Protocol Dyslexie. Obs Valkenhorst Bremstraat GD Assen
|
|
- Suzanna Koster
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Protocol Dyslexie Obs Valkenhorst Bremstraat GD Assen
2 Dyslexie: Het woord dyslexie betekent, letterlijk vertaald uit het Grieks, niet goed kunnen lezen. Een goede en algemeen geaccepteerde definitie is: Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen/spellen op woordniveau. In Nederland heeft ongeveer 10% van de basisschoolleerlingen moeite met leren lezen. Leert een kind niet goed lezen, dan heeft dit grote invloed op de schoolloopbaan en het verdere functioneren in de maatschappij. Het is dan ook belangrijk dat basisscholen leesproblemen zo vroeg mogelijk opmerken en aanpakken. Hoe signaleren we dyslexie: Allereerst volgen wij het Protocol Leesproblemen en Dyslexie. De protocollen geven aan op welke manier de leerkracht leesproblemen kan signaleren en aanpakken. Voorschoolse periode: Voordat kinderen naar school gaan, ontwikkelen ze al een taalbewustzijn. Zo weten ze dat je van losse woorden zinnen kunt maken en dat je zinnen kunt opdelen in losse woorden. Rond hun derde jaar krijgen kinderen een fonologisch bewustzijn: ze gaan de klankstructuur van taal doorzien. Groep 1-2 In de onderbouw leert een kind de eerste beginselen van het lezen. Bij kinderen die een groter risico lopen op dyslexie is het in deze periode heel belangrijk goed te letten op de signalen van leesproblemen. Vanaf groep 1 leert een kind eigenlijk al lezen. Kinderen ontdekken, vooral tegen het einde van groep 2, dat gesproken woorden uit losse klanken bestaan. Dit heet het fonetisch bewustzijn, een belangrijke voorwaarde voor het leren lezen in groep 3. Onze methode Schatkist geeft veel Groep 1: We beginnen in groep 1 met de Dyslexie checklist groep 1, zie bijlage. Deze checklist is bedoeld als observatielijst. In deze checklist is samengevoegd Woordenschattest voor groep 1 van T. de Vos, (zie bijlage), Toetsen TAK, observaties leerkracht en aandachtspunten uit het Protocol Leesproblemen en Dyslexie. Groep 2: In groep 2 gebruiken we de Dyslexie checklist groep 2, zie bijlage. Deze checklist is bedoeld als observatielijst. In deze checklist wordt rekening gehouden met checklist dyslexie groep 1, Screeningsinstrument beginnende geletterdheid, Schatkist en de aandachtspunten uit het Protocol Leesproblemen en Dyslexie. 1
3 Groep 3: Kinderen in groep 3 leren hoe vormen horen bij letters en hoe letters horen bij bepaalde klanken. Hiermee begint het technisch (leren) lezen. Sommige kinderen leren dit wat minder snel dan andere. Ongeveer 10% van de leerlingen in groep 3 is wat betreft hun ontwikkeling nog niet helemaal klaar voor het leren lezen en schrijven. Ruim de helft van deze kinderen gaat goed vooruit met extra hulp. Als het kind ondanks gerichte oefening en begeleiding niet vooruit gaat met lezen, kan er sprake zijn van dyslexie. Wij volgen deze ontwikkeling via onze methode Veilig Leren Lezen. Deze methode geeft aan wanneer een kind problemen heeft en er actie op moet worden genomen. Samen met kleine testjes, aangereikt door het protocol Leesproblemen en Dyslexie, en de observaties van de leerkracht geeft dit ons een duidelijk beeld. Geven deze 2 punten aanwijzingen voor dyslexie, dan houden wij deze leerling goed in de gaten en bieden extrahulp tot het moment dat deze leerling verwezen kan worden naar de instanties die hier in gespecialiseerd zijn. Groep 4-8: Dyslexie is een stoornis in het technisch lezen, niet in het begrijpend lezen. Dyslexie kan het begrijpend lezen wel belemmeren. Dit is het geval als het technisch lezen onevenredig veel aandacht en energie vraagt, zoals bij een kind met dyslexie. Gekeken naar het stappenplan van het Protocol Leesproblemen en Dyslexie hebben wij een interventielijst( zie bijlage) samengesteld. De kinderen met zorgen verwijzen we door naar de desbetreffende instanties Resumerend: De check- en interventielijsten geven de leerkrachten en ib-er concrete handvatten voor beleid op het gebied van signalering, begeleiding en het bieden van hulp. 2
4 Scoreformulier woordenschattest groep 1 Naam: Geboortedatum: Score jr sept jan juni 5 jr sept jan juni 6 jr sept jan juni leeftijd Datum afname: Leeftijd: Score: Didactische leeftijd: Datum afname: Leeftijd: Score: Didactische leeftijd: Datum afname: Leeftijd: Score: Didactische leeftijd: Datum afname: Leeftijd: Score: Didactische leeftijd: 3
5 Datum afname: Leeftijd: Score: Didactische leeftijd: Datum afname: Leeftijd: Score: Didactische leeftijd: Lft = < / / / / / / / / / / /6.1 >6.1 Score < > ) In de bovenste rij vindt u de gemiddelde score per leeftijdscategorie; de kleiner afgdrukte scores in de rij daaronder zijn daarvan afgeleid. Opmerkingen:
6 dyslexie in de familie vertraagde spraak-/ taalontwikkeling thuis wordt niet veel (voor-)gelezen onvoldoende beheersing v/h Nederlands als gevolg van meertaligheid hoorproblemen logopedie i.v.m. spraak-/ taalproblemen problemen met het leren en snel benoemen van kleuren (zie bijlage 3) voorziet de leerkracht problemen in de volgende groep? Zoja, welke? woordenschattest T. de Vos TAK toetsen kan rijmpjes en versjes onthouden experimenteert met rijm luistert aandachtig wanneer er een verhaal wordt voorgelezen geniet zichtbaar van voorleesactiviteiten reageert verbaal en/ of non-verbaal op de tekst de reacties van de leerling sluiten aan bij het verhaal kan vooraf voorspellingen doen over het verhaal (door bijv gebruik te maken van de omslag van het boek) of het verdere verloop van het verhaal stelt uit zichzelf vragen over de tekst imiteert voorleesgedrag (bijv in de leeshoek) weet dat de leerkracht de tekst niet kan voorlezen als de letters bedekt zijn begrijpt picto- en/ of logogrammen leest eigen naam schrijft (stukje van) eigen naam schrijft zelf tekeningetjes, krabbels en reeksen letterachtige vormen of letters 'schrijft' uit zichzelf om te communiceren (bijv briefjes, lijstjes en verhaaltjes) vraagt de leerkracht om iets op te schrijven Dyslexie checklist groep 1 (voor kinderen die vanaf december op school zijn) februari JUNI Specifieke risicofactoren Oordeel leerkracht Taalbewustzijn en alfabetische principe Boekoriëntatie en Verhaalbegrip (tussendoelen 1 en 2) Boekoriëntatie en Verhaalbegrip (tussendoelen 1 en 2) Functies van geschreven taal en Relatie tussen gesproken en geschreven taal (tussendoelen 3 en 4) Leerlingnaam
7 behoort tot risico gr 1 zie checklist groep 1 kennis van opbouw prentenboek verhalen uit zichzelf vragen om uitleg/ verduidelijking zie boekoriënttatie en verhaalbegrip Schatkist zie begrijpend luisteren Schatkist inzicht in geheugenfuncties (lijst memo) onderscheid lezen en schrijven zie functies van geschreven taal en alfabetische principes Schatkist kent taallabels (logo's, merknamen) zie relatie tussen geschreven en gesproken taal Schatkist zie taalbewustzijn Schatkist herkennen van beginrijm toepassen van beginrijm zie taalbewustzijn Schatkist Letterkennis - 15 letters zie alfabetische principe Schatkist zie relatie tussen geschreven en gesproken taal Schatkist observatie schrijfontwikkeling zie alfabetische principe en functioneel lezen en schrijven Schatkist Checklist dyslexie - groep 2 Schatkist wordt in januari en juni afgenomen! Boekoriëntatie Verhaalbegrip Functies geschreven taal Relatie gesprokengeschreven taal Fonologisch bewustzijn Fonemisch bewustzijn Alfabetische principes Functioneel lezen en schrijven
8 Dyslexie protocol groep 3 okt. /nov. Herfst signalering van de site hier plakken. Na de herfstsignalering brengen we het leesproces in kaart Toetsen Kern 3 Herfstsignalering Aud Analys Contro Tk 1 Letterke nn. Contr Tk 2 Aud synth Veilig/vl 1min. fonem Dictee 18 woo G/ft Letter Herken 18 lett g/ft Synthe woord 8 woo g/ft Wissel rijtjes 15 woo g/ft teks t lezen 21 woo g/ft Observ. en toets gegev. lees/spelling Dyslexie protocol groep 3 febr. Bij een lage C,D en E score op, en/of of een lage score op wintersignalering nemen we extra toetsen af. Alleen deze kinderen worden ingevuld Toetsen wintersignalering Extra voor kinderen die uitvallen Grafe benoe Contr Tk 1 Lees tekst Veilig en vlot 1 min Fonem Dict Tk 3/4 34 woor Analys Synth Observaties Tijdens lees/ spelling Dyslexie protocol groep 3 april. Bij een lage C,D en E score op, en/of of een lage score op lentesignalering nemen we extra toetsen af. Alleen deze kinderen worden ingevuld. 7
9 Groen is beide onderdelen. Rood is alleen het leesgedeelte. Geel is alleen het spellinggedeelte X is voldoende tijdens de vorige afname Toetsen lentesignalering uitval Uitval lezen Uitval spelling Spell Toets 40 woord Veilig en vlot 1 min. Grafe m Toets Fonem dictee Observati e Tijdens lees PI dicte e Observaties Tijdens spelling Dyslexie protocol groep 3 juni. Groen is beide onderdelen. Rood is alleen het leesgedeelte. Geel is alleen het spellinggedeelte X is voldoende tijdens de vorige afname E3 Toetsen zomersignalering Uitval Uitval lezen Uitval spelling E3 E3 E3 Spell Toets 40 Veilig en vlot 1 min Begr. lezen Analy Synth Grafem Toets* Observaties Tijdens lees Fonem Toets Observaties Tijdens spelling Dyslexie protocol groep 4 okt. /nov. Bij een lage C,D en E score op E3 en E3 en/of onvoldoende scoren binnen taal op maat spelling nemen we na de herfstvakantie extra toetsen af. Groen is beide onderdelen. Rood is alleen het leesgedeelte. Geel is alleen het spellinggedeelte X is voldoende tijdens de vorige afname Toetsen eind gr. 3 Toetsen zwakke lezers Toetsen zwakke spellers Grafe PI letter Observ. en 8
10 E3 E3 E3 E3 m toets Synth. E3 dictee analys dictee toets gegev. lees/spelling Dyslexie protocol groep 4 febr. Bij een lage C,D en E score op, en nemen we na de -toetsen in febr. extra testen af. *Als tijdens afname groep 4 nov. deze toets 100% goed gemaakt is, dan hoeft de toets niet nogmaals. Groen is beide onderdelen. Rood is alleen het leesgedeelte. Geel is alleen het spellinggedeelte X is voldoende tijdens de vorige afname Toetsen Toetsen zwakke lezers Toetsen zwakke spellers Grafem Toets* Synth*.Estafette Anal* Letter Dictee* Taal op Maat spell Observaties Tijdens lees/ spelling 9
11 Dyslexie protocol groep 4 april. Bij een lage C,D en E score op, en/of nemen we extra toetsen af. *Als tijdens afname groep 4 febr. deze toets 100% goed gemaakt is, dan hoeft de toets niet nogmaals. Groen is beide onderdelen. Rood is alleen het leesgedeelte. Geel is alleen het spellinggedeelte X is voldoende tijdens de vorige afname Toetsen midden gr. 4 Toetsen zwakke lezers Toetsen zwakke spellers Grafem Toets* Synth.* PI dictee Analys* letter dictee* Observaties Tijdens Lezen /spell Dyslexie protocol groep 4 juni. Bij een lage C,D en E score op E4, en E4 nemen we na de -toetsen extra testen af. *Als tijdens afname groep 4 april deze toets 100% goed gemaakt is, dan hoeft de toets niet nogmaals. Groen is beide onderdelen. Rood is alleen het leesgedeelte. Geel is alleen het spellinggedeelte X is voldoende tijdens de vorige afname E4 E4 Toetsen Toetsen zwakke lezers Toetsen zwakke spellers E4 E4 Grafem Toets* Synth*.Estafette Anal* Letter Dictee* Taal op Maat spell Observ. tijdens lezen/ spelling Dyslexie protocol groep 5-8 okt. /nov. 10
12 Bij een lage C,D en E score op E4, en E4 nemen we na de herfstvakantie extra toetsen af. Groen is beide onderdelen. Rood is alleen het leesgedeelte. Geel is alleen het spellinggedeelte Toetsen eind gr. 4 Toetsen zwakke lezers Toets zwakke spellers E4/5 /6 E4/5 /6 E4/5 /6 E4/5 /6 E4/5/ 6/ Estafette PI dictee Observatie en toets gegev. lees/spelling Dyslexie protocol groep 5-7 febr. Bij een lage C,D en E score op M5, en M5 extra observaties en toetsen.. Groen is beide onderdelen. Rood is alleen het leesgedeelte. Geel is alleen het spellinggedeelte Toetsen midden gr. 5 Zwakke lezers Zwakke spellers M5/ 6 Observaties lezen Estafette Observaties spelling Dyslexie protocol groep 5-7 maart/ april. Bij een lage C,D en E score op M5, en M5 nemen we extra toetsen af en voegen observaties toe.. Groen is beide onderdelen. Rood is alleen het leesgedeelte. Geel is alleen het spellinggedeelte Toetsen midden gr. 5 Toetsen zwakke lezers Toets zwakke M5/ 6 Estafette spellers PI dictee Observatie en toets gegev. lees/spelling 11
13 Dyslexie protocol groep 5-7 juni. Bij een lage C,D en E score op E5, en/of E5 nemen we extra toetsen af en voegen observaties toe. Groen is beide onderdelen. Rood is alleen het leesgedeelte. Geel is alleen het spellinggedeelte Toetsen midden gr. 5 Zwakke lezers Zwakke spellers E5/6 E5/6 E5/6 E5/6 Observaties lezen Estafette Observaties en toets gegev. spelling 12
Signaleringslijst voor Kleuters 2.0 1)
Spreken en luisteren Beheerst het Nederlandse klanksysteem Spreekt vrijuit Neemt actief deel aan gesprekken in kleine groepen Neemt actief deel aan gesprekken in grote groepen Kan op eigen initiatief een
Nadere informatieProtocol leesproblemen en dyslexie
De Vlinder 2008-2009 De Vlinder 2008-2009 Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door hardnekkige problemen in de automatisering van de woordidentificatie (lezen) en / of schriftbeeldvorming (spellen)
Nadere informatieProtocol leesproblemen en dyslexie, groep 1 en 2
Protocol leesproblemen en dyslexie, groep 1 en 2 Een vertaling Ivonne Vossen Steffi Nowacki Wie zijn wij? Ivonne Vossen Steffi Nowacki Wie zijn jullie? Wat gaan we in deze workshopronde doen? Sprookje
Nadere informatiePeuters en kleuters op weg naar geletterdheid
Peuters en kleuters op weg naar geletterdheid Hoe jij het verschil kunt maken 9 oktober 2013 eindconferentie Moelejaan Ans Rutten-Corsius Visie Expertisecentrum Nederlands Ontluikende geletterdheid: tot
Nadere informatiewww.vclb-koepel.be www.vclb-koepel.b Voorbeelden van basiscompetenties TAAL/mondelinge taalontwikkeling zijn: Groeiboek Groeiboe
van basiscompetenties TAAL/mondelinge taalontwikkeling zijn: [...] De kleuter staat open voor hulp van juf bij De kleuter imiteert andere kleuters bij De kleuter vertelt aan andere kleuters hoe hij De
Nadere informatieDyslexieprotocol PCB de Schakel
Dyslexieprotocol PCB de Schakel Hoe herken je vroegtijdig dyslexie? Een handreiking voor leerkrachten en ouders. B.Vos en C.Bulk 15-4-2007 Inhoudsopgave: Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Dyslexie in het kort...3
Nadere informatietoetsen van Veilig Leren lezen en Estafette. groepen 1 2 LOVS Cito Taal voor Goed lees en spellingsonderwijs in de groepen 3 tot en met 8
onderwijs en zorgarrrangement op De Wilgen uitgevoerd door meetinstrumenten Zorgniveau 1 = basisarrangenment Zorgniveau 1 Leerkracht Methodegebonden Gestructureerde stimulering van beginnende geletterdheid
Nadere informatie2014 Protocol dyslexie
Protocol dyslexie 2014 Protocol dyslexie Inleiding Dyslexie betekent letterlijk: niet kunnen lezen 1. De term komt uit het latijn, want dys = niet goed functioneren, lexis = taal of woorden. Bij dyslexie
Nadere informatieMinor Dyslexie Cursus 1: Inleiding Dyslexie Bijeenkomst 4
Minor Dyslexie 2016-2017 Cursus 1: Inleiding Dyslexie Bijeenkomst 4 Programma Vragen over theorie Tot nu toe Complexiteit van lezen: tussendoelen deelvaardigheden Minor Dyslexie 1-4 2 Vragen over theorie
Nadere informatieTULE inhouden & activiteiten Nederlands - Technisch lezen. Kerndoel 4 - Technisch lezen. Toelichting en verantwoording
TULE - NEDERLANDS KERNDOEL 4 - TECHNISCH LEZEN 82 TULE inhouden & activiteiten Nederlands - Technisch lezen Kerndoel 4 - Technisch lezen Bij kerndoel 4 - De leestechniek. Toelichting en verantwoording
Nadere informatieNiet methodegebonden toetsen die gedurende de schoolperiode afgenomen worden op het gebied van taal, lezen en spelling:
R.K. Daltonschool De Driesprong Taal- leesprotocol groep 1 8, versie 01-08-2011 Dit protocol is onze vertaling van het Dyslexieprotocol naar onze schoolsituatie. De taal- leesontwikkeling van de wordt
Nadere informatieProtocol leesproblemen en dyslexie
1 KC Den Krommen Hoek Protocol leesproblemen en dyslexie Verantwoording: Het protocol leesproblemen en dyslexie van kindcentrum Den Krommen Hoek is opgesteld op basis van het Protocol Leesproblemen en
Nadere informatieHandleiding. Vroegtijdige signalering en adequate aanpak op het gebied van lezen/spellen en dyslexie.
Handleiding Vroegtijdige signalering en adequate aanpak op het gebied van lezen/spellen en dyslexie. Inhoudsopgave Inleiding 3 Aanleiding 3 Wanneer spreken van risicoleerlingen? 3 Leeswijzer 3 Tot slot
Nadere informatieZorg voor kinderen met specifieke instructie- of ondersteuningsbehoeften
Deel 4.1b lezen Zorg voor kinderen met specifieke instructie- of ondersteuningsbehoeften 1. Omschrijving van de zorg De kinderen behalen bij lezen herhaaldelijk niet het gewenste niveau of lijken een achterstand
Nadere informatieProtocol dyslexie voor groep 1 3
Protocol dyslexie voor groep 1 3 Volgens de gezondheidsraad moet de behandeling van kinderen met dyslexie gericht zijn op: Het zo snel mogelijk bereiken van een zo hoog mogelijk niveau van automatisering
Nadere informatieEen kind heeft recht op een stevig fundament.
Overgangsprotocol groep 1 - groep 2 groep 3 Inleiding Ooit was er een zelfstandige kleuterschool naast een zelfstandige lagere school. In die tijd werd het begrip schoolrijpheid gebruikt waarmee de mate
Nadere informatiescreening oudste kleuters t.a.v. risicofactoren voor leren lezen / spellen
screening oudste kleuters t.a.v. risicofactoren voor leren lezen / spellen Door Anneke Smits (O.S.O. Windesheim te Zwolle) en Marijke Visser (SBO Koningin Emmaschool Nijkerk) Hoe dichter de toetsen/ observatiepunten
Nadere informatieProtocol leesproblemen en dyslexie Groep 1 en 2. Analyse doelen Jonge kind
Protocol leesproblemen en dyslexie Groep 1 en 2 Analyse doelen Jonge kind Maart 2013 Verantwoording 2013 SLO (nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling), Enschede Mits de bron wordt vermeld, is het
Nadere informatieDyslexieprotocol van CBS de Slotschool
B. Hesselinkstraat 2 9076EC Sint Annaparochie. Tel.: 0518-402144 Email: info@cbs-slotschool.nl Dyslexieprotocol van CBS de Slotschool INHOUD: 1 definitie dyslexie 2 signalering 3 analyse 4 schoolprocedure
Nadere informatieAfspraken mbt protocol dyslexie Van Dijckschool Bilthoven. Inhoudsopgave:
11-12-2007 Inhoudsopgave: 1. Dyslexie...3 1.1 Wat is het dyslexieprotocol?...3 1.2 Doel van het Protocol Dyslexie....3 1.3 Inhoud van het protocol...3 2. Preventie en interventiehandelingen...4 2.1 Groep
Nadere informatieProtocol leesproblemen en dyslexie
Groep 1 en 2 Periode: Toetsen: Bij uitslag: Inzetten op: Materialen/ methode: Hele jaar kleutersignaleringslijst Kleuterplein Zorgen om leesmotivatie. november gr. 2 gr. 2 gr.2 gr.2 Geletterdheid (hierin
Nadere informatieCBS Maranatha. Doel: Hoogklei 7, 9671 GC Winschoten Dyslexieprotocol 2013 aangepast sept.14
CBS Maranatha Hoogklei 7, 9671 GC Winschoten Dyslexieprotocol 2013 aangepast sept.14 Doel: Doel van ons dyslexieprotocol is een zo goed mogelijke begeleiding van leerlingen met (dreigende) leesproblemen.
Nadere informatieStudiesucces met dyslexie en dyscalculie mbo. Juni 2012
Studiesucces met dyslexie en dyscalculie mbo Bert de Vos Marga Kemper - b.devos@aps.nl - mkemper@cinop.nl Juni 2012 Vraag bij binnenkomst Wat zie je in de klas, waarbij je denkt: dit zou door dyslexie
Nadere informatieProtocol. Leesproblemen en dyslexie. Basisschool De Bonte Mol Schermerhorn. Groep 1 en 2
Protocol Leesproblemen en dyslexie Basisschool De Bonte Mol Schermerhorn Voorwoord Dit Protocol Leesproblemen en dyslexie voor groep 1 en 2 van De Bonte Mol dient als leidraad voor de leerkrachten en leesspecialisten
Nadere informatieProtocol Leesproblemen & Dyslexie
Protocol Leesproblemen & Dyslexie Een opfrisbijeenkomst Groep 1 & 2 SWV duin- & bollenstreek Werken met ondersteuningsniveaus PLD zorgniveau PLD arrangement SWV D&B ondersteuningsniveau I Basis 1. Algemene
Nadere informatieDyslexieprotocol. Wat is dyslexie? Het belang van vroegtijdige signalering
Dyslexieprotocol Wat is dyslexie? Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren van het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen op woordniveau.
Nadere informatieBeleidsstuk dyslexie. Augustus 2014
Beleidsstuk dyslexie Augustus 2014 Saltoschool Reigerlaan Beleidsstuk dyslexie 01-08-2014 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1 Screening en signalering... 3 1.1 Groep 1... 3 1.2 Groep 2... 3 1.3 Groep 3... 4
Nadere informatieVragenlijst leergeschiedenis lees- en spellingvaardigheid bestemd voor school / groepsleerkracht en interne leerlingenbegeleider
Vragenlijst leergeschiedenis lees- en spellingvaardigheid bestemd voor school / groepsleerkracht en interne leerlingenbegeleider Gegevens leerling Naam leerling :.. 0 jongen 0 meisje Geboortedatum Groep
Nadere informatieLeesprotocol Groep 1-8
Leesprotocol Groep 1-8 Inhoudopgave Leerling onderwijs volgsysteem (LOVS) en het van gebruik toetsen m.b.t. het volgen van de leesontwikkeling 3 De niet methode gebonden toetsen (gestandaardiseerde, landelijk
Nadere informatieZorg voor kinderen met specifieke instructie- of ondersteuningsbehoeften
Deel 4.1 Zorg voor kinderen met specifieke instructie- of ondersteuningsbehoeften 1. Omschrijving van de zorg De kinderen behalen bij lezen en spellen herhaaldelijk niet het gewenste niveau of lijken een
Nadere informatieHet Kampus protocol leesproblemen en dyslexie
BS KAMPUS DE GILDEKAMP 6016 6545 LX Nijmegen Het Kampus protocol leesproblemen en dyslexie Om houvast te hebben bij het onderkennen en aanpakken van leesproblemen en dyslexie hebben wij als school een
Nadere informatie1. Een aantal kinderen komt in aanmerking voor de vergoede dyslexie.
Dyslexieonderzoeken WSNS-Salland Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en/of vlot toepassen van het lezen en/of het spellen op woordniveau. (SDN 2008)
Nadere informatieVoorwoord. Letters uitspreken zoals de leerkracht dat doet.
Voorwoord In groep 3 leert uw kind lezen en schrijven. Uw kind begint niet vanaf nul, want tegenwoordig wordt in groep 1 en 2 al veel gedaan aan voorbereiding. Sommige leren als kleuter al lezen en schrijven.
Nadere informatieStudiesucces met dyslexie mbo
Studiesucces met dyslexie mbo Karin Lukassen, APS Marga Kemper, Cinop Oktober 2012 Wat is dyslexie? Wat is dyslexie? Definitie en kenmerken Vaardigheidsniveau Criterium van de didactische resistentie Criterium
Nadere informatieProtocol dyslexie Rotterdamse Montessorischool Oktober 2017
Protocol dyslexie Rotterdamse Montessorischool Oktober 2017 Inhoud 1. Inleiding... 3 1.1. Algemeen... 3 1.2. Definitie van dyslexie... 3 2. De signalering... 5 2.1. Algemeen... 5 2.2. De onderbouw (groep
Nadere informatieGroep 1 Groep 2 Groep 3 Groep 4
Groep 1 Groep 2 Groep 3 Groep 4 September Oktober November * KIJK registratie * KIJK registratie signaleringslijst gr.2 (zie zorgmap) * Herfstsignalering signaleringslijst gr.3 (zie zorgmap) December Januari
Nadere informatieTOETSKALENDER OBS DE PIONIER SCHOOLJAAR 2014-2015
TOETSKALENDER OBS DE PIONIER SCHOOLJAAR 2014-1 kalender - groep 1+2 onderdeel 26 jan. t/m 6 febr. 20 mei t/m 5 juni Cito 1 Rekenen voor Kleuters digitaal Muismodule M1/M2 E1/E2 Cito 2 Taal voor kleuters
Nadere informatieAutomatisering van het lezen op woordniveau
Protocol Leesproblemen en Dyslexie toetskalender voor groep 3 expertisecentrum nederlands 3 algemene toelichting Momenteel werkt het Expertisecentrum Nederlands aan een herziening van de Protocollen Leesproblemen
Nadere informatieDyslexieprotocol. Basisschool Sint Antonius van Padua Sint-Oedenrode. Inhoud
Dyslexieprotocol Inhoud 1 Dyslexie... 4 1.1 Mogelijk bijkomende problemen... 4 1.2. Diagnose dyslexie en dyslexieverklaring... 4 2 Signalering van dyslexie... 5 2.1 Toetsen... 5 2.2 Zwakke lezers en/of
Nadere informatiePLD de Spindel, bijlage 4
Checklist Onderkenning Dyslexie Edux Beoordeling van de ernst en hardnekkigheid van de lees- en/of spellingproblemen t.b.v. de continuïteit van de zorg in het primair en voortgezet onderwijs Naam leerling
Nadere informatieAutomatisering van het lezen op woordniveau
Protocol Leesproblemen en Dyslexie toetskalender voor groep 4 expertisecentrum nederlands 4 algemene toelichting Momenteel werkt het Expertisecentrum Nederlands aan een herziening van de Protocollen Leesproblemen
Nadere informatieUw kind heeft moeite met lezen Wat kunt u van De Noordkaap verwachten?
Uw kind heeft moeite met lezen Wat kunt u van De Noordkaap verwachten? 1 Inhoud Voorwoord... 3 1 Leesproblemen... 4 2 Mogelijk dyslexie... 4 2.1. De dagelijkse lespraktijk.... 4 2.2: De stappen die genomen
Nadere informatieInhoudsopgave: Bijlagen: 1. Signalen c.q. kenmerken van dyslexie 2. Format dyslexiekaart
Dyslexiebeleid Inhoudsopgave: 1. Inleiding 2. Definitie van dyslexie 3. De procedure binnen onze school met betrekking tot zorg t.a.v. de leesontwikkeling. 4. Overdracht aan Voortgezet Onderwijs Bijlagen:
Nadere informatieLeerlijnen peuters en jonge kind (MET extra doelen) versie juli 2015. Naam leerling. Taal Beginnende geletterdheid
Leerlijnen peuters en jonge kind (MET extra doelen) versie juli 2015 Taal eginnende geletterdheid eginnende geletterdheid-stap 1 OEKORIËNTATIE: Herkent een boek en weet dat er een verhaal in staat -20--20
Nadere informatieFonemisch Bewustzijn
Fonemisch Bewustzijn Ellen van der Veen Welkom en Agenda 1. Introductie 2. Fonemisch Bewustzijn 3. Vragen en praktijkervaringen Doelstellingen van vandaag 1. De deelnemers kennen de begrippen taalbewustzijn,
Nadere informatieAANVULLING VEILIG LEREN LEZEN 2 e MAANVERSIE: TEKST LEZEN
AANVULLING VEILIG LEREN LEZEN 2 e MAANVERSIE: TEKST LEZEN Voor meer informatie of het downloaden van deze of vele andere handige documenten Veilig Leren Lezen 2e maanversie Veilig Leren Lezen (2 e maanversie)
Nadere informatieMinor Dyslexie Cursus 1: Inleiding Dyslexie Bijeenkomst 3
Minor Dyslexie 2016-2017 Cursus 1: Inleiding Dyslexie Bijeenkomst 3 Programma mededelingen terugblik bijeenkomst 2 3 fasen van geletterdheid casus M uitgangspunten handelingsgericht werken Minor Dyslexie
Nadere informatieOm de kwaliteit van ons onderwijs te bewaken en de vorderingen van uw kind te volgen, nemen wij in iedere groep niet-methode gebonden toetsen af.
Leerlingvolgsysteem. Leerkrachten volgen de ontwikkeling van de kinderen in hun groep nauwgezet. Veel methoden die wij gebruiken, leveren toetsen die wij afnemen om vast te stellen of het kind de leerstof
Nadere informatieAlgemene informatie groep 1-2. Ontwikkeling van kleuters:
Algemene informatie groep 1-2 Ontwikkeling van kleuters: Van kleuters is bekend dat de ontwikkeling veel sprongsgewijs verloopt. Niet alle kinderen ontwikkelen dezelfde gebieden op hetzelfde moment. We
Nadere informatieHoe herkennen we dyslexie?... 2 De oorzaken van dyslexie... 2 Algemene kenmerken... 2 Dyslexie indicatoren... 3 Signalen per leeftijdsgroep...
Dyslexie protocol Inhoudsopgave Hoe herkennen we dyslexie?... 2 De oorzaken van dyslexie... 2 Algemene kenmerken... 2 Dyslexie indicatoren... 3 Signalen per leeftijdsgroep... 3 1. Signalen op kleuterleeftijd...
Nadere informatiePassend onderwijs Verdieping Ontwikkelingsperspectief & Technisch lezen 26-11-2014
Passend onderwijs Verdieping Ontwikkelingsperspectief & Technisch lezen 26-11-2014 Annemarie Vink avink@hetabc.nl Dianne Roerdink droerdink@hetabc.nl Technisch lezen 8-10-2014 www.hetabc.nl 2 Programma
Nadere informatieLeesproblemen en dyslexie 3
Leesproblemen en dyslexie 3 Mariette Sibbing msibbing@hetabc.nl Nina Willemse ninawillemse@hetabc.nl Agenda 27-1-2016 Overgang onderbouw-middenbouw Continuüm van zorg signaleren van kinderen met leesproblemen
Nadere informatieBegrijpend lezen Cito LVS TBL minimaal C-niveau. Woordenschat Cito LVS Woordenschattoets minimaal C-niveau
Bijlage Dyslexieprotocol Wat verwachten we van de kinderen aan het eind van groep 3 Eind mei stellen we het lees- en spellingniveau van alle leerlingen in groep 3 met behulp van genormeerde toetsen vast.
Nadere informatieAls het leren lezen niet zo soepel gaat
Als het leren lezen niet zo soepel gaat In de onderbouw leert een kind de eerste beginselen van het lezen. Wij letten bij het aanleren van de letters gelijk al op de signalen van leesproblemen. Het aanleren
Nadere informatieBinnen de school zijn de volgende personen goed ingevoerd op het gebied van dyslexie: - Intern begeleider - Groepsleerkracht - RT-er
Dyslexie Protocol Wie doet binnen de school uitspraken over dyslexie? Binnen de school zijn de volgende personen goed ingevoerd op het gebied van dyslexie: - Intern begeleider - Groepsleerkracht - RT-er
Nadere informatieAanmeldingsformulier school Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie Bestemd voor school / interne begeleider
Aanmeldingsformulier school Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie Bestemd voor school / interne begeleider Datum invullen Gegevens leerling Achternaam Voornaam (voluit) Geslacht M / V* Adres Postcode
Nadere informatieAchtergrondinformatie en aanwijzingen voor interpretatie van de Wintersignalering PLD groep 3:
Achtergrondinformatie en aanwijzingen voor interpretatie van de Wintersignalering PLD groep 3: In het Protocol Leesproblemen en Dyslexie voor groep 3, kortweg PLD 3, wordt in het hoofdstuk Signaleren een
Nadere informatieRichtlijnen Dyslexie. Voor
Richtlijnen Dyslexie Voor De Divi Divi School Prinsenlaan 3 September 2018 INHOUDSOPGAVE Dyslexie blz. 02 Kenmerken van dyslexie blz. 03 Kwaliteiten en talenten blz. 03 Aanpassingen blz. 04 Normering blz.
Nadere informatieInvuldatum leerling dossier: 1. School en leerling gegevens. 2. Gegevens leerling. Naam school adres Postcode en plaats
Leerling dossier dyslexie Om te kunnen bepalen of een leerling in aanmerking komt voor vergoeding van het onderzoek en de behandeling van ernstige enkelvoudige dyslexie, vragen wij aan school om onderstaand
Nadere informatieProtocol Leesproblemen en Dyslexie
Protocol Leesproblemen en Dyslexie Inleiding Om de taal- en leesontwikkeling van de leerlingen van de bs Zonzeel op een adequate manier te kunnen volgen, heeft de school het Schoolspecifiek Protocol Leesproblemen
Nadere informatiePROTOCOL DYSLEXIE De Golfbreker
PROTOCOL DYSLEXIE De Golfbreker Protocol Leesproblemen en Dyslexie Het Protocol Leesproblemen en Dyslexie is bedoeld om leerkrachten in het primair onderwijs een houvast te geven bij vroegtijdig onderkennen
Nadere informatiePROTOCOL DYSLEXIE o.b.s. De Drift. de Pol 4a 9444 XE Grolloo
PROTOCOL DYSLEXIE 2011-2015 o.b.s. De Drift de Pol 4a 9444 XE Grolloo 0592-501480 drift@primah.org mei 2013 Inhoudsopgave 1. Wat is dyslexie 2. Van signaleren tot individueel handelingsplan De procedures
Nadere informatieOPBRENGSTGERICHT WERKEN. Handleiding groepsoverzicht en groepsplan. versie 1
OPBRENGSTGERICHT WERKEN Handleiding groepsoverzicht en groepsplan versie 1 Kleuterplein Inhoud 1 Invullen van het groepsoverzicht 2 Opstellen van het groepsplan Rekenen 3 Opstellen van het groepsplan Klanken
Nadere informatieBeleidsstuk dyslexie. Oktober 2016
Beleidsstuk dyslexie Oktober 2016 Saltoschool Reigerlaan Beleidsstuk dyslexie 01-08-2014 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1 Screening en signalering... 3 1.1 Groep 1... 3 1.2 Groep 2... 3 1.3 Groep 3... 3
Nadere informatieDyslexieprotocol. Versie: mei 2018
Dyslexieprotocol 1 Versie: mei 2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding blz.3 2. Doel van het protocol blz.3 3. Wat is dyslexie? blz.3 4. Signaleringsmiddelen blz.4 5. Minimumdoelen voortgezet technisch lezen blz.5
Nadere informatieOpdracht 2: Data analyseren en interpreteren op groepsniveau (technisch lezen voor leerkrachten van groep 3 (Opdracht 2a) en groep 4 (Opdracht 2b))
Opdracht 2: Data analyseren en interpreteren op groepsniveau (technisch lezen voor leerkrachten van groep 3 (Opdracht 2a) en groep 4 (Opdracht 2b)) Met behulp van onderstaande opdracht kun je met behulp
Nadere informatieProtocol Leesproblemen en Dyslexie
Protocol Leesproblemen en Dyslexie Inleiding In dit protocol is vastgelegd hoe op onze school goed leesonderwijs wordt gerealiseerd. Hoe leerlingen in hun leesontwikkeling worden gevolgd en hoe en met
Nadere informatieLeerlingdossier Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie
Leerlingdossier Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie Bestemd voor school / interne begeleider Datum invullen Gegevens leerling Achternaam Voornaam (voluit) Geslacht M / V* Adres Postcode en plaats
Nadere informatieAutomatisering van het lezen op woordniveau
Protocol Leesproblemen en Dyslexie toetskalender voor groep 7 expertisecentrum nederlands 7 algemene toelichting Momenteel werkt het Expertisecentrum Nederlands aan een herziening van de Protocollen Leesproblemen
Nadere informatieKo observatielijst/ Kern(tussen)doelen TULE SLO Van November 2006
1 Ko observatielijst/ Kern(tussen)doelen TULE SLO Van November 2006 Mondeling onderwijs Kerndoel 1 Kerndoel 2 Kerndoel 3 Schriftelijk onderwijs Kerndoel 4 Bijlage kerndoel 4 leestechniek Kerndoel 5 Kerndoel
Nadere informatieWorkshop Dyslexie. Opbouw. Dyslexie- wat is dyslexie en hoe signaleer je het? Protocol Leesproblemen en Dyslexie. Toeleiding naar vergoede zorg.
Workshop Dyslexie Nina Willemse nwillemse@hetabc.nl Opbouw Dyslexie- wat is dyslexie en hoe signaleer je het? Protocol Leesproblemen en Dyslexie. Toeleiding naar vergoede zorg. Zorg op niveau 3; leestechnieken
Nadere informatieProtocol Leesproblemen en dyslexie
www.pcpokrimpenerwaard.nl Protocol Leesproblemen en dyslexie Geloof in onderwijs DE ARK - DE WEGWIJZER - ICHTHUSSCHOOL - DE RANK - KON. JULIANASCHOOL - KON. WILHELMINASCHOOL - EBEN-HAËZER - DE BRON Inhoudsopgave
Nadere informatieTussendoelen Taal: Spraak- Taalontwikkeling
Tussendoelen Taal: Spraak- Taalontwikkeling 0 1;6 2 2;6 3 3,6 4 4;6 1. Praat in één-woordzinnen ( bal? betekent bijvoorbeeld: ik wil de bal hebben). 2. Kent de betekenis van ongeveer 70 3. Kan woorden
Nadere informatiedyslexie en dyslexiebeleid
Inleiding Dit document is specifiek geschreven voor de Bloemcampschool. Het sluit aan bij de landelijke protocollen die er op het gebied van leesproblemen en dyslexie zijn. Daarnaast sluit het aan bij
Nadere informatiedoen dat 3 het dyslexieprotocol
doen dat 3 het dyslexieprotocol Het dyslexieprotocol juni 2008 Vooraf De scholen van de Stichting Peelraam hebben in het schooljaar 2007-2008 gezamenlijk een dyslexieprotocol ontwikkeld. Dit protocol is
Nadere informatieInformatie. Heterogene kleutergroep -de kinderen leren van elkaar -de kinderen helpen elkaar en oudsten kunnen dit voordoen.
Welkom in groep 2 Informatie Heterogene kleutergroep -de kinderen leren van elkaar -de kinderen helpen elkaar en oudsten kunnen dit voordoen. Hulpjes - iedere dag 2 nieuwe kinderen - dagritmekaarten, kalender,
Nadere informatie7. DYSLEXIE. Hoe voelt dyslexie aan?
7. DYSLEXIE Hoe voelt dyslexie aan? Testje voorlezen (klassikaal lezen is geen goed idee, tenzij het koorlezen is). Voor de persoon met dyslexie: genant, frustratie, gokken of raden, opgeven, niet begrijpen
Nadere informatieEffectief aanvankelijk leesonderwijs
Effectief aanvankelijk leesonderwijs Mirjam.Snel@hu.nl @Leesonderwijs www.goedleesonderwijs.nl Inhoud: Technisch lezen in groep 3 Effectief aanvankelijk leesonderwijs Differentiatie Stel jezelf vragen
Nadere informatieDyslexieprotocol Oranje Nassauschool
Dyslexieprotocol Oranje Nassauschool Protocol bij ernstige leesproblemen en dyslexie 1. Inleiding Het protocol Ernstige leesproblemen en dyslexie is onderdeel van ons zorgbeleid op de Oranje Nassauschool.
Nadere informatieProbleem bij: Komt tot uiting bij: Consequentie: Fonetische uitspraak (= een woord uitspreken zoals het klinkt)
DYSLEXIEPROTOCOL Dit dyslexieprotocol heeft als doel meer duidelijkheid te scheppen over wat (dyslectische)leerlingen kunnen verwachten van het dyslexiebeleid op De RSG Tromp Meesters. Dyslexie Het woord
Nadere informatieProtocol. Leesproblemen en. Dyslexie
Informatiemap Protocol Leesproblemen en Dyslexie Groep 1 4 SWV WSNS Salland 0 juni 2011 Inhoudsopgave blz. Voorwoord 2 Toelichting groep 1 en 2 regels en afspraken m.b.t. het dyslexieprotocol 3 Regels
Nadere informatieProtocol dyslexie Openbare Basisschool De Bouwsteen Inhoud
Protocol dyslexie Openbare Basisschool De Bouwsteen Inhoud 1) Dyslexie in het kort Problemen bij het lezen Problemen bij het spellen Problemen bij het schrijven Mogelijke gevolgen van dyslexie 2) Voorbereidend
Nadere informatieProtocol Leesproblemen en Dyslexie. RK Basisschool Het Molenven
RK Basisschool Het Molenven Versie 2 Opgesteld door: Karin van Reijsen en Nicole Wijkamp Besproken met team: oktober en december 2013, voorjaar 2014 Vastgesteld op: 11 juni 2014 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding
Nadere informatieP I K N L O H U p i k n l o h u. J A T B D Z W j a t b d z w. M V G S R F E m v g s r f e
P I K N L O H U p i k n l o h u J A T B D Z W j a t b d z w M V G S R F E m v g s r f e Interventienorm: eind groep 1 < 2 letters / januari groep 2 < 6 letters / eind groep 2 < 12 letters (< betekent minder
Nadere informatieRegistratieblad aanbod doelen SLO groep 1 en 2
Registratieblad aanbod doelen SLO groep 1 en 2 Mondelinge taalvaardigheid: aanbod doelen voor groep 1 en 2 verwerkt in de kleuterthema s Woordenschat en woordgebruik Th 1 2 3 4 5 6 totaal uitbreiden van
Nadere informatieAutomatisering van het lezen op woordniveau
Protocol Leesproblemen en Dyslexie toetskalender voor groep 8 expertisecentrum nederlands 8 algemene toelichting Momenteel werkt het Expertisecentrum Nederlands aan een herziening van de Protocollen Leesproblemen
Nadere informatieProtocol zwakke lezers en spellers
Mei 2016 Protocol zwakke lezers en spellers Bianca Bos en Marry Grasman Inhoudsopgave Inleiding... 2 Hoofdstuk 1: Doel van het protocol... 3 1.1. Vroegtijdige onderkenning en aanpak van leesproblemen...
Nadere informatieKlankletteractiviteiten
Klankletteractiviteiten Workshop op 22 februari 2012 Willeke Beuker Ine van Schijndel-Boel Programma Ontvangst met koffie en thee Warming-up Opdracht: Wat doe ik al? Beginnende geletterdheid De verschillende
Nadere informatieDyslexie protocol de Werkschuit
Dyslexie protocol de Werkschuit Doel van het protocol Het protocol beoogt dat leerlingen in de groepen 1 t/m 8 de basisprincipes en basisvaardigheden van lezen en spellen onder de knie krijgen. Dat wil
Nadere informatieProtocol dyslexie Vechtstede College 1-5-2013. A. Verhulst Remedial Teacher
Protocol dyslexie Vechtstede College 1-5-2013 A. Verhulst Remedial Teacher INHOUDSOPGAVE Wat is dyslexie 3 Begeleiding van leerlingen met dyslexie 3 Faciliteiten voor leerlingen met dyslexie 4 Afspraken
Nadere informatieSignalering van lees- en spellingproblemen in het speciaal (basis) onderwijs. Judith Vloedgraven, Cito 3 april 2013
Signalering van lees- en spellingproblemen in het speciaal (basis) onderwijs Judith Vloedgraven, Cito 3 april 2013 Actualiteit Inleiding Actualiteit doorverwijzing naar zorg Vanaf 2009 kosten vergoed door
Nadere informatieDyslexie & meertaligheid. Danielle van der Werf Onderwijsadviseur & GZ-psycholoog
Dyslexie & meertaligheid Danielle van der Werf Onderwijsadviseur & GZ-psycholoog Doel Herkennen van signalen van dyslexie bij kinderen met Nederlands als tweede taal. Het kunnen onderzoeken of leerproblemen
Nadere informatieOnderwijs op Lariks - Dyslexie. M. Hurenkamp, RT-er L.A. Smit, orthopedagoog
Onderwijs op Lariks - Dyslexie M. Hurenkamp, RT-er L.A. Smit, orthopedagoog Definitie dyslexie Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat
Nadere informatieLeeskastje Mama kwijt
Leeskastje Mama kwijt Inhoud leeskastje Mama kwijt 1: Boekoriëntatie La 2: Verhaalbegrip La 3: Functies van geschreven taal Grote Uil Kleine Uil Groot nest Eventueel andere dieren uit het verhaal Afbeeldingen
Nadere informatiePROTOCOL DYSLEXIE ANNIE M.G. SCHMIDTSCHOOL, DEN HAAG. 1.Inleiding
PROTOCOL DYSLEXIE ANNIE M.G. SCHMIDTSCHOOL, DEN HAAG 1.Inleiding In dit protocol wordt beschreven hoe op de Annie M.G. Schmidtschool wordt gewerkt aan het voorkomen, onderkennen en aanpakken van lees-
Nadere informatieStappenplan Dyslexietraject
Stappenplan Dyslexietraject Een leerling komt in aanmerking voor dyslexie-onderzoek wanneer: Criterium van de achterstand: er sprake is van een significante achterstand op het gebied van lezen en/of spelling
Nadere informatieVragenlijst leergeschiedenis lees- en spellingvaardigheid bestemd voor school / groepsleerkracht en interne leerlingenbegeleider
Vragenlijst leergeschiedenis lees- en spellingvaardigheid bestemd voor school / groepsleerkracht en interne leerlingenbegeleider Gegevens leerling Naam kind Geboortedatum O jongen O meisje Groep Groepsverloop
Nadere informatieSchooljaar 2013/2014 KBS DE ZONNEWENDE PROTOCOL DYSLEXIE. Caroline Wenum
Schooljaar 2013/2014 KBS DE ZONNEWENDE PROTOCOL DYSLEXIE Caroline Wenum Inhoudsopgave 1. Theorie... 2 1.1 Wat is dyslexie... 2 1.2 Stadia van geletterdheid... 2 1.3 risicofactoren... 3 1. 4 Aanpak mogelijke
Nadere informatie