto wagengewicht per type locomotief als norm voor de ontvankelijkheidsverklaring van aanvragen: 39 Elst, Meteren, Kijfhoek, IJsselmonde, Zevenaar 40 Emmerich Grens - Zevenaar 41 Gebaseerd op BR 189, 3000 ton Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 46 van 162

47 Kijfhoek Zevenaar grens (85 km/u) Locomotief type Maximaal totaaltonnage Zevenaar grens Kijfhoek (95 km/u) Locomotief type Maximaal totaaltonnage BR ton BR ton BR ton BR ton Class ton Class ton G ton G ton G ton G ton D ton D ton V ton V ton Standaardpatroonpad Havenspoorlijn Het standaardpatroonpad op het Havenspoorlijn heeft specificaties die uitgaan van een dienstregelingsnelheid van 75 km/u of 60 km/u in beide richtingen met uitzondering van de Botlektunnel en de verbinding Maasvlakte West Yangtzehaven. Om te voldoen aan de specificaties van het standaardpatroonpad op de Havenspoorlijn, geldt per trein hieronder staande tabel met het maximale tonnage bruto wagengewicht per type locomotief als norm voor de ontvankelijkheidsverklaring van aanvragen: Havenspoorlijn Locomotief type Maximaal totaaltonnage Padsnelheid BR ton 75 km/u BR ton 75 km/u Class ton 75 km/u G ton 60 km/u of 75 km/u G ton of 910 ton 60 km/u of 75 km/u D of 910 ton 60 km/u of 75 km/u V ton 60 km/u of 75 km/u De snelheid van het standaardpatroonpad (75km/u) heeft bij vertraging, veroorzaakt door de opening van de Calandbrug, effect op het eventuele vervolgtraject. Om dit op te vangen is voor de paden richting Emmerich een buffer ingebouwd deze is verwerkt in de rijtijdberekening o.b.v. de inhaalsnelheid. Voor de paden richting Dordrecht wordt de noodzakelijke stop op Kijfhoek, voor het omschakeling in het beveiligingssysteem (ERTMS), gecombineerd met het inwachten op het standaardpatroonpad richting Dordrecht. Hiermee wordt de betrouwbaarheid van het product vergroot. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 47 van 162

48 Afwijkende aanvragen op de tractie-tonnagetabellen Als een spoorwegonderneming met een hoger tonnage of met andere locomotief wenst af te wijken van bovenstaande tabellen met het maximale tonnage bruto wagengewicht per type locomotief, dient deze spoorwegonderneming via een aan een verzoek tot testen in te dienen. Dit verzoek dient te zijn voorzien van een proefnemingsprotocol en een beheersplan ter voorkoming van strandingen en verdringing van andere treinen. Indien gewenst adviseert de afdeling Capaciteit & Ketenregie van Keyrail de spoorwegonderneming hierbij. Keyrail informeert ProRail over het verzoek tot testen. Keyrail voert samen met de betreffende spoorwegonderneming binnen een redelijke termijn een representatief aantal proeven uit op de Betuweroute. Keyrail evalueert met de spoorwegonderneming de betrouwbaarheid van de uitvoering in het standaardpatroonpad. In de evaluatie wordt door Keyrail: de punctualiteit op verschillende dienstregelingspunten gemeten, de kans op verdringing (olievlekwerking van een vertraagde trein op andere treinen) ingeschat, de kans op stranding ingeschat. De resultaten van de proeven, de risicobeheersing door de spoorwegonderneming van strandingen en verdringing en het terugvalscenario van de spoorwegonderneming voor omleiding over het gemengde net zijn onderdeel van de ontvankelijkheidsverklaring door Keyrail voor zover het de Betuweroute (inclusief Kijfhoek en baanvak Zevenaar aansluiting Zevenaar) grens betreft. ProRail is verantwoordelijk voor de ontvankelijkheidsverklaring op het gemengde net. In geval van een positieve ontvankelijkheidsverklaring door Keyrail publiceert Keyrail een aanvulling op de netverklaring van de uitzonderingssituatie op de tractie-tonnagetabel. Als uit monitoring door Keyrail in de uitvoering blijkt dat de betreffende treinen trendmatig niet punctueel in hun dienstregeling rijden dan wel onredelijk veel verstoringen (strandingen en verdringing van andere treinen) veroorzaken, kan Keyrail de uitzonderingsituatie beëindigen en de verdeelde capaciteit intrekken na tijdig informeren van de spoorwegonderneming. De treinen met deze uitzonderingsmogelijkheid die door Keyrail zijn verdeeld met een positieve ontvankelijkheidsverklaring, kunnen tot maximaal twee standaardpatroonpaden gebruiken (zoals ook in paragraaf 5.2 is beschreven) Losse locomotieven De standaardpatroonpaden uit de catalogus zijn bedoeld voor het reguliere commerciële logistieke proces. Spoorwegondernemingen kunnen bij de OSS van Keyrail in de jaardienstverdeling en in de ad hoc fase standaardpatroonpaden aanvragen voor het rijden van losse locomotieven. Deze losse locomotieven dienen een aantoonbare relatie te hebben met een Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 48 van 162

49 vervoersmodel. Keyrail hanteert daarbij als regel dat losse locomotieven een aantoonbare relatie hebben met een vervoersmodel indien de tijd tussen de aankomende trein en de vertrekkende trein maximaal drie uur bedraagt. Losse locomotieven met een vervoersmodel waarbij de tijd tussen de aankomende trein en de vertrekkende trein meer dan drie uur bedraagt, kunnen op het A15 tracé alleen in de verkeersleidingsfase in standaardpatroonpaden worden aangevraagd, inclusief de bijbehorende tarief- en prestatieregelingsvoorwaarden. Losse locomotieven met een vervoersmodel waarbij de tijd tussen de aankomende trein en de vertrekkende trein meer dan drie uur is, kunnen op de Havenspoorlijn alleen in de verkeersleidingsfase worden aangevraagd Heuvelsporen Kijfhoek Keyrail hanteert voor de verdeelsporen op emplacement Kijfhoek de norm dat per 25 gesorteerde wagens die per dag vertrekken één verdeelspoor beschikbaar is. Opnieuw geheuvelde wagens worden niet in de telling meegenomen Indienen van aanvragen Gerechtigden kunnen op basis van de treinpadencatalogus hun structurele aanvraag indienen via Het indienen van een dienstregelingsaanvraag kan op de volgende manieren: door het indienen van een aanvraag via PCS, door het aanvragen van gewenste treinpaden in het planningsysteem DONNA. Te allen tijde dienen deze aanvragen te zijn vergezeld van een schriftelijke aanvraag op basis van de treinpadencatalogus. Daarnaast moeten zij vergezeld van een schriftelijke aanvraag met informatie over emplacementsgebruik. Als de schriftelijke aanvraag afwijkend is, hanteert Keyrail bij conflict de via DONNA ingediende aanvraag, door het indienen van een schriftelijk overzicht, aan de hand van een RNE formulier 42.Een RNE-formulier is verplicht als u een coördinerende capaciteitsverdeler wenst. Bij een grensoverschrijdend traject zijn verschillende infrastructuurbeheerders betrokken. De spoorwegonderneming kan de benodigde capaciteit bij de betreffende infrastructuurbeheerders in één keer aanvragen bij de One Stop Shop van de infrastructuurbeheerder waarmee een toegangsovereenkomst is overeengekomen, of gebruik maken van PCS. Spoorwegondernemingen kunnen hun aanvraag over meerdere beheergebieden ook opsplitsen in afzonderlijke aanvragen per beheergebied. Deze spoorwegondernemingen zijn in dat geval zelf 42 Zie bijlage 5: RNE formulieren Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 49 van 162

50 verantwoordelijk voor de onderlinge afstemming op de grenzen van die aanvragen. De inspanning van de betrokken infrastructuurbeheerders is dan beperkt tot het signaleren van gebreken in de aansluiting(en). Internationale capaciteitsaanvragen voor de vastgestelde Pre-arranged Paths op één van de Rail Freight Corridors kunnen uitsluitend via de RNE tool PCS ingediend worden bij de Corridor One Stop Shop van de betreffende Freight Corridor. Een internationale capaciteitsaanvraag dient te voldoen aan de voorwaarden die iedere betrokken infrastructuurbeheerder stelt aan aanvragen voor capaciteit op hun net. Meer informatie is te vinden in de netverklaring van de betreffende infrastructuurbeheerder. Indien één van de betrokken infrastructuurbeheerders een via Keyrail ingediende internationale capaciteitsaanvraag niet in behandeling neemt, stelt Keyrail de aanvrager in de gelegenheid de aanvraag aan te passen. Voor de aanvraag voor verhuurbare sporen op emplacementen moet gebruik worden gemaakt van het Overzicht emplacementsporen Keyrail in bijlage 18. Capaciteitsaanvragen voor het gebruiken van (gedeelten van) vensters van het onderhoudsrooster moeten worden ingediend bij de afdeling Project & Availiability Control van Keyrail op het volgende adres Intakeproces Keyrail controleert de aanvragen op ontvankelijkheid. Dit betreft het moment van indienen, de volledigheid van de aanvragen, eventuele gebreken (zoals onderling conflicterende elementen of overschrijding van de gebruiksmogelijkheden van de infrastructuur) en aanvragen die afwijken van het standaardpatroonpad. Zo nodig stelt Keyrail de aanvrager in de gelegenheid de aanvraag binnen een aan te geven termijn aan te vullen of te wijzigen. Keyrail behandelt aanvullende of gewijzigde aanvragen die gerechtigden na de sluitingstermijn indienen als ad-hoc aanvragen. Meer informatie hierover is te vinden in paragraaf De ontvankelijkheidsverklaring wordt door Keyrail uiterlijk één week na het verstrijken van de aanvraagtermijn naar de betreffende spoorwegonderneming verstuurd. Als de gerechtigde in zijn aanvraag bepaalde treinspecificaties 43 van de gevraagde capaciteit niet expliciet vermeldt, kan Keyrail de capaciteit verdelen onder voorbehoud dat de aanvrager de standaardwaarden voor de gebruikskenmerken toepast. De standaardwaarden worden door Keyrail vastgesteld. Daarbij houdt Keyrail rekening met de kenmerken of gebruiksbeperkingen van de infrastructuur Programmatie en coördinatie Keyrail onderzoekt of de bundel van aanvragen van gerechtigden leidt tot meervoudige aanvragen voor één of meer paden uit de treinpadencatalogus. In dat geval start Keyrail de 43 Treinlengte, tonnage, ZWV-code en BP profielen aanwezigheid van gevaarlijke stoffen, stille wagens, tractie, beveiligingssysteem. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 50 van 162

51 programmatieprocedure conform artikel 20 van Richtlijn 2012/34/EU. Indien nodig vindt gedurende dit programmatie-overleg ook afstemmingsoverleg plaats met de infrastructuurbeheerders van de aangrenzende spoorweginfrastructuur en waar mogelijk met aangrenzende (intermodale en droge-bulk) terminals. Als na het programmatie-overleg blijkt dat er nog met elkaar concurrerende aanvragen resteren, start Keyrail voor die aanvragen het coördinatieproces conform artikel 21 van Richtlijn 2012/34/EU. Dit coördinatieproces kan alle nog resterende concurrerende aanvragen omvatten. Voor de coördinatieprocedure van concurrerende aanvragen gelden de volgende uitgangspunten: Keyrail meldt (mondeling en per ) de geïdentificeerde concurrentiesituatie aan betrokken gerechtigden en nodigt de daarbij betrokken gerechtigden aanvragers uit voor nader coördinatie-overleg, iedere betrokken gerechtigde mag oplossingsvoorstellen doen, oplossingen moeten passen binnen de gebruiksmogelijkheden van de railinfrastructuur, met inbegrip van gebruiksbeperkingen (zoals brugopeningen, fysieke mogelijkheden op emplacementen, de geluid- en (externe) veiligheidsregels en vergunningen), in de coördinatieprocedure worden geen voorrangsregels gehanteerd. Wel wordt rekening gehouden met het in paragraaf 4.2 genoemde voorkeursgebruik, gestreefd wordt naar oplossingen waarin zo min mogelijk wordt afgeweken van de aangevraagde capaciteit, waarbij de commerciële en operationele samenhang binnen de aangevraagde capaciteit zo min mogelijk verbroken wordt en waarbij de bedrijfseconomische gevolgen van afwijkingen van de aangevraagde capaciteit zo beperkt mogelijk zijn. Bij aanvragen die zonder steekhoudende onderbouwing afwijken van het standaardpatroonpad, past Keyrail af altijd de aanvraag zodanig aan dat deze in een standaardpatroonpad wordt gelegd, de in RNE-verband afgestemde grenspassagetijdstippen worden gehandhaafd, Keyrail bewaakt zowel de betrouwbare en veilige uitvoerbaarheid van de dienstregeling (op basis van de ontwerpnormen in bijlage 16) als de doelmatige benutting van de infrastructuur, in het geval dat aanvragen van gerechtigden onderling concurreren, kan Keyrail het instrument verhoging van de gebruiksvergoeding inzetten om tot overeenstemming te komen, de coördinatieprocedure duurt voort tot uiterlijk vijf werkdagen voor de datum waarop Keyrail de ontwerpjaardienstregeling publiceert, de coördinatieprocedure wordt verlengd wanneer geschil aanhangig is gemaakt (zie paragraaf ) en het geschil nog niet geslecht is. Als betrokken gerechtigden en Keyrail overeenstemming bereiken over de te kiezen oplossing, dan eindigt voor de desbetreffende concurrentiesituatie de coördinatie. Keyrail neemt de oplossing vervolgens op in de ontwerp-jaardienstregeling. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 51 van 162

52 Tijdens de programmatie en coördinatie heeft Keyrail afstemming met de andere infrastructuurbeheerders in Europa. Zo wordt geprobeerd om zoveel mogelijk doorgaande en hoogwaardige grensoverschrijdende dienstregelingspaden te realiseren. Deze maatregelen zijn uitgewerkt in het RNE-document Process for international path requests. Als blijkt dat betrokken gerechtigden en Keyrail niet of niet tijdig tot overeenstemming komen, verklaart Keyrail de betrokken infrastructuur overbelast 44. Keyrail verdeelt in dit geval aan de hand van de door de wet gestelde prioriteitsregels en minimum niveaus dan wel met inachtneming van de volgende prioritering: 1. voorkeursgebruik, 2. aansluiting op grensovergangen, 3. aansluiting op (intermodale en droge-bulk) terminalslots, 4. aansluiting op benodigde rangeertijden, 5. duur van verblijf op het emplacement, 6. losse locomotief. Keyrail neemt deze oplossing op in de ontwerp-dienstregeling. De procesregels voor de verdeling van Pre-arranged Paths in de Rail Freight Corridors staan omschreven in de Corridor Information Documents van deze corridors en zijn gebaseerd op de Decision of the Executive Boards of Rail Freight Corridors N 1 and N 2, establishing the Framework for capacity allocation on the Rail Freight Corridors N 1 and N 2 Keyrail legt de uitkomst van de programmatie en coördinatie, met inbegrip van de uitkomst van een eventuele geschilbeslechting (paragraaf ) vast in een ontwerpdienstregeling die Keyrail aan de aanvragers per brief aanbiedt. Voor de programmatiefase geldt dat gerechtigden gedurende één maand hun mening kenbaar kunnen maken 45. De aanvragen van emplacementscapaciteit worden in beginsel verdeeld op basis van gereden treinkilometers op de Havenspoorlijn en de spoorbezetting op het betreffende emplacement in de periode voorafgaand aan de programmatie dan wel het aantoonbaar beschikken over terminalslots in Relevante informatie over verschuivingen van ladingpakketten tussen vervoerders, aantoonbaar opportune nieuwe ladingpakketten en significante wijzigingen in volumes van ladingspakketten is redelijkerwijs onderdeel van het verdeelproces. Keyrail maakt voor de verhuurbare sporen onderscheid in lengte met de volgende categorieën: Korte sporen (locsporen) <100 meter Middellange sporen 100 meter tot <550 meter Lange sporen 550 meter en meer 44 zie ook artikel 22, 25, 26 van de Europese Richtlijn 2012/34/EU 45 artikel 20 lid 3 van 2012/34/EU Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 52 van 162

53 Geschilbeslechting Coördinatie is naar zijn aard een technisch overleg tussen deskundigen. Deskundigen kunnen van mening verschillen waardoor er een patstelling over conflicten kan ontstaan. Om het proces van capaciteitsverdeling zijn voortgang te laten houden, is er een geschillenregeling die binnen 10 werkdagen tot uitsluitsel leidt. De gerechtigde of Keyrail heeft de mogelijkheid om tijdens de coördinatiefase van de jaardienstregeling het initiatief te nemen tot geschilbeslechting. Partijen dienen er naar te streven om geschilbeslechting op een zodanig tijdstip te laten plaatsvinden dat: de uitkomst van de geschilbeslechting onderdeel kan zijn van de verdere coördinatieprocedure, de vaststelling van de jaardienstregeling kan plaatsvinden op de laatste dag van de coördinatietermijn. De geschilbeslechting vindt plaats op basis van een gesprek tussen de betrokken partijen (hoor en wederhoor) met als doel het conflict op te lossen. Als er geen oplossing wordt bereikt, doet de voorzitter van de geschilbeslechting uitspraak binnen 10 werkdagen na het schriftelijke kenbaar maken van het geschil. De uitspraak is vervolgens uitgangspunt voor het verdere verdelingsproces. Bij conflicterende aanvragen tussen gerechtigden (verkeer/verkeer) is Keyrail voorzitter. Bij conflicten tussen een aanvraag voor geplande werkzaamheden aan of nabij de railinfrastructuur of het onderhoudsrooster en verkeerscapaciteit voor een gerechtigde vindt de behandeling van het geschil plaats door een onafhankelijk voorzitter die door Keyrail wordt aangewezen na overleg met de gerechtigden. De behandeling leidt in dat geval tot een advies waarvan Keyrail bij de vaststelling van de capaciteitsverdeling alleen gemotiveerd mag afwijken Vaststelling van de verdeling Keyrail legt het resultaat van de capaciteitsverdeling voor de jaardienstregeling vast in het capaciteitsverdelingsdocument dat wordt gepubliceerd op Hierin staat vermeld welke capaciteit Keyrail aan gerechtigden heeft verdeeld en welke capaciteit aan beheer (onderhoudsrooster en incidentele onttrekkingen) is verdeeld. Als uitwerking van de Verordening (EU) Nr 913/2010 dienen spoorwegondernemingen er rekening mee te houden dat een nader aan te duiden aantal treinpaden als reservecapaciteit beschikbaar blijft ter verdeling door de Corridor One Stop Shops. RNE publiceert deze reserve capaciteit in de vorm van Pre-arranged Paths op de Rail Freight Corridors 1 (Rotterdam-Genua) en 2 (Rotterdam- Lyon). De treinpaden van corridor 1 blijven beschikbaar tot 60 dagen voor uitvoering. De treinpaden van corridor 2 blijven beschikbaar tot 21 dagen voor uitvoering. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 53 van 162

54 Hiervoor genoemd capaciteitsverdelingsdocument maakt deel uit van de te sluiten toegangsovereenkomst Betuweroute. De gerechtigde verkrijgt het gebruiksrecht voor de capaciteit die in dit document aan die gerechtigde is verdeeld. Gerechtigden die houder en gebruiker van verdeelde capaciteit zijn, mogen die capaciteit niet overdragen aan andere gerechtigden. Gerechtigden die een capaciteitsovereenkomst met Keyrail hebben afgesloten, kunnen het operationele proces in handen geven van een daartoe gerechtigde spoorwegonderneming Verkeersaanvragen en verdeling in de ad-hoc fase De ad-hoc fase begint direct na het sluiten van de aanvraagtermijn voor de capaciteitsverdeling van de jaardienstregeling. Railnet Europe (RNE) maakt binnen de ad-hoc fase onderscheid tussen een periode waarin capaciteitsaanvragen betrekking hebben op een nog in te voeren jaardienstregeling (Late Path Requests) of de periode waarin aanvragen betrekking hebben op een reeds lopende dienstregeling. Paragraaf gaat in op de wijze waarop Keyrail invulling geeft aan dit onderscheid. De principes zijn beschreven in paragraaf Alle gerechtigden kunnen capaciteit aanvragen. Keyrail maakt bij de behandeling van de capaciteitsaanvragen geen onderscheid tussen aanvragen van gerechtigden met een toegangsovereenkomst voor het desbetreffende dienstregelingsjaar of gerechtigden die nog geen toegangsovereenkomst hebben afgesloten. Gerechtigden die nog geen toegangsovereenkomst met Keyrail hebben afgesloten, verklaren zich met het indienen van een ad-hoc aanvraag akkoord met de in deze paragraaf beschreven processen, procedures en tijdschema s. Gerechtigden die inmiddels met Keyrail een toegangsovereenkomst hebben afgesloten voor de jaardienst waarop hun ad-hoc aanvragen betrekking hebben, hebben met het ondertekenen van die overeenkomst ook ingestemd met de in deze paragraaf beschreven processen, procedures, regelingen en tijdschema s voor de behandeling van dergelijke aanvragen. Capaciteit die aan gerechtigden met een vigerende toegangsovereenkomst verdeeld wordt in de ad-hoc fase maakt automatisch onderdeel uit van die toegangsovereenkomst. Als aan gerechtigden die geen vigerende toegangsovereenkomst hebben, in de ad-hoc fase capaciteit wordt verdeeld en de betreffende gerechtigden deze capaciteit niet uiterlijk binnen één maand benutten, vervalt de verdeelde capaciteit. Als de gerechtigde een authorized applicant is, dan moet deze uiterlijk een maand voor het rijden van de trein aangeven welke gerechtigde spoorwegonderneming de tractieleverancier is. Als hieraan niet is voldaan, vervalt de verdeelde capaciteit RNE Late Path Requests en ad-hoc aanvragen voor een lopende dienstregeling Railnet Europe RNE maakt onderscheid in twee fasen van het ad-hoc proces. Keyrail volgt deze indeling. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 54 van 162

55 De eerste periode betreft ad-hoc aanvragen die Keyrail tot uiterlijk vijf werkdagen voor de ingangsdatum van de nieuwe dienstregeling in ontvangst neemt. Dit is in RNE-termen de Late Path Request termijn. Deze periode kenmerkt zich door het feit dat geen van de gerechtigden een toegangsovereenkomst heeft voor het desbetreffende dienstregelingsjaar. De tweede periode begint vanaf vijf dagen voor de inwerkingtreding van de dienstregeling tot het moment van het daadwerkelijk rijden van de aangevraagde treindienst. Binnen deze fase maakt Keyrail onderscheid in: wijzigingsbladperiodes, de plan specifieke dagenperiode en de verkeersleidingsfase. Deze fases hebben elk hun eigen planningstool. (zie ook paragraaf 4.2 punt 6). Keyrail behandelt tijdens tenminste de Late Path Request periode ingediende capaciteitsaanvragen zodanig dat deze aanvragen en de beschikbare infrastructuurcapaciteit maximaal op elkaar aansluiten. Keyrail legt de eventueel ontwikkelde oplossingssuggesties aan de desbetreffende gerechtigden voor. Keyrail kan daarbij afwijken van het principe first come, first served als dit voor alle partijen tot goede oplossingen leidt. Blijft echter een conflict bestaan, dan past Keyrail het principe first come, first served wel toe Het capaciteitsverdelingsproces in de ad-hoc fase op hoofdlijnen De volgende stappen maken onderdeel uit van het capaciteitsverdelingsproces in de ad-hoc fase: de aanvraag door een gerechtigde, het intake proces door Keyrail, de programmatiefase, de vaststelling (alsmede communicatie en verwerking) van de capaciteitsverdeling Indienen van ad-hoc aanvragen De vorm en adressering van de aanvraag Gerechtigden maken voor hun ad-hoc aanvragen gebruik van het RNE formulier of de planningstool DONNA. Bij aanvraag via het RNE formulier dient de treinpadencatalogus als leidraad. Alle gerechtigden dienen hun aanvraag voor de periode van een wijzigingsblad of voor aanpassingen in de fase DONNA Specifieke Dagen (SD) per in bij de OSS Planning op adres Spoorwegondernemingen met een DONNA-aansluiting kunnen daarnaast hun aanvraag vertalen door de aanvraag in DONNA in te plannen in een nog niet verdeeld pad en per omgaande verzending van de publicatie per aan De schriftelijke aanvraag is echter altijd maatgevend. Gerechtigden, ook die beschikken over DONNA, moeten in de Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 55 van 162

56 periode van de verkeersleidingsfase aanvragen indienen via ISVL. Hetzelfde geldt voor wijzigen en opheffen. De inhoud van de aanvraag bij OSS Planning De inhoud van de aanvraag dient voorzien te zijn van de volgende gegevens: aanvrager (gerechtigde en contactpersoon), treinnummer, ordersoort (inleggen, wijzigen, annuleren), treinlengte, maximumsnelheid, type locomotief, gemaakte capaciteitsafspraken met terminals, terminalslot inclusief vermelding treinnummer, treknummer en shuttlenaam, benodigde opstelcapaciteit (inclusief vermelding vertrektrein), vertrekstation, aankomststation, gewenste route, grenstijd, rijdagen, ingeplande stops, locatie locomotiefwissel, profielen, stille wagens (wagens met K-blokken/LL-blokken), remstand, zwaar vervoer, rijdag en tijdstip vertrek (en eventuele marge), rijdag en tijdstip aankomst (en eventuele marge), gevaarlijke stoffen (RID), gevaarlijke stoffen, afwijkingen aan materieel gerelateerd aan beperkingen infrastructuurgebruik, gewicht. De inhoud van de aanvraag bij Verkeersleiding De inhoud van de aanvraag dient te voldoen aan alle invulvelden van ISVL. Aanvraagmomenten voor structurele producten Spoorwegondernemingen die een aanvraag voor een structureel product indienen met het oogmerk dat dit product onderdeel wordt van een wijzigingsblad, dienen rekening te houden met de voor de wijzigingsbladen geldende termijnen. Keyrail behandelt structurele producten die te Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 56 van 162

57 laat zijn ingediend om voor opname in een wijzigingsblad in aanmerking te komen als een bundel niet-structurele aanvragen op niveau van specifieke dagen. Bij het vaststellen van de ingangsdata voor wijzigingsbladen volgt Keyrail de afspraken die de Europese infrabeheerders binnen de RNE maken. Als ProRail en spoorwegondernemingen aanvullende afspraken maken dan zal Keyrail zich hierbij aansluiten. Eén en ander betreft zowel het laatste aanvraagmoment als de inwerkingtreding van een wijzigingsblad. Aanvraagmomenten voor niet-structurele producten Spoorwegondernemingen kunnen altijd paden aanvragen voor treinen en losse locomotieven, echter hoe dichter bij het gewenste moment van vertrek, hoe groter de kans dat niet geheel aan de wensen voldaan kan worden. Keyrail raadt spoorwegondernemingen aan hun aanvraag voor reguliere treinen op een eerder tijdstip in te dienen, zodat Keyrail voldoende tijd heeft om bijvoorbeeld te kunnen onderzoeken of het door de spoorwegonderneming gewenste pad goed aansluit op een beschikbaar pad in een aangrenzend beheergebied, en zo nee een alternatief voor te stellen. Tabel: sluitingsmomenten fase specifieke dagen en start verkeersleidingsfase Ma Di Wo Do Vr Za Zo Ma Di Wo Do Vr > > > > > > > > > > > > > > > > > 0-24 in oranje: de sluitingsmomenten van de fase specifieke dagen, in grijs: het actief zijn van DONNA Knoop Merk op dat de woensdag-overdracht van plan specifieke dagen is gericht op uitvoering op zaterdag en zondag. De vrijdag-overdracht van plan specifieke dagen richt op uitvoering op de daaropvolgende woensdag Intakeproces ad-hoc aanvragen De One Stop Shop van Keyrail toetst de ontvankelijkheid van de aanvraag. Keyrail neemt een aanvraag niet in behandeling als: de aanvraag afwijkt van de treinpadencatalogus, Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 57 van 162

58 de aanvraag niet past binnen de in jaardienstverdeling vermelde maximale aantallen trein- en rangeerbewegingen, de aanvraag/het aanvraagformulier onvolledig en/of onjuist is ingevuld, het aangevraagde product niet past bij de desbetreffende verkeersdag of verkeersperiode, een DONNA-aanpassing niet vergezeld gaat van een schriftelijke aanvraag. Waar mogelijk toetst Keyrail Capaciteit & Ketenregie of er sprake is van een haalbaar integraal plan in combinatie met de terminals RSC Waalhaven, ECT, Euromax en EMO in het kader van ketenregie. Als Keyrail van oordeel is dat de aanvraag niet ontvankelijk is, dan ontvangt de aanvrager daarvan binnen één werkdag bericht met opgaaf van redenen. Als Keyrail de aanvraag ontvankelijk verklaart, dan ontvangt de aanvrager een ontvangstbevestiging ( ). Voor sommige producten geeft Keyrail nadien aan hoe lang het proces duurt van de orderverwerking. De doorlooptijd van een aanvraag waarvan de uitwerking plaatsvindt in de planningsperiode waarin DONNA van kracht is, verschilt van de periode waarin de vastlegging van de verdeelde capaciteit plaatsvindt in ISVL. Als een aanvraag loopt via ISVL, dan is de ontvangstbevestiging in dit systeem zelf zichtbaar. Keyrail OSS en Verkeersleiding toetsen de ontvankelijkheid van de alle aanvragen aan de hand van de volgende kenmerken die moeten zijn vermeld op de order: aanvrager, datum en tijd aanvraag, treinnummer, tractievorm en/of materieelsoort; treinlengte, gewicht, maximumsnelheid, soort order, wel/geen gevaarlijke stoffen, vertrek en aankomststation, behandeling op behandel-/overdracht-/doorvoerlocatie, datum en tijd gereed voor vertrek (eventueel marge), route, wel/geen beperkingen, datum en tijd voor behandeling bij terminal of verlader, vervoersregeling. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 58 van 162

59 Keyrail geeft aan elke ontvankelijke aanvraag een volgnummer. De orderverwerking vindt vervolgens redelijkerwijs zo spoedig mogelijk plaats in de volgorde waarin de aanvragen bij Keyrail zijn binnengekomen. Bij op de minuut nauwkeurig gelijke ontvangst beslist het lot Programmatie Keyrail behandelt alle aanvragen in volgorde van ontvangst. De behandeling van ad-hoc aanvragen start op zijn vroegst na de vaststelling van de verdeling van de desbetreffende jaardienst. Dit houdt in dat Keyrail alle ad-hoc aanvragen die vanaf de sluitingsdatum van aanvragen voor de jaardienst binnenkomen, na een toets op ontvankelijkheid, parkeert tot het moment van de vaststelling van de jaardienst. Keyrail toetst elke aanvraag vervolgens in volgorde van ontvangst op inpasbaarheid in de voor de verkeersdag of -periode op dat moment vastgestelde capaciteitsverdeling. Dit geldt voor zowel de vrije baan als voor de beschikbaarheid van capaciteit op emplacementen en terminals. Indien uit de toets door Keyrail Capaciteit & Ketenregie blijkt dat er geen haalbaar integraal plan in combinatie met de terminals RSC Waalhaven, ECT, Euromax of EMO te verdelen is, zoekt Keyrail actief contact met de betreffende spoorwegonderneming en terminal(s) om te bekijken of er wel een uitvoerbaar plan kan worden verdeeld. Keyrail zal gedurende tenminste de Late Path Request periode ingediende capaciteitsaanvragen zodanig behandelen dat deze aanvragen en de beschikbare infrastructuur maximaal op elkaar aansluiten. Keyrail zal de met dit doel eventueel ontwikkelde oplossingssuggesties aan de desbetreffende gerechtigden voorleggen. Indien een aanvraag in DONNA van een spoorwegonderneming met een DONNA-aansluiting niet conform de plannormen uit bijlage 16 is, dan wel niet conflictvrij is, verdeelt Keyrail OSS Planning de aanvraag binnen een tijdskader van minus 10 minuten tot plus 20 minuten ten opzichte van de aanvraag dan wel het conflict, waarbij de grenstijd met DB Netz en ProRail wordt gehandhaafd. Indien de grenstijd met DB Netz of ProRail niet kan worden gehandhaafd, verzoekt Keyrail OSS Planning de spoorwegonderneming met een DONNA-aansluiting zo snel mogelijk een nieuwe aanvraag te doen die wel voldoet aan de plannormen uit bijlage 16 voldoet c.q. conflictvrij is Communicatie en vastlegging Keyrail wijst de aanvraag af indien deze niet inpasbaar is binnen de op dat moment voor die specifieke dag/periode verdeelde capaciteit. Keyrail verdeelt de aangevraagde capaciteit als deze inpasbaar blijkt, voegt daar de emplacementplanning aan toe, communiceert hierover richting de aanvrager en legt een en ander vast in het van toepassing zijnde planningssysteem. Dit gebeurt voor ad-hoc aanvragen in de plantermijn via of PCS, voor aanvragen in de verkeersleidingsfase via ISVL. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 59 van 162

60 4.3.4 Vervallen van capaciteit De overeengekomen capaciteit vervalt in geval van nood en als dit absoluut noodzakelijk is door een storing die de infrastructuur tijdelijk onbruikbaar maakt 46. Keyrail heeft het recht dienstregelingscapaciteit op de vrije baan dan wel emplacementen geheel of gedeeltelijk in te trekken als Keyrail, na afstemming met een terminal en de betreffende spoorwegonderneming, vaststelt dat de spoorwegonderneming geen slot kan verkrijgen op een terminal dat goed aansluit op de standaardprocestijden en onvoldoende parkeertijd door de spoorwegonderneming is aangevraagd of te verdelen is. In sommige gevallen kan het nodig zijn om op korte termijn onderhoudswerkzaamheden aan de infrastructuur uit te voeren (reparaties, spoedeisende vervangingen) die niet kunnen worden ingepast in de capaciteit die in de jaardienstregeling is verdeeld voor werkzaamheden. 4.4 Capaciteitsverdeling bij overbelaste infrastructuur en kaderovereenkomsten Overbelastverklaringen Conform Richtlijn 2012/34/EU (artikel 47 ) verklaart Keyrail infrastructuur overbelast als de coördinatiefase in het proces van de jaardienstverdeling niet heeft geleid tot een capaciteitsverdeling die voor de aanvragers bevredigend is. Na overbelastverklaring stelt Keyrail binnen zes maanden een capaciteitsanalyse op. Binnen zes maanden na afronding van de capaciteitsanalyse stelt Keyrail na overleg met betrokken gerechtigden een capaciteitsvergrotingsplan op. Voor het capaciteitsvergrotingsplan stelt Keyrail in samenwerking met ProRail een kostenbatenanalyse de beste oplossing vast. Oplossingen kunnen zowel van infrastructurele, procesmatige als innovatieve aard zijn. Een overzicht van de voor de Betuweroute afgegeven overbelastverklaringen is te raadplegen in bijlage 11 en op de website van Keyrail Kaderovereenkomsten Ten tijde van de uitgave van deze netverklaring heeft Keyrail geen kaderovereenkomsten afgesloten voor dienstregelingsjaar Capaciteitsverdeling voor onderhoud en/of grootschalige (ver)-of nieuwbouw De verantwoordelijkheid voor grootschalige vernieuwingswerkzaamheden ligt bij ProRail en daarmee ook het aanvragen van capaciteit voor deze werkzaamheden. Het verdelen van capaciteit is echter de verantwoordelijkheid van Keyrail. 46 artikel 3, onderdeel b, van het Besluit capaciteitsverdeling hoofdspoorweginfrastructuur. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 60 van 162

61 4.5.1 Capaciteitsverdeling (beheer) in de jaardienstfase Voor werkzaamheden aan of nabij de hoofdspoorwegen die (een combinatie van) incidentele onttrekkingen vragen, geldt het volgende: 1. voor zover de werkzaamheden op de sluitingsdatum van de jaardienstaanvraag redelijkerwijs voorzienbaar en planbaar zijn, wordt de capaciteit voor de uitvoering van de werkzaamheden bij de jaardienstverdeling op datum gezet en verdeeld. Voor werkzaamheden die niet redelijkerwijs voorzienbaar en planbaar zijn, is het mogelijk tijdens de jaardienstfase overeenstemming te bereiken over de dagsoort en uitvoeringsvariant. 2. voorafgaand aan de coördinatie van de capaciteitsverdeling voor de jaardienstregeling vindt een inventarisatie plaats van nader overeen te komen onttrekkingen op het gemengde net, de Betuweroute,de grensbaanvakken van aangrenzende buitenlandse netten en de baanvakken tot de logische ontkoppelpunten in België en Duitsland, waarvoor wordt verwacht dat de daarvoor relevante omleidingsroutes onvoldoende restcapaciteit bieden voor de dan om te leiden treinen. Voor die onttrekkingen waarvoor na overleg wordt verwacht dat de totale capaciteit op de omleidingsroutes redelijkerwijs niet afdoende is, biedt Keyrail de mogelijkheid aan gerechtigden om treinen aan te wijzen die bij verwerking in het VAB-proces (verkeersaanpassingen als gevolg van beheer) te behandelen zijn volgens jaardienstprocesregels, dus met voorrang boven andere ad-hoc aanvragen. 3. Ten tijde en ter plaatse van de incidentele onttrekkingen en op de in verband daarmee gebruikte omleidingsroutes vervalt het onderhoudsrooster niet, tenzij expliciet vermeld. Keyrail spant zich in bij te dragen aan het oplossen van concurrentie via aanpassingen aan het onderhoudsrooster Capaciteitsverdeling voor beheer in de ad-hoc fase 1. Keyrail kan gedurende het dienstregelingsjaar capaciteit verkrijgen voor ongepland onderhoud. Dit is onderhoud dat redelijkerwijs niet planbaar is ten tijde van de sluiting van jaardienstaanvragen en dat redelijkerwijs niet kan wachten tot het volgende dienstregelingsjaar. Eventuele wijziging van voor verkeer verdeelde capaciteit vindt plaats onder de regels van ad-hoc aanvragen verkeer, derhalve alleen met instemming van de houder van die capaciteit. Aanvragen worden na overleg en steeds minimaal twaalf weken voor de datum van uitvoering (de aanpassing van) de benodigde capaciteit binnen de jaardienstregeling 2015 nader in het beheeroverleg 47 overeengekomen. Werkzaamheden waarvan de uitvoering voorzien is binnen het dienstregelingsjaar, maar die op de sluitingsdatum van de jaardienstaanvraag nog niet planbaar zijn, worden ook in het beheeroverleg volgens dezelfde spelregels overeengekomen; 2. Gerechtigden en Keyrail kunnen na de jaardienstverdeling verzoeken om de programmering van werkzaamheden te wijzigen op grond van niet-voorziene omstandigheden (ten opzichte 47 tweemaandelijks overleg voor beheeraanvragen in de ad-hoc fase Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 61 van 162

62 van het jaarplan) dan wel onvoorziene werkzaamheden. De basisregel is dat wordt meegewerkt aan herprogrammering. Medewerking kan alleen gemotiveerd vanuit de eigen bedrijfsbelangen worden afgewezen; 3. Bij het concretiseren van wijze van uitvoering en uitvoeringsdata is het mogelijk dat de nadere uitwerking niet past in de in de jaardienst verdeelde capaciteit. Ook kunnen er zich omstandigheden voordoen in de projectvoorbereiding en uitvoering die niet als zodanig verondersteld zijn bij vaststelling van de benodigde capaciteit. Keyrail maakt dit zichtbaar en overlegt met betrokken gerechtigden over aanpassingen aan de wijze van uitvoering en uitvoeringsdata. Is er geen consensus over de uitvoeringsvariant dan verplichten betrokken gerechtigden en Keyrail zich via een nog overeen te komen procedure binnen tien werkdagen tot een vast te stellen verdeling te komen. Randvoorwaarde is uitvoering van de betrokken werkzaamheden in het dienstregelingsjaar In geval van een geschil in verband met de door Keyrail benodigde capaciteit voor werkzaamheden onderbouwt Keyrail nut en noodzaak van die benodigde capaciteit. 5. Werkzaamheden aan het spoor vragen veelal een (enkele) grote onttrekking en meerdere kleinere onttrekkingen (ten behoeve van voor- en nawerk). Deze kleinere onttrekkingen worden in het onderhoudsrooster uitgevoerd. Als het onderhoudsrooster onvoldoende capaciteit levert, maakt Keyrail dit zichtbaar en stelt uiterlijk twaalf weken voor uitvoering de benodigde capaciteit voor resterend voor- en nawerk vast. Keyrail overlegt met betrokken gerechtigden over inpassing. Als geen consensus kan worden bereikt, dan geldt eveneens de in het voorgaande punt genoemde procedure voor de afhandeling van het geschil. Bovenstaande bepalingen zijn er op gericht om de - in de landelijke samenhang passende - grote onttrekkingen maximaal te benutten. 6. Als zich storingen of onregelmatigheden voordoen of dreigen te gaan voordoen die een veilig en ongestoord treinverkeer in gevaar (kunnen) brengen, is onderhoud noodzakelijk en vervallen de capaciteitsrechten van gerechtigden om werkzaamheden (reparaties, spoedeisende vervangingen, enzovoort) voor herstel dan wel borging van veilig en ongestoord treinverkeer uit te voeren. Keyrail spant zich in om deze werkzaamheden zoveel mogelijk in het onderhoudsrooster uit te voeren. 4.6 Niet gebruikte capaciteit Keyrail levert een integraal 48 plan dat conflictvrij is en bij overdracht aan Keyrail Verkeersleiding gedurende langere tijd onderbenutte capaciteit voor beheer en verkeer bevat op de vrije baan en emplacementen. Het doel is de capaciteit op de Betuweroute veilig, efficiënt en betrouwbaar te benutten. Met een annuleringsregeling voor de verdeelde capaciteit in de jaardienst en het plan voor de specifieke dagen, beoogt Keyrail onnodig capaciteitsbeslag te minimaliseren door te 48 Het integrale plan omvat de paden op vrije baan, de aansluiting op de grenstijden op de interfaces tussen de Betuweroute en de spoorweginfrastructuur van ProRail en DB Netz, de emplacementslots en de aansluiting op de terminalslots van ieder geval terminals RSC Waalhaven, ECT, Euromax en EMO. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 62 van 162

63 voorkomen dat beheer en verkeer gedurende langere tijd geen gebruik maken van deze capaciteit op de vrije baan en emplacementen Herverdeling van langere tijd onderbenutte capaciteit Keyrail treedt mondeling en schriftelijk in contact met een gerechtigde als aan hem verdeelde capaciteit in de jaardienst (inclusief wijzigingsbladen) gedurende acht weken voor minder dan 50%, of gedurende vier weken minder dan 25% benut. Hierbij wordt steeds gerekend per (gerelateerd) treinnummer per verkeersdag op de vrije baan of het emplacement. De gerechtigde wordt in de gelegenheid gesteld de oorzaken van de ongebruikte capaciteit uiteen te zetten. Dit kan leiden tot herverdeling door Keyrail van treinpaden dan wel emplacementslots. De capaciteit die door herverdeling vrijkomt, komt ter beschikking voor andere reeds ingediende capaciteitsaanvragen voor verkeer. Keyrail past deze regeling toe binnen drie weken na schriftelijke mededeling aan de oorspronkelijke houder van de capaciteit. Als Keyrail de capaciteit vervolgens aan een andere gerechtigde herverdeelt, hanteert Keyrail daarbij in beginsel de volgorde op de wachtlijst (first come, first served). Keyrail kan daarbij afwijken van het principe first come, first served als dit voor alle partijen tot goede oplossingen leidt. Blijft echter een conflict bestaan, dan past Keyrail het principe first come, first served wel toe. Bovenstaande geldt niet als de situatie van onderbenutting buiten de wil van de gerechtigde is ontstaan door niet-economische oorzaken. De beschikbaarstelling van deze herverdeelde capaciteit aan andere gerechtigden vindt plaats zonder restitutie van eventuele reserveringsvergoedingen dan wel vooruit betaalde huurtarief voor een maandperiode die de oorspronkelijke houder van deze capaciteit heeft betaald. Keyrail kan de uitvoering van de toegangsovereenkomst Betuweroute of onderdelen daarvan opschorten. Wanneer Keyrail vervolgens besluit de opschorting te beëindigen, kan de gerechtigde weer aanspraak maken op de capaciteit die aan hem is verdeeld. Dit kan op de vierde dag na de beëindiging van de opschorting Niet gebruikte capaciteit in de verkeersleidingsfase In de verkeersleidingsfase geldt dat de stappen van een gedisciplineerd vertrekproces (die is beschreven in bijlage 6, paragraaf 2.2) moeten worden doorlopen. Bij het niet nakomen van de overeengekomen processtappen wordt het verdeelde treinpad geannuleerd. Als er sprake is van een annulering, zoals hierboven omschreven, kan Keyrail Verkeersleiding de capaciteit aan andere spoorwegondernemingen beschikbaar stellen. 4.7 Buitengewoon vervoer Zie bijlage 6 (operationele voorwaarden) paragraaf 1.2. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 63 van 162

64 4.8 Treindienstleiding Keyrail stelt sporen (waaronder emplacementen) en rijwegen ter beschikking zoals vastgesteld in het proces van capaciteitsverdeling (jaardienst en ad hoc). Als de spoorwegonderneming binnen het tijdvenster voor vertrek is vertrokken, stelt Keyrail alles in het werk om: de bij het geplande treinpad behorende aansluiting met het gemengde net (ProRail) of het Duitse net (DB Netz) te realiseren ( halen van de geplande aansluiting ), bij verkeer dat binnen het gebied van de Betuweroute blijft op het geplande tijdstip te laten aankomen. De spoorwegwettelijke kaders voor deze regeling liggen onder meer vast in Richtlijn 2012/34/EU artikel 54, Spoorwegwet artikel 16 lid b en het Besluit Spoorverkeer artikelen 22 en 23. Zie voor de verantwoordelijkheids verdeling voor de keuze van rijwegen punt 1.1 van bijlage 6 Operationele voorwaarden Beginselen van bijsturingsmaatregelen Keyrail Verkeersleiding is op grond van het Besluit Spoorverkeer en de algemene voorwaarden bevoegd om in een aantal situaties af te wijken van de eerder overeengekomen capaciteitsverdeling. Daarmee kan Keyrail Verkeersleiding ingrijpen in de voorgenomen afwikkeling van de treindienst en van de overige bedrijfsprocessen van spoorwegondernemingen. De spoorwegonderneming dient de aanwijzingen die Keyrail Verkeersleiding in verband hiermee geeft op te volgen. In geval van verstoringen die zodanig zijn dat een adequate bijsturingsoplossing niet gevonden kan worden binnen het exploitatiegebied van de Betuweroute, treedt Keyrail Verkeersleiding in overleg treden met ProRail dan wel DB Netz om te bezien of herroutering via andere spoorroutes mogelijk is. Keyrail maakt van deze bevoegdheid gebruik, met name in de volgende situaties: in het geval dat de treinenloop zodanig afwijkt van het plan dat daarmee de loop van andere treinen of de afwikkeling van bedrijfsprocessen wordt aangetast(olievlekwerking) dan wel een out of control -situatie ontstaat, bij (dreigende) storingen of onvoorziene beperkingen van de beschikbaarheid van de infrastructuur, op last van het openbaar gezag, in geval van nood, bij dreigend gevaar, om de dreigende overschrijding te voorkomen van voorschriften die volgens wettelijke regeling voor Keyrail gelden, ter beëindiging van situaties waarin het gebruik de voorschriften overschrijdt die volgens wettelijke regeling voor Keyrail gelden, bij dreigende uitoefening van bestuursdwang en ter voorkoming van de gevolgen daarvan. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 64 van 162

65 De bijsturingsmaatregelen zijn erop gericht om de veiligheid te waarborgen en de planmatige afwikkeling van het verkeer op een beheerste manier en met zo weinig mogelijk bijkomende ontregeling te herstellen Bijsturingsmaatregelen Bij een verstoring wordt onderscheid gemaakt tussen enerzijds situaties met verminderde beschikbaarheid van de infrastructuur en anderzijds situaties waarin één of meer treinen buiten de voor die trein(en) verdeelde capaciteit of dienstregeling(en) komen zonder dat er sprake is van verminderde beschikbaarheid van de railinfrastructuur. Infrastructuur is versperd Door een versperring op de vrije baan of een knooppunt is het mogelijk dat een spoorwegonderneming niet de infrastructuurcapaciteit ter beschikking krijgt waarop deze volgens het verdeelde plan of dienstregeling recht heeft. In deze gevallen wordt de resterende (beschikbare) infrastructuurcapaciteit zo veel mogelijk naar evenredigheid van het laatst actuele verdeelde plan herverdeeld onder de betrokken spoorwegondernemingen. Treinen die ten gevolge van versperring van de railinfrastructuur niet hebben kunnen rijden, worden beschouwd als vertraagde treinen, tenzij in afhandelingafspraken is overeengekomen dat die treinen definitief vervallen. Bij het opstellen van een nieuw plan past Keyrail Verkeersleiding de versperringsmaatregelen toe die vooraf met betrokken vervoerders zijn door Keyrail overeengekomen. Wanneer Keyrail Verkeersleiding door omstandigheden genoodzaakt is om van deze maatregelen af te wijken, gebeurt dit na overleg met betrokken spoorwegondernemingen. Als daartoe aanleiding is, mag een spoorwegondernemingeen aanpassing vragen op deze vooraf overeengekomen maatregel. Keyrail Verkeersleiding honoreert deze aanpassing zolang deze niet leidt tot verdringing van andere spoorwegondernemingen. In het RBI (regionaal beleidsteam incidentmanagement) of in het LBI (landelijk beleidsteam incidentmanagement) kunnen afwijkende afspraken gemaakt worden voor een specifiek incident. Trein wijkt af van het verdeelde plan Een trein wijkt af van het verdeelde plan of dienstregeling indien de vertraging zodanig is dat de trein hierdoor beslag legt op andere infracapaciteit dan het verdeelde plan of dienstregeling voorschrijft. Als een trein de met spoorwegondernemingen overeengekomen vertragingsmarges overschrijdt, dan wordt de betrokken trein door Keyrail Verkeersleiding herpland op specificatie van de betrokken spoorwegonderneming. Daarbij wordt een pad vastgesteld dat conflictvrij ligt ten opzichte van treinen van andere spoorwegondernemingen. Dit beginsel is uitgewerkt in afhandelingsafspraken die met de spoorwegondernemingen worden overeengekomen en vastgelegd. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 65 van 162

66 Als sprake is van twee treinen die afwijken van het verdeelde splan of dienstregeling worden deze herpland op specificatie van de betrokken spoorwegondernemingen. Concurreren deze treinen onderling om dezelfde infrastructuurcapaciteit, dan wordt de volgorde van de te verdelen treinpaden bepaald op grond van het beginsel first come first served. Wanneer Keyrail door omstandigheden genoodzaakt is om van dit beginsel af te wijken, gebeurt dit na overleg met betrokken spoorwegondernemingen. Ditzelfde geldt wanneer één of meer spoorwegondernemingen een verzoek tot aanpassingen doen. Keyrail Verkeersleiding informeert DB Netz over elke door Keyrail gewijzigde grensoverschrijdende dienstregeling. Bij constatering van een (dreigend) dienstregelingconflict vindt afstemming plaats. Keyrail en ProRail informeren elkaar door gedeeld gebruik van dezelfde bijsturingsystemen. Bij te wijzigen of bij nieuwe dienstregelingen vindt afstemming plaats door middel van toetsing in ISVL, het dynamisch tijdwegdiagram dan wel door contact via de telefoon Voorziene bijsturingssituaties Deze zijn beschrijven in bijlage 6, Operationele voorwaarden, paragraaf Onvoorziene bijsturingssituaties Als de ontregeling en de bijsturing daarvan uitsluitend één spoorwegonderneming betreft en niet raakt aan capaciteiten die aan andere spoorwegondernemingen zijn verdeeld, worden de bijsturingsmaatregelen zoveel mogelijk na overleg met de betrokken spoorwegonderneming vastgesteld. Uiteindelijk besluit Keyrail Verkeersleiding welke afhandeling wordt uitgevoerd. Keyrail hanteert geen naar treinsoort of vervoersmarktsegment voorgeschreven voorrangsregels. 4.9 Capaciteitsverdeling voor opstel- en rangeervoorzieningen De capaciteitsrechten voor het gebruik van de in paragraaf 3.8 opgenomen voorzieningen worden in het reguliere capaciteitverdelingsproces aangevraagd en behandeld. Het gebruik van deze faciliteiten wordt, voor zover deze door Keyrail worden beheerd, in de vorm van diensten aangeboden (zie hoofdstuk 5) Operationele samenwerking Capaciteitsaanvragen voor treindiensten die de grens van het exploitatiegebied van Keyrail overschrijden, handelt Keyrail af conform de afspraken die Keyrail daarover heeft met ProRail en met de overige infrastructuurbeheerders verenigd in Railnet Europe. Voor wat betreft de grensovergang Zevenaar handelen DB Netz en Keyrail volgens de vigerende grensbaanvakovereenkomst. Grensbaanvakovereenkomsten bevatten afspraken over de regeling en afstemming van het doorgaande treinverkeer. Keyrail en ProRail hebben voor het doorgaande treinverkeer via beide beheergebieden operationele afspraken gemaakt. Daarnaast coördineert Keyrail met ProRail en de infrastructuurbeheerders van de aangrenzende spoorweginfrastructuur de planning van buitendienststellingen. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 66 van 162

67 5 Producten en diensten 5.1 Inleiding Keyrail biedt gerechtigden een aantal diensten aan voor de toegang tot en het gebruik van de spoorweginfrastructuur van de Betuweroute, zoals beschreven in paragraaf In de met spoorwegondernemingen te sluiten toegangsovereenkomst wordt vastgelegd welke diensten zij afnemen. Artikel 13 van Richtlijn 2012/34/EU onderscheidt voor deze diensten een aantal categorieën: minimumtoegangspakket (paragraaf 5.2), toegang tot voorzieningen (paragraaf 5.3), aanvullende diensten (paragraaf 5.4), ondersteunende diensten (paragraaf 5.5). Spoorwegondernemingen hebben op niet-discriminerende basis recht op diensten uit de categorieën minimumtoegangspakket en toegang tot dienstvoorzieningen. Paragraaf 5.6 behandelt de prestatieafspraken die Keyrail met de spoorwegondernemingen wil maken. Paragraaf 5.7 geeft een overzicht van de andere diensten die Keyrail aanbiedt. 5.2 Dienstenpakket 1: minimumtoegangspakket Keyrail maakt onderscheid naar drie verschillende typen treinpaden: standaardpatroonpaden: treinpaden op de Havenspoorlijn en het A15-tracé die optimaal aansluiten op basisuurpatroon-goederenpaden op het gemengde net (ProRail) en op de Stundentakt van DB Netz, losse-locpaden: treinpaden op de Havenspoorlijn voor losse locomotieven, inclusief locomotieven in opzending, lokaal-verkeerpaden: paden op de Havenspoorlijn die zijn bedoeld om de logistieke processen in het havengebied te optimaliseren. Een trein moet altijd in staat zijn (gegeven de ingezette tractie, treinlengte en gewicht) de snelheid van het desbetreffende pad te rijden, onder alle weersomstandigheden. Voorwaarde voor alle aanvragen is dat gebruik wordt gemaakt van locomotieven die tenminste beschikken over een Verklaring van geen Bezwaar (VgB), in exploitatie zonder beperkingen. Keyrail werkt aan de hand van marktconforme specificaties voor een standaardpatroonpad voor het A15-tracé en de Havenspoorlijn, inclusief de standaardprocestijden op het vertrek- dan wel aankomstemplacement. Keyrail gebruikt deze standaardpatroonpaden voor het samenstellen van de treinpadencatalogus (zie paragraaf 4.3.2) binnen de dienstregelingsontwerpnormen in bijlage Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 67 van 162

68 16. De standaardpatroonpaden bevorderen tevens een zo effectief mogelijke benutting van de spoorweginfrastructuur. Het standaardpatroonpad op het A15-tracé heeft in 2015 specificaties die uitgaan van een dienstregelingssnelheid van 85 km/u in oostelijke richting en in westelijke richting 95 km/u in De overige karakteristieken zijn beschreven in paragraaf Het standaardpatroonpad op het Havenspoorlijn heeft specificaties die uitgaan van een dienstregelingssnelheid van 75 km/u respectievelijk 60 km/u in beide richtingen met uitzondering van de Botlektunnel en de verbinding Maasvlakte West Yangtzehaven. In paragraaf zijn nadere specificaties beschreven. Uitsluitend voor specifieke gevallen bekijkt Keyrail op verzoek en in samenwerking met de betreffende spoorwegonderneming naar uitzonderingsmogelijkheden. Een spoorwegonderneming die voor het rijden van een trein op de Havenspoorlijn dan wel het A15- tracé meer dan één standaardpatroonpad wenst te gebruiken, dient hiertoe een aanvraag in te dienen bij Keyrail ter goedkeuring teneinde een goedgekeurde ontvankelijkheidsverklaring te krijgen. De eisen aan afwijkende aanvragen staan beschreven in paragraaf Treinen met een hoger gewicht dan vermeld in de tabel in paragraaf en paragraaf kunnen tot maximaal twee standaardpatroonpaden gebruiken tegen de in paragraaf 6.3 beschreven tarieven. De publicatie van de informatie over de standaardpatroonpaden vindt conform de daartoe door RNE vastgestelde tijdstippen, uiterlijk drie maanden voor het verstrijken van de uiterste indientermijn voor de jaardienstregeling plaats. Keyrail biedt vier tot zes standaardpatroonpaden per uur per richting aan tussen Kijfhoek en Zevenaar grens vice versa, waarvan er twee een samenloop hebben met het goederenrelatiepad Beverwijk/Amsterdam Westhaven Utrecht Meteren Betuweroute Zevenaar grens op het traject Meteren - Zevenaar grens. Daarnaast zijn er additioneel tot twee samenlooppaden per uur per richting beschikbaar tussen Kijfhoek Betuweroute Elst Arnhem Bad Bentheim, vice versa. Op de Havenspoorlijn is de maximale capaciteit: Kijfhoek Waalhaven: tot 12 paden per uur per richting vice versa, Kijfhoek Maasvlakte: tot 6 paden per uur per richting vice versa. Tot het minimumtoegangspakket behoort ook de toegang tot en het gebruik van processporen op emplacementen. Dit zijn sporen voor procesuitvoering van treinen bij aankomst of vertrek. De standaardprocestijd bij aankomst en bij vertrek is maximaal 120 minuten. Deze termijn geldt bij alle in de jaardienst, inclusief wijzigingsbladen, en in DONNA plan specifieke dagen en VKL Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 68 van 162

69 geplande stops. Voor deze eerste 120 minuten brengt Keyrail de spoorwegonderneming geen parkeertarief in rekening. Bij overschrijding van deze 120 minuten brengt Keyrail het parkeertarief dat is beschreven in paragraaf in rekening. Eerder vertrek vanaf de terminal (met als mogelijk gevolg een langer verblijf op een processpoor dan de maximale verblijfstijd) wordt toegestaan mits er capaciteit op het emplacement en de processen van andere spoorwegondernemingen niet worden geschaad. Met dit basisproduct biedt Keyrail de dienst leveren treinpad die alle onderdelen omvat van het minimumtoegangspakket dat is genoemd in bijlage II van Richtlijn 2012/34/EU: a. de behandeling van aanvragen voor spoorweginfrastructuurcapaciteit, b. de reservering van capaciteit volgens de overeengekomen capaciteitsverdeling, c. het gebruik van sporen op baanvakken en emplacementen voor treinbewegingen en voor stilstaand gebruik voor zover dat nodig is in verband met de verkeersafwikkeling (voorbijrijding, rijrichting-wisseling, locomotiefwissel, personeelswissel). Daarnaast ook het stilstaand gebruik van sporen voor zover nodig voor het laden of lossen van te vervoeren goederen, d. de treindienst- en Verkeersleiding voor zowel centraal als niet-centraal bediende gebieden, met inbegrip van het gebruik van de telecommunicatiediensten voor spoorpoorwegveiligheid, e. de levering van alle informatie die nodig is om de treindienst waarvoor capaciteit is aangevraagd en verdeeld uit te voeren en de levering aan de spoorwegonderneming van informatie over de lopende treindienstafwikkeling, f. de diensten van de calamiteitenorganisatie van Keyrail voor de alarmering, de bereddering en het baanvrij maken na incidenten, alsmede de hersporing van spoorvoertuigen en het overbrengen van beschadigde spoorvoertuigen naar een veilige plaats waar zij geen hinder voor het verkeer veroorzaken. Hieronder valt ook de integrale coördinatie van de activiteiten van spoorwegondernemingen daarbij, alsmede de afstemming met het bevoegd gezag en met de overheidshulpdiensten (inzetkosten zijn voor rekening van de veroorzaker). Informatieverstrekking tussen en met spoorwegondernemingen en andere gerechtigden (zie paragraaf 2.2.1) gebeurt zoveel mogelijk via geautomatiseerde systemen. Keyrail gebruikt daartoe voor een deel de systemen die in beheer dan wel eigendom zijn van ProRail. Daarnaast heeft Keyrail eigen systemen operationeel dan wel in ontwikkeling. Op het moment van uitbrengen van deze netverklaring is het Rail Management Systeem Client (RMS Client) voor de capaciteitsverdeling op de emplacementen die Keyrail in exploitatie heeft, zoals beschreven in paragraaf Spoorwegondernemingen en andere gerechtigden kunnen met Keyrail overeenkomen met welke frequentie zij rapportages wensen te ontvangen ten aanzien van prestatieregelingen (per dag/week/maand). Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 69 van 162

70 5.3 Dienstenpakket 2: toegang tot voorzieningen Toegang tot de bovenleiding De dienst toegang tot de bovenleiding betreft het gebruik van de bovenleiding en alle andere door Keyrail beheerde onderdelen van het tractie-energiesysteem, inclusief de aansluitingen op het openbare elektriciteitsnet. Keyrail garandeert de toegang tot deze voorzieningen. De maximale stroomafname per baanvak is vermeld in bijlage 12. De voorwaarden met betrekking tot deze dienst zijn opgenomen in bijlage Toegang tot tankinstallaties De tankinstallaties in het beheergebied van Keyrail zijn beschreven in bijlage 15. Keyrail Verkeersleiding stelt rijwegen in van en naar de tankinstallaties Toegang tot en gebruik van reizigersstations Niet van toepassing Toegang tot terminals en openbare laad- en losplaatsen De toegang tot terminals en bij Keyrail in beheer zijnde openbare laad- en losplaatsen is onderdeel van het minimumtoegangspakket (zie paragraaf 5.2). Het gebruik van openbare laaden losplaatsen is onderdeel van dienstenpakket 3 (zie paragraaf 5.3.5). Toegang tot en gebruik van emplacementen. Keyrail heeft emplacementen ingedeeld in processporen, reparatiesporen en huursporen. De toegang tot deze sporen is onderdeel van dienstenpakket 1. De huursporen worden conform de Spoorwegwet verdeeld, met uitzondering van de huursporen Esso Buiten omdat deze geen onderdeel zijn van de Hoofdspoorweginfrastructuur. Zie ook paragraaf Het gebruik van processporen Het gebruik van de processporen is onderdeel van dienstenpakket 2. Op processporen mag maximaal 120 minuten kosteloos worden opgesteld bij iedere aankomst van een trein vanaf de vrije baan in een treinpad en bij ieder vertrek van een trein vanaf een processpoor naar de vrije baan in een treinpad. Deze capaciteit op het processpoor is nodig in verband met de uitvoering van een treinrit. Als een trein langer dan 120 minuten staat opgesteld op een processpoor is er sprake van parkeren. Deze capaciteit kent geen onlosmakelijk en rechtstreeks verband met de uitvoering van een treinrit. Parkeercapaciteit dient als tijdelijke opstelruimte van spoorwegvoertuigen tussen twee ritten binnen een maximale termijn van zeven kalenderdagen. Er is sprake van parkeren direct bij aankomst/vertrek op/van een emplacement. Keyrail registreert in RMS de verdeelde en daadwerkelijk gebruikte capaciteit en opsteltijd op ieder emplacement. Doel van het Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 70 van 162

71 parkeerbeleid is het verbeteren van de doorstroming op de Havenspoorlijn om een zo efficiënt mogelijke benutting van de spoor- en terminalcapaciteit te bevorderen. Door parkeerkosten te berekenen wil Keyrail de hinder tijdens het proces verkleinen. In geval van langdurig parkeren op sporen, niet zijnde een huurspoor, kan Keyrail verzoeken het spoor vrij te maken vanuit het oogpunt van efficiënt gebruik van de processporen. De desbetreffende spoorwegonderneming dient aan dit verzoek binnen 24 uur gehoor te geven. Het gebruik van huursporen Het gebruik van huursporen waarop rollend materieel gedurende een periode van tenminste 30 aansluitende kalenderdagen en maximaal een dienstregelingsjaar mag worden opgesteld, is onderdeel van dienstenpakket 2. Huursporen dienen om de bezetting te reguleren van sporen die geen direct verband houden met het vervoersproces. Keyrail biedt spoorwegondernemingen en authorized applicants de mogelijkheid om in de jaardienstverdeling vooraf gespecificeerde huursporen aan te vragen. Huursporen worden in het jaardienstverdeelproces verdeeld. Indien in het jaardienstverdelingsproces in de coördinatiefase blijkt dat een in de jaardienstverdeling vooraf gespecificeerde verhuurspoor in concurrentie verdeeld moet worden als processpoor aan een gerechtigde die een wekelijkse set treinpaden heeft aangevraagd (conform definitie in artikel 3 onder Richtlijn 2012/34/EU), dan is dit huurspoor niet meer beschikbaar en wordt dit verdeeld als processpoor bij de betreffend set treinpaden. Na de jaardienstverdeling sluit Keyrail huurovereenkomsten af met partijen aan wie huursporen zijn verdeeld. In de ad-hoc fase biedt Keyrail in de jaardienst niet verdeelde huursporen die nog vrij beschikbaar zijn aan op basis van het verdeelprincipe first come, first served tegen niet discriminerende voorwaarden. De tarifering van de huursporen is gebaseerd op de locatie, de lengte van de sporen en de aanwezige voorzieningen. Deze tarieven zijn te vinden in hoofdstuk 6 van deze netverklaring. Het gebruik van reparatiesporen Het gebruik van reparatiesporen die bestemd zijn voor werkzaamheden die als vast onderdeel van de gewone dagelijkse verrichtingen worden uitgevoerd en waarvoor het rollend materieel niet buiten dienst moet worden gesteld, is onderdeel van dienstenpakket Toegang tot en gebruik van de rangeerheuvel te Kijfhoek Het gebruik van de rangeerheuvel te Kijfhoek is uitsluitend mogelijk met locomotieven die zijn uitgerust met apparatuur voor communicatie met en beïnvloeding door het geautomatiseerde heuvelsporen. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 71 van 162

72 5.4 Dienstenpakket 3: aanvullende diensten Tractie-energie De levering van tractie-energie maakt geen deel uit van het dienstenpakket van Keyrail. Spoorwegondernemingen kunnen zich hiervoor wenden tot de Coöperatieve Inkoopvereniging Elektriciteit Betuweroute (CIEBR). De contactgegevens staan in bijlage Levering brandstof De levering van brandstoffen is niet opgenomen in het dienstenpakket van Keyrail. De levering van brandstoffen wordt in het Keyrail-exploitatiegebied verzorgd door de inkooporganisatie Verenigd Inkoop voor Energie op het Nederlandsche Spoorwegnet (VIVENS). De contactgegevens staan in bijlage 20. De exploitatie van de tankinstallaties in het Rotterdamse havengebied wordt op dit moment verzorgd door DB Schenker Rail Nederland N.V Materieelverzorgingsdiensten Deze dienst betreft het gebruik van watertappunten, rioolaansluitingen en elektrische depotvoeding die bij uitgave van deze netverklaring aanwezig zijn op emplacementen. Keyrail onderzoekt op onderbouwd verzoek van een of meerdere spoorwegondernemingen of uitbreiding van deze dienst nuttig en gewenst is en onder welke voorwaarden Buitengewoon Vervoer Deze dienst betreft het op verzoek van een spoorwegonderneming onderzoeken en vaststellen van de toelatings- en vervoersvoorwaarden voor materieel dat niet voldoet aan de toelatingsvoorwaarden voor de te berijden baanvakken en sporen volgens het minimumtoegangspakket. De dienst omvat ook het leveren van de aanvullende inspanningen van Keyrail voor de voorbereiding of uitvoering van het Buitengewoon Vervoer. Dit betreft onder andere het opstellen van een maatwerkdienstregeling, de inzet van begeleidend personeel van Keyrail en het tijdelijk wegnemen van objecten langs de baan. Zie ook bijlage 6, paragraaf Het gebruik van openbare laad- en losplaatsen Openbare laad- en losplaatsen zijn locaties niet zijnde private terminals waar goederen op of in wagons kunnen worden geladen dan wel gelost. De openbare laad- en losplaatsen zijn beschreven in bijlage Extra aansluitingen automatiseringsapplicaties Deze dienst omvat het beschikbaar stellen van aansluitingen op door Keyrail beheerde informatiesystemen zoals RMS Client. Voor automatiseringsapplicaties waarvan het beheer bij ProRail berust wordt verwezen naar de netverklaring Gemengde net. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 72 van 162

73 5.4.7 Reisinformatie en informatie over het treinverkeer De RNE-applicatie TIS biedt ondersteuning bij het volgen en regelen van het internationale treinverkeer. Zie ook paragraaf Dienstenpakket 4: ondersteunende diensten Keyrail levert ondersteunende diensten, zoals bedoeld in Richtlijn 2012/34/EU artikel 13 lid 8, op voorwaarden die Keyrail en de spoorwegonderneming per dienst overeenkomen Gebruik van telecomvoorzieningen Niet van toepassing. Zie voor wat betreft GSM-R de netverklaring Gemengde net Maatwerk aanvullende informatieproducten Deze dienst betreft het leveren van specifieke, met Keyrail overeen te komen informatieproducten en bewerkingen daarvan, in aanvulling op de standaardoverzichten van de treindienstafwikkeling zoals omschreven in bijlage Technische keuring van materieel Keyrail biedt geen diensten voor technische keuring van materieel aan Ondersteunende diensten voor groot onderhoud aan rollend materieel Keyrail biedt geen ondersteunende diensten voor groot onderhoud van materieel op daartoe bestemde reparatiesporen aan waarvoor specifieke voorzieningen nodig zijn. Keyrail onderzoekt op onderbouwd verzoek van een of meerdere spoorwegondernemingen of het aanbieden van deze dienst nuttig en gewenst is en onder welke voorwaarden. 5.6 Prestatieregelingen De prestatieregelingen zijn afspraken tussen spoorwegondernemingen en de infrastructuurbeheerder die een prikkel zijn om verstoringen zo gering mogelijk te houden en de prestatie van het Betuweroutesysteem te verbeteren. De prestatieregelingen kunnen malussen inhouden voor handelingen die de exploitatie van de Betuweroute verstoren encompensatie voor ondernemingen die te lijden hebben en premies ter beloning van prestaties die de ramingen overtreffen. Keyrail biedt de spoorwegondernemingen in de netverklaring 2015 Betuweroute de volgende prestatieregelingen aan: 1. Prestatieregeling 1: wijzigingen van verdeelde treinen in de verkeersleidingsfase, 2. Prestatieregeling 2: punctualiteit: a. Prestatieregeling 2a: grens-uit punctualiteit van de uitvoering van de treindienst ten opzichte van het oorspronkelijk plan respectievelijk het actuele plan, b. Prestatieregeling 2b: grens-in punctualiteit van de uitvoering van de treindienst ten opzichte van het oorspronkelijk plan respectievelijk het actuele plan, Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 73 van 162

74 3. Prestatieregeling 3: annuleringen van verdeelde capaciteit in de verkeersleidingsfase: a. Prestatieregeling 3a: annuleren door de spoorwegonderneming, b. Prestatieregeling 3b: annuleren door Keyrail, 4. Prestatieregeling 4: toename stille wagenkilometers. De praktische invulling van de prestatieregelingen zijn constant onderwerp van evaluatie en kunnen gedurende de looptijd van de overeenkomst gewijzigd worden. Als vanuit oogpunt van effectiviteit en redelijkheid conform toegangsovereenkomst Betuweroute prestatieregelingen worden gewijzigd, dan worden deze gepubliceerd als aanvulling op de netverklaring Prestatieregeling 1: wijzigingen van verdeelde treinen in verkeersleidingsfase Doel prestatieregeling: het beheersen van het aantal wijzigingen op verdeelde capaciteit door zowel Keyrail als spoorwegondernemingen om een goede benutting van verdeelde capaciteit te bevorderen en Keyrail Verkeersleiding niet onnodig te belasten met mutaties tijdens het uitvoeringsproces. Gemeten worden de ISVL orders wijzigen dienstregeling, wijzigen treinnummer en afvoeren in dienstregeling van per hieronder beschreven fase dat de order is ingediend bij Keyrail. De volgende drie fasen worden onderscheiden: tussen de aanvang van de VL-fase en 4 uur voor gepland vertrek, tussen 4 en 1 uur voor gepland vertrek en minder dan 1 uur voor gepland vertrek. In de rapportage zullen de aantallen ingediende orders per partij per fase afgezet worden tegen het totaal van orders door deze partij ingediend. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 74 van 162

75 Onderstaande tabel is een voorbeeld van de prestatierapportage (tentatieve waarden). Tabel 1: voorbeeld van de prestatierapportage wijzigingen van ingelegde treinen Prestatiegeling 1 Wijzigingen in VL-fase Keyrail Spoorwegonderneming Extern Aantal % Aantal % Aantal % Tussen aanvang VL-fase en 4 uur voor gepland vertrek Tussen 4 en 1 uur voor gepland vertrek Minder dan 1 uur voor gepland vertrek Totaal Prestatieregeling 2 punctualiteit Doel prestatieregeling: het verhogen van de betrouwbaarheid van de uitvoering van de treindienst: op de aansluiting tussen de Betuweroute en het Gemengde net respectievelijk het Duitse net bij Emmerich, bij aankomst op de processporen in de Rotterdamse haven, ten opzichte van de oorspronkelijke dienstregeling respectievelijk actuele dienstregeling. De prestatieregeling punctualiteit is een hulpmiddel om het onderliggend productieproces van vervoerders, infrastructuurbeheerder en terminals continu te verbeteren. De prestatieregeling bestaat uit twee regelingen: a. de prestatieregeling 2a: grens-uit punctualiteit b. de prestatieregeling 2b: grens-in punctualiteit. Alle prestaties worden door Keyrail gemeten, geanalyseerd op trends en (achterliggende) oorzaken worden gerapporteerd aan de spoorwegondernemingen in een frequentie die in de toegangsovereenkomst Betuweroute 2015 wordt overeengekomen tussen Keyrail en de spoorwegonderneming. Daarnaast worden de prestaties en analyses besproken in het operations-managersoverleg ketenregie en worden waar nodig operationele bijstuuracties van vervoerders, infrastructuurbeheerders en terminals afgesproken en daarna op effectiviteit Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 75 van 162

76 gemonitord. Bijstelling van gerelateerde operationele regelingen in de netverklaring 2015 Betuweroute en deze prestatieregeling punctualiteit, vanuit oogpunt van effectiviteit, kan plaatshebben na besluitvorming in het directeurenoverleg ketenregie. Daarbij spannen Keyrail en de spoorwegondernemingen zich in 2014 redelijkerwijs in om tot een optimale harmonisering met EPR, ProRail en DB Netz te komen. Geaccordeerde wijzigingen worden door Keyrail gepubliceerd als aanvulling op de netverklaring 2015 Betuweroute. De oorspronkelijke dienstregeling is verdeeld in de jaardienst, wijzigingsblad en Donna plan specifieke dagen door Keyrail. Dit is het integrale plan op de vrije baan en emplacementen met aansluiting op de terminals slots van in ieder geval RSC, ECT/EMX en EMO dat is overgedragen aan Keyrail Verkeersleiding. De actuele dienstregeling is: de oorspronkelijke dienstregeling die niet is gemuteerd door Keyrail Verkeersleiding, de verdeelde mutaties op de oorspronkelijke dienstregeling naar aanleiding van aanvragen in ISVL, de verdeelde bestellingen en eventueel verdeelde mutaties daarop naar aanleiding van aanvragen in ISVL. De norm voor de afwijking tussen de oorspronkelijke dienstregeling en de uitvoering is bepaald op maximaal minus 0 minuten en 0 seconden t&m maximaal plus 30 minuten en 59 seconden. De norm voor de afwijking tussen de actuele dienstregeling en uitvoering is bepaald op maximaal minus 2 minuten en 59 seconden t&m maximaal 2 minuten en 59 seconden. Prestatieregeling 2a: grens-uit punctualiteit De grens-uit punctualiteit betreft de treinen die vanuit de Rotterdamse haven in oostelijke richting rijden in standaardpatroonpaden op de Betuweroute (inclusief Havenspoorlijn). Deze eerste niet gemonetariseerde prestatieregeling is als volgt gedefinieerd: de grens-uit punctualiteit op kalendermaandbasis van alle treinen in totaal en per spoorwegonderneming die door Keyrail zijn verdeeld in standaardpatroonpaden: 1. die een vertrek hebben vanaf de processporen op de emplacementen in de Rotterdamse haven. De target is gesteld op 80% t.o.v. de oorspronkelijke dienstregeling en 90% t.o.v. de actuele dienstregeling; 2. die de aansluitingen tussen de Betuweroute en het Gemengde net bij Kijfhoek, IJsselmonde respectievelijk Meteren zijn gepasseerd. De target is gesteld op 80% t.o.v. de oorspronkelijke dienstregeling en 90% t.o.v. de actuele dienstregeling; 3. die de aansluiting tussen de Betuweroute en de aansluiting bij Zevenaar-grens zijn gepasseerd. De target is gesteld op 80% t.o.v. de oorspronkelijke dienstregeling en 80% t.o.v. de actuele dienstregeling. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 76 van 162

77 Prestatieregeling 2b: grens-in punctualiteit De grens-in punctualiteit betreft de treinen die vanaf de aansluiting bij Zevenaar-grens in westelijke richting de Betuweroute op rijden in standaardpatroonpaden. Deze tweede niet gemonetariseerde prestatieregeling is als volgt gedefinieerd: de grens-in punctualiteit op kalendermaandbasis van alle treinen in totaal en per spoorwegonderneming die door Keyrail zijn verdeeld in standaardpatroonpaden: 1. die een aankomst hebben op de processporen in de Rotterdamse haven (exclusief IJsselmonde) en Kijfhoek, mits deze treinen punctueel vanaf de aangrenzende netten van ProRail en DB Netz de Betuweroute zijn opgereden. De target is gesteld op 80% t.o.v. de oorspronkelijke dienstregeling en 85% t.o.v. de actuele dienstregeling; 2. die de aansluitingen op het Gemengde net bij Kijfhoek, IJsselmonde respectievelijk Meteren zijn gepasseerd. De target is gesteld op 80% t.o.v. de oorspronkelijke dienstregeling en 80% t.o.v. de actuele dienstregeling; 3. die de aansluiting op de grensovergang Zevenaar-grens zijn gepasseerd. De target is gesteld op 80% t.o.v. de oorspronkelijke dienstregeling en 80% t.o.v. de actuele dienstregeling Prestatieregeling 3: annuleringen van verdeelde capaciteit in de verkeersleidingsfase Doel prestatieregeling: het tijdig annuleren in de verkeersleidingsfase door vervoerders van treinen in reeds verdeelde treinpaden, het tijdig aanbieden van alternatieve paden door Keyrail in de verkeersleidingsfase, het in de verkeersleidingsfase terugdringen van het aantal annuleringen door vervoerders van treinen in reeds verdeelde treinpaden. Dit leidt tot een betere benutting van de Betuweroute en tot een meer voorspelbaar en betrouwbaar treinproces. De prestatieregeling bestaat uit twee regelingen: a. prestatieregeling 3a: annuleren door de spoorwegonderneming b. prestatieregeling 3b: annuleren door Keyrail. Prestatieregeling 3a: annuleren door de spoorwegonderneming Er is sprake van no show bij een standaardpatroonpad, mits aan de vertrekprocedure uit de operationele voorwaarden in bijlage 6 van deze netverklaring is voldaan, een lokaal-verkeerspad en een losse-locpad als de trein niet binnen de marge van plus twee minuten en 59 seconden op het verdeelde pad is vertrokken. Keyrail heft in deze situatie het verdeelde pad op en registreert Opheffen trein in ISVL waarbij de kosten voor rekening van de spoorwegonderneming zijn. Eenmaal opgeheven treinen kunnen op dezelfde verkeersdatum niet meer aangevraagd worden onder hetzelfde treinnummer. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 77 van 162

78 In paragraaf staan de annuleringskosten van annuleringsregeling 3a. De effecten van de ordermomenten en de gemonetariseerde annuleringsregeling zijn niet begrensd. Randvoorwaarden: indien er sprake is van een calamiteit waarbij het gewone treinproces redelijkerwijs niet mogelijk is, dan heeft de spoorwegonderneming de mogelijkheid om de annulering te koppelen aan de ISVL meldkaart. Er worden dan geen kosten door Keyrail in rekening gebracht. De meldkaart staat tot één uur na einde van de calamiteit open. Op verzoek van de spoorwegonderneming of op initiatief van Keyrail kan de meldkaart langer open blijven staan. bij bezwaar van de spoorwegonderneming tegen de door Keyrail geregistreerde en gerapporteerde annulering moet de spoorwegonderneming binnen twee werkdagen na verzending digitale rapportage door Keyrail per bezwaar maken bij Prestatieregeling 3b: annuleren door Keyrail Indien sprake is van een wijziging met veroorzaker Keyrail en niet binnen 2 uur een alternatief pad aangeboden kan worden of indien sprake is van een dusdanige vertraging met veroorzaker Keyrail dat de trein daadwerkelijk opgeheven wordt (en de lading niet binnen 2 uur met een andere trein afgevoerd kan worden), is sprake van een annulering door Keyrail. In paragraaf staan de annuleringskosten van annuleringsregeling 3b. De effecten van de ordermomenten en de gemonetariseerde annuleringsregeling zijn niet begrensd. Randvoorwaarden: de annuleringsmalus voor Keyrail geldt alleen als Keyrail veroorzaker is, dat wil zeggen dat er sprake is van infrastructuurstoringen of foute rijweginstellingen op het Keyrail beheergebied, Spoorwegonderneming moet de annulering door Keyrail binnen twee werkdagen na incident per melden bij annulering@keyrail.nl, de annuleringsmalus is uitsluitend bedoeld voor directe vertragingen, vervolgvertragingen vallen buiten deze regeling, deze prestatieregeling geldt alleen voor standaardpatroonpaden. Lokale-verkeerspaden en losse-locpaden zijn uitgesloten van deze prestatieregeling. Herverdeling van langere tijd onderbenutte capaciteit In paragraaf 4.6 Keyrail treedt mondeling en schriftelijk in contact met een gerechtigde als aan hem verdeelde capaciteit in de jaardienst (inclusief wijzigingsbladen) gedurende acht weken voor minder dan 50%, of gedurende vier weken minder dan 25% benut. Hierbij wordt steeds gerekend per (gerelateerd) treinnummer per verkeersdag op de vrije baan of het emplacement. De Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 78 van 162

79 gerechtigde wordt in de gelegenheid gesteld de oorzaken van de ongebruikte capaciteit uiteen te zetten. Dit kan leiden tot herverdeling door Keyrail van treinpaden dan wel emplacementslots. De capaciteit die door herverdeling vrijkomt, komt ter beschikking voor andere reeds ingediende capaciteitsaanvragen voor verkeer Prestatieregeling 4: toename stillere wagenkilometers Doel prestatieregeling: landelijke reductie geluidsemissie spoorverkeer en vergroting geluidscapaciteitsbenutting. Dit betreft een landelijke regeling. Keyrail komt in samenwerking met ProRail met de Spoorwegonderneming overeen dat de Spoorwegonderneming deelneemt aan de prestatieregeling met betrekking tot stille wagen/bakkilometers. Deze regeling houdt in dat de Spoorwegonderneming een bonus krijgt voor het verminderen van de geluidemissie door spoorverkeer door te rijden met stilgemaakt materieel. De bonus bedraagt 0,04 per bakkilometer/wagenkilometer gereden met materieel dat is stilgemaakt, met een maximum van kilometer totaal per bak gedurende de looptijd van de regeling. Onder stilgemaakt materieel wordt verstaan: materieel dat reeds voor in dienst gesteld is en dat na blijvend is omgebouwd naar een stil remsysteem. Onder stil remsysteem wordt verstaan een remsysteem dat gebruik maakt van K-blokken, LL-blokken, of minstens gelijkwaardig. Deelnemende bakken/wagens moeten vooraf op materieelnummer worden aangemeld bij de Beheerder. Bonussen worden gedurende maximaal 4 aaneengesloten jaren aan een specifieke bak toegekend. De bonus wordt verrekend met de gebruiksvergoedingsfactuur. De Spoorwegonderneming verstrekt de informatie die nodig is om de bonus te kunnen bepalen, te weten: per vooraf aangemelde bak/wagen een opgave van het aantal in Nederland gereden kilometers, met een specificatie naar rit met datum, treinnummer en aantal kilometers in Nederland of een andere, met de Beheerder overeengekomen gelijkwaardige specificatie. De Beheerder zal steekproefsgewijs controle op ombouw en opgegeven kilometers uitvoeren. 5.7 Studies en andere diensten Keyrail biedt diensten aan die geen betrekking hebben op de toegang tot en het gebruik van de hoofdspoorwegen en daarom buiten de reikwijdte van de netverklaring en de toegangsovereenkomst vallen. Voor dergelijke diensten komen Keyrail en de belanghebbende per geval een aparte regeling met voorwaarden overeen. Voorbeelden van zulke dergelijke specifieke regelingen zijn: dienstregelingstudies, overeenkomsten over het tot stand brengen van installaties en bouwwerken op de terreinen die Keyrail beheert (binnen de eventuele voorwaarden van de vergunning die daarvoor vereist is, zoals bedoeld in artikel 19 Spoorwegwet), Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 79 van 162

80 overeenkomsten over de toegang tot en het gebruik van wegverkeerswegen op de terreinen die Keyrail beheert, inclusief parkeergebruik, samenwerking bij de ontwikkeling van informatiesystemen. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 80 van 162

81 6 Gebruiksvergoeding 6.1 Inleiding Dit hoofdstuk omschrijft de algemene regels voor de gebruiksvergoeding die gerechtigden aan Keyrail verschuldigd zijn in verband met de diensten die zij van Keyrail afnemen voor het verwerven van capaciteitsrechten en de toegang tot en het gebruik van de door Keyrail beheerde spoorweginfrastructuur. 6.2 Tariferingsbeginselen Keyrail stelt de gebruiksvergoedingen vast met inachtneming van de wettelijke bepalingen. Die bepalingen betreffen: 1. de begrote opbrengsten van de gebruiksvergoeding bedragen niet meer dan de begrote kosten ter zake van de desbetreffende hoofdspoorweginfrastructuur in dat jaar voor de exploitant Keyrail mag een gebruiksvergoeding overeenkomen die mede strekt ter dekking van door een ander dan Keyrail gedane uitgaven voor de aanleg van de infrastructuur (voor zover het hoofdspoorweginfrastructuur betreft die daartoe bij algemene maatregel van bestuur is aangewezen) Keyrail kan een verhoging overeenkomen voor het gebruik van overbelaste hoofdspoorweginfrastructuur gedurende periodes van overbelasting en voor de kosten van milieueffecten van het gebruik van hoofdspoorweginfrastructuur die niet in de begrote kosten van de exploitant zijn opgenomen Keyrail kan een korting als bedoeld in artikel 9 van Richtlijn 2001/14/EG overeenkomen Keyrail kan een aftrek dan wel bijtelling overeenkomen in verband met optredende verstoringen en met het oog op verbetering van de prestaties van het spoorwegnet Keyrail kan overeenkomen dat de gebruiksvergoeding ook verschuldigd is voor overeengekomen capaciteit die niet wordt gebruikt De overeengekomen gebruiksvergoeding voldoet aan de artikelen 4, vierde en vijfde lid, 7 tot en met 12 en 26, derde lid, van Richtlijn 2012/34/EU. De gebruiksvergoedingen worden tussen Keyrail en de gerechtigde overeengekomen en vastgelegd in de toegangsovereenkomst. Keyrail waarborgt dat de tarifering voldoet aan de eisen van de Spoorwegwet. Keyrail geeft spoorwegondernemingen geen inzage in de bedrijfsadministratie van Keyrail. 49 artikel 62 lid 1 van de Spoorwegwet 50 artikel 62 lid 2 van de Spoorwegwet 51 artikel 62 lid 3 van de Spoorwegwet 52 artikel 62 lid 4 van de Spoorwegwet 53 artikel 62 lid 5 van de Spoorwegwet 54 artikel 62 lid 6 van de Spoorwegwet Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 81 van 162

82 6.3 Tarieven In deze paragraaf volgt de tarifering van de producten en diensten van Keyrail, te weten treinpaden (inclusief prestatieregelingen en annuleringsregeling), gebruik emplacementen voor de functies parkeren en huren, overige producten Tarifering treinpaden De tarifering van de treinpaden geschiedt op basis van het aantal gereden treinkilometers. Differentiatie vindt in 2015 plaats voor: het type treinpad, het traject (Havenspoorlijn/Kijfhoek/A15-tracé), het moment waarop een treinpad wordt besteld. Het basistarief per gereden treinkilometer bedraagt in ,72 voor treinen < 3000 ton en 3,00 voor treinen 3000 ton, zowel op de Havenspoorlijn als op het A15-tracé. Het basistarief per gereden treinkilometer voor het rijden met een losse locomotief bedraagt in ,43 voor de Havenspoorlijn en 2,72 voor het A15-tracé. Indien een spoorwegonderneming na een positieve ontvankelijkheidsverklaring door Keyrail, zoals beschreven in paragraaf , meer dan één standaardpatroonpad verdeeld krijgt tot maximaal twee standaardpatroonpaden, dan bedraagt het basistarief per gereden treinkilometer in ,44 voor treinen < 3000 ton en 6,00 voor treinen 3000 ton, zowel op de Havenspoorlijn als op het A15-tracé. Alle tarieven zijn nominaal, dat wil zeggen inclusief prijspeilcorrectie en exclusief door de Rijksoverheid opgelegde extra heffingen. Naarmate een pad of paden voor een goederentreinen of goederentreinen korter voor het gewenste vertrek wordt of worden gepland stijgt de tariefopslag ten opzichte eerder aangevraagde paden. Voor goederenvervoer dat zich enkel op de Havenspoorlijn afspeelt, is een aparte tariefcategorie beschikbaar. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 82 van 162

83 Voor de uiteindelijke berekening van de gebruiksvergoeding worden de genoemde basistarieven vermenigvuldigd met het van toepassing zijnde percentage in onderstaande tabel. ordermoment en (effect op) tarief Ordermoment Standaard patroonpad * Lokaal HVSL pad* Losse loc pad* Besteld bij OSS in jaardienst en wijzigingsblad 100% - - Besteld bij OSS in voor specifieke dagen en 100% 100% 100% bij Verkeersleiding tot 4 uur voor vertrek Gepland bij Verkeersleiding tussen 4 uur voor 150% 110% 110% vertrek en 1 uur voor vertrek Gepland bij Verkeersleiding na 1 uur voor vertrek 300% 130% 130% * t.o.v. basistarief Overwegingen hierbij zijn: aansluiten bij vijf logische ordermomenten, voor drie padtypen met duidelijk onderscheid voor haven-gebonden en niet haven-gebonden spoorprocessen, als de orderaanvraag voor de nieuwe trein minder dan 1 uur voor vertrek wordt ingediend bij Keyrail en de orderaanvraag gehonoreerd kan worden binnen de beschikbare gestelde capaciteit in het laatste uur voor vertrek, het losse loc-tarief is uitsluitend van toepassing op de Havenspoorlijn. Op het A15-tracé worden losse locomotieven als goederentrein (< 3000 ton) afgerekend Wijzigen van verdeelde paden Alle paden die zijn verdeeld door Keyrail zijn kosteloos te wijzigen, mits deze wijziging uiterlijk tot 5 minuten voor gepland vertrek (in lijn met vertrekprocedure van paragraaf 2.2 van bijlage 6) door de spoorwegonderneming aan wie de capaciteit verdeeld is ingediend is. Bij internationaal verkeer is de spoorwegonderneming bij overschrijding van de etmaalgrens te allen tijde verplicht bij DB Netz een treinnummer toegewezen te krijgen aan de hand waarvan het verzoek tot wijziging wordt ingediend bij Keyrail Verkeersleiding Annuleringsregeling In de onderstaande tabellen staan de malussen van de annuleringsregeling. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen annuleren door de spoorwegonderneming en het te laat aanbieden van een alternatief pad door Keyrail. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 83 van 162

84 annuleringsmalus voor de spoorwegonderneming Annuleren spoorwegonderneming/malus Standaard Lokaal HVSL Losse Loc patroonpad pad Ingediend in jaardienst en wijzigingsblad 0 niet leverbaar niet leverbaar Ingediend tussen 4 uur voor vertrek en 1 uur voor gepland vertrek Minder dan 1 uur voor vertrek tot gepland vertrek Na gepland vertrek malus voor Keyrail bij aanbieden alternatief treinpad meer dan twee uur na laatst verdeelde dienstregeling Aanbieden alternatief pad Standaard patroonpad Binnen 2-4 uur 250 Binnen 4-8 uur 500 Na > 8 uur De effecten van de ordermomenten en de gemonetariseerde annuleringsregeling zijn niet begrensd. Randvoorwaarden: de annuleringsmalus voor Keyrail geldt alleen als Keyrail veroorzaker is, dat wil zeggen dat er sprake is van infrastructuurstoringen of foute rijweginstellingen op het Keyrail beheergebied, de spoorwegonderneming moet de annulering door Keyrail binnen twee werkdagen na incident per melden bij annulering@keyrail.nl, de annuleringsmalus is uitsluitend bedoeld voor directe vertragingen, vervolgvertragingen vallen buiten deze regeling, deze prestatieregeling geldt alleen voor standaardpatroonpaden. Lokale-verkeerspaden en losse-locpaden zijn uitgesloten van deze prestatieregeling Het gebruik van emplacementen voor opstellen Het opsteltarief is niet afhankelijk van de lengte en de uitrusting van het spoor. Opstellen op een locspoor is kosteloos. Dit geldt voor alle locaties. Het onderscheid naar A, B en C locaties is gebaseerd op de marktvraag naar opstelsporen op deze locaties. De indeling van alle sporen is terug te vinden in RMS Client. Op alle locaties zijn de eerste 120 minuten kosteloos. Naarmate een trein of wagenset of wagen langer staat opgesteld loopt het opsteltarief progressief op. De volgende 120 minuten kennen daarom een hoger tarief en de 240 minuten daarna weer, et cetera. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 84 van 162

85 Het tarief per locatie staat in onderstaande tabel. Opsteltarieven per minuut per tijdszone per locatie A B C Emplacementen in categorie Maasvlakte West, Waalhaven Zuid, Europoort Maasvlakte Oost, Botlek, Pernis Esso Buiten (Botlek)*, Waalhaven Oost, Waalhaven West, IJsselmonde, Kijfhoek, Cup Valburg Parkeertijdszone in minuten: ,000 0,000 0, ,011 0,007 0, ,022 0,015 0, ,044 0,029 0, ,065 0,044 0,022 >1440 0,087 0,058 0,029 *Disclaimer: de procesporen "Esso Buiten" worden niet verdeeld conform de Spoorwegwet. De processporen Esso Buiten kunnen gedurende de periode van de jaardienstverdeling wel bij Keyrail worden gecontracteerd Het gebruik van emplacementen ten behoeve van huren Huursporen worden voorafgaand aan het jaardienstverdelingsproces aangevraagd en verdeeld. Over de tarieven en termijnen worden bilaterale afspraken tussen Keyrail en de betreffende Spoorwegonderneming gemaakt. De tariefstijging op de huursporen bedraagt voor alle gerechtigden 2,5 procent t.o.v. de tarieven in Gebruik van openbare laad- en losplaatsen Voor het gebruik van openbare laad- en losplaatsen behoudt Keyrail zich het recht voor een vergoeding in rekening te brengen. Hierover zullen vervoerders te allen tijd van te voren worden geïnformeerd Toegang tot/gebruik van bovenleiding Voor de toegang tot/het gebruik van de bovenleiding (gebruik van het tractie-energievoorzieningssysteem) is de Spoorwegonderneming een gebruiksvergoeding verschuldigd. De vergoeding voor het gebruik van de dienst "Toegang tot de bovenleiding" bedraagt in , per afgenomen kwh. In de vergoeding zijn inbegrepen de transportkosten die de openbare netbeheerders in rekening brengen Toegang tot tankinstallaties De toegang tot tankinstallaties is onderdeel van het basistarief Buitengewoon vervoer De additionele inspanningen van Keyrail voor de voorbereiding en uitvoering van Buitengewoon Vervoer, worden op basis van offerte overeengekomen. Het betreft een vergoeding van uren die Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 85 van 162

86 Keyrail heeft besteed en een vergoeding van de overige kosten die Keyrail heeft gemaakt (zie ook bijlage 6) Ondersteunende diensten De vergoeding voor ondersteunende diensten (zoals bedoeld in hoofdstuk 5.7) geschiedt op basis van offerte Overige tariefonderdelen Keyrail kan, ter afronding van de coördinatiefase (zie hoofdstuk 4), als gevolg van schaarste een verhoging van de gebruiksvergoeding toepassen 55. Keyrail kan een toeslag in rekening brengen in verband met gedane uitgaven voor specifieke investeringsprojecten Prestatieregelingen De prestatieregelingen zijn beschreven in paragraaf Omzetbelasting en wijzigingen op regelingen uit de Netverklaring Alle tarieven genoemd in dit hoofdstuk zijn exclusief BTW. Als Keyrail essentiële onderdelen van de in deze netverklaring omschreven gebruiksvergoedingsregelingen wil wijzigen zal Keyrail het concept van de gewijzigde regeling ter consultatie aan gerechtigden voorleggen. De gewijzigde regeling wordt van kracht tenminste drie maanden nadat die in een aanvulling op de netverklaring bekendgemaakt is. 6.6 Facturering Keyrail factureert de gebruiksvergoedingen, de annuleringsmalussen en de kosten als gevolg van het gebruik van emplacementen voor opstellen op nacalculatiebasis per kalendermaand. Keyrail factureert de kosten met betrekking tot de toegang tot en gebruik van de bovenleiding per maand op basis van een voorschot dat is gebaseerd op de verdeelsleutel die wordt gehanteerd door CIEBR 57. Keyrail factureert de huurvergoedingen per maand vooraf. Alle facturen dienen uiterlijk dertig dagen na de factuurdatum te worden betaald. Het is niet toegestaan om tegenvorderingen van spoorwegondernemingen op Keyrail te verrekenen met uitstaande facturen van Keyrail. Indien een Spoorwegonderneming bezwaar wenst te maken tegen een factuur, of hierover inhoudelijke vragen heeft, kan dit via het adres: 55 zie Spoorwegwet artikel 62 lid 3 en artikel 7 van het Besluit Capaciteitsverdeling hoofdspoorweginfrastructuur. 56 Artikel 8 lid 2 van Richtlijn 2001/14/EG 57 Coöperatieve Inkoopvereniging Elektriciteit Betuweroute U.A ( Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 86 van 162

87 BIJLAGE 1: Beheergrenzen tussen ProRail en Keyrail Overgangen aangaande capaciteitsverdeling en Verkeersleiding van de Keyrail Betuweroute naar het ProRail gemengde net: Locatie Spoor-ID in verbinding IJsselmonde EF Brdv Rtst km wsl wsl 911A Brdv Rtst 267 e Rtz IJsm sein c Rtz IJsm sein 962 tussen wsl 135 en de kruising met het spoor tussen wsl 903 en wsl 907B Zwijndrecht 37 Zwd Kfh km Kfhz Zwd sein Kfhz Zwd sein Kfhz Zwd sein 1384 Meteren CC BRMet Gdm km DD Gdm BRMet km EE BRMet Zbm km FF Zbm BRMet km Elst KK CUP Nm km HH CUP Est km GG Est CUP km Zevenaar ZN BRValo Zv km ZM BRValo Zv km KL Zv BRValo km Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 87 van 162

88 BIJLAGE 2: Lijst van begrippen Naam, begrip Ad-hoc aanvraag Aslast Baanvak Besloten personenvervoer Buitengewoon Vervoer Capaciteitsovereenkomst Definitie Capaciteitsaanvraag voor infrastructuur t.b.v. vervoer en voor beheer, als ook voor het afhandelen van verstoringen in de vorm mutaties op het verdelingsplan dat binnen de ad-hoc fase actueel is. Toelichting: Dit zijn aanvullingen op de capaciteitsverdeling die vastgelegd zijn in het verdelingsplan van de Jaardienst. Aslast is het gewicht (in tonnen) per as van een spoorvoertuig inclusief eventuele belading. Een baanvak is een opeenvolging van aaneengesloten dienstregelpunten en vrije banen, beginnend en eindigend in een dienstregelpunt. Toelichting: De begrippen baanvak en traject worden in de praktijk doorgaans beide en soms ook door elkaar gebruikt. Besloten personenvervoer is het vervoer van personen per trein, anders dan openbaar vervoer zoals bedoeld in de Wet personenvervoer. Buitengewoon vervoer is vervoer waarbij afmetingen, gewicht of aard van de lading of het materieeltype bijzondere technische of exploitatieve maatregelen vergen. Voor buitengewoon vervoer is een vervoersregeling vereist. Capaciteitsovereenkomst is een toegangsovereenkomst waarin alleen de capaciteit, waarop de gerechtigde aanspraak kan maken, is vastgelegd zonder recht op toegang en gebruik van de spoorweginfrastructuur. Toelichting: Een capaciteitsovereenkomst kan worden gesloten met een partij die volgens de wet gerechtigd is tot het sluiten van een toegangsovereenkomst (bijvoorbeeld een provincie die vervoerconcessies verleent, of een verlader), maar die niet beschikt over een bedrijfsvergunning. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 88 van 162

89 Naam, begrip Centraal bediend gebied Conventioneel goederenvervoer Dienstregelingsplanning Emplacement ERTMS ETCS Definitie Een centraal bediend gebied is een gebied op het spoorwegnet, waarbinnen de samenhang van rijweginstelling en spoorbezetting vanuit één systeem wordt bewaakt en waar de bediening van individuele infraobjecten en de rijweginstelling plaatsvindt vanuit één centraal punt. Conventioneel goederenvervoer is goederenvervoer per trein in een pad met karakteristieken die beantwoorden aan de specificaties van het standaardpatroonpad van Keyrail. Dienstregeling Een dienstregeling is een overzicht van het geplande railverkeersproduct van alle vervoerders in termen van vertrek-, doorkomst- en aankomsttijden van treinen op dienstregelpunten. Een dienstregeling heeft altijd een bepaalde geldigheid. Toelichting: Het blijkt dat de term dienstregeling voor van alles en nog wat wordt gebruikt: soms voor de productgerelateerde activiteiten, soms voor het totaal incl. procesgerelateerde activiteiten. Een dienstregeling/infraplan geeft op het gebruik van het productiemiddel Infra invulling aan een dienstregeling. Tot een emplacement behoren: a. alle sporen, aangeduid met een cijfer; b. de spoorgedeeltes van het wisselcomplex; c. alle aan de sporen als bedoeld sub a en b grenzende sporen tot een maximale afstand van 200 meter * voor het toegangssein van dat emplacement, tenzij door de beheerder is aangegeven middels een bord (SR 302) dat op dit spoor niet kan worden gerangeerd of beperkingen gelden ten aanzien van het rangeren. Toelichting: Dit is de definitie conform de spoorwegwet. ERTMS is het Europese gestandaardiseerde beveiligingsysteem voor het treinverkeer. Zie ook ETCS en GSM-R ETCS is een onlosmakelijk onderdeel van het ERTMS en heeft betrekking op de signalering, zowel naast het spoor als in de cabine. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 89 van 162

90 Naam, begrip FTE Gebruiksbeperking Gerechtigde Gevaarlijke stoffen GSM-R Huursporen, huren Definitie Het Forum Train Europe ( is een europees forum van spoorwegondernemingen voor de internationale productieplanning en de coördinatie van hun dienstregelingen en productieplanning in het europese spoorverkeer. Een gebruiksbeperking is een afwijking van de normale gebruikwaarde van de railinfrastructuur, zoals: tijdelijke snelheidsbeperkingen (TSB s), toelatingsnormen en vervoersregelingen, materieel-spooruitsluiting, materieelwisseluitsluiting, belastingbeperking, beperking stroomafname, beperking milieuvergunning/omgevingsvergunning, vervoersbeperking, geluidbeperking. Voorbeelden: vervoersbeperking: Uitgesloten van reizigersvervoer (Betuweroute); beperking milieu/omgevingsvergunning: gevaarlijke stoffen van klasse 1 mogen niet geheuveld worden. Volgens de Spoorwegwet is een gerechtigde een natuurlijk persoon of een rechtspersoon die bevoegd is tot het sluiten van een toegangsovereenkomst met Keyrail; zie artikel 57 van de Spoorwegwet Gevaarlijke stoffen zijn stoffen, die door hun eigenschappen in geringe hoeveelheid al gevaar opleveren voor mens, dier of milieu, gedefinieerd naar: - vervoer (conform RID), - externe veiligheid (conform Wet Milieubeheer). GSM-R is het draadloze telecommunicatienetwerk voor de spoorsector. Toelichting: GSM-R wordt gebruikt als communicatiemedium zowel spraak (machinist en treindienstleider) als data (tussen de beveiligingssystemen aan wal en in de trein). Het gebruik van infrastructuur zonder dat daarbij sprake hoeft te zijn van een aantoonbare relatie met het vervoersproces. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 90 van 162

91 Naam, begrip Knooppunt Laad- en losplaatsen (openbare -) Netwerkconfiguratie Niet-centraal bediend Gebied Opstellen Overloopvoorzieningen Definitie Een knooppunt is een dienstregelpunt of een verzameling (naburige) dienstregelpunten die een rol spelen bij de processen van treindienst. Er zijn drie soorten knooppunten: - infraknooppunt: proces = planning, verdeling en vrijgeven van infra; een knooppunt, waar minimaal drie vrije banen samenkomen is ook een infraknooppunt. - materieelknooppunt: proces = planning en uitvoering van materieelbehandelingen en rangeren. - personeelknooppunt: proces = planning en besturing van de personeelsdiensten. Openbare laad- en losplaatsen zijn locaties niet zijnde private terminals waar goederen op of in wagons kunnen worden geladen en/of gelost. De netwerkconfiguratie (macro topologie) is de weergave van het netwerk van de railinfrastructuur op het niveau van dienstregelpunten (emplacementen, stations, haltes, aansluitingen, bruggen etc.) en de vrije banen. Hierin fungeren de dienstregelpunten als knopen en de vrije banen als de takken. Hierin is een extra verfijning aan te brengen door de takken (hier de vrije banen) nader te preciseren tot de afzonderlijke vrijebaansporen. Deze verfijning is voor sommige plannings- en capaciteitsverdelingsfuncties nuttig wegens het iets verhoogde detailniveau, ter voorkoming van conflictsituaties. Zie ook de Definitie van vrije baan. Een niet centraal bediend gebied is een gebied op het spoorwegnet, waarbinnen de samenhang van rijweginstelling en spoorbezetting niet vanuit één systeem wordt bewaakt en waar de bediening van individuele infraobjecten en de rijweginstelling lokaal plaatsvindt onder de supervisie van de treindienstleider met minimale bevoegdheid. Opstellen is het tijdelijk laten staan van materieel dat tijdens die stilstand niet opgenomen is in de dienstregeling en geen rangeerbewegingen uitvoert. Een overloop is een voorziening om op een vrije baan van spoor te wisselen via (minimaal 2) wissels. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 91 van 162

92 Naam, begrip Pad Prestatieregeling Rangeerbeweging RNE Slot Spoor Spooraansluiting Spoorwegonderneming Spoor- en Baanvakgeometrie Definitie Een pad is een beweging als conflictvrije invulling voor een slot. Volgens Richtlijn 2001/14/EG is een treinpad: De infracapaciteit die nodig is om een trein in een bepaald tijdvak tussen twee plaatsen te laten rijden. Synoniem:treinpad, standaardpatroonpad. Toelichting: De lijn voor een trein op de tijd-weggrafiek tussen begin- en eindpunt en de daarbij behorende vertrek- en aankomsttijdstippen, binnen de daarvoor beschikbare infracapaciteit (dus in die zin conflictvrij). Een regeling inzake de wederkerige prestaties van de beheerder of de exploitant en de spoorwegonderneming; een vergoedingssysteem kan daarvan deel uitmaken. Een verkeersbeweging binnen de begrenzing van een emplacement of een materieelknooppunt. RailNetEurope is een Europees samenwerkingsverband van beheerders van spoorweginfrastructuur op het gebied van capaciteitsverdeling en operatie. Binnen RNE worden o.a. de internationale dienstregelingsaanvragen gecoördineerd en afgestemd. ( Een slot is een in tijd en ruimte aaneengesloten samenstel van één of meer infracapaciteitseenheden, dat ruimte biedt aan een geldig infragebruiksdoel van de railinfrastructuur. Een spoor is een ononderbroken, benaamd deel van een spoortak, eenduidig begrensd door daarvoor geldige spoorgrenzen en bedoeld als van- of naar-locatie voor een beweging, danwel als opstelplaats voor materieel. Een spooraansluiting is een aansluiting van het terrein van één bedrijf door middel van een spoor en een wissel aan het spoorwegnet Een onderneming waarvan de (voornaamste) activiteit bestaat uit het leveren van spoorwegvervoerdiensten voor goederen of reizigers en die beschikt over tractie om de bedoelde diensten te verzorgen alsmede iedere andere onderneming die gebruik maakt of beoogt te maken van de spoorweg en ook beschikt over tractie. Synoniem: Vervoerder. Spoor- en baanvakgeometrie is de ligging van sporen en baanvakken uitgedrukt in meetkundige termen. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 92 van 162

93 Naam, begrip Stilstaan (parkeren, huren) Storing Tankplaat Tankinstallatie Toegangsovereenkomst Tonmetergewicht Traject Treindienst- en Verkeersleiding Treinpad Definitie Stilstaan is het gebruik van infrastructuur voor logistieke processen die geen rechtstreeks verband hebben met een dienstregeling dan wel vervoersproces. Er is sprake van parkeren buiten procestijden. Niet- of niet juist werkende functionaliteit van de spoorweginfrastructuur. Een tankplaat is een bodembeschermende voorziening ten behoeve van het tanken van spoorvoertuigen, al of niet voorzien van een tankinstallatie. Een tankinstallatie is een installatie voor de opslag van brandstof, inclusief de mogelijkheden om spoorvoertuigen van brandstof te voorzien op een milieuverantwoorde wijze. Een toegangsovereenkomst is een overeenkomst tussen Keyrail en een gerechtigde over het gebruik van capaciteit en bevat in ieder geval bedingen over: a. de door Keyrail te bieden kwaliteit van de hoofdspoorweginfrastructuur, b. de gebruiksvergoeding. Zie ook art. 59 van de Spoorwegwet Een tonmetergewicht is het gewicht in tonnen dat een trein gemiddeld per strekkende meter weegt. Verbinding tussen twee plaatsen met betrekking tot voer- of vaartuigen die de betreffende weg geregeld afleggen Organisatie van mensen en systemen, die gericht is op het: - zorgen voor spoorwegveiligheid, - toedelen en verdelen van railinfrastructuurcapaciteit in de operationele fase, - vrijgeven van rijwegen aan infrastructuurgebruikers, - bij verschil tussen gevraagde en beschikbare rijwegen het procesplan rijwegen opnieuw vaststellen en hierover informatie verstrekken, - bij een calamiteit nemen van de juiste maatregelen en vervolgens melden van de calamiteit. Synoniem: zie pad Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 93 van 162

94 Naam, begrip Verkeersgebruik Verkeersinformatie Verstoring Voorverwarming Definitie Verkeersgebruik is het gebruik van de capaciteit van de infrastructuur voor verkeer. Dit in tegenstelling tot het gebruik van de infrastructuur voor beheer. Toelichting: Verkeer is te onderscheiden in rijdend en stilstaand verkeer. Beheer is het maken, onderhouden en vernieuwen van de infrastructuur. Informatie over de verkeersstatus op de hoofdspoorweginfrastructuur, zonder specifieke informatie op treinniveau. Dit betekent dat Keyrail aangeeft hoe de situatie is en zal zijn (bijvoorbeeld twee sporen versperd, geen treinverkeer mogelijk), waarbij tevens het aanbod/realisatie van vervoer wordt aangegeven; aanbod/realisatie wordt daarbij treinseriegewijs/treinnummergewijs aangegeven. Dit is een verantwoordelijkheid van Keyrail (bijsturing treinverkeer). Keyrail verstrekt deze verkeersinformatie aan de spoorwegondernemingen in het kader van het Basistoegangspakket volgens de bij de toegangsovereenkomst overeengekomen communicatieafspraken. Een verstoring is een afwijking van een trein op het verdelingsplan op een dienstregelingspunt boven een vastgestelde normwaarde. Er zijn drie soorten verstoringen: 1. vertragingen groter dan of gelijk aan de onregelmatigheidvertragingsnorm, 2. opheffing waarvoor geen order normale treindienst is ingediend, 3. omleiding waarvoor geen order normale treindienst is ingediend. Toelichting: Zie artikel 23 lid 1 van het Besluit Spoorverkeer. Voorverwarming is het inschakelen van de verwarming voor dieselmotoren in een spoorvoertuig. Wielbandonregelmatigheid Een wielbandonregelmatigheid is een beschadiging in het loopvlak van een treinwiel. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 94 van 162

95 BIJLAGE 3: Consultatieverslag Pro Memorie Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 95 van 162

96 BIJLAGE 4: Baanvakken met gebruiksbeperkingen In deze bijlage zijn alle situaties vermeld, waarin, in afwijking van het interoperabiliteitsprincipe, een bepaalde soort verkeer of vervoer op een baanvak is uitgesloten. Daarnaast kunnen bij het gebruik van baanvakken ook nog andere niet in deze bijlage vermelde beperkingen van toepassing zijn (zoals snelheidsbeperkingen of beperkingen in rijwegkeuze) die evenwel geen uitsluitend karakter hebben. Keyrail verschaft spoorwegondernemingen op verzoek nadere informatie over alle geldende functionele/capacitaire beperkingen voor het gebruik van baanvakken en emplacementen. nr Baanvak object Gebruiksbeperking 1 Botlek-Maasvlakte Botlekspoortunnel - Personenvervoer niet toegestaan (beperking geldt niet voor alternatieve rijweg via Botlekbrug). - Treinen/materieel met maximumsnelheid lager dan 80 km/u zijn in de Botlekspoortunnel alleen toegelaten onder de voorwaarden van buitengewoon vervoer. - Tijdens de neergaande helling mag alleen de tractie ingeschakeld worden wanneer de snelheid van de trein lager is dan de ter plaatse aangegeven adviessnelheid. De spoorwegonderneming zorgt ervoor dat de maximumsnelheid geldende op het diepste punt van de tunnel niet overschreden wordt. 2 Barendrecht aansluiting Kijfhoek 3 Rotterdam Lombardijen Kijfhoek aansluiting Noord aansluiting Noord goederensporen (BE, CE en DE) in overkluizing Barendrecht reizigerssporen (HJ, JJ, KJ en LJ) in overkluizing Barendrecht Personenvervoer niet toegestaan Sporen alleen te gebruiken door treinen ten behoeve van: - personenvervoer; - het overbrengen van ledig reizigersmaterieel; - losse-loc-ritten; - overbrenging van onderhoudsmachines (zonder goederenwagens); - meetritten; - werktreinen voor plaatselijke werkzaamheden. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 96 van 162

97 4 Kijfhoek Zevenaar tunnels en geluidsschermen Betuweroute 5 Valburg-Nijmegen Betuweroute 6 Valburg- s- Hertogenbosch Betuweroute spoor in verbindingsboog nabij Elst richting Nijmegen v.v. sporen in verbindingsboog nabij Meteren ri. s-hertogenbosch (v.v.) - Personenvervoer niet toegestaan. - Bij extreme weersomstandigheden kan Keyrail aanwijzingen geven terzake van verkeer in verband met bijvoorbeeld de beschikbaarheid van bluswater. Extreme weersomstandigheden worden aangemerkt als storingen zoals bedoeld in artikel 7.1 van de Algemene Voorwaarden. Treinlengte inclusief tractie ten hoogste 513 m. Treinlengte inclusief tractie ten hoogste 495 m (spoor E) resp 634 m (spoor F). Beperkingen personenvervoer De spoorwegen op het baanvak IJsselmonde Maasvlakte kunnen alleen na voorafgaand overleg met Keyrail worden gebruikt voor treinen ten behoeve van besloten personenvervoer; de betrokken spoorwegen leiden niet naar of langs stations die voor personenverkeer zijn geopend. Het overleg dient tenminste 14 dagen tevoren plaats te vinden. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 97 van 162

98 BIJLAGE 5: Algemene klachten- en geschillenregelingen Artikel Indien één der partijen meent dat de andere partij de toegangsovereenkomst niet of niet juist nakomt en getracht is om het vermeende al dan niet nakomen van de toegangsovereenkomst door mondeling overleg met de wederpartij te verhelpen, kan deze partij een schriftelijke klacht indienen bij de persoon van de wederpartij die verantwoordelijk is voor dat deel van de uitvoering van de toegangsovereenkomst waarop de klacht betrekking heeft. 2. Na ontvangst van de klacht als bedoeld in het vorige lid reageert de ontvangende partij schriftelijk binnen vijf werkdagen met, indien de klacht gegrond wordt geacht, een voorstel ter oplossing van de klacht waarbij tevens aangegeven wordt binnen welke termijn de klacht opgelost wordt. 3. Een klacht is naar tevredenheid afgehandeld indien beide partijen instemmen met de gekozen oplossing van de klacht. 4. Indien een klacht niet naar tevredenheid wordt opgelost is sprake van een geschil indien zulks schriftelijk aan de wederpartij gemeld wordt. In de schriftelijke melding van het geschil wordt het geschil en de ontstaansgeschiedenis van het geschil omschreven waarbij wordt aangegeven wat de standpunten van beide partijen met betrekking tot het geschil zijn. 5. De partij die de melding als bedoeld in het vorige lid ontvangen heeft, dient binnen vijf werkdagen na ontvangst daarvan het geschil in behandeling te nemen. Afhandeling van geschillen geschiedt bij Keyrail op het niveau van afdelingsmanagement en bij de Spoorwegonderneming op een daartoe door de Spoorwegonderneming gekozen managementniveau. Indien partijen ervoor kiezen kan een geschil aan een ander managementniveau worden voorgelegd. 6. Een geschil is opgelost indien beide partijen kunnen instemmen met de gekozen oplossing. 7. Indien sprake is van een klacht en/of geschil spannen beide partijen zich in om tot een oplossing van de klacht en/of het geschil te komen. Artikel Alle geschillen, met uitzondering van de geschillen als bedoeld in de geschillenregeling capaciteitsverdeling, welke mochten ontstaan naar aanleiding van de toegangsovereenkomst en die niet op grond van Artikel 1 van deze Algemene Klachten- en Geschillenregeling minnelijk geschikt kunnen worden, worden beslecht overeenkomstig Artikel 28 van de Algemene Voorwaarden toegangsovereenkomst. 2. Deze klachten- en geschillenregeling laat het recht van partijen onverlet om in spoedeisende zaken een geschil direct aanhangig te maken bij de daartoe in Artikel 28 van de Algemene Voorwaarden aangewezen instantie. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 98 van 162

99 Artikel Indien een belanghebbende meent, dat Keyrail hem oneerlijk heeft behandeld, gediscrimineerd of anderszins heeft benadeeld bij de vaststelling van de Netverklaring, in het bijzonder bij de verwerking van de zienswijze, die hij naar aanleiding van het ontwerp van de Netverklaring aan Keyrail heeft kenbaar gemaakt, kan deze belanghebbende een schriftelijke klacht indienen bij de Directie van Keyrail. 2. Na ontvangst van de klacht als bedoeld in het vorige lid reageert Keyrail schriftelijk binnen vijf werkdagen met, indien de klacht gegrond wordt geacht, een voorstel ter oplossing van de klacht waarbij tevens aangegeven wordt binnen welke termijn de klacht opgelost wordt. 3. Een klacht is naar tevredenheid afgehandeld indien klager en Keyrail instemmen met de gekozen oplossing van de klacht. 4. Indien een klacht niet naar tevredenheid wordt opgelost is sprake van een geschil indien zulks schriftelijk aan de wederpartij gemeld wordt. In de schriftelijke melding van het geschil wordt de het geschil en de ontstaansgeschiedenis van het geschil omschreven waarbij wordt aangegeven wat de standpunten van beide partijen met betrekking tot het geschil zijn. 5. De partij die de melding als bedoeld in het vorige lid ontvangen heeft, dient binnen vijf werkdagen na ontvangst daarvan het geschil in behandeling te nemen. 6. Een geschil is opgelost indien beide partijen kunnen instemmen met de gekozen oplossing. 7. Indien sprake is van een klacht en/of geschil spannen beide partijen zich in om tot een oplossing van de klacht en/of het geschil te komen. Artikel Alle geschillen omtrent de Netverklaring, welke niet op grond van artikel 3 minnelijk geschikt kunnen worden, kunnen overeenkomstig artikel 71, lid 1 Spoorwegwet worden voorgelegd aan de NMa. 2. Deze klachten- en geschillenregeling laat het recht van partijen onverlet om in spoedeisende zaken een geschil direct aanhangig te maken bij de daartoe in artikel 71, lid 1 Spoorwegwet aangewezen NMa. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 99 van 162

100 BIJLAGE 6: Operationele voorwaarden, Procedure onrechtmatig gebruik huursporen, operationele spelregels ketenregie, huisregels, bedrijfsvergunningen DEEL A: ALGEMEEN Onderstaande voorwaarden zijn Betuweroutespecifiek. Voor de overige onderwerpen gelden de operationele voorwaarden van ProRail zoals vermeld in de netverklaring Gemengde net. 1. Capaciteitsplanning 1.1 Verantwoordelijkheidsverdeling rijwegplanning De opsteller (of aanpasser) van een treinplanning is verantwoordelijk voor het voldoen aan de door Keyrail in de netverklaring vastgelegde planning- en belastingnormen en eventueel geldende inzetbeperkingen voor spoorvoertuigen. Indien een gerechtigde gebruik maakt van de diensten van de Keyrail One Stop Shop (OSS) moeten zij inzetbeperkingen opgeven bij de OSS. De spoorwegonderneming die een pad plant of laat plannen voor een trein met specifieke kenmerken (zoals lengte, profiel, aslast, tractievorm) toetst of het hem aangeboden pad bepaalde gebruiksbeperkingen kent (zoals maximale treinlengte, profiel, wel of geen bovenleiding) en waarborgt (onder andere via instructies aan het betrokken uitvoerend personeel) dat de trein die van dat pad gebruik maakt past bij de beperkingen. 1.2 Buitengewoon vervoer In een aantal gevallen is een Regeling voor Buitengewoon vervoer noodzakelijk. Dit betreft: het rijden met goederentreinen langer dan 750 meter (inclusief trekkracht); het rijden met treinen die niet geschikt zijn om te rijden met een snelheid van tenminste 60 km/h op baanvakken met een baanvaksnelheid van 80 km/h het rijden met spoorvoertuigen waarvan het omgrenzingsprofiel niet past binnen het voertuigomgrenzingsprofiel van het te berijden baanvak; het rijden met treinen waarin voertuigen zijn opgenomen die zwaarder zijn beladen dan overeenkomt met beladingklasse D4; het rijden met treinen waarvan het laatste voertuig onberemd is; Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 100 van 162

101 het rijden met treinen of voertuigen onder een onder de Spoorwegwet verleende ontheffing waarin in de ontheffingsvoorwaarden een nadere regeling met de beheerder is voorgeschreven 58 ; het rijden met treinen met een lading die aangepaste snelheid en/of aangepaste afhandeling noodzakelijk maakt; het rijden met spoorvoertuigen die in de UIC regelgeving (Fiche 502-1) als buitengewoon vervoer gekenmerkt worden 59. het rijden van treinen waar op de Havenspoorlijn reizigers mee worden vervoerd (daar hier aanvullende beperkingen voor gelden). NB op het gedeelte van het A15-tracé en door de goederentunnel te Barendrecht is in het geheel geen reizigers verkeer toegestaan. Spoorwegondernemingen kunnen een aanvraag voor een Buitengewoon-Vervoerregeling indienen bij de One Stop Shop van KeyraiI. ProRail voert vervolgens op verzoek van Keyrail het onderzoek uit. Zie verder de netverklaring Gemengde net. 2. Verkeersafwikkeling 2.1. Bijsturing Bij ontregelingen herverdeelt Keyrail Procescontrol de beschikbare infracapaciteit over de betrokken vervoerders. De technische ontwerpnormen (zie bijlage 16 van de Netverklaring) en de treinpadencatalogus vormen hiervoor het kader. Keyrail kan op verzoek van individuele spoorwegondernemingen of combinaties daarvan specifieke afhandelingsafspraken maken, mits de afspraken zich in positieve zin verhouden tot de in artikel 16 lid b 60 van de Spoorwegwet genoemde verplichting van de beheerder. Indien zich een ontregeling voordoet waarover op voorhand een specifieke afhandelingsafspraak is gemaakt, herverdeelt Keyrail Procescontrol de beschikbare infracapaciteit volgens deze afspraak. In geval van ontregelingen waarover géén specifieke afspraken zijn gemaakt, herverdeelt Keyrail Procescontrol de beschikbare infracapaciteit volgens de basisafspraken. Het aspect Bijsturing heeft raakvlakken met enkele Prestatieregelingen; zie hoofdstuk Art 36 Spw 59 UIC Fiche Het beheer omvat de zorg voor een eerlijke, niet-discriminerende verdeling van de capaciteit van de infrastructuur [ ] ten behoeve van de spoorwegondernemingen. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 101 van 162

102 Basisregels bijsturing Betuweroute Algemeen Vertraging kan diverse oorzaken hebben. De basisregels voor bijsturing staan echter los van die oorzaken zo lang het dienstregelingsysteem van dat moment geen aanpassing behoeft anders dan een tijdelijk aangepaste tijdligging. Overschrijdt een trein zijn vertragingsmarge, dan vervalt het recht op het geplande treinpad en maakt Keyrail Procescontrol een herplanning voor deze trein op specificatie van de betrokken vervoerder. Een herplande trein heeft dezelfde status als andere treinen in het actuele verdelingsplan. Basisregels De basisregels dekken een substantieel deel van de voorkomende ontregelingen af. Keyail hanteert drie niveaus van bijsturing. Niveau 1: zo lang er voldoende capaciteit is (cq voldoende beschikbare treinpaden zijn) handelt Keyrail het actuele dienstregelingsmodel vertraagd af conform het beginsel van het minimaliseren van de integrale vertraging, totdat het systeem na verloop van tijd weer in zijn oorspronkelijke planning terugkeert. Niveau 2: indien voldoende capaciteit ontbreekt (dit kan zich voordoen op lokaal niveau maar ook op het niveau van het gehele net van Keyrail) treedt Keyrail in overleg met ProRail Verkeersleiding en/of DB Netz om te bezien of herroutering via andere netten mogelijk is. Niveau 3: indien voldoende capaciteit ontbreekt, en op het gemengde net is geen geschikte capaciteit voor handen (zie niveau 2), hanteert Keyrail het beginsel van fair share. Binnen dit beginsel krijgen uitgaande treinen voorrang boven binnenkomende treinen. Treinen van andere spoorwegondernemingen hebben voorrang op de vertraagde of gestrande trein van de ene vervoerder. Keyrail streeft er naar om verdringing tussen treinen in het gebruik van geplande infracapaciteit te voorkomen, tenzij verdringing bijdraagt tot een sneller herstel van de gewone dienstregeling. Van verdringing is sprake als: de afhandeling van een vertraagde trein er toe leidt dat aanliggende (benutte) treinpaden hinder ondervinden; de treinen in een andere volgorde (moeten) gaan rijden. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 102 van 162

103 Bijzondere omstandigheden Wanneer Keyrail Procescontrol zich genoopt ziet (of door een of meer partijen daartoe verzocht wordt) van de Basisregels af te wijken geschiedt dit uitsluitend na overleg met alle betrokken partijen Trajectgedeelte Zevenaar Zevenaar Grens Bijsturing op dit trajectgedeelte vindt plaats volgens de SLA ProRail-Keyrail. Zie voor een samenvatting van de daarin genoemde basisprincipes bijlage Monitoring Keyrail zal het resultaat van het te voeren overleg met de betrokken spoorwegondernemingen opnemen in deze netverklaring Beslisboom Zie volgende bladzijde Wijzigingsprocedure bijsturingsafspraken De noodzaak voor de invoering van een specifieke afhandelingsstrategie of wijziging van de in deze paragraaf genoemde basisregels kan worden geconstateerd door een spoorwegonderneming of door Keyrail. Een spoorwegonderneming kan een verzoek tot wijziging indienen bij de One Stop Shop van Keyrail. Keyrail zal een concept voor een nieuwe afhandelingsstrategie opstellen en die voorleggen aan alle betrokken belanghebbenden. De spoorwegondernemingen hebben de gelegenheid om binnen 10 werkdagen te reageren op het voorstel van Keyrail, waarna Keyrail de nieuwe afhandelingsstrategie vaststelt. De nieuwe strategie wordt van kracht met ingang van een nieuwe wijzigingsbladperiode. Tot het moment dat de nieuwe afhandelingsstrategie definitief is hanteert Keyrail de bestaande regels Nieuw toetredende spoorwegondernemingen Nieuw toetredende spoorwegondernemingen vallen onder de vigerende afhandelingsstrategieën. Indien een nieuw toetredende spoorwegonderneming van mening is dat de afhandelingsstrategie moet worden gewijzigd, kan hij een verzoek tot wijziging als bedoeld in paragraaf indienen bij Keyrail. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 103 van 162

104 Infrastoring sein, wissel, brug, bladval Gewone systeemstoring Import van vertragingen Materieelstoring, trein blijft staan 1 2 nee Berijdbaar aangepaste snelheid? ja Staat trein in de weg? nee Treindienst gaat ongehinderd verder Treindienst stopt op dit deel van de infra nee Andere rijwegen mogelijk? ja Andere rijwegen mogelijk? nee Treindienst stopt op dit deel van de infra ja ja Treindienst gaat ongehinderd verder nee Potentiële effecten op treindienst? = als andere treinen buiten hun pad (moeten) gaan rijden ja Specifiek afhandelingsscenario? ja Voldoende capaciteit? nee Specifiek afhandelingsscenario? ja ja nee nee Toepassing specifiek scenario Basisregels: vertraagd in stand houden Overleg met ProRail daarna Fair Share principe Toepassing specifiek scenario 1 Proces Control zet parallel proces in gang: functieherstel. Dit proces eindigt met een vrijgavemelding door de procesaannemer 2 Proces Control geeft indien nodig aanwijzing aan spwo tot herstel. Eventueel trein weg laten zetten om probleem te isoleren buiten de normale treindi Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 104 van 162

105 2.2 Vertrekprocedure stap 1: Levering wagenlijst uiterlijk 5 minuten voor vertrek De spoorwegonderneming draagt er zorg voor dat de wagenlijst uiterlijk 5 minuten voor vertrek in bezit van Keyrail is. De wagenlijst wordt ingediend via OVGS. Keyrail ontvangt automatisch een bevestigingsmail van OVGS in verband met ontvangst wagenlijst. De wagenlijst dient de informatie te bevatten zoals omschreven in de Handleiding aanleveren beladingsgegevens zoals gepubliceerd op Keyrail beschouwt treinen waarvan 5 minuten voor vertrek geen wagenlijst aanwezig is als geannuleerd door de spoorwegonderneming. Keyrail belegt de afweging voor het spoorgebruik, op basis van de wagenlijst, bij Procescontrol. Procescontrol geeft een eventuele beperking van de rijweginstelling mee aan de treindienstleider. Procescontrol hanteert de wagenlijst voor zowel vertrekkend als binnenkomend verkeer 61. stap 2: Gereedmelding door de spoorwegonderneming (5 minuten voor vertrek) De machinist meldt zich uiterlijk 5 minuten voor vertrek gereed. Een gereedmelding betekent een kennisgeving dat de trein ook echt gereed is om te gaan rijden, dat alle controles gedaan zijn en dat de trein daadwerkelijk kan vertrekken. Na de gereedmelding draagt Keyrail zorg voor het leveren van het treinpad. De gereedmelding wordt gedaan door de machinist van de trein aan de Treindienstleider. Keyrail beschouwt een trein, die niet op tijd is gereedgemeld door de machinist als geannuleerd door de spoorwegonderneming (Keyrail annuleert de trein). stap 3: Levering treinpad door Keyrail (30 seconden voor vertrek) Van levering van een treinpad is sprake als Keyrail uiterlijk 30 seconden voor het laatstelijk overeengekomen vertrektijdstip het sein uit de stand stop zet. stap 4: Daadwerkelijk vertrek door de spoorwegonderneming De spoorwegonderneming is verplicht om binnen drie minuten, na levering van het treinpad door Keyrail, daadwerkelijk te vertrekken. Indien de trein niet binnen 3 minuten vertrekt is Keyrail gerechtigd om het sein in bijzondere omstandigheden te herroepen (zie hierna). Bijzondere omstandigheden Keyrail mag het sein terugbrengen in de stand stop: bij gevaar, in geval van bijsturing, nadat er contact is geweest met de machinist, 61 Voor wat betreft binnenkomend verkeer zal Keyrail overleg voeren met de andere beheerders om de wagenlijst uit te breiden met treinlengtegegevens Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 105 van 162

106 wanneer de treindienstleider er zeker van is dat er geen machinist aanwezig is op of bij de trein. In het laatste geval dient de spoorwegonderneming een nieuwe capaciteitsvraag in te dienen. 2.3 Gebruik van Niet Centraal Bediende Gebieden Onmiddellijk voorafgaand aan de uitvoering van rangeer- of treinbewegingen moet de bestuurder van een trein zich via een gelogde spreekverbinding melden bij de treindienstleider om hiervoor toestemming te vragen en om regelingen te treffen over de uitwisseling van veiligheidsinformatie. De treindienstleider kan daarbij aan de bestuurder aanwijzingen omtrent het gebruik geven. De bestuurder dient deze aanwijzingen op te volgen. Ook voor het parkeren van spoorvoertuigen op sporen in niet-centraal bediende gebieden is voorafgaande toestemming van de treindienstleider vereist. De toestemming om sporen in een niet-centraal bediend gebied te gebruiken kan worden aangevraagd: als aanvraag van een enkelvoudige rijweg waarbij begin, einde en eventuele tussengelegen punten worden opgegeven via sein-, spoor- dan wel wisselnummers, als aanvraag voor gebruik van een tijd-ruimteslot voor meerdere opeenvolgende bewegingen, waarbij de ruimtelijke grenzen van het gebied waarbinnen die bewegingen plaatsvinden worden opgegeven via sein-, spoor- dan wel wisselnummers, en de tijdgrenzen via gewenste begin- en eindtijdstippen. Nadat een aangevraagde enkelvoudige en geheel binnen een NCBG gelegen rijweg is afgelegd, meldt de bestuurder zich bij de treindienstleider met de mededeling dat het aangevraagde gebruik beëindigd is, en of de rijweg (inclusief beginpuntspoor, exclusief eindpuntspoor na gebruik conform aanvraag weer vrij en onbelemmerd is). Nadat een aangevraagde enkelvoudige rijweg is afgelegd, beginnend in een NCBG en eindigend in centraal bediend gebied (CBG) behoeft de bestuurder zich bij de treindienstleider alleen af te melden indien er sprake is van een afwijking van de aanvraag met betrekking tot het al of niet achterblijven van voertuigen op het beginpuntspoor zijn. Na het gebruik van het tijd-ruimteslot meldt de bestuurder zich bij de treindienstleider met de mededeling of het slot conform aanvraag is gebruikt, op welk spoor de bestuurder met zijn trekkracht zich bevindt, alsmede welke sporen in het slot vrij en onbelemmerd beschikbaar zijn, en op welke sporen voertuigen zijn opgesteld. 2.4 Onderlinge communicatie van veiligheidsberichten Over de wijze waarop veiligheidsberichten tussen treindienstleider en machinist worden gecommuniceerd gelden de regels zoals vastgelegd in de handboeken en werkwijzen van treindienstleider en machinisten en in de TSI Operations (Beschikking 2006/920/EG, Bijlage Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 106 van 162

107 Technische specificatie inzake interoperabiliteit subsysteem: exploitatie en Verkeersleiding, Bijlage C Methodologie veiligheidscommunicaties). 2.5 Waarborging detectie, roestrijden Roestvorming op spoorstaven tast de betrouwbare werking van het detectiesysteem aan. Ter voorkoming van roestvorming op deze sporen wijst Keyrail treinen aan waarmee roest wordt gereden. Keyrail hanteert daarbij de volgende werkwijze: Keyrail wijst sporen en rijwegen aan die bij de normale dienstuitvoering niet regelmatig worden bereden maar die voor de bijsturing van de verkeersafwikkeling van belang zijn, Keyrail Operations houdt bij dat deze sporen en infra-elementen regelmatig worden bereden, het aanwijzen van roestrijdende treinen vindt niet planmatig plaats, maar wordt in de bijsturingsfase vastgesteld door Keyrail na overleg met de betrokken vervoerder(s) (soort trein, actuele situatie van verkeersafwikkeling, enz), Spoorwegondernemingen aanvaarden dat ze in beperkte mate over ongebruikelijke rijwegen worden geleid en dat wellicht met aanwijzing moet worden gereden, de Beheerder streeft ernaar het roestrijden met goederentreinen zwaarder dan 3000 ton en met goederentreinen die stofcategorie A vervoeren (tot vloeistof verdichte brandbare gassen herkenbaar aan de cijfercombinatie 23 in de GEVI-code) waar mogelijk te vermijden. 3. Milieu Bij afspraken voor informatielevering in het kader van de aanvraag of wijziging van c.q. het opereren onder een milieuvergunning/omgevingsvergunning wordt van de spoorwegonderneming verwacht dat die binnen de per geval gestelde termijnen de gevraagde informatie gaat leveren. Deze informatie betreft de voor milieuvergunning/omgevingsvergunning relevante processen en activiteiten die de spoorwegonderneming op het desbetreffende emplacement uitvoert, of. wil gaan uitvoeren. 4. Aanleveren beladingsgegevens 4.1 Aanleveren informatie goederentreinen Voordat een goederentrein vertrekt, is de (goederen-)spoorwegonderneming verplicht de Exploitant een wagenlijst te sturen. Deze verplichting geldt bij: het eerste vertrek op de door de exploitant beheerde spoorwegen, de passage van de beheergrens tussen een door de exploitant beheerde spoorweg en een andere spoorweg (= grenspassage). Het overzicht wordt uiterlijk 5 minuten vóór vertrek (respectievelijk passage van een beheergrens) van een trein aan het OVGS ( Online registratiesysteem Vervoer Gevaarlijke Stoffen ) geleverd Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 107 van 162

108 waarbij conform de Handleiding aanleveren beladinggegevens gewerkt wordt. Op deze manier kan de Exploitant de wagenlijst correct verwerken en doorsturen aan de overheidshulpdiensten wanneer zich een calamiteit met de betreffende trein voordoet. De Handleiding aanleveren beladinggegevens is te raadplegen op de website van Keyrail, Aanleveren informatie van rangeerdelen of (een groep) overstaande goederenwagens op emplacementen Om overheidshulpdiensten alsmede interne hulpdiensten in geval van incidenten adequaat te kunnen informeren over de actuele situatie op de spoorwegen dienen Spoorwegondernemingen informatie over de positie en (alleen in geval van gevaarlijke stoffen) de lading van elk type goederenwagen tijdig en volledig te registreren en beschikbaar te stellen aan de Exploitant. De spoorwegonderneming is daarbij verantwoordelijk voor de juistheid, volledigheid en tijdigheid van haar informatie. Deze verplichting is van toepassing op alle rangeeractiviteiten met goederenwagens op de in paragraaf van de netverklaring vermelde emplacementen en geldt voor: alle rangeerdelen met goederenwagens (hieronder wordt tevens verstaan een voor vertrek gereedstaande trein verstaan, waarvan de wagenlijst nog niet in OVGS is aangeleverd), alle (groepen van) overstaande goederenwagens. De plaats van de wagen dient te worden aangegeven door middel van het spoornummer en de positie van de wagen ten opzichte van andere goederenwagens op dat spoor. Voor de uitvoering van deze verplichting wordt onder tijdig verstaan, dat de spoorwegonderneming elke verplaatsing registreert en de informatie daarover beschikbaar stelt binnen een tijdvenster van 5 minuten vóór tot 5 minuten ná de verplaatsing. Ter ondersteuning aan deze registratie en informatieverstrekking stelt de Exploitant het systeem IGS ter beschikking voor gebruik door spoorwegondernemingen. De Exploitant draagt zorg voor de informatieverstrekking aan de overheidshulpdiensten. De procedure staat nader beschreven in het document Handleiding aanleveren beladinggegevens en is te raadplegen op de website van Keyrail, 5. Overig 5.1 Procedure voor de bediening van infra-elementen (inclusief ERTMS) Alle spoorwegondernemingen die een toegangsovereenkomst hebben gesloten met Keyrail dienen er voor te zorgen dat in voorkomende situaties het bedienen van infra-elementen door het betrokken personeel (rechtmatige gebruikers) van de spoorwegondernemingen plaatsvindt op oordeelkundige wijze. De wijze van bediening is vastgelegd in gebruiksvoorschriften. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 108 van 162

109 Spoorwegondernemingen dienen er voor te zorgen dat de desbetreffende medewerkers de betrokken gebruiksvoorschriften kennen en dat zij deze voorschriften naleven. Iedere spoorwegonderneming dient zich dan ook via de OSS van Keyrail op de hoogte te stellen van de voor zijn medewerkers van toepassing zijnde gebruiksvoorschriften. Het betreft hier bijvoorbeeld de bediening van een wisselgrendel, maar ook procedures rondom ERTMS, zoals ERTMS Keymanagement. De gebruiksvoorschriften richten zich tot de directe en indirecte gebruikers, en omvatten ook de maatregelen ter waarborging van de veiligheid en de vertrouwelijkheid van de specifiek informatie die bij het gebruik van bepaalde infrastructuurelementen wordt gewisseld. 5.2 Lokale bedrijfsregels Keyrail hanteert lokale bedrijfsregels ter bevordering van een veilige en efficiënte afwikkeling van het treinverkeer waarbij rekening gehouden worden met lokale omstandigheden. Deze lokale bedrijfsregels zijn te vinden in bijlage 23. Als aanvullende dienstverlening biedt Keyrail op de internetsite een overzicht aan met daarin de relevante operationele eisen uit de omgevingsvergunningen. Bij afwijkingen tussen de vergunningen en voorschriften enerzijds en de lokale bedrijfsregels anderzijds prevaleren altijd de vergunningen en voorschriften. DEEL B PROCEDURE ONRECHTMATIG GEBRUIK HUURSPOREN Indien een onderneming een spoor bij Keyrail huurt, betekent dit dat de betreffende onderneming het gehuurde spoor exclusief mag gebruiken, met uitzondering van calamiteiten. Andere partijen hebben geen recht op en toegang tot gebruik van het gehuurde spoor. Het betreft gebruik van infrastructuur zonder dat daarbij sprake hoeft te zijn van een aantoonbare relatie met het vervoersproces. Een huurspoor wordt door middel van een huurovereenkomst overeengekomen tussen Keyrail B.V. en een gerechtigde 62. Indien een andere spoorwegonderneming met toestemming van de initiële huurder kortstondig gebruik maakt van het gehuurde spoor, dan geeft initiële huurder dit schriftelijk aan bij Keyrail Customer Service door middel van aan OSS@keyrail.nl. Het is wettelijk niet toegestaan huurspoorcapaciteit onder te verhuren aan derde partijen. Gerechtigden die houder en gebruiker van verdeelde capaciteit zijn, mogen derhalve die capaciteit niet overdragen aan andere gerechtigden. Indien de huurder de verdeelde huursporen niet meer nodig heeft, moet de capaciteit binnen de kaders van de huurovereenkomst worden teruggegeven aan Keyrail Capaciteitsverdeling via een aan OSS@keyrail.nl. Indien een andere spoorwegonderneming zonder toestemming van de initiële huurder een huurspoor gebruikt, is onderstaande van toepassing : de huurder geeft het onrechtmatig gebruik bij Keyrail Customer Service aan door middel van een brief of aan OSS@keyrail.nl. Hierbij moet de huurder de wagennummers aangeven en of het RID wagens betreft, inclusief de AVV-beplakking (blauw/rood inclusief code) op de wagens en de gevaaridentificatiecode (GEVI) en het stofidentificatienummer (UN) op het oranje kemlerbord. Altijd voorzien van foto s; 62 artikel 57 van de Spoorwegwet, in combinatie met artikel 2 van het Besluit capaciteitsverdeling hoofdspoorweginfrastructuur. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 109 van 162

110 Keyrail Customer Service neemt contact op met de onrechtmatige gebruiker. Indien deze niet bekend is, t Keyrail Customer Service de hierboven weergegeven gegevens naar alle vervoerders, met de melding dat het spoor binnen 24 uur schoon gemaakt moet worden. Deze tijdstermijn geldt niet in het weekend en op feestdagen. Meldingen in het weekend en feestdagen worden op de eerstvolgende werkdag verwerkt door Keyrail; indien de onrechtmatig gebruiker niet aan de opgelegde termijn kan dan wel wil voldoen, dan draagt Keyrail zorg voor wegslepen c.q. shunten van de aanwezige treindelen tenzij uit etikettering van voertuigen blijkt dat deze beladen zijn met gevaarlijke stoffen: o de gerechtigde wiens spoor onrechtmatig wordt gebruikt, is na melding aan Keyrail Customer Service zelf eerst gerechtigd is de onrechtmatig opgestelde wagen(s) van zijn huurspoor te (laten) rangeren, o indien de gerechtigde wiens spoor onrechtmatig wordt gebruikt zelf de onrechtmatig opgesteld wagen(s) niet van zijn huurspoor wenst te rangeren, neemt Keyrail Customer Service contact op met een tractieleverancier die onderdeel uitmaakt van het shunting agreement en die tractie beschikbaar heeft voor het wegslepen c.q. shunten van de trein/treindelen naar een door Verkeersleiding te bepalen locatie op hetzelfde emplacement, o de tractieleverancier voert de wegsleepopdracht uit en zendt direct na uitvoering van de wegsleepopdracht een met een schriftelijke bevestiging van de uitvoering van de wegsleepopdracht aan de verkeersleider (verkeersleiderkfh@keyrail.nl) en Keyrail Customer Service (OSS@keyrail.nl), met in ieder geval de correcte gegevens van de wagennummers en het spoor op hetzelfde emplacement waarop de wagens c.q. trein zijn opgesteld, Verkeersleiding is verantwoordelijk voor de juiste en tijdige IGS registratie. De volledige aansprakelijkheid voor de trein/treindelen vervalt na het uitvoeren van de wegsleepopdracht, conform de shunting agreement artikel 7: Opdrachtnemer is aansprakelijk voor schade ontstaan tijdens de uitvoering van de werkzaamheden zijnde uithalen of plaatsen. Voor schade als gevolg van de rangeerwerkzaamheden die optreedt na de volledige loskoppeling is de Opdrachtnemer niet aansprakelijk, tenzij opdrachtgever bewijst dat de schade is ontstaan als gevolg van schuld of grote nalatigheid van Opdrachtnemer en/of diens ondergeschikte tijdens de uitvoering van de Rangeerwerkzaamheden. Partijen zullen elkaar terzake vrijwaren ; de shuntende tractieleverancier stuurt de factuur naar Keyrail, conform de prijzen uit de shunting agreement. Keyrail betaalt deze en belast deze vervolgens door aan de onrechtmatige gebruiker conform de prijzen uit de shunting agreement plus 25% administratiekosten, indien de voertuigen niet te shunten zijn (om wat voor reden dan ook), dan is de onrechtmatig gebruiker verplicht om de rechtmatige huurder de volgende kosten te vergoeden: één maand huurkosten, plus een vergoeding per dag conform onderstaande tabel: Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 110 van 162

111 Overschrijding Tarief per dag of gedeelte daarvan, ongeacht locatie 1-6 dagen 3*dagtarief parkeren locatie A 7-13 dagen 5*dagtarief parkeren locatie A 14- dagen 7*dagtarief parkeren locatie A Op is een actueel overzicht van verhuurde en nog beschikbare huursporen te vinden. DEEL C OPERATIONELE SPELREGELS KETENREGIE De ketenafspraken zijn vastgelegd in operationele spelregels. De van toepassing zijnde operationele spelregels zijn het resultaat van een goede onderlinge afstemming tussen betrokken partijen. De operationele spelregels ketenregie zijn onderdeel van de algemene voorwaarden van de toegangsovereenkomst Betuweroute en een service level agreement tussen terminals en vervoerders. De operationele spelregels ketenregie zijn tevens gepubliceerd op: Scope: - Intermodaal vervoer - Participerende partijen: o Keyrail o Alle vervoerders met een toegangsovereenkomst Betuweroute o RSC Waalhaven, ECT en Euromax DEEL D HUISREGELS Zie DEEL E BEDRIJFSVERGUNNINGEN Op grond van artikel 57 lid a van de Spoorwegwet moet een onderneming die gebruik wil maken van de hoofdspoorwegen beschikken over een bedrijfsvergunning. Afhankelijk van de aard van de bedrijfsactiviteiten van de betrokken spoorwegonderneming kunnen bij de verlening van de bedrijfsvergunning bepaalde vereisten buiten toepassing blijven, zoals in onderstaande tabel weergegeven. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 111 van 162

112 type bedrijfsvergunning bedrijfsvergunning, geldend als vergunning zoals bedoeld in Richtlijn 95/18/EG beperkte bedrijfsvergunning t.b.v. uitsluitend:. lokale rangeerwerkzaamheden,. verrichten eigen vervoer,. verkeersdeelname zonder vervoer beperkte bedrijfsvergunning t.b.v. uitsluitend:. gebruik hoofdspoorweg voor uitsluitend overgavefaciliteiten binnen station, of. gebruik van buitendienstgestelde hoofdspoorweg met voertuigen voor verrichten werkzaamheden aan of nabij de spoorweg van toepassing zijnde vereisten m.b.t. goede naam beroepsbekwaamheid financiële draagkracht Ja Ja Ja Ja Nee Nee Nee Nee Nee Voor inlichtingen met betrekking tot vergunningen kunt u zich wenden tot: Inspectie Leefomgeving en Transport Europalaan KS Utrecht Postbus BM Utrecht Telefoon +31 (0) Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 112 van 162

113 BIJLAGE 7: Afspraken ProRail Keyrail over het baanvak traject Zevenaar Zevenaar grens In opdracht van Keyrail wordt de taak van het leiden van het verkeer over de infrastructuur, zoals bedoeld in artikel 16 lid 1 onder c van de Spoorwegwet 2003, rechtstreeks en onder verantwoordelijkheid van ProRail verzorgd op de post Kijfhoek op de hoofdspoorweginfrastructuur die Keyrail exploiteert. Regelgeving De uitvoering van de processen vindt plaats volgens de handboeken en werkwijzen Verkeersleiding en Treindienstleiding van ProRail. De uitvoering van de processen vindt plaats volgens de afspraken die ProRail hierover maakt met haar klanten (T.A.D. s, versperringsmaatregelen, T.I.S. n, enzovoorts) of conform de afspraken zoals vermeld in de Detacheringsovereenkomst tussen ProRail enkeyrail van 11 juni Communicatie DB Netz (Duisburg) is voor de grensovergang Zevenaar (baanvak Zevenaar-Zevenaar grens) het operationeel aanspreekpunt voor alle goederentreinen. Voor alle reizigerstreinen (waaronder de ICE) is ProRail aanspreekpunt voor DB Netz. In alle gevallen werkt de treindienstleider van de Post Kijfhoek samen met de Fahrdienstleiter Emmerich. Grensbaanvakovereenkomst Voor beleidszaken is ProRail initiatiefnemer. Keyrail participeert in overleggen met DB Netz aangaande de grensovergang Zevenaar (baanvak Zevenaar-Emmerich). Orderacceptatie orders voor treinen vanaf Emmerich over het gemengde net worden door verkeersleider op de Post Kijfhoek via ISVL doorgezet naar de DVL 63 van ProRail. ProRail DVL handelt deze order geheel af tot de interface met aangrenzende infrastructuurbeheerders. ProRail Verkeersleiding is verantwoordelijk voor de tijdige afhandeling en terugkoppeling aan de spoorwegonderneming, orders voor treinen vanaf Emmerich over de Betuweroute worden in het geheel afgehandeld door Verkeersleiding op de Post Kijfhoek, orders voor treinen vanaf het gemengde net richting Emmerich worden door de DVL van ProRail geheel tot Emmerich afgehandeld, na toetsing door Verkeersleiding op de Post Kijfhoek, orders voor treinen vanaf de Betuweroute richting Emmerich worden in het geheel afgehandeld door Verkeersleiding op de Post Kijfhoek, in principe wordt er alleen gebruik gemaakt van beschikbare goederen BUP-paden. 63 Decentrale verkeersleider(s) Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 113 van 162

114 Bijsturing De bijsturing op het baanvak Zevenaar Zevenaar grens geschiedt door Verkeersleiding op de Post Kijfhoek. De bijsturing van treinen die over het gemengde net verder rijden geschiedt in samenwerking tussen Verkeersleiding op de Post Kijfhoek en de landelijke Verkeersleiding (LVL) van ProRail. In dit geval is Verkeersleiding op de Post Kijfhoek verantwoordelijk voor communicatie met spoorwegonderneming. De treindienstleider A15-tracé op Verkeersleiding op de Post Kijfhoek is verantwoordelijk voor het baanvak Zevenaar Zevenaar grens. Calamiteitenafhandeling door treindienstleider A15-tracé Verkeersleiding op de Post Kijfhoek is verantwoordelijk voor: juiste en tijdige afhandeling van calamiteiten, juiste en tijdige communicatie aan Back Office, juiste en tijdige communicatie richting spoorwegondernemingen aangaande eventuele gevolgen voor de treindienst. Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 114 van 162

115 BIJLAGE 8: Standaardoverzichten treindienstafwikkeling Keyrail levert aan spoorwegondernemingen, als onderdeel van de dienst leveren treinpad, een aantal standaard informatieproducten over de treindienstafwikkeling. In onderstaande tabel is opgenomen welke informatieproducten en met welke frequentie en in welk format geleverd kunnen worden. Dit formulier is opvraagbaar via de One Stop Shop van Keyrail Netverklaring Betuweroute 2015 eindversie april 2014 Pagina 115 van 162