Jaar. verslag. Say potato, say

Transcriptie

1 Jaar verslag Say potato, say

2 Jaarverslag Inhoud Verslag van de directie 2 Preadvies van de raad van beheer 18 Jaarrekening Agrico Grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening, de waardering en de resultaatbepaling 19 Geconsolideerde exploitatierekening van de Agrico-groep (oogst 2009) 22 Toelichting op de geconsolideerde exploitatierekening van de Agrico-groep (oogst 2009) 23 Geconsolideerde balans per 31 juli 2010 van de Agrico-groep 26 Toelichting op de geconsolideerde balans van de Agrico-groep 28 Kasstroomoverzicht van de Agrico-groep (geconsolideerd) 32 Exploitatierekening van Agrico U.A. (oogst 2009) 33 Balans per 31 juli 2010 van Agrico U.A. 34 Toelichting op de balans van Agrico U.A. 36 Risicoprofiel en interne beheersing 39 Overige gegevens Gebeurtenissen na balansdatum 40 Accountantsverklaring 40 Voorstel bestemming van het exploitatiesaldo 41 Belangrijkste statutaire bepalingen inzake aansprakelijkheid, bestemming van het saldo en ledencertificaten 42 Enkele kerngegevens 44 Vestigingsplaatsen van Agrico 45 Organisatorische gegevens 46 1

3 Verslag van de directie Algemeen Bij het uitkomen van een door Rabobank en het In tegenstelling tot het voorgaande boekjaar, waar Productschap voor Akkerbouw en Diervoeder uitgevoerde studie genaamd Kiezen is de Kunst, werd de de aandacht met name uitging naar de effecten van geringere beschikbaarheid van krediet en van devaluerende valuta, waren het in dit boekjaar vooral tijdens een symposium over gemaakte keuzes door directie van Agrico gevraagd haar inbreng te geven de hoeveelheid én de kwaliteit van de aardappelen partijen in de aardappelketen. Hetgeen de algemeen die zorgen baarden. Hoge onderwatergewichten en directeur daar te berde bracht, leidde bij de leden tot beschadigingen in de consumptieaardappelen, een hernieuwde discussie over de buitenlandstrategie. grotere hoeveelheid pootaardappelen dan verwacht Tijdens een ledenraadsvergadering werd de strategie en een weinig gewillige markt gaven aanleiding ten aanzien van de aanwezigheid van Agrico (en de voor enig pessimisme over de afloop. Het overschot versterking daarvan) in het buitenland aangehouden aan pootaardappelen speelde uiteindelijk met name tegen de doelstellingen van de Coöperatie. Vastgesteld werd dat de strategische visie die in 2006 was de dochterbedrijven in het buitenland parten. Zij moesten grote hoeveelheden pootaardappelen een ontwikkeld nog steeds actueel is, maar dat tussentijdse ontwikkelingen, zoals een stabiel Nederlands alternatieve bestemming geven. In Nederland viel, als gevolg van de hoge opbrengsten per hectare, areaal, zouden moeten leiden tot enige temporisering de financiële hectareopbrengst uiteindelijk mee, van de uitvoering van het daarop ontwikkelde beleid. ondanks dat ook hier een deel van de pootaardappelen als consumptie weg moest. Verpakkingsbedrijf Om de positionering van Agrico kracht bij te zetten Leo de Kock & Zn. B.V. kende perioden waarin de werd een geheel nieuwe website gelanceerd. De marges heel dun waren. Aanleiding hiervoor was de nieuwe website vormt niet alleen voor de leden een prijsdruk vanuit de supermarkten die elkaar hevig belangrijke bron van informatie en een toekomstige beconcurreren. De tafelaardappeltelers plukten de bron van uitwisseling van gegevens, maar ook voor wrange vruchten van de overschotten. Ook de telers haar afnemers en het publiek. Deze vernieuwing ging van industrieaardappelen ervoeren de effecten van de gepaard met de introductie van een nieuw communicatieplatform inclusief een nieuwe pay-off: Say potato, te grote productiecapaciteit van frites en de hevige concurrentie om de afzet. In een markt met meer dan say Agrico. Met variaties als Say varieties, say Agrico voldoende aanbod heeft dat een sterk prijsdrukkend en Say partnership, say Agrico of Say sustainability, effect. Oproepen van ongebonden telers om aanbod say Agrico, kan bij elke gelegenheid de Agricote bundelen en areaal te matigen, liepen op niets uit. boodschap zeer specifiek worden overgebracht. Corporate Governance De rayonbijeenkomsten in het begin van het kalenderjaar mogen zich nog altijd verheugen in een grote belangstelling. Ook de uitbetalingsverga deringen in juli, die voor het vierde jaar gecombineerd werden met een bezoek aan één van de proefvelden, kenden een groot aantal deelnemers. Anders is dat met de drie regiovergaderingen in december. In de Coöperatie vormen de leden van de regioraden gezamenlijk de algemene vergadering waarin onder meer de jaarcijfers worden vastgesteld. Voorafgaand hieraan worden de jaarstukken in de afzonderlijke regiovergaderingen behandeld. De tanende belangstelling van de leden voor deze regiovergaderingen was aanleiding voor een analyse en uitgebreide gedachtewisseling in de regioraden/algemene vergadering en het jongeren college. Vastgesteld werd dat de leden de gelegenheid moeten blijven houden vragen te stellen en opmer kingen te maken, alvorens de jaarrekening door de algemene vergadering wordt vastgesteld. Door de vergadering in de regio te blijven organiseren, wordt de leden maximaal de kans geboden om hun inbreng te hebben. Het lijkt echter niet noodzakelijk om daartoe de cijfers tijdens de regioverga deringen uitgebreid te presenteren. Besloten is daarom dit alleen nog beknopt en zoveel mogelijk grafisch te doen. 2 3

4 Strategie op duurzaamheid Organisatie Profit: Informatie- en Communicatietechnologie Afdelingen en dochterondernemingen De interne organisatie onderging in dit verslagjaar Het beleid is gericht op een goede balans tussen Het conflict met de softwareleverancier dat tijdens de Bij Agrico Research werpen nieuwe technieken hun geen wijzigingen. Agrico investeerde in haar strategie maatschappelijk en geldelijk gewin. Het duurzaam- uitvoering van het project Agrico Optimaal ontstond, vruchten af. In het afgelopen boekjaar kwam veel van versteviging van de positie van haar rassen door heidsbeleid is toekomstgericht en wordt mede is nog steeds onder de rechter. Het doel van het informatie over het DNA van aardappel beschikbaar, de oprichting van Cartof Agrico S.R.L. in Roemenië. gebruikt om nieuwe marketingkansen maximaal project, zijnde de ontwikkeling van één geïntegreerd waardoor de mogelijkheden verder zijn vergroot. De In het volgende boekjaar realiseert Cartof Agrico S.R.L. te benutten en de toekomst van het bedrijf zeker informatiesysteem, waarmee ook allerlei webtoepas- inzet van merkertechnologie maakt het mogelijk om een verpakkingsbedrijf waar consumptieaardappelen, te stellen. Richting de telers wordt een stimulerings- singen binnen handbereik zouden komen, is echter sneller en eenvoudiger in het laboratorium te selec- geproduceerd uit Nederlandse pootaardappelen, beleid ontwikkeld om te helpen de eigen bedrijfs- onverminderd actueel. Daarom werd een nieuw teren op gewenste eigenschappen. Hierdoor is het in moderne verpakkingen hun weg naar de voering duurzamer te maken. project gestart. Met als uitgangspunt de keuze voor mogelijk om meer materiaal te evalueren ten behoeve consument vinden. Maatschappelijk verantwoord ondernemen Planet: De impact van de bedrijfsvoering op het milieu standaardsoftware, werden drie leveranciers van ERPpakketten eind 2009 uitgenodigd om te laten zien of zij aan de door Agrico beschreven eisen aangaande van de rasontwikkeling. De selectie in het veld blijft echter noodzakelijk waardoor het nog steeds ruim tien jaar duurt voor een nieuw ras geïntroduceerd kan De Coöperatie en haar leden hebben duurzaamheid en de directe omgeving wordt gedocumenteerd. de ondersteuning van haar werkprocessen konden worden. De opgevoerde inspanningen op het gebied van hun productiewijze hoog in het vaandel staan. Potentiële verbeterpunten worden vastgesteld, uit- voldoen. Na uitgebreide demonstraties viel de keuze van tafelaardappelen, al dan niet in samenwerking met De teelt van de leden voldoet aan de scherpe eisen van gewerkt en waar mogelijk in de organisatie doorge- op M3 van de firma Lawson. De implementatie andere kweekbedrijven, hebben ertoe geleid dat meer- GlobalGAP en/of V(oedsel) V(eiligheid) A(ardappelen). voerd. Ook toeleveranciers worden aangesproken wordt verricht door het Arnhemse bedrijf Alfa-Beta dere potentiële rassen op uitgebreide schaal beproefd Tevens kent Agrico een groep biologische telers waarvan op hun beleid op het gebied van duurzaamheid. Solutions B.V. Agrico heeft een externe projectleider worden. Met de rassen Gourmandine, Mariska, Erika en de aardappelen worden verhandeld onder de merknaam Bioselect. Agrico wenst hierin leidend te blijven. People: gevraagd haar te begeleiden in het traject dat ertoe moet leiden dat vanaf de planning voor oogst 2011 Cerisa, naast de vertrouwde rassen als Milva en Ditta, zal Agrico naar verwachting haar positie versterken. Ook op het gebied van de bedrijfsvoering stelde het Agrico heeft een positieve uitstraling op haar de eerste toepassingen gebruikt kunnen worden. Met het chipsras Arsenal en het vroege fritesras bestuur van Agrico in het voorjaar van 2010 haar visie sociale omgeving en staat bekend als een goede Op 23 maart 2010 vond de kick-off plaats. Inmiddels Ambassador heeft Agrico Research laten zien ook ten aanzien van duurzaamheid vast. werkgever. Het personeel is goed opgeleid, ge mo ti- hebben de werkzaamheden tot resultaat gehad dat de uitdagingen op het gebied van resistentie tegen veerd en betrokken. De arbeidsvoorwaarden, de werkprocessen meer gestandaardiseerd zijn en Globodera pallida aan te kunnen. Een landelijk project Agrico heeft een actief duurzaamheidsbeleid. Er worden de facilitering, de functiedifferentiatie en de de verschillen in werkwijze tussen afdelingen, waar gericht op Phytophthora-resistentie waaraan Agrico regelmatig interne studies uitgevoerd om de positie en arbeidsomstandigheden zijn uitstekend. mogelijk, zijn weggewerkt. Research actief deelneemt, levert steeds meer inzichten de voortgang in de duurzaamheidsstrategie te toetsen op die benut kunnen worden in de veredeling. Per en bij te sturen. Agrico bevindt zich in de voorhoede Deze visie op duurzaamheid wordt projectmatig Na een uitgebreide oriëntatie op een nieuw concept 1 mei 2010 is tevens een driejarig project opgestart op het gebied van duurzaam ondernemen. doorgevoerd. voor mobiele communicatie werd besloten om waarbij door vijf aardappelkweekbedrijven wordt smartphones te introduceren bij de buitendienst en gewerkt aan resistentie tegen Alternaria solani. de exportmanagers. Daarmee wordt bereikt dat Het onderzoek naar bacterieziekten, dat op Agrico actuele informatie sneller ter beschikking komt van Research en in landelijk verband is uitgevoerd, heeft de mobiele medewerkers. tot nieuwe inzichten ten aanzien van de veroorzaker geleid. In het telersblad Agrico Actueel (nu Agrico Magazine Potato genaamd) is hierover regelmatig gepubliceerd. Het blijft van zeer groot belang voor de Nederlandse export van pootaardappelen dat het onderzoek onvermoeibaar doorgaat. 4 5

5 Financiën Ook in 2009/2010 heeft Leo de Kock & Zn. B.V. kunnen Het bedrijf verloor in juli een graag geziene mede- Agrico Nordic AB dat in februari 2009 werd opgericht, De financiële positie van Agrico is goed en het profiteren van volumestijging, met name bij haar werkster. Zij overleed aan de gevolgen van kanker. beleefde haar eerste volle seizoen. In Zweden was de eigen vermogen is op goed niveau. De solva bili- grootste afnemer. Als gevolg van de onverminderde Gezien de ontwikkelingen in de houding van telers markt voor oogst 2009 zeer slecht. De Zweedse telers teit op de balansdatum daalde als gevolg van een concurrentie tussen supermarkten en het prijsbewust- ten aanzien van importpootaardappelen (zorgen over zijn gewend zeer laat tot aanschaf van pootaardap- hoger balanstotaal naar 45%. Het balanstotaal zijn van de consument, stond het financiële resultaat bacterieziekten) in het Verenigd Koninkrijk, met name pelen over te gaan en toen de bedrijfsresultaten op nam met ,- toe tot ,-. lang onder druk maar uiteindelijk werd toch een goed in Schotland, blijft het van buitengewoon groot de boerderij over de breedte achterbleven, besloot Hogere investeringen, getroffen voorzieningen resultaat geboekt, vergelijkbaar met vorig jaar. Op het belang dat Agrico haar positie en die van haar rassen men in het voorjaar massaal af te zien van de aanschaf en hogere overloopposten in de vlottende naastgelegen perceel is inmiddels een nieuwe hal ver- in Schotland handhaaft en zo mogelijk uitbreidt. van nieuwe pootaardappelen. Omdat de overtollige activa alsmede kortlopende schulden, onder rezen. Eind 2010 zal de verbouwing en nieuwbouw tot pootaardappelen ook op de consumptiemarkt vrijwel andere door langer leveren van oude oogst resultaat hebben dat Leo de Kock & Zn. B.V. beschikt In Polen werd de markt voor pootgoed eveneens niets opbrachten en het bedrijf nog met kosten uit een als gevolg van het late voorjaar, liggen hieraan over moderne verpakkingslijnen, een care-afdeling bepaald door de slechte markt voor consumptie- overgangsperiode te maken had, werd een negatief ten grondslag. waar aardappelen ready to consume verpakt aardappelen waarvan er, ook in Polen, veel waren financieel resultaat geboekt. worden en een geheel gescheiden inrichting voor geoogst. Een flink kwantum pootgoed moest als Ter dekking van de behoefte aan werkkapitaal biologische aardappelen. consumptie worden verkocht omdat de aardappeltelers Parkland Seed Potatoes Ltd. in Canada heeft een voor de bedrijfsactiviteiten is conform voor- hun eigen aardappelen als pootgoed aanwendden. goed seizoen gehad. Het aandeel Agrico-rassen gaande jaren gebruikgemaakt van kortlopende Dochterbedrijf S.A. Desmazières te Frankrijk slaagde Met name de afzet van het ras Santé had te lijden groeit. De export naar Mexico is heel goed verlopen. kasgeld leningen. Dit boekjaar bedroegen de er in om in een markt met slechte prijzen voor de onder de marktomstandigheden, maar daarnaast lijkt De vraag naar Agrico-rassen zit in de lift, mede door totale investeringen voor de Agrico-groep consumptieaardappelen en een surplus aan pootgoed, ook de interesse voor het ras tanende. Het zetmeelras intro ductie van meer speciale rassen als onder andere ,-. De afschrijvingen bedroegen de prijzen voor haar belangrijkste rassen (onder andere Kuras heeft last van de ontwikkelingen in de Linzer Delikatess. De afzet van traditionele rassen geeft ,-. Agata) op niveau te houden. Het financiële resultaat zetmeelindustrie. Agrico Polska Sp. z o.o. behaalde een een basis aan het bedrijf. De pootgoedteelt van Agrico- werd uiteindelijk met name beïnvloed door het onver- klein positief resultaat. Omdat de Poolse consument rassen vindt vooral plaats rondom Edmonton. Wij Omzet en resultaat kochte tonnage. Het ras Agata blijft onverminderd in de steeds meer interesse heeft voor de aankoop van verwachten goede resultaten met het in sublicentie De financiële omzet voor de Agrico-groep bleef belangstelling. Het ras Artemis staat na een geslaagde verpakte aardappelen in de supermarkt, ontstaan geven van sommige rassen. Het ras Agata is mede vrijwel gelijk op ,-. Het volume promotiecampagne opnieuw in de belangstelling. Daar- nieuwe kansen voor Agrico-rassen op de Poolse markt. hierdoor het grootste Agrico-ras in Noord-Amerika. Het nam toe met 5,7% ( ton) tot ton naast lijkt Agrico over een aantal nieuwe veelbelovende boekjaar werd met een positief resultaat afgesloten. product. Agrico B.V. wist daarmee vanuit de tafelaardappelrassen te beschikken voor de Franse markt een financiële omzet te behalen van markt. Het kweekprogramma in Frankrijk kende zijn ,- bij ton product, eerste succes: het vastkokend roodschillige aardappelras een en ander inclusief de intercompany-omzet Cerisa werd in de rassenlijst opgenomen. met de overige dochters van de Coöperatie De uitbetalingsprijzen aan de telers behoren tot de ( ,- bij ton product). beste in Frankrijk, hetgeen tot gevolg heeft dat de De omzet van deze dochters bedroeg tezamen belangstelling voor S.A. Desmazières onder poot ,- bij ton product. aardappeltelers groeit. Het is daardoor mogelijk om langzaam maar zeker de positie van Agrico en Na verrekening van de vennootschapsbelasting haar rassen in Frankrijk te versterken. resteert een positief saldo van ,-. Voorgesteld wordt om het saldo van de exploitatie- Agrico UK Ltd. had eveneens veel last van de slechte rekening, onder aftrek van rentebijschrijving op consumptiemarkt. Aardappeltelers stelden de aankoop reeds uitgeschreven certificaten en het bedrag van nieuw pootgoed uit en dit betekende uiteindelijk in aan ingehouden premies van de industrie- veel gevallen zelfs afstel. Veel pootaardappelen bleven aardappelenpool met bodemprijs garantie, ten onverkocht en de prijzen stonden onder druk waardoor laste te brengen van de reserve ex artikel 42 de financiële resultaten beneden verwachting waren. van de statuten. 6 7

6 Poot- aardappelen Algemeen Oogst 2009 liep beter af dan bij aanvang van het hoog en kon Schotland daarvan maximaal profiteren seizoen verwacht werd. Door een koude periode in met haar export. De transportprijzen voor containers de winter en een droog voorjaar kon vroeg gepoot waren zeer laag. Hierdoor lagen de netto aardappelprijzen soms hoger dan eerst verwacht. worden. Het groeiseizoen was bijna optimaal, waardoor de opbrengsten zeer hoog waren en dit gold een keer voor het hele land. De prijzen voor De gemiddelde uitbetalingsprijs kwam uit op consumptieaardappelen waren, zeker in Europa, 24,69 per 100 kg. Dit lag 5,50 lager (-18%) dan slecht. De verwachting van de markt was na drie vorig jaar, maar de hoge opbrengsten zorgden voor goede jaren zeer gematigd. een financiële hectareopbrengst die slechts 7% onder oogst 2008 lag. Overzee liep de export heel goed. Dit kwam mede door de goede sorteerbaarheid en kwaliteit van Het imago van Nederlands pootgoed staat onder de aardappelen. De export in de EU is duidelijk druk door de vele problemen met bacterieziekten achtergebleven, maar door de goede export (Pectobacterium en Dickeya-soorten) in het buitenland. Schotland voerde in het boekjaar actie om naar de andere werelddelen hebben we bijna een export record gevestigd (bijna ton). zichzelf vrij te verklaren van Dickeya solani om zich op deze manier te onderscheiden van Nederland. Het financiële systeem was duidelijk stabieler. Wel Deze ontwikkeling baart ons zorgen. hadden we nog last van valutaperikelen. De euro was bij aanvang van het seizoen zeer duur ten opzichte van vooral de dollar en het pond. Hierdoor was de pootgoedprijs voor veel importerende landen Areaal Het areaal pootaardappelen in Nederland steeg voor het eerst in een aantal jaren met bijna ha tot ha. Ondanks de AM- en M. chitwoodiproblematiek wordt gemakkelijk grond gevonden om het areaal pootgoed in te planten. Opvallend was de stijging van het Spunta-areaal met meer dan 600 ha. Vrije rassen blijven, zowel in de teelt als in de markt, populair en dat bewijst nogmaals dat de levenscyclus van een aardappelras te lang is. Vooral de fritesrassen breidden verder uit. Productie Van oogst 2009 is uiteindelijk ha pootgoed afgekeurd, 4,2% van het totale areaal, waarvan ha op bacterieziekten. Het afgekeurde pootgoed is in de consumptiemarkt voor zeer matige prijzen verkocht. Het financiële verschil tussen goeden afkeuren was hierdoor opnieuw erg groot. Van oogst 2009 werd landelijk ton gecertificeerd, ca ton meer dan van oogst 2008 en ook meer dan de seizoenen daarvoor. Totaal is kg pootgoed per goedgekeurde ha gecertificeerd. Dit getal ligt hoger (ca kg per ha) dan vorig seizoen, omdat meer pootaardappelen per ha zijn gecertificeerd. Door de hoge opbrengsten in het hele land was er wel meer pootgoed over per ha. Het sorteerseizoen verliep vlot en de meeste partijen pootgoed werden bij Agrico met een kwaliteitspremie beloond (80%). Afzet en markt Nederland exporteerde van oogst 2009 in totaal ton, bijna ton meer dan vorig jaar. De diverse afzetgebieden geven het volgende beeld: Europese Unie ton Rest Europa ton Amerika = Afrika ton Azië ton De verschuivingen zijn opvallend groot. Binnen de EU valt de terugloop van Zuid-Europa op. Dit kwam door de slechte prijzen die het vorige groeiseizoen gemaakt waren, maar ook door het slechte weer in de periode dat gepoot moest worden. Duitsland liep terug door de slechte consumptiemarkt, terwijl België een plus liet zien door de uitbreiding van het areaal van vooral fritesrassen. Rest Europa een opvallende plus voor Turkije ( ton). In Afrika is Algerije met een plus van ton de grootste groeier. Ondanks strenge eisen van de overheid voor de financiering van de import kocht Algerije veel meer pootaardappelen. In Azië vallen Libanon, Oezbekistan en Saoedi-Arabië op met duidelijke plussen. Het marktaandeel van Agrico steeg ten opzichte van oogstjaar Er werden pootaardappelen geëxporteerd naar 76 verschillende landen. De Damaco Francia-affaire is nog onder de rechter. Op dit ogenblik is niet duidelijk wanneer door de verzekering tot uitkering overgegaan zal worden. De verkoopprijzen waren gemiddeld duidelijk lager dan oogst 2008, maar ook de transportkosten waren lager. In het begin van het seizoen was het aantal klachten opvallend laag. Tijdens het bewaarseizoen ontstond een aantal klachten op bewaarziekten als Fusarium. In Europa kwam een aantal klachten over opkomstproblemen, vaak veroorzaakt door bacterieziekte. 8

7 Omzet Tijdens oogstjaar 2009 zette Agrico ca ton pootaardappelen om met een financiële waarde van ca. 135,7 miljoen. De totale omzet pootaardappelen van de Agrico-groep (inclusief buitenlandse dochters) bedroeg ton met een financiële waarde van ca ,-. De gemiddelde prijs berekend over alle rassen S t/m A in de maat 28/55 kwam uit op 24,69 per 100 kg. De gemiddelde prijs voor monopolierassen kwam uit op 24,24 per 100 kg en voor vrije rassen op 25,42 per 100 kg. Een opvallend cijfer omdat bij de monopolierassen nog licentie afgedragen moet worden. Bij een aantal monopolierassen was veel pootgoed over. Dit drukte de gemiddelde prijs. Bij de vrije rassen was het percentage verkocht hoger en zeker het ras Spunta droeg bij aan de betere prijs voor vrije rassen. Aan vergoedingen is daarnaast over alle tonnen gemiddeld 2,96 per 100 kg uitbetaald. Kweekwerk en onderzoek In mei werd een open dag in Egypte georganiseerd, waar de vertegenwoordigers van een groot aantal landen uit de regio aanwezig waren. De doelstellingen van deze dagen zijn om van elkaar te leren over nieuwe Agrico-rassen en teambuilding. Deze dagen voldeden ruimschoots aan deze doelstellingen. De jaarlijkse rassententoonstelling trok weer veel belangstelling uit binnen- en buitenland. Voor de commercie zijn dit de belangrijkste dagen van het jaar. Ieder jaar staat een thema centraal tijdens de rassententoonstelling. De nadruk lag dit jaar op Egypte en het ras Ambition. In de loods van Agrico Research, ingericht als de Egyptische woestijn, werden de vele nationale en internationale gasten in een uitstekende sfeer ontvangen. Rassen Op de diverse rassen-/importlijsten werden het afgelopen seizoen de volgende rassen opgenomen: EU-lijst Erika (N.Ö.S.) Kosovo Ambition (Agrico Research), Arnova (Agrico Research), Markies (Mansholt) en Zafira (Agrico Research) Marokko Ambition (Agrico Research) en Faluka (Vos) Nederland Arizona (Agrico Research), Arsenal (Agrico Research), Excellent (Agrico Research), Festival (Agrico Research), Mariska (Mansholt), Marosso (Mansholt), Rosagold (Agrico Research) en Saviola (Lantmännen SW-Seed) Servië Madeleine (Mansholt), Mustang (N.Ö.S.) en Rudolph (Agrico Research) Consumptie- aardappelen Industriële grondstofteelten Het Europese areaal (EU-15) was groter dan in 2008 (+3,1%). De groei zat vooral in België (+15,4%) en Frankrijk (+4,8%). De groei verbaasde, gezien de prijzen van oogst De opbrengsten in de EU-15 lagen ook nog hoger (+2,3%) en hierdoor was het Europese aanbod ongeveer 5,5% hoger dan in De prijzen waren dan ook slecht in de vijf grootste aardappeltelende landen. De fritesindustrie kwam, mede door de lage grondstofprijzen, in een prijzenslag terecht. Door de groei van de verwerkings capaciteit in België ontstond er, met name op de exportmarkten, veel concurrentie. De Nederlandse industrie probeert zich meer en meer te onderscheiden door meer frites te produceren in het hogere segment. Mede hierdoor konden de uitbetalingsprijzen zich onderscheiden van de gemiddelde beursnoteringen. Areaal Het areaal fritesaardappelen bij Agrico was in oogst 2009 iets lager dan oogst Landelijk bedroeg het areaal consumptieaardappelen ha (+1,8%). In Europa (EU-15) steeg het areaal tot ha (+3,1%). Tijdens het boekjaar werden opnieuw veel bijeenkomsten georganiseerd door verschillende instanties om te discussiëren over meer marktwerking in de markt van fritesaardappelen. Op deze bijeenkomsten wordt vaak beleden dat vooral telers en handel meer marktwerking willen. Het is dan frustrerend te moeten constateren dat na het poten niets of weinig is veranderd en dat de meeste telers gewoon weer direct contracten afsluiten met de industrie. De markt Door de lage prijzen voor de grondstof en de enorme uitbreiding van de verwerkingscapaciteit in België was de concurrentie tussen de fritesfabrieken zeer groot. De opbrengsten van de vroege fritesaardappelen waren zeer hoog, waardoor de prijzen afland in augustus al tot onder de 5,- gezakt waren. Vanaf half augustus werd het heet en droog. Hierdoor lagen de uiteindelijke opbrengsten nog steeds zeer hoog, maar ook de onderwatergewichten waren zeer hoog waardoor er veel partijen met blauw voorkwamen. De grote kwaliteitsverschillen gaven een andere wending aan de markt. Het gehele seizoen waren 10 11

8 er opvallen de verschillen tussen de boven- en onderkant van de markt. Voor rassen als Innovator en later Agria en Markies werd soms tot 4,- à 5,- méér genoteerd. De eerste beursnotering kwam uit op 8,25. De prijzen liepen op tot 10,- à 12,- in februari mede door de koude winter. Vanaf 1 maart zakte de markt weer fors terug, vooral door druk van partijen die weg moesten. Dit gebeurt bijna ieder jaar. Telers met goede bewaring kunnen hiervan profiteren. Na april liepen de beurzen weer langzaam op. Half juni leek het seizoen als een nachtkaars uit te gaan, maar door de droogte in juni en juli kwam de markt weer tot leven en konden de lange bewaarders nog tot 20,- maken. Deze laatste maand maakte de poolprijs echter niet meer goed. Uiteindelijk heeft de industrie 13 maanden gedraaid op oogst De gemiddelde beursnotering Rotterdam kwam uiteindelijk uit op 9,41 (+ 0,28) voor geelvlezige en 8,94 (+ 0,06) voor witvlezige aardappelen. Opbrengst en kwaliteit De Agrico-telers hebben gemiddeld netto 57,4 ton per ha industrieaardappelen afgeleverd. Dit is net zoveel als in oogst Ook de groftepercentages lagen op een vergelijkbaar niveau met vorig jaar. De kwaliteitsproblemen die in het najaar gevreesd werden, bleken uiteindelijk alleen voor het ras Agria consequenties te hebben. In de uitbetaling is voor het ras Agria een kortingssysteem opgezet voor partijen die meer dan vijftig punten hebben. Door heel sterk te sturen op kwaliteit zijn bijna alle partijen in de pool afgerekend. Prijzen De uiteindelijke poolprijzen lagen boven de gemiddelde beursprijzen. Agrico heeft gemiddeld over alle industrierassen in de pool met en zonder bodemprijsgarantie 9,88 uitbetaald. Positieve uitschieters waren de rassen Agria en Markies, die ruim boven de 10,- per 100 kg uitbetaalden. De financiële hectareopbrengsten lagen, net als vorig jaar, gemiddeld rond de 5.500,- per ha en de chipspool betaalde gemiddeld 12,29 uit in week 9. Oogst 2009 gaat de boeken in als opnieuw een tegenvallend jaar. De markt werd gedicteerd door de industrie. Het is de Nederlandse industrie een doorn in het oog dat de Belgische industrie structureel minder betaalt voor haar grondstof. Het vaststellen van de beursnoteringen in Rotterdam verloopt zeer stroef. Na overleg in de beurscommissie is besloten om voor oogst 2010 geen notering meer op te maken voor de fritesaardappelen binnen de regio Hamburg, Frankfurt, Parijs en Le Havre (Hafpal). Tafelaardappelen De omstandigheden in het voorjaar van 2009 waren dusdanig goed dat op tijd kon worden gepoot. In de maand juni was er een lange periode van droog en warm weer. Door een lage opbrengstverwachting ontstond een positieve sfeer in de markt. De vele regenval in juli deed de stemming echter omslaan. De opbrengsten per ha kwamen hoger uit dan de al bovengemiddelde oogst De combinatie van een hoog droge stofgehalte en droge oogstomstandigheden resulteerde in een geoogst product met veel rooibeschadiging. Veel partijen waren blauwgevoelig en dat gaf problemen bij het sorteren en inpakken. Markt De markt van vroege aardappelen kwam meteen onder druk te staan doordat er nog veel aardappelen uit de diverse re-importlanden op de markt waren. In de landen rond de Middellandse Zee was de productie hoog geweest. Ook zorgde het mooie weer in de nazomer voor een lage consumptie van verse aardappelen. De geringe vraag zorgde voor hoge opbrengsten doordat veel percelen lang doorgroeiden. Dit was het begin van een hele trage markt. De Europese markt vertoonde een identieke situatie met hoge opbrengsten en daardoor een overvolle markt. Ook zagen we in veel landen kwaliteitsproblemen. Met name Duitsland had hiermee te maken. Het hele seizoen was de hoop gevestigd op de vraag uit Oost-Europa. Pas in het laatste gedeelte van het seizoen kwam de vraag daadwerkelijk op gang. Nederland kan niet zonder export, zeker niet in jaren waarin de productie groot is. De afgelopen jaren is de exportpositie echter onder druk komen te staan, en dan voornamelijk de Europese export. Frankrijk heeft de export naar Zuid-Europa overgenomen en Duitsland voldoet aan de vraag uit Oost-Europa. Nederland zal het in de meeste jaren moeten hebben van de tweede helft van het verkoopseizoen, als eerdergenoemde landen uitverkocht beginnen te raken. De afzet naar supermarkten in Nederland is goed verlopen, al was het prijsniveau lager dan het voorgaande jaar. Vooral het ras Gourmandine doet het als nieuwkomer erg goed. Het ras ligt bij meerdere retailers in de schappen. Door het slechte weer in Zuid-Europa in januari en februari 2010 is er minder of veel later gepoot. Bijsturing, door programma s van oude aardappelen te rekken, leidde wel tot prijsstijgingen, maar niet voldoende om een positieve bijdrage te leveren aan de diverse pools. Geconcludeerd mag worden dat het seizoen 2009/2010 kan worden gekenmerkt als een matig jaar. Hoge opbrengsten in Nederland en heel Europa hebben geresulteerd in een lage financiële opbrengst voor de telers van tafelaardappelen

9 Bioselect Tot Pootaardappelen Het areaal was hoger en de opbrengst van biologische pootaardappelen was met 23,4 ton per ha zeer goed. De afzet liep redelijk goed. In een aantal rassen bleef een volume pootgoed over, waardoor de uiteindelijke prijs lager uitkwam dan het vorige boekjaar. De export mogelijkheden blijven te beperkt. In teveel landen mag men nog steeds conventioneel pootgoed gebruiken. Hierdoor is geen level playing field tussen de verschillende lidstaten met als gevolg een fors verschil in kosten input. Agrico/Bioselect probeert dit bij de politiek op de agenda te krijgen. Door de goede opbrengsten lag de financiële opbrengst uiteindelijk op ,- per ha, ca. 17% lager dan die van oogst Deze financiële opbrengst ligt hoger dan die van conventionele pootaardappelen. Consumptieaardappelen De omstandigheden tijdens het groeiseizoen 2009 waren wederom gunstig voor de biologische aardappelen, met een goede opbrengst, een prima maatsortering en dito uiterlijke kwaliteit als resul taat. Gezien de hoge opbrengsten werd ervoor gekozen om het afzetseizoen zo lang mogelijk te maken door vroeg te beginnen met verkopen. Importprogramma s werden daarom naar achteren geschoven. Ook de Europese markt was goed. Duitsland kampte net als het voorgaande seizoen met kwaliteitsproblemen, waardoor een aanzienlijk volume op deze markt kon worden afgezet. Voor de komende jaren lijkt Duitsland een structurele afzetmarkt te worden. De afzet naar Nederlandse supermarkten verliep goed. Omzetgroei kon door de goedkope gangbare aardappelen niet worden gerealiseerd. Hoewel de uitbetalingsprijs ten opzichte van het voorgaande seizoen iets lager lag, zijn de financiële saldo s, dankzij een goede opbrengst, duidelijk beter dan in de jaren met wisselende en lage opbrengsten. Vooruitzichten slot Wat als gevolg van de droogte in het begin van het veldseizoen zeker geen topopbrengst zou gaan worden, leek zelfs een halve misoogst te worden toen aanhoudende regen het vanaf begin augustus vrijwel onmogelijk maakte om te oogsten. Begin oktober was krap 50% van het pootaardappelareaal geoogst en vrijwel geen consumptieaardappelen. Welke effecten de natte omstandigheden uiteindelijk zullen hebben op de kwaliteit van het geoogste product moet worden afgewacht, maar enige zorg daarover is op zijn plaats. Het zal moeilijk, en in sommige gevallen onmogelijk, worden om onze klanten in vroege exportmarkten van pootaardappelen te voorzien. De nieuwe indeling van wat voorheen één groep Erwinia s was, heeft de aandacht gevestigd op een organisme genaamd Dickeya solani. Deze bacterie blijkt in een groot deel van de gevallen de veroorzaker te zijn van symptomen van zwartbeen/stengelnatrot in Nederlandse pootaardappelen. In het Verenigd Koninkrijk, met name Schotland, leidt dit momenteel tot een nieuw offensief tegen niet-schots pootgoed en ook in Engeland is er grote aandacht voor dit nieuwe fenomeen. Een en ander vormt een bedreiging voor de export naar Engeland. Consumptieaardappelen hebben te lijden van doorwas en het geringe aantal zonuren in augustus/september zal een negatieve invloed hebben op de onderwatergewichten. Het verwachte tekort aan goede aardappelen voor de industrie later in het seizoen is zichtbaar op de termijnmarkt, terwijl ook de prijzen voor afland aardappelen gestegen zijn. De vraag is echter hoeveel telers hier uiteindelijk beter van zullen worden omdat veel aardappelen op contract geteeld worden. De prijzen voor tafelaardappelen zijn prima en gezien het gebrek in Oost-Europa zijn de verwachtingen voor de rest van het seizoen eveneens goed. Omdat in deze sector geen sprake is van voorverkoop zullen de telers, na een aantal magere jaren, hiervan naar verwachting de vruchten volop kunnen plukken. Op 9 november 2010 besloot de ledenraad de handelsactiviteiten in fritesaardappelen per 1 december 2010 over te dragen aan Aviko Potato B.V. Dit besluit werd genomen op voorstel van de raad van beheer en directie en kwam tot stand na zorgvuldige analyse van Agrico s positie, de omgeving waarin zij opereert en de ontwikkelingen hierbinnen. Geconcludeerd werd dat Agrico zich met de traditionele handelsfunctie in fritesaard appelen nauwelijks kan onderscheiden in de markt en haar telers onvoldoende rendement kan bieden. Om over voldoende areaal te beschikken moet in toenemende mate areaal bij niet-leden en in het buitenland worden ondergebracht (inmiddels ruim 30%). Oogst 2010 zal onder verantwoordelijkheid van Agrico worden afgewikkeld. Dit besluit heeft veel stof doen opwaaien waarover bij het ter perse gaan van dit verslag diverse gremia met elkaar in gesprek zijn. Personeel Voor oogst 2009 waren binnen kantoor en buitendienst gemiddeld 89 FTE werkzaam (v.j. 90 FTE). Bij Agrico Research waren, net als vorige oogst, 22 FTE present om de werkzaamheden te verrichten. Leo de Kock & Zn. is evenals vorig jaar aan het groeien met in oogstjaar 2009 een aantal van 42 FTE (v.j. 39 FTE). Onze buitenlandse dochterondernemingen zijn met een gemiddeld aantal medewerkers van 46 FTE ten opzichte van vorig jaar groeiende (v.j. 42 FTE). Het aantal medewerkers bij de totale Agrico-groep was 199 (v.j. 193 FTE). Hier is een stijging te zien van 6 FTE. Het ziekteverzuim is ten opzichte van vorig oogstjaar duidelijk gedaald. Het gewogen gemiddelde bedroeg 3,5% (v.j. 4,9%). Dit is vooral te wijten aan het feit dat er minder langdurig zieke medewerkers waren. Helaas moeten we melden dat ons in december 2009 is ontvallen onze medewerker, de heer A. de Wit. De heer De Wit was 37 jaar werkzaam op onze ICT-afdeling op de hoofdvestiging in Emmeloord. Wij wensen zijn familie veel sterkte met dit verlies. Ondernemingsraad In dit boekjaar werd regelmatig overleg gevoerd tussen de ondernemingsraad en de bestuurder. In mei was de voorzitter van de raad van beheer, de heer A.H. Vermeer, aanwezig tijdens een overlegvergadering die met name ging over een recente toetsing van de strategie en de ontwikkelingen waarop deze gebaseerd is. De indexatie van premievrij gemaakte pensioenen van vóór 2000 was een belangrijk punt van gesprek. Aan het eind van het boekjaar besloot het bestuur op de balans een voorziening te treffen ten behoeve van de afwikkeling van deze indexatie. Veel aandacht werd besteed aan het volledig actualiseren van de arbeidsvoorwaardenregeling van Agrico B.V. en het opstellen van een regeling voor Leo de Kock & Zn. B.V. Dit laatste was het gevolg van het door de bonden opzeggen van de CAO voor de aardappelhandel. Tevens werd de ondernemingsraad geïnformeerd over de keuze voor de implementatie van een ERP-systeem en werd afgesproken dat ondernemingsraad en bestuurder elkaar blijven informeren over mogelijke effecten daarvan. Ten slotte Agrico blijft zich inzetten om haar missie te realiseren. Zij zal daartoe actief moeten blijven inspelen op de veranderingen om haar heen bij leden, leveranciers en afnemers. Directie en medewerkers van Agrico zijn zich terdege bewust van de dynamiek van de markt en werken met overtuiging aan een blijvend sterke positie van Agrico in de aardappelkolom. De directie Emmeloord, 12 november

10 Verkiezingen Verkiezingen regioraden, regiovergaderingen december 2009 Regio West Aftredend en herkiesbaar Benoemd R. Kempenaar R. Kempenaar te Woubrugge E.J. Konijn E.J. Konijn te Middenbeemster H. van Straalen H. van Straalen te Benthuizen Regio Midden Aftredend en herkiesbaar Benoemd J.B.M. Bergmans J.B.M. Bergmans te Dronten J.N.M. Remijn J.N.M. Remijn te Tollebeek C.A.M. Rennen C.A.M. Rennen te Zeewolde Aftredend en niet herkiesbaar M.W.G. van Arendonk 1) Verkiezingen raad van beheer, algemene vergadering 17 december 2009 Aftredend en herkiesbaar Mevrouw M. Barendregt W.A. Blijdorp Aftredend en niet herkiesbaar Benoemd Mevrouw M. Barendregt te Schermerhorn W.A. Blijdorp te Middenmeer Benoemd K. Schmalz G. Welling te Emmen Verkiezingen commissie van beroep Er was niemand aftredend in december Verkiezingen pooladviescommissie industrie 22 juni 2010 Aftredend en niet herkiesbaar Benoemd M. Bus P. van Woerden te Leimuiden Regio Noord Aftredend en herkiesbaar P.J. van Maldegem T.A. van der Zee Benoemd P.J. van Maldegem te Vierhuizen T.A. van der Zee te Tzummarum Verkiezingen pooladviescommissie bio 22 juni 2010 Aftredend en herkiesbaar Benoemd W. Bakker W. Bakker te Munnekezijl J. van Woerden J. van Woerden te Biddinghuizen Aftredend en niet herkiesbaar H.H. Hagting Benoemd J.R. de Jong te Odoorn Tussentijds aftredend Benoemd A. Poppe M. Schieman te Lelystad Verkiezingen jongerencollege 13 november 2009 Aftredend en niet herkiesbaar A. van der Wel 2) 1) In verband met de teruggang in leden en areaal in regio Midden is de vacature van de heer Van Arendonk niet ingevuld. 2) In verband met het besluit van de raad van beheer om het aantal leden van het jongerencollege op termijn terug te brengen naar 15 leden is de vacature van de heer Van der Wel niet ingevuld

11 Preadvies van de Aan de ledenraad van Agrico Coöperatieve Handelsvereniging voor Akkerbouwgewassen U.A. te Emmeloord raad van beheer Jaarrekening Boekjaar 1 augustus juli 2010 Geachte heren, De raad van beheer heeft de in dit jaarverslag door de directie beschreven beleidszaken en resultaten uitvoerig besproken en haar instemming daaromtrent uitgesproken. Hiertoe heeft de raad van beheer frequent, volgens een vooraf vastgesteld rooster en agenda, met de directie vergaderd. In het licht van de behartiging van het ledenbelang door de raad van beheer, vormt het onderwerp leden - aan gelegenheden een vast agendapunt in de vergaderingen van de raad van beheer. Er zijn twee regiovergaderingen gehouden. Deze werden voorgezeten door een lid van de raad van beheer uit de regio. Ook zijn er vier regioraadvergaderingen gehouden. Deze vergaderingen werden voorgezeten door de voorzitter van de Coöperatie. Ten slotte heeft de ledenraad driemaal vergaderd. Deze vergaderingen werden eveneens voorgezeten door de voorzitter van de Coöperatie. Zoals de laatste jaren gebruikelijk zijn er bovendien rayonbijeenkomsten gehouden ten behoeve van pootgoed en consumptie. Ingevolge artikel 40 van de statuten is de jaarrekening 2009/2010 door de raad van beheer onderzocht, teneinde een preadvies aan de ledenraad te kunnen uitbrengen. Bij dit onderzoek werd de raad van beheer bijgestaan door de daartoe door de ledenraad aangewezen registeraccountant, die blijkens zijn accountantsverklaring bericht dat de in dit jaarverslag opgenomen jaarrekening de financiële positie per 31 juli 2010 en de resultaten over het boekjaar 1 augustus juli 2010 van Agrico getrouw weergeeft. Ons onderzoek heeft geen aanleiding gegeven tot het maken van bijzondere opmerkingen. Wij adviseren u de voorstellen van de directie te aanvaarden en de rekening en verantwoording van de directie, zoals deze aan ons is overgelegd en hierbij wordt overhandigd, onveranderd goed te keuren. De raad van beheer van Agrico Coöperatieve Handelsvereniging voor Akkerbouwgewassen U.A. A.H. Vermeer, voorzitter Mevrouw M. Barendregt, secretaris Emmeloord, 12 november 2010 Grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening, de waardering en de resultaatbepaling Consolidatie In de ter toelichting opgenomen geconsolideerde jaarrekening zijn de jaarrekeningen van de tot de Agrico-groep behorende ondernemingen opgenomen, te weten Agrico Coöperatieve Handelsvereniging voor Akkerbouwgewassen U.A. te Emmeloord en haar dochterondernemingen: Agrico B.V., Emmeloord Agrico Holding B.V., Emmeloord, waarin opgenomen: Kweek- en Researchbedrijf Agrico B.V., Emmeloord Agrico Project B.V., Emmeloord M. Ypma & Zn. B.V., Emmeloord, waarin de 49%-deelneming Parkland Seed Potatoes Ltd. te Edmonton, Canada, de 90,17%-deelneming S.A. Desmazières te Monchy-le-Preux, Frankrijk, waarin opgenomen de 100%-deelneming SCI La Lizen te Monchy-le-Preux, Frankrijk, de 100%-deelneming Agrico UK Ltd. te Castleton, Schotland, de 70%-deelneming Agrico Polska Sp. z o.o. te Lębork, Polen, waarin de 100%-deel neming Nasiennictwo Pomorskie Sp. z o.o. te Lębork, Polen, de 51%-deelneming Agrico Nordic AB te Jönköping, Zweden en de 51%-deelneming SC Cartof Agrico SRL te Braşov, Roemenië. Bioselect B.V., Dronten Agrico Italia s.r.l., Bologna Leo de Kock & Zn. B.V., Purmerend Voor de presentatie van de vennootschappelijke exploitatierekening wordt gebruikgemaakt van artikel 402, Titel 9 Boek 2 BW. Vreemde valuta Activa en passiva in vreemde valuta worden omgerekend tegen de valutakoers per balansdatum. De verschillen verband houdende met wijzigingen van wisselkoersen worden in de exploitatierekening verwerkt. Een uitzondering wordt gevormd door koersverschillen ontstaan bij herleiding in euro s van het eigen vermogen aan het begin van het boekjaar van de buitenlandse geconsolideerde deelnemingen en van de aan deze deelnemingen verstrekte financiering in groepsverband. Deze verschillen worden rechtstreeks ten gunste of ten laste van het eigen vermogen gebracht. Grondslagen voor de waardering Voor zover niet anders is vermeld, worden de activa en passiva gewaardeerd op de nominale waarde. Financiële instrumenten In de balans opgenomen financiële instrumenten worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs tenzij anders is vermeld. Niet in de balans opgenomen financiële instrumenten, ofwel derivaten die zijn afgesloten om valuta en risico s af te dekken, worden gewaardeerd overeenkomstig de ingedekte positie. De resultaten op derivaten worden gelijktijdig verantwoord met de resultaten van de ingedekte positie. Ter afdekking van handelstransacties in consumptieaardappelen neemt Agrico termijnposities in op de aardappeltermijnmarkt. Deze posities worden dagelijks gewaardeerd op actuele waarde. Eventuele resultaten op de ultimo boekjaar openstaande posities worden verantwoord in het boekjaar waarop de oogst betrekking heeft

12 Immateriële vaste activa Het positieve verschil tussen de verkrijgingsprijs en Voorraden De voorraden grond- en hulpstoffen De voorziening voor pensioenen heeft betrekking op de financiering van de toekomstige onvoorwaardelijke Grondslagen voor de resultaatbepaling het aandeel in de reële waarde van de overgenomen identificeerbare activa en passiva op het moment van (verpakkingsmaterialen en onderdelen) worden gewaardeerd tegen de inkoopprijzen of lagere 1,5% indexatie, bij voortzetting van het dienstverband tot aan pensioendatum, van de tot 1 januari 2000 bij de Algemeen de verkrijging van de deelneming wordt als goodwill bedrijfswaarde. pensioenverzekeraar opgebouwde pensioenafspraken. De uitbetalingen aan leden voor de door hen geleverde in de balans geactiveerd. De goodwill wordt afgeschreven overeenkomstig de Vorderingen De voorziening is actuarieel berekend, onder andere gebaseerd op CBS overlevingstafels 2008, 100% producten worden in de loop van het boekjaar bepaald op grond van de tot op dat tijdstip bekende gegevens, verwachte economische levensduur met een maximum De vorderingen worden gewaardeerd tegen deelname en een rekenrente van 2%. rekening houdend met noodzakelijke inhoudingen ter van 10 jaar. geamortiseerde kostprijs onder aftrek van een De voorziening voor jubileumuitkeringen is gevormd dekking van de kosten van de groep. Eventueel vinden voorziening wegens oninbaarheid. Voor zover niets op basis van onder andere CAO-afspraken; hierbij is verrekeningen plaats. Uit de exploitatierekening blijkt Software van derden verkregen wordt gewaardeerd te amortiseren valt komt de geamortiseerde kostprijs rekening gehouden met vertrek- en sterftekansen. het saldo nadat deze (voorschot)-uitbetalingen hebben tegen de aanschaffingswaarde, verminderd met de overeen met de nominale waarde. plaatsgevonden en nadat rekening is gehouden met afschrijvingen gebaseerd op de geraamde economische levensduur. Voorzieningen De overige voorzieningen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. winstbelasting. Materiële vaste activa Een voorziening wordt gevormd voor verplichtingen waarvan het waarschijnlijk is dat zij zullen moeten Alle voorzieningen hebben een overwegend Aan het saldo van de exploitatierekening kan slechts beperkte betekenis worden toegekend in het kader De materiële vaste activa - terreinen, gebouwen, worden afgewikkeld en waarvan de omvang langlopend karakter. van de financiële resultatenbeoordeling. De financiële machines, installaties e.d. - worden gewaardeerd tegen de aanschaffingswaarde, verminderd met afschrijvingen redelijkerwijs is te schatten. De omvang van de voorziening wordt bepaald door de beste schatting Schulden resultaten blijken met name uit de prijzen die de leden voor hun producten via de Coöperatie hebben gebaseerd op de geraamde economische levensduur van de bedragen die noodzakelijk zijn om de De schulden worden gewaardeerd tegen verkregen. en indien van toepassing rekening houdend met een desbetreffende verplichtingen en verliezen per geamortiseerde kostprijs. Voor zover niets te De opbrengsten en lasten hebben betrekking op het restwaarde. Aan research gerelateerde investeringen balansdatum af te wikkelen. amortiseren valt komt de geamortiseerde kostprijs oogstjaar Dit houdt in dat de direct met de oogst worden afgeschreven op basis van de geraamde looptijd overeen met de nominale waarde samenhangende opbrengsten en lasten in de van de researchactiviteiten. Ter zake van - als gevolg van tijdelijke verschillen exploitatierekening zijn verwerkt, met inachtneming De in het verleden ontvangen bijzondere regionale in waardering van activa en passiva in de fiscale van hiervoor vermelde grondslagen van waardering. toeslagen en de ontvangen investeringssubsidies zijn op de aanschaffingswaarde van de desbetreffende balans en in deze jaarrekening - ontstane latente belastingverplichtingen wordt een voorziening Belastingbepalingsgrondslagen bedrijfsmiddelen in mindering gebracht. gevormd, berekend tegen het geldende De belastingen worden bepaald op basis van belastingtarief. het verantwoorde resultaat, rekening houdend De jaarlijkse afschrijvingen bedragen in procenten met fiscaal vrijgestelde posten en geheel of van de aanschaffingswaarde: gedeeltelijk niet-aftrekbare kosten. Voor alle Terreinen 0 belastbare tijdelijke verschillen wordt een latente Gebouwen 2 5 belastingverplichting opgenomen. Voor alle Bestratingen 10 verrekenbare tijdelijke verschillen en voor beschikbare Machines en installaties voorwaartse verliescompensatie wordt een latente Overige bedrijfsmiddelen belastingvordering opgenomen voor zover het Woningen 3 4 waarschijnlijk is dat er fiscale winst beschikbaar zal Financiële vaste activa zijn voor verrekening. Ultimo boekjaar bedragen de te verrekenen fiscale verliezen rond 3,6 miljoen. De Deelnemingen in het kapitaal van andere hierover te verrekenen belasting bedraagt, berekend ondernemingen worden gewaardeerd tegen de tegen het nominale tarief van 25,5%, 0,9 miljoen. nettovermogenswaarde. Vorderingen op deelnemingen, Deze vordering is niet in de balans opgenomen. uitgegeven leningen en ledenrekeningen worden nominaal gewaardeerd. Met risico s van niet- (terug)betaling wordt rekening gehouden

13 Geconsolideerde exploitatierekening over het boekjaar 2009/2010 van de Agrico-groep (oogst 2009) in EURO Toelichting op de geconsolideerde exploitatierekening over het boekjaar 2009/2010 van de Agrico-groep (oogst 2009) in EURO Opbrengsten Oogst 2009 Oogst 2008 Boekjaar 2009/2010 Boekjaar 2008/2009 Netto-omzet producten aan derden (1) Directe kosten (2) Uitbetalingen aan leden e.d. (3) Subtotaal Diverse opbrengsten (4) Totaal Lasten Lonen, salarissen en sociale lasten (5) Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa (6) Overige bedrijfskosten (7) Subtotaal Totaal Financiële baten en lasten Resultaat uit deelnemingen Overige rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rentelasten en soortgelijke kosten (8) -/ / Subtotaal -/ / Exploitatiesaldo voor belastingen Belastingen (9) -/ / Exploitatiesaldo na belastingen -/ / Aandeel derden in resultaat groepsmaatschappij / Opbrengsten 1. Netto-omzet producten aan derden Betreft de gefactureerde omzet consumptie- en pootaardappelen, licenties, sorteervergoedingen e.d. van oogst 2009, onder aftrek van kortingen e.d. 2009/ /2009 De netto-omzet is als volgt te specificeren: Pootaardappelen Consumptieaardappelen Kweekbedrijf Overige omzet Verdeling van de omzet aardappelen naar afzetgebied: % % Nederland 30,2 30,6 EU 42,8 45,3 Buiten EU 27,0 24,1 100,0 100,0 2. Directe kosten Hieronder zijn opgenomen de functioneringskosten (sorteren en bewaren), verkoopkosten (transport, commissie e.d.) en overige direct met de verkoop samenhangende kosten. 3. Uitbetalingen aan leden e.d. Hieronder zijn opgenomen de uitbetalingen aan leden voor geleverde aardappelen (zowel pool als overige inkoop), aan leden betaalde bewaarvergoedingen alsmede de inkoop bij derden. 4. Diverse opbrengsten Hieronder zijn onder andere de ontvangen subsidies opgenomen. Saldo na belastingen (10) /

14 Lasten 5. Lonen, salarissen en sociale lasten Financiële baten en lasten 8. Rentelasten en soortgelijke kosten 2009/ /2009 Salarissen Sociale lasten Pensioenpremies, inclusief mutatie van de voorziening voor vervroegde uittreding (VUT) Dotatie pensioenvoorziening Gemiddeld aantal werknemers van de Agrico-groep: Kantoor en buitendienst Dochterondernemingen / /2009 Banken, rekening-courant Rekening-courant telers en overige Belastingen De hoge belastingdruk wordt veroorzaakt doordat winsten in het buitenland in het boekjaar zijn belast tegen het ter plaatse geldende tarief en de latente vordering in verband met het fiscale verlies in Nederland niet wordt gewaardeerd. 10. Saldo na belastingen Betreft het saldo op de exploitaties nadat aan de leden betalingen voor geleverde producten zijn gedaan. 6. Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa Goodwill en software Bedrijfsgebouwen en bestrating Machines en installaties Andere vaste bedrijfsmiddelen Niet aan de bedrijfsuitoefening dienstbaar Subtotaal Per saldo boekverlies op desinvesteringen Overige bedrijfskosten Kantoorkosten Organisatiekosten Autokosten Reis- en verblijfkosten Overige personeelskosten Werk door derden Reclamekosten Diverse algemene kosten

15 Geconsolideerde balans per 31 juli 2010 van de Agrico-groep (na voorstel verwerking saldo) in EURO Activa Vaste activa Immateriële vaste activa (11) Materiële vaste activa (12) Terreinen Bedrijfsgebouwen en bestrating Machines en installaties Andere vaste bedrijfsmiddelen Vaste bedrijfsmiddelen in uitvoering Niet aan de bedrijfsuitoefening dienstbaar Financiële vaste activa (13) Deelnemingen Ledenrekeningen e.d Leningen u/g Vlottende activa Voorraden Grond- en hulpstoffen Passiva Groepsvermogen Eigen vermogen Aandeel van derden in groepsvermogen Voorzieningen (15) Langlopende schulden - - Kortlopende schulden Aflossingsverplichtingen (16) Banken, rekeningen-courant Handelscrediteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen Leden wegens producten Overige schulden (17) Vorderingen (14) Handelsdebiteuren Vennootschapsbelasting Overige vorderingen Overlopende activa Liquide middelen Totaal activa Totaal passiva

16 Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 juli 2010 van de Agrico-groep in EURO Vaste activa 11. Immateriële vaste activa De samenstelling en het verloop van de immateriële vaste activa zijn als volgt samen te vatten: Boekwaarde Boekwaarde per Inves- Afschrij- per teringen vingen Goodwill Software in ontwikkeling Cumulatieve Aanschaffingsafschrijvingen waarde per t/m Terreinen Bedrijfsgebouwen en bestrating Machines en installaties Andere vaste bedrijfsmiddelen Vaste bedrijfsmiddelen in uitvoering Niet aan de bedrijfsuitoefening dienstbaar Materiële vaste activa De samenstelling en het verloop van de materiële vaste activa zijn als volgt samen te vatten: 13. Financiële vaste activa De samenstelling en het verloop van de financiële vaste activa zijn als volgt samen te vatten: Desinves- Boekwaarde teringen Boekwaarde per Inves- en over- Afschrij- per teringen boekingen vingen Terreinen Bedrijfsgebouwen en bestrating / Machines en installaties / Andere vaste bedrijfsmiddelen Vaste bedrijfsmiddelen in uitvoering Niet aan de bedrijfsuitoefening dienstbaar Deelnemingen Ledenrekeningen e.d. Leningen u/g Totaal Balans per 1 augustus Investeringen Aflossingen/verstrekkingen Aandeel resultaat Overige mutaties -/ / Balans per 31 juli Agrico U.A. heeft een 25%-belang in Agrico Bulgaria Ltd. te Sofia, Bulgarije. M. Ypma & Zn. B.V. heeft een 49%-deelneming in Parkland Seed Potatoes Ltd. te Edmonton, Canada. De post ledenrekeningen e.d. betreft vorderingen op coöperatieve verenigingen in de vorm van aandelen

17 Vlottende activa 14. Vorderingen Op de handelsdebiteuren is een voorziening ad (vorig jaar ) wegens vermoedelijk oninbare posten in mindering gebracht. De overige vorderingen en overlopende activa hebben voornamelijk betrekking op omzetbelasting, goederen en veldinventaris. Niet in de balans opgenomen verplichtingen en activa De aan derden verstrekte garanties bedragen 1,6 miljoen. Op balansdatum zijn ten behoeve van het nieuwe oogstjaar inkoop- en verkoopcontracten afgesloten. De hoogte van de aangegane financiële verplichtingen is afhankelijk van de kwaliteit en hoeveelheid van de nieuwe oogst en is niet betrouwbaar te schatten. 15. Voorzieningen De samenstelling van de voorzieningen is als volgt: Latente belastingverplichtingen Overige voorzieningen: - Jubileumuitkeringen VUT-regeling Pensioen Overige Het verloop van de voorzieningen is als volgt: Stand per 1 augustus Onttrekkingen -/ Dotaties Stand per 31 juli Agrico heeft een ICT-leverancier aansprakelijk gesteld voor schade als gevolg van het niet nakomen van gemaakte afspraken. De geclaimde schade bedraagt 1,7 miljoen. De leverancier heeft een tegenclaim ingediend van 0,3 miljoen. Gegeven de status van de lopende juridische procedure zijn deze claims niet verwerkt in de jaarrekening. De schadelast was reeds verwerkt in de jaarrekening 2008/2009. Agrico claimt 1,8 miljoen schade als gevolg van een niet juist verlopen zending van pootaardappelen van oogst 2008 bij de vervoerder en bij een transportverzekeraar. Omdat sprake is van een complexe en mogelijk langdurige juridische procedure is geen vordering opgenomen in de jaarrekening. Zekerheden Voor het verstrekte krediet door de bankiers zijn de volgende zekerheden verstrekt: - Hoofdelijke medeschuldverbintenis van Agrico B.V., Agrico Holding B.V., Agrico Research B.V., Leo de Kock & Zn. B.V. en M. Ypma & Zn. B.V. - Vermogensverklaring 40% (geconsolideerd risicodragend vermogen verminderd met de immateriële vaste activa in verhouding tot het geconsolideerde balanstotaal). 16. Aflossingsverplichtingen Schulden aan kredietinstellingen Af te lossen Schuldrest in periode Resterende looptijd per t/m in jaren Rente in % , , , , Overige schulden Verkoopkosten Goederen Personeelskosten Statiegeld Diverse overige schulden

18 Geconsolideerd kasstroomoverzicht Exploitatie- rekening over het boekjaar 2009/2010 van de Agrico-groep (oogst 2009) in duizend EURO over het boekjaar 2009/2010 van Agrico U.A. (oogst 2009) in EURO Oogst 2009 Oogst 2008 Boekjaar 2009/2010 Boekjaar 2008/2009 Kasstroom uit operationele activiteiten Saldo van de exploitatierekening 301 -/- 557 Aanpassingen voor: Afschrijvingen Mutatie voorzieningen /- 219 Mutatie werkkapitaal (excl. liquide middelen en bankschulden) -/ / Mutatie aandeel derden -/ /- 12 Mutatie koersverschillen reserves 143 -/- 423 Stelselwijziging vorderingen - -/ /- 514 Kasstroom uit operationele activiteiten / Oogst 2009 Oogst 2008 Boekjaar 2009/2010 Boekjaar 2008/2009 Exploitatiesaldo uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen -/ / Resultaat deelnemingen Saldo na belastingen / Aangewend voor investeringsactiviteiten Investeringen in vaste activa -/ / Deelnemingen en ledenrekeningen -/- 36 -/- 77 -/ / Boekwaarde desinvesteringen materiële vaste activa Aangewend voor investeringsactiviteiten -/ / Aangewend voor financieringsactiviteiten Terugbetaald certificatenkapitaal -/ /- 209 Verstrekte leningen u/g -/ Ontvangen aflossingen op leningen u/g / Aangewend voor financieringsactiviteiten -/ /- 23 Afname geldmiddelen -/ / Deze afname van de geldmiddelen kan als volgt worden gespecificeerd: Hoger bankkrediet (incl. aflossingsverplichtingen) -/ / Afname resp. toename liquide middelen -/ / /

19 Balans per 31 juli 2010 van Agrico U.A. (na voorstel verwerking saldo) in EURO Activa Vaste activa Materiële vaste activa (1) Terreinen Bedrijfsgebouwen en bestrating Niet aan de bedrijfsuitoefening dienstbaar Financiële vaste activa (2) Deelnemingen in groepsmaatschappijen Overige deelnemingen Vorderingen op groepsmaatschappijen Vlottende activa Vorderingen Groepsmaatschappijen Vennootschapsbelasting Passiva Eigen vermogen (3) Wettelijke reserve koersverschillen -/ / Statutaire reserves Bestemmingsreserve industrieaardappelenpool Certificatenkapitaal Voorzieningen (4) Kortlopende schulden Banken, rekening-courant Schulden aan groepsmaatschappijen Leden wegens producten Liquide middelen Totaal activa Totaal passiva

20 Toelichting op de balans per 31 juli 2010 van Agrico U.A. in EURO Vaste activa 1. Materiële vaste activa De samenstelling en het verloop van de materiële vaste activa zijn als volgt samen te vatten: 3. Eigen vermogen Het verloop en de samenstelling van het eigen vermogen zijn als volgt samen te vatten: Desinves- Boekwaarde teringen Boekwaarde per Inves- en over- Afschrij- per teringen boekingen vingen Terreinen Bedrijfsgebouwen en bestrating Niet aan de bedrijfsuitoefening dienstbaar Cumulatieve Aanschaffingsafschrijvingen waarde per t/m Terreinen Bedrijfsgebouwen en bestrating Niet aan de bedrijfsuitoefening dienstbaar F inanciële vaste activa De samenstelling en het verloop van de financiële vaste activa zijn als volgt samen te vatten: Deelnemingen Vorderingen in groeps- Overige op groepsmaatschappijen deelnemingen maatschappijen Totaal Balans per 1 augustus Aflossingen/Verstrekkingen Resultaat 2009/ Dividend -/ / Overige mutaties Balans per 31 juli Wettelijke Reserve ex Bestemmingsreserve artikel 42 reserve koers- van de industrieaard- Certificatenverschillen statuten appelenpool kapitaal Totaal Stand per 1 augustus / Saldo 2009/ Aflossingen/Verstrekkingen / / Overige mutaties Balans per 31 juli / De reserve ex artikel 42 van de statuten betreft de ingehouden saldi van de Coöperatie. Met ingang van oogstjaar 2006 is er sprake van een industrieaardappelenpool met een garantieprijs voor de deelnemende telers. In oogstjaren met een prijsniveau boven de garantieprijs worden door de Coöperatie premies ingehouden en onder verrekening van vennootschapsbelasting toegevoegd aan de bestemmingsreserve. In jaren waarin er sprake is van een laag prijsniveau worden aanvullingen tot de overeengekomen garantieprijs onder verrekening van vennootschapsbelasting ten laste van de bestemmingsreserve verwerkt. Volgens artikel 41 van de statuten kunnen certificaten te allen tijde door de Coöperatie worden ingetrokken onder terugbetaling van het daarop gestorte bedrag. Bij afzonderlijk reglement is bepaald dat certificaten door de directie worden ingetrokken onder terugbetaling in de navolgend gevallen: 15 jaar na uitgifte van de certificaten. Na overlijden van de certificaathouder. Na reële bedrijfsbeëindiging door een certificaathouder (op verzoek certificaathouder). Dit reglement kan door de directie, mits met goedkeuring van de raad van beheer, worden gewijzigd. De directie kan, mits met goedkeuring van de raad van beheer, bepalen dat terugbetaling niet plaatsvindt indien naar het oordeel van de directie de vermogenspositie van de Coöperatie dat niet toelaat (indien eigen vermogen kleiner is dan 25% van het balanstotaal). In het boekjaar werd terugbetaald. Het totaalresultaat over het boekjaar 2009/2010 bedraagt (2008/2009: -/ )