SENIOR INSPECTEURS MHC DIRECTIE MAJOR HAZARD CONTROL

Transcriptie

1 SENIOR INSPECTEURS MHC DIRECTIE MAJOR HAZARD CONTROL Toelichting op het Atex risico handhavingsmodel Ten behoeve van project tankopslag DOEL: Atex risico handhavingsmodel INGEBRACHT DOOR: René van Dort Peter Klein Otto Wientjes Inhoud 1. Inleiding 2. Doel 3. Definities 4. Risico handhavingsmodel tot Voorbeelden van inspectiebevindingen, bijlage1 Werkdocument 6 november 2012

2 1. Inleiding Dit handhavingsmodel is toe te passen voor zones 2, 1 en 0 en voor zones 22, 21 en 22. Daar waar in dit model de zones 2, 1 en 0 genoemd worden kunnen ook de equivalente zones 22, 21 en 20 gelezen worden. In dit document wordt een relatie gelegd tussen de inzet van een bepaalde handhavingstool in relatie tot het explosierisico. Bijvoorbeeld: in een zone 0 gebied is vaak of zelfs continue een explosieve atmosfeer aanwezig. De kansen op explosies zijn, als het goed is, in gelijke verhouding door maatregelen zeer klein gemaakt. Voor alle zones geldt: Als de maatregelen onvoldoende zijn is handhaving een noodzaak. 2. Doel Vastleggen van het Atex risico handhavings model en de toelichting erop. 3. Definities In onderstaand model worden de volgende termen gebruikt: Zone 0, 1, en 2 en normaal bedrijf, storingscondities en zeldzame storingen. Zone 2, Zone 1en Zone 0 wordt bekend verondersteld. Anders wordt hierbij verwezen naar de NPR 7910 deel 1. De nadere uitwerking (definities) van de begrippen ontstekingsbronnen onder normaal bedrijf, storingscondities en bij zeldzame storingen is te vinden in NEN-EN versie van 2009 op pagina 10 en 11. Voorbeelden zijn ook in deze norm te vinden in bijlage C. 4. Risico handhavingsmodel Het risico-handhavingsmodel houdt rekening met twee situaties: Situatie 1 Er is een kans op een explosieve atmosfeer en er is een ontstekingsbron en de ontstekingsbron is actief en niet afgeschermd. Voorbeelden: Er wordt met een slijptol gewerkt in een zone 1 of 2 zonder dat er enige maatregelen zijn getroffen. In een zone 1 wordt een pomp aangetroffen waarvan de lagers heet zijn geworden. Handhavings model: Potentiele ontstekingsbron (opmerking 1) Kans op explosieve atmosfeer Ontstekingsbron actief zonder maatregelen, LOD's. (opmerking 2) Zone 2 Rood (stillegging) Zone 1 Rood (stillegging) Zone 0 Rood (stillegging)

3 Situatie 2 Er is kans op een explosieve atmosfeer en er is een niet actieve ontstekingsbron en deze is onvoldoende afgeschermd. Dit kan blijken uit het ontbreken van een certificaat of doordat het certificaat niet passend is bij die zone (b.v. een apparaat gecertificeerd voor zone 2 geplaatst in een zone 1). Opmerking bij onderstaand model: Elektrische ontstekingsbronnen dienen voorzien te zijn van een certificaat Certificatie van mechanische ontstekingsbronnen is sinds 1 juni Geschiktheid van niet elektrische ontstekingsbronnen (waaronder mechanische) van voor 1 juni 2006 moet blijken uit de Ignition Hazard Assessment (IHA). In de IHA heeft het bedrijf namelijk bepaald of de ontstekingsbron actief kan worden bij normaal bedrijf, bij storingscondities of bij zeldzame storingscondities. Net zoals bij gecertificeerde apparatuur zal ook een niet elektrische ontstekingsbron zonder certificaat (van voor 1 juni 2006) moeten passen bij de zone. Handhavings model: Potentiele ontstekingsbron Niet EX geschikt Gecertificeerd voor zone 2 gecertificeerd voor zone 1 Kans op explosieve atmosfeer Kan actief worden bij normaal bedrijf Kan actief worden bij storingscondities Kan actief worden bij zeldzame storingscondities Zone 2 geel (eis) groen groen Zone 1 Oranje (LODw) geel (eis) groen Zone 0 Rood (stillegging) Rood (stillegging) geel (eis) 5. Voorbeelden van inspectiebevindingen Om bovenstaand model toe te lichten en bruikbaar te maken voor de inspectiepraktijk zijn in bijlage 1 7 inspectiebevindingen beschreven. Het gaat om de volgende situaties: Groep A Afgasbehandelsystemen (DVI s). a. Ventilator is niet geschikt voor zone 0 b. voor statische ontlading c. Tempratuur transmitter detonatie-arrestor niet in ESD. Groep B Tanks en drainputten a. Staartpomp in zone 0 drainput b. FeS 2 gevaar niet onderkend c. Aarding internal floater d. Flame detector onder de dome verkeerd geclassificeerd De betreffende scenario s (in dit geval inspectiebevindingen) zijn uitgewerkt in de bijlage van dit kennisdocument. Onderaan elk scenario is de risico- ranking gegeven. Is de ranking bepaald dan volgt het handhavingsmiddel daaruit op basis van dit document bij paragraaf.

4 Bijlage 1 Inspectiebevinding Groep A Revisiedatum: Tankenpark Insluitsysteem: Dampverwerkingsinstallatie DVI 1 Inspectie bevinding Ventilator is niet geschikt voor zone 0 De header van de DVI is geclassificeerd als zone 0. Echter de ventilator is geschikt voor zone 1. Kans op inwendige explosie is aanwezig. inwendige explosie ventilator is geplaatst op de battery limits van de verbanderunit lijke stof 20 verschillende soorten gevaarlijke stoffen. Naar schatting is daarvan 50 % K1. Afhankelijk van verladingen en ademen van de tanks. Laadsnelheden op twee barges tegelijk van circa 300 m3 per uur is mogelijk. Schatting maximaal 1000 m3 per uur. - Type: Inwendige explosie met als gevolg scherfwerking - Effect afstand (m): 20 meter Ventilator is geschikt voor Atex zone 1 Type plaatje aanwezig Declaration of conformity aanwezig Ventilator is, volgens fabrikant in explosieve atmosferen veilig bij normaal bedrijf en tijdens storingencondities. Detonatie arrestors voor en achter de zone 1 ventilator MRT inrichtingen aangesloten op de ESD voorziening van deze DVI (MRT = Meet en Regel Techniek. Dus een instrumentele beveiliging) Kans op inwendige explosie is niet groot. Deze treedt alleen op bij zeldzame storingen als dubbelfouten. Volgens het risicomodel is een eis hiervoor geschikt. De eis moet er toe leiden dat de ventilator geschikt gemaakt wordt voor zone 0 of dat een zone 0 ventilator wordt geplaatst.

5 Revisiedatum: Tankenpark Insluitsysteem: Dampverwerkingsinstallatie DVI 1 Inspectie bevinding voor statische ontlading: De DVI is inwendig geheel geclassificeerd als zone 0 (interne Atex). Het betreft stoffen als benzeen en andere aromaten. Het bedrijf kan geen rapport overleggen waaruit blijkt dat de aarding en doorverbindingen van deze installatie voor start-up zijn gemeten en getoetst aan de norm. Op een groot aantal plaatsen in de DVI zij n appendages aangebracht waaronder hand - en automatische afsluiters en meerdere detonatie arrestors. Inwendige explosie door statische ontlading. Benzeen is zeer gevoelig voor oplading en kan snel vloeistofdruppeltjes geven. Gehele piping lijke stof Benzeen en aromaten onbekend - Type: Inwendige explosie met als gevolg scherfwerking - Effect afstand (m): 20 meter ESD op basis van temperatuur P&ID nihil transmiiters. Knock out vaten voor druppels P&ID Beperkt de druppels Header ligt op afschot naar KO vaten P&ID Beperkt de druppels Doorlussen van appendages Bepaling van de veilige dampsnelheden in de DVI leidingen. De interne Atex is van toepassing. Onder normale condities geen statische ontlading in verband met KO vaten en afschot. Onder storingscondities is statische oplading door bedrijf niet uitgesloten. Handhaving: Stilleggen. Revisiedatum: Tankenpark Insluitsysteem: Dampverwerkingsinstallatie DVI 3

6 Inspectie bevinding Tempratuur transmitter detonatie-arrestor niet in ESD. De header van DVI 3 is geclassificeerd als zone 0. Op 11 plaatsen is een detonatie-arrestor aangebracht. Deze beschermt o.a. de 5 opslagtanks. De detonatie-arrestor zijn voor de vlamkerende roosters voorzien van een tempratuur transmitter. Deze geven enkel een alarm in de MCR. Geen switch functie is voorzien. Bij alarm moet de operator de installatie uitschakelen. Dat kan met een druk op de knop in MCR. Dit staat tevens beschreven in de Nederlands talige bedieningsvoorschrift aanwezig in een map in de MCR kast. De declaration of conformity van de fabrikant van de detonatie arrestor geeft aan dat zijn apparaat een duurbrand kan weerstaan van 5 minuten. Te late reactie van de operator. Vlak voor de 5 tanks lijke stof methanol Maximaal 500 m3 per uur - Type: tankexplosie - Effect afstand (m): 500 meter Aangetroffen Lines Of Defence. Detonatie arrestors P&ID / veldinspectie Ongeveer 5 minuten bij een duurbrand TA P&ID / veldinspectie Alarm, waarschuwing Instructies waarneming beperk Niet aangetroffen Lines of Defences Automatische shut down DVI bij aanspreken temperatuur sensor voor het vlamkerend rooster in de detonatie arrestors van de opslagtanks. Bij normaal bedrijf en onder storingscondities is geen brand te verwachten. Detonatie-arrestors worden geïnstalleerd voor optreden van zeldzame gebeurtenissen. De LOD (operator ingrijpen bij alarm) voor storingcondities is gedefinieerd en aanwezig maar en zijn ernstige twijfels aan het tijdig ingrijpen. Gebruikelijk is een actietermijnruimte van 15 minuten. Dus de zeldzame storing is niet met een geschikte maatregel afgedekt. Stel een eis.

7 Groep B Revisiedatum: Insluitsysteem: Tankenpark Drainvat drainput Steiger 1 Inspectie bevinding Staartpomp in zone 0 drainput De laadarmen van de steiger worden na gebruik afgelaten via een leidingensysteem naar een drainvat. Dit vat bevindt zich onder de steiger. Het betreft K1 producten. Lekvloeistoffen van de steiger koppelpunten en regenwater van het steigerdek worden ook afgevoerd naar deze put. De put is voorzien van een staartpomp met lange as (meer dan 1 meter). De elektromotor van deze pomp bevind zich op het steigerdek = zone 2. Het pompgedeelte + twee lagers bevinden zich in de put = zone 0. De in de put aanwezige vloeistof wordt met een levelcontroler, aan en uit systeem, periodiek leeggepompt. Smering van het lager is via een smeerpotje dat gevuld wordt als het iemand opvalt dat deze leeg is. De onderhoudsdienst heeft lager programma s. Explosiegevaar als pomp of lager warm wordt. Steiger lijke stof K1 stoffen als drijflaag 1 3 m3 - Type: Gas / damp explosie - Effect afstand (m): 5 meter Levelcontroler P&ID Geen drooglopende pomp bij normaal bedrijf Pomp en aslagers welke voldoen aan categorie 1 Atex 95. Levelbeveiling welke voorkomt dat de pomp droogloopt en welke ervoor zorgt dat deze altijd onder vloeistof blijft staan. Geen LOD s aangetroffen voor lager conditie en smering behalve visuele, incidentele checks Pomp is volgens certificaat geschikt voor zone 2

8 Op basis van pomp Onder normaal bedrijf zijn geen actieve ontstekingsbronnen te verwachten. Warm lopen van een pomp kan hier wel onder storingscondities (enkel falen van levelcontroler). Dus stilleggen arbeidsmiddel (pomp) op basis van model. Op basis van lagers Falen van een lager bij voldoende onderhoud is onder storingscondities onwaarschijnlijk maar is wel bij zeldzame storingen aan de orde. Stel een eis voor borging van smering lager.

9 Groep B Revisiedatum: Vacuumunit Insluitsysteem: tussenopslagtank T12 Inspectie bevinding FeS 2 gevaar niet onderkend Op een raffinaderij wordt in een vacuümunit een naphta-achtig product afgelopen naar een opslagtank welke binnen de battery limits van de vacuümunit is geplaatst. Het product is H2S houdend. Leidingen zijn van koolstofstaal. De vorming van ijzersulfide is bij dergelijke processen bekend. FeS 2 kan gaan gloeien indien er vochtige lucht bijkomt. Daarom is de opslagtank geïnertiseerd. Tijdens de inspectie bleek de stikstofafsluiter te zijn dichtgezet. Niet bekend is waarom en hoe lang al. Door het leegpompen van de tank kan via de P/V klep vochtige lucht worden ingetrokken.. Kans op explosie is aanwezig. Geplaatst in de unit lijke stof naphta - Type: explosie - Effect afstand (m): 20 m N2 deken via drukregelaar P&ID Voorkomt inzuigen lucht (reduceer) Op N2 handafsluiter padlock aanbrengen. N 2 flow alarm / switch O2 meting damplaag tank Onder normaal bedrijf is geen luchtinzuigen mogelijk en is er geen sprake van een explosieve atmosfeer. Zodra de stikstofvoorziening wordt dichtgezet ontstaat een zone 0 dampruimte. Onder storingscondities is er dus explosiegevaar. Tank level bewegingen stilleggen, N2 handafsluiter voor reduceer laten padlocken. Dan is ook onder storingscondities geen explosie te verwachten maar nog wel onder zeldzame storingen. Dus vervolgens een eis stellen voor onderzoek naar procesmatige beveiligingen

10 Groep B Revisiedatum: Opslagtank met inwendig drijvend dak Insluitsysteem: opslagtank 301 Inspectie bevinding Aarding internal floater Een opslagtank is voorzien van een inwendig dak, een internal floater. De floater drijft op compartimenten en is uit segmenten opgebouwd. De tank is de afgelopen 10 jaar niet uit bedrijf geweest. De conditie van de internal floater is onbekend, evenmin is bekend of de aarding van dit dak op alle punten nog goed is. Wel is van vergelijkbare opslagtanks van dit bedrijf bekend dat de inwendige dak vak gescheurd is, gaten bevat en uit losse delen is gaan bestaan. Het product onder de tank is statisch oplaadbaar en een k1 vloeistof. Explosie door statische ontlading tankyard lijke stof K1 - Type: Tankexposie in bunt - Effect afstand (m): 500 m Aardingskabels op 2 punten naar dak Tank document Aarding- effectiviteit niet bekend Beperkingen laadsnelheden tot 4 meter vloeistofkolom procedure Geen gegevens over conditie inwendige floater tijdens de inspectie van 10 jaar geleden Onder normaal bedrijf geen explosie te verwachten, heftige bewegingen zijn niet waarschijnlijk. Onder storingscondities, bv het ongewenst leegblazen van een tankauto, in de opslagtank zijn heftige bewegingen mogelijk. Aarding is onzeker. Handhaving: Stilleggen.

11 Groep B Revisiedatum: Tankenpark Insluitsysteem: Dampruimte opslagtank 301 Dome tank Inspectie bevinding Flame detector onder de dome verkeerd geclassificeerd Een opslagtank is voorzien van een aluminium dome en een inwendig dak, een internal floater. Onder de dome hangt een flame detector met alarm in de MCR. De dampruimte is gezoneerd als zone 0 volgens tekening en zonerings-indelingsrapport. De flame detector kan niet visueel worden geïnspecteerd. Het certificaat toont aan dat het hier gaat om een intrinsiek veilig apparaat type cat 2 EEx d llc. Door het bedrijf wordt aangevoerd dat zij de ruimte hebben ingedeeld in zone 0 uit oogpunt van extra veilig maar dat zij ervan overtuigd zijn dat er geen explosieve atmosfeer aanwezig is omdat de internal floater zeer goed functioneert en omdat over de hele omtrek van de tank, vlak onder de dome een ontluchtingsopening is aangebracht die zorgt voor voldoende natuurlijke ventilatie, zeker op die hoogte. Explosiegevaar dampruimte lijke stof Ethanol damp - Type: explosie - Effect afstand (m): 500 m Atex cat 2 certificaat Geschikt voor zone 1 Apparaat kan een ontstekingsbron worden bij zeldzame storingen, dus een eis tot vervanging. Apparaat is toegestaan in zone 1, (groen). Zodra het bedrijf ertoe over gaat om de ruimte in te delen als zone 1 dan een onafhankelijk onderzoek eisen op juistheid van het zoneringsindelingsrapport.