Stichting de Uitvinders

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Stichting de Uitvinders"

Transcriptie

1 Stichting de Uitvinders Technische bedrijven en scholen in Europa hebben problemen om goed opgeleide studenten en personeel te werven. Stichting De Uitvinders laat kinderen hun eigen affiniteit voor techniek ontdekken zodat ze op latere leeftijd wellicht voor een technische opleiding kiezen. Het unieke aan het concept van de Uitvinders is dat de kinderen op een hele avontuurlijke wijze geconfronteerd worden met technische uitdagingen. De uitdagingen worden binnen de belevingswereld van kinderen gepresenteerd middels een verhaal. Het verhaal komt tot leven omdat kinderen, studenten en bedrijven technische oplossingen bedenken die een rol krijgen in het avontuur. Uiteindelijk worden de avonturen verfilmd en worden alle resultaten gepresenteerd tijdens een groot evenement. Het laatste evenement van de Uitvinders trok ruim 5000 bezoekers in twee weken. Op dit moment werkt Stichting de Uitvinders aan de voorbereidingen voor twee nieuwe avonturen. Deze avonturen vinden plaats van januari 2009 tot en met mei Er zijn twee nieuwe verhalen geschreven die worden verfilmd.

2

3 De Uitvinders en het Zonnewiel Een jonge uitvinder gaat op zoek naar de ultieme bron van energie. Op zijn reis ontmoet hij een charmante acrobate. Zij wil het circus, dat in verval is geraakt, laten herleven. Samen ontdekken ze een netwerk van energiebronnen. In een mechanische circusact waar mens en machine samen spelen presenteren ze de kracht van dit netwerk aan de buitenwereld.

4 De ontdekkingstocht De jonge held Hero gaat op zoek naar de ultieme bron van energie voor zijn elektrische auto. Hij doorkruist Europa, bezoekt wetenschappers, uitvinders en bestudeert bestaande energiebronnen. Maar aan alle uitvindingen zitten nadelen en de ultieme bron lijkt onvindbaar. Wat Hero niet weet is dat hij wordt achtervolgd door een duister heerschap op een zijspan. Deze gangster moet voorkomen dat Hero s de ultieme bron van energie vindt. Blijkbaar is er iemand die niet wil dat Hero s missie slaagt.

5 Op zoek naar de ultieme bron van energie voor de elektrische auto.

6 Een ontdekkingstocht door Europa...

7 Hero bezoekt wetenschappers, uitvinders...

8 en bestudeert bestaande energiebronnen.

9 Hero wordt achtervolgd door een duister heerschap op een motor.

10 Het vervallen circus Hero gaat op zoek naar een leeuwentemmer die, ingefluisterd door de waarzegster van het circus, naar de kust is gegaan om zich te storten op windenergie. De tocht brengt Hero bij een oud en vervallen circus. Daar ontmoet hij Aisha de dochter van de circusdirecteur. Het circus is in verval sinds Aisha s oom Sjors,de leeuwentemmer, naar de kust trok. Het circus kent bovendien veel tegenslagen. Het blijkt dat haar andere oom, de messenwerper, het circus saboteert. Hij wil het verkopen omdat hij is getrouwd met de dochter van de slager die niet van reizen houdt en liever de hele dag vette worst eet. De zoon van de messenwerper is verliefd op Aisha. Deze wordt woedend als hij ziet dat Aisha valt voor de jonge held. Aisha en Hero gaan samen op zoek naar oom Sjors. Aisha wil haar oom vragen het circus van de ondergang te redden. Hero hoopt dat de oude leeuwentemmer de ultieme bron van energie heeft.

11 Hero op zoek naar de leeuwentemmer

12 De tocht brengt Hero bij een oud en vervallen circus.

13 De geschiedenis van het circus

14 De zoon van de messenwerper wordt woedend als hij ontdekt dat Aisha valt voor de jonge held.

15 Aisha en Hero gaan op zoek naar oom Sjors

16 Als de gangster met zijn zijspan bij het circus arriveert zijn onze jonge helden al vertrokken. Maar de jaloerse zoon van de messenwerper verraadt Aisha en vertelt dat het tweetal op weg is naar de kust. Aisha en Hero reizen over de wegen als plotseling een man op een zijspan probeert hen van de weg te rijden. Hero ontdekt dat zijn remmen kapot zijn (de elektrische auto is gesaboteerd door de messenwerper) en kan maar net een fataal ongeluk voorkomen.

17 Plotseling probeert de zijspan hen van de weg te rijden.

18 Hero kan maar net een fataal ongeluk voorkomen.

19 We zien oom Sjors in zijn werkplaats bij de kust waar hij werkt aan zijn zoveelste ontwerp van de windmolen. Niet zonder succes want de kust is bezaaid met windmolens. Maar nog steeds is oom Sjors niet tevreden. Is windenergie de ultieme bron van energie? Wat als je nu op een plaats leeft waar het nooit waait? Daarom werkt oom Sjors op dit moment aan een windmolen die heel hoog in de lucht, waar het altijd waait, op zoek gaat naar windenergie.

20 De werkplaats van oom Sjors...

21 Het zonnewiel Hero vertelt oom Sjors over zijn reis. Hij duidt de plaatsen op de kaart waar hij is geweest. Het zonlicht valt op een bijzondere manier op de kaart en Aisha merkt op dat Hero s reis een grote cirkel beschrijft. Ineens ziet oom Sjors het licht; er bestaat geen ultieme bron van energie maar wel een netwerk van groene stroom waar de elektrische auto kan worden opgeladen!

22 De ultieme bron van energie is een netwerk van groene stroom waar de elektrische auto kan worden opgeladen!

23 De val Hero en Alisha zien in de verte de man met de zijspan rijden. Ze komen tot de conclusie dat hun bijna ongeluk geen ongeluk was en dat ze worden achtervolgd. Samen met oom Sjors bedenken ze een slim plan om de achtervolger in de val te lokken. Ze leiden de gangster met zijn zijspan naar de wadden. De gangster gaat onwetend het wad op. Als het water weer stijgt kan de gangster geen kant op. Hij smeekt Aisha en Hero om genade en belooft zijn opdrachtgever te ontmaskeren.

24 De auto van de jonge helden kan drijven!

25 De motor van de gangster loopt vast als het water stijgt

26

27 De helden redden de gangster die de identiteit van zijn opdrachtgever prijs geeft

28

29

30

31 De presentatie van het zonnewiel Om iedereen te overtuigen van de kracht van het Zonnewiel bedenken Aisha, oom Sjors en Hero een mechanische circusact waar acrobaten samen met machines spelen met water, wind en zon. Oom Sjors vertoont zijn dappere kunsten op een paar mechanische leeuwen. Dankzij de terugkomst van oom Sjors en Aisha leeft het circus weer helemaal op. Hero s elektrische auto wordt een groot succes dankzij Het Zonnewiel. We zien de krantenkoppen die de jonge held en zijn vondst beschrijven. En de verrader die de spion de opdracht gaf om Hero te saboteren? Deze wordt ontmaskerd door de spion. De verrader blijkt de fabrikant van uitlaten te zijn. Die zag zijn bedrijf ten onder gaan als de elektrische auto een succes zou worden. Nu zit hij in de gevangenis waar hij tot zijn grote ergernis papieren windmolentjes moet vouwen.

32 Hero en oom Sjors bouwen een mechanische leeuw...

33

34 Voor een mechanische circusact

35 En de kinderen helpen mee...

36 Want ook een klein circus kan spectaculair zijn!

37 Eind goed al goed

38 Het circus leeft weer op...

39 Een bijzonder circus

40 Met een elektrische auto

41 En het Zonnewiel

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52

53

54

55

56

57

een uitvinding voor het circus

een uitvinding voor het circus lesbrieven leerlingenbestand Lesbrief 4: een uitvinding voor het circus Verhaal deel 1: Wat al gebeurd is Verhaal deel 2: Een uitvinding voor het circus Opdrachtomschrijving: Bedenk een uitvinding voor

Nadere informatie

een uitvinding voor het circus

een uitvinding voor het circus lesbrieven leerkrachtenbestand Lesbrief 4: een uitvinding voor het circus Print het leerlingenbestand Verhaal deel 1: Wat al gebeurd is Verhaal deel 2: Een uitvinding voor het circus Opdrachtomschrijving:

Nadere informatie

LESMODULE OVER WINDENERGIE

LESMODULE OVER WINDENERGIE YOUNG ENERGY PROJECT - STUDENTEN LESMODULE OVER WINDENERGIE Inhoudsopgave Instructiebladen Les 1 Module windenergie, Instructieblad 1.1 4 Les 1 Ontdek, Instructieblad 1.2 5 Les 2 Onderzoek, Instructieblad

Nadere informatie

Een goede vangst! Opdracht van Domein en Knaapen Groep: een goede vangst - http://domein.braintrigger.nl

Een goede vangst! Opdracht van Domein en Knaapen Groep: een goede vangst - http://domein.braintrigger.nl Een goede vangst! Om fijn te leven maak je veel gebruik van energie. Bijvoorbeeld om eten te koken, of om te spelen met een spelcomputer. Maar ook om het huis te verwarmen of jezelf te vervoeren. Voor

Nadere informatie

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS EN HET ZONNEWIEL

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS EN HET ZONNEWIEL LESBRIEVEN LEERLINGENBESTAND LESBRIEF 1: SUNNY Opdracht 1: Maak een energieweb Opdracht 2: Teken Sunny de elektrische auto Opdracht 3: De zonnetoren AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS EN HET ZONNEWIEL Copyright

Nadere informatie

lesbrieven avonturenpakket de uitvinders en het zonnewiel leerlingenbestand Lesbrief 1: Opdracht 1: Maak een energieweb

lesbrieven avonturenpakket de uitvinders en het zonnewiel leerlingenbestand Lesbrief 1: Opdracht 1: Maak een energieweb lesbrieven leerlingenbestand Lesbrief 1: Sunny Opdracht 1: Maak een energieweb Opdracht 2: Teken Sunny de elektrische auto Opdracht 3: De zonnetoren avonturenpakket de uitvinders en het zonnewiel Opdracht

Nadere informatie

lesbrieven De ontdekking avonturenpakket de uitvinders en het zonnewiel leerlingenbestand Lesbrief 3: Verhaal deel 1: De laatste ansichtkaart

lesbrieven De ontdekking avonturenpakket de uitvinders en het zonnewiel leerlingenbestand Lesbrief 3: Verhaal deel 1: De laatste ansichtkaart lesbrieven leerlingenbestand Lesbrief 3: De ontdekking Verhaal deel 1: De laatste ansichtkaart Opdracht 1: Horizonverfraaiing Verhaal deel 2: De ontdekking Opdracht 2: Laat maar draaien Opdracht 3: Steentjes

Nadere informatie

Een goede vangst! Een goede vangst 2014 - http://omwb.braintrigger.nl

Een goede vangst! Een goede vangst 2014 - http://omwb.braintrigger.nl Een goede vangst! Om fijn te leven maak je veel gebruik van energie. Bijvoorbeeld om eten te koken, of om te spelen met een spelcomputer. Maar ook om het huis te verwarmen of jezelf te vervoeren. Voor

Nadere informatie

Pimp een Windmolen! Droommachine http://droommachine.braintrigger.nl

Pimp een Windmolen! Droommachine http://droommachine.braintrigger.nl Pimp een Windmolen! Windmolens wekken schone energie op. Maar sommige mensen zijn tegen windmolens. Ze vinden dat ze niet goed in de omgeving passen, dat ze het landschap verontreinigen. En ze zijn bang

Nadere informatie

(uitgaande van een groep met 30 leerlingen) Print het leerlingenbestand. Verhaal deel 1: De laatste ansichtkaart

(uitgaande van een groep met 30 leerlingen) Print het leerlingenbestand. Verhaal deel 1: De laatste ansichtkaart lesbrieven leerkrachtenbestand Lesbrief 3: DE ontdekking (uitgaande van een groep met 30 leerlingen) Print het leerlingenbestand Verhaal deel 1: De laatste ansichtkaart Opdracht 1: Horizonverfraaiing Verhaal

Nadere informatie

Testen en metingen op windenergie.

Testen en metingen op windenergie. Testen en metingen op windenergie. Inleiding Als we rond groene energie begonnen te denken, dan kwam windenergie als een van de meest vanzelfsprekende vormen van groene energie naar boven. De wind heeft

Nadere informatie

Gert van der Heiden Maria het Lam Anna Sterrenburg Wytske Benschop

Gert van der Heiden Maria het Lam Anna Sterrenburg Wytske Benschop Gert van der Heiden Maria het Lam Anna Sterrenburg Wytske Benschop Inhoudsopgave: Zo gaat het eruit zien! Wat zijn de mogelijkheden? Waarom hoef je geen pak aan? Een nieuwe uitvinding! Een bewoonster

Nadere informatie

de kinderen hier om elkaar te gebruiken als de massa mensen, ze kunnen door elkaar heen lopen en elkaar begroeten etc.).

de kinderen hier om elkaar te gebruiken als de massa mensen, ze kunnen door elkaar heen lopen en elkaar begroeten etc.). Als je boven de stad vliegt, land je midden op een plein. Het plein is vol met mensen, je steekt het plein over en loopt dwars door de mensen heen, af en toe begroet je iemand. (help de kinderen hier om

Nadere informatie

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS LESBRIEVEN LEERLINGENBESTAND LESBRIEF 4: DE WOESTIJN Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier (deel 4) De Woestijn Opdrachten: Opdracht 1: Opdracht 2: Water in de woestijn Maak een water-bespaar

Nadere informatie

Klee. en Cobra. Opnieuw beginnen

Klee. en Cobra. Opnieuw beginnen Klee Lesmateriaal groep 5 en 6 deel 1: klassikale les op school bij de tentoonstelling Klee en Cobra Het begint als kind 28.01-22.04 2012 en Cobra Opnieuw beginnen Dit is Paul Klee En dit ook. En dit is

Nadere informatie

ENECO WINDLAB 'BELEEF DE WIND MET JE KLAS'

ENECO WINDLAB 'BELEEF DE WIND MET JE KLAS' ENECO WINDLAB 'BELEEF DE WIND MET JE KLAS' Eneco opende in 2013 in de gemeente Etten-Leur het eerste Windlab van Nederland. Leerlingen van de basisschool (groep 7 en 8) en brugklassers kunnen daar op een

Nadere informatie

ACTIVITEIT 1 : Verhaaltje «Joris en de Ikkietikkietijd»

ACTIVITEIT 1 : Verhaaltje «Joris en de Ikkietikkietijd» INTRODUCTIE Waarom minder energie verbruiken? We hebben elke dag energie nodig om van alles en nog wat te kunnen doen; koken, onszelf warm houden, machines laten werken Die energie maken kan op heel veel

Nadere informatie

Welke opdracht gaf Jakob aan zijn zonen vanwege de hongersnood?

Welke opdracht gaf Jakob aan zijn zonen vanwege de hongersnood? Jozefs broers bij de onderkoning. Welke opdracht gaf Jakob aan zijn zonen vanwege de hongersnood? Genesis 42:1-2 1 Toen Jakob zag dat er koren in Egypte was, zei Jakob tegen zijn zonen: Waarom kijken jullie

Nadere informatie

Energie, de nieuwe dromen...

Energie, de nieuwe dromen... Energie, de nieuwe dromen... De avonturiers Opdrachtenboekje Uitgaven van het Pass Pagina 02 I Energie, de nieuwe dromen Dit opdrachtenboekje behoort tot Voornaam Voornaam Voornaam Voornaam Voornaam Voornaam

Nadere informatie

Echte helden. Alice Pantermüller Christiane Hansen GEGEVENS BOEK: KORTE INHOUD: ISBN 978 90 5924 106 0 13,99. Uitgeverij Bakermat

Echte helden. Alice Pantermüller Christiane Hansen GEGEVENS BOEK: KORTE INHOUD: ISBN 978 90 5924 106 0 13,99. Uitgeverij Bakermat Echte helden Alice Pantermüller Christiane Hansen GEGEVENS BOEK: ISBN 978 90 5924 106 0 13,99 Uitgeverij Bakermat Suggesties: Emy Geyskens Vanaf 3 jaar Thema s: moed, lente, vijver, talenten, liefde KORTE

Nadere informatie

Adverteren op one2xs

Adverteren op one2xs Adverteren op one2xs GPT advertenties die wél rendabel zijn. Laat u overtuigen door de vele mogelijkheden die one2xs u biedt. www.one2xs.com 28-11-2008 Adverteren op one2xs. Waarom? Enorm brede doelgroep

Nadere informatie

Hallo wereld! Schrijf een reisverhaal

Hallo wereld! Schrijf een reisverhaal Doel: Deze les is een oefening in creatief schrijven. De kinderen schrijven een reisverhaal. Doelgroep: Basisonderwijs groep 4 en hoger. Als voorbereiding op deze les kunt u het digitale boek Mus op het

Nadere informatie

SOCIAL RESPONSIBILITY

SOCIAL RESPONSIBILITY SOCIAL RESPONSIBILITY LID WORDEN SAMEN JE EIGEN WINDMOLEN Tegenwoordig draait alles om duurzaamheid en groen. Een goede tijd voor de Windcentrale. We weten allemaal dat er ergens stroom en energie vandaan

Nadere informatie

Arie Aardvarken. Lesbrief

Arie Aardvarken. Lesbrief Arie Aardvarken Lesbrief Arie Aardvarken Lesbrief In Naturalis ontmoet u met uw groep Arie Aardvarken. Hij laat uw leerlingen ontdekken dat dieren heel handig in elkaar zitten. Het museumbezoek bestaat

Nadere informatie

Zomervakantie week 1 - BSO De Rietpluim

Zomervakantie week 1 - BSO De Rietpluim Zomervakantie week 1 - BSO De Rietpluim Vakantie Activiteiten Datum van 6 t/m 10 juli 2015 Thema: Natuur- Natuur en Techniek 6 juli 7 juli 8 juli 9 juli 10 juli Vandaag gaan we windmolentjes maken! Zullen

Nadere informatie

Hoi! Leuk dat je toela/ng komt doen op Het Lyceum Ro7erdam bij de rich/ng Da Vinci. In deze toela/ng vertelt Leonardo da Vinci je een verhaal.

Hoi! Leuk dat je toela/ng komt doen op Het Lyceum Ro7erdam bij de rich/ng Da Vinci. In deze toela/ng vertelt Leonardo da Vinci je een verhaal. Hoi! Leuk dat je toela/ng komt doen op Het Lyceum Ro7erdam bij de rich/ng Da Vinci. In deze toela/ng vertelt Leonardo da Vinci je een verhaal. In het verhaal staan twee opdrachten. Gebruik al je fantasie

Nadere informatie

Arie Aardvarken. Lesbrief. Tips

Arie Aardvarken. Lesbrief. Tips Lesbrief Arie Aardvarken In Naturalis ontmoet u met uw groep Arie Aardvarken. Hij laat uw leerlingen ontdekken dat dieren heel handig in elkaar zitten. Het museumbezoek bestaat uit een interactieve rondleiding

Nadere informatie

Team 5: Natuur. Onderzoek naar de natuurlijke zonnecel

Team 5: Natuur. Onderzoek naar de natuurlijke zonnecel Zonnepanelen op school Team 5: Natuur Onderzoek naar de natuurlijke zonnecel Jullie gaan onderzoeken of de plant een zonnecel is en wie daar gebruik van maken 1. SAMENWERKEN IN EEN TEAM Jullie gaan samenwerken

Nadere informatie

De klassieke tijdlijn

De klassieke tijdlijn De klassieke tijdlijn In de lessen geschiedenis heb je waarschijnlijk al gehoord over de tijdlijnen, of de historische periodes en waarschijnlijk ook over exacte datums zoals 476. In dit documentje kom

Nadere informatie

Lesbrief bij Romeo is op Julia en Layla op Majnun

Lesbrief bij Romeo is op Julia en Layla op Majnun Lesbrief bij Romeo is op Julia en Layla op Majnun Inleiding: U gaat binnenkort naar Romeo is op Julia en Layla op Majnun met uw klas. Voordat u deze theatervoorstelling bezoekt, kunt u al het een en ander

Nadere informatie

De Evolutietheorie. Gemaakt door : Thomas Pereira Datum : 26-3-2010 School : Het Baken Klas : 7a

De Evolutietheorie. Gemaakt door : Thomas Pereira Datum : 26-3-2010 School : Het Baken Klas : 7a De Evolutietheorie Gemaakt door : Thomas Pereira Datum : 26-3-2010 School : Het Baken Klas : 7a 1 Inhoudsopgave 2. Inleiding... 3 3. Wat is Evolutie en wie is Darwin?... 4 3.1 Wat is Evolutie?... 4 3.2

Nadere informatie

Lestip 'Het geheim van Rosie en Moussa'

Lestip 'Het geheim van Rosie en Moussa' Lestip 'Het geheim van Rosie en Moussa' Over het boek Rosie en Moussa moeten oefenen voor het klastoneel. Rosies papa komt helpen om de decors te maken. Rosie hoopt dat haar mama daardoor toch weer met

Nadere informatie

Schrijver Trent Stewart

Schrijver Trent Stewart Schrijver Trent Stewart Door : Thomas Pereira School : het Baken Klas : 7A Datum : 2010-02-15 Pagina: 1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 1. Inleiding... 3 2. Biografie... 4 3. Boeken die geschreven staan....

Nadere informatie

Latijn: iets voor jou?

Latijn: iets voor jou? : n j i t a L r o o v s iet jou? De Romeinen en wij Waar komen onze letters vandaan? Hoe komen we aan de namen van de maanden? De antwoorden op vele van deze vragen vind je vaak in het verleden bij de

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Inleiding Kenmerken doelgroep Needs & Wants Omvang van de doelgroep Persona

Inhoudsopgave. Inleiding Kenmerken doelgroep Needs & Wants Omvang van de doelgroep Persona Doelgroep Onderzoek Inhoudsopgave Inleiding Kenmerken doelgroep Needs & Wants Omvang van de doelgroep Persona Inleiding De doelgroep van InterRail is behoorlijk uiteenlopend. Maar toch zijn ze op te delen

Nadere informatie

Stel: je wordt op een ochtend wakker en je merkt dat je onzichtbaar bent geworden. Wat ga je doen? Hoe voel je je? Schrijf er een verhaaltje over.

Stel: je wordt op een ochtend wakker en je merkt dat je onzichtbaar bent geworden. Wat ga je doen? Hoe voel je je? Schrijf er een verhaaltje over. Stel: je komt een fee tegen en je mag één wens doen. Wat zou je wensen? Wat zou er daarna gebeuren? Hoe zou je je voelen? Schrijf hier een kort verhaaltje over. Stel: je wordt op een ochtend wakker en

Nadere informatie

Leergebied: Noord. Energie. Geschiedenis Nederland. omzetting

Leergebied: Noord. Energie. Geschiedenis Nederland. omzetting Techniekkit: Domein: Competentie: Leergebied: Noord Energie Ontwerpen Geschiedenis Nederland omzetting Toepassen Reflectie Nederland is een molenland. Toch hebben we in Nederland niet de meeste molens

Nadere informatie

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS LESBRIEVEN LEERLINGENBESTAND LESBRIEF 4: DE WOESTIJN Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier (deel 4) De Woestijn Opdrachten: Opdracht 1: Opdracht 2: Water in de woestijn Maak een water-woestijn

Nadere informatie

Auditieve oefeningen bij het thema de uitvinder

Auditieve oefeningen bij het thema de uitvinder Auditieve oefeningen bij het thema de uitvinder Boek van de week: 1; Grote uitvindingen 2; Moffel en Piertje en het grote taalavontuur 3; Kasper en Flip in de werkplaats 4; Keepvogel en de uitvinding Verhaalbegrip:

Nadere informatie

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS LESBRIEVEN LEERLINGENBESTAND LESBRIEF 2: RAVIJN OVERSTEKEN Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier (deel 2) Het ravijn Opdracht 1: Opdracht 2: Opdracht 3: Brainstorm ravijn oversteken Bruggen bouwen

Nadere informatie

taalkaart 1 Ik ga op reis en Ik ga op reis en Wat ga je doen? Je leert wat een reisverhaal is. Je schrijft er zelf een.

taalkaart 1 Ik ga op reis en Ik ga op reis en Wat ga je doen? Je leert wat een reisverhaal is. Je schrijft er zelf een. Ik ga op reis en Wat ga je doen? Je leert wat een reisverhaal is. Je schrijft er zelf een. Op verkenning tk taalkaart Ik ga op reis en Lees het verhaal van Aymen. 8 augustus 007 - In het vliegtuig Wat

Nadere informatie

www.menscience.com/.../men%27s%20fitness.html

www.menscience.com/.../men%27s%20fitness.html www.menscience.com/.../men%27s%20fitness.html De huidige economische situatie zorgt voor meer en meer werklozen. Deze werklozen willen natuurlijk zo snel mogelijk weer aan het werk. Dit concept richt zich

Nadere informatie

2001/2002 SPREKEN. Voorbeeldexamen Tijdsduur ± 30 minuten. Opgavenboekje. Examennummer kandidaat: Aanwijzingen. Staatsexamen Nederlands

2001/2002 SPREKEN. Voorbeeldexamen Tijdsduur ± 30 minuten. Opgavenboekje. Examennummer kandidaat: Aanwijzingen. Staatsexamen Nederlands SPREKEN EXAMEN II 2001/2002 Voorbeeldexamen Tijdsduur ± 30 minuten Opgavenboekje Examennummer kandidaat: Aanwijzingen Staatsexamen Nederlands NT als tweede taal 2 U gaat een spreektoets maken. De toets

Nadere informatie

Hallo wereld! Schrijf een reisverhaal

Hallo wereld! Schrijf een reisverhaal Deze les sluit aan bij het kinderboekenweekthema 2012: Hallo wereld. Doel: Deze les is een oefening in creatief schrijven. De kinderen schrijven een reisverhaal. Doelgroep: Basisonderwijs groep 4 en hoger.

Nadere informatie

Inleiding Begrijpend lezen Spelling Woordenschat Grammatica

Inleiding Begrijpend lezen Spelling Woordenschat Grammatica Taal Groep 7/8 Inleiding Begrijpend lezen Spelling Woordenschat Grammatica Begrijpend lezen Slim als een kraai Opgave 1 1. Jij hebt vast weleens een paar kraaien gezien. Wat wil de schrijver met deze tekst?

Nadere informatie

www.praktischtechniek.nl

www.praktischtechniek.nl D. Bekijk nu de andere zaklampen. Vul de tabel in. Werken alle zaklampen? Ja / nee Omdat: Welke zaklamp schijnt het langst? Techniekkit: Noord Nederland Domein: Energie omzetting Competentie: Ontwerpen

Nadere informatie

Hanneke van Herk. 1. Beschrijvingsopdracht: Uitgewerkt persoonlijke reactie:

Hanneke van Herk. 1. Beschrijvingsopdracht: Uitgewerkt persoonlijke reactie: 1. Beschrijvingsopdracht: Motivatie: Ik heb dit boek gelezen, omdat ik een deel van de film had gezien en nieuwsgierig was naar de rest van het verhaal. Ik was eerst begonnen aan het boek Karakter van

Nadere informatie

WWW.HOPE-XXL.COM. Mede mogelijk gemaakt door de Iona Stichting en Vos/Abb

WWW.HOPE-XXL.COM. Mede mogelijk gemaakt door de Iona Stichting en Vos/Abb De meeste mensen in Nederland hebben het goed voor elkaar. We hebben genoeg eten, we hoeven niet bang te zijn voor oorlog en we zijn dan ook tevreden met ons leven. Maar dat is niet overal op de wereld

Nadere informatie

Uitvinders Ontdekkers en hervormers Groep 8 Handleiding voor de leerkracht Informatie voor de geschiedenislessen Hoofdopdrachten

Uitvinders Ontdekkers en hervormers Groep 8 Handleiding voor de leerkracht Informatie voor de geschiedenislessen Hoofdopdrachten Uitvinders Ontdekkers en hervormers Groep 8 Handleiding voor de leerkracht Deze handleiding en de opdrachten zijn bedoeld als aanvulling op de geschiedenislessen over de ontdekkers en hervormers. De lesonderdelen

Nadere informatie

Hoofddoel Bewustwording: Leraren en leerlingen worden zich bewust van het energieverbruik op school.

Hoofddoel Bewustwording: Leraren en leerlingen worden zich bewust van het energieverbruik op school. Startactiviteit groep 1/2 Hoofddoel Bewustwording: Leraren en leerlingen worden zich bewust van het energieverbruik op school. Subdoelen 1. Leerlingen en leraren worden zich bewust van welke apparaten

Nadere informatie

De Energiemaatschappij

De Energiemaatschappij De Energiemaatschappij Energie. Geen mens kan zonder Energie geeft warmte, comfort, kracht om te groeien en te ontwikkelen. Nieuwe perspectieven te ontdekken, kansen te benutten. En dat is precies wat

Nadere informatie

LAAT DE WIND WAAIEN

LAAT DE WIND WAAIEN LAAT DE WIND WAAIEN 2019 zal worden herinnerd als het jaar waarin iets veranderde, toen kinderen staakten om volwassenen te vragen actie te ondernemen om klimaatverandering tegen te gaan. Geïnspireerd

Nadere informatie

Hoe maak je een werkstuk?

Hoe maak je een werkstuk? Hoe maak je een werkstuk? Je gaat een werkstuk maken. Maar hoe zit een werkstuk nou eigenlijk in elkaar? Hoe moet je beginnen? En hoe kies je nou een onderwerp? Op deze vragen en nog vele anderen krijg

Nadere informatie

Een beginners handleiding voor energie en vermogen

Een beginners handleiding voor energie en vermogen Een beginners handleiding voor energie en vermogen Waarom moet je leren over energie en vermogen. Het antwoord is omdat we allemaal energie verbruiken in ons dagelijks leven om te verwarmen, te koelen,

Nadere informatie

Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen?

Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen? Dagboek Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen? Dat het klimaat verandert is een feit. Je hoort het overal om je

Nadere informatie

Op reis door het rijk der Letteren en der Godgeleerdheid

Op reis door het rijk der Letteren en der Godgeleerdheid History Christiane Simone Stadie Op reis door het rijk der Letteren en der Godgeleerdheid Herinneringen van mijne academiereis in 1843 (Abraham Des Amorie van der Hoeven Jr.) Seminar paper Christiane

Nadere informatie

Introductie Ruimtemissie Rosetta

Introductie Ruimtemissie Rosetta Introductie Ruimtemissie Rosetta klas 1-2 Tien jaar kostte het ruimtesonde Rosetta om op de plaats van bestemming te komen: komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko: een reis van bijna 6,4 miljard kilometer. Rosetta

Nadere informatie

Dag 15 - natuurlijk speechen met mind mapping

Dag 15 - natuurlijk speechen met mind mapping Dag 15 - natuurlijk speechen met mind mapping Zodra je er op gaat letten zie je dat veel toespraken eigenlijk heel onnatuurlijk overkomen. De spreker staat kaarsrecht achter zijn spreekgestoelte. Hij duikt

Nadere informatie

Actie is -Reactie. Thema 6 Sport en Spel Hoofdstuk 1 Naam Klas. cijfer. Startdatum / lesnr

Actie is -Reactie. Thema 6 Sport en Spel Hoofdstuk 1 Naam Klas. cijfer. Startdatum / lesnr Actie is -Reactie Thema 6 Sport en Spel Hoofdstuk 1 Naam Klas Startdatum / lesnr cijfer Theorie H1 H1 Hout Snel, sneller snelst Leerdoelen Het gaat hier om... snelheid in de brede zin van het woord: snelheid

Nadere informatie

Voorbereidende les. Basisonderwijs. Educatieteam

Voorbereidende les. Basisonderwijs. Educatieteam Basisonderwijs Voorbereidende les (1) Introductie (2) Huiswerkopdracht (3) Bijlage 1 (4) Bijlage 2 Educatieteam Het educatie team bestaat uit jonge, gemotiveerde en bevlogen medewerkers die dichtbij de

Nadere informatie

Welkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen. Week 1: denken en doen als een ondernemer Les 3: omarmen

Welkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen. Week 1: denken en doen als een ondernemer Les 3: omarmen Welkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen Week 1: denken en doen als een ondernemer Les 3: omarmen Pen en papier? Omarmen Ondernemen is een groot avontuur Onderweg op je reis kom je van alles tegen, ook

Nadere informatie

Energie. Jouw werkbladen. In de klas. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Naam: Klas: Energie Onderbouw havo/vwo Leerlingen In de klas versie 04-2014 1

Energie. Jouw werkbladen. In de klas. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Naam: Klas: Energie Onderbouw havo/vwo Leerlingen In de klas versie 04-2014 1 Energie Jouw werkbladen In de klas Naam: Klas: Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Energie Onderbouw havo/vwo Leerlingen In de klas versie 04-2014 1 Energie op aarde Energie, fossiele brandstoffen, groene

Nadere informatie

Boekverslag Nederlands De moeder van David S.

Boekverslag Nederlands De moeder van David S. Boekverslag Nederlands De moeder van David S. door Yvonne Keuls Boekverslag door een scholier 2184 woorden 6 januari 2003 6 7 keer beoordeeld Auteur Genre Yvonne Keuls Psychologische roman, Eerste uitgave

Nadere informatie

Inez is in slaap gevallen en wordt wakker als Paul binnen komt. Ze wachten tot 4.00 uur. Uiteindelijk komt

Inez is in slaap gevallen en wordt wakker als Paul binnen komt. Ze wachten tot 4.00 uur. Uiteindelijk komt Samenvatting door een scholier 2076 woorden 9 juli 2003 3,9 18 keer beoordeeld Vak Nederlands Beschrijvingsopdracht Motivatie Voor dat ik dit boek ben gaan lezen heb ik eerst de samenvatting van dit boek

Nadere informatie

Zending wereldwijd. Najaarsactiviteiten GZB. Concerten Psalm Project. GZB-jongerenevent. Driebergen, september 2015

Zending wereldwijd. Najaarsactiviteiten GZB. Concerten Psalm Project. GZB-jongerenevent. Driebergen, september 2015 Najaarsactiviteiten GZB Concerten Psalm Project De GZB organiseert samen met The Psalm Project twee concerten: op 3 oktober in Nijkerk en 10 oktober in Waddinxveen. De avonden staan in het teken van het

Nadere informatie

3. Wat betekent dat voor de manier waarop lesgegeven zou moeten worden in de - voor jou - moeilijke vakken?

3. Wat betekent dat voor de manier waarop lesgegeven zou moeten worden in de - voor jou - moeilijke vakken? Werkblad: 1. Wat is je leerstijl? Om uit te vinden welke van de vier leerstijlen het meest lijkt op jouw leerstijl, kun je dit simpele testje doen. Stel je eens voor dat je zojuist een nieuwe apparaat

Nadere informatie

Project 6: InterRail Experience Jaar 2 Winter CMD2D

Project 6: InterRail Experience Jaar 2 Winter CMD2D Project 6: InterRail Experience Jaar 2 Winter CMD2D Dennis Odijk 0805428 Max Veeke 0813957 Niels van Steenbergen 0806502 Martine Redert 0804128 2 Inhoudsopgave Voorwoord In dit project gaan we aan de slag

Nadere informatie

Spaar energie! Wat is energie? Zelf aan de slag. Waarom energie besparen? Sommige centrales die elektriciteit. Stijn Dekelver

Spaar energie! Wat is energie? Zelf aan de slag. Waarom energie besparen? Sommige centrales die elektriciteit. Stijn Dekelver Stijn Dekelver De maand oktober is al enkele jaren de maand van de energiebesparing. De overheid roept dan alle mensen in Vlaanderen op om zuinig om te gaan met energie. Sommige centrales die elektriciteit

Nadere informatie

Vakantie Camping La Pinède Consdorf Van donderdag 21 mei t/m maandag 1 juni 2009 Deel IV

Vakantie Camping La Pinède Consdorf Van donderdag 21 mei t/m maandag 1 juni 2009 Deel IV Zaterdag was het afbreekdag voor een groot deel van de Reuselse kolonie. Janneke keek aandachtig toe hoe papa de tent inpakte Zaterdag, 30 mei In de vroege morgen werden we verwelkomd door een orkest van

Nadere informatie

Perspectief 3 e editie 3 hv Project duurzaamheid

Perspectief 3 e editie 3 hv Project duurzaamheid Perspectief 3 e editie 3 hv Project duurzaamheid 1. Start Duurzaam leven is belangrijk. Als we dat niet doen, is de aarde in de toekomst niet meer leefbaar. De gevolgen van onze leefstijl zijn nu al te

Nadere informatie

Die bus heeft hij van zijn vader gekregen, waar hij heel goed mee kan opschieten.

Die bus heeft hij van zijn vader gekregen, waar hij heel goed mee kan opschieten. Boekverslag door B. 1451 woorden 11 maart 2014 5,6 6 keer beoordeeld Auteur Carry Slee Genre Jeugdboek Eerste uitgave 2003 Vak Nederlands Samenvatting De vader van Paco heeft een garage met allemaal oldtimers.

Nadere informatie

Ga je mee? 1. De wandeltocht en de fiets. 2.Een reis in de ruimte. Mijn feest, Wereldkunst 1. Verschillende. jouw feest. 1.

Ga je mee? 1. De wandeltocht en de fiets. 2.Een reis in de ruimte. Mijn feest, Wereldkunst 1. Verschillende. jouw feest. 1. Thema s Taaltrapeze 1 t/m 7 Thema Deel 1 Deel 2 Deel 3 Deel 4 Deel 5 Deel 6 Deel 7 week 1 Spelen 1. Buitenspelen. Spelletjes in de buurt straatspeeldag Doe je mee? 1. Sportdag Ga je mee? wandeltocht en

Nadere informatie

Het onderzoek van de burgemeester 5/6

Het onderzoek van de burgemeester 5/6 Het onderzoek van de burgemeester De burgemeester hoorde dat kinderen ongerust zijn. Nee, ze zijn niet bang voor onweer of harde geluiden. Ze maken zich zorgen over de natuur. Dieren krijgen steeds minder

Nadere informatie

Kijkwijzer VMBO (Foto s details: Piet Vos tenzij anders vermeld)

Kijkwijzer VMBO (Foto s details: Piet Vos tenzij anders vermeld) (Foto s details: Piet Vos tenzij anders vermeld) Deze kijkwijzer is in de vorm van een speurtocht: Vorm groepjes van drie en ga verschillende wegen uit op het beeldenpark. Zoek de beelden waarvan de details

Nadere informatie

Afval? Mag gewoon op straat!

Afval? Mag gewoon op straat! Afval? Mag gewoon op straat! Word jij ook steeds vaker ingehaald door mensen die op elektrische fietsen naar hun werk gaan? Misschien niet leuk als je zelf tegen de wind in moet trappen. Maar wel gaaf

Nadere informatie

Outback Australië. Je kunt een auto huren of kopen. Dat kan op veel plaatsen.

Outback Australië. Je kunt een auto huren of kopen. Dat kan op veel plaatsen. Outback Australië Voor mij is Australië een heel bijzondere plek. Waarom? Dat zal ik uitleggen. Het begon al toen ik voor het eerst in Australië kwam. Ik stapte uit het vliegtuig. Meteen merkte ik dat

Nadere informatie

Hoe groot is onze CO 2 afdruk?

Hoe groot is onze CO 2 afdruk? Hoe groot is onze CO 2 afdruk? Hoe groot is onze CO 2 afdruk? Hoeveel bomen zouden er nodig zijn om onze CO 2 weer uit de lucht te halen? Hoeveel CO 2 haalt een boom uit de lucht? Hoeveel CO 2 haalt een

Nadere informatie

OVERZICHT FORMULES: Eindexamen wiskunde vmbo gl/tl 2005 - II. omtrek cirkel = π diameter. oppervlakte cirkel = π straal 2

OVERZICHT FORMULES: Eindexamen wiskunde vmbo gl/tl 2005 - II. omtrek cirkel = π diameter. oppervlakte cirkel = π straal 2 OVERZICHT FORMULES: omtrek cirkel = π diameter oppervlakte cirkel = π straal 2 inhoud prisma = oppervlakte grondvlak hoogte inhoud cilinder = oppervlakte grondvlak hoogte inhoud kegel = 1 3 oppervlakte

Nadere informatie

Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek

Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Welkom in de bibliotheek. Je gaat op ontdekking in de bibliotheek. Hierbij doe je een onderzoek naar verschillende soorten media; zoals

Nadere informatie

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS EN HET ZONNEWIEL

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS EN HET ZONNEWIEL LESBRIEVEN LEERLINGENBESTAND LESBRIEF 2: DE REIS Verhaal deel 1: De mijnwerker Opdracht 1: Teken een aardwarmtehuis Opdracht 2: De zonnetoren op aardwarmte Verhaal deel 2: Zoute stroom Opdracht 3: De energie

Nadere informatie

Hoe ziet jouw droomhuis er later uit? Hoe denk je dat de auto in het jaar 2100 eruit ziet?

Hoe ziet jouw droomhuis er later uit? Hoe denk je dat de auto in het jaar 2100 eruit ziet? LESBRIEVEN EN WERKSTUKJES Techniek bewust slim gebruiken Hoe ziet jouw droomhuis er later uit? Kun je een windmolen maken en energie opwekken? Hoe denk je dat de auto in het jaar 2100 eruit ziet? Vrijdag

Nadere informatie

Vertaling naar het Nederlands: Desiree Dibra

Vertaling naar het Nederlands: Desiree Dibra Vertaling naar het Nederlands: Desiree Dibra te wachten?! Het is zo saai hier!, klaagde Lemoni. Och kindje, zuchtte haar mama, je kunt vast en zeker ook avonturen op de dijk beleven. Doe een wedstrijdje

Nadere informatie

hoge stroming Fase Ontdek en onderzoek

hoge stroming Fase Ontdek en onderzoek Groep 7 & 8 Team van maximaal 4 leerlingen Leerling materiaal TECHNIEK TOERNOOI hoge stroming Fase Ontdek en onderzoek Verdeel de rollen Je werkt in een groepje van vier leerlingen. Iedereen in je groepje

Nadere informatie

proef Het vernieuwde theorie-examen voor de auto Per 1 maart 2009 bevat het theorie-examen voor de auto naast de onderdelen verkeersregels en

proef Het vernieuwde theorie-examen voor de auto Per 1 maart 2009 bevat het theorie-examen voor de auto naast de onderdelen verkeersregels en proef Het vernieuwde theorie-examen voor de auto Per 1 maart 2009 bevat het theorie-examen voor de auto naast de onderdelen verkeersregels en verkeersinzicht ook een onderdeel gevaarherkenning. CBR - Het

Nadere informatie

Inhoud Slaapkamer 6 Opwarming 8 Een jaar later 10 Genoeg 12 Terrorist 14 Geheim 16 Olie 20 R.O.A. 23 Betty 26 Vertrouwen 29 Feiten 32 G.O.F. 35 Protest 38 Warm 42 Reuzenmachine 44 Een bewaker! 47 Terrorist?

Nadere informatie

Durf jij Afrika te ontdekken?

Durf jij Afrika te ontdekken? Durf jij Afrika te ontdekken? Dr. Joost Willink Haags Historisch Museum 10 februari 2013 MuseumJeugdUniversiteit - Dr. Joost Willink Wie gaat er wel eens op vakantie? Waar ga je naar toe op vakantie? MuseumJeugdUniversiteit

Nadere informatie

Hoe denken Schiedammers over bepaalde duurzame maatregelen en in hoeverre dragen zij zelf bij aan een duurzaam Schiedam?

Hoe denken Schiedammers over bepaalde duurzame maatregelen en in hoeverre dragen zij zelf bij aan een duurzaam Schiedam? Hoe denken Schiedammers over bepaalde duurzame maatregelen en in hoeverre dragen zij zelf bij aan een duurzaam Schiedam? Kenniscentrum MVS november 2015 oud papier gescheiden aanbieden textiel gescheiden

Nadere informatie

Jekino bouwt aan een respectvolle kinderfilmcultuur RELEASELIJST. 4 november 2015 SOLAN & LUDWIG - DE SNEEUWMACHINE van Rasmus A.

Jekino bouwt aan een respectvolle kinderfilmcultuur RELEASELIJST. 4 november 2015 SOLAN & LUDWIG - DE SNEEUWMACHINE van Rasmus A. RELEASELIJST 24 juni 2015 FELIX van Roberta Durrant 19 augustus 2015 BOUWDORP van Margien Rogaar 23 september 2015 GUS van Christian De Vita 4 november 2015 SOLAN & LUDWIG - DE SNEEUWMACHINE van Rasmus

Nadere informatie

Team 2: Wolken Onderzoek naar de invloed van wolken op zonnepanelen

Team 2: Wolken Onderzoek naar de invloed van wolken op zonnepanelen Zonnepanelen op school Team 2: Wolken Onderzoek naar de invloed van wolken op zonnepanelen Jullie gaan onderzoeken wat de invloed is van wolken op de opbrengst van zonnepanelen 1. SAMENWERKEN IN EEN TEAM

Nadere informatie

ONTDEKKINGSREIZIGERS en AVONTURIERS. Van:

ONTDEKKINGSREIZIGERS en AVONTURIERS. Van: ONTDEKKINGSREIZIGERS en AVONTURIERS Van: Ieder groepje gaat op ontdekkingsreis, deze gebieden worden verdeeld: heelal, de zee, een onderaards gebied, een vulkanisch gebied, een bergachtig gebied, een woestijn

Nadere informatie

Er was eens een heel groot bos. Met bomen en bloemen. En heel veel verschillende dieren. Aan de rand van dat bos woonde, in een grot, een draakje. Dat draakje had de mooiste grot van iedereen. Lekker vochtig

Nadere informatie

Drie dappere paardjes Prentenboek

Drie dappere paardjes Prentenboek Prentenboek Leeftijd 3+ Thema Paarden, pony s Boerderij Paardrijden Wat wil je later worden? Beroepen Dapper zijn Circus Schrijver: Rian Visser Illustrator: Margriet van Noort Uitgeverij Gottmer ISBN 9789025752378

Nadere informatie

SIMSON, GODS STERKE MAN

SIMSON, GODS STERKE MAN Bijbel voor Kinderen presenteert SIMSON, GODS STERKE MAN Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Janie Forest Aangepast door: Lyn Doerksen Vertaald door: Importantia Publishing Geproduceerd door:

Nadere informatie

College van Burgermeester en Wethouders Gemeente Heemstede ^ mi 2011 Afdeling Jeugd en Gezin Postbus 352 2100 AJ Heemstede

College van Burgermeester en Wethouders Gemeente Heemstede ^ mi 2011 Afdeling Jeugd en Gezin Postbus 352 2100 AJ Heemstede College van Burgermeester en Wethouders Gemeente Heemstede ^ mi 2011 Afdeling Jeugd en Gezin Postbus 352 2100 AJ Heemstede 23 juni 2011 Ons kenmerk: 2011-072 Betreft: subsidieaanvraag Geachte meneer /

Nadere informatie

STUDEREN IN HET BUITENLAND. Whitepaper voor studenten met studie-ambities over de grens.

STUDEREN IN HET BUITENLAND. Whitepaper voor studenten met studie-ambities over de grens. STUDEREN IN HET BUITENLAND Whitepaper voor studenten met studie-ambities over de grens. november 2014 Inleiding Voor de één is het een lang gekoesterde wens, voor de ander een strategische stap op weg

Nadere informatie

Examen VMBO-GL en TL 2005

Examen VMBO-GL en TL 2005 Examen VMBO-GL en TL 2005 tijdvak 2 dinsdag 21 juni 13.30 15.30 WISKUNDE CSE GL EN TL Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Dit examen bestaat uit 24 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 89 punten

Nadere informatie