VAK : NATUURONDERWIJS DATUM: WOENSDAG 22 JULI 2009 TIJD : UUR DRUGS. Bekijk de afbeelding.

Transcriptie

1 VK : NTUURONERWIJS TUM: WOENSG JULI 009 TIJ : UUR RUGS ekijk de afbeelding. In het antwoord staan enkele gegevens over cocaïne en marihuana. Op welke regel zijn alle gegevens juist? soort drugs herkomst cocaïne marihuana cocaïne marihuana papaverplant hennepplant cocaplant papaverplant legaal illegaal X X X X Meneer R. zit met zijn vrienden in een bar alcohol te drinken. ls hij later thuiskomt, begint hij zijn vrouw en kinderen uit te schelden en stoelen omver te gooien. lcohol heeft dus invloed op het gedrag van mensen. Meneer R. wordt er van. Wat moet er worden ingevuld? agressief onverschillig opgewekt sterker Op de afbeelding zie je dat men in plaats van te roken kan kiezen voor fruit eten en aan sport doen. ls men gezond wil leven, kan men behalve wat er op het plaatje te zien is, ook kiezen voor een fles bier. een portie patat. een snoepje. een glas water. 4

2 e moeder van Joran denkt dat haar zoon verslaafd is aan marihuana, want hij klaagt de laatste tijd over droge keel en hartkloppingen. Hij heeft steeds erge honger en is vaak dorstig. Gistermiddag voelde hij zich na het eten van een flinke maaltijd zo slecht, dat hij overgaf (braakte). Ook heeft zij opgemerkt dat hij s nachts soms angstig wakker schrikt. Hoeveel van de onderstreepte zinsdelen zijn kenmerken van marihuanaverslaving? VOEING 5 Spencer is lusteloos en wordt snel moe. Hij heeft zelfs geen zin in voetballen. e dokter geeft na onderzoek aan dat de voeding van Spencer meer moet hebben. Wat moet er worden ingevuld? vitamine vitamine ijzer kalk Voedsel conserveren is: het voedsel. lang in een kast bewaren.. koken en bewaren.. bewerken zodat het lang bewaard kan worden. Voor deze beweringen geldt: lleen is juist. lleen is juist. alleen is juist., en zijn juist. 6 e juf vraagt aan twee leerlingen om drie activiteiten te noemen. Kimberly zegt: - een brief schrijven - vaat afwassen - schommelen Vinod zegt: - in de schooltuin werken - televisie kijken - een wond behandelen Wie heeft drie activiteiten genoemd waarbij het lichaam brandstof verbruikt? alleen Kimberly alleen Vinod Kimberly en Vinod geen van beide 8 olie en vetten pesi en noten fruit dierlijk voedsel groenten meelproducten voedselpiramide met voedingsmiddelen In welke vakken komen voedingsmiddelen voor die vitamine en kalk bevatten? In de vakken, en 4, 4 en 5,, 4 en 5,,, 4 en 5 7 9

3 Enkele gewoonten die iets te maken hebben met het gebit zijn:. Elke dag snoepen;. Naar de tandarts gaan voor controle;. Poetsen vóór het slapen gaan; 4. Elkaars tandenborstel gebruiken; 5. Het gebit regelmatig flossen.( schoonmaken met tandgaren) Welke van deze gewoonten zijn goed voor het gebit?, en, 4 en 5, en 5, 4 en 5 0 Welke maaltijd zal een vegetariër niet eten? gestoofde black-eye pesi moksi-alesi met warme vis pitjel met pindasaus tahoe met gropesi (tjapar) rie momenten van een eicel in het lichaam van de vrouw zijn:. de eicel rijpt in de eierstok;. de rijpe eicel komt terecht in de eileiders;. de rijpe eicel komt in de baarmoeder terecht. evruchting van de eicel kan plaatsvinden op moment..., en. Voor de groei van de baby in de baarmoeder zijn er verschillende voedingsstoffen nodig. eze stoffen krijgt de ongeboren baby... met de moedermelk. uit het vruchtwater. uit het vruchtwater en via de navelstreng. door de placenta via de navelstreng. VOORTPLNTING 4 e pil is een voorbehoedmiddel. In de pil zitten stoffen die ervoor zorgen dat... een bevruchte eicel niet meer kan groeien. een rijp geworden eicel in de eierstok doodgaat. er geen rijpe eicel meer in de eileider komt. er geen zaadcellen in de baarmoeder terechtkomen. In de tekening zie je een opengesneden bloem. Hoe heten de genummerde delen? meeldraad stamper stamper vruchtbeginsel stamper meeldraad vruchtbeginsel meeldraad vruchtbeginsel vruchtbeginsel meeldraad stamper HEELL

4 5 Twee eigenschappen van een satelliet zijn:. deze beweegt in dezelfde richting als de aarde.. deze beweegt met dezelfde snelheid als de aarde. e satelliet die deze twee eigenschappen heeft, is een communicatiesatelliet. navigatiesatelliet. observatiesatelliet. weersatelliet. 6 e zon, de maan en de aarde zijn hemellichamen. Van twee hemellichamen worden eigenschappen gegeven: - Hemellichaam I heeft een bolvorm en weerkaatst licht. - Hemellichaam II heeft een bolvorm en geeft licht. hemellichaam I is de maan de zon de aarde de aarde hemellichaam II is de aarde de aarde de zon de maan ekijk de foto 7 Een foto geeft geen stereobeeld. Toch kun je schatten wat dichtbij of ver weg staat. Welke bewering over deze foto is dan juist? Mast is evenver weg als mast. Mast is verder dan mast. Verkeersbord 4 is dichterbij dan verkeersbord 5. e verkeersborden 4 en 5 zijn evenver weg. ENERGIE

5 8 ekijk de tekeningen. Maira schommelt in de speeltuin. Op welke tekening is de zwaartekrachtenergie van Maira het kleinst? Welke energie-omzettingen vinden er plaats in de tekeningen en? zwaartekrachtenergie het kleinst in tekening energieomzetting in tekening energieomzetting in tekening beweging zwaartekrachtenergie beweging zwaartekrachtenergie zwaartekrachtenergie beweging zwaartekrachtenergie beweging zwaartekrachtenergie beweging zwaartekrachtenergie beweging beweging zwaartekrachtenergie beweging zwaartekrachtenergie betekent: wordt omgezet in ekijk de tekening goed. Welk deel brengt de magneet van de fietsdynamo in beweging? Vanuit welk deel gaat de stroom via een koperen draad naar het fietslampje? de magneet komt in beweging door 0 de stroom gaat naar het lampje vanuit Enkele onderdelen van de rokopondo waterkrachtcentrale zijn:. de drukbuis;. de schoepen;. de omleidopeningen; 4. de draadwindingen. Welk onderdeel gaat ronddraaien door het water uit het stuwmeer? Waar ontstaat er hierdoor elektrische stroom? onderdeel gaat ronddraaien MILIEU elektrische stroom ontstaat in 4 4

6 Het milieu wordt op verschillende manieren vervuild. ekijk de tekening goed. nummers tot en met 4. e pijltjes met dezelfde nummers vormen elk een voedselketen, waarvan er één fout is. mens kat 4 vogel kip 4 rups kakkerlak 4 rijst bladeren Welke soorten milieuvervuiling zie je op deze tekening? alleen luchtvervuiling alleen watervervuiling alleen lucht- en watervervuiling lucht-, water- en bodemvervuiling e bitawiwiriplantjes in de schooltuin blijken aangetast te zijn door luizen. e leerlingen willen dit probleem aanpakken. Op welke manier kunnen zij de luizen het beste bestrijden? Welke voedselketen is fout? 4 4 Joshua vult vier evengrote glazen met water. Hij doet in glas een theelepel fijn zand. glas een theelepel witte suiker. glas een theelepel kleursel. glas 4 een theelepel meel. Hij roert flink door elk glas. e stof zal hierna bezinken in de glazen en. en 4. en. en 4. e plantjes behandelen met zoutwater. e aangetaste bladeren verwijderen en verbranden. e aangetaste bladeren met zeepwater bespuiten. e luizen van de bladeren weghalen en dooddrukken. eze voedselweb bestaat uit vier voedselketens die zijn aangegeven met de 5 In een schooltuin te Moengo zijn leerlingen en de meester bezig met de volgende activiteiten:

7 . oker en antroewa oogsten om te verkopen;. rotte vruchten en oude planten in de vuilniston doen;. droge bladeren en onkruid in een kuil harken en daarna verbranden; 4. bedden omspitten met kippenmest; 5. e schone bedden natmaken en daarop tomaten en sopropo uitzaaien. Welke activiteiten onderbreken de kringloop van de voedingsstoffen in die schooltuin? alleen en 5 alleen en 4 alleen, en alleen, 4 en 5 SORTEREN 6 Welke van de niet-bloeiende planten wordt door waterdieren gegeten? algen mossen schimmels varens 7 In onderstaande situaties spelen bacteriën of virussen een rol.. Nadat mijn broer de griep had, werd ook ik ziek.. Na enkele uren was de heerlijke bamie verzuurd.. oor onbeschermde sex kan je uiteindelijk IS krijgen. 4. ls jij je tanden niet regelmatig poetst, krijg je tandplak. In welke situaties spelen bacteriën een rol? alleen in en alleen en alleen en 4 in en 4 HRT / SPIJSVERTERING 8 Twee beweringen over het hart zijn: I Het hart is een holle spier die het bloed rondpompt door de bloedvaten. II Het hart reageert op gevoelens zoals angst en verdriet. Van deze beweringen: is alleen I juist. is alleen II juist. zijn I en II beide juist. zijn I en II beide onjuist. 9 Tijdens de natuuronderwijsles schrijft de juf de volgende vraag over de spijsvertering op het bord: Wat is verteren en waar vindt dat plaats? Hier volgen de antwoorden van drie leerlingen: niel : Verteren is het voedsel waterig maken. at gebeurt alleen in de mond en in de maag Sharief : Verteren is het voedsel oplosbaar maken. Het gebeurt in de mond, de maag en in de dunne darm. Savitrie: Verteren is het voedsel fijn maken. at gebeurt alleen in de mond. Wie heeft de vraag goed beantwoord? niel Savitrie Sharief geen van de drie leerlingen MLRI 0 Een groep vogelonderzoekers gaat voor twee weken naar het binnenland.

8 Ze nemen onder andere het volgende mee:. klamboe s;. calpol tabletten;. flit en muskietenkaars; 4. schoon drinkwater; 5. anti-malaria tabletten. Welke van deze middelen kunnen hun beschermen tegen malaria? alleen, en 5 alleen, 4 en 5 alleen,, 4 en 5,,, 4 en 5 VEILIGHEI Rachels ouders zijn niet thuis. Haar broertje heeft afwaszeep gedronken. Wat moet Rachel het eerst doen? Zij moet haar broertje naar de dokter brengen. haar ouders bellen. haar broertje een glas melk laten drinken. de zeepfles weggooien. Op een afdeling in een winkel hangt het volgende bord. In de gehoorgang zijn er oorsmeerkliertjes, die oorsmeer afscheiden. e oorsmeer zorgt ervoor dat het trommelvlies... altijd vochtig en warm blijft. wordt beschermd tegen harde geluiden. wordt beschermd tegen water en vuil. zacht en soepel wordt gehouden. 4 e luide muziek in de lijnbussen is schadelijk voor het gehoor. Welk deel van het gehoororgaan kan schade oplopen als je vaak gebruik maakt van deze lijnbussen? de gehoorgang de oorschelp de oorsmeerkliertjes het trommelvlies 5 Elk zintuig heeft zijn eigen taak. Welk taak hoort niet bij het zintuig dat ernaast staat? taak horen praten ruiken voelen zintuig het oor de tong de neus de huid Wat betekent dit symbool? Welke stoffen zullen op die afdeling verkrijgbaar zijn? betekenis symbool bestrijdingsmiddelen ontvlambare stoffen bestrijdingsmiddelen ontvlambare stoffen stoffen chloor, pine oil, luchtverfrissers olieverf, terpetine, thinner medicijnen, pleisters, alcolade endrine, gramoxone, rattengif ZINTUIGEN