persbericht Jaarresultaten 2002 conform uitgesproken verwachtingen Dividend payout eenmalig verhoogd

Transcriptie

1 persbericht Jaarresultaten 2002 conform uitgesproken verwachtingen Dividend payout eenmalig verhoogd Almere, 19 maart United Services Group deelt mede dat zij, de economische tegenwind in aanmerking nemende, de gerealiseerde resultaten van 2002 als solide ervaart. Gelet op de snel oplopende werkloosheid verwacht het bestuur van USG dat ondernemingen op termijn zodanig zullen zijn afgeslankt dat zij daarna een toenemend beroep zullen doen op het inlenen van personeel op flexibele basis. Op korte termijn verwacht USG echter nog geen belangrijke verbetering van de marktomstandigheden en zal bij USG het voortschrijdende proces om de capaciteit in balans te houden met de marktvraag vooralsnog actueel blijven. Kernpunten 2002 Omzet uitzendactiviteiten Benelux (exclusief Start) op peil gehouden in dalende markt Bedrijfsresultaat met 68,6 miljoen euro 6,7% lager ten opzichte van 2001 Bedrijfsresultaat Start bedraagt 23 miljoen euro Resultaten divisie techniek zwaar onder druk door uiterst moeilijke marktomstandigheden De kasstroom uit operationele activiteiten stijgt met 12 miljoen euro tot 50,6 miljoen euro EBITDA verbeterde van 81 miljoen euro in 2001 met 14,7% tot 93 miljoen euro in 2002 Winst per aandeel vóór amortisatie van goodwill bedraagt 1,56 euro* (-31,6% t.o.v. 2001) * op basis van het gemiddeld aantal uitstaande aandelen. Kernpunten vierde kwartaal 2002 Tegenvallende omzetontwikkeling door verhevigde afslankingsoperaties in het bedrijfsleven Verliesgevende activiteiten Start afgestoten Positieve effecten maatregelen slecht presterende divisie techniek reeds zichtbaar Kostenverlagende maatregelen door vacaturestop en efficiëntiemaatregelen Verdere verbetering commerciële slagvaardigheid Start door gebruik van USG-systematiek Voortvarende integratie Start Kerncijfers 2002 In miljoenen euro s Q Q Jaar 2002 Jaar 2001 Omzet 353,7 162, ,5 600,4 Bedrijfsresultaat 21,2 22,2 68,6 73,6 Nettowinst vóór amortisatie goodwill Winst per gewoon aandeel vóór amortisatie goodwill in euro* 9,7 14,5 34,0 46,1 0,44 0,72 1,56 2,28 1

2 Gang van zaken United Services Group N.V. (USG) realiseerde over 2002 een omzet van 1.104,5 miljoen euro (2001: 600,4 miljoen euro). Dit betekent een stijging van 84% ten opzichte van 2001, hetgeen voornamelijk is toe te schrijven aan de overname van Start waarvan de resultaten vanaf 1 juni 2002 zijn geconsolideerd. Zonder Start zou er sprake zijn van een gelijkblijvende omzet in vergelijking met Het bedrijfsresultaat kwam uit op 68,6 miljoen euro tegenover 73,6 miljoen euro in 2001, hetgeen een daling van 6,7% betekent. Vóór amortisatie goodwill kwam de nettowinst met 34 miljoen euro 26,2% lager uit dan vorig jaar (2001: 46,1 miljoen euro) De winst per gewoon aandeel, vóór amortisatie van goodwill, komt uit op 1,56 euro ten opzichte van 2,28 euro in 2001, hetgeen een daling betekent van 31,6%. Hierbij in aanmerking genomen dat het gemiddeld aantal geplaatste gewone aandelen in 2002 is gestegen tot stuks (2001: ). Deze daling van de WPA werd door het bestuur van USG voorzien en op 15 augustus 2002 bekend gemaakt. De kasstroom uit operationele activiteiten verbeterde verder met 12 miljoen euro tot 50,6 miljoen euro. De aanhoudend moeilijke marktomstandigheden nopen tot verdergaande maatregelen in de kostensfeer, waaronder een vacaturestop, en het op peil houden van de commerciële slagvaardigheid. USG acht het in dit kader van essentieel belang om haar werkmaatschappijen juist nu in staat te stellen om de markt adequaat te bewerken en om, na voltooiing van de al enige maanden breed zichtbare afslankingsoperaties binnen het bedrijfsleven, optimaal te profiteren van toekomstige toename in de vraag naar flexibel inzetbaar personeel. Start De integratie van drie hoofdkantoren in Spanje is voltooid en de samenvoeging van stafafdelingen op de twee hoofdkantoren in Nederland wordt medio 2003 afgerond. USG is verheugd over de positieve winstontwikkeling van Start Nederland, welke werd gerealiseerd door een stringent budget- en kostenbeleid, alsmede door het goeddeels op peil houden van haar brutomarge niveau. Ontwikkeling per land in hoofdlijnen Nederland In 2002 daalde de uitzendmarktomzet in Nederland als geheel met circa 6%. Hoewel de uitzendmarkt zich in het derde kwartaal leek te stabiliseren op een omzetniveau dat enkele procenten onder 2001 lag, vertoonde het vierde kwartaal een minder positief beeld. Wij schrijven deze trendbreuk toe aan verhevigde afslankingsoperaties in alle geledingen van het bedrijfsleven. Ook in het midden- en kleinbedrijf is er sprake van overcapaciteit en liep het aantal openstaande vacatures aanzienlijk terug. De technische sector van de Nederlandse uitzendmarkt werd geconfronteerd met een forse vraaguitval en daardoor met een oplopend aantal (tijdelijk) onplaatsbare specialisten bij detachering- en projectbureaus. United Office Services Werkmaatschappijen van deze divisie zijn: Ad Rem, Secretary Plus, Short Track, Unique en United Capacity. Het laatcyclische officesegment, waarin deze divisie een belangrijk deel van haar omzet realiseert, werd met negatieve effecten van de verminderde vraag geconfronteerd in met name de laatste maanden van Over geheel 2002 presteerde de divisie United Office Services niettemin beter dan het marktgemiddelde met een omzetstijging van 3%, inclusief consolidatie-effecten. De divisie droeg 34,4 miljoen euro bij aan het bedrijfsresultaat van USG. 2

3 United Temping Services Start, de belangrijkste werkmaatschappij in de divisie United Temping Services, heeft belangrijke marktposities in onder meer de sectoren overheid, techniek, industrie, zorg alsmede transport & logistiek. Naast het bedienen van grote accounts, boekt Start circa 50% van haar omzet in het midden- en kleinbedrijf en ruim 30% in de publieke sector. De onderneming realiseert een relatief groot deel van haar omzet in het vroegcyclische industriële segment. Op het terrein van loopbaaninterventie en reïntegratie zijn binnen Start dagelijks ruim 400 professionals actief op zowel de publieke als private markt. Start is een van de grootste spelers op deze sterk gefragmenteerde markt. Deze activiteiten (outplacement, reïntegratie en begeleid werken) droegen positief bij aan het bedrijfsresultaat en de vooruitzichten zijn eveneens positief. Start is er dankzij haar activiteitenmix, ondanks enige margedruk bij grote accounts, in geslaagd om haar brutomarge in 2002 op een relatief gunstig niveau te handhaven. Door in gebruik name van een nieuw backoffice-systeem zullen arbeidsintensieve werkzaamheden in de komende maanden worden afgebouwd. United Technical Services Binnen deze divisie zijn zowel de technische uitzendactiviteiten (Technicum Uitzendburo) als de detacheringsactiviteiten van hoger opgeleide technici in verschillende disciplines (United Technical Solutions) gebundeld. Met uitzondering van de business-unit energy heeft deze divisie slecht gepresteerd. De resultaten van deze divisie hebben in 2002 zwaar geleden onder de zwakke economie, hetgeen vooral tot uitdrukking kwam in een zeer slecht investeringsklimaat. Dientengevolge werden vanaf medio 2002 een groot aantal lopende projecten voortijdig gestopt, waardoor er aanzienlijke leegloop ontstond die het resultaat ernstig aantastte. Ten opzichte van 2001 bedroeg de omzetdaling 22% en kwam het bedrijfsresultaat 17 miljoen euro lager uit. Door centraal gecoördineerde acties is het leegloopcijfer tot aanvaardbare proporties teruggebracht. United College De divisie opleidingen bestaande uit de werkmaatschappijen Luzac College, InterCollege en het Abel Tasman College (Nederlandse Antillen), boekte 13,5 miljoen euro omzet en droeg positief bij aan het groepsresultaat. Voor 2003 zijn de verwachtingen onverkort positief. United Communications Deze divisie, bestaande uit Telecom Direct en Call-IT, heeft door verlies van een grote opdrachtgever bij Call-IT aan het begin van 2002 een teruggang in bedrijfsresultaat gekend. Bij Call-IT zijn maatregelen om de capaciteit in overeenstemming te brengen met de klantenportefeuille inmiddels afgerond. Telecom Direct heeft ondanks moeilijke marktomstandigheden wederom haar bedrijfsresultaat licht kunnen verbeteren. Voor 2003 zal United Communications naar verwachting haar bedrijfsresultaat kunnen verbeteren. United Independent Services Eind 2001 is door United Independent Solutions een nieuwe activiteit gestart, gericht op het faciliteren van zelfstandige ondernemers zonder personeel (zogenaamde ZZP'ers ). Door de sterke terugval in de vraag naar specialisten en daarmee samenhangende afname van werkende ZZP ers, zijn investeringen om het merk en product verder te ontwikkelen voorlopig uitgesteld. Werkmaatschappij Fa-med liet wederom een uitstekende omzet- en winstontwikkeling zien waardoor de divisie als geheel positief heeft bijgedragen aan het groepsresultaat. 3

4 Spanje Na jaren van ferme groei was er in 2002 sprake van een marktdaling van circa 5%. Maar gezien de nog lage penetratiegraad en de toenemende maatschappelijke acceptatie van het fenomeen flexibele arbeid, is de verwachting gerechtvaardigd dat de vraag naar uitzend- en detacheringskrachten op deze in omvang tweede thuismarkt van United Services Group een beduidende groei zal kunnen doormaken. In 2002 droegen de in totaal 142 vestigingen (inclusief twee Start-vestigingen in Portugal) van Unique en People voor 12,3% bij aan de totale groepsomzet. Sinds de overname van Start is United Services Group doorgedrongen tot de top vijf van grootste Spaanse aanbieders van flexibele arbeid op deze in aanleg zeer veelbelovende groeimarkt. United Office Services Aan het eind van 2002 werden de eerder overgenomen werkmaatschappijen TempÍber en Ecatemp samengevoegd onder de merknaam Unique. Door toepassing van de binnen USG beproefde commerciële werkmethoden, is er ondanks een tegenvallende marktgroei toch een relatief hoge winstgroei gerealiseerd. United Temping Services Startdochter People behoort al langer tot de grotere uitzendondernemingen op de Spaanse uitzendmarkt. Door toepassing van hierboven genoemde werkmethoden en de invoering van verdere efficiencymaatregelen ligt het in de rede dat er in de loop van 2003 belangrijke productiviteitsverbeteringen kunnen worden bereikt. België De ontwikkelingen van de Belgische uitzendmarkt lopen licht voor op die van de Nederlandse markt, zij het dat de penetratie van flexwerk er nog altijd aanzienlijk lager ligt. Opvallend is dat het vroegcyclische industriële segment in de tweede helft van 2002 de eerste voorzichtige tekenen van herstel toonde, dit in tegenstelling tot het officesegment, waar voor onze Belgische werkmaatschappijen de zwaartepunten liggen. België was goed voor een bijdrage van 13,1% aan de groepsomzet en droeg positief bij aan het groepsresultaat. United Office Services Tegen de achtergrond van de moeilijke marktomstandigheden, die net als in Nederland een terugloop van het aantal vacatures veroorzaakten, presteerden de drie in het office-segment actieve werkmaatschappijen goed. Wel kwam het bedrijfsresultaat lager uit ten opzichte van United Technical Services Ook in België stond de markt voor technisch specialisten onder druk. Als gevolg hiervan liep het aantal onderhanden zijnde projecten terug en werd men net als in Nederland geconfronteerd met een hoger leegloopcijfer dan wenselijk. Daardoor werd over het hele jaar een licht negatief resultaat geboekt. Effecten van maatregelen om de leegloop terug te brengen en de kosten te reduceren zijn inmiddels positief zichtbaar. Duitsland Zoals bekend heeft de economische motor van Europa het al enige jaren moeilijk, mede veroorzaakt door een starre arbeidsmarkt en een te rigide regelgeving. De toch al moeizaam tot wasdom komende uitzendmarkt maakte daardoor in 2002 een pas op de plaats. De activiteiten van USG in Duitsland kampten met de gevolgen ervan. Begin van het jaar werd voor de door Start ingebrachte dochter Flexarbeit faillissement aangevraagd. Vooralsnog zijn geen signalen van een op handen zijnd herstel zichtbaar. United Office Services Het bedrijfsresultaat bij United Office Services in Duitsland is met minus 2,7 miljoen euro uiteindelijk lager uitgekomen dan verwacht. De vier nog relatief jonge vestigingen van Secretary Plus wisten hun verlies te beperken en lijken steeds vastere grond onder de voeten te krijgen. De introductie van de in Nederland beproefde commerciële werkmethoden, tijd- en werkplanningsystemen zullen moeten bijdragen aan de verbetering van de resultaten. 4

5 Italië De potentiële groeimarkt Italië kende in 2002 een ernstige terugslag. Net als elders zorgt de economische teruggang ervoor dat met name grote organisaties hun capaciteit terugbrengen en in deze fase minder flexwerkers nodig hebben. Groeikansen doen zich desalniettemin voor in het midden- en kleinbedrijf. United Temping Services Op eigen kracht opgezet in het jaar 2000, telt de organisatie Start in Italië inmiddels 36 vestigingen. De aanloopverliezen bedroegen over ,8 miljoen euro en waren hoger dan verwacht. Reden dat besloten is tot het sluiten van een viertal niet rendabele vestigingen. Tevens werd het aantal hoofdkantoormedewerkers teruggebracht. Verdere maatregelen in de kostensfeer en een verhoging van de productiviteit moeten ervoor zorgen dat het beoogde doel - breakeven in het derde kwartaal van wordt gerealiseerd. Financiële toelichting Goodwill De betaalde goodwill bij de overname van Start is bij de eerste tranche van 51% in 2002 zeer beperkt, doch zal bij de inmiddels in 2003 geëffectueerde koop van de resterende 49% aanmerkelijk groter zijn door de hoogte van de koopsom. De marktwaarde van Start ligt echter ook dan nog aanmerkelijk boven de in de balans verwerkte goodwill. De totale goodwill is evenals voorgaande jaren getoetst op de juistheid van de waardering, de zogenaamde impairment toets. Voor slechts een klein bedrag heeft dit geleid tot een extra afschrijving van 0,7 miljoen euro in verband met gestaakte activiteiten. Dividend Gedurende een lange reeks van jaren keert United Services Group 33,3% van de nettowinst uit als dividend. Dit zou voor het jaar 2002 een uit te keren dividend betekenen van 8,3 miljoen euro. Echter, 2002 is een bijzonder jaar, met aan de ene kant tegenvallende resultaten in de techniek en aan de andere kant de positieve bijdrage als gevolg van de overname van Start, waardoor tevens de kasstroom uit operationele activiteiten fors is gestegen en depotentiële winstcapaciteit van USG is vergroot. Op basis hiervan wordt voorgesteld het uitkeringspercentage eenmalig te verhogen tot circa 46%, waarbij het totaal uit te keren dividend uitkomt op 11,3 miljoen euro. Per gewoon aandeel bedraagt het, aan de op 7 mei a.s. te houden Algemene Vergadering van Aandeelhouders, voorgestelde keuzedividend 0,50 euro (2001: 0,65 euro). Vooruitzichten Tegen de achtergrond van het vooralsnog uitblijven van economisch herstel is de verwachting gewettigd dat verdere afslankingsoperaties binnen het bedrijfsleven zullen leiden tot een verdere toename van de werkloosheid. Op korte termijn staan deze ontwikkelingen een krachtig herstel van de vraag naar flexibele arbeid in de weg, maar leiden ze op termijn ontegenzeggelijk tot een toename van de vraag naar uitzendkrachten en projectmedewerkers, bijvoorbeeld ter vervanging van zieke werknemers en het opvangen van werkpieken, projecten en vakanties. Ook zal men, gezien de onzekere economische situatie, in eerste instantie uitzendkrachten inzetten voor de voorlopige invulling van vaste vacatures. Verwacht mag worden dat een herstel zich het eerste zal voordoen in het zogenaamde vroegcyclische industriële segment. De dienstenportefeuille van de werkmaatschappij Start Nederland geeft ons de overtuiging dat deze werkmaatschappij een kansrijke uitgangspositie heeft om als eerste ten volle hiervan te kunnen profiteren. 5

6 Gezien de zeer onzekere economische situatie achten wij het echter niet realistisch om thans een concrete uitspraak te doen over de omzet- en winstontwikkelingen voor het jaar United Services Group N.V. Voor nadere informatie: De heer Leo W. Houwen Telefoon: +31 (0) De heer Ron Icke Telefoon: +31 (0)

7 Belangrijke data Jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders 7 mei 2003, 15:00 uur Publicatie cijfers eerste kwartaal mei 2003 Bekendmaking omwisselverhouding stockdividend 8 mei 2003 Notering ex-dividend 9 mei 2003 Betaalbaarstelling dividend 28 mei 2003 Publicatie halfjaarcijfers september 2003 Publicatie cijfers derde kwartaal november 2003 Publicatie jaarcijfers maart 2004 Jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders 6 mei 2004 Bijlagen: Geconsolideerde balans per 31 december 2002 Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2002 Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2002 Segmentatie-overzicht Kerncijfers Profiel United Services Group Zoeksymbolen USG Reuters UINT.AS Bloomberg UNINA Tevens vermelden wij dat heden: uur een persconferentie en uur een analistenbijeenkomst worden gehouden ten kantore te Almere. Zie ook onze website: 7

8 GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2002 VOOR WINSTBESTEMMING Bijlage 1 Bedragen in duizenden euro's Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Vlottende activa Vorderingen Handelsdebiteuren Overige vorderingen Overlopende activa Liquide middelen Eigen vermogen Aandeel derden Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden Bankkrediet Handelscrediteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen Schuld inzake acquisities Vooruitontvangen bedragen Pensioenen Overige schulden Overlopende passiva

9 Toelichting eigen vermogen Vermogen per 31 december Resultaat Opbrengst uit emissies (incl. uitgeoefende opties) Kapitaalkosten (incl. kosten emissies) Dividend lager dan begroot 221 Eigen vermogen per 31 december

10 GECONSOLIDEERDE WINST-EN VERLIESREKENING OVER 2002 Bijlage 2 Bedragen in duizenden euro's 4e kw e kw jaar 2002 jaar 2001 Netto-omzet Salariskosten Afschrijvingen Overige kosten Bedrijfslasten Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten Resultaat verkoop deelneming Rentebaten Rentelasten Uitkomst van de financiële baten en lasten Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Aandeel derden Nettowinst voor amortisatie goodwill Amortisatie goodwill Nettowinst WPA per aandeel op basis van het gemiddelde aantal uitstaande aandelen WPA na amortisatie goodwill, in euro's 0,29 0,54 1,14 1,94 WPA voor amortisatie goodwill, in euro's 0,43 0,72 1,56 2,28 10

11 GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT OVER 2002 Bijlage 3 Kasstroom uit operationele activiteiten Bedragen in duizenden euro s Bedrijfsresultaat Amortisatie goodwill Afschrijvingen Veranderingen in voorzieningen Veranderingen in werkkapitaal Kasstroom uit bedrijfsoperaties Resultaat verkoop deelneming Ontvangen interest Betaalde interest Betaalde winstbelasting Aandeel derden in resultaat Kasstroom uit operationele activiteiten Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa Desinvesteringen in materiele vaste activa Acquisitie van groepsmaatschappijen Toename financiële vaste activa 737 Kasstroom uit investeringsactiviteiten Kasstroom uit financieringsactiviteiten Dividend Financiering door /aflossing van leningen Emissie van aandelen Kosten aandelen, valutawijzigingen Kasstroom uit financieringsactiviteiten Netto kasstroom Netto kaspositie 1 januari Bankkrediet Start bij overname Netto kaspositie 31 december Mutatie kaspositie inclusief acquisitie Start

12 SEGMENTATIE-OVERZICHT Bijlage 4 Resultaten United Office Services *) aangepast voor vergelijkende doeleinden Bedragen in duizenden euro s 4e kw e kw * jaar 2002 jaar 2001 * Netto-omzet Nederland België Duitsland Spanje Bedrijfsresultaat Nederland België Duitsland Spanje Resultaten United Technical Services Netto-omzet Nederland België Duitsland Groot Britannië Bedrijfsresultaat Nederland België Duitsland Groot Britannië Resultaten United Communications Netto-omzet Nederland België Bedrijfsresultaat Nederland België Resultaten overige activiteiten Netto-omzet Nederland Bedrijfsresultaat Nederland

13 Resultaten hoofdkantoren Bedrijfsresultaat Nederland België Resultaten Start Netto-omzet Nederland België Spanje Italië Midden en Oost Europa Bedrijfsresultaat Nederland België Spanje Italië Midden en Oost Europa Totaal resultaten Netto-omzet Nederland België Groot Britannië Duitsland Spanje Italië Midden en Oost Europa Bedrijfsresultaat Nederland België Groot Britannië Duitsland Spanje Italië Midden en Oost Europa

14 KERNCIJFERS Bedragen in duizenden euro s Bijlage 5 Cashflow Groei in procenten Netto-omzet 84,0% Bedrijfsresultaat -6,7% Nettowinst voor amortisatie goodwill -26,2% Verhoudingsgetallen Bedrijfresultaat/omzet 6,2% 12,3% Nettowinst voor amortisatie goodwill/omzet 3,1% 7,7% Interest Coverage Ratio 8 22 Eigen vermogen/totaal vermogen 30,5% 33,5% Vlottende activa/vlottende passiva 1,35 1,37 Informatie aandelen Aantal uitstaande aandelen (x 1.000) Per aandeel op basis van het gemiddelde aantal uitstaande aandelen Nettowinst voor amortisatie goodwill 1,56 2,28 Nettowinst na amortisatie goodwill 1,14 1,94 Eigen vermogen 8,77 6,09 Cashflow 2,67 2,65 14

15 PROFIEL VAN UNITED SERVICES GROUP Bijlage 6 United Services Group N.V. is als Europese dienstverlener actief met als hoofdactiviteiten flexibele arbeid, opleidingen en customer care-services. Het aandeel United Services Group is genoteerd aan de effectenbeurs Euronext N.V. in Amsterdam en opgenomen in de Midkap index (AMX). Ondernemerschap ligt nadrukkelijk bij het management en de medewerkers van de werkmaatschappijen, waarbij de dienstverlening en de marktbenadering zijn gesegmenteerd naar vakdiscipline en opleidingsniveau. United Services Group richt zich op de volgende segmenten: Uitzending en detachering, onder meer in de markten overheid, onderwijs, horeca, call centers, grafisch, bouw, zorg, techniek, industrie, transport en logistiek, alsmede reïntegratie, opleidingen en loopbaaninterventie. Projectmatige activiteiten, uitzending, detachering, payrolling en werving & selectie in het officesegment, met onder meer de specialisaties medisch, marketing & sales, secretarieel, human resources management (hrm), finance en communicatie. Projectmatige activiteiten, uitzending, detachering en werving & selectie van specialisten in het technische segment, gericht op vakgebieden, zoals ICT, elektrotechniek, werktuigbouwkunde, (petro)chemie en civiele techniek. Opleidingen in het voortgezet onderwijs en hbo-opleidingen voor management-, marketing- en communicatiefuncties. Hoogwaardige customer contact centers, gericht op kennisintensieve customer care-dienstverlening op het gebied van onder andere verkoop, personeelswerving, informatieverstrekking, klachten- en responsebehandeling. Ondersteuning en facilitering van onder meer medisch specialisten, tandartsen en zelfstandig ondernemers. Bij United Services Group ontwikkelen de in Nederland, België, Duitsland, Italië, Portugal en Spanje gevestigde werkmaatschappijen zelfstandig marketing- en sales-initiatieven, en nemen nadrukkelijk een eigen positie in. Wat betreft de interne organisatie maken zij gebruik van uniforme methodieken en (per land) een krachtige, gezamenlijke backoffice-organisatie met betrekking tot financiën, ICT, managementinformatie en juridische en facilitaire zaken. Hierdoor worden kostenvoordelen, efficiencyverbeteringen en mogelijkheden tot controle continu bevorderd. De rollen van de nationale hoofdkantoren en die van het internationale hoofdkantoor zijn primair faciliterend en initiërend. 15