MERKSPLAS. Energie- en klimaatactieplan

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "MERKSPLAS. Energie- en klimaatactieplan"

Transcriptie

1 MERKSPLAS Energie- en klimaatactieplan

2

3 Inhoud INHOUD I INLEIDING Achtergrond Ambitie en visie van de gemeente Opbouw en uitvoering plan...2 II SITUATIE EN UITDAGINGEN Situatie (Nulmeting) Uitdagingen Verwachte CO 2 -besparingen Opvolging...7 III LANDBOUW Inleiding Actuele toestand Doelstelling Parameters Actieplan...9 IV WONEN Inleiding Actuele toestand Doelstelling Parameters Actieplan...12 V MOBILITEIT Inleiding Actuele toestand Doelstelling Parameters Actieplan...16 VI TERTIAIRE SECTOR Inleiding Actuele toestand Doelstelling Parameters Actieplan VII INDUSTRIE Inleiding Actuele toestand Doelstelling Parameters Actieplan VIII GEMEENTE ALS ORGANISATIE Inleiding Actuele toestand Doelstelling Parameters Actieplan IX PARTICIPATIE Inleiding Actuele toestand Doelstelling Actieplan X LIJST AFKORTINGEN Merksplas Energie- en klimaatactieplan IOK duurzaamheidsteam

4

5 I Inleiding 1 Achtergrond I INLEIDING 1 Achtergrond Begin 2014 besliste de gemeente Merksplas, net zoals alle andere 28 Kempense gemeenten het Burgemeestersconvenant te ondertekenen en uit te voeren. IOK zal, in chap met de distributienetbeheerders, VITO en de provincie Antwerpen de gemeentebesturen hierbij ondersteunen. De officiële ondertekening vond plaats op 21 maart Het Burgemeestersconvenant is een initiatief van de Europese Commissie waarbij ze de lokale overheden uitdaagt om de Europese doelstelling om tegen % CO 2-besparing te realiseren of zelfs te overtreffen op het gemeentelijk grondgebied. CO 2 is het belangrijkste broeikasgas en ontstaat bij verbranding van fossiele brandstoffen. CO 2 besparen betekent dus energie besparen, wat finaal neerkomt op kosten besparen. Dit actieplan is niet enkel gericht op het gemeentelijk patrimonium, maar op alles wat er zich binnen de grenzen van de gemeente afspeelt. Minder CO 2 uitstoten, biedt daarom kansen voor de gemeente als organisatie, de burger, de ondernemer, Daarbij kan zowel ingezet worden op minder CO 2 produceren als op groene energieproductie. 20% lokale CO 2-reductie is een haalbaar en betaalbaar engagement Naast de subsidieerbaarheid van het energie- en klimaatbeleid, is de uitvoering van het beleid zelf ook financieel interessant: Gebruik maken van quickwins. De terugverdieneffecten van energiebesparende maatregelen bieden kansen in tijden van budgettaire beperkingen. De sterk groeiende kennis rond energiebesparing en de stijgende energieprijzen maken dat 20% reductie in CO 2-uitstoot tegen 2020 technisch haalbaar, betaalbaar en financieel interessant is. Investeren in CO 2-reductie op het eigen grondgebied is meer investeren in de eigen economie. Het leidt bovendien tot een grotere energie-onafhankelijkheid en geeft een antwoord op de stijgende energieprijzen en energieschaarste. Er is nog een groot potentieel voor CO 2-reductie met netto besparingen voor de gezinnen Samen met mobiliteit zijn de (private) woningen verantwoordelijk voor het leeuwendeel van de CO 2-uitstoot (indien de WKK-installaties uit de landbouwsector in Merksplas buiten beschouwing worden gelaten). Daarbij komt dat de Vlaamse woningen, in vergelijking met de ons omringende landen, nog veel groeipotentieel hebben op vlak van CO 2-reductie. Het gemiddeld energieverbruik voor woningverwarming ligt hier ruim 50% hoger dan in Nederland. Naast het feit dat de Vlaming ruimer woont en veelal in een eengezinswoning, is vooral een ontoereikende isolatie hiervoor verantwoordelijk. Met de stijgende energieprijzen neemt de energiefactuur een steeds grotere hap uit het Vlaamse gezinsbudget, wat in tijden van crisis een steeds groter aantal gezinnen in de problemen brengt. Een beleid dat zich richt op CO 2-reductie heeft daardoor ook een belangrijk sociaal luik. Verder bouwen op succesvolle lopende initiatieven De afgelopen jaren heeft de gemeente diverse acties m.b.t. energie en klimaat gelanceerd. Deze acties hebben vandaag hun succes bewezen en zijn maatschappelijk en politiek sterk ingeburgerd. Voorbeelden zijn Energie Infotoer, Klimaatscholenproject, Duurzaamheidskrant, de energiepremies van de distributienetbeheerder, provinciale initiatieven zoals het gratis planadvies van Kamp C. Bovendien bevindt Merksplas zich met EBEM als lokaal gevestigde en milieubewuste energieleverancier in een zeer unieke situatie. Dit alles vormt uiteraard een zeer interessante uitgangspositie om het energie- en klimaatbeleid nu ook een gezicht te geven door de opmaak van een klimaatactieplan. Door verder te bouwen op deze bestaande initiatieven worden immers al significante CO 2-reducties gerealiseerd. Burgemeestersconvenant als sterk, internationaal beleidskader Ontwikkeling van een proactief energie- en klimaatbeleid: het Burgemeestersconvenant biedt een interessant kader om ook op lokaal niveau beleid te ontwikkelen dat proactief inspeelt op de gevolgen van klimaatverandering. Onderzoek wijst uit dat tijdig ingrijpen goedkoper is dan een te sterk afwachtend beleid, waarbij pas ingegrepen wordt wanneer de gevolgen van de klimaatwijziging zich acuut (en scherper!) op het terrein manifesteren. Een proactief beleid anticipeert op nakende verplichtingen vanuit Europa die op de gemeenten afkomen, bijvoorbeeld de Europese richtlijn Energieprestatie van gebouwen bepaalt dat vanaf 2019 nieuwe overheidsgebouwen en vanaf 2021 alle nieuwe gebouwen bijna-energieneutraal moeten zijn. Het voordeel van een ondubbelzinnige beleidskeuze: het Burgemeestersconvenant heeft het voordeel van de duidelijkheid: het biedt een duidelijke beleidskeuze die alle collega-mandatarissen en ambtenaren engageert voor een gericht, langlopend beleid, een gemeenschappelijke focus in de vele grote en kleine duurzaamheidsacties, een gezamenlijke vlag die, mits doordachte participatieve aanpak, de levende lokale krachten enthousiasmeert en bundelt (bedrijven, middenveld, bevolking ). Een actueel beleid voeren: steeds meer besturen zijn overtuigd van de kansen die het Burgemeestersconvenant biedt. Sedert de aftrap begin 2009 hebben meer dan Europese gemeenten getekend. In Vlaanderen hebben inmiddels meer dan 100 gemeentebesturen ingetekend, heeft VVSG een Vlaams Netwerk Burgemeestersconvenant opgericht, hebben 5 Vlaamse streekontwikkelingsintercommunales en 3 provinciebesturen het coördinatorschap rond het Burgemeestersconvenant opgenomen. Merksplas Energie- en klimaatactieplan IOK duurzaamheidsteam 1

6 Vele handen maken licht werk: een gezamenlijk doel creëert de opportuniteit van een breed chap. Een gemeenschappelijk beleidsdoel heeft als voordeel dat verschillende actoren rond dit doel ondersteuning (gaan) aanbieden. Het leidt tot vereenvoudigde samenwerking (met de buurgemeenten, met essentiële als distributienetbeheerders, VITO, provincie Antwerpen ) waarbij IOK in een coördinerende rol zal optreden. 2 Ambitie en visie van de gemeente Met dit klimaatplan engageert de gemeente zich om: Een CO 2-reductie te realiseren tegen 2020 van minimaal 20%, door het verhogen van de energie-efficiëntie en de inzet van duurzame energiebronnen. 3 Opbouw en uitvoering plan 3.1 Opbouw Naast de inventarisatie van de huidige situatie en het definiëren van de uitdagingen voor de gemeente, bestaat het grootste deel van dit plan uit een overzicht van acties die het gemeentebestuur wil uitvoeren om de doelstelling te behalen. De acties zijn thematisch ingedeeld. Volgende thema s komen hierbij aan bod: Landbouw Wonen Mobiliteit Tertiaire gebouwen Industrie Gemeente als organisatie Participatie Per thema wordt een situatieschets van de actuele toestand, de gemeentelijke doelstelling en de uit te voeren acties beschreven. 3.2 Organisatie en financiële aspecten uitvoering plan Organisatie Om een succesvol klimaatbeleid uit te werken is het creëren van een groot draagvlak noodzakelijk. De gemeente organiseert zich daarom zowel intern als extern. Interne organisatie Intern wordt het voltallige college van burgemeester en schepenen en gemeentesecretaris, alsook alle gemeentelijke diensten betrokken, met in het bijzonder: Dienst Milieu Technische dienst (inclusief thema mobiliteit) Dienst Ruimtelijke Planning Dienst Communicatie Financiële dienst Personeelsdienst Dienst Vergunningen OCMW Het college en vertegenwoordigers van de gemeentediensten brainstormden thema per thema rond het klimaatvriendelijker maken van de gemeente. Tijdens de brainstorm werden knelpunten en kansen aangehaald en concrete acties bedacht om deze knelpunten aan te pakken. De knelpunten en mogelijke acties werden teruggekoppeld aan het bestuur en acties werden opgelijst voor uitvoering. De milieuambtenaar Karen Sterkens wordt ingezet als lokaal aanspreekpunt voor het gemeentelijk energie- en klimaatbeleid. In die functie werkt het aanspreekpunt boven de lokale diensten en coördineert zij de uitvoering van het klimaatbeleid op het terrein. Daarnaast wordt per actie een verantwoordelijke ambtenaar aangeduid. Hij/zij is niet noodzakelijk de initiatiefnemer van de acties, maar neemt wel voor de aan hem/haar toegewezen acties de verantwoordelijkheid op zich dat die acties tot uitvoering komen. Een kernwerkgroep (met lokale vertegenwoordiging door Karen Sterkens, schepen Karel Lenaerts en de betrokken ambtenaren) vergadert minstens halfjaarlijks om de implementatie van het plan te overlopen en nieuwe acties te bespreken. Tweejaarlijks zal in de vorm van een workshop een breder overleg binnen de gemeentelijke diensten herhaald worden en kunnen de lopende acties ook toegelicht worden. 2 IOK duurzaamheidsteam Merksplas Energie- en klimaatactieplan

7 I Inleiding 3 Opbouw en uitvoering plan Met deze werkwijze wordt een maximale organisatiebetrokkenheid beoogd. Externe organisatie Extern wordt de gemeente bijgestaan door een breed chap, gecoördineerd door IOK. De netbeheerders, VITO, provincie en IOK hebben voor het streekproject Burgemeestersconvenant een gezamenlijke ambitie en een partner specifieke begeleiding aan gemeentebesturen afgesproken. Dit engagement is geformaliseerd in een engagementsverklaring die alle hoofd ondertekenden op 21 maart Elke partner blijft zijn in house relatie met de gemeente behouden. Om de verschillende acties binnen het streekproject te stroomlijnen komen de op regelmatige basis samen in een partneroverleg. Terugkoppeling over de afspraken binnen het partneroverleg naar de gemeenten gebeurt via het streekoverleg, nieuwsbrief en extranet. Daarnaast zullen als onderdeel van de uitvoering van dit actieplan ook bijkomende gezocht worden, zowel lokaal als regionaal. Zo is in Merksplas EBEM een evidente en belangrijke projectpartner Financiële aspecten Rekening houdend met de globale CO 2-uitstoot van de gemeente op dit moment en het verwachtte resultaat van reeds geplande inspanningen, moet geconcludeerd worden dat de komende jaren extra inspanningen nodig zijn om de gestelde ambities/doelstellingen ook daadwerkelijk te verwezenlijken. Het budget om dit actieplan te realiseren bestaat uit: gemeentelijke personele inzet voor coördinatie van gemeentelijke acties; gemeentelijke investeringen in eigen patrimonium en vloot om voorbeeldfunctie uit te oefenen; gemeentelijke investeringen in infrastructuur, aanleg en onderhoud van fiets- en voetpaden quickwins die de gemeente realiseert, worden opnieuw ingezet voor energie- en klimaatbeleid; Regionale inzet van middelen via werking kostendelende verenigingen en industriële dienstverlening in de schoot van IOK, nl intercommunale milieudienst, Kempens woonplatform, bedrijventerreinmanagement (in totaal 3,9 VTE), specifiek voor het streekproject Kempen Burgemeestersconvenant; berekend a rato van proportionele verdeling a rato van inwoneraantal betekent dit voor Merksplas de inzet van 0,07 VTE, wat overeenkomt met 7.494,81 euro; bijkomende middelen die IOK samen met en de gemeente zal aantrekken (bv. Europese middelen); inzet van personeel vanuit de verschillende binnen het streekproject. Tabel 1 Overzicht van de voorziene provisie in de meerjarenbegroting Patrimonium , Wonen 157,42 Mobiliteit , Andere: riolering) , Merksplas Energie- en klimaatactieplan IOK duurzaamheidsteam 3

8 II SITUATIE EN UITDAGINGEN Figuur 1: Aandeel sectoren in totale CO 2-uitstoot (exclusief ETS) voor grondgebied Merksplas (2011) 1 Situatie (Nulmeting) Om doelstellingen voor CO 2-reductie te kunnen formuleren en de effecten van het klimaatbeleid te kunnen opvolgen, is inzicht nodig in de grootte en bronnen van de huidige CO 2-uitstoot op het grondgebied van de gemeente. Daarvoor is een gemeentelijke emissie-inventaris opgemaakt. De emissie-inventaris geeft voor elke sector zijn aandeel in de totale CO 2-uitstoot weer. Het gehanteerde referentiejaar is De inventaris werd uitgevoerd met behulp van de generieke tool die VITO ontwikkelde in opdracht van het Departement Leefmilieu, Natuur en Energie van de Vlaamse overheid, aangevuld met gemeentespecifieke data. De gehanteerde emissie-inventaris is gebaseerd op het energieverbruik van het gemeentelijk patrimonium (gebouwen, vloot en openbare verlichting OV), de huishoudens (verwarming en elektriciteit), de tertiaire sector, industrie (exclusief ETS-bedrijven) en landbouw, particulier en commercieel vervoer in de gemeente (exclusief vervoer op snelwegen), openbaar vervoer (exclusief treinvervoer) en gewestelijke openbare verlichting. De niet-energiegebonden uitstoot van broeikasgassen is niet opgenomen in deze inventaris. De focus van deze inventaris ligt met andere woorden op het lokale energieverbruik en de daaraan gekoppelde uitstoot van CO2 van die sectoren waarop lokaal beleid een zekere invloed kan uitoefenen. Uit de emissie-inventaris blijkt dat in het jaar 2011 bijna ton CO 2 werd uitgestoten. De landbouwsector neemt het leeuwendeel van de CO2-uitstoot in de gemeente voor zijn rekening. Dit kan verklaard worden door de aanwezigheid van een aantal warmtekrachtkoppelingsinstallaties (WKK s) die in de serreteelt ingezet worden voor de productie van warmte, elektriciteit en CO 2. Daarnaast zijn de woningen verantwoordelijk voor 14 % van de gemeentelijke CO 2-uitstoot. Bijna 12 % is toe te schrijven aan het wegverkeer. De tertiaire sector (kantoren, handelszaken, horeca, zorgsector ) neemt 8,1% voor zijn rekening. Het aandeel van de industrie (0,8%), openbaar vervoer en gewestelijke openbare verlichting in Merksplas is relatief klein. De werking van de gemeentelijke diensten vertegenwoordigt 0,8 % van de CO 2- uitstoot in de gemeente. Indien we de gemeente vergelijken met een gemiddelde Kempische gemeente dan valt in Merksplas de zeer grote impact van landbouw op de CO 2-uitstoot op. Zoals eerder gesteld is de aanwezigheid van glastuinbouw met warmtekrachtkoppeling 4 IOK duurzaamheidsteam Merksplas Energie- en klimaatactieplan

9 II Situatie en uitdagingen 2 Uitdagingen (WKK) hiervoor de verklaring. Alle andere sectoren hebben daardoor relatief een veel kleinere impact op het totaal. Figuur 2 Aandeel sectoren in totale CO 2-uitstoot (exclusief ETS) voor een gemiddelde Kempense gemeente in Uitdagingen Uit de emissie-inventaris kunnen we afleiden op welke terreinen het klimaatbeleid best kan inzetten. De gemeente wil met haar klimaatbeleid volgende uitdagingen aangaan. Verduurzamen van de lokale economie op het gemeentelijk grondgebied De lokale economie (landbouw, industrie en grotendeels de tertiaire sector) is goed voor 73 % van de CO 2-uitstoot op het gemeentelijk grondgebied. Ondernemers bewust maken van het probleem, goede praktijken aanreiken en netwerkmomenten faciliteren zijn taken die het gemeentebestuur op zich kan nemen met IOK als actor. Benutten van het besparingspotentieel van woningen en gebouwen Het woningbestand in de gemeente is relatief oud en vele woningen zijn nog niet voldoende geïsoleerd. Een groot gedeelte van het energieverbruik van de tertiaire sector is gerelateerd aan gebouwen: kantoren, handelszaken, horeca, scholen,. Ook het kantorenbestand in de gemeente is relatief oud. Het besparingspotentieel in gebouwen is dus nog groot. Minder gemotoriseerd verkeer is minder files en CO 2 Verkeer draagt met 12 % aanzienlijk bij tot de uitstoot van CO 2 in de gemeente. De uitdaging is om voor personenvervoer het aantal verplaatsingen te voet, met de fiets of het openbaar vervoer te verhogen. De gemeentelijke werking energiezuiniger maken De gemeentelijke werking vertegenwoordigt 0,8 % in de totale CO 2-uitstoot. Het gaat om de uitstoot verbonden aan de verwarming en werking van het gemeentelijk patrimonium, de gemeentelijke vloot en de gemeentelijke openbare verlichting. Bij elk van deze energieverbruikers bevindt zich nog besparingspotentieel. Verhogen van het maatschappelijk bewustzijn en een effectieve verandering van gedrag Het klimaatbewustzijn van de burgers, de bedrijven en de organisaties actief op het grondgebied van de gemeente is de afgelopen jaren gestegen. Toch is er voor bepaalde doelgroepen in de maatschappij nog te weinig informatie beschikbaar en ligt er nog een grote uitdaging in het creëren van een gemeenschappelijk verantwoordelijkheidsgevoel. Optimaal benutten van productiepotentieel hernieuwbare energie De hernieuwbare energieproductie is de laatste jaren in stijgende lijn, maar blijft al bij al nog zeer bescheiden. Het potentieel is echter groot. De productie van hernieuwbare energie (zonne- en windenergie en waterkracht) stoot zo goed als geen CO 2 uit. Andere vormen zoals energie uit biomassa, warmtekrachtkoppeling of (diepe) geothermie stoten minder CO 2 uit dan fossiele bronnen. Door in te zetten op de productie van hernieuwbare energie neemt de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen af. 3 Verwachte CO 2 -besparingen De hieronder beschreven besparingen werden berekend op basis van de door VITO (in opdracht van LNE) ontwikkelde maatregelentool (zie htm). De besparingen zijn berekend t.o.v. het BAU -scenario in het jaar Het BAU ( business as usual ) scenario geeft een inschatting van het energieverbruik en de gerelateerde CO2-emissies voor 2020, indien geen bijkomende acties door de lokale overheden worden genomen. Het scenario houdt wel rekening met autonome evoluties en beslist Europees beleid. Merksplas Energie- en klimaatactieplan IOK duurzaamheidsteam 5

10 3.1 Landbouw De gemeente zal, samen met de verschillende in dit project, inzetten op sensibilisatie- en andere acties om de landbouwers aan te zetten om hun gebouwenpatrimonium en procesvoering energiezuiniger te maken. De verwachting is dat hiermee 10% CO 2-reductie behaald kan worden t.o.v. het BAU-scenario, wat overeenkomt met ton CO 2. In Merksplas speelt de serreteelt met WKK s een cruciale rol. Verhoogde energieefficiëntie en inzet van hernieuwbare energie zoals biogas en (diepe) geothermie binnen de sector kunnen de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen aanzienlijk verminderen en zeer grote CO2-reducties realiseren. 3.2 Wonen De gemeente zal, samen met de verschillende in dit project, inzetten op sensibilisatie- en andere acties om haar bevolking aan te zetten om energiezuiniger te wonen en bouwen. Door deze acties zullen naar schatting 20% van de huishoudens (i.e. 671 huishoudens): Dakisolatie plaatsen: 560 ton CO 2-reductie Muurisolatie plaatsen: 590 ton CO 2-reductie Betere beglazing plaatsen: 376 ton CO 2-reductie Dit betekent dat puur door investeringen aan de gebouwen ton CO 2-reductie gerealiseerd kan worden. Verder zal nog bijkomende CO 2-reductie mogelijk zijn door gedragsverandering bij de inwoners, waardoor binnen de sector wonen 5% of 720 ton minder CO 2 uitgestoten worden. De verwachte CO2-besparing binnen de sector Wonen wordt daarmee geraamd op ton of 15,6% t.o.v. het BAU-scenario. 3.3 Mobiliteit De gemeente zal, samen met de verschillende in dit project, inzetten op sensibilisatie acties en infrastructuurwijzigingen opdat haar inwoners zich op een meer duurzame manier kunnen en zullen verplaatsen en dit volgens het STOPprincipe. Door deze mentaliteitswijziging kan ervoor gezorgd worden dat 10% van de kilometers die in 2011 met personenwagen werden gereden, tegen 2020 worden vervangen door fiets of te voet. Hierdoor zal een CO 2-reductie van 969 ton gerealiseerd kunnen worden. Verdere CO 2-reductie is mogelijk door meer en efficiëntere inzet van openbaar vervoer, technologische vernieuwingen in het wagenpark en overstap naar alternatieve brandstoffen. Hierdoor zal 10% of ton minder CO 2 uitgestoten worden. De verwachte CO2-besparing binnen de sector Mobiliteit wordt daarmee geraamd op ton of 18,4% t.o.v. het BAU-scenario. 3.4 Tertiaire sector De gemeente zal, samen met de verschillende in dit project, inzetten op sensibilisatie- en andere acties om de tertiaire sector aan te zetten om hun gebouwenpatrimonium energiezuiniger te maken. Door deze acties zal naar schatting in 20% van de oppervlakte gebouwen maatregelen uitgevoerd worden. Voorbeelden van deze maatregelen zijn onder andere isoleren, plaatsen van zonwerende beglazing, mechanische ventilatie of natuurlijke ventilatie, condenserende ketel, compressiekoelmachine en ventilo-convectoren voor verwarming en koeling, energiezuinige verlichting met aanwezigheidsdetectie en daglichtsturing: Dit betekent dat puur door investeringen aan de gebouwen 443 ton CO 2-reductie gerealiseerd kan worden. Verder zal er nog CO 2-reductie mogelijk zijn door gedragsverandering bij de gebruikers van deze gebouwen. Hierdoor zal 5% of 370 ton minder CO 2 uitgestoten worden. De verwachte CO2-besparing binnen de Tertiaire sector wordt aldus geraamd op 813 ton of 11% t.o.v. het BAU-scenario. 3.5 Industrie De gemeente zal, samen met de verschillende in dit project, inzetten op sensibilisatie- en andere acties om de industrie aan te zetten om hun gebouwenpatrimonium en procesvoering energiezuiniger te maken. De verwachting is dat hiermee 10% CO 2-reductie behaald kan worden t.o.v. het BAU-scenario, wat overeenkomt met 80 ton CO 2-reductie. 3.6 Gemeente als organisatie De gemeente zal gedurende de planperiode (2011 tot en met 2020) investeren in haar patrimonium, gemeentelijke vloot en openbare verlichting opdat deze energiezuiniger worden. Hierdoor zal ze 158 ton CO 2 besparen of 20 % ten opzichte van het BAU-scenario. 3.7 Hernieuwbare energie Daarnaast zal de gemeente, samen met haar, het gebruik van hernieuwbare energie promoten (bv. het plaatsen van PV-panelen, zonneboilers, warmtepompen, windmolens, gebruik van warmte uit diepe geothermie en 6 IOK duurzaamheidsteam Merksplas Energie- en klimaatactieplan

11 II Situatie en uitdagingen 4 Opvolging biomassa) waardoor de CO 2-uitstoot verder daalt. Voor het volledige grondgebied van de gemeente zou hierdoor de CO 2-uitstoot verder met ton kunnen dalen. 3.8 Totaal Al deze maatregelen samen zullen minstens ton CO 2-reductie realiseren t.o.v. het BAU-scenario. Dit komt overeen met 20% reductie ten opzichte van het referentiejaar Opvolging Om de uitvoering van de geplande acties en maatregelen, de reductie van de CO 2- uitstoot en het bereiken van de vooropgestelde doelstellingen op te volgen, wordt er monitoring en rapportage voorzien. In het kader van het Burgemeestersconvenant wordt er op regelmatige basis teruggekoppeld over de voortgang van het gemeentelijk klimaatbeleid. Jaar Soort rapport 2016 Voortgangsrapport 2018 Implementatierapport 2020 Voortgangsrapport 2022 Implementatierapport Een voortgangsrapport bevat een kwalitatieve opvolging van acties. Een implementatierapport bevat gekwantificeerde informatie over de genomen maatregelen, de impact op het energieverbruik en de CO 2-uitstoot en een analyse van de implementatie van het energie- en klimaatbeleidsplan met aanvullende maatregelen die genomen moeten worden, indien nodig. Merksplas Energie- en klimaatactieplan IOK duurzaamheidsteam 7

12 III LANDBOUW 3 Doelstelling 1 Inleiding De landbouwsector is verantwoordelijk voor broeikasgasemissies: in de sector zijn er CO 2-emissies door het energieverbruik nodig voor de landbouwactiviteiten daarnaast zijn er ook emissies van andere broeikasgassen zoals CH 4 en N 2O. Deze gassen worden uitgestoten door de vertering van de veestapel, de mestopslag en de bodem. Binnen het Burgemeestersconvenant is het niet verplicht de niet-energiegebonden uitstoot van broeikasgassen van deze sector mee te nemen. De CO 2-uitstoot in de sector landbouw met 20% verlagen 4 Parameters Om de inspanningen van de gemeente te visualiseren en evalueren, worden een aantal parameters jaarlijks opgevolgd: Totaal energieverbruik sector landbouw Totale CO 2-uitstoot sector landbouw 2 Actuele toestand De landbouwsector was in 2011 verantwoordelijk voor 64,2% van de CO 2-uitstoot in Merksplas. Voor landbouwbedrijven is de energiekost vaak een grote kost. De opportuniteiten voor emissiereductie moeten daarom gezocht worden in duurzame energieproductie. Voor de landbouw zijn WKK s en warmtepompen kostenefficiënte maatregelen, die op termijn een winstgevende maatregel zijn door het verlagen van de energiekost. Volgens de nulmeting (referentiejaar 2011) zijn er in Merksplas 8 WKK-installaties aanwezig op basis van een interne verbrandingsmotor, aangedreven met aardgas. Deze 8 WKK-installaties hebben samen een elektriciteitsproductie van MWh en een warmteproductie van MWh. De geproduceerde warmte wordt gebruikt voor serreteelt in Merksplas, de geproduceerde elektriciteit wordt grotendeels op het elektriciteitsnetwerk geplaatst. De aanwezigheid van deze 8 WKK-installaties zorgt ervoor dat het aandeel energieverbruik van de landbouwsector in Merksplas opvallend groot is, nl. 61% op het totale energieverbruik in de gemeente. In Merksplas werd een zone voor WKK afgebakend, waarbinnen verdere uitbreiding mogelijk is (zie RUP glastuinbouw 13_11_met bijlagen.pdf). Gemeentelijke contactpersoon voor sector landbouw is Elke Campforts. 8 IOK duurzaamheidsteam Merksplas Energie- en klimaatactieplan

13 III Landbouw 5 Actieplan 5 Actieplan Energieverbruik verminderen 1. Promoten van de brochure Landbouw, watt brengt het op? Verminderen van het brandstofverbruik van machines en tractoren; Uitvoeren energiescans in landbouwbedrijven; Warmteverlies opsporen door uitvoering van thermische scans; Uitwerken van een collectief warmteverbruik op landbouwbedrijven; Relighting uitvoeren in landbouwbedrijven Vergunningendienst Vlaamse overheid, Boerenbond, Hooibeekhoeve 2. Goede voorbeelden uit de sector in de kijker zetten Vergunningendienst Doorlopend Hernieuwbare energie 3. Promoten/faciliteren van het plaatsen van PV-panelen op landbouwbedrijven Vergunningendienst Boerenbond Promoten/faciliteren gebruik geothermische energie (laag en hoogwaardig) in glastuinbouw; (Diepe) geothermie biedt een heel interessant potentieel voor Merksplas, aangezien dit op termijn (na afschrijving huidige WKK interne verbrandingsmotoren op aardgas) een reëel alternatief kan bieden voor de aardgasverbranding in WKK-installaties EBEM Boerenbond, Dynak Promoten van pocketvergisters op landbouwbedrijven. Vergunningendienst Boerenbond 2016 Inzet van streekproducten 6. Ge(s)maakt in Merksplas : promoten van streekproducten, o.a. via organisatie Boerenmarkt ; Vergunningendienst Boerenbond, Rurant 2-jaarlijks 7. Gebruik van streekproducten voor gemeentelijke activiteiten. Vergunningendienst Boerenbond, Rurant Doorlopend Merksplas Energie- en klimaatactieplan IOK duurzaamheidsteam 9

14 IV WONEN 1 Inleiding De gemeente kiest voluit voor duurzaam bouwen, niet alleen voor haar eigen patrimonium. De gemeente wenst via sensibilisatie en het faciliteren van duurzame (ver)bouwen de huishoudelijke gebouwen te verduurzamen. Duurzaam bouwen is een manier van bouwen waarbij de milieu- en gezondheidseffecten over de volledige levensduur van het bouwproject tot een minimum worden beperkt. Hierbij wordt uitgegaan van de volgende principes, met steeds het economisch optimum als norm: Bouwen over generaties heen. Niet alleen door duurzame materialen te gebruiken maar ook door comfortabele leefomgevingen te creëren waar mensen graag vertoeven. Efficiënt ruimtegebruik. Hoe dichter mensen bij elkaar wonen, hoe minder oppervlakte er bebouwd wordt, en hoe meer natuur behouden blijft. Een dichte bebouwing beperkt de verplaatsingsafstand en het vergemakkelijkt een efficiënte infrastructuur en openbaar vervoer. Rationeel energiegebruik. Zowel tijdens het bouwproces als tijdens de levensduur van de woning. Essentiële voorwaarden hiervoor zijn: compact en zuid georiënteerd bouwen, een luchtdichte afwerking, grondig isoleren, efficiënte verwarmingsinstallatie op hernieuwbare energie, Het gebruik van duurzame materialen met een zo laag mogelijke milieu-impact, waarbij de volledige levenscyclus in acht wordt genomen. Een goede waterhuishouding. 2 Actuele toestand De sector wonen (dit omvat het energieverbruik voor verwarming en elektriciteit in particuliere woningen) had in 2011 een aandeel van 14% op de totale CO2-uitstoot in de gemeente. Het besparingspotentieel in gebouwen is nog groot. Anno 2009 bestaat het woningbestand uit 90 % eengezinswoningen en uit 9 % appartementen. In vergelijking met de omgeving zijn er minder appartementen in Merksplas. Binnen de categorie van de eengezinswoningen is het hoge aandeel woningen in open bebouwing opvallend: 56 % tegenover een provinciaal gemiddelde van 27 % en een Vlaams gemiddelde van 32 %. Ook is het woningbestand in de gemeente relatief oud en vele woningen zijn nog niet voldoende geïsoleerd. Het aandeel woningen gebouwd na 1981 in Merksplas bedraagt 41 %. 19 % van de woningen werd reeds voor 1945 gebouwd. De gemeente doet nu al een aantal inspanningen in deze sector: Organiseren van infoavonden over diverse thema s van duurzaam bouwen (Energie Infotoer i.s.m. IOK); Participeren aan het Kempens woonplatform voor 2 de -lijnsondersteuning bij het vormgeven van het lokaal woonbeleid (sinds 2009), met belangrijke focus op duurzaam wonen en bouwen; Promoten van energiescans van de Energiesnoeiers; Doelgroepenwerking OCMW s, o.a. rond energiearmoede; Bekendmaken van het aanbod aan premies en belastingvoordelen voor energiebesparing verleend door de distributienetbeheerder Infrax, de Vlaamse overheid, Federale overheid ; Promotie van het gratis Bouwadvies van Kamp C; Samenwerking met Sociale huisvestingsmaatschappijen en sociaal verhuurkantoren; De gemeente zal deze bestaande, succesvolle acties ook in de toekomst verderzetten. 3 Doelstelling minstens 20% reductie van de CO 2-uitstoot van woningen 4 Parameters Om de inspanningen van de gemeente te visualiseren en evalueren, worden een aantal parameters jaarlijks opgevolgd: Totaal energieverbruik sector wonen Totale CO 2-uitstoot sector wonen Gemiddeld energieverbruik (per gezin) Aantal zonneboilers (per gezin) Aantal warmteboilers (per gezin) 10 IOK duurzaamheidsteam Merksplas Energie- en klimaatactieplan

15 IV Wonen 4 Parameters Energiearmoede: aantal ingeschakelde budgetmeters elektriciteit Energiearmoede: aantal ingeschakelde budgetmeters aardgas Energiearmoede: aantal afgesloten huishoudelijke toegangspunten elektriciteit (LAC-dossiers) Energiearmoede: aantal afgesloten huishoudelijke toegangspunten aardgas (LAC-dossiers) Gemiddeld kengetal van EPC voor bestaande residentiële gebouwen Gemiddeld E-peil van nieuwbouwwoning Merksplas Energie- en klimaatactieplan IOK duurzaamheidsteam 11

16 5 Actieplan 5.1 Particuliere woningen Particulieren stimuleren om particuliere woningen energiezuinig te maken door sensibilisatieacties 8. Organisatie van Tankslag; Milieudienst IOK, Provincie Antwerpen 9. Bestaande subsidies voor o.a. isolatie, actief promoten (vb. aanbod Infrax i.v.m. premies, energiescans ) via bouwdienst en EBEM; 10. Organisatie van de jaarlijkse Energie Infotoer (met thema s als Bijna Energieneutraal (ver)bouwen) en elektriciteit besparen); 11. Promoten van warmtescans van woningen (gemeente zal eerst voor eigen gebouw een warmtescan laten uitvoeren, zodat met kennis naar bevolking gecommuniceerd kan worden); Bouwdienst DNB, EBEM Doorlopend Milieudienst IOK Jaarlijks Milieudienst DNB Promoten van de goedkope energielening energiek; Milieudienst IOK Doorlopend 13. Promoten van gratis duurzaam bouwadvies en op loket in de gemeente organiseren; Merksplas zal onderzoeken of een koppeling van het gratis bouwadvies aan de bouwvergunning mogelijk is. Bouwdienst Kamp C Promoten van de bouwteams (keuze tussen renovatie- of nieuwbouwcursus) (zie Milieudienst i.s.m. buurgemeenten Infrax, Dialoog, Provincie Antwerpen 15. Het wooninfoloket bekendmaken; Bouwdienst KWP Meewerken aan een woonbeurs in samenwerking met buurgemeenten en IOK Bouwdienst Buurgemeenten, KWP Doorlopend Afhankelijk 12 IOK duurzaamheidsteam Merksplas Energie- en klimaatactieplan

17 IV Wonen 5 Actieplan Particulieren stimuleren om particuliere woningen energiezuinig te maken door investeringen 17. Onderzoeken van de mogelijkheden van introductie van warmtenetten in wijken; EBEM DNB, Bouwdienst, sociale huisvestingsmaatschappijen 18. Zoeken naar mogelijke wijken voor en het effectief uitvoeren van een wijkrenovatie in samenwerking met de sociale huisvestingsmaatschappij; Bouwdienst IOK, sociale huisvestingsmaatschappijen, Kamp C 2016 Afhankelijk van toekenning fonds 19. Zoeken naar mogelijke wijken voor en het effectief uitvoeren van een wijkrenovatie met privé-eigenaars; Bouwdienst IOK, Kamp C Afhankelijk van toekenning fonds Energiearmoede aanpakken 20. Lanceren van een oproep naar vrijwilligers die energiemeesters willen worden (via OCMW); OCMW IOK, huisvestingsmaatschappijen, SVK s, privéverhuurders, energiesnoeiers, Infrax Afhankelijk 21. Organiseren van een opleiding voor energiemeesters (via OCMW); OCMW BBL, Kamp C Afhankelijk 22. Energiemeesters inschakelen voor renovatieprojecten (via OCMW); OCMW IOK, huisvestingsmaatschappijen 23. Energiemeesters bekend maken bij het brede publiek (via OCMW); OCMW IOK, huisvestingsmaatschappijen, SVK s, Infrax 24. Kansarmen proberen toe te leiden naar samenaankopen (via OCMW); OCMW huisvestingsmaatschappijen De V-test bekend maken bij kansarmen; OCMW OCMW, huisvestingsmaatschappijen 26. Kansarmen proberen toe te leiden naar de goedkope energielening energiek; OCMW IOK, OCMW, huisvestingsmaatschappijen 27. Organiseren van infosessies op maat van de doelgroep; OCMW OCMW, Samenlevingsopbouw 2016 Afhankelijk timing 26 Afhankelijk timing Merksplas Energie- en klimaatactieplan IOK duurzaamheidsteam 13

18 28. Organiseren van een vorming voor de maatschappelijk werkers om energiearmoede op te sporen en aan te pakken; OCMW OCMW, Welzijnszorg Kempen 29. Sensibiliseren van eigenaars-verhuurders in verband met mogelijke premies en ingrepen aan huurwoningen; OCMW Kempens Woonplatform Afhankelijk 30. Promoten van de gratis energiescans voor de sociale doelgroep; OCMW DNB, WEB 2015 Duurzaam ruimtegebruik 31. Duurzaam ruimtegebruik en duurzame milieumaatregelen onderzoeken in een RUP. Bouwdienst IOK Hernieuwbare energie Stimuleren van investeringen in hernieuwbare energie voor en door particulieren 32. Organiseren van infoavonden over PV panelen; Milieudienst IOK In overleg IOK 33. Organiseren van infoavonden over warmtekrachtkoppeling; Milieudienst IOK In overleg IOK 34. Onderzoeken en bekend maken van locaties voor proefproject geothermie; Opmaken van warmtekaarten, inventarisatie mogelijkheden warmte in bepaald gebied (warmtenetten); 2015 partner EBEM VITO, IOK, DNB Afhankelijk 35. Organiseren van infoavonden over zonneboilers, warmtepompen, pelletkachels, Milieudienst IOK In overleg IOK 36. Voorbeeldprojecten rond hernieuwbare energie in de kijker zetten; Milieudienst IOK Doorlopend 37. Onderzoeken op welke manier gemeente en EBEM samen kunnen werken om via een coöperatieve werking te komen tot realisatie van een concreet project inzake hernieuwbare energie-opwekking in de gemeente; Bouwdienst EBEM Samen met IOK Energieconversiepark (ECP) oprichten; Bouwdienst IOK/IOKA, EBEM Lopend 39. Optimaliseren van houtwinning uit openbare bossen en stimuleren van optimalisatie van houtwinning in particuliere bossen. Alle openbare bossen worden duurzaam beheerd. Milieudienst IOK, Bosgroepen Doorlopend 14 IOK duurzaamheidsteam Merksplas Energie- en klimaatactieplan

19 V Mobiliteit 1 Inleiding V MOBILITEIT 1 Inleiding Duurzame mobiliteit zoekt het evenwicht tussen bereikbaarheid, economie, leefmilieu en klimaat. Duurzame mobiliteit draagt naast de verminderde CO 2-uitstoot ook bij aan betere luchtkwaliteit (fijn stof, NO 2, ), verkeersveiligheid, minder geluidsoverlast, meer beschikbare open ruimte en economische winst. Als strategie wordt het STOP-principe toegepast. Hierbij wordt voorrang gegeven aan voetgangers (stappen), fietsers (trappen) en openbaar vervoer en wordt het autoverkeer (privé-vervoer) verminderd. Zowel woon-werkverkeer, vrijetijdsverkeer als logistiek verkeer zijn aandachtspunten. 2 Actuele toestand In 2011 droeg verkeer voor 12% bij aan de totale gemeentelijke CO 2-uitstoot. Deze uitstoot wordt voornamelijk veroorzaakt door het gebruik van personenwagens. Gekend probleem is het talrijke doorgangsverkeer in Merksplas: de gemeente ligt tussen 2 snelwegen en heeft daardoor een verbindingsfunctie. Noord-zuid-verkeer passeert door Merksplas (vb. op weg van en naar het ziekenhuis Turnhout ). Merksplas heeft geen carpoolparkings. De gemeente doet nu al een aantal inspanningen in deze sector: Onderhouden en nieuw aanleggen van fietspaden; Steenweg op Hoogstraten 2002 Steenweg op Rijkevorsel 2006 fietsverbinding Steenweg op Weelde/Carons Hofke 2011 fietsverbinding Berkelaar/Zwart Goor 2011 fietsverbinding Horst/Langstraat 2011 Koekhoven 2014 suggestiestrook Lipseinde 2014 Steenweg op Beerse Steenweg op Weelde Merksplas heeft al geïnvesteerd in installatie van moderne bushaltes, vaak gekoppeld aan fietsenstalling. Fietsknopennetwerk uitwerken; Organiseren van de actie Met Belgerinkel naar de Winkel; De gemeente zal deze bestaande, succesvolle acties ook in de toekomst verderzetten. 3 Doelstelling 20% CO 2-reductie binnen sector mobiliteit 4 Parameters Om de inspanningen van de gemeente te visualiseren en evalueren, worden een aantal parameters jaarlijks opgevolgd: Totaal energieverbruik sector mobiliteit Totale CO 2-uitstoot sector mobiliteit Aantal voertuigkilometers (per km openbare weg) Aantal kilometers personenwagens (per km openbare weg) Aantal kilometers zware vrachtwagens (per km openbare weg) Aantal kilometers personenwagens op niet-genummerde wegen Aantal kilometers zware vrachtwagens op niet-genummerde wegen Gereden buskilometers per gezin Aantal verkeersongevallen Aantal verkeersongevallen met fietsers Merksplas Energie- en klimaatactieplan IOK duurzaamheidsteam 15

20 5 Actieplan Mobiliteit wordt als topprioriteit aangeduid in het gemeentelijk meerjarenplan , met volgende beleidsdoelstelling 2.4: De gemeente optimaliseert de mobiliteit volgens het STOP-principe. Op basis van een geactualiseerd mobiliteitsplan zal op een doordachte en toekomstgerichte manier verder gewerkt worden aan een verkeersveilig in Merksplas. De hoofdlijnen van het mobiliteitsplan zijn: 1. Eerst en vooral aandacht voor de voetgangers en fietsers. Zij zijn immers het meest kwetsbaar. 2. Een verdere uitbouw van een kwaliteitsvol fietsroutenet. Stap voor stap proberen we overal veilige fietspaden te krijgen. 3. Doorgaand vrachtverkeer door het centrum vermijden. 4. Een duidelijk en uniform snelheidsbeleid. 5. Veilige woonwijken. 6. Openbaar vervoer stimuleren door een beter aanbod en toegankelijke haltes. 7. De verkeersveiligheid verbeteren door slimme flankerende maatregelen. 5.1 Particulier vervoer Infrastructuur voor fietsers en voetgangers uitbreiden en gebruiksvriendelijker maken Door dergelijke veilige en comfortabele fietsinfrastructuur en voetpaden te voorzien wordt het fietsgebruik aantrekkelijker voor bewoners en bezoekers, zeker voor korte verplaatsingen (uitbouw functioneel en recreatief fietsroute-netwerk, voorzien fietsenstallingen, bewegwijzering, fietsdoorsteken ( short-cuts ) ). Een belangrijke maatregel met impact gezien het grote aandeel van korte verplaatsingen. 40. Veilige fietspaden aanleggen langs Steenweg op Beerse, Steenweg op Weelde en Koekhoven + Lipseinde (suggestiestrook) (cf. MJP Actieplan 2.4.1) 41. Mogelijkheid om met fiets naar grote evenementen te gaan voorzien en communiceren over bewaakte fietsenstallingen. Er worden afspraken gemaakt met organisatoren van grotere evenementen; 42. Voorzien van voldoende, overdekte, kwalitatieve fietsenstallingen op oordeelkundig gekozen plaatsen (bv. Ter hoogte van lokale economie). Merksplas zal nagaan of ter hoogte van ingang Kolonie een kwalitatieve fietsenstalling in functie van de noden ingericht kan worden. 43. Een minimum aantal fietsparkeerplaatsen als aandachtspunt meenemen bij ontwikkelingsprojecten (niet als verordening woonkwaliteit); 44. Aanleggen van voetgangersdoorsteken en fietsdoorsteken die de doorwaadbaarheid van kernen en woonwijken vergroot. Ook potentiële fietsdoorsteken van woonwijken naar het centrum worden gedetecteerd en aangelegd; Technische dienst Vlaams Gewest, provincie Antwerpen Cultuurdienst 2015 Technische dienst 2015 Bouwdienst 2015 Bouwdienst Doorlopend 16 IOK duurzaamheidsteam Merksplas Energie- en klimaatactieplan

21 V Mobiliteit 5 Actieplan 45. Herwaarderen van Trage wegen; Bouwdienst Trage wegen vzw, Werkgroep (Toerisme, Heemkring, gidsenwerking, schepen toerisme en stedenbouwkundig ambtenaar) 2013 vergaderingen plan van aanpak inventarisatie op terrein 2015 voorstel naar bestuur 46. Voorzien van kwalitatieve bewegwijzering van fietsroutes; Technische dienst Doorlopend 47. Selecteren en uitwerken van een functioneel en recreatief fiets- en wandelroutenetwerk. Missing links die verbinding maken met lokale en bovenlokale fietsnetwerken worden opgespoord en aangelegd (cf. MJP) Dienst Toerisme 48. Tijdelijk autovrij maken van straten/wijken op basis van wijk- of straat initiatieven Technische dienst Door de toename van o.a. fiets- en wandelpaden zal de gemeente blijven investeren in het onderhoud ervan (cf. MJP) 50. Snel en gepast sneeuw ruimen zodat ook de fietsers in de winter op een veilige manier op hun bestemming geraken (cf. MJP) 51. Fietsdiefstalpreventie is een aandachtspunt in Merksplas. Door het promoten van het graveren van fietsen pakt de gemeente dit probleem aan; Stimuleren van duurzaam verplaatsingsgedrag door sensibilisatie Technische dienst Vlaams Gewest 2015 Doorlopend Technische dienst Vlaams Gewest Jaarlijks Technische dienst 52. Promoten en stimuleren van fietspoolen waar dit nog nodig is (opm: voorbije inspanningen rond fietspoolen naar school werden afgebouwd, omdat door aanleg fietspaden vraag ernaar sterk is afgenomen) 53. Duurzame mobiliteit in het woon-school-verkeer promoten: Promoten van een autoluwe schooldag bij de scholen; Een project rond duurzaam naar school uitvoeren (blijvend stimuleren van fietsen naar school); Scholen op educatief vlak ondersteunen: strapdag, Sam de verkeersslang; De hinder door auto s aan scholen beperken, evt. door inzet wijkagent; Voor bepaalde fietsoversteken, waarvoor nog geen structurele oplossing gerealiseerd is, wordt waar mogelijk een team van gemachtigde opzichters ingezet, die dagelijks de schoolgaande jeugd helpt oversteken (cf. MJP). In samenwerking met politie, technische dienst en scholen fietsbeleid vorm geven (cf. MJP) 54. De actie Met Belgerinkel naar winkel organiseren in samenwerking met UNIZO. Hierdoor wordt zowel het fietsen als het plaatselijk winkelen gestimuleerd Technische dienst Politie Mobiel 21, Octopusplan Doorlopend Op vraag Doorlopend Milieudienst Bond Beter Leefmilieu Jaarlijks 55. Bij bezoekers van het Sportcentrum t Hofeind het gebruik van de fiets promoten Sportdienst Doorlopend 56. Fietsgebruik bij seizoenarbeiders in gemeente faciliteren; Milieudienst Samenwerken met het duurzaamheidsteam van de SIM (grote werkgevers in Merksplas); Milieudienst Carpoolplaza Doorlopend Merksplas Energie- en klimaatactieplan IOK duurzaamheidsteam 17

22 Elektrische voertuigen 58. Communiceren over elektrische voertuigen in samenwerking met Infrax. Communicatiedienst Infrax 2015 Klimaatvriendelijk rijden stimuleren 59. Organiseren van een actie rond bandenspanning, met een gratis meting; Milieudienst Energiesnoeiers 2016 Kwalitatief aanbod en efficiëntie openbaar vervoer versterken 60. De infrastructuur rond bushaltes verbeteren (bv. fietsenstalling). Merksplas heeft een overeenkomst met De Lijn (sinds 2001): beoogt leveren en plaatsen van gesubsidieerde halteaccommodatie en regelt regelmatig onderhoud, reiniging, noodzakelijke herstelling, verlichting en exploitatie van de accommodatie. 61. Het aanbod, frequentie, doorstroming en comfort van het openbaar vervoer verbeteren. Bijzondere aandacht gaat naar het treinstation Turnhout: Optimaliseren aansluiting Zuiderkempen richting Brussel Verbeteren reizigersinfrastructuur station Turnhout Opvolgen parkeerproblematiek station Turnhout voor pendelaars Technische dienst De Lijn Doorlopend Schepencollege De Lijn, NMBS Doorlopend 62. Uitbouw van snelle en hoogfrequente regionale openbaar vervoerlijnen Schepencollege De Lijn Doorlopend CO 2-uitstoot van particulier verlagen door bij planning rekening te houden met mobiliteit. 63. Autoluwe straten en wijken, of beperkt autotoegankelijkheid ten voordele van fietstoegankelijkheid; Technische dienst Doorlopend 64. Bij inplanning van grotere projecten moet ook het mobiliteitsaspect in rekening gebracht worden, hetzij door een mobiliteitstoets, hetzij door een mobiliteitseffectenrapport. Er wordt uitgegaan van het STOP-principe; Technische dienst Bij grotere projecten 65. Realiseren van wegencategorisering; Technische dienst Indien nodig 66. Inrichten van één of meerdere zone 30, vb. bij nieuwe projectontwikkelingen van wijken. Technische dienst Lopend proces 67. Zone 30/50/70 inrichten Technische dienst Vlaanderen (initiatiefnemer) Indien nodig 18 IOK duurzaamheidsteam Merksplas Energie- en klimaatactieplan

23 V Mobiliteit 5 Actieplan 5.2 Andere mobiliteitsmaatregelen Ruimtelijk-ordeningsbeleid dat uitgaat van nabijheid 68. Het STOP-principe wordt steeds toegepast binnen projecten ruimtelijke ordening. (cf. MJP) Bouwdienst Doorlopend Uitbouw parkeerbeleid dat uit gaat van het STOP-principe Voorzien van parkings mag geen aanzuigeffect creëren voor nog meer auto s. 69. Toepassing van een parkeermanagement: suggesties lang en kort parkeren (niet verplichtend); Technische dienst Doorlopend 70. Parkeerplaatsen in gemeente worden goed herkenbaar gemaakt; Technische dienst Doorlopend Technische en planmatige ingrepen die het milieu en de veiligheid ten goede komen 71. Congestie- en ongeval gevoelige punten wegwerken, binnen de ruilverkaveling Zondereigen zullen kruispunten aangepakt worden; Strikkeweg / Oude Baan Egelspad / Heikant / Eindepoel Wortelbaan/ Heikant / Strikkeweg / Hoekeinde Technische dienst AWV Ruimtelijke planning en mobiliteitsplanning afstemmen. Bouwdienst IOK Doorlopend 73. Voorzien van minder hinder bij wegenwerken. Technische dienst Doorlopend 74. Ophaalwagens van IOK komen niet in het centrum tijdens de ochtendspits, zodat verkeersopstopping wordt vermeden Milieudienst IOK Doorlopend 75. Handhaving naar foutparkeren en snelheid hanteren Politie Doorlopend Regelgeving en handhaving: integreren van STOP-principes in het aanvullend verkeersreglement 76. Invoeren van een trajectcontrole voor doorgaand verkeer. Technische dienst Provincie Antwerpen (initiatiefnemer) Na initiatief provincie Merksplas Energie- en klimaatactieplan IOK duurzaamheidsteam 19

24 5.3 Intergemeentelijke acties Onderlinge afspraken maken bij grotere evenementen 77. Bereikbaarheid van (boven)lokale evenementen die veel publiek trekken bespreken met betrokken gemeente(n). 78. Provincie neemt initiatief op vlak van het organiseren van gemeenteoverkoepelend overleg rond mobiliteit. Voor de Noorderkempen werd samen met vijftien gemeenten een toekomstvisie voor de Noorderkempen opgemaakt. Deze visie wordt nu uitgerold op het terrein, onder programmacoördinatie van de provincie. 79. Door een samenwerking tussen de provincie en 14 gemeenten, gelegen tussen de E34 en de E19, zal het probleem van het doorgaand vrachtverkeer aangepakt worden. Hierdoor zal de verkeersleefbaarheid van ons centrum sterk verbeteren. (cf MJP) Andere regionaal uit te werken actie-ideeën Technische dienst IOK Indien nodig Technische dienst Technische dienst Provincie (initiatiefnemer) 15 gemeenten uit Noorderkempen Provincie (initiatiefnemer) 14 gemeenten, gelegen tussen de E34 en de E Grensoverschrijdende koppeling fietsroutenetwerken realiseren Dienst Toerisme Provincie 2016 Lopend Lopend 20 IOK duurzaamheidsteam Merksplas Energie- en klimaatactieplan

25 VI Tertiaire sector 1 Inleiding VI TERTIAIRE SECTOR 1 Inleiding De tertiaire sector is een zeer brede en diverse sector. Hierin zitten onder andere volgende deelsectoren vervat: Lokale handelaars Horeca Kantoorgebouwen Scholen Naast de specifieke acties op vlak van de verbetering van de gebouwschil zijn er verschillende acties uit te voeren typisch voor een bepaalde deelsector: Duurzaam woon-werk of woon-school verkeer Promoten van met de fiets/te voet naar de winkel Verlagen van elektriciteitsfactuur door relighting Enkele grote werkgevers in de gemeente (Strafinrichting Merksplas SIM, Centrum voor illegalen in Merksplas CIM) verdienen bijzondere aandacht: ze zijn gehuisvest in oude, slecht geïsoleerde gebouwen waarbij de beschermde status van de gebouwen het energiezuinig maken sterk bemoeilijkt. Bovendien stellen beide instellingen veel personeel tewerk, wat ook op vlak van duurzame mobiliteit aandacht vereist. 3 Doelstelling minstens 20% reductie van de CO 2-uitstoot van tertiaire gebouwen 4 Parameters Om de inspanningen van de gemeente te visualiseren en evalueren, worden een aantal parameters jaarlijks opgevolgd: Totaal energieverbruik tertiaire sector Totale CO 2-uitstoot tertiaire sector 2 Actuele toestand In 2011 stond de tertiaire sector in Merksplas in voor 8,1% van de CO2-uitstoot in de gemeente. Energieleverancier Ebem maakt van Merksplas op het vlak van energie een unieke gemeente. Via Ebem investeert de gemeente in duurzame groene energie. De stortgasmotor op de IOK site, waar stortgas wordt omgezet in elektriciteit en toekomstige investeringen op de site van de Kolonie garanderen ook een duurzaam energiebeleid voor de volgende generaties. Een groot gedeelte van het energieverbruik van de tertiaire sector is gerelateerd aan gebouwen: kantoren, handelszaken, horeca, scholen, Het gebouwenbestand in de gemeente is relatief oud en vele kantoren zijn nog niet voldoende geïsoleerd. Het besparingspotentieel in gebouwen is nog groot. Het meeste woon-werk/school verkeer wordt afgelegd met de auto. Hiervoor zijn tal van alternatieven aan te bieden. Inzetten op duurzame mobiliteit in deze sector resulteert niet alleen in een CO 2-reductie, maar zorgt bovendien voor een leefbaarder (handels)centrum. Merksplas Energie- en klimaatactieplan IOK duurzaamheidsteam 21

Toelichting energie- en klimaatactieplan Ranst

Toelichting energie- en klimaatactieplan Ranst Toelichting energie- en klimaatactieplan Ranst Infomoment Ranst 23 september 2015 20u 1 Ranst timing 1. Voorstelling project aan schepencollege + goedkeuring: 12/2 2. werkgroep energie & klimaat: 19/3

Nadere informatie

RETIE Energie-en klimaatactieplan Kempen2020

RETIE Energie-en klimaatactieplan Kempen2020 INHOUD RETIE Energie-en klimaatactieplan Kempen2020 Inhoud INHOUD I INLEIDING... 1 1 Achtergrond... 1 2 Ambitie en visie van de gemeente... 2 3 Opbouw en uitvoering plan... 2 4 Financiële aspecten...

Nadere informatie

ITUATIE EN UITDAGINGEN... 5 NDUSTRIE...

ITUATIE EN UITDAGINGEN... 5 NDUSTRIE... INHOUD BALEN Inhoud INHOUD I INLEIDING... 1 1 Achtergrond... 1 2 Ambitie en visie van de gemeente... 2 3 Opbouw en uitvoering plan... 2 4 Financiële aspecten... 3 II SITUATIE EN UITDAGINGEN... 5 1 Situatie

Nadere informatie

ITUATIE EN UITDAGINGEN... 5 NDUSTRIE...

ITUATIE EN UITDAGINGEN... 5 NDUSTRIE... I 1 Achtergrond MOL Inhoud INHOUD I INLEIDING... 1 1 Achtergrond... 1 2 Ambitie en visie van de gemeente... 2 3 Opbouw en uitvoering plan... 2 4 Financiële aspecten... 3 II SITUATIE EN UITDAGINGEN...

Nadere informatie

Inhoud RAVELS. Energie- en klimaatactieplan

Inhoud RAVELS. Energie- en klimaatactieplan Inhoud RAVELS Energie- en klimaatactieplan Inhoud INHOUD I INLEIDING... 1 1 Achtergrond... 1 2 Ambitie en visie van de gemeente... 2 3 Opbouw en uitvoering plan... 2 II SITUATIE EN UITDAGINGEN... 4 1

Nadere informatie

TERTIAIRE SECTOR EN INDUSTRIE...

TERTIAIRE SECTOR EN INDUSTRIE... KASTERLEE Inhoud INHOUD I INLEIDING... 4 1 Achtergrond... 4 2 Ambitie en visie van de gemeente... 5 3 Opbouw en uitvoering plan... 5 II SITUATIE EN UITDAGINGEN... 8 1 Situatie (Nulmeting)... 8 2 Uitdagingen...

Nadere informatie

INHOUD HERENTHOUT. Energie- en klimaatactieplan

INHOUD HERENTHOUT. Energie- en klimaatactieplan INHOUD HERENTHOUT Energie- en klimaatactieplan Inhoud INHOUD I INLEIDING... 4 1 Achtergrond... 4 2 Ambitie en visie van de gemeente... 5 3 Opbouw en uitvoering plan... 5 4 Financiële aspecten... 6 II

Nadere informatie

INHOUD. VIII PARTICIPATIE... 29 1 Inleiding...29 2 Actuele toestand...29 3 Doelstelling...29 4 Actieplan...30 IX LIJST AFKORTINGEN...

INHOUD. VIII PARTICIPATIE... 29 1 Inleiding...29 2 Actuele toestand...29 3 Doelstelling...29 4 Actieplan...30 IX LIJST AFKORTINGEN... RIJKEVORSEL INHOUD I INLEIDING... 1 1 Achtergrond... 1 2 Ambitie en visie van de gemeente... 2 3 Opbouw en uitvoering plan... 2 II SITUATIE EN UITDAGINGEN... 4 1 Situatie (Nulmeting)... 4 2 Uitdagingen...

Nadere informatie

Inhoud. Oud-Turnhout

Inhoud. Oud-Turnhout Inhoud Oud-Turnhout Inhoud INHOUD I INLEIDING... 1 1 Achtergrond... 1 2 Ambitie en visie van de gemeente... 2 3 Opbouw en uitvoering plan... 2 4 Financiële aspecten... 3 II SITUATIE EN UITDAGINGEN...

Nadere informatie

INHOUD. VIII PARTICIPATIE... 21 1 Inleiding...21 2 Actuele toestand...21 3 Doelstelling...21 4 Actieplan...22 IX LIJST AFKORTINGEN...

INHOUD. VIII PARTICIPATIE... 21 1 Inleiding...21 2 Actuele toestand...21 3 Doelstelling...21 4 Actieplan...22 IX LIJST AFKORTINGEN... BAARLE-HERTOG Inhoud INHOUD I INLEIDING... 1 1 Achtergrond... 1 2 Doelstelling van de gemeente... 2 3 Opbouw en uitvoering plan... 2 II SITUATIE EN UITDAGINGEN... 4 1 Situatie (Nulmeting)... 4 2 Uitdagingen...

Nadere informatie

INHOUD. VI TERTIAIRE SECTOR... 21 1 Inleiding...21 2 Actuele toestand...21 3 Doelstelling...21 4 Parameters...21 5 Actieplan...22

INHOUD. VI TERTIAIRE SECTOR... 21 1 Inleiding...21 2 Actuele toestand...21 3 Doelstelling...21 4 Parameters...21 5 Actieplan...22 Inhoud GROBBENDONK Inhoud INHOUD I INLEIDING... 4 1 Achtergrond... 4 2 Ambitie en visie van de gemeente... 5 3 Opbouw en uitvoering plan... 5 II SITUATIE EN UITDAGINGEN... 7 1 Situatie (Nulmeting)...

Nadere informatie

Actieplan Burgemeestersconvenant

Actieplan Burgemeestersconvenant Actieplan Burgemeestersconvenant Wat is het burgemeestersconvenant? Engagement van 6735 steden en gemeenten Om minimum 20 % CO 2 te gaan besparen tegen 2020 20 % CO 2 over het volledige grondgebied Opmaak

Nadere informatie

HEIST-OP-DEN-BERG. Energie- en klimaatactieplan Kempen2020

HEIST-OP-DEN-BERG. Energie- en klimaatactieplan Kempen2020 HEIST-OP-DEN-BERG Energie- en klimaatactieplan Kempen2020 Inhoud INHOUD I INLEIDING... 1 1 Achtergrond... 1 2 Ambitie en visie van de gemeente... 2 3 Opbouw en uitvoering plan... 2 4 Financiële aspecten...

Nadere informatie

Gemeenteraadscommissie energie & klimaat. 20 januari 2015 20u Mortsel

Gemeenteraadscommissie energie & klimaat. 20 januari 2015 20u Mortsel Gemeenteraadscommissie energie & klimaat 20 januari 2015 20u Mortsel 1 Meerjarenplanning stadsbestuur Eigen organisatie stadsbestuur Klimaatneutraal tegen 2020 (actie 86) Energieverbruik eigen diensten

Nadere informatie

INHOUD. VI TERTIAIRE SECTOR EN INDUSTRIE... 22 1 Inleiding... 22 2 Actuele toestand... 22 3 Doelstelling... 22 4 Parameters... 23 5 Actieplan...

INHOUD. VI TERTIAIRE SECTOR EN INDUSTRIE... 22 1 Inleiding... 22 2 Actuele toestand... 22 3 Doelstelling... 22 4 Parameters... 23 5 Actieplan... VORSELAAR Inhoud INHOUD I INLEIDING... 4 1 Achtergrond... 4 2 Ambitie en visie van de gemeente... 5 3 Opbouw en uitvoering plan... 5 II SITUATIE EN UITDAGINGEN... 7 1 Situatie (Nulmeting)... 7 2 Uitdagingen...

Nadere informatie

DE OPMAAK VAN EEN SEAP VOOR DE GEMEENTE KLUISBERGEN KLIMAATTEAM 1 12.10.2015

DE OPMAAK VAN EEN SEAP VOOR DE GEMEENTE KLUISBERGEN KLIMAATTEAM 1 12.10.2015 DE OPMAAK VAN EEN SEAP VOOR DE GEMEENTE KLUISBERGEN KLIMAATTEAM 1 12.10.2015 Agenda Welkom door de Schepen Lode Dekimpe Inleiding SEAP door Kim Rienckens (provincie Oost-Vlaanderen) Nulmeting en uitdagingen

Nadere informatie

Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Ranst

Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Ranst Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Ranst September 2015 INHOUD A. INLEIDING... 4 1 Achtergrond... 4 2 Ambitie en visie van de gemeente... 5 3 Opbouw en uitvoering plan... 6 B. SITUATIE EN UITDAGINGEN...

Nadere informatie

Burgemeestersconvenant. Gemeenteraad 23 november 2015

Burgemeestersconvenant. Gemeenteraad 23 november 2015 Gemeenteraad 23 november 2015 UITGANGSPUNT Het klimaat- en energiebeleid van de EU Uitstoot broeikasgassen moet op korte termijn fors omlaag Energiebronnen die meer zekerheid bieden Energie-onafhankelijkheid

Nadere informatie

I 1 Achtergrond. Vosselaar

I 1 Achtergrond. Vosselaar I 1 Achtergrond Vosselaar Inhoud INHOUD I INLEIDING... 1 1 Achtergrond... 1 2 Ambitie en visie van de gemeente... 2 3 Opbouw en uitvoering plan... 2 4 Financiële aspecten... 3 II SITUATIE EN UITDAGINGEN...

Nadere informatie

Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Zandhoven

Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Zandhoven Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Zandhoven Februari 2015 INHOUD A. INLEIDING... 4 1 Achtergrond... 4 2 Ambitie en visie van de gemeente... 5 3 Opbouw en uitvoering plan... 5 B. SITUATIE EN UITDAGINGEN...

Nadere informatie

Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Brecht

Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Brecht Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Brecht september 2015 INHOUD A. INLEIDING... 4 1 Achtergrond... 4 2 Ambitie en visie van de gemeente... 5 3 Opbouw en uitvoering plan... 5 B. SITUATIE EN UITDAGINGEN...

Nadere informatie

INHOUD. VIII PARTICIPATIE Inleiding Actuele toestand Doelstelling Actieplan...25 IX LIJST MET AFKORTINGEN...

INHOUD. VIII PARTICIPATIE Inleiding Actuele toestand Doelstelling Actieplan...25 IX LIJST MET AFKORTINGEN... LILLE Inhoud INHOUD I INLEIDING... 1 1 Achtergrond... 1 2 Ambitie en visie van de gemeente... 2 3 Opbouw en uitvoering plan... 2 II SITUATIE EN UITDAGINGEN... 5 1 Situatie (Nulmeting)... 5 2 Uitdagingen...

Nadere informatie

Opmaak van een strategisch meerjarenplan?

Opmaak van een strategisch meerjarenplan? Opmaak van een strategisch meerjarenplan? Hypothetisch voorbeeld opgemaakt door medewerkers van de VVSG - zomer 2013 De VVSG helpt u graag op weg bij de opmaak van de strategische meerjarenplanning. Naast

Nadere informatie

Brugge. 3 juni 2015. Kris Van Dijck Burgemeester Dessel

Brugge. 3 juni 2015. Kris Van Dijck Burgemeester Dessel Brugge 3 juni 2015 Kris Van Dijck Burgemeester Dessel 9.500 inwoners 27 km² Landelijk maar Nucleaire industrie Opslag nucleair afval Witzand winning Sportgemeente Dessel en Witgoor Sport BMX Sportpark

Nadere informatie

MEERHOUT. Energie- en klimaatactieplan Kempen2020

MEERHOUT. Energie- en klimaatactieplan Kempen2020 MEERHOUT Energie- en klimaatactieplan Kempen2020 Inhoud INHOUD I INLEIDING... 1 1 Achtergrond... 1 2 Ambitie en visie van de gemeente... 2 3 Opbouw en uitvoering plan... 2 4 Financiële aspecten... 3 II

Nadere informatie

HULSHOUT. Energie- en klimaatactieplan Kempen2020

HULSHOUT. Energie- en klimaatactieplan Kempen2020 HULSHOUT Energie- en klimaatactieplan Kempen2020 I Inleiding 1 Achtergrond INHOUD I INLEIDING... 1 1 Achtergrond... 1 2 Ambitie en visie van de gemeente... 2 3 Opbouw en uitvoering plan... 4 4 Financiële

Nadere informatie

LAAKDAL. Energie-en klimaatactieplan Kempen2020

LAAKDAL. Energie-en klimaatactieplan Kempen2020 LAAKDAL Energie-en klimaatactieplan Kempen2020 Inhoud INHOUD I INLEIDING... 5 1 Achtergrond... 5 2 Ambitie en visie van de gemeente... 6 3 Opbouw en uitvoering plan... 6 4 Financiële aspecten... 7 II

Nadere informatie

WESTERLO. Energie-en klimaatactieplan Kempen2020

WESTERLO. Energie-en klimaatactieplan Kempen2020 WESTERLO Energie-en klimaatactieplan Kempen2020 Inhoud INHOUD I INLEIDING... 1 1 Achtergrond... 1 2 Ambitie en visie van de gemeente... 2 3 Opbouw en uitvoering plan... 2 4 Financiële aspecten... 3 II

Nadere informatie

Energie- en klimaatactieplan Kempen2020 HULSHOUT

Energie- en klimaatactieplan Kempen2020 HULSHOUT Energie- en klimaatactieplan Kempen2020 HULSHOUT I Inleiding 1 Achtergrond INHOUD I INLEIDING... 1 1 Achtergrond... 1 2 Ambitie en visie van de gemeente... 2 3 Opbouw en uitvoering plan... 3 4 Financiële

Nadere informatie

Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Brecht

Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Brecht Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Brecht Februari 2015 INHOUD A. INLEIDING... 4 1 Achtergrond... 4 2 Ambitie en visie van de gemeente... 5 3 Opbouw en uitvoering plan... 5 B. SITUATIE EN UITDAGINGEN...

Nadere informatie

Tool Burgemeestersconvenant Actualisatie nulmeting 2011 & inventaris 2012

Tool Burgemeestersconvenant Actualisatie nulmeting 2011 & inventaris 2012 17/11/2014 Tool Burgemeestersconvenant Actualisatie nulmeting 2011 & inventaris 2012 Kadering» VITO actualiseert jaarlijks, in opdracht van LNE, CO 2 -inventaris gemeenten» Taken voorzien in actualisatie

Nadere informatie

COLLECTIEF RENOVEREN. K A M P C o n d e r s t e u n t l o k a l e o v e r h e d e n e n b u r g e r s

COLLECTIEF RENOVEREN. K A M P C o n d e r s t e u n t l o k a l e o v e r h e d e n e n b u r g e r s COLLECTIEF RENOVEREN K A M P C o n d e r s t e u n t l o k a l e o v e r h e d e n e n b u r g e r s 1-05/04/2017 COLLECTIEF RENOVEREN WAAROM? Waarom? Collectief renoveren? De rol van Kamp C? Duurzaambouwloket.be

Nadere informatie

NIJLEN Energie- en klimaatactieplan Kempen2020

NIJLEN Energie- en klimaatactieplan Kempen2020 I Inleiding 1 Achtergrond NIJLEN Energie- en klimaatactieplan Kempen2020 Inhoud INHOUD I INLEIDING... 1 1 Achtergrond... 1 2 Ambitie en visie van de gemeente... 2 3 Opbouw en uitvoering plan... 2 4 Financiële

Nadere informatie

Zuid-West-Vlaanderen Energieneutraal in 2050. Naar een regionale energiestrategie

Zuid-West-Vlaanderen Energieneutraal in 2050. Naar een regionale energiestrategie Zuid-West-Vlaanderen Energieneutraal in 2050. Naar een regionale energiestrategie Welke vragen liggen aan de basis? Er beweegt nu zeer veel rond energie. Waar staan we nu en hoe gaat het verder evolueren?

Nadere informatie

7e ENERGIECONGRES VCB 26 maart Luc Peeters, administrateur-generaal Vlaams Energieagentschap

7e ENERGIECONGRES VCB 26 maart Luc Peeters, administrateur-generaal Vlaams Energieagentschap 7e ENERGIECONGRES VCB 26 maart 2015 Luc Peeters, administrateur-generaal Vlaams Energieagentschap Het Vlaamse regeerakkoord 2014-2019 Vlaanderen maakt van energie-efficiëntie een topprioriteit door o.a.

Nadere informatie

HERSELT. Energie- en klimaatactieplan Kempen2020

HERSELT. Energie- en klimaatactieplan Kempen2020 HERSELT Energie- en klimaatactieplan Kempen2020 Inhoud INHOUD I INLEIDING... 1 1 Achtergrond... 1 2 Ambitie en visie van de gemeente... 2 3 Opbouw en uitvoering plan... 2 4 Financiële aspecten... 3 II

Nadere informatie

INHOUD. VI TERTIAIRE SECTOR Inleiding Actuele toestand Doelstelling Parameters Actieplan...21

INHOUD. VI TERTIAIRE SECTOR Inleiding Actuele toestand Doelstelling Parameters Actieplan...21 Inhoud OLEN Inhoud INHOUD I INLEIDING... 1 1 Achtergrond... 1 2 Ambitie en visie van de gemeente... 2 3 Opbouw en uitvoering plan... 2 II SITUATIE EN UITDAGINGEN... 4 1 Situatie (Nulmeting)... 4 2 Uitdagingen...

Nadere informatie

Wat moet er gebeuren voor CoM? Aanbod ondersteuning en voorstel timing. Gemeenten staan niet alleen! Inhoudsopgave. Wat bestaat al?

Wat moet er gebeuren voor CoM? Aanbod ondersteuning en voorstel timing. Gemeenten staan niet alleen! Inhoudsopgave. Wat bestaat al? Wat moet er gebeuren voor CoM? Aanbod ondersteuning en voorstel timing Marie De Winter, Dienst Minawa Nathalie Garré, wvi Inhoudsopgave Ondersteuningsaanbod wvi-provincie Ondersteuning overige partners

Nadere informatie

Vlaams-Brabant Klimaatneutraal

Vlaams-Brabant Klimaatneutraal Vlaams-Brabant Klimaatneutraal Klimaatneutraal via 3 trajecten Europees Burgemeestersconvenant: Gemeentelijke actieplannen Provincie coördineert, stimuleert en ondersteunt Actieplan voor provincie als

Nadere informatie

Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Wommelgem

Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Wommelgem Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Wommelgem Versie Gemeenteraad dd. 22/09/2016 INHOUD A. INLEIDING... 3 1 Achtergrond... 3 2 Ambitie en visie van de gemeente... 4 3 Opbouw en uitvoering plan...

Nadere informatie

Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Wijnegem

Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Wijnegem Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Wijnegem Februari 2016 INHOUD A. INLEIDING... 3 1 Achtergrond... 3 2 Ambitie en visie van de gemeente... 4 3 Opbouw en uitvoering plan... 5 B. SITUATIE EN UITDAGINGEN...

Nadere informatie

Klimaatactieplan Hoegaarden

Klimaatactieplan Hoegaarden 2015 Klimaatactieplan Hoegaarden N-VA Hoegaarden 31-7-2015 N-VA Hoegaarden lanceert vijf ambitieuze maatregelen voor klimaatactieplan Alle Vlaamse gemeenten moeten een klimaatactieplan opstellen. Doel

Nadere informatie

Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Kapellen

Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Kapellen Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Kapellen Februari 2015 INHOUD A. INLEIDING... 4 1 Achtergrond... 4 2 Ambitie en visie van de gemeente... 5 3 Opbouw en uitvoering plan... 5 B. SITUATIE EN UITDAGINGEN...

Nadere informatie

INHOUD. VI TERTIAIRE SECTOR Inleiding Actuele toestand Doelstelling Parameters Actieplan...

INHOUD. VI TERTIAIRE SECTOR Inleiding Actuele toestand Doelstelling Parameters Actieplan... Turnhout INHOUD I INLEIDING... 1 1 Achtergrond... 1 2 Ambitie en visie van de gemeente... 2 3 Opbouw en uitvoering plan... 2 4 Financiële aspecten... 3 II SITUATIE EN UITDAGINGEN... 5 1 Situatie (Nulmeting)...

Nadere informatie

Stedelijk energie- en klimaatactieplan Mortsel

Stedelijk energie- en klimaatactieplan Mortsel Stedelijk energie- en klimaatactieplan Mortsel December 2015 INHOUD A. Inleiding 1 Achtergrond De stad Mortsel koos ervoor om het Burgemeestersconvenant en de campagne Klimaatneutrale Organisatie te ondertekenen.

Nadere informatie

Beleidsplan Ruimte Vlaanderen Werkgroep Ruimte voor Energie. Partnerforum Gent 18 oktober 2016

Beleidsplan Ruimte Vlaanderen Werkgroep Ruimte voor Energie. Partnerforum Gent 18 oktober 2016 Beleidsplan Ruimte Vlaanderen Werkgroep Ruimte voor Energie Partnerforum Gent 18 oktober 2016 Energie uitdagingen VISIE 2050: 7. energietransitie Daling uitstoot broeikasgassen in EU met 80-95% t.o.v.

Nadere informatie

Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Stabroek

Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Stabroek Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Stabroek Juli 2015 INHOUD A. INLEIDING... 3 1 Achtergrond... 3 2 Ambitie en visie van de gemeente... 4 3 Opbouw en uitvoering plan... 5 B. SITUATIE EN UITDAGINGEN...

Nadere informatie

Bijlage bij persbericht Hoe presteren gemeenten op klimaatvlak?

Bijlage bij persbericht Hoe presteren gemeenten op klimaatvlak? Bijlage bij persbericht Hoe presteren gemeenten op klimaatvlak? Evolutie CO2-uitstoot in de provincie Limburg Tussen 2011 en 2016 evolueerde de CO 2-uitstoot in de provincie Limburg gunstiger dan in heel

Nadere informatie

verkeer veilige veiligheid verbindingen BIJLAGE 6: TAG CLOUDS MOBILITEIT staat stad stiptheid stress tijd tram trein treinen uur veilig

verkeer veilige veiligheid verbindingen BIJLAGE 6: TAG CLOUDS MOBILITEIT staat stad stiptheid stress tijd tram trein treinen uur veilig flexibiliteit genoeg geraken gezondheid goed goede goedkoop grote BIJLAGE 6: TAG CLOUDS MOBILITEIT Grafische voorstelling open antwoorden andere belangrijke zaken bij verplaatsingen aankomen aansluiting

Nadere informatie

Ondersteuning burgemeestersconvenant

Ondersteuning burgemeestersconvenant 20/01/2014 Ondersteuning burgemeestersconvenant Deel 2: Sustainable energy action plan (SEAP) Studiedag LNE Brussel Inhoud» Doel maatregelentool» Architectuur maatregelentool» Aan de slag 20/01/2014 2

Nadere informatie

Waasland 2020 (werktitel) Kick-off Sint-Niklaas, 27 maart 2015

Waasland 2020 (werktitel) Kick-off Sint-Niklaas, 27 maart 2015 LOGO INTERWAAS!!! Waasland 2020 (werktitel) Kick-off Sint-Niklaas, 27 maart 2015 Kim Rienckens (Provincie Oost-Vlaanderen, beleidsmedewerker dienst milieubeleid) en Frauke Van Goethem (Interwaas, projectmanager

Nadere informatie

Ontwerp. Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Borsbeek

Ontwerp. Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Borsbeek Ontwerp Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Borsbeek September 2015 INHOUD A. INLEIDING... 3 1 Achtergrond... 3 2 Ambitie en visie van de gemeente... 4 3 Opbouw en uitvoering plan... 4 B. SITUATIE

Nadere informatie

Klimaatplan Maldegem

Klimaatplan Maldegem Klimaatplan Maldegem Klimaatplan Maldegem Inleiding Proces Nulmeting Actieplan Inleiding Burgemeestersconvenant Doelstellingen 2020 20% minder energie verbruik 20% minder CO2 uitstoot 20% hernieuwbare

Nadere informatie

HERENTALS. Energie- en klimaatactieplan in het kader van het Burgemeestersconvenant

HERENTALS. Energie- en klimaatactieplan in het kader van het Burgemeestersconvenant HERENTALS Energie- en klimaatactieplan in het kader van het Burgemeestersconvenant Inhoud INHOUD I INLEIDING... 1 1 Achtergrond... 1 2 Ambitie van de stad Herentals... 2 3 Opbouw en uitvoering plan...

Nadere informatie

Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Rumst

Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Rumst Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Rumst Februari 2014 INHOUD A. INLEIDING... 4 1 Achtergrond... 4 2 Ambitie en visie van de gemeente... 5 3 Opbouw en uitvoering plan... 5 B. SITUATIE EN UITDAGINGEN...

Nadere informatie

Eindevaluatie actieplan verkeersveiligheid gemeente Zuienkerke

Eindevaluatie actieplan verkeersveiligheid gemeente Zuienkerke Eindevaluatie actieplan verkeersveiligheid gemeente Zuienkerke Situering gemeente Zuienkerke De gemeente Zuienkerke ligt in West-Vlaanderen, ingesloten tussen de provinciehoofdstad Brugge en de Belgische

Nadere informatie

Studie Onthaalcapaciteit decentrale productie in Vlaanderen september 2012

Studie Onthaalcapaciteit decentrale productie in Vlaanderen september 2012 Studie Onthaalcapaciteit decentrale productie in Vlaanderen 2011-2020 10 september 2012 Agenda Doelstelling en algemene context Methodologie PV WKK Wind Resultaten Aansluiting Transformatiecapaciteit Capaciteit

Nadere informatie

Klimaatactieplan Hoogstraten. in het kader van het burgemeestersconvenant

Klimaatactieplan Hoogstraten. in het kader van het burgemeestersconvenant Klimaatactieplan Hoogstraten in het kader van het burgemeestersconvenant Inhoudsopgave Voorwoord 1 Een basis voor het Klimaatactieplan 2 Visie op het lokaal klimaatbeleid 2 Burgemeestersconvenant als

Nadere informatie

Energieverbruik gemeentelijke gebouwen

Energieverbruik gemeentelijke gebouwen MILIEUBAROMETER: INDICATORENFICHE ENERGIE 1/2 Samenwerkingsovereenkomst 2008-2013 Milieubarometer: Energieverbruik gemeentelijke gebouwen Indicatorgegevens Naam Definitie Meeteenheid Energieverbruik gemeentelijke

Nadere informatie

Regio-overleg milieu. HERNIEUWBARE ENERGIE EN KLIMAAT Inleiding. Ingelmunster 14 maart 2013. Dominiek Vandewiele

Regio-overleg milieu. HERNIEUWBARE ENERGIE EN KLIMAAT Inleiding. Ingelmunster 14 maart 2013. Dominiek Vandewiele Regio-overleg milieu HERNIEUWBARE ENERGIE EN KLIMAAT Inleiding Ingelmunster 14 maart 2013 Dominiek Vandewiele agenda 8:30 onthaal en inleiding 8:45 Inleiding: Europese, Vlaamse en lokale beleidsprioriteiten

Nadere informatie

ENERGIENEUTRALE REGIO MET EEN SOCIALE REFLEX DE REGIONALE ENERGIESTRATEGIE ZUID-WEST-VLAANDEREN. Energiedag voor lokale besturen 19 maart 2013

ENERGIENEUTRALE REGIO MET EEN SOCIALE REFLEX DE REGIONALE ENERGIESTRATEGIE ZUID-WEST-VLAANDEREN. Energiedag voor lokale besturen 19 maart 2013 ENERGIENEUTRALE REGIO MET EEN SOCIALE REFLEX DE REGIONALE ENERGIESTRATEGIE ZUID-WEST-VLAANDEREN Energiedag voor lokale besturen 19 maart 2013 Dominiek Vandewiele Leiedal? De energietransitie komt! Zuid-West-Vlaanderen

Nadere informatie

Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL

Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL Doelstellingen - Mondiaal Parijs-akkoord: Well below 2 degrees. Mondiaal circa 50% emissiereductie nodig in

Nadere informatie

Word een participatie-expert!

Word een participatie-expert! Word een participatie-expert! Coaching bij extern participatietraject van een klimaatactie Van juli tot mei 2017 coacht Bond Beter Leefmilieu (BBL), in samenwerking met de provincie Antwerpen, gemeenten

Nadere informatie

Uw logo. Luc Peeters. Administrateur-generaal Vlaams Energieagentschap

Uw logo. Luc Peeters. Administrateur-generaal Vlaams Energieagentschap Luc Peeters Administrateur-generaal Vlaams Energieagentschap 10 jaar energieprestatieregelgeving in Vlaanderen 1 jaar Renovatiepact 10 jaar energieprestatieregelgeving Nieuwbouw moet gezond binnenklimaat

Nadere informatie

Ontwerp. Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Boechout

Ontwerp. Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Boechout Ontwerp Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Boechout Maart 2016 INHOUD A. INLEIDING... 3 1 Achtergrond... 3 2 Ambitie en visie van de gemeente... 4 3 Opbouw en uitvoering plan... 5 B. SITUATIE EN

Nadere informatie

HERENTALS. Energie- en klimaatactieplan in het kader van het Burgemeestersconvenant

HERENTALS. Energie- en klimaatactieplan in het kader van het Burgemeestersconvenant HERENTALS Energie- en klimaatactieplan in het kader van het Burgemeestersconvenant Inhoud INHOUD I INLEIDING... 1 1 Achtergrond... 1 2 Ambitie van de stad Herentals... 2 3 Opbouw en uitvoering plan...

Nadere informatie

Dominiek Vandewiele 12 november 2014

Dominiek Vandewiele 12 november 2014 1 Dominiek Vandewiele 12 november 2014 I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 4 I N T E R C O M M U N A L E L E I E D A L 5 1. Burgemeestersconvenant: wat is het? 2. Waarom een regionale aanpak? 3.

Nadere informatie

Gemeenteraad Interpellatie Zitting van 1 april 2019

Gemeenteraad Interpellatie Zitting van 1 april 2019 Gemeenteraad Interpellatie Zitting van 1 april 2019 IR 2 2019_IP_00018 Interpellatie van raadslid Dirk Kennis: Is het Burgemeestersconvenant Kempen 2020 voor herhaling vatbaar Interpellatie Indiener(s):

Nadere informatie

Discussienotitie Haagse Mobiliteitsagenda

Discussienotitie Haagse Mobiliteitsagenda Discussienotitie Haagse Mobiliteitsagenda Kiezen om ruimte te maken Den Haag 2040 Den Haag is volop in beweging, de stad is in trek. Verwacht wordt dat Den Haag groeit, van 530.000 inwoners in 2017 naar

Nadere informatie

Advies Milieuraad 2016/1 Klimaatactieplan

Advies Milieuraad 2016/1 Klimaatactieplan 30 december 2015 Advies Milieuraad 2016/1 Klimaatactieplan 1 Kadering Op 12 december 2015 is het klimaatakkoord in Parijs goedgekeurd.195 landen zijn tot een akkoord gekomen waarin ze zich engageren om

Nadere informatie

Ontwerp. Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Kontich

Ontwerp. Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Kontich Ontwerp Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Kontich Oktober 2015 INHOUD A. INLEIDING... 3 1 Achtergrond... 3 2 Ambitie en visie van de gemeente... 4 3 Opbouw en uitvoering plan... 5 B. SITUATIE EN

Nadere informatie

Hoe het begon. 2008 Ondertekening declaration on climate change. 2009 Ondertekening covenant of mayors

Hoe het begon. 2008 Ondertekening declaration on climate change. 2009 Ondertekening covenant of mayors Antwerpen en het burgemeestersconvenant Hoe het begon 2003 Lokaal Kyotoprotocol: basis gelegd maar nood aan meer doorgedreven energiebeleid 2007 - Bestuursakkoord: Stad wil een voorbeeldige milieustad

Nadere informatie

Lokaal klimaatbeleid. Algemeen. Ook als lokaal bestuur?

Lokaal klimaatbeleid. Algemeen. Ook als lokaal bestuur? Algemeen Lokaal klimaatbeleid Regiovergadering 12 en 14 maart 2013 Mitigatie = maatregelen nemen om klimaatverandering te beperken bv. energieverbruik minderen, meer hernieuwbare energie opwekken, minder

Nadere informatie

Klimaatstudie Vlaams-Brabant klimaatneutraal: Beleidsaanbevelingen voor gemeenten

Klimaatstudie Vlaams-Brabant klimaatneutraal: Beleidsaanbevelingen voor gemeenten Klimaatstudie Vlaams-Brabant klimaatneutraal: Beleidsaanbevelingen voor gemeenten Dinsdag 15 september 2015, PIVO, Asse Dinsdag 22 september 2015, Provinciehuis, Leuven ? Klimaatstudie Vlaams-Brabant klimaatneutraal

Nadere informatie

Vilvoorde. BROEK Bouwblokrenovatie & Demowoning

Vilvoorde. BROEK Bouwblokrenovatie & Demowoning Vilvoorde BROEK Bouwblokrenovatie & Demowoning BROEK - Bouwblokrenovatie en demowoning Situering Doelstelling Stand van zaken Discussie 2/26/2016 Vilvoorde BROEK Bouwblokrenovatie & Demowoning 2 2/26/2016

Nadere informatie

Emissie-inventaris broeikasgassen 2012 stadsontwikkeling EMA

Emissie-inventaris broeikasgassen 2012 stadsontwikkeling EMA Emissie-inventaris broeikasgassen 2012 EMA Principes Antwerpen ondertekende het Europese Burgemeestersconvenant. Meer dan 5.000 lokale en regionale overheden hebben ondertekend en engageren zich om op

Nadere informatie

Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Wuustwezel

Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Wuustwezel Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Wuustwezel Maart 2015 INHOUD A. INLEIDING... 4 1 Achtergrond... 4 2 Ambitie en visie van de gemeente... 5 3 Opbouw en uitvoering plan... 6 B. SITUATIE EN UITDAGINGEN...

Nadere informatie

GEEL Energie-en klimaatactieplan Kempen2020

GEEL Energie-en klimaatactieplan Kempen2020 I Lijst met afkortingen 1 Achtergrond GEEL Energie-en klimaatactieplan Kempen2020 I Lijst met afkortingen 1 Achtergrond 1 Inleiding...35 2 Actuele toestand...35 3 Doelstelling...35 4 Indicatoren...35 5

Nadere informatie

DO-tank Duurzaam Bouwen DO-tank Duurzame Energie. Gezamenlijke startbijeenkomst 19 mei

DO-tank Duurzaam Bouwen DO-tank Duurzame Energie. Gezamenlijke startbijeenkomst 19 mei DO-tank Duurzaam Bouwen DO-tank Duurzame Energie Gezamenlijke startbijeenkomst 19 mei Agenda Welkom en kennismaking Toelichting TACO2-studie (Luc Driesen) Strategie en aanpak uitvoering TACO2 (Luc Driesen)

Nadere informatie

Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Niel

Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Niel Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Niel INHOUD A. INLEIDING... 3 1 Achtergrond... 3 2 Ambitie en visie van de gemeente... 4 3 Opbouw en uitvoering plan... 5 B. SITUATIE EN UITDAGINGEN... 7 1. Situatie

Nadere informatie

Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Hove

Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Hove Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Hove maart 2015 INHOUD A. INLEIDING... 3 1 Achtergrond... 3 2 Ambitie en visie van de gemeente... 4 3 Opbouw en uitvoering plan... 4 B. SITUATIE EN UITDAGINGEN...

Nadere informatie

Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Kalmthout

Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Kalmthout Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Kalmthout Januari 2016 INHOUD A. INLEIDING... 3 1 Achtergrond... 3 2 Ambitie en visie van de gemeente... 4 3 Opbouw en uitvoering plan... 5 B. SITUATIE EN UITDAGINGEN...

Nadere informatie

Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Essen

Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Essen ONTWERP Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Essen Mei 2016 INHOUD A. INLEIDING... 4 1 Achtergrond... 4 2 Ambitie en visie van de gemeente... 6 3 Opbouw en uitvoering plan... 6 B. SITUATIE EN UITDAGINGEN...

Nadere informatie

Discussienota Tertiaire Sector. BAU+ studie: Energie- en broeikasgasscenario s voor het Vlaamse gewest verkenning beleidsscenario s tot 2030

Discussienota Tertiaire Sector. BAU+ studie: Energie- en broeikasgasscenario s voor het Vlaamse gewest verkenning beleidsscenario s tot 2030 Discussienota Tertiaire Sector BAU+ studie: Energie- en broeikasgasscenario s voor het Vlaamse gewest verkenning beleidsscenario s tot 2030 Katleen Briffaerts 1 Inhoud Inleiding Aannames Beleidsdoelstellingen

Nadere informatie

Naar meer dakisolatie voor sociale huurwoningen

Naar meer dakisolatie voor sociale huurwoningen Naar meer dakisolatie voor sociale huurwoningen Energie voor iedereen! met steun van de Koning Boudewijnstichting Inhoud Samenwerkingsverband Dakisolatie waarom? Probleemstelling Project Troeven, uitdagingen

Nadere informatie

Stedelijk energie- en klimaatactieplan Mortsel

Stedelijk energie- en klimaatactieplan Mortsel Stedelijk energie- en klimaatactieplan Mortsel Mei 2015 INHOUD A. INLEIDING... 3 1 Achtergrond... 3 2 Ambitie en visie van de gemeente... 4 3 Opbouw en uitvoering plan... 4 B. SITUATIE EN UITDAGINGEN...

Nadere informatie

Actieplan verkeersveiligheid Ledegem

Actieplan verkeersveiligheid Ledegem Actieplan verkeersveiligheid Ledegem Er moet de nadruk worden gelegd op het creëren en behouden van een veiligheidscultuur in de gemeente Ledegem. De grootste vraag waarop het actieplan verkeersveiligheid

Nadere informatie

Ontwerp. Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Schilde

Ontwerp. Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Schilde Ontwerp Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Schilde April 2016 INHOUD A. INLEIDING... 3 1 Achtergrond... 3 2 Ambitie en visie van de gemeente... 4 3 Opbouw en uitvoering plan... 5 B. SITUATIE EN

Nadere informatie

Dirk Vanhoudt. Onderzoeker. VITO (Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek)

Dirk Vanhoudt. Onderzoeker. VITO (Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek) Dirk Vanhoudt Onderzoeker VITO (Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek) De rol van groene warmtenetten in de renovatie van woningen Inhoudstafel 1. De Vlaamse huizenmarkt 2. De energieprestatieregelgeving

Nadere informatie

Antwerpen, Duurzame stad voor iedereen. Focus energie en milieu

Antwerpen, Duurzame stad voor iedereen. Focus energie en milieu Antwerpen, Duurzame stad voor iedereen Focus energie en milieu Forum 19 juni 2012 1.Beleidsnota: wat is de ambitie? 2.Projecten: wat doen we al? 1. Beleidsnota: Wat is de ambitie? Waarom wil Antwerpen

Nadere informatie

Klimaatactieplan Kortenaken Samen voor minder CO2

Klimaatactieplan Kortenaken Samen voor minder CO2 Klimaatactieplan Kortenaken 2015-2020 Samen voor minder CO2 1 Colofon Samenstelling: Gemeentebestuur Kortenaken Milieudienst Erwin Thomas In uitvoering van het 'Sustainable Energie Action Plan' in kader

Nadere informatie

SAMENVATTING. Percentage tov totale uitstoot. Doelstelling CO2-reductie. Huidige uitstoot. Energie 21.815,19. Huishoudens 27.176,67. Tertiair 3.

SAMENVATTING. Percentage tov totale uitstoot. Doelstelling CO2-reductie. Huidige uitstoot. Energie 21.815,19. Huishoudens 27.176,67. Tertiair 3. SAMENVATTING Doelstelling CO2-reductie Energie 21.815,19 Huishoudens 27.176,67 Tertiair 3.276,40 Industrie & landbouw 7.231,41 Mobiliteit 19.912,72 Eigen diensten 1.115,70 Natuur 800,00 Totaal 81.328,08

Nadere informatie

WELKOM. Jozef Dauwe, gedeputeerde Provincie Oost-Vlaanderen

WELKOM. Jozef Dauwe, gedeputeerde Provincie Oost-Vlaanderen WELKOM Jozef Dauwe, gedeputeerde Provincie Oost-Vlaanderen PROJECT KLIMAATGEZOND ZUID-OOST-VLAANDEREN Ilse Claes Projectcoördinator ONDERTEKENING BURGEMEESTERSCONVENANT 27 januari 2017 3 PARTNERS & 13

Nadere informatie

Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Rumst

Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Rumst Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Rumst INHOUD A. INLEIDING... 4 1 Achtergrond... 4 2 Ambitie en visie van de gemeente... 5 3 Opbouw en uitvoering plan... 5 B. SITUATIE EN UITDAGINGEN... 9 1. Situatie

Nadere informatie

Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Zwijndrecht

Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Zwijndrecht Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Zwijndrecht September 2015 INHOUD A. INLEIDING... 4 1 Achtergrond... 4 2 Ambitie en visie van de gemeente... 6 3 Opbouw en uitvoering plan... 6 B. SITUATIE EN

Nadere informatie

Tankslag: gezamenlijke sanering stookolietanks. Hoogstraten, 28 november 2018

Tankslag: gezamenlijke sanering stookolietanks. Hoogstraten, 28 november 2018 Tankslag: gezamenlijke sanering stookolietanks Hoogstraten, 28 november 2018 Kempen2020 Streekproject waarin alle 29 gemeenten zich engageren om 20% CO 2 te besparen op hun grondgebied tegen 2020 www.kempen2020.be

Nadere informatie

Klimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen

Klimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen Klimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen Fons Claessen sr.adviseur klimaat, energie & duurzaamheid Gemeente Nijmegen Waarom moeten we iets doen?? 1: Klimaatverandering 2: Energie en grondstoffen 3.

Nadere informatie

Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Edegem

Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Edegem Gemeentelijk energie- en klimaatactieplan Edegem Juli 2015 INHOUD A. INLEIDING... 3 1 Achtergrond... 3 2 Ambitie en visie van de gemeente... 4 3 Opbouw en uitvoering plan... 4 B. SITUATIE EN UITDAGINGEN...

Nadere informatie

Dynamische Energie Atlas Limburg (DEA)

Dynamische Energie Atlas Limburg (DEA) Dynamische Energie Atlas Limburg (DEA) 1 Waarom een EnergieAtlas Limburg?» Hoe ontwikkelingen rond HE ruimtelijk beoordelen, ordenen, afstemmen, faciliteren, optimaliseren? => Dynamische Energie Atlas

Nadere informatie

Het Mobiliteitsplan Vlaanderen De strategische doelstelling verkeersveiligheid. A. Carpentier, M. Govaerts & G. Wets

Het Mobiliteitsplan Vlaanderen De strategische doelstelling verkeersveiligheid. A. Carpentier, M. Govaerts & G. Wets Het Mobiliteitsplan Vlaanderen De strategische doelstelling verkeersveiligheid A. Carpentier, M. Govaerts & G. Wets Inhoud Achtergrond Strategische doelstelling verkeersveiligheid Operationele doelstellingen

Nadere informatie