VADEMECUM OVER STAGES EN WERKERVARINGSPLAATSEN BIJ DE OVERHEID

Transcriptie

1 VADEMECUM OVER STAGES EN WERKERVARINGSPLAATSEN BIJ DE OVERHEID Handleiding voor stageaanbieders in overheidsdiensten December 2005 Deze tekst is ook terug te vinden in het losbladig handboek Lokale besturen en werk, uitgegeven door Uitgeverij Politeia en de VVSG. Voor meer informatie over deze en andere uitgaven en voor bestelinformatie:

2

3 1. INLEIDING De verschillende Vlaamse bestuursniveaus (de Vlaamse overheid, de provincies, de lokale besturen) hebben de handen in elkaar geslagen om binnen hun diensten meer stage- en werkervaringsplaatsen te creëren voor jongeren, zodat ze ervaring kunnen opdoen voor ze de arbeidsmarkt betreden. Om dat te realiseren heeft de Vlaamse regering op 1 juli 2005 het Actieplan voor meer stage- en werkervaringsplaatsen goedgekeurd. Dat actieplan is een gezamenlijk initiatief van de Vlaamse minister van Werk, Onderwijs en Vorming Frank Vandenbroucke, de Vlaamse minister van Bestuurszaken Geert Bourgeois en de Vlaamse minister van Binnenlands Bestuur Marino Keulen. Het actieplan is een concreet uitvloeisel van het Werkgelegenheidsakkoord (2005) tussen de Vlaamse Regering en de sociale partners. Dat bepaalt onder andere dat de overheid en de privé-sector samen in 1000 werkervaringsplaatsen zullen voorzien voor leerlingen uit het deeltijds beroepssecundair onderwijs (DBSO). Er is een overduidelijk tekort aan werkervaringsplaatsen: tijdens het schooljaar konden slechts 3373 van de 6380 DBSO-leerlingen aan de slag. De Vlaamse overheid stelde het actieplan voor meer stage- en werkervaringsplaatsen op, samen met de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) en de Vereniging van Vlaamse Provincies (VVP). Het bevat vijf concrete actiepunten voor de schooljaren en De invoering van 100 werkervaringsplaatsen Specifiek voor jongeren uit het deeltijds beroepsonderwijs (DBSO) worden er 100 werkervaringsplaatsen aangeboden: 20 bij de Vlaamse overheid en 80 bij de lokale besturen en provincies. Die aantallen zijn bepaald op basis van het aandeel van de betrokken overheden in de totale Vlaamse werkgelegenheid. 2. Financiering van de medische onderzoeken voor stagiairs Op 21 september 2004 werd een Koninklijk Besluit betreffende de bescherming en het arbeidsgeneeskundig onderzoek voor stagiairs uitgevaardigd. Tijdens het schooljaar dreigden heel wat stage- 3

4 aanbieders af te haken door de extra kosten die ze zouden moeten betalen om de stagiairs dit onderzoek te laten ondergaan. Voor het schooljaar kwam alvast als oplossing uit de bus dat de federale overheid vijf miljoen euro uittrekt om de arbeidsgeneeskundige onderzoeken te betalen voor leerlingen uit het secundair onderwijs, studenten uit het hoger en universitair onderwijs en cursisten uit het volwassenenonderwijs die stage lopen. 3. E-ontmoetingsplaats voor vragers en aanbieders van stageplaatsen De Dienst Informatie Vorming en Afstemming (DIVA) werkt aan een stagedatabank die in de al bestaande website de website rond levenslang leren zal worden geïntegreerd en die vraag en aanbod moet samenbrengen. De databank wordt wellicht operationeel in de lente van Begeleiding van de stageaanbieder Deze tekst is een uitvloeisel van dit vierde actiepunt. De bedoeling is een houvast te bieden voor stageaanbieders bij een overheidsdienst. Verder is gezorgd voor eerstelijnsaanspreekpunten en wordt er afhankelijk van de behoefte vorming georganiseerd. 5. Communicatie en sensibilisatie Besturen en leidinggevenden zullen worden gesensibiliseerd om stageof werkervaringsplaatsen aan te bieden. Als de stagedatabank van wordwatjewil eenmaal operationeel is, worden leidinggevenden nog eens extra aangemoedigd hun aanbod erin op te nemen. Bij de overheidsdiensten op de verschillende niveaus bestaat er soms grote onduidelijkheid over wat een stage- of werkervaringsplaats nu precies inhoudt, welke regelgeving van toepassing is, in welke mate een financiële tegemoetkoming mogelijk is, wie moet worden gecontacteerd enzovoort. Deze tekst bundelt al die informatie en poogt concrete adviezen aan te bieden. 4

5 Wie verdere specifieke vragen heeft, kan contact opnemen met één van de contactpersonen, die per overheidsniveau zijn vermeld (p. 28) of via: Karin Behaegel; adjunct van de directeur, administratie Personeelsontwikkeling tel Kris Dehamers, Sectorconsulent Lokale Besturen, Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten, tel De tekst werd voorgelegd aan het departement Onderwijs en de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg. 5

6

7 2. ONBEZOLDIGDE STAGES Het begrip stagiair kan zeker in de overheidssector voor verwarring zorgen. Een personeelslid dat stage loopt met het oog op een vaste benoeming wordt daar immers ook een stagiair genoemd. In deze tekst bedoelen we met de stagiair : 1) leerlingen en studenten die in het kader van hun schoolse opleiding stage volgen (schoolstage); 2) cursisten van opleidingscentra (stage van opleidingscentrum). 2.1 Schoolstages Definities - kader Wat is een stagiair? Een wettelijke definitie met algemene draagwijdte bestaat niet. Binnen de specifieke context van de Welzijnswet is er wel het Koninklijk Besluit van 21 september 2004 betreffende de bescherming van stagiairs. Daarin wordt de volgende definitie gehanteerd: Elke leerling of student die in het kader van een leerprogramma georganiseerd door een onderwijsinstelling daadwerkelijk arbeid verricht bij een werkgever, in gelijkaardige omstandigheden als de werknemers in dienst van die werkgever, en dit met het oog op het opdoen van beroepservaring. Dat betekent: dat de stagiair is ingeschreven als leerling of student in een onderwijsinstelling (secundair, hoger, volwassenenonderwijs). De stage moet rechtstreeks verband houden met een opleidingsonderdeel of studierichting. Iemand die een opleiding als werkzoekende of als werknemer bij de VDAB volgt, is dus geen stagiair in het kader van een schoolstage. Iemand die zich op vrijwillige basis (bijvoorbeeld nadat hij afgestudeerd is) aanbiedt om stage te lopen, valt evenmin onder deze definitie. dat de stagiair een actieve doe-stage moet doen en als het ware deelneemt aan het arbeidsproces. Hoewel stages ook observerend kunnen zijn, mag de activiteit niet beperkt blijven tot observatie. 7

8 dat de stagiair weliswaar deelneemt aan het arbeidsproces, maar dat de gepresteerde arbeid alleen een middel wordt dat in dienst staat van het leerproces. De stagiair heeft met de stageaanbieder geen arbeidsrelatie. De stageovereenkomst is geen arbeidsovereenkomst. De stagiair is dus enerzijds onderworpen aan de onderwijswetgeving, maar aangezien hij ook arbeid verricht onder gezag, zijn ook een aantal bepalingen uit de arbeidsreglementering van kracht. Wat is een stage? De school heeft de vrijheid om te beslissen wanneer en onder welke vorm stages worden verricht. Dit kan ofwel een blokstage zijn, gedurende één aaneengesloten periode, ofwel een alternerende stage, gespreid over verschillende periodes. Het is belangrijk dat de stageaanbieder hier goede afspraken over maakt zodat de stageperiode voor iedereen een win-winsituatie is. De stage is steeds onbezoldigd. Dat betekent dat de stagiair van de stageaanbieder geen loon in geld of in natura mag ontvangen. Reële kostenvergoedingen (bijvoorbeeld voor reiskosten) en vrijgevigheden doen geen afbreuk aan het onbezoldigde karakter van de leerlingenstage: de stageaanbieder kan die kosten op zich nemen als hij daartoe bereid is. Als de omvang van die vergoeding echter meer bedraagt dan de reële kosten, dan kan ze als loon worden beschouwd, wat gevolgen kan hebben op het vlak van de sociale zekerheid en fiscaliteit. De stageovereenkomst kan dan bovendien als een arbeidsovereenkomst beschouwd worden. Schenkingen (vrijgevigheden) van de stageaanbieder aan de school zijn mogelijk, evenwel onder de voorwaarden waaronder schenkingen naar gemeen recht mogelijk zijn. De school kan niet de betaling van een bepaald bedrag eisen om stagiairs bij een werkgever aan te stellen. De duur van de stage in het kader van een opleiding moet zinvol zijn: de stage kan alleen binnen het school- of academiejaar en tot uiterlijk het einde van de zomervakantie. Voor het secundair onderwijs is een minimale duur bepaald bij een omzendbrief van het departement Onderwijs: Stages die op schooljaarbasis minder dan één week bedragen, kunnen nooit als stage beschouwd worden. 8

9 Wat het hoger en universitair onderwijs betreft, geldt er voor stages binnen de opleiding geen beperking Welke arbeidsrechtelijke bepalingen moeten zeker worden gevolgd? Een stagiair behoudt het statuut van leerling of student tot het einde van zijn studie en is onderhevig aan de onderwijswetgeving. In het kader van de stage bevindt de leerling of student zich echter in een arbeidsmilieu om te leren. Daarom wordt hij voor een deel van de arbeidswetgeving gelijkgesteld aan een werknemer die arbeid onder gezag verricht. Op die manier wordt de stagiair op de werkplek extra beschermd en krijgt hij een tweevoudig statuut. Voor de toepassing van de Belgische arbeidswetgeving en regelgeving wordt de stagiair uit het secundair onderwijs, het hoger onderwijs of het volwassenenonderwijs in de meeste gevallen gelijkgesteld met een gewone werknemer. De arbeidsrechtelijke bepalingen zijn van toepassing, tenzij de materie die erin geregeld wordt niet relevant is. De verantwoordelijkheid, bekeken vanuit de arbeidswetgeving en regelgeving ten aanzien van de leerling-stagiair op de werkvloer berust bij de stageaanbieder. Bepalingen die op de openbare sector van toepassing kunnen zijn met betrekking tot stagiairs, zijn te vinden in: de Arbeidswet (16 maart 1971) de Arbeidstijdwet (14 december 2000) de Feestdagenwet (4 januari 1974) de Wet tot instelling van de arbeidsreglementen (8 april 1965) de Wet betreffende het welzijn van werknemers bij de uitvoering van hun werk (4 augustus 1996) en de daarmee samenhangende koninklijke besluiten (in het bijzonder het Koninklijk Besluit van 21 september 2004 betreffende de bescherming van stagiairs). Hieronder vindt u een overzicht van de voornaamste bepalingen uit de federale arbeidsreglementering die in het kader van de schoolstages van toepassing kunnen zijn.

10 Verboden arbeid (Hoofdstuk II, Afdeling 2 Arbeidswet) Jeugdige werknemers (dat zijn de werknemers van 15 jaar of ouder die niet meer onderworpen zijn aan de voltijdse leerplicht) mogen geen arbeid verrichten die hun krachten te boven gaat, hun gezondheid bedreigt of hun zedelijkheid in gevaar brengt. Tevens verboden voor leerlingen-stagiairs zijn de activiteiten die in het Koninklijk Besluit van 3 mei 1999 betreffende de bescherming van jongeren op het werk worden opgesomd. Het gaat om: arbeid die leerlingen-stagiairs, objectief gezien, lichamelijk of psychisch niet aankunnen; arbeid waardoor zij worden blootgesteld aan gevaarlijke stoffen (bijvoorbeeld giftige stoffen, stoffen die erfelijke genetische veranderingen veroorzaken of die tijdens de zwangerschap schadelijke gevolgen hebben); arbeid die blootstelling aan ioniserende straling meebrengt; arbeid die risicofactoren voor ongevallen inhoudt waarvan vermoed kan worden dat leerlingen-stagiairs (doordat ze nog niet veel inzicht hebben in veiligheid, onervaren zijn of onvoldoende opgeleid zijn) die meestal niet kunnen inschatten of voorkomen; arbeid die hen blootstelt aan extreme koude of hitte, of aan lawaai of trillingen. Een niet-limitatieve lijst van agentia, procédés, werkzaamheden en plaatsen die in dit kader verboden zijn, werd als bijlage bij het Koninklijk Besluit van 3 mei 1999 gevoegd. Arbeidsduur, inhaalrust, rusttijden, arbeid op zon- en feestdagen, nachtarbeid (Arbeidswet) Leerlingenstages (leerlingen secundair onderwijs) moeten in principe de dienstregeling volgen die in de onderneming of instelling van toepassing is. Maar er zijn wel een aantal grenzen ingebouwd. Vanaf 1 september 2001 gelden de volgende richtlijnen: stages tussen 20 uur en 6 uur (nachtarbeid), op zondag en op de tien wettelijke feestdagen zijn verboden. Voor een aantal opleidingen (zoals hotel, personenzorg, land- en tuinbouw) zijn evenwel afwijkingen op het verbod op nacht- en zondagstages en stages op feestdagen mogelijk; het is verboden nog stages te organiseren na het einde van het schooljaar (na 31 augustus);

11 stages tijdens de vakantieperiodes zijn mogelijk, maar de jongere heeft hoe dan ook recht op minstens vier weken opeenvolgende vakantie in juli en augustus; het aantal stage-uren is beperkt tot maximaal acht klokuren per dag en maximaal achtendertig klokuren per week. Het aantal gewone lesuren, omgerekend in klokuren (één lesuur telt maar 50 minuten, zodat zes lesuren neerkomen op vijf klokuren van 60 minuten), mag samen met de stage-uren per schooljaar de grens van 1200 klokuren niet overschrijden. Per week ligt de limiet op 38 uur en per dag op 8 uur; leerlingen-stagiairs mogen niet meer dan 4.30 uur ononderbroken arbeid verrichten. Nadien hebben zij recht op een half uur rust. Als de arbeidstijd meer dan zes uren bedraagt, duurt de rusttijd een uur, waarvan een half uur ineens moet worden genomen (bijvoorbeeld twee keer 15 minuten pauze en een half uur als lunchpauze). Arbeidsreglement (de Wet tot instelling van de arbeidsreglementen) Het arbeidsreglement van de stageaanbieder geldt ook voor stagiairs, maar alleen voor zover het gaat om bepalingen die relevant zijn (bijvoorbeeld niet de bepalingen over de betaling van het loon, gunstiger opzeggingstermijnen). Sommige stageaanbieders hanteren een arbeidsreglement dat is aangepast aan de stagairs. Dat kan, aangezien de wet de mogelijkheid biedt om afzonderlijke arbeidsreglementen op te maken voor de verschillende categorieën van werknemers of voor de verschillende afdelingen van de onderneming. Bij het onthaal van de leerling-stagiair moet de stageaanbieder hem kennis laten nemen van het arbeidsreglement. Op dit ogenblik beschikken evenwel nog niet alle overheidswerkgevers over een arbeidsreglement; in de nabije toekomst zal dat echter wel het geval zijn. Sociale documenten In de privé-sector moet de stagiair ingeschreven worden in het personeelsregister van de stageaanbieder. Overheidsbesturen en -instellingen moeten echter geen personeelsregister bijhouden (Koninklijk Besluit van 17 juni 1983 waardoor bepaalde categorieën van werkgevers worden onttrokken aan de verplichting tot het bijhouden van een personeelsregister). 11

12 Voor meer informatie over arbeidsrechtelijke bepalingen: Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal overleg: statuut van de leerling-stagiair: toepasselijkheid van de arbeidsreglementering arbeidsduur en rusttijden: pkh/nlkh13.htm& Welke verzekeringen moeten de school en de stageaanbieder sluiten? Een stagiair is geen werknemer. Hij valt dus in de eerste plaats onder de onderwijsinstelling waar hij is ingeschreven. De verantwoordelijkheid om de stagiair te verzekeren ligt dan ook bij de school. Verzekeringen van de school Tijdens hun stage zijn leerlingen automatisch gedekt door de schoolverzekering. De schoolpolis moet de volgende rubrieken omvatten: burgerlijke aansprakelijkheid voor personeel en leerlingen; lichamelijke ongevallen voor leerlingen; rechtsbijstand voor personeel en leerlingen. Die verzekering heeft betrekking op alle activiteiten die onder het begrip schoolleven vallen, dat zijn alle schoolse en buitenschoolse activiteiten die verband houden met de onderwijsinstelling. De activiteiten kunnen plaatshebben binnen of buiten de school. Ook de weg naar en van de school komt in aanmerking. De ruime definitie van schoolleven zorgt ervoor dat de stagiair tijdens de stage ook wordt gedekt door de schoolverzekering. Voor leerlingenstages moet de school bijkomend een polis toevertrouwde goederen sluiten, voor de dekking van de materiële schade die de leerling-stagiair onopzettelijk veroorzaakt op de stageplaats. Verzekeringen van het overheidsbestuur Een overheidsbestuur moet voor het organiseren van een stage geen extra verzekeringen afsluiten. Voor de gecoördineerde wetten betreffende de schadeloosstelling voor beroepsziekten werd het toepassingsgebied kosteloos uitgebreid tot leerlingen en studenten. Stagiairs vallen daardoor zoals 12

13 alle werknemers onder de toepassing van de beroepsziektewet. Stagiairs die door de aard van hun opleiding en de daaraan verbonden stage blootgesteld worden aan het risico van de beroepsziekte zijn dus verzekerd door de verzekering van de stageaanbieder. De werkgever moet een stagiair in het kader van een onbezoldigde stage niet verzekeren tegen lichamelijke schade als gevolg van een arbeidsongeval. Als de stagiair bijvoorbeeld als gevolg van een ongeval een blijvend letsel oploopt, zal de schoolverzekering tussenbeide komen. Die tegemoetkoming is wel lager dan die van een arbeidsongevallenverzekering bij gewone werknemers. Bij elke verzekering zijn vooral de kleine lettertjes van belang. Grote risico's en zware fouten worden wel gedekt door de schoolverzekering, tenzij het voorval opgenomen is in de lijst met niet verzekerde gevallen. De polis moet die gevallen duidelijk omschrijven. Voorbeelden zijn: In de polis burgerrechterlijke aansprakelijkheid: dronkenschap, geweld, activiteiten in gebouwen in verval, schade aan kleding zonder lichamelijk letsel...; in de polis lichamelijke ongevallen: activiteiten met hoog risico, ongevallen waarbij verzekerde onder invloed was, weddenschappen...; in de polis rechtsbijstand: gebeurtenissen in verband met oorlog, oproer, kernreacties... In ieder geval moet de onderwijsreglementering strikt gevolgd worden om onder de verzekering te kunnen vallen. Opzettelijke schade wordt dan weer volledig uitgesloten van verzekering. Die schade moet persoonlijk vergoed worden. Hier is artikel 18 van de Arbeidsovereenkomstenwet van toepassing, namelijk met betrekking tot de aansprakelijkheid voor bedrog, zware fouten, veelvuldige lichte fouten. Hier geldt hetzelfde als voor contractueel personeel Wat te doen om in orde te zijn met de welzijnswetgeving Op 21 september 2004 werd een Koninklijk Besluit uitgevaardigd waarin specifieke bepalingen over de bescherming van stagiairs zijn opgenomen. 13

14 Tijdens het schooljaar dreigden heel wat stageaanbieders af te haken door de extra kosten die ze zouden moeten betalen om de stagiairs een geneeskundig onderzoek te laten ondergaan. Voor het schooljaar kwam als oplossing uit de bus dat de federale overheid vijf miljoen euro uittrekt om de arbeidsgeneeskundige onderzoeken te betalen voor leerlingen uit het secundair onderwijs, studenten uit het hoger en universitair onderwijs, en cursisten uit het volwassenenonderwijs die stage lopen. Als een werkgever een beroep doet op de externe dienst voor preventie en bescherming op het werk van de onderwijsinstelling van de betrokken stagiair, is hij aan die dienst een bijdrage per medisch onderzoek verschuldigd. Het Fonds voor de Beroepsziekten zal het verschuldigde bedrag evenwel rechtstreeks aan de betrokken diensten storten, zodat noch de stagiairs, noch de onderwijsinstellingen, noch de werkgevers die kosten hoeven te dragen. Daartoe wordt via de volgende Programmawet en twee aansluitende koninklijke besluiten de nodige wettelijke basis gecreëerd. Het is voortaan verplicht om de volgende procedure te volgen: Elke werkgever moet over een risicoanalyse per werkpost of activiteit beschikken. Die risicoanalyse geldt automatisch ook voor de stagiair die aan die werkpost of voor die activiteit wordt ingeschakeld. De risicoanalyse beschrijft: o de werkposten of activiteiten; o alle (toe te passen) preventiemaatregelen, opleiding tot en met de instructies over het welzijn op het werk; o de verplichtingen die de stagiair moet naleven in verband met de risico's die eigen zijn aan de werkpost of activiteit; o de aard van het risico dat een specifiek gezondheidstoezicht vereist. De stageaanbieder bezorgt de risicoanalyse van de werkplaats waar de stagiair terechtkomt aan de onderwijsinstelling. Aangezien bestaande risicoanalyses dikwijls langer dan een jaar geleden werden opgemaakt en soms te weinig rekening houden met jonge en onervaren stagiairs, is het wenselijk of noodzakelijk om vooraf de preventieadviseur te raadplegen, zodat die alvast een accuraat advies kan geven. 14

15 Als uit de risicoanalyse blijkt dat de leerling aan bepaalde gevaren wordt blootgesteld, kan de werkgever-stageaanbieder aan de onderwijsinstelling vragen om het geneeskundig onderzoek te organiseren. In dat geval kan gebruikgemaakt worden van de financiële middelen waarin de federale overheid voor arbeidsgeneeskundige onderzoeken voorziet. Die beslissing wordt in de stageovereenkomst vastgelegd. De stageovereenkomst en de risicoanalyse worden ondertekend en bezorgd aan de school. De preventiedienst van de school organiseert dan het geneeskundig onderzoek. De school en stageaanbieder betalen niets. De externe dienst in kwestie factureert maandelijks aan het federale Fonds voor de beroepsziekten, dat daarop de betaling doet. De werkgever-stageaanbieder kan ook altijd beslissen om zelf het gezondheidstoezicht te organiseren en dat niet overlaten aan de school. In dat geval kan echter geen beroep worden gedaan op de financiële middelen die de federale overheid voor arbeidsgeneeskundige onderzoeken ter beschikking stelt. De beslissing om zelf het geneeskundige onderzoek te organiseren en te betalen moet ook in de stageovereenkomst worden opgenomen. Als uit het medisch onderzoek blijkt dat de stagiair geschikt is, kunnen eventueel nog extra maatregelen worden afgesproken met de arbeidsgeneesheer, de stageaanbieder, de school en de stagiair. De werkgever stelt de werkpostfiche op en bezorgt ze aan de school en de stagiair. De werkgever en de stagiair ondertekenen de fiche. Als er geen risico's blijken uit de risicoanalyse, hoeven de hierboven vermelde formaliteiten en het gezondheidstoezicht niet te worden uitgevoerd. Wie geen 18 jaar is, ondergaat in principe wel altijd een geneeskundig onderzoek. Als er echter geen risico is, is het medisch schooltoezicht volgens de onderwijswetgeving voldoende. De federale regering dringt erop aan dat alleen leerlingen aan een gezondheidstoezicht worden onderworpen die een verhoogd risico lopen. Onderzoeken van leerlingen die niet nodig bleken, worden niet aan de externe diensten terugbetaald. Als stelregel geldt dat het gezondheidstoezicht gebeurt voor de eerste keer dat stage wordt gelopen. Bij latere stages zal een nieuwe risicoanalyse moeten uitwijzen of er zich al dan niet nieuwe risico's voordoen. 15

16 2.1.5 Een stageovereenkomst opstellen Voor het secundair onderwijs is de organisatie van stages veel meer gereglementeerd dan voor het hoger en universitair onderwijs. Dat komt duidelijk tot uiting bij het opstellen van het stagecontract. Wat het hoger en universitair onderwijs betreft, zijn de contractpartijen vrij om binnen de wettelijke grenzen in het contract op te nemen wat zij willen. Voor wat het secundair onderwijs betreft, is een stagecontract pas in orde met de onderwijswetgeving als het minimaal volgende gegevens bevat: het ondernemingsnummer van de betrokken onderneming in de Kruispuntbank van Ondernemingen. Het begrip onderneming slaat ook op de zachte sector. Dit nummer is sinds 1 januari 2005 verplicht. Het bestaat uit 10 cijfers waarvan het eerste cijfer 0 is. Bij vermelding in de leerlingenstageovereenkomst van de gegevens inzake de stagegever dient daarom het ondernemingsnummer, afgekort, toegevoegd: nr. KBO 0xxx.xxx.xxx; na het ondernemingsnummer wordt vermeld: eenmanszaak of onderneming ; de stageperiode(s) met precisering van dag(en)/maand(en), beginen eindduur; gegevens over de stagebegeleider en mentor; (in voorkomend geval) een raming van de kosten die de stagiair moet betalen; de vermelding dat de stageaanbieder het gezondheidstoezicht toevertrouwt aan de preventiedienst van de school of het zelf organiseert en bekostigt; de vermelding dat de stagegever een werkpostfiche ter beschikking stelt van de leerling-stagiair en de school; een bijlage met de geplande lijst van stageactiviteiten, die gezamenlijk wordt opgesteld door de stagebegeleider en de stagementor en die rekening moet houden met zowel de genoten en schoolse opleiding en vorming als met de fysieke en psychische maturiteit van de leerling; een bijlage met het stagereglement (verplicht voor het secundair onderwijs); een bijlage met de door de stageaanbieder ondertekende risicoanalyse. Zodra de betrokken partijen de stageovereenkomst hebben ondertekend, zijn de opgenomen bepalingen afdwingbaar. Daarom moet de stageovereenkomst met de grootste zorg worden opgemaakt. Elke 16

17 betrokken partij (er zijn drie partijen: schoolbestuur, stageaanbieder, en ouders en leerling) moet er één exemplaar van ontvangen. Zie bijlage 3 voor voorbeeldmodellen van stageovereenkomsten Het stagereglement respecteren Ondernemingen, instellingen en overheden die een stagiair uit het voltijds secundair onderwijs opnemen, zijn ook verplicht het stagereglement te aanvaarden dat het departement Onderwijs via een omzendbrief aan de scholen als bindend model heeft opgelegd (zie bijlage 3). Het stagereglement is een gedragscode die van toepassing is op alle betrokken partijen en die hun onderlinge verhoudingen regelt. Hogescholen en universiteiten zijn voor het organiseren van stages veel vrijer dan het secundair onderwijs omdat er geen centrale regelgeving voor stages in het hoger onderwijs bestaat. Ze kunnen dus met een (eigen) stagereglement werken, maar dit is niet verplicht. 2.2 Stages van opleidingscentra Definities kader Naast de stages georganiseerd door een onderwijsinstelling, bestaan er ook onbezoldigde stages voor niet-werknemers die georganiseerd worden door de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling (VDAB), diverse instellingen en vzw's. Die opleidingscentra organiseren onder andere opleidingen voor mensen die het moeilijk hebben om zich te integreren in het normale arbeidscircuit. Die stages zijn niet gereglementeerd via de onderwijswetgeving, maar dat wil niet zeggen dat alles zomaar kan. Contractueel kan een en ander vrij bepaald worden, maar toch moet met specifieke wetgeving rekening worden gehouden (zie verder). De duur van die stages kan bijvoorbeeld al heel verschillend zijn: die moet vastgelegd worden binnen het kader van een cursus die leidt tot het afleveren van een diploma, een getuigschrift of een bewijs van beroepsbekwaamheid. Over het algemeen wordt een stagiair van een opleidingscentrum intensief begeleid door de stagebegeleider van het opleidingscentrum. Die stages zijn steeds onbezoldigd. De stageaanbieder kan als hij dit wil net zoals bij de schoolstages de reële kosten (zoals reisvergoedingen) terugbetalen. 17

18 2.2.2 Welke arbeidsrechtelijke bepalingen moeten zeker worden gevolgd? Ook voor deze stages moet met dezelfde Belgische arbeidswetgeving en regelgeving rekening worden gehouden als voor de gewone schoolstages (zie hiervoor bij 2.1.2) Welke verzekeringen moeten de stagevragende instantie en de stageaanbieder sluiten? Bij dit soort stages komt de verzekering burgerlijke aansprakelijkheid zoals bij een school het geval is niet automatisch voor rekening van de VDAB of een opleidingscentrum. Bij het sluiten van dit soort stagecontracten moet dus vooraf duidelijk worden afgesproken wie wat zal verzekeren Wat te doen om in orde te zijn met de welzijnswetgeving? Wat welzijn betreft, is het Koninklijk Besluit van 3 mei 1999 betreffende de bescherming van de jongeren op het werk van toepassing. Net als voor leerlingen-stagiairs gelden een reeks voorschriften op het vlak van arbeidsveiligheid, -hygiëne en -geneeskunde, die strenger zijn dan de voorschriften die gelden bij de tewerkstelling van gewone werknemers. Voor de meest recente informatie hierover kunt u het best uw preventieadviseur raadplegen. Als uit de risicoanalyse blijkt dat een medisch onderzoek noodzakelijk is voor die welbepaalde stagiair, dan worden de kosten niet vergoed door de federale overheid zoals bij de schoolstages. Het is dus belangrijk om als stageaanbieder met de stageaanvragende organisatie af te spreken wie het medisch onderzoek laat uitvoeren en wie het zal betalen Een stageovereenkomst opstellen De stagevragende organisatie zal meestal over een stagecontract beschikken en dat aan de stageaanbieder voorleggen. De contractsluitende partijen zijn vrij om binnen de wettelijke grenzen in het contract op te nemen wat zij willen. 18

19 3. BEZOLDIGDE WERKERVARINGSPLAATSEN 3.1 Definities kader Bezoldigde werkervaringsplaatsen bij overheidsbesturen zijn specifiek bedoeld voor leerlingen uit het deeltijds beroepssecundair onderwijs. Om te voldoen aan de deeltijdse leerplicht heeft de jongere vanaf de leeftijd van 16 jaar (en in sommige gevallen vanaf 15 jaar) de volgende mogelijkheden: ofwel zet hij het voltijds onderwijs voort; ofwel volgt hij een deeltijds leersysteem. De deeltijds leerplichtige jongere mag deeltijds werken voor de tijd die niet besteed wordt aan zijn opleiding. De som van de lesuren en werkuren mag de voltijdse arbeidsduur (38u/week) niet overschrijden. Men spreekt van een alternerende werkervaring als er een inhoudelijke aansluiting is tussen de schoolse opleiding (15 uur) en de invulling van de rest van de week (minimaal 18 uur, maximaal 23 uur). Het is ook mogelijk dat de leerlingen naast het deeltijdse onderwijs geen verdere werkervaring opdoen, maar de minister van Werk, Onderwijs en Vorming wil dat zoveel mogelijk vermijden omdat leerlingen juist door die werkervaring na hun opleiding gemakkelijker een job moeten kunnen vinden. Deze jongeren zullen naast de bijzondere bescherming die zij binnen de arbeidswetgeving genieten tevens onderworpen zijn aan specifieke bepalingen die voor de verschillende types van contracten gelden. In het geval van tewerkstelling via een gewone (deeltijdse) arbeidsovereenkomst zijn zij zelfs echte werknemers die tegen een loon en onder gezag arbeid presteren. 3.2 Soorten contracten en voorwaarden Voor een werkervaring in overheidsdienst zijn momenteel de onderstaande soorten werkervaringscontracten mogelijk voor leerlingen uit het deeltijds beroepssecundair onderwijs. Elk overheidsbestuur bepaalt zelf van welke contracten het gebruik wil maken. Een overzichtstabel van deze contracten vindt u in bijlage 1 terug. 19

20 3.2.1 Een contract voor een brugproject: het verwerven van basisattitudes De doelgroep bestaat hier uit deeltijds leerplichtige jongeren die nog niet arbeidsrijp zijn of bepaalde basisattitudes die nodig zijn in het normale economische circuit (stiptheid, tempo, nauwkeurigheid ) onvoldoende beheersen. Zij kunnen onder gestructureerde en individuele begeleiding werkervaring opdoen bij een zogenaamde promotor. Dat is een vzw, een OCMW, een gemeente- of provinciebestuur. De bedoeling is de jongere zo efficiënt mogelijk naar het normale economische circuit te begeleiden. De maximale duurtijd van een brugproject is negen maanden, a rato van 20 uur per week. De jongere ontvangt een maandelijkse vergoeding van 258,85 euro (op 1 januari 2005, index 100 %, volgende indexatie 1 januari 2006). De werkgever ontvangt 370 euro (openbaar bestuur) of 420 euro (vzw) per jongere en per maand. Om een brugproject aan te vragen of voor meer informatie over alle voorwaarden, surf naar: Een contract in het kader van een Individuele Beroepsopleiding bij de VDAB (IBO) Ook de overheidssector kan een beroep doen op de individuele beroepsopleiding. Met een IBO worden toekomstige werknemers op de werkplek opgeleid. De werkzoekende moet ingeschreven zijn bij de VDAB. Ook jongeren uit het deeltijds beroepssecundair onderwijs (DBSO) kunnen van een IBO gebruik maken. Tijdens de opleiding betaalt de werkgever geen loon of RSZ, maar alleen een premie die het verschil is tussen het normale loon en de gemiddelde werkloosheidsuitkering of OCMW-uitkering. De kandidaat zelf ontvangt een maandelijkse productiviteitspremie van de VDAB. De werkgever betaalt ook de reiskosten en verzekert de cursist tegen arbeidsongevallen. De duur van de opleiding bedraagt één tot zes maanden, naar gelang van het opleidingsplan. Voor laaggeschoolden (waaronder ook de DBSO-jongeren) kan de opleiding tot hoogstens één jaar duren. Een IBO 20

21 moet minstens halftijds zijn. Na de opleidingsperiode is de werkgever verplicht om de cursist een arbeidscontract van onbepaalde duur te geven. De werkgever ontvangt een begeleidingspremie voor laaggeschoolde kandidaten. Hij betaalt een deel van de reiskosten en de verzekering van de jongere tegen arbeidsongevallen. Voor meer informatie over alle voorwaarden, surf naar: ibo/ Een deeltijds arbeidscontract Jongeren kunnen via een deeltijds arbeidscontract instappen op de laagste verloningsschaal van de verschillende overheden. Die schalen liggen echter een stuk hoger dan verloningsstelsels in de private sector, waar men een beroep kan doen op specifieke contracten zoals het leerlingenstelsel voor werknemersberoepen met een hieraan gekoppelde leervergoeding. Daardoor is het voor openbare besturen een stuk duurder om jongeren via een deeltijds arbeidscontract een werkervaring aan te bieden. Om dat probleem op te lossen werd binnen het actieplan voor meer stage- en werkervaringsplaatsen de mogelijkheid opgenomen om te werken met de beroepsinlevingsovereenkomst. Openbare besturen kunnen vanaf het schooljaar beroepsinlevingsovereenkomsten sluiten voor jongeren uit het deeltijds beroepssecundair onderwijs. Naar analogie met het leerlingstelsel voor werknemersberoepen ontvangt de jongere een leervergoeding. Een aantal knelpunten naar openbare besturen (aanzienlijk hogere verloning dan in de privé-sector, spanningen t.o.v. het reguliere personeel en het scheppen van onrealistische verwachtingen naar de jongeren toe) kunnen zo worden opgevangen. Als toch voor een deeltijds arbeidscontract wordt geopteerd, moet de jongere volledig als een regulier personeelslid worden beschouwd Een beroepsinlevingsovereenkomst (BIO) De federale Programmawet van 2 augustus 2002 voert de zogenaamde beroepsinlevingsovereenkomsten in, waarbij aan stagiairs minimumvergoedingen worden toegekend. De bedoeling van de federale wetgever was om voor stages die buiten een opleiding om tot stand komen op 21

22 louter initiatief van een individu en een werkgever een minimumbescherming te creëren. Nogal wat afgestudeerden uit het hoger onderwijs willen bijvoorbeeld na het beëindigen van hun studie een stage volgen om ervaring op te doen en nemen daartoe zelf het initiatief, los van de onderwijsinstelling waar ze les volgden. De beroepsinlevingsovereenkomst is dus bedoeld om deze niet-gereglementeerde samenwerkingsvormen enige juridische grondslag te geven. Deze stage is gelet op het feit dat ze spontaan tot stand komt en dus niet is opgenomen in een leerprogramma geen stage in de zin van het Koninklijk Besluit van 21 september 2004 betreffende de bescherming van stagiairs. Bij de uitwerking van het actieplan voor meer stage- en werkervaringsplaatsen is ervoor geopteerd om de beroepsinlevingsovereenkomst bij overheidsbesturen alleen te gebruiken voor de organisatie van werkervaringsplaatsen specifiek voor leerlingen uit het deeltijds beroepssecundair onderwijs en niet voor bijvoorbeeld afgestudeerde hogeschoolstudenten. De achterliggende gedachte is vooral om te vermijden dat de indruk zou ontstaan dat overheidsbesturen hoger afgestudeerden inschakelen als goedkope arbeidskrachten. Voor de Vlaamse overheidsdiensten heeft de Vlaamse Regering al de noodzakelijke regelgeving goedgekeurd opdat beroepsinlevingsovereenkomsten zouden kunnen worden gesloten. De Vlaamse overheid zal via een centraal budget twintig werkervaringsplaatsen betalen. De provincies en lokale besturen, die samen 80 werkervaringsplaatsen moeten organiseren tijdens het schooljaar , worden via een omzendbrief van de minister van Binnenlands Bestuur aangemoedigd om de beroepsinlevingsovereenkomst ook in te voeren en daarvoor de noodzakelijke regelgeving goed te keuren. De provinciebesturen en lokale besturen moeten zelf een budget uittrekken voor de invulling van werkervaringsplaatsen. Daarbij gelden de onderstaande voorwaarden. Arbeidsrecht De stagiairs worden gelijkgesteld met werknemers. Het arbeidsrecht is dus ook van toepassing, zoals onder meer de loonbeschermingswet, het recht op feestdagen, de reglementering inzake veiligheid en gezondheid, het arbeidsreglement, 22

23 Leervergoeding Bij het Koninklijk Besluit van 11 maart 2003 (B.S. van 18 april de editie) is de onderstaande minimumvergoeding vastgesteld. Bij afwezigheid van de stagiair op te presteren stagedagen wordt op de vergoeding de formule voor de berekening van het gedeeltelijke maandloon toegepast die geldt voor het contractuele personeel van de dienst, instelling of entiteit waarbij de stage wordt gelopen. Leeftijd Maximum 50% van het gewaarborgd minimummaandinkomen van 899,03 euro (100%) Bruto per maand (niet geïndexeerd 15 jaar 50% x 64% = 287,69 394,94 16 jaar 50% x 70% = 314,66 431,97 17 jaar 50% x 76% = 341,63 468,99 18 jaar 50% x 82% = 368,60 506,01 19 jaar 50% x 88% = 395,57 543,04 20 jaar 50% x 94% = 422,54 580,06 21 jaar en ouder 50% x 100% = 449,51 617,09 Bruto per maand (index 1,3728) Sociale zekerheid De vergoeding, uitgekeerd aan een stagiair met een beroepsinlevingsovereenkomst, is onderworpen aan de volledige socialezekerheidsbijdragen voor werknemers. De RSZPPO houdt persoonlijke (13,07 %) en patronale (28,85 % of 29,25 %) socialezekerheidsbijdragen (= 41,92 % of 42,32 % naargelang het vakantieregime) in op deze vergoedingen. Artikel 108 van de Programmawet van 2 augustus 2002 waarmee het stelsel van de beroepsinlevingsovereenkomsten werd ingevoerd, stelt dat op deze vergoeding de Wet van 12 april 1965 betreffende de bescherming van het loon van toepassing is. Omdat artikel 23 van de Wet van 29 juni 1981 houdende algemene beginselen van de sociale zekerheid voor werknemers stelt dat socialezekerheidsbijdragen berekend worden op het loon van de werknemer zoals bepaald in artikel 2 van de Wet van 12 april 1965, is de vergoeding aan een stagiair met een beroepsinlevingsovereenkomst onderworpen aan socialezekerheidsbijdragen. 23

24 Twee afwijkingen zijn mogelijk op deze regel van volledige onderwerping aan bijdragen van de vergoeding aan een stagiair met een beroepsinlevingsovereenkomst: 1) Voor de jongeren tot en met het vierde kwartaal van het jaar dat ze achttien jaar worden, wordt de toepassing van de socialezekerheidswetgeving beperkt ingevolge artikel 4 van het K.B. van 28 november Deze jongeren zijn volledig vrijgesteld van socialezekerheidsbijdragen (met uitzondering van de werkgeversbijdrage van 0,05 % ter bevordering van initiatieven inzake kinderopvang die bestemd is voor het Fonds voor Collectieve Uitrusting en Diensten). Deze vrijstelling houdt op te bestaan na het vierde kwartaal van het jaar dat de jongeren 18 jaar worden. 2) Voor de jongeren vanaf het jaar dat ze negentien jaar worden, kan een werkgever die voldoet aan zijn tewerkstellingsverplichting in het kader van de startbanen een doelgroepvermindering jonge werknemer (= forfaitaire vermindering van 1000 euro of 400 euro patronale bijdragen per kwartaal voor een voltijdse tewerkstelling) ontvangen voor elke nieuw aangeworven laaggeschoolde jongere die tewerkgesteld wordt met een startbaanovereenkomst. Meer details over deze doelgroepvermindering is terug te vinden in het document doelgroepvermindering jonge werknemer op de website Meer uitleg over de soorten startbaanovereenkomst vindt u in de derde paragraaf. Ziekte De stagiair ressorteert onder de Arbeidswet wat de moederschapsbescherming betreft, maar heeft geen recht op ziekte-uitkeringen. Arbeidsongeval De werkgever moet een arbeidsongevallenverzekering sluiten voor de jongere. Medisch onderzoek De kosten voor het medisch onderzoek moeten door de werkgever betaald worden (de betaalregeling die voor schoolstages is uitgewerkt, geldt hier dus niet). Schriftelijke overeenkomst De overeenkomst moet opgesteld zijn uiterlijk op het tijdstip van de aanvang van de stage. 24

25 3.3 Een premie aanvragen bij het Europees Sociaal Fonds (ESF) Een organisatie of bestuur kan bij het aanbieden van werkervaringsplaatsen voor leerlingen uit het deeltijds beroepssecundair onderwijs in principe een premie aanvragen. De contracten moeten worden gesloten voor 1 februari van het desbetreffende schooljaar. De premie wordt pro rata betaald aan het einde van elk schooljaar. De premie is vastgesteld op: 1215 euro voor de eerste jongere; 1065 euro voor de tweede jongere; 895 euro voor de derde jongere; 720 euro voor de vierde jongere; 570 euro voor de vijfde en volgende jongeren. De werkervaring en de opleiding in het centrum moeten op elkaar zijn afgestemd (alternerende opleiding). Voor de nodige documenten, zie Een tutoraatsbonus In het kader van het federale generatiepact is voorzien om een tutoraatsbonus toe te kennen (vanaf 1 september 2006) aan elke werkgever die met het oog op een praktijk-opleiding in het kader van een alternerende opleiding een opleidings- of arbeidsovereenkomst sluit met een jongere voor een minimumduur van 4 maanden. Deze tutoraatsbonus wordt gedurende ten hoogste drie opleidingsjaren van een zelfde cyclus van alternerende opleiding toegekend, telkens nadat de jongere een opleidingsjaar heeft beëindigd. De tutoraatsbonus bedraagt 500 euro bij het beëindigen van het eerste en het tweede opleidingsjaar en 750 euro bij het beëindigen van het derde opleidingsjaar. De aanvraag van de bonus gebeurt bij het werkloosheidsbureau (RVA). 25

26

27 4. CONCRETE INVULLING VAN STAGE- EN WERKERVARINGSPLAATSEN 4.1 Wordwatjewil-databank De website van de Dienst Informatie Vorming en Afstemming (departement Onderwijs) moet in de toekomst een belangrijk instrument worden om vraag en aanbod inzake stage- en werkervaringsplaatsen samen te brengen. Die website zou oorspronkelijk klaar zijn bij de start van het schooljaar , maar heeft vertraging opgelopen en wordt wellicht in de lente van 2006 operationeel. Als de zoekdatabank eenmaal een feit is, zal die gepromoot worden binnen overheidsdiensten. Tot zolang zullen stageaanbieders en stagezoekers elkaar nog via andere kanalen moeten vinden. Onder meer de personeelsdiensten kunnen hier wellicht een handje helpen. 4.2 Contactpersonen Studenten, leerlingen en onderwijsinstellingen die geïnteresseerd zijn in een stage- of werkervaringsplaats bij een overheidsbestuur kunnen als ze zelf nog niet over contacten beschikken in afwachting van de realisatie van de stagedatabank via de wordwatjewil -website alvast contact opnemen met de onderstaande contactpersonen. Die personen zullen in ieder geval hun best doen om te bemiddelen voor: knelpuntenstages (plaatsen die moeilijk te vinden zijn in de privésector); kansengroepen (kortgeschoolden, personen met een arbeidshandicap, personen van allochtone afkomst). Ook leidinggevenden die een stage- of werkervaringsplaats willen aanbieden en niet weten hoe ze met een stagiair in contact moeten komen, kunnen voorlopig contact opnemen met onderstaande contactpersonen die hen verdere informatie kunnen verschaffen. Voor de Vlaamse overheid Administratie Personeelsontwikkeling: Greta Gryson (tel ; 27

28 Voor de provincies Provincie Oost-Vlaanderen: Adelbrecht Haenebalcke (tel ; Provincie West-Vlaanderen: Karolien Demeyer (tel ; Provincie Limburg: Bart Bisschops (tel ; Provincie Vlaams-Brabant: Pierre De Hertog (tel ; Provincie Antwerpen: Nico Lycoops (tel ; Voor de lokale besturen Bij de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten: Kris Dehamers, Sectorconsulent Lokale Besturen (tel ; 4.3 Checklists In bijlage 2 werden een aantal checklists opgenomen die stageaanbieders aan de hand van een aantal stappen helpen om tot een geslaagde en voor beide partijen zinvolle stage te komen. Voor de opmaak van deze checklists werd gebruikgemaakt van bestaande begeleidingsinstrumenten van de Unie voor Zelfstandig Ondernemen (UNIZO): 28

29 BIJLAGE 1 SCHEMATISCH OVERZICHT VOOR DEELTIJDSE CONTRACTEN Deeltijds arbeidscontract IBO (via VDAB) Brugproject Leeftijd jaar jaar Leerplichtigen Verloning Vanaf 394,94 euro per maand (15-jarigen) tot 617,09 euro per maand (21 jaar en ouder) Alternering Niet noodzakelijk, wel bij aanvraag ESF-premie Volgens sector en leeftijd per uur/maand minimaal 18 en maximaal 24 u/week Niet noodzakelijk, wel bij aanvraag ESF-premie ESF In principe mogelijk Premie voor WG ( 1215 euro) (maximaal 3 jaar) Voorwaarde: alternering voor 1 februari van het lopende schooljaar aanvragen RSZ Geen afhoudingen RSZ tot de leeftijd van 18 jaar Duur Voor de periode van de opleiding in deeltijds leren Startbaan (kaart weliswaar niet nodig) SBO-RSZ-korting Een arbeidscontract van bepaalde of onbepaalde duur DBSO Beroepsinlevingsovereenkomst Compensatievergoeding + productiviteitspremie van VDAB = gewoon loon 258,85 euro opleidingsvergoeding Niet verplicht Niet verplicht wel gewenst Niet voor WG (wel voor centrum) Subsidie voor de promotor en het centrum Geen afhoudingen RSZ RSZ-vermindering WG-bijdrage: 6,25% WN-bijdrage: 5,57% 1 tot 6 maanden (verlengbaar met 6 maanden) Maximaal 9 maanden 29

30 DBSO Beroepsinlevingsovereenkomst Proefperiode Geen 14 dagen voor arbeiders, 1 tot 6 maanden voor bedienden Startbanen / Het deeltijds arbeidscontract telt mee als voltijds voor de berekening van het aantal startbaanovereenkomsten (SBO's). Type 2 (alternerende SBO) Kindergeld Onvoorwaardelijk tot 31 augustus van het kalenderjaar waarin de jongere 18 wordt Deeltijds arbeidscontract Onvoorwaardelijk tot 31 augustus van het kalenderjaar waarin de jongere 18 wordt Ziekenfonds De jongeren blijven gerechtigd door hun ouders. De stagiair ressorteert onder de Arbeidswet wat de moederschapsbescherming betreft, maar heeft verder geen recht op ziekte-uitkeringen. De jongere moet een eigen ziekenboekje aanvragen. IBO (via VDAB) Brugproject Geen Na IBO kan startbaan / Onvoorwaardelijk tot 31 augustus van het kalenderjaar waarin de jongere 18 wordt Blijven ten laste van ouders. Geen betaling bij ziekte of verlet. Onvoorwaardelijk tot 31 augustus van het kalenderjaar waarin de jongere 18 wordt De jongeren blijven gerechtigd door hun ouders. 30

31 DBSO Beroepsinlevingsovereenkomst Belastingen Inkomsten steeds melden; belasting vanaf 5780 euro belastbaar jaarinkomen. Niet meer fiscaal ten laste vanaf 2540 euro belastbare bestaansmiddelen. Inkomsten steeds melden; belasting vanaf 5780 euro belastbaar jaarinkomen. Niet meer fiscaal ten laste vanaf 2540 euro belastbare bestaansmiddelen. Werkloosheid Opleidingsdagen tellen niet mee om in aanmerking te komen voor uitkeringen. Vakantie De stagiair heeft ook recht op vakantiegeld overeenkomstig de regeling voor het contractuele personeel (op vakantiegeld is er een inhouding van 13,97 %; dat is geen eigenlijke RSZ en wordt niet doorgestort naar de RSZ) Deeltijds arbeidscontract Inkomsten steeds melden. belasting vanaf 5780 euro belastbaar jaarinkomen. Niet meer fiscaal ten laste vanaf 2540 euro belastbare bestaansmiddelen. Arbeidsdagen tellen mee om in aanmerking te komen voor uitkeringen (155 dagen). Uitkering mogelijk voor bijvoorbeeld technische werkloosheid. Zie gewone vakantieregelingen IBO (via VDAB) Brugproject Inkomsten steeds melden; belasting vanaf 5780 euro belastbaar jaarinkomen. Niet meer fiscaal ten laste vanaf 2540 euro belastbare bestaansmiddelen. Opleidingsdagen tellen niet mee om in aanmerking te komen voor uitkeringen (155 dagen). Opleidingsdagen tellen niet mee om in aanmerking te komen voor uitkeringen. De jongere bouwt geen recht op betaald verlof op. / 31

32 DBSO Beroepsinlevingsovereenkomst Arbeidsongevallenverzekering De werkgever moet een arbeidsongevallenverzekering sluiten volgens privaatrecht. Medisch onderzoek De kosten moeten door de werkgever worden betaald. Deeltijds arbeidscontract De werkgever moet een arbeidsongevallenverzekering sluiten volgens privaatrecht. De kosten moeten door de werkgever worden betaald. IBO (via VDAB) Brugproject De werkgever moet een arbeidsongevallenverzekering sluiten volgens privaatrecht. De kosten moeten door de werkgever worden betaald. De werkgever moet een arbeidsongevallenverzekering sluiten volgens privaatrecht. De kosten moeten door de werkgever worden betaald. 32

33 BIJLAGE 2: CHECKLISTS 1. Checklist Begeleiding van stagiair uit het voltijds secundair onderwijs WIE IS WIE? de leerling-stagiair; de stageaanbieder of de dienst waar de leerling-stagiair een stage volgt; de stagementor: de door de leidinggevende van de dienst aangeduide werknemer om de leerling op de werkvloer te begeleiden; de stagebegeleider: de stageverantwoordelijke in de school. De stagementor en de stagebegeleider werken nauw samen voor het opstellen, afstemmen en begeleiden van de stage. VOORDELEN VOOR DE SCHOOL De stage versterkt het praktijkgerichte karakter van de opleiding gevoelig. Vaak ontplooien leerlingen zich uitstekend op de werkvloer en putten ze daar extra motivatie uit om hun opleiding te voltooien. VOORDELEN VOOR DE STAGEAANBIEDER Stageaanbieders kunnen stagiairs inschakelen in het arbeidsproces en hebben zo een extra paar handen, maar ze kunnen ook zelf bijleren van de stagiairs. Belangrijk is dat ze jongeren leerkansen bieden, waardoor ze een maatschappelijke rol vervullen. Stages bieden verder ook mogelijkheden om met een bepaalde opleiding of school in contact te komen, wat mogelijkheden creëert om stagairs te observeren alvorens ze aan te werven. LEERDOELSTELLINGEN, DUUR, VORM EN FORMALITEITEN Ga na of uw activiteiten aansluiten bij de leerplandoelstellingen. Ga na of u de stagevorm en -periode kunt inpassen in uw dienst. Bekijk vooraf de formaliteiten van de stage. Ga na of u beschikt over de nodige mogelijkheden, ruimte en tijd om een stagiair te begeleiden en op te leiden in uw dienst. 33