VERSLAG STICHTING CARMELCOLLEGE

Transcriptie

1 VERSLAG STICHTING CARMELCOLLEGE OP EEN NOG BETERE MANIER INHOUD GEVEN AAN DE TOEKOMST HENGELO 5 JUNI 2013

2 2

3 STICHTING CARMELCOLLEGE - WOORD VOORAF Woord vooraf De basis op orde, de lat omhoog! Met deze uitspraak kan kort worden samengevat wat de kernboodschap was in 2012 voor Stichting Carmelcollege, maar ook wat ons in de komende jaren te doen staat. Realisatie van deze opdracht is een kwestie van lange adem, scherpe focus en concentratie. De opdracht refereert aan zowel de harde als de zachte kanten van het begrip kwaliteit. Denken in termen van opbrengsten en rendementen staat aan de ene kant centraal in het huidige maatschappelijke en politieke debat rond publieke instellingen, aan de andere kant hebben ook onze voorgangers binnen de Stichting al sinds onze oprichting in 1922 in Oss, nu 90 jaar geleden, aandacht gehad voor dit rendementsdenken. Daarnaast en bovenal was en blijft de aandacht gericht op spiritualiteit, waardeoriëntatie en zingeving. Aspecten die Carmel in alle lagen van haar organisatie raken. De generale overste van de Karmelieten stelde tijdens een ontmoeting in 2011 als een belangrijk doel van de Karmelscholen over de hele wereld: zich situeren en manifesteren in een postmoderne en seculiere maatschappij, uitgaande van spiritualiteit, rechtvaardigheid, vrede, menselijke waarden en interreligieuze dialoog. Hier op een nog betere manier inhoud aan geven in de toekomst is een belangrijke opdracht die wij onszelf opleggen. Ook dit is onderdeel van de basis op orde, de lat omhoog. Leerlingen, ouders, medewerkers en alle anderen die hebben bijgedragen aan ons werk in 2012 danken wij voor hun grote betrokkenheid en inzet. Hengelo, 5 juni 2013 Romain Rijk Ton Thomassen College van Bestuur Stichting Carmelcollege De basis op orde, de lat omhoog! 3

4 Inhoud WOORD VOORAF 3 KERNGEGEVENS 6 WIE ZIJN WIJ? 10 RAAD VAN TOEZICHT 30 BESTUURSVERSLAG Interne en externe context van Stichting Carmelcollege Onze missie, onze waarden Optimale Onderwijsprocessen Talentoptimalisatie Goed Werkgeverschap Goed besturen Goed onderwijs in goede huisvesting Carmel als solidair verbond Financiën Onderwijsresultaten Carmelscholen Toekomst 101 JAARREKENING Grondslagen voor de jaarrekening Geconsolideerde balans Geconsolideerde staat van baten en lasten Geconsolideerd kasstroomoverzicht Toelichting op de onderscheiden posten van de geconsolideerde balans Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen Toelichting op de onderscheiden posten van de geconsolideerde staat van baten en lasten Enkelvoudige balans Enkelvoudige staat van baten en lasten Toelichting op de onderscheiden posten van de enkelvoudige balans en de enkelvoudige staat van baten en lasten Bezoldiging van bestuurders en toezichthouders WOPT (Wet Openbaarmaking uit Publieke middelen gefinancierde Topinkomens) Honorarium externe accountant Ondertekening 137 INHOUD 4

5 STICHTING CARMELCOLLEGE - INHOUD OVERIGE GEGEVENS Controleverklaring Resultaatbestemming Gebeurtenissen na balansdatum 143 BIJLAGEN Gegevens over de rechtspersoon Specifieke posten OCW Kengetallen financieel Enkelvoudige staat van baten en lasten per school Kengetallen leerlingen Kengetallen personeel Personele lasten naar kostendrager Specificatie leningen Specificatie effecten Gegevens leden Raad van Toezicht Nevenfuncties leden College van Bestuur Ledenlijst Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad Samenstelling directies Adreslijst Carmelscholen Lijst van veel voorkomende begrippen Lijst van veelgebruikte afkortingen 173 5

6 Kerngegevens KERNGEGEVENS

7 STICHTING CARMELCOLLEGE - KERNGEGEVENS

8 8

9 STICHTING CARMELCOLLEGE - KERNGEGEVENS Kerngegevens Kerngegevens op Stichtingsniveau Financiële gegevens (x 1 mln.) Totale baten (incl. financiële baten) 297,3 283,9 283,1 278,3 256,2 Totale lasten (incl. financiële lasten) -298,2-285,1-281,5-271,4-254,2 Exploitatieresultaat -0,9-1,2 1,7 6,9 2,0 Totaal eigen vermogen 97,6 98,6 99,8 98,1 82,0 Financiële ratio s Solvabiliteit 59,8% 59,3% 59,6% 60,3% 50,5% Kapitalisatiefactor 18,8% 22,1% 28,0% 34,4% 42,0% Liquiditeit (current ratio) 0,4 0,3 0,5 0,8 0,8 Rentabiliteit -0,3% -0,4% 0,6% 2,5% 0,8% Weerstandsvermogen 32,8% 34,7% 35,2% 35,3% 32,0% Overige kerngetallen Totaal aantal leerlingen (per 1 oktober) Gemiddeld aantal leerlingen per locatie Gemiddeld aantal fte (incl. bapo) Totaal aantal medewerkers (per 31 december) Een uitgebreid overzicht van financiële ratio s en de berekeningswijze is opgenomen in bijlage Voor de weergegeven leerlingenaantallen is nog geen assurancerapport afgegeven. 3. Een aantal financiële ratio s van voorgaande jaren is gewijzigd i.v.m. een stelselwijziging. 9

10 Wie zijn wij? WIE ZIJN WIJ?

11 STICHTING CARMELCOLLEGE - WIE ZIJN WIJ?

12 Stichting Carmelcollege Wie zijn wij? Stichting Carmelcollege, opgericht in 1922, is het bevoegd gezag van veertien scholengemeenschappen voor voortgezet onderwijs die verspreid liggen in het land, met een concentratie van scholen in het oosten. Op ruim vijftig schoollocaties verzorgen ruim medewerkers een over het algemeen breed aanbod van voortgezet onderwijs voor in totaal ruim leerlingen. Stichting Carmelcollege is hiermee een van de grotere aanbieders van onderwijs binnen haar sector. Maar juist door onderwijs op locaties in de regio in stand te houden, willen en kunnen de scholen hun onderwijs in een kleinschalige en voor medewerkers en leerlingen veilige omgeving aanbieden. In de missie van Stichting Carmelcollege staat de zorg voor heel de mens, voor iedere mens en voor alle mensen centraal. De Stichting wil deze missie concretiseren door in haar onderwijs- en personeelsbeleid zowel leerlingen als medewerkers ruimte voor inzet, zeggenschap en verantwoordelijkheid te bieden en hen uit te nodigen deze ruimte te nemen om aldus zicht op perspectief te krijgen en te houden. De scholen van de Stichting zijn gemeenschappen, waar iedere mens in waardevolle verbondenheid met de ander tot ontwikkeling kan komen. De Stichting wil dan ook voor elk van haar scholengemeenschappen een gemeenschap, een solidair verbond van Carmelscholen zijn. Vanuit haar zorg voor heel de mens, iedere mens en alle mensen wil Stichting Carmelcollege bijdragen aan persoonlijke ontwikkeling en daarmee aan humanisering van de samenleving als geheel. Ze vindt het dan ook tot haar verantwoordelijkheid horen om actief bij te dragen aan verbetering en vernieuwing van het voortgezet Gouda/Bodegraven, Carmelcollege Gouda (3 locaties) Raalte, Carmel College Salland (3 locaties) Deventer, Etty Hillesum Lyceum (6 locaties) Almelo/Tubbergen, Sg. Canisius (2 locaties) Almelo/Rijssen, Pius X College (3 locaties) Haren, Maartenscollege (2 locaties) Emmen, Carmelcollege Emmen (1 locatie) Hengelo/Borne/Delden, Sg. Twickel (5 locaties) Hengelo, Sg. De Grundel (4 locaties) Oldenzaal/Losser/Denekamp, Twents Carmel College (6 locaties) Enschede, Bonhoeffer College (6 locaties) Groenlo/Lichtenvoorde, KSG Marianum (2 locaties) Eindhoven, Sg. Augustinianum (1 locatie) Oss/Heesch/Ravenstein, Het Hooghuis (8 locaties) 12

13 STICHTING CARMELCOLLEGE - WIE ZIJN WIJ? onderwijs. In eerste aanleg door haar scholen in staat te stellen hun onderwijs te optimaliseren, maar daarnaast en tegelijkertijd door haar kennis van het onderwijs en de secundaire processen die er dienstbaar aan zijn binnen de sector actief uit te dragen. Het beleid van Stichting Carmelcollege voor de periode tot en met 2014 is vervat in Koers Dit is de referentie voor het handelen van docenten, ondersteuners, schoolleiders, bestuurders en toezichthouders. De volgende instellingen maken deel uit van onze Stichting: Aantal leerlingen 1 oktober oktober oktober 2010 Per instelling Sg. Augustinianum Eindhoven Bonhoeffer College Enschede Canisius Almelo Carmelcollege Salland Raalte Carmelcollege Emmen Emmen Carmelcollege Gouda Gouda Etty Hillesum Lyceum Deventer Sg. De Grundel Hengelo Het Hooghuis Oss Maartenscollege Haren KSG Marianum Groenlo Pius X College Almelo Twents Carmel College Oldenzaal Sg. Twickel Hengelo Aantal leerlingen Stichting Carmelcollege Verbonden en betrokken vavo praktijkonderwijs internationale school vwo havo vmbo onderbouw 13

14 Sg. Augustinianum Op onze compacte school van leerlingen bieden wij onderwijs aan voor havo/vwo met gymnasium. Opgericht door de Augustijnen in 1898 is het de oudste school van Eindhoven. Onze kernboodschap luidt als volgt: talent voelt zich thuis! Aantal leerlingen 1 oktober oktober oktober 2010 Per locatie Van Wassenhovestraat Eindhoven Aantal leerlingen Sg. Augustinianum Talent voelt zich thuis! vavo vwo havo onderbouw 14

15 STICHTING CARMELCOLLEGE - WIE ZIJN WIJ? Bonhoeffer College Bonhoeffer College is een interconfessionele scholengemeenschap met een breed onderwijsaanbod: gymnasium, atheneum, havo, vmbo, lwoo en praktijkonderwijs. Bonhoeffer College wil positief bijdragen aan de opvoeding van leerlingen tot verantwoordelijke volwassenen, die in staat en bereid zijn hun krachten in te zetten voor een betere samenleving. Vanuit christelijke waarden en normen richt haar visie zich op het leveren van onderwijs op maat om daarmee recht te doen aan individuele talenten, aanleg, belangstelling en capaciteiten van leerlingen en medewerkers. Zij krijgen ruimte om actief kennis, inzicht en vaardigheden te vergaren en zich daardoor breed te ontwikkelen, ook op maatschappelijk en cultureel gebied. Aantal leerlingen 1 oktober oktober oktober 2010 Per locatie Vlierstraat (vmbo) Enschede Bruggertstraat Enschede Geessinkweg Enschede Van der Waalslaan Enschede Vlierstraat (pro) Enschede Scholingsboulevard Enschede Aantal leerlingen Bonhoeffer College Alle ruimte voor ontwikkeling vavo praktijkonderwijs vwo havo vmbo onderbouw 15

16 Sg. Canisius Onze school wil leerlingen en medewerkers een uitdagende en innovatieve leer- en werkomgeving bieden, die hen stimuleert in hun ontwikkeling tot een breed georiënteerde en zelfstandige persoonlijkheid. Vanuit de katholieke levensvisie en met respect voor andere levensvisies en in samenwerking met de ouders willen wij onze leerlingen bewust maken van hun rol als verantwoordelijk burger. Wij geven de waarden en normen van de christelijke traditie door aan onze leerlingen en geven daaraan concreet gestalte. Aantal leerlingen 1 oktober oktober oktober 2010 Per locatie Slot Almelo Huyerenseweg Tubbergen Aantal leerlingen Sg. Canisius Samenwerken en samen leren en vavo vwo havo vmbo onderbouw 16

17 STICHTING CARMELCOLLEGE - WIE ZIJN WIJ? Carmel College Salland Wij zijn een brede scholengemeenschap voor praktijkonderwijs, vmbo (incl. lwoo), havo, atheneum en gymnasium die openstaat voor alle leerlingen binnen de regio. Op onze bijzondere school met als basis christelijke waarden, besteden wij expliciet aandacht aan zingevingsvraagstukken. Wij willen een professionele en lerende onderwijsgemeenschap zijn, die de talenten van elke leerling en medewerker optimaal wil ontwikkelen in een veilig en inspirerend klimaat en een gezonde werkomgeving, met respect voor elkaar en elkaars eigenheid. Daartoe is er aandacht en zorg voor heel de mens. Waardevol onderwijs, waarbij het leren van de leerling centraal staat, vormt voor ons de kern van de onderwijskundige en pedagogische opdracht. Aantal leerlingen 1 oktober oktober oktober 2010 Per locatie Zwolsestraat Raalte Hofstedelaan Raalte Florens Radewijnsstraat Raalte Aantal leerlingen Carmel College Salland Zichtbaar in de regio vavo praktijkonderwijs vwo havo vmbo onderbouw 17

18 Carmelcollege Emmen Carmelcollege Emmen is een brede scholengemeenschap met de opleidingen vmbo beroepsgericht, mavo, havo en atheneum. Daarnaast kent de school tweetalig onderwijs (tto) voor havo- en vwo-leerlingen, faciliteiten voor topsportleerlingen (LOOT) en sportklassen voor leerlingen van de eerste leerjaren. Carmelcollege Emmen profileert zich met maatwerk en bijzondere opleidingen. Aantal leerlingen 1 oktober oktober oktober 2010 Per locatie Wendeling Emmen Aantal leerlingen Carmelcollege Emmen Kanjers kiezen voor Carmel vavo vwo havo vmbo onderbouw 18

19 STICHTING CARMELCOLLEGE - WIE ZIJN WIJ? Carmelcollege Gouda Carmelcollege Gouda is een brede open katholieke scholengemeenschap. We gaan ervan uit dat we leven in een pluriforme samenleving, zowel in maatschappelijk, cultureel als in levensbeschouwelijk opzicht. De katholieke traditie wordt dan ook respectvol met deze werkelijkheid in relatie gebracht. Onze school staat daarom open voor alle ouders, leerlingen en medewerkers die bereid zijn vanuit de eigen levensbeschouwelijke achtergronden, onze doelstellingen te onderschrijven. Aantal leerlingen 1 oktober oktober oktober 2010 Per locatie De Meander Gouda Antoniuscollege Bodegraven Antoniuscollege Gouda Aantal leerlingen Carmelcollege Gouda Carmelcollege Gouda is werelds! vavo vwo havo vmbo onderbouw 19

20 Etty Hillesum Lyceum Het Etty Hillesum Lyceum heeft bijna leerlingen en is een algemeen bijzondere school met een breed onderwijsaanbod: gymnasium, atheneum, havo, vmbo en praktijkonderwijs verdeeld over zes scholen. De zes scholen hebben elk een onderscheidende positie verworven. Verantwoordelijkheid, betrokkenheid, vertrouwen en open communicatie staan centraal. Aantal leerlingen 1 oktober oktober oktober 2010 Per locatie Het Slatink Deventer De Boerhaave Deventer Het Stormink Deventer Het Vlier Deventer De Keurkamp Deventer Arkelstein Deventer Jade Deventer Aantal leerlingen Etty Hillesum Lyceum We leiden op, begeleiden, dagen uit, overleggen en vernieuwen vavo praktijkonderwijs vwo havo vmbo onderbouw 20

21 STICHTING CARMELCOLLEGE - WIE ZIJN WIJ? Sg. De Grundel Wij zijn een scholengemeenschap voor gymnasium, atheneum, havo en vmbo met lwoo. Katholieke en protestantschristelijke bronnen vormen de leidraad voor ons onderwijs en leerlingenbegeleiding. Zo vormt de samenhang tussen onderwijs, leerlingbegeleiding en levensbeschouwing de identiteit van onze scholengemeenschap. Aantal leerlingen 1 oktober oktober oktober 2010 Per locatie Lyceum (incl, klooster) Hengelo Parkcollege Hengelo Citycollege Hengelo Arcade Hengelo Aantal leerlingen Sg. De Grundel Goed in ontwikkeling vavo vwo havo vmbo onderbouw 21

22 Het Hooghuis Het Hooghuis is een scholengroep van acht scholen voor voortgezet onderwijs. Samen hebben deze scholen alle typen voortgezet onderwijs in huis, van het praktijkonderwijs tot en met het gymnasium. De scholen bevinden zich in Oss, Heesch en Ravenstein. Vanuit gezamenlijke waarden werkt Het Hooghuis aan ontplooiing en ontwikkeling. Dit wordt gedaan met respect voor ieders eigenheid. Iedereen krijgt op Het Hooghuis de ruimte om gelukkig te worden. Die gezamenlijke waarden zijn vastgelegd in een nota Identiteit, die leidend is voor het beleid nu en de komende jaren. Aantal leerlingen 1 oktober oktober oktober 2010 Per locatie TBL Oss Stadion Oss Ravenstein Ravenstein Heesch Heesch Zuid/West Oss Den Bongerd Oss De Singel Oss Aantal leerlingen Het Hooghuis Kleurt je leven vavo praktijkonderwijs vwo havo vmbo onderbouw 22

23 STICHTING CARMELCOLLEGE - WIE ZIJN WIJ? Maartenscollege Wij zijn een interconfessionele school en leiden jonge mensen op tot verantwoordelijke wereldburgers, die op een creatieve, kritische en zinvolle wijze bijdragen aan de samenleving waarvan zij deel uitmaken. In de dagelijkse praktijk leggen we de nadruk op internationalisering en gemeenschapszin. Tot het Maartenscollege behoort ook onze Internationale School Groningen (ISG). Op deze kleinschalige school voor voortgezet onderwijs geven wij les aan kinderen van wie de ouders korte tijd in Noord-Nederland werkzaam zijn (zgn. expats). Wij geven hoogwaardig les in het Engels in overeenstemming met de eisen van het IBO. Aantal leerlingen 1 oktober oktober oktober 2010 Per locatie Hemmenlaan Haren International School Haren Aantal leerlingen Maartenscollege Verlegt je grenzen, broadens your horizon vavo internationale school vwo havo vmbo onderbouw 23

24 KSG Marianum Wij zijn een waardengeoriënteerde, pedagogische en culturele gemeenschap voor alle vormen van voortgezet onderwijs. Leerlingen leiden wij op tot breed inzetbare op ontwikkeling gerichte mensen om snel, creatief en effectief oplossingen te vinden. We bieden hoogwaardig onderwijs in een veilige en tegelijkertijd eigentijdse en uitdagende leeromgeving, op basis van waarden uit de Joods-Christelijke traditie, verankerd in de katholieke geloofsgemeenschap. Aantal leerlingen 1 oktober oktober oktober 2010 Per locatie Deken Hooijmansingel Groenlo De Rode v. Heeckerenstr. Lichtenvoorde Aantal leerlingen KSG Marianum Hoogwaardig onderwijs in kleinschaligee setting vavo vwo havo vmbo onderbouw 24

25 STICHTING CARMELCOLLEGE - WIE ZIJN WIJ? Pius X College We willen de leerlingen uitdagen om te leren. Om hen samen met medeleerlingen actief te laten bouwen aan eigen kennis en vaardigheden, met het doel de leerlingen te vormen en toe te rusten om adequaat te leren. De leerlingen en hun leren zijn dan ook het uitgangspunt van het leerproces. Onze wortels vinden we in de samenleving van de katholieke inspiratie. Van daaruit brengen wij onze leerlingen zorg en respect voor de schepping bij. We leren hen opkomen voor anderen. Bij ons zijn de leerlingen uniek. Aantal leerlingen 1 oktober oktober oktober 2010 Per locatie Aalderinkshoek Almelo Graaf Ottostraat Rijssen Van Renneslaan Almelo Aantal leerlingen Pius X College De basis voor je toekomst vavo vwo havo vmbo onderbouw 25

26 Twents Carmel College Wij vormen een brede scholengemeenschap, die voor Noordoost Twente een zo volledig mogelijk aanbod voortgezet onderwijs verzorgt: praktijkonderwijs, geïntegreerd en breed opgezet vmbo met leerwegondersteunend onderwijs, havo en vwo (atheneum en gymnasium). Wij maken ons hard voor het behoud van onderwijsaanbod in de kleine kernen en de één op één relatie met het basisonderwijs, maar vooral voor onderwijs op maat voor elk individu als uniek persoon, wat leidt tot maatwerk in aanbod, ondersteuning en begeleiding. Aantal leerlingen 1 oktober oktober oktober 2010 Per locatie Potskampstraat Oldenzaal Thijlaan Oldenzaal Lyceumstraat Oldenzaal Oranjestraat Losser Oranjestraat Denekamp Leliestraat Oldenzaal Aantal leerlingen Twents Carmel College Vrijheid in verbondenheid d vavo praktijkonderwijs vwo havo vmbo onderbouw 26

27 STICHTING CARMELCOLLEGE - WIE ZIJN WIJ? Sg. Twickel Wij zijn een scholengemeenschap voor atheneum, havo en vmbo met lwoo. Kwaliteit door goede resultaten en eigentijdse onderwijsvormen, optimale ontplooiing van alle leerlingen en een persoonlijke benadering stellen wij centraal. Aantal leerlingen 1 oktober oktober oktober 2010 Per locatie Woolderesweg Hengelo Paul Krugerstraat Hengelo Woolderweg Borne Oude Hengeloseweg Borne Schoppenstede Delden Aantal leerlingen Sg. Twickel Onderwijs altijd dichtbij vavo vwo havo vmbo onderbouw 27

28 Organogram Het organogram van Stichting Carmelcollege kan als volgt worden weergegeven: Raad van Toezicht College van Bestuur Convent van schoolleiders Bestuursbureau Controller GMR Carmelinstellingen (ruim 50 schoollocaties) Netwerkorganisatie Bovenstaand is de juridische organisatiestructuur weergegeven. In de praktijk staan uiteraard onze ruim 50 schoollocaties centraal. Onderstaand is aangegeven hoe het organisatorische netwerk in de praktijk is vormgegeven. 28

29 STICHTING CARMELCOLLEGE - WIE ZIJN WIJ? 29

30 Raad van Toezicht RAAD VAN TOEZICHT

31 STICHTING CARMELCOLLEGE - RAAD VAN TOEZICHT

32 Raad van Toezicht Samenstelling Stichting Carmelcollege is het bevoegd gezag van katholieke, interconfessionele en algemeen bijzondere scholen. Deze combinatie wordt ook in de samenstelling van de Raad van Toezicht (RvT) tot uitdrukking gebracht. Bij de selectie van nieuwe leden hanteert de Raad het door hem vastgestelde document Taak en profiel van de Raad van Toezicht. De Orde der Karmelieten in Nederland heeft het recht van bindende voordracht voor één zetel in de Raad van Toezicht. Per komt dit recht eveneens toe aan de GMR op grond van een wijziging in de WVO. De Raad was in het verslagjaar als volgt samengesteld: Prof. dr. F. Leijnse, voorzitter Prof. dr. C.J. Waaijman (O.Carm.), vicevoorzitter Mr. H.C.M. Boon E. Diender-van Dijk Drs. S.P. van den Eijnden Prof. dr. ir. O.A.M. Fisscher (tot 1 september 2012) Prof. dr. L. Paape RA RO CIA Dr. J.I.A. Visscher-Voerman Bezetting Raad van Toezicht De heer Fisscher heeft na 9 jaar (3 zittingsperiodes van 3 jaar) de Raad per 1 september 2012 verlaten. Hij is een markant lid geweest met een belangrijke eigen inbreng. Zijn inbreng zal gemist worden. De Raad van Toezicht en het College van Bestuur hebben graag gebruik gemaakt van zijn kennis en ervaring en zijn hem veel dank verschuldigd. In zijn opvolging was al voorzien door de benoeming per 1 januari 2012 van mevrouw Diender-Van Dijk. Wegens het bereiken van het einde van de laatste benoemingstermijn van drie jaar van mevrouw Boon in juni 2013 heeft de Raad besloten om begin 2013 een search te laten verrichten naar een nieuw lid. De Raad heeft uitvoerig gesproken over de wervingsprocedure en het functieprofiel. Het Convent van Schoolleiders, de GMR en het CvB hebben een positief advies uitgebracht. Commissies De Raad van Toezicht kent twee commissies: De Auditcommissie, die tot 7 maart was samengesteld uit 2 leden van de Raad: de heer Paape (voorzitter) en mevrouw Boon (lid). Omdat de Raad het aanbevelingswaardig vond de Auditcommissie uit drie leden te laten bestaan, heeft de Raad in zijn vergadering van 7 maart besloten mevrouw Visscher te benoemen tot lid van de Auditcommissie; ten behoeve van het functioneren van deze commissie is er een reglement Auditcommissie Stichting Carmelcollege. De Commissie Personele Zaken CvB en RvT, eveneens samengesteld uit leden van de Raad, te weten de heer Leijnse als voorzitter en de heer Waaijman als lid. Werkgeverschap Met inachtneming van de positieve adviezen van de voorzitter CvB, het CvS en de GMR heeft de RvT besloten om de heer A.G.M. Thomassen RA per 1 september 2012 voor een tweede termijn van drie jaar te benoemen tot lid van het College van Bestuur van Stichting Carmelcollege. In verband met het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd van de heer Thomassen in oktober 2014 en een eventuele herbenoeming van de heer Rijk per 1 september 2014 wegens het aflopen van zijn tweede benoemingstermijn, heeft de Raad het voornemen om zich in 2013 te buigen over de bezetting en continuïteit van het College van Bestuur. Begin 2013 hebben functioneringsgesprekken over het verslagjaar 2012 plaatsgevonden met de individuele leden van het CvB. Voorafgaande aan deze gesprekken heeft de Commissie Personele Zaken CvB en RvT gesproken met zowel het dagelijkse bestuur van het CvS als met het dagelijkse bestuur van de GMR en het managementteam van het bestuursbureau. Het betrof consultatieve gesprekken over het functioneren van het CvB in het algemeen en over de ervaringen in het werken met het CvB in het bijzonder. In besloten kring heeft de commissie hierover verslag gedaan in de RvT. Waarborg eigen kwaliteit Op 22 mei 2012 heeft de RvT een beraadsdag gehouden, waar ook een evaluatie over het functioneren van de RvT heeft plaatsgevonden. Als leidraad voor de bespreking is gebruikgemaakt van een vragenlijst. De variatie in de antwoorden was klein. De leden van de Raad waren het dus op veel punten met elkaar eens. 32

33 STICHTING CARMELCOLLEGE - RAAD VAN TOEZICHT De Raad is van mening dat de leden van de RvT ieder hun eigen inbreng (kunnen) hebben, die overigens niet op elkaar hoeft te worden afgestemd. De verhouding tussen de leden is zodanig dat de RvT haar taak effectief kan uitoefenen. De RvT vindt de adviestaak van de leden van de RvT naar het CvB zinvol, zowel informeel als via de formele wegen. Van belang acht de Raad dat de leden zoveel als mogelijk en wenselijk hierover onderling transparant zijn. Tijdens de beraadsdag hebben de leden Paape en Waaijman voordrachten gehouden over respectievelijk de onderwerpen de financiële positie van Carmel, het beleid en de risico s en waardengericht onderwijs en identiteit. Vooral over het laatste onderwerp is uitvoerig gediscussieerd. De RvT wil samen met het CvB de komende jaren er aan werken dat alle docenten betrokken worden bij het waardegericht leren. Hierbij dient de focus te liggen op spiritualiteit op alle terreinen van het pedagogisch optreden van de leraar, zoals de omgang met de leerlingen in en buiten de les, de omgang met andere leerkrachten en het uitdragen van de identiteit van Carmel in en buiten de school. Relatie tussen bestuur en toezicht Er bestaat een goede formele én informele relatie met elkaar, met expliciet afgebakende en onderscheiden rollen. Ook is er de afstand die nodig is voor de toezichthoudende taak, maar tevens is er de nabijheid, nodig voor de rol van sparringpartner. De vergaderingen van de RvT en het CvB vinden in een open dialoog en met wederzijds begrip plaats. De RvT stelt op een constructief-kritische wijze, met een gezonde argwaan en met een redelijke gestrengheid vragen aan het CvB. Zowel formeel als informeel is er tussen de RvT en het CvB openheid, wat het klankborden bevordert. De informatievoorziening naar de RvT verloopt in het algemeen goed. Rondom het dossier Scholingsboulevard Enschede is discussie geweest over de tijdigheid van de informatieverstrekking door het CvB aan de RvT, waarbij de RvT op enkele punten graag eerder geïnformeerd had willen zijn om zijn verantwoordelijkheid goed te kunnen dragen. De informatievoorziening door het CvB tussen de vergaderingen door (meestal per ) wordt zeer op prijs gesteld. Ook de informatie die door de voorzitter CvB in de periodieke gesprekken met de voorzitter RvT wordt verstrekt, wordt zinvol geacht. De voorzitter RvT beoordeelt zelf of die informatie direct of later aan alle leden van de RvT wordt verstrekt. Ook de regelmatige contacten tussen het lid CvB en de voorzitter van de Auditcommissie worden gewaardeerd. Het blijft echter zoeken naar de hoeveelheid informatie en daarmee de gedetailleerdheid ervan bij complexe feiten. Enerzijds wordt bepleit om de informatie te beperken tot 5 of 6 hoofdpunten, anderzijds wordt deze beperking niet acceptabel gevonden omdat daardoor de vele belangrijke punten, niet zijnde hoofdpunten, dan niet in de informatievoorziening aan de orde zouden komen. Onderwerpen In 2012 vergaderde de RvT vier maal, telkens in aanwezigheid van het CvB, behalve wanneer over de beoordeling en/of de beloning van individuele leden van het CvB werd gesproken en tijdens een deel van het overleg met de accountants. Naast het overleg met het CvB heeft de RvT ook regelmatig contact met andere betrokkenen binnen en buiten de Stichting. Zo hebben leden van de RvT in het verslagjaar de Schoolleidingendag en enkele studiedagen bijgewoond. Twee vergaderingen van de RvT worden gecombineerd met een bezoek aan één van de instellingen van de Stichting. Tijdens het bezoek dat georganiseerd wordt door de directie van de betreffende instelling, laat de RvT zich door de directie uitvoerig informeren over de activiteiten en de ontwikkelingen van de instelling. Behalve deze gebruikelijke onderwerpen heeft de RvT in dit verslagjaar nadrukkelijk aandacht besteed aan de volgende onderwerpen: De voorbereiding van de werving van een nieuw lid RvT; Koers 2014, de actualisering van het strategisch beleidsplan; Identiteit en waardegericht leren; De organisatiestructuur van de Stichting, de positie van de instellingen en het bestuursbureau; Financiële positie, financieel beleid en risicoanalyses; Beheersing en verbetering begrotings- en rapportagestructuur; Scholingsboulevard Enschede; De boventallige formatie van Carmel College Gouda; Gebouwelijke investeringen en de ontwikkeling van procedures voor Huisvestingszaken; De voortgang van Europese aanbestedingstrajecten. Identiteit en waardegericht leren zijn in diverse overleggen tussen (leden van) de RvT en het CvB in het verslagjaar onderwerp van gesprek geweest. In de eerste vergadering van het jaar 2013 is de notitie Werkkader identiteit en waardegericht leren door de RvT goedgekeurd. In deze notitie is het kader beschreven waarbinnen de Stichting de komende jaren werkt aan identiteit en waardegericht leren. De RvT zal de ontwikkelingen hiervan de komende jaren volgen en regelmatig met het CvB hierover de dialoog voeren. 33

34 De RvT besprak in zijn vergaderingen de statutair voorgeschreven aangelegenheden, zoals onderwijsbeleid, innovatie, financiële zaken, interne ontwikkelingen op organisatie- en personeelsgebied. Goedkeuring werd verleend aan de voorgelegde begroting 2013 en de jaarrekening De Auditcommissie vergaderde in het verslagjaar driemaal, steeds in de aanwezigheid van het College van Bestuur en de leden van het Managementteam van het bestuursbureau. In de vergaderingen kwamen als belangrijkste onderwerpen aan de orde: de meerjarenbegroting , de jaarrekening en het accountantsverslag over 2011, het auditplan van de accountant voor 2012, de voortgang van de voorgenomen verbeteringen van de begrotingsen rapportagestructuur. De commissie Personele Zaken besprak met de individuele leden van het CvB hun functioneren. In de vergaderingen van de RvT is zowel mondeling als schriftelijk uitvoerig gerapporteerd over de ontwikkelingen bij de Scholingsboulevard Enschede (SBE). Ook de Auditcommissie sprak in het verslagjaar uitgebreid over SBE. Elke vergadering wordt de Raad van Toezicht met een schriftelijke periodieke rapportage uitvoerig geïnformeerd over de belangrijkste onderwerpen die de bijzondere aandacht van het CvB hebben gevraagd in de voorbije maanden, dan wel de aandacht (nog) vragen. Bij de bespreking van deze rapportage laat de RvT zich nog aanvullend mondeling informeren en worden vragen door het CvB beantwoord. Honoreringen Raad van Toezicht In het verslagjaar bedroeg de honorering (exclusief de onkostenvergoeding): per jaar voor RvT-leden; per jaar voor RvT-leden die deel uitmaken van een commissie; per jaar voor de voorzitter RvT. Hengelo, 5 juni 2013 De Raad van Toezicht, Prof. dr. F. Leijnse, voorzitter Prof. dr. C.J. Waaijman (O. Carm.), vicevoorzitter Mr. H.C.M. Boon H. Diender-van Dijk Drs. S.P. van den Eijnden Prof. dr. L. Paape RA RO CIA Dr. J.I.A. Visscher-Voerman 34

35 STICHTING CARMELCOLLEGE - RAAD VAN TOEZICHT 35

36 Bestuursverslag BESTUURSVERSLAG

37 STICHTING CARMELCOLLEGE - BESTUURSVERSLAG

38 1. Interne en externe context van Stichting Carmelcollege In 2012 heeft de Stichting in relatieve rust verder gebouwd aan het realiseren van de ambities en doelstellingen voor Wij constateren dat op constructieve, zorgzame en zorgvuldige wijze Raad van Toezicht, College van Bestuur, Convent van Schoolleiders en de Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad vanuit onderscheiden verantwoordelijkheden bijgedragen hebben aan het waarmaken van het bestaansrecht van een grote stichting als de onze: meerwaarde opleveren voor de individuele scholen én het collectief. Kennis delen, samen leren, stimuleren in een stabiele structuur met een gemeenschappelijke visie en bijbehorende taal raakt de kern van onze raison d être. Vanuit dat perspectief is 2012 een vruchtbaar jaar geweest. Het besluit om in 2013 actief van start te gaan met een visitatietraject rond thema s als opbrengstgericht werken en talentoptimalisatie, waarbij alle Carmelscholen in vier groepjes van drie binnen een kalenderjaar twee maal gevisiteerd hebben en eenmaal gevisiteerd zijn, is een waardevolle uitbreiding van de netwerkstructuur binnen onze stichting. In 2012 is dit traject op zorgvuldige wijze voorbereid met een beperkt aantal handzame instrumenten. Dat onze scholen deze stap durven zetten tekent het onderlinge vertrouwen en de bereidheid van elkaar te leren. Het past ook bij een eerder besluit om in samenwerking met de Universiteit Twente twintig datateams gedurende een periode van vier jaar systematisch onderzoeksmatig te leren werken. Samen leren, samen verbeteren vanuit een gedeelde visie wordt gemeengoed. Leren in netwerken sluit ook aan bij de ambitie om echt te investeren in professionalisering. Op het niveau van de schoolleiding, de leraren en de onderwijsondersteunende medewerkers zijn concrete plannen in uitvoering of in voorbereiding om professionalisering een extra stimulans te geven. Vanuit de wetenschap dat leerlingen recht hebben op goede leraren en ondersteunende medewerkers, die op hun beurt recht hebben op goede schoolleiders. Het voeren van de professionele dialoog als voorwaarde voor duurzame ontwikkeling. Ook in 2012 hebben we geconstateerd dat duurzaam verbeteren geen lineair of snel proces is. De relatieve interne rust stond in schril contrast met de maatschappelijke onrust die het onderwijsveld ook in 2012 kenmerkte. Begrijpelijke verontwaardiging over mismanagement bij verschillende besturen hebben de aandacht gevestigd op de positie van besturen in het publieke domein in het algemeen en het onderwijs in het bijzonder. Begrippen als integriteit en moreel kompas staan in het publieke debat naast de roep om meer regels en centrale overheidssturing. Wij realiseren ons terdege dat Stichting Carmelcollege elke dag onder het vergrootglas ligt en wij werken om die reden ook voortdurend aan het versterken van de eigen bestuurskracht. Inderdaad vanuit de gedachte dat autonomie verplicht, maar ook vanuit noblesse oblige. Een stichting die in het verslagjaar zijn negentig jarig bestaan herdacht, heeft voldoende fundament, traditie en een doordachte besturingsfilosofie om op verantwoorde wijze leiding en sturing te geven aan een zeer in het land verspreid liggende groep scholen. Hierbij is het goed te bedenken dat onze eerste twee scholen, in Oss en Oldenzaal, op 140 kilometer afstand van elkaar liggen. Het heeft alles te maken met de weg die de Karmelieten zijn gegaan in het licht van hun maatschappelijke opdracht. Afstand en lokale binding zijn niet elkaar uitsluitende begrippen, ze vragen om een bijzondere wijze van sturen en verdelen van verantwoordelijkheden. In 2012 hebben wij in overleg met het MT van het bestuursbureau en het Convent van Schoolleiders de financiële functie opnieuw doordacht en geijkt. Verantwoordings- en ondersteuningslijnen zijn opnieuw gedefinieerd in het kader van resultaatverantwoordelijk management. Ook de aansturing en leiding van het bestuursbureau heeft een nieuwe vorm gekregen via een MT met een voorzitter en drie teamleiders (Advies & Support, Formatie & Financiën, en Huisvesting & Facilities), allen met een directe lijn naar het College van Bestuur. De nieuwe afdeling Formatie & Financiën integreert de voormalige afdelingen Financiële administratie, Personeelsbeheer en salarisadministratie en Planning & control. Aansturing vanuit één teamleider bevordert de integrale kwaliteit van sturing binnen het financiële domein. Bovenstaande kwalitatieve versterking is mede noodzakelijk in het licht van de huidige economische omstandigheden in Nederland. Strakkere sturing en formatieplanning met beknopte kwartaalrapportages geven in 2013 op ieder niveau tot en met de Raad van Toezicht inzicht in de realisatie van de begroting. Met tevredenheid constateren we dat Stichting Carmelcollege een financieel gezonde instelling is. De basis op orde en de lat omhoog is een gedeeld adagium binnen de Stichting. Het uitdagen van alle talenten krijgt op vele manieren vorm binnen onze scholen, zowel binnen vmbo als havo/vwo. Via de Carmel Award voor beste profielwerkstuk durven we onze toptalenten in het zonnetje te zetten. Een belangrijke stap binnen onze stichting die vanuit de traditie vooral ook veel zorg heeft voor leerlingen die extra aandacht nodig hebben. Presteren mag weer de norm worden en is niet langer een vies woord. Het is 38

39 STICHTING CARMELCOLLEGE - BESTUURSVERSLAG onderdeel van een cultuurverandering die langzaam maar zeker zichtbaar wordt. De eerlijkheid gebiedt ook hier te melden dat nog niet alle opleidingen op alle locaties de basis al echt op orde hebben. Vanuit onze verantwoordelijkheid blijven we met elkaar werken aan het waarmaken van onze ambities en het verbeteren van onze kwaliteit. We nemen kennis van de discussies in politiek en maatschappij en kijken kritisch waar deze van toepassing zijn op onze stichting. We laten ons echter niet afleiden van onze eigen idealen. In harmonie bouwen we verder aan de toekomst voor onze leerlingen. In het volgende hoofdstuk leggen we de verbinding tussen onze doelstellingen en ambities uit Koers 2014 en de activiteiten en resultaten die in 2012 zichtbaar zijn geweest. Op welke wijze de toekomstige ontwikkelingen die wij in ons bestuursverslag over 2011 aankondigden in het verslagjaar aan de orde zijn geweest kunt u ook in het volgende hoofdstuk lezen. 39

40 2. Onze missie, onze waarden In Koers 2014 hebben wij als doelstellingen voor Onze missie, onze waarden het volgende opgenomen: In 2011 hebben we bereikt: dat onze missie en onze kernwaarden zijn gecommuniceerd en gekend, in onze scholen in eerste aanleg maar ook daarbuiten, in termen die herkenbaar en observeerbaar zijn; dat onze scholen binnen hun systeem voor kwaliteitszorg nagaan in hoeverre de kernwaarden van Carmel gerealiseerd worden; en dat ouders en leerlingen in onze scholen in de gelegenheid zijn gesteld om te benoemen wat de door hen ervaren toegevoegde waarde van hun Carmelschool is. In 2014 hebben we bereikt: dat onze missie en onze kernwaarden herkenbaar en meetbaar zijn in onze scholen; dat onze structuur van gespreks- en studiebijeenkomsten, gericht op uitwisseling van kennis en onderling contact van schoolleiders en docenten, ouders en leerlingen onverminderde en kwaliteitsvolle aandacht en prioriteit heeft kunnen krijgen. Wat dan blijkt uit evaluaties van jaar tot jaar; dat in alle grote onderdelen van beleid, waaronder in ieder geval ons beleid op gebied van onderwijsontwikkeling, organisatie en werkgeverschap onze kernwaarden - heel de mens, iedere mens, alle mensen - herkenbaar hebben doorgeklonken. Zodat de toets steeds kan plaatsvinden. Een school is meer dan alleen maar curriculum, cijfers en cognitie. De scholen van Stichting Carmelcollege zijn bijzondere scholen. De statuten en de missie kleuren dat bijzondere verder in: Carmelonderwijs is expliciet gericht op de ontplooiing van heel de mens, iedere mens en alle mensen. Dit betekent dan ook dat onze scholen aandacht geven aan zingevingsvraagstukken. Het gaat erom de pedagogische dimensie vorm en inhoud te geven. De basis van dit onderwijs is dat ieder mens een waarderende persoonlijkheid is. Wie we ook zijn, ieder van ons kent waarde toe aan alles wat we zien, horen of beleven. Iets is mooi of lelijk, goed of slecht. Op deze wijze voorzien we ons handelen, denken en argumenteren van een fundament, omdat we aan onze waarden ook normen ontlenen. Binnen het perspectief van waardegericht leren hebben we leerlingen voor ogen die groeien in de vaardigheid om te reflecteren op de eigen waarden en die van anderen. Want wie dat kan, heeft de kracht om voorbij het eigen standpunt te zien. En daardoor respect op te brengen voor de waarden van anderen - ook als hij zichzelf daarin niet herkent. Welke activiteiten zijn op het niveau van de Stichting in 2012 ondernomen ter realisering van onze doelstellingen? Identiteit en waardegericht leren In het verslagjaar hebben wij in samenwerking met schoolleiders, medewerkers van het bestuursbureau en de RvT gewerkt aan het opstellen van de notitie Werkkader identiteit en waardegericht leren. Deze notitie is in de vergadering van 6 maart 2013 door de RvT goedgekeurd. In deze notitie hebben wij het kader beschreven waarbinnen Carmel de komende jaren werkt aan identiteit en waardegericht leren. De relatie met de Karmelorde door wie wij 90 jaar geleden zijn opgericht, zien wij hierbij niet uitsluitend als een juridische of historische entiteit. Nee, wij zien de Karmelorde als een bron van spiritualiteit, waardeoriëntatie en zingeving, processen die Carmel in alle lagen van haar organisatie raken. De notitie is daarmee ook te beschouwen als de koers voor het uitvoering geven aan de statuten van de Stichting. Zeker waar het de missie en de doelstellingen betreft. In dit kader zijn in de notitie als onderdelen benoemd: grondslag, pedagogische opdracht, gemeenschap, sociale leer en dragers en hoeders van identiteit. Wij kunnen niet overal tegelijk beginnen met de verdere uitwerking van de notitie. Maar met de uitwerking van de pedagogische opdracht zijn wij al ver gevorderd. In overleg met het Titus Brandsma Instituut wordt bekeken op welke wijze het TBI kan bijdragen aan de verdere uitwerking en uitvoering van de kadernotitie. Hierbij denken wij bijvoorbeeld aan het verzorgen van opleidingen. Gezocht wordt naar mogelijkheden om ook nog andere medewerkers van de Stichting te betrekken bij de uitwerking van de notitie. In gesprekken met RvT en CvB is vooral gesproken over de visie en ontwikkelingsrichting van het waardegericht leren. De algemene conclusie is dat waardegericht leren onderdeel is (moet zijn) van de Carmelpedagogie (stimuleren en positief benaderen van leerlingen; het groene potlood gebruiken in plaats van het rode potlood ) en dus ook deel is van de professionalisering van alle leraren, eigenlijk van alle medewerkers. Omdat de leraar een spilfunctie vervult als het gaat om onderwijs én vorming, is hij de eerste die in zijn contact met leerlingen de identiteit kan uitdragen en zichtbaar kan maken. Het is dus wenselijk dat alle leraren betrokken worden bij het waardegericht leren, waarbij de focus dient te liggen op spiritualiteit op alle terreinen van het pedagogisch optreden van de leraar, zoals de omgang met de leerlingen in en buiten de les, de omgang met de andere leerkrachten en het uitdragen van de identiteit van Carmel. Onze leraren moeten zich hierbij gesteund weten door hun schoolleiding. In 2013 zullen we in gesprek gaan met de schoolleidingen en samen plannen ontwikkelen ter ondersteuning van onze leraren bij deze opdracht. Zonder uitputtend te willen zijn, denken wij aan het onderzoeken van de mogelijkheid om een verplichte (meerdaagse) cursus identiteit/professioneel handelen voor nieuw in dienst tredende leraren te laten ontwikkelen, en het landelijk register leraren ook van een Carmelkleur en -component te voorzien. 40

41 STICHTING CARMELCOLLEGE - BESTUURSVERSLAG Een bovenschoolse werkgroep bestaande uit schoolleiders en medewerkers van de verschillende Carmelscholen dient als klankbord voor de adviseurs van het bestuursbureau en het College van Bestuur. In 2012 heeft wat de bezetting van de werkgroep waardegericht leren betreft een eerste uitbreiding plaatsgevonden. Alle instellingen zijn door een medewerker (een schoolleider of docent levensbeschouwing) vertegenwoordigd in de werkgroep. De belangrijkste taak voor de werkgroep was de organisatie van de jaarlijkse studiedag waardegericht leren. Daarnaast discussieerde de werkgroep onderling over diverse identiteitgerelateerde onderwerpen. Het effect hiervan op de Stichting was niet groot, waarmee zeker niet gezegd is, dat er geen waardevolle discussies werden gevoerd. Om meer en beter gebruik te kunnen maken van de uitkomsten van de besprekingen van de werkgroep willen we een tweede uitbreiding realiseren en zal de werkgroep zijn bevindingen in de vorm van een advies schriftelijk rapporteren aan het CvB. Wij willen ook in deze werkgroep de dialoog voeren over het Werkkader identiteit en waardegericht leren en hen uitnodigen mee te denken en te werken aan de uitwerking ervan. Op deze wijze kunnen wij een faciliterende rol spelen voor onze instellingen. Behalve deze werkgroep is er een kleine werkgroep Kadernotitie waarvan enkele eindverantwoordelijke schoolleiders en medewerkers van het bestuursbureau deel uitmaken. In 2012 heeft deze werkgroep aan het samenstellen van de notitie Werkkader identiteit en waardegericht leren gewerkt. Deze werkgroep zal zich in 2013 richten op het adviseren over de uitwerking van een gedeelte van deze notitie. Ook het participerend onderzoek naar de activiteiten van de instellingen op het gebied van waardegericht leren werd in 2012 voortgezet. Voor dat onderzoek voeren twee medewerkers van het bestuursbureau gesprekken over de schoolse initiatieven, waardeoriëntatie en de missie. Ook tijdens de managementgesprekken op onze instellingen kwam het waardegericht leren aan de orde. Ook hier zullen we de komende jaren gebruikmaken van de mogelijkheid om de dialoog over de kadernotitie met elkaar aan te gaan om opvattingen te versterken en te verhelderen. Uiteindelijk doel is het zichtbaar maken van onze waarden in ons dagelijks professioneel handelen in een vanzelfsprekende en gedragen Carmelcontext. Het bestuursbureau initieert, organiseert en ondersteunt diverse activiteiten, zoals: Studiedagen voor docenten levensbeschouwing; Gesprekken met scholen over waardegericht leren op hun school; Kennisdelen via LinkedIn; Uitgaven van brochures met praktijkvoorbeelden; Ontwikkeling lesmateriaal; Cursus morele vorming Het Socratisch gesprek ; Waardegericht onderwijs als vast onderdeel op de schoolleidingendag. 41

42 3. Optimale Onderwijsprocessen In Koers 2014 hebben wij als doelstellingen voor Optimale onderwijsprocessen het volgende opgenomen: In 2011 hebben we bereikt: dat alle Carmelscholen hun plannen met daarin hun meetbare en specifieke prioriteiten gereed hebben, waarbij zij: hun eigen beleid op gebied van onderwijskwaliteit hebben geëxpliciteerd, met daarin in ieder geval richtgetallen rond toename van het extra vakkenaanbod en (digitaal) leermiddelenaanbod, alsook een beschreven aanbod van onderwijs op gebied van taal en rekenen; procedures hebben ontwikkeld aan de hand waarvan zij de ontwikkeling van talent én sociale ontwikkeling zullen volgen; een systeem hanteren aan de hand waarvan zij gericht het succes van hun leerlingen nagaan. In 2014 hebben we bereikt: dat alle Carmelscholen, afgezet tegen landelijke maatstaven, bovengemiddelde resultaten laten zien in termen van in-, door- en uitstroom en examinering, in die zin dat: hun leerlingen aantoonbaar meer succesvol in het vervolgonderwijs zijn (doorstroom, diplomering) dan gemiddeld in het land het geval is; de resultaten van talentontwikkeling én van sociale ontwikkeling positief zijn. Onze instellingen werken doelgericht aan het realiseren van hun ambities. De resultaten van deze inspanningen maken we zichtbaar in dit jaarverslag en zijn onderwerp van gesprek, zowel intern als extern. Ouders, leerlingen, overheden en andere belanghebbenden kunnen in gesprekken met scholen maar ook via Vensters voor Verantwoording inzicht krijgen in de resultaten van het primaire proces. ICT is hier een belangrijk hulpmiddel. Onderwijsresultaten Per instelling zijn de data met betrekking tot onderwijs opgenomen in paragraaf 10 van dit bestuursverslag (Onderwijsresultaten Carmelscholen). Samenvattend kunnen we stellen dat veel aandacht vereist is voor de onderstaande opleidingen op de onderstaande locaties van de Stichting. Dit betekent overigens niet dat andere locaties geheel zorgenvrij zijn. Bonhoeffer College, Enschede: Op de locaties Van der Waalslaan en Geessinkweg: havo; Op de locatie Scholingsboulevard: vmbo-t; Scholengemeenschap Canisius, Almelo-Tubbergen: Op de locatie Almelo: vwo; Etty Hillesum Lyceum, Deventer: Op de locatie De Boerhaave: de rendementen; Op de locatie Het Slatink: de rendementen; Op de locatie Het Stormink: de rendementen; Carmelcollege Gouda, Gouda: Op de locatie Antoniuscollege Gouda: het rendement en gemiddeld cijfer havo; Op de locatie De Meander: de gemiddelde cijfers vmbo b en k; Carmelcollege Emmen, Emmen: de opbrengsten vwo. Wij vinden het vanzelfsprekend dat onze scholen minimaal beantwoorden aan de criteria die in de wet zijn vastgelegd met betrekking tot het rendement van onder- en bovenbouw, het gemiddelde examencijfer en het genormeerde verschil tussen schoolexamen en centraal examen. Ook daarom verdienen en krijgen de bovenstaande opleidingen veel aandacht van de locatiedirecteuren, de eindverantwoordelijke schoolleiders en het CvB. Omdat het oordeel van de Inspectie mede gebaseerd is op het gemiddelde van de percentielscores van de afgelopen drie jaar en verschillende locaties in het vorige jaar een percentielscore van 2 behaalden (onder het landelijk gemiddelde), vraagt dit om een verbetering van een aantal resultaten op een zo kort mogelijke termijn. Niet alleen om te blijven voldoen aan de wet en Inspectietoetsing, maar vooral om een substantieel opgaande ontwikkeling te kunnen laten zien. Tijdens de managementgesprekken van het CvB en de schoolleiding komen de onderwijsresultaten en de te nemen maatregelen altijd aan de orde. Jaarlijks vinden er ook gesprekken plaats tussen het CvB en de Inspectie over wederzijdse bevindingen. Professionele ruimte In Koers 2014 hebben we onze doelstellingen vastgesteld. De realisatie van deze doelstellingen ligt in belangrijke mate in handen van de scholen, de leraren en de schoolleiders. Zij krijgen en hebben de ruimte om hun verantwoordelijkheid voor het onderwijs waar te maken. Zij zijn de deskundigen die keer op keer specifieke situaties moeten beoordelen en beslissingen moeten nemen. Binnen de kaders van Koers 2014 en wet- en regelgeving hebben zij deze professionele ruimte. De kwaliteit van het onderwijs wordt in belangrijke mate bepaald door de deskundigheid van onze leraren. Wij besteden daarom veel aandacht aan de kwaliteit van leraren en schoolleiders. Een permanente educatie is van grote waarde en daarom noodzakelijk. De ontwikkeling van een lerarenregister en schoolleidersregister juichen wij toe. Wij stimuleren via ons loopbaanbeleid scholingstrajecten van leraren gericht op vakinhoud, didactiek en leerprocessen van leerlingen. Maar ook stimuleren wij het 42