Stichting Pensioenfonds Invista

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Stichting Pensioenfonds Invista"

Transcriptie

1 Stichting Pensioenfonds Invista Stichting Pensioenfonds Invista Baanhoekweg 22A, 3313 LA Dordrecht Postbus 492, 3300 AL Dordrecht Telefoon: Ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel en Fabrieken onder nummer Verslag over het boekjaar t/m

2 2

3 Inhoud Pagina Bestuur en organisatie 5 Meerjarenoverzicht 7 Karakteristieken van het pensioenfonds Algemeen 9 Beleggingenparagraaf 23 Oordeel Verantwoordingsorgaan 2008 Oordeel Verantwoordingsorgaan Reactie van het bestuur op het oordeel van het verantwoordingsorgaan Jaarrekening Balans per 31 december 32 Staat van baten en lasten 34 Kasstroomoverzicht 36 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling 37 Toelichting op de balans per 31 december 39 Toelichting op de staat van baten en lasten 44 Overige gegevens Gebeurtenissen na balansdatum 49 Financiering 49 Resultaatbestemming 50 Uitvoering 50 Actuariële verklaring 51 Accountantsverklaring 52 Stichting Pensioenfonds Invista Jaarverslag

4 4

5 Bestuur en organisatie Bestuur per 31 december 2008 Namens werkgever: Dhr. E.H.M. Dohmen Dhr. J.M.B. Scheijen Dhr. J. Voncannon voorzitter plaatsvervangend voorzitter (plaatsvervangend lid Dhr. R. van de Plasse) Namens deelnemers: Dhr. Tj. J. War Dhr. E. van Wingerden Dhr. M. Wita Dagelijks bestuur Dhr. J.M.B. Scheijen Dhr. M. Wita Beleggingscommissie Dhr. E.H.M. Dohmen Dhr. J. Voncannon Dhr. M. Wita Verantwoordingsorgaan Namens werkgever: Dhr. A. Westhuis secretaris Namens deelnemers: Dhr. J. van Geloof voorzitter Namens gepensioneerden: Vacant Stichting Pensioenfonds Invista Jaarverslag

6 Organisatie Administrateur en bestuursondersteuning AZL N.V., Heerlen Actuaris Hewitt Associates B.V., Rotterdam Vermogensbeheerder ING Investment Management B.V., Den Haag Accountant Ernst & Young Accountants LLP, Rotterdam Herverzekeraar Nationale Nederlanden Levensverzekering Maatschapij N.V., Rotterdam 6

7 Meerjarenoverzicht Aantallen Deelnemers Gewezen deelnemers Pensioengerechtigden Totaal aantal verzekerden Financiële gegevens (in duizenden euro) Technische voorzieningen Voorziening pensioenverplichtingen voor risico pensioenfonds Overige technische voorzieningen Reserves Herwaarderingsreserve Reserve overrrente Indexatiereserve Bestemmingsreserve SUT Algemene reserve Bijdragen Pensioenuitkeringen Toeslagverlening Indexatie deelnemers per 1 januari 1,80% 0,92% 0,00% 0,00% Indexatie pensioengerechtigden en slapers 0,00% 1,00% 1,45% 0,00% Stichting Pensioenfonds Invista Jaarverslag

8 Beleggingen Belegd vermogen voor risico pensioenfonds Return o.b.v. total return 3,4% -7,1% -1,8% 19,2% Dekkingsgraad FTK 86,5% 115,7% n.v.t. n.v.t. Dekkingsgraad APP n.v.t. n.v.t. 104,6% 110,6% *) *) Dekkingsgraad berekend op basis van rentetermijnstructuur ultimo

9 Karakteristieken van het pensioenfonds Algemeen Inleiding Stichting Pensioenfonds Invista, opgericht op 18 november 2004, is een ondernemingspensioenfonds verbonden aan INVISTA (Nederland) B.V. en de aan haar gelieerde ondernemingen. Het pensioenfonds heeft de stichting als rechtsvorm en is statutair gevestigd te Dordrecht. Stichting Pensioenfonds Invista is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Overeenkomstig artikel 10 van de statuten wordt hierbij verslag uitgebracht over boekjaar De in het verslag vermelde bedragen zijn op basis van duizenden euro opgenomen, tenzij anders is aangegeven. Doelstelling De doelstelling van Stichting Pensioenfonds Invista is het verzekeren van een ouderdomspensioen ten behoeve van de (gewezen) deelnemers. Dit ouderdomspensioen gaat in op de pensioendatum, op 65-jarige leeftijd, en is een aanvulling op de AOW-uitkering die vanaf 65 jaar door de overheid wordt uitbetaald. Daarnaast verzekerd Stichting Pensioenfonds Invista nabestaandenpensioenen welke in geval van overlijden van de (gewezen) deelnemer aan diens nagelaten betrekkingen (partner en/of kinderen) worden uitgekeerd. Bij arbeidsongeschiktheid van de deelnemer wordt de pensioenverzekering voortgezet. De financiering van de pensioenvoorziening vindt plaats door bijdragen van werkgever en werknemers. De afspraken met betrekking tot de financiering en de uitvoering van de pensioenregeling zijn op 4 juni 2008 (opnieuw) vastgelegd in de uitvoeringsovereenkomst tussen Stichting Pensioenfonds Invista en de onderneming. Stichting Pensioenfonds Invista heeft een actuariële en bedrijfstechnische nota (ABTN) opgesteld waarin gemotiveerd is omschreven welk beleid word gevoerd om de doelstelling van het pensioenfonds te kunnen nakomen. In de ABTN (ook wel bedrijfsplan genoemd) wordt nader ingegaan op de organisatie van het pensioenfonds, de inhoud van de pensioenregeling, de financiële opzet (grondslagen en het beleidskader en sturingsmiddelen), hoofdlijnen van het interne beheersingssysteem en de opzet van de administratieve organisatie en interne controle alsmede hoofdlijnen van de uitvoeringsovereenkomst. Statuten De statuten van Stichting Pensioenfonds Invista zijn in het verslagjaar ongewijzigd gebleven. Bestuur Het bestuur van Stichting Pensioenfonds Invista bestaat uit zes leden. Drie leden worden benoemd door de werkgever en drie leden worden gekozen door de deelnemers. De bestuursleden worden als zodanig niet bezoldigd. Tijdens het verslagjaar is de samenstelling van het bestuur ongewijzigd gebleven. Beleggingscommissie Het bestuur heeft een beleggingscommissie ingesteld, welke het bestuur informeert en adviseert over het gevoerde beleggingsbeleid. De beleggingscommissie houdt toezicht op de goede uitvoering van het ( uitbestede) vermogensbeheer en houdt de performance van de vermogensbeheerder nauwlettend in de gaten. Auditcommissie Het bestuur heeft een auditcommissie ingesteld. De auditcommissie heeft, ten aanzien van het vorige boekjaar, in 2008 een gewijzigde functie gekregen. De auditcommissie zal vanaf 1 januari 2009 jaarlijks een audit houden bij de uitvoeringsorganisatie AZL N.V. ter controle van de beheers- en controlemaatregelen, processen en procedures van AZL N.V. Stichting Pensioenfonds Invista Jaarverslag

10 Verantwoordingsorgaan Het bestuur heeft in 2008 een Verantwoordingsorgaan ingesteld, bestaande uit: één afgevaardigde namens de werkgever, één afgevaardigde namens de deelnemers en één afgevaardigde namens de gepensioneerden. De belangrijkste taken zijn het toetsen van het door het bestuur gevoerde beleid en het geven van gevraagde en ongevraagde adviezen. Een en ander is uitgewerkt in het Reglement Verantwoordingsorgaan. Intern toezicht In 2008 heeft het bestuur besloten een visitatie commissie in te stellen. De visitatiecommissie zal bestaan uit drie onafhankelijke, externe personen die verder geen banden met het bestuur van het fonds hebben. Tot de bemensing van de visitatiecommissie zal het bestuur waarschijnlijk gedurende het volgende verslagjaar overgaan. Compliance Officer De compliance officer bewaakt dat het fonds voldoet aan de voor het fonds van toepassing zijnde actuele wet- en regelgeving op het gebied van compliance. In de loop van het verslagjaar is mevrouw M. Brouner, hoofd juridische zaken AZL N.V., als compliance officer aangesteld. Deelnemersraad Gezien de omvang van het pensioenfonds zal er vooralsnog geen deelnemersraad worden ingesteld. Uitvoeringsorganisaties Het bestuur van Stichting Pensioenfonds Invista heeft de dagelijkse uitvoering van de werkzaamheden uitbesteed aan diverse uitvoeringsorganisaties. Deze werkzaam heden betreffen vermogensbeheer, financiële administratie, pensioenadministratie en bestuursondersteuning. Uitgangspunt is dat het bestuur, conform de eisen van de Pensioenwet, verantwoordelijk blijft voor de juiste uit voering van de uitbestede taken. Monitoring van de uitbestede taken geschiedt op basis van de afgesloten SLA s. De financiële administratie, pensioenadministratie, jaarverslaglegging en de bestuursondersteuning worden uitgevoerd door AZL N.V. te Heerlen. AZL N.V. verstrekt jaarlijks een SAS 70-rapportage. Het betreft een rapportage over de resultaten van een SAS 70-audit die bij AZL N.V. heeft plaatsgevonden en die gericht is op de opzet en het bestaan van de beheers- en controlemaatregelen, processen en procedures van AZL N.V. Daarnaast wordt het bestuur van het fonds geadviseerd door Hewitt Associates B.V. te Rotterdam. De vermogensbeheerder is ING Investment Management te Den Haag. Ook ING Investment Management verstrekt SAS 70-rapportages. Juridische ondersteuning Stichting Pensioenfonds Invista wordt juridisch bijgestaan door mr. K. Guldemond, advocatenkantoor Guldemond Advocaten te Amsterdam. Algemene ontwikkelingen Een jaar met twee gezichten Het verslagjaar is een jaar met twee gezichten, een jaar van grote tegenstellingen. De eerste helft stond grotendeels in het teken van de nieuwe Pensioenwet (PW) en de vertaling van deze wet en uitvoeringsbesluiten in de diverse basisdocumenten van het pensioenfonds. Bij vele pensioenfondsen kon het eigen implementatieproces, met instemming van De Nederlandsche Bank (DNB), pas in het eerste kwartaal van het onderhavige verslagjaar worden afgerond, met als sluitstuk de aanpassing van de actuariële en bedrijfstechnische nota. Stichting Pensioenfonds Invista heeft in 2008 haar actuariële en bedrijfstechnische nota eveneens aangepast. Het grootschalige wetgevingsproces kreeg daarna te maken met een nasleep van enkele resterende onderwerpen die nog om nadere regelgeving vroegen. Zo bleek het nodig dat een groot aantal technische onvolkomenheden in de PW moest worden gerepareerd. Dit werd gerealiseerd bij de zogenaamde Veegwet Pensioenwet. Daarnaast kwam de regelgeving met betrekking tot het toeslagenlabel en de consistentie-eis ten aanzien van de voorwaardelijkheid van de toeslagverlening tot een voltooiing. In het verslagjaar werden verder aanpassingen van de UPO-modellen tot stand gebracht. De AFM heeft pensioenfondsen echter begin 2009 vrijstelling geboden voor het hanteren van het toeslagenlabel in Voorwaarde hierbij is wel dat pensioenfondsen de deelnemers door middel van een door de AFM opgestelde modelbrief 10

11 informeren over het toeslagbeleid, het herstelplan en de gevolgen van de financiële situatie voor de toeslagverlening voor de komende jaren. Het bestuur van Stichting Pensioenfonds Invista heeft dan ook begin 2009 besloten om het toeslagenlabel in 2009 niet op te nemen in de communicatie uitingen van het pensioenfonds. Stichting Pensioenfonds Invista zal gebruik maken van de AFM modelbrief om de deelnemers uiterlijk in het tweede kwartaal 2009 te informeren over het toeslagbeleid, het herstelplan en de gevolgen van de financiële situatie van Stichting Pensioenfonds Invista voor de toeslagverlening voor de komende jaren. Ten slotte werd de Stichting Pensioenregister opgericht en de pensioen- en verzekeringssector geïnformeerd over de doelstellingen van het register, met inbegrip van een eerste heffing ter financiering van dit nieuwe instituut. Kredietcrisis zet pensioensector op zijn kop In schril contrast met de hiervoor genoemde pensioentechnische vervolmaking van het wettelijke kader werd in de tweede helft van het verslagjaar, maar met name in het laatste kwartaal, de gehele financiële wereld ge confronteerd met een ongekende kredietcrisis die, begonnen in de Verenigde Staten, zich als een inktvlek wereldwijd uitbreidde. Diverse Amerikaanse hypotheekbanken, zakenbanken en verzekeraars stortten als een kaartenhuis in en sleurden in hun val hun aandeelhouders mee. Eens te meer bleek de grote continentenoverschrijdende verwevenheid van deze wereld. De turbulentie op de financiële markten heeft ook de positie van de pensioenfondsen geraakt. De kredietcrisis heeft de dekkingsgraden onder grote druk gezet. Tegelijk met de kredietcrisis speelde de neerwaartse ontwikkeling van de marktrente. Door een sterke daling van deze rente moest de voorziening pensioenverplichtingen hoger worden gewaardeerd, hetgeen vervolgens leidde tot een verdere daling van de dekkingsgraden. Vele pensioenfondsen, met al een reservetekort, raakten daardoor verder achterop en kwamen in een situatie van onderdekking terecht. In het hoofdstuk Beleggingen, algemene ontwikkelingen wordt op het voorgaande nader ingegaan. Het nieuwe Financieel Toetsingskader uit de PW is in het verslagjaar direct zwaar op de proef gesteld. In eerste instantie klonk er nog een gematigde reactie van DNB dat de wetgeving voldoende ruimte bood om adequaat te reageren op de onzekere tijden. De toezichthouder gaf in een circulaire van 13 oktober 2008 aan dat het verstandig was in geval van een daadwerkelijk reserve- of dekkingstekort en dus vanwege de noodzaak van het opstellen van een lange- of kortetermijnherstelplan geen overhaaste beslissingen te nemen. Uitdrukkelijk wees DNB erop dat pensioenfondsen wettelijk niet verplicht waren hun beleggingsbeleid aan te passen. De toezichthouder achtte het voorts te vroeg om algemeen geldende uitspraken te doen over de invloed van de kredietcrisis op de indexatie en premiestelling door pensioenfondsen. Daarvoor was de marktsituatie te onzeker. Ruim een maand later moest DNB, als gevolg van een snel verdergaande verslechtering van de dekkingsgraden van pensioenfondsen, in een brief van 18 november 2008 besluiten om meer tijd te geven voor het opstellen van herstelplannen. De indieningtermijn werd uitgesteld tot 1 april De toezichthouder was van oordeel dat de volatiliteit op de financiële markten en de gebrekkige liquiditeit in meerdere relevante deelmarkten een goede inschatting van te nemen maatregelen moeilijk maakten. Wel moesten de pensioenfondsen doorgaan met de voorbereiding van noodzakelijke maatregelen, waarbij men moest uitgaan van realistische aannames. Ook Stichting Pensioenfonds Invista verkeerde eind 2008 in een situatie van onderdekking. De dekkingsgraad van het pensioenfonds is door de gevolgen van de kredietcrisis ultimo 2008 onder de 100% gekomen, te weten 87% ultimo december Als gevolg hiervan heeft het bestuur in de bestuursvergadering van 21 november 2008 besloten om, conform artikel 72 onder a Pensioenwet, tot opschorting van alle inkomende en uitgaande waardeoverdrachten over te gaan. Daarnaast heeft Stichting Pensioenfonds Invista een voorlopig kortetermijnherstelplan (conform artikel 140 Pensioenwet) opgesteld op basis van de door Hewitt opgestelde continuïteitsanalyse. Stichting Pensioenfonds Invista heeft dit voorlopig kortetermijnherstelplan alsmede de continuïteitsanalyse op 30 maart 2009 bij DNB ingediend. De Autoriteit Financiële Markten volgde op zijn toezichtterrein DNB door aan te kondigen dat de gedragstoezichthouder in 2009 niet zal controleren of het toeslagenlabel in alle communicatie-uitingen van het pensioenfonds is opgenomen. Tenslotte kwam DNB in een brief van 18 december 2008 met nadere instructies over de wijze waarop de herstelplannen moeten worden aangeleverd. De besturen Stichting Pensioenfonds Invista Jaarverslag

12 moeten de financiële positie van hun fondsen actief monitoren en deze binnen enkele werkdagen na afloop van iedere maand melden aan DNB. Stichting Pensioenfonds Invista rapporteert de maandelijkse stand van de dekkingsgraad aan DNB door middel van het electronische programma e-line. Illustratief voor de onrust aan het einde van het verslagjaar was een snel opkomende discussie over de werkbaarheid van de rentetermijnstructuur voor de bepaling van de voorziening pensioenverplichtingen, die door DNB weer de kop ingedrukt werd. In de volgende paragraaf zal nader worden ingegaan op de specifieke financiële situatie van Stichting Pensioenfonds Invista. Voor zover mogelijk zal in dit boekjaar worden ingegaan op de maatregelen die het bestuur van Stichting Pensioenfonds Invista in het kader van het herstel heeft genomen. Algemene Pensioeninstelling Nederland wordt binnen de Europese Unie wel eens getypeerd als gidsland op pensioenterrein vanwege de decennialange kennis en ervaring op het gebied van de organisatie en uitvoering van kapitaalgedekte pensioenvoorzieningen. Deze kennis en ervaringen zouden binnen een Europese, interne markt van pensioenuitvoeringsorganisaties veel beter moeten worden benut en ten dienste gesteld aan buitenlandse pensioenregelingen. Om dit te bereiken is door het kabinet-balkenende de algemene pensioeninstelling geïntroduceerd. In het verslagjaar is een onderdeel van deze instelling daaruit gelicht en met voorrang behandeld. Minister Donner van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft een wetsvoorstel gereed, waarbij een (Nederlands) pensioen uitvoeringsvehikel wordt opgetuigd, waarmee buitenlandse defined contribution regelingen kunnen worden uitgevoerd. In het volgende verslagjaar moet deze uitvoeringsvorm zijn wettelijke beslag krijgen. De tot nu toe ontwikkelde algemene pensioeninstelling blijkt de mogelijkheid te bieden om deze instelling louter voor binnenlands gebruik aan te wenden. Bijvoorbeeld door kleine ondernemingspensioenfondsen. Als reactie daarop heeft de Stichting voor Ondernemingspensioenfondsen (Opf ) in het onderhavige verslagjaar aandacht gevraagd voor een in zijn ogen meer urgente kwestie, de mogelijkheid voor ondernemingspensioenfondsen om hun zelfstandigheid te bewaren door het wettelijk toestaan van samenwerking tussen deze fondsen onderling. Door samenwerking kunnen met name kleinere ondernemingspensioenfondsen een bepaalde schaalvergroting en daarmee efficiëncy bereiken, zonder genoodzaakt te worden tot overschakeling naar andere uitvoeringsvormen zoals via verzekeraars. Principes voor goed pensioenfondsbestuur en medezeggenschap gepensioneerden worden geëvalueerd Voor het einde van het verslagjaar heeft een onafhankelijk onderzoeksbureau grotendeels de gegevensinzameling kunnen afronden, op basis waarvan een evaluatie zal plaatsvinden van de Principes voor goed pensioenfondsbestuur en het medezeggenschapsconvenant. Ondertussen is gebleken dat de medezeggenschap van gepensioneerden binnen de organisatie van pensioenfondsen, een onderwerp dat reeds enkele decennia aandacht opeist, nog lang niet in rustiger vaarwater gekomen. Vanuit de Tweede Kamer is in het verslagjaar door de leden Blok (VVD) en Koser Kaya (D66) het initiatief genomen om de positie van de gepensioneerden verder te verbeteren. Door sociale partners is echter verzocht om dit wetsvoorstel bij de hiervoor genoemde evaluatie te betrekken. Naar het zich thans laat aanzien zullen de evaluaties en wellicht daaruit voortvloeiende beleidsvoorstellen in het voorjaar van het volgende verslagjaar aan de orde worden gesteld. Stichting Pensioenfonds Invista heeft in het kader van de medezeggenschap gepensioneerden momenteel geen gepensioneerd lid in het bestuur. Binnen het in 2008 ingesteld Verantwoordingsorgaan is er wel een vacature voor een gepensioneerd lid. Geen voortgang met de Europese pensioendossiers In het verslagjaar kon geen noemenswaardige voortgang in de Europese pensioendossiers worden gemeld. De conceptrichtlijn Portability stuitte op verzet van meerdere lidstaten en kon vanwege de vereiste unanimiteit voor aanvaarding in zijn huidige vorm en inhoud niet verder worden gebracht. Solvency II blijft als een zwaard van Damocles boven de pensioenfondsensector hangen. De discussie of het toezichtkader voor verzekeraars ook zou moeten gelden voor pensioenfondsen blijft bij tijd en wijle opspelen. In dit kader is wel een technische aanpassing van de Pensioenfondsenrichtlijn in de maak. 12

13 Goed pensioenfondsbestuur Naleving Principes Goed Pensioenfondsbestuur Stichting Pensioenfonds Invista dient maatregelen te treffen ter waarborging van goed pensioenfondsbestuur. Dit volgt uit de principes voor pension fund governance (PFG) van de Stichting van de Arbeid, die per 1 januari 2007 zijn verankerd in de Pensioenwet. Deze principes betreffen de onder meer zorgvuldig bestuur, transparante en open communicatie, deskundigheid en functioneren van het bestuur, verantwoording en intern toezicht. Het bestuur streeft ernaar om deze principes na te leven.. Het beleid van Stichting Pensioenfonds Invista is gericht op een integere bedrijfsvoering. Deze verantwoordelijkheid is vastgelegd in artikel 143 van de Pensioenwet. Dit houdt onder meer in het beheersen van bedrijfsprocessen en -risico s, integriteit, soliditeit van het pensioenfonds en het beheersen van de financiële positie over de langere termijn door periodieke opmaak van een continuïteitsanalyse ( eenmaal per drie jaar). Intern toezicht en Verantwoordingsorgaan Het bestuur van Stichting Pensioenfonds Invista besteedt conform de Pensioenwet en de daarin opgenomen eisen voor goed pensioenfondsbestuur veel aandacht aan de opzet en inrichting van de organisatie, inclusies de interne beheersing. Reglementair is bepaald hoe het bestuur omgaat met de rol als bestuur en invulling geeft aan begrippen als goed bestuur, verantwoording en intern toezicht. Naar aanleiding van de principes voor goed pensioenfonds bestuur heeft het bestuur met ingang van 2008 het verantwoordingsorgaan (VO) ingesteld. De leden van het Verantwoordingsorgaan worden als zodanig niet bezoldigd. Momenteel bestaat er nog een vacature voor een gepensioneerd lid van het Verantwoordingsorgaan. Het bestuur heeft in het verslagjaar hiertoe een mailing gedaan onder de gepensioneerden. Echter er heeft zich niemand kandidaat gesteld. Het bestuur zal in mei 2009 wederom een mailing hiertoe doen. Het bestuur zal jaarlijks verantwoording afleggen aan het Verantwoordingsorgaan. In dit verslagjaar wordt separaat verslag gedaan van de bevindingen van het Verantwoordingsorgaan ten aanzien van het door het bestuur in 2008 gevoerde beleid. In het kader van goed pensioenfondsbestuur zal het bestuur voorts zorgdragen voor intern toezicht. Het bestuur heeft in 2008 besloten het interne toezicht in te vullen door middel van een visitatiecommissie, die eens in de drie jaar de beleids- en bestuursprocedures en -processen, de checks and balances, de wijze waarop de uitvoering van de regeling wordt bestuurd en aangestuurd en de wijze waarop wordt omgegaan met de risico s op de langere termijn voor (de dekkingsgraad van) Stichting Pensioenfonds Invista beoordeelt. Compliance Officer In het verslagjaar zijn door de compliance officer geen bijzonderheden gemeld. Zelfevaluatie bestuur Overeenkomstig de principes voor goed pensioenfondsbestuur heeft het bestuur in zijn statuten een procedure opgenomen teneinde zijn eigen functioneren, zowel van het bestuur als geheel als van de individuele bestuursleden periodiek te evalueren. Deze zelfevaluatie van het bestuur zal in 2009 over het verslagjaar plaatsvinden. Deskundigheidsbevordering In het afgelopen jaar is veel aandacht besteed aan de deskundigheidsbevordering van het bestuur en de leden van het Verantwoordingsorgaan. Het bestuur heeft in het verslagjaar gewerkt aan het opstellen van een deskundigheidsplan. Dit deskundigheidsplan zal, uitgaande van de eisen die zijn vastgelegd in het plan van aanpak Deskundigheidsbevordering van VB, OPF en UvB d.d. december 2007, begin 2009 door het bestuur vastgesteld worden. Verder heeft het bestuur, naast enkele individuele cursussen van bestuursleden, als collectief de jaarlijkse tweedaagse SPO-cursus op 6 en 7 november 2008 gehouden. De leden van het Verantwoordingsorgaan hebben voorts beiden de SPO introductiecursus Pensioenen Governance doorlopen welke specifiek voor leden van Verantwoordingsorganen en Deelnemersraden werd gegeven. Gedurende 2009 zal het bestuur verder aandacht besteden aan de deskundigheidsbevordering door middel van diverse vervolgcursussen. Stichting Pensioenfonds Invista Jaarverslag

14 Naleving wet- en regelgeving Overtredingen van wet- en regelgeving zijn het bestuur van Stichting Pensioenfonds Invista niet bekend. Het afgelopen jaar zijn aan Stichting Pensioenfonds Invista geen dwangsommen of boetes opgelegd. Op 13 november 2008 heeft DNB een audit uitgevoerd bij het pensioenfonds. De belangrijkste aandachtspunten waren hierbij: beleggingsbeleid, financiële situatie en beheer. Op 4 december 2008 heeft het bestuur hiervan een officiële terugkoppeling van DNB ontvangen. DNB heeft hierin aan aantal opmerkingen geplaatst ten aanzien van fondsdocumenten, financiële positie en beleggingsbeleid. Het bestuur zal begin 2009 deze opmerkingen verwerken in de fondsdocumenten en in haar beleggings- en financieel beleid. Er zijn door DNB geen verdere aanwijzingen aan Stichting Pensioenfonds Invista gegeven, noch is een bewindvoerder aangesteld of is bevoegdheidsuitoefening van organen van het pensioenfonds gebonden aan toestemming van de toezichthouder. Gedragscode Jaarlijks wordt door de bestuursleden bevestigd dat zij de gedragscode nageleefd hebben. Ook dit jaar heeft dit plaatsgevonden. Dit is vastgelegd in de notulen van de bestuursvergadering van 8 december In het verslagjaar is de gedragscode aangepast aan de door de koepels voorgeschreven modelgedragscode Uitbesteding Het bestuur heeft diverse malen overleg gevoerd met de uitvoeringsorganisaties over de dienstlevering overeenkomstig de service level agreement. Communicatie In het boekjaar is veel aandacht besteed aan communicatie. Het bestuur heeft in het verslagjaar een gedetailleerd communicatieplan opgesteld. Stichting Pensioenfonds Invista heeft hierin uitvoering beschreven hoe het pensioenfonds invulling geeft aan de informatieverplichting van het pensioenfonds conform de eisen van de Pensioenwet. Het bestuur van Stichting Pensioenfonds Invista heeft verder gewerkt aan een website van het pensioenfonds. Deze is begin 2009 live gegaan. In overeenstemming met de door de koepels geïntroduceerde doelstelling om een eenvoudige, eenduidige en duidelijke pensioenoverzichten te verstrekken (uniform pensioenoverzicht, UPO), ontvangen alle gepensioneerden en gewezen deelnemers, naast alle actieve deelnemers, in 2009 eveneens een uniform pensioenoverzicht. Bestuursvergaderingen Het bestuur van Stichting Pensioenfonds Invista heeft het afgelopen jaar acht maal vergaderd. De belangrijkste onderwerpen waren de jaarstukken 2007, de financiële positie van het pensioenfonds (op basis van het op 1 januari 2008 in werking getreden Financieel Toetsingskader), de continuïteitsanalyse, het beleggingsbeleid, de claim DuPont, de inwerkingtreding van de nieuwe Pensioenwet alsmede de hieruit voortvloeiende aanpassing en/of opstelling van de diverse fonds documenten zoals de ABTN, Pensioenreglementen, Reglement Verantwoordingsorgaan, Klachten- en geschillenregeling, communicatieplan en de gedragscode Deelnemersvergadering Op 5 november 2008 heeft de algemene deelnemersvergadering plaatsgevonden op de locatie Rozenburg. Het bestuur gaf hierbij een toelichting op de gebeurtenissen in het vorige verslagjaar, alsmede haar visie op de toekomstige ontwikkelingen. Belangrijke aandachtspunten hierbij waren: de afloop van het bestaande verzekeringscontract (garantiecontract) per 1 januari 2008 en overgang naar kapitaalcontract; de wijziging van de statuten, nieuwe reglementen en ABTN in verband met de invoering van de nieuwe Pensioenwet per 1 januari 2007; de verzending van de startbrief aan nieuwe medewerkers; de voorbereiding instelling Verantwoordingsorgaan per 1 januari 2008; en de afwikkeling van de waardeoverdracht met Stichting Pensioenfonds DuPont. 14

15 Claim DuPont Ten aanzien van de rechtszaak regen Stichting Pensioenfonds DuPont kan gemeld worden dat er in dit verslagjaar nog geen uitspraak is gedaan door de rechtbank. Op 10 februari 2009 is er een pleidooi gehouden. De rechtbank verwacht in de loop van 2009 een uitspraak in deze te kunnen doen. Pensioenparagraaf Stichting Pensioenfonds Invista en de werkgever hebben op 4 juni 2008 een herziene uitvoeringsovereenkomst afgesloten. In deze overeenkomst zijn de volgende onderwerpen geregeld: wijze waarop de premie wordt vastgesteld; wijze waarop en de termijnen waarin de premie nog moet worden voldaan; informatie die door de werkgever aan het pensioenfonds en aan de pensioenuitvoerder wordt verstrekt; procedures die van toepassing zijn bij het niet nakomen van de premiebetalingsverplichtingen door de werkgever; procedures die gelden bij het opstellen en wijzigen van het pensioenreglement; voorwaarden waaronder toeslagverlening (indexatie) plaatsvindt; uitgangspunten en procedures die van toepassing zijn ten aanzien van de besluitvorming over vermogenstekorten. In 2008 heeft bovenstaande de nodige aandacht gekregen. Het pensioenfonds heeft in juni 2008 een continuïteitsanalyse opgesteld. In november 2008 heeft DNB een audit uitgevoerd bij Stichting Pensioenfonds Invista. DNB heeft hierin aan aantal opmerkingen geplaatst ten aanzien van onder andere de continuïteitsanalyse. Stichting Pensioenfonds Invista heeft begin 2009 een nieuwe continuïteitsanalyse laten opstellen, alsmede een kortetermijnherstelplan naar aanleiding van de situatie van onderdekking ultimo Kenmerken regeling In het boekjaar zijn geen wijzigingen in de bestaande regeling aangebracht. De kenmerken van de regeling zijn als volgt: Pensioenreglement A Pensioenreglement A is van toepassing op werk nemers van de vestigingen Dordrecht en Rozenburg die deelnemer waren aan de vorige regeling, en zowel op 31 december 2005 als op 1 januari 2006 in dienst waren, alsmede op werknemers die op of na 1 januari 2006 werkzaam zijn bij de vestiging Kerkrade. Deze regeling is een voorwaardelijk geïndexeerde middelloonregeling. Deze pensioenregeling wordt op grond van de Pensioenwet gekarakteriseerd als een uitkeringsovereenkomst. Alle pensioenaanspraken worden evenredig in tijd opgebouwd en alle pensioenaanspraken en pensioenuitkeringen worden in euro s vastgesteld. Pensioengevend salaris: Het pensioengevend salaris is gelijk aan 13,96 maal het bruto maandsalaris van de deelnemer, inclusief de ploegentoeslag en exclusief de afbouwtoeslag. Bij een verlaging van het pensioengevend salaris blijven de opgebouwde pensioenaanspraken behouden. Franchise: De franchise bedraagt (1 januari 2008) ,- en wordt jaarlijks per 1 januari aangepast aan de hand van de ontwikkeling van de AOW-uitkering voor een gehuwde (excl. de toeslag voor de partner jonger dan 65 jaar en inclusief vakantie-uitkering). De franchise zal in elk geval niet minder bedragen dan de minimaal fiscaal toegestane franchise. Pensioengrondslag: De pensioengrondslag is gelijk aan het pensioengevend salaris verminderd met de franchise. Bij een verlaging van de pensioengrondslag blijven de opgebouwde pensioenaanspraken behouden. Toetredingsleeftijd: De toetredingsleeftijd is 21 jaar. Ouderdomspensioen: Het ouderdomspensioen is gelijk aan de som van de jaarlijks opgebouwde pensioenaanspraken. Het in enig jaar op te bouwen ouderdomspensioen bedraagt 2% van de voor dat jaar vastgestelde pensioengrondslag. Het ouderdomspensioen wordt vanaf de ingangsdatum levenslang uitgekeerd. Partnerpensioen: Het partnerpensioen is gelijk aan 70% van het ouderdomspensioen. Het partnerpensioen wordt op opbouwbasis verzekerd voor de partner met wie Stichting Pensioenfonds Invista Jaarverslag

16 de (gewezen) deelnemer, uiterlijk op de ingangsdatum van het ouderdomspensioen is gehuwd, dan wel een geregistreerd partnerschap is aangegaan in de zin van boek 1 van het Burgerlijk Wetboek, dan wel ongehuwd samenwoont op basis van een notarieel verleden samenlevingsovereenkomst. Voor de wijze van vaststelling van het partner pensioen wordt geen onderscheid gemaakt tussen genoemde drie categorieën partners. Bij echtscheiding, ontbinding na scheiding van tafel en bed, ontbinding van het geregistreerd partnerschap, dan wel ontbinding van het samenlevingscontract, heeft de ex-partner recht op bijzonder partnerpensioen. Wezenpensioen: Het wezenpensioen is gelijk aan: 20% van het ouderdomspensioen, indien er een wees is; 35% van het ouderdomspensioen, indien er twee wezen zijn; 45% van het ouderdomspensioen, indien er drie of meer wezen zijn. Indien er meerdere wezen zijn, wordt het wezenpensioen evenredig verdeeld over alle wezen. Voor volle wezen wordt het wezenpensioen verdubbeld. Part-time medewerkers: Voor part-time medewerkers wordt een pensioen opgebouwd naar rato van het percentage dat de medewerker werkzaam is. kalenderjaar. Het bestuur beslist evenwel jaarlijks in hoeverre de pensioen aanspraken worden aangepast. Voor deze voorwaardelijke toeslagverlening wordt een bestemmingsreserve gevormd. De toeslagverlening van degenen die voorafgaand aan het tijdstip van toeslagverlening inactief waren, vindt maximaal plaats met de stijging van de afgeleide consumentenprijsindex (CPI) alle huishoudens, zoals vastgesteld door het CBS, over de verstreken periode oktober oktober van het afgelopen kalenderjaar. Het bestuur beslist evenwel jaarlijks in hoeverre de pensioenrechten en pensioenaanspraken worden aangepast. Er wordt voor deze voorwaardelijke toeslagverlening geen bestemmingsreserve gevormd en er wordt geen premie betaald. Toeslagverlening is uitsluitend ter beoordeling van het bestuur. Flexibilisering: De (gewezen) deelnemers hebben op de pensioendatum de volgende flexibele keuzemogelijkheden: a. uitruil van partnerpensioen en ouderdomspensioen onderling; b. uitruil van ouderdomspensioen in tijdelijk ouderdomspensioen; c. vervroegde uitkering van het ouderdomspensioen; d. variabele uitkering (hoog-laag constructie) van het ouderdomspensioen. Premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid: De deelnemer die recht heeft op een uitkering krachtens de WAO of de WIA komt in aanmerking voor premievrije voortzetting van de pensioenopbouw indien en zolang zijn arbeidsongeschiktheid meer bedraagt dan 80%. Toeslagverlening: Indien en voor zover de financiële middelen van het fonds dit toelaten worden er jaarlijks per 1 januari toeslagen verleend op de opgebouwde pensioenaanspraken in de middelloonregeling (voorwaardelijke toeslagverlening). Bij de toeslagverlening wordt onderscheid gemaakt tussen actieve deelnemers en inactieven (pensioengerechtigden, gewezen deelnemers en arbeidsongeschikte deelnemers met recht op premievrije pensioenopbouw). De toeslagverlening van degenen die voorafgaand aan het tijdstip van toeslagverlening actief deelnemer waren, vindt maximaal plaats met de gemiddelde CAO-loonstijging bij INVISTA (Nederland) B.V. over de periode januari januari van het afgelopen Bij gebruikmaking van de flexibiliseringsmogelijkheden worden de opgebouwde pensioenaanspraken aangepast op basis van door het fonds vastgestelde tabellen. Deze tabellen worden periodiek door het fonds gewijzigd. Pensioenreglement B Pensioenreglement B is van toepassing op werknemers van de vestigingen Dordrecht en Rozenburg die op of na 1 januari 2006 in dienst zijn getreden. Deze regeling bestaat uit twee separate regelingen. De basisregeling geldt voor een salarisgedeelte tot ,- per jaar (1 januari 2008). Deze regeling is een voorwaardelijk geïndexeerde middelloonregeling. De excedent-regeling geldt voor een salarisgedeelte boven ,- per jaar (1 januari 2008). Deze regeling is een beschikbare premieregeling, waarbij de beschikbare premie jaarlijks direct wordt omgezet in een pensioenaanspraak. 16

17 Pensioengevend salaris: Het pensioengevend salaris is gelijk aan 13,96 maal het bruto maandsalaris van de deelnemer, inclusief de ploegentoeslag en exclusief de afbouwtoeslag. Bij een verlaging van het pensioengevend salaris blijven de opgebouwde pensioenaanspraken behouden. Franchise: De franchise bedraagt (1 januari 2008) ,- en wordt jaarlijks per 1 januari aangepast aan de hand van de ontwikkeling van de AOW-uitkering voor een gehuwde (excl. de toeslag voor de partner jonger dan 65 jaar en inclusief vakantie-uitkering). De franchise zal in elk geval niet minder bedragen dan de minimaal fiscaal toegestane franchise. Wezenpensioen: Het wezenpensioen is gelijk aan: 20% van het ouderdomspensioen, indien er een wees is; 35% van het ouderdomspensioen, indien er twee wezen zijn; 45% van het ouderdomspensioen, indien er drie of meer wezen zijn. Indien er meerdere wezen zijn, wordt het wezenpensioen evenredig verdeeld over alle wezen. Voor volle wezen wordt het wezenpensioen verdubbeld. Part-time medewerkers: Voor part-time medewerkers wordt een pensioen opgebouwd naar rato van het percentage dat de medewerker werkzaam is. Pensioengrondslag: De pensioengrondslag is gelijk aan het pensioengevend salaris verminderd met de franchise. Bij een verlaging van de pensioengrondslag blijven de opgebouwde pensioenaanspraken behouden. Toetredingsleeftijd: De toetredingsleeftijd is 21 jaar. Ouderdomspensioen: Het ouderdomspensioen is gelijk aan de som van de jaarlijks opgebouwde pensioenaanspraken. Het in enig jaar op te bouwen ouderdomspensioen bedraagt 2% van de voor dat jaar vastgestelde pensioengrondslag. Het ouderdomspensioen wordt vanaf de ingangsdatum levenslang uitgekeerd. Partnerpensioen: Het partnerpensioen is gelijk aan 70% van het ouderdomspensioen. Het partnerpensioen wordt op opbouwbasis verzekerd voor de partner met wie de ( gewezen) deelnemer, uiterlijk op de ingangsdatum van het ouderdomspensioen is gehuwd, dan wel een geregistreerd partnerschap is aangegaan in de zin van boek 1 van het Burgerlijk Wetboek, dan wel ongehuwd samenwoont op basis van een notarieel verleden samenlevingsovereenkomst. Voor de wijze van vaststelling van het partnerpensioen wordt geen onderscheid gemaakt tussen genoemde drie categorieën partners. Bij echtscheiding, ontbinding na scheiding van tafel en bed, ontbinding van het geregistreerd partnerschap, dan wel ontbinding van het samenlevingscontract, heeft de ex-partner recht op bijzonder partnerpensioen. Premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid: De deelnemer die recht heeft op een uitkering krachtens de WAO of de WIA komt in aanmerking voor premievrije voortzetting van de pensioenopbouw indien en zolang zijn arbeidsongeschiktheid meer bedraagt dan 80%. Toeslagverlening: Indien en voor zover de financiële middelen van het fonds dit toelaten worden er jaarlijks per 1 januari toeslagen verleend op de opgebouwde pensioenaanspraken. Bij de toeslagverlening wordt onderscheid gemaakt tussen actieve deelnemers en inactieven (pensioengerechtigden, gewezen deelnemers en arbeidsongeschikte deelnemers met recht op premievrije pensioenopbouw). De toeslagverlening van degenen die voorafgaand aan het tijdstip van toeslagverlening actief deelnemer waren, vindt maximaal plaats met de gemiddelde CAO-loonstijging bij INVISTA (Nederland) B.V. over de periode januari januari van het afgelopen kalenderjaar. Het bestuur beslist evenwel jaarlijks in hoeverre de pensioenaanspraken worden aangepast. Voor deze voorwaardelijke toeslagverlening wordt een bestemmingsreserve gevormd. De toeslagverlening van degenen die voorafgaand aan het tijdstip van toeslagverlening inactief waren, vindt maximaal plaats met de stijging van de afgeleide consumentenprijsindex (CPI) alle huishoudens, zoals vastgesteld door het CBS, over de verstreken periode oktober oktober van het afgelopen kalenderjaar. Het bestuur beslist evenwel jaarlijks in hoeverre de pensioenrechten en pensioenaanspraken worden aangepast. Er wordt voor deze voorwaardelijke toeslagverlening geen bestemmingsreserve gevormd en er Stichting Pensioenfonds Invista Jaarverslag

18 wordt geen premie betaald. Toeslagverlening is uitsluitend ter beoordeling van het bestuur. Flexibilisering: De (gewezen) deelnemers hebben op de pensioendatum de volgende flexibele keuzemogelijkheden: a. uitruil van partnerpensioen en ouderdomspensioen onderling; b. uitruil van ouderdomspensioen in tijdelijk ouderdomspensioen; c. vervroegde uitkering van het ouderdomspensioen; d. variabele uitkering (hoog-laag constructie) van het ouderdomspensioen. Bij gebruikmaking van de flexibiliseringsmogelijkheden worden de opgebouwde pensioenaanspraken aangepast op basis van door het fonds vastgestelde tabellen. Deze tabellen worden periodiek door het pensioenfonds gewijzigd. Kostendekkende, gedempte en feitelijke premie 2008 Artikel 129 van de PW schrijft voor dat de feitelijke premie ten minste gelijk dient te zijn aan de conform de ABTN vastgestelde kostendekkende premie. Een premiekorting is alleen toegestaan als aangetoond kan worden dat naast de onvoorwaardelijke verplichting en het vereist eigen vermogen ook voldoende vermogen aanwezig is om de voorwaardelijke toeslagen te kunnen nakomen. Toeslagbeleid De toeslag op de opgebouwde pensioenaanspraken van de actieve deelnemers, de premievrije- en ingegane pensioenaanspraken is voorwaardelijk. Bij de toeslagverlening wordt onderscheid gemaakt tussen de actieve deelnemers en de inactieve deelnemers (gewezen deelnemers en gepensioneerden). Uitgangspunt voor de toeslagverlening aan de actieve deelnemers per 1 januari 2008 was maximaal de gemiddelde CAO -loonstijging bij INVISTA (Nederland) B.V. over de periode januari januari van het afgelopen kalenderjaar. Het bestuur heeft in het verslagjaar besloten om de rechten van de actieve deelnemers te verhogen met 1,8%. Uitgangspunt voor de toeslagverlening per 1 januari 2008 aan de inactieve deelnemers was de ontwikkeling van de afgeleide consumentenprijsindex alle huishoudens over de voorafgaande aaneengesloten periode van 1 oktober tot 1 oktober. Het bestuur heeft in het verslagjaar besloten om de rechten van de inactieve deelnemers te verhogen met 0%. Voor 2009 heeft het bestuur, de actuaris gehoord hebbende, besloten om gezien de financiële positie van het pensioenfonds met ingang van 1 januari 2009 geen toeslagen te verlenen aan zowel de actieve als inactieve deelnemers. De aan het pensioenfonds betaalde pensioenpremie voor de uitvoeringsovereenkomst van ,- is hoger dan de gedempte kostendekkende premie van ,-, die is afgeleid van de in het jaarverslag gepubliceerde ( zuivere) kostendekkende premie van ,-. Het verschil tussen de conform de ABTN vastgestelde gedempte premie en de zuivere kostendekkende premie wordt veroorzaakt door demping van de rekenrente over een periode van 10 jaar. Conform het op grond van de zogenaamde Veegwet toegevoegde artikel 48a van de invoerings- en aanpassingswet Pensioenwet is door het pensioenfonds gebruik gemaakt van de vrijval van de solvabiliteitsbuffer. Gezien het bovenstaande is de actuaris van mening dat de feitelijke premie toereikend is. Financiële positie van het pensioenfonds Ultimo 2008 is de voorziening pensioenverplichtingen vastgesteld op basis van de overlevingstafels GBM/GBV De technische voorzieningen zijn ultimo 2008 vastgesteld op ,-, de reserves bedragen ,- hetgeen resulteert in een (aan wezige) dekkingsgraad van 86,5%. De benodigde solvabiliteit onder FTK dient zodanig te zijn dat het pensioenfonds met 97,5% zekerheid volgend jaar nog voldoende vermogen heeft om de verplichtingen op marktconforme basis over te dragen. De benodigde solvabiliteit wordt bepaald met behulp van een door DNB aangereikt standaardmodel. De minimaal vereiste dekkingsgraad bedraagt 104,1% en de vereiste dekkingsgraad op basis van de strategische beleggingsmix ultimo 2008 bedraagt 117,7%. 18

19 Aangezien de aanwezige dekkingsgraad lager is dan de vereiste dekkingsgraad is er sprake van onderdekking. Het belegd vermogen van het fonds (inclusief liquide middelen) nam in het verslagjaar af tot ,- als gevolg van de beleggingsopbrengsten en de gedane pensioenbetalingen. Het gemiddelde rendement op basis van total return bedroeg in 2008: 3,4% (2007: -7,1%), terwijl 4,7% nodig was voor de aangroei van de pensioenverplichtingen in verband met benodigde intrest. Kortetermijnherstelplan De dekkingsgraad van Stichting Pensioenfonds Invista is door de gevolgen van de kredietcrisis ultimo 2008 onder de 100% gekomen, te weten 86,5% ultimo december Aangezien de aanwezige dekkingsgraad ultimo verslagjaar lager is dan de benodigde dekkingsgraad, en tevens lager is dan de minimaal vereiste dekkingsgraad van 105%, is er sprake van een reserve- en dekkingstekort. Deze tekorten zijn door Stichting Pensioenfonds Invista onverwijld gemeld aan DNB. Stichting Pensioenfonds Invista heeft gewerkt aan het opstellen van een kortetermijnherstelplan (conform artikel 140 Pensioenwet) op basis van een actuele continuïteitsanalyse. Stichting Pensioenfonds Invista dient een kortetermijnherstelplan op te stellen om aan te geven hoe binnen een periode van 3 jaren weer een dekkingsgraad van minimaal 105% wordt bereikt. Door de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid is, gelet op de uitzonderlijke economische situatie, eind februari 2009 echter aangekondigd dat deze termijn van 3 jaren is verlengd naar 5 jaren. Stichting Pensioenfonds Invista heeft dit korte termijn herstelplan in concept op 31 maart 2009 bij DNB ingediend. Stichting Pensioenfonds Invista heeft reeds begin 2009 besloten om in het kader van herstel de gedempte rekenrente voor de berekening van de kostendekkende premie te verlagen van 4,7% in 2008 naar 4,5% in 2009, alsmede om met ingang van 1 januari 2009 geen toeslagen te verlenen voor zowel actieve deelnemers als inactieve deelnemers. Aangezien uit de opgestelde continuïteitsanalyse bleek dat bovengenoemde maatregelen Stichting Pensioenfonds Invista onvoldoende herstellend vermogen geeft om uit de situatie van dekkingstekort te komen, heeft het bestuur van Stichting Pensioenfonds Invista de werkgever op 17 maart 2009 schriftelijk verzocht om een additionele storting van circa 6 miljoen. De werkgever heeft hierna op 16 juni 2009 met Stichting Pensioenfonds Invista een overeenkomst gesloten tot betaling van deze additionele storting, waarbij de werkgever (indien noodzakelijk) ultimo de jaren 2011, 2012 en 2013 extra betalingen zal doen ter grootte van maximaal 2 miljoen per jaar, met als totaalbedrag maximaal 6 miljoen. De werkgever heeft evenwel de verwachting uitgesproken dat ook werknemers hun steentje bijdragen via een verhoging van de werknemerspremie. Stichting Pensioenfonds Invista heeft hierna het herstelplan aangepast. Het definitieve herstelplan, inclusief de betalingsovereenkomst met de werkgever, is op 17 juni 2009 tijdens een overleg met DNB overhandigd. Het herstelplan gaat uit van de navolgende herstelmaatregelen: Premiebeleid De werkgever betaalt de kostendekkende premie op basis van een gedempte rekenrente. Deze gedempte rekenrente is van 4,7% in 2008 verlaagd naar 4,5% vanaf Daarnaast betaalt de werkgever 4% van de pensioengrondslag zoals deze tot 2006 werd vastgesteld voor toevoeging aan de bestemmingsreserve voor toeslagen voor actieven (zie hierna). Uit de berekeningen van de continuïteitsanalyse komt naar voren dat de premiedekkingsgraad naar verwachting de komende 15 jaar meer dan 100% bedraagt. Indexatiebeleid Indien en voorzover de financiële middelen van het fonds dit toelaten worden er jaarlijks per 1 januari toeslagen verleend op de opgebouwde pensioenaanspraken in de middelloonregeling (voorwaardelijke toeslagverlening). Bij de toeslagverlening wordt onderscheid gemaakt tussen actieve en inactieven deelnemers: de toeslagverlening aan actieve deelnemers, vindt maximaal plaats met de gemiddelde CAO-loonstijging bij INVISTA (Nederland) B.V. over de periode januari januari van het afgelopen kalenderjaar. Voor deze voorwaardelijke toeslagverlening wordt een bestemmingsreserve gevormd; de toeslagverlening aan inactieve deelnemers, vindt maximaal plaats met de stijging van de afgeleide consumentenprijsindex (CPI) alle huishoudens, zoals vastgesteld door het CBS, over de verstreken periode oktober oktober van het afgelopen kalenderjaar. Er Stichting Pensioenfonds Invista Jaarverslag

20 wordt voor deze voorwaardelijke toeslagverlening geen bestemmingsreserve gevormd en geen premie betaald. In een situatie van dekkingstekort worden aan actieve en inactieve deelnemers geen toeslagen verleend. In een situatie van reservetekort wordt in principe een deel van de toeslagambitie aan toeslag verleend. Hierbij houdt het bestuur de volgende staffel als leidraad aan: dekkingsgraad < 105%: 0%; 105% < Dekkingsgraad < 120%: (Dekkingsgraad -105%) / (120% -/- 105%); dekkingsgraad > 120%: 100%. Jaarlijks worden de volgende elementen aan de bestemmingsreserve toegevoegd: het saldo van de beschikbare overrente toe te rekenen aan de voorziening voor actieve deelnemers; deze toerekening vindt plaats conform de hiervoor beschreven staffel; een jaarlijkse bijdrage van 4% van de pensioengrondslag conform de pensioenregeling die voor 1 januari 2006 van toepassing was; het behaalde rendement op de bestemmingsreserve over het afgelopen boekjaar. In het geval dat toeslagen worden verleend aan actieven, wordt kostendekkende premie op marktwaarde voor deze toeslagen aan de bestemmingsreserve onttrokken. De bestemmingsreserve is niet beklemd en wordt bij vaststelling van de dekkingsgraad bij het beschikbare vermogen opgeteld. Beleggingsbeleid Het pensioenfonds heeft haar belegd vermogen ondergebracht bij ING IM. De strategische verdeling en feitelijke verdeling per 31 december 2008 is als volgt: Categorie Norm Minimum Maximum Feitelijk Vastrentende waarden 60% 50% 70% 69% Aandelen 40% 10% 50% 21% Hedgefunds 0% 0% 15% 8% Liquiditeiten 0% 0% 15% 2% 20

21 De duratie van de vastrentende waarden bedraagt ultimo 2008 afgerond 24 jaar versus een duratie van de voorziening van 22 jaar. De duratie van de totale vastrentende portefeuille wordt gestuurd middels het ING Fixed Income All Grade Long Duration Basis Fonds en kan naar aanleiding van ontwikkelingen op de beurs en/of bij het pensioenfonds worden verlengd of verkort. De beleggingen in hedgefunds zijn in het kader van risicoreductie begin 2009 tot nul afgebouwd. De hierdoor vrijgekomen middelen worden voorlopig belegd in liquide middelen. Als gevolg van de ontwikkeling op de beurzen is een onderweging in aandelen ontstaan. Het pensioenfonds belegt strategisch voor 40% in aandelen, terwijl er feitelijk op 31 december 2008 circa 30% belegd was in aandelen. Daarnaast was circa 15% van het vermogen belegd in liquide middelen (inclusief deposito s). Er vindt voorlopig geen rebalancing plaats richting de norm. In overleg met de vermogens beheerder zullen de inkomende stortingen (premies) voorlopig worden belegd in liquide middelen. Communicatie ten aanzien van het herstelplan Deelnemers die na ontstaan van het dekkingstekort in of uit dienst zijn getreden worden door het pensioenfonds op de hoogte gesteld van de situatie van dekkingstekort en er op geattendeerd dat een herstelplan van kracht is. Eenmaal per jaar (november/december) wordt er een bijeenkomst belegd voor deelnemers en gepensioneerden waarbij het bestuur uitleg geeft over de resultaten van het afgelopen jaar en de ontwikkelingen toelicht. Het bestuur heeft het voornemen om in deze vergadering het herstelplan aan de deelnemers te presenteren. Het pensioenfonds maakt van de door AFM geboden vrijstelling voor het hanteren van het toeslaglabel in 2009 gebruik, en zal in plaats daarvan gedurende 2009 de deel nemers middels de modelbrief informeren over het toeslagbeleid, het herstelplan en de gevolgen van het financiële situatie op de toeslagen voor de komende jaren. Overige maatregelen Uit de continuïteitsanalyse is gebleken dat het huidige beleggings-, premie- en indexatiebeleid het pensioenfonds onvoldoende herstellend vermogen geeft om op eigen kracht uit de situatie van dekkingstekort te komen. Het bestuur heeft de werkgever op 17 maart 2009 schriftelijk gevraagd om het tekort van 6 miljoen aan te vullen. De werkgever is bereid gevonden om aanvullende stortingen te verrichten die naar verwachting voldoende zijn om binnen de wettelijke termijn van vijf jaar de situatie van dekkingstekort op te heffen. Ultimo de jaren 2011, 2012 en 2013 zal de werkgever (indien noodzakelijk) extra betalingen doen ter grootte van maximaal 2 miljoen per jaar met als totaalbedrag maximaal 6 miljoen. De werkgever heeft evenwel de verwachting uitgesproken dat ook werknemers hun steentje bijdragen via een verhoging van de werknemerspremie. Herverzekering De pensioenaanspraken worden in eigen beheer opgebouwd. De risico s van overlijden en arbeidsongeschiktheid heeft het pensioenfonds ondergebracht bij Nationale Nederlanden te Den Haag. Ten behoeve van het overlijdensrisico worden jaarlijks de risicokapitalen verzekerd. Het risicokapitaal is gelijk aan de contante waarde van een direct ingaand partnerpensioen, verminderd met de, ten behoeve van de betreffende deelnemer, aanwezige voorziening voor ouderdomspensioen. Onder het arbeidsongeschiktheidsrisico wordt verstaan de premievrije voortzetting van de pensioenopbouw. De dekking van de premievrijstelling omvat de uitkering van een rente bij langdurige arbeidsongeschiktheid van een deelnemer ter grootte van de gelijkblijvende jaarpremie, welke voor de opbouw van de reglementaire pensioenaanspraken noodzakelijk is. Verwachte wijzigingen in het komend jaar De heer Van Wingerden heeft per 3 maart 2009 aangegeven het bestuur van Stichting Pensioenfonds Invista, te verlaten. Er is vanuit NCN reeds een opvolger van de heer Van Wingerden als werknemersbestuurslid benoemd. De heer M. Crombach zal de heer Van Wingerden gaan opvolgen na officiële goedkeuring door DNB. Stichting Pensioenfonds Invista Jaarverslag

Stichting Pensioenfonds Invista

Stichting Pensioenfonds Invista Stichting Pensioenfonds Invista Stichting Pensioenfonds Invista Tunnelweg 95, 6468 EJ Kerkrade Postbus 1085, 6460 BB Kerkrade Ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel onder nummer

Nadere informatie

27 september Deelnemersvergadering

27 september Deelnemersvergadering 27 september 2007 Deelnemersvergadering Kernpunten 2006 Goed jaar, dekkingsgraad van 117,1% naar 122,7% Geen herstelplan meer nodig in 2007 Indexatie in 2006 verleend over 2005 van: - 0,63% voor de actieve

Nadere informatie

Actuariële en Bedrijfstechnische Nota. Nota, waarin het beleid van het fonds op alle relevante gebieden beschreven wordt.

Actuariële en Bedrijfstechnische Nota. Nota, waarin het beleid van het fonds op alle relevante gebieden beschreven wordt. ABTN A-Factor AFM Afkoop Anw AOW Arbeidsongeschiktheidspensioen Actuariële en Bedrijfstechnische Nota. Nota, waarin het beleid van het fonds op alle relevante gebieden beschreven wordt. Aanduiding voor

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Invista

Stichting Pensioenfonds Invista Stichting Pensioenfonds Invista Stichting Pensioenfonds Invista Tunnelweg 95, 6468 EJ Kerkrade Postbus 1085, 6460 BB Kerkrade Ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel en Fabrieken

Nadere informatie

Geef pensioen de aandacht die het verdient. Jaarbericht Stichting Pensioenfonds

Geef pensioen de aandacht die het verdient. Jaarbericht Stichting Pensioenfonds Geef pensioen de aandacht die het verdient Jaarbericht Stichting Pensioenfonds Vijf mythes over pensioen Over pensioenen zijn meerdere mythes in omloop. Het is belangrijk om te weten hoe het wel zit. De

Nadere informatie

2013 verkort in beeld. Ontwikkelingen. Pensioenen Beleggingen Organogram

2013 verkort in beeld. Ontwikkelingen. Pensioenen Beleggingen Organogram 02 verkort in beeld 03 Ontwikkelingen 05 08 10 Pensioenen Beleggingen Organogram Aantal deelnemers dat pensioen opbouwt Aantal personen dat een ouderdomspensioen ontvangt Aantal deelnemers met slapende

Nadere informatie

REGLEMENT AANVULLEND PENSIOEN STICHTING PENSIOENFONDS ALLIANCE

REGLEMENT AANVULLEND PENSIOEN STICHTING PENSIOENFONDS ALLIANCE REGLEMENT AANVULLEND PENSIOEN STICHTING PENSIOENFONDS ALLIANCE 1 INHOUDSOPGAVE REGLEMENT AANVULLEND PENSIOEN Inhoudsopgave BEGRIPSOMSCHRIJVINGEN... 3 ARTIKEL 1. AANSPRAKEN... 3 ARTIKEL 2. VARIABEL PENSIOENGEVEND

Nadere informatie

Samenvatting DEPF reglementen Per 1 januari 2015

Samenvatting DEPF reglementen Per 1 januari 2015 Samenvatting DEPF reglementen Per 1 januari 2015 Er zijn drie DEPF pensioenreglementen: 67, 65 en VP. - Onder het 67-reglement zijn een basisregeling en een overgangsregeling opgenomen. - Voor het 65-reglement

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2017 Uitkeringsovereenkomst

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2017 Uitkeringsovereenkomst Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2017 Uitkeringsovereenkomst Voor wie is deze toelichting? - U bent actief deelnemer aan deze pensioenregeling; - U bent arbeidsongeschikt. Het Uniform Pensioenoverzicht

Nadere informatie

Samenvatting DEPF reglementen Per 1 januari 2016

Samenvatting DEPF reglementen Per 1 januari 2016 Samenvatting DEPF reglementen Per 1 januari 2016 Er zijn drie DEPF pensioenreglementen: 67, 65 en VP. - Onder het 67-reglement zijn een basisregeling en een overgangsregeling opgenomen. - Voor het 65-reglement

Nadere informatie

Reglement arbeidsongeschiktheidspensioen Stichting Voorzieningsfonds Getronics

Reglement arbeidsongeschiktheidspensioen Stichting Voorzieningsfonds Getronics Reglement arbeidsongeschiktheidspensioen Stichting Voorzieningsfonds Getronics Inhoud REGLEMENT ARBEIDSONGESCHIKTHEIDSPENSIOEN STICHTING VOORZIENINGSFONDS GETRONICS Begripsomschrijvingen... 3 Artikel 1

Nadere informatie

Betreft: Startbrief in verband met toetreding tot de pensioenregeling

Betreft: Startbrief in verband met toetreding tot de pensioenregeling Yvonne Bloem Administrateur Stichting Pensioenfonds Syngenta Nederland Westeinde 62 Postbus 2 1600 AA Enkhuizen Tel. 0228-366 435 Fax. 0228-366 445 yvonne.bloem@syngenta.com Betreft: Startbrief in verband

Nadere informatie

REGLEMENT AANVULLEND PENSIOEN STICHTING PENSIOENFONDS ALLIANCE

REGLEMENT AANVULLEND PENSIOEN STICHTING PENSIOENFONDS ALLIANCE REGLEMENT AANVULLEND PENSIOEN STICHTING PENSIOENFONDS ALLIANCE 1 INHOUDSOPGAVE REGLEMENT AANVULLEND PENSIOEN BEGRIPSOMSCHRIJVINGEN... 3 ARTIKEL 1. AANSPRAKEN... 3 ARTIKEL 2. VARIABEL PENSIOENGEVEND SALARIS...

Nadere informatie

Buitengewone vergadering van deelnemers 22 november 2010

Buitengewone vergadering van deelnemers 22 november 2010 Buitengewone vergadering van deelnemers 22 november 2010 Agenda 1. Opening, mededelingen en ingekomen stukken 2. Pensioenregeling uitgevoerd door BNPF 3. Vergelijking andere pensioenfondsen 4. Herstelplan

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Invista

Stichting Pensioenfonds Invista Stichting Pensioenfonds Invista Stichting Pensioenfonds Invista Tunnelweg 95, 6468 EJ Kerkrade Postbus 1085, 6460 BB Kerkrade Ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel en Fabrieken

Nadere informatie

Samenvatting DEPF reglementen

Samenvatting DEPF reglementen Samenvatting DEPF reglementen Er zijn drie DEPF pensioenreglementen: 67, 65 en VP. - Onder het 67-reglement zijn een basisregeling en een overgangsregeling opgenomen. - Voor het 65-reglement geldt dat

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics. Verkort Jaarverslag 2009

Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics. Verkort Jaarverslag 2009 Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics Verkort Jaarverslag 2009 Inleiding 2009 is voor de Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics (hierna Pensioenfonds SABIC-IP) weer een bijzonder

Nadere informatie

PENSIOENREGLEMENT UNISYS PENSIOENKAPITAALPLAN PENSIOENREGLEMENT UNISYS COMBI PENSIOEN UNISYS PENSIOENREGLEMENT, 12E NOTA VAN WIJZIGING

PENSIOENREGLEMENT UNISYS PENSIOENKAPITAALPLAN PENSIOENREGLEMENT UNISYS COMBI PENSIOEN UNISYS PENSIOENREGLEMENT, 12E NOTA VAN WIJZIGING Stichting Pensioenfonds Unisys Nederland Bijlagen PENSIOENREGLEMENT UNISYS PENSIOENKAPITAALPLAN PENSIOENREGLEMENT UNISYS COMBI PENSIOEN UNISYS PENSIOENREGLEMENT, 12E NOTA VAN WIJZIGING Versie 1 januari

Nadere informatie

Stichting Metro Pensioenfonds Populair jaarverslag 2008

Stichting Metro Pensioenfonds Populair jaarverslag 2008 Stichting Metro Pensioenfonds Populair jaarverslag 2008 blad 1 van 7 Het Metro Pensioenfonds Hieronder eerst een aantal bijzonderheden over het Metro Pensioenfonds. Het Metro Pensioenfonds is opgericht

Nadere informatie

Deelnemersvergadering. Haarlem 26 juni 2017 Boxmeer 29 juni 2017 Oss 29 juni 2017

Deelnemersvergadering. Haarlem 26 juni 2017 Boxmeer 29 juni 2017 Oss 29 juni 2017 Deelnemersvergadering Haarlem 26 juni 2017 Boxmeer 29 juni 2017 Oss 29 juni 2017 Agenda Opening, mededelingen Toelichting organisatie van het fonds Verantwoording en jaarverslag 2016: beleggingen en pensioenaanspraken

Nadere informatie

Bijlagen. Stichting Pensioenfonds Unisys Nederland. Versie 1 januari 2013 PENSIOENREGLEMENT UNISYS PENSIOENKAPITAALPLAN

Bijlagen. Stichting Pensioenfonds Unisys Nederland. Versie 1 januari 2013 PENSIOENREGLEMENT UNISYS PENSIOENKAPITAALPLAN Stichting Pensioenfonds Unisys Nederland Bijlagen PENSIOENREGLEMENT UNISYS PENSIOENKAPITAALPLAN PENSIOENREGLEMENT UNISYS COMBI PENSIOEN UNISYS PENSIOENREGLEMENT, 12 E NOTA VAN WIJZIGING Versie 1 januari

Nadere informatie

Uw pensioen bij Stichting Bedrijfstakpensioenfonds. Waterrecreatie en de Kunststoffen en Houten Jachtbouw

Uw pensioen bij Stichting Bedrijfstakpensioenfonds. Waterrecreatie en de Kunststoffen en Houten Jachtbouw Uw pensioen bij Stichting Bedrijfstakpensioenfonds Waterrecreatie en de Kunststoffen en Houten Jachtbouw 3 Welkom! Informatie over uw pensioenregeling bij Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de sector

Nadere informatie

TOELICHTING Uniform Pensioenoverzicht 2017 Actieve deelnemers

TOELICHTING Uniform Pensioenoverzicht 2017 Actieve deelnemers Postbus 2290 Nl-3430 DL Nieuwegein www.pfecolab.nl TOELICHTING Uniform Pensioenoverzicht 2017 Actieve deelnemers Stichting Pensioenfonds Ecolab Wat heeft u aan het Uniform pensioenoverzicht? Het Uniform

Nadere informatie

Verkort jaarverslag 2013

Verkort jaarverslag 2013 Verkort jaarverslag 2013 Wat waren in 2013 de belangrijkste feiten en gebeurtenissen voor GE Pensioen? U leest het in deze verkorte versie van het jaarverslag 2013. Naast deze bondige versie treft u ook

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit. Oktober 2013

Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit. Oktober 2013 Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur de pensioenregeling

Nadere informatie

Pensioenbijeenkomst. 22 maart 2018

Pensioenbijeenkomst. 22 maart 2018 Pensioenbijeenkomst 22 maart 2018 Programma Welkom! Het fonds - mensen en cijfers* Financiële positie en beleid* Pensioenregeling en keuzes Actualiteiten 5 minuten 15 minuten 10 minuten 5 minuten Vragen?

Nadere informatie

Waardeoverdracht. bij indiensttreding. Wat is waardeoverdracht? Is waardeoverdracht. verstandig? Goed om te weten. Een nieuwe baan.

Waardeoverdracht. bij indiensttreding. Wat is waardeoverdracht? Is waardeoverdracht. verstandig? Goed om te weten. Een nieuwe baan. Waardeoverdracht bij indiensttreding Meer weten? www.kpnpensioen.nl Wat is waardeoverdracht? 4 Zoek en vind 11 Een nieuwe baan 3 Is waardeoverdracht verstandig? Goed om te weten 6 Zo vraagt u aan 10 9

Nadere informatie

SPNG. veranderingen. was voor. een jaar van grote. Verkort jaarverslag 2013 >

SPNG. veranderingen. was voor. een jaar van grote. Verkort jaarverslag 2013 > 2013 was voor SPNG een jaar van grote veranderingen. Verkort jaarverslag 2013 > 2013 was voor SPNG een jaar van grote veranderingen. Eind 2012 liep het herverzekeringscontract met Nationale-Nederlanden

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Windmolenproject Egmond, 2006 1 Deelnemersvergadering 28 september 2006 Agendapunt 4 Kernpunten 2005 Goed jaar, dekkingsgraad van 112,1% naar 117,1% gestegen, ondanks

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Voor wie is deze toelichting? Het Uniform Pensioenoverzicht. Uw persoonlijke gegevens

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Voor wie is deze toelichting? Het Uniform Pensioenoverzicht. Uw persoonlijke gegevens Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2018 Uitkeringsovereenkomst Voor wie is deze toelichting? - U bent gewezen deelnemer (slaper), u neemt niet meer deel aan deze pensioenregeling; - U bent gewezen deelnemer

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Ford Nederland Pensioenreglement

Stichting Pensioenfonds Ford Nederland Pensioenreglement Bijlage B Overzicht maximum pensioengevend salaris, grenssalaris, franchise en maximum uitkeringsloon WIA: Datum Maximum pensioengevend salaris Grenssalaris Franchise Maximum uitkeringsloon WIA 1 januari

Nadere informatie

Terugblik 2011 in cijfers

Terugblik 2011 in cijfers Terugblik 2011 in cijfers U vindt hier een samenvatting van het jaarverslag 2011. Het volledige jaarverslag kunt u downloaden via www.pensioenfondsricohnederland.nl. Financiële situatie Door de kredietcrisis

Nadere informatie

DEELNEMERSVERGADERING 16 november Stichting Pensioenfonds Invista

DEELNEMERSVERGADERING 16 november Stichting Pensioenfonds Invista DEELNEMERSVERGADERING 16 november 2011 Stichting Pensioenfonds Invista AGENDA 1. Opening 2. Mededelingen van de voorzitter 3. Verslag over de gebeurtenissen in het boekjaar 2010 4. Financieel jaarverslag

Nadere informatie

Collectieve arbeidsovereenkomst inzake pensioenen NYSE Euronext

Collectieve arbeidsovereenkomst inzake pensioenen NYSE Euronext Collectieve arbeidsovereenkomst inzake pensioenen NYSE Euronext PARTIJEN: a) Euronext Amsterdam N.V., statutair gevestigd te Amsterdam, rechtsgeldig vertegenwoordigd door Cees Vermaas, bestuursvoorzitter,

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2015. Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Welke gebeurtenissen beïnvloeden uw pensioen?

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2015. Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Welke gebeurtenissen beïnvloeden uw pensioen? Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u inzicht in wat u krijgt bij pensionering en arbeidsongeschiktheid. In dit overzicht staat ook wat uw eventuele partner

Nadere informatie

HERSTELPLAN 31 maart 2009

HERSTELPLAN 31 maart 2009 HERSTELPLAN 31 maart 2009 Naam pensioenfonds: Stichting Pensioenfonds Akzo Nobel Nummer fonds: 07781 Dekkingsgraad per 31 december 2008: 95,6% Status financiële positie (reservetekort, dekkingstekort):

Nadere informatie

Startbrief. 1. Algemeen. Waardeoverdracht. Informatie die u geeft. Wanneer bent u deelnemer in de Basisregeling?

Startbrief. 1. Algemeen. Waardeoverdracht. Informatie die u geeft. Wanneer bent u deelnemer in de Basisregeling? Startbrief Deze startbrief bestaat uit 3 delen: Algemeen, Basisregeling en Plusregeling. 1. Algemeen Uw werkgever: Tentoo Collective Freelance & Flex B.V. Uw pensioenuitvoerder: ABN AMRO Pensioenen Soort

Nadere informatie

Startbrief SBZ 1. Inhoud van de basispensioenregeling.

Startbrief SBZ 1. Inhoud van de basispensioenregeling. Startbrief SBZ Inhoudsopgave: 1. Inhoud van de basispensioenregeling. 2. Flexibele elementen pensioenregeling. 3. De toeslagverlening. 4. Opvragen van informatie. 5. Het functioneren van de pensioenuitvoerder.

Nadere informatie

Uw persoonlijke gegevens De heer X. Deelnemer Geboren op: 2 januari 1972 Deelnemersnummer: Uw partner Y. Partner Geboren op: 5 februari 1975

Uw persoonlijke gegevens De heer X. Deelnemer Geboren op: 2 januari 1972 Deelnemersnummer: Uw partner Y. Partner Geboren op: 5 februari 1975 pagina 1 van 7 Uniform Pensioenoverzicht 2019 Stand per: 1 januari 2019 Uw persoonlijke gegevens De heer X. Deelnemer Geboren op: 2 januari 1972 Deelnemersnummer: 999999 Relatienummer: xyz123456 Uw partner

Nadere informatie

Kemira Rotterdam B.V.

Kemira Rotterdam B.V. Kemira Rotterdam B.V. Collectieve arbeidsovereenkomst over pensioenen 2019-2023 Pagina 1 van 7 COLLECTIEVE ARBEIDSOVEREENKOMST OVER PENSIOENEN Ondergetekenden: Kemira Rotterdam B.V. te Botlek-Rotterdam

Nadere informatie

Toelichting. Uniform Pensioenoverzicht 2015. Uitkeringsovereenkomst

Toelichting. Uniform Pensioenoverzicht 2015. Uitkeringsovereenkomst Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2015 Uitkeringsovereenkomst Actieve deelnemer Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft inzicht in uw inkomen dat u van Hagee

Nadere informatie

ADDENDUM BIJ DE PENSIOENOVEREENKOMST

ADDENDUM BIJ DE PENSIOENOVEREENKOMST ADDENDUM BIJ DE PENSIOENOVEREENKOMST In aanvulling op de eerder tussen de werkgever en diens werknemers gesloten pensioenovereenkomst maken met ingang van 1 januari 2008 de hierna vermelde bepalingen deel

Nadere informatie

- U bent actief deelnemer - U bent actief deelnemer én u neemt via uw werkgever deel aan de aanvullende pensioenregeling - U bent arbeidsongeschikt

- U bent actief deelnemer - U bent actief deelnemer én u neemt via uw werkgever deel aan de aanvullende pensioenregeling - U bent arbeidsongeschikt Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2018 Uitkeringsovereenkomst Voor wie is deze toelichting? - U bent actief deelnemer - U bent actief deelnemer én u neemt via uw werkgever deel aan de aanvullende pensioenregeling

Nadere informatie

Mijn Pensioen. Pensioen is meer! Onderwerpen van vandaag 23/11/2015. Mijn Pensioen (1) Hoe ziet mijn pensioen eruit?

Mijn Pensioen. Pensioen is meer! Onderwerpen van vandaag 23/11/2015. Mijn Pensioen (1) Hoe ziet mijn pensioen eruit? Mijn Pensioen Pensioen is meer! Oktober / november 2015 Onderwerpen van vandaag Mijn Pensioen (1) Hoe ziet mijn pensioen eruit? Mijn Pensioenfonds (2) Jaarverslag 2014 Hoe is het pensioenfonds georganiseerd?

Nadere informatie

stichting pensioenfonds wonen

stichting pensioenfonds wonen stichting pensioenfonds wonen Verkort Jaarverslag 2007 Kerncijfers Aantallen per 31-12 2007 2006 Werkgevers 4.331 4.161 Deelnemers 33.009 31.705 Gewezen deelnemers 70.948 62.860 Gepensioneerden 8.468 7.735

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Invista

Stichting Pensioenfonds Invista Stichting Pensioenfonds Invista AGENDA BESTUURSVERGADERING 8 FEBRUARI 2012, PUNT 3.2 NOTULEN VAN DE DEELNEMERSVERGADERING STICHTING PENSIOENFONDS INVISTA GEHOUDEN OP WOENSDAG 16 NOVEMBER 2011 Aanwezig:

Nadere informatie

In de Pensioenwet is vastgelegd dat wanneer een pensioenfonds niet langer voldoet aan de gestelde eisen ten aanzien van:

In de Pensioenwet is vastgelegd dat wanneer een pensioenfonds niet langer voldoet aan de gestelde eisen ten aanzien van: Financieel Crisisplan 1. Elementen crisisplan In de Pensioenwet is vastgelegd dat wanneer een pensioenfonds niet langer voldoet aan de gestelde eisen ten aanzien van: vereist eigen vermogen (ultimo 2011

Nadere informatie

Kort jaarverslag Stichting Pensioenfonds nv Linde Gas Benelux

Kort jaarverslag Stichting Pensioenfonds nv Linde Gas Benelux Kort jaarverslag Stichting Pensioenfonds nv Linde Gas Benelux Beleggingen Het totaal rendement over het afgelopen boekjaar 2010 is uitgekomen op 15,6%. Als we naar de onderverdeling kijken zien we het

Nadere informatie

REGLEMENT STICHTING PENSIOENFONDS PON RING A

REGLEMENT STICHTING PENSIOENFONDS PON RING A REGLEMENT STICHTING PENSIOENFONDS PON RING A versie 7.0 d.d. 01-01-2014 ARTIKEL 1 BEGRIPSOMSCHRIJVING In het reglement zijn naast de begripsomschrijvingen van de statuten, waarvan sommigen hieronder ook

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Caribisch Nederland. Uitvoeringsreglement als bedoeld in artikel 11f van de Pensioenwet ambtenaren BES

Stichting Pensioenfonds Caribisch Nederland. Uitvoeringsreglement als bedoeld in artikel 11f van de Pensioenwet ambtenaren BES Stichting Pensioenfonds Caribisch Nederland Uitvoeringsreglement als bedoeld in artikel 11f van de Pensioenwet ambtenaren BES Juni 2017 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Algemene bepalingen... 3 Artikel 1 Algemene

Nadere informatie

Datum Briefnummer Behandeld door Doorkiesnummer 15-2-2012 20120215 N.W. Dijkhuizen 630

Datum Briefnummer Behandeld door Doorkiesnummer 15-2-2012 20120215 N.W. Dijkhuizen 630 Pensioenfonds Productschappen Bezoekadres Laan van Zuid Hoorn 165 2289 DD Rijswijk Postadres Postbus 3042 2280 GA Rijswijk Telefoon 070 4138630 Fax 070 4138650 E-mail info@pbodnl Website wwwpbodnl KvK

Nadere informatie

Wat is pensioen? Pensioen is inkomen voor als u later stopt met werken. Pensioen is ook inkomen voor uw nabestaanden als u overlijdt.

Wat is pensioen? Pensioen is inkomen voor als u later stopt met werken. Pensioen is ook inkomen voor uw nabestaanden als u overlijdt. Startbrief Deelnemen aan de pensioenregeling van bpf GBP Wat is pensioen? Pensioen is inkomen voor als u later stopt met werken. Pensioen is ook inkomen voor uw nabestaanden als u overlijdt. Pensioen bestaat

Nadere informatie

Wijziging uitvoerder & pensioenregeling 2015 25 november 2014

Wijziging uitvoerder & pensioenregeling 2015 25 november 2014 Wijziging uitvoerder & pensioenregeling 2015 25 november 2014 1 Doel van deze bijeenkomst Toelichting waarom overstap naar nieuwe pensioenuitvoerder Toelichting waarom nieuwe pensioenregeling per 1-1-2015

Nadere informatie

Bijlage 3 Het Financieel Crisisplan

Bijlage 3 Het Financieel Crisisplan Bijlage 3 Het Financieel Crisisplan Dit financieel crisisplan is geschreven in het kader van artikel 145 van de Pensioenwet. Het crisisplan maakt deel uit van de beschrijving van de beheerste en integere

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Allianz Nederland. Waardeoverdracht uit dienst

Stichting Pensioenfonds Allianz Nederland. Waardeoverdracht uit dienst Stichting Pensioenfonds Allianz Nederland Waardeoverdracht uit dienst Inleiding... 3 1. Veranderen van baan en uw pensioen... 4 1.1. U treedt uit dienst... 4 1.2. Recht op waardeoverdracht... 4 1.3. Redenen

Nadere informatie

Deelnemerspresentatie november 2018

Deelnemerspresentatie november 2018 Deelnemerspresentatie november 2018 1 Agenda Pensioen bij Saint-Gobain Introductie UnitedPensions Wat is er voor u geregeld? Pensioen bij pensionering Pensioen bij overlijden Premievrijstelling bij Arbeidsongeschiktheid

Nadere informatie

Belanghebbendenvergadering. 24 september 2015

Belanghebbendenvergadering. 24 september 2015 Belanghebbendenvergadering 24 september 2015 Agenda 1. Opening 2. Actuele ontwikkelingen Ballast Nedam N.V. 3. Jaarverslag 2014 4. Nieuwe pensioenregelgeving en herstelplan 5. Toekomst pensioenfonds 6.

Nadere informatie

Bewaar deze startbrief zorgvuldig. Pensioen heeft nu misschien niet uw hoogste aandacht, binnenkort kan dat anders zijn.

Bewaar deze startbrief zorgvuldig. Pensioen heeft nu misschien niet uw hoogste aandacht, binnenkort kan dat anders zijn. Bewaar deze startbrief zorgvuldig. Pensioen heeft nu misschien niet uw hoogste aandacht, binnenkort kan dat anders zijn. Geachte heer/mevrouw.., Van harte welkom bij het Bedrijfspensioenfonds voor de Agrarische

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Buizerdlaan. Waardeoverdracht uit dienst

Stichting Pensioenfonds Buizerdlaan. Waardeoverdracht uit dienst Stichting Pensioenfonds Buizerdlaan Waardeoverdracht uit dienst Inleiding... 3 1. Veranderen van baan en uw pensioen... 4 1.1. U treedt uit dienst... 4 1.2 Vervallen dekking partnerpensioen... 4 1.3 Recht

Nadere informatie

Via deze brief krijgt u verdere (achtergrond)informatie over de huidige situatie en wat dit voor uw pensioen betekent.

Via deze brief krijgt u verdere (achtergrond)informatie over de huidige situatie en wat dit voor uw pensioen betekent. Naam Adres Postcode + woonplaats Land ONDERWERP: SITUATIE PENSIOENFONDS ROCKWOOL EN MOGELIJKE VERLAGING VAN UW PENSIOEN BIJLAGEN: EVALUATIEMOMENTEN IN HERSTELPLAN, ONTWIKKELING DEKKINGSGRAAD, DEKKINGSGRAAD

Nadere informatie

AANVULLENDE PENSIOENREGELING

AANVULLENDE PENSIOENREGELING AANVULLENDE PENSIOENREGELING Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Agrarische en Voedselvoorzieningshandel Uw pensioen is onze zorg. Inleiding Voor u ligt de brochure over de aanvullende pensioenregelingen

Nadere informatie

Addendum 2 bij het Pensioenreglement Sanoma 2009 pensioenregeling, van Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland, contractnummer

Addendum 2 bij het Pensioenreglement Sanoma 2009 pensioenregeling, van Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland, contractnummer Pagina 1 van het addendum 2 bij het Pensioenreglement Sanoma 2009 pensioenregeling, contractnummer 27339 Addendum 2 bij het Pensioenreglement Sanoma 2009 pensioenregeling, van 27339. Stichting Pensioenfonds

Nadere informatie

2009: een actief jaar met interessante ontwikkelingen

2009: een actief jaar met interessante ontwikkelingen Verkort jaarverslag 2009 2009: een actief jaar met interessante ontwikkelingen Het jaar 2009 stond in het teken van het treffen van maatregelen om de financiële positie van het fonds weer op het gewenste

Nadere informatie

Verder in deze nieuwsbrief een samenvatting van het rapport van de visitatiecommissie.

Verder in deze nieuwsbrief een samenvatting van het rapport van de visitatiecommissie. Van het SPAN bestuur De maand mei staat in het teken van het afronden van het SPAN jaarverslag over 2012. Eind deze maand verwachten we dat het verslag wordt goedgekeurd door actuaris en accountant. Het

Nadere informatie

Bewaar deze startbrief zorgvuldig. Pensioen heeft nu misschien niet uw hoogste aandacht, binnenkort kan dat anders zijn.

Bewaar deze startbrief zorgvuldig. Pensioen heeft nu misschien niet uw hoogste aandacht, binnenkort kan dat anders zijn. Bewaar deze startbrief zorgvuldig. Pensioen heeft nu misschien niet uw hoogste aandacht, binnenkort kan dat anders zijn. Geachte heer/mevrouw.., Van harte welkom bij het Bedrijfspensioenfonds voor de Agrarische

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Uitkeringsovereenkomst Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u duidelijkheid over wat u krijgt bij pensionering en arbeidsongeschiktheid.

Nadere informatie

Grondslagen StiPP verklaring financiële en actuariële gelijkwaardigheid 2016

Grondslagen StiPP verklaring financiële en actuariële gelijkwaardigheid 2016 Grondslagen StiPP verklaring financiële en actuariële gelijkwaardigheid 2016 Inleiding Als, conform artikel 2 of artikel 6 van het Vrijstellings- en boetebesluit Wet Bpf 2000, vrijstelling kan worden verkregen,

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2015

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2015 Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2015 Uitkeringsovereenkomst Wat is het Uniform Pensioenoverzicht (UPO)? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u inzicht in wat u krijgt bij pensionering en arbeidsongeschiktheid.

Nadere informatie

Deelnemersvergadering 17 september 2009

Deelnemersvergadering 17 september 2009 Deelnemersvergadering 17 september 2009 Agenda 1. Opening, mededelingen en ingekomen stukken 2. Notulen van de vergadering van 30 september 2008 3. Jaarverslag 2008 goedkeuring en decharge 4. Herstelplan

Nadere informatie

Vragen & antwoorden over uw pensioen en de kredietcrisis

Vragen & antwoorden over uw pensioen en de kredietcrisis Vragen & antwoorden over uw pensioen en de kredietcrisis Corporate Pensioen 4 Juni 2009 Vragen 1. Hoe zeker is mijn toekomstige pensioenvoorziening bij Nationale-Nederlanden? 3. Hoe weet ik hoeveel pensioen

Nadere informatie

STICHTING BEDRIJFSPENSIOENFONDS VOOR DE AGRARISCHE EN VOEDSELVOORZIENINGSHANDEL. Postbus GC Rijswijk.

STICHTING BEDRIJFSPENSIOENFONDS VOOR DE AGRARISCHE EN VOEDSELVOORZIENINGSHANDEL. Postbus GC Rijswijk. STICHTING BEDRIJFSPENSIOENFONDS VOOR DE AGRARISCHE EN VOEDSELVOORZIENINGSHANDEL Verrijn Stuartlaan 1e 2288 EK Rijswijk Telefoon: 070-3381020 Fax : 070-3503531 Postbus 3144 2280 GC Rijswijk www.bpfavh.nl

Nadere informatie

AMF een goed geregeld pensioen. Bulletin Algemeen Mijnwerkersfonds 2005

AMF een goed geregeld pensioen. Bulletin Algemeen Mijnwerkersfonds 2005 AMF een goed geregeld pensioen Bulletin Algemeen Mijnwerkersfonds 2005 Het bestuur van het Algemeen Mijnwerkersfonds (AMF) wil haar rechthebbenden van goede en belangrijke informatie voorzien. Leest u

Nadere informatie

Reglement Anw-hiaatpensioen

Reglement Anw-hiaatpensioen Vastgesteld in de bestuursvergadering van 5 december 2013 H. Langeveld, voorzitter P. Dijkstra, secretaris Postbus 94202, 1090 GE Amsterdam Bestuursmanagement: Mol & Pensioen T 035-642 29 21 M 06-832 33

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland

Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland Human Resources Stichting Pensioenfonds Nederland Toelichting Witteveenkader II en nieuw Financieel Toetsingskader 30 september 2014 kantoor Amsterdam Identifier Presentatie Seminar DNB 28 en 30 mei 2013

Nadere informatie

Welkom namens. Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK. AMSTERDAM, 25 juni 2015

Welkom namens. Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK. AMSTERDAM, 25 juni 2015 Welkom namens Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK AMSTERDAM, 25 juni 2015 AGENDA 1. Opening en voorstellen leden van het bestuur 2. Mededelingen van de voorzitter 3. Notulen deelnemersvergadering 26

Nadere informatie

Waardeoverdracht. bij indiensttreding. Wat is waardeoverdracht? Is waardeoverdracht. verstandig? Goed om te weten. Een nieuwe baan.

Waardeoverdracht. bij indiensttreding. Wat is waardeoverdracht? Is waardeoverdracht. verstandig? Goed om te weten. Een nieuwe baan. Waardeoverdracht bij indiensttreding Meer weten? www.kpnpensioen.nl Wat is waardeoverdracht? 4 Zoek en vind 11 Een nieuwe baan 3 Is waardeoverdracht verstandig? Goed om te weten 6 Zo vraagt u aan 10 9

Nadere informatie

Actuariële en bedrijfstechnische nota

Actuariële en bedrijfstechnische nota Stichting Pensioenfonds Towers Watson Actuariële en bedrijfstechnische nota 1 juli 2015 Inhoudsopgave 1. INLEIDING... 1 2. MISSIE, VISIE EN STRATEGIE... 2 3. ORGANISATIE, BEHEER EN INTERNE CONTROLE...

Nadere informatie

Financieel crisisplan. van de

Financieel crisisplan. van de Financieel crisisplan van de (vastgesteld in bestuursvergadering van 23 juni 2015) Inleiding Als onderdeel van de beschrijving van de hoofdlijnen van het interne beheersingssysteem en de financiële sturingsmiddelen,

Nadere informatie

Reglement ANW-hiaatverzekering. van. Pensioenfonds Deloitte

Reglement ANW-hiaatverzekering. van. Pensioenfonds Deloitte Reglement ANW-hiaatverzekering van Pensioenfonds Deloitte Versie: April 2013 Inhoudsopgave Artikel 1 Begripsomschrijvingen 3 Artikel 2 ANW-hiaatverzekering 5 Artikel 3 Deelnemerschap 5 Artikel 4 Aanmelding

Nadere informatie

BESCHIKBARE PREMIE REGELING (DC Pensioenfonds)

BESCHIKBARE PREMIE REGELING (DC Pensioenfonds) BESCHIKBARE PREMIE REGELING (DC Pensioenfonds) BEGRIPSOMSCHRIJVINGEN Artikel 1 1. De pensioenovereenkomst zoals neergelegd in dit reglement draagt het karakter van een premieovereenkomst. 2. De ingevolge

Nadere informatie

Een nieuwe baan Een nieuwe pensioenregeling

Een nieuwe baan Een nieuwe pensioenregeling Een nieuwe baan Een nieuwe pensioenregeling Welkom bij Stichting Pensioenfonds Pensura. Uw werkgever heeft ons onlangs uw gegevens toegestuurd, omdat u bij ons een deel van uw pensioen gaat opbouwen. In

Nadere informatie

ACTUARIËLE EN BEDRIJFSTECHNISCHE NOTA STICHTING PENSIOENFONDS INVISTA. per 6 december 2016

ACTUARIËLE EN BEDRIJFSTECHNISCHE NOTA STICHTING PENSIOENFONDS INVISTA. per 6 december 2016 ACTUARIËLE EN BEDRIJFSTECHNISCHE NOTA STICHTING PENSIOENFONDS INVISTA per 6 december 2016 Actuariële en bedrijfstechnische nota van Stichting Pensioenfonds Invista 6 december 2016 INHOUDSOPGAVE ACTUARIËLE

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Trespa. Brochure Pensioenregeling

Stichting Pensioenfonds Trespa. Brochure Pensioenregeling Brochure Pensioenregeling Wat houdt de brochure Pensioenregeling in? De brochure maakt deel uit van de startbrief. In de brochure wordt de pensioenregeling in begrijpelijke taal toegelicht aan de hand

Nadere informatie

Addendum 2 bij het Pensioenreglement pensioenregeling A, van Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland, contractnummer

Addendum 2 bij het Pensioenreglement pensioenregeling A, van Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland, contractnummer Pagina 1 van het addendum 2 bij het Pensioenreglement Sanoma pensioenregeling A, contractnummer 27339 Addendum 2 bij het Pensioenreglement pensioenregeling A, van Stichting Pensioenfonds Sanoma Nederland,

Nadere informatie

Collectieve Arbeidsovereenkomst over pensioenen. Tronox Pigments (Holland) B.V. Rotterdam-Botlek

Collectieve Arbeidsovereenkomst over pensioenen. Tronox Pigments (Holland) B.V. Rotterdam-Botlek Collectieve Arbeidsovereenkomst over pensioenen Voor de werknemers in dienst van Tronox Pigments (Holland) B.V. te Rotterdam-Botlek Looptijd 1 januari 2015 t/m 31 december 2019 Tronox Pigments (Holland)

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw Pluspensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op

Nadere informatie

Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 3 Premieovereenkomst

Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 3 Premieovereenkomst Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 3 Premieovereenkomst Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u inzicht in wat u krijgt bij pensionering

Nadere informatie

Uitvoeringsreglement Stichting Bedrijfstakpensioenfonds Waterbouw

Uitvoeringsreglement Stichting Bedrijfstakpensioenfonds Waterbouw Uitvoeringsreglement Stichting Bedrijfstakpensioenfonds Waterbouw Artikel 1 Definities De begripsomschrijvingen zoals opgenomen in het Pensioenreglement Stichting Bedrijfstakpensioenfonds Waterbouw (hierna:

Nadere informatie

Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 1 <Uitkeringsovereenkomst> <Premieovereenkomst>

Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 1 <Uitkeringsovereenkomst> <Premieovereenkomst> Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 1 Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u inzicht in wat

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Uitkeringsovereenkomst

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Uitkeringsovereenkomst Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Uitkeringsovereenkomst Wat u moet weten over uw pensioen Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u duidelijkheid over wat u krijgt bij pensionering en arbeidsongeschiktheid.

Nadere informatie

AANVULLEND PENSIOENREGLEMENT EINDLOON

AANVULLEND PENSIOENREGLEMENT EINDLOON STICHTING BEDRIJFSPENSIOENFONDS VOOR DE AGRARISCHE EN VOEDSELVOORZIENINGSHANDEL Laan van Zuid Hoorn 165 2289 DD Rijswijk Telefoon: 070-3061190 Fax : 08422-62369 Website: www.bpfavh.nl Postbus 3144 2280

Nadere informatie

Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 3 Premieovereenkomst

Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 3 Premieovereenkomst Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 3 Premieovereenkomst Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u inzicht in wat u krijgt bij pensionering

Nadere informatie

STICHTING BEDRIJFSPENSIOENFONDS VOOR DE AGRARISCHE EN VOEDSELVOORZIENINGSHANDEL. Postbus GC Rijswijk.

STICHTING BEDRIJFSPENSIOENFONDS VOOR DE AGRARISCHE EN VOEDSELVOORZIENINGSHANDEL. Postbus GC Rijswijk. STICHTING BEDRIJFSPENSIOENFONDS VOOR DE AGRARISCHE EN VOEDSELVOORZIENINGSHANDEL Verrijn Stuartlaan 1E 2288 EK Rijswijk Telefoon: 070-3381020 Fax : 070-3503531 Postbus 3144 2280 GC Rijswijk www.bpfavh.nl

Nadere informatie

Pensioen-Bijeenkomst. 23 maart 2017

Pensioen-Bijeenkomst. 23 maart 2017 Pensioen-Bijeenkomst 23 maart 2017 Programma Welkom! Het fonds - mensen en cijfers 10 minuten Financiële positie en beleid 10 minuten Pensioenregeling en keuzes 20 minuten Website en digitalisering 10

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Invista

Stichting Pensioenfonds Invista Stichting Pensioenfonds Invista AGENDA BESTUURSVERGADERING 7 DECEMBER 2010, PUNT 3.3 NOTULEN VAN DE DEELNEMERSVERGADERING STICHTING PENSIOENFONDS INVISTA GEHOUDEN OP DINSDAG 16 NOVEMBER 2010 Aanwezig:

Nadere informatie

Uw pensioenregeling 55-plus in het kort

Uw pensioenregeling 55-plus in het kort Uw pensioenregeling 55-plus in het kort Stichting Pensioenfonds van de Grolsche Bierbrouwerij is het pensioenfonds voor de medewerkers van Grolsch U bouwt bij ons pensioen op. In deze brochure leggen wij

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming Wat u moet weten over uw pensioen Dit pensioenoverzicht ontvangt u omdat

Nadere informatie

Kemira Rotterdam B.V.

Kemira Rotterdam B.V. Kemira Rotterdam B.V. Collectieve arbeidsovereenkomst over pensioenen 2014-2018 Pagina 1 van 9 COLLECTIEVE ARBEIDSOVEREENKOMST OVER PENSIOENEN Ondergetekenden: Kemira Rotterdam B.V. te Botlek-Rotterdam

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Xerox

Stichting Pensioenfonds Xerox Financieel crisisplan Stichting Pensioenfonds Xerox 1 juli 2015 Artikel 1 ~ Inleiding Het bestuur heeft besloten om een financieel crisisplan op te stellen. Dit is een beschrijving van maatregelen die

Nadere informatie