Jongerenkrant. Meer zien? Armanda van Mental Theo Zwoegen op het voegen Raymzter over Raymzter De nieuwe Golf GTI

Transcriptie

1 Meer zien? Word nù lid van FNV Bouw en je krijgt de DVD BON snel thuisgestuurd Jongerenkrant Magazine voor starters in de bouw en hout 2005 Vragen? Opmerkingen? Meer weten? Bel de vakbondstelefoon of 0900 FNVBOUW ( 0,10 per minuut) Of kijk op internet: Armanda van Mental Theo Zwoegen op het voegen Raymzter over Raymzter De nieuwe Golf GTI

2 INHOUD Armanda Barten zwaait terug Met de dag leven is de beste optie Mental Theo s Armanda Niet alleen heel erg fijn om naar te kijken, ook nog wat te zeggen. Voegen op middeleeuws terrein Van de roerige Middeleeuwen tot nu: voegen is van alle tijden. Raymzter is dope Een goed gesprek met een jongen met inhoud. De gloednieuwe Golf GTI Wow. Jongerenkrant testte de nieuwe Golf GTI. Op Zandvoort! Wooden shoes are here to stay Wie wist dat er dagelijks nog duizenden klompen over de toonbank gaan? Colofon De Jongerenkrant verschijnt één keer per jaar en is een uitgave van Stichting FNV Pers in opdracht van FNV Bouw, postbus 520, 3440 AM Woerden T Tekst Natalie Hanssen Fotografie Harold Naaijer Vormgeving en lithografie Studio FNV Bouw Drukwerk Hoonte Bosch & Keuning, Utrecht Oplage Bestellen Dit artikel is te bestellen bij de afdeling Inkoop & Voorraadbeheer T onder bestelnummer B Eindelijk - een leuke blonde dame die gewoon terugzwaait als bouwvakkers fluiten. Zelf staat ze alleen op aanvraag op de ladder - als er geklust moet worden, doet Theo dat. Armanda Barten (20) kennen wij als de assistente van Mental Theo. Maar er is meer. 2 Jongerenkrant Jongerenkrant 3

3 Ze werd ooit zesde van Nederland met kunstschaatsen en trainde op hoog niveau. Of ze kon zingen wist ze eigenlijk niet, maar ze was zo enthousiast over de muziek dat ze op zangles ging en twee singles opnam. Ze doet modellenwerk en presenteert af en toe wat op tv, deed een HBOopleiding in muziekmanagement en verder... ziet ze wel wat er op haar pad komt. Je hebt wel veel gedaan voor iemand van twintig... Ja. Ik ben jong begonnen met modellenwerk en wat tv. Ik ben erin gerold. Eigenlijk was ik altijd bezig met kunstschaatsen. Maar op een gegeven moment merk je dat je óf niet goed genoeg bent óf niet fanatiek genoeg. Want je moet wel héél veel trainen. Toen werd ik op de Megafestatie gevraagd voor modellenwerk door een vrij onbekend bureau. En zo kwam ik Theo tegen tijdens een opdracht. Die vroeg me of ik zijn assistente wilde worden. Wat ben je nou eigenlijk? Dat weet ik zelf niet. Ik ben net klaar met een studie in muziekmanagement. Als er een keer een leuk baantje op mijn pad komt, neem ik dat aan. Tv vind ik leuk, maar ook redactie en productie. Ik heb stage gelopen bij Endemol. Af en toe een modellenklusje vind ik ook leuk. Vroeger wilde ik dokter worden maar toen kwam ik Theo tegen. De showbizz sprak me ook aan. 4 Jongerenkrant 2005 Wat vind je het leukst om te doen? Ik geloof modellenwerk. Maar presenteren is ook leuk. Ik ben nu echt sidekick van Theo, maar ik zou best een eigen programma willen presenteren. Het moet niet, het mag allemaal. Als het leuk is, doe ik het. Sta je wel eens in het echt op die ladder? Nooit. Dat laat ik aan de mannen over. Theo doet dat wel, die is wel eens klusjesman. Vind je het erg om als dom blondje afgeschilderd te worden? Ik heb daar geen last van. Ik ben vrij openhartig, ik zeg wat ik vind. Mensen mogen denken dat ik een dom blondje ben. Ik weet zelf wel wat ik in me heb, ik hoef me niet te bewijzen. Last van fluitende bouwvakkers? Ik zwaai meestal wel terug en ik ben ook niet te beroerd voor een praatje. Hoe is om assistente van Mental Theo te zijn? Hij is niet altijd even vrouwvriendelijk, maar ik ken hem natuurlijk al langer en ga daar ook anders mee om dan andere vrouwen. Soms zie ik in de zaken waar we komen wel meiden die zo graag op tv willen dat ze alles doen. Daar springt Theo natuurlijk meteen op in, dat is het spel eigenlijk. Grijp je wel eens in? Soms wel en soms erger ik me ook eraan. Maar hij vindt het leuk, die meiden vinden het leuk, dus wat moet ik dan nog. Soms moet ik er ook om lachen en af en toe zeg ik achteraf moest dat nou? Maar het zijn geen twistpunten. Hij doet gewoon wat hij doet, dat deed hij ook al voor ik er was. Zou je niet willen dat Theo de sidekick was en jij de presentator? Voor één dag misschien! Hij trekt de kar en dat kan hij ook goed. Nou ja, fifty-fifty is misschien wel eens leuk. Wat doe je naast werken? Ik sport veel om in shape te blijven. Vooral fitness. Ik ben niet graatmager en daarom ben ik ook geen topmodel. Dan kun je echt alleen sla en worteltjes eten. Dat ben ik dus niet van plan. Maar ik vind het prima zo. Mental Theo & Armanda against AIDS Er komen regelmatig vragen voor het goede doel bij ons binnen. We doen het, als het echt iets bijdraagt. Als je kan helpen, dan doe je dat toch? Je nam zangles, alleen om een single op te nemen? Ik vond het leuk, die muziekdingen waar Theo mee bezig was. Dus heb ik zang- en dansles gevolgd om een bepaalde act neer te zetten. Ik wist niet dat ik kon zingen maar dat lukt nu. Je bent niet echt bang, geloof ik. Nee. Niet voor wat mensen van me vinden. Waar ben je wel bang voor? Spinnen. En - misschien heel serieus... maar dat ik later een van negen tot vijf baan krijg en dat elke dag er hetzelfde uitziet. Daar ben ik wel bang voor. Maar inderdaad, dat heb ik zelf in de hand. Wat zou je aan de wereld willen veranderen? Ha ha, wat een Miss Nederland-vraag! Dan hoor je die missen wat zeggen en dan denk ik altijd wat lul jij nou, man?. Ik heb er zelf eigenlijk nog nooit over nagedacht. Nou... dat we in Nederland wat toleranter naar elkaar zijn. En ik zou wel willen dat er minder files waren... maar ja, ik wil mijn auto ook niet wegdoen. Kreeg je nog extra respect voor de bouw toen jullie huis werd verbouwd door 12 bouwbakkers? Ik heb sowieso respect voor bouwvakkers. Zwaar werk en goed werk. Ze bouwen wat we nodig hebben hè. Ik zwaai wel weer volgende keer hoor. Na dit interview nog enthousiaster! Wat zou je in de toekomst nog willen? Een eigen kroeg. Misschien dat ik dat volgend jaar in de zomer ga doen. Een paar leuke meiden achter de bar... Financieel is het ook interessant. Maar ik kijk wel wat er gebeurt. In het vak van tv en modellenwerk blijft het altijd afwachten, de ene keer heb je veel te doen, de andere keer niet. Met de dag leven is volgens mij de beste optie Jongerenkrant 5

4 t Voegen op middel eeuws terrein In de roerige middeleeuwen stonden de kruisboogschutters en hellebaarden klaar op de stadswallen om de vijand te overgieten met kokende olie. Tegenwoordig is de muur een leerlingbouwplaats, zijn de jongens een stuk liever, en valt er alleen af en toe nog wat mortel van de muur. Traditioneel voegwerk Oud voegwerk verwijderen, gevelwerk stomen, kapotte stenen vervangen, schuren en vervolgens opnieuw voegen. Op de traditionele manier met een traditionele mortel, die wordt aangepast aan de ondergrond. Per project wordt een andere mortel gebruikt. En een ander soort voeg. De knipvoeg en de snijvoeg komen vaak voor. Het is heel ambachtelijk werk, wat je niet vaak meer ziet. In de stadswallen zit een heel aparte voeg. Hij zit tussen een terugliggende en een gesneden voeg in. Het zijn namelijk vrij brede voegen. Die moet je niet volsmeren want dan gaat de voeg boven de steen spreken. Zeldzame plant Tijdens de restauratie van de fundering van de muur kwam van alles omhoog. Een eeuwenoud trapje bijvoorbeeld. Omdat de muur al zo lang bestaat - sinds groeit er van alles in en op. Rick: Je komt boompjes tegen, stukjes groen. Sommige stukjes gevel hebben we laten zitten omdat er een zeldzame plant in groeide. Daar werken we nu omheen. Hij is wel trots op zijn leerlingen, want de muur ziet er netjes uit. Het is vrij moeilijk en ook fysiek zwaar. Echt handenarbeid. Je bent nooit tevreden, er is altijd wel een plek waar het nog gladder en strakker kan. Om een mooi stukje werk te maken moet je echt perfectionistisch zijn. Onder het waakzame oog van uitvoerder Hobellman zijn drie leerlingen van het bedrijf Takkenkamp bezig de oude voegen in ere te herstellen. Met veel plezier, zo te zien. Het is een bijzondere klus, vindt ook Rick Takkenkamp (26), sinds januari eigenaar van het familiebedrijf. Je ziet vaak dat oudere vakmensen dit doen, maar ook jongeren moeten het restauratievak gaan beheersen. Het restaureren van oud voegwerk doen ze eigenlijk dagelijks. Heel vaak op bijzondere plekken: Landgoed den Treek te Leusden en het Jachtslot st. Hubertus op de Hoge Veluwe, en zelfs op paleis t Loo. Berti Zegeling (21 jaar) Dit vak leer je niet in twee maanden Waar ben je mee bezig? Ik ben aan het voegen. Ik ben hiervoor drie jaar glaszetter geweest, maar dit bevalt beter. Je ziet goed wat je doet - het is mooi resultaatwerk. Bijzonder werk? Dit is een kalkvoeg die schaduwachtig is, omdat de muur schuin naar boven loopt. Het heeft wel wat. Als ik ooit kinderen krijg, is het leuk om te zeggen hieraan heb gewerkt. Al gaat mijn persoonlijke voorkeur uit naar nieuwbouw. Dat schiet veel meer op. Moeilijk? Je hebt nogal verschil tussen voegen en voegen. Over het algemeen komt er nog wel iets meer bij kijken. Het is een vak dat je niet in twee maanden onder de knie hebt. Ik heb in vijftien maanden heel veel geleerd maar in vergelijking met mijn leermeester weet ik nog hééélemaal niks. Opleiding? LTS met basisvakken metselen en tegelzetten en een heftruckcertificaat. Nu doe ik de praktijkopleiding bij de NSPV, de Nederlandse Stichting Praktijkopleiding Voegen in Boxtel. Mooiste klus? Dat is toch wel Hattem. Omdat het een restauratie is van een muur uit Dat weet ik omdat ik de steen tegenkwam waar dat op stond. Robert-Jan Slik (25 jaar) Je kunt het of je kunt het niet Wat ben je aan het doen? Ik ben hier aan het metselen. Er zijn verschillende verbanden en dus verschillende lagen van metselen. De stenen hebben steeds een andere dikte. De muurafdekking hebben we ook vervangen. Er zaten bitummen op en nu zandcement. Mooi om te doen, interessant. Waarom metselen? Metselen is altijd anders. Je ziet wat je maakt. Ik heb de opleidingen primair en voortgezet metselen gedaan. Of het moeilijk is? Ach, je moet alles leren... Mooiste klus? Dat was een gebouw in Almere van het Apostolisch Genootschap. Van de fundering tot aan het dak waren we erbij en hebben we alles gemetseld en gevoegd. Uitdaging? Elke muur weer tot een mooi resultaat brengen. Alles is mooi om te doen. Ik blijf in de toekomst ook metselen. Ik ben een metselaar in hart en nieren. Welk talent heb je nodig? Metselen is een gave. Dat kun je of dat kun je niet. Net als die vragen die jij mij nu stelt. 6 Jongerenkrant 2005 Nico en ik hadden Lammert, onze leermeester net een pak op zijn sodemieter gegeven. Dit is een verzoeningskusje om het weer goed te maken Jongerenkrant 7

5 Bokser in de bouw Wie bokst, heeft karakter nodig. Maar wie elke dag door weer en wind op zijn werk verschijnt, ook. Dat vertelt bokser Paco Struijk, die niet alleen net een boksschool heeft opgezet, maar ook werkvoorbereider in het staalbedrijf is. Paco (25) (klasse: licht welter) komt net uit de training. Hij oogt fit. Je kunt bij boksen de kantjes er niet vanaf lopen. Als je er anderhalf uur bent moet je er anderhalf uur voor gaan ook. Zijn boksschool in Sliedrecht bestaat pas een paar maanden. Hij heeft inmiddels vijftien leden. Niet zozeer de boksschool is de droom van Paco, maar wel: een paar jongens goed genoeg te krijgen om de ring in te gaan. En, het is wel wat idealistisch, maar ik vind het ook goed om jongere jongens van de straat te houden. Ik ben zelf ook 14 geweest. Passie Hij is zelf een dikke acht jaar bezig. Hij traint twee keer per week, en tijdens zijn eigen lessen - drie keer per week - doet hij ook gewoon mee. Daarnaast loopt hij hard om op gewicht te blijven en hij is bezig een speciaal diploma te halen om trainer te worden. Het is meer een passie dan een hobby. Het leuke aan boksen is dat je van niemand afhankelijk bent. En het is een van de weinige sporten waar je je agressie in kwijt kunt. Ik heb dat wel nodig. Ik ben heetgebakerd. In de bouw kom je wel eens mensen tegen die op een bevelende manier tegen je praten. Dat is niet aangenaam en je kunt er niet altijd tegenin gaan. Dat kun je dan op de sportschool er lekker uit slaan. Na het douchen ben je ook in je hoofd weer fris. 8 Jongerenkrant 2005 Kampioen Ik ging mee met een vriend en ik was meteen verkocht. Stoten zetten, combinaties maken... Als je van een tegenstander niet kunt winnen en je gaat trainen en dan kun je het op gegeven moment wel... dat is kicken. Als je een goeie trainer hebt en je wordt gestimuleerd. Dat is mooi. Je wordt steeds beter en dan ga je ook wedstrijden doen. Ik ben kampioen van Nederland en Zuid-Holland geweest. Maar de bokssport staat in Nederland nog op een redelijk laag pitje. Er zijn te weinig mensen met wedstrijdcapaciteiten om tegen te boksen. Bij boksen gaat om directe treffers. Niet via de handschoen of dekking van een ander maar direct op het lichaam of het hoofd. Daarmee scoor je punten. Het mooiste is een wedstrijd winnen op knock-out. Dat gebeurt niet heel vaak. Bij amateurboksen heb je ook hoofdbescherming. En handschoenen natuurlijk. Paco: Maar de klappen komen wel aan hoor. Ik ben zelf ook een keer knock-out gegaan. Niet fijn. Het is een stoot die je niet aan ziet komen. Kijk voor meer info op Boksen.nl Karakter Je hebt hetzelfde soort karakter nodig om er met boksen en in het werk altijd voor te gaan, zegt Paco. Niet met een griepje meteen thuis blijven. Ik weet ook dat mijn baas dat in me waardeert. En dat komt toch mede door de sport die je doet. Je bent gezond bezig. Ik werk bij een staalbedrijf. We hebben 80 ijzervlechters in dienst en zijn ook een handelsmaatschappij. Ik heb eerst gelast in de hal (betonstaalvlechter), nu ben ik werkvoorbereider. Ik zorg dat prefab buigstaten gemaakt worden en maak van grote tekeningen kleinere tekeningen zodat het wat makkelijker werkt in de hal. Ik ben ook interne kwaliteitsbewaker voor de prefab. Ik controleer elke dag vijf elementen die af zijn. Het is afwisselend werk en ik vind het mooi als je iets opbouwt vanuit niets. Lastige elementen zijn het leuke werk. Mede door mijn kaderopleiding heb ik meer verantwoordelijkheid gekregen. Ik moet nu zelf meer nadenken en dingen regelen. Ik denk dat deze elementen goed van pas komen bij mijn trainersopleiding. De ideale toekomst Een goede functie, leuk werk en genoeg verdienen. En boven alles dat ik zelf de nodige wedstrijden mag winnen, een A-klasser worden, en een boksschool met wat wedstrijdjongens. Dat lijkt me wel leuk. De aanzet is in elk geval gemaakt Jongerenkrant 9

6 Koffie. Het zwarte goud van de organisatie. De schouder om op uit te huilen, de adviseur in levensvraagstukken. Wie drinkt er niet een dagelijks bakkie troost? Feiten en weetjes over de drank die ons draaiende houdt. 10 Jongerenkrant 2005 Driemaal daags Gemiddeld drinkt een Nederlander jaarlijks 146 liter koffie, oftewel ruim 3 kopjes per dag. Koffie is daarmee de meest gedronken drank in Nederland (uitgezonderd leidingwater). Alleen de Noren, Finnen, Denen, Zweden, Oostenrijkers en Zwitsers drinken meer koffie. Bron: diverse webpagina s, waaronder De koffie-kick Cafeïne zorgt er voor dat we ons na een kop koffie beter kunnen concentreren en alerter zijn. Een kop gewone filterkoffie bevat ongeveer 75 milligram cafeïne. De cafeïne heeft een licht stimulerend effect op het centraal zenuwstelsel. De een is daar gevoeliger voor dan de ander. Sommige mensen krijgen klachten als oorsuizingen en duizeligheid. Meestal gebeurt dat bij hoeveelheden vanaf 500 milligram cafeïne per dag of meer. Het stimulerende effect van cafeïne verdwijnt vanzelf weer. Maar als je er wél gevoelig voor bent, kan een kop koffie s avonds soms voor slapeloosheid zorgen. Koffie en cholesterol Koffiebonen bevatten enig (plantaardig) vet. Bij bereidingswijzen waarbij géén filter wordt gebruikt, blijft koffie-olie in de koffie zitten, wat een bestanddeel heeft dat het cholesterolgehalte in het bloed verhoogt. Wie gewoon filterkoffie zet heeft daar geen last van, want het cholesterolverhogende bestanddeel blijft in het filter achter. Gevaarlijke koffie Regelmatig gebruik van vier tot vijf koppen koffie per dag leidt doorgaans niet tot ongewenste bijwerkingen. Overmatig gebruik (meer dan 10 koppen per dag) kan wel leiden tot hartkloppingen en slapeloosheid. Bij verandering van de consumptie van koffie, bijvoorbeeld van géén gebruik naar regelmatig gebruik kan de bloeddruk tijdelijk stijgen. Dit is van voorbijgaande aard. Bij een plotseling lager gebruik kan hoofdpijn ontstaan (berucht is de hoofdpijn na een werkweek in het weekend). Bakkie in de bouw Raymzter Ik maak wat ík dope vind Wie denkt dat de Nederlandse rapper Raymzter (25) - van Kut Marokkanen??! - een spreekbuis is voor Marokkanen heeft het mis. Voor Nederlanders met Moslimvrees dan? Weer mis. Raymzter maakt muziek over wat er in hém leeft. Morgen een country-hit? Niets is uitgesloten. Last van talent? Raymzter is niet alleen een kritische jongen die het heeft over zaken die iedereen aangaan, maar is ook een studio begonnen voor vers Nederlands raptalent: Kaapwerk producties Jongerenkrant 11

7 Raymzter Op het moment is hij bezig met videoclips en alles wat erbij komt kijken om het nieuwe album goed naar voren te brengen. Daarnaast heeft hij een studio gebouwd. Talent dat hij tegenkomt tijdens de jurering van talentenjachten, op feesten of MC-battles, wil hij de kans geven zich verder te ontwikkelen op het gebied van hiphop. Je wilt jong talent verder helpen? Ja. Het gaat daarbij niet om hits maken, maar om mensen te helpen bij hun ontwikkeling, zodat ze niet blijven steken. Ik zie bijvoorbeeld veel jongens die talent hebben, en heel graag op Tupac willen lijken of op 50 cent. Dat vind ik zonde. Je moet je eigen identiteit in de muziek kunnen verwerken in plaats van hem kwijtraken. Ik beperk me ook niet tot hiphop. Ik ben een mens van het moment. Als iemand nog eens met een goed idee voor een country-nummer komt, zal ik dat best willen proberen. Als ik vandaag een hardrockbeat wil en morgen een Marokkaanse, dan moet dat kunnen. Het enige waarmee ik mijn stempel zet, zijn mijn teksten. En die gaan iets verder dan Moppie, ik hou van jou. Hoe lang doe je over zo n tekst? De teksten die in een nacht zijn geschreven zijn vaak het best. Het is een momentopname, net als een foto. Het spontane gaat eraf als je blijft schaven. Wat ga je nog meer doen voor het nieuwe album? Er komen nog twee clips en dan zijn er drie in totaal. Ik geef verder nooit interviews als ik in de studio zit. Ik kan niet van de hak op de tak springen. Dat komt daarna wel weer. En dan doe ik alleen dingen waar ik me prettig bij voel - ik ga niet bij TeleKids zitten. Met de bouw heb ik wel iets. Arbeiders die met hun handen werken. Ik weet wat het is om hard te werken. Ik ben altijd bakker geweest, Het lijkt me vergelijkbaar, het is ook fysiek zwaar. Het zijn gebroeders. Ik las ergens dat je een spreekbuis bent voor mensen zonder stem. Het is nooit mijn roeping geweest om echt een spreekbuis te zijn. Muziek is mijn roeping. Daar moet ik een mening in kunnen verwerken, of iets mee kunnen zeggen over mijn huidige situatie. Mensen denken altijd dat ik een spreekbuis wil zijn voor Marokkaanse jongeren omdat ik half Marokkaans ben. Maar er zijn er genoeg die zeggen fuck die Raymzter of ik kan me niet identificeren want zijn moeder is Nederlands. Als ik een tekst maak denk ik bijvoorbeeld ook aan mijn zusje: wat zou die ervan vinden als ik dit zeg? Wat vindt mijn buurman? Misschien zijn zij ook met mijn onderwerpen bezig. Dat geeft me dan nog meer inspiratie om zoiets juist te zeggen. Ik denk na over de gevolgen van mijn teksten. Mensen ontleden ze nu eenmaal. Vanwege mijn teksten word ik vaak door de media gevraagd om mijn mening. Na de moord op Theo van Gogh stond mijn hele voic vol. Maar ik doe niet mee aan het mediacircus. Als je mijn mening wilt horen, moet je maar naar mijn album luisteren. Wat grijpt je nu aan? Hoe de hele wereld in elkaar zit. De commercie, de gedrevenheid door geld. Ik was vroeger ook altijd bezig met uiterlijk, merkkleren... En nu weet ik dat al die dingen gemaakt worden door kinderen van zes in Peru. Voor een banaan per dag. We vinden het allemaal gemeen dat ze die kinderen in Pakistan laten werken, maar wij sponsoren het wel omdat we die bende afnemen. Ik kan ook op klompen lopen (zie ook pagina 16, red.) of een clip maken op sandalen. Ik ben de commercie ontgroeid. We gaan steeds meer Amerika achterna. Straks kan je aanwijzen wie er geen geld heeft omdat die een slecht gebit heeft en de verzekering niet kan betalen. Dat is diep triest. Wat zou je eraan willen doen? Ik wil wel echt iets betekenen. Je kunt hier een stem of een mening hebben. Maar ergens anders kan ik een waterput bouwen. Je kunt hier niet idealistisch zijn. Ja, tot het moment dat de huur betaald moet worden en je weer geld moet verdienen met iets wat je niet leuk vindt. Het nieuwe album? Het was een veel zwaardere bevalling dan het eerste. Voor het eerste had ik zoveel tijd, sommige teksten had ik al jaren. Nu wachten mensen erop en sta je onder druk. Ook voor jezelf. Je wilt niet dat ze zeggen daar komt Raymzter weer met zijn vingertje wijzen. Daarom heb ik weer heel veel verschillende tracks gemaakt. Nieuw. Het is volwassener. Ik heb wat meer live muzikanten gebruikt, een bassist, sax, toetsenist. De teksten zijn ook weer gegroeid. Ik heb op dit album helemaal losgelaten wat de incrowd van rappers ervan zal vinden. Ik maak wat ík dope vind. Ik hoop dat veel mensen zullen luisteren, vooral jongeren. Er zit ook een hoop advies in. Advies aan de jongeren in de bouw? Blijf het niet tot je zeventigste doen. En natuurlijk: doe je eigen ding. Als geld je drijfveer is, word je nooit gelukkig. Maar ik ben nu een beetje leeg, hoor. Het is meer de koffie die spreekt (zie ook pagina 10, red.). Maar de tour komt eraan. 12 Jongerenkrant Jongerenkrant 13

8 HOE HOGER, HOE BETER De regering verkondigde onlangs dat de mensen in de bouw het gevaarlijkste werk hebben. Vooral valgevaar is de laatste tijd een hot item. Wat doen die jongens die Beroeps-houding is het belangrijkste hoog werken, en vinden ze dat dan niet eng, vroegen wij ons af. Wie het dak opgaat moet wel de juiste beroepshouding hebben. Let op hoe de ladder staat, hoe de toegang is en wat je op het dak Ricardo Logmans (27) is samen met zijn collega s bezig de oude Van Nelle fabriek in Rotterdam te schilderen. Op 30 à 35 meter hoogte werken in een bak die tegen glas hangt, in een land met Hollands winterweer... Dat klinkt wel spannend. Valt best mee, vindt Ricardo. Het is wel hoog, maar niet gevaarlijk als je je aan de regels houdt. Met wind kijken we wel extra uit. Als die achter de bak komt, kan die uitslaan, en zit je door de ruit heen. We halen de reclame er dan af, om het zeilbooteffect te verkleinen. Vanaf windkracht zes mag het wettelijk niet, maar soms beoordeel je zelf dat het eerder al niet kan. Hier aan de achterkant waait het soms echt te hard, dan gaat het alle kanten op. Vanglijn Een vanglijn is maximaal anderhalve meter lang. Aan het uiteinde zit een musketonhaak of speciale lijnhaak met schroefvergrendeling. De valdiepte mag maximaal anderhalve meter zijn. De vanglijn of de gordel moet een valdemper hebben. Aluminiumverf Met z n vijven schilderen de jongens van Hoftijzer in een maand of negen, strekkende meter Van Nelle fabriek. Schoonmaken, schuren, oude stopverf verwijderen, ontroesten, primer erover. Alles afkitten, stopverf, twee keer primer en twee lakken... somt Ricardo op. Eerst was het voor mij gewoon een te schilderen object. Maar mijn baas wees me erop dat het werelderfgoed is! Dat is leuker dan zomaar iets schilderen. We verven bijvoorbeeld met aluminium verf, dat is het oude voorschrift van de architect. De verf, meer dan 600 liter, wordt in Frankrijk besteld. In Nederland hebben ze alleen maar literblikjes. Dat is wat lastig werken. Wees een bergbeklimmer Als je persoonlijke beschermingsmiddelen gebruikt, is het verstandig een training te volgen en goed geïnformeerd te zijn. Je moet in staat zijn te zien of het ankerpunt goed is en de lijn en remmechanisme ook. Kortom, het vraagt de beroepshouding van een bergbeklimmer. Weet wat je doet! Niet bang Ricardo is nooit bang op grote hoogte. Je moet weten wat je doet. En het is belangrijk dat je alles zelf opbouwt. Als iemand anders een foutje maakt kun je er niet meer over nadenken. Ik vind: hoe hoger, hoe beter. Je moet nooit denken aan wat er kan gebeuren, want dan ga je niet meer omhoog. Dan ga je op kantoor zitten. We zetten een balk met tegengewichten op het dak. Daar hangen de staalkabels aan waaraan je omhoog gaat. Alles wordt ieder jaar gekeurd. Zelf kijken we elke dag of alles nog klopt. Of alle pennen erin zitten, of alle kabels nog goed zijn... We blijven controleren. Bovendien hebben we ook nog gordels aan. Dat is niet verplicht, maar we doen het voor de veiligheid. In het ergste geval breekt alles af van boven. Als je dan geen gordel aanhebt, val je naar beneden.we hebben ook alle veiligheidsdiploma s want het bedrijf is gecertificeerd. Gelukkig heeft Ricardo nooit iets gevaarlijks meegemaakt. De verantwoording ligt toch bij jezelf. Ja, ik wil ook elke dag veilig naar huis! 14 Jongerenkrant Jongerenkrant Gordel Draag een harnas- of parachutegordel. Deze wordt op borsthoogte gedragen. Een heupgordel is als valbreker af te raden. Bij een val kunnen kwetsbare organen, zoals maag en lever, beschadigen. Een heupgordel is alleen geschikt als werkgordel. kan tegenkomen (bijvoorbeeld antennes of luiken). De werkgever moet er samen met de eigenaar van het gebouw voor zorgen dat er bij het ontwerp van het gebouw zoveel mogelijk permanente voorzieningen worden aangebracht. Als dat niet lukt, dan zijn technische maatregelen tegen vallen - zoals leuningen of hekwerken - een vereiste. Bij kortdurende werkzaamheden voor de platte daken is persoonlijke valbescherming toegestaan, zoals de gordel, de vanglijn en bevestiging. Bevestiging De vanglijn wordt met een safe-lock of Manuchrone-haak aan een vast stabiel punt bevestigd. Bijvoorbeeld aan een steigerpijp. Een andere mogelijkheid is bevestiging aan een flexibele lijn. Dat geeft meer bewegingsvrijheid. Er zijn vanglijnen in de handel met een ingebouwd remmechanisme. Deze zijn bekend als lijnklem, stop- en remchutes.

9 s Wooden shoes a re back in town! Joost (23) (verft klompen met de hand) Het verven blijkt nog steeds het beste te doen met de hand. Het is leuk werk, ik doe het al vier jaar. De binnenkant mag natuurlijk echt geen verf hebben. Je leert het steeds beter en sneller. s Wie dacht dat de klomp geen toekomst meer heeft, zit ernaast. Dagelijks wordt bij Nijhuis B.V. in het Gelderse Beltrum zo n tweeduizend paar draagklompen ingeladen voor transport, naast nog eens drieduizend stuks souvenirs. Welzeker wordt er nog op klompen gelopen! Paul Nijhuis stapt enthousiast rond op zijn eigen exemplaren. Je moet dat niet onderschatten. In het noorden en oosten van het land staat op elke boerderij nog minstens twee paar klompen. Stratenmakers gebruiken wel tien paar in een jaar. Daarnaast worden ze gebruikt bij tuinbedrijven en door particulieren in de tuin. Nijhuis voorziet in zo n driekwart van de Nederlandse vraag. De overige tien tot vijftien klompenmakers in de rest. Trendy klomp We krijgen alles te zien wat met de hedendaagse klomp te maken heeft. Aan zijn bureau in de fabriek heeft Nijhuis al van alles bedacht en ontworpen. Klompjes met speciale decoraties en logo s, een beertje met mini-klompjes... Zijn laatste creatie is een hippe variant op de klomp die is geïnspireerd op de wat elegantere Franse klomp. Nadelen van de klomp probeert hij te ondervangen. Hij bewerkt de klomp op een speciale manier en vervangt delen door leer. Ik ben ook een beetje een uitvinder. Hij heeft ook zelf de cursus voor het vak klompen maken gemaakt, in samenwerking met de Technische Hogeschool. De opleiding is ondergebracht bij de SH&M, de Stichting Hout en Meubel. Acht mensen per jaar worden opgeleid. Zelf heeft Nijhuis het vak van vader op zoon geleerd. Nijhuis sr. maakte met de hand vier paar per dag. Nijhuis jr. met zijn machinerie wel drieduizend. Veilige klomp Klompen zijn vooral warm. Dat is een eigenschap van hout, dat bovendien ook voetvocht opneemt. Nijhuis: Als je eenmaal op klompen gaat lopen, kun je geen schoenen meer verdragen. Je bent gewend aan frisse lucht om je voet. De klompen van Nijhuis zijn door TNO veilig bevonden als werkschoeisel. Ze bieden soms meer bescherming dan stalen neuzen: je kunt er zelfs met een auto overheen rijden zonder dat ze breken. Een Duits tv-programma heeft Nijhuis dat eens laten doen. Je moet wel aardig wat gas geven. Stalen neuzen kunnen werken als een guillotine voor je tenen, bijvoorbeeld als ze dubbelklappen. Toch wordt de klomp niet altijd toegestaan op de werkplek. Nijhuis: De klomp heeft nu eenmaal een armoedig, oubollig imago. Voor stratenmakers echter zijn ze het meest veilige schoeisel. Maar je moet ze natuurlijk niet op het dak dragen, als het glad is. Je moet wel je verstand gebruiken. Geschiedenis! Klompen maken is het een na oudste beroep ter wereld. De allereerste klomp die gevonden werd stamt uit 1230 en werd opgegraven op de Nieuwendijk in Amsterdam. De buitenkant van de klomp is in 800 jaar nagenoeg identiek gebleven. Tot na de tweede wereldoorlog had elk dorpje zijn eigen klompenmaker. In die tijd werden negen miljoen paar klompen per jaar verkocht. En dat zonder reclame! Linda (21) (voorziet klompen van decoraties) De decoratie wordt als een soort kindertattoo opgebracht. Dat doet Linda. Secuur werk. Het heeft wel wat, met zo n oerhollands product te werken. s We bevinden ons in Beltrum, Gelderland. En we zijn niet alleen. We worden omringd door miljoenen klompen. Geen wonder, want we staan in de Waterklomp Een klomp wordt vervaardigd van vers populierenhout. De boom wordt in stukken gezaagd en gaat de eerste machine door om de buitenkant eraf te halen en de ruwe vorm te maken. Daarna volgen steeds verfijndere handelingen, tot het hele voetbed erin zit. Omdat een verse populier wel vijfenzeventig procent water bevat, moet de klomp voor het schuren een week drogen. Meer dan de helft van het gewicht verdwijnt. Tachtig procent van de werkzaamheden van vroeger is overgenomen door machines. Die ontwikkelt Nijhuis grotendeels zelf. We automatiseren de ambachtelijke machines. Ook snijgereedschap vinden we uit. Tja, niemand anders doet het natuurlijk. Dat is het lot van de klompenmaker. Hij staat tegenwoordig op eenzame hoogte. fabriek van de grootste klompenproducent van Nederland. Armand (27) (klompenmaker) Ik vind het niet oubollig. Klompen lopen ook fijn. Het is prachtig dat het begint als boom en eindigt als klomp. 16 Jongerenkrant Jongerenkrant 17

10 GELD STINKT NIET! Jouw financiële situatie in de toekomst Bouwen in the spotlights Praten over geld is eigenlijk alleen leuk als je het krijgt. Maar we voelen ons als vakbond wel een beetje geroepen op een rijtje te zetten wat er de komende tijd gaat gebeuren op het gebied van je toekomsttegoeden. Daar zijn we een vakbond voor. Vorig jaar was hij haast elke week op tv, en ook dit jaar is hij weer te zien bij Net 5. Martijn Pollé is de jongen die de verbouwingen doet bij het programma SamenWonen. Sinds kort heeft hij zijn eigen bedrijf als decor- stand en interieurbouwer. Prepensioen Stoppen met werken voor 65 jaar blijft mogelijk. Dat kan door je ouderdomspensioen aan te vullen, en eerder in te laten gaan. Hoe werkt dat? Iedere maand zet je samen met je werkgever een bedrag opzij. Het bedrag dat je afdraagt is pensioenpremie, die gaat in de spaarpot bij je pensioenfonds. Je ziet dat maandelijks terug op je loonstrook, en je krijgt ieder jaar een overzicht. Hoe langer je spaart hoe groter de spaarpot wordt: daarom is het belangrijk dat je al vroeg nadenkt over iets wat nog heel ver weg lijkt, je pensioen. De pensioenpremie is fiscaal aftrekbaar. De overheid helpt op die manier dus een handje mee om je spaarpot gevuld te krijgen. Maar de premie om te stoppen met werken voor je 65e zijn vanaf 2006 niet meer aftrekbaar. Gelukkig hebben de bonden tot een oplossing kunnen komen met het kabinet. Je mag namelijk pensioen sparen tot 100% van je laatstverdiende inkomen. Maar bij de meeste pensioenfondsen spaar je maar voor 70% van je laatstverdiende loon. Door extra ouderdomspensioen te sparen, dus tot die 100%, én de pensioenleeftijd flexibel te maken (dus het mogelijk maken het ouderdomspensioen voor je 65e in te laten gaan) kun je toch voor je 65e stoppen. Doordat de spaarpot tot 100% gevuld is, heb je dan toch voldoende inkomen. Levensloop verlof Pensioen is dus belangrijk. Juist als je jong bent. Maar misschien wil je voordat je oud bent ook wel eens een tijdje niet werken of minder werken. Om een lange reis te maken, een opleiding te volgen of je ouders te helpen. Om dan toch een inkomen te hebben, kan de bond in de CAO met de werkgevers afspraken maken over een levensloopregeling. In zo n regeling kun je sparen voor betaald verlof. Het geld dat je daarvoor opzij zet, mag je - net als bij het pensioen - aftrekken van de belasting. Door onze onderhandelingen mag je nu tot maximaal 210 % van je bruto jaarloon sparen voor je levensloopregeling. Daarbij komt nog dat je voor elk jaar dat je meegedaan hebt aan de levensloopregeling, een heffingskorting van 183 euro bij je belastingaangifte op het moment dat je dat geld gaat gebruiken. Dat kan lekker oplopen tijdens een loopbaan. Alles bij elkaar kun je wel voor zo n 3,5 jaar verlof met 70% loon of 2,5 jaar met 100 % sparen. Je hebt daarmee meer keuze je leven in te richten zoals jij het wilt, en op je dertigste twee jaar niet te werken, of eerder te stoppen. Als je tenminste spaart... Ja jongens, zoals ie nu staat is prima... wie niet in beeld is even stil of op de gang... Interviewster Denise spreekt twaalf klussers, camera, geluid, regie en toeschouwers toe. We bevinden ons in het huis waar het programma SamenWonen deze keer wordt opgenomen. In het programma wordt een stel dat gaat samenwonen geholpen met de inrichting van de gezamenlijke woning. Vooral probleemgevallen worden bijgestaan - bijvoorbeeld als hij een donkere, klassieke smaak heeft, en zij juist van kleur en modern houdt. Vaak moet er ook wat gebeuren op het gebied van bouw. Dat regelt Martijn. Het is heel leuk werk, zegt hij. Als de nood aan de man is, helpt iedereen mee. Soms geef ik zelfs de presentator, Erik van der Hoff, een schroevendraaier: Maak jij die lampjes even vast! Tja, het moet gewoon af in beperkte tijd. Knutselen Martijn is via etalagebouw en requisitenservice uiteindelijk in de decorbouw terechtgekomen. Het knutselen, zeg maar, vond ik altijd het leukst dus daar ben ik steeds verder in gegaan. Was er voor een foto bijvoorbeeld een meubeltje nodig 18 Jongerenkrant Jongerenkrant 19

11 MET 190 KM/U DE BOCHT IN OP HET RACE-CIRCUIT Autotest: de gloednieuwe Golf GTI De aller- allernieuwste Golf GTI. We gingen al kwijlen bij de gedachte aan de 2.0 FSI-turbomotor (147 kw/200 pk), maar onze dromen kwamen uit en... we mochten hem testen! Maar goed, zo n auto ga je natuurlijk niet op een zandweg testen. Zandvoort kwam meer in de richting. weg hebben tussen snel en goed. Het gaat niet altijd op de traditionele manier. Soms gebruik ik dan extra goede materialen, bijvoorbeeld een constructie met een extra dikke plaat hout zodat je niet op een andere manier hoeft te verstevigen. Of ik verzin een heel andere oplossing dan gebruikelijk. Ik heb wel eens een verlaagd plafond opgebouwd uit drie grote delen. Dan moet je niet al te rechtlijnig denken maar verder kijken. Het idee van het programma is ook dat het niet alleen voor de show is. Het moet goed zijn. Ik bereid zoveel mogelijk in mijn werkplaats voor. Eén hele dag klussen vrienden en bekenden van de deelnemers aan het programma met Martijn mee. Lastig werken? Ja. Daar kan ik niks op afdingen. Je doet met zoveel mensen maar de helft van wat je in een schone lege ruimte doet. Maar zo is het nu eenmaal op locatie. Daarom probeer ik zoveel mogelijk naar de voorbereiding te trekken. Ik wil daar niet voor verrassingen komen te staan. Er loopt wel een man of tien, twaalf rond. Ex-coureur en trainer Fred Krab wacht ons op op het immense circuit van Zandvoort. Er staat een waterig zonnetje, en het is lekker fris buiten. Fred heeft er zin in. Hij is diverse keren Nederlands en Europees kampioen Formule 2000 geweest, en tevens Formule 3 rijder. Wat heel grappig is, is dat mijn allereerste raceauto de eerste Golf GTI was. Dat was een Spartaans racertje. Golf had destijds een team, en daar zat ik in. De auto is behoorlijk veranderd. Op de GTI zat geen ESP - een tracktion- en stabiliteitscontrole, die ingrijpt als je te hard gaat. Dat is veilig. Fred: Die zet ik wel even uit op de baan. Dat eerste racertje was een wolf in schaapsvacht. Dit is meer een comfortauto, die ook goed op de weg rijdt. Lekker snel en ik vind het een mooie auto om te zien. De testers. Superbouwvakker Poul, en ex-coureur Fred Krab. voor het zicht, dan zette ik dat even in elkaar. Stylisten denken niet altijd na over de constructie. Daar heb ik weer achtergrond in. Vooral in het zien wat iemand bedoelt en het effect bereiken. Ik ben goed in het bedenken van creatieve oplossingen. Het leuke vindt Martijn dat het constant nieuwe dingen zijn. Ik kan mijn aandacht niet heel lang bij iets houden, zoals lang aan een huis bouwen. Bij SamenWonen doe je in een heel kort tijdsbestek heel veel verschillende klussen. Maar ook deadlines spreken me aan: het moet altijd af voor de opnames. Onder druk werken. Je bent daarna wel kapot, maar ik vind het wel lekker om te doen. Dat heb je met standbouw ook. Daarbij zet je toch een bouwwerk neer op een paar vierkante meter. Smeuïg van onder tot boven Tv-persoonlijkheid Martijn is meestal maar heel even in beeld, als in het programma getoond wordt wat er verbouwd wordt. Het is altijd secondewerk, hoor, zegt hij. Dat is maar goed ook. Ik was er eigenlijk een beetje huiverig voor. Ik gaf zelf ook nogal eens af op mensen die zo nodig met hun kop op tv moesten. Maar de naamsbekendheid is leuk. En nee, je wordt er niet extra rijk van. Het is voor mij gewoon een klus. Ik heb wel een sponsor die me gereedschap geeft. Dat is een leuke extra. Tot slot willen we natuurlijk wel even van hem weten waar we op moeten letten als we zelf gaan samenwonen. Ik denk niet alleen op de inrichting. Je moet een plek zoeken waarin je je allebei prettig voelt en je ook terug kunt trekken. Dat ben ik zelf ook aan het zoeken. Ik ga namelijk ook samenwonen! Op het circuit zijn Fred en Poul, onze testers, haast niet te houden. Fred neemt de bocht door de wielen om te gooien en tegelijk gas te geven. Hij haalt per ongeluk een échte raceauto in. Maar dat is een beginnend coureur hoor, zegt Fred. Hij vind de auto wat zacht om te racen, meer op comfort en de weg gericht. Maar daar is de auto natuurlijk op gemaakt. Fijne stuurpositie, het stuur ligt ook goed in de hand. De zitpositie is ook fijn. De remmen vertragen heel goed, maar soft. Net als de turbo - die gaat heel smeuïg. Schakelen gaat ook lekker soepel. De auto reageert goed op het halfnatte wegdek en rijdt makkelijk 190 km/u. Dat is heel goed voor een standaardauto op een circuit. Snelheid maken kost afstand en een circuit is erg kort. Ik vind het ook leuk dat je aan de open neus ziet dat het een GTI is. Hij is dus lekker smeuïg van onder tot boven. Goed en comfortabel. Onze superbouwvakker Poul ziet het eerst helemaal niet zitten. Wat een kleine auto! Waar moet ik straks mijn gipsplaten kwijt?! Kwaliteit Als je in twee dagen een heel huis moet verbouwen en opknappen, moet je wel heel slim zijn af en toe, beaamt Martijn. Mijn kwaliteitseis ligt toch erg hoog. Je moet een goede midden- Ok, de ruimte valt mee. Ik pas er net in, en ik ben niet heel fijn gebouwd. Ik kan wel fijn bouwen trouwens! 20 Jongerenkrant Jongerenkrant 21

12 FNV Bouw? Wat koop ik er voor? TIP: De goedkoopste autoverzekering In samenwerking met FNV is de site Independer opgezet. Hier kun je prijzen vergelijken van verschillende zaken, maar ook je autoverzekering. Kijk dus snel op Anderhalf miljoen keer de Golf GTI De eerste Golf GTI ging in juni 1976 in productie. Oorspronkelijk was het de bedoeling een gelimiteerde serie van stuks te produceren, maar de uitsluitend in zilvergrijs en rood leverbare auto met 110 pk (top 182 km/h) veroverde al snel de harten van een grote schare liefhebbers. De Golf GTI werd daarmee de grondlegger van de GTI-klasse. In plaats van de oorspronkelijk geplande stuks, werden er - verdeeld over vier generaties Golf - in totaal meer dan 1,5 miljoen GTI-modellen gebouwd. Vul onderstaande gegevens volledig in. Persoonsgegevens Vakopleiding FNV Bouw bewaakt de kwaliteit van vakopleidingen en draagt bij in je opleidingskosten. Juridische hulp FNV Bouw kan je vertellen waar je recht op hebt, en de berekening van je loon of uitkering controleren. Als het nodig is regelen we juridische ondersteuning. Antwoord op al je vragen Je kunt op 400 plaatsen in het land terecht met vragen over bijvoorbeeld je inkomen, vakantiedagen of je arbeidsvoorwaarden. Belastingformulier invullen De FNV- belastingconsulenten staan voor je klaar om de aangifte inkomstenbelasting in te vullen. Naast gemak levert dat vaak vele euro s op. Heel veel informatie Als lid van FNV Bouw ontvang je Spijkerhard, de sectorkrant en FNV Bouw Magazine. Op onze website vind je dag en nacht alle informatie die je zoekt.... en daarnaast is de bond natuurlijk ook altijd actief voor de CAO s en arbeidsomstandigheden in de sector Als lid van FNV Bouw betaal je maandelijks contributie. Het bedrag hangt af van je leeftijd. Deze bedragen worden elk jaar aangepast. Mensen met een uitkering betalen minder. Als je jonger bent dan 20 jaar en bij een samenwerkingsverband werkt, zijn de eerste twee maanden lidmaatschap gratis. 15 en 16 jaar E 3,41 17 jaar E 5,44 18 jaar E 6,81 19 jaar E 8,18 20 jaar E 10,20 21 jaar E 11,55 22 jaar en ouder E 13,60 Raymzter & Lodewijk zijn al lid, nu jij nog! Stuur de bon in een envelop zonder postzegel naar: FNV Bouw afdeling Ledencontact Antwoordnummer VB Woerden Het nieuwe lid werd aangemeld door: Naam en voorletters Naam en voorletters M / V Van het eerste idee dat de auto wat klein is, is voor toeschouwers weinig meer te merken. Met 180 km/u komt Poul voorbij. We kunnen nog net een grote grijns onderscheiden. 100 km/u in 6,9 seconden De nieuwe Golf GTI, die standaard is voorzien van een zesversnellingsbak, sprint in 7,2 seconden van km/h en de tussenacceleratie van km/h neemt in de vijfde versnelling slechts 7,5 seconden in beslag. Er is ook een DSG-versnellingsbak met dubbele koppeling leverbaar. Doordat deze extreem snel schakelt en bovendien continu kracht doorgeeft, verkort hij de tijd voor de sprint van km/h tot slechts 6,9 seconden. De Golf GTI haalt een topsnelheid van 235 km/h en het gemiddelde verbruik van de motor die aan de strenge Euro 4-normen voldoet, bedraagt 8,0 liter per 100 kilometer. Adres Postcode en woonplaats Telefoon adres Geboortedatum Nationaliteit Werkgevergegevens Ik werk bij te Aard van het bedrijf Mijn functie / beroep Betaalwijze Machtiging Welke betaalwijze wil je? (aankruisen wat van toepassing is) Ik betaal per automatische afschrijving en machtig FNV Bouw om de contributie maandelijks van mijn (post)bankrekening af te schrijven Adres Postcode en woonplaats Maak 9 werverspremie over op rekeningnummer: Stuur mij een waardebon Ik geef me over. Een auto met zo n sportieve versnellingsbak, past bij het karakter van een jongen met hart voor de bouw. 22 Jongerenkrant 2005 Ik betaal per acceptgirokaart ( 0,25 per maand duurder). Datum Handtekening