1. Waarom hanteren wij een pestprotocol?

Transcriptie

1 Inhoudsopgave 1. Waarom hanteren wij een pestprotocol? 2. Uitgangspunten 3. Voorbeelden van pestgedrag 4. Rollen bij pesten 5. Maatregelen 6. De belangrijkste regels van het pestprotocol 7. Adviezen voor ouders

2 1. Waarom hanteren wij een pestprotocol? Basisschool de Paasberg wil haar kinderen een veilig pedagogisch klimaat bieden zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen. Het is belangrijk om een duidelijk en helder beleid te hebben waar alle betrokkenen op kunnen terugvallen in voorkomende gevallen. De leerkrachten van de Paasbergschool zorgen samen voor een veilig pedagogisch klimaat in de klas en op het schoolplein. In de meeste gevallen lukt dit door de ongeschreven regels aan te bieden en deze te onderhouden. Soms is het gewenst om duidelijke, specifieke afspraken met de kinderen te maken. De basisregel die wij hanteren is dat de kinderen met respect met elkaar dienen om te gaan. Ons pedagogisch uitgangspunt is dat alle kinderen met elkaar moeten leren omgaan. Dit leerproces verloopt meestal vanzelf goed, maar het kan ook voorkomen dat een kind in een enkel geval systematisch door andere kinderen wordt gepest. Een kind kan hierdoor zodanig in de knoop komen met zijn schoolomgeving, dat de ongeschreven regels van de leerkracht niet meer voldoende veiligheid bieden en daarmee de gewenste ontwikkeling onderbreken. In een dergelijk geval is het van groot belang dat de leerkracht onder ogen ziet, dat er een ernstig probleem in zijn of haar groep is. In een klimaat waarin het pesten gedoogd wordt, worden ook de pedagogische structuur en de veiligheid daarin ernstig aangetast. Voor de Paasbergschool is dat een niet te accepteren en ongewenste situatie. Dit protocol is een vastgelegde wijze waarop we het pestgedrag van kinderen in voorkomende gevallen benaderen. Het biedt alle betrokkenen duidelijkheid over de impact, ernst en ook specifieke aanpak van dit ongewenste gedrag.

3 2. Uitgangspunten Pestgedrag ervaren we als een probleem voor zowel het slachtoffer, de pester, de leerkrachten, de ouders, de kinderen en de zwijgende groep in de klas. De school heeft een inspanningsverplichting om pestgedrag te voorkomen en aan te pakken. Het team en de overblijfmedewerkers moeten tijdig zeer alert zijn op pestgedrag. Zij moeten er duidelijk stelling tegen nemen en tijdig actie ondernemen. Dit protocol wil alle betrokkenen duidelijke richtlijnen verschaffen om met allerlei vormen van pestgedrag om te gaan. Alle betrokkenen zijn gehouden aan het protocol. 3. Wat is pestgedrag? Plagen en pesten. Het verschil ertussen is niet altijd even duidelijk. Als de één de ander een duw geeft, kunnen daar twee oorzaken aan ten grondslag liggen. Het gaat om een onschuldig, prikkelend spelletje waarbij de partijen aan elkaar gewaagd zijn. In dit geval is er sprake van een pedagogische waarde. Door elkaar uit te dagen, leren kinderen om met allerlei conflicten om te gaan. Het plagen duurt kort, is vriendelijk van aard en de geplaagde kan zichzelf verdedigen. Of het gaat om een systematische bedreiging. De inzet van het pestgedrag is altijd macht door intimidatie waarbij sprake is van een ongelijke rolverdeling. Pesten komt steeds weer terug, is kwetsend bedoeld en kan zowel lichamelijk als psychisch van aard zijn. Het gepeste kind raakt wanhopig, gefrustreerd en moedeloos. Kortom: Plagen gebeurt op basis van gelijkwaardigheid en is incidenteel. Het heeft een pedagogische waarde. Pesten gebeurt vanuit overheersing, is systematisch en dwingt leerlingen in een bepaalde rol. Het belemmert zowel de pester als de gepeste leerling in zijn gezonde ontwikkeling. 3.1 Voorbeelden van pestgedrag Verbaal Vernederen Haal jij alleen de ballen maar uit de bosjes, je kunt niet goed genoeg voetballen om echt mee te doen. Schelden

4 Viespeuk, etterbak, mietje enz. Dreigen Als je dat doorvertelt, dan grijpen we je. Belachelijk maken, uitlachen bij lichaamskenmerken of bij een verkeerd antwoord in de klas. Kinderen een bijnaam geven op grond van door de kinderen als negatief ervaren kenmerken. (rooie, dikke, dunne, flapoor, centenbak enz). Gemene briefjes schrijven om een kind uit een groepje te isoleren of steun te zoeken om samen te kunnen spannen tegen een ander kind. Fysiek Trekken en duwen of zelfs spugen. Schoppen en laten struikelen. Krabben, bijten en haren trekken. Intimidatie Een kind achterna blijven lopen of een kind ergens opwachten. Iemand in de val laten lopen, de doorgang versperren of klem zetten tussen de fietsen. Dwingen om bezit dat niet van jou is af te geven. Een kind dwingen bepaalde handelingen te verrichten, bijvoorbeeld geld of snoep meenemen. Isolatie Steun zoeken bij andere kinderen dat het kind niet wordt uitgenodigd voor partijtjes en leuke dingetjes. Uitsluiten het kind mag niet meedoen met spelletjes, niet meelopen naar huis, niet komen op een verjaardag. Stelen of vernielen van bezittingen Afpakken van schoolspullen, kleding of speelgoed. Beschadigen en kapotmaken van spullen: boeken bekladden, schoppen tegen en gooien met een schooltas, banden van de fiets lek steken. Digitaal (zie bijlage 1) anoniem bedreigen anoniem roddelen compromitteren

5 4. Rollen bij pesten Bij pesten zien we verschillende rollen, de bekendste zijn de rollen van pester en gepeste. Minder bekend zijn de rollen die de omstanders innemen. Deze omstanders hebben vaak zonder dat zij het zich bewust zijn, invloed op het pesten. De Pester Is vaak onzeker en wil graag aardig en stoer gevonden worden. Denkt door te pesten dat iedereen hem/haar grappig vindt. De Gepeste Voelt zich vaak verdrietig en eenzaam. Durft vaak niets terug te doen of het te vertellen, is bang dan nog meer gepest te worden. De Meepester Doet mee met pesten, denkt dat hij/zij er dan bij hoort. Is bang om zelf gepest te worden. De Helper Neemt het op voor de gepeste. Vindt het niet goed dat er gepest wordt en is niet bang voor de pester. Helpt graag en is daarom vaak populair. De Stiekemerd Vindt het goed dat er gepest wordt, maar bemoeit zich er niet mee. Is bang om zelf gepest te worden. Roept anderen erbij om het pesten te steunen. De Buitenstaander Denkt dat er in de klas niet gepest wordt en het kan hem/haar ook niets schelen. Zolang hij/zij er zelf maar geen last van heeft. De Stille Bemoeit zich er niet mee. Vindt het pesten wel gemeen, maar durft niets te doen of te zeggen, is bang zelf gepest te worden.

6 5. Maatregelen De groepsleerkracht neemt de volgende preventieve maatregelen om pestgedrag te voorkomen: Bespreek aan het begin van het schooljaar met de leerlingen de afspraken en regels in de klas. Het onderling plagen en pesten wordt benoemd en besproken in alle groepen van de school. Als er aanleiding toe is, besteed dan nogmaals expliciet aandacht aan pestgedrag in een klassikaal gesprek. Spreek leerlingen aan op hun gedrag. Geef de leerlingen mogelijkheden om (anoniem, bijvoorbeeld via een brievenbus ) pestgedrag te melden. Sta ook open voor meldingen van ouders. Laat merken dat de school pesten als een probleem ziet, en het niet accepteert. Laat merken dat jij als leerkracht serieus omgaat met pestgedrag. Werk aan een positieve sfeer in de groep Indien er systematisch pestgedrag wordt gesignaleerd wordt de volgende procedure in werking gesteld: 1. Een ieder draagt de verantwoording alle leerlingen in alle gevallen op ongewenst (pest) gedrag te wijzen en stelling te nemen tegen dit pestgedrag. Meld pestgedrag bij de verantwoordelijke groepsleerkracht of bij de vertrouwenspersonen in de school. In elke groep wordt aandacht besteed aan het omgaan met elkaar en worden de groepsregels om pesten te voorkomen samen gemaakt met de kinderen en vastgesteld. 2. Als er sprake is van incidenteel pestgedrag binnen de groep dan wordt dat met de betrokken leerlingen besproken door de groepsleerkracht. Dit gesprek staat niet op zichzelf maar dient regelmatig te worden herhaald om controle te houden over het gedrag. Van deze gesprekken worden aantekeningen gemaakt in de groepsmap.

7 3. Indien er sprake is van herhaald pestgedrag worden de ouders van de pester samen met de pester door de groepsleerkracht op de hoogte gesteld van de ongewenste gebeurtenissen in een gesprek op school. Aan het eind van dit oudergesprek worden de afspraken met de pester uitdrukkelijk doorgesproken en vastgelegd in een verslag. De ouders en de intern begeleider krijgen een kopie van dit verslag. Ook de op te leggen sancties bij overtreding van de afspraken worden daarbij vermeld. Gedacht kan worden aan: een boek lezen over pesten; een klein cadeautje kopen voor het gepeste kind; een excuusbrief voor het slachtoffer schrijven; uitsluiting van met name de situaties die zich in het bijzonder lenen voor pestgedrag: buitenspelen, overblijven, bewegingsonderwijs en excursies. In het verslag wordt tevens een afspraak opgenomen voor een vervolggesprek met de ouders. De ouders van het gepeste kind worden uitgenodigd voor een gesprek om hen in te lichten over de gemaakte afspraken. 4. De directie en het team worden op de hoogte gesteld van het pestgedrag, zodat iedereen er alert op kan reageren. Als het probleem zich toch blijft herhalen meldt de leerkracht dit gedrag aan de directeur van de school. De leerkracht overhandigt de directeur een lijst met daarop de data van de gebeurtenissen, de data en inhoud van de gevoerde gesprekken en de vastgelegde afspraken zoals die gemaakt zijn om het pesten aan te pakken. 5. De directie roept de ouders van de pester op school voor een gesprek. Ook het kind kan in dit gesprek betrokken worden. De directie legt dit gesprek vast. Als het gedrag niet verbetert kan de leerling in de interne zorgcommissie besproken wordt. Het kan raadzaam zijn extra hulp (b.v. Jeugdzorg) in te schakelen. 6. Alles moet zorgvuldig gedocumenteerd worden. Er moeten verslagen worden gemaakt van de gesprekken die gevoerd zijn en de afspraken die gemaakt zijn. Als het gedrag van de pester niet aanzienlijk verbetert en/ of de ouders van het kind werken onvoldoende mee om het probleem aan te pakken kan de directie overgaan tot bijzondere maatregelen: isoleren van de pester of een tijdelijke schorsing.

8 6. De belangrijkste regels van het pestprotocol De belangrijkste regel luidt: Word je gepest, praat er thuis en op school over. Je mag het niet geheim houden!! De gouden regels vanuit het pestprotocol voor de kinderen zijn: 1. Je beoordeelt andere kinderen niet op hun uiterlijk. 2. Je sluit een ander kind niet buiten van activiteiten. 3. Je komt niet zonder toestemming aan de spullen van een ander kind. 4. Je scheldt een kind niet uit en je verzint geen bijnamen. 5. Je lacht een ander kind niet uit. 6. Je roddelt niet over andere kinderen. 7. Je laat elkaar met rust en bemoeit je niet te veel met andere klasgenoten. 8. Je bedreigt elkaar niet en je doet elkaar geen pijn. 9. Je accepteert een ander kind zoals hij of zij is 10. Je bemoeit je niet met een ruzie door zomaar partij te kiezen 11. Als je zelf ruzie hebt, praat het eerst zelf uit. Lukt dat niet, dan meld je dat bij de leerkracht of de overblijfouder. 12. Als je vindt dat jijzelf of een ander kind in de groep gepest wordt, dan vertel je dat aan de leerkracht of de overblijfmoeder. Dat is dan geen klikken!!! 13. Nieuwkomers op school worden goed ontvangen en opgevangen in de groep. 14. Deze regels gelden op school en daarbuiten. Deze regels vormen voor de school de basis voor het pestprotocol. Daarnaast wordt in elke groep door de kinderen en de leerkracht de groepsregels vastgesteld. Deze groepsregels kunnen deels overlappend zijn met de basisregels, maar ook deels afwijkend. 7. Adviezen voor ouders Adviezen aan ouders van meelopers en zwijgende middengroep:

9 Neem het probleem serieus: het kan ook uw kind overkomen. Neem de ouders van het gepeste kind serieus. Maak het tot een gemeenschappelijk probleem. Weet wat uw kind op de computer doet. Praat met uw kind over school, over de relaties in de klas, over wat leerkrachten doen, hoe zij straffen. Vraag hen ook af en toe of er in de klas wordt gepest. Geef af en toe informatie over pesten; wie doen het, wat doen zij en waarom? Corrigeer uw kind als het voortdurend anderen buitensluit. Geef zelf het goede voorbeeld. Leer uw kind voor anderen op te komen. Adviezen aan ouders van kinderen die pesten: Neem het probleem serieus. Raak niet in paniek. Elk kind loopt kans pester te worden. Probeer achter de mogelijke oorzaak van het pesten te komen. Maak uw kind gevoelig voor wat het anderen aandoet. Besteed aandacht aan uw kind. Stimuleer uw kind tot het beoefenen van een sport, zodat het kind genoodzaakt wordt om te gaan met anderen en leert samen te werken. Als uw kind al lange tijd pest, vraagt dat om een uitgebreide aanpak. Neem contact op met de leerkracht, ga bij de school kijken, lees boeken en bekijk samen met uw kind videobanden over pesten. Laat uw kind deelnemen aan een sociale vaardigheidstraining. Onze intern begeleider, Marijke Hubers, kan u helpen met het maken van een afspraak. Adviezen aan ouders van gepeste kinderen: Als pesten niet op school gebeurt, maar op straat, kunt u de ouders van de pester opbellen en voorzichtig vragen er met hun kind over te praten. Gebruik daarbij als argument dat elk kind op straat veilig moet kunnen zijn. Niemand zal dat ontkennen. Pesten op school kunt u het beste direct met de leerkracht bespreken. Ook kunt u bij de vertrouwenspersonen van de school terecht. Dit is Ineke Hoekerswever Als uw kind al lange tijd is gepest, vraagt dat om een uitgebreide aanpak. Neem contact op met de leerkracht, ga bij de school kijken, lees boeken en bekijk samen met uw kind videobanden over pesten. Als u van uw kind er met niemand over mag praten, steun dan uw kind, geef het achtergrondinformatie en maak uw kind duidelijk dat de school het voorzichtig zal aanpakken. Beloon uw kind en help het zijn zelfrespect terug te krijgen. Stimuleer uw kind tot het doen van die dingen waarin het goed is en kan uitblinken. Wordt uw kind op de sportclub gepest door leeftijd of klasgenoten, vraag dan de leiding aan het pesten aandacht te besteden en met de kinderen te bespreken

10 dat ieder kind op de club veilig moet zijn. Houd de communicatie open, blijf dus in gesprek met uw kind. Doe dat niet op een negatieve manier, maar geef adviezen om aan het pesten een einde te maken. Een negatieve manier van vragen is bijvoorbeeld; wat is er vandaag weer voor ergs gebeurd? Steun uw kind in het idee dat er een einde aan komt. Laat uw kind opschrijven of tekenen wat het heeft meegemaakt. Dit kan best emotionele reacties bij uw kind oproepen. Op zich is dat niet erg, als het maar hierbij geholpen wordt de emoties te uiten en te verwerken. Laat uw kind deelnemen aan een sociale vaardigheidstraining. Onze intern begeleider, Marijke Hubers, kan u helpen met het maken van een afspraak. 8. Telefoonnummers en internetsites De onderwijstelefoon van het ministerie van onderwijs, cultuur en wetenschappen sluit haar lijnen. Leerlingen en leerkrachten kunnen terecht op het nummer: Ouders kunnen terecht op het nummer: Voor leerlingen is er de kindertelefoon, voor hulp, advies of gewoon een luisterend oor. De kindertelefoon is gratis en het nummer wordt niet op de factuur aangegeven, zodat de leerlingen echt anoniem kunnen bellen: De Opvoedtelefoon voor een luisterend oor voor ouders, maandag tot en met vrijdag van 9.00 uur tot uur: (naar aanleiding van het boek Help, Katman! Help! )

11 Bijlage 1 Je wordt gepest via msn, ze zetten je onder druk om je wachtwoord te geven, opnames van jou via de webcam worden op internet gezet. Allemaal heel vervelende dingen die via de computer kunnen gebeuren. Hoe voorkom je dit zo veel mogelijk? Geef nooit je wachtwoord en inlognaam aan anderen. Zorg dat ze niet makkelijk te raden zijn. Dingen die je voor de webcam doet, kunnen later op internet gezet worden. Let daarom op met wat je doet voor de cam, ook als je denkt dat je vriend of vriendin dit nooit zal doen. Als je later ruzie krijgt, dan kan je vriend of vriendin de foto s en/of opnames op internet zetten en kan de hele school het zien. Als je gepest wordt door mensen die je niet kent, vat het dan niet persoonlijk op. Via internet schelden mensen makkelijker dan in het echte leven. Praat of chat erover als je gepest wordt via je mobieltje. Je kunt ook een ander nummer nemen en geef je nieuwe nummer dan alleen aan je vrienden. Pas op met modellenburo s die je benaderen via msn, ze vragen eerst om een foto van jou voor de cam, daarna van jou in lingerie, vervolgens een naaktfoto. Als je niet meer verder wil, dan dreigen ze je foto voor iedereen zichtbaar op internet te zetten. Deze buro s zijn nep. Het gaat meestal om eenzame, oudere mannen die zeggen dat ze van een buro zijn. Zo proberen ze leuke jonge meisjes uit de kleren te krijgen achter de webcam. Als je onder druk wordt gezet om meer bloot te laten zien of meer te doen voor de webcam dan je wilt, stop dan meteen met deze contacten. Blokkeer de ander. Neem de dreigementen van de ander niet serieus: Ik weet waar je woont, ik ken je IP-adres, ik kan je altijd achterhalen als je niet meewerkt.. Dat kan helemaal niet, alleen de politie kan je echte adres achterhalen bij de provider. En als het toch fout gaat? Reageer niet op hat s of andere digitale pesterijen. Verwijder de zonder hem te openen. Als je niet reageert, gaan pesters op zoek naar iemand anders om te pesten. Ook als je in een chatroom vervelende opmerkingen krijgt, verlaat dan die chatroom Als je iets vervelends ziet in je beeldscherm klik het dan zo snel mogelijk weg. Als dit niet lukt toets dan Alt F4 in.als dit ook niet helpt zet de monitor dan uit of typ Ctrl-Alt-Del om te stoppen.

12 Blokkeer de afzender bij pest- s of smsjes. Bewaar de pestmail of sla de berichtjes op. Het zijn bewijzen die tegen de pester gebruikt kunnen worden. Aan het IP-adres van de mail kan afgeleid worden van welke computer de verzonden is. Een provider heeft vaak een helpdesk die klachten over nare mail, smsjes e.d. aanneemt. Je kan deze helpdesk bellen. In sommige gevallen kan je aangifte doen bij de politie. Pesten kan zo hardnekkig zijn dat het stalken wordt genoemd. Dit is strafbaar. Ook als er een bewerkte of blootfoto van jou op internet staat, kun je aangifte doen. Praat erover. Blijf er niet alleen mee zitten, zoek iemand met wie je erover kan praten. Met de hulplijn van Pestweb bellen kan natuurlijk ook. Als er een filmpje van jou of van een ander op internet staat waarin gepest wordt of geweld wordt gebruikt kun je dat melden bij de moderator. YouTube Bij YouTube doe je dat zo: YouTube tolereert geen video's met bloot erin, expliciet geweld of haat. Mocht je toevallig zo'n video te zien krijgen, klik dan op de link van de video om die aan te geven als ongepast, en verstuur het formulier op de volgende pagina waarin je melding kunt maken van de betreffende video op YouTube. Daarvoor moet je wel ingelogd zijn als user. Je kunt ook een mailtje sturen naar de provider waarin je melding maakt van het pesten of geweld. Dat stuur je dan naar en dan de naam van de provider. Bijvoorbeeld Hyves Is er een haatprofiel (bijvoorbeeld op Hyves) van je aangemaakt? Meld dit dan zo snel mogelijk bij de provider. Zij verwijderen dit dan direct. Bij Hyves kan het door het te melden op deze pagina: Op de volgende websites kun je meer informatie vinden: