PurSang. Rijkdom. Kader Abdolah over kunst, wetenschap en geld. Perfectie volgens Alfa Ronde tafel over obligaties 25 jaar PAN: strenge eisen

Transcriptie

1 PurSang Magazine van Van Lanschot Bankiers Rijkdom Kader Abdolah over kunst, wetenschap en geld Perfectie volgens Alfa Ronde tafel over obligaties 25 jaar PAN: strenge eisen

2 Priv reizen geheel conform uw eigen wensen KENIA TANZANIA OEGANDA SEYCHELLEN MAURITIUS MADAGASKAR MOZAMBIQUE ZAMBIA BOTSWANA NAMIBIË ZUID AFRIKA D Afrika specialist Bij Jambo Safari Club zijn de mogelijkheden eindeloos! Vraag de gratis 252 pagina s tellende brochure aan op tel.: js@jambo.nl

3 EvEry rolex is made for greatness. the day-date, introduced in 1956, was the first watch to display the date, as well as the day in its EntirEty. a powerful ExprEssion of ElEgancE and style, its classic design quickly became a favourite among world leaders. the day-date

4

5 VOORWOORD PurSang Mark Buitenhuis Voorzitter directie Private & Business Banking Rijkdom Geld is goed, hoe meer hoe beter. Maar geld op zich is geen rijkdom. Kennis, wetenschap en kunst zijn rijkdom. Deze woorden zijn van de bekende schrijver Kader Abdolah. In deze PurSang leest u meer over zijn bijzondere visie op rijkdom. U kent PurSang inmiddels als een tijdschrift dat niet oppervlakkig over de materie vliegt, maar af en toe dieper durft te graven. Het begrip rijkdom komt u in deze editie van PurSang veelvuldig tegen, in uiteenlopende verschijningsvormen. Met bijvoorbeeld artikelen over de rijkdom van het ondernemerschap, de uitzonderlijke golfprestaties van Christel Boeljon en rijkgeschakeerde columns geven we invulling aan deze thematiek. Verder in deze PurSang veel aandacht voor kunst, als voeding voor uw geestelijke rijkdom. Wat u onder rijkdom verstaat, is en blijft heel persoonlijk. Ik hoop u met dit rijkgevulde magazine een aantal interessante varianten daarvan te presenteren. Mark Buitenhuis

6 PurSang is het relatiemagazine van Van Lanschot Bankiers en verschijnt periodiek. U kunt PurSang ook online bekijken op Uw mening telt Uw mening is cruciaal voor ons. Daarom zijn wij benieuwd naar uw reactie op PurSang en nodigen u van harte uit om uw opinie kenbaar te maken. U kunt uw reactie mailen naar pursang@vanlanschot.com. Adreswijziging/afmelden Indien uw adres is gewijzigd of u geen prijs meer stelt op het ontvangen van PurSang, kunt u dit doorgeven aan uw contactpersoon. ISSN: Jaargang 3, nummer 3 September 2011 Van Lanschot Bankiers T.a.v. Redactie PurSang Postbus HC s-hertogenbosch Internet: pursang@vanlanschot.com Hoofdredactie: Jeroen Rovers, Rowena van Limpt Eindredactie: Bram Donkers (Barnyard Publishers) Redactie: Hans Schmitz, John Smulders, Lucien Claessens, Regina van Hoof, Mark Rab, Harm Theuns Uitgever: Dirk Jasper Coördinatie: Hans Felix Art director: Frans Mooren Redactiestaf: Egbert Jan Riethof Studio: Marcel Boshuizen, Peter Schlumpf, Maarten Uilenbroek, Jethro Jefferson Basisvormgeving: Mountain Design Deze uitgave is milieuvriendelijk en CO2-neutraal geproduceerd, gebruikmakend van 100% plantaardige inkten en FSC-papier. Beleggingsstrategie Geen nieuwe recessie, wel lagere groei 26 Grondstoffen Beleggen in landbouwproducten biedt perspectief 34 Heel jong in de wereld van luxe jachten 10 Alfa bier Limburgs trots grenst aan perfectie 30 Drukwerk: Daneels Grafische Groep CO2-neutraal verstuurd met Cor de Rover Architect van motorjachten 42

7 INHOUDSOPGAVE PurSang Coverstory: Kader Abdolah Geestelijk rijk In de digitale versie van PurSang vindt u videomateriaal van deze beroemde auteur. Zie 22 pursang En verder: 8 Samenwerken brengt rijkdom jaar PAN 16 Nieuw beleggingsportal 20 Van Lanschot Lecture Christel Boeljon Aanstormend topgolfster 46 Meet the manager De onbekende wereld van de smallcaps Bestemming Rotterdam 36 Vermogensbeheer 38 Wijncolumn 43 Column DGA 44 Moderne kunst in De Pont 50 Financiële planning 52 Wat vinden we van obligaties? 57 Indrukwekkend aandeel: ASMI 60 Beleggingsfondsen 63 Kunst 66 Mindstyle 66 Floris Deckers: Een rijk gevoel 67 Aanbevolen

8 8 PurSang IN THE PICTURE Samenwerken brengt rijkdom Door financiële onheilsberichten krijgt de Europeaan een soort pariagevoel aangepraat. Dat is funest voor de Europese trots en uiteindelijk ook voor het eenheidsgevoel. Door financiële malheur sluiten we onze ogen voor de historische Europese rijkdom, zoals deze Galleria in Milaan. Dit soort pracht en praal delen wij in heel Europa met elkaar, kijk naar Parijs, Londen, Madrid. Of Praag, waarover de Tsjechische oud-president annex schrijver Václav Havel sprak: Tsjechië zal nooit failliet kunnen gaan, want daarvoor is Praag veel te mooi. Elk Europees land heeft zijn eigen sfeer en trots. Dat maakt Europa juist zo uniek, maar helaas ook zo complex. Juist nu er financiële tegenwind is, lijkt iedere Europeaan zich vast te bijten in zijn eigen rijkdom, identiteit en politiek. De ware Europese verwevenheid blijkt nog niet zo hecht te zijn en lijkt niet veel verder te reiken dan financieel gewin. Een opmerkelijk aspect aan de Galleriapassage is de zeer korte bouwtijd. Het tot in detail verfraaide bouwwerk werd in een tijdsbestek van een luttele dertig maanden voltooid. Het geheim? Een uitstekende Europese samenwerking. Een kleine 150 jaar geleden konden wij elkaar al prima vinden om problemen op te lossen. Waarom zou dat nu niet kunnen? Galleria Vittorio Emanuele II, Milaan. Fotografie: Rob van Esch

9 IN THE PICTURE PurSang

10 10 PurSang YOUNG ONES Heel jong in de mondaine wereld van luxe jachten Steeds een paar stappen zetten en dan weer consolideren Sjoerd de Keizer

11 YOUNG ONES PurSang Sjoerd en Niels de Keizer waren 24 en 22 jaar oud, toen ze in 2007 de directie van hun familiebedrijf overnamen. Hun passie voor elektronica voor de jachtbouw leverde A. de Keizer Elektrotechniek BV (AdK) in 2009 de Zaanse ondernemersprijs op. Een kroon op het werk van hun vader en grootvader, maar vooral een aanmoediging voor de jonge generatie die staat te trappelen. Tekst: Froukje Wattel Fotografie: Rob Acket Het was helemaal niet de bedoeling dat wij zo jong in de directie zouden komen. Mijn broer en ik gingen wel na onze studie bij een dochteronderneming van AdK werken, maar een directiefunctie was pas tien jaar later gepland. Pa was nog helemaal niet toe aan overdracht. Aan het woord is Sjoerd de Keizer (28) algemeen directeur van AdK. Maar toen mijn vader onverwacht overleed in 2007, werd de vraag plotseling actueel. We merkten al snel dat AdK bijzondere producten en mensen te bieden had, met veel toekomstplannen. En het is fantastisch om het werk van je vader te kunnen voortzetten. Uitdagend duo Dus bleven ze, Niels als directeur en financiële man en Sjoerd als algemeen directeur. Het begin was wel eens lastig, ik was 24 en Niels 22, jong, enthousiast en graag schoppend tegen de bestaande orde, om ruimte te maken voor creativiteit en nieuwe zienswijzen. Maar intern ging het al snel heel goed, we hebben een geweldig team. Mijn moeder zorgde bovendien voor goede adviseurs. Alles viel mooi op zijn plaats, we ontmoetten de juiste mensen, ook bij Van Lanschot Bankiers, waarmee een andere werkwijze mogelijk werd. Nu gaan we als uitdagend, open duo door het leven. Misschien straks zelfs als trio, als onze jongere zus hier ook komt werken. Anton de Keizer (AdK) begon in 1965 op het Amsterdamse Java Eiland met elektrotechniek voor industrie en scheepsbouw. Toen AdK daar moest wijken voor woningbouw, verhuisde het bedrijf in 1986 naar het Noordzeekanaal in Zaandam, waar AdK nog steeds gevestigd is. Mijn vader kwam in de tachtiger jaren in het bedrijf, dat toen vijftien medewerkers had. Hij wilde groeien en speelde goed in op de veranderende markt. Waar grootvader Anton vooral elektrotechnische scheepsinstallaties voor de binnenvaart en de zeevaart maakte, ging vader Johan zich op de opkomende markt van jachten richten. Concert voor driehonderd man op het achterdek Uitschuifbaar helicopterdek Wij doen eigenlijk alles waar een stekker aan zit, van complexe schakelsystemen tot automatische gordijnsluiters. Elke dag is anders, elk schip ziet er anders uit en we krijgen de meest bijzondere vragen. Zo wilde iemand voor een 86 meter lang jacht een helicopterdek dat uit de neus van het schip kan schuiven. Een andere jachteigenaar wilde in zijn zwembad een tegenstroom die gelijke tred houdt met zijn zwemtempo. Dan ontwerpen wij een speciaal besturingssysteem voor hem. En op dit moment werken we aan een jacht met drie verschillende zwembaden en een echte wijnkelder. Altijd weer leuk en uitdagend. Met jachten die een bouwtijd van ongeveer vier jaar hebben, heeft AdK een stevige orderportefeuille. Per jaar lopen er 15 à 20 verschillende projecten op diverse werven in binnen- en buitenland, van Zuid-Frankrijk tot Finland. Ook wij hebben natuurlijk last van zwaar weer gehad. Met onze lange orderportefeuille kunnen we echter goed zien wat er aan komt en wanneer we mensen ergens opnieuw kunnen inzetten. We zijn samen met de werven actief op zoek gegaan naar nieuwe klanten, en met succes. Ons sterke punt is dat we naast goede elektrotechniek uitstekend ons proces kunnen integreren in het hele jachtbouwproces. Dat is heel goed voor een werf, want dat scheelt hen veel overheadkosten. Eigenwijze co-makers Het leeuwendeel van de business is nu jachtbouw, met daarnaast nog een klein aandeel binnenvaart, rondvaartboten en reddingboten. Onze positie in het jachtsegment is sterk, we kiezen onze klanten (de werven) strategisch, legt Sjoerd uit. We zoeken werven met dezelfde toekomstvisie, creatieve partners voor custom-madeprojecten. Eigenwijze co-makers, net als wijzelf, waarmee je creatief kunt brainstormen. Zodat je samen tot topproducten komt. Co-makership is belangrijk voor AdK. Wij gaan niet voor standaardproducten en zien onszelf niet als onderaannemer van een werf, of als leverancier. We werken in een markt waarin Nederland tweede in de wereld is, na Italië. De Italianen zijn het beste in design, maar de Nederlandse kwaliteit is beter, degelijker. Maak maar eens een kast met kabels in een Italiaans jacht open: een wirwar van kabels zonder labels. Dat doen wij veel netter, want dat is veel efficiënter als er onderhoud gepleegd moet worden! Internationale koers Uit de tijd van opa Anton, de oprichter, leerden vader Johan en de broers Sjoerd en Niels dat niet groei, maar continuïteit het belangrijkste is voor de onderneming. Steeds een paar stappen zetten en dan weer consolideren, zegt Sjoerd. Toch kijken we nu steeds meer naar het buitenland. Daar werken we al, maar de vraag blijft groeien. Dat was voor ons een reden om in 2010 een servicekantoor in Barcelona te openen en wellicht binnenkort ook in Fort Lauderdale in Amerika. We gaan de internationalisering flink aanpakken. Daarnaast buigen de broers zich over energiezuinige systemen voor jachten. Dat is moeilijk, het energieverbruik aan boord is gewoon heel hoog. Zeker als een jachteigenaar een concert voor driehonderd man wil kunnen geven op zijn achterdek! Dus die energiebesparing gaat ons nog heel wat creatief denkwerk kosten. Over uitdagingen gesproken...

12 12 PurSang KUNST Kunst en antiek met strenge eisen 25 jaar PAN In het jaar 1987 was Amsterdam culturele hoofdstad van Europa, de stad had de bezoekers qua musea en podiumkunsten betreft veel te bieden. Wat het echter nog miste, was een grote kunst- en antiekbeurs. Zes vooraanstaande Nederlandse kunsthandelaren en antiquairs besloten deze leemte op te vullen. Zij richtten PAN Amsterdam op. 19e eeuwse landschappen op PAN Amsterdam Tekst: Herbert Jan Hijmersma Fotografie: Bastiaan van Musscher PAN staat voor Pictura Antiquairs Nationaal en vormt de tegenhanger van wat toen nog heette Antiquairs International & Fictura Fine Art Fair in Maastricht. Een internationale beurs, nu bekend als de TEFAF. De eerste PAN telde 83 deelnemers en trok een kleine bezoekers. Inmiddels ligt het aantal deelnemers ver boven de honderd en in 2010 kwamen er meer dan geïnteresseerden naar de RAI. De zes oprichters van de PAN waren het echtpaar Dirven, de heren E. Douwes Sr., J. Stodel, R. Noortman, J. Vecht en C. van der Ven. Een jaar tevoren hadden zij samen al een presentatie gehouden in het Sofitel Den Haag. Zij deden dit kort na de Oude Kunst- en Antiekbeurs in Delft, waaraan zij daarvoor ook zelf deelnamen. De Delftse beurs was de oudste op het vaste land van Europa, begonnen in 1949 en werd gehouden in het Prinsenhof, waar Willem van Oranje op 10 juli 1584 werd doodgeschoten. Een fraai historisch complex met vele zalen en kleinere vertrekken. Om deel te nemen moest je lid zijn van de VHOK, deze Vereniging van Handelaren in Oude Kunst in Nederland, is opgericht in Aan het lidmaatschap van de VHOK werden strenge eisen gesteld. Onder de antiquairs en kunsthandelaren in Nederland bestond een soort hiërarchie. Je begon met lid te worden van het Nederlands Antiquairs Genootschap. Een volgende stap was deelnemen aan de beurs in het Turfschip in Breda tegenwoordig in de Brabanthallen in s-hertogenbosch. Daar hoopte je op te vallen bij de leden van de VHOK en zo het felbegeerde lidmaatschap te verwerven. Dit gaf de nodige status en opende de weg naar het lidmaatschap van CINOA, de internationale brancheorganisatie. Modern gemak wint De sfeer in het Prinsenhof tijdens een Oude Kunst- en Antiekbeurs was heel bijzonder te noemen. Het aanbod was van zeer hoog niveau en dat trok ook internationaal de aandacht. Naarmate evenwel het aantal

13 KUNST PurSang Het moderne gemak won het uiteindelijk van de historische ambiance bezoekers toenam, kwam er meer druk te staan op de infrastructuur van het gebouw. Garderobe, sanitaire voorzieningen en de horeca konden niet voldoen aan de steeds hogere eisen die bezoekers stelden. Althans dat vond een aantal deelnemers. De hiervoor reeds genoemde zes namen in 1986 het heft in eigen hand en hielden een aparte presentatie op een steenworp afstand van Delft, in Den Haag. En het jaar daarop was de eerste PAN in de RAI in Amsterdam: een modern, goed geoutilleerd complex met voldoende parkeergelegenheid en de mogelijkheid ruime stands te maken met daartussen brede gangpaden. Voor Delft betekende het vertrek van de zes een gevoelige aderlating. De beurs heeft het nog enige jaren kunnen vol houden, maar het moderne gemak won het uiteindelijk van de historische ambiance. In 1993 besloten de Stichting Oude Kunst- en Antiekbeurs en PAN Amsterdam BV samen te gaan. Hierbij hebben Joost R. Ritman en Sergio Orlandini een bemiddelende rol gespeeld. In de daaropvolgende jaren is het aantal deelnemers gestaag toegenomen en wisten steeds meer belangstellenden de weg naar de RAI te vinden Na 25 jaar heeft PAN Amsterdam, met sinds vijf jaar Van Lanschot als hoofdsponsor, door deelname uit het buitenland zelfs een internationaal tintje gekregen. Dit jaar is de PAN van 20 tot 27 november in de RAI Parkhal in Amsterdam. >>

14 14 PurSang KUNST Drie generaties zilverspecialist Aardewerk Toen Bram Aardewerk (1932) ruim een halve eeuw geleden het vak in rolde, was de kennis in de antiekhandel nog niet zo geëxplodeerd. Antiquairs dreven op hun persoonlijkheid, herinnert de zilverspecialist zich. Ik zag hoe mijn moeder vol charme opereerde. Klanten vielen daarvoor. Maar die tijd is voorbij. Zijn generatie moest het vooral van iets anders hebben: kennis. Heb je die niet, dan is dat nadelig voor je reputatie. Bram Aardewerk Tekst: Sandra Jongenelen Fotografie: Jeroen Bouman Na een betrekking elders en een studie op Nijenrode ging Aardewerk op zijn 26e aan de slag in de antiekzaak van zijn ouders. Twaalf jaar later opende hij samen met zijn vrouw een eigen zaak in Den Haag, op dezelfde plek waar de kunsthandel nog altijd is gevestigd. Aardewerk specialiseerde zich in zilver. Dankzij de kinderen Esther en Emiel werd daar vijftien jaar geleden een juwelensectie aan toegevoegd. Zij hebben inmiddels de dagelijkse leiding. Suikerstrooiers Aardewerk ziet nóg een aantal trends. De belangrijkste is dat de verkopen nu vooral plaatsvinden op grote beurzen. Met zijn ouders was hij al present op de Oude Kunsten Antiekbeurs Delft, die eind jaren veertig voor het eerst werd gehouden. Dat was de voorloper van de PAN, waar hij dit jaar twee zilveren strooibussen uit 1764 laat zien. De objecten gemaakt door Bartholomeus van der Tooren waren bedoeld voor suiker. Het familiebedrijf is ook vertegenwoordigd op de TEFAF in Maastricht, de belangrijkste kunsten antiekbeurs ter wereld. Doordat de winkel relatief weinig klanten trekt, zijn de kopers niet langer exclusief. Dat is in het voordeel van de klant, want het betekent dat je als antiquair beter moet worden, legt Aardewerk uit. Je moet waar maken wat je zegt, nu en over tien jaar als het object eventueel weer op de markt komt. Vroeger was je zuinig op je kennis. Die hield je voor jezelf. Kennis sijpelt door Tegelijkertijd deed zich een andere ontwikkeling voor: kunstgeschiedenis werd een enorm populaire studie. Veel kunsthistorici doken de archieven in en pluisden van alles uit. Daardoor kwam een enorme kennis naar boven, die doorsijpelde naar de kunsthandel. Aardewerk: Ook de Ook de handel werd gedwongen om te studeren. handel werd gedwongen om te studeren. Dat betekende tot mijn vreugde dat het vak een hoger niveau kreeg. Parallel aan de ontwikkelingen veranderde het koperspubliek. Vroeger waren de klanten min of meer opgegroeid met antiek. Ze kenden en herkenden de objecten van thuis. Bij een aankoop gaf dat zekerheid. Het huidige koperspubliek heeft dat referentiekader niet. Ook om die lacune op te vullen moet je je kennis nu delen.

15 KUNST PurSang Van wetenschapper in de dop tot kunsthandelaar Een wetenschappelijke carrière lag in het verschiet, maar Floris van Wanroij (1981) koos drie jaar geleden voor de kunsthandel in plaats van de universiteit. Hij vertelt dat zijn passie voor oude kunst uit zijn vroege jeugd stamt. Volgens zijn moeder was hij vier. Zelf herinnert hij zich zijn eerste aankoop op twaalfjarige leeftijd. Het negentiende-eeuwse portret financierde hij met verjaardagsgeld. Floris van Wanroij Tekst: Sandra Jongenelen Fotografie: Jeroen Bouman Met zo n fascinatie verbaasde niemand zich over zijn studiekeuze kunstgeschiedenis, waar hij zich ontpopte tot talentvol student. Voor zijn thesis kreeg hij niet alleen de Studentenprijs 2007, hij studeerde ook nog eens cum laude af. Van promoveren zag hij af. Er waren geen onderzoeksprojecten waarbij hij dacht: Daarvoor moet de onderste steen boven. Onderzoek Al tijdens zijn studie zette Floris van Wanroij zijn eerste schreden in de kunstwereld. Samen met zijn oudere broer Martijn inmiddels advocaat richtte hij op achttienjarige leeftijd De Borgia Art & Antiques op. De internetkunsthandel voor decoratieve kunst bleek een schot in de roos. Terwijl andere studenten met afwassen een centje bijverdienden, krikten zij hun inkomsten op deze manier op. Maar als kunsthandelaar bleef Van Wanroij in de schaduw, want de beste stukken gaf hij in consignatie aan handelaren die ze op een kunstbeurs presenteerden. Na een uitstapje naar veilinghuis Glerum in Amsterdam, waar Van Wanroij specialist schilderkunst was, hakte hij drie jaar geleden de knoop door. Hij begon voor zichzelf als Floris van Wanroij Fine Art, gespecialiseerd in schilderijen en sculpturen van Oude Meesters. Die stap bracht hem terug bij zijn liefde voor de wetenschap. Als kunsthandelaar doet hij uitgebreid onderzoek naar de stukken die hij aanbiedt. Dagen brengt hij door bij het Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie in Den Haag. Unieke stukken Zijn galerie in het Brabantse Dommelen huist op de benedenverdieping van een monumentaal pand, het huis waar Van Wanroij zijn jeugd doorbracht. De werken voor de PAN staan al klaar voor transport. Een zeventiende-eeuws portret van een jonge vrouw door Cornelis Jonson van Ceulen vangt de blik. De kwaliteit is ongelooflijk goed, zegt de handelaar. Het Rijksmuseum bezit een vergelijkbaar portret, vier jaar eerder geschilderd. De galerie is open op afspraak. Klanten ontmoet hij op de vier beurzen in Londen, Brussel, Den Bosch en Amsterdam waaraan hij jaarlijks deelneemt. Vorig jaar stond hij voor het eerst op de PAN. Dat is uitzonderlijk. Normaal moet je drie jaar staan ingeschreven bij de Kamer van Koophandel voor je op de wachtlijst komt. Zijn zaak bestond nog maar een jaar. De beurs voelde aan als een warm bad. Van concurrentie had hij weinig last. De collega s zijn blij dat er een jong iemand bij komt, merkt Van Wanroij. Bovendien, het aanbod is zeer divers. We hebben niet allemaal eieren, maar stuk voor stuk unieke stukken.

16 16 PurSang UITGELICHT Van Lanschot Beleggingsinformatie Nieuwe manier

17 UITGELICHT PurSang van kennisdelen Benieuwd naar de financiële agenda van deze week? Of wilt u weten wat de mening van Van Lanschot Bankiers is over een beleggingscategorie? Het staat allemaal op de nieuwe website Van Lanschot Beleggingsinformatie. Met deze speciale manier van kennisdelen wil Van Lanschot beleggende cliënten voorzien van actualiteiten en de nieuwste inzichten van onze specialisten. Tekst: Annemarie van der Tuijn Goed en tijdig geïnformeerd worden is heel belangrijk voor beleggers, zowel in rustige als in de huidige nerveuze tijden. Op basis van die gedachte heeft Van Lanschot voor beleggende cliënten een nieuwe, exclusieve website ontwikkeld. Met een brede waaier van informatie: van het laatste financiële en economische nieuws en columns van onze specialisten tot onze nieuwste advieswijzigingen, visies en fondsjaarverslagen. De website wordt elke dag ververst en is overzichtelijk ingedeeld, zodat de cliënt snel en eenvoudig over relevante informatie kan beschikken. Op de startpagina staan samenvattingen van de nieuwste artikelen met een link naar de complete tekst. U kunt eenvoudig doorklikken naar beleggingsanalyse, nieuws en actualiteiten en uitgebreide fondsinformatie. Beleggingsanalyse: kijkje in de keuken Hoe kijkt Van Lanschot aan tegen de recente beweeglijkheid op de financiële markten? Stevenen we af op een wereldwijde economische recessie of niet? Wat is de visie van Van Lanschot op de diverse beleggingscategorieën en individuele aandelen? Hoe kunt u het beste beleggen in grondstoffen? En wat betekenen de politieke ontwikkelingen in Europa en de Verenigde Staten voor beleggers? Deze en nog veel meer van dergelijke vragen worden op de nieuwe website uitgebreid beantwoord door onze analisten, strategen en fondsbeheerders. In het websiteonderdeel Beleggingsanalyse delen zij hun kennis, visie, verwachtingen en interpretatie van het nieuws. Via Van Lanschot Beleggingsinformatie kunnen beleggende cliënten als het ware meekijken over de schouders van onze deskundigen, zodat zij voortdurend op de hoogte zijn van onze meest recente opinies, >>

18 18 PurSang UITGELICHT De cliënt kan nieuwsfeiten, visies en meningen gemakkelijk filteren op individueel relevante informatie. visies en adviezen. U kunt deze bekijken per beleggingscategorie (Obligaties, Aandelen, Onroerend Goed, Grondstoffen, Alternatieve Beleggingen) en op macro-economisch gebied. Op de website staat tevens informatie over Van Lanschot Vermogensbeheer en Van Lanschot Vermogensadvies. Van modelportefeuilles tot kwartaalverslagen en van opiniewijzigingen en nieuwe taxaties tot de maandelijkse Beleggingsstrategie die wordt geschreven door hoofdeconoom Michel van der Stee. De Beleggingsstrategie kunt u downloaden in pdf-formaat. Nieuws en actualiteiten De deskundigen van Van Lanschot volgen economische actualiteiten en het nieuws op de financiële markten op de voet. Ook deze informatie deelt Van Lanschot graag met haar cliënten. Daarom biedt de website de laatste financiële en macro-economische ontwikkelingen. Er zijn naast de meest recente bedrijfsresultaten en macro-economische cijfers tevens actuele beurscommentaren, een financiële agenda en columns van onze analisten opgenomen. De nieuwsfeiten zijn net als visies en meningen ingedeeld naar beleggingscategorieën, zodat de cliënt gemakkelijk kan filteren op individueel relevante informatie. Naast de categorieën Obligaties, Aandelen, Onroerend Goed, Grondstoffen en Alternatieve Beleggingen kunt u kiezen voor Columns en Economie. Dit laatste onderdeel omvat macro-economisch nieuws, bijvoorbeeld over de cijfers over de Amerikaanse arbeidsmarkt of over de schuldencrisis in de eurozone, de financiële agenda voor de komende week en actualiteiten met betrekking tot de wereldwijde effectenbeurzen. Uitgebreide fondsinformatie Van Lanschot biedt cliënten een breed palet aan beleggingsfondsen in verschillende categorieën en van diverse aanbieders. Via de website hebt u toegang tot belangrijke achtergrondinformatie over alle fondsen in ons assortiment. U kunt bijvoorbeeld het (verkorte) prospectus van uw favoriete beleggingsfonds nog eens rustig nalezen of researchinformatie bekijken van beleggingsfondsen die u interessant lijken. Er staat ook algemene informatie over het selectieproces van Van Lanschot bij beleggingsfondsen. Daarnaast kunt u via de website per fonds de laatst beschikbare halfjaar- en jaarverslagen en financiële bijsluiters inzien. Bladeren door het fondsenaanbod is eenvoudig. U kunt zoeken naar een specifiek beleggingsfonds of naar een aantal fondsen door op de naam van een fondsaanbieder te klikken en/of een trefwoord in te vullen (zoals obligatie of eurozone ). Hebt u de ISIN-code van het beleggingsfonds dat u zoekt bij de hand, dan kunt u ook direct deze code ingeven. Achter de naam van het fonds kunt u zien welke informatie voor het betreffende fonds beschikbaar is. Alle documenten kunt u in pdfformaat downloaden. Exclusieve toegang Alle informatie, actualiteiten en visies op de website Van Lanschot Beleggingsinformatie zijn exclusief toegankelijk voor beleggende klanten van Van Lanschot. Om in te loggen, is een gebruikersnaam en een wachtwoord nodig. Daarvoor kunt u contact opnemen met uw adviseur. Als u bent aangemeld voor de website, dan kunt u automatisch per de nieuwsbrief ontvangen. Zo krijgt u dagelijks een overzicht van de meest recente wijzigingen op de site.

19 De stijlvolle Volvo V60 voelt u feilloos aan. Een auto die met u meedenkt en u helpt, als dat nodig is. Dynamic Stability en Traction Control analyseert constant de weg én uw rijstijl om ze beter met elkaar in balans te brengen. De V60 is standaard voorzien van City Safety en voorkomt een aanrijding als uw voorligger in een fi le plotseling afremt. De subtiel geïntegreerde parkeersensoren en Blind Spot Information System geven u een volledig beeld rondom de auto. Stijlvolle functionaliteit als uitgangspunt. UW volvo V60 ZELFBEWUST Volvocars.nl Volvo V60 v.a incl. btw, excl. kosten rijklaarmaken, verwijderingsbijdrage. Leasen v.a. 669 p.m. excl. btw en brandstof, o.b.v. Full Operational Lease, 60 mnd, km p.j., Volvo Car Lease: (kantooruren). Wijzigingen voorbehouden. Gem. verbruik: 4,5-10,2 l/100 km (22,2-9,8 km/l), gem. CO 2 -uitstoot resp g/km.

20 20 PurSang LECTURE Professor Maurice Obstfeld in zesde Van Lanschot Lecture Oplossing eurocrisis vereist daadkracht Sjoerd Timmermans: drievoudig bekroond Zeker, Sjoerd Timmermans (23) was verbaasd toen hij het goede nieuws hoorde, maar echt achterover vallen deed hij niet toen vice-decaan prof. dr. Jenke ter Horst hem opbelde met de mededeling dat hij winnaar was geworden van de Van Lanschot Prize. Zijn scriptie was al bekroond met twee andere prijzen: de Grote Financiën Scriptieprijs 2010 en de Netspar Master s Thesis Award De scriptie van Timmermans gaat over pensioenen en is hoogst actueel. De uit Tilburg afkomstige (ex-)student creëerde een nieuw pensioenmodel. Daarin implementeerde hij de aanbevelingen van de Commissie Toekomstbestendigheid Aanvullende Pensioenregelingen, beter bekend als de commissie Goudzwaard. In zijn scriptie leverde Timmermans de eerste aanzet tot een kwantitatieve invulling van deze toekomstschets. Zijn model viel in de smaak, ook in de pensioenwereld. Pensioenuitvoerder APG bood aan hem een jaar in dienst te nemen als junior beleidsadviseur. In die hoedanigheid was hij de afgelopen periode onder meer betrokken bij de totstandkoming van het nieuwe pensioenakkoord. Na dit intermezzo start Timmermans in september met een tweede masterstudie aan de prestigieuze Londen School of Economics and Political Science. De geldbedragen verbonden aan de drie prijzen en de inmiddels eveneens aan hem toegekende Huygens Scholarship, een beurs bestemd voor excellente studenten die internationale ervaring willen opdoen, maken deze tweede studie mogelijk. Promoveren staat vervolgens bovenaan zijn verlanglijst. In plaats van telkens de ergste nood te ledigen, zouden de landen binnen de eurozone er beter aan doen Griekenland in één keer te verlossen van zijn enorme schuldenlast. Dat bepleitte de befaamde macro-econoom en hoogleraar Maurice Obstfeld van Berkeley University tijdens de zesde editie van de Van Lanschot Lecture in de aula van de Tilburg University op 20 juni jongstleden. Tekst: Jan Smit Fotografie: Willem Jan Ritman De komst van professor Obstfeld naar de Brabantse universiteitsstad was een schot in de roos. De gastspreker geldt als een van de meest invloedrijke economen ter wereld. Hij is niet alleen gerenommeerd hoogleraar, maar ook adviseur van onder meer het Internationale Monetaire Fonds, de Wereldbank, de Europese Commissie en tal van nationale centrale banken. Van Lanschot en de Universiteit Tilburg, de twee initiatief nemers van de jaarlijkse lezing, waren dan ook zeer verguld met de aanwezigheid van de Amerikaanse hoogleraar, vertelden Arjan Huisman, lid van

21 LECTURE PUrSang In de digitale versie van PurSang vindt u videomateriaal van deze lezing. Zie Alle landen in de eurozone betalen de rekening Siem Aarts: naar Cambridge de Raad van Bestuur van de bank en rector magnificus Philip Eijlander in hun inleidingen. Zij waren niet de enigen. Een gezelschap van enkele honderden genodigden, onder wie tal van economen, bankiers en relaties van de bank, luisterden geboeid naar Obstfelds betoog. Ook van de kant van de media was er veel interesse. Onder meer Het Financieele Dagblad, de Volkskrant en de Belgische krant De Tijd namen de kans te baat om de Berkeley-professor vooraf te interviewen. Drama Die belangstelling hing samen met het moment van de lezing: één dag na het besluit van de Europese leiders om een Grieks verzoek om nieuwe steun op te schorten, in afwachting van het later die week door het Griekse parlement te nemen besluit over nieuwe bezuinigingen. De visie van Obstfeld vooraanstaand macro-econoom, Amerikaan en buitenstaander op deze crisissituatie was en is dus zeer relevant. De aimabele hoogleraar maakte de hooggestemde verwachtingen meer dan waar. In het tweede gedeelte van de lecture titel: Global imbalances, the financial crisis and the international monetary system ging hij uitgebreid in op de crisis binnen de eurozone en die in Griekenland in het bijzonder. Obstfeld hield de Europese leiders een spiegel voor. Griekenland uit de eurozone dwingen, is volgens hem onwenselijk. Dat wordt een drama, aldus Obsfeld. Niet alleen voor Griekenland, maar voor alle landen binnen de eurozone, want hoe je het ook wendt of keert: deze landen betalen het grootste deel van de rekening. En dan heb ik het nog niet eens over het gevaar op de mogelijke besmetting van andere zwakke broeders als Ierland, Portugal en Spanje. In gijzeling Obstfeld pleitte voor een rigoureuze aanpak. De andere eurolanden doen er in zijn ogen het beste aan de gehele schuldenlast van de Grieken in een keer van tafel te halen, in plaats van, om de paar maanden de liquiditeitsnood te ledigen. In de huidige situatie houdt Griekenland de rest van Europa in gijzeling. Krijgt het land geen nieuwe financiële steun, dan dreigt telkens het gevaar te worden bestempeld als wanbetaler en is het spel over. De drastische ingreep, die moet worden betaald uit het Europese noodfonds, vraagt volgens de hoogleraar om durf en daadkracht. De Europese leiders moeten alles uit de kast halen om belastingbetalers ervan te overtuigen dat dit uiteindelijk de beste oplossing is voor iedereen. Na afloop wachtte de Amerikaanse hoogleraar een verrassing. Hij kreeg de Tjaling C. Koopmans Award uitgereikt. Deze prijs, genoemd naar de gelijknamige Nederlandse Nobelprijswinnaar (1957), is bestemd is voor economen die zich bijzonder verdienstelijk hebben gemaakt op hun vakgebied. De Van Lanschot Lecture werd voorafgegaan door de officiële uitreiking van de Van Lanschot Prize ( 5000,-) aan de student met de beste masterscriptie op financieel, monetair en/of bancair gebied en de Van Lanschot Scholarship ( ,-) voor de beste bachelor. Winnaar van de Van Lanschot Prize werd Sjoerd Timmermans (zie kader links). Hij kreeg een 9 voor zijn masterthesis over een nieuw pensioenstelsel. De Van Lanschot Scholarship ging naar Siem Aarts (zie kader rechts). Sinds kort volgt Siem Aarts (21) colleges op de prestigieuze University of Cambridge, waar hij, tussen tal van andere excellente studenten van over de hele wereld, in een jaar zijn mastertitel hoopt te behalen in de studierichting real estate finance. Best spannend, maar tegelijkertijd ook een leuke uitdaging, vindt Aarts. Een beetje competitie kan geen kwaad. Competitie gaat Aarts niet uit de weg. Het aantal aanmeldingen voor de Van Lanschot Scholarship 2011, de prijs voor de beste bachelorstudent op financieel, monetair en/of bancair gebied aan de universiteit van Tilburg, was groot en de kwaliteit hoog. Toch sprong Aarts er bovenuit, onder meer vanwege zijn uitmuntende studie resultaten hij besloot zijn bacheloropleiding met zeven tienen voor onder meer de vakken macro- en micro-economie en mathematiek, zijn uitstekende bachelorthesis en zijn ambities. Na het behalen van de mastertitel wil Aarts aan de slag in de Londense City, het kloppend hart van de Europese haute finance, het liefst bij een vooraanstaande investment bank van het kaliber Goldman Sachs. Verder studeren heeft niet zijn voorkeur. Ik vind onderzoek wel interessant, maar praktijkgericht werken heeft mijn voorkeur. Van Lanschot Lecture Jaarlijks geeft een internationaal vermaarde hoogleraar op financieel-economisch terrein zijn visie op de ontwikkelingen in de economie, de Van Lanschot Lecture. Voor onder ander het cv van de heer Maurice Obstfeld en zijn presentatie kijk op