Uitgebreide inhoudstafel

Transcriptie

1 Woord vooraf...v Deel I. Instellingen Hoofdstuk 1 Artikel 195, overgangsbepaling: een tijdelijke versoepeling van de procedure voor de herziening van de Grondwet Jan Velaers...1 I. De ontoereikende verklaring tot herziening van de Grondwet van 7 mei II. Artikel 195, overgangsbepaling...3 III. Raad van State, afdeling Wetgeving en Grondwettelijk Hof niet bevoegd dan naar de Commissie van Venetië...6 IV. Wel ongebruikelijk, niet onbegrijpelijk, niet ongrondwettig...9 A. Artikel 187 van de Grondwet niet geschonden...9 B. Artikel 195 van de Grondwet nageleefd V. Artikel 195 herzien of artikel 195, overgangsbepaling voor herhaling vatbaar? Hoofdstuk 2 De Vlinder Senaat Claire Fornoville I. De totstandkoming van de Vlinder senaat: ontpopt uit een paarse octopus met een BHV staartje A. De voorstellen van 1999 tot 2010: paarse en Octopus voorstellen B en daarna: van herzieningsverklaring tot senaatshervorming De herzieningsverklaring van 7 mei De verkiezingsprogramma s voor de federale verkiezingen van 13 juni 2010: een duidelijke oproep voor een andere senaat Van verkiezingsprogramma s tot politiek akkoord II. De nieuwe samenstelling van de Senaat A. 50 deelstaatsenatoren, 10 gecoöpteerde senatoren De zetelverdeling en aanwijzing van de deelstaatsenatoren De zetelverdeling en aanwijzing van de gecoöpteerde senatoren. 33 xiii

2 3. Een representatieve vertegenwoordiging van gemeenschappen en gewesten III. De bevoegdheden van de hervormde Senaat A. De verplicht bicamerale, optioneel bicamerale en monocamerale bevoegdheden herschikt De nieuwe verdeling van de aangelegenheden tussen de artikelen 74, 77 en 78 Gw Waarvoor is de Senaat niet (meer) bevoegd? a. Internationale verdragen b. Rechterlijke organisatie c. Samenwerkingsakkoorden/gezamenlijke decreten (ordonnanties) d. De reflectiefunctie van de Senaat is niet meer Mogelijke uitbreiding van de bevoegdheden van de Senaat via bijzondere wet B. De wetgevingsprocedure herbekeken De Cascade -regel De verplicht bicamerale en monocamerale procedures ongewijzigd De nieuwe optioneel bicamerale procedure C. Informatieverslagen IV. Conclusie Hoofdstuk 3 Het kaduke masker van de Senaat: tussen deelstaatfederalisme en multinationaal confederalisme Patricia Popelier I. Inleiding: de hervormde Senaat als zinnebeeld voor het Belgisch federalisme II. De functies van tweede kamers in gelaagde staatsstructuren A. Een dynamische interpretatie van federalisme B. Inspraak van deelstaten in de federale besluitvorming C. Inspraak van deelstaten in internationale verdragen D. Checks and balances E. Conflictmanagement F. Functie van een deelstatenkamer in confederale staten G. Tussenconclusie III. De samenstelling van de nieuwe Senaat A. Overzicht B. Opmerkingen De Senaat wordt een meer volwaardige deelstatenkamer De ontbinding van de Senaat xiv

3 3. De Senaat wordt geen volledige deelstatenkamer De vertegenwoordiging van de deelstaten is ongelijk De vertegenwoordiging van de deelstaten is onvolledig De Senaat als deelstatenkamer of als instrument voor conflictmanagement in het multinationale België? Geen waarborg voor specificiteit Naar een confederale Senaat? Een genderquotum in de Senaat IV. De bevoegdheden van de nieuwe Senaat A. Overzicht B. Opmerkingen De hervorming van de Senaat zorgt voor een vereenvoudiging van procedures Een gedifferentieerd bevoegdheidspakket De rechten van senatoren worden ingeperkt De bevoegdheden worden beperkt tot institutionele materies De Senaat is niet meer bevoegd om internationale verdragen te sluiten V. Conclusie Hoofdstuk 4 Institutionele vernieuwingen: verkiezingen, versterking van het Parlement, politieke deontologie, partijfinanciering en Grondwettelijk Hof en de dotaties aan de leden van de koninklijke familie Jan Velaers I. Verkiezingen A. De stabiliteit van het kiesrecht B. Transparantie van het kiessysteem Het verbod van dubbele kandidaatstelling Het verlies van rechtswege van een mandaat bij verkiezing voor een ander mandaat C. Stemrecht van Belgen in het buitenland De objectieve criteria voor aanhechting aan een kieskring Stemplicht revisited De bestendiging van de inschrijving als kiezer Verbetering van de stem- en stemopnemingswijzen Stemrecht voor de verkiezingen voor de deelstaatparlementen: uitgesteld maar niet afgesteld? D. Nog steeds geen rechtsbescherming bij verkiezingsgeschillen II. De versterking van de rol van het Parlement A. De versterking van de Kamer als wetgever Het inleidend verslag op parlementair initiatief xv

4 2. De tweede lezing B. De versterking van de controle van de regering door de Kamer Hoorzittingen na het aantreden van een regering of een minister Toegang tot de notificaties van de ministerraad en het overlegcomité III. De politieke deontologie A. Een Federale Deontologische Commissie B. Een Federale Deontologische Code C. Deontologische adviezen IV. Partijfinanciering en verkiezings uitgaven A. De financiering van de politieke partijen na de hervorming van het tweekamerstelsel B. Strengere regels over de verkiezings uitgaven C. Regelgeving over politieke communicatie aangepast D. Open boekhouding van politieke partijen E. Controle van de verkiezingsuitgaven F. Rechtsbescherming door de Raad van State en het Grondwettelijk Hof V. Dotaties aan leden van de koninklijke familie A. De voorgeschiedenis B. De wet van 27 november C. De begunstigden van de dotatie D. De aard van de dotatie E. Transparantie en controle F. Gedragsregels VI. Besluit Hoofdstuk 5 De splitsing van de kieskring BHV en de bijzondere regelingen voor de randgemeenten: de bevoegdheid van de Algemene Vergadering van de Raad van State, de benoeming van de burgemeesters en de stand still Jan Velaers I. De splitsing van de kieskring Brussel Halle Vilvoorde en de bijzondere modaliteit in de zes randgemeenten A. De splitsing van de kieskring, met een bijzondere modaliteit in de zes randgemeenten B. De grondwettigheid van de splitsing van de kieskring Brussel Halle Vilvoorde Alleen de belangen van de Franstaligen in de rand gewaarborgd? xvi

5 2. De constitutionalisering van deze bijzondere modaliteit in artikel 63, 4 van de Grondwet C. Toch nog Vlaamse verkozenen in Brussel en Franstalige verkozenen in Vlaams Brabant? D. De wijziging van de bijzondere modaliteit bij bijzondere meerderheidswet II. Bijzondere regelingen voor de rand gemeenten: de bevoegdheid van de Algemene Vergadering van de Raad van State, de benoeming van burgemeesters en de stand still A. De Algemene vergadering van de Raad van State, bevoegd voor administratieve geschillen uit de randgemeenten De uitbreiding van de bevoegdheid van de Algemene Vergadering Aanhangig maken van de zaken Toezicht op de naleving van de regeling Paritaire samenstelling en werking Taalgebruik Consolidering en bestendiging Nederlandstalige versus tweetalige rechtspraak? De administratieve rechtscolleges van de gemeenschappen en gewesten B. De benoeming van de burgemeesters in de randgemeenten Een nieuwe benoemingsprocedure in de Pacificatiewet Consolidering en bestendiging C. De uitbreiding van de standstill regeling uit artikel 16bis BWHI en artikel 5bis BBW III. Besluit Hoofdstuk 6 Het gerechtelijk arrondissement Brussel Werner Vandenbruwaene I. Het nieuwe artikel 157bis Gw II. De ontdubbelde rechtbanken III. De gesplitste parketten IV. De kaders en de werklastmeting V. De taalregeling VI. Kritieken xvii

6 Hoofdstuk 7 De burgerrechtelijke gevolgen van de uitspraken van administratieve rechtscolleges: wanneer het doel niet alle middelen heiligt Sarah Verstraelen I. Aanloop tot herziening artikel 144 Gw II. Burgerrechtelijke gevolgen III. Uitsluitend federale administratieve rechtscolleges IV. Artikel 11bis RvS wet A. Eerste toepassing van artikel 144, tweede lid GW B. Schadevergoeding tot herstel: een autonoom begrip C. Electa una via D. Procedure en waarborgen E. Inwerkingtreding V. Conclusie Deel II. Bevoegdheden Hoofdstuk 8 De gewestelijke volksraadpleging en het Grondwettelijk Hof, de constitutieve autonomie van gemeenschappen en gewesten en de (niet-) samenvallende Europese, federale en deelstatelijke verkiezingen Jan Velaers I. De gewestelijke volksraadpleging A. Directe democratie door volksraad pleging B. over de uitsluitend aan de gewestelijke organen opgedragen aangelegenheden C. Met uitsluiting van de aangelegenheden die betrekking hebben op de financiën of op de begroting of de aangelegenheden die met een meerderheid van twee derde van de uitgebrachte stemmen worden geregeld D. Met eerbiediging van de nadere regels bepaald in een organiek bijzondere meerderheidsdecreet of -ordonnantie E. Onder preventief toezicht van het Grondwettelijk Hof: de eerbiediging van de Grondwet, het organieke decreet of de organieke ordonnantie en het internationaal en Europees recht II. Een verruimde constitutieve autonomie, nu ook voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de Duitstalige Gemeenschap III. De gelijktijdigheid van de Europese, de federale en de deelstatelijke verkiezingen: een doodgeboren hervorming? A. Het vraagstuk van de (niet-)samenvallende verkiezingen B. Het compromis van de zesde staatshervorming xviii

7 C. Federale verkiezingen gelijktijdig met de Europese verkiezingen (art. 65, derde lid Gw.), tenzij bij voortijdige ontbinding (art. 46, zesde lid Gw.) D. Deelstatelijke verkiezingen gelijktijdig met Europese en federale verkiezingen (art. 117, tweede lid Gw.) tenzij anders bepaald op grond van de constitutieve autonomie (art. 117, derde lid Gw. en art , vierde lid Gw.) E. Besluit Hoofdstuk 9 Verruiming van de gewestelijke autonomie inzake de onder geschikte besturen: provincies en bovengemeentelijke besturen Jürgen Vanpraet Inleiding I. Achtergrond van de hervorming II. Overzicht van de wijzigingen A. Herzieningsverklaring B. Grondwetsherzieningen C. Wijzigingen BWHI III. De dubbele betekenis van het begrip provincie in de Grondwet IV. De bevoegdheidsneutraliteit van de Grondwet inzake de ondergeschikte besturen V. Het bijzonder meerderheidsdecreet om provincies af te schaffen en om bovenlokale besturen op te richten VI. Federale medebewindstaken bij het afschaffen van de provincies VII. Voorwaarden tot oprichting van bovengemeentelijke besturen A. Ter vervanging van de provincies B. Lokale autonomie C. Dwingende beginselen D. Fiscale bevoegdheden van de boven gemeentelijke besturen Besluit: de provincies zijn dood, lang leve de provincies Hoofdstuk 10 Justitie: strafrechtelijk beleid, jeugdsanctierecht en justitiehuizen Werner Vandenbruwaene Inleiding I. Het herziene artikel 151, 1 Gw. en het nieuwe artikel 11bis BWHI A. Onafhankelijkheid Openbaar Ministerie B. Draagwijdte artikel 11 BWHI C. Participatie deelstaten aan College PG: opsporings- en vervolgingsbeleid xix

8 II. III. D. Het positief injunctierecht: een nieuwe parallelle bevoegdheid? Artikel 5, 1, II, 6 BWHI en de materiële bevoegdheidsoverdrachten: justitiehuizen en jeugdsanctierecht A. Jeugdsanctierecht? B. De justitiehuizen Vooruitblik: rechterlijke organisatie in een bipolair en centrifugaal federalisme Hoofdstuk 11 Beschouwingen inzake de impact van de zesde staatshervorming op de werking van justitie Yves Liégeois Inleiding I. De proactieve visie van het Openbaar Ministerie A. Een levende organisatie B. Kraakbeenfunctie van het Openbaar Ministerie C. Cyclus van het strafrechtelijk beleid D. Een ruimere adviserende bevoegdheid t.a.v. gemeenschappen en gewesten II. Visie over de strafrechtspleging en de procedurewetten als basisinstrument III. Werking van het college van procureurs generaal in het perspectief van het gewijzigde artikel 151, 1 Gw A. Deelname van gemeenschappen en gewesten aan de vergaderingen van het College B. De deelname van de deelstaten aan de totstandkoming van het strafrechtelijk beleid C. De opdracht van de gemeenschappelijke ondersteuningsdienst van het Openbaar Ministerie IV. Onafhankelijkheid van het Openbaar Ministerie versus positieve injunctie V. De hertekening van de gerechtelijke arrondissementen versus de leegpluk van de strafketen Besluit Hoofdstuk 12 De bevoegdheidsverdeling inzake omroep, telecommunicatie en filmkeuring: kinderen niet toegelaten Yannick Peeters Inleiding I. Omroep en telecommunicatie xx

9 A. De oude bevoegdheidsverdeling B. Omroep en telecommunicatie naar EU recht C. Naar een nieuwe bevoegdheidsverdeling? D. Naar een nieuw concept en een nieuwe definitie ervan? II. Verplichte samenwerking op het vlak van omroep en telecommunicatie A. Samenwerkingsverplichting door verweven aard van de bevoegdheden omroep en telecommunicatie B. Samenwerkingsakkoord van 17 november C. Codificatie van de samenwerkings verplichting in de bijzondere wet III. Filmkeuring A. De oude bevoegdheidsverdeling B. De nieuwe bevoegdheidsverdeling Besluit Hoofdstuk 13 Wat betekent de zesde staatshervorming voor de gezondheidszorgsector en de ouderenzorg? Peter Hannes Inleiding I. Overzicht overgehevelde materies in het kader van gezondheidszorg en ouderenzorg A. Gehandicaptenzorg (art. 8 BW 6de SHV) Tegemoetkoming Hulp aan Bejaarden (THAB) Mobiliteitshulpmiddelen B. Ziekenhuizen (art. 6 BW 6de SHV) Erkenningsnormen Ziekenhuisinfrastructuur: budget voor bouw/renovatie (BFM A1) en investeringskosten NMR, Pet, Radiotherapie (BFM A3). 374 C. Oudereninstellingen (art. 6 BW 6de SHV) Rust- en VerzorgingsTehuizen (RVT), RustOorden voor Bejaarden (ROB), Centra voor DagVerzorging (CDV) en Centra voor KortVerblijf (CKV) Geïsoleerde Geriatrische ziekenhuizen (G diensten) + Geïsoleerde Gespecialiseerde ziekenhuizen (Sp diensten) D. Long term care-revalidatie (art. 6 BW 6de SHV) E. Geestelijke gezondheidszorg (art. 6 BW 6de SHV) Psychiatrische Verzorgingstehuizen (PVT) Initiatieven Beschut Wonen (IBW) Overlegplatforms geestelijke gezondheidszorg F. Preventie (art. 6 BW 6de SHV) xxi

10 1. Vaccinatiecampagnes, screeningscampagnes, voedingsplan, mondhygiëne, tabaksontwenning Verslavingsfonds G. Organisatie van de eerstelijnsgezondheids zorg (art. 6 BW 6de SHV) Impulseofonds Huisartsenkringen Lokaal Multidisciplinaire Netwerken (LMN) Geïntegreerde Diensten voor Thuiszorg (GDT) Palliatieve netwerken en multidisciplinaire palliatieve teams H. Sommige aspecten van de gezondheidszorg beroepen (art. 6 BW 6de SHV) Erkenning van zorgverstrekkers Bepalen van subquota (binnen de specialismen) I. Maximumfactuur (art. 45 BW 6de SHV) J. Diverse samenwerkingsakkoorden Nog op te richten instituut voor overlegde antwoorden op de grote uitdagingen inzake de gezondheidszorg (art. 43, 4 BW 6de SHV) E health Contingenteringsmodaliteiten van de gezondheidszorgberoepen (art. 43, 4 BW 6de SHV) Erkenning van zorgverstrekkers Kenniscentrum voor gezondheidszorg Eén loket - mobiliteitshulpmiddelen Brussel (art. 55, 2 BW 6de SHV) Sociale akkoorden voor de gezondheidszorgberoepen Nalevingsmodaliteiten van internationale verplichtingen i.v.m. het gezondheidsbeleid II. Federaal bevoegdheidsvoorbehoud Inzake de ziekte- en invaliditeitsverzekering Inzake de nationale maatregelen inzake profylaxis Het crisisbeleid wanneer een pandemie dringende maatregelen vereist De reglementering aangaande de uitoefening van de geneeskunde en paramedische beroepen (met uitzondering van de gerelateerde erkenningsnormen) De geneesmiddelen- en levensmiddelenreglementering De medische hulpmiddelen De reglementering van bloed, menselijk lichaamsmateriaal en de medisch begeleide voortplanting xxii

11 8. De dringende geneeskundige hulpverlening III. Naar welke instantie gebeurt de overheveling? IV. Financieringswet: verdeling en evolutie van de middelen A. Algemeen principe en globale budgettaire sanering B. Drie specifieke regelingen Ouderen Andere bevoegdheden BFM A1 en A C. Overgangsregelingen V. Timing van de overdracht Besluit Hoofdstuk 14 De overdracht van de bevoegdheden gezondheidszorg, ouderenzorg en welzijn Peter Degadt Inleiding I. Vlaams zorgbeleid: maatschappelijke uitdagingen en uitgangspunten. 402 II. De Vlaamse administratieve structuur III. Het Vlaamse versus het federale model IV. Een nieuw organisatiemodel: dwarsverbindingen en betrokkenheid middenveld V. Kernactoren VI. Financiering VII. Samenstelling EVA Zorg en Welzijn VIII. Over te dragen materies naar Zorg en Welzijn A. Residentiële woonzorg B. Mobiliteitshulpmiddelen C. Tegemoetkoming Hulp aan Bejaarden (THAB) D. Revalidatie E. Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) F. Onroerende investeringen G. Normering ziekenhuizen H. Preventie en organisatie van de eerste lijn IX. Streven naar synergie met de sociale partners vertegenwoordigd in de SERV X. Financiering en verantwoordelijkheid voor de zorgkassen wat betreft de verzekeringscomponent binnen de algemene middelen voor het Vlaamse zorgbeleid xxiii

12 Hoofdstuk 15 De wijziging van artikel 23 van de Grondwet en de defederalisering van de gezinsbijslagen Herwig Verschueren Inleiding I. De wijziging van artikel 23 Gw A. Het recht op gezinsbijslag als een grondrecht B. De betekenis van de standstill verplichting voor de defederalisering van de gezinsbijslagen II. De overheveling van de bevoegdheden inzake gezinsbijslagen door de wijziging van de bijzondere wetten A. Geen grondwetswijziging vereist voor de defederalisering van de gezinsbijslagen B. De wijzigingen aan de bijzondere wetten C. Wat wordt er precies overgeheveld? D. Geen afbreuk aan de bevoegdheden van de gemeenschappen in andere persoonsgebonden aangelegenheden E. De territoriale afbakening van de bevoegdheid F. De financiering van de overdracht van de bevoegdheden inzake gezinsbijslagen III. Toepassing van het Europese Unierecht A. De toepassing van de Europese sociale zekerheidscoördinatie in de verhouding met andere lidstaten Betekenis en inhoud van de Europese socialezekerheidscoördinatie voor de gezinsbijslagen Noodzaak aan interne Belgische afspraken voor de toepassing van de Europese socialezekerheidscoördinatie B. De toepassing van het Unierecht op interne Belgische grensoverschrijdende situaties De relevantie van het vlaamsezorgverzekeringsarrest van het Hof van Justitie De betwiste gevolgen van het vlaamsezorgverzekeringsarrest van het Hof van Justitie De betekenis van de economische en monetaire Unie in België Toepassing van het vlaamsezorgverzekeringsarrest IV. De praktische uitvoering van de overdracht van de bevoegdheid inzake gezinsbijslagen A. De overgangsbepalingen B. Voorafgaande vereenvoudiging van de stelsels Besluit xxiv

13 Hoofdstuk 16 De splitsing van delen van de sociale zekerheid: een historische wending in de logica van de staatshervorming Bea Cantillon I. De ambiguïteit van de traditionele uitgangspunten van de Belgische staatshervormingen A. De sociale zekerheid laat zich moeilijk splitsen B. De keuze voor interpersoonlijke of interregionale solidariteit is niet neutraal C. Homogene bevoegdheidspakketten bestaan niet D. Wat verstaan we onder responsabiliseren? II. De uitgangspunten getoetst aan de zesde staatshervorming A. Van interpersoonlijke naar interregionale solidariteit, met de handrem op B. Responsabilisering door meer autonomie C. Gedeeld beslissings- en uitvoerings federalisme D. Een drieledig sociaal federalisme met twee verschillende werkingsbeginselen Besluit Hoofdstuk 17 De regionalisering van de woninghuur: naar een Vlaams huurrecht? Diederik Vermeir en Bernard Hubeau I. Inleiding en situering A. Wat voorafging B. De antecedenten ten tijde van de zogenaamde borrelnootjes II. De bevoegdheidsoverdracht inzake huisvesting A. De regionalisering van de woninghuur Eerste element: voor bewoning bestemde goederen of delen ervan a. De aangelegenheid woninghuur : een verruiming ten opzichte van de Woninghuurwet b. Interdependenties met federale en gemeenschapsbevoegdheden Tweede element: beperking tot de specifieke regels a. De verhouding met het algemeen verbintenissenrecht b. De totaliteit van de specifieke regels B. De bevoegdheidsoverdracht van aanverwante materies Naar een objectivering van de huurprijzen? De specifieke procedurele regels inzake huurgeschillen De registratie van huurovereenkomsten xxv

14 III. De integratie van de overgedragen bevoegdheid in het Vlaamse huisvestingsbeleid A. Inbedding in de Vlaamse administratie Aanpassing van het administratieve kader Een één-op-éénrelatie of een interne bevoegdheidsproblematiek? B. Een Vlaams woninghuurrecht legistieke en inhoudelijke beleidsopties Een Vlaamse huurcode of een woninghuurdecreet? a. Optie I: integratie in het Burgerlijk Wetboek b. Optie II: integratie in de wooncodes c. Optie III: een Vlaams huurdecreet Naar een volwaardig huurbeleid? Hoofdstuk 18 Landbouw en dierenwelzijn: een bijna homogene bevoegdheid van de gewesten Jan Velaers I. De gewesten in beginsel bevoegd voor landbouw en zeevisserij II. De gewesten bevoegd voor de (landbouw) rampen III. De gewesten bevoegd voor de pacht en de veepacht IV. De gewesten bevoegd voor het dieren welzijn V. De federale bevoegdheid voor de veiligheid van de voedselketen A. De veiligheid van de voedselketen en het voorzorgsbeginsel B. De kwaliteit van de grondstoffen en de plantaardige producten C. De dierengezondheid en de kwaliteit van de dierlijke producten Dierengezondheid versus dierenwelzijn Dierengezondheid versus natuurbehoud Dierengezondheid versus afvalstoffenbeleid VI. De federale bevoegdheid voor de inkomensvervangende maatregelen bij vervroegde uittreding van oudere landbouwers VII. Het coöperatief federalisme inzake landbouw A. De overlegverplichting in artikel 6, 3bis, 5 BWHI B. Samenwerkingsakkoorden VIII. De inpassing van het gewestelijke landbouwbeleid in het Europese landbouwbeleid A. De deelname aan het uitwerken van het Europese landbouwbeleid. 519 B. De implementatie van het Europese landbouwbeleid De regionalisering van het BIRB De verplichte samenwerking bij de implementatie van EU maatregelen die niet voor een gedifferentieerde regeling vatbaar zijn Besluit xxvi

15 Hoofdstuk 19 De economische bevoegdheden: vestiging, prijsbeleid, handelshuur, toerisme en het Participatiefonds Henri Swennen I. Vestiging A. Inleiding B. Wat zijn vestigingsvoorwaarden? Algemene situering Beroepskwalificaties Titelbescherming Voorwaarden van beroepsuitoefening Andere eisen Vestigingsvoorwaarden C. Vestigingsvoorwaarden die geen gewestelijke bevoegdheid worden Toegang tot de gezondheidsberoepen Dienstverlenende intellectuele beroepen D. Vestigingsvoorwaarden die gewestelijk zullen worden gesteld Vestigingsvoorwaarden : wat houdt dat in? Geen vestigingsvoorwaarde? Geen bevoegdheid van de gewesten tot het stellen van vestigingsvoorwaarden in sectoren of domeinen die tot de federale bevoegdheid horen Begrip vestigingsvoorwaarden : geen verwijzing naar de activiteiten die door de dienstenrichtlijn zijn uitgesloten Uitoefening van de bevoegdheid a. Vrijheid van ondernemen b. Vrij verkeer c. Controle d. Een inventaris? e. Vooruitzicht E. Twee bijzondere gevallen: handels vestigingen en toerisme Handelsvestigingen (winkels met grote verkoopoppervlakte) Toerisme II. Het prijsbeleid A. De nieuwe regeling B. Vragen over het federale algemene prijsbeleid? C. Vooruitzicht: het Groenboek III. Handelshuur A. Wat is handelshuur? B. Vooruitzicht IV. Toerisme V. De activiteiten van het Participatie fonds xxvii

16 Hoofdstuk 20 Leefmilieu, klimaat en energie Patricia Popelier en Werner Vandenbruwaene I. Leefmilieu A. De doorvoer van afvalstoffen B. De vergoeding van schade veroorzaakt door natuurrampen C. Het substitutierecht van de federale overheid De interne verdeling van financiële sancties opgelegd door het Hof van Justitie Inbreuken op internationale klimaatverplichtingen D. Het klimaatresponsabiliseringsmechanisme II. Energie Hoofdstuk 21 De bevoegdheidsverdeling in het arbeidsmarktbeleid Jürgen Vanpraet Inleiding I. Een bevoegdheidsverdeling uitgedrukt in termen van aangelegenheden II. Territoriale bevoegdheidsverdeling A. Het bepalen van de territoriale aanknopingspunten B. Indicaties van territoriale aanknopings punten Vermindering van werkgeversbijdragen en activering van werkloosheidsuitkeringen Dienstencheques Outplacement III. Het federale bevoegdheidsvoorbehoud inzake sociale zekerheid en arbeidsrecht na de zesde staatshervorming A. De impliciete wijziging van het federale bevoegdheidsvoorbehoud inzake sociale zekerheid B. Het federale bevoegdheidsvoorbehoud inzake arbeidsrecht Individueel arbeidsrecht Collectief arbeidsrecht IV. Overzicht van de bevoegdheids verdeling na de zesde staatshervorming A. Beroepsopleiding en stelsels van alternerend leren (art. 4, 16 en 17 BWHI) B. Arbeidsbemiddeling (art. 6, 1, IX, 1 BWHI) C. Programma s voor wedertewerkstelling met inbegrip van de sociale economie (art. 6, 1, IX, 2 BWHI) xxviii

17 1. Bevoegdheidsverdeling inzake tewerkstellingsprogramma s vóór de zesde staatshervorming Tewerkstellingsprogramma s overgedragen met de zesde staatshervorming a. Startbaanovereenkomsten in het kader van globale projecten b. De andere federale programma s inzake sociale economie De afschaffing van de trekkingsrechten voor iedere binnen een wedertewerk stellingsprogramma geplaatste werkzoekende D. Tewerkstelling van leefloners (art. 6, 1, IX, 2 /1 BWHI) E. Economische migratie (art. 6, 1, IX, 3 en 4 BWHI) Inleiding Normerings- en toepassingsbevoegdheid a. De aangelegenheid tewerkstelling van buitenlandse arbeidskrachten b. De arbeidskaart die een rechtstreekse afgeleide is van een specifieke verblijfssituatie I. De arbeidskaart C II. De vrijstellingen op de arbeidskaart A en B afgeleverd in het kader van een specifieke verblijfssituatie c. De vrijstelling van beroepskaarten verbonden aan de specifieke verblijfs situatie van de betrokken personen Bevoegdheidsverdeling inzake de handhaving a. Vóór de zesde staatshervorming b. Tewerkstelling van buitenlandse arbeidskrachten met uitzondering van de arbeidskaart afgeleverd in het kader van de specifieke verblijfssituatie van de betrokken personen c. De arbeidskaart afgeleverd in het kader van de specifieke verblijfssituatie van de betrokken personen Exclusieve territoriale bevoegdheid en het beginsel van de wederzijdse erkenning Afstemming tussen de gewestelijke bevoegdheid inzake de tewerkstelling van buitenlandse arbeidskrachten en de federale verblijfsreglementering a. Beleidsafstemming b. Het verplichte samenwerkingsakkoord bedoeld in artikel 92bis, 3, c) BWHI c. Unieke aanvraagprocedure (Richtlijn 2011/98/EU) d. Adviesraad voor de tewerkstelling van buitenlandse werknemers Studentenmigratie xxix

18 F. Controle op de beschikbaarheid en vrijstellingen van beschikbaarheid (art. 6, 1, IX, 5 en 6 BWHI) De gewestelijke bevoegdheid in relatie tot de federale werkloosheidsverzekering De actieve en passieve beschikbaarheid Het federale bevoegdheidsvoorbehoud inzake het normatief kader voor de regelgeving Vrijstellingen van beschikbaarheid in geval van studiehervatting, beroepsopleiding en stages G. Doelgroepenbeleid (art. 6, 1, IX, 7 BWHI) De algemene draagwijdte van de bevoegdheid op het vlak van het doelgroepenbeleid Vermindering van werkgeversbijdragen voor de sociale zekerheid (art. 6, 1, IX, 7, a) BWHI) a. Een geconditioneerde parallelle bevoegdheid b. De gewestelijke bevoegdheid om verminderingen toe te kennen c. De federale bevoegdheid om verminderingen toe te kennen Activering van uitkeringen inzake werkloosheid en financieelmaatschappelijke bijstand (art. 6, 1, IX, 7, b) BWHI) Premies aan uitkeringsgerechtigde werklozen die het werk hervatten of die een beroepsopleiding hebben gevolgd (art. 6, 1, IX, 7, c) BWHI) Premies aan de werkgevers en de leerlingen in het kader van stelsels van alternerend leren (art. 6, 1, IX, 7, d) BWHI) H. De bevordering van de buurtdiensten en - banen (art. 6, 1, IX, 8 BWHI) I. Toelagen ter bevordering van de arbeid van oudere werknemers (art. 6, 1, IX, 9 BWHI) J. Stelsels met recht om op het werk afwezig te zijn met behoud van het loon voor het volgen van opleidingen (art. 6, 1, IX, 10 BWHI) 663 K. Plaatselijke werkgelegenheids agentschappen (PWA) (art. 6, 1, IX, 11 BWHI) L. Bepaalde aspecten van outplacement (art. 6, 1, IX, 12 BWHI) M. Uitzendarbeid in het kader van tewerk stellingstrajecten (art. 6, 1, IX, 13 BWHI) V. Besluit: van bevoegdheidsdebat naar kerntakendebat Hoofdstuk 22 Activerend arbeidsmarktbeleid na de zesde staatshervorming Fons Leroy Inleiding xxx

19 I. Uitdagingen van de Vlaamse arbeidsmarkt II. Uitrol van de nieuwe bevoegdheden A. Actief zoekgedrag van werkzoekenden B. Doelgroepenbeleid C. Opleiding en vorming III. Institutionele kritische succes factoren Hoofdstuk 23 Bevoegdheden, middelen en instellingen inzake mobiliteit en verkeersveiligheid Bart Martel Inleiding I. Bevoegdheden A. Algemeen B. Bevoegdheden m.b.t. (het verkeer over) de weg Algemeen De minimale technische veiligheidsnormen inzake het bouwen en onderhouden van wegen Het vervoer van gevaarlijke goederen en uitzonderlijk vervoer Het bepalen van de snelheidsbeperkingen op de openbare wegen, met uitzondering van de autosnelwegen De regelgeving inzake het plaatsen en de technische eisen, evenals de controle op de verkeerstekens De regelgeving inzake de MTM en massa s over de assen van voertuigen en de ladingzekering, de afmetingen en de signalisatie van de lading Het toezicht op de naleving van de technische eisen voor voertuigen en de technische keuring van voertuigen De homologatie van radars en andere instrumenten die gelinkt zijn met de gewestelijke bevoegdheden De reglementering inzake de rijopleiding, de rijscholen en de examencentra en het toezicht op de rijgeschiktheid Bevordering, sensibilisering en informatie inzake verkeersveiligheid C. Bevoegdheden m.b.t. (het verkeer over) de waterweg De minimale technische veiligheidsnormen inzake het bouwen en onderhouden van waterwegen De regelgeving en de controle op de binnenscheepvaart D. Bevoegdheden m.b.t. de spoorwegen E. Handhaving F. De samenwerkingsvormen II. Middelen en instellingen A. Het toegewezen gedeelte op de federale personenbelasting xxxi

20 B. Ontvangsten uit strafrechtelijke sancties C. De overheveling van het Verkeers veiligheidsfonds D. Correcte financiering van de Brusselse instellingen De mobiliteitsdotatie De pendelaarscorrectie E. Instellingen Het BIVV De NMBS Besluit Hoofdstuk 24 De bevoegdheidsverdeling inzake onteigening en authenticatie Yannick Peeters Inleiding I. Onteigening II. Authenticatie Besluit Hoofdstuk 25 Bevoegdheidswijzigingen in het openbaar ambt: administratief en geldelijk statuut, uitzendarbeid en loopbaanonderbreking Jürgen Vanpraet I. Overzicht van de bevoegdheids overdrachten met betrekking tot het openbaar ambt II. Administratief en geldelijk statuut van het personeel van de gemeenschappen en gewesten A. Opheffing van de bevoegdheidsbeperkingen inzake het APKB B. De impact van de opheffing van het APKB op de federale pensioenbevoegdheid III. Toestaan uitzendarbeid in diensten van de gemeenschappen en gewesten, het onderwijs en de lokale besturen A. Artikel 87, 4 BWHI B. Draagwijdte ratione materiae Probleemstelling: verhouding met de federale bevoegdheid inzake arbeidsrecht De regeling van uitzendarbeid in de openbare sector voor de bevoegdheidsoverdracht De draagwijdte van de bevoegdheidsoverdracht inzake uitzendarbeid C. Draagwijdte ratione personae xxxii