Duurzame uitgangspunten voor de structuurvisie van de gemeente Meppel

Transcriptie

1 Duurzame uitgangspunten voor de structuurvisie van de gemeente Meppel Definitieve versie Amsterdam, januari 2013 Jaap Kortman IVAM research and consultancy on sustainability Plantage Muidergracht 24, 1018 TV Amsterdam Postbus ZB Amsterdam Tel internet:

2 I V A M R E S E A R C H A N D C O N S U L T A N C Y O N S U S T A I N A B I L I TY 1. Samenvatting In deze notitie zijn de duurzame uitgangspunten voor de structuurvisie Meppel beschreven die samen met medewerkers van de gemeente zijn bepaald. Meppel wil een duurzame stad worden die voorziet in de behoeften van de huidige generatie zonder daarbij de behoeften van de toekomstige generaties in gevaar te brengen. Daarbij wordt de brede definitie van duurzaamheid gehanteerd die bestaat uit 3 elementen: Planet (milieu), People (sociaal) en Profit (economisch). Op basis van deze definitie hebben medewerkers van de gemeente Meppel, onder begeleiding van IVAM, 10 duurzame uitgangspunten opgesteld. Deze uitgangspunten zijn hieronder weergegeven: 1. Het optimaal benutten van water voor waterbeheer, de historische identiteit, wonen en werkgelegenheid; 2. De gemeente Meppel minimaliseert haar bijdrage aan het versterkte broeikaseffect door de komende jaren (2040) CO 2 -neutraal te worden; 3. Zorgvuldig ruimtegebruik, waarbij optimaal gebruik van de bestaande gebouwde omgeving en gebouwen voorop staat en groene waarden zoveel mogelijk worden beschermd; 4. Een gezonde en veilige omgeving voor mens en natuur; 5. Zelfwerkzaamheid van inwoners, bedrijven en organisaties, zodat zij zelf de uitvoering van duurzame maatregelen in de gemeente Meppel ter hand te nemen; 6. Een sterke Meppeler identiteit door het benutten van haar speciale kwaliteiten als water, historische gebouwen, knooppunt van verbindingen, stad in het open land, de maakindustrie en het respecteren van het waardevolle culturele erfgoed in de gemeente; 7. Wijken en buurten met een hoge leefbaarheid; 8. Bovenregionale verbindingen over water, spoor en weg optimaal benutten; een intensief gebruik van de knooppunten voor voorzieningen en werkgelegenheid; 9. Duurzame werkgelegenheid die past bij de identiteit van Meppel in brede zin; 10. Regionale samenwerking gericht op het plaatsen van bedrijven en bevorderen van recreatie met andere gemeenten en provincies. Op het schaalniveau van een gemeente / structuurvisie is nog geen echte kwantitatieve maatlat beschikbaar. Vanwege het schaalniveau en de vele functies is het concept duurzaamheid breed invulbaar en vanwege de termijn van visie is het beleid niet uitgewerkt genoeg om kwantitatief te meten. Om onder deze omstandigheden toch te bepalen of een structuurvisie duurzaam is, heeft IVAM voor het DSO instrument vijf kwalitatieve criteria ontwikkeld; gericht op de verbreding van de duurzame invulling van het beleid, aanpassing van kansen aan de specifieke eigenschappen van een gebied en zo concreet mogelijke duurzame ambities. 2

3 D U U R Z A M E U I T G A N G S P U N T E N S T R U C T U U R V I S I E M EPPEL Deze criteria zijn: 1. Er wordt in de structuurvisie aandacht besteed aan duurzame thema s over de volle breedte van de drie elementen van duurzaamheid: Planet, People en Profit; 2. Tegenover een focus van duurzaamheid op één type gebied, bijvoorbeeld het stedelijk gebied, wordt duurzaam beleid voor een zo groot aantal relevante gebiedstypen in de structuurvisie opgenomen; 3. Er wordt gezocht worden naar duurzame thema s die kansrijk zijn voor de specifieke kenmerken van het grondgebied van de gemeente, daarbij zoekend naar thema s die elkaar versterken; 4. Voor de gekozen relevante duurzame thema s worden heldere ambities in de structuurvisie opgenomen; 5. Potentiële partijen worden opgespoord die bijdragen kunnen leveren aan de realisatie van projecten voor het behalen van de duurzame ambities. Leggen we de 10 duurzame uitgangspunten voor de structuurvisie van Meppel langs de vijf criteria van deze lat, dan ontstaat het volgende beeld: 1. Deze uitgangspunten vormen een gebalanceerde set van duurzame thema s uit de 100 duurzame thema s van het DSO instrument en hebben een duurzame richting. Ze besteden voldoende aandacht aan alle drie de elementen van duurzaamheid: Planet, People en Profit, inclusief de overgangsgebieden tussen deze 3 elementen (zie figuur 1); Planet CO 2 neutraal (2) Zorgvuldig ruimtegebruik (3) Water (1) Gezond en veilig (4) Zelfwerkzaamheid (5) Duurzame werkgelegenheid (9) People Leefbare buurten en wijken (7) Meppeler identiteit (6) Regionale samenwerking (10) Benutten knooppunten (8) Profit Figuur 1: verdeling van 10 uitgangspunten over de 3 elementen van duurzaamheid 2. Ze bestrijken duurzame kansen voor verschillende typen gebieden van het grondgebied van de gemeente Meppel (zie figuur 2): van het stadscentrum tot en met het buitengebied; 3. De uitgangspunten zijn verder toegespitst op de belangrijke kenmerken van de gemeente Meppel, zoals water, historische gebouwen, betrokken samenleving, 3

4 I V A M R E S E A R C H A N D C O N S U L T A N C Y O N S U S T A I N A B I L I TY knooppunt van verbindingen, stad in het open land en de maakindustrie. De uitgangspunten zijn tenslotte houdbaar gedefinieerd zonder de oplossingen teveel vast te leggen, zodat ze langere tijd houvast kunnen bieden bij het beschermen van de behoeften van toekomstige generaties; 4. Voor een aantal uitgangspunten heldere (kwantitatieve) duurzame ambities opgesteld (groen: 1, 2, 3, 4, 6,). Van een aantal andere uitgangspunten kunnen de ambities door de gemeente beter worden uitgewerkt (7, 8 en9). Voor uitgangspunten 5 en 10 is dat lastiger (zie onderstaande tabel); Duurzaam Uitgangspunt 1.Het optimaal benutten van water voor waterbeheer, historische identiteit, wonen en werkgelegenheid. Water is en blijft een belangrijke gebiedskwaliteit van de gemeente Meppel 2. De gemeente Meppel minimaliseert haar bijdrage aan het versterkte broeikaseffect door de komende jaren (2040) CO 2 -neutraal te worden 3. Zorgvuldig ruimtegebruik waarbij optimaal gebruik van de bestaande gebouwde omgeving en gebouwen voorop staat en natuur zoveel wordt beschermd 4. Een gezonde en veilige omgeving voor mens en natuur Bijbehorende ambitie m3 waterberging CO2 neutraal 50% nieuwe woningen in bestaand bebouwd gebied en 75% nieuwe kantoren Woongebieden voldoen aan de voorkeurswaarden 5. Zelfwerkzaamheid van inwoners, bedrijven en organisaties, zodat zij zelf de uitvoering van duurzame maatregelen in de gemeente Meppel ter hand te nemen 6. Een sterke Meppeler identiteit door het benutten van haar speciale kwaliteiten als water, historische gebouwen, knooppunt van verbindingen, stad in het open land, de maakindustrie en het respecteren van het waardevolle culturele erfgoed in de gemeente Vergroten zelfwerkzaamheid (lastig te kwantificeren) Behoud cultuurhistorische elementen 10% meer bestedingen in toeristische recreatieve sector 7. Wijken en buurten met een hoge leefbaarheid Minimale leefbaarheidscore voor woongebieden (bijvoorbeeld schoolcijfer 7 uit enquête) 8. Bovenregionale verbindingen over water, spoor en weg optimaal benutten; een intensief gebruik van de knooppunten voor voorzieningen en werkgelegenheid 9. Duurzame werkgelegenheid die past bij de identiteit van Meppel in brede zin 10. Regionale samenwerking gericht op het plaatsen van bedrijven en bevorderen van recreatie met andere gemeenten en provincies Vergroten vloeroppervlak voorzieningen en kantoren rond knooppunten met x % Vergroten vloeroppervlak voorzieningen en kantoren rond knooppunten met x % Bevorderen regionale samenwerking (lastig te kwantificeren) 4

5 D U U R Z A M E U I T G A N G S P U N T E N S T R U C T U U R V I S I E M EPPEL 5. Per uitgangspunt zijn potentiële partijen opgespoord die bijdragen kunnen leveren aan de realisatie van projecten voor het behalen van de duurzame ambities, zoals recreatiebedrijven, woningcorporaties, inwoners, bedrijven etc. Op basis van deze 5 kwalitatieve criteria vindt IVAM dat er sprake is van een duurzame set uitgangspunten voor de structuurvisie Meppel. De uitgangspunten geven ten eerste een brede invulling van het duurzame beleid; over de 3 P s en de gebiedstypen. Ten tweede is een keuze gemaakt uit duurzame thema s die zijn toegespitst op specifieke eigenschappen van Meppel. Ten derde zijn de uitgangspunten zo concreet mogelijke uitgewerkt in duurzame ambities en potentiële gebiedsactoren die ze kunnen helpen realiseren, met de aanbeveling dat voor uitgangspunten 7, 8 en 9 ambities nader kunnen worden uitgewerkt. 2. Aanpak Voor het opstellen van de duurzame uitgangspunten voor de structuurvisie van de gemeente Meppel is gebruik gemaakt van de duurzame thema s uit het DSO (duurzame Structuurvisie Ontwikkeling) schema. In het schema zijn op basis van de literatuur de belangrijkste duurzame thema s voor de drie elementen van duurzaamheid voor het schaalniveau van de gemeente opgenomen. Deze circa 90 duurzame thema s uit het schema vormen de taal voor duurzame structuurvisies uit het DSO instrument. In de eerste workshop, die plaatsvond op 23 november bij de gemeente Meppel, is met behulp van dit DSO scherm invulling gegeven aan het begrip duurzaamheid voor de structuurvisie Meppel. Op basis van de specifieke eigenschappen van de gemeente Meppel zijn de relevante duurzame thema s voor deze gemeente met de deelnemers benoemd (zie figuur 2). 5

6 I V A M R E S E A R C H A N D C O N S U L T A N C Y O N S U S T A I N A B I L I TY Figuur 2: DSO schema met duurzame thema s voor de gemeente Meppel Op basis van dit schema zijn vervolgens door de deelnemers de belangrijkste combinaties van thema s benoemd (geel) en uitgewerkt tot de 10 duurzame uitgangspunten voor de structuurvisie. Deze uitgangspunten zijn vervolgens in workshop 2 op 3 december aangescherpt en geconcretiseerd (zie paragraaf 3). Daarbij is voor zover mogelijk een ambitie opgesteld en zijn potentiële projecten en partijen benoemd om die ambities in Meppel te realiseren. Zo is een beeld ontstaan van de uitvoerbaarheid van de ambities. 6

7 3. Tien duurzame uitgangspunten D U U R Z A M E U I T G A N G S P U N T E N S T R U C T U U R V I S I E M EPPEL Achtereenvolgens worden de 10 uitgangspunten beschreven: 1. Het optimaal benutten van water voor waterbeheer, de historische identiteit, wonen en werkgelegenheid: Water is en blijft een belangrijke gebiedskwaliteit van de gemeente Meppel. Meppel ligt in een laag gelegen gebied dat als afwateringsgebied functioneert voor het Drents plateau. De ambitie is Meppel voor te bereiden op klimaatveranderingen en droge voeten te houden. De regionale wateropgave is m3 waterberging langs de Wold Aa. Voor uitbreiding van het waterbergend vermogen komt het gebied aan de noordzijde van Meppel het meest in aanmerking: de nieuwbouwlocatie Nieuwveense Landen. De ambitie is waterberging te integreren in de toekomstige gebiedsontwikkeling die gaat plaatsvinden met functies als wonen, werken en recreatie, bijvoorbeeld door woningen en recreatieverblijven aan het water met mogelijkheden voor waterrecreatie. Meppel is van oudsher een knooppunt van waterwegen en een startpunt voor waterrecreanten met toegang tot natuurgebieden in verschillende windstreken, zoals Dwingelderveld, Reestdal en de Weerribben. De ambitie is een groei van het aantal waterrecreanten door de toegang naar Meppel via waterwegen te verbeteren. De waterrecreatie kan verder versterkt worden door de aanleg van extra ligplaatsen voor boten, de uitbreiding van jachthavens en watergerelateerde bedrijvigheid zoals werven. Een voorbeeld van een extra aantrekkelijke vaarroute is de realisatie van het zogenaamde Drents rondje. Een stimulans voor een groter aantal, dat Meppel bezoeken, kan uitgaan van lagere ligtarieven. Waterrecreatie kan verduurzaamd worden door aanbieding van groene stroom, de gescheiden inzameling van afval en het gebruik van milieuvriendelijke smeermiddelen. Partijen die een bijdrage aan de uitvoering kunnen leveren zijn recreatiebedrijven (jachthavens e.d.) en horeca bedrijven. 2. De gemeente Meppel minimaliseert haar bijdrage aan het versterkte broeikaseffect door de komende jaren (2040) CO 2 -neutraal te worden: De ontwikkeling richting CO 2 neutrale gemeente vindt in een aantal fasen plaats. Eerst wordt de eigen organisatie onderhanden genomen, waaronder gebouwen en vervoersmiddelen. Daarna het stimuleren van ander partijen tot besparen van energie en tenslotte de (grootschalige) opwekking van duurzame energie. Belangrijke ambitie voor de structuurvisie is het aanwijzen van plekken waar plaatsing van windmolens mogelijk is, door het afpellen van mogelijke hinderzones in de vorm van vliegzones, bebouwing etc. Hetzelfde geldt voor de mogelijkheden voor plaatsing van warmte/koude opslag in de bodem, biovergistings 7

8 I V A M R E S E A R C H A N D C O N S U L T A N C Y O N S U S T A I N A B I L I TY installaties bovengronds en zonneparken. Plaatsing van zonnecellen op daken wordt gestimuleerd. Alleen op daken van bijzondere gebouwen in het historische centrum van Meppel zijn zonnepanelen ongewenst vanuit het oogpunt van beeldkwaliteit. Partijen die kunnen bijdrage aan de uitvoering zijn woningeigenaren, woningcorporaties, energiebedrijven en agrarische bedrijven. 3. Zorgvuldig ruimtegebruik waarbij optimaal gebruik van de bestaande gebouwde omgeving en gebouwen voorop staat en groene waarden zoveel mogelijk worden beschermd: Bij de toekomstige uitbreiding van functies in Meppel (wonen, bedrijven en voorzieningen) is de ambitie om een zo groot mogelijk deel van het programma in bestaand bebouwd gebied te realiseren. Voor wonen is de ambitie om op korte termijn in ieder geval 50% van het nieuwe programma te realiseren in bestaand bebouwd gebied. Voor bedrijven kan mogelijk 75% van de gewenste uitbreiding op open kavels van bestaande terreinen plaatsvinden, zoals Noord 2, Oevers D en E, waar nog ongeveer 30 hectare beschikbaar is. Daarnaast wordt op bedrijventerreinen gestreefd naar intensivering van het ruimtegebruik op bestaande kavels, zodat deze bestaande terreinen beter worden benut. Partijen voor een bijdrage aan de uitvoering zijn bedrijven, parkmanagement, de gemeente en ontwikkelingsmaatschappijen. De ambitie is verder de juiste bedrijven op de juiste plek te situeren en bij uitbreidingen van bedrijventerreinen de overlast voor natuur en woongebieden te minimaliseren. In transformatiegebieden kan het zinvol zijn bepaalde hindergevende bedrijven naar andere terreinen te verplaatsen. Bijvoorbeeld om de ontwikkeling van de binnenstad aan het waterfront te stimuleren en daar meer watergerelateerde bedrijven te kunnen plaatsen. Partijen die hieraan kunnen bijdragen zijn bedrijven, bedrijvenvereniging, de gemeente en ontwikkelingsmaatschappijen. 4. Een gezonde en veilige omgeving voor mens en natuur: Meppel heeft over het algemeen een gezonde en veilige woonomgeving waar de milieunormen worden gerespecteerd. De ambitie is om de overlast van bedrijventerreinen voor woonwijken verder te verminderen. Op het totale aanbod van bedrijventerreinen in Meppel mogen nu bedrijven uit de hindercategorieën 1-5 zich vestigen. Bedrijven in de hoogste hindercategorie mogen zich op enkele van deze terreinen vestigen. De ambitie is om de hinderzones waar de hoogste hindercategorieën zijn toegestaan, zodanig te heralloceren (inwaartse zonering) dat de hinder in omliggende woonwijken verder vermindert. Partijen die kunnen bijdragen aan de uitvoering zijn hindergevende bedrijven, de gemeente en bedrijfsverenigingen. 8

9 D U U R Z A M E U I T G A N G S P U N T E N S T R U C T U U R V I S I E M EPPEL De ambitie is verder om de gezondheid van de bevolking te verbeteren door beweging bij bewoners te stimuleren. Door de mooie situering van Meppel als stad in het landschap kunnen inwoners relatief snel te voet en te fiets het buitengebied bereiken en daar recreëren. De ambitie is om de fietsverbindingen tussen stad en landschap kwalitatief naar alle windstreken te verbeteren. Partijen die een bijdrage kunnen leveren zijn het recreatieschap, de fietsersbond, de provincie en de gemeente. Daarnaast is de ambitie om voor de vergrijzende bevolking de recreatiemogelijk in het groen in de buurten te verbeteren. 5. Zelfwerkzaamheid van inwoners, bedrijven en organisaties, zodat zij zelf de uitvoering van duurzame maatregelen in de gemeente Meppel ter hand nemen: Meppel wil meer ruimte geven aan de zelfwerkzaamheid van inwoners, bedrijven en organisaties en deze groepen (duurzame) projecten laten initiëren en uitvoeren. Met deze aanpak kiest de gemeente er voor om mensen te stimuleren zelf keuzes te maken, de uitvoering ter hand te geven en te (helpen) investeren in projecten op het gebied van duurzame ontwikkeling. Voorbeelden van dergelijke projecten liggen op het gebied van energiebesparing/duurzame energie, inrichting van de buitenruimte en het starten van duurzame bedrijven. De ambitie is het aantal zelfwerkbare inwoners te vergroten en de organisatie van de gemeente beter op de rol van facilitator in te richten. 6. Een sterke Meppeler identiteit door het benutten van haar speciale kwaliteiten als water, historische gebouwen, knooppunt van verbindingen, stad in het open land, de maakindustrie en het respecteren van het waardevolle culturele erfgoed in de gemeente: Meppel is een historische stad gelegen in een mooi landschap met veel groen en water. De ambitie is om deze identiteit van historische stad in groen en water verder te versterken en daarmee de binding tussen de stad en haar inwoners aan te halen en meer bezoekers, recreanten en toeristen aan te trekken. De ambitie is 10% meer bestedingen te realiseren in de toeristische recreatieve sector, zowel in dag- als verblijfsrecreatie. De belangrijkste projecten die daarvoor nodig zijn, zijn het uitbreiden van het aantal beschermde monumenten, het verbeteren van de bereikbaarheid over het water van de binnenstad en het versterken van de verbinding tussen de binnenstad en het westelijk waterfront. Stimulerend voor de waterrecreatie is de uitbreiding van de ligplaatsen en voorzieningen in de binnenstad (Bleekerseiland, Zwikkerlokatie). Belangrijk is ook de communicatie te verbeteren over de bijzonderheden van Meppel, inclusief voorzieningen als winkels, het cultureel centrum en de bioscoop. Partijen die hieraan kunnen bijdragen zijn waterrecreatiebedrijven, de horeca, winkeliersvereniging en het recreatieschap. 9

10 I V A M R E S E A R C H A N D C O N S U L T A N C Y O N S U S T A I N A B I L I TY 7. Wijken en buurten met een hoge leefbaarheid: Meppel heeft over het algemeen een prettig woonklimaat. De bevolkingssamenstelling verandert. De ambitie is de sociale cohesie in wijken en buurten te versterken door uitvoering van projecten die gericht zijn op ontmoetingen en maatregelen die diversiteit van de bevolking in buurten versterken. Maatregelen zijn het uitbreiden van het aantal ontmoetingsplekken, zowel in gebouwen als in de buitenruimte, waar ook de beoogde vijf wijkplatforms gebruik van kunnen maken. Verder wordt de ontwikkeling van woongebieden nagestreefd met een grotere verscheidenheid aan functies zoals werken aan huis en voldoende voorzieningen en het bouwen van levensloopbestendige woningen. Bestemmingsplannen geven volop de ruimte aan het werken aan huis en de digitale voorzieningen (glasvezelnet) zijn optimaal. De leefbaarheid in Nijeveen, Broekhuizen, Rogat en De Schiphorst is een aandachtspunt, bijvoorbeeld de toenemende leegstand in Rogat. Belangrijke partijen voor de uitvoering van deze ambities zijn de wijkplatforms, woningcorporaties, dorpsverenigingen, eigenaar bewoners, projectontwikkelaars en de gemeente. Het leefbaarheidonderzoek kan worden gebruikt om de voortgang te monitoren. 8. Bovenregionale verbindingen over water, spoor en weg optimaal benutten; een intensief gebruik van de knooppunten voor voorzieningen en werkgelegenheid: Meppel is een stad van verbindingen. Door de gemeente lopen belangrijke verbindingen over weg, water en het spoor met belangrijke knooppunten. De ambitie is de knooppunten van deze verbindingen beter voor de stad te benutten. Het belangrijke waterknooppunt nabij het havenkantoor aan het Westeinde, nu een plek voor campers, met een bovengrondse LPG tank in de nabijheid, behoeft versterking. De ambitie is in de nabijheid van knooppunten, zoals het NS station, ontmoetingsplaatsen voor ondernemers te creëren met voorzieningen en kantoren (meet & greet). Verder is de ambitie de bereikbaarheid van auto en fiets over het spoor en de aansluiting op de autosnelwegen te verbeteren. Ook het verbinden van knooppunten onderling, bijvoorbeeld met de binnenstad behoeft verbetering alsook het inpassen van autoknooppunten in het stedelijk weefsel. Mogelijke partijen zijn investeerders in kantoren, Pro Rail, horeca en de gemeente. 9. Duurzame werkgelegenheid die past bij de identiteit van Meppel in brede zin: De ambitie is het behoud van de bestaande werkgelegenheid en uitbreiding van de duurzame werkgelegenheid passend bij de identiteit van Meppel en liefst arbeidsintensief. Daarbij wordt vooral gedacht aan watergerelateerde bedrijven, zoals transport over water 10

11 D U U R Z A M E U I T G A N G S P U N T E N S T R U C T U U R V I S I E M EPPEL en overslag (uitbouw van havens), de productie en onderhoud van duurzame vaartuigen en de uitbouw van de waterrecreatie door het aantrekken van werven en uitbreidingen van jachthavens. Andere mogelijkheden zijn bedrijvigheid op het gebied van duurzame landbouw en veeteelt, gebruik van agrarische, duurzame energie (biovergistings installaties), recycling van grondstoffen, duurzame landbouw en de maak industrie gekoppeld aan MBO opleidingen die zijn gesitueerd in Meppel. Belangrijke partijen voor de realisatie zijn de kamer van koophandel, bedrijvenverenigingen, recreatieschap, en de scholen voor voortgezet onderwijs. 10. Regionale samenwerking gericht op het plaatsen van bedrijven en bevorderen van recreatie met andere gemeenten en provincies: Meppel participeert in meerdere regionale samenwerkingsverbanden. Economisch is Meppel meer georiënteerd op Overijssel met Zwolle als kern. De ambitie is om samen met deze regio de juiste bedrijven op de juiste plaats te krijgen. Meppel kan zich bijvoorbeeld als havenstad profileren waarbij de waterverbinding met Rotterdam en bedrijvigheid verbonden aan overslag van goederen uit het westen te combineren is. Cultuurhistorisch is Meppel meer georiënteerd op Drenthe. De samenwerking van deze regio is bijvoorbeeld gericht op bevordering van recreatie en toerisme, waarbij voor Meppel de waterrecreatie een rol speelt. Voor Meppel is het van belang de vaarroutes naar de omliggende natuurgebieden Dwingelderveld, Reestdal en de Weerribben te versterken in samenwerking met de provincie, het Drents landschap, het recreatieschap en de andere gemeenten in deze regio. 4. Vervolg Hierboven zijn de 10 duurzame uitgangspunten voor de structuurvisie beschreven. Voor een aantal uitgangspunten zijn heldere (kwantitatieve) duurzame ambities opgesteld (1, 2, 3, 4, 6,). Van een aantal andere uitgangspunten kunnen de ambities door de gemeente beter worden uitgewerkt (7, 8 en9). Voor uitgangspunten 5 en 10 is dat lastiger. De gemeente zelf kan deze uitgangspunten afstemmen met onderliggend beleid van verschillende sectoren (zoals het klimaatbeleid, economische beleid en sociaal beleid). Nieuwe projecten kunnen in de toekomst worden getoetst aan de tien duurzame uitgangspunten van de structuurvisie. Extern kan de gemeente bij herstructurering of nieuwe ontwikkelingen, de bij de uitgangspunten genoemde partijen uit een gebied benaderen om de duurzame uitgangspunten te helpen realiseren. 11