Wat zijn Critical Friends: de theorie INLEIDING. 'Come as a guest, go as a friend.'
|
|
- Antoon Claes
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Wat zijn Critical Friends: de theorie INLEIDING 'Come as a guest, go as a friend.' Aan de hand van een gerichte onderzoeksvraag bezoeken collega-scholen (cultuurprofiel-vrienden) elkaar en geven elkaar aan de hand van hun bevindingen tips en adviezen. In dit document vind je achtergrondinformatie over wat Critical Friends is: ontstaan, doel, het traject, voorwaarden en andere termen. Praktische instrumenten om Critical Friends in te voeren, vind je in het document Critical Friends; aan de slag. De gastschool heeft van tevoren een gerichte onderzoeksvraag geformuleerd. De bezoekers, in hun rol als Critical Friends, houden de gastschool een spiegel voor. Op grond van hun bevindingen ter plekke en hun eigen expertise, geven ze de gastschool in de vorm van aanbevelingen specifieke tips en adviezen. Op basis van het concept Critical Friends en de aanbeveling van Anne Bamford voor meer samenwerken en delen is dit een mogelijkheid waarop scholen hun profilering en veranderproces, maar vooral de kwaliteit van hun onderwijs kunnen evalueren en verbeteren. Critical Friends is onder andere ontwikkeld door John Mcbeth van de universiteit van Cambridge. Hij vond dat een visitatiebezoek meer moest zijn dan een enkel bezoek. Critical Friends moet daarom niet verward worden met een visitatie. De doelstelling van visitatie, keurmerkvisitatie en audit is verschillend. 1
2 CRITICAL FRIENDS 'Critical Friends' is een systematische vorm van collegiale visitatie, bestaande uit een onderzoek en een presentatie, waar sommigen een training aan koppelen. De methode is ontworpen door onder andere Desmond Nuttall eind jaren zeventig van de vorige eeuw en John Mcbeth en zijn medewerkers aan de universiteit van Cambridge. Mcbeth vond dat het tijd was voor een systeem van visitatie, dat meer inhield dan elkaar een bezoekje brengen. In Nederland wordt Critical Friends ondersteund door de VO-raad (voorheen door ISISQ5) en door de Nederlandse Schoolleiders Academie (NSA). Critical Friends houdt in dat externe collega s aan de hand van een van tevoren gekozen onderwerp een onderzoek uitvoeren op de gastschool en vervolgens hun bevindingen presenteren. Het is een werkwijze waarbij relatieve buitenstaanders (bijvoorbeeld schoolleiders, teamleiders of docenten van andere scholen) onderbouwde feedback geven op de wijze waarop de school werkt aan de verbetering of ontwikkeling van Kunst en cultuureducatie. Het is in dergelijke processen van belang om regelmatig buitenstaanders uit te nodigen om het onderzoek te doen. Immers, een buitenstaander heeft nu eenmaal een andere (frisse) blik dan collega's van de eigen school. En... als buitenstaander ben je in staat om door de (eventuele) blinde vlekken van de gastschool heen te kijken. De kwaliteit van het onderzoek wordt vergroot door: - vaardigheden die nodig zijn bij het uitvoeren van het onderzoek gezamenlijk en van te voren te trainen; - een vaste vriend of groep vrienden (Critical Friends) te creëren die vertrouwen opbouwen en elkaar regelmatige bezoeken (bijvoorbeeld één keer per jaar); - ruim de tijd te nemen om een bezoek voor te bereiden en te organiseren (een goede organisatie voorkomt ruis tijdens het bezoek); - het onderzoek te richten op doelen en processen van de gastschool; - het onderzoek in te kaderen en concreet te houden; - voor het bezoek minstens een hele dag te nemen (sommige Critical Friends zijn zelfs een hele week bij elkaar op bezoek); - te zorgen voor een vorm van follow-up. Anderen om feedback te vragen heeft als doel na te gaan: Klopt ons zelfbeeld met het beeld dat anderen van ons hebben? (Slaat ons imago daadwerkelijk terug op onze identiteit? Is dat wat een buitenstaander ziet, ook dát wat wij willen laten zien?). Concreet betekent dit dat buitenstaanders bijvoorbeeld opbouwende (constructieve) feedback kunnen geven op bijvoorbeeld het schoolbeleid op het gebied van Kunst en cultuur, de doorlopende leerlijn Kunst en cultuur, de samenhang tussen vakken, de interne en externe communicatie (PR) of de betrokkenheid van culturele instellingen. De nadruk ligt hierbij heel sterk op het van elkaar leren om het onderwijs te verbeteren. Het is beslist geen beoordeling. Als kritische vriend ben je vooral een vriend voor de collega en een criticus voor diens acties. Soms ben je in de eerste plaats vriend, soms meer een criticus. De kracht van kritische vriendschap ligt in de balans en de variatie van de twee rollen. Traject Stap 1 Zelfevaluatie en voorbereiding door de gastschool Stap 2 De gastschool formuleert een paar onderzoeksvragen 2
3 Stap 3 De gastschool stuurt materiaal naar de Critical Friends Stap 4 De Critical Friends komen op bezoek en voeren het onderzoek uit Stap 5 De Critical Friends verzamelen hun bevindingen Stap 6 De Critical Friends presenteren hun bevindingen en feedback Stap 7 De gastschool geeft in een later stadium een (korte) presentatie De Critical Friends-vraag Een CF-vraag is een onderzoeksvraag; een vraag of probleemstelling die voorafgaat aan een onderzoek. Een onderzoek moet immers binnen een bepaald kader plaatsvinden. Een onderzoeksverslag is een antwoord op een vraag. Vergelijk het met een scriptieonderzoek: 'Rembrandt' is een uitermate slecht uitgangspunt. 'In hoeverre heeft Rembrandt het werk van tijdgenoten beïnvloed', of 'Wat was de praktijksituatie van het atelier van Rembrandt', is al een stuk beter. De Critical Friends gaan 'iets' onderzoeken op jouw school, maar wat? Wat is voor de school zelf interessant om te weten met betrekking wat je probeert te bereiken met je onderwijs en vooral de cultuurprofilering van de school? Het uitvoeren van het onderzoek: Critical Friends-vaardigheden Bij het uitvoeren van het onderzoek heb je een aantal gespreks-, observatie- en feedbackvaardigheden nodig. Een gespreksleidraad hanteer je bijvoorbeeld voor de structuur van een interview. En bijvoorbeeld bij het vragen stellen zelf, maak je vooral gebruik van verschillende soorten vragen (en hun effect). Zo zijn er ook technieken voor observatie en feedback. In het document Critical Friends, aan de slag staan handige instrumenten. Een Critical Friend moet bedacht zijn op zijn eigen, mogelijke valkuilen bij beeld- en oordeelsvorming, het kan daarom helpen om de vaardigheden te trainen. Terminologie rond Critical Friends: Visitatie, Keurmerkvisitatie en Audit. De termen audit en visitatie worden vaak door elkaar gebruikt. Soms wordt hetzelfde bedoeld. Er zijn in ieder geval enkele verschillen. 1 De herkomst. Visiteren is op bezoek komen, maar controleren. Visitaties worden geassocieerd met bezoeken van externe partijen, bijvoorbeeld inspectie, om na te gaan of een organisatie opereert conform haar opdrachtstelling en de wet- en regelgeving. Visitatie wordt wel geassocieerd met controle en toetsing. De term auditing ( luisteren ) associëren we meer met het met interesse luisteren naar wat de organisatie over zichzelf vertelt en doet. Natuurlijk met redenen omkleed en met zichtbaarheid van resultaten. Het gaat om de organisatie een spiegel voorhouden, constructief feedback geven en op die wijze bijdragen aan het verbeterproces van een organisatie. Auditoren stellen vast wat de sterke punten zijn (en hoe dit te consolideren) en wat de gebieden voor verbetering zijn. 2 Visitatoren zijn vaak deskundigen met verstand van zaken over die elementen waar het in het kader van de kwaliteit of de wet- en regelgeving over gaat. Zij vormen zich met hun expertbril een oordeel en doen uitspraken over goede en minder goede kanten van de organisatie. Auditoren zijn vaak praktijkmensen, met veel wijsheid en organisatie-ervaring. Zij zijn niet noodzakelijk expert. In teamverband is wel sectordeskundigheid vertegenwoordigd, maar deze overheerst niet en betekent nog niet hetzelfde als expert-zijn. 3 Bij de audit wordt geprobeerd uit de details (die wel gesignaleerd worden) de hoofdlijnen of patronen te destilleren. Zal een visitatie leiden tot vele verbeteracties, de audit zal leiden tot een of meer dominante verbeterthema s. 3
4 4 Zowel de visitaties als audits komen tegenwoordig voor in interne en externe varianten, maar bovengenoemde accentverschillen blijven relevant. Audit en critical friends Uitgaande van bovenstaande beschrijving zijn audit en Critical Friends vergelijkbaar. Het belangrijkste verschil ligt in het feit dat bij Critical Friends de te auditen school zelf een aantal vragen voorlegt, dat de focus vormt voor de audit. Visitatie en visitatie keurmerk Uitgaande van bovenstaande beschrijving zijn visitatie en keurmerkvisitatie vergelijkbaar. Het verschil ligt in het specifieke doel van keurmerkvisitatie: de te visiteren school heeft als het doel voor ogen het keurmerk Cultuurprofielschool te ontvangen of te behouden. 4
5 BRONNEN EN VERWIJZINGEN Literatuur - Stevens, Ronald en Janny Wolters (sept. 2007). Kijk eens in de spiegel. Handreiking zelfevaluatie en auditing. PO Platform kwaliteit en innovatie, Q*Primair, Den Haag. Internet - Critical Friends; aan de slag.pdf WIKI Websites
6 SCHOOLVOORBEELD Citaten van scholen die in een Critical Friends-proces zitten: Het gevolg van Critical Friends is.. - dat je je zelf kunt verbeteren. - dat ik als cultuurcoördinator meer critical kijk naar onze eigen school en de voorwaarden om CultuurProfielSchool te worden. - dat ik een bredere kijk heb gekregen op het organiseren een vormgeven van cultuureducatie. - werk aan de winkel! - dat beide partijen ervan kunnen leren. - dat ik andere scholen leer kennen. - less stupid enemies. - dat de feedback ons iets heeft opgeleverd. - dat we gaan studeren op de aanbevelingen en daar een plan op maken. Critical Friends is. - kijken naar elkaar. - op een positieve manier feedback krijgen. - bijdragen aan de kwaliteit van je cultuureducatie. - heel prettig. - een prima manier om elkaar vriendelijke doch kritische feed-back te geven. - kritisch kijken, observeren en ideeën opdoen. - veel werk (maar toch de moeite waard). Als Critical Friends - kun je elkaar helpen. - ondersteunen we elkaar. - bevraag je elkaar en spiegel je elkaar. - blijf je positief kritisch. - moet je je verantwoordelijkheid nemen om voor de ander kritisch te kijken, luisteren en analyseren. - voel ik me best wel thuis in dit groepje. - kritiek uiten is dat vriendelijk bedoeld. Door Critical Friends ontdekte ik - hoe ik mijn eigen zaken beter kan organiseren en regelen. - de positieve blikverruiming van cultuureducatie in de breedste zin van het woord. - dat we allemaal worstelen met dezelfde vragen en dat er dringend behoefte is aan een wetenschappelijk fundament voor cultuureducatie, dat ook de onmogelijke opbrengsten benoemt. - dat we op de goede weg zitten. - door enthousiasme heen te kijken, dus verder te kijken dan het enthousiasme. - dat het goed is van elkaar te leren en vooral bij elkaar op scholen te kijken en daarbij je eigen ontwikkeling kunt toetsen. - wie mijn echte vrienden zijn. - dat scholen vooral worstelen met hetzelfde; evaluatie, draagvlak & samenhang. - dat we tevreden mogen zijn, maar niet op onze lauweren mogen rusten. 6
Critical Friends: aan de slag INLEIDING
1 Critical Friends: aan de slag INLEIDING Aan de hand van een gerichte onderzoeksvraag bezoeken collega-scholen (cultuurprofiel-vrienden) elkaar en geven elkaar aan de hand van hun bevindingen tips en
Nadere informatieCritical Friends: aan de slag
Critical Friends: aan de slag INLEIDING Critical Friends houdt in dat collega-scholen (cultuurprofiel-vrienden) aan de hand van een van tevoren gekozen onderwerp een onderzoek uitvoeren op de gastschool
Nadere informatieCollegiale visitaties als start voor schoolontwikkeling. Juliette Vermaas Esther den Ouden
Collegiale visitaties als start voor schoolontwikkeling Juliette Vermaas Esther den Ouden Thema s presentatie 1. Doel collegiale visitatie: Juliette 2. Voorbeeld systematiek: Juliette en Esther 3. Visitaties
Nadere informatieAan de slag met de Collegiale Ontwikkelingsgerichte visitatie Passend onderwijs. Juliette Vermaas
Aan de slag met de Collegiale Ontwikkelingsgerichte visitatie Passend onderwijs Juliette Vermaas Wie bent u? Kennismaking! Wat verwacht u van de meerwaarde van visitaties voor uw SWV? 5 minuten uitwisselen
Nadere informatieAan de slag met de Collegiale Ontwikkelingsgerichte visitatie Passend onderwijs. Juliette Vermaas
Aan de slag met de Collegiale Ontwikkelingsgerichte visitatie Passend onderwijs Juliette Vermaas Wie bent u? Kennismaking! Wat verwacht u van de meerwaarde van visitaties voor uw SWV? 5 minuten uitwisselen
Nadere informatieBeeldvorming als Leidraad voor Leiderschap
Beeldvorming als Leidraad voor Leiderschap in de reflectie zie je de bron Effectief Leiderschap.. een persoonlijke audit U geeft leiding aan een team, een project of een afdeling. U hebt veel kennis, u
Nadere informatieNetwerkbijeenkomst Interne Auditoren. Veenendaal 3 februari 2016 Jos van der Pluijm
Netwerkbijeenkomst Interne Auditoren Veenendaal 3 februari 2016 Jos van der Pluijm Programma Welkom, toelichting aanpak interne audits, doel van de middag Theorie: kwaliteitszorg en audits Actuele ontwikkelingen:
Nadere informatieVisitatie Cultuurprofielscholen
Visitatie Cultuurprofielscholen Kwaliteitszorg Kwaliteitszorg is een continu proces. Dit betekent dat de school permanent bezig is met verbeteringen en dat zowel management alsook docenten zich bewust
Nadere informatieOok Edux is aanbieder!
Edux Onderwijspartners Tolweg 11, 4851 SJ Ulvenhout Postbus 75, 4850 AB Ulvenhout T 076-524 55 00 I www.edux.nl Ook Edux is aanbieder! 35 A ANBIEDERS BEGELEIDING BIJ ZELFEVALUATIES, VISITATIES EN S Edux
Nadere informatieOSR-regeling peer review-light Pagina 1 van 5
Kwaliteit en keurmerk Regeling Peer review-light Versie 4, vastgesteld 19 december 2012 Schooljaar 2012-2013 Inleiding De scholen voor voortgezet onderwijs die vertegenwoordigd zijn in de Stuurgroep OSR
Nadere informatieWillibrordus: cultuur in ons hart
1. Willibrordus: cultuur in ons hart De huidige maatschappij vraagt om creatieve burgers die nieuwe ideeën kunnen bedenken en uitwerken. Daarom mag je op de Willibrordus door spelen wijs(er) worden! Kom
Nadere informatieAAN DE SLAG MET INTERCOLLEGIALE CONSULTATIE HANDREIKING VOOR ZORGGROEPEN
AAN DE SLAG MET INTERCOLLEGIALE CONSULTATIE HANDREIKING VOOR ZORGGROEPEN Deze handreiking is opgesteld in samenwerking met: COLOFON InEen Leden van InEen kunnen dit document voor eigen gebruik vrijelijk
Nadere informatieEFFECTIEF LEIDINGGEVEN. Een gave of een vak?
EFFECTIEF LEIDINGGEVEN Een gave of een vak? Een training van COMMUNICERENENZO Mensen zijn belangrijk. Resultaten ook Mensen zijn belangrijk en waardevol. Resultaten worden behaald dankzij mensen. Zij voegen
Nadere informatieKonot: Kwaliteit in beeld. Conferentie OGL 16 november 11 Nieuwegein
Konot: Kwaliteit in beeld Conferentie OGL 16 november 11 Nieuwegein Konot: Kwaliteit in beeld Warming up: Kijk op Kwaliteitszorg Konot kwaliteitszorg in vogelvlucht Monitoring SZE&CV Afsluiting Warming
Nadere informatieKijken met de ogen van een ander. Visitatie-resultaten versterken. Berséba 20 november 2014 Visit with a tie
Kijken met de ogen van een ander Visitatie-resultaten versterken. Berséba 20 november 2014 Visit with a tie Agenda Tijd: 09.00 uur tot 12.00 uur Halverwege de ochtend kleine pauze Opening en doel Kader
Nadere informatieDidactische cursus 2007-2008 POP
Jeremy Waterloo Datum: 251007 Ranonkelstraat 9 4818 HN Breda Netherlands Didactische cursus 20072008 POP Toelichting Na het doornemen van het competentieprofiel van de HKU en de verwerking hiervan op het
Nadere informatieCyclisch Systematisch Integraal Zelfevaluatie
Kwaliteitsimpuls op sectieniveau De KVLO is de eerste vakvereniging in Nederland die een systematisch kwaliteitszorgsysteem heeft ontwikkeld voor de praktijk. Het project bestaat uit twee krachtige instrumenten:
Nadere informatieFIT-traject onderwijsvernieuwing met ICT en sociale media. draagvlak inspiratie motivatie vernieuwing 21st century skills borging
FIT-traject onderwijsvernieuwing met ICT en sociale media draagvlak inspiratie motivatie vernieuwing 21st century skills borging Via het Klavertje 4 Model zet u sociale media en ICT breed in Didactische
Nadere informatieHet organiseren van een proefvisitatie
Het organiseren van een proefvisitatie Bij de voorbereidingen op de visitatie is een proefvisitatie aan te bevelen. Binnen de 3TU s zijn daar inmiddels goede ervaringen mee. Door een proefvisitatie kan
Nadere informatieInspireren, Leren & Werken. Werken aan een nieuwe werkwijze
Inspireren, Leren & Werken Werken aan een nieuwe werkwijze WIE, WAT, WAAR? BOOTCAMP JEUGDWERK 2014 BLZ 4 DAG 4 DONDERDAG 4 SEPTEMBER BLZ 8 DAG 1 MAANDAG 1 SEPTEMBER BLZ 5 DAG 5 VRIJDAG 5 SEPTEMBER BLZ
Nadere informatieEen leertraject evalueren tijdens een levendige sessie
onderzoek doen 4 Een leertraject evalueren tijdens een levendige sessie Hoe je de terugblik op een training leerzaam en effectief kunt maken Door Suzanne Verdonschot en Marjolein van Vossen Evalueren van
Nadere informatieStudieloopbaan en Loopbaanorientatie. Nieke Campagne Studenten Loopbaan Service Universiteit Leiden
Studieloopbaan en Loopbaanorientatie Nieke Campagne Studenten Loopbaan Service Universiteit Leiden Programma - Wat kan er in de opleiding - Hoe kies je? - Loopbaan oriëntatie en Studieloopbaankeuzes, binnen
Nadere informatieRapport 834 Oud, W., & Emmelot, Y. (2010). De visitatieprocedure cultuurprofielscholen. Amsterdam: Kohnstamm Instituut.
Samenvatting Rapport 834 Oud, W., & Emmelot, Y. (2010). De visitatieprocedure cultuurprofielscholen. Amsterdam: Kohnstamm Instituut. In 2007 is de Vereniging CultuurProfielScholen (VCPS) opgericht, het
Nadere informatieSPOORBOEKJE. Introductie Rondleiden is een vak! Workshop gebruiken van instrumenten Ervaringen met instrumenten Vragen
SPOORBOEKJE Introductie Rondleiden is een vak! Workshop gebruiken van instrumenten Ervaringen met instrumenten Vragen RONDLEIDEN IS EEN VAK! 4-jarig promotie onderzoek Samenwerkingsverband tussen: Universiteit
Nadere informatieHet opzetten van een collegiale visitatie Inclusief zelfevaluatie. Versie:
Het opzetten van een collegiale visitatie Inclusief zelfevaluatie Versie: 05-03-2019 Inhoud Inleiding en verantwoording... 3 Voorbereiding van de collegiale visitatie... 4 Stap 1: Zelfevaluatie: ontwikkelvraag
Nadere informatieONDERZOEK VOOR JE PROFIELWERKSTUK HOE DOE JE DAT?
ONDERZOEK VOOR JE PROFIELWERKSTUK HOE DOE JE DAT? Wim Biemans Rijksuniversiteit Groningen, Faculteit Economie & Bedrijfswetenschappen 4 juni, 2014 2 Het doen van wetenschappelijk onderzoek Verschillende
Nadere informatieProjectcheck? t c je ro p ijn t m a ta s rk te s e o H
Projectcheck Hoe sterk staat mijn project? Over de Projectcheck Ben je manager van een project of programma? Vraag je je wel eens af of je de goede dingen doet en of je die dingen goed doet? Voor zulke
Nadere informatieProeven aan Collegiale Bestuurlijke Visitatie. Kees Hoefnagel Marie-Anne van Reijen
Proeven aan Collegiale Bestuurlijke Visitatie Kees Hoefnagel Marie-Anne van Reijen Waarom pilot Collegiale Bestuurlijke Visitatie? Commissie Code Goed Onderwijsbestuur VO haar eindrapport De letter én
Nadere informatieWillibrordus: cultuur in ons hart
Willibrordus: cultuur in ons hart De huidige maatschappij vraagt om creatieve burgers die nieuwe ideeën kunnen bedenken en uitwerken. Daarom mag je op de Willibrordus door spelen wijs(er) worden! Kom je
Nadere informatieHandleiding Vrijwilligers Humanitas E-Maatjes systeem
Handleiding Vrijwilligers Humanitas E-Maatjes systeem Deze handleiding is bedoeld voor vrijwilligers van het project E-Maatjes om te kunnen chatten en e-mailen met de gekoppelde deelnemer in een veilige
Nadere informatieE-portal Ontwikkel jezelf!
Initiatief van sociale partners in de sport (WOS, FNV Sport,CNV en De Unie), NOC*NSF en Randstad. De E-portal is speciaal ontwikkeld voor medewerkers werkzaam bij een sportorganisatie en ondersteunt hen
Nadere informatieBegaafde leerlingen komen er vanzelf... Implementatie van een verandering van de pedagogische beroepspraktijk op basis van praktijkgericht onderzoek.
Begaafde leerlingen komen er vanzelf... toch? Implementatie van een verandering van de pedagogische beroepspraktijk op basis van praktijkgericht onderzoek. Teambijeenkomsten Anneke Gielis Begaafde leerlingen
Nadere informatieHet GROW-model. Deze onderdelen worden hieronder toegelicht. Per onderdeel worden er voorbeeldvragen aangegeven.
Het GROW-model Een ontwikkelingsgesprek is het meest effectief als je de vragen in een bepaalde structuur stelt. Het GROW-model biedt deze structuur. (Whitmore, 1995) Het GROW model bestaat uit de volgende
Nadere informatieVoorbeeld: Ik werk het liefst met een tweetal.
& OHHUOLQJHQKDQGOHLGLQJ LQOHLGLQJ Het sectorwerkstuk staat voor de deur. Misschien heb je er al slapeloze nachten van, misschien lijkt het je de leukste opdracht van je hele opleiding. Eindelijk iets leren
Nadere informatieASSERTIVITEIT. beter communiceren vanuit jezelf
ASSERTIVITEIT beter communiceren vanuit jezelf Een training van COMMUNICERENENZO Mensen zijn belangrijk. Resultaten ook Mensen zijn belangrijk en waardevol. Resultaten worden behaald dankzij mensen. Zij
Nadere informatieVan peer tot peer: Collegiaal leren en auditen. 1 oktober 2015
Van peer tot peer: Collegiaal leren en auditen 1 oktober 2015 Welkom Voorstellen. Karin van Wijnen, Kwaliteitsnetwerk mbo Carlijn van Diepen, ROC A12 en BVMBO Marloes van Bussel, NCP EQAVET Doelen 1. Deelnemers
Nadere informatieVan taalexpert naar taalcoach Onderzoek naar de positie van de (aankomende) docent Nederlands
Van taalexpert naar taalcoach Onderzoek naar de positie van de (aankomende) docent Nederlands Mieke Lafleur Johanna van der Borden Studiedag Mbo Taalcoachacademie 21 september 2012 Programma 13.15-13.20
Nadere informatieJeroen Dusseldorp 17-12-2013
Groeidocument trainingen blok 2 Jeroen Dusseldorp 17-12-2013 Inleiding Voor u ligt mijn groeidocument van de trainingen die zijn gegeven in blok 2 van de minor Consultancy. Om een succesvolle consultant
Nadere informatieVOICE OF THE CUSTOMER
4/20/ E-BOOK VOICE OF THE CUSTOMER Gratis e-book leansixsigmatools.nl Introductie Bij Six Sigma staat het denken vanuit de behoeften van de klant centraal. Juist de vertaling van de stem(men) van de klant(en)
Nadere informatieSectorwerkstuk 2012-2013
Sectorwerkstuk 2012-2013 Namen: ---------------------------------------------------------------------------------------- Klas: -------------------- Sector: --------------------------------------------
Nadere informatieSTUDIEGIDS 2015-2016 SPECIALISATIEMODULE TRAINERSVAARDIGHEDEN Groep 1
STUDIEGIDS 2015-2016 SPECIALISATIEMODULE TRAINERSVAARDIGHEDEN Groep 1 Leuk dat je geïnteresseerd bent in onze opleiding Trainersvaardigheden! In deze gids zetten we de details van de opleiding overzichtelijk
Nadere informatieFeedback is een mededeling aan iemand die hem informatie geeft over hoe zijn gedrag wordt waargenomen, begrepen en ervaren.
FEEDBACK WAT IS FEEDBACK EIGENLIJK? Feedback is een mededeling aan iemand die hem informatie geeft over hoe zijn gedrag wordt waargenomen, begrepen en ervaren. Hiermee is feedback een belangrijk middel
Nadere informatieOnderhandelen en afspraken maken
OPDRACHTFORMULIER Onderhandelen en afspraken maken Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten of je docent.
Nadere informatieCOLLEGIALE BESTUURLIJKE VISITATIE
COLLEGIALE BESTUURLIJKE VISITATIE Je moet het maar durven collegiale bestuurlijke visitatie Eigenlijk is er maar een ding nodig voor een Collegiale Bestuurlijke Visitatie (CBV). En dat is de durf om het
Nadere informatieperspectief voor professionele ontwikkeling
Actie-onderzoek als perspectief voor professionele ontwikkeling Workshop ALTHUS-Seminar 6 maart 2012 Geert Kelchtermans (KU Leuven) 1. What s in a name? 1. Term: veelgebruikt; uitgehold? In literatuur:
Nadere informatieSTUDIEGIDS 2015 SPECIALISATIEMODULE
STUDIEGIDS 2015 SPECIALISATIEMODULE TRAINERSVAARDIGHEDEN Leuk dat je geïnteresseerd bent in onze opleiding Trainersvaardigheden! In deze gids zetten we de details van de opleiding overzichtelijk voor je
Nadere informatieSectorwerkstuk 2010-2011
Sectorwerkstuk 2010-2011 Namen: ---------------------------------------------------------------------------------------- Klas: -------------------- Sector: --------------------------------------------
Nadere informatieKwaliteitszorg. Test jezelf.
Kwaliteitszorg. Test jezelf. Pagina 1 Weet jij hoe je je deskundigheid of die van je collega s kunt bevorderen of professionaliseren? Kun je goed samenwerken? Kun je kwaliteitszorg leveren? Doe de testjes
Nadere informatieOnderhandelen met lef en liefde
Lodewijk van Ommeren, directeur van Bureau Zuidema, interviewt Judith Schoenmaeckers Onderhandelen met lef en liefde Dirty tricks? Judith Schoenmaeckers, commercieel directeur bij Randstad, heeft er niets
Nadere informatieRapport Docent i360. Test Kandidaat
Rapport Docent i360 Naam Test Kandidaat Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Sterkte/zwakte-analyse 3. Feedback open vragen 4. Overzicht competenties 5. Persoonlijk ontwikkelingsplan Inleiding Voor u ligt het
Nadere informatieCOMMUNICATIE training. effectief communiceren met iedereen
COMMUNICATIE training effectief communiceren met iedereen Een training van COMMUNICERENENZO Mensen zijn belangrijk. Resultaten ook Mensen zijn belangrijk en waardevol. Resultaten worden behaald dankzij
Nadere informatiePeer review in de praktijk
Rotterdam, maart 2013 Gwen de Bruin Susan van Geel Karel Kans Inhoudsopgave Inleiding Vormen van peer review Wat is er nodig om te starten met peer review? Wat levert peer review op? Succesfactoren Inleiding
Nadere informatieTraining - Begeleiding - Coaching BALANS DE BAAS VOOR VROUWEN DIE MAMA ZIJN OF WORDEN
Training - Begeleiding - Coaching BALANS DE BAAS VOOR VROUWEN DIE MAMA ZIJN OF WORDEN HERKEN JE DIT? Heb je steeds het gevoel het net niet goed genoeg te doen voor iedereen? Zijn de dagen te kort voor
Nadere informatieHET CREËREN VAN DRAAGVLAK
Draagvlak INLEIDING Kun je wel Cultuurprofielschool zijn als er binnen de school geen draagvlak voor is? Wat is draagvlak? Waarom is draagvlak belangrijk? Hoe creëer je draagvlak? Er is sprake van draagvlak
Nadere informatieKwaliteitsborging LOB en Burgerschap. Gespreksleidraad voor de dialoog met betrokkenen op basis van Plan Do Check Act.
Kwaliteitsborging LOB en Burgerschap Gespreksleidraad voor de dialoog met betrokkenen op basis van Plan Do Check Act. Kwaliteitsborging LOB en Burgerschap Gespreksleidraad voor de dialoog met betrokkenen
Nadere informatieONDERZOEK DOEN. HENK LINDEMAN h.lindeman@aps.nl. Naam Datum
ONDERZOEK DOEN HENK LINDEMAN h.lindeman@aps.nl Naam Datum Onderzoeksvragen; uw keuze voor deze workshop Wat zijn de verschillen en overeenkomsten tussen onderzoek doen en gedocumenteerd schrijven? Welke
Nadere informatieFianne Konings en Marjo Berendsen over Culturele instellingen en een doorlopende leerlijn cultuuronderwijs door Jacolien de Nooij
Fianne Konings en Marjo Berendsen over Culturele instellingen en een doorlopende leerlijn cultuuronderwijs door Jacolien de Nooij De publicatie van Fianne Konings, Culturele instellingen en een doorlopende
Nadere informatieChecklist Presentatie geven 2F - handleiding
Checklist Presentatie geven 2F - handleiding Inleiding De checklist Presentatie geven 2F is ontwikkeld voor leerlingen die een presentatie moeten kunnen geven op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht
Nadere informatieKijkwijzer 2.0, Methodiek voor kwaliteitsverbetering in Brede Scholen
Kijkwijzer 2.0, Methodiek voor kwaliteitsverbetering in Brede Scholen Agenda 1. Kwaliteitsontwikkeling in Brede Scholen in Brussel en Kent - Verwachtingen? 2. Extended Schools & kwaliteitsontwikkeling
Nadere informatiePlek onderzoeksvraag. Aanleiding handelingsprobleem/verlegenheidssituatie. Literatuur. Onderzoeksvraag. Onderzoeksopzet
De Onderzoeksvraag Plek onderzoeksvraag Aanleiding handelingsprobleem/verlegenheidssituatie Probleemanalyse probleemstelling Literatuur Onderzoeksvraag Onderzoeksopzet De onderzoeksvraag Goed onderzoek
Nadere informatieBe good & sell it! 10 tips voor heldere communicatie over duurzame locaties
Be good & sell it! 10 tips voor heldere communicatie over duurzame locaties Inleiding Be good & sell it! Goed dat je dit e-book hebt gedownload! Hoe belangrijk is het voor jou om helder te communiceren
Nadere informatieOla Lanko en haar foto-genic installaties 14 oktober interview
Ola Lanko en haar foto-genic installaties 14 oktober interview Ola Lanko is altijd bezig met de werking van het medium fotografie. De kritische blik van de beschouwer is wat ze met haar werk wil overbrengen.
Nadere informatieDATATEAMS VOOR ONDERWIJSVERBETERING. SOK studiedag, 6 juni 2014 Kim Schildkamp: k.schildkamp@utwente.nl
DATATEAMS VOOR ONDERWIJSVERBETERING SOK studiedag, 6 juni 2014 Kim Schildkamp: k.schildkamp@utwente.nl Programma Opbrengstgericht werken Wat is het en waarom belangrijk? Datateam methode Resultaten onderzoek
Nadere informatieFEEDBACK GEVEN IN ZELFSTURENDE TEAMS. Yvette Paludanus
FEEDBACK GEVEN IN ZELFSTURENDE TEAMS Yvette Paludanus 2 Dit boekje is tot stand gekomen dankzij de vragen en verhalen van medewerkers in de zorg. Wil je een exemplaar van dit boekje bestellen? Wil je begeleiding
Nadere informatieInterne audittraining
Interne audittraining door Annette Thijssen 100311 Interne Audittraining.doc Pagina 1 van 20 Wat is een interne audit Een systematische en onafhankelijke beoordeling met als doel: Nagaan of de procedures
Nadere informatieSocial Media Marketing strategie
Social Media Marketing strategie --= werkboek =-- 1. Bepaal je doelstelling Vaak zal SMM een onderdeel zijn van bestaande marketingcommunicatieplannen. Een extra kanaal om je doelgroep te bereiken. Soms
Nadere informatieVragenlijst: Wat vind jij van je
Deze vragenlijst is bedacht door leerlingen. Met deze vragenlijst kunnen leerlingen er zelf achter kunnen komen wat andere leerlingen van hun school vinden. De volgende onderwerpen komen langs: Sfeer op
Nadere informatieVragen gesteld in het evaluatieformulier + Antwoorden
Verslag Studenten Evaluatie Videoproject Door Tonny Mulder, a.b.mulder@uva.nl, 26 sept 213 De studenten van de opleidingen Biologie, Biomedische Wetenschappen en Psychobiologie krijgen in het 1 ste jaar
Nadere informatieTimemanagement? Manage jezelf!
Timemanagement? Manage jezelf! Trefwoorden Citeren timemanagement, zelfmanagement, stress, overtuigingen, logische niveaus van Bateson, RET, succes citeren vanuit dit artikel mag o.v.v. bron: www.sustrainability.nl
Nadere informatieOpleiding bouwcoördinator
Opleiding bouwcoördinator Werken als bouwcoördinator vraagt veel van een meester of juf. Naast de verantwoordelijk voor een groep ook nog een team aansturen. Het is niet vanzelfsprekend dat een goede juf
Nadere informatieActieonderzoek: wat?
PRAKTIJKVERHAAL OVER ACTIEONDERZOEK VOOR LERAREN Gilbert Deketelaere Sint-Godelievecollege Gistel-Eernegem Actieonderzoek: wat? Groot onderhoud van zelfevaluatie op microniveau Cyclisch proces Reflectie
Nadere informatiePersonal Branding voor Ingenieurs
Personal Branding voor Ingenieurs 8 juni 2012 Lustrumsymposium Jullie doelen - succesvolle loopbaan - een baan vinden - de allerbeste zijn? - Saskia Slotboom 2012 2 Personal Branding Tools en praktische
Nadere informatieTRAINING COMMUNICATIE VAARDIGHEDEN DOOR SASKIA KETTELERIJ & GEORGIOS LAZAKIS
TRAINING COMMUNICATIE VAARDIGHEDEN DOOR SASKIA KETTELERIJ & GEORGIOS LAZAKIS 31/10/ 13 INTRODUCTIE Welkom! Vandaag gaan we gezamenlijk ervaringen delen over de vorige bijeenkomst. Jullie hebben in groepjes
Nadere informatiePersoonlijk Actieplan voor Ontwikkeling
PAPI PAPI Coachingsrapport Persoonlijk Actieplan voor Ontwikkeling Alle rechten voorbehouden Cubiks Intellectual Property Limited 2008. De inhoud van dit document is relevant op de afnamedatum en bevat
Nadere informatieEvalueren van projecten met externen Kennisdocument Onderzoek & Statistiek
Evalueren van projecten met externen Kennisdocument Onderzoek & Statistiek Zwaantina van der Veen / Dymphna Meijneken / Marieke Boekenoogen Stad met een hart Inhoud Hoofdstuk 1 Inleiding 3 Hoofdstuk 2
Nadere informatieWillibrordus: cultuur in ons hart
1. Willibrordus: cultuur in ons hart De huidige maatschappij vraagt om creatieve burgers die nieuwe ideeën kunnen bedenken en uitwerken. Daarom mag je op de Willibrordus door spelen wijs(er) worden! Kom
Nadere informatie17 valkuilen die je moet vermijden bij telefonische acquisitie
Beste lezer, Fijn dat je de moeite hebt genomen om dit e-book te downloaden, met daarin 17 valkuilen die je moet vermijden bij telefonische acquisitie. Veel ondernemers worstelen met het maken van kwaliteitsafspraken
Nadere informatie2: vergaderen VASTE VOORZITTER EN NOTULIST
2: vergaderen Als je lid bent van een studentenraad, vergader je vaak. Je hebt vergaderen met de studentenraad, maar ook vergaderingen met het College van Bestuur en de Ondernemingsraad (OR). Gemiddeld
Nadere informatieHoe motivatie werkt en draagvlak groeit
Hoe motivatie werkt en draagvlak groeit Toelichting Hierbij een compilatie van diverse artikelen over motivatie, draagvlak en verandertrajecten voor de interne coördinator cultuureducatie ICC. 1 Hoe werkt
Nadere informatieVoorwoord van Hester van Herk... iii Voorwoord van Foeke van der Zee... iv Verantwoording... vi
Inhoudsopgave Voorwoord van Hester van Herk... iii Voorwoord van Foeke van der Zee... iv Verantwoording... vi INTRODUCTIE... 1 1. Wat is onderzoek... 2 1.1 Een definitie van onderzoek... 2 1.2 De onderzoeker
Nadere informatieZelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W
Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W 1 Naam student: Studentnummer: Datum: Naam leercoach: Inleiding Voor jou ligt het meetinstrument ondernemende houding. Met dit meetinstrument
Nadere informatieWorkshop. Dataverzameling. Van onderzoeksvraag naar data
Workshop Dataverzameling Van onderzoeksvraag naar data Even voorstellen: Suzanne van de Groep 24 jaar Promovendus (PhD-kandidaat) Universiteit Leiden Hoe gaan jongeren met andere mensen om? Hoe werkt dat
Nadere informatieEn, wat hebben we deze les geleerd?
Feedback Evaluatie Team 5 En, wat hebben we deze les geleerd? FEED BACK in de klas En, wat hebben we deze les geleerd? Leerkracht Marnix wijst naar het doel op het bord. De leerlingen antwoorden in koor:
Nadere informatieBUE Feedbackgevers LK
BUE 2014 - Feedbackgevers LK Bottom-up Evaluatie: Kwaliteit van leidinggeven De leidinggevende kwaliteiten van je chef Via deze vragenlijst kan je je mening geven over de wijze waarop je chef zijn of haar
Nadere informatieOvertuigend en Ontspannen Presenteren
Overtuigend en Ontspannen Presenteren 24 november2015 Jullie doelen? Training Presenteren Minder zenuwen bij presentaties Makkelijker contact met het publiek Wat wél en beter niet te zeggen Meer JA s van
Nadere informatieMEDIACONTACT SITUATIE
MEDIACONTACT Wilco Bontenbal SITUATIE U, als manager, krijgt ongetwijfeld wel eens te maken met de. Daarom is het belangrijk om inzicht te krijgen in uw natuurlijke stijl van optreden in de en uw voorkeur
Nadere informatieHandleiding Kwaliteitszorg Medische Vervolgopleidingen
Handleiding Kwaliteitszorg Medische Vervolgopleidingen Martini Ziekenhuis Groningen/Van Swieten Instituut Ziekenhuisgroep Twente locatie Almelo en Hengelo/ZGT Academie 2013 1 Inleiding Ter bewaking van
Nadere informatieLeergang Talentontwikkeling Groeien in persoonlijk leiderschap
Leergang Talentontwikkeling Groeien in persoonlijk leiderschap 2014 Leergang Talentontwikkeling Groeien in persoonlijk leiderschap Je bent hoger opgeleid, zit aan het begin van je carrière en hebt de ambitie
Nadere informatieQ&A Bestuurlijke visitatie
Q&A Bestuurlijke visitatie Waarom zou ik als schoolbestuur deelnemen aan een bestuurlijk visitatietraject? Het is dé manier om als schoolbestuur een spiegel voorgehouden te krijgen over het bestuurlijk
Nadere informatieReflectiegesprekken met kinderen
Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen
Nadere informatieIntroductie 1. Waarvoor hebben de studenten een mentor nodig? 2. Wie kan mentor worden? Iemand die:
Mentor informatie Introductie Het Mentoringprogramma is voor studenten die een begeleidingsvraag hebben. Deze begeleidingsvraag kan zeer divers van aard zijn en heeft te maken met schoolse-, persoonlijke
Nadere informatieLeraar ben je met hart en ziel. Je wilt een hoge kwaliteit onderwijs bieden en je leerlingen helpen het beste uit zichzelf te halen.
Leraar ben je met hart en ziel. Je wilt een hoge kwaliteit onderwijs bieden en je leerlingen helpen het beste uit zichzelf te halen. Daar hoort professionalisering bij. Van jezelf, en van je school. Peer
Nadere informatieDoelen Praktijkonderzoek Hogeschool de Kempel
Doelen Praktijkonderzoek Hogeschool de Kempel Auteurs: Sara Diederen Rianne van Kemenade Jeannette Geldens i.s.m. management initiële opleiding (MOI) / jaarcoördinatoren 1 Inleiding Dit document is bedoeld
Nadere informatieOpbrengstgericht werken (OGW)
ALITEITSKAART werken (OGW) werken (OGW) OPBRENGSTGERICHT LEIDERSCHAP PO werken (OGW) is het systematisch en doelgericht werken aan het maximaliseren van prestaties. De uitkomsten van onderzoek van de resultaten
Nadere informatieROOSTER MLI 2012-2013
ROOSTER MLI 2012-2013 Dit is het rooster voor MLI 2012-2013. Periode 1, 2 en 3 betreft het eerste jaar (cohort 2012) met lesdagen op donderdag. Periode 4 en 5 betreft het tweede jaar (cohort 2011) met
Nadere informatieWELKOM. Walter Groenen. Anneke van der Vaart. Directeur CJP. Account manager CJP
WELKOM Walter Groenen Anneke van der Vaart Directeur CJP Account manager CJP Wat is de CJP Cultuurkaart? CJP Cultuurkaart HET CONCEPT: Leerlingen in het VO krijgen een Cultuurkaart met CJP-korting CJP
Nadere informatieBesturen met een visie
Besturen met een visie - de basis Trainingstraject specifiek ontwikkeld voor verenigingsbestuurders Besturen met een visie Versterking van amateursportverenigingen door bestuurders in hun kracht te zetten
Nadere informatie