Raadsbijlage Voorstel tot het verkrijgen van een bewindvoerderschap

Transcriptie

1 gemeente Eindhoven Dienst Werk, Zorg en Inkomen Raadsbijlage nummer xo8 Inboeknummer oxtooogso Beslisdatum Blkw S juni aoox Dossiernummer xas.6os Raadsbijlage Voorstel tot het verkrijgen van een bewindvoerderschap ingevolge de Wet Schuldsanering Natuurlij ke Personen 1 Inleiding Sedert medio 1999 is in Eindhoven sprake van integrale schuldhulpverlening. Deze schuldhulpverlening kenmerkt zich door een samenwerking tussen de dienst Werk, Zorg en inkomen, de Stadsbank en het Maatschappelijk Werk Eindhoven (MWE). Deze organisaties werken samen binnen een centraal meldpunt: het Stedelijk Steunpunt Schuldhul p Eindhoven. Uit de evaluatie die eind 2000 aan u is aangeboden is gebleken dat de integrale schuldhulpverlening in een behoefte voorziet en goede resultaten heeft opgeleverd. Uit de evaluatie is ook gebleken dat het sluitstuk van de schuldhulpverlening: het wettelijke schuldsaneringtraject ingevolgde de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen (WSNP), ontbreekt. 2 Probleemstelling Naar aanleiding van de evaluatie van de integrale schuldhulpverlening heeft u het college de opdracht gegeven u een voorstel aan te bieden over de mogelijkheden tot het verkrijgen van een bewindvoerderschap ingevolge de WSNP. 3 Maatschappelijke effecten en het meetpunt voor succes Bij de invoering van de WSNP (1 december 1998) heeft de gemeente Eindhoven besloten geen bewindvoerderschap aan te gaan, omdat teveel onduidelijkheid bestond over de financiele en organisatorische gevolgen. Dit betekent dat Eindhovenaren op wie de WSNP van toepassing wordt verklaard op andere, vaak buiten Eindhoven gevestigde, bewindvoerders zijn aangewezen. Het aangaan van een bewindvoerderschap betekent dat Eindhovenaren binnen hun eigen woonplaats een bewindvoerder aangewezen krijgen en niet, zoals nu vaak gebeurt, zijn aangewezen op de Kredietbank Midden-Langstaat (Waalwijk). Door het bewindvoerderschap binnen het Stedelijk Steunpunt te vestigen kan optimaal gebruik worden gemaakt van de daar reeds verkregen gegevens, zodat informatiestromen kort zijn en schuldenaren minder vaak dezelfde informatie moeten verstrekken. Door het uitspreken van een wettelijke schuldsanering krijgt de schuldenaar na drie jaar een schone lei. Dit betekent dat er een sterke prikkel tot uitstroom gaat ontstaan.

2 Raadsbijlage nummer rog Zolang nog sprake is van schulden is de prikkel tot uitstroom minimaal, omdat op het loon beslag wordt gelegd, zodat men per saldo niets meer ontvangt dan iemand in de bijstand. Het meetpunt van succes is het aantal toegewezen (Eindhovense) zaken dat de bewindvoerder door de rechter krijgt toegewezen. Daarnaast is het aantal malen dat de rechter een schone lei uitspreekt een belangrijk meetpunt voor succes. Hieruit blijkt immers het succes van de bewindvoering. 4 Wijze van aanpak/oplossingsrichting 4.1 Het bewindvoerderschap WSNP. De Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen heeft tot doel het aantal faillissementen van natuurlijke personen te verminderen. De regeling biedt mensen met schulden in uitzichtloze situaties kans op een nieuwe start. Lukt het niet een minnelijk akkoord te sluiten dan maakt de WSNP alsnog een sanering van schulden mogelijk. De schuldenaar kan bij de rechtbank een verzoek indienen om toepassing van de wettelijke schuldsanering. Zodra de rechtbank dit verzoek honoreert, benoemt zij een bewindvoerder. De bewindvoerder heeft een aantal wettelijke taken, maar kan daarnaast ook andere belangrijke werkzaamheden verrichten om de financiele problemen structureel op te lossen. In het begin van de schuldsanering spitst de wettelijke taak van de bewindvoerder zich toe op onderzoek naar de informatie die de schuldenaar heeft aangeleverd en de inhoud van de boedel. Verder zorgt hij voor publicatie van de schuldsanering en bereidt hij een verificatievergadering voor. Daar beslist de rechtbank welke schulden daadwerkelijk in aanmerking komen voor aflossing. Op basis van de beschikbare informatie stelt de bewindvoerder een saneringsplan op. Nadat de rechtbank het plan heeft vastgesteld, voert de bewindvoerder het uit. Hij liquideert eventuele boedelzaken, ziet erop toe dat de schuldenaar alle betalingen verricht en blijft onderzoek verrichten naar de situatie van de schuldenaar. De bewindvoerder voert desgewenst overleg met schuldeisers en de schuldenaar en brengt voortgangsrapportages uit aan de rechtbank. Aan het einde van de rit brengt de bewindvoerder een eindverslag uit. Op basis daarvan beslist de rechtbank of de regeling wordt beeindigt en de schone lei wordt uitgesproken. Het opgespaarde bedrag wordt uitgedeeld aan de erkende schuldeisers. De rechtbank beeindigd de regeling tussentijds als bijvoorbeeld uit het onderzoek van de bewindvoerder (postblokkade) blijkt dat de schuldenaar onjuiste informatie heeft aangeleverd of deze zich niet aan het saneringsplan houdt. 4.2 Meerwaarde bewindvoerderschap. Naast bovenstaande technische taken, kan de bewindvoerder ook andere activiteiten ontplooien. Een sanering van schulden lost weliswaar een acuut probleem op, maar

3 Raadsbijlage nummer xo8 niet de oorzaken ervan. Die liggen vaak bij andere factoren, zoals gezondheid, werkloosheid, de hoogte van de vaste lasten, psychosociale problemen of een verkeerd bestedingspatroon. In de meeste gevallen gaat het om een combinatie van factoren. Voor het oplossen van deze problemen kan de bewindvoerder een beroep doen op het bestaande aanbod van hulpverleners. Deze werken vaak samen om een integrale aanpak van de problemen te bereiken. Het behoeft nauwelijks betoog dat het opheffen van de oorzaken bij problematische schulden een belangrijke meerwaarde geeft aan de schuldsanering. Hoewel de immateriele aspecten van de schuldsanering niet als taak van de bewindvoerder in de wet zijn opgenomen, hebben wetgever en politiek er geen twijfel over laten bestaan dat in de wettelijke schuldsanering andere vormen van hulp wenselijk zijn. Een bewindvoerderschap binnen het Stedelijk Steunpunt moet dan ook, als laatste schakel binnen het schuldhulpverleningsproces, worden bezien. Voordeel van een bewindvoerderschap binnen het Stedelijk Steunpunt is dat de bewindvoerder naast de wettelijke instrumenten nog de beschikking heeft over de lokale instrumenten hetgeen ten goede kan komen ter voorkoming van recidive. 4.3 Juridische mogelijkheden. De juridische mogelijkheden voor een bewindvoerderschap binnen het Stedelijk Steunpunt zijn onderzocht. Hierover is overleg geweest met de Raad voor de Rechtsbijstand in Den Bosch (landelijk coordinatiepunt WSNP). Deze Raad toetst of organisaties voldoen aan de criteria om voor een bewindvoerderschap in aanmerking te komen. Conclusies uit deze contacten: Bewindvoerderschap in Eindhoven is zeer gewenst vanwege het groot aantal Eindhovenaren dat aan bewindvoerders buiten Eindhoven moet worden toebedeeld; Stedelijk Steunpunt voldoet aan criteria voor verkrijgen van bewindvoerderschap. 4.4 Opleiding. De verplichte opleiding tot bewindvoerder wordt tweemaal per jaar verzorgd. In januari en november. Gezien de grote behoefte zijn door de Raad voor de Rechtsbijstand twee medewerkers van het Stedelijk Steunpunt versneld toegelaten tot de opleiding die in januari 2001 is gestart. Deze opleiding is kosteloos. Vanuit de dienst Werk, Zorg en Inkomen is duidelijk aangegeven dat het aanvragen van een bewindvoerderschap eerst politieke besluitvorming vereist. In het kader van een voortvarende aanpak en gezien het feit dat aan de opleiding geen verdere verplichtingen zijn verbonden, is besloten toch te starten met de opleiding. Intussen hebben de betreffende medewerkers met succes de opleiding doorlopen en zijn in afwachting van hun beediging door de rechtbank als bewindvoerders.

4 Raadabijiage nummer xo8 4.5 Organisatorischeinbedding. Gezien de wettelijke taken en de eerder beschreven meerwaarde van een bewindvoerderschap, is inbedding binnen het Stedelijk Steunpunt een gewenste laatste schakel binnen de schuldhulpverlening. In dit kader is de vraag aan de orde geweest of een bewindvoerder binnen het Stedelijk Steunpunt Eindhovense zaken toebedeeld zou kunnen krijgen. De WSNP vereist immers een organisatie die het beleid van de WSNP zonder inmenging van een moederorganisatie (in dit geval de gemeente) kan ontwikkelen en uitvoeren. In dit kader heeft overleg plaatsgevonden met de rechtbank in Den Bosch. Na uitleg over de organisatiestructuur van het Stedelijk Steunpunt (gelieerd aan de dienst Werk, Zorg en Inkomen) heeft de gerechtssecretaris schriftelijk te kennen gegeven dat een bewindvoerder binnen het Stedelijk Steunpunt onder bepaalde voorwaarden zaken toegewezen kan krijgen waar schulden aan de dienst Werk, Zorg en Inkomen en de Stadsbank onderdeel uitmaken van het totale schuldenpakket. 5 Financiele gevolgen en risico s Het aanvaarden van een bewindvoerderschap betekent een nieuw product en een nieuwe taak binnen de dienst Werk, Zorg en Inkomen. Uitbreiding van middelen is daarom nodig. Op basis van de gestelde eisen aan een bewindvoerderschap en de continuiteit van de werkzaamheden moeten bij de start minimaal twee bewindvoerders en een administratieve kracht worden ingezet. De opgeleide medewerkers betreffen totaal 1,3 formatieplaats. Gezien de taken en de kwaliteitseisen van bewindvoerders wordt uitgegaan van functieniveau 10. Voor de administratieve werkzaamheden wordt functieniveau 6 minimaal noodzakelijk geacht. 5.1 Structurele personele kosteninclusief werkplekkosten. Gestart kan worden met de huidige twee opgeleide medewerkers (1,3 formatieplaats). De daarmee gepaard gaande kosten betreffen: 1,3 formatieplaats schaal10 : f ,ÃćâĆňâĂİ ( ,44) 1 formatieplaats schaal 6 : f ÃćâĆňâĂİ ,ÃćâĆňâĂİ ( ,75) Gemiddelde opbrengst aan WSNP-subsidies en salarissen: f ,ÃćâĆňâĂİ ( ,45) per jaar. Het structurele tekort bedraagt gemiddeld f ,ÃćâĆňâĂİ (C ,30) per jaar. De berekening van de opbrengsten aan de hand van het aantal zaken dat jaarlijks behandeld kan worden, is gespecificeerd op een bijlage welke voor u ter inzage ligt. Wij stellen u voor de structurele kosten primair te dekken uit de opbrengsten aan WSNP-subsidies en salarissen. Omdat het kosten betreft die verbonden zijn met de integrale schuldhulpverlening, stellen wij u voor het structurele tekort te dekken uit de middelen voor het armoedebeleid (stelpost bijzondere bijstand).

5 Raadsbijlage nummer rog & ++ Verdere uitbreiding. Ervaringen met de WSNP leren dat de vraag naar schuldsaneringverzoeken snel kan toenemen. Om snel en adequaat te kunnen handelen wordt op voorhand al rekening gehouden met een mogelijke doorgroei naar twee formatieplaatsen bewindvoerders. De structurele kosten bedragen dan: f ,ÃćâĆňâĂİ ( ,44). De gemiddelde opbrengsten per jaar: f ,ÃćâĆňâĂİ ( ,86). Het gemiddelde structurele tekort loopt dan iets terug naar gemiddeld f ,ÃćâĆňâĂİ ( ,58) per jaar. Wij stellen u voor om de bewindvoerdercapaciteit op te mogen voeren tot twee formatieplaatsen en de structurele tekorten op een zelfde wijze te financieren. Te zijner tijd wordt dan volstaan met een aan u voor te leggen begrotingswijzig ing met toelichting. 5.2 Incidentele kosten. De incidentele kosten voor de inrichting van een bewindvoerderkantoor binnen het Stedelijk Steunpunt (briefpapier, telefoon, fax, pc s, meubelen enzovoorts) worden ingeschat op f ,ÃćâĆňâĂİ ( ,01). Voor deze kosten is een project in het kader van Eindhoven Impuls ingediend (Sociale pijler/domein kwetsbare groepen). 6 Overige gevolgen van de aanpak De nieuwe bewindvoerderstaak moet binnen het Stedelijk Steunpunt worden geymplementeerd. Hiervoor wordt een implementatieplan opgesteld. Gezien de benodigde voorbereidingen en de komende vakantie lijkt een start vanaf uiterlijk 1oktober 2001 haalbaar. 7 Resultaten van overleg / inspraak De aanvraag voor een bewindvoerderschap is besproken met de andere participanten binnen het Stedelijk Steunpunt. Voor juridische en organisatorische aspecten heeft overleg plaatsgevonden met de Raad voor de Rechtsbijstand en de Arrondissementrechtbank beiden in Den Bosch. Dit voorstel hebben wij ter advisering voorgelegd aan de Clientenraad van de dienst Werk, Zorg en Inkomen en het Samenwerkingsverband Minima Eindhoven. Hun adviezen liggen voor u ter inzage. 8 Communicatie Gezien het karakter van het bewindvoerderschap kan externe communicatie beperkt blijven tot belanghebbenden. Een bewindvoerder wordt immers aangewezen door de rechtbank. Als zodanig krijgen zowel schuldenaar als schuldeisers van rechtswege met de bewindvoerder te maken. Binnen de gemeente zal de aanwezigheid van een bewindvoerderschap uitvoeriger gecommuniceerd moeten worden.

6 Raadsbijlage nummer xoa 9 Advisering raadscommissie(s) De commissie voor sociale en economische zaken hebben wij over dit voorstel gehoord. De meerderheid van de commissie gaat akkoord met het voorstel. Een minderheid behoudt haar stem voor. Haar positief advies ligt voor u ter inzage. Een ontwerpbesluit bieden wij u hierbij ter vaststelling aan. Burgemeester en wethouders van Eindhoven, R. Welschen, burgemeester. S. Broersma, loco-secretaris.

7 Raadsbijlage nummer rog Besluit De raad van de gemeente Eindhoven; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders van 5 juni 2001, nr. 108; gelet op het advies van de commissie voor sociale en economische zaken; besluit: 1 in te stemmen met het aangaan van een bewindvoerderschap ingevolge de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen (WSNP) binnen het Stedelijk Steunpunt Schuldhulp Eindhoven; 2 a ten behoeve van het nieuwe product bewindvoering de formatie van de dienst Werk, Zorg en Inkomen met ingang van 1 juli 2001 structureel uit te breiden met 1,3 formatieplaats bewindvoeder en 1 formatieplaats administratieve ondersteuning; b de structurele kosten ad f ,ÃćâĆňâĂİ ( ,75) per jaar te dekken uit de opbrengsten uit WSNP-subsidies en salarissen ad gemiddeld f ,ÃćâĆňâĂİ ( ,45) per jaar en het restant ad gemiddeld f ,ÃćâĆňâĂİ ( ,30) per jaar te dekken uit de uitgavenstelpost bijzondere bijstand van de dienst Werk, Zorg en Inkomen; c de begrotingswijziging dienovereenkomstig vast te stellen; 3 a in te stemmen met een mogelijke verdere formatie-uitbreiding met 0,7 formatieplaats naar twee formatieplaatsen bewindvoeders; b het college van burgemeester en wethouders opdracht te geven om indien deze verdere uitbreiding aan de orde is de raad een begrotingswijziging met toelichting aan te bieden. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van18 juni N. van der Spek, voorzitter. C. T etteroo, secretaris. D def