Methodebeschrijving Your Right 2Choose! Databank Effectieve interventies huiselijk geweld
|
|
- Herman Sanders
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Methodebeschrijving Your Right 2Choose! Databank Effectieve interventies huiselijk geweld
2 Deze methodebeschrijving is gemaakt door: Els Kok MOVISIE Els Kok is senior projectleider van het programma Effectiviteit & Vakmanschap van MOVISIE. Januari 2013 Voor meer methodebeschrijvingen en eventuele vragen en/of reacties kunt u terecht bij: of Deze methodebeschrijving is mogelijk gemaakt door het Ministerie van Veiligheid en Justitie. Het werkblad dat gebruikt is voor het maken van deze methodebeschrijving, is deels gebaseerd op het Werkblad beschrijving interventie van het Nederlands Jeugdinstituut (NJi) en het RIVM. 2 * * * Your Right 2Choose!
3 Inhoudsopgave Inleiding: leeswijzer 04 Samenvatting Beschrijving methode Probleemomschrijving Doel van de methode Doelgroep van de methode Indicaties en contra-indicaties Aanpak Materiaal Uitvoerende organisaties Benodigde competenties van de uitvoerder Overige randvoorwaarden Overeenkomsten en verschillen met andere interventies Contactgegevens ontwikkelaar Onderbouwing De ontwikkelgeschiedenis van de methode Onderbouwing van de probleemanalyse, doel, doelgroep en aanpak Onderzoek naar praktijkervaringen Praktijkervaringen van de uitvoerder Praktijkervaringen van de cliënt/burger Praktijkvoorbeeld Effectonderzoek Directe aanwijzingen voor de effectiviteit Indirecte aanwijzingen voor de effectiviteit Conclusies Samenvatting werkzame elementen Samenvatting effectonderzoek 21 6 Verantwoording Zoeken en selecteren van literatuur Literatuur 22 Bijlage 1: Toelichting effectonderzoek 24 Your Right 2Choose! * * * 3
4 Inleiding: leeswijzer Professionals worden geconfronteerd met een wirwar aan informatie waar ze een weg in moeten vinden. Die informatie is vaak versnipperd en daardoor weinig toegankelijk. In de Databank Effectieve sociale Interventies brengen wij methoden bij elkaar waarmee de sociale sector werkt. De methodebeschrijvingen op het gebied van huiselijk geweld zijn ook beschikbaar via de Databank Effectieve interventies huiselijk geweld. De websites vindt u in het colofon. De methodebeschrijvingen geven een zo volledig mogelijk beeld van alle beschikbare informatie over een methode. Als hulpverlener, preventiewerker of politiefunctionaris kunt u hiermee vaststellen of de methode geschikt is voor de situatie waarin u of uw organisatie intervenieert. Als gemeente kunt u zich op de hoogte stellen van de methoden die er zijn en wat er bekend is over de effectiviteit. Op basis daarvan kunt u met organisaties in uw gemeente in gesprek gaan over de inzet van deze methoden. Indien u besluit om met de methode aan de slag te gaan, verwijzen we u naar de ontwikkelaar voor het handboek en eventuele andere beschikbare materialen. De methodebeschrijving is opgebouwd langs vier lijnen. Onderdeel 1 van dit document beschrijft de methode zelf, zoals de doelen, de doelgroep en de aanpak. Onderdeel 2 laat de onderbouwing van de methode zien: de visies, theorieën en wetenschappelijke onderzoeken die de ontwikkelaar heeft gebruikt bij het ontwikkelen van de methode. Onderdeel 3 geeft zicht op de praktijkervaringen van de professional en de cliënt/burger met de methode. Onderdeel 4 geeft inzicht in wat er wetenschappelijk bekend is over de effectiviteit van de methode. De methodebeschrijving is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met de ontwikkelaar van de methode. Zo levert de ontwikkelaar informatie aan en geeft deze feedback op het concept en toestemming voor publicatie. De methode wordt uitgebreid in kaart gebracht. Dit kan ontwikkelaars op hun beurt een impuls geven voor verdere ontwikkeling van de methode. Een methode staat dus niet stil, de beschrijvingen zullen dan ook regelmatig worden herzien. De methodebeschrijving is gebaseerd op een systematische zoektocht naar informatie. Bij die zoektocht werken de onderzoeker die de methodebeschrijving maakt en een informatiespecialist van de afdeling Kennisstromen van MOVISIE intensief samen. Bij het zoeken van informatie over methoden zijn doorgaans de volgende zoekstrategieën toegepast: het inwinnen van informatie bij de ontwikkelaar, uitvoerende instanties en/of eventuele onderzoekers van de methode, het doorzoeken van Nederlandse en/of internationale databanken, het checken van referenties van reeds gevonden informatiemateriaal en een internet deskresearch. De zoektocht is daarbij gericht op een breed spectrum aan informatiebronnen, variërend van (ongepubliceerde) verslagen van (interne) procesevaluaties of paneldiscussies tot wetenschappelijk (effect)onderzoek. De verantwoording van de toegepaste zoekstrategieën is in beknopte zin terug te vinden in onderdeel 6.1. De zoekgeschiedenis is uitgebreid vastgelegd in het archief van MOVISIE. Het relevante gevonden materiaal is terug te vinden in het literatuuroverzicht in onderdeel 6.2. Bij het effectonderzoek (onderdeel 4) wordt onderscheid gemaakt tussen directe en indirecte aanwijzingen voor effectiviteit. Een toelichting op dit onderscheid vindt u in bijlage 1. Om de tekst in de methodebeschrijving zelf laagdrempelig te houden, worden de belangrijkste onderzoekskenmerken en resultaten zoveel mogelijk in woorden beschreven. Wij wensen u veel inspiratie bij het lezen van deze methodebeschrijving. 4 * * * Your Right 2Choose!
5 Samenvatting 1. Beschrijving methode Doel De doelen van Your Right 2Choose! zijn: een bewustwordingsproces op gang brengen over het recht op vrije partnerkeuze, jongeren handelingsperspectieven aanreiken om dit recht te verwezenlijken hun professionele sociale omgeving motiveren tot en ondersteunen in het bespreekbaar maken van huwelijksdwang. Doelgroep De methode is gericht op jongeren uit niet-westerse culturen, vooral uit Turkse, Marokkaanse, Hindoestaanse, Somalische, Iraanse, Iraakse, Afghaanse, Pakistaanse, Koerdische, Chinese, Molukse en Roma gemeenschappen. Op de tweede plaats richt de methode zich op de sociale omgeving van deze jongeren. Aanpak Your Right 2Choose! geeft leerkrachten handvatten om huwelijksdwang bespreekbaar te maken. Met collega s, klassikaal en individueel met leerlingen. De handleiding bevat informatie over huwelijksdwang en achterlating en uitgebreide verwijzingen naar achtergrondinformatie en -materiaal. De bijgevoegde ansichtkaarten bieden aanknopingspunten om klassikaal in gesprek te gaan. De signalenlijst helpt bij de vroegsignalering van huwelijksdwang en achterlating en kan worden gebruikt bij de overdracht naar eventuele hulpverlening. Een stappenplan, bestaand uit zeven stappen, geeft aan wat de mogelijke acties zijn bij signalen van huwelijksdwang. Your Right 2Choose! is ontwikkeld in het kader van een integrale multimediale campagne. Onderdeel van deze campagne is een gelijknamige website, gericht op jongeren, met informatie over huwelijksdwang en tips over (voorzorgs)maatregelen. Materiaal Your Right 2Choose! Vrije partnerkeuze en huwelijksdwang bespreken. Handleiding voor scholen, geschreven door L. Cinibulak, N. Meintser en P. Snelders, uitgegeven in 2010 door MOVISIE. Bij de handleiding hoort een set van tien ansichtkaarten: Your Right 2Choose! Tegen je wil trouwen? No way. Deze zijn ook te downloaden en kunnen op posterformaat worden geprint via Een signalenlijst en een factsheet voor jongeren over het wat en hoe van huwelijksdwang zijn te vinden in de bijlagen van de handleiding. Beide zijn ook onderdeel van de toolkit voor professionals Huwelijksdwang, achterlating en eer, die in zijn geheel op te vinden is. Your Right 2Choose! * * * 5
6 De website Yourright2choose.nl vormt de kern van de multimediale campagne. Uitvoerende organisaties De handleiding voor scholen is vooral geschikt voor het voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs. Ook andere onderwijsinstellingen en professionals die werken met jongeren met een allochtone achtergrond, bijvoorbeeld uit het jongerenwerk, kunnen de handleiding gebruiken. Ontwikkelaar MOVISIE Leyla Çinibulak Onderbouwing De methode Your Right 2Choose! is ontwikkeld op basis van gesprekken met professionals uit het werkveld en met jongeren. Daarnaast is gebruik gemaakt van ervaringen met buitenlandse interventies, in het bijzonder uit Zwitserland en Ethiopië. In de methode zijn aanbevelingen verwerkt die zijn voortgekomen uit een EU-project rond kennisuitwisseling over huwelijksdwang en achterlating. De aanbevelingen zijn geformuleerd op basis van ervaringen met good practices uit de betrokken landen (Daphne Programme of the European Commission, 2009). 3. Onderzoek naar praktijkervaringen Er zijn geen onderzoeken naar praktijkervaringen met deze methode bekend. 4. Effectonderzoek Er zijn geen effectonderzoeken naar deze methode bekend. 5. Samenvatting werkzame elementen Bewustwording en bespreekbaar maken van het recht op vrije partnerkeuze via het verstrekken van informatie. Positieve insteek: nadruk op het recht op vrije partnerkeuze in plaats van op huwelijksdwang. Integrale aanpak: bewustwording van zowel de jongeren zelf, de sociale omgeving als de professionals en zowel via school als via een multimediale aanpak. Heterogene benadering: de aanpak is niet gekoppeld aan een bepaalde religie of cultuur, zodat hij past bij een etnisch heterogene doelgroep en stereotypering met bijbehorende weerstand een minder grote rol speelt. 6 * * * Your Right 2Choose!
7 Jongeren krijgen handelingsperspectieven aangereikt: ze weten wat ze zelf kunnen ondernemen en waar ze hulp kunnen vinden. De signalenlijst helpt professionals signalen van huwelijksdwang en achterlating te herkennen en het stappenplan helpt hen actie te ondernemen. Your Right 2Choose! * * * 7
8 1. Beschrijving methode De beschrijving van de methode is gebaseerd op het volgende handboek: Your Right 2Choose! Vrije partnerkeuze en huwelijksdwang bespreken. Handleiding voor scholen, geschreven door L. Cinibulak, N. Meintser en P. Snelders, uitgegeven in 2010 door MOVISIE. 1.1 Probleemomschrijving Bij huwelijksdwang gaat het meestal om ouders die hun zoon of dochter een huwelijk en een bepaalde partner opdringen. Vaak oefent op de achtergrond ook de familie of de etnische gemeenschap druk uit. Die druk kan subtiel tot zeer dwingend zijn. Als jongeren tegen de wil van hun ouders toch kiezen voor een zelfgekozen partner, raken ze meestal het contact kwijt met de ouders of worden ze verstoten. Huwelijksdwang is een vorm van huiselijk geweld en van eergerelateerd geweld. In Nederland is huwelijksdwang strafbaar. Slachtoffers Slachtoffers kunnen meisjes en jongens zijn, homo en hetero, met en zonder een lichamelijke of verstandelijke beperking, woonachtig in Nederland of het buitenland. Huwelijksdwang komt in alle etnische en religieuze gemeenschappen voor, maar vooral in Turkse, Marokkaanse, Hindoestaanse, Somalische, Iraanse, Iraakse, Afghaanse, Pakistaanse, Koerdische, Chinese, Molukse en Roma gemeenschappen. Redenen voor huwelijksdwang Dat huwelijksdwang in Nederland voorkomt, is bekend van signalen van scholen, politie, hulpverlening en opvang. De precieze omvang is niet bekend. Er zijn verschillende redenen waarom ouders hun kinderen tot een huwelijk dwingen of een partner opdringen. Het kan bijvoorbeeld zijn uit angst voor een verkeerde partnerkeuze van de jongere, sociale druk uit de familie of gemeenschap, vasthouden aan tradities zoals bescherming van de familie-eer, afkeuring van het te vrije westerse model van partnerkeuze, versterking van het (familie)netwerk of het verkrijgen van een Nederlandse verblijfsvergunning voor de partner uit het land van herkomst. Gevolgen De gevolgen voor degenen die zich blijvend verzetten, variëren van sociaal isolement, van school gehaald worden, mishandeling, verstoting tot ontvoerd worden en slachtoffer worden van eerwraak. Verzet heeft doorgaans voor meisjes ernstiger gevolgen dan voor jongens. De gevolgen voor degenen die zich erbij neerleggen, variëren van een kans op een slecht huwelijk met veel conflicten tot gezondheidsproblemen, zoals depressiviteit. 8 * * * Your Right 2Choose!
9 Te laat Leerkrachten, docenten en andere professionals die met jongeren werken, komen huwelijksdwang vaak pas op het spoor als het te laat is. Wij nemen bij het beschrijven van de omvang van het probleem de informatie uit het handboek van de methode als uitgangspunt. Wanneer u wilt beschikken over meer actuele of gedetailleerde informatie, verwijzen wij u naar of Doel van de methode Bewustwording Het doel van Your Right 2Choose! is: een bewustwordingsproces op gang brengen over het recht op vrije partnerkeuze jongeren handelingsperspectieven aanreiken gericht op onderhandelen om dit recht te verwezenlijken professionals motiveren tot en ondersteunen in het bespreekbaar maken en signaleren van huwelijksdwang. Naam methode De nadruk van de methode ligt op het recht op een vrije partnerkeuze en niet op het onrecht van huwelijksdwang. Dit om de problematiek vanuit een positieve insteek aan de orde te kunnen stellen. De naam van de methode geeft deze positieve insteek weer en wordt door jongeren en professionals goed ontvangen en begrepen. 1.3 Doelgroep van de methode De methode is gericht op jongeren uit niet-westerse culturen, vooral uit Turkse, Marokkaanse, Hindoestaanse, Somalische, Iraanse, Iraakse, Afghaanse, Pakistaanse, Koerdische, Chinese, Molukse en Roma gemeenschappen. Op de tweede plaats richt de methode zich op de sociale omgeving van deze jongeren, dat wil zeggen hun ouders en andere familieleden, maar ook op leerkrachten, mentoren, huisartsen en andere professionals met wie zij te maken hebben. Diversiteit Omdat de doelgroep etnisch zeer heterogeen is, is gekozen voor een niet te specifieke benadering, zodat recht wordt gedaan aan de verschillende doelgroepen. Your Right 2Choose! * * * 9
10 1.4 Indicaties en contra-indicaties In de documentatie over de methode worden geen specifieke indicatie- of contraindicatiecriteria gegeven. 1.5 Aanpak Your Right 2Choose! geeft leerkrachten handvatten om partnerkeuze en huwelijksdwang bespreekbaar te maken en om huwelijksdwang en achterlating te signaleren en te melden. De methode bevat een stappenplan voor het handelen bij signalen van huwelijksdwang (Çinibulak, Meintser & Snelders, 2010). Onderdeel integrale aanpak De handleiding is onderdeel van een integrale aanpak om huwelijksdwang vroegtijdig tegen te gaan. De totale aanpak betreft een preventie- en bewustwordingsproject voor jongeren van nietwesterse afkomst en hun sociale omgeving (familie, leefgemeenschap) en beroepskrachten die met jongeren werken. In het integrale project wordt de handleiding als ondersteuningsmateriaal voor beroepskrachten gezien. Bespreekbaar maken De handleiding geeft aan waarom het belangrijk is om huwelijksdwang te bespreken met collega s en klassikaal met de groep. De eerste zichtbare signalen die op school gezien kunnen worden zijn bijvoorbeeld schoolverzuim, slechte schoolprestaties en sterke veranderingen in het gedrag. Lang niet alle beroepskrachten leggen het verband tussen schoolverzuim en huwelijksdwang of achterlating. Om te weten hoe signalen geïnterpreteerd moeten worden, is het nodig de problematiek rond huwelijksdwang te bespreken en er meer over te weten te komen. Een incident van huwelijksdwang of achterlating kan aanleiding zijn om met collega s of met de klas te praten over huwelijksdwang. Als er geen aanleiding is, suggereert de handreiking om de bijgeleverde ansichtkaarten te gebruiken om een gesprek op gang te brengen. De ansichtkaarten kunnen op posterformaat geprint worden. Werkvormen voor klassikaal gebruik zijn bijvoorbeeld een debat met stellingen of een uitwisseling aan de hand van vragen over de ansichtkaarten. In de handreiking staan tips voor een open gesprek in een veilige sfeer, bijvoorbeeld over het gegeven dat onvrije partnerkeuze voorkomt in alle culturen, religies en sociale klassen, dus ook in autochtone Nederlandse gemeenschappen. Klassikaal bespreken van huwelijksdwang in het kader van mensenrechten en het maken van huwelijkskeuzes maakt het thema bespreekbaar zonder direct de scherpe kanten te hoeven raken. Leerlingen kunnen meer vrijuit praten en het is daarna voor hen minder bedreigend om hulp te vragen. 10 * * * Your Right 2Choose!
11 Signaleren en melden De signalenlijst van de methode is bedoeld om leerkrachten te informeren over gedragingen en situaties die een signaal kunnen zijn van geweld in afhankelijkheidsrelaties, waaronder huwelijksdwang. De signalen kunnen gebruikt worden om het gesprek met de leerling aan te gaan. In tegenstelling tot andere problemen waarmee leerkrachten geconfronteerd worden, is het bij huwelijksdwang juist zaak om niet altijd met de ouders in gesprek te gaan. Praten met de ouders of uithuisplaatsing kan juist gevaarlijk zijn en de situatie voor de betrokkenen in een stroomversnelling brengen. Voor melden en handelen, verwijst de handleiding naar de Wet meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling, die onder andere scholen verplicht om een protocol te hebben voor het omgaan met signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling. Stappenplan Het stappenplan begint vanaf het moment dat signalen worden herkend. De volgorde van de stappen is niet dwingend, wel is belangrijk om ze allemaal te doorlopen. Soms moeten stappen meerdere keren worden gezet. Het gaat om de volgende stappen. 1. Signalen concreet maken en in kaart brengen. 2. Overleg over de signalen met een deskundige collega of externe expert, bijvoorbeeld het zorg- en adviesteam van de school of een Steunpunt Huiselijk Geweld. 3. Gesprek met de leerling. 4. Gesprek met de ouder(s). Normaal gesproken worden ouder(s) altijd geïnformeerd en bij het overleg betrokken. Als de veiligheid in het geding is of als er andere goede redenen zijn om aan te nemen dat een gesprek de situatie verslechtert, kan hiervan worden afgezien. 5. Wegen van de informatie. 6. Beslissen om zelf hulp te organiseren of te melden. 7. Melden en overdragen. Campagne Sinds 2010 voert MOVISIE ieder jaar een campagne gericht op jongeren, hun familie en hun sociale omgeving. Voor jongeren en hun omgeving is er de website met informatie over huwelijksdwang en achterlating en advies over (voorzorgs)maatregelen die ze kunnen nemen. Op de website kunnen jongeren hun ervaringen delen met anderen. De website wordt onder de aandacht gebracht via social media en andere kanalen. Beroepskrachten kunnen via dezelfde website en via een digitale toolkit downloaden (zie 1.6 Materiaal). De multimediale campagne start ruim voor de zomervakantie en is erop gericht potentiële slachtoffers van achterlating (in het land van herkomst) te voorzien van informatie. Het doel is om hen en hun sociale omgeving, waaronder leerkrachten, bewust te maken van het probleem en van hun handelingsmogelijkheden. De invulling van de campagne verschilt jaarlijks. Er worden oproepen en berichten verspreid via diverse media. Bij de eerste campagne in 2010 zijn jongeren via Schoolmagazine (oplage ), YouTube en geïnformeerd over waar zij hulp kunnen krijgen en hoe ze zich kunnen voorbereiden. In 2012 is een bekende Nederlander gevraagd de campagne te openen en konden jongeren deelnemen Your Right 2Choose! * * * 11
12 aan een schrijfwedstrijd. De campagne is geen onderdeel van de methode, maar kan de methode versterken doordat zij leerkrachten aanknopingspunten biedt om met leerlingen in gesprek te gaan en van informatie voorziet en omdat de campagne jongeren op hun handelingsmogelijkheden wijst, waaronder in gesprek gaan met docenten (Çinibulak, 2009). 1.6 Materiaal 1. Handleiding Your Right 2Choose! Vrije partnerkeuze en huwelijksdwang bespreken. Handleiding voor scholen, geschreven door L. Cinibulak, N. Meintser en P. Snelders, uitgegeven in 2010 door MOVISIE. Bij de handleiding hoort een set van tien ansichtkaarten Your Right 2Choose! Tegen je wil trouwen? No way. Deze zijn ook te downloaden en kunnen op posterformaat worden geprint via Een signalenlijst en een factsheet voor jongeren over het wat en hoe van huwelijksdwang zijn te vinden in de bijlagen van de handleiding. Beide zijn ook onderdeel van de toolkit over huwelijksdwang, achterlating en eer, die in zijn geheel op staat. 2. Toolkit De toolkit voor professionals over huwelijksdwang, achterlating en eer (MOVISIE, 2010) bestaat uit de volgende onderdelen. Your Right 2Choose! Vrije partnerkeuze en huwelijksdwang bespreken. De handleiding voor scholen met de bijbehorende ansichtkaarten. Signalenlijst. De signalenlijst Maatschappelijke vroegsignalering geweld in afhankelijkheidsrelaties kan professionals behulpzaam zijn bij het beslissen over vervolgacties (ook opgenomen in Handleiding). Huwelijksdwang, informatie voor professionals. Deze factsheet bevat in het kort informatie over huwelijksdwang en verwijst naar mogelijkheden om jongeren in risicovolle situaties te ondersteunen. Factsheet voor jongeren Wat en hoe over huwelijksdwang. De factsheet bevat tips en advies over hoe jongeren zelf kunnen handelen. Vertrouwenspersonen kunnen deze beknopte informatie over huwelijksdwang meegeven aan jongeren (ook opgenomen in Handleiding). Noodplan voor jongeren. Het noodplan helpt jongeren om zich voor te bereiden op eventuele achterlating en ondersteunt mogelijke acties in Nederland. Basispakket voor signaleren en handelen. Het basispakket is in een pilot in Rotterdam ontwikkeld. De inhoud overlapt deels met de andere onderdelen uit de toolkit. Het document bevat wat uitgebreidere informatie over eer, eerverlies en de verschillende typen (re)acties op eerverlies. Het stappenplan is specifiek voor de Rotterdamse situatie ingericht. Logboek en geleideformulier voor registratie. De formulieren zijn bedoeld om professionals 12 * * * Your Right 2Choose!
13 te motiveren en ondersteunen om te registreren. Het doel van registratie van vragen over en meldingen van huwelijksdwang, achterlating en andere mogelijke eerkwesties is beter zicht te krijgen op de omvang en de aard hiervan. Flyer en vier posters als pr-materiaal voor scholen en voor bijvoorbeeld spreekkamers van huisartsenpraktijken. 3. Website De website is gericht op jongeren en heeft als doel deze bewust te maken van het recht op vrije partnerkeuze. Op de site vinden jongeren informatie over huwelijksdwang en achterlating en ook tips voor hulp of advies die ze kunnen zoeken en (voorzorg)maatregelen die ze kunnen nemen. Jongeren kunnen persoonlijke verhalen van anderen lezen en een test doen om te zien in hoeverre zij zich bij hun partnerkeuze laten beïnvloeden door hun ouders of vrienden. 1.7 Uitvoerende organisaties De methode kan worden toegepast in het basisonderwijs, voortgezet onderwijs, hogescholen en universiteiten. De methode is vooral relevant voor de bovenbouw van het voortgezet onderwijs en de ROC s. GGD Midden-Nederland heeft de handleiding opgenomen in het lespakket Wensen en grenzen. Het lespakket omvat negen thema s over relaties en seksualiteit. Huwelijksdwang is uitgewerkt onder het thema Over de grens (over grensoverschrijdend gedrag) en omvat de handleiding en aanpalende materialen, zoals korte filmfragmenten en lesbrieven over bijvoorbeeld de seksuele rechten van de mens. 1.8 Benodigde competenties van de uitvoerder De handleiding is bedoeld voor leerkrachten en docenten in het basisonderwijs, voortgezet onderwijs, hogescholen en universiteiten en voor andere professionals die met jongeren uit nietwesterse culturen werken, zoals welzijnswerkers, jongerenbegeleiders en huisartsen. De handleiding veronderstelt een hbo-niveau en ervaring in de omgang met jongeren. Verder is een open en uitnodigende houding van de leerkracht van belang om aan de jongere duidelijk te maken dat diens situatie of angst bespreekbaar is. In de handleiding staan tips en handvatten voor de aanpak hiervan. Kennis over de problematiek is van belang en hierin voorziet de handleiding gedeeltelijk. Meer informatie is te vinden in de toolkit op Op deze website staat ook informatie over trainingen voor professionals over eergerelateerd geweld, waaronder huwelijksdwang. Your Right 2Choose! * * * 13
14 Er worden verder geen specifieke eisen gesteld aan competenties en begeleiding van de uitvoerende werkers of deze eisen zijn niet vermeld. 1.9 Overige randvoorwaarden Kwaliteitsbewaking De wijze van kwaliteitsbewaking wordt (verder) bepaald door de uitvoerder. Kosten van de interventie Aan de handleiding of de toepassing ervan zijn geen kosten verbonden. Op diverse plekken in Nederland wordt scholing voor beroepskrachten aangeboden. Soms is deze gericht op het overbrengen van kennis over (het omgaan met) eergerelateerd geweld, waaronder huwelijksdwang. Ook specifieke scholing op het thema huwelijksdwang behoort tot de mogelijkheden. Aan deze scholingen zijn altijd kosten verbonden Overeenkomsten en verschillen met andere interventies Hand in hand tegen huwelijksdwang Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond (SPIOR) is in 2004 gestart met een project ter preventie van huwelijksdwang in moslimgemeenschappen door middel van voorlichting en scholing: Het recht van de vrouw ligt in haar eigen hand. SPIOR is de koepel van islamitische organisaties in Rotterdam en Omstreken. Door voorlichting en scholing werd overgebracht dat de islamitische bronnen huwelijksdwang niet goedkeuren. Zowel man als vrouw dient vrijwillig in te stemmen met het huwelijk. De islamitische bronnen zijn gebruikt om traditionele praktijken, die vooral voor vrouwen schadelijk zijn, aan te kaarten en een bewustwordingsproces op gang te brengen. Imams en andere geestelijken zijn ingezet en er vonden bijeenkomsten plaats in onder andere moskeeën. Tevens is een conferentie voor Moslimmeisjes georganiseerd. In 2006 startte SPIOR met Hand in hand tegen huwelijksdwang, een project waarin bijeenkomsten voor moslimjongens, jongens en meisjes samen en voor professionals zijn georganiseerd. Het gelijknamige boek te bestellen op Pilot Huwelijksdwang en achterlating Rotterdam In 2009 is in Rotterdam, in het kader van een pilot voor de aanpak van eergerelateerd geweld, een deelpilot huwelijksdwang gestart, om te onderzoeken welke aanvullende maatregelen op lokaal niveau kunnen worden getroffen. Zowel ten behoeve van landelijke als van lokale acties is een verklaring ingevoerd waarin meisjes die vrezen gedwongen te worden uitgehuwelijkt of 14 * * * Your Right 2Choose!
15 achtergelaten dit kunnen melden. Aan de verklaring is een noodplan gekoppeld. In de aanpak is vastgelegd wie welke verantwoordelijkheden heeft en welke stappen dienen te worden gezet. GGD Rotterdam-Rijnmond heeft beleid gemaakt en een aanpak ontwikkeld om huwelijksdwang en (dreigende) achterlating bespreekbaar te maken, te voorkomen en zo nodig in te grijpen. De afspraken over een snelle en zorgvuldige aanpak zijn vastgelegd in een stroomschema. Het stroomschema met werkafspraken tussen organisaties en een noodplan zijn te vinden op Deze twee interventies zijn hier vermeldenswaard omdat zij het onderwerp huwelijksdwang aan de kaak stellen. Net als bij Your Right 2choose! richt Hand in hand tegen huwelijksdwang zich zowel op de jongeren zelf als op hun sociale omgeving, waarbij het recht op vrije partnerkeuze een uitgangspunt is. Daarbij richt Hand in hand zich meer op de religieuze argumenten die betrokkenen kunnen hebben om huwelijksdwang goed te keuren. De pilot in Rotterdam heeft met Your Right 2Choose! gemeen dat zij beide concrete materialen en handvatten bieden om huwelijksdwang te signaleren en daadwerkelijk stappen te zetten om huwelijksdwang tegen te gaan. Anders dan bij Your Right 2Choose! heeft geen van deze methoden een gerichte aanpak voor het onderwijs ontwikkeld en geven zij minder stem aan de doelgroep (jongeren) zelf. De aanpak van beide methoden verschilt zodanig dat effectonderzoek naar deze interventies niet als indirect wetenschappelijk bewijs voor Your Right 2Choose! gezien kan worden Contactgegevens ontwikkelaar MOVISIE Postbus DC Utrecht Contactpersoon Leyla Çinibulak Your Right 2Choose! * * * 15
16 2. Onderbouwing 2.1 De ontwikkelgeschiedenis van de methode In Nederland staat huwelijksdwang sinds 2007 weer op de politieke agenda. Eén van de belangrijkste conclusies van de landelijke conferentie Aanpak Huwelijksdwang in 2008 was dat preventie prioriteit moet krijgen: vroegsignalering en vroege preventie van gedwongen huwelijken. Specifiek betrof dit een bewustwordingscampagne voor jongeren en hun sociale omgeving en de ontwikkeling van een methodiek om vroegsignalering bij professionals te stimuleren. Dit was ook de conclusie uit de gesprekken die MOVISIE heeft gevoerd met beroepskrachten over dit onderwerp. Het ministerie van Justitie, MOVISIE en migranten- en jongerenorganisaties hebben dit in samenwerking opgepakt. Er zijn verschillende initiatieven uit voortgekomen, waaronder Your Right 2Choose! De ontwikkelaar heeft voorafgaand aan de ontwikkeling van de methode gesprekken gevoerd met leerkrachten in het (basis)onderwijs en andere professionals die met jongeren werken. Het doel was de vragen, knelpunten en behoeften ten aanzien van het bespreekbaar maken van huwelijksdwang in kaart te brengen en zicht te krijgen op de kennis en tools die professionals nodig hebben om huwelijksdwang te kunnen signaleren en vervolgens handelend op te optreden (persoonlijke communicatie ontwikkelaar, 31 juli 2012). Daarnaast is Your Right 2Choose! deels gebaseerd op een aantal andere methoden: Europees project Active against Forced Marriages Van 2007 tot 2009 werkten partners uit verschillende Europese landen, waaronder MOVISIE voor Nederland, samen in het Europees project Active Against Forced Marriages. Eén van de doelen van dit project was uitwisseling en evaluatie van de kennis en methodieken die de verschillende partners in hun praktijk hebben opgedaan. Dit project resulteerde in een document met 29 aanbevelingen, gericht op het aanpakken en liefst voorkómen van huwelijksdwang. Een deel van deze aanbevelingen is meegenomen in de methode Your Right 2Choose! (Daphne Programme of the European Commission, 2009) Your Right 2Choose! heeft gebruik gemaakt van de resultaten van het Zwitserse project Zwangsheirat.ch, één van de partners van Active Against Forced Marriages. In dit project zijn ansichtkaarten ontwikkeld als instrument in een meerjarige meersporenaanpak met als doel het op gang brengen van bewustwording. MOVISIE heeft ansichtkaarten voor de Nederlandse situatie ontwikkeld. Deze kaarten zijn onderdeel van de handleiding voor scholen. Landelijke voorlichtingscampagne ministerie van Justitie Your Right 2Choose! is deels ontwikkeld in het kader van het interdepartementale meerjarenprogramma Eergerelateerd geweld ( ) waarin het ministerie van Justitie een belangrijke rol speelde. Dit ministerie startte in juni 2009 een landelijke voorlichtingscampagne over huwelijksdwang. Deze campagne is uitgevoerd in samenwerking met Gemeente Rotterdam, koepelorganisaties van migranten- en vluchtelingenorganisaties, de Stichting Steun 16 * * * Your Right 2Choose!
17 Remigranten en MOVISIE. Voortbouwend hierop heeft MOVISIE Jouw recht om te kiezen (later omgedoopt in Your Right 2Choose!) ontwikkeld, waarin opgenomen een jongerenconferentie en ondersteuningsmateriaal voor beroepskrachten op scholen. In de tweede campagne tegen huwelijksdwang (2010) zijn specifiek middelen ingezet om beroepskrachten in het onderwijs die met niet-westerse jongeren werken te bereiken, zoals een speciale onderwijskrant voor het voortgezet onderwijs en informatiebrieven. GEAC Tegelijkertijd is MOVISIE op zoek gegaan naar goede preventiemethodieken in het Zuiden die gericht zijn op een scholenaanpak. In het project Samen sterk tegen huwelijksdwang stond kennisuitwisseling met een Ethiopische GEAC centraal. GEAC staat voor Girls Education Advisory Committee en is een door UNICEF erkende good practice om de toegang tot goed onderwijs voor meisjes te stimuleren. GEAC s organiseren bijeenkomsten voor meiden waar zij problemen kunnen bespreken. Ze vormen ook disciplinaire comités gericht op het vroeg signaleren en voorkómen van kindhuwelijken en gedwongen huwelijken. De methodiek gaat uit van een actieve rol van de sociale omgeving van jongeren: ouders, leerkrachten, andere jongeren en sleutelfiguren uit de gemeenschap. Een GEAC is een commissie van leerkrachten, leerlingen, ouders en een sleutelfiguur uit de gemeenschap. De leden van een GEAC komen regelmatig bijeen om de schoolproblemen van de meisjes te bespreken en diverse acties te ondernemen. Ze onderzoeken de achtergrond van deze schoolproblemen zoals absentie, vroege schooluitval en daarmee samenhangende problemen. Bij (dreigende) problemen, zoals kindhuwelijken, gedwongen huwelijken en andere vormen van geweld, worden onder meer de politie, vrouwenorganisaties, opvang en andere hulpverleningsacties ingelicht. De methode is onder de naam Samen sterk tegen huwelijksdwang, lessen uit de GEAC methodiek op een conferentie (Utrecht, november 2010) aan Nederlandse beroepskrachten gepresenteerd (persoonlijke communicatie ontwikkelaar, 31 juli 2012). In het projectverslag Samen sterk tegen huwelijksdwang zijn tips opgenomen die aanvullend zijn op de handleiding en de ansichtkaarten van Your Right 2Choose! (Van Leeuwen-den Dekker, 2011). 2.2 Onderbouwing van de probleemanalyse, doel, doelgroep en aanpak Uit het Europese Daphne project Active Against Forced Marriage zijn duidelijke aanbevelingen voortgekomen voor de ondersteuning die professionals die in contact komen met potentiële slachtoffers, nodig hebben om hun verantwoordelijkheden goed op te kunnen pakken (Daphne Programme of the European Commission, 2009). Eén van de aanbevelingen is richtlijnen op te stellen die professionals kunnen ondersteunen bij hun aanpak van de problematiek. Richtlijnen ter ondersteuning De richtlijnen die het Daphne-project aanbeveelt, zijn praktisch en niet te uitvoerig; zij moeten niet te specifiek zijn gezien de heterogeniteit van de doelgroep. De richtlijnen moeten informatie Your Right 2Choose! * * * 17
18 over de problematiek bevatten, een beschrijving van de risicofactoren, een beschrijving van de rechten van de slachtoffers, verwijzingen naar hulpverleningsmogelijkheden of juridische ondersteuning, een veiligheidsplan en een beschrijving van een praktijkvoorbeeld. De aanbevelingen zijn gebaseerd op kennis en ervaringen van de internationale partners in het Daphne-project, maar worden in de documentatie verder niet geëxpliciteerd. Deze aanbevelingen zijn verwerkt in de handleiding Your Right 2Choose! De ontwikkelaar verwijst voor de onderbouwing van zijn probleemanalyse en de verantwoording van de gekozen doelen, doelgroep en aanpak niet naar uitgebreidere visies, theorieën of wetenschappelijke onderzoeken. 18 * * * Your Right 2Choose!
19 3. Onderzoek naar praktijkervaringen 3.1 Praktijkervaringen van de uitvoerder De ontwikkelaar voert geen onderzoek aan naar de praktijkervaringen van de professional met de methode. Dergelijk onderzoek is evenmin gevonden bij de door MOVISIE uitgevoerde literatuursearch (zie 6.1). 3.2 Praktijkervaringen van de cliënt/burger De ontwikkelaar voert geen onderzoek aan naar de praktijkervaringen van de cliënt/burger met de methode. Dergelijk onderzoek is evenmin gevonden bij de door MOVISIE uitgevoerde literatuursearch (zie 6.1). 3.3 Praktijkvoorbeeld In gevonden publicaties over de methode staan geen casestudies beschreven die illustreren hoe de methode in een specifiek geval is toegepast in de praktijk. Your Right 2Choose! * * * 19
20 4. Effectonderzoek 4.1 Directe aanwijzingen voor de effectiviteit De ontwikkelaar voert geen onderzoek aan naar de effectiviteit van de methode. Dergelijk onderzoek is evenmin gevonden bij de door MOVISIE uitgevoerde literatuursearch (zie 6.1). 4.2 Indirecte aanwijzingen voor de effectiviteit De ontwikkelaar voert geen onderzoek aan naar soortgelijke methoden, noch in Nederland, noch in het buitenland. Dergelijke onderzoeken zijn evenmin gevonden bij de door MOVISIE uitgevoerde literatuursearches (zie 6.1). 20 * * * Your Right 2Choose!
21 5. Conclusies 5.1 Samenvatting werkzame elementen Bewustwording en bespreekbaar maken van het recht op vrije partnerkeuze via het verstrekken van informatie (1, 2). Positieve insteek: nadruk op het recht op vrije partnerkeuze in plaats van huwelijksdwang (1). Integrale aanpak: bewustwording van zowel de jongeren zelf als de sociale omgeving en de professionals en zowel via school als via een multimediale aanpak (1). Heterogene benadering: de aanpak is niet gekoppeld aan een bepaalde religie of cultuur, zodat hij past bij een etnisch heterogene doelgroep en stereotypering met bijbehorende weerstand een minder grote rol speelt (1,2). Jongeren krijgen handelingsperspectieven aangereikt: ze weten wat ze zelf kunnen ondernemen en waar ze hulp kunnen vinden (1, 2). De signalenlijst helpt professionals signalen van huwelijksdwang en achterlating te herkennen en het stappenplan helpt hen actie te ondernemen (1, 2). Verklaring classificatie veronderstelde werkzame elementen: 1 = Veronderstelling ontwikkelaar 2 = Wetenschappelijke of theoretische onderbouwing 3 = Praktijkervaringen 4 = Wetenschappelijk effectonderzoek. 5.2 Samenvatting effectonderzoek Er zijn geen wetenschappelijke onderzoeken bekend die directe of indirecte aanwijzingen leveren voor de effectiviteit van de methode. Verklaring classificatie voor typering onderzoeksopzet: A = Experimenteel onderzoek in de praktijk en met follow-up B = Quasi-experimenteel onderzoek in de praktijk en met follow-up C = (Quasi-) experimenteel onderzoek, in de praktijk (zonder follow-up) D = (Quasi-) experimenteel onderzoek, niet in de praktijk E = Veranderingsonderzoek F = Monitoring Z = Geen van de voorgaande alternatieven. Your Right 2Choose! * * * 21
22 6. Verantwoording 6.1 Zoeken en selecteren van literatuur Zoekvraag en zoektermen Wat is bekend over de onderbouwing en effectiviteit van Your Right 2Choose! als methode om een bewustwordingsproces over vrije partnerkeuze op gang te brengen en als methode om huwelijksdwang en achterlating in verschillende settings bespreekbaar te maken en te signaleren? Er is gezocht op basis van de volgende zoektermen: Your Right 2Choose! en huwelijksdwang in combinatie met vroegsignalering, signalering, preventie en in combinatie met onderwijs. Zoekstrategieën Informatiemateriaal is opgevraagd bij de ontwikkelaar. De referenties van gevonden publicaties (indien aanwezig) zijn nagetrokken. Er is gezocht in meerdere databanken: Catalogus MOVISIE Google Scholar NARCIS HBO Kennisdatabank PiCarta Er is via Google op internet gezocht Deze informatie is in het verslag van de literatuursearch te vinden. Selecteren van literatuur Alleen publicaties die daadwerkelijk betrekking hebben op Your Right 2Choose! zijn geselecteerd. 6.2 Literatuur Çinibulak, L. (2009). Jouw recht om te kiezen. Preventie- en bewustwordingsproject voor jongeren, hun sociale omgeving en beroepskrachten in de aanpak van huwelijksdwang. Projectaanvraag (niet gepubliceerd). Çinibulak, L., Meintser, N. & Snelders, P. (2010). Your Right 2Choose! Vrije partnerkeuze en huwelijksdwang bespreken. Handleiding voor scholen. Utrecht: MOVISIE. Daphne Programme of the European Commission (2009). Active Against Forced Marriage. Recommendations. Hamburg: Ministry of Social and Family Affairs. Leeuwen-den Dekker P. van (2011). Samen sterk tegen huwelijksdwang. Lessen uit de 22 * * * Your Right 2Choose!
23 Ethiopische aanpak tegen huwelijksdwang. Een aanvulling op de handleiding voor scholen Your right 2choose! Utrecht: MOVISIE. MOVISIE (2010). Dossier Huwelijksdwang. Tools voor professionals. Geraadpleegd juni/18, 2012, van Your Right 2Choose! * * * 23
24 Bijlage 1 Toelichting effectonderzoek Voor het vaststellen van de effectiviteit van methoden (onderdeel 4 van het werkblad) wordt het onderzoek hiernaar systematisch in kaart gebracht. Directe en indirecte aanwijzingen voor effectiviteit Er zijn twee typen aanwijzingen voor de effectiviteit van een methode: Directe aanwijzingen. Resultaten uit onderzoek die betrekking hebben op precies die methode die in het onderhavige document is beschreven. Indirecte aanwijzingen. Resultaten uit onderzoek naar andere methoden met hetzelfde doel en dezelfde doelgroep en aanpak. Deze worden hier verder aangeduid als soortgelijke methoden. Het gaat hier om: resultaten uit onderzoek naar buitenlandse versies van de methode (zoals Motivational interviewing, de Amerikaanse variant van de Nederlandse Motiverende gespreksvoering of de Amerikaanse ABCD-methode als voorloper van de Nederlandse ABCD-methode) resultaten uit onderzoek naar de effectiviteit van Nederlandse methoden die tot hetzelfde type of dezelfde familie behoren (zoals de Nederlandse activeringsmethoden die alle gebaseerd zijn op Supported employment of de methode Samenwerking tegen agressie, een op Turkse en Marokkaanse plegers van huiselijk geweld gerichte versie van de methode Niet meer door het lint). Soms zijn er onvoldoende directe aanwijzingen of kunnen relevante indirecte aanwijzingen de directe aanwijzingen ondersteunen. Bij de selectie van soortgelijke methoden is maatgevend in hoeverre de methode in de kern overeenkomt met de beschreven methode. Wanneer dit niet duidelijk is of wanneer de methode te zeer verschilt, is er geen sprake van een soortgelijke methode en dus ook niet van indirect bewijs voor effect. Wanneer een methode veelvuldig is onderzocht, is het aantal primaire onderzoeken soms te groot om binnen het kader van Effectieve sociale interventies te analyseren. Veelal zijn de primaire onderzoeken dan al geanalyseerd in reviews en metastudies. In dat geval gebruiken we de informatie uit deze overzichtsstudies. We volstaan dan met een globale analyse van de effectiviteit zoals gebleken uit de overzichtsstudies. Dit vullen we eventueel aan met een meer uitgebreide analyse van de (recente) primaire studies die (nog) niet in de overzichtsstudies zijn opgenomen. Kenmerken effectonderzoek Bij onderdeel 4 van het werkblad gaan we ervan uit dat er sprake is van een effectonderzoek wanneer er ten minste een nameting heeft plaats gevonden die een cijfermatige indicatie geeft van het effect van een methode. Onderzoek naar de door professionals, burgers en/of cliënten ervaren effectiviteit van een methode nemen we mee in onderdeel 3 van het werkblad. Het methodologische gewicht van het effectonderzoek en de resultaten daarvan wordt onder meer bepaald door de aanwezigheid van een voor- en nameting, een controlegroep, de willekeurige 24 * * * Your Right 2Choose!
25 samenstelling daarvan, de modelgetrouwheid van de methode en de uitvoering van een followupmeting. Het methodologische gewicht varieert van licht effectonderzoek (monitoring- of veranderingsonderzoek) tot zwaar effectonderzoek (Randomized Controlled Trial ofwel RCTonderzoek) en diverse vormen daar tussenin. Hoe zwaarder het effectonderzoek, hoe harder de uitspraken over de effectiviteit zijn. Dit wil niet zeggen dat er altijd gekozen moet worden voor zo zwaar mogelijk effectonderzoek. Welk type effectonderzoek het meest passend is, hangt af van de kenmerken en het ontwikkelingsstadium van de methode en de beschikbare financiële middelen. Monitoring wordt alleen meegenomen als effectonderzoek wanneer het een cijfermatige indicatie geeft van de behaalde resultaten met betrekking tot de doelen van de methoden. Bijvoorbeeld: bij buurtbemiddeling gaat het bij het monitoren om het aantal geslaagde bemiddelingen afgezet tegen het totaal aantal bemiddelingen dat heeft plaatsgevonden. Het gaat hier niet om tevredenheidonderzoek, dit hoort bij deel 3. Gemeten effecten In een tabel worden de onderzoeksresultaten cijfermatig gepresenteerd. De onderzoeksresultaten kunnen aanwijzingen geven voor positieve, geen of negatieve effecten. Uitkomstmaten Effectonderzoeken beantwoorden een beperkt aantal vragen. De gestelde vragen worden aangeduid als uitkomstmaten. Alleen op deze uitkomstmaten wordt een effect gemeten. Er kan alleen iets over effect gezegd worden voor zover het betrekking heeft op één van de onderzochte uitkomstmaten Effectgrootte De mate waarin een resultaat als positief is aan te merken, is mede afhankelijk van de effectgrootte. Tot voor kort werd het effect van een methode vooral uitgedrukt in een statistisch significant verschil tussen voor- en nameting, of tussen voor- en nameting en follow-up, of tussen de nameting van de experimentele groep en de controlegroep. Een probleem bij deze aanpak is dat grote verschilscores in kleine groepen vaak niet significant zijn. Bij grote groepen kunnen heel kleine verschillen weliswaar als zeer significant uit de bus komen, maar praktisch gezien van weinig waarde zijn. De laatste jaren wordt er vaak voor gekozen om naast de statistische significantie ook de zogeheten effectgrootte d ( effectsize, ook wel aangeduid met ES) te rapporteren. Dit is een index die aangeeft hoe groot het waargenomen verschil is tussen voor- en nameting of tussen de experimentele (interventie-) en controlegroep. In sommige onderzoeksrapporten worden andere effectmaten gebruikt. In deze methodebeschrijving worden de effectmaten overgenomen uit de oorspronkelijke onderzoeksrapporten. Your Right 2Choose! * * * 25
Ook u kunt vertrouwenspersoon zijn! Wilt u weten wat u te doen staat bij huwelijksdwang of achterlating? Informatiebrochure voor professionals
Ook u kunt vertrouwenspersoon zijn! Wilt u weten wat u te doen staat bij huwelijksdwang of achterlating? Informatiebrochure voor professionals Signalen van huwelijksdwang, achterlating en (mogelijke) eerkwesties.
Nadere informatieMethodebeschrijving Op reis langs de voorzieningen. Databank Effectieve sociale interventies
Methodebeschrijving Op reis langs de voorzieningen Databank Effectieve sociale interventies Deze methodebeschrijving is gemaakt door: Wilco Kruijswijk MOVISIE w.kruijswijk@movisie.nl Wilco Kruijswijk is
Nadere informatieTitel interventie. Werkblad beschrijving interventie. Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad
Titel interventie Werkblad beschrijving interventie Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad Colofon Ontwikkelaar / licentiehouder van de interventie Organisatie Contactpersoon Adres Postcode Plaats E-mail
Nadere informatieSOVOR. Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling
SOVOR Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Maart 2014 1 Inleiding Het bevoegd gezag van de Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Roosendaal (SOVOR) overwegende dat a. SOVOR verantwoordelijk
Nadere informatieStichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Hoogeveen meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling
Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Hoogeveen meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling voorlopig vastgesteld door directeur-bestuurder 9 februari 2012 instemming PGMR 8 maart 2012 definitief
Nadere informatieMeldcode huiselijk geweld en kindermishandeling 0900 1 26 26 26 5 cent per minuut
Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Informatie voor professionals 0900 1 26 26 26 5 cent per minuut Signaleren en samen aanpakken Wat is huiselijk geweld en wat is kindermishandeling? Verplicht
Nadere informatieRotterdamse Meldcode. huiselijk geweld en kindermishandeling
Rotterdamse Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling 2 Waarom een meldcode? De Rotterdamse Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling is een stappenplan voor professionals en instellingen bij
Nadere informatieMethodebeschrijving Senioren voor uw gemeente. Databank Effectieve sociale interventies
Methodebeschrijving Senioren voor uw gemeente Databank Effectieve sociale interventies Deze methodebeschrijving is gemaakt door: Jan Willem Maat MOVISIE (030) 789 22 32 j.vandemaat@movisie.nl Jan Willem
Nadere informatieDatum 1 april 2019 Betreft Kamervragen over kindermishandeling (ingezonden 5 februari 2019)
>Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 20018 2500 EA DEN HAAG Voortgezet Onderwijs Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500
Nadere informatieMethodebeschrijving Als muren kunnen. Databank Effectieve interventies huiselijk geweld
Methodebeschrijving Als muren kunnen praten Databank Effectieve interventies huiselijk geweld Deze methodebeschrijving is gemaakt door: Petra Snelders MOVISIE p.snelders@movisie.nl Petra Snelders is senior
Nadere informatieMethodebeschrijving Leren Balanceren. Databank Effectieve sociale interventies
Methodebeschrijving Leren Balanceren Databank Effectieve sociale interventies Deze methodebeschrijving is gemaakt door: Wilco Kruijswijk MOVISIE w.kruijswijk@movisie.nl Wilco Kruijswijk is projectmedewerker
Nadere informatieTitel interventie. Werkblad beschrijving interventie. Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad. Voor meer informatie en contact
Werkblad beschrijving interventie Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad Voor meer informatie en contact www.nji.nl/jeugdinterventies centrumgezondleven@rivm.nl www.ncj.nl/onderwerpen/233/erkenningscommissie-interventies
Nadere informatieseksueel geweld De interculturele aanpak van huiselijk en Wat heeft TransAct u te bieden?
De interculturele aanpak van huiselijk en seksueel geweld Wat heeft TransAct u te bieden? Huiselijk en seksueel geweld komt in alle lagen van de Nederlandse samenleving voor, onder autochtonen en allochtonen.
Nadere informatieMethodebeschrijving Je Lijf, je Lief! Databank Effectieve sociale interventies
Methodebeschrijving Je Lijf, je Lief! Databank Effectieve sociale interventies Deze methodebeschrijving is gemaakt door: Nicole Doornink, in samenwerking met Kristin Janssens. MOVISIE 030 789 21 11 n.doornink@movisie.nl
Nadere informatieMethodebeschrijving Studiekringen van en voor ouderen. Databank Effectieve sociale interventies
Methodebeschrijving Studiekringen van en voor ouderen Databank Effectieve sociale interventies Deze methodebeschrijving is gemaakt door: Maartje Willemse Willemse Onderzoek en Advies mwadvies@xs4all.nl
Nadere informatieProgramma. Programma. Hoe zorgen we voor bewustwording en mentaliteitsverandering?
VLUCHTELINGEN-ORGANISATIES NEDERLAND/ REFUGEES' ORGANIZATIONS in the NETHERLANDS (VON) Maatschappelijke preventie eergerelateerd geweld De aanpak vanuit risicogemeenschappen Door Anne-Floor Dekker Changemakers
Nadere informatieMethodebeschrijving Voorlichtingsprogramma Ouder worden in Nederland in de 21 e eeuw. Databank Effectieve sociale interventies
Methodebeschrijving Voorlichtingsprogramma Ouder worden in Nederland in de 21 e eeuw Databank Effectieve sociale interventies Deze methodebeschrijving is gemaakt door: Mara Verduin MOVISIE Mara Verduin
Nadere informatieProtocol omgaan met de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling voor vrijwilligersorganisaties
Protocol omgaan met de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling voor vrijwilligersorganisaties 2 Inhoud 1. Inleiding 4 2. Contactpersoon binnen de vrijwilligersorganisatie 6 3. Protocol Omgaan met
Nadere informatieMeldcode huiselijk geweld en (kinder-)mishandeling Groenhorst. Aantal bijlagen: 2 Vastgesteld: 19-09-2013
Meldcode huiselijk geweld en (kinder-)mishandeling Groenhorst Aantal bijlagen: 2 Vastgesteld: 19-09-2013 1 Inhoud 1 TOEPASSINGSGEBIED... 3 2 DEFINITIES... 3 3 ACHTERGROND... 4 4 UITVOERING... 4 5 VERANTWOORDELIJKHEDEN...
Nadere informatieSIGNS OF SAFETY EN DE MELDCODE KINDERMISHANDELING EN HUISELIJK GEWELD
pagina 1 pagina 2 SIGNS OF SAFETY EN DE MELDCODE KINDERMISHANDELING EN HUISELIJK GEWELD pagina 3 Problematiek pagina 4 Omvang van de problematiek 45% van de Nederlandse bevolking ooit/vaker slachtoffer
Nadere informatiedat MENS De Bilt in deze code ook vastlegt op welke wijze zij de beroepskrachten en vrijwilligers bij deze stappen ondersteunt;
Inleiding Een Meldcode voor huiselijk geweld en kindermishandeling helpt professionals goed te reageren bij signalen van dit soort geweld. Sinds 1 juli 2013 zijn beroepskrachten verplicht zo'n Meldcode
Nadere informatie28638 Mensenhandel. Brief van de minister van Veiligheid en Justitie. Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
28638 Mensenhandel Nr. 143 Brief van de minister van Veiligheid en Justitie Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 25 april 2016 Op 14 april heeft de Nationaal Rapporteur Mensenhandel
Nadere informatieProtocol Huiselijk geweld en Kindermishandeling
Protocol Huiselijk geweld en Kindermishandeling Onderstaand protocol is opgesteld in verband met de wet meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling die met ingang van 1 juli 2013 van kracht is geworden.
Nadere informatieDe combinatie huiselijk geweld en kinderen betekent altijd kindermishandeling!
Huiselijk Geweld en Kindermishandeling Inleiding Elke school en elke beroepskracht binnen het onderwijs, heeft de plicht om in samenspraak met de aandachtsfunctionaris, de IB-er en de directeur de meldcode
Nadere informatieMethodebeschrijving Vriendschap, verkering, vrijen en kinderwens. Databank Effectieve sociale interventies
Methodebeschrijving Vriendschap, verkering, vrijen en kinderwens Databank Effectieve sociale interventies Deze methodebeschrijving is gemaakt door: Nicole Doornink MOVISIE n.doornink@movisie.nl Nicole
Nadere informatieMeldcode huiselijk geweld. en kindermishandeling
Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Rotterdam-Rijnmond en kindermishandeling 2 Waarom een meldcode De Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Rotterdam- Rijnmond is een stappenplan
Nadere informatieMethodebeschrijving MOOI methodiek. Databank Effectieve Sociale Interventies
Methodebeschrijving MOOI methodiek Databank Effectieve Sociale Interventies Deze methodebeschrijving is gemaakt door: Christine Kuiper MOVISIE c.kuiper@movisie.nl 030 789 21 03 Christine Kuiper is organisatieadviseur
Nadere informatieMeldcode Huiselijk geweld en Kindermishandeling
Meldcode Huiselijk geweld en Kindermishandeling Zorg en Welzijn Nederland B.V. staat garant voor integer en respectvol handelen. Dit geld voor cliënten als mede ook voor onze begeleiders. Derhalve worden
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Directoraat-Generaal Preventie, Jeugd en Sancties Schedeldoekshaven
Nadere informatieMeldcode Huiselijk geweld en Kindermishandeling
Meldcode Huiselijk geweld en Kindermishandeling Doel Alertheid bij alle medewerkers van de HOED op signalen van kindermishandeling en (huiselijk) geweld. Tevens mogelijkheid tot effectief reageren op deze
Nadere informatie-dat de Pionier in deze code ook vastlegt op welke wijze zij de beroepskrachten bij deze stappen ondersteunt;
Protocol meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling kindermishandeling aan het Steunpunt Huiselijk Geweld. De directie van de Pionier Locatie: OBS de Duinroos Floraronde 293, te Velserbroek + OBS
Nadere informatieLiteratuur 145. Het Nederlands Jeugdinstituut: kennis over jeugd en opvoeding 173
Inhoud Inleiding 7 Deel 1: Theorie 1. Kindermishandeling in het kort 13 1.1 Inleiding 13 1.2 Aard en omvang 13 1.3 Het ontstaan van mishandeling en verwaarlozing 18 1.4 Gevolgen van kindermishandeling
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den Haag www.rijksoverheid.nl/venj
Nadere informatieNotitie. Onderwerp. Van: Diana Piek Aan: College van B&W Datum: 29-1-2014 Doorkiesnummer: (0411) 65 5590
Van: Diana Piek Aan: College van B&W Datum: 29-1-2014 Doorkiesnummer: (0411) 65 5590 Onderwerp Bijlage 1: Model- Meldcode Huiselijk geweld en Kindermishandeling gemeente Boxtel Het College van Burgemeester
Nadere informatieMethodebeschrijving Preventieve ondersteuning mantelzorg. Databank Effectieve sociale interventies
Methodebeschrijving Preventieve ondersteuning mantelzorg Databank Effectieve sociale interventies Deze methodebeschrijving is gemaakt door: Rianne Cromwijk MOVISIE Rianne Cromwijk is projectmedewerker
Nadere informatieeflectietool Reflectietool Reflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen
eflectietool Reflectietool eflectietool Reflectietool eflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen Redactie: Marieke Haitsma en Corrie van Dam Eindredactie: afdeling communicatie
Nadere informatie[MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING]
2018 [MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING] Vanaf 1 juli 2013 is het, voor beroepskrachten in een aantal sectoren waaronder onderwijs, verplicht om een Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling
Nadere informatieMeldcode Huiselijk geweld en Kindermishandeling Plan van aandacht
Meldcode Huiselijk geweld en Kindermishandeling Plan van aandacht Het houdt niet op, tot dat je iets doet. Inleiding Om het aantal slachtoffers van Huiselijk geweld en Kindermishandeling te verminderen,
Nadere informatieBasisschool de Bukehof, Oudenbosch
Basisschool de Bukehof, Oudenbosch 2015-2016 0 Het bevoegd gezag van basisschool de Bukehof Overwegende dat de school verantwoordelijk is voor een goede kwaliteit van de dienstverlening aan haar leerlingen
Nadere informatieMethodebeschrijving Flying Teams. Databank Effectieve sociale interventies
Methodebeschrijving Flying Teams Databank Effectieve sociale interventies Deze methodebeschrijving is gemaakt door: Charlotte Hanzon MOVISIE c.hanzon@movisie.nl 030 789 22 81 Charlotte Hanzon is projectmedewerker
Nadere informatieWorkshop Huwelijksdwang en achterlating
Workshop Huwelijksdwang en achterlating Kennis maken Moviera is er voor mensen die thuis met geweld te maken hebben. Nuray Kanik Preventie functionaris Expert Eergerelateerd geweld 14 juni 2016 Opzet workshop
Nadere informatieMELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING. Openbaar VMBO en MAVO Zeist Openbaar Lyceum Zeist MAVO Doorn Vakcollege Maarsbergen
MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING Openbaar VMBO en MAVO Zeist Openbaar Lyceum Zeist MAVO Doorn Vakcollege Maarsbergen Januari 2019 Inleiding De meldcode voor huiselijk geweld en kindermishandeling
Nadere informatieProtocol meldcode. Huiselijk geweld en kindermishandeling. OBS Prins Claus
Protocol meldcode Huiselijk geweld en kindermishandeling OBS Prins Claus Linschoten januari 2016 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Inleiding... 3 Leerkrachten... 3 Intern begeleider/directrice... 3 Verwijsindex...
Nadere informatieBeleid en implementatie aanpak ouderenmishandeling.
Beleid en implementatie aanpak ouderenmishandeling. 1. Sociaal beleid in breder verband Ontwikkelen beleid: een complex proces Het ontwikkelen en implementeren van beleid voor preventie en aanpak van grensoverschrijdend
Nadere informatieBELEID. tegen PESTEN
BELEID tegen PESTEN Versie januari 2014 Beleid tegen pesten Penta Primair Inleiding Onderzoek wijst uit dat pesten een frequent voorkomend en vaak terugkerend probleem op scholen is. Door het vroegtijdig
Nadere informatieMeldcode bij signalen van Huiselijk Geweld en Kindermishandeling SWOM
Meldcode bij signalen van Huiselijk Geweld en Kindermishandeling SWOM Inhoud Inleiding...2 Stappenplan bij signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling, toe te passen door de medewerkers van SWOM....4
Nadere informatiePilotproject Preventie Eergerelateerd Geweld Plan van Aanpak - Hengelo & Enschede
Pilotproject Preventie Eergerelateerd Geweld Plan van Aanpak - Hengelo & Enschede Inleiding Van 2006 tot en met 2010 is er een kabinetsprogramma Eergerelateerd Geweld van de ministeries van Justitie, VWS
Nadere informatieMethodebeschrijving Assertiviteit Allochtone Mannen. Databank Effectieve sociale interventies
Methodebeschrijving Assertiviteit Allochtone Mannen Databank Effectieve sociale interventies Deze methodebeschrijving is gemaakt door: Oka Storms MOVISIE o.storms@movisie.nl 030 789 2168 Oka Storms is
Nadere informatieVrije partnerkeuze en huwelijksdwang bespreken Handleiding voor scholen
Your right 2choose! Vrije partnerkeuze en huwelijksdwang bespreken Handleiding voor scholen Colofon Bij deze handleiding hoort een set van tien ansichtenkaarten: Your Right 2Choose! Tegen je wil trouwen?
Nadere informatieMethodebeschrijving Naast de mantelzorger. Databank Effectieve sociale interventies
Methodebeschrijving Naast de mantelzorger Databank Effectieve sociale interventies Deze methodebeschrijving is gemaakt door: Maritta de Vries MOVISIE Maritta de Vries is projectmedewerker van de afdeling
Nadere informatieTitel interventie. Werkblad beschrijving interventie. Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad. Werkblad, versie mei 2015
Titel interventie Werkblad beschrijving interventie Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad Werkblad, versie mei 2015 Dit is een gezamenlijk werkblad van de volgende kennisinstituten: Colofon Ontwikkelaar
Nadere informatieMeldcode Huiselijke geweld en Kindermishandeling. Vademecum voor beleid nr. 20
Meldcode Huiselijke geweld en Kindermishandeling Vademecum voor beleid nr. 20 Pagina 2 van 7 Inhoud Inleiding... 4 Definities... 4 Stappenplan... 4 Individuele melding van een groepsleerkracht... 6 Verantwoordelijkheid
Nadere informatieSAMENVATTING VERNIEUWDE MELDCODE HUISELIJK GEWELD & KINDERMISHANDELING
Pagina 1 van 8 SAMENVATTING VERNIEUWDE MELDCODE HUISELIJK GEWELD & KINDERMISHANDELING Protocol kindermishandeling en grensoverschrijdend gedrag voor de kinderopvang Kindermishandeling; iedereen weet dat
Nadere informatieTitel interventie. Werkblad beschrijving interventie. Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad. Werkblad, versie mei 2015
Titel interventie Werkblad beschrijving interventie Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad Werkblad, versie mei 2015 Dit is een gezamenlijk werkblad van de volgende kennisinstituten: Colofon Ontwikkelaar
Nadere informatieVrije partnerkeuze en huwelijksdwang bespreken Handleiding voor scholen
Your right 2choose! Vrije partnerkeuze en huwelijksdwang bespreken Handleiding voor scholen Colofon Bij deze handleiding hoort een set van tien ansichtenkaarten: Your Right 2Choose! Tegen je wil trouwen?
Nadere informatieProgramma. Dilemma s. Hoe gewelddadig is het? Moet het geweld direct stoppen? Duur van de situatie. Hoe lang speelt dit al? Ernst van de gevolgen.
Programma Rudy Bonnet Senior adviseur Trainer Coach Stade Advies Utrecht 1. Kennis maken 2. Opwarmer: Dilemma s 3. 4. De meldcode 5. in subgroepen 6. Pauze 7. Plenaire nabespreking 8. Conclusies 9. Evaluatie
Nadere informatieNieuwsbrief. Landelijk Implementatieteam Wet Tijdelijk Huisverbod. Inhoud
Nieuwsbrief Landelijk Implementatieteam Wet Tijdelijk Huisverbod Inhoud Waarom een landelijk implementatieteam 3 Samenstelling en rol implementatieteam 4 Voorlichting, opleiding en training 4 Instrumenten
Nadere informatieDe meldcode en de aandachtsfunctionaris. Tea Hol Coördinator Landelijke Vakgroep Aandachtsfunctionarissen Kindermishandeling
De meldcode en de aandachtsfunctionaris Tea Hol Coördinator Landelijke Vakgroep Aandachtsfunctionarissen Kindermishandeling Verplichte meldcode Vanaf 1 juli 2013 is het een wettelijke verplichting tot
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Rijnstraat 8 2515 XP Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Datum 17 september 2018 Betreft Beantwoording vragen
Nadere informatieN. Buitelaar, psychiater en V. Yildirim, psycholoog. Beiden werkzaam bij Altrecht Centrum ADHD Volwassenen.
ADHD Wachtkamerspecial Onderbehandeling van ADHD bij allochtonen: kinderen en volwassenen N. Buitelaar, psychiater en V. Yildirim, psycholoog. Beiden werkzaam bij Altrecht Centrum ADHD Volwassenen. Inleiding
Nadere informatieWORKSHOP VERSPREIDING EN IMPLEMENTATIE VAN JE PROJECT. Djoeke van Dale, CGL Renske van der Zwet, Movisie
WORKSHOP VERSPREIDING EN IMPLEMENTATIE VAN JE PROJECT Djoeke van Dale, CGL Renske van der Zwet, Movisie Doelen workshop Inzicht in wat er komt kijken bij het verspreiden en implementeren van je project.
Nadere informatieMeldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Gemeente Weert
Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Gemeente Weert Het college van Burgemeesters en Wethouders van Weert overwegende: dat de gemeente Weert verantwoordelijk is voor een goede kwaliteit van
Nadere informatieWerkplan project Eergerelateerd Geweld Eervol Arnhem
Werkplan project Eergerelateerd Geweld Eervol Arnhem Datum: November 2009 Project periode Mei 2009 - mei 2011 Van Nuray Kanik, Projectleider Eergerelateerd geweld Hera. Opdrachtgever Gemeente Arnhem Inhoudsopgave
Nadere informatieVerbetercheck ongewenst gedrag VVT Workshop ongewenst gedrag
Verbetercheck ongewenst gedrag VVT Workshop ongewenst gedrag Vul deze verbetercheck in om zicht te krijgen op waar uw organisatie staat met de aanpak rond ongewenst gedrag. Aan de hand van de scores kunt
Nadere informatieErkenningscommissie Interventies Beoordelingsformulier. Eindoordeel van de erkenningscommissie over de interventie
Interventie: Families First Deelcommissie: 1 Erkenningscommissie Interventies Beoordelingsformulier Datum vergadering: 11 april 2014 Eindoordeel van de erkenningscommissie over de interventie De commissie
Nadere informatieNB: Uit deze omschrijving kan worden afgeleid dat onder kindermishandeling ook ernstige verwaarlozing valt.
Inleiding Dit protocol beschrijft de stappen die een medewerker in de vrouwenopvang behoort te zetten bij (vermoedens van) kindermishandeling van kinderen van cliënten die verblijven in de vrouwenopvang.
Nadere informatieRonduit - Meldcode. Melding kindermishandeling en huiselijk geweld
Ronduit - Meldcode Melding kindermishandeling en huiselijk geweld Wet Meldcode De Wet verplichte meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling treedt op 1 juli 2013 in werking. De wet bepaalt dat organisaties
Nadere informatieMethodebeschrijving Stay in Love. Databank Effectieve interventies huiselijk geweld
Methodebeschrijving Stay in Love Databank Effectieve interventies huiselijk geweld Deze methodebeschrijving is gemaakt door: Nico van Oosten, MOVISIE N.vanOosten@movisie.nl Nico van Oosten is senior adviseur
Nadere informatieMeldcode huiselijk geweld en kindermishandeling, Atlas College, versie maart 2014
Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling, Atlas College, versie maart 2014 Het College van Bestuur van het Atlas College Overwegende - dat het Atlas College verantwoordelijk is voor een goede kwaliteit
Nadere informatieWorkshop: Als buiten binnen een probleem is; de Rotterdamse probleemaanpak
Conferentie : SAFE OP SCHOOL, WAT WE LEREN VAN INCIDENTEN Workshop: Als buiten binnen een probleem is; de Rotterdamse probleemaanpak Datum: 14 april 2010 Programma workshop Introductie workshopleiders
Nadere informatieMeldcode huiselijk geweld en kindermishandeling
Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Inhoudsopgave Inleiding 2 1. Stappenplan vermoedens van kindermishandeling 3 2. Meldcode van de Willibrordus: Vermoedens van Kindermishandeling 3 2.1 Protocol
Nadere informatieHoe voorkomen we eergerelateerd geweld?
Hoe voorkomen we eergerelateerd geweld? ARTIKEL - 30 OKTOBER 2015 Het Platform Eer en Vrijheid organiseerde op 8 oktober een landelijke bijeenkomst over eergerelateerd geweld. Hilde Bakker (Kennisplatform
Nadere informatiestelt de volgende Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling, uitgewerkt in een stappenplan en geldend voor alle agogische medewerkers, vast:
Het bevoegd gezag van Stichting Welzijnswerk Hoogeveen, overwegende, - dat Stichting Welzijnswerk Hoogeveen verantwoordelijk is voor een goede kwaliteit van de dienstverlening aan zijn cliënten en dat
Nadere informatieMeldcode Huiselijk geweld en Kindermishandeling Gastvrij. Het Stappenplan
Meldcode Huiselijk geweld en Kindermishandeling Gastvrij. Het Stappenplan Dit document bevat samenvattende informatie over de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. De volledige Meldcode huiselijk
Nadere informatieMeldcode Huiselijk geweld en kindermishandeling
. Meldcode Huiselijk geweld en kindermishandeling Brielle, September 2015 1 Inleiding De meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling (HG&K) heeft betrekking op alle vormen van geweld in de huiselijke
Nadere informatie2010D02442. Lijst van vragen totaal
2010D02442 Lijst van vragen totaal 1 In hoeverre heeft de staatssecretaris jongerenorganisaties betrokken bij de totstandkoming en uitvoering van haar beleid? 2 Welke verband ligt er tussen de brief over
Nadere informatie[MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING]
2019 [MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING] Vanaf 1 juli 2013 is het, voor beroepskrachten in een aantal sectoren waaronder onderwijs, verplicht om een Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling
Nadere informatieComplete handleiding ZorgOog
Complete handleiding ZorgOog Landelijke ontwikkelingen Meldcode Huiselijk geweld en kindermishandeling In het najaar van 2008 is door de staatssecretaris van VWS en de ministers van Justitie en Jeugd en
Nadere informatieSAMENVATTING. Inleiding
SAMENVATTING Inleiding De Wet tijdelijk huisverbod (Wth) is op 1 januari 2009 in werking getreden. Met een huisverbod kan een (potentiële) pleger van huiselijk geweld tien dagen uit huis worden geplaatst.
Nadere informatieMeldcode bij signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling
Meldcode bij signalen van huiselijk geweld en Het bevoegd gezag van het OPDC Utrecht Overwegende dat het OPDC Utrechts verantwoordelijk is voor een goede kwaliteit van de dienstverlening aan zijn leerlingen
Nadere informatieMeldcode huiselijk geweld & kindermishandeling Kindcheck
Meldcode huiselijk geweld & kindermishandeling Kindcheck Datum mei 2019 Team Processen Auteur Kees de Groot 1 1. Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling 1.1 Wat verstaan we onder huiselijk geweld
Nadere informatieMeldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling. Stichting Werkplaats Kindergemeenschap. Voortgezet Onderwijs
Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling Stichting Werkplaats Kindergemeenschap Voortgezet Onderwijs Stichting Werkplaats Kindergemeenschap 2013 Inleiding Het opstellen van deze meldcode vloeit
Nadere informatieKeuzekaart Loverboyspreventie Zwolle 2015
Keuzekaart Loverboyspreventie Zwolle 2015 Overzicht van preventieactiviteiten op het gebied van loverboyproblematiek, weerbaarheid en seksueel grensoverschrijdend gedrag Samen werken aan gezondheid Voorwoord
Nadere informatieWerkinstructie benaderen intermediairs Sense
Werkinstructie benaderen intermediairs Sense BIJLAGE 7 Voorbeeld van de opzet van de presentatie in PowerPoint BIJLAGE 7 VOORBEELD VAN DE OPZET VAN DE PRESENTATIE IN POWERPOINT] 1 WERKINSTRUCTIE BENADEREN
Nadere informatieWat Wie Actie Tijdspad. - registreert. - deelt signalen in kindbespreking; - registreert.
Protocol Opvallend gedrag en Route Meldcode De ontwikkeling van kinderen stopt niet na schooltijd. Hun sociale en cognitieve vaardigheden zijn altijd in beweging, juist wanneer kinderen zich ontspannen
Nadere informatieThema s voor diversiteitsbeleid. In de maatschappelijke opvang voor dak- en thuislozen
Thema s voor diversiteitsbeleid In de maatschappelijke opvang voor dak- en thuislozen MOVISIE Kennis en advies voor maatschappelijke ontwikkeling MOVISIE verzamelt, ontwikkelt en verspreidt kennis en adviseert
Nadere informatieAngelien Bouvrie en Dominique Vranken Veilig Thuis Zuid Limburg
Angelien Bouvrie en Dominique Vranken Veilig Thuis Zuid Limburg Regiovisie Veilig Thuis Uitgangspunten Zuid-Limburg Sluitende aanpak voor geweld in afhankelijkheidsrelaties (GIA) in Zuid-Limburg. Samenwerking
Nadere informatieHuiselijk en seksueel geweld & Veiligheid
Congres Herken letsel door geweld! 1 oktober 2015 Mijn presentatie Hilde Bakker, adviseur aanpak huiselijk en seksueel geweld Huiselijk en seksueel geweld & Veiligheid Senior adviseur Aanpak 1. Huiselijk
Nadere informatieaf. Met dit protocol, in haar handelen en in haar beleid wil Klik Kinderopvang
Grensoverschrijdend gedrag Klik Kinderopvang wijst alle vormen van grensoverschrijdend gedrag af. Met dit protocol, in haar handelen en in haar beleid wil Klik Kinderopvang grensoverschrijdend gedrag voorkomen
Nadere informatieGemeenten en de kwaliteit van sociale interventies
Gemeenten en de kwaliteit van sociale interventies Gemeenten en de kwaliteit van sociale interventies Werkt buurtbemiddeling nu eigenlijk echt? Welke resultaten zijn hiervan bekend? En wat weten we bijvoorbeeld
Nadere informatieMeldcode/Werkwijze bij (vermoedens van) huiselijk geweld, kindermishandeling en ouderenmishandeling bij SZZ
Meldcode/Werkwijze bij (vermoedens van) huiselijk geweld, kindermishandeling en ouderenmishandeling bij SZZ Doel Richtlijn voor handelen bij (vermoedens van) huiselijk geweld, ouderenmishandeling of kindermishandeling.
Nadere informatieVeiligheid van kinderen preventie seksueel misbruik
Veiligheid van kinderen preventie seksueel misbruik Even voorstellen Marijke Lammers, MOVISIE Adviseur, trainer en auteur bejegeningsvraagstukken en preventie & aanpak seksueel en huiselijk geweld. Veel
Nadere informatieMeldcode Cibap Vakschool
Meldcode Cibap Vakschool Breng de signalen in kaart Vraag advies aan BSS en eventueel het Steunpunt Veilig Thuis Bespreek de signalen met de student Weeg het risico op gevaar voor de student: terugkoppeling
Nadere informatieMeldcode bij signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling
Reusel, 16 oktober 2018 Meldcode bij signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling Het bevoegd gezag van basisschool de Leilinde overwegende dat basisschool de Leilinde verantwoordelijk is voor een
Nadere informatieZorg op Tijd. EIF Conferentie Nijmegen
Zorg op Tijd EIF Conferentie Nijmegen 19-11-2015 Projectpartners Project in Gouda Scholen in Gouda Onderdelen Training van professionals Overleg over de screening Bijeenkomsten met ouders Individuele
Nadere informatieAandachtsfunctionaris Academie
Aandachtsfunctionaris Academie Waarom een Aandachtsfunctionaris Academie? De aandachtsfunctionaris is dé spil in elke organisatie die serieus werk maakt van de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling.
Nadere informatieMontgolfierstraat EB Helmond Protocol Kindermishandeling Meldcode
Montgolfierstraat 71 5703 EB Helmond 0492-599745 info@bs-goedeherder.nl Protocol Kindermishandeling Meldcode 2015-2016 Inhoudsopgave Protocol Kindermishandeling 2 Inleiding 3 Definitie van Kindermishandeling
Nadere informatieAuteur(s) Henk Ferwerda, Ilse van Leiden en Frank Willemsen
Auteur(s) Henk Ferwerda, Ilse van Leiden en Frank Willemsen Uitgave Artikel in tijdschrift Bij de les nummer 5, jaargang 2, mei 2006 In samenwerking met het WODC Eergerelateerd geweld Soms worden we opgeschrikt
Nadere informatieMenukaart Gezonde School basisonderwijs: Relaties & Seksualiteit
Menukaart Gezonde basisonderwijs: Relaties & Seksualiteit : Plaats: Locatie: Contactpersoon: Telefoonnummer: E-mailadres: Datum invullen: Inhoud: Om op een effectieve manier invulling te geven aan gezondheidsthema
Nadere informatieAanbod trainingen en scholingen voor beroepskrachten die met kinderen en ouders werken
Aanbod Aanbod trainingen en scholingen voor beroepskrachten die met kinderen en ouders werken Veilig Thuis Friesland heeft een breed aanbod van trainingen ontwikkeld voor beroepskrachten in de provincie
Nadere informatie