eras bold ITC = 100 C/70 = 100 Y/ en 22 mei, Mol (B) Thema: Design for laser Seminar en expositie Live demonstraties laserbewerkingen

Transcriptie

1 = 100 Y/100 Extra editie Benelux Laser Event eras bold ITC = 100 C/70 21 en 22 mei, Mol (B) Thema: Design for laser Seminar en expositie Live demonstraties laserbewerkingen

2

3 IN DIT NUMMER: Design for laser thema Benelux Laser Event 6 Wanneer loont het om een laser in te zetten? Wat betekent dit voor het ontwerp van mijn product? Welke laser is het meest geschikt voor mijn toepassing? En hoe zit het met de veiligheid? Wie antwoorden zoekt op dit soort praktijkgerichte vragen, doet er goed aan het Benelux Laser Event te bezoeken. Dit wordt gehouden in Mol (over de grens bij Eindhoven) op woensdag 21 en donderdag 22 mei. Van harden en lassen tot snijden en microbewerken 10 Een uitgebreid lezingenprogramma vormt een wezenlijk onderdeel van het Benelux Laser Event. Talloze onderwerpen zullen de revue passeren: van het laserlassen van plastics tot en met het lasersnijden van dun materiaal en van microbewerkingen tot oppervlaktebehandelingen. Bert Huis in t Veld, de nieuwe hoogleraar toegepaste lasertechnologie aan de Universiteit Twente, verricht de aftrap van het lezingenprogramma. Hij gaat in op de toekomst van de lasertechnologie. II-VI: Compleet gamma laseroptieken 20 II-VI Belgium is een jong en dynamisch team verantwoordelijk voor de verkoop en distributie van II-VI componenten in de Benelux: II-VI biedt een compleet gamma laser-optieken aan in het zichtbare (HeNe) en het infrarode (CO2) golflengtegebied. Tijdens het Benelux Laser Event zal II-VI onder meer aandacht vragen voor de MP-5 lens, de enige ultra-laag absorberende lens in de wereld die rechtstreeks van de fabrikant als standaard OEM lens verkocht wordt. De MP-5 presteert uitzonderlijk goed en heeft een typische absorptie van < 0.10%. En verder: 4 Colofon en actueel 5 Mikrocentrum en agenda 9 Laprocon 9 Rofin-Baasel Benelux 13 Lasea 13 BFi OPTiLAS 14 Plattegrond en deelnemersoverzicht 15 Programma 16 Trumpf Nederland 19 Laser 2000 Benelux 19 Omega Laser Scanners 21 Trotec Laser 22 SRR Laser- en Snijtechniek 23 Laser Mechanisms Europe 24 LaserNieuws, Uitgeverij De Ruygt 24 Kort exposantennieuws 26 Productnieuws Foto op omslag: Hoofdsponsor Trumpf toont op het Benelux Laser Event onder meer een Trulaser Station Dit systeem is een handwerklas opstelling met een geïntegreerde pulslaser (TruPulse). Het systeem is gebaseerd op een totaal nieuw machineconcept: de optische stereomicroscoop is vervangen door een elektronische stereomicroscoop. Lees meer over de presentatie van Trumpf op pagina 16 en 17. VOORWOORD Laserinformatie uit eerste hand De laser viert binnenkort zijn 50ste verjaardag en sinds die heuglijke dag in 1960 heeft de lasertechnologie tal van toepassingen gevonden. Eén daarvan heeft tijdens het Benelux Laser Event 2008 onze speciale aandacht, namelijk de materiaalbewerking met laser en het belang en potentieel daarvan voor onze bedrijven. Hoewel reeds diverse bedrijven (veelal grotere) overtuigd zijn van de voordelen van lasertechnologie, beschouwen anderen het nog steeds als een ver-van-mijn-bed show, die veel zou kosten en die te technisch zou zijn. Zo kent iedereen onderhand wel de mogelijkheden van de laser op het gebied van plaatsnijden en ook het laserlassen van deze materialen vindt al meer en meer zijn weg naar bedrijven. Nog iets minder gekend (en dus onbemind) bij het grote publiek zijn het laserharden, cladden en de mogelijkheden van microbewerkingen met de laser. Het blijkt dus dat een algemene en blijvende promotie nodig is en blijft van de technologie en kennisoverdracht naar de bedrijven, die duidelijk en concreet weergeeft wat de mogelijkheden van de lasertechnologie zijn. Bedrijven die geïnteresseerd zijn in lasertechnologie hebben in de eerste plaats nood aan onafhankelijk advies. Dit is nu net één van de redenen waarom VITO met Mikrocentrum mee stapt in een organisatie als het Benelux Laser Event. Ook het gebrek aan kennis en de angst om in een nieuwe technologie te stappen kunnen via initiatieven als dit blad en evenementen als het Benelux Laser Event aangepakt worden. Zo n evenement is er ook om bedrijven te informeren over de nieuwere trends in het laserlandschap. Immers, lasers met een betere straalkwaliteit staan te trappelen om de wereld te veroveren. Deze betere straalkwaliteit heeft een aantal positieve implicaties op het productieproces waardoor onder meer sneller, performanter en beter geproduceerd kan worden en ook het energieverbruik zal dalen. Daarnaast worden nieuwe markten ontwikkeld en verder uitgediept zoals het microbewerken van materialen met ultrakort gepulste lasers. Naast de echte bewerkingen is er ook oog voor de controle, monitoring en kwaliteitsbewaking van de verschillende bewerkingsprocessen. Andere uitdagingen zijn onder meer het verbinden van ongelijksoortige materialen en het verder ontwikkelen van hybride laserprocessen. Naast deze lopende ontwikkelingen is er ook nood om laserbewerkingen aan bod te laten komen in verschillende Europese en nationale onderzoeksprogramma s gerelateerd aan materialen en fotonica. Net uit deze projecten kunnen bedrijven uit eerste hand informatie vergaren en alvast een voorsprong nemen op de concurrentie. Filip Motmans VITO, Laser Centrum Vlaanderen (LCV)

4 COLOFON LaserNieuws, extra editie met voorbeschouwing op het Benelux Laser Event, mei 2008 LaserNieuws is een onafhankelijk technisch en business vakblad voor de metaalbewerkende ondernemingen, die lasertechnologie in hun productieprocessen toepassen of kunnen toepassen. Het biedt op journalistieke wijze zicht op ontwikkelingen in alle aspecten van lasertechnologie, die voor de metaalbewerking relevant zijn. De lezerskring wordt gevormd door eigenaren, directeuren of leidinggevende functionarissen van metaalbewerkende bedrijven in het algemeen, meer in het bijzonder machine- en apparatenbouwers, plaatbewerkers en matrijzenmakers, ingenieurs- en technisch adviesbureaus en het technisch onderwijs. Oplage: exemplaren. Abonnementen Opgeven nieuwe abonnementen: T: +31 (0) F: +31 (0) E: Het abonnement kan ieder kwartaal ingaan. Een jaarabonnement kost 39,95 euro, exclusief BTW. Opzeggingen van abonnementen uitsluitend schriftelijk, tenminste twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode. Uitgeverij/redactie-adres Uitgeverij de Ruygt Postbus 2108, 7302 EM Apeldoorn Prinsenweide 26, 7317 BB Apeldoorn T: +31 (0) F: +31 (0) E: I: Uitgever Peter de Ruygt Redactie Eric Weustink (hoofdredacteur) T: +31 (0) M: +31 (0) E: De redactie wordt bijgestaan door een redactieraad, die bestaat uit de volgende leden: Ir. Paul Hartgers (directeur Laser Applicatie Centrum, Enschede), ing. Harry Vernooy (directeur Mover, Nieuwegein), ir. Willem Husslage (directeur Ned- Clad, Hengelo), Max van Leeuwen (innovatieadviseur Syntens), Chris Nillesen (general manager/laserveiligheidsadviseur Laprocon, Heeze) en Menko Eisma, (verkoopleider Trumpf Nederland, Hengelo) Advertentie-exploitatie Peter de Ruygt T: +31 (0) M +31 (0) E: info@udr-media.nl Vincent Span T: +31 (0) M: +31 (0) E: v.span@udr-media.nl Harold Draaijer T: +31 (0) M: +31 (0) E: h.draaijer@udr-media.nl Alle advertentiecontracten worden afgesloten conform de Regelen voor het Advertentiewezen, gedeponeerd bij de rechtbanken in Nederland (exemplaar op aanvraag kosteloos verkrijgbaar). Vormgeving en opmaak Manfred Weijgertse Drukkerij Roto Smeets, Utrecht Materiaal Aanleveren materiaal volgende editie: uiterlijk 22 mei Editie 2 van LaserNieuws in 2008 verschijnt op 10 juni Copyright Niets van deze uitgave mag worden overgenomen, tenzij met uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van de uitgever. ISSN: Trumpf versnelt markeerproces Trumpf, hoofdsponsor van het Benelux Laser Event, heeft vorige maand op de vakbeurs Industrie in Parijs het nieuwe lasermarkeersysteem TruMark 6020 gepresenteerd. Dankzij enkele nieuw ontwikkelde componenten is Trumpf erin geslaagd om de output van de TruMark 6020 Nd:YAG laser met meer dan 50 procent te verhogen ten opzichte van haar voorganger, de VMc3. Dat betekent niet alleen een hogere processnelheid bij het markeren, maar ook een verbeterde productiviteit. Het nieuwe markeersysteem is volgens de producent met name geschikt voor het markeren van metalen en plastic onderdelen, die worden gebruikt in de automobielindustrie, de luchtvaartindustrie en de medische technologie. De wettelijke eisen die worden gesteld aan de zogenaamde tracebility van producten zijn vooral in deze sectoren erg hoog. PWS is een straalvoeringsysteem met geïntegreerde processensoren voor lasnaadherkenning en vervolging voor het laserlassen van buizen en profielen. Buizen lassen Betrouwbare techniek in een vernieuwd design. Aldus presenteerde de afdeling macrobewerking van Rofin onlangs op de vakbeurs Tube in Düsseldorf het nieuwe Profile Welding System (PWS). PWS is een straalvoeringsysteem met geïntegreerde processensoren voor lasnaadherkenning en vervolging voor het laserlassen van buizen en profielen. Bij het laserlassen van buizen en profielen zijn zeer smalle naden met fijnkorrelige structuren en smalle warmtebeïnvloede zones te realiseren. Hierdoor is de voor verdere bewerking vaak noodzakelijke warmtebehandeling meestal niet nodig. Vergeleken met het conventionele WIG-lassen kan volgens Rofin met het laserlassen een duidelijk hogere processnelheid worden behaald. Dankzij de snelle en precieze lineaire aandrijving heeft PWS een positioneernauwkeurigheid van enige цm bij een productiesnelheid tot 60 m/sec. Het systeem dat Omega heeft ontwikkeld en geproduceerd is geschikt voor strips van alle staalsoorten met een dikte van 2 tot 15 mm en een breedte van 30 tot 250 mm. Het snijden zelf gebeurt met een snijkop met capacitieve sensor van Precitec. Laser van Omega snijdt stalen strips Omega Laser Scanners, exposant op het Benelux Laser Event, levert deze maand een installatie die stalen strips snijdt met lasertechniek aan een Duitse producent van kettingschakels. Met name de flexibiliteit is het sterke punt van dit systeem, zeggen Freek de Bruijne en Maurice Bolwerk van de Enschedese systeemintegrator. Het afkorten van strips en het maken van gaten in strips gebeurt tot dusverre voornamelijk met behulp van stanstechniek, waarbij de bedieners van de machines de strips door een pers heen duwen. Qua snelheid kan de laser niet tegen het stansen op, maar flexibiliteit is in dit geval het toverwoord. De Duitse klant maakt heel veel verschillende soorten kettingen. Die kan hij nu allemaal produceren op één installatie, zonder dat er tijd verloren gaat aan het ombouwen. Wisselen kan à la minute. De laser heeft ook voordelen qua nauwkeurigheid, aldus De Bruijne. En er is geen braamvorming, waardoor nabewerking niet nodig is. Het systeem van Omega is geschikt voor alle staalsoorten met een dikte van 2 tot 15 mm en een breedte van 30 tot 250 mm. Het snijden zelf gebeurt met een snijkop met capacitieve sensor van Precitec. De laserstraal hiervoor wordt opgewekt door een 4 kw CO2-laserbron van Rofin. Het door Omega ontwikkelde transportsysteem is helemaal op de wensen van de klant toegesneden. Vóór de snij-unit bevinden zich twee magazijnen met aan weerszijden tafels, waarop een laadkraan de bundels strips neerlegt. Het beladen van de magazijnen geschiedt met de menselijke hand. Als de snijmachine vanuit het ene magazijn wordt gevoed, kan het andere worden geladen. De machine kan dus 10 tot 12 uur achter elkaar snijden, zonder dat er iemand in de buurt komt. De klant kan zijn installatie ook in de nachtelijke uren met een gerust hart laten snijden. Dat kan mede dankzij de voortdurende controle. Voordat een strip onder de snijkop komt, worden automatisch de afmetingen vastgesteld. Er wordt gecontroleerd of die kloppen met de ingevoerde order en pas daarna begint het snijproces.

5 Mikrocentrum Wat kan laserlassen betekenen voor mij en mijn organisatie? Deze vraag wordt vaak gesteld ten aanzien van deze nieuwe bewerkingsmethode. Laserlassen wordt in de industrie steeds meer toegepast als betrouwbare micro-lastechniek. In die gevallen waarin een grote nauwkeurigheid van het gelaste product wordt geëist, voldoet dit beter dan weerstandslassen. Het laserlassen heeft de afgelopen decennia een hoge mate aan machine-efficiency mogelijk gemaakt. De relatief hoge investeringskosten kunnen beperkt worden door slimme toepassingen van bundelgeleidingssystemen alsmede de keuze voor de juiste optieken. De apparatuur wordt steeds kleiner, flexibeler en vooral beter betaalbaar. Om ondersteuning te bieden aan onder andere het MKB, in het beantwoorden van deze vraag biedt het Mikrocentrum enkele cursussen aan op het gebied van laserlassen. Voor de oriënterende ondernemer die graag kort, inhoudelijk geïnformeerd wil worden over de (on)mogelijkheden van laserlas-toepassingen is er de eendaagse Introductiecursus Laserlassen. Gedurende één dag vertelt onze docent in vogelvlucht wat de technologie achter laserlassen inhoudt en wat dit mogelijk voor u kan betekenen in uw bedrijf. Enkele onderwerpen die aan bod komen: Werking van een laser, diverse lasertypes en hun toepassing Opbouw van een laserlassysteem, bundelgeleidingssysteem, optieken Praktische oplossingen met betrekking tot laserveiligheid Laserlasproces, interactie tussen laserbundel en materiaal Beoordeling van de laserlas kwaliteit Selectie, specificatie, aanschaf en installatie van een laserlassysteem. Voor de medewerkers binnen uw bedrijf die daadwerkelijk met het gebruik van de apparatuur te maken hebben is er de uitgebreidere cursus Laserlastechnologie voor Engineers en Onderhoud. Dit vierdaagse traject leidt medewerkers op tot bekwame operators als het gaat om het gebruik van laserlasapparatuur. Deze basiscursus geeft inzicht in de mogelijkheden de laser biedt en welke productkwaliteit gehaald kan worden. Naast theorie wordt ook uitgebreid stil gestaan bij diverse praktijksituaties, zodat u uw voordeel kunt doen met vertaling naar uw eigen (toekomstige) toepassingen. Naast deze twee cursussen over laserlassen biedt het Mikrocentrum, diverse cursussen aan waarin het gebruik van lasers toegelicht wordt, bijvoorbeeld de cursussen Laserveiligheid en Optica. De cursus Laserveiligheid geeft de lasergebruiker een overzicht van de mogelijke gevaren van (het werken met) lasers. Wie de eendaagse opleiding volgt, kent na afloop de gevaren van het werken met lasers, de belangrijkste standaarden op het gebied van laserveiligheid, de elementen voor een risicoanalyse en de belangrijkste maatregelen voor een veilige werkplek Inhoudelijk gaat de cursus allereerst in op basiskennis over lasers: wat is een laser, typen lasers en hun eigenschappen, het meten van laserstraling en de indeling in laserklassen Vervolgens komt basiskennis over laserveiligheid aan bod: de biologische effecten van laserstraling, de standaarden voor laserveiligheid, hoe wordt een veilige schatting van het stralingsniveau gemaakt en hoe wordt een risico-analyse uitgevoerd. Tot slot komen de verschillende veiligheidsmaatregelen aan de orde: persoonlijke veiligheidsmaatregelen, technische veiligheidsmaatregelen en organisatorische maatregelen. Deze cursus wordt gegeven op 10 oktober in Utrecht en op 31 oktober in Eindhoven, maar kan ook bedrijfsintern en aangepast op de specifieke bedrijfssituatie worden gegeven. Bezoek onze stand voor de meest actuele startdata en een uitgebreide cursusinhoud, of ga naar 5 ACTUEEL AGENDA BENELUX LASEREVENT 21 en 22 mei Expositie, lezingen, live-demo s VITO Lasercentrum, Mol (B) Tel INTRODUCTIE LASERLASTECHNOLOGIE 28 mei Introductiecursus Mikrocentrum, Eindhoven Info: MANARM PRODUCEREN 17 juni Themadag Sirris, Diepenbeek (B) Info: DESIGN FOR LASER 10 september Workshop LAC, Enschede Info: INTRODUCTIE LASERLASTECHNOLOGIE 1 oktober Introductiecursus Mikrocentrum, Utrecht Info: OPTICA 8 oktober Cursus Mikrocentrum, Eindhoven Info: LASERVEILIGHEID 10 oktober Cursus Mikrocentrum, Utrecht Info: EUROBLECH 21 t/m 25 oktober Vakbeurs plaatbewerking Hannover Info: LASERLASTECHNOLOGIE VOOR ENGINEERS EN ONDERHOUD 29 oktober Basiscursus Mikrocentrum, Eindhoven Info: De laserlasapparatuur wordt steeds kleiner, flexibeler en vooral beter betaalbaar. Mikrocentrum, Eindhoven Tel.: +31 (0) Standnummer: 8 LASERVEILIGHEID 31 oktober Cursus Mikrocentrum, Eindhoven Info:

6 6 Bezoeker krijgt antwoorden op praktijkgerichte vragen over materiaalbewerking met lasertechnologie Design for laser centraal thema Wanneer loont het om een laser in te zetten? Wat betekent dit voor het ontwerp van mijn product? Welke laser is het meest geschikt voor mijn toepassing? En hoe zit het met de veiligheid? Wie antwoorden zoekt op dit soort praktijkgerichte vragen, doet er goed aan het Benelux Laser Event te bezoeken. Dit wordt gehouden in het Belgische Mol (over de grens bij Eindhoven) op woensdag 21 en donderdag 22 mei. Voor de tweede keer hebben het Eindhovense Mikrocentrum en het VITO Lasercentrum van de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek de handen ineen geslagen voor de organisatie van dit evenement, dat geheel in het teken staat van materiaalbewerking met lasertechnologie. Het eerste laserevent had plaats in het voorjaar van 2005 en trok toen meer dan vijfhonderd bezoekers. Nieuwe kansen De snelle ontwikkelingen in de lasertechnologie bieden de maakindustrie nieuwe kansen voor productontwikkeling en verbetering van de productieperformance. Voorwaarde is dat ontwikkelaars en constructeurs de mogelijkheden van lasertechnologie kennen en hun ontwerpen daarop afstemmen. Om die reden stelt het Benelux Laser Event 2008 het thema Design for laser centraal. Onderwerpen als maakbaarheid, kosten/baten-afwegingen, productontwikkeling, kansen en beperkingen zullen uitgebreid aan de orde komen. De kennis van laserbewerkingsmethoden en maakbaarheidsaspecten biedt onder meer nieuwe mogelijkheden voor toepassingen op microschaal, verbetering van product- en materiaaleigenschappen, vereenvoudiging van het ontwerp van onderdelen van apparaten en machines. De automatisering en robotisering van de processen op het gebied van snijden, lassen en cladden - kunnen sneller, flexibeler en meer betrouwbaar worden ingezet. Het laserlassen zal tijdens het Benelux Laser Event uitgebreid aan bod komen. Meer mogelijkheden Lasers hebben nog altijd een hightech imago. Tijdens deze twee dagen in Mol zal lasertechnologie in vele facetten prominent aan bod komen. De materiaalbewerking met lasers begon met de glaslaser, werd gevolgd door de Nd:YAG-laser en de CO2-laser en later als tussenstation de diodelaser. Tegenwoordig zijn er als hoogvermogen lasers de verbeterde diodelaser, de schijflaser, de fiberlaser en de nog steeds niet weg te denken CO2-laser. De bewerkingstijd is verlegd van CW (snijden) naar milliseconde (lassen) naar microseconde (boren) naar nanoseconde (graveren, ablatie) en nu naar picoseconde en femtoseconde. De voortdurende ontwikkelingen in vermogen, rendement, bundelkwaliteit, beheersbaarheid maakt dat de laser een zeer hoge innovatiewaarde heeft en zal blijven houden, aldus de organisatie. VITO s Lasercentrum Vlaanderen VITO treedt op als gastheer voor het Benelux Laserevent VITO s Lasercentrum Vlaanderen (LCV) is expert in lasertechnologie en beschikt over het grootste en meest geavanceerde lasercentrum in de Benelux. Deze unieke combinatie van kennis en infrastructuur maakt van het Lasercentrum Vlaanderen de ideale partner voor het uitvoeren van onderzoeksopdrachten, demonstratieprojecten en haalbaarheidsstudies, alsook het aanmaken van prototypen en beperkte opstartreeksen. Verder begeleidt VITO ook bedrijven bij de introductie van lasertechnologie via onafhankelijke adviesverlening en door opleidingen te organiseren. Tijdens het Benelux Laserevent zal VITO prominent zichtbaar zijn. Naast een bezoek aan de stand in de beurshal kunnen de bezoekers ook deelnemen aan een rondleiding in de laserlaboratoria. Hier zullen enkele laserbewerkingen gedemonstreerd worden. Ook zal VITO twee presentaties van het lezingenprogramma verzorgen. Hybride laserlassen VITO heeft zich gespecialiseerd in een aantal materiaalbewerkingen met de laser. Zo besteedt men veel aandacht aan het laserlassen en vooral het hybride laserlassen van metalen, waarbij het laserlasproces gecombineerd wordt met een klassiek booglasproces, zoals MIG/MAG, TIG of plasma. Dit resulteert in een snel en stabiel proces waarbij de toleranties op het plaatwerk weinig problemen vormen. Uit testen is gebleken dat met het hybride lassen een spleetbreedte tot 50 % van de plaatdikte kan worden overbrugd. Hierbij dient opgemerkt dat voor dikkere platen een maximale spleet van ongeveer 3 mm overbrugbaar wordt verondersteld. Lastesten hebben ook aangetoond dat door het vervangen van autogeen laserlassen door hybride laserlassen de lassnelheid met 50 % en de lasdiepte met 20 % (bij constante lassnelheid) kon worden verhoogd bij constant laservermogen. Typische toepassingsgebieden voor het hybride laserlassen zullen dan ook zijn: automobielindustrie, constructie, piping en pijpleidingen, opslagtanks en drukvaten. Het lasproces is geschikt voor het verbinden van zowel constructiestaal, ferritisch en austenitisch roestvast staal en hoogsterktestaal; met andere woorden de meest gebruikte staalsoorten kunnen met dit proces gelast worden. Oppervlaktebehandeling Een tweede peiler binnen het lasercentrum is de oppervlaktebehandeling van metalen, zoals het harden en het cladden. Laserharden past men voornamelijk toe op staal en gietijzer met een koolstofpercentage tussen 0.2 en 1.5%. Voor snelle afkoeling is geen afschrikmedium zoals water of olie vereist. Via laserharden verkrijgt men hardheden die 20% hoger liggen dan bij andere hardingsmethoden en een hardingsdiepte tot circa 1-2 mm. Laserharden van staal en gietijzer resulteert in een hogere slijtvastheid, lagere wrijving en hogere vermoeiingsweerstand dan het oorspronkelijke materiaal. Voorbeelden zijn het harden van plooigereedschap, afstrijkmessen, zuigerstangen, tandwielen, snijdgereedschap en dieptrekmatrijzen. VITO heeft ook een ruime expertise opgebouwd op het gebied van lasercladden, -legeren en -dispergeren. Deze oppervlaktebehandelingen gebruikt men om de samenstelling aan het oppervlak van een meta-

7 7 op Benelux Laser Event Gratis toegang Het Benelux Laser Event 2008 is gratis toegankelijk. Tot de bezoekersdoelgroep behoren directieleden, productontwerpers en productieverantwoordelijken uit de machine- en apparatenbouw, de fijnmechanische, kunststof- en metaalindustrie, automotive, luchten ruimtevaart, glas- en keramiekindustrie, de medische sector en programmaleiders en onderzoekers uit de kennisinstellingen. Om het beursbezoek zo aangenaam mogelijk te maken biedt de organisatie gratis congresbezoek, parkeren, koffie, thee, frisdrank en lunch aan. Meer informatie is te vinden op Combinatie Het evenement bestaat uit een combinatie van lezingen, expositie en live demo s. Dit maakt volgens de organisatoren het Laser Event in de Benelux tot een uniek evenement op lasergebied. De onderwerpen die tijdens het congres worden behandeld zijn, naast de trends op lasergebied, onder meer oppervlaktebehandeling, laserlassen van plastics en van plaatmateriaal, lasermarkeren en -graveren, lasersnijden, microbewerkingen met laser en tot slot nieuwe constructieprincipes met lasertechnologie. Sprekers komen onder meer van de Universiteit Twente, NedClad, Gentex, Tulip Laser, Vito, Rofin-Baasel en Trumpf. Tot de exposanten behoren BFi OPTiLAS, DCD, Laprocon, Rofin-Baasel, Laser 2000 Benelux, Laser Mechanics, SRR Lasersnijtechniek, LVD, VITO, Sirris, Clusta, Newport Spectra-Physics, Trotec Laser, Omega Laser Scanners, Valk Welding, II-VI Belgium en Trumpf, dat het evenement tevens sponsort. Het eerste Benelux Laser Event in het voorjaar van 2005 trok meer dan vijfhonderd bezoekers. Zeven redenen om naar Mol te gaan - Het gehele aanbod op lasergebied onder één dak - Branchegenoten treffen - Technisch bijblijven - Kennisvoorsprong opbouwen - Nieuwe contacten leggen - Discussiëren over oplossingen - Kennismaking met de laser demonstreert laserbewerkingen len component te wijzigen, vaak met het oog op corrosie- of slijtagebescherming. Dit gebeurt door het toevoegen van materiaal terwijl een laser over het oppervlak van een component beweegt. Tijdens het laserlegeren reageert deze toevoeging volledig met het lokaal gesmolten substraat. Bij het laserdispergeren is er ook een volledige vermenging maar heeft men geen reactie of smelt van de toevoeging. Het toegevoegde materiaal is bij het dispergeren een keramisch poeder zodat een metaalmatrixcomposiet (MMC) deklaag ontstaat die bestaat uit harde deeltjes verdeeld in een ductiele metallische matrix. Bij het lasercladden mengt het toegevoegde materiaal slechts in geringe mate met het onderliggende materiaal. Door deze beperkte opmenging heeft de deklaag (typisch mm dik) nagenoeg dezelfde samenstelling als het toevoegmateriaal en bezit ze een sterke metallurgische binding met de component. Deze laseroppervlaktebehandelingen kunnen zowel op stalen als op licht metalen (Al, Ti) componenten toegepast worden. Laserlassen kunststoffen Een derde onderzoekstak binnen LCV omvat het laserlassen van kunststoffen. De basisvereiste voor laserlassen van kunststoffen is het smelten van het materiaal. Als men spreekt over laserlassen van polymeren bedoelt men meestal transmissielaserlassen. Bij transmissielaserlassen zal de laserstraal weinig of niet geabsorbeerd worden door het topmateriaal, maar wel door het bodemmateriaal. Aan het oppervlak tussen top en bodem zal de geabsorbeerde straling beide materialen smelten, waardoor na afkoeling een lasnaad ontstaat. Als zowel topals bodemmateriaal transparant voor laserstraling zijn, kan men gebruikmaken van een absorber die men aanbrengt tussen beide materialen. De absorber zet dan de laserstraling om in warmte waardoor de kunststofmaterialen smelten en er een las kan gevormd worden. De uiteindelijke kwaliteit van de laserlas wordt bepaald door de hoeveelheid toegevoegde energie (een combinatie van vermogen, snelheid en warmteconversie) en de plaats van de energietoevoeging. Tijdens het Benelux Laserevent kunnen bezoekers deelnemen aan een rondleiding in de laserlaboratoria van VITO. VITO Laser Centrum Vlaanderen, Mol (B) Tel Standnummer: 28

8 II-VI ad [192x136mm] :57 Pagina 2 8 Optics for Laser Sharp Results Op zoek naar laserscherpe resultaten in snijden, markeren en lassen? 30 Of Offer 34 Se Service 21 Pr Production 52 Cc Cost Control Probeer de II-VI ervaring: Het meest uitgebreide aanbod in CO 2 laser-optieken voor elke behoefte Tijdige leveringen en een eersteklas service voor een ononderbroken productieproces In-huis gegroeide materialen voor optieken van topkwaliteit Competitieve prijzen voor een optimale kostenbeheersing II-VI is de wereldleider in CO2 laser-optieken en het enige bedrijf wereldwijd dat het volledige productieproces, van het groeien van de ruwe materialen tot en met de levering, beheerst. De garantie voor laserscherpe resultaten in uw business. Bel ons nu voor meer informatie of een voorstelling van ons aanbod: II-VI Belgium - Baaikensstraat 21/ Zele - Belgium T +32 (0) F +32 (0) E sales@ii-vi.be - W

9 Laprocon One stop shop voor toegepaste lasertechnologie én -veiligheid Design for Laser Manufacturability omschrijft het beste de bedrijfsactiviteiten, diensten en producten van LAPROCON, onderverdeeld in lasertechnologie en laserveiligheid. LAPROCON biedt onder meer producten en diensten aan op het gebied van laserveiligheid. Lasertechnologie Projecten worden gerealiseerd op het gebied van productontwerp, laserprocesonderzoek, laser jobshop en engineering van laserproductieprocessen en systemen ten behoeve van serie- en massaproductie worden vaak vooraf gegaan door een technisch en economisch haalbaarheidsonderzoek. Hoe kunnen we het technisch realiseren met behulp van lasertechnologie, hoe groot zijn de investeringen en wat zijn de kosten per product? Via prototypes en kleine proefproductieseries worden gereedschappen en robuuste laserprocessen gerealiseerd (lassen, snijden, boren en graveren in alle denkbare materialen). Uiteindelijk resulteert dat in een laser geïntegreerd productieproces of systeem. Laserveiligheid Het gebruik van lasers brengt specifieke gevaren en risico s met zich mee gezien vanuit twee invalshoeken. Ten eerste de Europese Machinerichtlijn CE (laserveilige machines en producten) en ten tweede de Belgische Welzijnswet/Nederlandse Arbowet (een laserveilige werkomgeving voor al degenen die met lasers werken). Laserveiligheidsprojecten starten in de regel altijd met een Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E). De RI&E voor een lasermachine of product resulteert in een toegekende gecertificeerde lasergevarenklassen 1(M), 2(M), 3R, 3B, 4 met de bijbehorende vereiste technische laserveiligheidsvoorzieningen, toegepast op een correcte wijze. De RI&E ten behoeve van Welzijns- of Arbowet resulteert in een laserveilige werkomgeving voorzien van alle technische laserveiligheidsvoorzieningen, procedures, werkvoorschriften en correct toegepaste laserveiligheidsbrillen. Verder geeft LAPROCON laserveiligheidstrainingen (in samenwerking met Mikrocentrum), stelt de verplichte Amerikaanse FDA rapportages samen (export naar de VS) en levert alle benodigde laserveiligheidsproducten. De LAPROCON Lasertechnologie en Laserveiligheidsprojecten worden reeds geruime tijd uitgevoerd in de diverse sectoren voor zowel multinationals als voor het midden- en kleinbedrijf in België, Duitsland en Nederland. Onze opdrachtgevers komen uit de volgende industrieën: Metaal en Kunststof, Halfgeleider, Automobiel, Voedingsmiddelen, Medische, Defensie, Papier Wij nodigen u graag uit kennis te maken met ons bedrijf, op het Benelux Laser Event of via een afspraak met Chris Nillesen. LAPROCON, Heeze Tel Standnummer: 11 Rofin-Baasel Benelux Micro macro, marking We think laser Chris Nillesen 9 Rofin-Baasel Benelux toont op het Benelux Laser Event de EasyMark en de Starfiber fiberlaser. De Easymark is één van de meest compacte lasermarkeerapparaten in de markt, de Starfiber fiberlaser is uitgevoerd met galvokop voor het microlassen. De EasyMark is een zeer compact lasermarkeerapparaat. De Easymark (met een diode-gepompte Nd: YVO4 laser (Vanadate) als laserbron) is vooral veelzijdig. Het apparaat markeert metalen oppervlakken en kunststoffen, vlakke en gekromde onderdelen, voert enkelvoudige markeertaken of grote series uit en kan stationair of mobiel worden gebruikt. Programmeerbare assen (een lineaire z-as en een roterende as) kunnen gemakkelijk worden geïntegreerd en geven meer markeervrijheid. De bediening geschiedt vanuit de vertrouwde pc-omgeving. Focusseer- en positioneerhulp zorgen ervoor dat het apparaat eenvoudig is te bedienen na een korte instructie. De Starfiber fiberlaser heeft een uitzonderlijk kleine spotdoorsnee. Hierdoor lenen deze straalbronnen zich bijvoorbeeld voor het hoogdynamisch lassen van dunne metalen platen of foliën en voor het fijnlassen van elektromechanische onderdelen. De Starfiber fiberlaser heeft een uitzonderlijk kleine spotdoorsnee Rofin-Baasel Benelux in Alblasserdam is de in 1991 opgerichte dochterfirma van het Duitse concern Rofin. Van hieruit wordt de verkoop, de service en de levering van onderdelen verzorgd. Inmiddels is deze dochterorganisatie gegroeid naar elf medewerkers waarvan zeven ervaren lasertechnici. Het motto van het Duitse moederbedrijf Rofin is We Think Laser. En dat doet het concern al ruim al ruim 30 jaar. Met meer dan geïnstalleerde lasersystemen wereldwijd, heeft Rofin zich ten doel gesteld één van de leidende leveranciers van lasers en lasergebaseerde oplossingen voor industriële materiaalbewerking te worden. Met inmiddels meer dan 1600 medewerkers, met productielocaties in Duitsland, Verenigde Staten, Engeland, Japan en Singapore, én met vele verkoop- en servicekantoren heeft het bedrijf zich volledig toegelegd op een verdere versteviging van haar technologische voorsprong en marktpositie. De activiteiten van Rofin worden verdeeld in drie divisies: Macro: Lasersnijden, lassen en oppervlaktebehandeling met hoogvermogen lasers; Micro: Laser fijnsnijden, fijnlassen, microstructureren en perforeren; Marking: Lasergraveren van tekst, logo s, barcodes op zo goed als alle materialen. Rofin-Baasel Benelux, Alblasserdam Tel. +31 (0) Standnummer: 40

10 10 Gevarieerd lezingenprogramma op beide dagen van Benelux Laser Event Van harden en lassen tot snijde Een uitgebreid lezingenprogramma vormt een wezenlijk onderdeel van het Benelux Laser Event. Talloze onderwerpen zullen de revue passeren: van het laserlassen van plastics tot en met het lasersnijden van dun materiaal en van microbewerkingen tot oppervlaktebehandelingen. Een overzicht. Dag 1, woensdag 21 mei Bert Huis in t Veld, de nieuwe hoogleraar toegepaste lasertechnologie aan de Universiteit Twente, verricht de aftrap van het lezingenprogramma. Hij gaat in op de toekomst van de lasertechnologie, die volgens hem voor een belangrijk deel in het teken zal staan van microbewerking met de laser. Huis in t Veld: Lasers worden nu circa 25 jaar ingezet voor industriële toepassingen en zijn niet meer weg te denken als energiebron voor allerlei productieprocessen en materiaalbewerking. De processen worden steeds fijnzinniger en er wordt steeds meer gebruik gemaakt van bijzondere materiaalcombinaties. Voor het maken van producten met functionele details kleiner dan 10 micrometer tot 100 nanometer worden lasers met succes ingezet. Met name de ultrakorte laserpulsen, femto- en picosecondes, worden steeds meer gebruikt. Daarnaast is veel aandacht gericht op automatisering en robotisering om de processen (bijvoorbeeld lassen en cladden) sneller, flexibel en betrouwbaar te maken. De laatste jaren zijn vooral de mogelijkheden op het gebied van rapid manufacturing en lasermicrobewerking snel gegroeid, aldus Huis in t Veld. Oppervlaktebehandeling Marleen Rombouts van VITO Lasercentrum Vlaanderen gaat vervolgens in op oppervlaktebehandeling met laser. Zij zal betogen dat het onnodig is dat dure machine onderdelen nog steeds en vaak vroegtijdig op de schroothoop belanden omdat ze te veel slijtage vertonen. Via oppervlaktebehandeling met de laser is het mogelijk deze te herstellen en/of een hogere slijtwageweerstand te geven. Door middel van laserharden kan het oppervlak van gietijzeren en stalen componenten lokaal gehard worden. Een andere techniek is het laseroplassen ( lasercladden ), waar een deklaag wordt aangebracht door toevoegmateriaal met een laser te smelten, aldus Rombouts, die in haar lezing dieper zal ingaan op de mogelijkheden en de ontwikkelingen op het gebied van deze relatief jonge laserprocessen. Kunststoffen Als laatste voor de lunchpauze behandelen Gareth McGrath en Rolf Klein van Gentex Corporation de vraag hoe de voordelen van het laserlassen van kunststoffen verzilverd kunnen worden. Ze behandelen daarbij zes kritische factoren, waaronder het ont- Het laserlassen van dunne plaat biedt veel perspectief, zo zal Ralf Motz van Trumpf Laser betogen. werp van onderdelen, het opspannen, de lasertechnologie en de procesparameters. Vooral die laatste factor is van belang: Uiteindelijk hangt het succes van laserlas projecten af van de selectie en optimalisering van de proces parameters, aldus McGrath. 3D-lasersnijden Na de lunch bijt Hans Matser van Rofin het spits af. Hij spreekt over lasermarkeren en graveren, waarna Marc Schouwers van Tulip Laser Processing het spreekgestoelte beklimt om de kritische factoren bij het flexibel inzetten van het 3D-lasersnijden te bespreken. De term 3D is vaak synoniem voor een grote flexibiliteit, maar in de realiteit vormen bij het 3D-lasersnijden factoren zoals het omstellen, de te gebruiken gereedschappen, de programmering en de vormvastheid van de producten vaak een rem op het efficiënt inzetten van de machine, aldus Schouwers. Vanuit het oogpunt van het gebruik van een 3Dlasersnijmachine in de toeleveringsactiviteit bespreekt hij deze kritische factoren vanuit de praktijk en reikt hij mogelijke oplossingen aan. Dunne plaat Ronald Verstraeten van Trumpf Nederland besluit de eerste dag met een lezing over het lasersnijden en -lassen van dunne plaat. De presentatie omvat uitleg over de principes van de disk- en fiberlaser. Verstraeten gaat in op de voordelen en applicatiemogelijkheden voor laser met hoge straalkwaliteit. Middels een aantal filmpjes worden las- en snijmogelijkheden toegelicht. Er wordt een filmpje getoond over het lassen van 0,1 mm op 0,3 mm dunne plaat middels een fiberlaser met PFO-kop volgens het one-pulse-welding principe. Er wordt een snijcurve getoond over snijsnelheden als functie van de plaatdikte (vanaf 0,25 mm). Verder wordt stil gestaan bij de voordelen van fiberlasers inzake lassen en snijden van dunne plaat als gevolg van de hoge straalkwaliteit van fiberlasers. Dag 2, donderdag 22 mei NedClad-directeur Wim Husslage is de eerste spreker op de tweede dag. Hij gaat in op de uitdaging van materiaalbewerking met hoogvermogen lasers. Het is inmiddels bijna 30 jaar geleden dat het industriële lasersnijden begon. De materiaalbewerking met lasers begon met de glaslaser, gevolgd door de Nd:YAG-laser en de CO2-laser en later als tussenstation de diodelaser. Tegenwoordig zijn er als hoogvermogen lasers de verbeterde diodelaser, de schijflaser, de fiberlaser en de nog steeds niet weg te denken CO2-laser. De bewerkingstijd is verlegd van CW (snijden) naar milliseconde (lassen) naar microseconde (boren) naar nanoseconde (graveren, ablatie) en nu naar picoseconde en femtoseconde. Het lasersnijden zal volgens Husslage nog een sterke ontwikkeling doormaken. Bedenk dat bij het lasersnijden minder dan 10 procent van de laserenergie werkelijk gebruikt wordt. De toepassing van scanners in combinatie met hoogvermogenlasers met hoge bundelkwaliteit voor snijden en lassen is nog maar net begonnen. Hoogvermogenlasers in de oppervlaktebewerking bieden nog vele uitdagingen.

11 11 n en microbewerken voor het verbinden van grote componenten. Daarom wordt tegenwoordig heel wat onderzoek verricht naar hybride laserlasprocessen. Deze processen combineren het laserlassen met een conventioneel booglasproces en wel op zo n manier dat de voordelen van beide processen gecombineerd worden zodat men een snel en zeer stabiel proces verkrijgt. Bert Huis in t Veld, de nieuwe hoogleraar toegepaste lasertechnologie aan de Universiteit Twente, verricht de aftrap van het lezingenprogramma. De processen worden steeds fijnzinniger en er wordt steeds meer gebruik gemaakt van bijzondere materiaalcombinaties. Hybride laserlassen Jo Verwimp van Vito Lasercentrum Vlaanderen behandelt daarna het hybride laserlassen van staal. Verwimp: Het laserlassen is een uiterst geschikt proces voor het verbinden van de meeste staalsoorten. Hierbij moeten er echter relatief hoge eisen gesteld worden aan de maattoleranties op de te verlassen onderdelen. Dit zal vaak een belemmering zijn voor het inzetten van de techniek Ralf Motz van Trumpf Laser en Pedro van Vanrijckeghem van VAC Machines behandelen direct na de eerste koffiepauze het thema Laserlassen bij de bewerking van dunne plaat. Het duo zal betogen dat laserlassen een nieuw alternatief met veel perspectief biedt voor constructie, ontwerp en productieproces bij dunne plaat. NedClad-directeur Wim Husslage is de eerste spreker op de tweede dag. Het lasersnijden zal nog een sterke ontwikkeling doormaken. Bedenk dat hierbij minder dan 10 procent van de laserenergie werkelijk gebruikt wordt. Super waterafstotend Daarna is het de beurt aan Max Groenendijk van het pas opgerichte bedrijf Lightmotif. Lightmotif is een jong spin-off bedrijf dat voortkomt uit onderzoek op de Universiteit Twente naar laser microbewerkingen met ultrakorte laserpulsen. Tijdens de presentatie zal dieper ingegaan worden op het Lotus textuur project, waarin een methode is ontwikkeld om oppervlakken super waterafstotend te maken. Daarnaast toont Groenendijk andere voorbeelden waarin lasers met ultrakorte pulsen nieuwe mogelijkheden bieden voor materiaalbewerking: van het boren en zeer fijn snijden van (metaal)folies tot schrijven van lichtgeleidende sporen in glas. Nadat Frans Hutten heeft gesproken over kostenbesparend lasergericht ontwerpen in de machinebouw (zie het kader op deze pagina) besluit Jack Gabzdyl van SPI laser het programma met een lezing over markeren en microbewerken met hoogrepeterende gepulste fiberlasers. Zie voor een compleet overzicht van het lezingenprogramma pagina 15 Kennis van buigproces nodig voor efficiënt gebruik laser Zeker zo belangrijk als de kwaliteiten van de lasers, zijn de organisatorische aspecten van de inzet van lasers. Hierover zal Frans Hutten, docent Werktuigbouwkunde bij het ROC van Twente en veelgevraagd trainer in bedrijven, spreken tijdens het Benelux Laser Event. Hutten zal onder de noemer slank produceren ingaan op de efficiënte productieautomatisering van lasersnijden in combinatie met kanten. Het uiteindelijke doel van slank produceren is verbetering van de prijs-kwaliteitverhouding voor de machinebouw. Constructeurs moeten echt voor de laser gaan ontwerpen, meent Frans Hutten. De bottleneck is echter het buigen. Hutten onderscheidt twee elkaar aanvullende methoden om slank produceren te kunnen realiseren: vergroting van de kennis van de verschillende bewerkingsprocessen om tot voorspelbaar produceren te komen en reductie van het aantal bewerkingsstappen, waardoor minder handelingen aan de machine nodig zijn en minder machines hoeven te worden ingezet. Een voor de hand liggende manier om dat te bereiken is in de ontwerpfase uitgaan van meer plaatmateriaal, waardoor vaak complexere plaatuitslagen met meerdere buigbewerkingen ontstaan; zo wordt mede de inschakelduur van het lasproces omhoog gebracht. De door Hutten geschetste aanpak vraagt van constructeurs wel dat ze echt voor de laser gaan ontwerpen. De bottleneck is echter het buigen. Veel ontwerpers hebben te weinig kennis van met name het buigproces; zij blijven te vaak conventioneel ontwerpen, met profielmateriaal en enkelvoudige plaatdelen die afzonderlijk van elkaar worden vervaardigd en nadien aan elkaar moeten worden gelast. In antwoord op deze problematiek zocht Hutten naar wegen om de voorspelbaarheid van gebogen plaatwerk te verbeteren door de procesfouten goed in beeld te brengen. Concreet vertaalde hij dat in een methodiek om de optimale buigvolgorde op een plaatuitslag te kunnen aangeven. Dit wordt wel aangeduid als de Hutten-methodiek en hierover geeft hij in het bedrijfsleven veel trainingen, aan zowel toeleveringsbedrijven als machinefabrieken. Die trainingen zijn verticaal gericht, vertelt Hutten. Want iedereen moet om, niet alleen de constructeurs, maar ook management, werkvoorbereiding en werkplaats. Tijdens zo n training wordt een verbetergroep samengesteld, om druk op de ketel te houden, want de aandacht van het management verschuift natuurlijk weer naar andere onderwerpen. In zijn presentatie op het Laser Event zal Hutten de inhoud van zo n training in vogelvlucht behandelen en daarmee krijgt het evenement een praktijkgericht tintje. De lezing van Frans Hutten staat op donderdag 22 mei op het programma, aanvang uur.

12 12 Lasercentrum Vlaanderen Het Lasercentrum Vlaanderen zoekt samen met u een duurzame technologische oplossing voor al uw problemen en vragen over het snijden, lassen en behandelen van oppervlakken met de laser. Het Lasercentrum Vlaanderen geeft uitgebreid en deskundig advies en demonstreert de verschillende mogelijkheden van lasertechnologie op maat van uw bedrijf. Alvorens een project op te starten bekijken wij de technische en economische haalbaarheid zodat u niet onnodig investeert. Vervolgens voeren wij uw project uit van A tot Z, maken - indien gewenst - prototypen en beperkte opstartreeksen aan en helpen u bij de keuze van de juiste apparatuur. Onze activiteiten: - lasersnijden - laserlassen metalen (micro + macro) - hybride laserlassen (MIG/MAG/TIG/Plasma) - laserlassen kunststoffen - lasercladden (aanbrengen van deklagen) - laserharden - analyse (destructief, niet-destructief) Onze apparatuur: - 6 kw en 20 kw CO2-laser W, 150 W, 400 W en 4,4 kw Nd:YAG-laser W en 3 kw diodelaser - CNC-bewerkingstafels (vlak en 3D) - 6-assige robots - randapparatuur: hogesnelheidscamera, beam analyser, laser power monitor,... Filip Motmans Boeretang Mol filip.motmans@vito.be Tel info@lcv.be - All-in-One Solution - Maintenance free - 100% air-cooled - Several classes of laser power - Wide range of accessories CO2 lasers Nd:YAG lasers Laserveiligheid Laser snijsystemen Mobiele markeerlasers Laser micromachining Laser markeeroplossingen Laser 2000 Benelux z Voorbanken 13a z Vinkeveen Tel z info@laser2000.nl z

13 13 BFi OPTiLAS Laserbewerking met hoge repetitiefrequentie BFi OPTiLAS presenteert tijdens het Benelux Laser Event de nieuwste SPI fiberlasers. Bovendien zal dr. Jack Gabzdyl namens SPI Lasers fabrikant van fiberlasers een presentatie geven over de toepassingen met Een voorbeeld van een fiberlaser applicatie met hoge repetitiefrequentie en controle over de pulskarakteristieken: kleurmarkeringen op roestvrijstaal. deze fiberlasers op het gebied van laserbewerkingen met hoge repetitiefrequentie. Door de combinatie CW-500 khz van fiberlasers biedt SPI gebruikers een grote flexibiliteit op het gebied van pulsenergie, pulspiekvermogen en pulsbreedte. Op deze manier kunnen de pulskarakteristieken geheel worden afgestemd op de specifieke wensen van de eindgebruiker/applicatie. Voorbeelden van dergelijke applicaties zijn markeringen op toetsenborden en oplossingen voor dag en nacht markeringen. Met de SPI fiberlasers is het mogelijk om met grote precisie de warmte input te controleren zonder dat de productiviteit en accuratesse in het geding komen Andere voorbeelden van fiberlaser applicaties met hoge repetitiefrequentie en controle over de pulskarakteristieken zijn: thin film patterning waarbij met hoge snelheid gemarkeerd kan worden met een uitstekende afwerking door de hoge puls overlap en kleurmarkeringen op geselecteerde materialen zoals roestvrijstaal. Lasea Kennis, componenten en systemen Met de fiberlasers van SPI kunnen de pulskarakteristieken geheel worden afgestemd op de specifieke wensen van de applicatie, zoals een oplossing voor dag en nacht markeringen. Commerciële toepassingen De gepulste fiberlasers van SPI worden al op grote schaal gebruikt voor commerciële toepassingen zoals metaal markeringen, plastic markeringen, snijden van silicium, bewerken van zonnecellen, ITO verwijderingen, resistor trimming, laserboren, laserablatie en reiniging. De SPI hoogvermogen fiberlasers worden vooral toegepast bij het bewerken van materialen zoals snijden, lassen met grote precisie, buigen, verbinden, boren, rapid prototyping, annealing, markeren en maken van grafische afbeeldingen. BFi OPtiLAS, Alphen aan den Rijn Tel. +31 (0) Standnummer: 38 Een laser driver van het merk Kyla. Lasea toont op het Benelux Laser Event het gamma drivers, laserbronnen en fiberlasers, dat onder de naam Kyla op de markt wordt gebracht. De bezoeker zal op de stand van Lasea ook een femtoseconde laser en een FL20 fiberlaser ontdekken. De compacte en gebruikersvriendelijke femtoseconde laser kan Lasea aanbieden dankzij een samenwerkingsverband met Amplitude Technologies. Het FL20 laser markeersysteem is een markeermachine gebaseerd op een fiberlaser. De belangrijkste voordelen hiervan zijn volgens Lasea het compacte karakter, de energiezuinigheid en de lagere investeringskosten in vergelijking met standaard systemen (YAG). Lasea presenteerde dit markeersysteem vorige maand al op de vakbeurs Een markering aangebracht met lasertechniek. Plastics for the Industry in Kortrijk. Lasea, gevestigd in Angleur (B), is een hightech bedrijf dat zich heeft toegelegd op laser producten en toepassingen voor wetenschappelijke en industriële doeleinden. Het bedrijf ontwikkelt en produceert betrouwbare, efficiënte en innovatieve laseroplossingen voor de industrie. Lasea begeleidt projecten vanaf de fase van het onderzoek naar de haalbaarheid tot en met de integratie van componenten en/of systemen online. Lasea ontwikkelt en levert onder meer systemen voor het lassen van kunststoffen Het bedrijf kent drie kernactiviteiten: laserkennis (onderzoek, proefseries, prototypes e.d.), lasercomponenten (laserbronnen, laserdiodes, optieken, laserveiligheid en optomechanische producten) en lasersystemen (offline en online systemen voor markeren, het lassen van kunststoffen en oppervlaktebehandeling); zowel de integratie daarvan als de advisering daarover. Anti-namaak Voorts kunnen de medewerkers van Lasea de bezoekers van het Benelux Laser Event alles vertellen over Naginels. Dit is een oplossing die het namaken van producten bestrijdt met behulp van lasertechniek. Het doel van de Naginels technologie is producten te voorzien van een permanente markering met een zeer kleine Datamatrix 2D code, zodat het product niet illegaal kan worden gereproduceerd. Lasea is met Naginels genomineerd voor de Industrie en Technique management awards 2008 in de categorie Best practice in process. Lasea, Angleur (B) Tel. +32 (0) Standnummer: 30

14 14 EXPOSANTEN 1 II-VI BELGIUM NV 4 LASERNIEUWS 6 valk WELDING 8 MIKROCENTRUM 11 LAPROCON 13 NEWPORT SPECTRA-PHYSICS BV 14 TULIP LASER PROCESSING 27 LVD COMPANY NV 28 vito NV 28 SIRRIS 28 clusta 29 TRUMPF NEDERLAND BV 29 v.a.c. MACHINES NV 30 LASEA SA 32 TROTEC LASER BV 34 LASER 2000 BENELUX CV 35 SRR LASER- EN SNIJTECHNIEK 37 omega LASERSYSTEMS BV 38 BFI OPTILAS BV 40 ROFIN-BAASEL BENELUX BV 41 LASER MECHANISMS EUROPE NV 46 DCD PRECISION BV (Gegevens bijgewerkt tot 5 mei 2008) Locatie Het Benelux Laser Event 2008 vindt plaats in: VITO Lasercentrum Boeretang Mol, België Een uitgebreide routebeschrijving is te vinden op de website (locatie & route). Hierop staat ook een link naar de route en de locatie via GoogleMaps.

15 15 Lezingenprogramma Woensdag 21 mei uur Ontvangst en registratie uur Lezing 1: De toekomst van de lasertechnologie Bert Huis in t Veld, Universiteit Twente uur Lezing 2: Oppervlaktebehandeling met laser Marleen Rombouts, VITO Lasercentrum Vlaanderen Donderdag 22 mei uur Ontvangst en registratie uur Lezing 7: The challenge of material processing with high power lasers Wim Husslage, Nedclad uur Lezing 8: Hybride laserlassen Jo Verwimp, VITO uur Expositie, live demo s & koffiepauze uur Lezing 9: Laserlassen en plaatbewerking Ralf Motz, Trumpf Laser uur Expositie, live demo s & lunchpauze uur Lezing 10: Microbewerkingen met laser Max Groenendijk, Lightmotif Oppervlaktebehandeling met laser: inwendig lasercladden uur Expositie, live demo s & koffiepauze uur Lezing 3: Advantages of Transmission Laser Welding of Plastics Gareth McGrath, Gentex uur Expositie, live demo s & lunchpauze uur Lezing 4: Lasermarkeren en meer galvo-toepassingen Hans Matser, Rofin-Baasel Benelux uur Lezing 5: Kritische factoren bij het flexibel inzetten van het 3D-Lasersnijden Mark Schouwers, Tulip Laser Processing uur Expositie, live demo s & koffiepauze uur Lezing 6: Concepten en applicaties van lasers met hoge straalkwaliteit Ronald Verstraeten, Trumpf Nederland uur Live demo s en afsluitend drankje uur Afsluiting Microbewerken met laser: de femtosecondelaser van de Universiteit Twente in Enschede uur Lezing 11: Praktijkcase introductie laser Frans Hutten, ROC van Twente uur Expositie, live demo s & koffiepauze uur Lezing 12: Marking and micromachining with high repetition rate pulsed fibre lasers Jack Gabzdyl, SPI Lasers uur Live demo s en afsluitend drankje uur Sluiting

16 16 Trumpf Nederland Mogelijkheden laser zijn tegen Over de vraag wat nu de trends in de markt van materiaalbewerking met lasertechnologie zijn, hoeft Ronald Verstraeten, verkoopadviseur bij Trumpf Nederland, het antwoord niet lang schuldig te blijven. Lasertechniek begint steeds vaker een ingeburgerd begrip te worden, zegt hij. Het is economisch ook steeds interessanter om lasers in te zetten, daar de mogelijkheden tegenwoordig legio zijn. hoeft niet uit te harden) nodig. Verder is een grote materiaalvariatie mogelijk (alle metalen en kunststoffen), het is een contactloze techniek en er zijn hoge markeersnelheden haalbaar tot wel 2800 karakters per seconde. En, ook niet onbelangrijk in de huidige milieudiscussies: het lasermarkeren is een groen proces, dat geen milieuonvriendelijke verbruiksonderdelen kent, zoals clichés, inkten of solventen. Specifieke materialen Trumpf heeft de lasers beschikbaar in drie verschillende golflengtes: 1064nm (IR), 532nm (Groen) en 355nm (UV). Hierbij zijn de groene en de UV laser ontwikkeld om specifieke (niet met 1064nm laser markeerbare kunststoffen) materialen te kunnen lasermarkeren. Afhankelijk van de toepassing zal de golflengte alsook de kracht van de laser worden bepaald. Zo biedt Trumpf de keuze uit de TruMark series 3000, 6000 en De lasers worden uitgerust met één dan wel twee scannerkoppen, al dan niet onder een hoek ten opzichte van elkaar verschoven. Trumpf levert de systemen als zogeheten OEM=integratie component. Hierbij wordt de laser geïntegreerd in een automatisch productieproces. Of de lasers worden standaard geïntegreerd in een standaard werkstation, waarbij drie types beschikbaar zijn: TruMark Station 1000, 5000 en Er wordt gelaserd op een stilstaand product, maar Marking on the fly (= marke- Een laserlascel van Trumpf. De voordelen van de robot in combinatie met de laser maken het tot een zeer flexibel systeem om te kunnen lassen in de plaatwerkindustrie, zegt verkoopadviseur Ronald Verstraeten. Trumpf treedt op als hoofdsponsor van het Benelux Laser Event bij het VITO in Mol en vervult een belangrijke rol bij de organisatie van het evenement. Het bedrijf was nauw betrokken bij de invulling van het programma, is uiteraard één van de exposanten en verzorgt ook enkele lezingen. Steeds nauwkeuriger Verder sprekend over de trends in lasertechniek, constateert Verstraeten dat de markt steeds nauwkeurigere producten vraagt. Met conventionele technieken uit het verleden zijn deze eisen vaak niet meer te vervullen. Vaak is lasertechniek dan de vervangende techniek. Hoe de lasertechniek kan worden ingezet om aan de hoge nauwkeurigheidseisen van tegenwoordig te voldoen, zal te zien zijn op de presentatie van Trumpf op het Laser Event in Mol. Deze presentatie bestaat uit twee onderdelen. Allereerst zijn daar de productpresentaties. Trumpf toont twee lasers in combinatie met lasersystemen. De eerste is de VMc3 in combinatie met het TruMark Station Lasermarkeren wordt steeds vaker toegepast voor verschillende doeleinden, zoals: - Werkstukidentificatie - Tracebility - Aanduiding garantie - Functionele kentekening (voorbeeld ON/OFF) - Design (frontpaneeltjes in de auto of bij elektronica) - Voorkomen van vervalsing. Grote markten waar met lasers wordt gemarkeerd zijn de automotive, lucht-/ruimtevaart, elektronica, medische industrie en gereedschappenindustrie. Maar ook de relatiegeschenkenbusiness maakt dankbaar gebruik van de voordelen die het lasermarkeren biedt. De markeringen zijn kwalitatief zeer hoog en bijzonder fijne markeringen zijn mogelijk, legt Verstraeten uit. Er is sprake van een hoge reproduceerbaarheid, de markeringen zijn onverwijderbaar en er zijn geen voor- of nabewerkingen (geen reinigingen, Een TruMicro 3140 in een TruLaserstation De Tru- Micro-serie is een productfamilie waarmee Trumpf ook de wereld van de microbewerkingen instapt.

17 17 woordig legio De TruFiber-serie is bedoeld voor zeer fijne las- en snij-applicaties ren op een onder de lens doorlopend onderdeel, bijvoorbeeld een profiel) is ook mogelijk. Handwerklassen De tweede productpresentatie is een Trulaser Station Dit systeem is een handwerklas opstelling met een geïntegreerde pulslaser (TruPulse). Het systeem is gebaseerd op een totaal nieuw machineconcept: de optische stereomicroscoop is vervangen door een elektronische stereomicroscoop. De verlichting is coaxiaal geïntegreerd. Volledige 3D-bewerkingen zijn mogelijk in een compact systeem waarbij ergonomie hoog in het vaandel staat en waarbij het werkgebied maximaal is. Het werkgebied is 800 x 500 x 600 mm en de XYZ-assen kunnen bewegen over 450 x 300 x 300 mm. De maximale werkstukdraaglast is 400 kg. De laser is volledig geïntegreerd en men heeft de keuze uit een 21, 62, 103, 124 en 156 W versie, zowel lucht- als watergekoeld. Zowel de laser als het lasersysteen is uitgerust met een TelDiagnose-module waarmee te allen tijde overal ter wereld het systeem zeer snel toegankelijk is voor eventuele servicedoeleinden. Het tweede onderdeel van de presentatie van Trumpf is een expositie met voorbeelden van lasermarkeren, laserlassen, lasersnijden en microbewerkingen. In diverse vitrines zullen per bewerkingsmethode de bewerkingsoptieken alsmede de producten worden getoond. Lezingen De bijdrage van Trumpf aan het Benelux Laser Event bestaat voorts uit een tweetal lezingen. Ronald Verstraeten neemt zelf lezing 6 (21 mei, uur) voor zijn rekening. Onder de noemer Concepten en applicaties van lasers met hoge straalkwaliteit geeft hij uitleg over de principes van de disk- en fiberlaser en gaat hij in op de voordelen en applicatiemogelijkheden voor lasers met hoge straalkwaliteit. Middels een aantal filmpjes worden las- en snijmogelijkheden toegelicht. Er wordt een filmpje getoond over het lassen van 0,1 mm op 0,3 mm dunne plaat middels een fiberlaser met PFO-kop volgens het one-pulse-welding principe. Er wordt een snijcurve getoond over snijsnelheden als functie van de plaatdikte (vanaf 0,25 mm). Verder staat Verstraeten stil bij de voordelen van fiberlasers inzake lassen en snijden van dunne plaat als gevolg van de hoge straalkwaliteit van fiber lasers. Ralf Motz, applicatiemanager bij Trumpf Laser GmbH + Co. KG verzorgt op 22 mei (12.00 tot uur) lezing 9. Hij zal in een bijdrage met als titel Laserlassen en plaatbewerking betogen dat het laserlassen nieuwe alternatieven biedt in constructie, ontwerp en het proces voor de productie van plaatwerk en veel potentie heeft voor de toekomst. Nieuwe applicatiemogelijkheden Trumpf heeft de laatste jaren veel nieuwe lasers in de markt gezet. Verstraeten wijst op de TruDisk, TruPulse, TruFiber en de TruMicro-serie. De TruDisk-serie zal vooral nodig zijn voor las- en snij-applicaties boven 1 kw laservermogen. Zeker voor toepassingen waarbij een groot werkgebied is gevraagd, kan de disklaser in combinatie met een scanner en robot een zeer praktische oplossing zijn. De TruPulse-serie is nodig wanneer fijne puntlassen gemaakt moeten worden, zonder dat er in het product Trumpf verschaft klanten voorsprong Trumpf biedt de keuze uit de TruMark series 3000, 6000 en De lasers worden uitgerust met één dan wel twee scannerkoppen, al dan niet onder een hoek ten opzichte van elkaar verschoven. veel warmte wordt ontwikkeld. De TruFiber-serie is bedoeld voor zeer fijne las- en snij-applicaties. Denk aan spotgroottes van µm. De TruMicro-serie is een productfamilie waarmee Trumpf ook de wereld van de microbewerkingen instapt. De hoogvermogen 50 W ps-laser is een typisch voorbeeld waarmee diverse complexe (oppervlakte) structuren gemaakt kunnen worden. Bij de lasersystemen is de TruLaser Robot-serie een innovatief concept, aldus Verstraeten. De voordelen van de robot in combinatie met de laser maken het tot een zeer flexibel systeem om te kunnen lassen in de plaatwerkindustrie. Met al deze productseries in ons portfolio verwachten wij de komende jaren veel nieuwe applicatiemogelijkheden. Trumpf Nederland, Hengelo Tel. +31 (0) Standnummer: 29 Trumpf Nederland BV is een volledige dochteronderneming van Trumpf GmbH & Co KG uit Ditzingen (Dld), wereldwijd één van de marktleiders op het gebied van plaatbewerkingsmachines. Het zwaartepunt van de Trumpf Ondernemersgroep is enerzijds gericht op de productietechniek en anderzijds op de medische techniek. Het concern biedt de klanten niet alleen innovatieve producten (machines, gereedschappen, software enz) van optimale kwaliteit, maar ontwikkelt óók permanent tailormade oplossingen, teneinde productieprocessen te verbeteren. Of het nu gaat om klantgerichte oplossingen in de plaatbewerking of de integratie van de laser in hun productieproces, de knowhow van Trumpf en de ervaring in deze segmenten verschaffen onze klanten een aanzienlijke voorsprong op de markt, zegt verkoopadviseur Ronald Verstraeten. Zowel ten aanzien van ponsnibbelen, kanten, laserpijpsnijden als laserlassen weet de klant dat men met de technologie van Trumpf moderne, geavanceerde technologie in huis haalt. Trumpf richt zich op de metaalproductenindustrie, die niet-verspanende metaalbewerking in haar productieprocessen toepast. Het zijn bedrijven die bewust kiezen voor kwaliteit, betrouwbaarheid en een onderhoudsarm functioneren.

18 18 All you can imagine... Benelux specialist distributor Handling Lasersnijden Bufferen Laserlassen Klantspecifiek Spantechniek Quality control Assemblage Traceability Omega Laser Scanners B.V. we innovate your production Flexibiliteit industrial lasers and systems laser safety laser measurement We innovate your production. BFi OPTiLAS B.V. +31 (0) info.nl@b optilas.com optilas.nl - optilas.be advertentie LaserNieuws.indd :42:0

19 Laser 2000 Benelux Probleemloos markeren en snijden Een instapmodel op het gebied van lasermarkeren. Dat is volgens Laser 2000 Benelux de DPLSmart Marker van ACI Laser. De compacte diodegepompte vaste stof laser markeert blijvende markeringen op vrijwel alle materialen zoals (glimmende) metalen, keramiek en diverse kunststoffen. Met dit lasersysteem is het geen enkel probleem om een individuele, contrastrijke markering van werkstukken met allerlei denkbare vormen, zelfs in kleine productieruns, aan te brengen. Naast de lage aanschafkosten, het gebruiksgemak, de lage verbruikskosten en de bijgele- De Mobil-Mark YAG-markeerlaser. verde grafisch georiënteerde labelling software, is ook de compacte behuizing een voordeel van de DPLSmart Marker. Het gehele lasersysteem wordt eenvoudig via de USB interface vanaf een PC aangestuurd met behulp van de flexibele markeersoftware. Mobiel Een ander product van Laser 2000 Benelux op markeergebied is de Mobil-Mark YAG-markeerlaser. Deze is geschikt voor het markeren van werkstukken die vanwege de omvang niet meer met conventionele lasermarkeersystemen gemarkeerd kunnen worden. Het product komt niet meer naar de laser, maar de laser komt De DPLSmart Marker. naar het product. Hierbij moet men denken aan grote producten in de automobiel- en luchtvaartindustrie, tankconstructie en matrijzenbouw. Het compacte lasersysteem is eenvoudig te vervoeren in de achterbak van een auto of te verrijden door een fabriek. De laser werkt op 230 VAC of, indien er geen stroomaansluiting aanwezig is, op een geïntegreerde accu. Met het lasersysteem is het mogelijk teksten, barcodes en bitmaps te markeren. Deze markeringen zijn haarscherp door de kleine laserspot in focus van 50 µm. Door het lage gewicht kan de schrijfkop ook door een robotarm worden gepositioneerd. Een laserplotter tafel uit de Professional Laser Series. Laserplotter tafel Als derde product introduceert Laser 2000 Benelux de Profes- sional Laser Series laserplotter tafels van Universal Laser Systems. Deze nieuwe lijn CO2 laserplotter systemen is gebouwd rond een perfecte match van een hoog vermogen CO2 laser (tot 120 Watt met gebruik van de Dual laser), drie tafelafmetingen en een geavanceerde printerdriver. De PLS systemen staan voor: lange levensduur optieken, beschermd aandrijfsysteem en lage verbruikskosten. Ideaal voor hoge snelheid snijwerk, (diep) graveerwerk en snelle permanente raster markering. Laser 2000 Benelux, Vinkeveen Tel. +31 (0) Website: Standnummer: 34 Omega Laser Scanners Lasertechniek met hoge automatiseringsgraad De systemen die Omega Laser Scanners uit Enschede bouwt hebben allemaal in ieder geval drie kenmerken: het zijn altijd systemen met lasertechniek, het gaat altijd om een complexe en complete producthandling en er is altijd sprake van een hoge automatiseringsgraad. Omega Laser Scanners opereert eigenlijk op een vervangingsmarkt. Lasertechniek wordt gepresenteerd als een interessant alternatief voor bestaande productietechnieken, die bijvoorbeeld qua snelheid, nauwkeurigheid of kostenbeheersing tegen hun limieten aanlopen. Het bedrijf is in 1990 opgezet en produceerde aanvankelijk uitsluitend machines voor het laserlassen van warmtewisselplaten in opdracht van zusteronderneming Omega Laser Products. Gaandeweg ging Omega Laser Scanners dergelijke installaties ook bouwen voor andere producenten van warmtewisselaars. Maar in de loop der jaren is de horizon verruimd. Omega bouwt nu verschillende systemen en is daarmee wereldwijd actief. Dat gebeurt met vier productgroepen. De eerste groep is Nozzleweld, ofwel het klassieke laserlassen. Hiermee opereert Omega Laser Scanners met name voor klanten in de automotive, het plaatwerk en het buizenlassen. De productgroep Scanweld is het remote laserlassen, waarbij de voordelen van laserlassen worden gecombineerd met de dynamiek van de scannertechnologie. Hiermee mikken de Enschedeërs op toepassingen in dunner metaal, waar veel lasjes per product moeten worden gelegd en waarbij een hoge productiesnelheid altijd een belangrijke factor is. Voor een toeleverancier van BMW ontwikkelde en leverde Omega bijvoorbeeld een installatie voor het razendsnel lassen van koppakkingen. Vijf dunne platen worden daarbij in luttele seconden middels acht lassen met elkaar verbonden. De derde productiegroep is Multiscan. Hierbij gaat het om het snijden en graveren van dunne materialen (niet metalen), die worden toegevoerd op rol of vel, zoals kunststof, papier, (golf)karton en leer. Maar vooral het snijden van schuurpapier is hier een belangrijke toepassing. De vierde en laatste groep is laser assembly, oftewel de integratie van één van voornoemde lasersystemen in een productielijn. Omega Laser Scanners, Enschede Tel.: +31 (0) Website: Standnummer: 37 Een systeem voor het snijden van schuurpapier in opbouw in de assemblagehal van Omega Laser Scanners. 19

20 20 II-VI Belgium Compleet gamma laseroptieken riaal is uiterst geschikt voor 1µm toepassingen door zijn mechanische, optische en thermische eigenschappen. ZnS MS heeft naast een hoge thermische conductiviteit ook een hoge materiaalindex waardoor sferische aberratie beperkt wordt. Een voordeel is eveneens dat ZnS MS gemakkelijk te bewerken is waardoor er geen beperkingen zijn in de vorm, vertelt Van Goubergen. ZnS MS lenzen zijn hierdoor uiterst geschikt voor fiber laser toepassingen. II-VI Belgium is een jong en dynamisch team verantwoordelijk voor de verkoop en distributie van II-VI componenten in de Benelux: II-VI biedt een compleet gamma laser-optieken aan in het zichtbare (HeNe) en het infrarode (CO2) golflengtegebied. De laseroptieken voor het nabij-infrarode (YAG) worden geproduceerd door VLOC, een dochteronderneming van II-VI ( en worden eveneens verspreid door II-VI Belgium in de Benelux. De laseroptieken voor het nabij-infrarode (YAG) worden geproduceerd door VLOC, een dochteronderneming van II-VI. II-VI biedt een compleet productgamma, gaande van snijlenzen tot uitkoppelvensters, beamsplitters, spiegels, beam expanders, faseverdraaiers, et cetera. De volledigheid van het gamma en de constante hoge kwaliteit maken dat II-VI de wereldleider is voor CO2 laser-optieken en de geprefereerde leverancier is voor de meeste fabrikanten van lasermachines; II-VI groeit zelf ZnSe, het ruwe materiaal waaruit de lenzen worden gemaakt. Ook worden de meeste materialen die nodig zijn voor de coatings in huis aangemaakt. Wij hebben de kwaliteit van de grondstoffen tot het afgewerkte product onder controle; ons wereldwijd netwerk van productiecentra en kantoren resulteert in een goede service en korte levertermijnen, aldus dr. Heman Van Goubergen, managing director van II-VI Belgium. Naast optische componenten biedt II-VI ook nozzles en toebehoren zodat deze gemakkelijk in één handomdraai met de lenzen besteld kunnen worden. De volledige catalogus is beschikbaar op Reinigen lenzen Voor het reinigen van de lenzen heeft II- VI een mini cleaning kit samengesteld. Deze bevat alle benodigheden om lenzen te reinigen zoals handschoenen, wattenbollen, wattenstaafjes, een blaasbalgje, acetone/ether, polisching compond, et cetera. II-VI Belgium is eveneens verantwoordelijk voor de verspreiding van de VLOC componenten in de Benelux. Hiertoe behoren beschermvensters, flow tubes, waveplates, YAG rods, et cetera. VLOC is een toonaangevende leverancier in de medische en militaire wereld en in telecommunicatie. VLOC is ook verticaal geïntegreerd: de kristalgroei, fabricatie en coating gebeuren ook hier in huis. MP-5 voor hoogvermogen CO2 lasers De II-VI MP-5 lens is de enige ultra-laag absorberende lens in de wereld die rechtstreeks van de fabrikant als standaard OEM lens verkocht wordt. De MP-5 presteert uitzonderlijk goed en heeft een typische absorptie van < 0.10%. Dit resulteert in minder thermische vervorming. Ze laat eveneens het zichtbare HeNe licht door voor de uitlijning van de laserstraal en voor detectie van thermische stress. De MP-5 lens is een ZnSe focuserende lens met speciale coating. Ze is beschikbaar in 1.5 en 2.0 diameters en is reeds standaard voor 14 populaire vervanglenzen. De MP-5 kan ook op maat gemaakt worden zowel voor lenzen als uitkoppelvensters. Zink Sulfinde Multi-Spectral (ZnS MS) is uiterst geschikt voor 1µm toepassingen door zijn mechanische, optische en thermische eigenschappen. Van Goubergen heeft goede verwachtingen van de deelname aan het Benelux Laser Event: Het is een event dat toegankelijk is voor bedrijven uit België en uit Nederland. Door de kleinschaligheid is er veel mogelijkheid tot interactie. II-VI Belgium, Zele Tel +32 (0) Standnummer: 1 De II-VI MP-5 ultra-laag absorberende lens heeft een typische absorptie van < 0.10%. 1µm Fiber laser II-VI speelt in op de 1µm trend met Zink Sulfinde Multi-Spectral (ZnS MS). Dit mate- II-VI biedt ook nozzles en toebehoren zodat deze gemakkelijk met de lenzen besteld kunnen worden.