Roken in sociaalhistorisch perspectief Rol verslavingszorg & Psychiatrie
|
|
- Anna Groen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Roken in sociaalhistorisch perspectief Rol verslavingszorg & Psychiatrie Jaap van der Stel Lector GGz Hogeschool Leiden Brijder-Parnassia GGZ ingeest
2 1. Wat is het probleem? Overzicht 2. Moeizame ontdekking verband roken en longkanker Debat in Nederland Ontwikkelingen standpunten voor / na WO II 3. Geschiedenis verslavingszorg Tabak buiten beeld Sociale mechanismen i.v.m. complexiteit problematiek & ontstaan hulpvragen 4. Nieuw beleid voor verslavingszorg en psychiatrie? Redenen vóór Maar ook aarzelingen 5. Wat dan wel?
3 I - Probleemstelling
4 Tweets THE LANCET HAALT UIT Tabaksindustrie bekritiseerd als wreed, pervers en immoreel. TABAKSLOBBY Onderzoek Algemene Rekenkamer bevestigd vermoeden: tabaksindustrie heeft ongekende invloed op overheid. ROKEN Grote, longitudinale studie: roken kost 10 jaar van leven vrouwen. Stoppen voor 40ste, zeker 30ste helpt wel. ROKEN & STERFTE Uitkomst studie Australië claimt: als ze blijven roken overlijdt twee derde van de rokers hieraan. REDUCTIE GEBRUIK TABAK Gebruik van één miljoen sigaretten veroorzaakt één dode. Wat te doen om dit te verminderen?
5 Vraag & Aanbod? Discours industrie: wij doen wat onze klanten willen. Praktijk is anders: Farmaceutische industrie Voorbeelden genoeg: actieve push => creëren markten. Volkswagen Niks geen schone diesel. Criminaliteit als marketing strategie. Unilever Liever light? Misleidende voorstelling van vetten. Coca Cola Fosforzuur verhindert misselijkheid vanwege overdosis suiker. Tabaksindustrie Vele malen veroordeeld vanwege ernstige, bewuste misleiding.
6 Wat kan de zorg met deze politieke ziekte? Politiek probleem: Sterfte door roken (i.h.b. longkanker) is gigantisch groot. Argumenten genoeg: geheel verbod productie / verkoop. Maar: enorme lobby industrie / belangen overheden. Ministers halen veelal hun schouders op. Ideologie: vrije keuze / eigen verantwoordelijkheid. Wat doet en kan de zorg? Wat lost rook de zorg uit op? Wat kan verslavingszorg / psychiatrie betekenen? Wat willen / vinden onze patiënten of cliënten?
7 Deel II Ontdekking risico s
8 Aanloop Vanaf einde 18 e eeuw al terloopse rapportages over medische risico s tabak. Voorbeelden: Vermoedens over verband roken pijp en lip- en mondkanker. Einde 19 e eeuw: uitvinding en massale verkoop sigaret richtte aandacht op verband met longaandoeningen. Eind 19 e /begin 20 e eeuw: idee ontstond omtrent ongunstige effecten op bloedvaten en hart (Keulen) eerste observationele studie; toonde verband roken en longkanker. Hitler voerde als geheelonthouder ook campagne tegen tabak ( ). Nazi-artsen combineerden gezondheidsclaims met raciale / politieke motieven. Ook toen al: industrie leverde verzet.
9 Discussie in Nederland (1) NTvG, 1948, W.F. Wassink (AvL): waar komt de enorme aanwas van longkanker vandaan? Onderzoek patiëntgegevens (focus op beroepen): Bij enig nadenken blijft ons feitelijk alleen als zodanig het tabaksgebruik over. Immers, longkanker treft bijna uitsluitend hen, die, ten eerste uit hoofde van hun beroep het vele roken van sigaren en cigaretten kunnen bekostigen; ten tweede in de gelegenheid zijn aan deze neiging toe te geven; ten derde ( ) een bijzonder sterke prikkel ondervinden om naar dit genotmiddel te grijpen; en ten vierde vooral tijdens hun werk sterk aan rook zijn blootgesteld ( ). De slotconclusie is, dat het roken en het verblijf in met tabaksrook bezwangerde ruimten als exogeen oorzakelijk moment voor de longkanker bij de man in Nederland op de eerste plaats staat.
10 Discussie in Nederland (2) NTvG, 1957, rapport Gezondheidsraad: advies over verband roken en longkanker: Nog verdeeldheid of sprake is van oorzakelijk verband. Onzekerheid over negatief overheidsadvies m.b.t. roken: zorg voor ongunstig psychisch effect op (ex)rokers. Daarom: waarschuw vooral de jeugd. Maar: bij de jeugd (moet) het schrikbeeld kanker niet te veel op de voorgrond worden gebracht. Verder: beschouwing over het probleem van het leggen van causale verbanden op grond van statistische associaties.
11 Discussie VS/GB: oorzakelijkheid Vanaf 1950: betere epidemiologische studies => onmiskenbare verbanden. Felle debatten over vaststellen van oorzakelijke relaties: Bijdragen van Bradford Hill & Richard Dull => criteria. Twijfels hielden lang stand. Bevindingen dierproeven brachten kanteling Surgeon General (VS): roken = oorzaak kanker (mannen). Duurde lang omdat: Roken was gewoon => schadelijkheid ervan moeilijk te vatten. Epidemiologische technieken nog niet op orde. Postulaten Koch => hoe ontstaat longkanker bij niet-rokers?
12 Deel III Verslavingszorg
13 Tabak buiten beeld Verslavingszorg is ontstaan uit drankbestrijding => zorg voor alcoholisten. Vanaf jaren 70 ook drugs. Tabak? Iedereen rookte op het werk. Vanaf jaren 80 hier en daar stoppen met... -cursussen. In 100 jaar notities over visie en beleid terloops melding van risico s van roken. Echter: geen consequenties. Project Resultaten Scoren : geen publicaties (werkboeken, handleidingen) m.b.t. roken & tabaksgebruik.
14 Sociale mechanismen Waarom deed / doet verslavingszorg ± niks? Mensen komen in VZ niet alleen omdat ze verslaafd zijn. Cruciaal, naast verstoorde relatie tussen gebruiker en middel, ook: Verstoorde relatie tussen samenleving en middel. Verstoorde relatie tussen samenleving en gebruiker. Grotere complexiteit voorspelt: Sociale druk => spoedige aanmelding neemt fors toe. Daarom: Heroïne: snel in zorg Cannabis: later Alcohol: duurt járen. Tabak: niet/nauwelijks sociale druk => verslavingszorg.
15 Voorspellende relaties Complexiteit problematiek is functie van ernst/omvang van verstoringen in relaties omgeving, gebruiker en middel.
16 Duur tot hulpvraag aan VZ Ernst verstoorde relaties samenleving met middel / gebruiker Heroïne Cannabis Alcohol Tabak Duur tot hulpvraag aan verslavingszorg
17 Deel IV Nieuw beleid voor verslavingszorg en psychiatrie?
18 Tweets (2) VERSLAVINGSZORG & ROKEN 80 % cliënten in deze sector rookt maar de aandacht voor dit probleem is daar heel beperkt. ROKEN & PSYCHISCHE GEZONDHEIDSZORG BBC: patiënten roken drie keer zoveel. NUT VAN STOPPEN Niet meer roken verbetert de geestelijke gezondheidstoestand van mensen met psychische stoornis. STOPPEN MET ROKEN Wanneer mensen in psychiatrische kliniek worden geholpen te stoppen, neemt kans op heropname af.
19 Maar, wat vinden de cliënten? Lees: Smoking privileges. Psychiatry, the mental Ill, and the Tobacco Industry in America. Hirshbein, Sigaretten spelen historisch bijzondere rol in psychische zorg: communicatie, controlemiddel, strijd tegen verveling, et cetera. Plus: middel tegen stress (als zodanig ook geframed door industrie, samen met onderzoekers). Niettemin: groeiend inzicht in biomedische risico s, en over verband tussen roken en psychopathologie (JAMA, 2000). Patiënten / organisaties hebben dit thema echter niet opgepakt.
20 Implicaties Erken de onschatbare waarde voor veel mensen van het al dan niet samen roken. Roken sigaret symboliseert meer dan (zeer schadelijke) biochemische gebeurtenis. Reductionisme is riskant als geen oog voor authentieke behoeften (samen zijn, zingeving, reflectie, afstand nemen, rustmoment). Risico: als meer verstandige mensen stoppen => ontstaan restgroep => object van hardere maatregelen. Daardoor: meer verstoorde relaties => meer / eerder hulpvragen aan verslavingszorg. Oplossing van het probleem?
21 Dilemma s psychische en verslavingszorg Complexiteit problematiek is functie van ernst/omvang van verstoringen in relaties omgeving, gebruiker en middel.
22 Daarom Discussie Rook de zorg uit is niet zo simpel. Sprake van buitengewoon complexe (gelaagde) relatie van gebruikers met middel. Daarom: betrek perspectief van gebruikers erbij: Zij weten dat het slecht is, teveel kost, zaak erger maakt. Toch: niet direct een alternatief. Geen issue in hun discours over herstel. Voor ons: vooral zorgen dat rook de zorg niet meer in komt: Tabak de wereld uit. Oppassen voor onbedoelde marginalisering / uitstoting. Is herstel van psychische aandoening niet toch belangrijker dan het feit dat patiënten roken?
23 Deel V Wat te doen?
24 Tweets (3) MINIMUMLEEFTIJD TABAK Verhoging tot 21 j, als elders gebeurt, vermindert aantal mensen dat er überhaupt mee begint. ROOKDODEN Aan het einde van deze eeuw gigantisch veel mensen dood door roken. Harvard U: betrek VN bij oplossing. TABAK WERELD UIT IN 2040 Het bereiken van dit realistische doel bepleiten gezondheidswetenschappers in The Lancet.
25 Het einde
Jongeren met een gedrags- en emotionele stoornis Druggebruik van hun kant bekeken
Jongeren met een gedrags- en emotionele stoornis Druggebruik van hun kant bekeken Freya Vander Laenen FADO Utrecht 20/11/08 1 1. Achtergrond Klassieke drugpreventie en drugpreventieonderzoek Specifieke
Nadere informatieZingeving & Psychische Gezondheidszorg
Zingeving & Psychische Gezondheidszorg Jaap van der Stel Lector GGz Hogeschool Leiden Senior-onderzoeker GGZ ingeest Adviseur beleid Brijder-Parnassia Inhoud 1. Wat is zingeving? 2. Wat is zelfregulatie?
Nadere informatieVAN ZORG NAAR PREVENTIE
VAN ZORG NAAR PREVENTIE Jaap van der Stel Jaap van der Stel Lector GGz Hogeschool Leiden Brijder-Parnassia GGZ ingeest Legitimatie psychische gezondheidszorg Legitimiteit van de psychische gezondheidszorg
Nadere informatieLeerlijnen per drug : ALCOHOL Onderwijsvorm: KLEUTER EN LAGER
Leerlijnen per drug : ALCOHOL Onderwijsvorm: KLEUTER EN LAGER kleuter 2,5-6j 1 ste graad LO 6-8j 2 de graad LO 8-10j 3 de graad LO 10-12j doelstelling doelstelling doelstelling doelstelling Versterken
Nadere informatieWWW.VOORKOM.NL LESBRIEF OVER ROKEN UITGAVE: STICHTING VOORKOM! POSTBUS 91 3990 DB HOUTEN TELEFOON 030-6373144
WWW.VOORKOM.NL V.S.O. Roken stoer? Stoppen is sterker! LESBRIEF OVER ROKEN UITGAVE: STICHTING VOORKOM! POSTBUS 91 3990 DB HOUTEN TELEFOON 030-6373144 Lesbrief Over Roken V.S.O. Colofon: Deze lesbrief hoort
Nadere informatieWoord vooraf Opbouw van deze studie
Woord vooraf Opbouw van deze studie XIII XVI DEEL I: PROBLEEMSTELLING 1 HOOFDSTUK I ONTWIKKELING EN STAGNATIE IN DE PSYCHIATRIE 2 Inleiding 2 1. 1 Psychiatrie en geestelijke gezondheidszorg - stand van
Nadere informatiespeciaal onderwijs lesbrief roken UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL
speciaal onderwijs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL inhoud LES 1: KENNISMAKING MET ROKEN 3 GEWOONTEN 3 ROKEN EN JOUW GEZONDHEID 4 VERSLAAFD AAN
Nadere informatieSAMENVATTING SAMENVATTING. Werk en Psychische Gezondheid: Studies naar de invloed van werk kenmerken, sociale rollen en gender
SAMENVATTING Werk en Psychische Gezondheid: Studies naar de invloed van werk kenmerken, sociale rollen en gender In de jaren negentig werd duidelijk dat steeds meer werknemers in Nederland, waaronder in
Nadere informatieZelfhulpgroepen en verslavingen
2011 1 Zelfhulpgroepen en verslavingen 2011 2 deel I: Zelfhulpgroepen in Nederland Wat gebeurt er in een zelfhulpgroep? belang van samenwerking tussen zelfhulp en de professionele zorg. deel II: Dubbel
Nadere informatieTABAK ALCOHOL GAMEN. algemene sociale vaardigheden
Leerlijnen per graad : 3 de graad LO 10-12j Doelstelling: Versterken van de kennis en vaardigheden die kinderen nodig hebben om gezonde keuzes te maken en niet te roken, geen alcohol te drinken en op een
Nadere informatieVerslaving. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving. Als iemand niet meer zonder... kan
ggz voor doven & slechthorenden Verslaving Als iemand niet meer zonder... kan Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving Herkent u dit? Veel mensen gebruiken soms
Nadere informatieENQUÊTE: GEEN DOORBRAAK VOOR DE ELEKTRONISCHE SIGARET
ENQUÊTE: GEEN DOORBRAAK VOOR DE ELEKTRONISCHE SIGARET Brussel, juli 2014 Volgens de nieuwe rookenquête van kent de elektronische sigaret geen doorbraak in België in 2014. Slechts 0,5% van de bevolking
Nadere informatieIs het hart van een roker GROTER of KLEINER als gevolg van roken? Welke stof in sigarettenrook maakt je verslaafd aan tabak?
Is het hart van een roker GROTER of KLEINER als gevolg van roken? Wat betekent PSSIEF ROKEN? een trekje doen aan de sigaret van iemand anders roken zonder inhaleren C rook inademen van iemand die in je
Nadere informatieLeerlijn drugs. 1 ste graad. tabak alcohol Illegale drugs Kennis aanbrengen Basiskennis aanbrengen Herkomst alcohol Verslavende stof
Leerlijn drugs Kennis aanbrengen Basiskennis aanbrengen Herkomst tabak Samenstelling tabak(srook) Verslavende stof nicotine Sociale, gezondheids- en financiële effecten: - korte termijn effecten - lange
Nadere informatieAchtergrond E-learning Oefenen Evaluatie
Achtergrond E-learning Oefenen Evaluatie Aanhaken bij breed maatschappelijk en landelijk tabaksontmoedigingsbeleid. Voorbeeldfunctie van Jellinek. Stoppen met roken heeft positief effect op overige verslavingsbehandelingen.
Nadere informatieBELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA ROKEN. SylvieThenard@Fotolia DUIDELIJKE ANTWOORDEN
BELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA ROKEN SylvieThenard@Fotolia DUIDELIJKE ANTWOORDEN Globaal Cardiovasculair Risico Sommige gedragingen in ons dagelijks leven vergroten de kans dat we vroeg of laat problemen
Nadere informatieUw kind en genotmiddelen
Welkom! Uw kind en genotmiddelen Pel van Hattum Gezondheidsbevorderaar Programma Genotmiddelen Ontwikkeling pubers Middelen: Energydrinks Roken Alcohol Opvoeding Genotmiddelen Indeling naar werking Verdovend
Nadere informatieOuderen & Alcoholgebruik in Nederland
Ouderen & Alcoholgebruik in Nederland Zwolle, 23 april 2012 Gun ze toch hun borreltje!? VU University Amsterdam, Marja Aartsen Windesheim, Carolien Smits Ouderen & Alcohol: waarom interessant? Ouderen
Nadere informatieInhoudsopgave. 1. Inleiding 5
Inhoudsopgave 1. Inleiding 5 2. Een liberale visie op gezondheidszorg 11 2.1 Het individu als ultieme waarde 11 2.2 Gezondheidszorg in een liberale rechtsstaat 14 2.3 Kortom: een liberale visie op gezondheidszorg
Nadere informatieHealth. 5h Roken 1. Theorieboek. TFG Hellegers 18-5-2013. Wat zit er in een sigaret?
5h Roken 1 Dagelijks proberen in Nederland alleen al honderden mensen te stoppen met roken. Soms met succes maar vooral ook met ergernis en frustratie. De strijd tegen de sigaret of sigaar is geen makkelijke
Nadere informatieINFOKAART OUDEREN EN ROKEN
INFOKAART OUDEREN EN ROKEN Roken Roken is de risicofactor die de meeste sterfte en het meeste gezondheidsverlies met zich brengt en zodoende ook zorgt voor veel verlies aan kwaliteit van leven (1). Vijftien
Nadere informatiePERSBERICHT Stichting tegen Kanker Leuvensesteenweg 479 1030 Brussel 02/743 45 75 (communicatie)
Bijlagen 1. RESULTATEN ENQUÊTE DEDICATED RESEARCH OMTRENT ROOKVRIJE CAFÉS 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 2. INFORMATIEFICHE PASSIEF ROKEN Passief roken = passief ziek worden Eindelijk is het zover: vanaf 1
Nadere informatieHerstel bij verslaving
13-11- 12 Herstel bij verslaving Op de voordeur staat geschreven: hier werken wij samen aan herstel Visie op moderne verslavingszorg Jaap van der Stel Lector Geestelijke Gezondheidszorg Hogeschool Leiden
Nadere informatieWij hebben dit onderwerp gekozen omdat het slecht is voor de gezondheid en wij willen vertellen waarom dit slecht is.
Roken Wij hebben dit onderwerp gekozen omdat het slecht is voor de gezondheid en wij willen vertellen waarom dit slecht is. Inleiding In restaurants,wijkcentra,kantines van sporthallen en op het werk roken
Nadere informatieHet is nooit te laat om te stoppen met roken
Het is nooit te laat om te stoppen met roken Roken is levensgevaarlijk Actief en passief roken zijn volgens een rapport van de Wereldgezondheidsorganisatie wereldwijd verantwoordelijk voor ongeveer 4 miljoen
Nadere informatieDe beste zorg voor psychische en verslavingsproblemen
De beste zorg voor psychische en verslavingsproblemen 3 Parnassia Groep is specialist in geestelijke gezondheid Psychische klachten, een psychische stoornis of ziekte: ze kunnen iedereen treffen en ernstig
Nadere informatieDewi Segaar. 26 april Manager Samenwerkingen Alliantie Nederland Rookvrij
Dewi Segaar 26 april 2018 Manager Samenwerkingen Alliantie Nederland Rookvrij INHOUD Hoe het begon: de Alliantie Nederland Rookvrij (ANR) - wat en waarom? Wat is de aanpak van ANR? Wat is het resultaat?
Nadere informatieA Adviesaanvraag Toepassing van (genees-)middelen bij de behandeling van drugverslaving dd 6 april 1993
Bijlage A Adviesaanvraag Toepassing van (genees-)middelen bij de behandeling van drugverslaving dd 6 april 1993 De Voorzitter van de Gezondheidsraad ontving de volgende brief, gedateerd 6 april 1993, nr
Nadere informatieVerwijzen naar de GGZ. Wanneer verwijzen naar de Generalistische basis GGZ en Gespecialiseerde GGZ?
Verwijzen naar de GGZ Wanneer verwijzen naar de Generalistische basis GGZ en Gespecialiseerde GGZ? Nieuwe structuur in de geestelijke gezondheidszorg Om de kwaliteit en de kostenbeheersing in de geestelijke
Nadere informatiehoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5
SAMENVATTING 117 Pas kortgeleden is aangetoond dat ADHD niet uitdooft, maar ook bij ouderen voorkomt en nadelige gevolgen kan hebben voor de patiënt en zijn omgeving. Er is echter weinig bekend over de
Nadere informatieZorgprogramma Lijf & Leven. Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid.
Zorgprogramma Lijf & Leven Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid. Levensverwachting met tot wel 20 jaar verkort 85% van patienten
Nadere informatieResultaten voor België Roken Gezondheidsenquête, België, 1997
6.1.1. Inleiding Het tabaksgebruik is een van de voornaamste risicofactoren voor longkanker, ischemische hartziekten en chronische ademhalingsaandoeningen (1). Men schat dat er in Europa niet minder dan
Nadere informatieRoken. 1. Rook jij? Toelichting Ja Ik vind dat ze n beetje doorslaan. Binnen niet roken prima! Maar op terrassen moet gewoon kunnen.
Roken Op 1 juli 2008 is het rookverbod ingevoerd in de horeca en door de jaren heen wordt het op steeds meer plaatsen verboden om te roken. 6 5 1. Rook jij? 5 (n=215) 4 38% 8% 3% Ja Af en toe Nee, maar
Nadere informatieMix & match: gezamelijke visie
Mix & match: gezamelijke visie Weten jullie waar jullie als groep voor staan, maar willen jullie graag nog een stap verder gaan? Werk dan een visie uit op alcohol- en druggebruik in de jeugdbeweging. Hierbij
Nadere informatieGenotmiddelen. Genotmiddelen. Bron: http://gezondeleefstijl.slo.nl 1
zijn er altijd al geweest en zullen er ook altijd blijven. Veel jongeren experimenteren in de puberteit met roken, alcohol en drugs en een deel laat zich verleiden tot risicovol gedrag. Jongeren zijn extra
Nadere informatieInfobundel Alcohol-, tabak-, en drugspreventie
Presenteert Infobundel Alcohol-, tabak-, en drugspreventie (9 september 2014) http://www.skillville.be 1 Doelstelling van het pakket Alcohol-, tabak-, en drugspreventie... 4 1.1 Alcohol... 4 1.2 Tabak...
Nadere informatieResultaten boeken Meer dan interven2es MEER DAN INTERVENTIES. Het belang van aspecifieke factoren voor bevordering van herstel Jaap van der Stel
MEER DAN INTERVENTIES Resultaten boeken Meer dan interven2es Het belang van aspecifieke factoren voor bevordering van herstel Jaap van der Stel Lector Geestelijke Gezondheidszorg Hogeschool Leiden Senior-
Nadere informatieWat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg
Wat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg Prof. Dr. Brenda Penninx Vakgroep psychiatrie / GGZ ingeest Neuroscience Campus Amsterdam Mental Health EMGO+ Institute for Health and Care Research b.penninx@vumc.nl
Nadere informatieTabak- en alcoholgebruik Clinical Assessment Protocol (CAP) = 1
Tabak- en alcoholgebruik Clinical Assessment Protocol (CAP) = 1 De informatie over deze CAP-code wordt opgesplitst in drie delen: (I) Betekenis: De betekenis van code 1 bij de Tabak- en alcoholgebruik-cap.
Nadere informatie10 augustus Onderzoek: Rookverbod in Nederland?
10 augustus 2017 Onderzoek: Rookverbod in Nederland? Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit 40.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek.
Nadere informatiePraktische-opdracht door een scholier 1727 woorden 15 december keer beoordeeld. Maatschappijleer
Praktische-opdracht door een scholier 1727 woorden 15 december 2001 6 61 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Praktische opdracht maatschappijleer. Deel: 1 Wachtlijstproblematiek in de gezondheidszorg.
Nadere informatieAlcohol, Roken en opvoeding
Alcohol, Roken en opvoeding Uw kind in klas 1 van het voortgezet onderwijs Als kinderen naar het voortgezet onderwijs gaan, verandert er veel in hun leven. Ze krijgen andere interesses en hun vriendengroep
Nadere informatieTaal & Herstel. Jaap van der Stel Lector GGz Hogeschool Leiden
Taal & Herstel Jaap van der Stel Lector GGz Hogeschool Leiden Dagelijkse praktijk Psychische zorg is (vooral) praten / toepassing van taal. Staan we hier voldoende bij stil? Verstaan we elkaar wel? Is
Nadere informatieKennissynthese arbeid en psychische aandoeningen. Dr. F.G.Schaafsma Dr. H. Michon Prof. dr. J.R. Anema
Kennissynthese arbeid en psychische aandoeningen Dr. F.G.Schaafsma Dr. H. Michon Prof. dr. J.R. Anema Ernstige Psychische Aandoeningen (EPA) Definitie consensus groep EPA¹ - Sprake van psychische stoornis
Nadere informatieOp weg naar 2020: Transformatie van de maatschappelijke zorg
Op weg naar 2020: Transformatie van de maatschappelijke zorg Paul Maatschappelijke zorg (Wolf, 2015) Maatschappelijke zorg richt zich op mensen met meerdere complexe problemen om: sociale uitsluiting te
Nadere informatieNederlandse Samenvatting
Nederlandse Samenvatting De nadelige gezondheidsrisico s/gevolgen van roken en van depressie en angststoornissen zijn goed gedocumenteerd, en deze aandoeningen doen zich vaak tegelijkertijd voor. Het doel
Nadere informatieAchtergrondinformatie opdracht 3, module 5, les 9
Achtergrondinformatie opdracht 3, module 5, les 9 Roken alcohol en drugs Roken, alcohol en drugs zijn schrikbeelden voor veel ouders. Dit geldt voor allochtone ouders én Nederlandse ouders. Sommige kinderen
Nadere informatieDe gevolgen van een verminderd werkvermogen voor duurzame inzetbaarheid
De gevolgen van een verminderd werkvermogen voor duurzame inzetbaarheid Tilja van den Berg & Lex Burdorf Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC, Rotterdam Aanleiding Zorgsector Aanleiding
Nadere informatieLectoraat GGZ-Verpleegkunde. LVG en Verslaving. s Heerenloo 30 juni 2010
Lectoraat GGZ-Verpleegkunde LVG en Verslaving s Heerenloo 30 juni 2010 1 Wat komt aan bod? Overzicht programma LVG en verslaving Prevalentiegegevens Casus Brijder en s Heerenloo Discussie nav casuïstiek
Nadere informatielesbrief roken UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL
UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL inhoud Les 1: Kennismaking met roken 3 Meer of minder rook? 3 Roken en jouw gezondheid 4 Roken en verslaving 5
Nadere informatieVerslaving apart? Dubbele diagnostiek als standaardbehandeling. dr. C.A. Loth
Verslaving apart? Dubbele diagnostiek als standaardbehandeling in de GGz dr. C.A. Loth Cijfers 1,2 miljoen alcoholisten/problematische drinkers 1,8 miljoen dagelijkse gebruikers benzo s, 22 % gebruikt
Nadere informatieDialogen website Motiveren tot rookstop
Dialogen website Motiveren tot rookstop Dialoog verandertaal uitlokken en versterken Goedemorgen. Heeft u problemen gehad sinds uw vorige controle? Ja, eigenlijk wel. Mijn tanden zijn sterk verkleurd.
Nadere informatieHoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4. Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4
Samenvatting SAMENVATTING 189 Depressie is een veelvoorkomende psychische stoornis die een hoge ziektelast veroorzaakt voor zowel de samenleving als het individu. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO)
Nadere informatieAchtergronddocument Specifieke groepen binnen de GGZ
Achtergronddocument Specifieke groepen binnen de GGZ Specifieke groepen binnen de GGZ 1 2 Achtergronddocument bij advies Hoogspecialistische GGZ 1 Inleiding In dit achtergronddocument bespreekt de commissie
Nadere informatiePerspectief op Potenties
Perspectief op Potenties Jaap van der Stel Jaap van der Stel Lector GGz Hogeschool Leiden Brijder-Parnassia GGZ ingeest Een derde meer herstel? Vereist: brede visie op herstel, inclusief focus op functioneel
Nadere informatieKanker. Inleiding. 1. Wat is kanker eigenlijk? 2. Verschillende soorten kanker
Kanker Inleiding Mijn spreekbeurt gaat over kanker patiënten. Ik hou mijn spreekbeurt hier over omdat er veel kinderen zijn die niet precies weten wat kanker nou eigenlijk is en omdat kanker heel veel
Nadere informatielesbrief speciaal basisonderwijs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL
lesbrief speciaal basisonderwijs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL inhoud LES 1: ROKEN EN BLOWEN 3 GEWOONTEN 3 CONTRACT 4 ROKEN EN JOUW GEZONDHEID
Nadere informatieEvidence piramide. Gecontroleerde studies. Welk studie type? 19/02/2013. 3 me ta.eu. Niet dezelfde piramide voor elke vraag. me ta.eu. me ta.
Niet dezelfde piramide voor elke vraag Evidence piramide Gecontroleerde studies Welk studie type? 3 1 Effect van roken op longkaner Richard Doll 1951: prospectieve studie 2/3 mannelijke Britse artsen Goede
Nadere informatieIrisZorg. verslavingszorg. en maatschappelijke opvang. dicht bij mensen, ver in zorg
IrisZorg verslavingszorg en maatschappelijke opvang dicht bij mensen, ver in zorg > IrisZorg: dicht bij mensen, ver in zorg Bij IrisZorg kan iedereen rekenen op de deskundigheid en betrokkenheid van onze
Nadere informatieCOMPLEET IN GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG
COMPLEET IN GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG MET ggz helpt kinderen, jongeren, volwassenen en ouderen met psychische klachten. Ook naasten van mensen met psychische klachten kunnen bij ons terecht voor ondersteuning.
Nadere informatieDe reglementering van Electronische sigaretten in België en de EU. Luk Joossens, Leuven 6 Mei 2014
De reglementering van Electronische sigaretten in België en de EU. Luk Joossens, Leuven 6 Mei 2014 08/05/2014 2 08/05/2014 3 Het gebruik van de elektronische sigaret 0,2% rokers rookten een elektronische
Nadere informatieChronisch ziek: chaos in je hoofd
Chronisch ziek: chaos in je hoofd Marjan Nijkamp minisymposium Gezondheidspsychologie Utrecht, 31 maart 2017 Chronische ziekte Een langdurige en onomkeerbare ziekte waarbij de kans op volledig herstel
Nadere informatieDiversiteit en Gezondheid: Geslacht, SES, Etniciteit
Diversiteit en Gezondheid: Geslacht, SES, Etniciteit Prof. Dr. Walter Devillé Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg UvA Vluchtelingen en Gezondheid OMGEVING POPULATIE KENMERKEN GEZONDHEIDS-
Nadere informatieE-sigaret, hulpmiddel of nieuw probleem?
Roken staat gelijk aan harddrugs Uitspraak Wim van den Brink, hoogleraar verslavingsgeneeskunde AMC 20-01-2015 E-sigaret, hulpmiddel of nieuw probleem? Trudi Tromp-Beelen verslavingsarts KNMG, Jellinek/Arkin
Nadere informatieStudie type Populatie Patiënten kenmerken Interventie Controle Dataverzameling
Evidence tabel bij ADHD in kinderen en adolescenten (studies naar adolescenten met ADHD en ) Auteurs, Gray et al., 2011 Thurstone et al., 2010 Mate van bewijs A2 A2 Studie type Populatie Patiënten kenmerken
Nadere informatieLeef rookvrij Geef kanker minder kans
Leef rookvrij Geef kanker minder kans Inhoud Stoppen met roken weer vergoed 3 Hulp bij stoppen met roken 5 Roken en kanker 9 Wilt u meer informatie? 11 Stoppen met roken weer vergoed Misschien wilt u zelf
Nadere informatieLESBRIEF OVER ROKEN UITGAVE: STICHTING VOORKOM! POSTBUS 91 3990 DB HOUTEN TELEFOON 030-6373144
LESBRIEF OVER ROKEN UITGAVE: STICHTING VOORKOM! POSTBUS 91 3990 DB HOUTEN TELEFOON 030-6373144 Lesbrief over Roken Colofon: Deze lesbrief hoort bij het Preventie Project Roken dat wordt uitgevoerd door
Nadere informatieWaarom stigma rondom AD(H)D bestaat
Waarom stigma rondom AD(H)D bestaat N.B.: de inhoud van dit programma is slechts van adviserende aard en dient niet als vervanging voor professioneel en/of medisch advies. Als u verdere consultatie wenst,
Nadere informatieTestvragen CURSUSISLAM.BE X X X X X X. Vraag 1. Lees de onderstaande beweringen en kruis aan of het waar of onwaar is. CURSUSISLAM.
Testvragen De slechte gewoontes volgens de Islam 1 Zedelijkheid Vraag 1 2 Lees de onderstaande beweringen en kruis aan of het waar of onwaar is. Bewering Waar Onwaar Indien men met mate drinkt, is volgens
Nadere informatieReactie op de column Roken?
Ingezonden Reactie op de column Roken? Matthijs Blankers Sinds een jaar of twaalf hebben verslaving en verslavingszorg in toenemende mate mijn interesse. Regelmatig komen mij daarbij boeken, rapporten
Nadere informatieRoken en mondgezondheid
Roken en mondgezondheid Roken en mondgezondheid Wist u dat stoppen met roken kan bijdragen aan een gezonde mond? Natuurlijk is het u bekend dat u van roken longkanker en hart- en vaatziekten kunt krijgen.
Nadere informatieMensen met psychische beperkingen. Annemarie Zijlstra, rehabilitatiespecialist a.zijlstra@promens-care.nl
Mensen met psychische beperkingen Annemarie Zijlstra, rehabilitatiespecialist a.zijlstra@promens-care.nl In deze presentatie : Beeldvorming Ziekte en gevolgen Psychische beperking of persoonlijkheidskenmerk?
Nadere informatieBert Vinken. Vincent van Gogh Voor geestelijke gezondheidszorg. Presentatie alcohol en opvoeding Trimbos-instituut
Nee tegen alcohol (en drugs) schade Bert Vinken Vincent van Gogh Voor geestelijke gezondheidszorg Programma 19.30 uur 20.30 uur 20.45 uur 21.30 uur Presentatie Pauze vraag en antwoord Einde Drugs Definities
Nadere informatieInFoP 2. Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. Inhoud. Inleiding
Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module
Nadere informatiePERSBERICHT Stichting tegen Kanker Leuvensesteenweg 479 1030 Brussel 02/743 45 75 (communicatie)
AANTAL ROKERS STIJGT OPNIEUW: MEER MENSEN HERBEGINNEN, MINDER STOPPEN Brussel, 1 maart 2010. Het percentage rokers is in 2009 opnieuw significant gestegen, tot 32% dagelijkse rokers. Deze stijging doet
Nadere informatieDoel. Spel. www.ihots.nl. Duur: - Groep - Individueel. Laat je inspireren door de voorbeeld vragen in deze spiekbrief.
www.ihots.nl Doel Laat je inspireren door de voorbeeld vragen in deze spiekbrief Spel Alle spellen Gebruik deze spiekbrief telkens wanneer je een spel start in de ihots app. Laat je inspireren door de
Nadere informatieNederlandse Samenvatting
11 Nederlandse Samenvatting Bij beslissingen over het al dan niet vergoeden van behandelingen wordt vaak gebruikt gemaakt van kosteneffectiviteitsanalyses, waarin de kosten worden afgezet tegen de baten.
Nadere informatieIndividuele gevoeligheid voor riskant middelengebruik in de adolescentie. Anja Huizink
Individuele gevoeligheid voor riskant middelengebruik in de adolescentie Anja Huizink Adolescentie = grenzen verkennen Op zoek naar prikkels Brein in ontwikkeling Nucleus accumbens (basale ganglia): -
Nadere informatieTAD-BELEID OP SCHOOL E-SIGARET. Leen De Rooms
1 TAD-BELEID OP SCHOOL E-SIGARET 13 okt 2017 Leen De Rooms 2 Drugbeleid op school (DOS) Waar denken jullie aan als je deze term hoort? 3 De zin van een DOS 4 Opbouw DOS 5 Succesfactoren 6 Werkgroep Mandaat
Nadere informatieGeneralistische Basis GGZ en Specialistische GGZ
Generalistische Basis GGZ en Specialistische GGZ Informatie voor huisartsen Organisatie voor geestelijke gezondheidszorg GGZ Rivierduinen biedt vele vormen van geestelijke gezondheidszorg voor alle leeftijden;
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen bij ouderen
Persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen Maarten Boogert, soc. psych. verpleegk Divisie Ouderen / 24 uurdienst Mondriaan Zorggroep Heerlen Doelgroepen m.b.t hulpverlening van SPV- er : Acute psychiatrische
Nadere informatieInformatie voor Familieleden omtrent Psychose. InFoP 2. Inhoud
Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module
Nadere informatieVermoeidheid na kanker. Anneke van Wijk, GZ psycholoog Helen Dowling Instituut Utrecht
Anneke van Wijk, GZ psycholoog Helen Dowling Instituut Utrecht Helen Dowling Instituut: Begeleiding bij kanker voor (ex-) kankerpatienten en hun naasten: Onder andere: Individuele begeleiding Lotgenotengroepen
Nadere informatieDe verstokte roker is geen onruststoker
De verstokte roker is geen onruststoker 12 februari 2019 / Mangostraat 5, Den Haag Symposium CDP www.fivoor.nl/symposiumcdp Annette Bonebakker, klinisch neuropsycholoog Arjen Neven, psychiater Centrum
Nadere informatieV O LW A S S E N E N
GENOTMIDDELEN V O LW A S S E N E N Volwassenen 2009 5 Volwassenenonderzoek 2009 Om inzicht te krijgen in de gezondheid van de inwoners in haar werkgebied, heeft de GGD Zuid-Holland West in 2009 een schriftelijke
Nadere informatieOORZAAK EN GEVOLG IN DE GENEESKUNDE
OORZAAK EN GEVOLG IN DE GENEESKUNDE OBJECTIEVE FEITEN OF BRUIKBARE FICTIE? Leen De Vreese leen.devreese@ugent.be Centrum voor Logica en Wetenschapsfilosofie Inleiding Belang van oorzaak en gevolg: Behandeling
Nadere informatieCongres kwaliteit en bekostiging langdurige zorg
Congres kwaliteit en bekostiging langdurige zorg 15 maart 2018 Elsbeth de Ruijter Generieke module EPA Verschillen? Ambulant Financiering GGz overwegend ZVW Geen verantwoordingsinstrument Meer specifieke
Nadere informatieRegionale VTV 2011. Roken. Regionale Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2011 Hart voor Brabant Deelrapport Roken
Regionale VTV 2011 Roken Regionale Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2011 Hart voor Brabant Deelrapport Roken Auteurs: Drs. I.H.F. van Veggel, GGD Hart voor Brabant Dr. M.A.M. Jacobs-van der Bruggen,
Nadere informatieSpecialisten of generalisten? Bachelor of Master?
Presentatie, 9 december 2004 Specialisten of generalisten? Bachelor of Master? Dr. Marieke Schuurmans Zij studeerde Gezondheidswetenschappen, afstudeerrichting erplegingswetenschap, aan de Universiteit
Nadere informatieResultaten voor Brussels Gewest Roken Gezondheidsenquête, België, 1997
6.1.1. Inleiding Het tabaksgebruik is een van de voornaamste risicofactoren voor longkanker, ischemische hartziekten en chronische ademhalingsaandoeningen (1). Men schat dat er in Europa niet minder dan
Nadere informatieReferentie Vandercammen, M. (2009). Jongeren en kansspelen. Brussel: OIVO.
1. Referentie Referentie Vandercammen, M. (2009). Jongeren en kansspelen. Brussel: OIVO. Taal Nederlands ISBN - ISSN / Publicatievorm onderzoeksrapport 2. Abstract In dit onderzoek, uitgevoerd door het
Nadere informatieColin van der Heiden
Workshop: Metacognitieve therapie voor de Gegeneraliseerde Angst Stoornis Colin van der Heiden PG-Dag van de Inhoud Complexiteit vraagt maatwerk Rotterdam, 5 oktober 2017 PROGRAMMA inleiding metacognitieve
Nadere informatie5,1. Werkstuk door een scholier 2302 woorden 27 mei keer beoordeeld. Verzorging. Inhoudsopgave
Werkstuk door een scholier 2302 woorden 27 mei 2002 5,1 115 keer beoordeeld Vak Verzorging Inhoudsopgave Inhoudsopgave: blz 1 Voorwoord: blz 2 blz Vragen en antwoorden: blz 3 t/m 10 Hoe is drugs ontstaan:
Nadere informatieCannabis, vitamine D & het metabool risico van mensen met een psychotische aandoening
Cannabis, vitamine D & het metabool risico van mensen met een psychotische aandoening Dr. Jojanneke Bruins j.bruins@lentis.nl Promotoren: Prof. dr. Marieke Pijnenborg Prof. dr. Edwin van den Heuvel Co-promotoren
Nadere informatiehet antwoord op de Basis GGZ
het antwoord op de Basis GGZ mentale ondersteuning direct en dichtbij Inhoudsopgave Indigo Wat is de Basis GGZ? Verwijscriteria Wat kan Indigo mij bieden? 1. POH-GGZ 2. Generalistische Basis GGZ Mirro:
Nadere informatieWelkom bij Uw kind en genotmiddelen. Gaby Herweijer Adviseur Gezondheidsbevordering
Welkom bij Uw kind en genotmiddelen Gaby Herweijer Adviseur Gezondheidsbevordering Welkom in de Puberteit Pubers ondergaan veel veranderingen Vrienden School Lichamelijk Seksualiteit Hersenen Pubers vragen
Nadere informatieDe Week gaat van start met de Breingeindag op maandag 26 maart 2012 in t Veerhuis te Nieuwegein.
Op zoek naar waardevolle contacten De werkgroep Week van de Psychiatrie organiseert van 26 tot en met 31 maart 2012 de 38e Week van de Psychiatrie. Het thema van de Week van de Psychiatrie 2012 is Contact
Nadere informatiePost-hbo opleiding forensisch psychiatrisch werken
Post-hbo opleiding forensisch psychiatrisch werken Werken in de forensische psychiatrie vraagt om een specifieke benadering en deskundigheid. In deze opleiding doe je de competenties op die je nodig hebt
Nadere informatiePost-hbo opleiding forensisch psychiatrisch werken
Post-hbo opleiding forensisch psychiatrisch werken Werken in de forensische psychiatrie vraagt om een specifieke benadering en deskundigheid. In deze opleiding doe je de competenties op die je nodig hebt
Nadere informatie