IT-fabriek gaat veranderen

Transcriptie

1 Da s zeker Met een echte specialist kunt u ook buiten de kerst pieken specialist in specialisten 0 8 d e c e m b e r n u m m e r 2 0 j a a r g a n g 3 w w w. i t - e x e c u t i v e. n l IT-fabriek gaat veranderen IN HET NIEUWS OVER PARELS EN LICHTPUNTJES 2009 was een crisisjaar. Het zal de geschiedenis ingaan als een uitzonderlijk zwaar jaar dat ook in de Nederlandse it-sector flinke sporen achterliet. Maar niet voor iedereen. Bovendien gloort er voor de hele industrie enige hoop aan de horizon. p. 4 MANAGEMENT CLOUD IS FOUT OF CLOUD IS GOUD Natuurlijk passeerden cloud computing en andere hypes de revue, maar pragmatisme overheerste dit jaar op Gartners ITxpo. Cio s moeten namelijk op de kleintjes letten, ook in 2010, bleek uit het cio publieksinterview dat IT Executive en Gartner in Cannes organiseerden. p. 10 TECHNOLOGIE BOL.COM GOOIT ROER OM Vorig jaar vernieuwde bol.com in één keer zijn infrastructuur en website. Na afronding van dat mammoetproject zakte de betrokkenheid van het it-personeel in. Men zocht naar nieuwe wegen om de oude cultuur te herstellen. Over scrum en agile programming. p. 18 Zoals dertig jaar geleden fabrieken in hoog tempo werden voorzien van intelligente machines, zo bevindt nu de IT zich in een revolutie die het vak voor altijd gaat veranderen. De uitvoerende en repetitieve werkzaamheden in ons vak zijn binnenkort voltooid verleden tijd, zeggen virtualisatiespecialisten. Door virtualisatie verandert langzaam maar zeker het complete it-landschap. Het begon met servers in het datacenter, nu worden desktops in rap tempo gevirtualiseerd, in de toekomst verdwijnt alles wellicht in de cloud. Nederland is wereldwijd één van de koplopers op dit virtualisatiegebied. IT Executive voerde een debat met vier virtualisatiespecialisten. Wanneer is er een business case om te virtualiseren? Op basis van welke criteria maak je de keus voor desktopvirtualisatie? Kies je voor Server Based Computing of voor een Virtual desktop infrastructure? Wat zijn de voornaamste beheer-issues? En last but not least: wat betekent virtualisatie voor het vak van it-er? Hans Timmerman van EMC, Luc Borghoms van Vezioncore, Remco Nijkamp van Qwise en Toine Bles van Wild Duck lieten hun licht over deze en andere vragen schijnen. De it-fabriek gaat veranderen. p. 22 MENS & WERK KERSTBOODSCHAP VIA VOIC Het lijkt zo persoonlijk, de grote baas zelf op de voic . Tot blijkt dat alle collega s hetzelfde bericht hebben gekregen. Eén van de eerste bedrijven die voic zo inzet voor het eigen personeel is KPN. Maar daar ben je ook telefoonbedrijf voor. p. 26 B+P =100% Projecten slagen 100%, zoals het hoort Virtualisatie Applicatiebeschikbaarheid Server & Stor age Ga op zeker, ga voor B+P Meer weten over Exchange 2010? Volg onze webinars en surf naar

2 systeembeheerders s oftware-engineers Programmamanagers...toevallig weten wij dat zij een top IT er is IT-Staffing Bariton XL B.V. is detacheerder van zelfstandige IT-specialisten. Daarnaast verzorgt zij contractbeheer. Bariton XL maakt deel uit van de IT-Staffing groep. De IT-Staffing groep is met werkzame freelancers/zzp-ers de grootste detacheringsorganisatie in Nederland. Als betrouwbare professionele en flexibele partner stelt Bariton XL bedrijven in staat om flexibel te zijn met betrekking tot het inhuren van externe ICT-specialisten en generalisten middels contractbeheer, Daarnaast beschikt IT-Staffing over een eigen bestand van meer dan ervaren ICT-specialisten en generalisten. Tevens zorgt IT-Staffing Bariton XL voor het afdekken van alle risico s met betrekking tot de keten- en inlenersaansprakelijkheid, Flexwet, etc. Kortom IT-Staffing Bariton XL kan een toegevoegde waarde zijn voor elke organisatie die gebruik maakt van externen. Kijk voor meer informatie op IT_BaritonXL_190x277mm.indd :41:16

3 Mooi weer? Wat voor dag is het geweest als op een herfstdag ongenadige stortbuien op je dak neerkomen, maar tussen de zware wolkenpartijen af en toe de zon doorbreekt? Is het een akelige herfstdag of bij vlagen mooi weer geweest? Het zal met je stemming en karakter te maken hebben wat je conclusie is. Ik neig tot het laatste. Dit jaar heeft er een ongekende depressie gehangen boven de Nederlandse economie. Budgetten zijn aangepast, vernieuwingsplannen uitgesteld, projecten stilgelegd en externen de deur gewezen. Een zwaar jaar dus, hoewel op managementniveau achteraf vaak is vastgesteld dat het geen kwaad kon de eigen prioriteiten eens wat scherper te stellen en hier en daar op de rem te staan. In veel organisaties is duidelijk geworden dat IT met minder geld toe kan en gewoon netjes door blijft draaien. Bij veel Nederlandse it-bedrijven is de afgenomen vraag naar hun producten en diensten hard aangekomen. De machtverhoudingen zijn gekanteld: de afnemers hebben het weer voor het zeggen. Dat is wennen. Na jaren van overdaad hebben zij massaal een lesje in nederigheid gekregen. Soms sloeg dat door en werden leveranciers onheus het vel over de oren getrokken met eenzijdige prijscorrecties van wel 15 procent, of je nu consultancydiensten of printers levert. En dat maakt nogal verschil in je marges. Verhalen over bankzitters, prijsverlagingen en reorganisaties hebben voor een belangrijk deel het sectornieuws bepaald het afgelopen jaar. Maar dat is niet het hele verhaal. In de eerste plaats is de it-sector nog redelijk gespaard gebleven in vergelijking met andere bedrijfstakken. Daarbij zijn er tal van it-bedrijven die het niet slecht doen of juist groeien. In de serie Elevator Pitch hebben we tal van jonge ambitieuze it-ondernemingen voorgesteld die in dit crisisjaar juist hun vleugels uitslaan. En tal van gevestigde partijen hebben hun omzet wel redelijk op peil gehouden en zoeken zelfs nog naar nieuwe werknemers. In dit nummer vindt u een aantal voorbeelden daarvan. Wat bij hen centraal staat? Toegevoegde waarde bieden op de kernprocessen van hun afnemers. Dat maakt je ook in slechtere tijden onmisbaar. Gaat volgend jaar het zonnetje weer schijnen? Er zijn optimistische tekenen, maar praten over marktherstel is voorbarig. Wel kun je concluderen dat de geweldige draaikolk die alles naar beneden sleurde tot rust is gekomen. Dat is al heel wat. Sytse van der Schaaf Adjunct-hoofdredacteur IT Executive NIEUWS 4-9 Nieuwsoverzicht 5 Weekmakers 7 Wannahave MANAGEMENT 10 Cloud is fout en cloud is goud 13 Management Kort 14 Elevator pitch: Breeler 15 Column Charles Groenhuijsen TECHNOLOGIE 18 Bol.com gooit het roer om 22 Debat: verdwijnt ook de desktop? 25 Column Ron Tolido MENS & WERK 26 Nieuws arbeidsmarkt 27 Banencarrousel 28 Portret van een it-manager 29 Column René Diekstra SITE KICK 30 Blogs van de week 30 Cartoon ADVERTEERDERSINDEX 01 A2 Networks 03 Afas 02 Bariton XL 01 B+P 31 Kluwer 06 IT Staffing 01 Jenrick 04 OGD 01 PQR 32 Unit 4 Agresso Toppers in de IT 16,17 Qwise 20,21 Solim 08,09 SSL Post nr 20 8 december 2009 nr 20 8 december

4 BULL VERSTERKT HPC-AANBOD Bull wil zijn high performance programma uitbreiden via de aankoop van de Amesys-groep. Dit bedrijf is gespecialiseerd in bedrijfskritische serversystemen. Volgens Bull-topman Dider Lamouche brengt de overname niet alleen Bull maar de gehele supercomputerindustrie nieuwe mogelijkheden. De overname is nog niet bepaald rond. Bull onderhandelt nog met Amesys moederbedrijf Crescendo Industries. Daarnaast moeten de aandeelhouders van Bull nog instemmen. UNIFIED COMMUNICATIONS Startready, Plantronics en Interoute komen met een gezamenlijk product voor unified communications (UC). Onder de naam Trojka leveren zij een appliance gebaseerd op Microsofttechnologie. Deze oplossing zou vooral vanwege de simpele installatie bijna de helft goedkoper uitkomen dan bestaande producten. Doelgroep: mkb-bedrijven die medewerkers op locatie of thuis willen faciliteren. GRATIS INTERNET IN DE TREIN Vanaf volgend jaar kunnen reizigers in de trein gratis internetten. Minister Eurlings van Verkeer heeft daar ruim 16 miljoen euro voor uitgetrokken. NS sluit met T-Mobile een driejarig contract om de treinen van draadloos internet en informatieschermen te voorzien. De minister wil zo het reizen per trein aantrekkelijker maken. Drie jaar terug kwam kamerlid Diederik Samson met een vergelijkbaar plan. NORTEL BIJNA ONTMANTELD De divisie Metro Ethernet Networks van Nortel Networks gaat naar Ciena voor 769 miljoen dollar. Deze glasvezelspecialist overtroefde Nokia Siemens Networks. De gsm- en umtsactiviteiten van Nortel komen in handen van Ericsson voor 103 miljoen dollar. Eerder kocht Ericsson al voor 1,13 miljard de Nortels draadloze handel. Nortel wordt ontmanteld omdat het niet meer aan zijn pensioenverplichtingen kon voldoen. Over parels en lichtpuntjes Het jaar 2009 zal de geschiedenis ingaan als een uitzonderlijk zwaar jaar dat ook in de Nederlandse it-sector flinke sporen achterliet. Niet bij iedereen trouwens en voor de hele industrie gloort er enige hoop aan de horizon. Marktvorsers als Gartner en Morgan Stanley meldden dat de wereldwijde it-bestedingen in 2009 fors gekrompen zijn. Over volgend jaar is Morgan Stanley inmiddels wat milder gestemd: in 2010 wordt een bescheiden groei van de it-bestedingen verwacht met 4 procent. Ook sommige it-leveranciers durven weer een licht optimistische toon aan te slaan. De eerste organisaties kloppen weer aan om in 2010 nieuwe projecten rond business intelligence en datawarehouses te kunnen starten, zegt Jeroen Blankendaal, directeur van business intelligence specialist Kadenza. In het begin van 2009 merkten we dat organisaties investeringsbeslissingen uitstelden. Nieuwe projecten werden niet tot nauwelijks opgestart. Na de zomer is de vraag naar dienstverlening sterk aangetrokken. Volgens Blankendaal is de marktvraag naar business intelligence vooral overeind gebleven omdat organisaties ook in tijden van crisis marktkansen blijven zoeken. Het marktherstel doet zich voor in alle sectoren. Blankendaal zegt met een uitzendorganisatie en een bank in gesprek te zijn over nieuwe projecten. Van browser naar OS Google kreeg de afgelopen maand veel aandacht voor zijn nieuwe besturingssysteem Chrome OS. De software wordt onder een open-source-licentie uitbracht. Schoppen tegen de lange opstarttijd van Windows is het voornaamste wapenfeit. Chrome OS (het open source project ervan heet Chromium OS ) moet anders zijn dan bestaande besturingssystemen als Windows. Op een systeem met Chrome OS zal software niet lokaal te installeren zijn. Het zijn webapplicaties die de klok slaan. Alle software komt in een afgeschermde omgeving te draaien, een zogenaamde sandbox. Verder wordt het besturingssysteem zo kaal mogelijk opgeleverd om de opstarttijd te minimaliseren. Google demonstreerde een prototype van zijn Het bedrijf verwacht in 2010 een omzetgroei van 40 tot 45 procent te zullen realiseren. Ook Tom van den Berg, directeur van Ciber Nederland, zegt met krap aan de wind varen in 2009 een redelijk jaar gedraaid te hebben. Dit jaar begon met forse dalingen van het tarief. Wij hebben dat kunnen opvangen door meer opdrachten te draaien en zuiniger te opereren. Het werknemersaantal van Ciber Nederland is dit jaar met 50 werknemers gegroeid tot 450. De consultants die wij leveren zijn hooggekwalificeerd, waardoor de bezettingsgraad goed is gebleven. Omdat het merendeel van Cibers inkomsten uit beheeropdrachten komt, heeft Van den Berg goede hoop voor Als ik mijn omzet grotendeels uit projecten zou moeten halen, dan zou ik toch wel wat somberder zijn. Hij verwacht dat de vervangingsvraag pas op gang komt als de economie weer wat is aangetrokken. Chrome OS op een Eee PC, die in zeven seconden opstartte. Google meldde dat het besturingssysteem straks niet te downloaden is om het op een eigen pc te installeren. De software komt alleen beschikbaar op hardware die voldoet aan Googles specificaties. Eén vereiste is de afwezigheid van een reguliere harde schijf. Ook komen er richtlijnen voor schermafmetingen en -resoluties. Op zijn vroegst eind 2010 komt er een officiële versie van deze software uit. 4 nr 20 8 december 2009 nr 20 8 december 2009

5 PC-markt trekt aan Onderzoeksbureau Gartner constateert dat de verkoop van pc s in de tweede helft van dit jaar flink is toegenomen. Voor volgend jaar wordt een nog grotere stijging verwacht. In heel 2009 worden er niet 2 procent minder computers verkocht zoals Gartner in september voorspelde, maar stijgt de verkoop met 3 procent. De nieuwe raming voorspelt wereldwijde pc-zendingen van totaal 299 miljoen stuks in 2009, een stijging met 2,8 procent ten opzichte van In 2010 gaan er bijna 337 miljoen exemplaren over de toonbank. Dat zal een groei zijn van 12,6 procent ten opzichte van dit jaar. Deze ommezwaai in de markt komt doordat de afname van computers in het derde kwartaal van dit jaar onverwacht sterk steeg. Bovendien was de verkoop in het laatste kwartaal van 2008 al zo teruggezakt door de opkomende recessie dat het lopende kwartaal ondanks bescheiden groei in vergelijking goed zal uitpakken voor de pc-markt. Laptops blijven het goed doen: 162 miljoen eenheden in 2009, ruim 15 procent meer dan in De verkoop van netbooks kwam uit op 29 miljoen exemplaren in 2009 en zullen groeien tot 41 miljoen in De verkoop van desktops trekt volgend jaar ook weer aan, maar Gartner herhaalde dat deze groei vooralsnog niet komt door bedrijven op enige schaal overstappen naar Windows 7. Windows Azure komt snel Microsoft gaf op de thuishaven Schiphol een update over de vorderingen met Windows Azure, het nieuwe besturingssysteem voor datacenters dat begin volgend jaar uitkomt. Applicatiemakers kunnen straks met cloud computing à la Microsoft aan de slag. Chief software architect Ray Ozzie van Microsoft kondigde op dinsdag 17 november tijdens een bijeenkomst in Los Angeles de komst van Windows Azure aan. Integraal onderdeel van de nieuwe dienst is SQL Azure, de online versie van de database van Microsoft. Windows Azure ondersteunt niet alleen de Microsoft-ontwikkeltalen.Net (dotnet) Framework en Visual Studio (die nu als een service draaien in de cloud), maar ook Java, eclipse, Zend Framework, php en MySQL allemaal uit de open source stal. Microsoft maakt kortom ernst met interoperabiliteit. Ook het open source cms Wordpress gaat met een ontwikkelomgeving meedraaien in Azure. Microsoft toonde twee pilots van toepassingen die op dit moment op het Azure-platform worden ontwikkeld. De eerste is van Capgemini die liet zien hoe het zijn rekenset ACS, die gebruikt wordt bij berekeningen van lonen en pensioenen, overzet naar Azure. ACS zal daardoor voortaan ook als webdienst aan de klanten van Capgemini ter beschikking gesteld kunnen worden. De tweede toepassing was van Stealth Software en pixstorage die aan een toepassing werken, waarbij grote hoeveelheden bestanden, die van metadata zijn voorzien zoals foto s op een slimme manier kunnen worden opgeslagen. De bestanden zelf worden opgeslagen in de cloud en de metadata in de lokale Microsoft SQL database. Dit ontlast de lokale database en verlaagt de kosten voor het opslaan van grote hoeveelheden data, zoals van ziekenhuizen of nationale archieven. OOK ZO BLIJ MET NEELIE OP ICT EN TELECOM? ja, maar niet omdat ze uit Nederland komt. Hé, hé. De stoelendans rond de Europese commissariaten is achter de rug. Dat geeft rust. Ik heb de analyses opgezogen waarom Belgen zo succesvol zijn in de internationale diplomatie en waarom Nederland met een dun commissariaatje is afgescheept. Smullen. Maar in bijna alle commentaren zit één vooronderstelling die ik begrijp: waaróm het belangrijk is voor Nederland om een commissaris te leveren. Natuurlijk, de Haagse incrowd en de politieke partij waar de gelukkige toe behoort, kan zich even laven aan alle aandacht en even aanschurken tegen de macht: kijk ons eens belangrijk zijn. Maar hébben we er iets aan? Duitsland levert zelden een belangrijke commissaris en ik geloof niet dat ze daar onder lijden. Ik begrijp ook niets van de analyse dat de benoeming van Kroes tot Eurocommissaris ICT en Telecom gunstig zou zijn voor UPC of KPN. Ga eens met ING, ABN, DSM of Wouter Bos praten of zij zoveel voordeel hebben gehad van Kroes als Commissaris Mededinging? Het omgekeerde zou ik zeggen. Toen Kroes destijds startte was er de bedenking dat ze nauwe banden had met het bedrijfsleven. Vervolgens heeft ze in vier jaar het internationale bedrijfsleven een recordbedrag aan boetes gegeven. ING moet van Kroes opsplitsen en Wouter BOs werd het mes op de keel gezet om onderdelen van staatsbank ABN Amro te verkopen! Dus ik zou zeggen: KPN en UPC, maak je borst maar nat. Juist het feit dat deze bedrijven warme relaties onderhouden met de VVD-top lijkt me reden voor grote zorg. Zij zal ook op deze post haar onafhankelijkheid demonstreren. Nederlandse it-bedrijven en politiek hoeven niet op een willig oor te rekenen. Maar de Europese it-sector als geheel kan wel van Kroes profiteren. Zij zal er alles aan doen om duidelijk maken dat haar post inderdaad geen niemendalletje is. DE IT MARKET CLOCK AL HOREN TIKKEN? of: hoe Gartner vindingrijk blijft. De researchafdeling van Gartner heeft ons in het verleden vergast op prachtige analyseinstrumenten als de Vier Magische kwadranten en de Hype Cycle. Marketingtechnisch briljant en bovendien nog nuttig ook om zo producten, technologieën of leveranciers in één grafische voorstelling te positioneren. Ideaal voor de moderne manager. Aan dit arsenaal wordt een derde loot toegevoegd: de IT Market Clock. Vorige maand werd in Cannes de eerste proeve van dit instrument getoond. Eerste indruk: die marktklok kon best wel eens een blijvertje worden. Ik had namelijk hetzelfde gevoel als bij de magische kwadranten en de hypecycle: als we met een paar oude rotten uit de sector bij elkaar gaan zitten, vullen we die grafiekjes zo in. Maar het grote verschil is natuurlijk dat Gartner zijn naam eronder zet. Die komst van die marktklok is een indicatie van een groeiend probleem: de it-sector krijgt een steeds grotere geschiedenis. Organisaties moeten ook weer afscheid nemen van oude meuk, anders blijven de onderhoudskosten maar groeien. Bij de IT Marktklok worden producten in hun productieve levenscyclus gepositioneerd: van de fase van ingebruikname tot het moment dat het beter is om ze af te danken. Allemaal geen hogere wiskunde, maar toch vaak een onderbelicht punt in organisaties. In het eerste kwadrant van de klokmetafoor vinden we de innovatieve producten die alleen (zouden moeten) worden aangeschaft omdat ze competatief voordeel brengen; producten schuiven op naar het tweede kwadrant als ze gemeengoed worden. Er is keuze, standaardisatie en prijsconcurrentie. In de derde fase is het product echt een commodity geworden. Denk aan platte beeldschermen. Koopbeslissingen worden vooral bepaald door de beste prijs. In de laatste klokfase (van tot uur) moet er worden nagedacht over vervanging. De term legacy valt steeds vaker, terwijl de prijs en de operationele kosten stijgen. Fred van der Molen nr 20 8 december 2009 nr 20 8 december

6 systeembeheerders s oftware-engineers Programmamanagers...toevallig weten wij dat hij een top IT er is U wist het waarschijnlijk niet. Maar deze hobbykok is een ervaren software-engineer. Een top IT er die als freelancer voor ambitieuze opdrachtgevers werkt. Dat wij dat bij IT Staffing wél weten, is niet helemaal toevallig. enorm netwerk van opdrachtgevers De afgelopen 20 jaar hebben we als IT-detacheerder een enorm netwerk van IT ers opgebouwd. De beste software-engineers, consultants, systeembeheerders, helpdeskmedewerkers, netwerkbeheerders, projectmanagers en informatieanalisten. We weten welke technische skills ze hebben, maar ook welke persoonlijke eigenschappen ze erop nahouden. doe waar je goed in bent Overigens: op dezelfde manier werken we ook samen met u als opdrachtgever. We willen meer van u weten dan alleen een rijtje functie-eisen. Hoe beter we u kennen, hoe sneller en effectiever wij een top IT er kunnen inzetten op flexibele basis. Niet voor niets werken honderden opdrachtgevers zoals u met ons samen. tijd voor een kennismaking Benut ons enorme netwerk van IT ers! Wij maken het u gemakkelijk om over flexibele IT-expertise te beschikken. Daarbij hanteren we eerlijke tarieven richting opdrachtgevers en IT ers. Werving en selectie van geschikte freelancers Contracthandling Payrolling Als u zich blijft richten op uw kansen, zorgen wij voor de IT ers die ze waarmaken. Good thinking! Plaats een aanvraag op of bel voor een afspraak it-staffing.nl Krakkemikkige hardware Verzekeringsbedrijf SquareTrade heeft 30 duizend nieuwe laptops vanaf de aankoop gevolgd. De uitkomsten zijn ontluisterend. Het bedrijf turfde hoe vaak laptops uitvielen en welke mankementen er optraden. - binnen drie jaar één op de drie laptops (31 procent) kapot gaat. Twee derde daarvan is te wijten aan haperende onderdelen en een derde aan schade; - netbooks gaan 20 procent vaker stuk dan duurdere laptops; - tot de betrouwbaarste laptops horen die van Asus en van Toshiba. Van deze fabrikanten ging minder dan 16 procent van de apparaten binnen drie jaar kapot; - van de negen besproken fabrikanten scoorde HP het slechtst. Azure cloudwinkel Microsoft heeft een online marktplaats geopend voor het Azurecloudplatform. De naam is Pinpoint. Nederland is één van de eerste landen die zo n marktplaats in de eigen taal krijgt. Op Pinpoint kunnen zakelijke gebruikers zoeken naar bedrijven, applicaties en professionele diensten, natuurlijk gerelateerd aan Microsoft-technieken. De zoekopdrachten kunnen op diverse manieren worden verfijnd. Natuurlijk is de website ook bedoeld om een kanaal te bieden voor de Microsoft-partners om zichzelf onder de aandacht te brengen. Microsoft noemt Pinpoint de grootste index van gekwalificieerde it-bedrijven en hun software-oplossingen, gebouwd op Microsofttechnologieën. Pinpoint zou meer dan applicaties en meer dan experts bevatten. Daarnaast kunnen organisaties en bedrijven via Pinpoint gratis of betaald datasets ter beschikking stellen. Afrekenen gebeurt op basis van gebruik. Ontwikkelaars kunnen aldus volgens Microsoft zeer effectief oplossingen samenstellen en de kosten daarvan begroten. Centrale rol Sharepoint Misschien wel de belangrijkste reden om de aanschaf van Office 2010 te overwegen is om beter te kunnen samenwerken. Maar dan moet je wel Microsofts SharePoint Server erbij nemen. Met SharePoint Server kunnen gebruikers tegelijk aan een document werken. Dat kan met de normale versie van Office 2010, én met Office Web Apps, straks een integraal onderdeel van Share- Point. Consumenten kunnen gratis van Office Web Apps gebruik gaan maken, maar dan wel voorzien van advertenties. Al deze producten en nog veel meer moeten voor juli 2010 beschikbaar komen. Nieuw is de Office Social Connector, die Outlook 2010 koppelt aan sociale netwerken als Facebook, en van Outlook dus in feite een soort front-end voor die sites maakt. Aan de Office-applicaties zelf is ook nog geknutseld. PowerPoint 2010 krijgt bijvoorbeeld de mogelijkheid van foto- en video-bewerking en Excel 2010 kan zeer grote pivot tables compleet in het geheugen opslaan, waardoor het werken met hele grote spreadsheets veel sneller wordt.

7 Windows Mobile krijgt klappen De verkoop van smartphones groeit spectaculair, maar Microsoft profiteert daar niet van. Integendeel. Uit cijfers van Gartner blijkt dat de verkopen van smartphones in het derde kwartaal met 13 procent toenamen, en dat over dezelfde periode de verkopen van apparaten met Windows Mobile met 20 procent terugliepen. Een lichte terugloop zou nog normaal zijn, aangezien de nieuwe versie 6.5 van Windows Mobile in oktober op de markt kwam. Dat was te laat om de verkoopcijfers in het derde kwartaal nog een slinger te geven. Maar volgens een analist van Gartner ziet het er ook niet naar uit dat de verkoopcijfers van Windows Mobile in het vierde kwartaal zullen aantrekken. We zien misschien net genoeg beweging om het verlies te stabiliseren, zei ze. Windows Mobile ligt de laatste tijd onder vuur; zelfs Microsoft topman Steve Ballmer gaf onlangs toe dat het concern met deze software geen beste beurt maakt op de mobiele telefoonmarkt. In het derde kwartaal eindigde Windows Mobile in de markt als vierde met een marktaandeel van 7,9 procent. Eerste is nog altijd Symbian (44,6 procent), gevolgd door BlackBerry OS (20,8 procent) en Apples iphone (17,1 procent). Google Android is nog maar op een paar modellen beschikbaar maar toch al goed voor 3,5 procent marktaandeel. Gartner verwacht veel van Android in De marktvorser voorspelt dat het mobiele platform van Google in 2012 een marktaandeel krijgt van 18 procent. Best tevreden over uitbesteden De waardering voor outsourcing-dienstverleners neemt toe. Dat zou blijken uit de nieuwe ICT Barometer van Ernst & Young. Goed nieuws voor outsourcers. De scores voor de kwaliteit van uitbesteed werk zijn aanzienlijk hoger dan in De ondervraagden geven aan dat de hoeveelheid uitbesteed werk verder zal toenemen; de meeste afnemers verwachten ook dat de kwaliteit van uitbesteding verder zal verbeteren. De tevredenheid met de uitbestedingsleverancier vertaalt zich naar loyaliteit: in de meeste gevallen (ruim driekwart) wil men het contract met de huidige partij verlengen. Uitzondering zijn de activiteiten op het gebied van management, inkoop en verkoop. Deze worden in veel gevallen opnieuw ondergebracht in de eigen organisatie. In 2009 werden beduidend minder management-activiteiten uitbesteed. Van de ondervraagden zegt 41 procent minder interim managers in te huren. Ook geeft 42 De LG GD910 horlogetelefoon Bellen uit losse pols Gadgetmaker Q van James Bond zou er jaloers op zijn. Het is alsof de LG GD910 rechtstreeks uit zijn laboratorium komt. Bellen met een horloge; LG heeft het werkelijkheid gemaakt. Voorlopig is de LG weliswaar alleen weggelegd voor de rijken onder ons en ook nog eens voor maximaal 150 Nederlanders. Het moet vooral exclusief blijven. En natuurlijk duur: euro. Maar dan heb je ook wat. De eerste horlogetelefoon met een volwaardige smartphone-functionaliteit. Bovendien is de 3G-telefoon met beeldtelefonie zo fraai uitgevoerd - met een prachtige roestvrij stalen behuizing en een leren band - dat hij niet is te onderscheiden van een normaal horloge. Bellen doe je handsfree waarbij de beller het horloge maar iets richting de mond hoeft te houden. De microfoon is weggewerkt aan de achterzijde. De geluidskwaliteit is perfect. Maar je kunt ook bellen via een Bluetooth headset. Het toestel kan gesproken commando s uitvoeren en heeft een wonderbaarlijk aanraakscherm. Verder zitten er drie knoppen aan de zijkant; rood, groen en Back. De telefoon kan via een usb-connector aan de pc worden gekoppeld. LG levert software mee (alleen voor Windows) waarmee namen, nummers en agenda-items tussen pc en telefoon worden gesynchroniseerd. Er kan ook een koppeling met Outlook worden gelegd. Het werkt allemaal, maar de software, meegeleverd op een mini-cd, had een wat betere afwerking verdiend voor zo n highend product. Ondersteuning voor diverse software is op dit moment nog niet beschikbaar. Dan de hamvraag? Is een horlogetelefoon handig? Nee, niet echt, maar bruikbaar is hij wel. En dat is al heel wat voor een echte wannahave. De eigenaar doet er dan ook goed aan een duo Sim-kaart aan te schaffen. Dat kan hij eenvoudig wisselen tussen zijn standaard mobieltje en het LG horloge. Info > LG GD910: 4,9 x 3,9 x 1,4 cm, 84 gram, 1,4 LCD aanraakscherm met 128 x 160-resolutie, standby tijd 240 uur. Prijs ongeveer euro in een genummerde oplage van 150 stuks. nr 20 8 december 2009 nr 20 8 december 2009 procent aan interimcontracten niet te verlengen en wil 15 procent deze activiteiten bij een andere partij onderbrengen. De meeste organisaties (89 procent) controleren het werk van de uitbestedingspartij. Bijna de helft heeft daarbij wel eens een geschil gehad met deze leverancier. Dat was in een vergelijkbaar onderzoek uit 2008 nog bij 35 procent van de ondervraagden het geval. Twee op de tien hebben wel eens gebruik gemaakt van de boeteclausule in het contract. 7

8 Nieuwe SaaS-dienst SSL Post Veilig, versleuteld en groen post versturen via bespaart al snel vijftig procent Ondanks vergaande automatisering versturen de meeste organisaties vertrouwelijke documenten nog steeds per post. Dat is duur, ineffi ciënt en weinig milieuvriendelijk. SSL Post biedt vanaf 1 januari 2010 een gebruiksvriendelijke dienst aan waarmee documenten veilig, versleuteld en aangetekend kunnen worden verstuurd via . Omdat dit een SaaS-dienst is, hoeven verzender en ontvanger alleen maar over een internetaansluiting, een account en een browser te beschikken om hier gebruik van te maken. Juri Muller, Manager Technology en Otto Ot, Marketing manager bij SSL Post Wij zijn de Groene Post Service Provider. Marketing manager Otto Ott is vol vertrouwen over de nieuwe dienst die hij aanbiedt met SSL Post. Hij heeft zelf jarenlang ervaring opgedaan bij diverse grote ICT-bedrijven, waaronder ERP-leveranciers. Hij liep daarbij tegen een probleem aan waar tot voor kort geen goede oplossing voor bestond: hoewel allerlei bedrijfsprocessen vergaand geautomatiseerd verlopen, wordt nog steeds een grote hoeveelheid vertrouwelijke post op papier verstuurd, zoals facturen, offertes en salarisstrookjes. Ott: Dat is een enorme kostenpost voor organisaties èn het is in effi ciënt. In Engeland ben ik in contact gekomen met GCrypt, dat technologie ontwikkelt om dergelijke documenten veilig, versleuteld en aangetekend te versturen via . Met SSL Post hebben we daar nu de Europese distributierechten voor verworven. Eenvoud Uniek aan de oplossing van SSL Post is de eenvoud. Manager Technology Juri Muller: We bieden deze dienst aan via het Software as a Service (SaaS)-model. Voor de gebruikers betekent dit dat er geen ingewikkelde installaties nodig zijn. Ze hebben niet meer dan een internetaansluiting, een browser en een account nodig om er gebruik van te maken. SSL Post Secure Document Delivery is naast eenvoudig ook veilig. Muller: Alle transacties lopen via onze service. De documenten blijven echter niet op onze server staan, maar worden doorgestuurd naar de ontvanger. Vandaar de term Groene Post Provider. De ontvanger kan het document echter alleen openen als hij op onze

9 ADVERTORIAL Eenvoud, geen training, geen helpdesk, besparing 50%, succes, bottom line, veiligheid, aangetekend, klantvriendelijk, , veilig bewaren, brengen in plaats van halen, verschil tussen postbus en postbezorgen. service zijn persoonlijke account opent. Het voordeel hiervan is dat alleen degene voor wie het document bestemd is het kan openen. Bovendien slaan wij zelf geen vertrouwelijke informatie op. Onze server is uitstekend beveiligd. Maar zelfs al zou hij gehackt worden, dan is er helemaal niets van waarde op te vinden, alleen een paar sleutels waar je zonder de documenten, die weer overal verspreid staan op de pc s van de gebruikers, niets mee kunt. Dit is een belangrijk voordeel boven bijvoorbeeld portal-technologie. Want een groot nadeel daarvan is dat alle vertrouwelijke documenten van een organisatie op één server staan. En voor de gebruikers is het een groot probleem dat ze bij iedere portal opnieuw in moeten loggen met een andere gebruikersnaam en password. Alle initiatieven om tot overkoepelde portals te komen waren tot nu toe tot mislukken gedoemd. Het is een raar idee dat iedereen maar meerdere postbussen moet openen op verschillende locaties, terwijl SSL Post het aan je voordeur afl evert. Klantvriendelijker en effi ciënter. Snelle ROI Het belangrijkste voordeel van SSL Post, zeker in de huidige economische situatie, is het enorme potentieel voor besparingen. Ott: Door de manier waarop we het aanbieden zijn geen dure investeringen in implementatie nodig. Gebruikers betalen net als bij de fysieke post per poststuk, alleen liggen de prijzen een stuk lager. Daar komt nog eens bij dat de fysieke verwerking èn het transport wegvallen. Waar een gemiddeld poststuk 1 euro 75 kost om te maken en te versturen, is dat bij ons minder dan een derde. In totaal is de besparing al snel meer dan vijftig procent, en de Return on Investment (ROI) wordt al binnen een maand behaald. Het voordeel van deze manier van versturen kan al snel oplopen. Muller: Een organisatie met tienduizend medewerkers stuurt al snel salarisstrookjes per jaar. Wanneer je op de kosten van die operatie meer dan vijftig procent kunt besparen tikt dat fl ink aan. En daar komen dan nog eens de besparingen bij die te behalen zijn op bijvoorbeeld facturen en offertes. Groen Een bijkomend voordeel van deze dienst is de groene component. Ott: Steeds meer ondernemingen hebben aandacht voor maatschappelijk verantwoord ondernemen. Onze Secure Document Delivery via sluit daar erg goed op aan. Alleen al het wegvallen van het fysieke transport met auto s scheelt fors in de emissie van CO 2. Bovendien gebruik je op deze manier aanzienlijk minder papier. ICT draagt weliswaar ook bij aan de uitstoot van CO 2, maar omdat steeds meer datacenters groen worden gebouwd neemt dat aandeel alleen maar af. Bovendien is een versturen duurzamer, dan een poststuk met de auto bezorgen. Veilig en betrouwbaar SSL Post is echter veel meer dan groen en goedkoop. Een belangrijke reden dat veel vertrouwelijke documenten nog steeds fysiek per post worden verstuurd is het aspect van veiligheid, de garantie van ontvangst en authenticatie. Ook daar heeft SSL Post rekening mee gehouden. Muller: Ons aanbod is bij uitstek geschikt voor het sturen van vertrouwelijke documenten. Het is als het ware aangetekende digitale post, zodat er bijvoorbeeld altijd zekerheid over bestaat dat een factuur is aangekomen. Daar kunnen bedrijven weer op inspelen door een betalingstermijn voor het voldoen van digitale facturen in hun algemene voorwaarden op te nemen. Reputy: bezorggarantie van Deze garantie van bezorging is essentieel in het verkeer. Een enorme hoeveelheid spam vervuilt het digitale berichtenverkeer. De maatregelen om die spam tegen te gaan halen al 99 procent van alle s weg, maar die strenge beveiligingsmaatregelen van providers kunnen ook bonafi de bedrijven in de weg zitten. Ott: Je hebt als bedrijf een probleem, wanneer door het versturen van bijvoorbeeld een nieuwsbrief je IP-adres op een zwarte lijst komt. Wij vinden het essentieel dat de berichten van onze klanten aankomen, zodat we in ons aanbod standaard reputatiemanagement hebben opgenomen. We werken daarin samen met Reputy in Amsterdam, om ervoor te zorgen dat die goede reputatie van de servers behouden blijft. Op die manier kunnen we optimale afl everpercentages garanderen. Samenwerking SSL Post Secure Document Delivery is dus geschikt voor allerlei organisaties en een breed scala aan documenten, van facturen, loonstroken en polissen tot hypotheekoffertes, bekeuringen en patiëntendossiers. De oplossing is geschikt om te integreren in de volledige keten. Ott is daarom in gesprek met diverse grote leveranciers van bedrijfssoftware om de encryptiesoftware op een eenvoudige en gebruiksvriendelijke manier in hun interface te integreren. Het product is al SAP gecertifi ceerd. Ook worden momenteel volop gesprekken gevoerd met andere partners die het aanbod in hun product willen opnemen. Ott: In Nederland zijn we een nieuwe speler, maar de technologie heeft zich al jaren bewezen in het Verenigd Koninkrijk, waar het aan alle offi ciële veiligheids- en betrouwbaarheidseisen voldoet. Het grote voordeel blijft de eenvoud en het gebruiksgemak. IT heeft soms nog wel eens een imago dat het niets oplevert, niet werkt of te laat is. Wij rekenen af met die mythe. SSL Post is er, het werkt, èn het levert direct rendement op. SSL Post biedt vanaf 1 januari 2010 een gebruiksvriendelijke dienst aan, waarmee documenten veilig, versleuteld en aangetekend kunnen worden verstuurd via . Omdat dit een SaaS-dienst is hoeven verzender en ontvanger alleen maar over een internetaansluiting en een browser te beschikken om hier gebruik van te maken. SSLPost Europe Notweg LL Amsterdam T (020 ) E info@sslposteurope.com I

10 management Nederlandse cio in 2009 én 2010 vooral bezig met kostenbeheersing Cloud is fout en cloud is goud Door Fred Franssen alles wat 10 jaar geleden nog onder de futurologie viel is inmiddels gerealiseerd, stelde een gartnerspreker vast tijdens de Itxpo, begin november in Cannes. maar tijd voor een feestje wordt de hedendaagse cio niet gegund. Voor de it-sector geldt: elke oplossing zorgt voor een nieuw probleem. Of een een nieuwe uitdaging, als je uit een optimistischer cultuur komt. maar dit jaar en ook volgend jaar zal het toch vooral weer over kostenbeheersing gaan. Zo stelden we vast na het publieksinterview met de cio s Jan Peter de Valk (DHL) en thijs van Koppen (Robeco). Ondanks de recessie wisten veel landgenoten begin november de weg te vinden naar de Cotes d Azur, die zich dit jaar weer van de zonnige zijde liet zien. Binnen in het Palais des Congres vond de ITxpo plaats, Gartners jaarlijkse hoogmis voor cio s. Die konden zich weer laven aan een overvol programma met sessies in oplopende diepgang. Het hoofdthema van het programma was zeer down to earth dit jaar: balancing cost, risc and growth. Hoewel het Gartner-programma van oudsher een vrij technologische insteek heeft, maakt ook de ITxpo duidelijk dat informatievoorziening zich steeds meer manifesteert als een integraal onderdeel van de business. De instroom van gewone managers en medewerkers met kennis van it-gerelateerde instrumenten is groter dan ooit. Gartner voorspelt zelfs dat over enkele jaren 40 procent van de softwareontwikkeling buiten de invloedsfeer van de it-afdeling plaatsvindt. Steeds vaker nemen materiedeskundigen het heft in handen en gaan zelf aan de slag of gaan outsourcen. De ontwikkelingen op en rond het web spelen hen in de kaart. Waarom wachten op het resultaat van je eigen it-collega s als je hetzelfde zo van het net kan plukken? En dan is het thema cloud computing niet ver. Volgens Gartner is het de belangrijkste hype van Fred van der Molen Toon Geensen nl PUBLIeKSInteRVIeW IT Executive en Gartner organiseerden tijdens de ITxpo één publieksinterview met twee Nederlandse cio s. Peter de Valk (DHL) en Thijs van Koppen (Robeco) werden geïnterviewd door Toon Geensen (verantwoordelijk voor het Gartner Executive Program in de Benelux) en Fred van der Molen, hoofdredacteur IT Executive. 10 nr 20 8 december 2009 nr 20 8 december 2009

11 Jan Peter de Valk, cio bij DHL Benelux: Voorlopig blijft het de hand op de knip. In die situatie moet je creatief zijn om je mensen te blijven motiveren. Wij doen dat onder andere door scholingsmogelijkheden aan te bieden. Thijs van Koppen, cio bij Robeco, over uitbesteding: Het is de vraag of al die externen echt de business snappen. Op dat vlak scoren wij veel beter. Maar het heeft weinig zin om over business/it-alignment te praten wanneer je de operationele taken niet goed geregeld hebt. Jan Peter de Valk, cio bij logistiek dienstverlener DHL, is vooralsnog sceptisch. Ik hoor zeer verschillende dingen op dit congres. Van Cloud is fout tot cloud is goud. Persoonlijk hecht hij nog niet zo veel waarde aan het fenomeen. DHL denkt er volgens hem niet aan primaire bedrijfsprocessen naar de cloud te brengen. De Valk ziet het liever nog even aan: Het kan met de technologie nog alle kanten uitgaan. Ook zijn collega Thijs van Koppen, cio bij Robeco, ziet de eerste tijd niets in cloud computing voor zijn organisatie. MOTIVATIE De Valks primaire aandacht ging het afgelopen jaar vooral uit naar kostenbeheersing. En dat zal volgens hem nog wel even zo blijven, want de logistieke dienstverlening profiteert niet direct van een aantrekkende economie. Voorlopig dus hand op de knip. De Valk ervaart dagelijks dat er weinig tot geen budget beschikbaar is voor uitdagende projecten. In die situaties moet je creatief zijn om je mensen te blijven motiveren, zeker nu ook in de salarissen weinig rek zit. De DHL-cio zoekt de oplossing in educatie. Op dat vlak heeft hij bezuinigingen vermeden. Zijn medewerkers mogen voor zichzelf een scholingsplan opstellen en dat na goedkeuring invullen. Op die manier heeft hij tot dusver deskundige medewerkers aan boord en gemotiveerd weten te houden. De Valk heeft bij DHL nog ander initiatief gestart dat erg motiverend bleek te werken. Het betrof een project voor de versteviging van de band tussen business en IT. In de Benelux hebben wij vijftig medewerkers die op dat snijvlak opereren, aldus De Valk. In het kader van kostenbesparing wilden we aantonen hoe wij als it-afdeling een brug kunnen slaan naar de business. In groepjes van vier kregen medewerkers de opdracht een filmpje te maken over waar zij mee bezig zijn bij het invullen van de brugfunctie. De filmpjes werden uiteindelijk door de business zelf beoordeeld. In eerste instantie was er weinig animo. De mensen kregen het project erbij en dat leidde tot weerstand. Maar gaandeweg ging het leven met als resultaat negen filmpjes van uitzonderlijk hoge kwaliteit. Een commercieel bureau had het niet kunnen evenaren. Ook mijn collega s in de Benelux directieraad waren zeer ingenomen met het resultaat. De filmpjes toonden waar het bedrijf naar toe wil. Zonder dat er extra kosten zijn gemaakt, beschikken we nu bovendien over promotiemateriaal bruikbaar bij de rekrutering van nieuwe medewerkers. Anders dan zijn DHL-collega zit Thijs van Koppen niet zelf in de directie van Robeco. Hij rapporteert aan de COO, maar heeft wel de eindverantwoordelijkheid voor alles wat met IT van doen heeft of met vraagstukken die proceskennis vereisen. Hij heeft 220 mensen op de loonlijst staan plus nog eens 100 medewerkers bij de diensten die zijn uitbesteed. Aan zijn leiderschaprol worden hoge eisen gesteld, zeker als het gaat om het bewaken van IT business alignment. Ik kom zelf uit de business en vindt het essentieel dat mijn medewerkers zich qua business kennis blijven ontwikkelen. Omgekeerd zijn de business medewerkers in ons bedrijf zeer betrokken bij it-zaken. Beleggers zijn doorgaans goed bedreven in Visual Basic en Excel. In hun perceptie kunnen ze de gangbare functies zelf ook voor elkaar krijgen. Daar hebben ze geen itspecialisten voor nodig, denken ze. Als dus iemand van ons komt praten over een applicatie, dan verwachten ze diepgaande kennis. Ik hou mijn mensen altijd voor dat ze gewoon vragen moeten stellen aan de business wanneer ze iets niet weten. Ze hoeven niet tot in details alle applicaties te kennen, maar moeten wel zorgen in gesprek te komen. Daar draait het bij IT business alignment om. UITBESTEDEN? In de presentatie Meeting the Challenge: The 2010 cio Agenda van Gartner-analist Mark McDonald werd het op de vroege ochtend toegestroomde cio-gehoor duidelijk gemaakt dat de concurrentie al lang aan tafel zit bij hun directies. De prestaties van interne it-afdelingen worden voortdurend gelegd langs de meetlat die externe dienstverleners aanreiken. Die schermen met schaalvoordelen en dus kostenvoordeel. De it-baas van Robeco realiseert zich dat zijn directie volop keuzemogelijkheden heeft. Maar het nr 20 8 december 2009 nr 20 8 december 2009 GArTNEr: OVEr ENkElE jaren VINDT 40 procent VAN DE SOfTwArE- ONTwIkkElING BUI- TEN DE IT-AfDElING plaats 11

12 management InFORmatIe: nu nog VeRSeR De zoektocht naar gouden formules voor lucratief zakendoen heeft een eeuwenoude geschiedenis. Busines Intelligence blijft daarom een dankbaar onderwerp voor cio s. Leo Apotheker, ceo van SAP, werd over het thema aan de tand gevoeld in Gartners Mastermind interview. Tot verrassing van de aanwezigen, niet in de laatste plaats de SAP-klanten, maakte de topman van de Duitse softwaremaker Datawarehouses worden vervangen door in-memory databases, aldus Leo Apotheker, topman van SAP op Gartners ITxpo. is de vraag of al die externen ook echt de business snappen. Op dat vlak scoren wij veel hoger en dat moeten we zo zien te houden. Maar het heeft weinig zin om over business/it alignment te praten als je de operationele taken niet goed geregeld hebt. Want het eerste wat de business vraagt, is of je de systemen normaal kunt laten draaien én een project tijdig weet op te leveren. Wij hebben gekozen voor meer centralisatie om onze operationele slagkracht te waarborgen. Daardoor kunnen we ons nu beter concentreren op de business-wensen. Belangrijk is dat we onze afdeling weliswaar hebben gecentraliseerd, maar dat onze medewerkers fysiek zoveel mogelijk bij de bedrijfsafdelingen zitten. KOSten In de praktijk gaan discussies over IT toch vaak over kosten. Hoe rechtvaardig je de uitgaven? Jan Peter de Valk: Gartner sprak over een gemiddelde bekend dat in die nieuwe productlijn BI zonder data warehouse wordt geleverd. Business Intelligens (BI) direct op de operationele data dus, gerealiseerd met in-memory databases. Daarmee komt volgens Leo Apotheker tevens de strikte scheiding tussen de BI-toepassingen en de primaire informatievoorziening, zoals erp te vervallen. De versheid van de te analyseren gegevens bepaalt het voorspellend vermogen van een onderneming. Met de huidige datawarehouse oplossingen sturen bedrijven volgens Apotheker te veel via de achteruitspiegel. Hij zei het niet hardop, maar bespeuren we hier een begin van afscheid van het relationele model? Dat zouden ze bij SAP graag willen natuurlijk, want het bedrijf minder afhankelijk maken van concurrent Oracle. Zeer veel SAP-klanten gebruiken namelijk het SQL-raamwerk van de databasefabrikant. vermindering van 5,4 procent op het budget in het afgelopen jaar. Ik kan verzekeren dat de verlaging bij ons aanzienlijk meer was. Volgens ons wereldwijde programma voor kostenbesparing mogen de kosten voor indirecte functies niet hoger dan 17 procent van de omzet bedragen. Wij zijn daar een onderdeel van. Gezamenlijk met Gartner hebben we een target gesteld van 3,6 procent. Daar zitten we nu iets boven. Het grootste deel van het budget gaat op aan het draaiende houden van de huidige operatie. Voor nieuwe ontwikkelingen resteert niet zoveel. Het probleem is dat er dubbel zo veel gevraagd wordt door de business. Gelukkig hebben we ondanks de bezuinigingen geen mensen aan de dijk behoeven te zetten. Doordat het programma zo strak is neergezet, weet iedereen precies waar ze aan toe zijn. Iedereen is zich bewust van de kosten. Het is ook niet voor niets dat ik mijn mensen stimuleer om enkele dagen per jaar mee te doen op de werkvloer met het laden en lossen van pakjes. Tijden het Gartner-congres werd aandacht gevraagd voor mobiele strategieën. Op dit moment speelt vooral het aansluiten van mobiele apparatuur op de centrale automatisering. Cio s krijgen er een omvangrijk beheersplatform bij. DHL heeft op dat vlak nog geen strategie. We hanteren wel een standaardisatiebeleid op platforms, aldus De Valk. Het is heel waarschijnlijk dat daarin straks de mobieltjes worden meegenomen. Maar het wordt steeds duidelijker dat medewerkers hun eigen laptops en mobieltjes ook zakelijk willen blijven gebruiken. Zo hebben we nu op verzoek van één van de directieleden een proef lopen met de aansluiting van een Apple iphone. We zullen dat moeten gaan faciliteren. Maar eigenlijk moeten we een bredere visie gaan ontwikkelen, want strak worden we ook verantwoordelijk voor het content beheer van bijvoorbeeld video-informatie. Bij de financiële dienstverlener Robeco is men veel terughoudender. Volgens Van Koppen is gebruik van de iphone binnen Robeco nu uitgesloten: nog niet veilig genoeg. PatROOnHeRKennIng In PReStatIemetIng Tussen de Gartner-presentatoren troffen we dit jaar een vrouw die qua naam en uitstraling uitstekend past in het mondaine Cannes. Yvonne Genovese! Ze is vice president en distinguished analyst bij Gartner. Haar verleden ligt in de marketing en public relations. Die ervaring komt goed van pas bij de presentatie van een nieuwe it-stroming die volgens Gartner zich de komende jaren laat gelden: Patttern Based Strategy. De veteranen in it-land noemen het oude wijn in nieuwe zakken. Volgens hen is het gewoon BI, maar dan anders verpakt. De Gartner-diva wist het thema als geheel nieuw te presenteren. Veel technologie zit volgens haar nog in de zoek-patroon-fase : het vergaren van zoveel mogelijk data. De truc zit echter in het maken van een model voor het herkennen van patronen in de databrij en het vertalen daarvan naar bestuurlijke besluitvorming. Veel organisaties meten prestaties, maar doen vervolgens niets met de resultaten om de processen in een andere richting te sturen. Juist de grote hoeveelheid informatie die een onderneming tegenwoordig online verzendt en ontvangt, dwingt tot een permanent analyse van de response. Dat zou een standaard proces in de operationele bedrijfsvoering moeten zijn. Ondersteuning komt in de vorm van een nieuwe internet gebaseerde technologie aangeduid als emotion mark up language (EML), waarmee de emoties achter internetgedreven transacties zijn te meten. Invoering van de strategie stuit volgens haar vooral op de menselijke afkeer van verandering. Ook de invoering van erp-systemen werd daar Yvonne Genovese, analist bij Gartner lang door belemmerd. Op den duur komt het dus wel goed. Inmiddels zien bedrijfjes het levenslicht die patroonherkenning als dienst aanbieden. Zo kende Genovese een bureau dat het nieuws tien dagen van te voren voorspelt. 12 nr 20 8 december 2009 nr 20 8 december 2009

13 Structuur it-afdeling is irrelevant Hoe maak je de it-organisatie zo effectief en flexibel mogelijk? Dat is natuurlijk de hamvraag. Reorganiseren is in ieder geval meestal niet de oplossing, zegt adviesbureau Booz & Company De crisis heeft alles weer op scherp gezet, maar ook in de jaren hiervoor werd er al flink gereorganiseerd bij it-afdelingen. Veel grote ondernemingen en instellingen trekken er dit jaar extra hard aan om hun it-organisatie zo effectief en aanpasbaar mogelijk te maken. Vaak doen ze dat door de it-afdeling zelf te reorganiseren. Maar zo werkt dat niet, blijkt uit onderzoek van adviesbureau Booz & Company. Hoe de it-afdeling is gestructureerd, heeft namelijk weinig of geen effect op hoe goed zij haar strategische missie uitvoert en reageert op veranderingen in de omgeving. Gecentraliseerd of gedecentraliseerd, hybride of federaal, de klus kan met bijna elke structuur worden geklaard. Door te innoveren en integreren bindt een bedrijf meer klanten aan zich en brengt het meer goederen en diensten naar de markt - helder. Dat alles resulteert in groei. Want innovatie houdt in dat je nieuwe dingen ontwikkelt nieuwe producten, maar ook nieuwe bedrijfsprocessen en modellen - die door klanten worden gewaardeerd. En (horizontale) integratie houdt in dat de units, functies en locaties van grotere organisaties beter gaan samenwerken, wat leidt tot meer capaciteit, betere prestaties, lagere kosten en nieuwe (crossfunctionele) verbeteringsmogelijkheden. Bij beide groeibronnen innovatie en integratie dus speelt IT een essentiële rol. Toch zijn innovatie en integratie in de meeste grote ondernemingen nog steeds onnatuurlijke handelingen, zeggen James Cash (Harvard), Michael Earl (Templeton College) en Robert Morison (ngenera). Grote ondernemingen zijn er nog steeds beter in om innovatie te verstikken dan erop te kapitaliseren, blijkt uit hun onderzoek. En ze zijn nog steeds beter in het optimaliseren van lokale operaties dan in het integreren van zulke operaties ten bate van de onderneming en klanten. Hoe groter en complexer de organisatie is, hoe lastiger het is om de status-quo te veranderen en HET VERSCHIL Wat maakt dan wél het verschil? Twee dingen, zeggen Booz & Company. Ten eerste: een vrije stroom van informatie. It-lijnmanagers en it-medewerkers moeten de beschikking hebben over de juiste cijfers en informatie om de (strategische) impact van hun keuzes bij hun dagelijkse werkzaamheden te kunnen overzien. Ze zijn vaak niet op de hoogte van dit business-informatie of hebben er geen toegang toe. Ten tweede: een juiste toewijzing van beslissingsbevoegdheden. Het moet duidelijk zijn wie verantwoordelijk is voor welke beslissingen en de acties die daaruit voortkomen. In de meeste organisaties zit het op beide punten niet goed. Conclusies kortom, waarmee de onderzoekers ogenschijnlijk open deuren intrappen. Maar dat is kennelijk toch nuttig. Werk aan de winkel dus voor cio s. Groeien via innovatie en integratie Bedrijven die willen groeien, hebben gespecialiseerde teams nodig die de innovatie en crossfunctionele integratie coördineren. IT speelt hierbij een essentiële rol. om te innoveren en integreren. Om die reden hebben ondernemingen speciale interne teams nodig die de innovatie en integratie stimuleren. De onderzoekers adviseren te werken met twee soorten groepen. De distributed innovation group (DIG) fungeert als expertisecentrum voor innovatietechnieken. Innovatie is normaliter een verspreide ( distributed ) activiteit binnen - en deels zelfs buiten - de onderneming. De DIG doet zelf geen innovatie maar stimuleert en kanaliseert de innovatie. De DIG zoekt ook naar nieuwe ontwikkelingen buiten de onderneming, levert deskundigen voor interne innovatie-initiatieven en zet technologieën en methoden in die de samenwerking en innovatie faciliteren. De enterprise integration group (EIG) faciliteert horizontale-integratieprojecten en ontwikkelt de architectuur en managet de praktijken die businessintegratie vergemakkelijken. De EIG, die vaak ook een portfolio van integratieactiviteiten en initiatieven managet, fungeert als het expertisecentrum van de onderneming op het gebied van procesverbetering, management van grote projecten en programma- en portfoliomanagement. Ook levert de EIG personeel voor grote bedrijfsintegratie-initiatieven. Bron: Harvard Business Review WERK IS IETS WAT JE DOET Bij Best Buy, de grootste consumentenelektronica-retailer in de VS, loopt op het hoofdkantoor in Minneapolis een interessant project. Het initiatief heet ROWE results-only work environment en probeert een eind te maken aan het eeuwenoude dogma in het bedrijfsleven dat iemands productiviteit gekoppeld is aan iemands fysieke aanwezigheid op de werkplek. Bij Best Buy dat ooit berucht was vanwege de lange uren en de chefs die zich als slavendrijvers gedroegen - is het doel mensen volledig af te rekenen op hun output in plaats van het aantal uren dat ze op kantoor zitten. De consequentie is dus dat mensen kunnen werken waar ze willen en dat ze kunnen beginnen en ophouden met werken wanneer ze willen zolang ze maar de gewenste prestaties leveren en resultaten bereiken. Er zijn ook geen verplicht te bezoeken vergaderingen. Werk is kortom niet meer een plek waar je heen gaat maar iets wat je doet. Best Buy is niet de eerste Amerikaanse onderneming die zo werkt bij IBM, Sun Microsystems en AT&T bijvoorbeeld lopen soortgelijke initiatieven maar wel de eerste die het zo extreem toepast. Het mooiste van alles: het werkt als een trein. Onder ROWE is de werknemersproductiviteit bij Best Buy met maar liefst 35 procent gestegen. In Nederland zit het zogeheten nieuwe werken overigens al langer in de lift. Bron: BusinessWeek ZEVEN TEKENEN VAN VERVAL Schandalen in het bedrijfsleven zijn schering en inslag: van creatief gerommel met cijfers tot oplichting van klanten. Hoe herken je dat een bedrijf zich in ethisch opzicht op een hellend vlak bevindt? Er zijn zeven tekenen die weinig goeds beloven. Leest u even mee: Pressie om koste wat kost doelen en cijfers te halen. Een cultuur van angst en zwijgen. Kruiperige executives en een ceo die wordt verafgood ( onze held Dirk ). Een zwakke RvC. Belangenconflicten (zoals zakendoen met bedrijven waarin familieleden of vriendjes zakelijke belangen hebben). Overmoed ( wij staan boven de wet -gevoel). Good corporate citizenship als enige maatstaf voor goedheid: als een bedrijf sociale verantwoordelijkheid betoont (al is het maar in de vorm van een museum voor moderne kunst), betekent dat niet automatisch dat er goed bestuur is en dat er intern ethisch verantwoord wordt gewerkt. Bron: European Business Forum (2007!) nr 20 8 december 2009 nr 20 8 december

14 MANAGEMENT Elevator pitch: Breeler biedt mkb-er online documentmanagement Wij bieden zekerhe Ze zijn er nog: ondernemers met ambities en lef. IT-Executive gaat in de serie Elevator Pitch op zoek naar de nieuwe pareltjes van het Nederlandse bedrijfsleven. Dit keer: Lex Vellekoop (49) van Breeler, dat documentmanagement software aanbiedt as a service. Door Ben Kuiken, fotografie Cor Mooij Wie ben je en wat doe je? Mijn naam is Lex Vellekoop en ik ben medeoprichter van Breeler. Wij bieden online documentbeheer aan voor mkb-bedrijven en zzp ers. Online documentbeheer? Opslag en zo? Gegevensopslag hoort daar inderdaad ook bij. We slaan alle gegevens van onze klanten op in twee datacenters in Nederland en die worden continu over en weer gedupliceerd. Voor een kleinere organisatie is dat zelf moeilijk te organiseren. Zo n 60 procent van de mkb-ondernemingen heeft dat dan ook niet of niet goed geregeld, met alle risico s van verlies en diefstal van dien. Maar daarvoor kunnen ze toch terecht bij partijen als KPN en Google? Wat onderscheidt jullie van deze grote jongens? Wat Google aanbiedt, is een totaal ander soort service. Google ondersteunt slechts een beperkt aantal bestandsformaten. Als je alleen tekst- of Excel-bestanden hebt werkt dat misschien, hoewel je ze wel altijd om moet zetten in het Google Docs-formaat. Maar als je ook met andere bestandsformaten werkt, zoals Photoshop, Cad-bestanden of een klantendatabase, kun je die in Google Docs niet kwijt en zul je dus daarnaast een andere voorziening moeten treffen. KPN komt wat dat betreft dichter in de buurt en biedt net als wij zowel backup als documenten delen. Maar KPN biedt geen documentmanagement-functionaliteiten, wat wij wel doen. Eh, documentmanagement functionaliteiten? Ja, je hangt aan een document allerlei metadata waar je vervolgens leuke dingen mee kunt doen. Je kunt er bestanden mee doorzoeken, je kunt verschillende versies van een bestand opslaan, of je kunt er een workflow aan koppelen. De meeste kleine organisaties gebruiken geen documentmanagement, dat is vooral voorbehouden aan grote organisaties. Wij brengen dit nu binnen bereik van een bredere groep ondernemingen. WIE? LEX VELLEKOOP (49) Functie? Managing director Breeler Opleiding? Technische bedrijfskunde Eindhoven Loopbaan? Diverse functies bij ABN, CMG, zelfstandig ondernemer Maar als je een kleine organisatie bent, heb je dat toch niet echt nodig. Dan weet je toch wat waar staat? Het hangt bij kleine organisaties veelal aan personen. Degene die ergens aan werkt weet vaak nog wel alles prima te vinden, en de secretaresse misschien ook nog wel. Maar wat doe je als zij ziek zijn of vertrekken? Dan ben je heel veel tijd kwijt om de informatie weer boven water te krijgen. En hoeveel tijd besteedt je wel niet aan het 14 nr 20 8 december 2009 nr 20 8 december 2009

15 COLUMN CHARLES groenhuijsen id zoeken naar bepaalde informatie waarvan je weet dat je het ergens hebt opgeslagen. Wij hebben bovendien een soort model archiefinrichting voor specifieke branches en beroepen ontwikkeld. Dus voor de maakindustrie, advocaten, voor journalisten; die hebben allemaal een andere manier van ordening van documenten en een ander jargon. Door een standaard neer te zetten, maak je het voor deze beroepsgroepen veel gemakkelijker om informatie uit te wisselen en te delen. Ook voor projecten kan Breeler uitkomst bieden. Projectteams kunnen voor de duur van het project een abonnement afsluiten. Dat klinkt goed, misschien is het wat voor mij. Maar ik zit toch met een probleem: ik geef niet zo graag mijn teksten uit handen aan een externe partij. Dat voelt niet goed. Nee, dat is een gevoel waar we nog hard aan zullen moeten werken. Dat betekent vooral dat je heel transparant moet zijn in wat je doet. Overigens denk ik dat we ons daarin ook kunnen onderscheiden van de grote partijen. Bij hen weet je niet wat er met je gegevens gebeurt, waar de servers staan en wie je moet bellen als je je gegevens kwijt bent. Bij ons wel. Wat zijn de plannen? We zijn nu net een paar weken in de lucht en hebben onze eerste tientallen proefabonnees. We hebben wat marketing bedreven, onder meer met een viral waarin de bekende misdaadverslaggever Peter R. de Vries figureert. Die is inmiddels meer dan keer bekeken. Het komende jaar willen we vooral in Nederland iets neerzetten en laten zien dat we een betrouwbare en brede service bieden. Natuurlijk hebben we visioenen om internationaal te gaan, maar eerst willen we dit goed in de markt zetten. De grootste drempel is of kleinere bedrijven hun bedrijfsgegevens uit handen durven te geven. Als wij erin slagen om daar de voordelen van te laten zien, zoals de grotere veiligheid, betere doorzoekbaarheid en de mogelijkheid om makkelijk informatie te delen, denk ik dat we een mooie toekomst tegemoet gaan. OVER BREELER Wat? Online document management Klanten? MKB-bedrijven en ZZP ers Werknemers? 4 plus flink aantal freelancers Opmerkelijk? De software die Breeler gebruikt, werd ontwikkeld voor grote ondernemingen door partner André van der Doelen Solliciteren is jokken Het vrije ondernemerschap heeft veel aangename kanten. Je hoeft je bijvoorbeeld nooit een nieuwe baan in te jokken. Wel eens voor de spiegel gestaan en eerlijk deze vraag op jezelf afgevuurd Heb ik ooit gelogen voor een baan? De vraag stellen is haar beantwoorden. De meerderheid van de lezers van deze column heeft nu vast lichte blosjes op de kaken. Want - ja inderdaad, niet zo best je hebt wel eens zitten jokkebrokken. Hoe ik weet dat de meesten van u geen lelieblanke ziel hebben? Beetje mensenkennis. En uit onderzoek van de stichting Deskundigheid, Screening en Integriteit (DSI). n Mond vol maar ze gaan gewoon over Liegen & Bedriegen door werknemers. Als de concurrentie heviger is, nemen de mensen het wat minder nauw met de waarheid om hun kans op de arbeidsmarkt te vergroten, zegt DSI-directeur Dick Vis. In rond Nederlands: Er wordt als een gek gejokt. Mensen fantaseren er op hun CV een opleiding bij of doen alsof ze ervaring hebben, die hen een uitmuntende kandidaat maakt. Opsporen van kleine leugenaars, da s vast geen parttime baan. Ze werken zich daar vast het schompes bij DSI. Ze zijn gespecialiseerd in de financiële sector waarvan we nu weten dat daar hartstochtelijk en zeer profijtelijk wordt gerommeld en gefoezeld. Is het toeval dat DSI en DSB maar één letter schelen? PAS OP ALS ENE DIRk SOLLICITEERT! CHARLES PREVENTIEF RUIMEN? Een nadeel voor rommelaars is dat er tegenwoordig op internet zo veel over je bekend is. Ik ben zelf wel eens in de publiciteit en als ik bij Google mijn naam en liegen in tik krijg ik 380 hits. Oei! Gelukkig is het loos alarm. Het komt vooral van bozige types die me vreselijke dingen toewensen: Moet Charles preventief worden geruimd? Ze denken dat alleen een ingrijpende hersenoperatie me kan verlossen van mijn ziekelijke neiging tot liegen. Redelijk onschuldig dus. Bovendien zoek ik geen baan. Nog een testje. Jan Peter Balkenende & liegen: hits! En weer veel gescheld ( Balkenende liegt ziekelijk ). En hij zocht wél een nieuwe baan... Maar ook bij hem is het vooral veel idioot gescheld. Misschien werkt deze online leugentest juist níet voor Bekende Nederlanders. Als u ons onderzoekt waadt u door een moeras van publieke verontwaardiging. Als we al kleine leugentjes te verbergen hebben, zitten die heel diep verstopt. Vindt ze dan maar eens. Anders is het bij de totaal onbekende sollicitant die beweert Cum Laude zijn diploma te hebben gehaald voor Boekhouden voor Beginners, Gevelreinigen voor Gevorderden of Programmeren voor Professionals. Van die examens zijn vast online lijstjes waardoor je feestelijk tegen de lamp loopt. Bij DSI hebben ze een dodelijk wapen ontwikkeld. Is je vorige werkgever bereid een integriteitsverklaring over je te tekenen? Denk daar maar eens over na. Wie nu schrikt, heeft een kwaad geweten. Hoeveel bankdirecteuren in Nederland zouden nog aan het werk zijn als ze zo n verklaring mee hadden moeten nemen? Hoeveel van die directeuren durven nu bang voor deze guillotine van onbetrouwbare baanzoekers - weg te solliciteren? Alleen Dirk Scheringa durft nog want die was over alles de baas bij DSB en heeft dus met een stalen gezicht zijn eigen eerlijkheidssverklaring ondertekend. U bent dus gewaarschuwd als u n sollicitant met een zwetende bovenlip ontvangt die zo n eerlijkheidsverklaring heeft én Dirk heet. nr 20 8 december 2009 nr 20 8 december

16 ADVERTORIAL Focus loont Qwise groeit door innovatieve oplossingen voor centralisatie Groeien is nog steeds mogelijk in de IT-markt. Een goed voorbeeld daarvan is IT-dienstverlener Qwise. Dankzij een strakke focus op centralisatie en bijbehorende innovatieve oplossingen weten steeds meer klanten hun weg te vinden naar Qwise. Vooral desktopvirtualisatie is een oplossing die groeit in populariteit. Hiermee kunnen bedrijven kosten besparen èn IT inzetten als strategisch instrument. Tegen de heersende trend in de markt in, is IT-dienstverlener Qwise erin geslaagd dit jaar dertig procent meer omzet te realiseren, terwijl de winst meer dan verdubbeld is. Volgens directeur Abram Schermer is dit te danken aan een nog steeds groeiende vraag naar innovatieve oplossingen rond de centralisatie van IT-infrastructuur, met name op basis van virtualisatie. We hebben ons hier volledig in gespecialiseerd. We zijn daarom jaar na jaar gegroeid, ook in Onze klanten zien duidelijk de strategische voordelen van centralisatie en virtualisatie. Ondanks, of misschien zelfs wel dankzij, de economische situatie. Abram Schermer, directeur van Qwise Virtualisatie verenigt namelijk twee strategische business-doelstellingen die voorheen onverenigbaar leken. Schermer: Bedrijven willen dat de Total Cost of Ownership (TCO) omlaag gaat, maar ze willen IT ook inzetten als strategisch instrument, zodat ze fl exibel zijn en snel kunnen inspelen op nieuwe ontwikkelingen. Maar verlagen van de TCO betekende vroeger automatisch bevriezen, standaardiseren en bezuinigingen. Dat gaat ten koste van de gewenste fl exibiliteit. IT strategisch inzetten daarentegen was weer een dure operatie. Daar is dankzij virtualisatie een einde aan gekomen. We zien ondertussen de tweede fase van virtualisatie. Veel bedrijven hebben al ervaring opgedaan met servervirtualisatie. Nu staan virtualisatie van de desktop en applicaties in de belangstelling. We zien dat steeds meer organisaties daarvoor aankloppen bij Qwise.

17 ADVERTORIAL Innovatie in de luchtvaart Binnenkort gaat bijvoorbeeld een groot virtualisatieproject live bij luchtvaartmaatschappij Transavia.com. De oude infrastructuur van Transavia.com was volledig gebaseerd op PC s, met alle problemen van dien. De luchtvaartmaatschappij heeft gekozen voor een innovatieve oplossing, in de vorm van een volledig gecentraliseerde en gevirtualiseerde infrastructuur op basis van XenDesktop van Citrix en technologie van Microsoft. Schermer: De keuze voor deze infrastructuur is in eerste aanleg volledig gebaseerd op de business case (TCO). De TCO was aantoonbaar lager dan een conventionele IT-omgeving. Waar ze nu voor gekozen hebben levert ze een fl exibele infrastructuur op waar ze nog steeds de regie over hebben, zodat ze die kunnen inzetten voor het ondersteunen van hun online business-model. Dit past bij hun profi el als innovatieve vervoerder en sluit naadloos aan bij onze specialisatie. Volgens Schermer wordt dit één van de belangrijkste voorbeelden in Nederland van een gevirtualiseerde desktop-infrastructuur. Ook de opzet is uniek: Het is een turnkey-implementatie, waarbij we gewerkt hebben met een strakke deadline tegen een fi xed price. Transavia. com heeft een eigen datacenter, zij doen zelf het beheer. Nieuw financieringsmodel De voortdurende groei van Qwise heeft ervoor gezorgd dat het bedrijf een gezonde fi nanciële positie heeft. Hiermee is het mogelijk voor de klanten nieuwe fi nancieringsmodellen te ontwikkelen. Onze visie is dat infrastructuur eigenlijk een service is die klanten afnemen. In lijn met die visie hebben wij een implementatiemodel ontwikkeld waarbij de klant niet vooraf hoeft te investeren in de implementatie, maar gaat betalen in de vorm van een maandtarief. Dit model is ondertussen verschillende malen in praktijk gebracht, onder meer bij TASK24, een van de grootste dienstverleners op het gebied van technische automatisering in Nederland. Bij het verzelfstandigen van dit bedrijf moest een volledig nieuwe infrastructuur worden opgezet. Qwise heeft die infrastructuur in drie maanden vanuit het niets opgebouwd, zonder dat TASK24 vooraf hoefde te investeren. De diensten worden afgenomen op basis van een prijs per gebruiker per maand. Ook hier is een fl exibele infrastructuur ontstaan die direct van pas kwam bij het opnemen van tweehonderd nieuwe medewerkers. Dit was binnen twee maanden volledig gerealiseerd. Ook toekomstige fusies en overnames kunnen op het niveau van deze infrastructuur snel worden geregeld. Onze klanten willen in staat zijn snel en fl exibel te handelen, om effectief in te kunnen spelen op ontwikkelingen in de markt. We werken daarom vooral met bedrijven die gericht zijn op innovatie. Meer flexibiliteit Volgens Schermer neemt die vraag naar fl exibiliteit steeds meer toe. Dat zien we onder meer terug bij onze klanten in de sector gezondheidszorg. We hebben de infrastructuur van een aantal ziekenhuizen verzorgd waar die vraag hoog op de agenda stond. Eén van onze klanten is een ziekenhuis dat grootschalige standaardisatie overslaat en wil overgaan op de virtuele desktop met VDI. Het gaat daarbij om duizenden werkplekken. Zo n ziekenhuis is een sterk gefragmenteerde organisatie wat de gebruikers betreft, wat betekent dat je wilt centraliseren met behoud van de lokale fl exibiliteit en dat kan met VDI. Het komende jaar ziet Schermer deze trend doorzetten. We zien twee gerelateerde ontwikkelingen. De eerste is de bereidheid van klanten om met gespecialiseerde aanbieders als Qwise te praten. Ze zien duidelijk de toegevoegde waarde boven de grote gevestigde namen, die contracten aanbieden in plaats van oplossingen. De tweede ontwikkeling is de bereidheid om infrastructuur uit te besteden en af te nemen als dienst. Vooral die laatste trend zal een hoge vlucht nemen in Het is interessanter dan alleen Software as a Service (SaaS). Je neemt niet alleen je applicaties af, maar je volledige infrastructuur. En dat kan alleen als die volledig gecentraliseerd en gevirtualiseerd is. Het vraagt om een ander beheersmodel, een self service portal dat maatwerk biedt voor de gebruiker. Ik verwacht dat dat concept in 2010 uit de kraamkamer zal komen. Het zelfde geldt voor cloud computing. Volgens Qwise zullen de eerste volwassen toepassingen in 2010 in Nederland te zien zijn. Dankzij een virtuele infrastructuur worden dan bijvoorbeeld oplossingen als de Virtual Private Cloud mogelijk. Schermer is daarom optimistisch over het komende jaar: De vraag naar innovatieve oplossingen zal groot blijven, want daarmee verlaag je als bedrijf je kosten en kun je inspelen op veranderingen. Voor Qwise verwacht ik ook volgend jaar weer een groei van dertig procent en misschien zelfs meer. Qwise Gatwickstraat GL Amsterdam T (020 ) E info@qwise.nl I

18 fusie gezondheidszorg Het VU medisch centrum heeft een aanbesteding uitgeschreven voor de uitbreiding van de functionaliteit van zijn op PeopleSoft HR 8.9 gebaseerde human resources systeem. Aanleiding voor deze stap is de fusie met een geestelijke gezondheidszorg organisatie in Amsterdam en omstreken GGZ in Geest. In 2012 moeten de hr-processen van beide organisaties verregaand zijn geïntegreerd. VU medisch centrum werkt nu vanuit één locatie. Na integratie met GGZ in Geest gebeurt dat vanuit meerdere geografische locaties verspreid over de provincie Noord-Holland. De nieuwe HR-software moet het werken van medewerker en manager goed ondersteunen, het hr-proces transparant maken en bijdragen aan de integratie van beide gefuseerde organisaties. VU medisch centrum voert zelf de implementatie van deze veranderingen door. Nieuwe pc s in DeN haag De gemeente Den Haag heeft een tender uitgeschreven voor de levering van drieduizend nieuwe computers inclusief flatscreen. De nieuwe hardware moet de bestaande generatie pc s die in gebruik zijn bij de gemeentelijke diensten de komende drie jaar verangen. Wat voor software er op deze nieuwe computers komt te draaien is een interessante vraag. In 2006 besloot de gemeente Den Haag zijn contract met Microsoft voor de levering van kantoorsoftware niet te verlengen en de mogelijkheid van open source varianten te onderzoeken. Nieuwe computers worden standaard uitgeleverd met het Windowsbesturingssysteem van Microsoft. Netwerk politie De Voorziening tot Samenwerking Politie Nederland heeft een tender uitgeschreven voor de levering van netwerkapparatuur aan de gezamenlijke 25 politiekorpsen, het Klpd en de marechausse. Deze zomer sloot de vtspn een soortgelijke raamovereenkomst af met Scholten Awater voor de werkplekapparatuur met een geraamde waarde van 50 miljoen euro. In de tender voor de netwerkapparatuur is ook de plaatsing en het onderhoud opgenomen op circa locaties in Nederland. Het gaat om tot hoofdzakelijk switches en routers. De vtspn verwacht door centralisatie de komende jaren het aantal netwerkapparaten met de helft te verminderen en ook enkele honderden locaties niet meer van netwerkapparatuur te hoeven voorzien. Agile programming versnelt ontwikkeling Bol.com gooit het roer om Vorig jaar vernieuwde bol.com in een keer zijn infrastructuur en zijn website. Na afronding van dat project kwam men tot de conclusie dat het bedrijf de betrokkenheid van zijn mensen aan het verliezen was. De oude cultuur kreeg een nieuwe impuls. Agile programming sloot daar naadloos bij aan. Door Maarten Veerkamp Bol.com heeft vorig jaar zowel zijn website als zijn infrastructuur vernieuwd. De oude site was een erfenis van Bertelsmann, vertelt Feike Groen, manager Software Development. Die was inmiddels verouderd. Bovendien waren onze systemen verspreid over drie datacenters. We hebben dus twee parallelle trajecten opgestart: het herbouwen van de website en de migratie naar een nieuw rekencentrum. Hoewel dergelijke big-bang-migraties in het algemeen extra risico s met zich meebrengen, maakte deze gecombineerde aanpak het in dit geval juist makkelijker. Men kon immers ontwikkelen en testen op een volledig onafhankelijke infrastructuur. Dat wil echter niet zeggen dat de mensen van bol. com alle tijd hadden. Er stond wel degelijk druk op de ketel, aldus Groen. We gebruikten Intershop en daarop genereerden we een belasting waarvan de leverancier niet eens wist dat dat kon. Er lagen ook nieuwe wensen en kansen, vult Alex Bloemendal aan, als manager Front End & Services verantwoordelijk voor marketing en e-handel. Bovendien was de code ook niet meer geschikt om op verder te bouwen. Begin 2007 kregen we de opdracht om een nieuw platform op te zetten, aldus Groen. En in juli zijn we begonnen met bouwen. Nog een jaar later ging het nieuwe platform in productie. September was voor ons de laatste maand waarin we konden overstappen. Want november is onze topmaand. Op piekdagen genereert de bol.com site vier of vijf maal zo veel transacties als normaal. Het gaat dan met name om de laatste dagen voor Sinterklaas en voor Kerst. Mensen zijn inmiddels zo gewend dat wat ze vandaag bestellen morgen wordt bezorgd, dat ze tot op het laatste moment wachten. In de aanloop daarvan proberen we natuurlijk ook het verkeer zo veel mogelijk aan te jagen. Dat betekent dat de site vanaf 1 oktober moet staan en goed moet presteren. Vanaf januari hebben we dan weer ruimte om wat te doen. Was het eind september niet gelukt, dan had men gelijk anderhalf kwartaal moeten wachten. Ons probleem was de stilstand vanuit de business, aldus Groen. Om de risico s van dit project te beperken, werd de bestaande functionaliteit één-op-één gemigreerd. Het grootste risico was de doorlooptijd. 20 september was voor ons een historische dag, herinnert Groen zich. In dat weekend zijn we voor drie uur omgeschakeld. In die tijd hebben we bijna duizend transacties binnengehaald en geanalyseerd. De uitkomsten daarvan gaven het bedrijf genoeg vertrouwen om eind september definitief over te schakelen. ANDer BeDrijf geworden Met de overgang naar het nieuwe platform kwam echter ook een einde aan een periode. We hadden met de it-afdeling bijna driekwart jaar aan dit project gewerkt, aldus Groen. De laatste drie weken haast dag en nacht. Toen dat eenmaal achter de rug was, hadden we moeite om het lijnmanagement weer op te pakken. Maar dat gold niet alleen voor de automatiseerders. We waren in die tijd ook sterk gegroeid, vertelt Bloemendal, zowel in aantal mensen als in productcategorieën. We waren een ander bedrijf geworden. Bol.com was zijn cultuur aan het verliezen. Mensen hadden te weinig invloed. Ze werden een radertje in plaats van een collega. Tegelijkertijd lag er een heel stuwmeer aan wensen van de marketing-afdeling. Alle andere projecten hadden al die tijd immers stilgelegen. Met het formuleren van drie doelstellingen nam de directie het voortouw: meer binding tussen de itmensen en die daarbuiten; een snellere time-tomarket ; en van de projecten af om sneller nieuwe functionaliteit te kunnen bouwen. We deden één groot project per jaar en een paar kleine, aldus Groen. Als it-ers met een grote klus bezig waren, moest de rest niet maandenlang plat liggen. Dat betekende dat nieuwe ontwikkelingen tegelijker- 18 nr 20 8 december 2009 nr 20 8 december 2009

19 VOlgenS Scrum knip je alles in Stukken en doe je het belangrijkste eerst Alex Bloendal (links) manager front end & services en Feike Groen manager software development bij bol.com. tijd en onafhankelijk van elkaar in multidisciplinaire teams moesten worden uitgevoerd. Enerzijds komt de IT met innovaties, zegt Bloemendal, anderzijds trekt marketing op zijn beurt aan de it-ers. Nieuwe ontwikkelingen moeten in samenwerking met marketing, operations en fulfillment gebeuren. Scrum Voor de software-ontwikkelaars was al gauw duidelijk dat zij volgens de agile-programming methodologie moesten gaan werken. We hebben gekozen voor het Scrum-model, vertelt Groen. Dat is de de facto standaard aan het worden. Daarbij laten we ons niet afleiden door de theorie, maar kiezen we vooral voor een praktische aanpak. Waar nodig hebben we onze eigen aanpassingen aan Scrum gemaakt. Volgens Groen wordt er in Nederland al veel met Scrum gewerkt. Hij noemt de NS, TomTom en ASR als voorbeelden. Maar ook ebay gebruikt deze methodologie. Dat gaf ons het idee dat dat veilig kon. We hebben geen aparte selectie voor een methode gedaan. We zijn gewoon Scrum gaan doen omdat iedereen daar achter stond. In de laatste maand van vorig jaar hebben we dat samen met Xebia geïmplementeerd, een leverancier waar we al eerder zaken mee hadden gedaan. Agile programming is echter niet helemaal onomstreden. Veelgehoorde bezwaren zijn bijvoorbeeld dat de vereiste zelfstandigheid en discipline alleen door ervaren programmeurs kan worden opgebracht, dat de software-architectuur erbij inschiet, en dat ontwikkelaars eeuwig blijven hangen in prototypen die nooit een volwassen product worden. Je moet inderdaad duidelijke afspraken maken, beaamt Groen. Voorheen konden programmeurs pielen tot aan de laatste dag, en kwam de business tot op de laatste dag met wijzigingen. In de nieuwe werkwijze van bol.com wordt gewerkt in strakke maandelijkse cycli. Er zijn zeven ontwikkelteams waarin Javanen, Oracle-mensen, een informatie-analist, een tester en een architect samenwerken. Daarnaast is er een producteigenaar vanuit de business aangesteld, die de backlog voedt. Deze lijst van werkzaamheden wordt gesorteerd op basis van zakelijke opbrengsten als omzet, winst, imago en toekomstige waarde. In samenspraak met de stakeholders worden steeds de klussen met de hoogste prioriteit uitgewerkt. Onafhankelijke OntwikkelteamS Aan het begin van elke maand selecteert elk ontwikkelteam een aantal van de bovenste werkzaamheden. In de daaropvolgende vier weken moeten die onderdelen worden gebouwd en getest, en worden geaccepteerd door de business. Af betekent in dit geval dus klaar om live te gaan. Op die manier gaat elke maand een nieuwe versie van de software in productie. Gaat het niet lukken om onderdelen voor het eind van de maand af te krijgen, dan worden deze niet doorgevoerd. Zo hoeven de ontwikkelteams niet meer op elkaar te wachten. Groen geeft als voorbeeld hoe dat ging met de verkoop van tweedehands boeken. Je kunt daar een heel jaar aan werken. Maar volgens Scrum knip je de hele boel in stukken en doe je het belangrijkste eerst, in dit geval dus het inkopen en verkopen. In de maand daarna zorg je dat er betaald kan worden. Op die manier komt er vanzelf een punt dat je compleet genoeg bent om een eerste versie live te brengen. Volgens Groen werkt de nieuwe ontwikkelmethodologie erg goed. We doen hier nu in een maand meer dan in sommige jaren. Vroeger werden voortgang en deliverables afgedwongen door de projectmanager. Nu ligt die verantwoordelijkheid bij het team zelf. Wat je hier nu bouwt, gaat één maand later al live. Dat werkt heel motiverend. Na de introductie van de verkoop van tweedehands Engelstalige boeken, keken de ontwikkelaars elke dag hoeveel boeken er werden ingevoerd. Die directe invloed genereert een vliegwieleffect. nr 20 8 december 2009 nr 20 8 december 2009 java Op linux Bol.com maakt gebruik van het e-handelplatform ATG en de zoekmachine Endeca. De site draait op Linux, Apache en JBoss. Alle databases zijn van Oracle. Bij bol.com werken in totaal zeventig mensen in de IT. Daarvan bestaat de helft uit ontwikkelaars. Vijftien tot twintig man houdt zich bezig met de ondersteuning: analisten, testers en architecten. De rest zit in operations en beheer. 19

20 Betere integratie ICT processen nodig bij overheid Solim verbetert het ICT voortraject met Software Lifecycle Management Het ontwikkelen van software kan veel effi ciënter. De oplossing ligt bijna altijd verscholen in het voortraject: tachtig procent van de mislukkingen is terug te voeren tot die fase, waar gebrekkige specifi caties hebben geleid tot software die uiteindelijk niet aansluit op de behoeften van de gebruiker, en die van de burger. Volgens Anton Greve, directeur en mede-oprichter van Solim, is integratie van alle losse ICT deelprocessen juist voor de overheid dè oplossing. Anton Greve is ambitieus: We gaan het ICT-probleem oplossen. Dat doen we door de focus in ICT te verschuiven naar het voortraject. Het gaat helemaal niet om beter en sneller programmeren, maar om de vraag hoe het nu echt komt dat het steeds fout gaat. Het antwoord op die vraag is dat de kwaliteit van de specifi caties wereldwijd zwaar onder de maat is. En dan doet de software niet meer wat hij moet doen, wat onder meer leidt tot budgetoverschrijdingen om dat dan weer te verhelpen. Solim levert de kennis om integratie tussen alle ICT deelprocessen tot stand te brengen, dit integratieproces te implementeren, en beschikt over de kennis van alle hulpmiddelen die nodig zijn om de diverse gebruikte tools te linken. Het bedrijf is ontstaan uit Solidium met één duidelijk doel: verbeteren van het ICT-voortraject en change management. Vanuit hun uitgebreide ervaring met ICT-projecten hebben de oprichters een professionele methode ontwikkeld om tot Software Product Lifecycle management te komen. Dit begint bij het defi niëren en structureren van de juiste requirements, die de basis zijn voor de broodnodige integratie. Anton Greve, directeur en mede-oprichter van Solim Greve: We hebben geconstateerd dat verreweg het grootste deel van alle fouten te herleiden is tot het voortraject, en in die conclusie staan we niet alleen. Uit onderzoek blijkt dat tachtig procent van de defecten in software zijn oorsprong vindt in slechte requirements. Dat kun je oplossen door op een gestructureerde manier requirements te maken die aan een strakke kwaliteitsnorm voldoen en die requirements daarna gestructureerd te beheren. Dat beheer, requirements management, is essentieel, want daarmee creëer je hergebruik en maakt je change management een stuk eenvoudiger. De administratieve automatisering en daarmee ook de overheid, lopen achter bij de industrie. Bij Philips zijn de 5000 requirements van een TV product geautomatiseerd en gemodelleerd vastgelegd. Voor elke versie van een nieuw model komt een nieuwe