Milieujaarverslag Wageningen UR 2014

Transcriptie

1 Facilitair Bedrijf Milieujaarverslag Wageningen UR 2014 DATUM 30 april 2015 AUTEUR Veiligheid & Milieu Verslaglegging van de milieuresultaten van de bedrijfsvoering van Wageningen UR VERSIE 1.0 STATUS Definitief Wageningen UR (Wageningen University and various research institutes) is specialised in the domain of healthy food and living environment.

2

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding 4 2 Milieubeleid en milieudoelstellingen van Wageningen UR 5 3 Milieubeleidsvelden Energie Afval (Afval)water Bodem Geluid Lucht Flora en Fauna Biologische Veiligheid Externe veiligheid Asbest Vervoer Duurzaam bouwen 15 4 Vergunningen Vergunningvoorschriften Wijzigingen vergunningen Milieuaudits 18 5 Klachten en incidenten 19 6 Duurzaamheid Show It!, Invulling duurzaamheid Wageningen UR 2013 en CO 2-(compensatie)footprint Overzicht overall duurzaamheidscijfers Wageningen UR 28 7 Organisatie 30 Bijlage 1. Begrippenlijst 32 Bijlage 2. Afvalcijfers 2014 van Wageningen UR 33 Bijlage 3. Energiegebruik 2005 en van Wageningen UR 41 Bijlage 4. (Afval)waterverbruik 2005, van Wageningen UR 43 Bijlage 5. Aanvullende behaalde resultaten van de organisatieonderdelen Wageningen, Wageningen UR Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Wageningen UR.

4 1 Inleiding Elk jaar brengt Wageningen University & Research centre (Wageningen UR) een milieujaarverslag (MJV) uit. Met dit verslag geeft Wageningen UR inzicht in de activiteiten op het gebied van milieu en voldoet zij aan de voorschriften uit de diverse milieuvergunningen. Wageningen UR heeft gebouwen op verschillende locaties in Nederland. Voor de activiteiten die Wageningen UR uitvoert op deze locaties zijn (milieu)vergunningen noodzakelijk. De vergunningen zijn zoveel mogelijk geclusterd per locatie/complex. In de grote (complex) milieuvergunningen zijn voorschriften opgenomen ten aanzien van het milieujaarverslag Wageningen UR. Voor de complexvergunning van Wageningen Campus is deze als volgt geformuleerd: De vergunninghouder dient jaarlijks (uiterlijk voor 1 mei) een milieuverslag uit te brengen ter kennisneming aan het bevoegd gezag. In het milieuverslag worden minimaal de volgende onderwerpen behandeld: energieverbruik en verbetering van energie-efficiency, afvalstoffen (afvoer en mate van hergebruik), afvalwater, lucht, waterverbruik, bodembescherming, vervoer, duurzaamheid en geluid. Bij de behandeling van de genoemde onderwerpen worden in het milieujaarverslag gegevens opgenomen over: de door de inrichting (Wageningen UR) gedurende het voorafgaand kalenderjaar veroorzaakte milieubelasting; de in het voorafgaande kalenderjaar uitgevoerde of in uitvoering genomen milieumaatregelen, onderzoeken en activiteiten, gericht op het verder terugdringen van de door de inrichting veroorzaakte milieubelasting, met inbegrip van afwijkingen ten opzichte van de oorspronkelijk geplande maatregelen, onderzoeken en activiteiten (m.a.w. de eventuele afwijkingen van het milieujaarplan); nieuw geformuleerde of andere milieubeleidsvoornemens buiten het kader van één van die plannen in het verslagjaar en in het daarop volgende verslagjaar; incidenten, significante storingen en/of andere ongewone voorvallen en klachten en de afhandeling daarvan in het verslagjaar. Het milieujaarverslag Wageningen UR gaat in op de in het milieumeerjarenplan (MJP) geformuleerde punten. In dit milieumeerjarenplan wordt aangegeven welke milieu gerelateerde onderwerpen de komende jaren aandacht hebben binnen Wageningen UR. Naast informatie op corporate Wageningen UR niveau bevat dit milieujaarverslag relevante, aanvullende informatie per organisatieonderdeel. Deze aanvullende informatie is tevens opgenomen in de diverse arbo- en milieujaarverslagen van de organisatieonderdelen van Wageningen UR. Leeswijzer In hoofdstuk 2 is het beleid en de bijbehorende doelstellingen van Wageningen UR voor 2014 verwoord. Hoofdstuk 3 gaat in op de behaalde resultaten in 2014 van de milieubeleidsvelden. Vergunningvoorschriften, wijzigingen daarin en uitgevoerde audits worden toegelicht in hoofdstuk 4. In hoofdstuk 5 zijn de in 2014 voorgekomen incidenten en klachten opgenomen. In hoofdstuk 6 zijn de resultaten van de duurzaamheidsdoelstellingen van Wageningen UR verwoord. Ten slotte wordt in hoofdstuk 7 de organisatie van de Kwaliteit Arbo en Milieu (KAM)-kolom van Wageningen UR toegelicht. Pagina 4 van 48

5 2 Milieubeleid en milieudoelstellingen van Wageningen UR Het milieubeleid van Wageningen UR richt zich op: 1. het minimaal voldoen aan de vigerende wet- en regelgeving; 2. de geformuleerde duurzaamheidsambitie. Naast het wettelijk kader heeft Wageningen UR een duurzaamheidsambitie geformuleerd. Wageningen UR kiest er voor om voorloper te zijn in de eigen bedrijfsvoering. Dit betekent dat duurzaamheid integraal wordt opgepakt in de bedrijfsvoering, dat Wageningen UR dit uitdraagt naar buiten en dat duurzaamheid een vanzelfsprekend onderdeel is van de besluitvorming. Deze ambitie van Wageningen UR sluit aan bij haar missie van onderwijs, onderzoek en bedrijfsvoering. Logischerwijs is milieu een belangrijke pijler in deze ambitie. Uit het beleid volgen de volgende milieudoelstellingen voor Wageningen UR: 1. voldoen aan de voorschriften van de milieuvergunningen; 2. uitvoering geven aan het Show It!, Invulling duurzaamheid Wageningen UR 2013 en Ad 1. Voldoen aan de voorschriften van de milieuvergunningen De milieuvergunningen voor Wageningen UR zijn vergund door de bevoegd gezagen (lees: gemeenten) per complex. Voor Wageningen UR zijn de volgende milieuvergunningen (Wm-vergunningen) verleend: Wageningen Campus; De Dreijen Wageningen; WUR-complex Lelystad; CVI Houtribweg Lelystad. Daarnaast zijn de overige milieuvergunningen geclusterd in: Wageningen overig; Overige locaties. Wageningen UR bestaat uit verschillende kenniseenheden en onderdelen (zie figuur 1). Figuur 1. Organigram Wageningen UR Pagina 5 van 48

6 Aanvullend op het organigram dient te worden vermeld dat Energy & Exploitation Lelystad (E&EL) vanaf 2013 deel uitmaakt van Wageningen UR als apart organisatieonderdeel (in de rechterkolom). De verschillende organisatieonderdelen zijn verspreid over 28 verschillende locaties en geclusterd in complexen waarvoor milieuvergunningen zijn verleend (zie tabel 1). Tabel 1. Overzicht van de organisatieonderdelen die vallen onder de verschillende (complex) milieuvergunningen per 1 januari 2014 Locaties Wageningen De Dreijen WUR CVI Wageningen Agrotechnology & Food Sciences Group (AFSG) Animal Sciences Group (ASG) Environmental Sciences Groep (ESG) Energy & Exploitation unit Lelystad (E&EL) Plant Sciences Group (PSG) Social Sciences Group (SSG) Institute for Marine Resources and Ecosystem Studies (IMARES) RIKILT Campus X Wageningen X complex Lelystad Houtribweg Lelystad overig Overige Locaties X X X X 1 X X 2 X X X X 1 X X 3 X 4 Facilitair Bedrijf (FB) X X X X 6 X 7 9 Concernstaf+ X X (CS+) 8 X 5 X Proeflocaties Sinderhoeve (Renkum) De Leeuwenborch LEI Den Haag en andere locaties IJmuiden, Yerseke, Den Helder, Texel Sports Centre De Bongerd, Botanische Tuin Belmonte, Industrieweg 34 Schoutenhoef (Bennekom) De Concernstaf (CS), Wageningen International (WI) en Wageningen Academy (WA) behoren gezamenlijk tot CS+. De Aula, Achter de Aula, studentenhuisvesting in Wageningen (Haarweg en Stadsbrink) Studentenhuisvesting in Ede (voormalige Kazernes) en Bennekom (Beringhem) Ad 2. Uitvoering geven aan het Show it!, Invulling duurzaamheid Wageningen UR 2013 en 2014 In 2013 is gestart met het laten zien wat je doet en het (verder) integreren van duurzaam onderwijs, onderzoek en bedrijfsvoering in 'Show it!'. De aandacht voor duurzaamheid in 2014 richtte zich op: - herijken ambitie voorlopen'; - verbinden onderwijs, onderzoek en bedrijfsvoering; - creëren bewustwording. Pagina 6 van 48

7 3 Milieubeleidsvelden In 2014 hebben de reguliere werkzaamheden van de milieubeleidsvelden plaatsgevonden. Deze beleidsvelden zijn: energie, afval, (afval)water, bodem, geluid, lucht, flora en fauna (biodiversiteit), biologische veiligheid, externe veiligheid, milieugevaarlijke stoffen, vervoer en duurzaam bouwen. De in 2014 behaalde resultaten van de voorgenomen acties en doelstellingen uit het milieumeerjarenplan en eventuele bijzonderheden worden in onderstaande alinea s verwoord. 3.1 Energie Wageningen UR heeft zich gecommitteerd aan de Meerjarenafspraak Energie 3 (MJA-3). De belangrijkste verplichting die hier uit voortvloeit, is het realiseren van een energie-efficiency verbetering van 30% in de periode Deze 2% per jaar kan worden bereikt door energiebesparing, het zelf opwekken van duurzame energie en/of het inkopen van elders duurzaam opgewekte energie. De verplichtingen uit de MJA-3 worden nagekomen door Wageningen UR en leiden tot de volgende resultaten: Het programma implementatie energiemanagement is afgerond, de borging is belegd in de lijn. De maatregelen uit het energie-efficiencyplan worden uitgevoerd, waaronder het project duurzame energievoorziening Campus Noord. De energiestrategie is vastgesteld en wordt uitgevoerd in deze periode. De incentive energie is uitgerold. Om de organisatieonderdelen inzicht te geven in hun energieverbruik en energiebesparing verder te stimuleren, worden zij zelf budgetverantwoordelijk. Het referentiejaar is reeds vastgesteld voor PSG (2011), ASG (2013), ESG (2013) en SSG (2014). Voor AFSG zal dit nog worden vastgesteld (2016). Energieverbruik Het energiegebruik 2014 van de gebouwen en installaties van Wageningen UR is weergegeven in onderstaande tabel 2 en bijlage 3. Tabel 2. Energiegebruik en energieprestatie Wageningen UR van het referentiejaar 2005 en Jaar Elektriciteit (kwh) Gas (Nm3) Primair (GJ) CO 2 (ton) Energieprestatie % 2014 t.o.v % 2014 t.o.v Correctie klimaatinvloed % gecorrigeerd 2014 t.o.v Elektriciteit (kwh) -3,5% -4,1% ,2% Gas (Nm 3 ) -21,4% -43,1% ,4% Primair (GJ) -9,3% -19,6% ,2% CO 2 (ton) -20,4% -77,4% ,2% De verbruikscijfers van elektriciteit, aardgas, warmte, koude en water worden van alle relevante gebouwen en installaties gemeten en geregistreerd in het centrale Energie, registratie, beheer en informatiesysteem (Erbis). Dit is een professioneel systeem dat door de meerderheid van de Nederlandse universiteiten wordt gebruikt. Van de grootverbruikersaansluitingen (circa 95% van het totale verbruik) van elektriciteit, aardgas en water wordt maandelijks, gevalideerde meetdata aangeleverd door de gecertificeerde meetbedrijven. Van de kleinere aansluitingen worden periodiek (meest maandelijks) en handmatig de meterstanden opgenomen. Voor interne toerekening naar gebouwniveau en gebruikersniveau worden eigen tussenmeters gebruikt. In een aantal uitzonderingsgevallen waar het plaatsen van meters niet mogelijk is, wordt een toewijzing gemaakt op basis van de verdeling uit de huisvestingsrekening. De verbruiken van derden en studentenhuisvesting zijn in mindering gebracht op het totale verbruik. Pagina 7 van 48

8 Om de vergelijking tussen verschillende jaren beter te kunnen doen, wordt gecorrigeerd voor klimaatinvloeden. Voor de correcties voor koeling en verwarming worden officiële cijfers gebruikt die jaarlijks door de RVO worden aangereikt. Energie-efficiëntie In 2014 is de EnergieVisie Wageningen UR 2030 geaccordeerd. Uitgangspunt is een bedrijfszekere, betaalbare energievoorziening waarin duurzaamheid een centrale rol speelt. Verduurzaming moet worden gerealiseerd via de voorkeursvolgorde: 1. energiebesparing; 2. duurzame energie-opwekking; 3. compensatie van CO 2-emissies. Ad 1. Energiebesparing Samengevat is er 4,2% energiereductie gerealiseerd in 2014 ten opzichte van Dit is inclusief correctie van de klimaatinvloed op koeling en verwarming. Zonder correctie was de reductie 9,3%. Dit is meer dan de in de MJA-3 vereiste 2% energiereductie per jaar. De reductie is behaald, ondanks de verder gestegen studentenaantallen (stijging van 6% in 2014) en de volledige ingebruikname van onderwijsgebouw Orion. De besparing is bereikt door onder andere het beter benutten van bestaande gebouwen en het afstoten van leegstaande panden. Verder zijn de warmtepompen optimaler ingezet, wordt steeds meer led-verlichting toegepast en is er steeds verdere optimalisatie van de klimaatregelingen via het gebouwbeheersysteem. Ad 2. Duurzame energie-opwekking Wageningen UR heeft in 2014 op grote schaal duurzame energie opgewekt. De windturbines in Lelystad hebben in 2014 ruim 63 miljoen kwh opgewekt. Daarnaast hebben de bio-warmte/krachtkoppeling (bio- WKK) op meerdere locaties, de Warmte/Koude Opslag (WKO) Wageningen Campus en zonnepanelen de grootste bijdrage geleverd, zie tabel 3. Van het totale gecorrigeerde energiegebruik van Wageningen UR werd 89% duurzaam opgewekt. Tabel 3. Duurzame energieopwekking door Wageningen UR in 2014 (in Primair GJ) Bron 2014 Type energie Windturbines Lelystad GJ Bio-WKK s GJ WKO Wageningen Campus GJ Zonnepanelen GJ Totaal GJ Energiegebruik GJ Gecorrigeerd energiegebruik (voor klimaatinvloeden) GJ % duurzame opwekking t.o.v. totaal energiegebruik 89% 1 Betreft de drie windmolenparken in eigen beheer van Wageningen UR. 2 VIC Sterksel, ACRRES Lelystad en De Marke Hengelo. De installatie van Dairy Campus Goutum is vanaf eind 2013 uit bedrijf. 3 ACRRES Lelystad, Imares Yerseke en KTC de Marke Hengelo. Ad 3. Compensatie van CO 2-emissies Door de behaalde energiebesparing en de inkoop van 100% groene windenergie (met Garantie van Oorsprong met SMK keurmerk) is de CO 2-uitstoot door gas- en elektriciteitsverbruik in vergelijking met basisjaar 2005 met 77% gedaald. Energiegebruik ICT Specifiek wordt ook het energiegebruik van ICT bij Wageningen UR gemonitord. In 2014 gebruikten de datacentra samen 2,002 miljoen kwh. Daarnaast blijkt uit de energiebalansen en de monitoringgegevens dat ca. 3,75 miljoen kwh in de gebouwen is gebruikt voor ICT. In totaal is ca. 5,8 miljoen kwh energie ten behoeve van ICT gebruikt door Wageningen UR. Dit betekent 390 kwh per student+medewerker en 12 kwh per m 2. Het energiegebruik ICT van Wageningen UR is bijna 10% van het totale gebruik, wat onder het gemiddelde van 15% ligt van het hoger onderwijs. Pagina 8 van 48

9 3.2 Afval Wageningen UR kent drie hoofdstromen afval, te weten bedrijfsafval, papier en gevaarlijk afval. Het afvalbeleid rondom deze stromen is in 2013 beschreven. In dit milieujaarverslag zijn de afvalcijfers van de vergunde locaties, gebouwen en activiteiten (inclusief derden) opgenomen. Een samenvatting van de gegevens over alleen het ingezamelde afval van Wageningen UR is opgenomen in de jaarverslaglegging. De totale hoeveelheid afgevoerd afval per organisatieonderdeel is weergegeven in tabel 4. De hoeveelheid afval die per complex of locatie is afgevoerd is weergegeven in bijlage 2a. Tabel 4. Totale hoeveelheid afval per organisatieonderdeel (kg) in 2014 en 2013 Organisatieonderdeel Gevaarlijk afval Bedrijfsafval Papierafval Totaal % Restafval AFSG % RIKILT + NVWA % ASG - Wageningen % ASG - Lelystad % ASG - overig % IMARES % ESG % PSG - Wageningen % PSG - PPO % SSG - Wageningen % SSG - overig % Facilitair Bedrijf % Concernstaf % Derden op WUR-terrein % Totaal % AFSG % RIKILT + NVWA % ASG - Wageningen % ASG - Lelystad % ASG - overig % IMARES % ESG % PSG - Wageningen % PSG - PPO % SSG - Wageningen % SSG - overig % Facilitair Bedrijf % Concernstaf % Derden op WUR-terrein % Totaal % Opmerkingen bij tabel 4: 1. Een leeg veld betekent dat er geen cijfers beschikbaar zijn. 2. PSG - PPO staat voor de locaties Randwijk, Bleiswijk, Lisse, Nagele, Valthermond, Westmaas, Vredepeel, Marwijksoord. 3. ASG overig staat voor de praktijkbedrijven ASG locaties Sterksel, Hengelo (Gld.), Leeuwarden (Goutum). 4. Het huishoudelijk afval van de NVWA wordt afgevoerd via RIKILT. Gevaarlijk afval en specifieke bedrijfsafvalstromen worden zelfstandig afgevoerd en staan vermeld bij Derden op Wageningen UR-terrein. 5. In 2013 is voor het eerst ook het kadaverafval opgenomen bij het gevaarlijk afval. 6. Bij gebouwen met meerdere huurders wordt het afval toegekend aan de hoofdhuurder. 7. Jaarlijks composteert PSG 600 ton groenafval uit de kassen en tuinafval van Wageningen Campus. PPO-Lelystad vergist jaarlijks ca. 81 ton groenafval in de eigen vergister. Vanwege de gesloten kringloop is dit niet meegeteld als afval. Pagina 9 van 48

10 De conclusies en bijbehorende verklaringen volgend uit tabel 4 zijn: Het papierafval is met 40 ton afgenomen. Een verklaring is dat Wageningen UR meer en meer digitaal werkt en daardoor minder papier wordt gebruikt. Daarnaast waren er in 2014 veel minder verhuizingen dan in Bij verhuizingen wordt er opgeruimd en dit heeft een toename in afgevoerd papier tot gevolg. Het bedrijfsafval is met 95 ton toegenomen. Deze stijging is te verklaren door de extra 166 ton bouw- & sloopafval en 26 ton B-hout die vrij zijn gekomen bij verbouwingen. Daarnaast is er eenmalig 20 ton grond afgevoerd. Hier tegenover staat dat het restafval met 100 ton en het groenafval met 45 ton is afgenomen. Deze afname komt doordat nu meer afval wordt gewogen in plaats van geschat, het afval beter wordt gescheiden en doordat er minder verhuisbewegingen hebben plaatsgevonden. De vermindering van het groenafval is te verklaren door de afname van activiteiten op enkele PPO-locaties. Het gevaarlijk afval is toegenomen met 68 ton. Deze stijging is deels te verklaren door verschillen in ophaal- en registratiemoment (bijv. gevaarlijk afval werd opgehaald in 2013, maar geregistreerd in 2014). Daarnaast is de stijging te verklaren door een toename van onderzoeksactiviteiten bij ASG in Lelystad en het RIKILT in Wageningen. Uit tabel 4 blijkt ook dat Wageningen UR het afval in 2014 beter heeft gescheiden dan in Inmiddels wordt 54% van het afval gescheiden afgevoerd, in onderwijsgebouw Forum bedraagt het scheidingspercentage zelfs 70%. Het resultaat in het Forum gebouw is toe te schrijven aan het verder doorgevoerde scheiden aan de bron. Verwerking afval Wageningen UR volgt qua afvalbeheer de Ladder van Lansink. Dit betekent dat het beheer er op is gericht prioriteit te geven aan de meest milieuvriendelijke verwerkingswijzen, zie ook het afvalbeleid Wageningen UR. In tabel 5 is weergegeven welke hoofdstromen afval er binnen Wageningen UR wordt gescheiden en hoe deze vervolgens worden verwerkt. Bijlage 2b bevat meer gedetailleerde informatie over de scheidingspercentages. Tabel 5. Samenstelling afval van Wageningen UR (kg) in 2014 Afvalstroom Hoeveelheid (kg) % van het totaal Rest- + grof afval % Verwerkingsmethode Thermische recycling (afvalverbrandingsinstallaties met R1-status) Oud papier & karton % Versnipperen + recycling Gevaarlijk afval % Diverse verwerkingsmethoden, zie tekst hieronder. Dierlijk afval % Vernietiging, productie van biobrandstof GFT / SWILL / Groenafval % Recycling (vergisting) Glas % Recycling Kunststof % Recycling Puin / bouw- & sloopafval % Sortering + recycling Overig % Recycling Totaal Gevaarlijk afval Onder gevaarlijk afval verstaan we al het afval dat gevaarlijk is voor mens, dier en milieu zoals gedefinieerd in artikel 1.1, lid 1 van de Wet Milieubeheer. Het gevaarlijk afval mag niet in het milieu terechtkomen maar moet op een juiste, duurzame manier behandeld worden. De stroom gevaarlijk afval is divers, dus zijn er veel verschillende soorten eindverwerkers. Denk daarbij aan terugwinning van metalen uit onder andere fixeervloeistof, batterijen, accu s, lampen en elektronica, recycling van glas, hergebruik van olie, het ontgiften-neutraliseren-ontwateren van watermengsels met zuren of basen. Pagina 10 van 48

11 De belangrijkste stromen gevaarlijk afval binnen Wageningen UR zijn: laboratoriumafval, specifiek ziekenhuisafval (SZA), klein gevaarlijk afval (KGA) en dierlijk afvalmateriaal. Het SZA en dierlijk afvalmateriaal, circa 63% van het totaal, moet vanwege de gezondheidsrisico s worden verwerkt bij de gespecialiseerde bedrijven Zavin (verbranden met energie terugwinning) en Rendac (vernietiging, productie van biobrandstof). Circa 13% van het gevaarlijk afval van Wageningen UR is giftig en moet in een draaitrommeloven worden verbrand (met energie terugwinning). Door de hoge temperatuur in de oven en de rookgasreiniging blijft er niets van de giftige stoffen over. De dichtstbijzijnde draaitrommeloven staat net over de grens in Duitsland. Afvalcontracten In 2014 zijn de nieuwe afvalcontracten met de inzamelaar en verwerker geïmplementeerd. Hierbij is een efficiencyslag gemaakt met het type containers en de aantallen transporten. Meer locaties van Wageningen UR zijn aangesloten bij deze contracten, en daardoor worden op deze locaties nu ook het afval gewogen. De periodieke afvalrapportages bieden met ingang van 2014 meer informatie ten opzichte van voorgaande jaren. Voorbeelden zijn verbeterde inzichten in reductie van CO 2 en besparing van grondstoffen als gevolg van het scheiden van afval. Deze gegevens worden vanaf 2014 meegenomen in de berekening van de CO 2 footprint en CO 2 compensatiefootprint, zie paragraaf 6.2. Per kwartaal worden de kritische prestatie indicatoren als kostprijs/ton, gewicht/m 3 (restafval), reductie afvalkosten, aantal transporten en scheidingspercentage gemonitord. Interne inzameling In 2014 is een aantal initiatieven onderzocht en/of gerealiseerd: In september 2014 is in de niet-onderwijsgebouwen in samenwerking met de leverancier van warme drankenautomaten het Cup-2-Paper-concept ingevoerd: kartonnen koffiebekers die apart worden ingezameld en middels één extra bewerkingsstap kunnen worden gerecycled in de reguliere papier & karton-afvalstroom. In het Wasteboard is bekeken of voor het SZA de huidige kunststof emballage is te vervangen door een kartonnen variant. Dit voorstel is niet doorgevoerd omdat het afval niet aan de strengere acceptatievoorwaarden voldoet. Op één locatie zijn werkprocessen aangepast waardoor een deel van het biologisch besmette afval onder gevalideerde omstandigheden kan worden geautoclaveerd. Deze deelstroom kan nu worden afgevoerd als bedrijfsafval in plaats van als gevaarlijk afval. Twee studenten hebben in het kader van hun afstudeeropdracht gekeken hoe de afvalinzameling op de Wageningen Campus kan worden verbeterd. Hun aanbevelingen worden in 2015 verder uitgewerkt. 3.3 (Afval)water Het waterverbruik is in 2014 gedaald ten opzichte van Verplaatsing van activiteiten naar Wageningen Campus heeft geleid tot een lokale stijging van het waterverbruik. Op alle andere locaties is het waterverbruik gedaald. Het waterverbruik 2014 van de gebouwen en installaties van Wageningen UR is weergegeven in tabel 6 en bijlage 4. Tabel 6. Waterverbruik en prestatie Wageningen UR van het referentiejaar 2005 en Jaar Leidingwater (m 3 ) Bronwater (m 3 ) Prestatie % 2014 t.o.v % 2013 t.o.v % 2012 t.o.v Leiding (%) -12,5% -8,3% -14,9% Bron (%) -59,7% -57,4% -58,7% In 2014 zijn er alleen reguliere werkzaamheden uitgevoerd. Van de diverse locaties in Wageningen en Lelystad worden regelmatig steekmonsters van het afvalwater genomen en geanalyseerd. In 2014 zijn er op Wageningen Campus bij drie steekmonsters een overschrijding van de lozingsnormen geconstateerd. Pagina 11 van 48

12 Nader onderzoek toont aan dat het incidenten betrof. Er zijn maatregelen ter voorkoming getroffen. Hierover is gerapporteerd aan het Waterschap Vallei & Veluwe. 3.4 Bodem In 2014 zijn de volgende bodemonderzoeken verricht: Een einde activiteit bodemonderzoek is uitgevoerd in het kader van de sloop van LA13 en ISRIC op het Duivendaalcomplex. In Lisse is op een proefveld een verkennend bodemonderzoek uitgevoerd. Op het terrein van het Clockhouse in Wageningen is een verkennend bodemonderzoek uitgevoerd in het kader van verkoop. Verkennend bodemonderzoek is uitgevoerd voor de nieuwbouw van sporthal de Bongerd in Wageningen. 3.5 Geluid In 2014 heeft de gemeente Wageningen een geluidsvisie en het bestemmingsplan Geluidruimteverdeling Wageningen Campus e.o. opgesteld. Dit biedt omwonenden de zekerheid dat de geluidsbelasting niet meer zal worden dan het nu is, terwijl er flexibiliteit en duidelijkheid op het gebied van de verdeling van geluidsruimte is gecreëerd voor de betreffende bedrijven binnen dit gebied, waaronder Wageningen UR. Beide documenten worden gebruikt als kader bij de ontwikkeling van de Business Strip, aan de zuidelijke rand van Wageningen Campus, tussen Bornsesteeg en Mansholtlaan. Wageningen UR werkt aan het systematisch toetsen van de akoestische consequenties van (toekomstige) wijzigingen in de bedrijfsvoering (inclusief gebouwen en activiteiten) van Wageningen Campus. In 2014 zijn de volgende projecten akoestisch doorgerekend: extra koelmachine Axis Y; oplevering Orion; nieuwbouw Helix (aanpassing bouwplan); extra luchtbehandelingskast Vitae. Behalve toetsing aan de vergunningsvoorschriften voor geluid worden projecten sinds mei 2014 ook getoetst aan de perceelwaarden uit het bestemmingsplan Geluidsruimteverdeling Wageningen Campus e.o.. Voor complex De Dreijen is het geluidsrapport geactualiseerd. Hierbij is gekeken naar de huidige bronnen, de voorgenomen realisatie van studentenhuisvesting in het Computechnion en toekomstige ontwikkelingen van De Dreijen. De opgestelde geluidsrapporten geven aan dat Wageningen Campus en De Dreijen aan de geldende geluidsvoorschriften kan voldoen, mits er een aantal aanvullende voorzieningen in de vorm van bronmaatregelen of afscherming wordt getroffen. Het treffen van voorzieningen wordt onderdeel van het bouwproject cq. activiteit gemaakt. 3.6 Lucht Op het gebied van de Nederlandse emissie richtlijn (NeR) zijn reguliere werkzaamheden uitgevoerd. 3.7 Flora en Fauna In de afgelopen 5 jaar zijn diverse initiatieven ontplooid om de biodiversiteit en soortenrijkdom op Wageningen Campus te verrijken. Door o.a.: aanplant van een gevarieerde keus aan bomen en struiken die aantrekkelijk zijn voor een diversiteit aan vogels en insecten; aanleg van zogenaamde steppingstones, heestergroepen met een gevarieerde en rijkbloeiende vegetatie; geschikt maken van vijvers en watergangen voor amfibieën door aanleg van flauwe oevers en plasbermen. Pagina 12 van 48

13 Meer informatie over natuur op de campus is te vinden op de website. Uitgangspunten van het in 2013 opgestelde flora en faunabeleid op Wageningen Campus zijn: het minimaal voldoen aan de eisen van de vigerende wet- en regelgeving; het voldoen aan de eisen en wensen van Wageningen UR waarbij het onderwijs en onderzoek leidend is en de bedrijfsvoering faciliterend en volgend. Waar mogelijk wordt de biodiversiteit op Wageningen Campus versterkt door het onderwijs en onderzoek; het in stand houden van de biodiversiteit vindt plaats via een afgewogen onderhoudsaanpak. In 2014 zijn in verband met voorgenomen sloop van diverse gebouwen quickscans voor de flora en fauna uitgevoerd. Ook zijn er voor de directe omgeving habitatgeschiktheidsbeoordelingen uitgevoerd. Als negatieve effecten en overtredingen van de flora- en faunawet door sloopwerkzaamheden te voorzien waren, is nader onderzoek uitgevoerd. Op basis van de scans en onderzoeken zijn vervolgens ontheffingsprocedures en/of mitigerende maatregelen gestart. Daarnaast zijn in 2014 de volgende projecten uitgevoerd: Implementatie van het Integrated Pest Management/plaagdierbeheersing op Wageningen Campus; Uitvoering van een flora- en fauna toets op het Dreijencomplex voor het groot groenonderhoud. De aanbevelingen, voortvloeiend uit deze toets, zijn opgevolgd. Start van de ontheffingsprocedure voor Biotechnion. Deze procedure loopt door tot in Het aanplanten van bomen i.v.m. de herplantplicht. Een deel van deze herplant loopt door tot in Biologische Veiligheid Door de coördinator biologische veiligheid zijn bij onderstaande organisatieonderdelen audits met betrekking tot genetisch gemodificeerde organismen (GGO) en/of biologische agentia uitgevoerd: AFSG-FBR op ; AFSG-ATV op ; RIKILT op ; ASG-DDW op ; PSG-Radix op Naar aanleiding van inspectie door Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) zijn de regels met betrekking tot het gebruik van laboratoriumjassen in de ML-1 practicumzalen aangescherpt. Zo moeten de jassen in de werkruimte achterblijven en dienen de jassen te worden ontsmet voordat de jassen de ruimte verlaten, bijvoorbeeld om gewassen te worden. In samenwerking met de betrokken BVF-en zijn de verantwoordelijke docenten opnieuw geïnstrueerd. In het kader van de Regeling dierlijke producten zijn door de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) voor locaties waar handelingen met dierlijke bijproducten (DBP) worden uitgevoerd DBPtoestemmingen verleend. Voor Wageningen Campus is een generieke toestemming verleend voor de locaties VITAE (RIKILT), Gaia/Lumen/Atlas (ESG/Alterra), Axis, ASG/Zodiac en ASG/Radix. Verder zijn voor vier locaties van IMARES DBP-toestemmingen verleend. 3.9 Externe veiligheid Wageningen UR heeft voor de organisatieonderdelen die gebruik maken van radioactieve bronnen een complexvergunning volgens de Kernenergiewet (Kew). De algemeen stralingsdeskundige rapporteert jaarlijks over de uitvoering van het straling hygiënisch beleid aan de Raad van Bestuur van Wageningen UR en aan de overheidsinstanties die belast zijn met het toezicht op de stralingsveiligheid. In het jaarverslag Stralingshygiëne Wageningen UR is een overzicht gegeven van alle zaken met betrekking tot handelingen met radioactieve bronnen binnen Wageningen UR waarop de complexvergunning van toepassing is. In het kader van de Kew-complexvergunning zijn op alle locaties inspecties uitgevoerd Pagina 13 van 48

14 waarbij is nagegaan of stralingslimieten werden overschreden en of aan vergunningsvoorschriften werden voldaan Asbest In 2014 is begonnen om het bestaande asbestprotocol, dat regelt hoe binnen Wageningen UR met asbest wordt omgegaan en welke procedures daarbij worden gevolgd, om te zetten in een Wageningen URbreed asbestbeleid. Onderdeel hiervan is om van alle gebouwen ouder dan 1994 een asbestinventarisatierapport te hebben en aan de hand daarvan saneringsplannen en/of beheersplannen op te stellen. Inzichtelijk is gemaakt waar nog geen inventarisaties van voorhanden zijn en een groot aantal gebouwen is in 2014 alsnog geïnventariseerd. Afronding hiervan zal in de loop van 2015 plaatsvinden. In 2014 zijn in het kader van onderhoud diverse asbestsaneringen uitgevoerd: Koetshuis Belmonte; Nergena en Schoutenhoef; Sinderhoeve in Renkum; Duivendaal 7/8; gasstation Bornsesteeg; Clockhouse aan de Generaal Foulkesweg; dienstwoning Runderweg Vervoer Door de concentratie van gebouwen en activiteiten op Wageningen Campus is het verkeer naar, over en van Wageningen Campus flink toegenomen. Om de bereikbaarheid van Wageningen Campus te verbeteren zijn in 2014 plannen gemaakt om de verkeersstromen in goede banen te leiden. Ook de knelpunten die samenhangen met de toestroom van fietsers en automobilisten zullen worden aangepakt. In oktober 2014 is de provincie Gelderland in samenwerking met de gemeente Wageningen en Wageningen UR gestart met de aanleg van de Hoogwaardig Openbaar Vervoerlijn (HOV) over Wageningen Campus. De duurzame HOV-bus zal gaan rijden op aardgas. Doel van de HOV-lijn is Wageningen Campus beter bereikbaar te maken, waardoor het gebruik van openbaar vervoer door medewerkers, studenten en bezoekers gestimuleerd wordt. Om elektrisch rijden te stimuleren zijn 12 oplaadpunten voor elektrische auto s gerealiseerd en zijn bij diverse fietsenstallingen oplaadpunten voor elektrische fietsen/scooters geplaatst. Deze oplaadpunten zijn openbaar en te gebruiken door medewerkers, studenten en bezoekers van Wageningen UR. In 2014 werden bij de oplaadpunten voor elektrische auto s 1114 laadsessies geregistreerd, met een totaal verbruik van 9476,5 kwh. Door het gebruik van elektriciteit in plaats van autobrandstof is door de gebruikers van de laadpalen 7889,2 kg CO 2 vermeden. Gebruik van het openbaar vervoer voor dienstreizen binnen Nederland wordt gestimuleerd. Medewerkers dienen hiervoor gebruik te maken van de NS Businesscard. In het reisbeleid voor internationale reizen is het uitgangspunt dat het openbaar vervoer de voorkeur verdient voor dichtbij gelegen bestemmingen in Europa. Sinds 2014 is het gebruik van de NS Businesscard op bepaalde internationale trajecten mogelijk. Andere activiteiten in 2014 waren: Monitoring van de mobiliteit van Wageningen UR. Dienstreizen, gebruik van lease- en huurauto s, woon-werkverkeer worden jaarlijks in kaart gebracht in de CO 2 footprint. Gebruik van videoconferencing wordt gestimuleerd. Zo wordt er niet alleen bespaard op reisuren en kosten, maar ook op reductie van CO 2-uitstoot. Onderzoeken van de mogelijkheden voor het gebruik van een carpoolkaart of platform. Beschikbaar stellen van twee deelauto s op Wageningen Campus en bij de Leeuwenborch. Pagina 14 van 48

15 3.12 Duurzaam bouwen In 2014 zijn de volgende huisvestingsgerelateerde acties ondernomen en resultaten behaald: Diverse onderzoeken en maatregelen in het kader van duurzaam bouwen en energie-efficiency. Zichtbaar plaatsen van e-labels voor de gebouwen waar veel studenten en bezoekers komen. Het planmatig conditie-gestuurd onderhoud, dat wil zeggen rekening houdend met de status en toekomstplannen van de panden (handhaving, verkoop of sloop). In 2014 werd StartHub Wageningen (in gebouw Triton) gerealiseerd, als incubator voor start-ups van Wageningse (PhD) studenten en pas afgestudeerden. Een GreenCalc-score van 520 voor het nieuwe Helixgebouw dat nu in aanbouw is. Dit is ver boven de streefwaarde van 215. Concentratie van gebouwen op Wageningen Campus, gezien de grote groei van het aantal studenten en de wens om het onderwijs en onderzoek in elkaars nabijheid te huisvesten. Door realisatie van de voorgenomen onderwijsvoorzieningen en de daarmee samenhangende efficiencymaatregelen kan Wageningen University doorgroeien tot een omvang van studenten. Dit aantal zal in 2015 worden bereikt. Pagina 15 van 48

16 4 Vergunningen 4.1 Vergunningvoorschriften De voorschriften die zijn opgesteld in de milieuvergunningen gelden voor de verschillende activiteiten die de organisatieonderdelen uitvoeren. De geldende voorschriften voor de verschillende organisatieonderdelen zijn weergegeven in tabel 7. De behaalde resultaten in 2014 zijn beschreven per voorschrift in de tekst onderaan deze tabel. Tabel 7. De geldende voorschriften voor de verschillende organisatieonderdelen Systemen 1 Milieulogboek Chemicaliën registratie 3 Energie- en waterregistratie 4 Calamiteitenplan 5 Onderhoud, keuringen, controles 6 AFSG X X X X X ASG ISO 9001 ISO ESG ISO ISO 9001 ISO ISO X X X X X X X X X X E&EL X X X X X PSG ISO 9001 X X X X X SSG ISO 9001 X X X IMARES ISO 9001 ISO RIKILT ISO ISO X X X X X X X X X FB X X X X X CS+ X X X X 1 De organisatieonderdelen zijn zelf vrij om te bepalen in hoeverre een (milieu)kwaliteitssysteem wordt opgezet. Echter, organisatieonderdelen die niet een (gecertificeerd) systeem bezitten, werken wel volgens de wettelijke richtlijnen. De cultuur, wensen of verwachtingen van de medewerkers van het organisatieonderdeel, omwonenden of klanten kunnen bepalend zijn voor het wel of niet hebben van een (gecertificeerd) kwaliteitssysteem. 2 Het milieulogboek ontsluit informatie over onderhoud, metingen, keuringen, controles en milieuonderzoeken. Hierbij wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van bestaande informatiebronnen zoals Gevaarlijke stoffen Registratie- & Opsporingssysteem (GROS), Erbis en tekeningen in Planon. De onderhoudsmodule van softwarepakket Planon is in 2014 verder geïmplementeerd. Stapsgewijs worden ook de registratiegegevens van bovengenoemde milieurelevante installaties en voorzieningen in dit pakket opgenomen. Hiermee kan zowel de registratie als ook de onderhoudscycli worden geborgd. 3 Chemicaliënregistratie moet plaatsvinden op alle locaties waar met gevaarlijke stoffen wordt gewerkt. Op de meeste locaties wordt hiervoor het softwarepakket GROS gebruikt. In 2014 zijn het Chemicaliënregistratiebeleid en het GROS meerjarenplan registratie gevaarlijke stoffen vastgesteld. Er is een externe stoffendatabase aangeschaft, ChemWatch. Middels deze database krijgen medewerkers en studenten toegang tot de veiligheidsinformatie van vrijwel alle gevaarlijke stoffen die binnen Wageningen UR worden gebruikt. In 2015 wordt een koppeling tussen GROS en ChemWatch gerealiseerd waardoor het mogelijk is om aanwezige chemicaliën en gassen in te delen naar gevaarskenmerken. 4 Registratie van water, gas/warmte- en elektriciteitsgebruik vindt plaats in Erbis. 5 Jaarlijks worden de calamiteitenplannen van de gebouwen beoordeeld en desgewenst aangepast aan de actuele situatie. Het calamiteitenmanagementteam wordt betrokken bij de oefeningen ter plaatse. 6 Periodieke controles en testen van de installaties worden uitgevoerd om emissie naar het milieu te bepalen en de veilige werking te garanderen. Voorbeelden hiervan zijn afvalwatercontroles, controle naar geuremissie, zuurkastcontroles, controles mestopslag, controles NeR en controles van gebouwgebonden installaties. Keuringsrapporten worden opgenomen in het milieulogboek. Pagina 16 van 48

17 4.2 Wijzigingen vergunningen In het afgelopen jaar zijn 48 vergunningstrajecten begeleid, zie tabel 8. Tabel 8. Overzicht vergunningstrajecten Wageningen UR in 2014 Locatie Project Vergunningen 1 Bleiswijk PPO Uitbreiding ggo-activiteiten Wabo-milieu Wageningen Campus Radix Agros Evenement KSV APV/Evenement Wageningen Campus achter Axis Kappen i.v.m. uitbreiding fietsenstalling Wabo-kappen Wageningen Campus en Haarweg Kappen i.v.m. afsterven Wabo-kappen Schiermonnikoog Wetenschappelijk onderzoek hazen Ontheffing Flora en fauna Renkum Sinderhoeve Asbestsanering dak Wabo-slopen/asbestsanering Lelystad Runderweg 6 Kweek van insecten Wabo-milieu Bennekom Schoutenhoef Asbestsanering binnen beplating Wabo-slopen/asbestsanering Bennekom Nergena Kappen beschadigde beuk Wabo-kappen Wageningen Duivendaal 7 en 8 Asbestsanering diverse materialen Wabo slopen/asbestsanering Wageningen Campus bron Visteelt Wijziging vergunninghouder Waterwet wijziging IJmuiden Imares locatie Solea Intrekking Wm-vergunning Wm intrekking Wageningen Dreijen Clockhouse Asbestsanering wandbeplating Wabo-slopen/asbestsanering Velp Van Hall Larenstein Bodemsanering olieverontreiniging BUS-melding definitieve goedkeuring Wageningen Campus opslagloods Carus Uitbreiding loods met overkapping Wabo-bouwen Wageningen Campus terrein Plaatsing drie WIFI-zendmasten Wabo-bouwen Wageningen Duivendaal 7 en 8 Vervanging ramen i.v.m. asbestkit Wabo-monumentenvergunning Wageningen Duivendaal Meteorologie Voorgenomen sloop gebouw Ontheffing Flora en fauna Wageningen Campus terrein Kappen vier afstervende eiken Wabo-kappen Yerseke Imares Lozing op Oosterschelde Waterwet Yerseke Imares Vervanging oude Wm-vergunning Melding Activiteitenbesluit Lelystad Runderweg 6 Uitbreiding aantal/soort knaagdieren Melding milieu-neutraal Goutum Dairy Campus CODE-project mestraffinage installatie Wabo-milieu en ontheffing RO Wageningen Campus terrein Radix Plaatsing stikstoftank Wabo-bouwen Wageningen Campus terrein Aanleg busbaan Wabo-bouwen, kappen en werkzaamheden uitvoeren Wageningen Dreijen Kappen i.v.m. dode takken en overlast Wabo-kappen Wageningen Campus Orion Wijziging /aanpassen entree Wabo-bouwen Bennekom Nergena Sanering asbesthoudende dakranden Wabo-slopen/asbestsanering Wageningen Campus terrein Actio Kappen i.v.m. insteekplaats verkeer Wabo-kappen Goutum Dairy Campus Dempen oude watergangen Wabo-omgevingsvergunning Goutum Dairy Campus Graven nieuwe watergangen Waterwet Goutum Dairy Campus MER-beoordelingsplicht MER-beoordelingsbesluit Goutum Dairy Campus Natura 2000 gebied Natuurbeschermingswet Wageningen Campus Evenementterrein Plaatsing tent t.b.v. AID APV-evenementen/gebruiksmelding Renkum Sinderhoeve Plaatsing 84 zonnepanelen Wabo-bouwen Wageningen Campus Forum Wetenschappelijk onderzoek Categorie Vaste Straalverbinding Wageningen Dreijen terrein Kappen zeven dode prunussen Wabo-kappen Lelystad Edelhertweg 1 Plaatsing hek om zonnepanelen Wabo-bouwen Wageningen Campus gebouw 115 Plaatsing twee extra dakkapellen Wabo-bouwen Wageningen Dreijen Sloop fietsen stalling en grondberging Wabo-slopen Wageningen Campus terrein Radix Kappen i.v.m. slechte conditie en dicht op de berging gevaarlijk stoffen Wabo-kappen Wageningen Campus terrein Radix Kappen i.v.m. verplaatsing NSA Wabo-kappen Castricum terreinen Wetenschappelijk onderzoek Ontheffing Flora en fauna Midden Drenthe Handhaven lantaarnpalen i.h.k.v. onderzoek Licht op natuur Wageningen Duivendaal 3 Lelystad Runderweg 10 dienstwoning Asbestsanering van los asbest en plaatmateriaal Handpicking losse asbesthoudende golfplaten Wabo-slopen/asbestsanering Wabo-slopen Wageningen Campus terrein Kappen t.b.v. bouw Ultra Plus Wabo-kappen Wageningen Campus evenemententerrein Beach Party / Opening Academisch Jaar APV-evenementen NB1: Wabo = Wet algemene bepalingen en omgevingsrecht Pagina 17 van 48

18 Daarnaast zijn er op complexniveau de volgende activiteiten uitgevoerd: Wageningen De Dreijen Voor De Dreijen is een aanvraag voor gedeeltelijke intrekking en deelrevisie afvalwaterparagraaf van de complexmilieuvergunning ingediend. Hiermee wordt de inrichtingsgrens aangepast aan de verhuis- en verkoopbewegingen en het voornemen voor de realisatie van studentenhuisvesting op het complex. Middels de deelrevisie worden toekomstige ontwikkelingen mogelijk gemaakt. Lelystad WUR-complex Verkennen van revisie Wm Koepelvergunning WUR complex Lelystad, inclusief lozingsvergunning. Lelystad overig Verkennen van revisie Wm-vergunning CVI Houtribweg 39 na realisatie van de nieuwbouw in Nederland overig Aanvragen diverse vergunningen (Wabo-bouwen en ontheffing RO, Waterwet, Natuurbeschermingswet) ten behoeve van nieuwbouw Dairy Campus in Goutum. Aanvragen ontheffing van Besluit huisvesting op meerdere locaties van ASG. Opmerking: door vertraging/uitstel bij het Ministerie van ELI is hier nog geen definitief besluit genomen. In 2015 wordt hierover meer duidelijkheid verwacht. 4.3 Milieuaudits In het verslagjaar zijn interne audits gehouden door de sectie Veiligheid en Milieu (V&M) en externe audits (handhavingsbezoeken) door het bevoegd gezag. De verschillende audits zijn hieronder weergegeven. Interne audits De verantwoordelijke KAM-functionarissen bij de organisatieonderdelen zijn verantwoordelijk voor het naleven van de vergunningvoorschriften en de daarbij behorende interne audits. Naast de reguliere werkzaamheden is er bij ASG een toolboxmeting legionellabeheersing uitgevoerd en is bij RIKILT een ADR nulmeting uitgevoerd. Externe audits Wm-vergunningen Op de diverse locaties van Wageningen UR zijn in 2014 handhavingscontroles door het bevoegd gezag in het kader van de Wm-vergunning uitgevoerd (zie tabel 9). Tabel 9. Overzicht externe audits in 2014 Complex/plaats Locatie Datum Aard audit ASG Lelystad ASG-EHW 27 januari 2014 ADR audit Wageningen Campus Carus 19 mei 2014 Controle onderzoekfaciliteiten De Dreijen Integraal (beperkt) 27 mei 2014 Reguliere controle Wageningen Campus RIKILT 15 juli 2015 ADR audit (nulmeting) PPO Randwijk Hoofdgebouw + bijgebouwen 28 juli 2014 Reguliere controle CVI Lelystad Hoofdgebouw 8 december 2014 Conform handhavingsplan PPO Lelystad Opslagloodsen + bijgebouwen 9 december 2014 Conform handhavingsplan Wisentweg 55 Lelystad Rundveehouderij Wiellink 9 december 2014 Conform handhavingsplan Raalte praktijkcentrum Gehele inrichting 22 december 2014 Periodieke milieucontrole Pagina 18 van 48

19 AFSG AID ASG CS ESG FB IMARES Onderwijs PSG RIKILT-NVWA SSG Terrein en overig Totaal Wageningen UR (University & Research centre) 5 Klachten en incidenten Klachten en incidenten worden centraal geregistreerd, inclusief de probleemanalyse, opvolging en verminderen/voorkomen van de directe gevolgen. Hierdoor kan Wageningen UR: acties formuleren ter voorkoming van herhaling; intern en extern rapporteren; inzicht verkrijgen op organisatieonderdeel en op corporate niveau; archiveren; melden bij en informeren van het bevoegd gezag. In het verslagjaar 2014 zijn er 87 incidenten geregistreerd via het incidentenmeldformulier, waarvan er één geclassificeerd is als een milieu-incident, zie tabel 10. Tabel 10. Meldingen via incidentenmeldformulier in 2014 Waarop heeft de melding betrekking Ongeval met gering letsel Ongeval met enig letsel (arts nodig) Onveilige situatie of mankement Anders Ongeval zonder letsel Brand(melding) Bijna-ongeval Ongeval met ernstig letsel Incident met biologische agentia 2 2 Milieu incident 1 1 Bommelding 0 Dodelijk ongeval 0 Incident met radioactiviteit 0 Poederbrief 0 Vermissing en diefstal 0 Milieu incident met GGO 0 Totaal Naast het milieu incident zijn drie incidenten met een mogelijke milieucomponent gemeld. Daarnaast zijn er twee ongevallen met biologische agentia gerapporteerd waarbij de potentiële besmetting binnen het laboratorium is gebleven. In meer detail zijn deze als volgt omschreven: Incident 1 Aard Vervolgactie Opvolging Milieuschade Preventie Status Hydraulische olie in het milieu bij PSG in Wageningen (milieu incident). Tijdens werkzaamheden door een externe partij met een hoogwerker is een hydraulische leiding losgesprongen waardoor ca. 30 tot maximaal 60 liter hydraulische olie in het grasveld terecht is gekomen. Direct aanbrengen absorptiemiddelen, afgraven van de grondlaag waarin de olie in terecht is gekomen. Uit die bemonstering bleek dat er geen verontreiniging is achtergebleven. Het incident is gemeld bij het bevoegd gezag (Omgevingsdienst de Vallei), het incident is naar tevredenheid afgehandeld. Geen. Geen. Afgehandeld. Pagina 19 van 48

20 Incident 2 Aard Vervolgactie Milieuschade Opvolging Preventie Status Melding van een omgevallen vat vloeistof (brandmelding). Automatisch brandalarm is afgegaan vanwege een vreemde lucht in het Atlas gebouw. Het Atlas gebouw is uit voorzorg ontruimd. Tijdens rondgang door brandweer en BHV kon niets worden gevonden en gemeten. Er kon ook geen duidelijk oorzaak worden gevonden. Wel werd een storing aan lichtarmatuur geconstateerd. Onduidelijk is of dit de oorzaak van de brandmelding en de geur is geweest. Door een spraakverwarring is door de brandweer de procedure ongeval gevaarlijke stoffen opgestart. Geen. Technische Dienst kijkt naar betreffende armatuur. Geen. Afgerond. Incident 3 Aard Vervolgactie Milieuschade Opvolging Preventie Status Stankoverlast bij het injecteren van mest. Tijdens het injecteren van mest op het terrein/weiland achter Axis is een grote stankoverlast ontstaan binnen de aangrenzende gebouwen van AFSG. Het injecteren van de mest is (tijdelijk) stilgelegd. Tijdelijk sterke stankoverlast. Hinderlijk voor de medewerkers. Intern bedrijfs- en communicatieprobleem. De mest is op een ander tijdstip geïnjecteerd, rekening houdend met weersomstandigheden en overige omwonenden. Doordat er nieuwe afspraken zijn gemaakt worden problemen in de toekomst in een vroegtijdig stadium gesignaleerd. Afgerond. Incident 4 Aard Vervolgactie Milieuschade Opvolging Preventie Status Gevaarlijk afval (explosieve stof) tussen het chemische afval. Tijdens het uitsorteren van het chemische afval door de firma Van Gansewinkel is er tussen het chemische afval een geringe hoeveelheid (<25 gram) explosieve stof aangetroffen. Afvalverwerker heeft betreffend potje zeker gesteld en Wageningen UR op de hoogte gesteld. Geen, uiterst gering. Achteraf bleek het te gaan om een kristallijne stof die in een gesloten verpakking weinig kwaad kan. Zolang pot dicht is en een verzamel- (of bondel-) vat wordt vervoerd is er geen risico. Intern wordt onder de aandacht gebracht dat het (gevaarlijk) afval vanuit de labs extra wordt gecontroleerd en op de juiste wijze wordt afgevoerd. Afgerond. Incidenten biologische agentia Bij ASG-Lelystad zijn twee incidenten met biologische agentia gemeld. Het ging tweemaal om het mogelijk vrijkomen van pathogenen binnen de laboratoriumomgeving waarbij medewerkers besmettingsrisico liepen. In beide gevallen is een daarvoor geldend protocol gevolgd en is contact opgenomen met de bedrijfsarts of specialist infectieziekten. Deze incidenten hebben niet geleid tot blijvende gezondheidsschade bij de betrokkenen. Naar aanleiding van de incidenten zijn verbetermaatregelen doorgevoerd. Verder zijn er in 2014 twee klachten geregistreerd. Klacht 1 Aard Milieuschade Uitstraling kaslicht Unifarm. Een inwoonster uit Bennekom heeft een klacht ingediend over de felle nachtelijke uitstraling van de kasverlichting van Unifarm op de Wageningen Campus. Niet bekend, niet meetbaar. Pagina 20 van 48