Sicilië, maffia en antimaffia

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Sicilië, maffia en antimaffia"

Transcriptie

1 Sicilië, maffia en antimaffia

2 Eerste druk, Tineke de Wal isbn: nur: 693 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave de uiterste zorg is besteed, aanvaarden de auteur en uitgever geen aansprakelijkheid voor eventuele fouten en onvolkomenheden, noch voor de directe of indirecte gevolgen hiervan. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever worden openbaar gemaakt of verveelvoudigd, waaronder begrepen het reproduceren door middel van druk, offset, fotokopie of microfilm of in enige digitale, elektronische, optische of andere vorm of (en dit geldt zonodig in aanvulling op het auteursrecht) het reproduceren (I) ten behoeve van een onderneming, organisatie of instelling of (II) voor eigen oefening, studie of gebruik welk(e) niet strikt privé van aard is.

3 Tineke de Wal Sicilië, maffia en antimaffia

4

5 Inhoudsopgave Inleiding 7 1. Naar Italië 9 2. En dan: Sicilië Mijn maffiacursus Falcone herdacht Falcones werk Een fotografe tegen de maffia Een antimaffiarechter op een drugscongres De moeder van een antimaffia journalist Mijn verblijf in maffiastad en een antimaffia generaal Van boerenknul tot antimaffia communist De antimaffia priester Beste afpersers, ik zal jullie nooit betalen! De gevangen maffiabaas Een restaurant onder vuur Het treurige meisje en de rechter - Rita Atria 143 Literatuurlijst 154

6

7 Inleiding Mensen gaan voorbij, dat wat blijft, zijn hun ideeën en hun morele inspanningen en die blijven lopen op de benen van andere mensen. Giovanni Falcone Bij toeval kwam ik in Italië terecht, bij toeval belandde ik in Sicilië maar mede door mijn interesse (studie criminologie) kwam ik in aanraking met de antimaffia. Sicilië behoort als één van de zuidelijkste eilanden in de Middellandse Zee al 150 jaar bij Italië maar is toch heel verschillend er van. Overheersing door vele buitenlanders en uitbuiting van het volk leidde tot wantrouwen tegenover overheden. Door mijn reizen leerde ik het eiland kennen en in Cefalù volgde ik cursussen Italiaans en een cursus over de maffia. Ik ging Siciliaanse kranten lezen, ik pakte de trein naar Palermo voor de herdenking van de moord op antimaffia rechter Falcone, ik kreeg contact met de bekende antimaffia fotografe Letizia Battaglia uit Palermo en ik werd geraakt door de kracht van verscheidene antimaffia organisaties. De laatste jaren zijn er meerdere boeken in het Nederlands verschenen over de Siciliaanse maffia, Cosa Nostra (onze zaak). Omdat in Nederland echter weinig bekend is over de activiteiten van de antimaffia leek het mij goed om daarover iets meer te vertellen. De ware aard van Cosa Nostra werd pas duidelijk in de jaren tachtig van de vorige eeuw. Toen slaagde een team van magistraten erin om vele maffiabazen veroordeeld te krijgen. De magistraten Falcone en Borsellino werden uiteindelijk zelf door de maffia geveld maar vele herdenkingen houden de herinnering aan hun werk levend. 7

8 Enkele hoogtepunten tijdens mijn vele maanden in Palermo waren de rechtzittingen van een bedreigde restauranthouder, de arrestatie van een grote maffiabaas en het werk van de organisatie Addiopizzo (weg met de pizzo, afpersingsgeld) die burgers oproept tot verzet tegen de maffia. Aan het einde van mijn boek is een integraal verhaal opgenomen over rechter Borsellino en Rita Atria, geschreven door de antimaffia rechter Antonio Ingroia die nauw betrokken was bij beiden. Rita Atria was het dappere meisje dat zich keerde tegen de maffia maar na de moord op Borsellino zich van het leven beroofde. 8

9 1. Naar Italië In Milaan waar ik lang geleden mijn achterneefje ging bewonderen, proefde ik voor de eerste keer iets van Italië. Ik moest lachen om de makkelijke manier waarop de kersverse vader een politieman ertoe wist te bewegen zijn fout geparkeerde auto niet te bekeuren. Ziet u, de tante van mijn vrouw is helemaal uit Nederland gekomen om onze zoon te bewonderen, hier in de kliniek voor Moeder en Kind. s Avonds als er geen parkeerverbod is, kan ik hier niet naar toe want dan moet ik werken. Ik ben namelijk kok in restaurant X, kent u dat? U moet daar echt een keer komen eten want we hebben werkelijk heerlijke risotto... En die auto kon natuurlijk blijven staan. Eigenlijk had ik helemaal geen affiniteit met Italië, in tegendeel, ik had een sterk vooroordeel: Italië, dat is geen leuk vakantieland, dat is maffia, oplichters en macho s. Door toeval kwam ik toch in Italië terecht, eerst een paar dagen op bezoek bij een nichtje dat een baby had gekregen, daarna een paar weken bij vrienden in een stadje zo n honderd kilometer van Rome. En dat alles was genoeg voor mijn langzame ommekeer. Om te beginnen was er Milaan, een moderne en Noord-Europese stad, met veel industrie, mode en kunst. En vervolgens logeerde ik een paar weken in Amelia, een mooi stadje hoog op een berg, waar men zich erop beroemt dat het ouder is dan Rome. Ik trof daar vriendelijke eerlijke mensen. Maffia was ik nog niet tegengekomen, oplichters ook niet, en macho s, ach die heb je overal op de wereld, maar ja, wel veel in Italië. Echter, de manier waarop mannen dat aanpakten, dat kon ik wel weer waarderen. Italianen van het mannelijke geslacht boven de tien jaar vinden het leuk om een vrouw te versieren; als het mislukt, proberen 9

10 ze het nog een keer en nog weer eens en als het dan nog niet lukt, tja jammer, even goeie vrienden niet waar? Ook mijn volgende bezoeken versterkten mijn sympathie voor de Italianen. Ik herinner mij de keer dat ik jaren later vanuit Rimini onverwachts voor een kort weekend naar Rome ging voor de wereldruiterspelen die daar plaats vonden. Mijn voorbereidingen voor een documentaire over San Patrignano liepen vertragingen op en ik had in Rome geen hotel geregeld. Op het station Termini vroeg ik een vriendelijke man in uniform met het opschrift Informazioni of hij een geschikt hotel wist. Hij verzocht mij even te wachten omdat hij een paar Duitse meisjes te woord moest staan en vroeg mij toen om een kopje koffie vlakbij te drinken. Daar had ik wel oren naar, ik had nog niet behoorlijk ontbeten. Bij een cappuccino informeerde hij wat ik ging doen in Rome en hij vertelde dat hij heel goed was in het maken van pasta; in plaats van het kijken naar paarden, kon ik ook bij hem spaghetti komen eten. Vindt uw vrouw dat wel goed? vroeg ik, hoewel ik van binnen het antwoord al wist. Ik heb geen vrouw, ik woon alleen, zei hij, maar we kunnen het samen wel heel gezellig maken. Beleefd sloeg ik zijn aanbod af, ik legde uit dat ik echt naar de springwedstrijden wilde gaan en stond op. Ik wilde u niet beledigen, u bent toch niet boos hè, dat ik u dat vroeg? zei hij en schudde me hartelijk de hand. Een hotel bleek overigens makkelijk te vinden, vlakbij. Een Duitse vriendin van mij die al vele jaren in Italië woont, daar zangles geeft en een biologische boerderij annex appartementenverhuur runt, zei me eens: In Italië is het veel makkelijker als vrouw een bedrijfje te hebben dan in Duitsland; als de mannen merken dat ze je niet kunnen versieren, is het geen probleem; ze respecteren je voor wat je waard bent, terwijl in Duitsland de mannen het niet kunnen verkroppen dat je als vrouw alleen een zaak drijft. 10

Eerste druk, 2013 2013 Arinka Linders AVI E5 M6 Illustraties: Michiel Linders

Eerste druk, 2013 2013 Arinka Linders AVI E5 M6 Illustraties: Michiel Linders Leo Leeuwtje Eerste druk, 2013 2013 Arinka Linders AVI E5 M6 Illustraties: Michiel Linders isbn: 9789048431052 nur: 282 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming

Nadere informatie

Bevriend met Bram of met een autist

Bevriend met Bram of met een autist Bevriend met Bram of met een autist Eerste druk, januari 2010 2010 Nanno Ymus isbn: 978-90-484-0990-7 nur: 283 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl De namen, plaatsen en gebeurtenissen

Nadere informatie

Timbo en de waterslang

Timbo en de waterslang Timbo en de waterslang Eerste druk, mei 2010 2010 Marc Paulissen Illustraties: Sandra van den Berg isbn: 978-90-484-1221-1 nur: 282 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan

Nadere informatie

Eerste druk, april 2012 2012 Piety Alkema Illustraties: Studio Roede te Grootegast en Piety Alkema

Eerste druk, april 2012 2012 Piety Alkema Illustraties: Studio Roede te Grootegast en Piety Alkema Klein draakje Eerste druk, april 2012 2012 Piety Alkema Illustraties: Studio Roede te Grootegast en Piety Alkema isbn: 978-90-484-2341-5 nur: 277 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl

Nadere informatie

Verborgen eenzaamheid

Verborgen eenzaamheid Verborgen eenzaamheid Eerste druk, maart 2012 2012 Ineke van Elk en Esther Engelen Correctie: Hermen Overweg Fotografie: Fanny Truijens Voorwoord: mr. K.M. (Marleen) Huizingh isbn: 978-90-484-2318-7 nur:

Nadere informatie

Het instappen in de Paranormale Wereld

Het instappen in de Paranormale Wereld Het instappen in de Paranormale Wereld Eerste druk, 2014 2014 Johanna de Vos isbn: 9789048432189 nur: 728 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van deze

Nadere informatie

Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl

Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl De wereld wacht Eerste druk, mei 2012 2012 Greet van der Werf Cover: Gerda Beek Corrector: Jessica van de Vosse Tenzij anders vermeld, wordt gebruik gemaakt van de Nieuwe Bijbelvertaling (nbv) isbn: 978-90-484-2398-9

Nadere informatie

Van sondevoeding naar marsepein

Van sondevoeding naar marsepein Van sondevoeding naar marsepein Eerste druk, 2013 2013 Nelleke van Doodewaard Corrector: Anneke van Heusden isbn: 9789048430765 nur: 402 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel

Nadere informatie

Op de grens van hemel en aarde. Een bijna-doodervaring

Op de grens van hemel en aarde. Een bijna-doodervaring Op de grens van hemel en aarde Een bijna-doodervaring Eerste druk, 2014 2014 Tineke H.C.M. Verwij Illustraties: Tineke H.C.M. Verwij Coverfoto: Tineke H.C.M. Verwij isbn: 9789048432684 nur: 402 Uitgever:

Nadere informatie

Eerste druk, augustus 2012 2012 chamo C.C. Paetzhold, C.C.Mozer. Foto s en cover: Hamo

Eerste druk, augustus 2012 2012 chamo C.C. Paetzhold, C.C.Mozer. Foto s en cover: Hamo Dé Afkickmethode Eerste druk, augustus 2012 2012 chamo C.C. Paetzhold, C.C.Mozer. Foto s en cover: Hamo isbn: 978-90-484-2558-7 nur: 751 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel

Nadere informatie

Eerste druk, 2014 2014 EigenWijsje Illustraties: Jason en Govert Beeldredactie: Mike Eindredactie: Erik

Eerste druk, 2014 2014 EigenWijsje Illustraties: Jason en Govert Beeldredactie: Mike Eindredactie: Erik Mijn EigenWijze ik Eerste druk, 2014 2014 EigenWijsje Illustraties: Jason en Govert Beeldredactie: Mike Eindredactie: Erik isbn: 9789048432752 nur: 306 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl

Nadere informatie

Hij/zij was de liefste, maar ook de ergste

Hij/zij was de liefste, maar ook de ergste Hij/zij was de liefste, maar ook de ergste Eerste druk, 2014 2014 Emelie van Laar isbn: 9789048434497 nur: 775 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van

Nadere informatie

Pim Fortuyn vanaf de overkant

Pim Fortuyn vanaf de overkant Pim Fortuyn vanaf de overkant Eerste druk, april 2012 2012 Margaretha Gieles Correctie en redactie: Scrivein, drs. Matty Zwart-van Dijk, Vorden Foto cover: Olieverfschilderij Het zonnewonder van Fatima,

Nadere informatie

Van verslaving naar herstel!

Van verslaving naar herstel! Van verslaving naar herstel! Eerste druk, 2013 2013 Anita Van Besauw isbn: 9789048429356 nur: 340 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave

Nadere informatie

Gefeliciteerd, je hebt ADHD!

Gefeliciteerd, je hebt ADHD! Gefeliciteerd, je hebt ADHD! Eerste druk, augustus 2012 2012 Petra van der Burg-Jansen Illustrator: Roel van Gestel Kaft: Denise Kennedy van Dam & Roel van Gestel Voorwoord: Mw. E. Chatrou, kinder- en

Nadere informatie

Toen kwam het water. De persoonlijke watersnoodramp van Herman Derksen

Toen kwam het water. De persoonlijke watersnoodramp van Herman Derksen Toen kwam het water De persoonlijke watersnoodramp van Herman Derksen Eerste druk, 2014 2014 Martin Derksen Corrector: M. Raeijmaekers isbn: 9789048432271 nur: 402 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer

Nadere informatie

Boeiende en vrolijke verhalen voor kinderen

Boeiende en vrolijke verhalen voor kinderen Boeiende en vrolijke verhalen voor kinderen Eerste druk, juni 2012 2012 Wil van der Helm Illustrator: Wil van der Helm Corrector: Annamarie van der Helm isbn: 978-90-484-2488-7 nur: 277 Uitgever: Free

Nadere informatie

Bibliotheek Mysterie

Bibliotheek Mysterie Bibliotheek Mysterie Eerste druk, 2014 2014 Nicole van Oudheusden isbn: 9789048432257 nur: 284 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave

Nadere informatie

Waar bloed is, zijn haaien

Waar bloed is, zijn haaien Waar bloed is, zijn haaien Eerste druk, augustus 2012 2012 Sylvia de Rijk isbn: 978-90-484-2559-4 nur: 508 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van deze

Nadere informatie

Vaders zijn ook zwanger Een man en zijn negen maanden

Vaders zijn ook zwanger Een man en zijn negen maanden Vaders zijn ook zwanger Een man en zijn negen maanden Eerste druk, oktober 2012 2012 Mark Schell Portretfoto: Heidy IJsveld isbn: 978-90-484-2682-9 nur: 402 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl

Nadere informatie

In de psychiatrische kliniek. Anekdotes uit de GGz

In de psychiatrische kliniek. Anekdotes uit de GGz In de psychiatrische kliniek Anekdotes uit de GGz Eerste druk, 2013 2013 Floris Bijlsma Corrector: Clara Wever Fotograaf cover: auteur Fotograaf auteursportret: Marcella te Nuijl isbn: 9789048431373 nur:

Nadere informatie

Wetten van oorzaak en gevolg

Wetten van oorzaak en gevolg Wetten van oorzaak en gevolg Eerste druk, april 2012 2012 John Warnas isbn: 978-90-484-2372-9 nur: 718 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van deze

Nadere informatie

Prostaatkanker Hoe ontdek je het en dan?

Prostaatkanker Hoe ontdek je het en dan? Prostaatkanker Hoe ontdek je het en dan? Eerste druk, 2014 2014 Henri Pieter www.henripieter.nl Schilderij cover: Irma Boogh-van der Burg isbn: 9789048433735 nur: 860 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer

Nadere informatie

Duikelaartje de Dolfijn

Duikelaartje de Dolfijn Duikelaartje de Dolfijn Eerste druk, 2013 2013 Ans Acda Illustrator: Michael Koopman isbn: 9789048430567 nur: 272 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming

Nadere informatie

Liefde volgens de engelen

Liefde volgens de engelen Liefde volgens de engelen Eerste druk, juni 2012 2012 Heleen de Meijer isbn: 978-90-484-2489-4 nur: 727 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van deze

Nadere informatie

Eerste druk, februari 2011 2011 Elisabeth Nymus

Eerste druk, februari 2011 2011 Elisabeth Nymus Seksueel misbruik Eerste druk, februari 2011 2011 Elisabeth Nymus isbn: 978-90-484-1685-1 nur: 248 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave

Nadere informatie

Als paarden konden spreken

Als paarden konden spreken Als paarden konden spreken Eerste druk, maart 2012 2012 Julie Beirens isbn: 978-90-484-2338-5 nur: 285 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van deze

Nadere informatie

Een goede lezer wordt begrijpend. Een goede luisteraar wordt begrijpend.

Een goede lezer wordt begrijpend. Een goede luisteraar wordt begrijpend. Een goede lezer wordt begrijpend. Een goede luisteraar wordt begrijpend. Eerste druk, 2014 2014 Johanna de Vos isbn: 9789048432172 nur: 728 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel

Nadere informatie

Eerste druk, 2014 2014 Eddy Laan Corrector: Paula Breeveld Fred Olsen line, foto s Bergerac/Tenorga

Eerste druk, 2014 2014 Eddy Laan Corrector: Paula Breeveld Fred Olsen line, foto s Bergerac/Tenorga Krabben en bijten Eerste druk, 2014 2014 Eddy Laan Corrector: Paula Breeveld Fred Olsen line, foto s Bergerac/Tenorga isbn: 9789048434305 nur: 402 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl

Nadere informatie

Tussen koppensnellers en krokodillen

Tussen koppensnellers en krokodillen Tussen koppensnellers en krokodillen Eerste druk, mei 2012 2012 Karien van Ditzhuijzen Illustraties en coverontwerp: Anneke van de Langkruis isbn: 978-90-484-2392-7 nur: 282 Uitgever: Free Musketeers,

Nadere informatie

Verhalen van vrouwen die de wereld in wording dromen

Verhalen van vrouwen die de wereld in wording dromen Verhalen van vrouwen die de wereld in wording dromen Eerste druk, juni 2012 2012 Rineke van Voorn Coverfoto: Bert Wolbers Afbeeldingen schilderijen: Elly Slingenberg Correctie: Regien Vocks isbn: 978-90-484-2482-5

Nadere informatie

Dario, mijn zoon met autisme

Dario, mijn zoon met autisme Dario, mijn zoon met autisme Eerste druk, april 2012 2012 Maria Raimondi Tekstredactie: Lydia de Vries Technische ondersteuning en totstandkoming manuscript: Sabrina Savoca Fotografie: Patrick Machiels

Nadere informatie

Moestuinmoeder. Inspiratie voor een groen, gezellig en goedkoper leven

Moestuinmoeder. Inspiratie voor een groen, gezellig en goedkoper leven Moestuinmoeder Inspiratie voor een groen, gezellig en goedkoper leven Eerste druk, 2014 2014 Susan Lambeck Corrector: Marjolijn Pepers Coverfoto: Susan Lambeck Auteursfoto: Arian van Marle isbn: 9789048432363

Nadere informatie

Eerste druk, EigenWijsje Illustraties: Jason Beeldredactie: Mike Eindredactie: Erik

Eerste druk, EigenWijsje Illustraties: Jason Beeldredactie: Mike Eindredactie: Erik Au, au t is me Eerste druk, 2013 2013 EigenWijsje Illustraties: Jason Beeldredactie: Mike Eindredactie: Erik isbn: 9789048431021 nur: 306 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel

Nadere informatie

De avonturen van Endora deel 1. Het wonderbaarlijke kruidenvrouwtje uit het wonderbaarlijke land Zankonia

De avonturen van Endora deel 1. Het wonderbaarlijke kruidenvrouwtje uit het wonderbaarlijke land Zankonia De avonturen van Endora deel 1 Het wonderbaarlijke kruidenvrouwtje uit het wonderbaarlijke land Zankonia Eerste druk, oktober 2012 2012 Rosemarie Donkersloot Illustraties verhaaltjes 1, 2, 3, 5: Ramona

Nadere informatie

Fibromyalgie Ik en mijn nieuwe leven!

Fibromyalgie Ik en mijn nieuwe leven! Fibromyalgie Ik en mijn nieuwe leven! Eerste druk, juni 2011 2011 Kirsten Schmidt Tekeningen: Saskia Righart van Gelder Fotograaf: Simon de Win isbn: 978-90-484-1945-6 nur: 402 Uitgever: Free Musketeers,

Nadere informatie

Mijn leven begon opnieuw

Mijn leven begon opnieuw Mijn leven begon opnieuw Eerste druk, augustus 2011 2011 Henk Schouten Corrector: Frans Schouten en Lana Overpelt Redactie: Jessica Brummelkamp Coverfoto: Rein Bruinsma isbn: 978-90-484-2034-6 nur: 402

Nadere informatie

De meeuwen van de Afsluitdijk

De meeuwen van de Afsluitdijk De meeuwen van de Afsluitdijk Eerste druk, oktober 2011 2011 Ellen D. IJzendoorn Kleuringbewerking cover: Kasper Smoolenaars ISBN: 978-90-484-9016-5 NUR: 277 Uitgever: Literoza, Zoetermeer www.literoza.nl

Nadere informatie

Elke letter zijn verhaal

Elke letter zijn verhaal Elke letter zijn verhaal Eerste druk, 2014 2014 Bregje Scholten Tekst en illustraties: Bregje Scholten isbn: 9789048434404 nur: 272 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan

Nadere informatie

Vrijheid - wanneer ben ik eindelijk vrij?

Vrijheid - wanneer ben ik eindelijk vrij? Vrijheid - wanneer ben ik eindelijk vrij? Eerste druk, november 2012 2012 Annett Hoogvliet Coverfoto: Marleen Dekker isbn: 978-90-484-2730-7 nur: 402 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl

Nadere informatie

Eerste druk, december 2012 2012 Oscar J. Huf Illustraties: Olga Huf-Catsburg. Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.

Eerste druk, december 2012 2012 Oscar J. Huf Illustraties: Olga Huf-Catsburg. Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers. Oogjes in t zeil Eerste druk, december 2012 2012 Oscar J. Huf Illustraties: Olga Huf-Catsburg isbn: 978-90-484-2753-6 nur: 283 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de

Nadere informatie

Eerste druk, Christian Roos Coverillustratie: Eugenio Candia, Portretfoto: Linda van Beijeren

Eerste druk, Christian Roos Coverillustratie: Eugenio Candia,  Portretfoto: Linda van Beijeren Perspectief Eerste druk, 2014 2014 Christian Roos Coverillustratie: Eugenio Candia, www.candia.nl Portretfoto: Linda van Beijeren isbn: 9789048433124 nur: 303 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl

Nadere informatie

Een hemel vol woorden

Een hemel vol woorden Een hemel vol woorden Eerste druk, september 2010 2010 Christian Roos Cover: J. Grapix www.bigstockphoto.com Tekeningen: Eugnio Candia www.candia.nl isbn: 978-90-484-1409-3 nur: 306 Uitgever: Free Musketeers,

Nadere informatie

Oogjes in t zeil. de puntjes op de i

Oogjes in t zeil. de puntjes op de i Oogjes in t zeil de puntjes op de i Eerste druk, februari 2014 2014 Oscar J. Huf Illustraties: Olga Huf-Catsburg isbn: 9789048430871 nur: 283 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl

Nadere informatie

Eerst de bril, dan de man

Eerst de bril, dan de man Eerst de bril, dan de man Eerste druk, 2013 2013 Evert van Welie Co-auteur: Corinne Schonenberg-Krijnen Coverillustratie: Suzanne Schonenberg Portretfoto: Erik Honig isbn: 9789048429615 nur: 303 Uitgever:

Nadere informatie

Eerste druk, 2013 2013 Danny van der Linden www.dannyvanderlinden.com Corrector: Inge van As Coverbeeld: Roy van Breemen Fotografie: Jeroen Bronckers

Eerste druk, 2013 2013 Danny van der Linden www.dannyvanderlinden.com Corrector: Inge van As Coverbeeld: Roy van Breemen Fotografie: Jeroen Bronckers Het FC Utrecht-hart Eerste druk, 2013 2013 Danny van der Linden www.dannyvanderlinden.com Corrector: Inge van As Coverbeeld: Roy van Breemen Fotografie: Jeroen Bronckers isbn: 9789048431083 nur: 312 Uitgever:

Nadere informatie

Ga jij mee naar dromenland?

Ga jij mee naar dromenland? Ga jij mee naar dromenland? Eerste druk, maart 2012 2012 Anneke den Boer Illustraties: Johanna Catharina den Boer isbn: 978-90-484-2306-4 nur: 277 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl

Nadere informatie

Eerste druk, oktober 2012 2012 Walter van der Hee

Eerste druk, oktober 2012 2012 Walter van der Hee Goede bloemen Eerste druk, oktober 2012 2012 Walter van der Hee isbn: 978-90-484-2637-9 nur: 306 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave

Nadere informatie

Phantasmagoria The Wonderer

Phantasmagoria The Wonderer Phantasmagoria The Wonderer Eerste druk, mei 2012 2012 Mathijs Schaap Illustraties en ontwerp: Mathijs Schaap isbn: 978-90-484-2441-2 nur: 312 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl

Nadere informatie

Eerste druk, oktober Greetje Fernim-Rispens

Eerste druk, oktober Greetje Fernim-Rispens Vogeltaarten Eerste druk, oktober 2012 2012 Greetje Fernim-Rispens www.vogeltaarten.nl ISBN: 978-90-484-2689-8 NUR: 410 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming

Nadere informatie

Sammie en Binkie op avontuur

Sammie en Binkie op avontuur Sammie en Binkie op avontuur Eerste druk, september 2012 2012 Ans Bijsterveld en Roosje~Rosalie isbn: 978-90-484-2598-3 nur: 223 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de

Nadere informatie

Woorden in de opruiming

Woorden in de opruiming Woorden in de opruiming Eerste druk, juni 2012 2012 Marjan Visser Fotograaf: Marjan Visser isbn: 978-90-484-2463-4 nur: 306 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming

Nadere informatie

Eerste druk, Wilma de Marée-Walraven

Eerste druk, Wilma de Marée-Walraven Ik Hart Eerste druk, 2013 2013 Wilma de Marée-Walraven isbn: 9789048430598 nur: 306 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave de uiterste

Nadere informatie

Met de beestjes op reis

Met de beestjes op reis Met de beestjes op reis Eerste druk, 2013 2013 Corinne Schonenberg-Krijnen Fotografie: Erik Honig Illustraties: Suzanne Schonenberg isbn: 9789048430734 nur: 275 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl

Nadere informatie

Eerste druk, Natasja Douma Correctoren: Hans en Erica Douma Fotograaf: Remco Douma

Eerste druk, Natasja Douma Correctoren: Hans en Erica Douma Fotograaf: Remco Douma Water van de Tijd Eerste druk, 2014 2014 Natasja Douma Correctoren: Hans en Erica Douma Fotograaf: Remco Douma isbn: 9789048432943 nur: 306 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel

Nadere informatie

Dichterbij de Overwinning

Dichterbij de Overwinning Dichterbij de Overwinning Eerste druk, oktober 2012 2012 Sigrid Kemphaan Portretfoto: Jacques Jullens www.jullens.biz isbn: 978-90-484-2638-6 nur: 402 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl

Nadere informatie

Eerste druk, 2014 2014 Jan Wouters Fotografie: Bas Pinto, John en Lucie Schats

Eerste druk, 2014 2014 Jan Wouters Fotografie: Bas Pinto, John en Lucie Schats Kruimels eten Eerste druk, 2014 2014 Jan Wouters Fotografie: Bas Pinto, John en Lucie Schats isbn: 9789048432066 nur: 303 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming

Nadere informatie

Eerste druk, 2014 2014 Elizabeth Deckers AVI E5 Portretfoto: Adrie Deckers

Eerste druk, 2014 2014 Elizabeth Deckers AVI E5 Portretfoto: Adrie Deckers Heks Drakonia Eerste druk, 2014 2014 Elizabeth Deckers AVI E5 Portretfoto: Adrie Deckers isbn: 9789048432295 nur: 282 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming

Nadere informatie

Eerste druk, februari 2012 2012 Evert van Welie. Coverfoto: Lorenzo van Galen. Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.

Eerste druk, februari 2012 2012 Evert van Welie. Coverfoto: Lorenzo van Galen. Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers. Een man zoals ik Eerste druk, februari 2012 2012 Evert van Welie Coverfoto: Lorenzo van Galen isbn: 978-90-484-2276-0 nur: 303 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de

Nadere informatie

Natuurlijk voeren voor hond en kat

Natuurlijk voeren voor hond en kat Natuurlijk voeren voor hond en kat Eerste druk, 2013 2013 Marike Stooker Foto s: Marike Stooker isbn: 9789048430512 nur: 431 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming

Nadere informatie

Eerste druk, juli Jan Wouters Fotografie: Jerry van den Brink Bas Pinto

Eerste druk, juli Jan Wouters Fotografie: Jerry van den Brink Bas Pinto Kruimels Eerste druk, juli 2012 2012 Jan Wouters Fotografie: Jerry van den Brink Bas Pinto isbn: 978-90-484-2506-8 nur: 303 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming

Nadere informatie

Rijmdagboek, ik had dit niet verwacht!

Rijmdagboek, ik had dit niet verwacht! Rijmdagboek, ik had dit niet verwacht! Eerste druk, 2014 2014 Sunanda Santoshika Ganpat isbn: 9789048431991 nur: 321 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming

Nadere informatie

Portret van mijn moeder

Portret van mijn moeder Portret van mijn moeder Eerste druk, 2014 2014 Jan Boon Portretfoto en coverfoto: Pieter Vos Coverontwerp: Arno Bleeker isbn: 9789048434114 nur: 402 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl

Nadere informatie

Snacken zonder schuldgevoel

Snacken zonder schuldgevoel Snacken zonder schuldgevoel Eerste druk, september 2012 2012 Jeanet Wolf Fotograaf: Jeanet Wolf isbn: 978-90-484-2586-0 nur: 443 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de

Nadere informatie

Joachim en het Rode Paardenhoofd

Joachim en het Rode Paardenhoofd Joachim en het Rode Paardenhoofd Eerste druk, maart 2012 2012 Jurgen Heyn isbn: 978-90-484-2326-2 nur: 277 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van deze

Nadere informatie

Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl

Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Witte en rode rozen Eerste druk, 2014 2014 Lieve De Coninck Corrector: Raf De Coninck Fotograaf: Jeff Thielemans Omslagontwerp: Roger Thielemans Portretfoto: Brigitte Buelens isbn: 9789048432905 nur: 749

Nadere informatie

De avonturen van Duitse hangoor konijn Bassie

De avonturen van Duitse hangoor konijn Bassie De avonturen van Duitse hangoor konijn Bassie Eerste druk, 2013 2013 Janco en Marja Schat Corrector: Daniëlla Schat isbn: 9789048431069 nur: 284 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl

Nadere informatie

Eerste druk, maart Monique van Stenus

Eerste druk, maart Monique van Stenus De dienstmeisjes Eerste druk, maart 2012 2012 Monique van Stenus isbn: 978-90-484-2288-3 nur: 312 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave

Nadere informatie

Een kind zonder kankerdag

Een kind zonder kankerdag Een kind zonder kankerdag Eerste druk, maart 2011 2011 Maurice de Keijzer Schilderij cover: Roel Hofman isbn: 978-90-484-1732-2 nur: 402 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel

Nadere informatie

Eerste druk, november 2012 2012 Mark Weghorst Coverfoto: Fragment van Etude bianco, acryl en karton op doek, Mark Weghorst Portretfoto: Nina Weghorst

Eerste druk, november 2012 2012 Mark Weghorst Coverfoto: Fragment van Etude bianco, acryl en karton op doek, Mark Weghorst Portretfoto: Nina Weghorst Hanneke en Martin Eerste druk, november 2012 2012 Mark Weghorst Coverfoto: Fragment van Etude bianco, acryl en karton op doek, Mark Weghorst Portretfoto: Nina Weghorst isbn: 978-90-484-2739-0 nur: 340

Nadere informatie

Vlinder op mijn hand. Etappes uit het rouwproces van een moeder

Vlinder op mijn hand. Etappes uit het rouwproces van een moeder Vlinder op mijn hand Etappes uit het rouwproces van een moeder Eerste druk, april 2012 2012 Heleen de Weger Afbeelding omslag: op 89-jarige leeftijd geschilderd door Guus Pennings, fotografie omslag: René

Nadere informatie

Eerste druk, mei 2010 Herziene uitgave, april 2014 2010 Marcel van Mosselveld. www.stoppendoejezo.com

Eerste druk, mei 2010 Herziene uitgave, april 2014 2010 Marcel van Mosselveld. www.stoppendoejezo.com Stoppen doe je zo Eerste druk, mei 2010 Herziene uitgave, april 2014 2010 Marcel van Mosselveld www.stoppendoejezo.com Illustraties: Caroline van Iersel Redigeren tekst: Conny de Wit isbn: 9789048411955

Nadere informatie

Low budget met kleding

Low budget met kleding Low budget met kleding Eerste druk, 2013 2013 Wendy Bout Teksten, foto s, styling en concept vormgeving: Wendy Bout isbn: 9789048430932 nur: 460 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl

Nadere informatie

Eerste druk, 2014 2014 Marianne Steenbergen-van Dijk

Eerste druk, 2014 2014 Marianne Steenbergen-van Dijk De zwarte bladzijde Eerste druk, 2014 2014 Marianne Steenbergen-van Dijk isbn: 9789048431304 nur: 303 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave

Nadere informatie

Typisch Nederlandse zinnen

Typisch Nederlandse zinnen Typisch Nederlandse zinnen Eerste druk, mei 2012 2012 Liesbeth van Unen-van Abeelen Illustratie op cover: Irene van Abeelen-van Opstal Fotografie: Frans van Aarle isbn: 978-90-484-2374-3 nur: 620 Uitgever:

Nadere informatie

Ter Land, ter zee en op de fiets

Ter Land, ter zee en op de fiets Ter Land, ter zee en op de fiets Eerste druk, maart 2012 2012 Lucas Graver isbn: 978-90-484-2285-2 nur: 402 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van

Nadere informatie

Spiegeltje, spiegeltje in het land, wat is er in mijn wereldje aan de hand? Een persoonlijk verhaal over leven met diabetes

Spiegeltje, spiegeltje in het land, wat is er in mijn wereldje aan de hand? Een persoonlijk verhaal over leven met diabetes Spiegeltje, spiegeltje in het land, wat is er in mijn wereldje aan de hand? Een persoonlijk verhaal over leven met diabetes Eerste druk, februari 2012 2012 P. Edgar isbn: 978-90-484-2303-3 nur: 402 Uitgever:

Nadere informatie

Vandaag gaat het goed met me

Vandaag gaat het goed met me Vandaag gaat het goed met me Eerste druk, augustus 2012 2012 Femke van Rossum Martijn Gijsbertsen isbn: 978-90-484-2547-1 nur: 401 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan

Nadere informatie

Eerste druk, Roel Pomp Coverontwerp: Gé Albers

Eerste druk, Roel Pomp Coverontwerp: Gé Albers Lichtgelovig Eerste druk, 2014 2014 Roel Pomp Coverontwerp: Gé Albers isbn: 9789048433728 nur: 705 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave

Nadere informatie

Belevenis van een jeugd

Belevenis van een jeugd Belevenis van een jeugd Eerste druk, 2014 2014 Bram Oort Coverfoto: Bram Oort isbn: 9789048431519 nur: 340 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van deze

Nadere informatie

Vakantieland Griekenland - No Problem

Vakantieland Griekenland - No Problem Vakantieland Griekenland - No Problem Eerste druk, maart 2012 2012 Hanny van Wijk Foto s: Familie Van Wijk isbn: 978-90-484-2298-2 nur: 508 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel

Nadere informatie

Puntmuts en zijn bosvrienden

Puntmuts en zijn bosvrienden Puntmuts en zijn bosvrienden Eerste druk, september 2012 2012 Sabina Sorber Illustraties: Prem Ninada isbn: 978-90-484-2620-1 nur: 272 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197 Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,

Nadere informatie

Esmeralda, het leven van een manisch-depressieve vrouw van 0 tot en met 31

Esmeralda, het leven van een manisch-depressieve vrouw van 0 tot en met 31 Esmeralda, het leven van een manisch-depressieve vrouw van 0 tot en met 31 Eerste druk, augustus 2012 2012 E.M.J. Elders Correctors: T. Verhoeff, E. Seferina isbn: 978-90-484-2551-8 nur: 402 Uitgever:

Nadere informatie

Kijk eens, zie je? Ik durf het niet, maar doe het toch!

Kijk eens, zie je? Ik durf het niet, maar doe het toch! Kijk eens, zie je? Ik durf het niet, maar doe het toch! Eerste druk, september 2011 2011 Tini Lubberink Illustratie omslag: Tini Lubberink Foto: Karin Koppen Correctiewerk: Karin Koppen isbn: 978 90 484

Nadere informatie

Laag uitgesneden. rijmpjes en zo

Laag uitgesneden. rijmpjes en zo Laag uitgesneden rijmpjes en zo Eerste druk, juni 2012 2012 Hans Janssen isbn: 978-90-484-2454-2 nur: 306 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van deze

Nadere informatie

Met de hakken over de sloot

Met de hakken over de sloot Met de hakken over de sloot Eerste druk, juni 2012 2012 Yvonne Koffyberg Fotograaf portretfoto: Reinier de Pree isbn: 978-90-484-2431-3 nur: 401 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl

Nadere informatie

Handleiding hechtingstherapie

Handleiding hechtingstherapie Handleiding hechtingstherapie Eerste druk, 2014 2014 Johan W. Eland Vertaler: Johan W. Eland Corrector: Mieske van Eck Portretfoto: Remco Wissekerke Coverafbeelding: Kees Bastiaans (1909-1986), Familieportret,

Nadere informatie

Eerste druk, september 2009 2009 Tiny Rutten

Eerste druk, september 2009 2009 Tiny Rutten Doortje Eerste druk, september 2009 2009 Tiny Rutten isbn: 978-90-484-0769-9 nur: 344 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgenomen

Nadere informatie

De Kinderen van Gaia

De Kinderen van Gaia De Kinderen van Gaia Eerste druk, juli 2012 2012 Ger Hofman Cover: Josephine Wall. Used under license from Art Impressions, Calabasas, CA, Presence of Gaia www.josephinewall.com isbn: 978-90-484-2515-0

Nadere informatie

De essentie van het leven

De essentie van het leven De essentie van het leven Eerste druk, 2014 2014 Lucien M. Verkooijen Coverbeeld: schilderij Mystieke reis ei tempera op board door Lia Vonk Fotografie: Fred van Welie Correctors: Elly van de Vlugt, José

Nadere informatie

Eerste druk, Jorien Beunk

Eerste druk, Jorien Beunk Onvoltooid verleden Eerste druk, 2014 2014 Jorien Beunk isbn: 9789048433582 nur: 284 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave de uiterste

Nadere informatie

Des Duivels Oorkussen

Des Duivels Oorkussen Des Duivels Oorkussen Eerste druk, juni 2012 2012 K.A. Schoop isbn: 978-90-484-2451-1 nur: 402 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave

Nadere informatie

Ik ben maar een eenvoudige ezel, maar ik wil je graag een mooi verhaal vertellen

Ik ben maar een eenvoudige ezel, maar ik wil je graag een mooi verhaal vertellen De ezel van Bethlehem Naar een verhaal van Jacques Elan Bewerkt door Koos Stenger Ik ben maar een eenvoudige ezel, maar ik wil je graag een mooi verhaal vertellen over iets wat er met me gebeurd is. Het

Nadere informatie

Choemoes en Erwtensoep

Choemoes en Erwtensoep Choemoes en Erwtensoep Eerste druk, november 2012 2012 Sara Ahron Corrector & technische ondersteuning: Kasper Veen isbn: 978-90-484-2657-7 nur: 336 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl

Nadere informatie

Eerste druk, Dirkje Brouwer AVI M7 E7 Plus Portretfoto: Linus Harms Illustraties en cover: Andries de Vries en Dirkje Brouwer

Eerste druk, Dirkje Brouwer AVI M7 E7 Plus Portretfoto: Linus Harms Illustraties en cover: Andries de Vries en Dirkje Brouwer Borka is anders! Eerste druk, 2014 2014 Dirkje Brouwer AVI M7 E7 Plus Portretfoto: Linus Harms Illustraties en cover: Andries de Vries en Dirkje Brouwer isbn: 9789048430840 nur: 283 Uitgever: Free Musketeers,

Nadere informatie

Zwevende nuchterheid

Zwevende nuchterheid Zwevende nuchterheid Eerste druk, juni 2012 2012 Elisabeth Fotografie: Eye dea fotografie Corrector: Saskia Hereijgers isbn: 978-90-484-2481-8 nur: 402 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl

Nadere informatie

Eerste druk, mei Johanna de Smit Corrector: F. Bredero Coverfoto: J. de Smit Portretfoto: Niek Visser

Eerste druk, mei Johanna de Smit Corrector: F. Bredero Coverfoto: J. de Smit Portretfoto: Niek Visser Trouwvrouw Eerste druk, mei 2012 2012 Johanna de Smit Corrector: F. Bredero Coverfoto: J. de Smit Portretfoto: Niek Visser isbn: 978-90-484-2393-4 nur: 303 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl

Nadere informatie

Uit puinhopen geboren

Uit puinhopen geboren Uit puinhopen geboren Eerste druk, februari 2012 2012 Willem Genius isbn: 978-90-484-2271-5 nur: 340 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave

Nadere informatie