Gemeente Ede. Quickscan optimalisatie parkeerregulering

Transcriptie

1 Gemeente Ede Quickscan optimalisatie parkeerregulering

2

3 Gemeente Ede Quickscan optimalisatie parkeerregulering Nieuwstraat AD Leidschendam T +31 (0) F +31 (0) E info@spark-parkeren.nl W

4 Colofon Opdrachtgever Gemeente Ede Titel Gemeente Ede Versie 1.6 Datum 2 juni 2015 Projectteam Kevin Jacobs Opdrachtgever Henk van de Boom Jan van Ginkel Adrian Los Toine Penders Margreet Scholten-Van Tuijl Wybe van der Vlugt Projectteam Spark Stan van de Hulsbeek Rob Ebbing Eric Stuyfzand Projectleider Spark Stan van de Hulsbeek

5

6

7 Inhoudsopgave Notitie KvK Haaglanden BTW 1 Inleiding Parkeren in Ede Onderzoeksvraag 10 2 Optimalisatie lasten Inleiding Benchmark Resultaat Conclusie 12 3 Optimaliseren baten Mogelijke maatregelen Het fiscaliseren van huidige parkeerterreinen Omschrijving maatregel Verwachte extra opbrengsten Verwachte kosten Resultaat, neveneffecten en kanttekeningen Fiscaliseren vergunninghoudersgebieden Omschrijving maatregel Verwachte extra opbrengsten Verwachte kosten Resultaat, neveneffecten en kanttekeningen Het verhogen van de parkeertarieven Omschrijving maatregel Resultaat, neveneffecten en kanttekeningen Het verhogen van de vergunningtarieven Omschrijving maatregel Resultaat, neveneffecten en kanttekeningen Het verruimen van de reguleringstijden Parkeersituatie bedrijventerrein A12 (BTA12) Omschrijving Verwachte opbrengsten Verwachte kosten Resultaat, neveneffecten en kanttekeningen 27 Nieuwstraat AD Leidschendam T +31(070) E info@sparkparkeren.nl W

8 3.8 Parkeren bij Cinemec Parkeergarage Veluwse Poort 28 4 Conclusie en advies Conclusie Advies 30 Bijlage 1 Analyse kosten parkeerorganisatie 31 1 Inleiding 31 2 De kosten van het parkeerbeheer in Ede Aanpak Het totaal van de kosten Toelichting per onderdeel 34 Bijlage 2 Btw bij parkeren met camera-registratie 39

9 Pagina 9 van 41

10 1 Inleiding 1.1 Parkeren in Ede Het parkeerbeleid van de gemeente Ede is er op gericht om de stad bereikbaar te houden waarbij de openbare ruimte aantrekkelijk moet blijven voor de bewoners, de bezoekers, de voetgangers en het winkelend publiek. Het parkeerbeleid wordt in de praktijk vormgegeven door betaald straatparkeren in het centrum en vergunninghoudersparkeren in de woonstraten in de schil daaromheen. Daarnaast is de gemeente Ede formeel verantwoordelijk voor de exploitatie en het beheer van de on-street parkeervoorzieningen waaronder drie parkeerterreinen. Er zijn twee openbare parkeergarages en de gemeente is van een van deze parkeergarages, parkeergarage De Markt, 52% eigenaar. Twee parkeerterreinen bij de bioscoop aan de Laan der Verenigde Naties worden gereguleerd met een slagboominstallatie. Op het bedrijventerrein BTA12 exploiteert en beheert de gemeente twee centrale parkeervoorzieningen. Tenslotte is de gemeente betrokken bij de ontwikkeling van een nieuwe parkeergarage voor P+R binnen het project Veluwse Poort (nieuwe stationsomgeving). 1.2 Onderzoeksvraag De gemeenteraad van Ede heeft de wens geformuleerd om extra resultaat te halen uit de parkeerregulering. Spark is gevraagd een quickscan uit te voeren of en op welke manier dit haalbaar is. In deze quickscan is onderzocht hoe de gemeente haar parkeerexploitatie verder kan professionaliseren. Dit door te kijken naar de mogelijkheden voor het verhogen van de baten. Waarbij naast het centrum en de schil ook gekeken wordt naar de parkeersituatie rondom de ontwikkelingen bij de Veluwse Poort, het parkeren op BTA12 en bij Cinemec. Maar ook door de kosten van parkeren te benchmarken en te kijken naar efficiencymogelijkheden. Spark is gevraagd dit onderzoek uit te voeren. De resultaten van dit onderzoek staan verwoord in deze rapportage.

11 2 Optimalisatie lasten 2.1 Inleiding In het kader van een onderzoek naar de mogelijkheden om het exploitatieresultaat van het parkeren in Ede te verbeteren, zijn de uitvoeringskosten van het parkeerbeheer beschouwd. Dit is gedaan door de kosten, zoals die in Ede (volgens de jaarrekening van 2013) aan het parkeren worden toegerekend, te vergelijken met een referentiebeeld. Dit referentiebeeld is gevormd door de marktconforme kosten, zoals die tot stand zouden komen bij het op de markt aanbesteden van het parkeerbeheer. 2.2 Benchmark Het totaal van kosten die Ede in 2013 aan parkeren doorbelast is, ligt aanzienlijk hoger dan het totaal van het referentiebeeld. Het verschil kan echter worden verklaard door: a) De doorbelaste overheadkosten en; b) Het relatieve deel van de kosten van de afdeling Toezicht dat aan parkeren wordt doorbelast. Door het parkeerbeheer te organiseren via de meldkamer en zodoende verschillende uitvoerende taken zo te combineren dat de personeelsbezetting optimaal benut wordt, is sprake van een efficiënte werkwijze. Dat de totale kosten van het parkeerbeheer in Ede substantieel hoger liggen dan van de benchmark, is voor een groot deel het gevolg van doorbelaste overheadkosten. Wanneer deze buiten beschouwing blijven, dan liggen de kosten van het parkeerbeheer circa boven een marktconform Overheadkosten Een overheadpercentage van ca. 40%, zoals in Ede, is in de praktijk bij gemeenten die het parkeerbeheer zelf organiseren, niet ongebruikelijk. Het is een resultaat van de totale overheadkosten in de gemeente en de wijze waarop deze aan de producten (meestal via de personeelstarieven) worden doorbelast. Dit vraagstuk gaat de scope van parkeerbeheer te boven. Anders gezegd: efficiëntieverbetering bij het parkeerbeheer heeft geen direct invloed op de hoogte van de overhead die aan parkeren wordt doorbelast. Vermindering van overheadkosten vraagt een gemeente-brede aanpak. niveau (zie tabel 2 in bijlage 2). Dit verschil is grotendeels te overbruggen door de besparingsmogelijkheden op de directe kosten te benutten, zoals hierna is toegelicht. 2.3 Resultaat Omdat een groot deel van de kosten van het product parkeren via doorbelasting vanuit de afdeling Toezicht tot stand komen en deze niet zijn verbijzonderd naar de deelactiviteiten van het beheer, is een vergelijking met de marktconforme kosten alleen op totaalniveau mogelijk. Niettemin kan op enkele Pagina 11 van 41

12 onderdelen wel worden aangeven dat hier mogelijk besparingen te behalen zijn. Het betreft de kosten van inzameling van parkeergelden en het onderhoud van de parkeerapparatuur. Het herzien van de organisatie van deze werkzaamheden en het aanbesteden of opnieuw onderhandelen met de huidige contractpartners leidt tot een potentiële besparing van per jaar. Daarnaast lijken de kosten van invordering van de naheffingen relatief hoog. Hier is mogelijk een besparing te behalen van circa per jaar. Een verdere verbetering van de uitvoering van het parkeerbeheer is mogelijk door de beleidsregels te stroomlijnen en in combinatie hiermee ook het proces van uitgifte van parkeervergunningen te digitaliseren. 2.4 Conclusie De wijze waarop Ede het parkeerbeheer heeft georganiseerd, te weten de combinatie van taken via de meldkamer, is doelmatig. Niettemin is op geldinzameling en onderhoud van apparatuur circa per jaar te besparen. De overheadkosten liggen op een normaal niveau voor een gemeente. Een parkeerbeheerbedrijf dat op de markt moet kunnen concurreren, heeft veel lagere overheadkosten. Dat blijkt uit de benchmark. Indien Ede het parkeerbeheer op de markt zou uitbesteden, dalen de kosten voor het product parkeren. Een groot deel van de overhead die nu aan parkeren wordt doorbelast, blijft bij de gemeente achter. De vraag hoe Ede hiermee wenst om te gaan, vraagt een antwoord met een perspectief op de totale gemeentelijke organisatie. Niet op parkeren alleen. Indien de overheadkosten op een verantwoorde wijze kunnen worden opgevangen, kan het uitbesteden van het parkeerbeheer aantrekkelijk zijn vanuit kostenoogpunt. Daarna speelt de vraag rondom frictiekosten: kan het overtollige personeel elders ingezet worden, dan wel het werk volgen zonder onaanvaardbaar hoge kosten? Ook het antwoord op deze vraag heeft een breder perspectief nodig dan alleen parkeren. De gemeente heeft beleid en uitvoering gescheiden. De ontwikkeling en implementatie van parkeerbeleid ligt bij de afdeling BIM. De uitvoering bij de afdeling Toezicht. Deze splitsing heeft als gevolg dat regie over de uitvoering te beperkt is. Er zijn beperkte afspraken over prestaties en het meten hiervan. Het gevaar bestaat dat de uitvoerende afdelingen zelf hun kaders stellen voor in en output et cetera. Men doet dit naar beste inzicht, maar het invullen van de regietaak zal de effectiviteit van het parkeerbeheer ten goede komen. Wij raden aan de regieverantwoordelijkheid inhoud gegeven door het opstellen van interne

13 dienstverleningsovereenkomsten. Hierin staan prestatieafspraken over onder meer het beoogd resultaat van de uitvoering, het meten van dit resultaat en de kosten die gemaakt mogen worden. Met interne dienstverleningsovereenkomsten krijgt Ede een instrument waarmee de parkeerketen beter bestuurd zou kunnen worden. Advies: Verlaag de kosten van onderhoud van parkeerapparatuur alsmede de kosten van inzameling van parkeergelden door optimalisering van de contracten met de betrokken dienstverleners. Hiermee kan een besparing van circa per jaar worden gerealiseerd. De gemeente Ede kent een complexe structuur van parkeerproducten en uitzonderingen. De gemeente kan de kosten van de uitgifte van parkeervergunningen verlagen door vereenvoudiging van de uitgifteregels (minder soorten vergunningen) en digitalisering van het uitgifteproces. Stel dienstverleningsovereenkomsten op waarmee afspraken worden gemaakt over de kwaliteit van de uitvoering en de kosten die hiermee gemoeid zijn. Hiervoor moeten de kosten van parkeren beter zichtbaar worden en beter worden gespecificeerd. Pagina 13 van 41

14 3 Optimaliseren baten 3.1 Mogelijke maatregelen Voor het optimaliseren van de baten zijn verschillende deelgebieden in beschouwing genomen, namelijk: Centrum en schilgebieden; Bedrijventerrein BTA12; Cinemec en omgeving; Ontwikkellocatie Veluwse poort. Het betaald parkeerregime in het centrum van Ede en het vergunninghoudersgebied in de om het centrum gelegen woonstraten biedt een aantal mogelijkheden om de opbrengsten van parkeren te verhogen. Deze mogelijkheden zijn: Het fiscaliseren van de huidige slagboomparkeerterreinen; Het fiscaliseren van de huidige vergunninghoudersgebieden; Het verhogen van de parkeertarieven; Het verhogen van de vergunningtarieven; Het verruimen van de reguleringstijden. Voor BTA12 bestaan de mogelijkheden voor het verhogen van de baten vooral in het reguleren van de centrale parkeervoorzieningen. De Veluwse Poort is nog volop in ontwikkeling met onder andere een nieuwe parkeergarage met P+R functie. In onderstaande paragrafen wordt beschreven wat de verschillende maatregelen inhouden en wat de financiële effecten zijn van een maatregel. Daarnaast geven we aan wat de mogelijke neveneffecten zijn van een maatregel.

15 3.2 Het fiscaliseren van huidige parkeerterreinen Omschrijving maatregel De parkeerterreinen Kuiperplein, Burgemeester van Dijkeplein en het Bunschoterplein zijn terreinen waarvan de toegang wordt verschaft door middel van slagbomen. Parkeren achter slagbomen geeft zowel de gemeente als gebruiker een aantal belangrijke voordelen. De gebruiker betaalt altijd achteraf en afhankelijk van de tariefstappen op maat. Voor de gemeente is het belangrijkste voordeel dat een betalingsgraad van 100% wordt gerealiseerd zonder dat er handhaving nodig is. Een belangrijk nadeel voor de gemeente is echter dat zij op dat moment acteert als parkeerondernemer en er 21% BTW over de inkomsten afgedragen moet worden: het parkeertarief bevat in deze exploitatievorm een BTW-component. Dit in tegenstelling tot het parkeren op straat, waar parkeerbelasting van toepassing is, waarbij het parkeertarief vrij van BTW is. Daarnaast kan de gemeente opbrengsten genereren door middel van handhaving. Naheffingsaanslagen komen namelijk ten bate van de parkeerexploitatie. Fiscalisering van parkeren kan worden uitgevoerd door middel van het plaatsen van ticketautomaten of door middel van cameraregistratie. Aan deze laatste variant zitten echter enkele haken en ogen. Door middel van ticketautomaten Door het weghalen van de slagbomen en de betaling te regelen via ticketautomaten plaatst de gemeente deze parkeerterreinen in een fiscaal parkeerregiem. Er hoeft dan geen 21% BTW van de parkeerinkomsten worden afgedragen. Met deze maatregel kan de gemeente extra parkeerinkomsten genereren zonder de parkeertarieven voor de klant te verhogen. De gemeente zet handhavers in om een bepaalde betalingsgraad te realiseren. Door middel van cameraregistratie In 2014 heeft de gemeente Ede een proef gedaan met regelen van het parkeren op het Bunschoterplein via cameraregistratie. Kentekens van in- en uitrijdende auto s werden geregistreerd. De parkeerder betaalde de daadwerkelijke geparkeerde tijd door bij een betaalautomaat het kenteken in te voeren. Wanbetalers werden geregistreerd en ontvingen automatisch een naheffingsaanslag. De inkomsten uit handhaving kwamen dus ten bate van de parkeerexploitatie zonder er handhavingsambtenaren ingezet hoefden te worden. Vóór 2015 kende dit systeem ook het genoemde BTW-voordeel. Per 1 januari 2015 is echter de wetgeving op dit punt aangescherpt waardoor dit voordeel is komen te vervallen (zie bijlage 2). Pagina 15 van 41

16 3.2.2 Verwachte extra opbrengsten Door middel van ticketautomaten In het centrum van Ede zijn totaal 491 parkeerplaatsen die achter een slagboom liggen. Deze terreinen genereren momenteel een jaarlijkse omzet van circa (2013). Door deze terreinen in een fiscaal regiem te plaatsen kan de gemeente jaarlijks (op basis van de omzet van 2013) extra inkomsten realiseren van circa De mogelijke extra opbrengsten uit naheffingsaanslagen is in deze berekening op nul gezet. We gaan er in deze variant namelijk van uit dat de extra handhaving kostenneutraal plaats kan vinden (oftewel de kosten van handhaving worden gedekt uit de inkomsten van de naheffingsaanslagen). De slagbomen van de parkeerterreinen gaan in de huidige situatie open na 22:00 uur. Dit heeft als gevolg dat een deel van de parkeerders, die na deze periode vertrekt, niet betaalt. De gemeente heeft deze inkomstenderving ingeschat op circa Bij invoering van fiscaal parkeren is er geen sprake meer van deze derving. In totaal levert het fiscaliseren van parkeren, uitgaande van een kostendekkende parkeerhandhaving, per jaar op. Door middel van cameraregistratie Het fiscale voordeel voor deze variant is per 1 januari 2015 vervallen. Het voordeel in deze variant zit in de omzet vanwege het opleggen van naheffingsaanslagen en het tegengaan van het gratis wegrijden na openen van de slagbomen. Parkeren door middel van kentekenregistratie via camera s is nog een relatief nieuwe oplossing. Het is niet bekend wat de betalingsgraad is bij deze oplossing. Er is voor deze variant geen inschatting te maken van de inkomstenderving die hiermee gemoeid is. De extra inkomsten van dit systeem bedragen dus circa per jaar Verwachte kosten Door middel van ticketautomaten Voor de situatie in Ede betekent dit dat er op de drie parkeerterreinen ticketautomaten geplaatst moeten worden. In totaal zijn hiervoor 8 ticketautomaten benodigd. De kosten hiervan bedragen jaarlijks (afschrijving en onderhoud 1 ). 1 Uitgangspunten hierbij zijn: kosten ticketautomaat: 9.000; afschrijving over 7 jaar en jaarlijkse onderhoudskosten van per jaar per automaat. Rentepercentage 3%.

17 Het weghalen van de slagbomen schatten wij in op een eenmalig bedrag van Met een afschrijvingstermijn van 5 jaar betekent dit een jaarlijkse kostenpost van De jaarlijkse kosten voor het onderhoud van de slagboominstallaties en de bijhorende betaalautomaten bedraagt circa Wanneer gekozen wordt voor fiscaal parkeren, kunnen deze kosten van de begroting worden gehaald. Naast deze investeringen en beheerkosten van de automaten is parkeerhandhaving nodig. Dit brengt extra inzet door de afdeling Toezicht met zich mee, maar genereert daarnaast ook inkomsten door de op te leggen naheffingsaanslagen. Afhankelijk van het tarief van de in te zetten handhaver kan met de handhaving extra opbrengsten worden gegenereerd. Per naheffingsaanslag moet rekening worden gehouden met verwerkingskosten en mogelijke kosten voor bezwaar en beroep. In onze berekening is rekening gehouden dat de extra benodigde handhaving op deze manier kostenneutraal ingezet kan worden. Door middel van cameraregistratie De gemeente heeft in het kader van de pilot Bunschoterplein een raming gemaakt van de kosten bij het instellen van cameraparkeren op alle parkeerterreinen. De jaarkosten hiervan zijn ingeschat op per jaar (kapitaallasten, beheer en onderhoud). Gezien de beperkte financiële voordelen en de relatief hogere jaarkosten adviseren wij om (uit financieel oogpunt) in te zetten op fiscaal parkeren door middel van ticketautomaten Resultaat, neveneffecten en kanttekeningen Onderstaande tabel geeft een overzicht van mogelijke jaarlijkse meeropbrengsten bij het fiscaliseren van het parkeren op de drie parkeerterreinen door middel van ticketautomaten. Financiële effecten fiscaliseren slagboomterreinen Meeropbrengsten Geen beheer- en onderhoud slagboomparkeren Investering en beheer ticketautomaten -/ Weghalen slagboominstallaties -/ Minder werkzaamheden Meldkamer Nog niet bekend Effecten overbetaling en betalingsbereidheid Nog niet bekend Kosten handhaving kostenneutraal Jaarlijks resultaat Pagina 17 van 41

18 Het omvormen van de slagboomterreinen naar parkeerterreinen met ticketautomaten heeft de volgende neveneffecten: De huidige slagboomterreinen worden op afstand beheerd door de Meldkamer. Wanneer de parkeerterreinen in het fiscaal regiem geplaatst worden, vervalt een groot deel van deze toezichtwerkzaamheden. Gezien de verwevenheid met andere taken die door de Meldkamer worden uitgevoerd (zoals vergunninguitgifte en klachtenafhandeling) is niet in te schatten wat de gevolgen hiervan zijn op de inzet van de Meldkamer en de mogelijke financiële voordelen hiervan. De parkeerder kan bij invoering van fiscaal parkeren niet meer achteraf betaald parkeren. Dit is minder klantvriendelijk en ook de ondernemers zullen hier negatief op reageren. Om dit probleem tegen te gaan, kan de gemeente mobielparkeren invoeren. Dit brengt extra investeringen en managementkosten met zich mee. De investeringen zijn lastig in te schatten en hebben te maken op welke wijze de gemeente mobielparkeren wenst vorm te geven en te communiceren. De managementkosten zijn afhankelijk van de af te sluiten contracten en het daadwerkelijke gebruik. Wij schatten deze managementkosten in op jaarlijks Daar tegenover staat dat de gemeente minder kosten heeft voor geldgaring en pintransacties. Parkeerders zullen in veel gevallen vooraf gaan betalen bij de ticketautomaten. Bekend is dat dit een bepaalde mate van overbetaling oplevert. De parkeerder kan niet goed inschatten wat de daadwerkelijk benodigde parkeertijd is en zal veiligheidshalve meer geld inwerpen dan nodig is. Het is niet in te schatten wat de financiële effecten hiervan zijn. Bij slagboomparkeren kan een betalingsgraad van 100% worden gerealiseerd. Bij fiscaal parkeren is dit afhankelijk van de inzet van de parkeerhandhaving. Voor het realiseren van een betalingsgraad van 95% is een aanzienlijke inzet van handhaving nodig. Een deel van de financiële voordelen van overbetaling zullen gecompenseerd worden door een vermindering van de betalingsgraad. Wat de precieze effecten zijn van deze twee componenten is met de huidige gegevens niet in te schatten. Voor dit onderzoek is dan ook niet met deze twee componenten gerekend (en is het effect op nul euro gesteld).

19 3.3 Fiscaliseren vergunninghoudersgebieden Omschrijving maatregel Om de woonstraten rondom het centrum te beschermen tegen vreemdparkeerders met een bestemming in het centrum heeft de gemeente Ede in een groot deel van deze straten vergunninghoudersparkeren ingevoerd. Het betreft de gebieden die in figuur 2 met oranje zijn weergegeven. Dit betekent dat alleen bewoners met een parkeervergunning in deze straten mogen parkeren. In deze vergunninghoudersgebieden kan de gemeente boetes uitdelen op grond van de Wet op de Administratiefrechtelijke Handhaving, ook wel aangeduid als de Wet Mulder. De kosten voor de handhaving worden gedragen door de gemeente, de opbrengsten uit de boetes zijn daarentegen voor het Rijk. In het verleden kreeg de gemeente van het Rijk per uitgeschreven Mulderbeschikking een teruggave van 25. Dit is echter per 1 januari 2015 vervallen. Er staan dus geen opbrengsten tegenover de in te zetten handhaving. Dit in tegenstelling tot een fiscaal betaald parkeerregiem waarbij de uitgegeven boetes (naheffingsaanslagen) inkomsten zijn voor de gemeente. Het kan daarom financieel interessant zijn om de huidige vergunninghoudersgebieden in een fiscaal betaald parkeerregiem te plaatsen. Dit betekent dat de gemeente betaald parkeren invoert in deze woonwijken door het plaatsen van ticketautomaten (en dit natuurlijk juridisch vast te leggen in de verordening parkeerbelasting en aanwijzingsbesluiten). Figuur 1 Overzicht vergunninghoudersgebieden (oranje) Pagina 19 van 41

20 3.3.2 Verwachte extra opbrengsten De voordelen van het fiscaliseren van de huidige vergunninghoudersgebieden zit dus in het genereren van extra inkomsten uit naheffingsaanslagen. Dit betekent dat circa parkeerplaatsen in dit gebied in een fiscaal betaald parkeerregiem komen. Naar verwachting levert dit jaarlijks naheffingen op. Een naheffingsaanslag levert (na aftrek van afhandelingskosten) 45 op. We gaan ervan uit dat de inzet van handhaving gelijk blijft met de huidige inzet in deze gebieden. In totaal levert dit jaarlijks naar verwachting op. Daarnaast zal in deze gebieden betaald parkeren gaan gelden. Dit zou in principe extra inkomsten moeten gaan opleveren. Vanuit het centrum zal wellicht overloop naar deze gebieden optreden. Per saldo zal dit echter geen noemenswaardige omzetveranderingen als gevolg hebben. Visite van bewoners moet, mits er geen visiteregeling in het leven geroepen wordt, ook betalen om te parkeren. Gezien het verwachte draagvlak raden wij de gemeente aan om wel een visiteregeling in te stellen in deze gebieden. Dit betekent dat van visite van bewoners geen extra parkeerinkomsten verwacht hoeven te worden (mits gekozen voor een kostenneutraal systeem). In onze berekening hebben we de mogelijke extra inkomsten uit betaald parkeren in deze variant op nihil gezet. Wij raden verder aan, gezien het draagvlak voor de maatregel, om de kosten en voorwaarden van de nieuwe vergunningen voor betaald parkeren niet te laten afwijken van de huidige vergunningen Verwachte kosten Om het parkeerregiem in de woonwijken rondom het centrum om te zetten van vergunninghoudersparkeren naar betaald parkeren moet de gemeente enkele acties ondernemen. Belangrijkste daarbij is het plaatsen van ticketautomaten en het wijzigen van de bebording. We hebben voor deze analyse een inschatting gemaakt van de kosten voor het aanschaffen en beheren van de ticketautomaten. In het gebied moeten circa 20 ticketautomaten geplaatst worden. We zijn hierbij uitgegaan van relatief forse loopafstanden, gezien het verwachte gebruik. Omdat we er verder van uitgaan dat deze automaten niet intensief gebruikt gaan worden, zijn we uitgegaan van de aanschaf van tweedehands exemplaren. De kosten van de investering en beheer hiervan bedragen jaarlijks Uitgangspunten hierbij zijn: kosten van tweede hands ticketautomaat: 7.000; afschrijving over 6 jaar met een rekenrente van 3% en jaarlijkse onderhoudskosten van per jaar per automaat.

21 3.3.4 Resultaat, neveneffecten en kanttekeningen Financiële effecten fiscaliseren vergunninghoudersgebieden Meeropbrengsten Investering en beheer ticketautomaten -/ Extra kosten beheerorganisatie (uren) Nog niet bekend Extra kosten geldgaring Nog niet bekend Kosten handhaving kostenneutraal Jaarlijks resultaat Het draagvlak voor het invoeren van betaald parkeren in de woonstraten die nu nog beschermd worden door middel van vergunninghoudersparkeren zal bijzonder laag zijn en op veel weerstand vanuit de bewoners stuiten. Dit ondanks dat de kosten voor bewoners niet hoeven te stijgen en er meer mogelijkheden zijn voor bijvoorbeeld visite om te parkeren. Het grootste nadeel waarmee de bewoners zich geconfronteerd zien, is dat er door invoering van betaald parkeren het mogelijk is voor vreemdparkeerders om in de straat te parkeren. Dit kan worden tegengegaan door het kiezen voor een zeer onaantrekkelijk tarief (bijvoorbeeld een hoog dagtarief). Dit betekent echter ook dat visite van bewoners hiermee geconfronteerd wordt. Een visiteregeling is in dit geval onontbeerlijk. Met het invoeren van betaald parkeren in de woonwijken met 20 extra ticketautomaten op straat krijgt de gemeente er een flinke beheeropgave bij. Op dit moment kunnen wij niet inschatten of deze beheeropgave met de huidige organisatie is op te vangen. 20 extra ticketautomaten betekent ook extra kosten voor geldgaring. Zoals in hoofdstuk 2 is aangegeven, wordt aangeraden om de geldgaring opnieuw in de markt te zetten. Wanneer gekozen wordt voor deze variant moet dit in het nieuwe contract worden meegenomen. Het is op dit moment niet te ramen hoe de kosten van geldgaring zullen uitpakken. 3.4 Het verhogen van de parkeertarieven Omschrijving maatregel De gemeente Ede heeft in 2014 een tariefsverhoging ingevoerd in combinatie met een verlaging van het parkeertarief per parkeeractie van 1,00 naar 0,50. De tarieven zijn nu 1,76 per uur voor de parkeerterreinen en 2,00 per uur voor straatparkeren. De tijdseenheden en maximale parkeerduur kan per straat verschillen. Een mogelijkheid om de baten van parkeren te verhogen, is het (nogmaals) verhogen van de parkeertarieven. Spark heeft een rekenexercitie uitgevoerd van de financiële effecten van het instellen van één parkeertarief voor alle betaald parkeerplaatsen, namelijk 2,00 per uur (oftewel Pagina 21 van 41

22 0,50 per 15 minuten). Dit betekent effectief dat het parkeertarief op de parkeerterreinen wordt verhoogd van 1,76 naar 2,00 per uur. Deze tariefsverhoging levert ten opzichte van de inkomsten van 2014 een indicatieve stijging van (jaarlijks) op. We zijn er hierbij van uitgegaan dat het verhogen van het parkeertarief met deze stap niet of nauwelijks invloed heeft op het aantal parkeerders en hun verblijfsduur in Ede. Mocht de gemeente haar parkeertarieven bijvoorbeeld verhogen naar een parkeertarief hoger dan 2,00 per uur dan levert de gemeente dit indicatief het volgende op. Deze raming is exclusief het wegblijven van parkeerders door de verhoging van het parkeertarief en exclusief een verwachte autonome daling van het binnenstadsbezoek in Ede. Parkeertarief per uur Extra opbrengsten 2, , , , Meeropbrengsten door tariefsverhoging ten opzichte van Resultaat, neveneffecten en kanttekeningen Financiële effecten verhoging parkeertarieven Alle tarieven naar 2 per uur Extra inkomsten uit naheffingsaanslagen (eerste jaar) Nog niet bekend Het draagvlak voor (nogmaals) een tariefsverhoging is binnen de gemeente Ede bijzonder laag. In het Parkeerbarometer-onderzoek (Spark en Erasmus Universiteit Rotterdam) is geconstateerd dat vanaf 2008 de verkochte parkeeruren bij verschillende Nederlandse gemeenten jaarlijks is gedaald met gemiddeld 5-10%. Omdat de gemeente Ede tariefswijzigingen heeft doorgevoerd is niet inzichtelijk te maken wat deze tendens voor de gemeente Ede is. Ook in Ede is een dalende tendens van het aantal verkochte parkeeruren. Er zijn geen signalen dat deze trend de komende periode gaat wijzigen. Een verhoging van het parkeertarief zal daarom in het eerste jaar de geprognosticeerde verhoging van de parkeeropbrengsten betekenen, maar dit effect zal in de komende jaren weer minder worden door de trendmatige daling van het aantal verkochte parkeeruren. Het niet verhogen

23 van het parkeertarief zal echter als effect hebben dat er een daling te verwachten is ten opzichte van de huidige gerealiseerde parkeeropbrengsten. De gemeente heeft als beleid om parkeerders zoveel mogelijk te laten parkeren in de parkeergarage en op de terreinen. Door het tarief van de parkeerterreinen gelijk te trekken, is er geen stimulans meer voor de parkeerder om deze terreinen te kiezen. Dit effect wordt nog groter als de gemeente kiest om slagboomparkeren op de terreinen te wijzigen naar fiscaal parkeren. Een tariefsverhoging kan ook nog leiden tot andere verschuivingen in parkeergedrag. Bijvoorbeeld naar straten rondom het centrum waar geen parkeerregulering is ingevoerd of naar de Hoogvlietgarage waar eerste uur parkeren gratis is. Een verhoging van het parkeertarief betekent ook een verhoging van de opbrengsten van de naheffingsaanslagen. Dit is in deze quickscan niet doorgerekend. Met een parkeertarief tussen 2,00 en 2,20 zou de gemeente Ede de hoogste parkeertarieven kennen in de omgeving: o Barneveld: 0,50 1,20 1,90 per uur o Veenendaal: 1,55 2,00 per uur o Wageningen: 1,40-1,60 per uur Een verhoging van de parkeertarieven zou een verslechtering van de concurrentiepositie kunnen betekenen ten opzichte van andere steden. 3.5 Het verhogen van de vergunningtarieven Omschrijving maatregel De gemeente Ede geeft bewonersvergunningen en zakelijke vergunningen uit om te kunnen parkeren in het betaald parkeergebied en de straten met vergunninghoudersparkeren. De opbrengsten van alle vergunningen bedroeg in (exclusief legeskosten). Een algemene tariefsverhoging van bijvoorbeeld 10% zou de gemeente Ede jaarlijks opleveren. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de meeropbrengsten bij andere percentages: Procentuele verhoging vergunningtarieven Meeropbrengsten per jaar 10% % % % Mogelijke meeropbrengsten procentuele verhoging parkeertarieven Pagina 23 van 41

24 Het algemene beeld is dat de kosten van een bewonersvergunning relatief laag zijn. De vraag is gesteld wat de extra opbrengsten zouden zijn met het verhogen van het tarief van de bewonersvergunning naar 100 per kalenderjaar. Op basis van de gegevens uit 2013 zou dit circa aan extra opbrengsten met zich mee brengen Resultaat, neveneffecten en kanttekeningen Financiële effecten verhoging vergunningtarieven (per jaar) Verhoging alle tarieven met 10% Verhoging tarief bewonersvergunning naar Draagvlak voor het verhogen van de tarieven van parkeervergunningen is laag. Met name wanneer deze maatregel in combinatie wordt uitgevoerd met het fiscaliseren van parkeren van de huidige vergunninghoudersgebieden. De bewoners in deze gebieden krijgen dan te maken met de invoer van betaald parkeren in de straat én een verhoging van het vergunningtarief. De tarieven voor bewonersvergunningen in omliggende gemeenten zijn afhankelijk van of het een vergunning voor een eerste of tweede auto betreft (Barneveld en Veenendaal gratis 92 per jaar). Een bewonersvergunning in Wageningen kost 45 per jaar. Een tarief van 100 voor een eerste bewonersvergunning kan in vergelijking met deze gemeenten hoog worden genoemd. De gemeente Ede hanteert voor een tweede parkeervergunning momenteel een zelfde tarief als voor de eerste. Wanneer een tweede vergunning ook een tarief heeft van 100 bewandelt de gemeente Ede een middenweg ten opzichte van omliggende gemeenten. 3.6 Het verruimen van de reguleringstijden In de gemeente Ede zijn de reguleringstijden van betaald parkeren van 08:00 tot 21:00 uur. Het verruimen van deze tijden ten behoeve van het genereren van extra parkeerinkomsten zal weinig soelaas bieden. Het aantal extra betalende bezoekers zal na 21:00 uur miniem zijn. De gemeente Ede heeft eerder een studie verricht naar het verruimen van de venstertijden. Met name om de inkomstenderving door de open slagbomen na 22:00 uur te compenseren. Door invoering van fiscaal parkeren met ticketautomaten of cameraparkeren kan dit echter ook worden gerealiseerd (zie eerder deze rapportage).

25 3.7 Parkeersituatie bedrijventerrein A12 (BTA12) Omschrijving Aanleiding Bedrijventerrein BTA12 is ontwikkeld met een intensief ruimtegebruik in gedachten. Door de aanleg van twee collectieve parkeerterreinen zijn en kunnen bedrijfskavels dichter worden bebouwd. Dit heeft als gevolg dat verschillende bedrijven op eigen terrein hun parkeervraag niet hoeven in te vullen en werknemers en bezoekers op deze collectieve parkeerterreinen parkeren. Op straat mag niet geparkeerd worden. De exploitatie van de parkeerterreinen is mogelijk gemaakt door het nadelige exploitatieresultaat (vanwege een gereduceerd tarief van de grondprijs) op te nemen in de grondexploitatie. Door Goudappel Coffeng is in 2007 onderzoek gedaan naar de parkeerkavels. Het aantal benodigde parkeerplaatsen wordt in dit onderzoek ingeschat op 250 tot 300 parkeerplaatsen. In de praktijk zijn twee terreinen gerealiseerd van respectievelijk 42 en 65 parkeerplaatsen. Het gebruik van de centrale parkeervoorzieningen wordt geregeld door het uitgeven van parkeerabonnementen. Dit wordt momenteel georganiseerd door de gemeente. Deze parkeerabonnementen, bedoeld voor werknemers, kosten 789. Omdat er op de terreinen niet wordt gehandhaafd, worden er steeds minder abonnementen afgenomen. In 2014 werden slechts 9 parkeerabonnementen verkocht. Invoering regulering op de terreinen Door het invoeren van parkeerregulering kan worden afgedwongen dat werknemers alsnog parkeervergunningen gaan aanschaffen. Zoals ook ooit de gedachten is geweest bij de ontwikkeling van de locatie. Het instellen van deze regulering kan op twee manieren: Het plaatsen van slagbomen eventueel in combinatie met een betaalautomaat; Invoeren van betaald parkeren met vergunningen. De eerste variant brengt aanzienlijke investerings- en beheerkosten met zich mee. Daarnaast zijn de mogelijke opbrengsten van bezoekers die op het parkeerterrein parkeren BTW-plichtig. Ook de toegankelijkheid van de terreinen aan begin en eind van de werkdag verdiend dan de nodige aandacht. Verder zal parkeerhandhaving in het gebied noodzakelijk blijven, omdat het van belang is dat het parkeerverbod op straat nageleefd wordt. Pagina 25 van 41

26 Invoeren van betaald parkeren door middel van het plaatsen van ticketautomaten lijkt daarom de meest voor de hand liggende oplossing. Aan werknemers worden vergunningen verstrekt en bezoekers of incidentele werknemers kunnen een ticket kopen bij de automaat. De handhaving vindt plaats door de gemeente zelf, zowel op de terreinen als op straat. Omdat het veelal structurele parkeerders betreft, kan deze handhaving met een andere intensiteit plaatsvinden dan bijvoorbeeld in het centrum Verwachte opbrengsten Tariefstelling De verwachte opbrengsten zijn afhankelijk van het gebruik, de hoogte van het vergunningentarief en het aantal betalende bezoekers. Voor de hoogte van het vergunningentarief gaan we terug naar het advies wat bij de ontwikkeling van BTA12 is vastgesteld. Hier wordt als advies gegeven dat het maximale tarief voor de vergunning wordt ingeschat op 500 per jaar (prijspeil 2007). Rekening houdend met de inflatie zou dit voor 2014 overeen komen met een tarief van 565. In deze analyse is uitgegaan van dit tarief. Parkeervraag Het bepalen van de parkeervraag is lastig omdat enerzijds BTA12 nog niet volgebouwd is, anderzijds door de jaren een afwijkend parkeergedrag is ontstaan en verder niet bekend is in hoeverre parkeren op eigen terrein wordt toegepast. Nieuwe bedrijven ervaren parkeerdruk en op enkele locaties wordt in de openbare ruimte geparkeerd. Door de gemeente is onlangs geteld op de twee parkeerterreinen. Hierbij is een maximale parkeerdruk van 20% geconstateerd (dit betreft 21 parkerende voertuigen). Wanneer we echter kijken naar de parkeervraag zoals die bij de ontwikkeling geprognosticeerd is ( parkeerplaatsen), de parkeerdruk die op enkele plaatsen gevoeld wordt en het feit dat slechts ruim de helft van het aantal vierkante meter aan kavels bebouwd is, mag verwacht worden dat de huidige parkeercapaciteit op termijn zeker gevuld zal worden. Opbrengsten Bij een volledige bezetting van de huidige parkeercapaciteit betekent dit dat de gemeente circa 100 parkeervergunningen verstrekt met een omzet van circa De terreinen zullen hiermee echter niet vol staan. Denk hierbij aan flexibele werktijden, vakanties of afspraken buitenshuis van werknemers. De overgebleven capaciteit kan worden gebruikt door betalende bezoekers van de bedrijven. Wat hiervan de opbrengsten zouden kunnen zijn, is momenteel niet in te schatten.

27 3.7.3 Verwachte kosten Het invoeren van betaald parkeren brengt ook investeringen en beheerkosten met zich mee. De investeringen bedragen het plaatsen en beheren van 8 ticketautomaten. Dit kost de gemeente jaarlijks Handhaving vindt plaats door de gemeente zelf. Hierbij moet een evenwicht gevonden worden in de kosten van de handhaving en de mogelijke opbrengsten uit naheffingsaanslagen. In eerste instantie gaan wij ervan uit dat dit kostenneutraal ingezet kan worden Resultaat, neveneffecten en kanttekeningen Financiële effecten invoering betaald parkeren BTA12 Opbrengsten parkeervergunningen Opbrengsten betaald parkeren bezoekers Kosten parkeerapparatuur Kosten handhaving Resultaat (per jaar) Nog niet bekend (per jaar) Kostenneutraal (per jaar) Draagvlak voor het betalen voor parkeren is niet in kaart gebracht. Onbekend hoe hier de ondernemers op gaan reageren. Naar verwachting zal dit negatief zijn. Wanneer gekozen wordt voor het plaatsen van ticketautomaten is het niet mogelijk dat ondernemers uitrijkaarten of kortingskaarten verstrekken aan hun bezoekers. Dit kan opgelost worden door systemen als Yellowbrick Zakelijk, waarbij een ondernemer online het kenteken van een bezoeker aanmeld. Dit kan alleen in combinatie met het invoeren van mobielparkeren binnen de gemeente. Handhaving op zowel het foutparkeren op straat als het parkeren op de betaalde parkeerterreinen is noodzakelijk. Onbekend is hoeveel inzet dit vergt. Daarnaast heeft betrokken afdeling ook te maken met reisafstand wat negatief de efficiency van de handhaving beïnvloed. Van de ondernemers mag verder verwacht worden dat zij hun werknemers en bezoek aanspreken op het parkeerverbod op straat. 3.8 Parkeren bij Cinemec De eventuele parkeeroplossing bij Cinemec en Stadspoort is budgetneutraal en levert daarmee geen bijdrage aan de taakstelling van Pagina 27 van 41

28 3.9 Parkeergarage Veluwse Poort De kosten voor parkeeroplossingen bij Veluwse Poort zijn nog niet opgenomen in de parkeerbegroting en leveren daarom geen bijdrage aan de taakstelling van

29 4 Conclusie en advies 4.1 Conclusie In de voorbereiding op de kerntakendiscussie wil de gemeente Ede kiezen voor een optimalisatie van de parkeeropbrengsten uit de parkeerregulering. Dit betekent dat binnen de kaders van marktconformiteit en een goede verhouding tussen prijs en product het betaald parkeren wordt uitgebreid, de tarieven worden verhoogd en gebieden worden geharmoniseerd. Het bespaart geen kosten, maar kan circa tot extra opbrengsten opleveren. Bij de start van het project heeft Spark aangegeven dat het ook van belang kan zijn om de kosten van de huidige parkeerorganisatie onder de loep te nemen. Met dit als achtergrond heeft Spark verschillende maatregelen onderzocht, zowel aan de kosten- als de batenkant. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de financiële effecten van de verschillende maatregelen: Maatregel Resultaat (jaarlijks) Kostenbesparende maatregelen: Verbeteren contract beheer parkeerapparatuur en geldgaring Verbeteren afspraken invordering naheffingsaanslagen Omzetverhogende maatregelen: Fiscaliseren parkeerterreinen met slagbomen Fiscaliseren vergunninghoudersgebieden Verhogen parkeertarieven Verhogen tarief bewonersvergunning Reguleren parkeren op BTA TOTAAL De maatregelen rondom Cinemec en Stadspoort zijn niet opgenomen in bovenstaand overzicht. De kosten kosten voor parkeergarage Veluwse Poort zijn nog niet opgenomen in de begroting en kunnen derhalve niet als besparing gezien worden. Daarnaast is er sprake van ontwikkelingen rondom het Bunschoterplein. Er is onder andere sprake van een vestiging van een nieuwe Albert Heijn. Dit zou een impuls geven aan de parkeeromzet op het Bunschoterplein. Binnen het kader van deze studie is hier nog geen verdere analyse op uitgevoerd. Pagina 29 van 41

30 4.2 Advies Geconcludeerd mag worden dat binnen de huidige organisatie circa bespaard kan worden op het beheer. Dit houdt in dat de bezuinigingstaakstelling wat betreft de baten komt te liggen op Om deze taakstelling te halen moet een groot deel van de maatregelen zoals in deze rapportage zijn, worden uitgevoerd. Als we kijken naar draagvlak en neveneffecten adviseren wij het volgende: Inhoudelijke maatregelen Efficiencyslagen parkeerorganisatie Fiscaliseren slagboomparkeren Regulering BTA TOTAAL Met alleen inhoudelijke maatregelen is het niet mogelijk de besparing van te realiseren. Hiervoor zijn ook tariefsmaatregelen noodzakelijk. Tariefsmaatregelen Verhogen tarief bewonersvergunning naar Gelijktrekken parkeertarieven naar 2,00 per uur TOTAAL Bij verschillende maatregelen is aangegeven dat handhaving kostenneutraal is. Dit is echter afhankelijk van de wijze waarop hieraan invulling gegeven wordt. Hierbij is een relatie tussen de inzet van handhaving, de te hanteren uurtarieven en het aantal naheffingsaanslagen wat geschreven kan worden. Wij adviseren de gemeente om op basis van de gekozen maatregelen een business case handhaving op te zetten. Om de voorgestelde maatregelen door te voeren, deze te implementeren in de huidige parkeerorganisatie en de goed te kunnen monitoren, adviseren wij de gemeente Ede te onderzoeken hoe haar parkeerorganisatie het best georganiseerd kan worden. Dergelijke forse maatregelen vragen vaak om een centrale aansturing die een brug vormt tussen parkeerbeleid en beheer. ----

31 Bijlage 1 Analyse kosten parkeerorganisatie 1 Inleiding In het kader van de opdracht voor het onderzoek naar en verbetering van het exploitatieresultaat parkeren in Ede, is een globale beoordeling gemaakt van de hoogte van de kosten van het parkeerbeheer. De basis hiervoor is gevormd door het overzicht dat door de afdeling Toezicht is opgesteld (bijlage Excel bestand) heeft samengesteld. Teneinde hiervan een beeld te krijgen is gebruik gemaakt van gegevens van beheerskosten zoals die in de jaarrekening over 2013 van de gemeente zijn opgenomen. Dit overzicht is als Excel bestand bijgevoegd. Op 16 december heeft een overleg plaatsgevonden met betrokken functionarissen teneinde een zo goed mogelijk beeld te verkrijgen van de relatie tussen de kosten en de activiteiten. De inzichten die in het overleg zijn ontstaan, hebben nog tot een aantal vragen geleid die begin januari door de betrokken financieel consulenten van de gemeente zijn beantwoord. Om een indruk te krijgen van de relatieve hoogte van de door Ede gemaakte kosten, zijn deze vergeleken met een referentiebeeld. Het referentiebeeld wordt gevormd door de marktconforme kosten voor het parkeerbeheer. Kosten zijn marktconform indien zij op een vrije markt in concurrentie tot stand komen, anders gezegd kosten die gemaakt zouden worden indien het parkeerbeheer (niet de parkeerexploitatie en het parkeerbeleid) zou worden aanbesteed op de markt. Omdat in Nederland een groot aantal gemeenten één of meerdere onderdelen van het parkeerbeheer uitbesteedt, bestaat een betrouwbaar beeld van het marktconforme kostenniveau. De reden voor deze werkwijze is niet om de eventuele voordelen van uitbesteding te tonen, maar omdat de vergelijking aangeeft waar eventuele efficiëntieverbeteringen gezocht kunnen worden. Voorts is het belangrijk om te beseffen dat bij uitvoering van parkeerbeheer door een gemeente, naast het streven naar efficiëntie, ook andere doelstellingen gehanteerd kunnen worden. De optimale oplossing is zodoende niet altijd de goedkoopste oplossing. Pagina 31 van 41

32 2 De kosten van het parkeerbeheer in Ede 2.1 Aanpak Teneinde een goede vergelijking te kunnen maken, zijn de kosten die in Ede worden gemaakt zo gegroepeerd dat zij te vergelijken zijn met de indeling die bij aanbestedingen wordt gehanteerd. Om het referentiebeeld volledig vergelijkbaar te maken met de parkeerexploitatie in Ede in 2013, zijn in het referentiebeeld ook die onderdelen opgenomen waarvan is verondersteld dat deze niet door de markt uitgevoerd worden. Om dit onderscheid aan te geven is achter de onderdelen vermeld of ze zijn uitbesteed aan de markt (aangeduid met een U) of door de gemeente Ede zelf (aangeduid met een G) zouden worden uitgevoerd. De vergelijking kan beïnvloed zijn doordat slechts één jaar (2013) is gebruikt. De hoogte van de kosten kan immers door incidenten zijn beïnvloed. In de gesprekken is hierover weliswaar nog niets naar voren gekomen, maar als op basis van het referentiebeeld nader onderzocht wordt wat de reden is van grote afwijkingen bij de gemeentelijke kosten, kan beter naar een beeld van meerdere jaren gekeken worden. Naar voren is gekomen dat sinds 2013 in de toerekening van kosten aan producten een opslag voor overheadkosten is gewijzigd. Zodoende wijkt de hoogte van de kosten in 2013 af van die in Ede maakt bij de verbijzondering van kosten onderscheid tussen vooraf betaald parkeren, achteraf betaald parkeren en parkeren algemeen. In de laatste categorie zijn kosten ondergebracht die niet zijn verbijzonderd naar vooraf of achteraf betaald parkeren. Het gaat voornamelijk om de doorbelaste kosten van de meldkamer en de kapitaallasten. Het feit dat de kosten van de meldkamer niet zijn verbijzonderd over vooraf en achteraf betaald parkeren, maakt dat de vergelijking met het referentiebeeld slechts beperkt gemaakt kan worden. Omdat voor de onderdelen waar dit wel kan, de vergelijking toch waardevol is, is ervoor gekozen om deze te tonen.

33 Parkeren Ede, parkeren algemeen Realisatie 2013 Referentiebeeld Uitvoering door Opmerkingen inbegrepen bedrag overheaddekking aantal tarief bedrag Beleidsontwikkeling G Inbegrepen overhead blijft in ref. beeld bestaan Parkeerbeheer meldkamer Notitie Onverdeelde kosten KapitaallastenG G Subtotaal parkeren algemeen Parkeren Ede, vooraf betaald parkeren Aansturing en rapportage U Parkeercontrole uren , U Kosten Ede in doorbelasting kosten meldkamer Parkeercontrole materialen en overige kosten , U Kosten Ede in doorbelasting kosten meldkamer Invordering naheffingen , U Kosten Ede in doorbelasting kosten meldkamer afhandelen bezwaar/ beroep 97 43, U Kosten Ede in doorbelasting kosten meldkamer Inzameling parkeergelden ticketautomaten U verwerken en verantwoorden U Parkeerapparatuur kapitaallasten G Opgenomen bij parkeren algemeen Onderhoud parkeerapparatuur ticketautomaten , U Uitgifte parkeervergunningen/ ontheffingen, abonnementen , U Personeelskosten Ede in doorbelasting kosten meldkamer Publieksbalie parkeren , U Onvoorzien/ contractmanagement/ huisvesting G Subtotaal Dekking via CJIB 0 G Niet opgenomen omdat deze vanaf 2015 vervalt Dekking uit naheffingen U Subtotaal vooraf betaald parkeren Parkeren Ede achteraf betaald parkeren Dagelijks beheer, meldkamer U Kosten Ede in doorbelasting kosten meldkamer KvK Haaglanden BTW Inzameling parkeergelden Parkeerapparatuur onderhoud U Parkeerapparatuur kapitaallasten G Opgenomen bij parkeren algemeen Onderhoud terrein en installaties 0 G Niet opgenomen Kapitaallasten/ huur 0 G Opgenomen bij parkeren algemeen Subtotaal parkeerterreinen Totaal parkeren Ede Tabel 1 parkeerbeheer Ede 2013 vergeleken met het referentiebeeld Nieuwstraat AD Leidschendam T +31(070) E info@sparkparkeren.nl W

34 2.2 Het totaal van de kosten Uit de vergelijking van de totale kosten met het referentiebeeld, blijkt een substantieel verschil. Voor dat verschil is echter een goede verklaring. Ten eerste zijn in de kosten over 2013 de overheadkosten van de gemeentelijke organisatie doorbelast. De overheadkosten verschillen per afdeling. Bij de inventarisatie is door de financieel consulenten aangegeven dat het gemiddeld overheadpercentage van 40% een goede indicatie van het gemiddelde betreft. Dit betekent dit dat circa aan overheadkosten is doorbelast. Een tweede aspect om rekening mee te houden is dat vanaf 2015 de formatie in de meldkamer is afgenomen. Dit gegeven is (vanzelfsprekend) nog niet verwerkt in de doorbelasting over Uitgaande van de huidige situatie zijn 9 fte belast met werkzaamheden voor parkeren (zie ook hierna bij Parkeerbeheer meldkamer). De reductie van de formatie in 2015 bedraagt 2,2 fte. De hiermee gemoeide directe kosten bedragen (2,2 fte a per fte 4 ). Als bovenstaande overwegingen in de vergelijking worden betrokken ziet het beeld er als volgt uit. Omschrijving Bedrag Totaal kosten parkeerbeheer Inbegrepen overhead (af) Totaal parkeren directe kosten Reductie formatie meldkamer (2015) directe kosten Directe kosten Kosten referentiebeeld Verschil na eliminatie overhead Tabel 2 Kosten parkeerbeheer met herziene doorbelasting kosten afdeling Toezicht en eliminatie van overheadkosten (indicatief) 2.3 Toelichting per onderdeel In deze paragraaf worden de onderdelen uit tabel 1 nader toegelicht. Beleidsontwikkeling De kosten van beleidsontwikkeling omvatten de doorbelaste kosten die voor ontwikkeling en in stand houding van parkeerbeleid zijn gemaakt. Het betreft volgens opgave uur van de 3 Overheadaandeel in de kosten van beleidsontwikkeling is buiten beschouwing gelaten omdat beleidskosten incl. overhead ook in het referentiebeeld opgenomen zijn. 4 Indicatief, op basis van inzichten jaarrekening 2013, opgave Erica van Hunen

35 afdeling Bodem, Geluid, Verkeer, Beleid en Advies. Vanaf 2015 is formatie beleidsmedewerker parkeren teruggebracht naar circa 0,5 fte en wordt 550 uur doorbelast aan Parkeren. Meldkamer Ede verzorgt de uitvoerende taken voor parkeren vanuit de meldkamer. Deze werkzaamheden omvatten parkeerhandhaving (zie hierna), meldkamer en call-centre functie voor parkeren, dagelijks beheer van de parkeerterreinen, uitgifte van parkeervergunningen, ontheffingen en abonnementen. De meldkamer heeft een bezetting van 07:00 tot 22:00 op werkdagen en op zaterdag van 07:00 tot 4:00 (zondagochtend). Naast de parkeertaken verzorgt men het uitlezen van het cameratoezicht, het afwikkelen van meldingen en incidenten die hiermee samenhangen en een regiefunctie voor de handhavers van de gemeente. Deze combinatie van taken door de meldkamer maakt een optimale benuttig van de personeelsbezetting mogelijk en kan zodoende als een efficiënte werkwijze worden beschouwd. Ook als men uitsluitend naar de parkeertaak kijkt, is deze aanpak efficiënt. Marktpartijen kiezen vaak voor een zelfde werkwijze. Een voorbeeld daarvan zien we in Veenendaal. Kapitaallasten De kapitaallasten hangen samen met in het verleden gedane investeringen in het parkeren. De in 2013 aan het parkeren doorbelaste kapitaallasten hebben betrekking op parkeerapparatuur. Voor de vergelijking met het referentiebeeld zijn deze kosten niet van belang, deze kosten blijven immers bestaan, los van keuzen omtrent de uitvoering van het parkeerbeheer. In de vergelijking zijn zij daarom ook bij het referentiebeeld als kosten opgenomen. Parkeerhandhaving De kosten voor parkeercontrole worden gevormd door de uitgaven die met de handhaving samenhangen, verminderd met de dekking die hiervoor wordt opgebracht vanuit naheffingsaanslagen. De laatste zijn immers wettelijk bedoeld als dekking van de handhaving en worden daarom niet als inkomsten maar als negatieve kosten beschouwd. Daarnaast is er tot en met 2014 nog sprake van een dekking via de bijdrage van het CJIB, maar omdat deze vanaf 2015 vervalt, is deze niet in de vergelijking opgenomen. Omdat de kosten van de parkeerhandhaving verwerkt zijn in de doorbelasting van de meldkamer, kan de vergelijking niet gemaakt worden. Toch is er wel wat over te zeggen. Volgens opgave ven de afdeling Toezicht wordt voor de parkeerhandhaving rekening gehouden met 4 fte. Uitgaande van inzetbare uren per fte, komt dit overeen met uur op jaarbasis. Dit komt bij benadering overeen met het aantal uur volgens het referentieoverzicht. Dat geldt ook voor het aantal naheffingsaanslagen dat wordt uitgeschreven en als 35

36 dekking van handhavingskosten geldt. De kosten van de parkeerhandhaving liggen in Ede boven het niveau van het referentiebeeld. Dat heeft grotendeels met overheadkosten te maken (zie paragraaf 2.2). Naheffingen en bezwaarschriften. De invordering van naheffingen en afwikkeling van bezwaarschriften wordt door de afdeling belastingen gedaan. Er is een bedrag van ruim doorbelast voor het PHS. Ten opzichte van het aantal ingevorderde naheffingen (ca. 900 stuks) en de opbrengsten daarvan ( ) zijn de kosten van invordering relatief hoog. Het loont de moeite om na te gaan of uitbesteden van de invordering van naheffingen daadwerkelijk tot het verdwijnen van de doorbelaste kosten van PHS leidt, zo ja dan is hier een besparing te behalen van circa per jaar. Daarbij moet wel worden afgewogen dat het aantal in te vorderen naheffingen stijgt indien een deel van het vergunninghoudersparkeren gefiscaliseerd zou worden. Als de kosten van PHS gelijk zouden blijven, is de besparing op invorderingskosten mogelijk veel geringer, omdat de kosten in het referentiebeeld wel variabel zijn en derhalve navenant stijgen. Inzameling parkeergelden en onderhoud automaten De kosten van geldinzameling zijn hoog t.o.v. de referentie. Om het beeld volledig te maken is het beter om ook de kosten van geldinzameling van achteraf betaald parkeren mee te beschouwen. Telt men de bedragen op, dan zijn de kosten in het referentiebeeld (afgerond) en in Ede De samenstellers van deze rapportage raden aan de overeenkomst met het bedrijf dat deze werkzaamheden uitvoert, zo mogelijk te herzien. Ook de kosten van onderhoud van automaten zijn aan de hoge kant. De kosten in Ede zijn opgebouwd uit de door de leverancier berekende kosten, energie, communicatie, verbruiksartikelen (tickets) en doorbelaste kosten van de eigen onderhoudsmedewerkers. In de laatste post is circa aan overheadopslag verwerkt. Maar ook als men deze buiten beschouwing laat, is er aanleiding om de kosten van onderhoud van parkeerapparatuur nader te beschouwen om te zien of hier een efficiëntieverbetering mogelijk is. Uitgifte van parkeervergunningen. In de uitsplitsing zijn bij dit onderdeel bij de kosten in 2013 alleen de directe kosten opgenomen. Het betreft drukwerk en licentie/servicekosten voor de gebruikte applicaties. De personele kosten zijn opgenomen in de doorbelasting van de meldkamer. En vergelijking op dit specifieke onderdeel 36

37 is daarom niet mogelijk. De vergelijking met het referentiebeeld is gebaseerd op de uitgifte van ca producten jaarlijks. Niet al deze producten zijn aan parkeren gerelateerd, ca betreffen RVV ontheffingen. Strikt genomen zouden de kosten hiervan niet aan parkeren doorbelast moeten worden, maar het is gezien de omvang van de activiteiten niet van materiele betekenis. Bij de gesprekken is naar voren gekomen dat de uitgifte van vergunningen, abonnementen en ontheffingen voor parkeren door de variëteit aan producten detaillering van de voorwaarden soms arbeidsintensief is. Voorts maakt Ede gebruik van een vergunning of ontheffing op papier die in het voertuig aangebracht wordt. De uitgifte hiervan is bewerkelijk. Steeds meer gemeenten stappen over naar een digitale vorm van het verstrekken van parkeerrechten. Digitalisering omvat zowel de aanvraag en daarmee verbonden geautomatiseerde afhandeling daarvan in de back-office, als een digitaal vignet in de vorm van een barcode-pas of het koppelen van het parkeerrecht aan het kenteken van het voertuig. Bij de gesprekken is naar voren gekomen dat Ede de voordelen van digitalisering ziet en hierbij stappen wil zetten. Digitalisering leidt tot een verbetering van de dienstverlening aan de burger en parkeerder en tot meer efficiëntie bij de uitgifte. Deze resultaten zijn echter niet vanzelfsprekend. Digitalisering vraagt investering, zowel in mensen als in systemen en daarbij hoort een zorgvuldige afweging. De stap naar digitalisering is ook een goed moment om te bezien of de regelgeving omtrent uitgifte van parkeervergunningen vereenvoudigd kan worden (deregulering). Overige kosten In het referentiebeeld is rekening gehouden met een bedrag voor management en rapportage door de dienstverlener. Daarnaast is een post opgenomen voor huisvestingskosten (een dienstverlener heeft werkruimte ter plaatse nodig) en 0,2 fte aan contractmanagement aan gemeentezijde. Beheer parkeerterreinen De kosten van het beheer van parkeerterreinen zijn grotendeels opgenomen in de doorbelasting van de kosten van de meldkamer. Alleen de kosten van geldinzameling en het onderhoud van de parkeerapparatuur zijn verbijzonderd. Geldinzameling is hiervoor al toegelicht. De kosten van parkeerapparatuur lijken relatief hoog ten opzichte van de referentie. In het bedrag ( ) is voor opgenomen voor werkzaamheden van eigen personeel. De rest betreft grotendeels kosten van de 37

38 leverancier. Het is aan te raden de onderhoudskosten nader te analyseren om te zien of hier een efficiëntieverbetering mogelijk is. 38

39 Bijlage 2 Btw bij parkeren met camera-registratie Onderstaande tekst is afkomstig van de website van de VNG Vanaf 1 januari 2015 worden gemeentelijke parkeergarages/-terreinen met uitsluitend cameraregistratie in de btw-heffing betrokken. Om oneerlijke concurrentie met het bedrijfsleven te voorkomen, heeft het ministerie van Financiën artikel 3 van de Uitvoeringsbeschikking omzetbelasting 1968 op dit punt aangepast (Staatscourant 2014, nr ). Tot 2015 viel parkeren alleen onder de btw-heffing als er een fysieke barrière (slagboom) is ter verzekering van de betaling van het parkeergeld. Reikwijdte De maatregel heeft alleen gevolgen voor parkeerterreinen of -garages waar een camera het in- of uitrijden registreert ter verzekering van de betaling. Dan vallen de parkeerinkomsten net als bij parkeergelegenheden met slagbomen onder de btw-heffing en kan men de btw op de investeringen bij de btw-aangifte verrekenen. Gevolgen gemeenten In een enkel geval kan de wijziging van het btw-regime voor parkeergelegenheden ingrijpende btwgevolgen hebben: Gemeenten die in 2014 een parkeergarage/-terrein zonder slagbomen (maar met camera) hebben laten bouwen of aangelegd en geen btw hebben voldaan over de parkeergelden en de btw op de investering willen claimen bij het Btw-compensatiefonds, krijgen vanaf 1 januari 2015 te maken met de nieuwe regels. Door de wijziging wordt de betreffende parkeergelegenheid vanaf 1 januari 2015 als belast ondernemer gebruikt. Daardoor gaat de parkeergelegenheid over naar de onderneming en wordt niet meer als nietondernemer gebruikt. In beginsel leidt dit tot een herziening van de gecompenseerde btw en een forse kostenpost. In vergelijkbare situaties (overheid naar aftrekgerechtigd ondernemer of andersom) gaf een dergelijke wijziging in het fiscale gebruik tot op heden al regelmatig discussies inzake wel/niet herziening. 39

40 2015,Spark B.V AD Leidschendam tel , fax Behoudens de door de Auteurswet 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit dit document worden verveelvoudigd (waaronder begrepen het opslaan in een geautomatiseerd gegevensbestand) of openbaar gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Spark B.V.. Alle rechten voorbehouden. All rights reserved. No parts of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise, without prior written permission of Spark B.V. Aan de inhoud van dit document kunnen geen rechten worden ontleend. Spark B.V. aanvaardt geen aansprakelijkheid voortvloeiend uit eventuele onjuistheid of onvolledigheid van de in dit document vermelde informatie. 40

41 41