Technische innovaties Kansen voor de jeugdsector

Transcriptie

1 Technische innovaties Kansen voor de jeugdsector Den Haag, 5 januari 2011 Opdrachtgever Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Directie Jeugdsector Referentie VWS Auteurs Krijn Pons Laurens Waling Robert Kroon 2010 Alares

2 Right to copy Wij hechten bij innovatie trajecten veel belang bij het delen van kennis. Alares is een open 2.0 organisatie met verbonden kenniswerkers. Die openheid voeren we door in onze rapporten en publicaties. Daarom vervangen we het gangbare, maar beschermende, copyright graag voor een nieuwe wereldwijde standaard: 'right to copy'. Alle content onder de 'right to copy' standaard mag zonder voorafgaande toestemming van de gebruiker verveelvoudigd, geremixt en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, offset, fotokopie, microfilm, PDF, LinkedIn, Facebook, Twitter, Hyves, Wikipedia en/of andere wiki's en welk ander bestaand en/of toekomstig uit te vinden medium. Deze standaard is speciaal met bijbehorend symbool door Alares ontworpen en voortaan zetten we dit in het kader van open kennisdeling in. Zo kan de content vrij worden aangevuld en verbeterd en blijft het actueel in een snel veranderende verbonden wereld. Alares 2

3 1. Samenvatting Succesvolle technische innovatie vereist vooral kennis en sociale innovatie Technische innovatie vergroot de doelmatigheid van de jeugdsector. Toch is het niet altijd vanzelfsprekend om hiermee aan de slag te gaan. We constateren in dit onderzoek dat er veel initiatieven zijn, maar de mate van succes door de aanwezige kansen en belemmeringen varieert sterk. Aan de hand van voorbeeldinnovaties laten we zien wat deze randvoorwaarden zijn. Vijf kansen voor technische innovatie Kwaliteit: meer zelfredzaamheid en verbeterde relaties Regeldruk: verlaging van administratieve lasten en verbeterde coördinatie Bereik: eerder opsporen, laagdrempeliger en meer contact Samenwerking: betere communicatie en afstemming Meer werkplezier: inspelen op wensen van medewerkers Vijf belemmeringen voor technische innovatie Financieringsstructuur remt innovatie Negatieve beeldvorming Gebrek aan kennis van aanwezige technische innovaties Vernieuwing en innovatie zijn geen onderdeel van het werk Onbekendheid met regelgeving over privacy Op basis van deze analyse komen we tot dertien aanbevelingen om technische innovatie te stimuleren. Aanbevelingen voor technische innovatie 1. Financier online klantcontact 2. Stimuleer substitutie cliëntcontact via online contact waar mogelijk 3. Stimuleer samenwerken financieel 4. Stimuleer zoeken naar externe financiering 5. Eén gedeelde visie op technische innovatie als onderdeel van algemeen kwaliteitsbeleid in de jeugdsector 6. Meer (wetenschappelijk) onderzoek naar de toegevoegde waarde van technische innovatie 7. Stimuleer koplopers 8. Schep duidelijkheid over welke technische innovaties er zijn en toegevoegde waarde ervan 9. Verbind actief initiatieven en organisaties 10. Begin bij opleidingen 11. Geef de professional de ruimte om te innoveren 12. Duidelijkheid in privacy mogelijkheden door kennis delen We zien dat er onderliggend aan deze aanbevelingen een sterke vraag bestaat om kennis over technische innovaties beter te delen. De jeugdsector vraagt zich af: wat is er mogelijk, wat is er nodig en welke oplossingen zijn al bedacht? Er is behoefte aan een kennisomgeving. De uitdaging is vervolgens niet alleen de kennisuitwisseling online en offline te faciliteren, maar ook tot een andere houding (open staan voor nieuwe ontwikkelingen) en gedrag (het ook gaan doen) op het gebied van technische innovatie te komen. Het verlangen naar meer sociale innovatie komt als rode draad uit dit onderzoek naar voren. Sociale innovatie en technische innovatie versterken elkaar en bepalen de toekomst van de jeugdsector. Alares 3

4 2. Inhoud 1. SAMENVATTING INHOUD INLEIDING METHODE Deskresearch vanuit netwerk van Alares Interviews met innovatoren Enquête Interactieve afsluitende bijeenkomst met deelnemers STAND VAN ZAKEN De longlist De tien cases Beeld: innovatoren ploeteren KANSEN Kwaliteit Regeldruk Bereik Samenwerking Werkplezier KNELPUNTEN Financieringsstructuur remt innovatie Beeldvorming: technische innovatie bedreigt de kwaliteit Gebrek aan kennis van aanwezige technische innovaties Vernieuwing en innovatie zijn geen onderdeel van het werk Onbekendheid met regelgeving over privacy AANBEVELINGEN Schep ruimte in financiering Beeldvorming technische innovaties verbeteren Geef een overzicht van technische innovaties Maak innoveren onderdeel van het werk Schep duidelijkheid in mogelijkheden van privacywetgeving REFLECTIE: WAT IS ER NODIG? BIJLAGE 1 BETROKKENEN BIJ DIT ONDERZOEK BIJLAGE 2 - LONGLIST TECHNISCHE INNOVATIES BIJLAGE 3 CASES Alares 4

5 3. Inleiding Wat heeft technische innovatie de jeugdsector te bieden? Innovatie in informatie- en communicatietechnologie (ICT) biedt nieuwe mogelijkheden in de manier waarop wij samenwerken en leven. Deze technische innovaties zijn ook voor de jeugdsector 1 een kans om te verbeteren en te innoveren. Logischerwijs willen we daarom de ontwikkeling, implementatie en toepassing van deze innovaties stimuleren. Dit kan alleen bij een goed beeld van de succesfactoren van deze technische innovaties en de knelpunten die de ontwikkeling hiervan afremmen. Onder technische innovaties in de jeugdzorg verstaan wij de mogelijkheden die voor de jeugdzorg ontstaan vanuit de voortschrijdende informatie- en communicatietechnologie (ICT) gericht op het verbeteren van de kwaliteit van de hulpverlening en de efficiëntie van werken in de jeugdzorg. Alares onderzocht in opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport de technische innovaties in de jeugdsector. Met dit onderzoek doen we aanbevelingen om de kansen die technische innovatie biedt optimaal te benutten. In deze rapportage beantwoorden we de volgende onderzoeksvragen Wat is de huidige stand van zaken binnen de jeugdsector op het gebied van technische innovatie? (hoofdstuk 3) 2. Welke kansen bieden technische innovaties? (hoofdstuk 4) 3. Wat zijn de knelpunten binnen de sector voor technisch innoveren? (hoofdstuk 5) 4. Hoe kan de jeugdsector de kansen die technische innovaties bieden beter benutten? (hoofdstuk 6) Ten slotte reflecteren we (hoofdstuk 7) op de resultaten uit het onderzoek en adviseren we twee stappen om technische innovatie te stimuleren. 1 In dit onderzoek zijn de volgende onderdelen van de jeugdsector meegenomen: lokale zorg voor jeugd; provinciale jeugdsector; jeugd-ggz. 2 Het onderzoek is inventariserend van aard. VWS noch Alares doen uitspraken over de kwaliteit van deze technische innovaties ten opzichte van andere, soortgelijke initiatieven. Alares 5

6 4. Methode Kennis via netwerk van tien innovaties en online enquête verzameld Om een goed beeld te krijgen van de mate waarin innovaties worden toegepast, de kansen en de knelpunten voerden wij een kwalitatief onderzoek uit. Het onderzoek richtte zich voornamelijk op de innovatoren in de sector; mensen en organisaties die op dit moment technisch innoveren Deskresearch vanuit netwerk van Alares. We startten met (online) deskresearch en het benaderen van ons netwerk. Wij inventariseerden online en offline de ontwikkelingen in het veld. Dit leverde een longlist van technische innovaties op (zie bijlage 2 en de tabel in hoofdstuk 3). Deze longlist is slechts een kleine greep uit het grote aantal technische innovaties die nu in ontwikkeling zijn, maar geeft een goed beeld van de huidige stand van zaken in de jeugdsector Interviews met innovatoren Uit de longlist selecteerde wij tien cases. De cases vertegenwoordigden innovaties voor cliënten en voor professionals in verschillende fasen van ontwikkeling. Vervolgens zijn de vertegenwoordigers van de cases geïnterviewd. Het doel van de interviews was om een kwalitatieve verdiepingsslag te maken op de technische innovaties waarvan zij de pionier zijn. Wij vroegen hen: Wat is de toegevoegde waarde van de innovatie, Hoe hielp het de cliënten of professionals in hun werk, en waar liep je tegenaan? Ook voerden wij gesprekken met experts van de jeugdsector werkzaam bij ZonMW, het NIP en het NJI. Door deze gesprekken kregen wij zicht op de visie zoals die leeft bij de experts op technische innovaties in de jeugdsector en de kansen die zij zien Enquête Om de ontwikkelingen in het veld breder te toetsen, stelden we een online enquête op voor professionals. Ongeveer 100 respondenten vulde deze online enquête in. Wij vroegen of er in de sector voldoende gebruik wordt gemaakt van technische innovaties en hoe deze kansen die er zijn, beter konden worden benut. De uitkomsten van de enquête leverden direct input voor het beantwoorden van de onderzoeksvragen Interactieve afsluitende bijeenkomst met deelnemers De resultaten uit de gesprekken en de enquête presenteerden we (gezamenlijk met VWS) tijdens een interactieve bijeenkomst. Alle geïnterviewden waren uitgenodigd bij het Ministerie om de bevindingen uit het onderzoek te toetsen. Hierbij werd dieper ingegaan op de kansen die in de sector liggen door technische innovaties toe te passen. Alares 6

7 5. Stand van zaken Potentieel prachtige projecten ploeteren in het innovatieveld van de jeugdsector Wie onderzoek doet naar technische innovaties in de jeugdsector heeft geen moeite deze te vinden. Maar wat zegt de hoeveelheid technische innovaties over de stand van zaken in het innovatieveld? 5.1. De longlist Uit het vooronderzoek kwam een longlist van bijna 50 innovaties. Onderstaande tabel toont de belangrijkste innovaties die wij voor dit onderzoek in overweging namen. We nemen deze tabel op omdat het een mooi overzicht geeft van wat er zoal aan innovaties in de jeugdsector speelt. In bijlage 2 staat de volledige longlist. Tabel 1: Longlist van innovaties Innovatie Omschrijving Maak je eigen dossier Jongere maakt eigen digitale dossier Mijnkindonline.nl Informatie voor ouders over internetgebruik van kinderen Hulpmix.nl Informatie, chat en fora over verschillende onderwerpen Pratenonline.nl Anoniem chatten bij depressieve klachten Eetprobleemdebaas.nl Online behandeling bij eetproblematiek GGZ Begeleiding met Twitter Laagdrempelig contact voor ambulante cliënt Cardea Internet Jeugdsector Online platform voor contact met cliënt Joo.nl Online ondersteuningsomgeving voor Overijsselse jeugdsector Mindmaster.nl Preventie en informatie bij psychosociale klachten Proud2bme.nl Online tegenhanger voor pro-anorexiasites Contact met biologische ouders Via webcam in contact komen met moeilijk bereikbare ouders De kindertelefoon Anonieme chat met vrijwilligers Fier Fryslân Online behandeling bij geweld in afhankelijkheidsrelaties IPod en IPad inzetten in de behandeling Onder andere bij autisten en moeilijk lerende kinderen Serious Games in de Zorg (Stichting E-hulp) Spelenderwijs nieuwe vaardigheden aanleren Samenkeuzesmaken.nl Hulpverlener en cliënt geven samen online behandeling vorm Patient1 Online persoonlijk zorgdossier bijhouden Regelhulp.nl Web loket voor zorg, hulp en financiële steun Informatie project Wajong Kannerhuis Verschillende projecten gericht op autisten (o.a. met video coaching) '361 graden respect' Jongeren zetten films over respect op You Tube Digitale Dossiers Efficiënter werken door digitale registratie Samenwerken met Google Sites Online platform voor samenwerking en kennis delen Digitaal Schrijven Alles wat men schrift wordt digitaal op de pen opgeslagen I wish there was Platform voor uitwisseling over verbetering van zorg Jeugdsector 2.0 Het verbinden van pioniers in de sector jeugd Icom Kennisnetwerk voor e-mental health Mentalshare Preventie en behandeling van psychische problemen BergOp Online effectonderzoek in de jeugdsector en het onderwijs Digitale koffer Mobiele uitrusting voor jeugdwerkers Bantopa Nieuwe samenwerkingsvormen voor ketenpartners Het Yes-forum Informatie-uitwisseling over ontwikkelingen in de jeugdsector Hulpverlener Centraal Meer bottom-up organiseren van de zorg Eigen-kracht Besluitvormingsmodel waarbij ouders en kind zelf verantwoordelijk zijn Alares 7

8 5.2. De tien cases Samen met het Ministerie van VWS selecteerden wij tien cases. Deze voorbeeld innovaties waren dusdanig uitgekozen dat zij de breedte van de sector en de verschillende type innovaties besloegen. Ook verschilde het stadium waarin de innovatie zich bevond, waardoor we een representatief overzicht creeren. De tien cases die wij nader onderzochten introduceren we hier kort en zijn verder toegelicht in de bijlage. Digitaal schrijven In de toekomst worden papieren dossiers vervangen voor digitale dossiers. Vaak is het echter niet wenselijk om met een laptop voor de cliënt zitten. Ook ondervindt men problemen met (mobiele) internet verbindingen en het verschil met de traditionele manier van werken. Digitaal schrijven staat voor een digitale pen die schrijfbewegingen omzet in digitale data voor in het digitale dossier. Digitaal schrijven biedt een oplossing voor waar het een brug slaat tussen online werken en gewoon schrijven. GGZ Begeleiding met Twitter Bij deze innovatie vindt begeleiding van de cliënt door de professional plaats door middel van Twitter. Dit wordt toegepast bij een organisatie in de langdurige GGZ. De cliënt laat iedere dag vóór uur weten dat hij is opgestaan, dat hij heeft gegeten en wat zijn plannen zijn voor die dag. Dit is laagdrempeliger dan en en/of bloggen. Voor de cliënt is het eenvoudig statusupdates te geven en voor de hulpverlener is het eenvoudig deze te volgen. De frequentie van fysieke bezoeken neemt hierdoor af terwijl de hulpverlener een veel actueler beeld heeft in de voortgang van de cliënt. Cardea Internet Jeugdsector Cardea ontwikkelde een online platform voor jeugdsector ter versterking van en aanvulling op het bestaande zorgaanbod. Jongeren kunnen, terwijl ze nog op de wachtlijst staan, zich al aanmelden op het (afgesloten?) platform. Hierop hebben ze alvast contact met professionals en worden ze eerder en vaker geholpen. Op het moment dat ze de echte afspraak hebben, is er al een contact geweest en een relatie ontstaan. Dit scheelt tijd en verhoogt de kwaliteit. Webcamcontact met biologische ouders Deze zomer is door e-hulp.nl een pilot afgerond waarin kinderen die bij een pleeggezin zijn geplaatst via de webcam weer in contact werden brachten met hun biologische ouders. Zo hebben ze wel persoonlijk contact, maar is het minder belastend dan wanneer ze fysiek bij elkaar in de buurt zijn. Contact via de webcam is laagdrempeliger omdat het plaatsvindt vanuit de vertrouwde thuissituatie van het pleeggezin. Momenteel wordt nagedacht over eenzelfde pilot voor kinderen van gedetineerde moeders, voor wie een bezoek aan de gevangenis erg belastend is. De Kindertelefoon: chatten Het Landelijk Bureau Kindertelefoon, onderdeel van MOgroep Jeugdsector, maakt sinds 2003 gebruik van chatten met kinderen. Kinderen maken hier veel gebruik van. In 2009 zijn ruim gesprekken via de chat gevoerd. Ook de vrijwilligers van de Kindertelefoon ervaren het gebruik van de chatfunctie positief. Deze technische innovatie heeft het bereik van de kindertelefoon aanzienlijk vergroot. Bovendien voelen kinderen zich online meer op hun gemak, dan met ouderwets telefoneren. Alares 8

9 Samenwerken met Google Sites Google sites biedt een digitaal samenwerkingsplatform waarop mensen berichten kunnen uitwisselen, documenten kunnen delen en gedeelde agenda s in kunnen zien, geïntegreerd op één website. Op dit samenwerkingsplatform kunnen de medewerkers procesinformatie over coördinatie van de zorg om het kind en/of gezin met elkaar delen. Dit gebeurt beveiligd met een wachtwoord. Online ondersteuning van de eigen Kracht Conferentie De eigen kracht conferentie wordt online door een platform (projectpagina) ondersteund en zelfs mogelijk gemaakt. De hulpvragers bepalen zelf wie toegang heeft tot het gevolgde actieplan. Voorheen werden statusupdates altijd persoonlijk afgehandeld. Sinds een jaar gebeurt dit online waar iedere Eigen Krachtconferentie een eigen online projectruimte krijgt. Grip op je Dip De Grip op je Dip website is bedoeld voor jongeren van 16 tot 25 jaar met depressieve klachten. De website bevat informatie over symptomen van depressie en hoe men hiermee kan omgaan. De website geeft tips in tekst en film: de zogenoemde dip tips. De site biedt een chatbox en mailservice voor jongeren. Zij zetten eigen verhalen op de website en delen deze met anderen. Daarnaast is er een zelf test onderdeel. Dit is de zogenaamde depressievragenlijst. Alles is volledig anoniem te gebruiken. Grip op je Dip is niet bedoeld voor de zwaardere gevallen van depressie. OV-applicatie voor autistische jongeren De OV applicatie op de ipod geeft steun aan autistische jongeren in de vorm van een elektronische vraagbaak (OV-app). De OV-app werkt door middel van een vraag en antwoord systeem. Ieder antwoord op een vraag leidt weer tot een vervolgvraag totdat er een goed en passend antwoord voor de situatie gevonden is (denk aan de help functie bij word). De meest voorkomende situaties zijn in de applicatie gedekt. De OV-coach is een altijd beschikbare, niet stigmatiserende digitale coach voor mensen met autisme, waardoor de mogelijkheden tot deelname aan de maatschappij toenemen. Samenwerkingsplatform Joo! Joo! is een online ondersteuningsomgeving voor de Overijsselse jeugdsector (Jeugdsector Overijssel Online, Doel van dit platform is informatie verschaffen en interactie creëren via de termen zoek, vraag en deel tussen jongeren, ouders en zorgverleners (met behulp van nieuwe media). Een ander onderdeel van de website is dat jongeren en ouders een eigen plan beheren via een gesloten systeem. Hierdoor wordt de participatie van deze doelgroep verhoogd Beeld: innovatoren ploeteren Wij zien een mooie lijst met technische innovaties in de jeugdsector. De gesprekken met de innovatoren waren inspirerend en de voorbeelden innovatief. Zij gaven wel aan dat het veel moeite kost om hun techniek te ontwikkelen en te implementeren. Het beeld wat we hierdoor van de jeugdsector krijgen is dat er weliswaar veel pogingen tot innovatie zijn, maar dat de doorlooptijd vaak onnodig lang is en het relatief veel inspanningen vergt. Technische innovatie heeft randvoorwaarden voordat deze van een klein initiatief tot breed gebruik kan worden opgeschaald en de innovatoren gaven aan dat het aan de juiste randvoorwaarden ontbreekt. We staan in de komende hoofdstukken stil bij de kansen en belemmeringen hiervoor. Alares 9

10 6. Kansen Technische innovaties en hun kansen in kwaliteit, regeldruk, bereik, samenwerking en werkplezier Wat is de mogelijke meerwaarde van technische innovaties? We geven in dit hoofdstuk aan op welke wijze technische innovatie kan bijdragen aan betere en efficiëntere zorg. Hiervoor definieerden wij een betere en efficiëntere zorg (doelmatigheid) in vijf categorieën: kwaliteit, regeldruk, bereik, samenwerking en werkplezier. Per categorie lichten we toe hoe de onderzochte cases hieraan bijdragen Kwaliteit De kwaliteit van de jeugdsector is van primair belang. Uit het onderzoek blijkt dat de juiste inzet van technische innovaties deze kwaliteit kan verbeteren. Een juiste inzet zorgt voor: Zelfredzaamheid van de cliënt Technische innovaties kunnen kansen bieden om de autonomie van cliënten te vergroten. De cliënt gaat zelf online aan de slag. Hij of zij werkt zelfstandig, maakt zijn of haar eigen successen en kan zelf bepalen wanneer er een (technisch) steuntje in de rug nodig is. Bij de OV coach bewegen autistische jongeren zich zelfstandiger in de maatschappij doordat zij met behulp van ondersteuning van de OV coach bijvoorbeeld zelf naar school reizen met het openbaar vervoer (OV). Het idee van het beschikbaar hebben van de coach geeft vaak genoeg vertrouwen om zelfstandig met het OV te reizen. De client die gebruik maakt van Twitter in de thuiszorg kan overal, op een laagdrempelige manier, de status van de dag doorgeven. Ook heeft de cliënt zijn dagschema zelf in de hand en is verantwoordelijk voor zijn eigen acties. Deze vergrote zelfstandigheid die de techniek biedt, bevordert de zelfredzaamheid en de vaardigheden die daarvoor nodig zijn. Participatie van de cliënt Een actieve bijdrage en participatie van de cliënt in het eigen hulpverleningsproces is effectief bewezen. De betrokkenheid bij de hulpverlening is groter en de cliënt wordt meer eigenaar van zijn eigen problemen en oplossingen. Grip op je Dip is een laagdrempelige manier van hulpverlening die de participatie ten opzichte van traditionele manieren van hulp sterk vergroot. Ook de online hulpverlening van Cardea heeft als belangrij doel het vergroten van de participatie; en het werkt! De techniek maakt betere en bredere participatie met de doelgroep mogelijk. Constructieve relatie tussen hulpverlener en cliënt Door een goede combinatie van face-to-face contacten en contacten via bijvoorbeeld Twitter in de thuiszorg ontstaat er een constructievere relatie tussen hulpverlener en cliënt. Face-to-face contact is in sommige gevallen te persoonlijk en indringend. De afstand die gepaard gaat bij online communicatievormen kan ook juist een positieve uitwerking hebben op de kwaliteit van de zorgverlening. Tijdsintensieve face-to-face contacten zijn dan niet altijd nodig. Relatie tussen ouders en kind In sommige gevallen is persoonlijk (fysiek) contact tussen ouders en kind niet gewenst. Dit kan het geval zijn bij contact tussen biologische ouders (met bijvoorbeeld een verslavingsproblematiek) en hun kinderen die in een pleeggezin zijn geplaatst. Toch wil je contact tussen pleegkinderen en hun ouders behouden. Contact via de webcam (Skype met biologische ouders van pleegkinderen) is een middenweg hierin. Non-verbale communicatie komt ondanks de fysieke afstand goed over. Alares 10

11 6.2. Regeldruk Er zijn technische innovaties die de administratieve lasten verlagen en zorgen voor simpele afstemming tussen zorgverleners, waardoor de ervaren regeldruk wordt verlaagd. Minder (onnodige) registraties Traditioneel is het verminderen van de regeldruk een belangrijk doel van (technische) innovatie. Door registraties te automatiseren blijft er meer tijd over, die ingezet kan worden voor de hulpverlening. Het verkorten van registratietijden is essentieel in de jeugdsector, met het oog op de hoge werkdruk. Digitale dossiers vormen een voorbeeld van technische innovatie die het werken in de sector efficiënter en effectiever kunnen maken. Vaak zijn daar planningsmodules aan gekoppeld wat het inplannen van cliënten flink vereenvoudigt en in een aantal gevallen geheel automatiseert. Een uitdaging is het voorkomen van dubbele, onnodige registraties. Digitaal Schijven is een technische innovatie die dit kan voorkomen en zo onnodige bureaucratie tegengaat. De techniek ondervangt een deel van het secundaire proces, waardoor de professional meer tijd heeft voor de primaire taak. Vereenvoudigde zorgcoördinatie tussen jeugdsectorpartners Binnen Centra voor Jeugd en Gezin (CJG s) werken organisaties samen gericht op de ondersteuning van gezinnen bij opgroei- en opvoedvraagstukken. In deze CJG s werken de organisaties vaak samen met behulp van een zorgcoördinatiedocument. Door deze online te plaatsen en bewerkbaar te maken voor iedereen via Google Sites (Google Docs) wordt de zorgcoördinator verlicht in administratieve handelingen. De medewerkers houden nu zelf de informatie bij waardoor een continu zicht bestaat op de actuele coördinatie. Bij Twitter in de thuiszorg gebruiken ze ook Google Docs om een dagschema te delen. Het document staat online en de cliënt houdt deze zelf bij Bereik Je wilt jongeren die echt hulp nodig hebben in een zo vroeg mogelijk stadium bereiken. Dit vergroot de doelmatigheid van de zorg op (middel)lange termijn. Wij zien twee kansen die technische innovaties bieden om het bereik van de zorg te vergroten: de anonimiteit van een technische innovatie en de aansluiting op de (online) leefwereld van jongeren. Anonimiteit vergroot het bereik In sommige gevallen willen jongeren zo laagdrempelig mogelijk hun vragen neerleggen bij een hulpverlener. Anonimiteit kan hier een belangrijke bijdrage aan leveren. Een zelfanalyse van de kindertelefoon wijst uit dat kinderen met serieuzere problemen minder makkelijk durven te bellen, maar wel contact zoeken via de chat. Via de chat worden vaak meer intensieve en zwaardere gesprekken gevoerd dan via de telefoon. Anoniem contact via de telefoon en internet verlaagt de drempel om van hulpverlening gebruik te maken, waardoor er een preventieve werking vanuit gaat. Toch heeft deze anonimiteit wel als nadeel dat je hier als hulpverlener aan gebonden bent. Je kunt niet makkelijk ingrijpen als het dreigt mis te lopen. Dit is dus tevens een beperking van deze wijze van hulpverlening die op ethische bezwaren zou kunnen leiden voor professionals. Aansluiting op de (online) leefwereld van jongeren vergroot bereik Het sociale leven van jongeren speelt zich meer en meer online af. 78 procent van de Nederlandse jongeren is actief in sociale netwerken. Het online benaderen van jongeren vergroot naast de kwaliteit ook het bereik van de jeugdsector. De kindertelefoon zag dit in 2005 en ontwikkelde een chatfunctie voor hulpverlening. Deze functie neemt nu een prominente plaats in tussen de diensten van de kindertelefoon. Ook het platform Joo! is een initiatief om meer aan te sluiten op de online leefwereld van jongeren, evenals de site Grip op je Dip. Het aansluiten op deze nieuwe leefwereld vergroot het bereik. Alares 11

12 Sommige jongeren maken als onderdeel van hun hulpverleningsproces gebruik van dagelijkse technische ondersteuning. Als deze technische hulpmiddelen zoveel mogelijk zijn afgestemd op het normale gebruik van andere apparaten, dan worden meer jongeren bereikt. De OV App voor de ipod, ontwikkeld door het dr. Leo Kannerhuis, is hier een voorbeeld van. Een ipod is een maatschappelijk geaccepteerd apparaat; het is zelfs populair. Niemand merkt dat de jongere hulp heeft. De zorg kan zo meer cliënten motiveren voor hun behandeling Samenwerking Het delen van kennis, ervaringen en middelen verbetert de slagkracht en effectiviteit van de jeugdsector. Technische innovaties bieden kansen als het gaat om beter samen te werken, vooral op het gebied van het delen van kennis. Online samenwerken tussen hulpverleners Samenwerken en kennis delen is een belangrijk middel voor het CJG om een samenhangend zorgaanbod te realiseren. Het CJG in Alphen aan den Rijn gaat gebruik maken van Google Sites om de kennis te delen. Door online zorg te coördineren, ervaringen en kennis uit te wisselen, discussies te voeren en agenda s te delen wordt het onderling delen van kennis versterkt. Ook het samenwerken tussen zorgpartners is belangrijk. Iedere partner heeft een stukje zorg dat bij aaneenschakeling grotere effecten teweegbrengt. Het platform Joo! is een initiatief dat verschillende partners laat samenwerken in de zorg rond de jeugd. De Eigen Krachtcentrale gebruikt een online platform om hun behandel methode (werken vanuit eigen sociale netwerk) kracht bij te zetten. De platforms zijn laagdrempelig in gebruik en bieden de mogelijkheid om op een eenvoudige manier mensen te betrekken bij de hulpverlening Werkplezier Het verhogen van het werkplezier draagt bij aan een hogere kwaliteit van de dienstverlening en lagere kosten door het terug dringen van het (hoge) ziekteverzuim in deze sector. Technische innovaties kunnen ingaan op de wens van de hulpverleners om beter aan te sluiten op het primaire werkproces: de hulpverlening. Aansluiting op het primaire werkproces Het aansluiten van technische innovaties op het primaire proces van de jeugdsector kan men verhogen omdat het verbeteringen kan leveren voor het primaire werkproces. De invoering van digitale dossiers levert flinke weerstand op doordat het qua gevoel afstand neemt van het primair proces: hulpverlening. Het Digitaal Schrijven slaat een brug tussen de gebruikelijke werkprocessen en het nieuwe digitale dossier. De acceptatiegraad is erg groot onder de gebruikers, omdat de innovatie aansluit op het primair werkproces. Denk ook aan het gebruik van Twitter in de thuiszorg, waarbij de techniek het primaire proces verbetert en (dus) leuker maakt. Deze innovatie vergroot daarmee het werkplezier van de hulpverlener. Aansluiten op de wensen van nieuwe hulpverleners De jeugdsector lijkt aantrekkelijker voor jonge mensen te worden als er innovatiever gewerkt wordt en er sneller verandering en ontwikkeling mogelijk is. De nieuwe hulpverleners werken zelf in privésferen vaak al met technische innovaties en zien hier ook de toegevoegde waarde van (chat, online hulpverlening, etc.). Als de sector hier in mee gaat wordt de aansluiting meer gevonden op de wensen van nieuwe hulpverleners. Twitter in de thuiszorg geeft aan dat hun werk met de cliënt leuker geworden is door de inzet van technische innovaties. Alares 12

13 7. Knelpunten Technische innovaties hebben last van de financieringsstructuur, beeldvorming, gebrek aan kennis over en focus op de aanwezige innovaties Zicht op de knelpunten in de ontwikkeling van technische innovaties biedt zicht op hoe we de kansen sneller en beter kunnen benutten. In de gesprekken met het veld, de experts en tijdens de interactieve bijeenkomst gingen we hier dieper op in. Hieronder een opsomming van knelpunten die tijdens dit onderzoek naar voren kwamen Financieringsstructuur remt innovatie Problemen rond de financiering werden vaak als eerste genoemd. De manier hoe de financiering in de jeugdsector is georganiseerd en de gevolgen die dit heeft op de samenwerking in de sector zijn twee belangrijke knelpunten voor technische innovaties. De financiering van de jeugdsector zet niet aan tot innovatie De innovatoren die wij spraken vroegen niet om meer subsidies, maar om een financieringsstructuur die (technisch) innoveren mogelijk maakt. Voor sommige innovaties geen structurele vergoeding mogelijk, waardoor het moeilijk is een goede business case te maken. Het toepassen van technische innovaties die zorgen voor minder cliëntcontacten bij een zelfde kwaliteit, leveren de innovator vaak minder op. In de jeugdsector wordt men gefinancierd op basis van deze cliëntcontacten. Samenwerken is niet lonend Organisaties die samenwerken leren om van elkaar te leren en hebben meer slagkracht. Uit het onderzoek blijkt dat binnen de jeugdsector organisaties nog zeer beperkt samenwerking zoeken om technische innovaties te ontwikkelen. Op verschillende plekken ontstaan hierdoor vergelijkbare ideeën, met beperkte slagkracht. Een belangrijke reden is dat het financieel niet altijd aantrekkelijker is om samen te werken met andere instellingen. Daarnaast liggen (financiële) belangen vaak uiteen: organisaties zien elkaar in sommige gevallen als concurrent Beeldvorming: technische innovatie bedreigt de kwaliteit Wij zien dat het beeld van technische innovaties in de jeugdsector met betrekking tot kwaliteit vaak negatief is. Dit negatieve beeld houdt de implementatie en doorontwikkeling van technische innovaties vaak tegen. In de gesprekken die wij in het veld voerde, de enquête en de interactieve bijeenkomst zijn wij hier op in gegaan. Hier kwamen twee factoren uit die aan de basis van deze negatieve attitude staan. Technische innovaties uit het verleden hadden niet altijd het gewenste effect Resultaten uit het verleden bieden geen garanties voor de toekomst; maar zo zien mensen dat wel. De ICT is relatief nieuw en naast succesvolle technische innovaties zijn er ook een aantal ingevoerd die de kwaliteit niet altijd ten goede kwam. De meer positieve technische innovaties vallen minder op. Het gevolg is dat hulpverleners technische innovaties zien als veranderingen die leiden tot meer registraties, hogere werkdruk en lagere kwaliteit van dienstverlening. En dit terwijl uit ons onderzoek naar voren komt dat een juiste inzet van technische innovaties leidt tot een verhoging van kwaliteit. Alares 13

14 Onbekend maakt onbemind en verandering roept weerstand op Dit is in de jeugdsector niet anders. De digitale vaardigheden onder hulpverleners en bestuurders in de jeugdsector gaan hand en hand met een beperkte affiniteit met techniek. Verschillende respondenten uit de enquête geven dit aan en ook uit de gesprekken met de innovatoren kwam dit duidelijk naar voren. Het gebrek aan affiniteit met en kennis van technische mogelijkheden kan leiden tot een behoudende cultuur die een rem vormt op de ontwikkeling van technische innovaties in de sector Gebrek aan kennis van aanwezige technische innovaties Er zijn veel mooie en goede technische innovaties die de doelmatigheid van de jeugdsector kunnen verbeteren. Hulpverleners en organisaties in de jeugdsector krijgen geen grip op de innovaties die er zijn en die zich al hebben bewezen. Dit komt onder andere naar voren in de interviews met de sleutelfiguren en interactieve bijeenkomst die wij organiseerden. Dit beperkte overzicht van kansen en mogelijkheden van technische innovaties werken niet bevorderend voor de verspreiding en opschaling van deze innovaties. Het leereffect voor de sector is daarom vaak matig Vernieuwing en innovatie zijn geen onderdeel van het werk Hulpverleners zien vaak innovatie niet als een primair onderdeel van het werk. De beste innovaties ontstaan juist vanuit het primair proces. De hulpverlener is degene die weet hoe de hulpverlening anders en slimmer kan. Wij zien twee factoren die ten grondslag liggen aan deze houding in het veld. Opleidingen gaan niet in op innoveren en vernieuwen Uit de gesprekken die wij voerden komt duidelijk naar voren dat opleidingen primair ingaan op het leveren van een hoogwaardige jeugdsector. Het innoveren en vernieuwen is een aparte competentie. Het betekent altijd op zoek zijn naar vernieuwing en verbetering, maar ook het op poten kunnen zetten van nieuwe werkwijzen. Competenties zoals overtuigen en ondernemerszin verdienen aandacht en kunnen een sector in zijn geheel innovatiever maken. Hulpverleners worden niet gestimuleerd om te innoveren In klassieke (jeugdsector) organisaties is er vaak weinig ruimte voor innovatie vanuit de werkvloer. Het wordt niet gestimuleerd, niet gewaardeerd en vaak zelfs afgestraft binnen organisatiestructuren. Er ligt een (te) grote nadruk op werken vanuit de huidige structuur. Verandering komt vaak van boven Onbekendheid met regelgeving over privacy Het ontwikkelen van online-hulpverlening en informatie-uitwisseling gaat steevast gepaard met discussies over privacy. Onzekerheden over wat wel en wat niet kan en mag maken het lastig besluiten te nemen over technische innovaties. Vaak is het niet zozeer de wetgeving die tegen werkt, maar een gebrek aan duidelijkheid over wat bij wet is toegestaan. Ook zien we een onzekerheid door een beperkt inzicht in de wensen van jongeren en ouders over welke informatie gedeeld mag worden. Alares 14

15 8. Aanbevelingen Verwijder knelpunten; faciliteer en benut technische innovatie Dit onderzoek toont de toegevoegde waarde van technische innovatie voor de jeugdsector. Wat kunnen we doen om technische innovatie in de jeugdsector te stimuleren? Uit het onderzoek halen wij de volgende concrete aanbevelingen. We formuleren ze in algemene zin; wie de schoen past trekt hem aan Schep ruimte in financiering De financieringsstructuur bevat op dit moment elementen die technische innovaties in de jeugdsector remmen. De business case kan simpelweg niet worden gemaakt. Wanneer financiering meer ruimte biedt aan innovatieve ontwikkelingen stimuleert dit de verspreiding van innovaties. Aanbeveling 1. Financier online klantcontact Online hulpverlening blijkt aan de ene kant laagdrempeliger en kan daarmee effectiever zijn in termen van kwaliteit, terwijl het aan de andere kant vaak tot efficiëntievoordelen leidt. Organisaties die betaald krijgen op basis van cliënt contact tijd (in de sector aangeduid als CCT), dienen ook online contact als volwaardige hulpverlening vergoed te krijgen. Wellicht zelfs met financiële stimulans, indien daadwerkelijk de beoogde kwaliteitswinst kan worden behaald. Aanbeveling 2. Stimuleer substitutie cliëntcontact via online contact waar mogelijk We merken dat de ervaringen met online hulpverlening nog beperkt zijn. Daar waar serieuze stappen worden ondernomen komen echter verrassend goede resultaten naar boven. Dit vraagt om het verder stimuleren van online contact waar mogelijk. Uiteraard blijft toegevoegde waarde in face-to-face contact bestaan, maar het besef dat er ook toegevoegde waarde in online contact zit mag nog breder bekend worden. Verder onderzoek hiernaar en het verspreiden van kennis is onderdeel van deze aanbeveling, evenals het inbedden van de nieuwe vaardigheden die online cliëntcontact vergen in opleiding en training. Aanbeveling 3. Stimuleer samenwerken financieel Het belonen van organisaties die tezamen innovatie projecten initiëren verdient ook aanbeveling. Het is weinig effectief als iedereen zelf het wiel uitvindt, maar in de praktijk lijkt samenwerking minstens zo veel energie te kosten. Een stimulans voor samenwerking, door dit praktisch en met middelen te ondersteunen is een duwtje in de rug voor technische innovaties. Aanbeveling 4. Stimuleer zoeken naar externe financiering In ons onderzoek vonden wij verschillende mooie voorbeelden van publiek-private samenwerking die een technische innovatie mogelijk maakte. De technische innovatie kan kosteloos worden aangeboden voor de mogelijkheid van een aanbieder tot een proeftuin. Dit raakt ondernemen. Voorwaarde hierbij is dat innovators de boer op gaan, dat zij de meerwaarde van hun innovaties actief onder de aandacht brengen van beroepsorganisaties, brancheorganisaties en alle mogelijke soorten financiers. Alares 15

16 8.2. Beeldvorming technische innovaties verbeteren Technische innovaties leveren een positieve bijdrage aan de kwaliteit van de jeugdsector. Het vaak negatieve beeld (bijvoorbeeld de gedachte dat online hulpverlening minder effectief is dan gesprekken) over de toegevoegde waarde van technische innovaties op de kwaliteit van de jeugdsector moet realistischer. Aanbeveling 5. Eén gedeelde visie op technische innovatie als onderdeel van algemeen kwaliteitsbeleid in de jeugdsector Doe dit met alle betrokkenen, maar vooral ook met professionals. Door deze visie op te stellen wordt prioriteit gegeven aan het thema technische innovatie (agendasetting) en wordt het belang en de toegevoegde waarde benadrukt. In deze visievorming dient ook aandacht zijn voor beroepsethische aspecten die technische innovatie met zich meebrengt. Aanbeveling 6. Meer (wetenschappelijk) onderzoek naar de toegevoegde waarde van technische innovatie Om online hulpverlening in geaccepteerde behandelmethoden te borgen moet de werkzaamheid aangetoond zijn. We zien de jeugdhulpverlening al steeds meer evidence based worden. Een grote kans zit daarbij in het leggen van een structurele verbinding tussen de uitvoering en de wetenschappelijke toetsing. Het uitvoeren van het onderzoek naar effectiviteit en de terugkoppeling van de onderzoeksresultaten aan de uitvoeringspraktijk is essentieel. Er dient sprake zijn van tweerichtingsverkeer. Aanbeveling 7. Stimuleer koplopers De koplopers (innovatoren) zijn de mensen in de sector die vooruit willen en die kansen pakken. Zij zijn in veel gevallen ook de vaandeldragers. Deze vaandeldragers dragen een positieve boodschap uit op het gebied van technische innovaties. We moeten de drive die deze mensen hebben benutten om andere hulpverleners, managers en bestuurders te enthousiasmeren. Het faciliteren van deze koplopers is een kans om de beeldvorming positief te beïnvloeden Geef een overzicht van technische innovaties Aanbeveling 8. Schep duidelijkheid over welke technische innovaties er zijn en toegevoegde waarde ervan Dit kan in de vorm van een centraal (online) registratiepunt. Een grote diversiteit aan innovaties kan de kwaliteit van technische innovaties ten goede komen. De kwaliteit wordt groter als men op zoek kan naar goede voorbeelden en synergie tussen de verschillende innovaties. Een goed overzicht van de technische innovaties en de daar bijbehorende kwaliteitsverbetering is hierbij gewenst. Daarnaast bestaat een sterke wens om op basis van de technische innovaties meer kennis te delen. Het uitwisselen van tips en ervaringen kunnen andere innovaties versneld realiseren. Aanbeveling 9. Verbind actief initiatieven en organisaties Het stimuleren van samenwerking tussen partijen in de jeugdsector is een kans voor het versnellen van de ontwikkeling van technische innovatie. Een eerste kans voor het stimuleren van samenwerken in de sector ligt in het ontwikkelen van samenwerkingscompetenties en het bieden van ruimte voor externe Alares 16

17 oriëntatie. Denk aan een team zogenoemde innovatie makelaars. Deze zijn in andere sectoren aanjagers (bijvoorbeeld vanuit de provincie naar de sector woningbouw) een beproefd concept, met positief resultaat. Het overzicht hebben en houden, het koppelen van initiatieven en het verbinden van organisaties stimuleert (technische) innovaties Maak innoveren onderdeel van het werk Aanbeveling 10. Begin bij opleidingen Innoveren is een mooi palet aan competenties. Het betekent altijd op zoek zijn naar vernieuwing en verbetering, maar ook het op poten kunnen zetten van nieuwe werkwijzen. Competenties zoals overtuigen en ondernemerszin verdienen aandacht en kunnen een sector in zijn geheel innovatiever maken. Deze competentie breed invoeren in de jeugdsector betekent het faciliteren van laagdrempelige cursussen en door innovatie competenties op te nemen in de beroepsopleidingen. Aanbeveling 11. Geef de professional de ruimte om te innoveren Organisaties hebben nogal eens de neiging om nieuwe gedachten in de kiem te smoren, door te streng te wijzen op risico s op bijvoorbeeld het gebied van privacy. Beloon de tijdsinvestering van medewerkers om processen te verbeteren en hulpverlening te optimaliseren. Daarnaast kunnen medewerkers in veel gevallen ook meer aangestuurd worden op de verantwoordelijkheid om de kwaliteit jeugdsector te verbeteren. Het stimuleren van verantwoordelijkheden voor technische innovatie bij de hulpverlener is een kans, wanneer dit gecombineerd wordt met aanpassingen in structuur, aansturing en beloning Schep duidelijkheid in mogelijkheden van privacywetgeving Aanbeveling 12. Duidelijkheid in privacy mogelijkheden door kennis delen Bied meer inzicht in de do s en don t s rond het uitwisselen van gegevens. Duidelijkheid over privacy en het delen van informatie over cliënten neemt voor de hulpverlener een barrière weg om technisch te innoveren. Hulpverleners zoeken duidelijkheid vanuit wet- en regelgeving: wat mag wel en wat mag niet. Het is een kans voor de sector. Geef handvaten over hoe hulpverleners meer inzicht krijgen in de wensen van jeugdigen en hun ouders rondom privacy en informatiedeling ten behoeve van het hulpverleningsproces. Er is nog onvoldoende grip op deze kant van het verhaal. Dit is dan ook gelijk een grote kans. Alares 17

18 9. Reflectie: wat is er nodig? Technische innovaties bieden grote kansen voor de doelmatigheid van de jeugdsector. Een flinke groep koplopers ontwikkelt nieuwe technische innovaties en pakt deze kansen. Maar innovatie in de jeugdsector gaat met horten en stoten. In het vorige hoofdstuk gaven we 12 aanbevelingen om de innovatiekracht van de jeugdsector te versterken. Wanneer we reflecteren op deze aanbevelingen zien wij, naast een traject waarin de financieringsstructuur wordt aangepast en de aandacht voor scholing groter wordt, grote kansen op het gebied van: kennis, houding en gedrag. Door in te zetten op kennis delen en sociale innovatie kunnen we integraal technische innovatie stimuleren. Stap 1. Ontwikkel een kennisomgeving voor innovaties in de jeugdsector Het delen van kennis over innovaties gebeurt anno 2010 zowel online als offline al intensief. Faciliteer deze kennisuitwisseling met een gecombineerde aanpak en jaag zo de innovatie aan. Deze kennisomgeving heeft twee elementen, een online kennisportal en een aanpak om mensen te bereiken. De online kennisportal stelt informatie overal, altijd en snel beschikbaar. De kennisportal brengt professionals met hun kennis en ideeën bij elkaar. Hun netwerk breidt zich met de portal uit en zo verspreiden bepaalde (technische) innovaties zich sneller en efficiënter. Men is op de hoogte van de nieuwste informatie. De kennisportal zorgt voor een kwaliteitsverbetering van de dienstverlening. Om de mensen te bereiken zien wij een aanpak via bijeenkomsten en social media. We benaderen de kennispartners; denk aan koepelorganisaties (GGD Nederland, ActiZ, MOgroep) of kennisspecialisten (Trimbos Instituut, Nederlands Jeugdinstituut, Nederlands Centrum voor Sociale Innovatie), opdrachtgevers (Ministerie, VNG, IPO) of andere belanghebbenden (werknemersorganisaties, financiers). Ontsluit hun kennis over dit onderwerp via bijeenkomsten aan organisaties. Zodat deze kennis daardoor kan stromen naar de innovatoren en vise versa. Zet parallel aan deze traditionele lijn van kennis delen ook de kracht van online kennisnetwerken in. Stap 2. Het optimaal benutten van technische innovatie vraagt sociale innovatie Uiteraard is kennis slechts een voorwaarde, en gaat het om de stap van weten naar doen. Een verandering in houding en gedrag, ook wel aangeduid met mooie woorden als een cultuuromslag of sociale innovatie. Gelukkig leren we ook hier steeds beter mee om te gaan en zien we theorieën over early adopters, followers en communities-of-practice. Ook hebben we het klimaat mee, want door de hele maatschappij bestaat er een sterke trend naar het gewoon doen. Steeds meer ZZP ers, enthousiastelingen en een hele generatie nieuwe werkers willen hun krachten inzetten voor daadwerkelijke veranderingen, in plaats van het praten over, zonder het te mogen doen. Netwerken worden belangrijker dan organisaties. Kenmerkend voor deze trend die ook wel als 2.0 wordt aangeduid, is dat individuen het verschil maken. Een ontwikkeling die ook in de jeugdsector doorzet en kansen biedt. Het delen van kennis en het aanwakkeren van sociale innovaties zijn twee basis voorwaarden om tot meer technische innovatie te komen. Mooi om te zien is dat het juist ook de technische innovaties zijn die de sociale innovatie aanwakkert. Technische innovatie en sociale innovatie gaan daarmee net als yin en yang hand in hand. Tijd om hier slim gebruik van te gaan maken. Alares 18

19 Bijlage 1 Betrokkenen bij dit onderzoek Geïnterviewden Naam Innovatie/organisatie Betrokkenheid Jan den Hartogh Digitaal Schrijven Innovator Rob van Pagée Eigen Kracht Centrale Innovator Emile de Roy van Zuydewijn Twitter in thuiszorg Innovator Michael Burghout Online hulpverlening Innovator Rianne van der Zanden Grip op je Dip Innovator Maartje van Zant Chatfunctie Kindertelefoon Innovator Birgit Waarts Chatfunctie Kindertelefoon Innovator Ton Stroucken Samenwerkingsplatform Joo! Innovator Edwin van den Hof Ipod gebruik autistische jongeren Innovator Wouter Wolters Webcamcontact biologische ouders Innovator Felix Dronkers NIP Sleutelfiguur Tom van Yperen NJI Sleutelfiguur Karin van Gorp ZonMW Sleutelfiguur Aanwezigen bij de interactieve bijeenkomst Naam Betrokkenheid Aart van Veen Innovator: Digitaal Schrijven Rob van Pagée Innovator: Eigen Kracht Centrale Emile de Roy van Zuydewijn Innovator: Twitter in thuiszorg Michael Burghout Innovator: Online hulpverlening Rianne van der Zanden Innovator: Grip op je Dip Monique Westerlaken Innovator: Google Sites in het CJG Edwin van den Hof Innovator: Ipod gebruik autistische jongeren Felix Dronkers Sleutelfiguur: kinder- en jeugdpsycholoog-specialist NIP Sander Band Ministerie VWS: Afdelingshoofd lokale jeugdsector Yvonne Wijnands Ministerie VWS: Afdelingshoofd Jeugd en Gezin Youp van Zorge Ministerie VWS: Directie lokale jeugdsector Marloes Driedonks Ministerie VWS: Directie Jeugd en Gezin Krijn Pons Alares: Innovatie- en organisatieadviseur Robert Kroon Alares: Projectleider Laurens Waling Alares: Senior adviseur en procesbegeleider Alares 19

20 Bijlage 2 - Longlist technische innovaties Maak je eigen dossier In het project Maak je eigen dossier in Noord-Brabant krijgen jongeren de kans om hun eigen digitale dossier vorm te geven. Niet de hulpverlener maakt het dossier, maar de jongere zelf. Het doel hierbij is de jongere te betrekken bij het eigen dossier. Bij deze innovatieve manier van dossiervorming wordt met name de participatie van jongeren bij de jeugdsector vergroot. Mijnkindonline.nl De website mijnkindonline.nl is voor veel ouders en leerkrachten een waardevolle bron van informatie over gedrag van kinderen op internet. De website biedt informatie over het gebruik (kansen en bedreigingen) van internet door kinderen. Ook heeft de site een weblog en wordt er een groeiende stroom publicaties uitgegeven. De website heeft als doel het internetgedrag van jongeren begrijpelijk te maken voor ouders en hulpverleners zodat beide werelden beter op elkaar aansluiten. Deze innovatie heeft vooral invloed op het vergroten (en het verbreden) van het bereik van de jeugdsector. Hulpmix.nl Hulpmix.nl is een onderdeel van bureau Jeugdsector en biedt jongeren over 100 onderwerpen informatie en tips. Onderwerpen zijn gerangschikt in: gevoel, familie, vrienden en relaties, geweld, lichaam, seksualiteit, verslaving, school, werk en geld. Langs deze onderwerpen zijn er ook fora waar de hulpverleners een oogje in het zeil houden. Bovendien kan er ook met een hulpverlener gechat worden. Het doel van de website is het laagdrempelig maken van de jeugdsector en het adequaat en snel verlenen van hulp. Door de laagdrempeligheid vergroot je het bereik van de jeugdsector op een kosten efficiënte wijze. Hulpmix.nl is winnaar van de nationale jeugdsectorprijs. De site wordt druk bezocht en de fora staan vol reacties. Pratenonline.nl Het project Praten Online is onderdeel van Jeugd Riagg Noord Holland Zuid. Op pratenonline.nl kunnen jongeren vrijwillig met therapeuten praten middels chat. Het doel van de website PratenOnline.nl is om alle Nederlandstalige jongeren, tussen 12 en 22 jaar, die kampen met depressieve klachten, kosteloos, anoniem en laagdrempelig, professionele hulp te bieden. Deze technische innovatie vergroot de bereikbaarheid van de jeugdsector door anoniem, laagdrempelig en gratis te werken. Bovendien zullen jongeren eerder geneigd zijn deze vorm van hulp te zoeken waardoor ernstigere vormen van depressiviteit in een later stadium voorkomen kan worden. Eetprobleemdebaas.nl Eetprobleemdebaas.nl biedt een volwaardige laagdrempelige behandeling via internet voor mensen met een eetprobleem. De website combineert de anonimiteit van internet en het persoonlijke contact met hulpverleners. Het doel van de website is het laagdrempelig aanbieden van behandelingen aan doelgroepen die de reguliere hulpverlening niet bereikt. Voor veel mensen is het een drempel om naar een hulpverlener te stappen met gerelateerde vragen. Het internet verlaagt de drempel waarmee deze innovatie het bereik van de jeugdsector vergroot. Vergelijkbare websites zijn: Vergelijkbare innovaties:alcoholdebaas.nl, Gokkendebaas.nl, Cannabisdebaas.nl, Kleurjeleven.nl, Gripopjedip.nl, proud2bme.nl Alares 20