De aangifte in de vennootschapsbelasting van het aanslagjaar 2012

Transcriptie

1 De aangifte in de vennootschapsbelasting van het aanslagjaar 2012 Koninklijk Besluit van 17 mei 2012 (B.S., 24 mei 2012) Els De Weer 13 juni 2012

2 De meest recente maatregelen ingevoerd door de volgende acht wetten: de wet van 22 december 2009 de programmawet van 23 december 2009 de wet van 14 april 2011 de wet van 26 september 2011 de wet van 7 november 2011 de wet van 7 november 2011 de wet van 28 december 2011 de programmawet (I) van 29 maart

3 Snelle vergelijking: 10 wijzigingen in het vak van de Verworpen uitgaven, een nieuwe regel getiteld Autokosten ten belope van een gedeelte van het voordeel van alle aard in het eerste subvak van het vak Uiteenzetting van de winst, invoering van een nieuwe regel (zelfde omschrijving) onder de bestanddelen van het resultaat waarop de aftrekbeperking van toepassing is in het derde subvak van het vak Uiteenzetting van de winst : invoering van een nieuwe regel (zelfde omschrijving), in de samenstelling van de grondslag belastbaar tegen gewoon tarief invoering van een specifieke regel voor de meerwaarden op aandelen belastbaar tegen 25% invoering van een specifieke regel voor de grondslag belastbaar tegen exit tax tarief (16,5%) het vak Afzonderlijke aanslagen wordt opgedeeld in twee: de bijzondere aanslagen met betrekking tot verrichtingen < 1 januari 1990 en de andere afzonderlijke aanslagen 3

4 Snelle vergelijking: 10 wijzigingen in het vak Definitief belaste inkomsten en vrijgestelde roerende inkomsten : inkomsten toegekend door een vennootschap gevestigd in een lidstaat van de EER in het vak Tarief van de belasting : nieuwe regel De vennootschap is ofwel een vennootschap die krediet voor ambachtsoutillage mag verstrekken, ofwel een vennootschap voor huisvesting, belastbaar tegen het tarief van 5% in het vak Grootte van de vennootschap in de zin van het Wetboek van Vennootschappen zijn de twee laatste regels weggelaten (laatste en voorlaatste belastbare tijdperk) Ter herinnering voor het begrip van kleine vennootschappen wordt vanaf aj verwezen naar artikel 15, W. Venn. in zijn geheel. 4

5 Termijnen voor indiening van de aangiften wanneer het boekjaar werd afgesloten op 31 december 2011: donderdag 30 Augustus 2012 voor de papieren versie en donderdag 27 september 2012 wanneer de aangifte wordt teruggestuurd via BIZTAX. wanneer het boekjaar werd afgesloten op een andere datum moet de gestelde indieningstermijn in overeenstemming zijn met de bepalingen van art. 310, WIB 1992 (de termijn mag niet korter zijn dan één maand vanaf de datum waarop hetzij de jaarrekening, hetzij de rekening der ontvangsten en uitgaven, zijn of is goedgekeurd, noch langer zijn dan zes maanden vanaf de datum waarop het boekjaar is afgesloten). 5

6 Bijlagen In tegenstelling tot de PB, moeten alle bijlagen verplicht bij de aangifte worden gevoegd, ongeacht of het gaat om formulieren vermeld in de aangifte zelf of bijlagen die door de administratie worden gevraagd in de toelichting (voor de afschrijvingen, de in rekening gebrachte beroepskosten, de niet-aftrekbare federale belastingen, de niet-aftrekbare gewestelijke belastingen, de liberaliteiten, enz.). 6

7 Vak Reserves Belastbare gereserveerde winsten Gevallen van aanpassingen in meer van de begintoestand der reserves Meerwaarden op aandelen en terugnemingen van vroegere in VU opgenomen waardeverminderingen op aandelen, maar één enkele regel voor het detail van de twee (in de aangifte papier ) Definitieve vrijstelling tax shelter erkende audiovisuele werken Vrijstelling gewestelijke premies en kapitaal- en interestsubsidies Definitieve vrijstelling winst voortvloeiend uit de homologatie van een reorganisatieplan en uit de vaststelling van een minnelijk akkoord Andere 7

8 Vak Reserves Belastbare gereserveerde winsten Eerste rubriek: Meerwaarden op aandelen = verwezenlijkte meerwaarden op aandelen die in aanmerking komen om te worden vrijgesteld krachtens art. 192, 1, eerste lid, WIB De programmawet (I) van 29 maart 2012 heeft dit stelsel als volgt gewijzigd. 8

9 Een voorwaarde van behoud Art. 192, 1, WIB 1992 heeft de vrijstelling ingevoerd van verwezenlijkte meerwaarden op aandelen, met uitzondering van de meerwaarden die zijn verkregen of vastgesteld naar aanleiding van een fusie of een inbreng, waarvan de eventuele inkomsten in aanmerking komen om als DBI van de winst te worden afgetrokken. Dit was de enige voorwaarde. De programmawet (I) van 29 maart 2012 voegt voortaan aan dit vrijstellingsregime een bijkomende voorwaarde toe (een voorwaarde van behoud), namelijk dat de gerealiseerde aandelen gedurende een ononderbroken periode van ten minste één jaar in volle eigendom werden behouden. Wanneer deze behoudsduur niet wordt nageleefd, wordt een verlaagde belasting (en niet een afzonderlijke belasting) voorzien. 9

10 Een voorwaarde van behoud De gerealiseerde meerwaarden op aandelen die niet kunnen genieten van de vrijstelling omdat de periode van behoud van een jaar niet werd nageleefd), zijn belastbaar tegen een tarief van 25 % (te vermeerderen met 3 opcentiemen ACB). De gerealiseerde meerwaarden op aandelen die niet kunnen genieten van de vrijstelling voorzien in artikel 192, 1, eerste lid, WIB 1992, doordat zij gerealiseerd zijn op aandelen waarvan de eventuele inkomsten niet geschikt zijn om als DBI in mindering gebracht te worden van de winst, blijven belastbaar tegen het gewoon tarief in de Ven.B, wat de periode van behoud van de aandelen ook is. 10

11 Meerwaarden van tradingvennootschappen Artikel 192, 1, WIB 1992 werd aangevuld om bepaalde meerwaarden gerealiseerd door bepaalde vennootschappen waarvan de activiteit bestaat in de aan- en verkoop van aandelen (tradingvennootschappen) uit te sluiten. De door kredietinstellingen, beleggingsondernemingen en beheervennootschappen van ICB s gerealiseerde meerwaarden op aandelen die behoren tot een handelsportefeuille kunnen niet meer genieten van een vrijstelling (wat de beleggingsduur van de aandelen ook is). Om coherent te blijven met de gewone belasting van die meerwaarden, kunnen de minderwaarden en de waardeverminderingen op de aandelen van de handelsportefeuille fiscaal afgetrokken worden (tegen het normale tarief van de Ven.B) in hoofde van tradingvennootschappen. De interne overdrachten van aandelen (van de handelsportefeuille naar de beleggingsportefeuille en vice versa) worden op fiscaal vlak beschouwd als een vervreemding. 11

12 Inwerkingtreding De nieuwe bepalingen zijn van toepassing vanaf aj. 2013, alsmede op meerwaarden gerealiseerd vanaf 28 november 2011 en voor verrichtingen en overbrengingen die plaatsvinden vanaf 28 november 2011 tijdens een belastbaar tijdperk dat afsluit ten vroegste op de datum van bekendmaking van de wet in het B.S. (= 6 april 2012) en is verbonden aan het aj

13 2e rubriek : Definitieve vrijstelling tax shelter erkende audiovisuele werken Ter herinnering : volgens art. 194ter, 1, eerste lid, 3, WIB 1992, moet het audiovisueel werk het voorwerp uitmaken van productie-en exploitatiekosten die in België werden gedaan, ten belope van minstens 150 % van de totale sommen die, anders dan in de vorm van leningen, zullen worden aangewend voor de uitvoering van de raamovereenkomst met vrijstelling van winst overeenkomstig artikel 194ter, 2, WIB Die kosten moeten worden gedaan binnen een periode van ten hoogste 18 maanden vanaf de datum van afsluiting van de raamovereenkomst voor de productie van een audiovisueel werk. 13

14 3e rubriek : Vrijstelling gewestelijke premies en kapitaal- en interestsubsidies Zijn bedoeld : de gewestelijke tewerkstellingspremies en beroepsoverstappremies alsmede de door de gewesten toegekende kapitaal- en interestsubsidies in het kader van de economische expansiewetgeving voor zover die premies en subsidies zijn betekend vanaf (art. 193bis, WIB 1992) ; de premies en de kapitaal- of interestsubsidies op immateriële en materiële vaste activa, die worden toegekend in het raam van de steun aan onderzoek en ontwikkeling door de bevoegde gewestelijke instellingen, met inachtneming van de Europese reglementering inzake staatssteun, voor zover die premies en subsidies zijn betekend vanaf (art. 193ter, 1, WIB 1992). 14

15 Ter herinnering: de gewestelijke kapitaalsubsidies worden slechts vrijgesteld in de mate dat ze belastbaar worden op grond van art. 362, WIB Het is in de mate dat ze belastbaar worden, dat ze vrijgesteld worden; een kapitaalsubsidie in éénmaal vrijstellen omdat ze toch zal worden vrijgesteld is niet toegelaten! 15

16 4e rubriek: Definitieve vrijstelling en gerechtelijk reorganisatieplan De vrijstelling van de winst voortvloeiend uit de homologatie van een reorganisatieplan en uit de vaststelling van een minnelijk akkoord is in eerste instantie voorlopig en is definitief indien tijdens het belastbare tijdperk het reorganisatieplan of het minnelijk akkoord volledig is uitgevoerd en wordt slechts verleend voor zover : q q een afschrift wordt overgelegd van het in het Belgisch Staatsblad bekend gemaakte vonnis dat het plan homologeert of dat het minnelijk akkoord vaststelt en wordt aangetoond dat dit plan of dit akkoord volledig is uitgevoerd. 16

17 5e rubriek: Andere opnemingen van gestort kapitaal, met uitzondering van terugbetalingen van gestort kapitaal ter uitvoering van een regelmatige beslissing tot vermindering van het maatschappelijk kapitaal, overeenkomstig de voorschriften van het W.Venn. tijdens het belastbare tijdperk verkregen terugbetalingen van belastingen die vroeger niet als beroepskosten zijn aangenomen en de regulariseringen van geraamde belastingschulden die voorheen als een VU zijn belast, in zover ze niet van de tijdens het belastbare tijdperk gedragen niet-aftrekbare belastingen konden worden afgetrokken gedeelte van de verwezenlijkte meerwaarden op autovoertuigen (100 verminderd met het percentage dat de som van de voor de verkoop fiscaal aangenomen afschrijvingen vertegenwoordigt in de som van de geboekte afschrijvingen voor de overeenstemmende belastbare tijdperken) 17

18 in het kader van de tax shelter erkende audiovisuele werken: het gedeelte van de verwezenlijkte meerwaarde dat overeenstemt met de afschrijving en met de WVi die voorheen als verworpen uitgaven werden belast de terugname tijdens het belastbare tijdperk van WVi en van voorzieningen die voorheen werden belast, in de mate waarin zij niet meer verantwoord zijn op het einde van dit belastbaar tijdperk in het kader van de aanvullende heffing erkende diamanthandelaars: het bedrag van de voorraadactualisering waarvoor aan de voorwaarde van onbeschikbaarheid tijdens het belastbaar tijdperk niet langer is voldaan. 18

19 Er wordt onderstreept dat de bedragen die in meer van de begintoestand van de reserves kunnen komen limitatief zijn opgesomd in artikel 74, tweede lid, 1, KB/ WIB Aldus kan bijvoorbeeld de winst die voortvloeit uit tijdens het belastbare tijdperk verkregen terugbetalingen van boeten die vroeger niet als beroepskosten zijn aangenomen enkel in mindering van het resultaat gebracht worden met toepassing van artikel 76, eerste lid, 2, c), KB/WIB 1992, dit wil zeggen in de zogenaamde derde bewerking. 19

20 Vak Reserves - Vrijgestelde gereserveerde winsten 30 verschillende situaties zijn bedoeld: de waardeverminderingen op handelsvorderingen de voorzieningen voor risico s en kosten de uitgedrukte niet verwezenlijkte meerwaarden de verwezenlijkte meerwaarden gespreid te belasten meerwaarden op bepaalde effecten gespreid te belasten meerwaarden op materiële en immateriële vaste activa de andere verwezenlijkte meerwaarden q de meerwaarden op bedrijfsvoertuigen q de meerwaarden op binnenschepen q de meerwaarden op zeeschepen de investeringsreserve de tax shelter erkende audiovisuele werken de winst voortvloeiend uit de homologatie van een reorganisatieplan en uit de vaststelling van een minnelijk akkoord de andere vrijgestelde bestanddelen 20

21 Vak Reserves - Vrijgestelde gereserveerde winsten De andere vrijgestelde bestanddelen betreffen 14 verschillende situaties, waarvan de vier gevallen van kosten die a rato van 120 % van hun bedrag ten laste worden genomen: het gedeelte van 20 % van de in het kader van het door een werkgever ingericht gemeenschappelijk vervoer van personeelsleden tussen de woonplaats en de plaats van tewerkstelling, gemaakte kosten het gedeelte van 20 % van bepaalde gedane of gedragen kosten inzake beveiliging door de binnenlandse vennootschappen die beantwoorden aan het criterium van kleine vennootschap het gedeelte van 20 % kosten, specifiek gedaan of gedragen om het gebruik van de fiets door de personeelsleden voor hun verplaatsingen tussen hun woonplaats en hun plaats van tewerkstelling aan te moedigen het gedeelte van 20 % van gedane of gedragen kosten dat werd aanvaard boven het bedrag van de werkelijk gedane of gedragen kosten voor de elektrische voertuigen de kapitaalsubsidies of de gedeelten ervan die overeenkomstig artikel 362, WIB 1992 moeten worden aangemerkt als winst van latere belastbare tijdperken 21

22 Wanneer de kosten (gemeenschappelijk vervoer, fiets en elektrische voertuigen) afschrijvingen van de bedoelde materiële activa of voertuigen betreffen, wordt het per belastbare tijdperk aftrekbare bedrag vastgesteld door het bedrag van de normale afschrijvingen van de voormelde periode te verhogen met 20 %. De fietsen worden afgeschreven met vaste annuïteiten waarvan het aantal niet minder dan drie mag bedragen 22

23 Aandachtspunt: gespreide belasting van verwezenlijkte meerwaarden Artikel 47, WIB 1992 voorziet dat bepaalde verwezenlijkte meerwaarden op materiële of immateriële vaste activa het voorwerp kunnen uitmaken van een gespreide belasting op voorwaarde dat een bedrag gelijk aan de verkregen schadevergoeding of de verkoopwaarde wordt herbelegd (geherinvesteerd). In het verleden werd voorzien dat de herbelegging moest gebeuren in afschrijfbare immateriële of materiële vaste activa die in België voor het uitoefenen van de beroepswerkzaamheid worden gebruikt (oud art. 47, WIB 1992). De Commissie van de Europese Gemeenschappen heeft evenwel laten weten dat zij van oordeel is dat België de krachtens de Overeenkomst van de Europese Economische Ruimte op hem rustende verplichtingen niet is nagekomen door de gespreide belasting op meerwaarden afhankelijk te maken van de voorwaarde dat de ontvangen vergoeding of de verkoopwaarde wordt belegd in vaste activa die in België voor de uitoefening van de beroepswerkzaamheid worden gebruikt. 23

24 Voor de meerwaarden die zijn gerealiseerd vanaf het belastbare tijdperk dat aan aj is verbonden, kan de herbelegging gebeuren in afschrijfbare immateriële of materiële vaste activa die voor de beroepsactiviteit worden gebruikt zowel in alle andere lidstaten van de Europese Economische Ruimte als in België. Er wordt aan herinnerd dat wanneer de herbelegging niet gebeurt binnen de wettelijke termijn, de meerwaarde belastbaar wordt in het belastbare tijdperk in de loop waarvan de herbeleggingstermijn is verstreken. 24

25 Aandachtspunt: meerwaarden op bedrijfsvoertuigen Krachtens art. 44bis, WIB 1992 worden de meerwaarden die op bedrijfsvoertuigen zijn verwezenlijkt volledig vrijgesteld wanneer een bedrag gelijk aan de verkregen schadevergoeding of de verkoopwaarde wordt herbelegd in een voertuig dat beantwoordt aan bepaalde ecologische normen of veiligheidsnormen. Een operationele leasing kan niet in aanmerking komen als geldige herbelegging (het leasingcontract wordt inderdaad in dat geval enkel vertaald in een ten lasteneming van de resultatenrekening ; geen enkel bestanddeel wordt uitgedrukt op de actiefzijde van de balans), daarentegen kan een financiële leasing (in dergelijk geval wordt het betrokken bestanddeel toegevoegd aan het patrimonium van de vennootschap, het economisch risico wordt gedragen door de leasingnemer die het actiefbestanddeel activeert en afschrijft) geacht worden een geldige herbelegging te vormen in het kader van art. 44bis, WIB

26 Vak Verworpen uitgaven Zonodig wordt eraan herinnerd dat er geen keuze bestaat tussen VAA of VU. Zelfs indien in de loop der jaren slechte gewoonten werden aangenomen, heeft deze keuze nooit bestaan en dit is zelfs meer dan ooit van toepassing nu de regels zeer binnenkort veel strikter zullen worden geïnterpreteerd ingeval van niet op de geëigende fiches verantwoorde VAA. De vennootschap die het voordeel heeft verleend, kan niet opteren om het dat voordeel te haren name als verworpen uitgave te laten belasten. Het is integendeel de wet zelf die het fiscaal regime van de door een werknemer of bedrijfsleider genoten voordelen van alle aard vastlegt. 26

27 Vak Verworpen uitgaven Thans bestaan er in de aangifte 23 afzonderlijke rubrieken (één meer) die worden geacht verworpen uitgaven uit te maken in de Ven.B, met dien verstande dat de rubriek Andere verworpen uitgaven zelf 8 situaties dekt waaronder: de kosten van allerlei aard met betrekking tot jacht, visvangst, yachten of andere pleziervaartuigen en lusthuizen (behalve uitzonderingen) alle kosten in zover deze op onredelijke wijze de beroepsbehoeften overtreffen en de toekenningen aan derden ter vergoeding voor dergelijke kosten de door de vennootschap ingebrachte kosten die niet beantwoorden aan de aftrekvoorwaarden van art. 49, WIB

28 Vak Verworpen uitgaven De nieuwe rubriek is onmiddellijk na de rubriek Nietaftrekbare autokosten en minderwaarden op autovoertuigen ingevoegd en is getiteld Autokosten ten belope van een gedeelte van het voordeel van alle aard. De wet van 28 december 2011 voorziet dat het gebruik en de terbeschikkingstelling van voertuigen van de vennootschap zwaarder wordt belast en dat de bijkomende fiscale last moet worden gespreid over zowel de werknemer of de bedrijfsleider als de werkgever of de vennootschap. Het VAA auto wordt voortaan als volgt berekend: cataloguswaarde (in voorkomend geval aangepast in functie van de leeftijd van het voertuig) x CO2-coëfficiënt x 6/7. Het VAA houdt dus rekening met de cataloguswaarde van het voertuig ten belope van slechts zes zevenden. Het saldo, dat 17% bedraagt, wordt belast als VU ten name van de vennootschap of de werkgever. 28

29 Vak Verworpen uitgaven Uit de verwijzing in art. 36, 2, WIB 1992 (het VAA wordt verminderd met de bijdrage van de verkrijger) blijkt dat er geen VAA moet worden weerhouden wanneer de verkrijger een bedrag betaalt dat ten minste gelijk is aan de forfaitaire waardering van dat voordeel. Bovendien mag op het gedeelte van de belastbare grondslag dat voortvloeit uit de vermeerdering van het resultaat, ten belope van 17% van het forfaitair berekende voordeel, geen van de aftrekken in de Ven.B (aftrek voor risicokapitaal, DBI, vorige compenseerbare verliezen, enz.) worden verricht. Het eventuele verlies van het belastbare tijdperk mag evenmin worden aangerekend op dat gedeelte van de belastbare grondslag. Deze nieuwe regels zijn van toepassing op de VAA toegekend vanaf 1 januari

30 Vak Verworpen uitgaven Drie andere rubrieken van de VU zijn getroffen door recente wetswijzigingen. Het betreft: interesten aftrekbaar als beroepskosten interesten van leningen onderworpen aan een specifieke aftrekbeperking op grond van de thin capitalisation regel waardeverminderingen en minderwaarden op aandelen. 30

31 Interesten aftrekbaar als beroepskosten Artikel 55, eerste lid, WIB 1992 voorziet dat interest van obligaties, leningen, enz. slechts als beroepskosten worden aangemerkt in zover zij niet hoger zijn dan een bedrag dat overeenstemt met de overeenkomstig de marktrente geldende rentevoet rekening houdend met de bijzondere gegevens eigen aan de beoordeling van het aan de verrichting verbonden risico en inzonderheid met de financiële toestand van de schuldenaar en met de looptijd van de lening. Artikel 56, 2, WIB 1992 voorziet op zijn beurt dat de beperking voorzien in artikel 55, WIB 1992 niet wordt toegepast voor sommen betaald aan financiële instellingen, evenals aan de in dat artikel opgesomde instellingen die ermee worden gelijkgesteld. De Europese Commissie heeft België erop gewezen dat de opsomming van de in art. 56, 2, 2, WIB 1992 bedoelde instellingen niet in overeenstemming is met de artikelen 56 en 63 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU). 31

32 Interesten aftrekbaar als beroepskosten België heeft met deze opmerkingen rekening gehouden en er werd beslist om bij dezelfde gelegenheid een specifieke anti-rechtsmisbruikbepaling in art. 56, WIB 1992 in te lassen (wet van 14 april 2011): de uitzondering op de aftrekbeperking van interesten is niet van toepassing op de sommen betaald aan een instelling waarmee de schuldenaar rechtstreeks of onrechtstreeks is verbonden in de zin van artikel 11 van het Wetboek van vennootschappen of van een gelijkaardige bepaling die van kracht is in een andere lidstaat van de Europese Economische Ruimte. De bewijslast rust op de administratie voor de toepassing van de anti-rechtsmisbruikbepaling. De aan artikel 56, WIB 1992 aangebrachte wijzigingen zijn van toepassing op de vanaf 1 januari 2011 betaalde of toegekende interesten (er bestaat een overgangsregeling). 32

33 Thin capitalisation De interesten van leningen worden aan een specifieke aftrekbeperking onderworpen rekening houdende met een ratio schulden/eigen vermogen van 7/1 wanneer de werkelijke verkrijger van de interesten niet onderworpen is aan een inkomstenbelasting of, voor die inkomsten, onderworpen is aan een aanzienlijk gunstigere aanslagregeling dan die welke voortvloeit uit de bepalingen van gemeen recht van toepassing in België. De wetgever heeft de bovenbedoelde ratio teruggebracht tot 5/1 waarbij werd toegelicht dat de strijd tegen de overdreven interesten en de onderkapitalisatie van vennootschappen moet worden gewijzigd want: bepaalde vennootschappen gaan over tot verrichtingen van fiscale planning door intragroep leningen aan te gaan teneinde de belastbare basis voortkomend uit hun operationele activiteiten door de aftrek van interesten op te heffen; het merendeel van de OESO-landen heeft regels van het type thin cap rules ingevoerd om de aftrek van interesten tussen vennootschappen van een groep tegen te gaan wanneer het kapitaal van de ontlenende vennootschappen abnormaal laag is in vergelijking met de leningen; er bestaan regels ter bestrijding van de onderkapitalisatie in de lidstaten van de Europese Unie (behalve Oostenrijk, Luxemburg, Finland, Zweden en Verenigd Koninkrijk); als gevolg van het ontwerp van wijziging van de aftrek voor risicokapitaal (opheffing van de overdracht van niet aangewende aftrek), blijkt dat een bepaald aantal grote vennootschappen voornemens is om constructies met onderkapitalisatie in de plaats te stellen. Deze nieuwe regel verhindert niet, zoals voorheen, de toepassing van de artikelen 54 en 55, WIB 1992, die ook specifieke bepalingen bevatten inzake de aftrek van de interesten van leningen. Zij vormt evenmin een beletsel voor de toepassing van de algemene bepalingen op het vlak van kosten en bewijsmiddelen, zoals deze van artikel 49 en artikel 344, WIB

34 Thin capitalisation Men begrijpt dat de nieuwe bepaling de beperking van de interestaftrek als effect zal hebben in groepen van vennootschappen die gebruik maken van een financieringsvennootschap. Tijdens de parlementaire werkzaamheden heeft de regering zich rekenschap gegeven van de negatieve aspecten van de nieuwe maatregel voor de intragroep financieringsvennootschappen en bijgevolg werd voorzien om de tekst aan te passen door een latere reparatiewet De inwerkingtreding werd dan ook niet formeel vastgelegd. Het (nieuwe) artikel 198, WIB 1992 treedt in werking op een datum bepaald door de Koning, vastgesteld na overleg in de Ministerraad en ten laatste op 1 juli

35 Waardeverminderingen en minderwaarden op aandelen Sinds het aj voorziet artikel 198, eerste lid, 7, WIB 1992 dat niet als beroepskosten kunnen worden aangemerkt, de waardeverminderingen en minderwaarden op aandelen, behoudens minderwaarden op aandelen geleden naar aanleiding van de gehele verdeling van het maatschappelijk vermogen van een vennootschap tot ten hoogste het verlies aan gestorte kapitaal dat door die aandelen wordt vertegenwoordigd. Nu bepaalde meerwaarden op aandelen van de handelsportefeuille van tradingvennootschappen belastbaar worden gesteld, eist de coherentie van het systeem een aanpassing van de regel van niet-aftrekbaarheid van waardeverminderingen en minderwaarden op aandelen. Zoals voor de meerwaarden worden bijzondere regels voorzien voor de waardeverminderingen op aandelen bij een interne overdracht tussen de handelsportefeuille en een andere post van de balans. De interne overdracht van aandelen van of naar de handelsportefeuille wordt beschouwd als een vervreemding. 35

36 Waardeverminderingen en minderwaarden op aandelen Er wordt opgemerkt dat het feit dat de verwezenlijkte korte termijn - meerwaarden belastbaar zijn tegen het tarief van 25 %, niet wegneemt dat de geleden korte termijn - minderwaarden steeds VU zijn. Deze wijzigingen zijn van toepassing vanaf aj. 2013, alsmede op waardeverminderingen en minderwaarden gerealiseerd vanaf 28 november 2011, op minderwaarden en waardeverminderingen die in de boekhouding zijn opgenomen vanaf 28 november 2011 en voor verrichtingen of overbrengingen die plaatsvinden vanaf 28 november 2011, tijdens een belastbaar tijdperk dat afsluit ten vroegste op de datum van bekendmaking van de wet in het B.S. ( = 6 april 2012) en is verbonden aan het aj

37 Aandachtspunt: niet-specifieke beroepskledij Sinds het aj zijn niet meer aftrekbaar als beroepskosten, alle kledij van belastingplichtigen die gewoonlijk wordt gedragen als stadskledij, enz. Een vennootschap kan slechts twee types van kledij-aankopen doen: kledij die gerelateerd is aan de beroepswerkzaamheid (en dientengevolge aftrekbaar) en privé-kledij die niet anders dan een VAA kan uitmaken voor hun werkelijke verkrijgers en die, bij gebrek aan identificatie van deze laatsten, moet worden opgenomen in de grondslag van de afzonderlijke bijzondere aanslag op nietverantwoorde kosten (309%)! 37

38 Aandachtspunt : niet-specifieke beroepskledij Deze rubriek kan enkel betrekking hebben op de - uiterst uitzonderlijke - situatie waarin de vennootschap niet-specifieke kosten van kledij heeft ingebracht ten voordele van personen waarvoor het oorzakelijk verband met de beroepswerkzaamheid, vereist opdat een VAA te hunnen name in aanmerking kan worden genomen, afwezig is, of, evenzeer onwaarschijnlijk, op de vennootschap die specifieke kledij heeft aangekocht maar niet aangepast aan haar activiteit ( bv. een vennootschap-slagerij die toga s aankoopt!!!!). Niet in te vullen rubriek behalve indien men kennis wenst te maken met artikel 219, WIB 1992! 38

39 Vak Uitgekeerde dividenden De regel van herkwalificatie van interest van voorschotten in dividenden ingeschreven in art. 18, eerste lid, 4, WIB 1992 is gekend. Het intresten opbrengend voorschot in kwestie wordt gedefinieerd als een geldlening, maar de wetgever heeft geen fiscale definitie gegeven voor het begrip geldlening. Er moet dus worden teruggegrepen naar het gemeen recht, in dit geval het burgerlijk recht om een definitie te vinden. Sindsdien bestaat talrijke rechtspraak rond de vraag of een vordering op zijn eigen vennootschap, ingeschreven op rekening courant, kan of moet gekwalificeerd worden als een geldlening. Dit is niet automatisch het geval maar kan ook niet zomaar worden uitgesloten! De herkwalificatie van interesten in dividenden heeft in het bijzonder de inhouding van 25 % roerende voorheffing (in plaats van 15 %) en de uitsluiting van het verminderd tarief in de Ven.B, wanneer, als gevolg van de herkwalificatie, niet meer voldaan aan de 13 % - regel, tot gevolg. 39

40 Vak Uitgekeerde dividenden Circulaire nr. Ci.RH.231/ van 10 januari 2012: terugbetaling van kapitaal van een buitenlandse vennootschap Worden als belastbare dividenden beschouwd, de gehele of gedeeltelijke terugbetalingen van maatschappelijk kapitaal, met uitzondering van terugbetalingen van gestort kapitaal verkregen ter uitvoering van een regelmatige beslissing tot vermindering van het maatschappelijk kapitaal, overeenkomstig de bepalingen van het W.Venn. Die uitzondering geldt ook wanneer het een terugbetaling van kapitaal door een buitenlandse vennootschap betreft, voor zover dat: q het desbetreffende kapitaal dezelfde kenmerken heeft als het gestorte kapitaal zoals bedoeld in artikel 184, WIB 1992; q de terugbetaling effectief wordt aangerekend op het gestorte kapitaal; q de beslissing tot terugbetaling wordt genomen overeenkomstig het vennootschapsrecht van het land waar de buitenlandse vennootschap is gevestigd en dat de aldaar ter zake geldende wettelijke bepalingen gelijkaardig zijn aan deze die zijn voorzien in het W.Venn. 40

41 Vak Uiteenzetting van de winst Bestanddelen van het resultaat waarop de aftrekbeperking van toepassing is: het gedeelte van het resultaat dat voortkomt van hetzij verkregen abnormale of goedgunstige voordelen, hetzij van verkregen financiële voordelen of voordelen van alle aard; het gedeelte van de winst uit de niet-naleving van de voorwaarden verbonden aan de vrijstelling van de investeringsreserve (onaantastbaarheidsvoorwaarde en/of investeringsverplichting); de autokosten ten belope van een gedeelte van het voordeel van alle aard (nieuw); het gedeelte van de winst dat bestemd is voor de uitgaven ingebracht in het kader van het regime van de werknemersparticipatie ; het gedeelte van het resultaat dat voortkomt van door de Gewesten toegekende kapitaal- en interestsubsidies in het kader van de steun aan de landbouw. Er wordt aan herinnerd dat geen van de in art. 199 tot 206, WIB 1992, bepaalde aftrekken, noch compensatie met het verlies van het belastbare tijdperk mag worden verricht op deze bestanddelen. Bijgevolg maken die bestanddelen steeds deel uit van de belastbare grondslag. 41

42 Aftrek van DBI en VRI (4e bewerking) Wanneer er voor het belastbare tijdperk geen of onvoldoende winst is om de bedoelde DBI-aftrek van het belastbare tijdperk in mindering te kunnen brengen, wordt het DBI-overschot van dat tijdperk, dat in aanmerking komt voor overdracht, alsmede het overgedragen DBI-overschot van het vorige belastbare tijdperk, overgedragen naar het volgende belastbare tijdperk (het vak Overdracht aftrek definitief belaste inkomsten werd specifiek voor dat doel voorzien). Het DBI-regime werd evenwel op drie punten gewijzigd door de wet van 14 april

43 DBI: 1e wijziging De aftrek van definitief belaste inkomsten werd slechts verleend voor zover deze inkomsten betrekking hadden op aandelen die de aard van financiële vaste activa hebben. De Europese Commissie heeft België laten weten dat deze voorwaarde tegenstrijdig is met de moeder-dochterrichtlijn en de wetgever heeft dienovereenkomstig beslist om de kwestieuze voorwaarde op te heffen. Aangezien de voorwaarden van een minimale deelneming van 10 % of een aanschaffingswaarde van ten minste EUR en van een minimale behoudsduur van een jaar behouden blijven, zal dit in feite weinig impact hebben. De wet gaf aan de Koning de machtiging om de aandelen te bepalen die de aard van financiële vaste activa hebben ten name van de kredietinstellingen, de verzekeringsondernemingen en de beursvennootschappen (voor de toepassing van de DBI-aftrek): deze overbodig geworden bepaling werd opgeheven. 43

44 DBI: 2e wijziging Inzake DBI is een bijzonder regime van toepassing op dividenden verleend of toegekend door een dochteronderneming gevestigd in een lidstaat van de Europese Unie: voor die dividenden speelt niet de regel volgens dewelke de DBIaftrek niet in mindering mag worden gebracht van het gedeelte van de winst dat voortkomt uit bepaalde verworpen uitgaven (de slechte verworpen uitgaven ), en de overdracht van DBI-overschotten naar volgende belastbare tijdperken is (wettelijk) enkel voorzien voor dat type van dividenden. Om een nieuwe ingebrekestelling van de Europese Commissie te voorkomen, heeft de wetgever beslist om dit regime uit te breiden tot de dividenden verleend of toegekend door dochterondernemingen gevestigd in een lidstaat van de Europese Economische Ruimte (die bestaat uit alle lidstaten van de EU + IJsland, Liechtenstein en Noorwegen). 44

45 DBI: 3e wijziging Inzake DBI-aftrek bestaat er eveneens een bijzonder regime voor bepaalde liquidatieboni: het bijzonder regime bestaat uit, enerzijds, een vrijstelling van de naleving van de grondvoorwaarden van de DBI-aftrek (minimale deelneming en minimale behoudsduur), en, anderzijds, in de verstrekking van een DBI-aftrek a rato van 100 % (in plaats van 95 %). De wetgever heeft beslist om dit gunstregime uit te breiden tot de inkomsten die voortkomen uit de toepassing van bepalingen met een gelijkaardig effect in elke andere lidstaat van de EEE, maar enkel wat betreft de niet-toepassing van de grondvoorwaarden van de DBI-aftrek (en niet de verhoging van de aftrekbaarheid tot 100%). De hiervoor vermelde nieuwe regels hebben uitwerking met ingang van 1 januari

46 Aftrek voor risicokapitaal (6e bewerking) De vennootschap mag de aftrek voor risicokapitaal die tijdens vorige aanslagjaren werd gevormd en de aftrek die werd vastgesteld in het belastbare tijdperk aanwenden in de volgorde die zij het voordeligst acht. Wanneer er voor het belastbaar tijdperk geen of onvoldoende winst is om de aftrek voor risicokapitaal in mindering te kunnen brengen, wordt de voor het belastbaar tijdperk niet verleende aftrek in principe overgedragen op de winst van de zeven volgende belastbare tijdperken. Voor een tijdens het belastbaar tijdperk tot stand gekomen verwerving of wijziging van de controle van de vennootschap die niet beantwoordt aan rechtmatige financiële of economische behoeften, is de aftrek voor risicokapitaal die voorheen niet kon worden afgetrokken, echter in geen geval aftrekbaar van de winst van dit belastbaar tijdperk, noch van de winst van enig later belastbaar tijdperk. 46

47 Aftrek voor risicokapitaal (6e bewerking) Er werden twee wijzigingen aan het regime van de notionele intrestaftrek aangebracht. Voor de berekening van de aftrek voor risicokapitaal moet het eigen vermogen worden verminderd met de fiscale nettowaarde aan het einde van het voorgaande belastbare tijdperk van de financiële vaste activa bestaande uit deelnemingen en andere aandelen. Het begrip financiële vaste activa wordt er voor de kredietinstellingen, de verzekeringsondernemingen en de beursvennootschappen gedefinieerd als de in artikel 202, 2, tweede lid, WIB 1992, bedoelde aandelen die de aard van financiële vaste activa hebben. Aangezien deze bepaling werd opgeheven (zie hiervoor), is de definitie van het begrip financiële vaste activa, ten name van de kredietinstellingen, de verzekeringsondernemingen en de beursvennootschappen voortaan rechtstreeks opgenomen in artikel 205ter, 7, WIB

48 Aftrek voor risicokapitaal (6e bewerking) Bovendien werd, om uitsluitend budgettaire redenen, het maximumtarief van de aftrek voor risicokapitaal teruggebracht tot 3 %. De mogelijkheid om van dit plafond af te wijken bij K.B. werd opgeheven. Voor de kleine vennootschappen bedraagt het maximumtarief 3,5 % aangezien de verhoging van het basistarief met een half procentpunt van toepassing blijft voor die vennootschappen. De voormelde wijzigingen zijn respectievelijk van toepassing vanaf 1 januari 2011 en vanaf aj (beperking van het maximumtarief van de aftrek). 48

49 Investeringsaftrek (8e bewerking) Voor aj is de investeringsaftrek in de Ven.B slechts van toepassing voor wat betreft: de energiebesparende investeringen; de milieuvriendelijke investeringen in onderzoek en ontwikkeling (op voorwaarde dat men niet heeft geopteerd voor het belastingkrediet voor onderzoek en ontwikkeling); de octrooien (op voorwaarde dat men niet heeft geopteerd voor het belastingkrediet voor onderzoek en ontwikkeling); de investeringen in de productie en het hergebruik van verpakkingen; de investeringen in beveiliging van de beroepslokalen en van de bedrijfsvoertuigen voor de vennootschappen die worden beschouwd als kleine vennootschappen in de zin van artikel 15, W.Venn. of in de zin van artikel 201, eerste lid, 1, WIB 1992; de investeringen in rookafzuig- of verluchtingssystemen in de horecasector; de oplaadstations voor elektrische voertuigen; de zeeschepen toebehorende aan binnenlandse vennootschappen die uitsluitend winst uit zeescheepvaart verkrijgen. 49

50 Investeringsaftrek : recentste wijzigingen Investeringsaftrek inzake beveiliging van bedrijfsvoertuigen De wet van 22 december 2009 heeft het toepassingsgebied van de verhoogde investeringsaftrek uitgebreid met de investeringen in de beveiliging van bedrijfsvoertuigen. Deze bepaling is van toepassing op de investeringen gedaan tijdens een belastbaar tijdperk verbonden aan aj of later. Oplaadstations voor elektrische voertuigen (versnelde afschrijving en verhoogde investeringsaftrek) De programmawet van 23 december 2009 heeft een regime van verhoogde investeringsaftrek ingevoerd en de mogelijkheid om een versnelde afschrijving toe te passen op de oplaadstations voor elektrische voertuigen. Deze bepaling is van toepassing op de investeringen gedaan tijdens de jaren 2010 tot

51 Belastbare grondslag De programmawet (I) van heeft de artikelen van het WIB 1992 die de bijzondere tarieven in de Ven.B vastleggen, gewijzigd. Artikel 216, WIB 1992 citeert thans het Belgisch Interventie- en Restitutiebureau (BIRB) als openbare instelling die kan genieten van het tarief van 21,5 %. Voormelde wijziging treedt in werking op 16 april 2012 (10 dagen na publicatie in het B.S.). 51

52 Belastbare grondslag In artikel 217, WIB 1992 is thans opgenomen: in 1, het tarief van 16,5 % van toepassing op verrichtingen met vastgoedbevaks of private privaks in 2, het (nieuwe) tarief van 25 % voor de meerwaarden op aandelen waarvan de eventuele inkomsten in aanmerking komen om als DBI van de winst te worden afgetrokken en die (ondanks alles) belastbaar zijn omdat zij niet gedurende een ononderbroken periode van ten minste één jaar in volle eigendom werden behouden a Voormelde wijzigingen zijn van toepassing vanaf aj. 2013, alsmede op meerwaarden gerealiseerd vanaf 28 november 2011 en voor verrichtingen of overbrengingen die plaatsvinden vanaf 28 november 2011 tijdens een belastbaar tijdperk dat afsluit ten vroegste op de datum van bekendmaking van de wet in het B.S. (= 6 april 2012) en is verbonden aan het aj

53 Vak Afzonderlijke aanslagen Er zijn zes afzonderlijke aanslagen mogelijk in de vennootschapsbelasting. Zij maken voortaan het voorwerp uit van twee afzonderlijke vakken. De drie laatste betreffen verrichtingen die vóór 1 januari 1990 hebben plaatsgevonden. De drie eerste bevatten in het bijzonder de aanslag op de niet-verantwoorde kosten of voordelen van alle aard, de verdoken meerwinsten en de financiële voordelen of voordelen van alle aard. Onder deze rubriek moeten de kwestieuze kosten en voordelen worden vermeld waarop art. 219, WIB 1992 van toepassing is. 53

54 Vak Afzonderlijke aanslagen Worden aldus bedoeld : 1. de volgende kosten: q q q commissies, makelaarslonen, handels- of andere restorno s, toevallige of niet-toevallige vacatiegelden of erelonen, gratificaties, vergoedingen of voordelen van alle aard die voor de verkrijgers al dan niet in België belastbare beroepsinkomsten zijn, behoudens de bezoldigingen van meewerkende echtgenoten bezoldigingen, pensioenen, renten of als zodanig geldende toelagen, betaald aan personeelsleden, aan bedrijfsleiders en aan gewezen personeelsleden en bedrijfsleiders evenals aan hun rechtverkrijgenden, met uitzondering van de sociale voordelen die ten name van de verkrijgers zijn vrijgesteld vaste vergoedingen toegekend aan de leden van het personeel als terugbetaling van werkelijke eigen kosten van de werkgever 2. de voordelen van alle aard als bedoeld in de artikelen 31, tweede lid, 2, en 32, tweede lid, 2, WIB de verdoken meerwinsten, andere dan de reserves als bedoeld in artikel 24, eerste lid, 2 tot 4, WIB 1992, die niet onder de bestanddelen van het vermogen van de vennootschap worden teruggevonden 4. de in artikel 53, 24, WIB 1992 bedoelde financiële voordelen of voordelen van alle aard. 54

55 55

56 Vak Afzonderlijke aanslagen De afzonderlijke aanslag op sub 1 en 2 bedoelde kosten of voordelen is echter niet van toepassing indien de belastingplichtige aantoont dat het bedrag van die kosten of voordelen van alle aard begrepen is in een door de genieter overeenkomstig artikel 305, WIB 1992, ingediende aangifte. De verharding van de toon door de afschaffing in een eerste fase van het merendeel van de administratieve toleranties (circ. nr. Ci.RH.421/ van 1 december 2010), vervolgens de invoering van een zero tolerance (instructie van 27 juli 2011) en tenslotte de terugkeer naar een zeker begrip en de invoering van een moratorium tot 30 juni 2012 teneinde de regularisatie mogelijk te maken van forfaitaire voordelen van alle aard die in het verleden werden vergeten aan te geven (addendum van 23 december 2011), hebben weliswaar niet de afschaffing van de wettelijke achterpoort ingevoerd door art. 219, vierde lid, WIB 1992, tot gevolg! Er wordt benadrukt dat de houding van bepaalde belastingplichtigen waarbij opzettelijk geen fiches en samenvattende opgaven worden opgemaakt zoals door de wet opgelegd en de fiscale controle wordt afgewacht om alsdan het bedrag dat op de voorgeschreven wijze had moeten worden vermeld op de rekening courant van de genieter van het voordeel in te schrijven niet kan worden aanvaard. 56

57 Vak Afzonderlijke aanslagen Buiten deze hypothese lijkt het redelijk, inzonderheid met het oog op het vermijden van een toename van de administratieve en gerechtelijke geschillen, dat rekening wordt gehouden met de goede trouw van de belastingplichtige die iets uit het oog zou hebben verloren of een fout zou hebben begaan, met het uitzonderlijke karakter van de niet-aangifte, met het relatieve belang van de fout van de belastingplichtige, met name in vergelijking met dat van de andere fiscale verplichtingen waaraan hij wel heeft voldaan, enz. Er wordt aan herinnerd dat, wanneer het voordeel van alle aard tijdens het belastbaar tijdperk in de loop waarvan dat voordeel is toegekend, op het debet van de rekening courant van de genieter wordt geboekt, het bedrag ervan niet als voordeel van alle aard wordt aangemerkt. 57

58 58