Albayrak ligt nergens wakker van

Transcriptie

1 Boeken? geeft antwoord op pagina 3 04 Dinsdag November 2008 Gratis, maar niet goedkoop. Wereld Stemt wit op zwart? Vandaag gaat het gebeuren. Barack Obama versus John McCain. Hoeveel blanken gaan daadwerkelijk op de zwarte hoop stemmen? Bericht uit Allentown. 4 Senior IT Auditor (m/v) Publiek belang, zakelijk gediend ProRail beheert de spoor-infrastructuur van Nederland, verdeelt treinpaden en leidt het treinverkeer. Procesbesturing en -optimalisatie afhankelijk van (zelf ontwikkelde) ICT-systemen. Integrated en IT audits. Quality assurance bij complexe programma s. Opbouwend kritisch rapporteren. Meebouwen aan state-of-the-art Internal Audit met deskundige en enthousiaste audit-professionals. Ben jij IT Auditor die gaat als een trein? Kijk op vijzelaar.com of bel René Beukema continuïteit in finance EVERT-JAN DANIELS Albayrak ligt nergens wakker van Schrijnende asielzaken wil ze niet persoonlijk op haar bureau, daar kijken ambtenaren naar. Dat zou anders maar onnodig micromanagement zijn. Van geen enkel dossier ligt ze wakker. Want het beleid deugt, de regels zijn rechtvaardig. Staatssecretaris Nebahat Albayrak van Justitie ervaart haar baan helemaal niet als zwaar. Lees meer op pagina 7 Wereld Wijnboeren in Marokko Wel drinken, niet dronken 6 In Business Zinloze valleys Energy Valley, Food Valley, Health Valley. Nederland stopt miljarden in de ontwikkeling van bedrijfsparken. Maar wetenschappelijk onderzoek roept nu twijfels op over de zin van die parken. Bedrijven werken namelijk meestal helemaal niet samen. Lees meer op pagina 11 Eenvoudig, veilig en snel Zonder ingewikkelde voorwaarden 5,25% Vrij opneembaarar ZONDER ZORGEN MEER SPAARRENTE Deposito tot 6% NIBC Direct is onderdeel van NIBC Bank N.V., een gevestigde Nederlandse bank sinds Als u spaart, dan wilt u waar voor uw geld. En u wilt geen enkel risico lopen of vastzitten aan ingewikkelde afspraken. Daarom doen wij u maar meteen een serieus aanbod. Met NIBC Direct spaart u bij een Nederlandse bank met 5,25% rente. Vrij opneembaar en zonder voorwaarden. Doe er uw voordeel mee en kijk op Voetbal Nieuwe aanpak supporters Geen traangas maar lief zijn voor vandalen Supporters als misdadigers behandelen is passé. Een vriendelijke aanpak lijkt effectiever. Barcelona zorgt soms voor een enorme pan paëlla voor buitenlandse gasten. Simon Kuper Tientallen stevige kerels in de kelder van een Amsterdams hotel. Ze komen uit heel Europa, maar zien er allemaal hetzelfde uit. Kort haar, brede schouders, donkere pakken. Het zijn de veiligheidsofficials van de clubs die dit jaar in de Champions League spelen. Ze komen bij elkaar om te plannen; maar ze zoeken ook naar een nieuwe manier om met de fans om te gaan. Het nieuwe, revolutionaire idee is: aardig zijn. Het wint zo snel aan populariteit dat het misschien wel wordt uitgeprobeerd in Rome, vandaag, bij AS Roma tegen Chelsea. Marc Timmer is oud-soldaat en hoofd van stadions en veiligheid bij de UEFA. Hij legt de nieuwe manier van denken uit: praktisch alle fans zijn ongevaarlijk. De 99 procent mensen van goede wil, zegt Timmer, mogen niet lijden onder idiote maatregelen die bedoeld zijn voor die overgebleven 1 procent. Een wedstrijd moet een feestje zijn. Zet de straten niet vol met ME die zonder het te willen de fans uitdaagt. Laat de politie zich mengen met de fans om erachter te komen wat ze willen en wat ze dwarszit. Als die ene procent begint te rellen, spreek die daar meteen op aan. Sta niet te loeren terwijl het uit de hand loopt om dan traangas te gooien. Lees verder op pagina 21 In Business Modellen met iets extra 10 Vaticaan Ora et Labora Het Vaticaan opent een offensief tegen luie medewerkers. Er komen prikklokken en functioneringsgesprekken. Dit meldde Corriere della Sera gisteren. Ook gaat de kleinste staat ter wereld salarisverhogingen koppelen aan prestaties.

2 2 NL Lange Poten PETER MIDDENDORP ertien jaar geleden verscheen van prof. Dr. Mr. J.P. DBalkenende een boekje van vijftig pagina s, uitgegeven door W. E.J. Tjeenk Willink te Zwolle, dat door de schrijver een preadvies voor de vergadering van de Calvinistische Juristenvereniging werd genoemd. Een blauw boekje, niet al te fraai vormgegeven, met gele letters op de kaft. Zoals in andere stukken die ik van Balkenende heb gelezen, is ook hierin de opzet niet meteen bescheiden. De hoogleraar christelijk denken poogt op de volgende vraag een antwoord te formuleren: Wat is de verhouding tussen verantwoordelijkheid en recht, en hoe zou die moeten zijn, in een samenleving die zich in een proces van transformatie bevindt? Verantwoordelijkheid komt in verschillende verschijningsvormen. De Engelse rechtsfilosoof Hart onderscheidt er vier. Je hebt verantwoordelijkheid als oorzaak, als aansprakelijkheid, als taak en als toerekeningsvatbaarheid. Prof Balkenende voegt hier graag zijn lievelingsverschijningsvorm aan toe: Verantwoordelijkheid als deugd, verantwoordelijkheidsbesef, het zich rekenschap geven van de gevolgen van het handelen voor de ander. Hoe verhouden deze vrome woorden zich met zijn halsstarrige weigering medewerking te verlenen aan een onderzoek naar de Nederlandse steun aan de oorlog in Irak? Veertien keer al vroeg het parlement erom. In de andere deelnemende landen heeft zo n onderzoek allang plaatsgehad. Bij verantwoordelijkheid speelt In een wereld die goed is draait alles om deugd niet alleen het juridische, schrijft Balkenende, het morele besef van het zich verantwoordelijk voelen, is nog relevanter. De verwatering van verantwoordelijkheid begint wanneer de wezenlijke achtergronden van het begrip deugd achter de horizon verdwijnen, schrijft Balkenende. En daarna wijst de gewetensbezwaarde klikspaan snelletjes naar de ongelovigen: In een tijd van secularisatie en het in mindere mate in acht slaan van de joods-christelijke traditie is dit geenszins denkbeeldig. In een wereld die goed is, en ingericht volgens zijn normen en waarden, draait alles om deugd : de kwaliteit van een persoon, die tot uiting komt in gedragingen en handelingen, waarbij dit handelen ten goede dient te komen aan de samenleving. Anders blijft van die hele verantwoordelijkheid alleen een hoera-woord over, schrijft hij, en kan iedereen er wel voor zijn. 1 Peter Middendorp doet als schrijver/journalist dagelijks verslag van zijn belevenissen in Den Haag. Rechtbank Nabestaanden missen rechtszaak Blunderende bode verergert drama De nabestaanden van een doodgereden man misten de rechtszaak omdat de bode ze naar de verkeerde zaal had gestuurd. Merel van Leeuwen Deze dag had voor ons de afsluiting moeten worden van een nare periode. Dat hebben we door deze fout moeten missen en dat is verschrikkelijk. De 14-jarige Roy uit Vleuten verloor zijn vader in juni 2006 door een verkeersongeluk. Het slachtoffer reed op een snorfiets in De Meern en werd door een automobiliste aangereden. Ruim een jaar later, in november 2007, zou de vrouw terechtstaan, maar de rechtszaak werd een dag van tevoren afgeblazen. Er moest nader onderzoek worden gedaan. Vorige week woensdag diende de zaak alsnog bij de kantonrechter in Utrecht. Roy kwam samen met zijn moeder en vijf andere nabestaanden naar de zitting. We hebben ons keurig gemeld bij de bode, die ons naar zittingszaal A verwees. Daar hebben we op de gang zitten wachten. Roy en zijn familie wachten tot ze worden opgeroepen, maar als ze de verdachte enige tijd later uit een andere zaal zien weglopen, doen ze navraag bij de bode. Toen bleek dat hij ons fout had neergezet en dat de rechtszaak inmiddels had gediend in zaal C, ANP Discriminatie REL OM MEIN KAMPF EN FITNA De Partij voor de Vrijheid is boos over een zinsnede in een lesboek. PVV-Kamerlid Martin Bosma maakt zich kwaad over een zin waarin de film Fitna van Geert Wilders in één adem wordt genoemd met Hitlers boek Mein Kampf. De film Fitna van Geert Wilders of het boek Mein Kampf van Adolf Hitler, zijn gebaseerd op eenzijdige denkbeelden, staat in het lesboek dat in de aanloop naar de Dag van Respect op 13 november is verspreid op tweeduizend basisscholen. Bosma wil dat de Stichting Dag van Het blijft nu een onafgesloten verhaal. We staan met lege handen. Respect de boeken terughaalt. Directeur Corinne Bierman is dat niet van plan. Ondertussen heeft de stichting Nederland Bekent Kleur opnieuw aangifte gedaan tegen zo n 75 mogelijk discriminerende uitspraken van Wilders en andere PVV ers. Het Amsterdamse Openbaar Ministerie besloot in juni Wilders niet te vervolgen vanwege uitspraken in de Volkskrant en zijn film Fitna. Een aantal advocaten maakte bezwaar. Op 10 december beslist het gerechtshof in Amsterdam of het alsnog tot een rechtszaak komt. vertelt Roy onthutst. Daar sta je dan. De officier van justitie met wie de familie contact had gehad, was op vakantie. Zodoende wist de aanklager die de zaak behandelde niet dat de familie van het slachtoffer bij de rechtszaak aanwezig wilde zijn. De aanklager en de kantonrechter hebben Roy en zijn familie naderhand nog uitgelegd hoe de zaak was verlopen. De vrouw heeft een voorwaardelijke geldboete van 500 euro gekregen en haar rijbewijs is voor een half jaar ingenomen. De officier van justitie en de bode hebben hun excuses aangeboden, maar dit soort fouten horen niet te gebeuren, meent Roy. Hij vindt het vooral vervelend dat hij het verhaal van de vrouw die zijn vader heeft aangereden, niet heeft kunnen horen Zo blijft het een raar onafgesloten verhaal. Het voelt alsof we met lege handen staan. De rechtbank Utrecht en het OM betreuren het voorval ten zeerste. Dit mag niet gebeuren en toch is het gebeurd, aldus een woordvoerder. De oorzaak is een pijnlijke communicatiefout aan de bodebalie. 1 De naam van Roy is gefingeerd Toxicologie DIERPROEVEN ACHTERHAALD Computermodellen zouden dierproeven moeten vervangen. Dat stelt Bas Blaauboer. Hij promoveert vandaag aan de Universiteit Utrecht op dit onderwerp. De onderzoeker vindt dat de toxische werking van stoffen tegenwoordig ook voorspeld kan worden met computerberekeningen en dat testen op dieren niet meer nodig zijn. LeefstijlBarometer WE LEVEN ONGEZOND Uit de eerste Nationale LeefstijlBarometer van het Diabetes Fonds, de Hartstichting en de Nierstichting blijkt dat zes van de tien Nederlanders ongezond leven. Ongezonde voeding en overgewicht komen het meest voor. Van de totale steekproef rookt 33 procent en bij 28 procent is sprake van te hoog alcoholgebruik. ANP Gemeenten MINDER SNEL VOEDSELHULP Staatssecretaris Ahmed Aboutaleb (Sociale Zaken) wil niet dat gemeenten arme mensen doorverwijzen naar de voedselbank. Volgens de PvdA-bewindsman gaat daar een verkeerd signaal van uit. Het kan niet de bedoeling zijn dat voedselbanken de rol van de reguliere hulpverlening overnemen, schrijft hij aan de Tweede Kamer. Bijna de helft van de voedselbanken werkt samen met de gemeente. Foto-graven De 60-jarige Stichting Begraafplaatsen Nijmegen (SBN) organiseert een fotowedstrijd onder Nijmegenaren met als thema begraafplaatsen. Broodroof In Amersfoort zijn zeven gestolen schilderijen en zeefdrukken van Herman Brood teruggevonden. De doeken zijn samen ongeveer euro waard. Rookprotest Tientallen boze kroegbazen protesteerden gisteren in Rotterdam tegen het rookverbod. Gezelligheid is verleden tijd, stond op een van de spandoeken.

3 NL 3 Lekkere traktatie voor giraffen Het was feest voor de dieren van Ouwehands Dierenpark in Rhenen gisteren. Overgebleven pompoenen van Halloween, opgevuld met allerlei lekkernijen, werden als Ruzie Irritatie over opstelling Bos Noord-Holland bluft succesvol De ruzie tussen minister Bos en de provincie Noord-Holland over het achterhalen van spaartegoeden is gesust met een gesprek, zo lijkt het. Jan-Hein Strop Hoog spel uit Haarlem, compleet met een ultimatum. De provincie Noord-Holland zette namens Groningen en tientallen gemeentes minister Wouter Bos van Financiën gisterochtend voor het blok: voor tienen reageren of we gaan op eigen houtje 225 miljoen aan spaartegoeden bij de IJslandse bank Landsbanki terughalen. En als je ons tegenhoudt, leggen we een claim bij het Rijk neer. Maar in de loop van de ochtend werd snel duidelijk dat de provincie pas op de plaats maakt: Noord-Holland accepteert een uitnodiging van het kabinet om uiterlijk morgen te overleggen en samen op te trekken in het terugvorderen van tegoeden. De kou is daarmee voor even uit de lucht. verrassing in de dierenverblijven geplaatst of opgehangen. De pompoenen werden geschonken door leerlingen van het Reviuslyceum in Wijk bij Duurstede. 1 VIDIPHOTO Belastinggeld Noord-Holland, vertegenwoordigd door commissaris van de koningin Harry Borghouts, kon natuurlijk niet anders. Bos had gedreigd iedere juridische actie van de provincie voor te dragen voor vernietiging door de Kroon. De minister vindt dat de provincie niet solistisch mag optreden, omdat daarmee de belangen van individuele spaarders mogelijk geschaad worden. Waarom zoekt het provinciebestuur zo hard de confrontatie? Is dat omdat ze zo begaan is met het lot van belastinggeld, zoals Borghouts declameert? Uit een stuk van gedeputeerde staten dat 21 oktober naar de Statenleden werd verstuurd, blijkt in ieder geval dat er in Haarlem irritatie is over het gebrek aan communicatie vanuit Den Haag. Op 19 september, vier dagen na de val van het Amerikaanse Lehman Brothers, meldt Noord-Holland aan Binnenlandse Zaken en Financiën dat er een deposito van 20 miljoen bij Lehman in Duitsland staat. In datzelfde bericht vraagt de provincie om informatie en ondersteuning. Maar dat krijgt het niet van het ministerie. Pas op 1 oktober is er telefonisch contact tussen de provincie en een ambtenaar van Financiën, die laat weten dat het departement andere zaken aan het hoofd heeft. Op 9 oktober, de dag dat Bos de spaartegoeden van Icesave-gedupeerden garandeert, stuurt gedeputeerde Ton Hooijmaijers een brief naar de topambtenaar van Financiën waarin hij zegt teleurgesteld te zijn over het uitblijven van informatie. De dag erna krijgt hij een telefoontje uit Den Haag over de deposito s van Noord- Holland en vraagt opnieuw om ondersteuning. Dat verzoek herhaalt Hooijmaijers op 11 oktober,. Ruim een week later stuurt Noord- Holland een brief met een totaaloverzicht van de geplaatste tegoeden. Twee weken later is het ruzie. Of die beslecht is wordt morgen duidelijk. 1 Gezinsnota Vrijwilligheid troef Bekritiseerde Rouvoet doet niks radicaals De lang verwachte Gezinsnota van minister Rouvoet is eindelijk klaar. Radicale keuzes ontbreken. Dirk Jacob Nieuwboer DEN HAAG Sinds André Rouvoet minister voor Jeugd en Gezin is, krijgt de Christen- Unieleider twee soorten kritiek. Volgens de ene groep doet hij te veel, volgens de andere juist te weinig. Op het moment dat Rouvoet iets zegt over opvoeden, kinderen krijgen of scheidingen klinkt bijna automatisch de kritiek uit vrijzinnnige hoek. Spruitjeslucht! Jaren 50! Waar bemoeit die Rouvoet zich mee? De tweede groep maakt minder lawaai, maar heeft niet minder gelijk. Want wat doet Rouvoet eigenlijk? In zijn gisteren gepresenteerde Gezinsnota gaat het over gevoelige thema s, maar radicale keuzes ontbreken. Zo maakt de minister zich zorgen over het aantal scheidingen en de relatief hoge leeftijd waarop vrouwen kinderen krijgen. Dat past in het ideologische plaatje van zijn Christen- Unie, maar veel doet hij er niet mee. Ja, er komen cursussen waarin ouders kunnen leren hoe ze met conflicten omgaan en rekening houden met kinderen bij een scheiding. Maar die cursussen zijn vrijwillig. En om vrouwen vroeger te laten baren, gaat Rouvoet alleen maar onderzoeken hoe de kennis en voorlichting over de medische risico s verbeterd kan worden. Betaald verlof Meest concrete verandering is dat het kabinet het ouderschapsverlof verlengt van 13 naar 26 weken. Maar aangezien ouders dat grotendeels zelf moeten betalen, is het de vraag hoeveel gezinnen dat gaan gebruiken. Voor betaald verlof voor vaders, zoals GroenLinks wil, schrikt Rouvoet terug omdat hij bedrijven niet wil laten betalen. In plaats daarvan hoopt hij werkgevers te overtuigen van het nut van gezinsvriendelijke bedrijven. Zodat ze, vrijwillig, meer mee gaan denken met ouders. 1 Voor iedere baan de juiste student Voor iedere student de juiste baan Wist u dat StudentenWerk het grootste studentenuitzendbureau van Nederland is? Dat komt omdat steeds meer werkgevers met studenten werken! Studenten zijn namelijk ideale uitzendkrachten. Ze zijn slim, flexibel en niet te vergeten snel in te werken! Ook werken met studenten? Kijk voor meer info op Argus Ook astronauten mogen vandaag stemmen VAN DALE GEEFT ANTWOORD Boeken Ooit waren er geen boeken. Daarna was er een hele tijd van elk boek maar één exemplaar. Nou ja, van sommige waren er een paar meer, maar die waren dan met de hand overgeschreven. In de 1-exemplaar-per-boekperiode leefde ook Augustinus ( ), de bisschop van Hippo, die op een bepaald moment in zijn leven voor het eerst iemand stil een boek zag lezen. Stillezen was toen een nieuw fenomeen. Rond 1450 was er de uitvinding van de boekdrukkunst, waarna de boekproductie flink toenam. Toch was het vanaf dat moment nog wel een tijdlang mogelijk dat iemand gedurende zijn leven alle boeken las die er ooit op de hele wereld waren verschenen. Die tijd is inmiddels al heel lang voorbij. Nu kun je waarschijnlijk in je hele leven nog niet eens alle boeken lezen die er in één week tijd verschijnen. Dat kan moedeloos maken en het heeft in ieder geval ook de term belezenheid heel sterk gerelativeerd. Want ben je nog wel belezen als je altijd bezig bent met het lezen van boeken, maar aan het einde van je leven moet bekennen dat je, afgemeten naar het totale aantal boeken dat er gedurende je leven verschenen is, hoegenaamd niets hebt gelezen? Om de moedeloosheid nog wat aan te wakkeren, is er van 31 oktober tot en met 11 november weer de grote jaarlijkse boekenbeurs in Antwerpen. Dit jaar met titels. 1 Van Dale Groot woordenboek hedendaags Nederlands, 99

4 4 Wereld AP Verkiezingen VS Kiezersregistratie groter dan ooit Ruim 153 miljoen Amerikanen (73,5 procent van de kiesgerechtigden) hebben zich ingeschreven om vandaag te kunnen stemmen. ANP WASHINGTON De krant USA Today meldt op gezag van het Center for the Study of the American Electorate dat een nieuw record bereikt is. Het oude record was uit 1964, toen 72,1 procent van het electoraat zich registreerde. Het is overigens onwaarschijnlijk dat al deze mensen ook daadwerkelijk hun stem gaan uitbrengen. Volgens een woordvoerder van de organisatie zou het aantal registraties kunnen leiden tot een opkomst van 135 miljoen stemmers, ofwel 65 procent van de kiesgerechtigden. Dat zou het hoogste percentage zijn sinds de verkiezingen van 1960, toen 67 procent kwam opdraven. Meer Democraten De Democraten konden rekenen op 2,9 miljoen nieuwe inschrijvingen, terwijl er bij de Republikeinen een afname van 1,5 miljoen was. Die cijfers zijn gebaseerd op de gegevens uit negentien van de 28 staten en het federale district waarin de hoofdstad Washington ligt. In die gebieden worden kiezers naar partijvoorkeur geregistreerd. De Democratische registraties namen vooral toe in Nevada, Pennsylvania en Colorado; allemaal staten waar de uitslag nog ongewis is. Het aantal Republikeinse inschrijvingen daalde in Colorado en Pennsylvania, maar nam toe in Nevada. 1 Reportage Harde strijd in Pennsylvania Amerika is géén racistisch land, klinkt het in de gelagkamer Barack Obama heeft de stemmen nodig van de blanke arbeiders. De vraag is of zij hem zien zitten. Mars van Grunsven ALLENTOWN De burgemeester van Allentown in Oost-Pennsylvania, de Democraat Ed Paslovski, is bijna blij met de economische misère van het moment. Dat zeg ik als plaatsvervanger van de Obama-campagne in het district Lehigh Valley. Niet als burgemeester, dat begrijpt u. In Allentown, waar ongeveer mensen wonen, heeft Paslovski de afgelopen drie maanden de werkloosheid met bijna een vol procent zien toenemen. De laatste rampspoed voor de stad is de recente sluiting van de Mack-fabriek, waar een kleine duizend man trucks bouwde. Dat heeft voor een dramatische verschuiving binnen het electoraat gezorgd. Als de economie niet zo n grote factor was geweest in deze race, dan vrees ik dat ras een serieus onderdeel van de strijd was geweest. Niet somber Dit speelt vooral onder oudere, blanke kiezers uit de arbeidersklasse. Dat zullen ze nooit letterlijk zeggen. Het gaat eerder van Ik ben nog niet helemaal zeker van die man en Ik weet nog niet genoeg over hem. Maar nu ze hun pensioenen zien verdampen, hebben ze dat overboord gegooid. Paslovski ziet het niet zo somber in als zijn partijgenoot John Murtha, het parlementslid uit het westen van de staat, die tegen de Pittsburgh Post- Gazette zei dat racisme Obama minimaal 4 procent van de stemmen zal kosten. Er is geen twijfel dat West- Pennsylvania racistisch is. Mensen die wel op Hillary Clinton zouden stemmen, moeten Obama niet. Clinton won de staat in april met 54,6 procent van de stemmen. Ook Lehigh Valley, het district met inwoners waartoe Allentown behoort, verkoos Hillary boven Obama. Veel van de oudere kiezers over wie Paslovski het heeft, hangen rond in de diners, de traditionele eettentjes aan 17th Street in Allentown. In Waltz, waar voornamelijk oud-vakbondsleden komen en de gemiddelde leeftijd minimaal zeventig jaar is, Ras speelt een rol onder oudere, blanke kiezers in de arbeidersklasse. blijkt de clientèle veelal positief over Obama. Een enkeling deelt ongevraagd mee: Amerika is geen racistisch land. Lehigh Valley heeft sinds de Tweede Wereldoorlog bijna altijd op de winnende presidentskandidaat gestemd. Alleen met Kerry zaten we ernaast, zegt Paslovski. Hij noemt de situatie in Pennsylvania desalniettemin gevaarlijk. Niet voor niets verzocht hij Obama terug te keren naar de staat waar hij sinds de voorverkiezingen niet meer was geweest. Hetzelfde verzoek deed de Democratische gouverneur Ed Randall, die op CNN toegaf een beetje nerveus te worden van al die Republikeinen die plots zijn staat doorkruisten. Obama luisterde en streek afgelopen woensdag in Philadelphia neer om daar zijn closing argument te maken. Toch heeft McCain nogal wat goed te maken in Pennsylvania, dat in 1988 voor het laatst op een Republikeinse presidentskandidaat (George Bush senior) stemde. Hij ligt er ondanks een bombardement aan robocalls (opgenomen telefoonboodschappen), reclames en rally s, al dan niet in gezelschap van Palin, nog altijd 7,6 procent achter in de peilingen. Barack the Wealth-Spreader Net als in Ohio nog zo n industriële staat met een wat oudere, blanke bevolking zetten McCain en Palin Obama weg als Barack the Wealth- Spreader. De Democraat zal uw welverdiende centen afpakken door de belastingen voor de middenklasse en kleine zelfstandigen te verhogen, is de boodschap. Daarnaast laat de Mc- Cain-campagne niet na om Obama s anders-zijn te benadrukken: hij is bevriend met terroristen, zijn dominee is anti-amerikaans en zijn tweede voornaam is Hoessein. Obama sluit niet aan bij het echte Amerika, zegt Palin in haar toespraken. Veel zal in Pennsylvania, net als elders in het land, afhangen van de opkomst. Republikeinen hebben traditioneel een voordeel op dit gebied, zegt Chris Borick, directeur van het Public Opinion Institute van het Muhlenberg College in Allentown. Hun tactieken om mensen naar het stembureau te krijgen, zijn tijdens de campagnes van George W. Bush geperfectioneerd. Daar komt bij dat veel van de bevolkingsgroepen die naar verwachting op Obama stemmen zwarten, Latino s, studenten de reputatie hebben niet op te komen dagen. Het enthousiasme voor de bijzondere kandidaat die Obama is, kan dit goedmaken, denkt Borick. Bovendien is ook de goedgefinancierde Obamacampagne al weken bezig haar kiezers te mobiliseren. Maar zeker weten doet ook Borick het uiteraard niet. De peilingen geven niet per se weer wat op de dag van de verkiezingen zal gebeuren. Burgemeester Paslovski belooft in ieder geval alles te doen om de mensen naar de stembus te krijgen. We rijden nog net niet de stemmachines van deur tot deur. Hoe belangrijk Pennsylvania met zijn 21 kiesmannen ook is voor de einduitslag, als McCain er tegen de meeste verwachtingen in wint, dan is hij nog geen president. Hij moet op z n minst ook Florida, Ohio en Virginia winnen. En North Carolina. En Indiana. En Missouri. Moet kunnen, zegt John McCain tegen iedereen die het wil horen. Morgenochtend weten we het. 1

5 Wereld 5 Irak Verkiezingen VS Met Obama als president ontploft de boel in Mosul Blank en zwart juichen voor Obama in Philadelphia, Pennsylvania. GETTY IMAGES Pennsylvania, de laatste gok van John McCain O bama s lange, lange rit naar Election Day 2008 begon officieel op 7 mei Toen maakte hij voor het parlementsgebouw van zijn thuisstaat Illinois zijn kandidatuur bekend. Obama was met zijn 45 jaar en zijn toch wel wat dunne cv een zogeheten long shot: interessante kandidaat, maar kanonnenvoer voor de gesmeerde oorlogsmachine van Hillary (en Bill) Clinton. Wat volgde was misschien niet altijd even hoogstaand, maar zeker niet saai: de verrassing in Iowa, Hillary s tranen in New Hampshire, dominee Wright, Super Tuesday, Hillary als kampioen van de hardwerkende, blanke middenklasse, een ontploffende Bill, een winnende Obama. Daarbij vergeleken had oorlogsheld McCain het makkelijk: zijn grootste concurrent voor de presidentsnominatie van zijn partij was lichtgewicht Mike Huckabee. Vanaf het begin waren de strategieën van de twee kandidaten even simpel als logisch. De uitslag van 2004, toen George Bush nipt John Kerry versloeg, was het uitgangspunt. Obama moest alle staten die Kerry won behouden, zeg maar de staten langs beide kusten en rondom de Grote Meren in het Noorden, en daar een paar aan toevoegen. McCain zou genoeg hebben aan de Bush-staten in het Zuiden en het Mid-Westen. Maar Amerikaanse verkiezingen zijn cyclisch: geen partij levert langer dan twee, drie periodes de president. En alles duidt erop dat de Democraten aan de beurt zijn. 85 procent van de Amerikanen vindt dat het land op de verkeerde weg is, slechts 25 procent vindt dat de huidige president het goed doet. De economie ligt in gruzelementen, de oorlogen in Irak en Afghanistan gaan nergens heen. De race kantelde dan ook al gauw Obama s kant op. Eind september had hij een voorsprong in tien Bush-staten, waaronder Florida, Ohio en Virginia. In kleinere Bush-staten als Iowa, New Mexico en Nevada lijkt hij al niet meer in te halen. Dat laatste probeerde hij goed te maken in Michigan, maar dat bleek hopeloos. De economische situatie werkte daar te sterk in Obama s voordeel. McCain nam een laatste gok: weg uit Michigan en alle pijlen op die andere grote Democratische staat waar hij wellicht kans maakt: Pennsylvania. 1 Als Barack Obama president wordt, neemt de kans op hernieuwde oorlog toe, menen inwoners van Mosul, door sommigen ook wel de gevaarlijkste stad van Irak genoemd. Arnold Karskens MOSUL Politieluitenant Omar windt er geen doekjes om. De Amerikanen mogen weg. In Mosul kunnen wij de veiligheid al voor 80 procent garanderen. In zijn met betonnen platen versterkte politiebureau in de wijk Mjmoa aa Al-Thqafya hoopt de soenniet dat Obama vandaag wint. Die pleit voor een versnelde terugtrekking van de Amerikaanse militairen die in Irak zijn gelegerd. Deze troepen dragen verantwoordelijkheid voor de veiligheid in vijf van de achttien provincies, waaronder ook Nineveh waarin Mosul ligt. Wij kunnen het beter, zegt Omar. Het loopt uit de klauwen Het gemoedelijke Mosul is na ruim vijf jaar Amerikaanse bezetting verworden tot de gevaarlijkste stad van Irak, stelt de luitenant. Elke dag ontploffen bermmijnen en ondanks de vele checkpoints zijn aanslagen aan de orde van de dag. Dit weekend nog werden twee militairen door terroristen door het hoofd geschoten. En gisteren vonden vier agenten de dood in een spervuur. Even verderop in de wijk Bab Nirgal, waar zware betonnen wegversperringen hele straten afsluiten in verband met mogelijke autobommen, waarschuwt de christen Akram voor de plannen van Obama. Als de VS zich terugtrekken, verslechtert de veiligheidssituatie. Zijn kleine christelijke gemeenschap gaat de laatste maanden gebukt onder terreur waarbij al veertien leden omkwamen. Zonder Amerikanen loopt het uit de klauwen. Buurlanden Iran en Syrië zullen voorkomen dat Irak een stabiele democratie wordt en terroristen steunen. John McCain wil de troepen langer in Irak houden en heeft daarom de steun van alle christenen. Nieuwe oorlog De Amerikaanse verkiezingen zijn erg belangrijk voor alle 28 miljoen Irakezen, zegt een Koerdische journalist, die zijn naam niet wil noemen, want ook de media liggen in Mosul onder vuur. De voorkeur van de Koerden, de grootste en invloedrijkste bevolkingsgroep in Noord-Irak, ligt bij een Republikeinse kandidaat. Bush heeft hen van aartsvijand Saddam Hoessein verlost, zo menen de Koerden. De soennieten willen natuurlijk Obama. Hij is onervaren en zijn vader was moslim en hij zal daarom nooit hard optreden, is hun idee. In Noord-Irak vormen de olievoorraden, geschat op eenderde van het totaal in het land, de inzet van een strijd die direct na de val van Saddam begon en nog niet is beslecht. Als de plannen van Obama doorgaan en de Amerikanen vertrekken, dan kun je wachten op een nieuwe oorlog; die tussen soennieten en Koerden. 1 In Mosul worden de verkiezingen in de VS met spanning afgewacht. HH Jeremiah Wright EN DAAR WAS HIJ WEER Japan OBAMA HOOPT OP OBAMA De omstreden predikant Jeremiah Wright was weer even terug in de verkiezingsstrijd. De Republikeinse partij in Pennsylvania voerde hem in een campagnefilmpje op als de geestelijk leider van Barack Obama. De radicale Wright is een predikant van de kerk van Obama. Hij bracht de presidentskandidaat in verlegenheid met radicale uitspraken over de aanslagen van 11 september. Obama heeft zich van hem gedistantieerd. REUTERS De inwoners van het Japanse vissersplaatsje Obama vieren vandaag een feestje voor Barack Obama. Ze hopen dat de Democraat de verkiezingen wint. Ongeveer vijftig mannen, vrouwen en kinderen met T-shirts met daarop het opschrift I Love Obama, oefenden dit weekeinde de Hawaïaanse hoela voor Obama, die op Hawaï is geboren. Ze denken dat een president Obama het Japanse Obama definitief op de kaart zal zetten. Het meest groene automerk van Nederland pakt uit tijdens de Daihatsu Actieweken! Kom nu naar de dealer voor spectaculaire acties! Het weer Honolulu: 29ºC/24ºC, regen Phoenix: 24ºC/8ºC, zon Anchorage: -3ºC/-11ºC, sneeuw Vroege stemmers Democratisch De early voters blijken vooral Democraten. Gisteren had een kleine 30 procent al gestemd. Tussenstand: McCain-Obama: procent kiesklachten Nog voor de verkiezingsdag echt is aangebroken zijn er al klachten binnengekomen. Hoofdklacht: registratieproblemen in elke battle ground state.

6 6 Wereld Afrika Marokkaanse wijnboeren doen goede zaken Wijn mag van de Koran maar dronken worden niet Marokko is een wijnland in opkomst. Dat de islam alcohol verbiedt, berust volgens veel Marokkanen op een misverstand. Gerbert van der Aa MEKNES Moha El Oumari, directeur van Les Cépages Marocains Réunis, zit tevreden achter zijn bureau. Het gaat uitstekend met de Marokkaanse wijn, zegt hij. De lokale consumptie van alcohol stijgt met 7 procent per jaar. En ook de export neemt toe. Een groeiend aantal Marokkanen laat zich volgens El Oumari niks gelegen liggen aan imams die beweren dat de islam alcohol verbiedt. Als de Marokkaanse regering wat minder streng was met het verlenen van licenties voor alcoholverkoop, zou de consumptie nog veel sneller stijgen. Marokko is een wijnland in opkomst. Rond de stad Meknes, in het midden van het land, liggen honderden hectares wijngaarden. Ook in het noordelijke Rif-gebergte en de streek ten oosten van Al Jadida wordt volop wijn geproduceerd. Laaiend enthousiast Naast lokale wijnboeren is ook de Franse wijngigant Castel actief in Marokko. De Bonassia, die Castel maakt in een fabriek ten oosten van Meknes, is onder meer te koop bij de Nederlandse supermarktketens Plus en Super de Boer. Wijncriticus Nicolaas Klei is in zijn supermarktwijngids laaiend enthousiast over de Bonassia. De grootste wijnproducent van Marokko is Les Celliers de Meknes, die met 26 miljoen flessen per jaar ongeveer de helft van de totale Marokkaanse wijnproductie voor zijn rekening neemt. Zijn topwijn is Les Coteaux d Atlas, de enige Appelation d Origine Contrôlée van Marokko. Verkrijgbaar in wit en rood. In château Roslane, ooit door Franse kolonialen gebouwd, worden de wijnen gemaakt met hypermoderne vinificatie-apparatuur. In de kelders liggen duizenden liters in eikenhouten vaten te rijpen. Dat de islam de consumptie van wijn zou verbieden, is volgens veel Marokkanen een misverstand. Adjunct-directeur Mehdi Bouchaara van Les Celliers de Meknes heeft teksten uit de Koran uitgeprint om dat aan te tonen. De Koran wijst alcohol niet ondubbelzinnig af, legt hij uit. Als je Marokkaanse wijnboeren hebben geen last van fundamentalisme. EPA goed leest, blijkt dat de consumptie van alcohol is toegestaan zolang het niet leidt tot dronkenschap. Hij benadrukt dat de Koran over andere verboden, zoals de consumptie van varkensvlees, veel duidelijker is. Dat mag onder geen beding. Geen fundamentalisten Wijnboeren in Marokko zeggen geen last te hebben van radicale fundamentalisten die met geweld een eind willen maken aan de productie van alcohol. In vrijwel alle steden zijn er cafés en restaurants waar openlijk wijn en andere sterke drank te koop is. Alleen op het platteland is alcohol door de strenge regelgeving vaak moeilijk te krijgen. Diep in de Sahara, op de grens met Mauritanië, vraagt een Marokkaanse douanier met bijna smekende stem aan reizigers of ze wijn te koop hebben. In een straal van vierhonderd kilometer, zo klaagt de man, is geen druppel alcohol te vinden. 1 Wales Nid wyf yn y swyddfa ar hyn Alle verkeersborden in Wales zijn in het Engels én het Welsh. Soms gaat er iets mis bij de vertaling. X mogelijkheden Sanne Rooseboom LONDEN Een groot verkeersbord aan de straatkant in de stad Swansea verbiedt vrachtwagenchauffeurs de straat in te rijden: Geen zwaarbeladen voertuigen. Alleen voor bewoners. Deze zin werd naar het vertaalbureau gestuurd en het antwoord werd op het verkeersbord afgedrukt: Nid wyf yn y swyddfa ar hyn o bryd. Anfonwch unrhyw waith i w gyfieithu. Ofwel: Ik ben niet op kantoor op het moment. Stuur vertaalwerk alstublieft op. Het gaat vaker mis bij dit soort vertaalwerk. In 2006 werden fietsers tussen Cardiff en Penarth door een Welsh verkeersbord gewaarschuwd voor een ontstoken blaas, waar in het Engels stond dat ze beter konden afstappen. En voetgangers in de hoofdstad Cardiff werd in het Engels verteld naar rechts te kijken bij het oversteken, en in het Welsh naar links. 1 Kies ook voor het meeste internet Nu een gratis ASUS Eee PC mini laptop bij een ADSL-abonnement van XS4ALL Gratis draadloos internet op 900 HotSpots in Nederland Draadloos kwali teits modem: overal in huis een krachtig, beveiligd signaal Bellen voor maar 5,- extra Deskundige helpdesk, 7 dagen per week Vanaf 29,95 meer internet Frankrijk GEEN STROOM AAN RIVIÈRA De Franse Rivièra is gisteren getroffen door een grote stroomstoring. Nice, Cannes en andere plaatsen aan de zuidkust zaten zonder elektriciteit. In Nice kwamen trams midden op straat tot stilstand, cafés stopten met serveren en in winkels kon niet meer met de creditcard worden betaald. De avond ervoor werd een gebied ten noorden van de kust getroffen door zware stormen. Honderden mensen moesten worden geëvacueerd. X is meer. Meer mogelijkheden. Meer internet. Meer info en voorwaarden? Ga naar xs4all.nl Op deze dag in 1956 valt het Russische leger het opstandige Hongarije binnen.

7 Perspectief 7 Nederland moet bescherming blijven bieden aan mensen die dat nergens anders krijgen. EVERT-JAN DANIELS Interview Nebahat Albayrak Ik ben in vrede met mijn geweten De hoofdpijnportefeuille veroorzaakt geen stress bij de staatssecretaris voor Vreemdelingenzaken. Is er een probleem? Dan treed je op en wordt het opgelost. Kustaw Bessems Dirk Jacob Nieuwboer DEN HAAG Haar voorganger Rita Verdonk bekeek s avonds thuis duizenden dossiers van schrijnende gevallen om te beoordelen of ze toch een verblijfsvergunning moesten krijgen. Job Cohen zei toen híj staatssecretaris was dat hij wel eens wakker lag van de asielopvang. Al jaren heet haar post op het Binnenhof de hoofdpijnportefeuille. Maar bij Nebahat Albayrak? Geen spoor van stress te bekennen. Ik zie niet alle individuele schrijnende gevallen zelf, zegt ze. Die keuze heb ik gemaakt. Je kunt er voor kiezen om dagenlang tassenvol individuele verzoeken door te nemen. Ik heb begrepen dat mevrouw Verdonk veel zelf deed. Ik laat het vooral daar waar het ook moet liggen, bij de ambtenaren. Iedere week bespreek ik alleen een paar echte twijfelgevallen. Albayrak (PvdA) maakte inmiddels 342 keer gebruik van haar bevoegdheid een afgewezen asielzoeker tóch toe te laten. En niet, zoals anonieme ambtenaren vorige week aan de Tweede Kamer schreven, keer. Ze wijst lachend op de schaal kruidnoten op de tafel in haar kantoor. In de anonieme brief wordt ze Sinterklaas genoemd, strooiend met verblijfsvergunningen en, zo benadrukken de ambtenaren van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND), net als de goedheiligman afkomstig uit Turkije. Ach, het zal de tijd van het jaar zijn. Dat soort dingen doet me niet veel. Is die brief uw eerste incidentje? Geen incident. Even een stoorzender. In een goed functionerende organisatie is dat gewoon even niet leuk. Uw teller staat op nul incidenten? Nee, dat bestaat niet. Niet bij deze portefeuille. Wat is wel écht lastig geweest? Ehm inhoudelijk op mijn dossiers nee, niet echt lastig Je komt natuurlijk wel voor gebeurtenissen te staan die veel aandacht vragen, zoals de achthonderd Chinezen die over night zo ongeveer op de stoep stonden. Maar vervolgens treed je op. Vervolgens treed je op. Het komt telkens terug in een gesprek met Albayrak (40). Is er een probleem? Dan gooi je er het juiste beleid tegenaan en wordt het opgelost. Het klinkt simpel. Onder controle. Passend bij de serieuze, grijsgetinte bewindsvrouwenkleding die zij draagt sinds zij toetrad tot het kabinet. Daar moeten we geen restyling achter zoeken. Ik heb minder tijd om s morgens wat uit te zoeken. Die schrijnende gevallen, waarom heeft u die niet op uw bureau? Dat vind ik een type micromanagement dat je op dit niveau niet moet doen. Ik vind dat de organisatie mij moet kennen, moet weten hoe ik denk. Ik geef het volle vertrouwen aan het hoofd van de IND, die inmiddels ook wel weet wat de geest van de staatssecretaris is. Ze moeten weten hoe u denkt? In elk dossier maak ik de maximale zoektocht naar rechtvaardigheid zelf mee. Dat lijkt me wel een beetje handig ja. Wat is de geest van deze staatssecretaris? Beslissen over een schrijnend geval is ook gevoelsmatig. De geest van de staatssecretaris is dat het echt moet gaan om een complex van oorzaken. Dat iemand naar school gaat of geïntegreerd is, is bijvoorbeeld niet genoeg. Maar als er allemaal omstandigheden bijkomen, van medische situaties tot auto-ongelukken tot en met ambtenaren die fouten hebben gemaakt; dat is een weging die je elke keer afzonderlijk maakt. Iets later zegt ze: Dit klinkt misschien gek, maar ik lig van geen enkel dossier wakker. Dat klinkt ontzettend gek. Dat is niet hard. Of harteloos. Ik heb er vertrouwen in dat de essentie van het beleid goed en rechtvaardig is. En zorgvuldig. Ik ben in vrede met mijn geweten. Uw geloof in beleid is groot. Ja, het begint met beleid, dat moet deugen. Ik weet dat ik in elk dossier de maximale zoektocht naar rechtvaardigheid, gewoon, ook zelf doormaak. Je komt de verschrikkelijkste dingen tegen. Maar ik vind dat Nederland tot het einde der tijden bescherming moet blijven bieden aan mensen die dat nergens anders krijgen. En als je dan niet handhaaft, als andere mensen tegen die regels mogen blijven, dan blaas je je systeem op. U komt extreem evenwichtig over. Is dat een zonde tegenwoordig? Nee, maar wat brengt u uit balans? Waar wordt u boos van? Jeetje, dat is nou een vraag waar ik niet op voorbereid ben. Stilte. Tuttutuu Ja, ik word inderdaad niet zo heel erg snel boos. Ja, jeetje Uw partijgenoot, Kamerlid Hans Spekman, vindt u berekenend en weinig idealistisch overkomen. Zonder idealen heb je op deze plekken niks te zoeken. Je voelt in elke vezel van je lijf dat de verantwoordelijkheid die je draagt voor het immigratiebeleid bijdraagt aan het type Nederland dat je graag wilt hebben. U heeft iets van een topambtenaar. Nee, ik heb iets van een bestuurder. Ik zit hier ook vanuit een politieke achtergrond die, denk ik, wel mijn visie op de wereld kleurt. Het zou gek zijn als dat niet zo was. Dat hele pragmatische, resultaatgerichte is allemaal onderdeel van uiteindelijk dichter bij je idealen komen. Heeft u wel eens vijanden gemaakt? Nee Ik geloof niet Doe je dan als politicus niet iets verkeerd? Nee, ik heb wel politieke tegenstanders op de inhoud, maar of mensen mij nou persoonlijk moeten haten Constant je eigen persoon onderwerp laten zijn van politiek discours oogt misschien wel interessant op tv of in de kranten, maar we worden er met z n allen niet beter van. U heeft wel eens gezegd: ik blijf in de politiek omdat ik het te belangrijk vind dat een kind van immigranten hier zit. Het is bijna een verantwoordelijkheid die je individuele keuzes overstijgt. De vanzelfsprekendheid van mijn zijn die ik altijd heb gevoeld is sinds 11 september 2001 voor andere mensen niet meer vanzelfsprekend. Dan kun je daarvoor weglopen, maar je kunt ook zeggen: ja, jongens, het is juist nu relevant dat ik er ben. Dat ik het dóe. Maar het is niet dat ik dat elke minuut bij me draag. Dat moet een druk geven. Nee, een druk is het helemaal niet. De analyse van uw partijgenoot Ahmed Marcouch is: een islamitische minister konden we nog niet aan. Daarom nu eerst twee staatssecretarissen en als die het netjes doen, mag er een minister komen. Nou, dat vind ik nogal een understatement. Als je kijkt naar wat dan de zwaarte van deze portefeuille wordt genoemd die ik overigens helemaal niet zo ervaar Nee, dat we dát helder hebben inderdaad, dat u het zo licht als een veertje vindt allemaal! Ik geloof niet dat de portefeuille van de staatssecretaris van Justitie onderdoet voor die van een minister. U stond twee op de lijst voor de Tweede Kamer. Bent u nou eigenlijk de nummer twee van de PvdA? Dat is toch alleen maar een verkiezingsding? Allerlei PvdA ers spreken zich de laatste tijd nadrukkelijk uit over integratie, maar u niet. In het publieke debat niet, maar ik ben ervan overtuigd dat mijn beleid een ongelofelijk belangrijke bijdrage levert aan integratie. Een van de belangrijkste dingen die we hadden laten liggen is het belang van regels handhaven. Geen tolerantie van overlast of beginnend crimineel gedrag. Als we dat voor elkaar te krijgen, moet je kijken wat voor slok op de borrel dat scheelt. Daar zit ik dan denk ik te veel als bestuurder ook weer in. Even leeft ze op. Dat je soms natuurlijk best de koppen tegen elkaar moet slaan. Dat het gaat om mensen een diploma en een baan geven, hen hier laten leven met universele waarden. Die mensenrechtenverdragen zijn niet uit de hemel neergedaald, daar zijn oorlogen voor gevoerd. Beheerst: Je geeft je morele grenzen aan, laat zien wat je verwacht en vult dat in met een aanpak die faciliteert dat oplossingen die je wilt er komen. Dat is sturen op resultaat. 1 Voorgangers: Aad Kosto ( 89-94) In 1970 kreeg minister Polak hoofdpijn. Zijn dokter adviseerde vervelende taken over te dragen. Daarom noemen ze deze functie de hoofdpijnportefeuille.. Elizabeth Schmitz ( 94-98) De problemen rond vreemdelingenbeleid zijn zo zwaar dat het ook emotioneel aan je vreet () Een van de grootste zorgen van onze westerse samenleving. Job Cohen ( 98-01) Vreemdelingenzaken is rampzalig. Je moet constateren dat mensen niet toegelaten worden. Zodra dat een gezicht heeft, denk je: wat een klotewereld..

8 Mijn fascinatie Mijn Fascinatie? Doelgericht Innoveren Bedrijven en overheid helpen te innoveren. Hoogwaardig onderzoek doen, gericht op praktische adviezen en toepassingen waar de opdrachtgever écht iets aan heeft. Dat vind ik fascinerend. Bij TNO werk ik aan opdrachten van nationale en internationale klanten. Ik werk projectmatig, zelfstandig én in teamverband. Ik krijg alle kansen om initiatieven te nemen, om mezelf te ontplooien en om door te groeien. TNO Kwaliteit van Leven in Leiden is op zoek naar: Onderzoeker Innovatie en Beleid De Innovation Policy Group (IPg) van TNO werkt aan de vernieuwing van innovatiebeleid van Nederlandse en Europese overheden, branche organisaties en de Nederlandse kennisinfrastructuur. IPg onderzoekt de economische, organisatorische, sociale en technologische aspecten van innovatie door middel van toekomstverkenningen, beleidsanalyses, evaluaties en impact assessment. Voor meer informatie over IPg kijk je op: Jouw fascinatie? De onderzoeker werkt aan innovatiebeleid, en de gevolgen daarvan voor de Nederlandse en Europese samenleving. Je adviseert klanten over innovatiestrategieën. Je bouwt aan je netwerken in binnen- en buitenland. Je acquireert innovatieve en grensverleggende projecten. Je publiceert je bevindingen in tijdschriften en presenteert ze op congressen. Je beschikt over een master in economie, (technische) bedrijfskunde, sociale wetenschappen of innovatiewetenschappen aangevuld met een PhD. Je spreekt en schrijft vloeiend engels. Een uitgebreide omschrijving vind je op onze website, daar kun je ook je cv achterlaten. Voor meer informatie bel je met de heer C. C. Gevers Deynoot, op Senior Analyst Accounting Salarisindicatie: Vacature: 175 Vanuit het financiële centrum van Dell in Amsterdam wordt de verslaglegging verzorgd van meer dan 20 internationale entiteiten. Op het snijvlak van de jaarrekening, tax en compliance speel jij een toonaangevende rol binnen de Benelux (bereidheid om te reizen). Amerikaanse bedrijfscultuur; work hard, play hard. Snel veranderende markt en organisatie brengen hectiek en afwisseling met zich mee. Verantwoordelijke positie voor een ambitieuze professional. Administrateur Salarisindicatie: Vacature: 323 Mercedes-Benz Dealerbedijven in Den Haag is op zoek naar een vakbekwame administrateur. Naast de dagelijkse administratieve werkzaamheden verzorg je de maandafsluiting en stel je diverse management rapportages op. De cultuur binnen de organisatie is informeel, er wordt gewerkt in een hecht team. Voor dit team zoeken wij iemand die goed zijn weg weet te vinden in de grootboekadministratie. Je rapporteert rechtstreeks aan de Financieel Manager. Je profiel: Opleiding op HBO niveau. Financieel, economisch of administratief Ervaring met samenstellen van jaarrekeningen is een pré Daadkrachtige persoonlijkheid Flexibele instelling, standvastig in de uitvoering Je profiel: (Bijna) afgeronde HBO opleiding in financieel-administratieve richting Aantoonbare ervaring in een soortgelijke functie Kennis van en inzicht in financieel administratieve processen Affiniteit met de automotive branche is zeker een pré Je contact: René Beukema, of Je contact: René Beukema, of Sr. Recruiter bij Vijzelaar Salarisindicatie: Vacature: 186 De Senior Recruiter is verantwoordelijk voor het gehele recruitmentproces binnen vijzelaar.com. Met als belangrijkste doel het aantrekken en selecteren van financieel talent voor onze opdrachtgevers en voor vijzelaar.com zelf. Je verdeelt je tijd tussen het inschakelen van diverse media, als print en jobboards en het spreken van goede kandidaten. Wij werken met een professioneel CRM-systeem. Graag gebruiken we jouw ervaring hiermee om dit verder te optimaliseren. Hoofd Administratie en Controle Salarisindicatie: Vacature: 331 Wil jij bouwen in de zorg? De afdeling Huisvesting van het AMC (Academisch Medisch Centrum) in Amsterdam zoekt een hoofd administratie. Als medewerkend voorman geef je leiding aan 3 medewerkers en ben je verantwoordelijk voor de financiële kant van de huisvestingsprojecten. Een afdeling in beweging met grote projecten in de toekomst. Je profiel: Opleiding op HBO niveau Minimaal 3 jaar relevante werkervaring binnen de werving en selectie branche of als recruiter binnen het bedrijfsleven Kennis over Finance en financiële functies is een pré Spontaan, creatief en teamspeler Je profiel: HBO/MBO+ niveau met enkele jaren werkervaring Goede vaardigheid in het opstellen van overzichten en rapportages Affiniteit met bouw en/of gezondheidszorg Je contact: Marcel Zoon, of m.zoon@vijzelaar.com Je contact: Clarine Spiekhout, of c.spiekhout@vijzelaar.com Alweer 4 topbanen bij topbedrijven Kijk voor deze en allerlei topbanen bij topbedrijven op vijzelaar.com of bel continuïteit in finance

9 HUIS VERBOUWEN Poolse klusjesman Oost-Europese klussers zijn geliefd. Maar er kleven risico s aan. Blijkt een Pool Bulgaars dan is de boete euro 13 Dagblad De Pers In Business 9 Chinezen moeten massaal aan de Pepsi De Amerikaanse voedings- en drankenreus Pepsico kondigde gisteren aan de komende vier jaar één miljard dollar in China te investeren. Het bedrijf wil er zijn productie opschroeven en de merknamen meer bekendheid geven. Dit is onze grootste investering in China in de dertig jaar dat we hier al zaken doen, meldde de bestuursvoorzitter van Pepsi, Indra Nooyi. Het bedrijf is wereldwijd een van de grootste in zijn soort en zette vorig jaar 39 miljard dollar om met onder meer Pepsi (frisdrank), Frito-Lay (snacks) en Quaker Foods. 1 FOTO: REUTERS Energie Consument profiteert niet van daling grondstofprijzen Nuon duikt in het rood door lagere olieprijs Huizenmarkt Garantstelling voor kredieten De overheid moet een einde maken aan onrust op de woningmarkt Steeds meer organisaties vinden dat het kabinet moet ingrijpen om de dreigende crisis op de woningmarkt te voorkomen. Redactie economie Niet alleen banken en verzekeraars, maar ook projectontwikkelaars en woningcorporaties zouden garanties moeten krijgen van de overheid. Dat vinden de belangenorganisaties Aedes (woningcorporaties) en Neprom (projectontwikkelaars). De organisaties maken zich zorgen over de gevolgen die de kredietcrisis heeft op de woningmarkt. Ze kunnen bij projecten moeilijker aan leningen komen en moeten meer rente betalen. Funest voor bouwers Banken zijn veel minder bereid om leningen te verstrekken voor bouwprojecten. Hierdoor lopen deze grote vertragingen op. Sommige komen zelfs stil te liggen. Hoewel bouwers nu nog redelijk gevulde portefeuilles hebben, kan dat volgend jaar heel anders zijn. Dat kan funest zijn voor bouwers en hun werknemers, aldus Neprom-directeur Jan Fokkema. Om banken ertoe te bewegen weer geld beschikbaar te stellen aan projecten wil Neprom dat de overheid garant staat voor die kredieten. Ook Rabobank-bestuursvoorzitter Bert Heemskerk roept de overheid op om met maatregelen te komen die de onrust onder huizenbezitters wegnemen. Hij opperde vorige week dat er een verplichte collectieve verzekering moet komen voor huiseigenaren. Wie werkloos raakt en zijn hypotheeklasten niet kan betalen, kan daarmee tijdelijk aanspraak maken op een uitkering uit het depot. Daaruit zouden ook verliezen bij verkoop moeten worden gecompenseerd. Waarom zou je spaarders wel tot een ton beschermen en hypotheekhouders aan hun lot overlaten, motiveerde Heemskerk. Sympathiek plan De Vereniging Eigen Huis (VEH) vindt het plan sympathiek, maar overbodig. De problemen op onze huizenmarkt zijn niet te vergelijken met die in Amerika of Spanje. Bovendien bestaat er al een borgsysteem voor huiseigenaren die in de problemen raken; de Nationale Hypotheekgarantie (NHG). Branchevereniging Neprom wil de bovengrens voor de NHG optrekken van naar euro, zoals de VEH voorstelde. Ook zou de overdrachtsbelasting tijdelijk moeten worden verlaagd van 6 naar 3 procent. Neprom en Aedes hebben hun voorstellen neergelegd bij minister Vogelaar (Wonen en Wijken) en Bos (Financiën). Vogelaar zegde vorige week toe om binnen enkele weken met een pakket maatregelen te komen die moeten voorkomen dat de woningmarkt te veel gaat lijden onder de kredietcrisis. 1 Nuon is niet van plan de prijs van elektriciteit en gas voor consumenten te verlagen ondanks de lagere olieprijs. Sterker nog: energie wordt weer duurder. Redactie economie Door de gedaalde olieprijs boekte Nuon in het derde kwartaal een nettoverlies van 2 miljoen euro. Het bedrijf profiteerde in het tweede kwartaal nog van de scherp stijgende grondstofprijzen, ondermeer door goede resultaten van Nuons energiehandelaren. Dat wordt nu teniet gedaan door de daling van de grondstofprijzen in het derde kwartaal, aldus topman Øystein Løseth in een verklaring. Nuon zag de kosten in het derde kwartaal stijgen door onder meer de splitsing in een netwerk- en een leveringsbedrijf, de herwaardering van een belegging en het treffen van een voorziening in het kader van de kredietcrisis. In dezelfde periode vorig jaar maakte het bedrijf nog een winst van 179 miljoen euro. Nuon is nog niet van plan de consument mee te laten profiteren van de lagere energieprijzen. Integendeel. Consumenten zullen later nog onze hogere kosten voelen, zegt financieel topman Doede Vierstra. Vierstra doelt op de inkoopkosten die Nuon uitsmeert over meerdere kwartalen. Die inkoopkosten bewegen vertraagd mee met de oliemarkt, want ze worden gebaseerd op de gemiddelde olieprijs van de afgelopen zes maanden. Ondanks de huidige prijsdaling blijft het gemiddelde hoog. De consument krijgt daardoor in januari weer een tariefverhoging voor zijn kiezen. 1 Terminal 5 SCHAAMTE OP HEATROW De wanordelijke opening van Terminal 5 van de Britse luchthaven Heathrow eind maart was een gebeurtenis van nationale schaamte. Dat staat in een rapport dat Britse parlementsleden over de opening hebben opgesteld. Tijdens en na de opening van de nieuwe hal raakten meer dan tassen kwijt en kampten passagiers met vertragingen. De chaos kostte uitbater BA zeker 20 miljoen euro. Succesvol project VEEL WERK VOOR 45-PLUSSERS Sinds januari 2007 zijn er extra 45-plussers aan werk geholpen door de Centra voor Werk en Inkomen (CWI). Als gevolg van de uitvoering van het Actieplan Talent 45+. Dat is bijna het dubbele van de oorspronkelijke doelstelling om extra 45- plussers tot eind 2008 aan het werk te helpen. Het totaal aantal 45-plussers dat sinds 1 januari 2007 door het CWI aan werk is geholpen, bedraagt ruim Dit heeft staatssecretaris Aboutaleb van Sociale Zaken en Werkgelegenheid geschreven aan de Tweede Kamer. Het Actieplan is opgesteld omdat de kansen voor 45-plussers om een baan te vinden beduidend slechter blijken te zijn dan voor mensen onder de 45. Bij werkgevers blijft sprake van hardnekkige vooroordelen over de inzetbaarheid van oudere werknemers. Aboutaleb richtte dit jaar het Actieteam Talent 45+ op, waarin SZW, CWI en UWV samenwerken om de kansen voor 45-plussers op een baan te verbeteren. Staatshypotheek De Spaanse overheid gaat zeker een half miljoen gezinnen helpen met het betalen van hypotheken lager dan euro. Miljardenlening De EU-landen stemmen in met een miljardenlening aan het armlastige Hongarije. Het gaat om een bedrag van 6,5 miljard euro.

10 10 In Business Koster & Jojanneke Met medewerking van: Lorianne van Gelder en Justine Versteegh Business Babe Acting Beauty Ik wil echt geen dooie vogeltjes! Siobhan de Jong bedenkt ludieke acts voor het bedrijfsleven. Het bedrijfsleven heeft het geld, maar weinig creativiteit. Siobhan de Jong schittert. Graag en veel. Momenteel in Eddy Terstalls film Vox Populi, in de zomermaanden op De Parade, zingend in de bediening van restaurant Pasta e Basta, of gewoon in het nachtleven van Amsterdam. Ik wil mensen vermaken. Ik zing altijd de hele dag, deed ik als kind al. De Jong studeerde Communicatiewetenschap, reisde daarna een jaar rond de wereld en wist bij terugkomst dat ze haar dagen niet wilde slijten achter een computer. Ze ging verder met zang, acteren en presenteren. Onder anderen Bill Clinton en de rechterhand van Fidel Castro deden dienst als proefkonijn. Toen ik voor hen had gezongen, dacht ik: cool, nu kan ik het echt. Haar bedrijfje Acting Beauty dat creatieve modellen aanbiedt voor het hogere segment binnen bedrijfsevenementen, beurzen of feesten zit tussen een acteursbureau en een castingbureau in. Het bedrijf werd twee jaar geleden geboren uit een kleine frustratie. Vaak was alles rondom opdrachten die ik deed slecht geregeld. Vrienden zeiden op een gegeven moment: doe het zelf dan beter. Haar eerste opdracht kreeg ze via een kennis. Die stond op een beurs met een vrij saai bedrijf. Samen met een paar vriendinnen lokten we in mooie jurkjes de mensen op een enthousiaste manier binnen. Die kleine rotstand heeft toen de meeste bezoekers gehad. De Jong putte in het begin uit een groot netwerk van creatieve vrienden. Onder andere actrice Esmarel Gasman, muze van Terstall, werd haar handlanger. Via Hyves kwam ze aan een bedrijfsruimte in een kunstgalerie in de Amsterdamse Jordaan. In het begin stapte ik als een soort foute castingdirector af op mensen. Nu komen de aanmeldingen vanzelf binnen. Op basis van foto s en cv maken Mijn modellen zijn creatief. AMAURY MILLER we een eerste selectie, dan volgt een gesprek. Het belangrijkst is of ze uitstraling hebben. Die sparkle. Ze hoeven er niet allemaal uit te zien alsof ze nooit een hamburger eten. Dooie vogeltjes-hostesses zijn de Jong een doorn in het oog. Daar zie je er nog te veel van. Jammer, want zoiets kan ook heel anders. Laatst hadden we tijdens een chique businessclub-bijeenkomst allemaal Bondgirls ingezet, die de captains of industry ontvoerden en onderworpen aan een Bond-test. Vonden die mannen hilarisch. De vaak ludieke acts bedenkt ze zelf. Volgens De Jong kan de wereld dat soort kleine opstekers goed gebruiken. Je kunt in het leven meegaan met de stroom, of er iets bijzonders van maken. Dat is wat ik wil leveren: een spannende vibe, een frisse wind. In de zakenwereld zit men vast in een bepaald denkstramien. Die mensen kijken heel anders naar een event dan ik. De Jong merkt dat het bedrijfsleven de meerwaarde van haar diensten in begint te zien. Er is daar veel geld maar weinig creativiteit. In de creatieve wereld zit veel creativiteit maar weinig geld. Als je die twee bij elkaar brengt, kunnen er alleen maar mooie vernieuwende dingen uit komen. Ook multimediaal gaat haar bureau hard. We maken internetfilmpjes voor onder andere Philips, KPN en Monsterboard, dvd s voor intern bedrijfsgebruik, en leveren presentatrices voor dingen als Citychannel; een nieuwe hotelzender. Tachtig modellen telt haar bestand inmiddels, waarvan er tien man zijn. Ze vindt haar zaak niet zozeer vergelijkbaar met Amsterdams mooie mensenbureau Models at Work. De enige overeenkomst is dat we modellen inzetten. Maar die van mij zijn creatief onderlegd. Ze zitten op dansopleiding Lucia Marthas, de toneelschool, het conservatorium of tussen Business Babe-factor Belangrijkste leerschool Mijn vele reizen. Hebben me open minded gemaakt. 9,5 Versierbaar Nee, relatie van zes maanden. 6 Schoonheids adagium Less is more, maar vergeet je mascara niet. 8,5 twee musicals in. Ik wil het beeld van het stereotype domme model veranderen. Schoonheid beziet De Jong in haar totaliteit. Ik heb niks met stereotype schoonheidsidealen. Mijn modellen zijn niet allemaal 1.77 met maat 34. Mooie chicks met power is belangrijker dan die 10 centimeter. De kredietcrisis vreest ze niet. Slechts één prachtige optie van de Rabobank ging tot op heden niet door. Ik hang niet zo aan zekerheid. Ik ben een vrije geest, haal zekerheid uit mezelf. Of ze rijk gaat worden? Dat kan met deze business heel goed. Ik ben nu de enige in Nederland met een dergelijk concept. Maar mijn prijs houd ik voorlopig laag, onder die van een standaard acteursbureau. Mijn streven is om mensen verstrooiing te brengen. Dat ze ergens komen en denken: O wat fijn. Ze schittert. Mijn favoriet: de complimentmeiden. Op congressen waar zakenmannen op het eind van de dag vermoeid rondlopen delen ze complimentjes uit. Letterlijk. Dan lopen ze naar zo iemand toe en zeggen: U heeft zulke stralende ogen, schrijven dat op een kaartje en geven dat. Je ziet diegene dan helemaal opbloeien. Dat is waar ik het voor doe. 1 Droom Acting Beauty groot maken, overdragen aan iemand met dezelfde visie en dan delegeren vanaf een tropisch eiland. 9 Handelsmerk Woest haar 9 Gemiddeld 8,5

11 In Business 11 Techno Onderzoek Zinloze bedrijfsparken Valley vol pretenties leidt zelden tot iets moois Van Greenport Venlo tot Energy Valley in Groningen: miljarden euro s zitten in bedrijvenparken. Onderzoek roept nu twijfels op over de zin van die parken. Remco Tomesen Een lesje overheidsgeld binnenhalen. Verzin waarin jóuw regio sterk is. Staat er een landbouwuniversiteit in je regio, dan is het iets met voedsel. In het geval van een technische universiteit, is het ICT of technologie. En heb je de beschikking over een groot internationaal vliegveld, dan is het iets met vliegtuigen bouwen. Schrijf vervolgens een voorstel waarin in elke alinea de term kenniseconomie valt. Bedenk ten slotte een pakkende naam, het liefst een die eindigt op valley of port. Zijn je plannen af, stop ze in een envelop, en stuur ze naar het ministerie van Economische Zaken, een paar gemeenten en de Europese Unie. Overal zijn potjes beschikbaar. Het kabinet heeft een flinke pot geld opengetrokken ter stimulering van de kenniseconomie. En dus hebben we ondertussen alleen al in de naamcategorie valley de Energy Valley, Food Valley, Health Valley, Medical Valley, Shipping Valley, KPN Valley, Technologie Valley en Aerospace Valley. Sommige bestaan al, sommige zijn nog van papier. Euh, nee Hartstikke mooi, die wildgroei aan valley s en ports, maar weten we eigenlijk wel waarom we ze willen? Beleidsmakers zijn er van overtuigd dat het bij elkaar zetten van bedrijfjes en universiteiten leidt tot innovatie en samenwerkingen. Sandra Phlippen Een succesvol bedrijfspark is Silicon Valley in Californië. twijfelde aan die vooronderstelling en besloot er haar promotieonderzoek aan te wijden. Phlippen keek naar 54 Europese bedrijfsparken voor de farmaceutische industrie. Gaan bedrijven en wetenschappelijke instellingen die daar zijn gevestigd écht meer samenwerken, doen ze daadwerkelijk samen uitvindingen? Euh, nee: het effect van geografische clustering is heel gering, bleek uit het onderzoek van Phlippen. De wetenschapster: Andere vormen van nabijheid zijn veel belangrijker. Relationele nabijheid bijvoorbeeld. In dat geval gaat het om het netwerk dat een bedrijf heeft. Stel voor je hebt drie bedrijven: A, B en C. De bedrijven A en B kiezen eerder voor samenwerking met elkaar als ze allebei al een keer met C hebben samengewerkt. Het is zoiets als het hebben van een gemeenschappelijke vriend. Nog belangrijker is volgens haar het begrip cognitieve nabijheid. Bedrijven moeten een kennisoverlap hebben, dezelfde taal spreken, maar tegelijkertijd ook de ander iets nieuws kunnen bieden. Het komt echter zelden voor dat bedrijven dat in elkaar vinden op een bedrijfsterrein. Bedrijven en wetenschappers in de farmaceutische industrie die aan kruisbestuiving doen, vinden elkaar eerder op congressen of tijdens werkbezoeken. Phlippen heeft alleen de farmaceutische bedrijfsparken onderzocht. We mogen dan ook niet zomaar zeggen dat haar bevindingen voor álle parken gelden. Toch zijn er volgens Phlippen maar weinig succesvolle bedrijfsparken. Bekende goede voorbeelden zijn Silicon Valley en Cambridge. Phlippen: Bij 80 procent blijkt echter dat bedrijven nauwelijks iets met elkaar doen. Bedrijven gaan voornamelijk naar zo n plek om de belastingvoordelen. 1 Phlippen verdedigt donderdag haar proefschrift aan de Erasmus Universiteitteit Rotterdam Energie Waterstoftank kan lichter dan accu Redactie technologie Als we op waterstof willen rijden, moet er een veilige manier worden gevonden om dit gas in de auto op te slaan. Een gewone tank is te gevaarlijk; in plaats daarvan zoeken chemici naar een licht materiaal dat waterstofgas absorbeert als een spons. Robin Gremaud heeft nu aangetoond dat een mengsel van magnesium, titaan en nikkel buitengewoon goede resultaten geeft. Een waterstoftank op basis van deze legering weegt zestig procent minder dan een pakket accu s met dezelfde energie-inhoud. Gremaud onderzocht gelijktijdig duizenden metaalmengsels met behulp van het fenomeen dat legeringen hun spiegelend vermogen verliezen als ze waterstof opnemen. Hij spatte de afzonderlijke metalen op een ondergrond waardoor allerlei legeringen ontstonden, doopte dat in waterstof en zag welke spetter de beste spons was. Gremaud promoveerde onlangs aan de Vrije Universiteit. Het Britse bedrijf Ilika heeft al belangstelling getoond voor zijn vondst. 1 Luisteren WIE MAAKT INFRAGELUID? De atmosfeer zit boordevol infrageluid (zeer lange geluidsgolven, met een frequentie beneden 20 Hz). Dit geluid wordt veroorzaakt door atmosferische verschijnselen, maar bijvoorbeeld ook door kernproeven. De Delftse promovendus Läslo Evers heeft het hele systeem van meten (met microbarometers) en analyseren van infrageluid zodanig verbeterd dat het nu mogelijk is vast te stellen waar het vandaan komt. Compliment Alfred Krupp noemde zijn grootste kanon naar zijn vrouw Dikke Bertha DE MARINE INFODAGEN MET 1 SMS MAAK JE T MEE Bijna klaar met je HAVO of VWO? Sms MARINE <spatie> je adres naar 4411 om je in te schrijven voor de Infodag van het Koninklijk Instituut voor de Marine op 19 november of kijk op werkenbijdemarine.nl

12 Van strategisch planner tot voorzitter van de Raad van Bestuur: Feike Sijbesma bij DSM. Wat wordt jouw weg naar de top? Feike Sijbesma studeerde medische biologie 2009 t/m maart 2010 aan een Nederlandse aan de Rijksuniversiteit Utrecht en bedrijfskunde aan de Erasmus Universiteit Via BestGraduates kun je persoonlijke universiteit afstudeert. Rotterdam. In 1987 ging hij werken bij de ontmoetingen hebben met CEO's van de Industrial Pharmaceuticals divisie van nevenstaande topwerkgevers, geldprijzen Gist-brocades, waar hij verantwoordelijk winnen tot euro en uiteindelijk de werd voor de strategische planning en BestGraduate 2009 worden. Ook maak je bedrijfsontwikkeling. Achtereenvolgende kans op zeer exclusieve prijzen van de directeursfuncties bij de divisies Marketing deelnemende bedrijven, zoals een bezoek & Sales en Food Specialties leidden ertoe aan het prestigieuze watermanagement project in St. Petersburg, een Go-kart experience van Formula Zero in o.a. Colombia dat hij in 1995 toetrad tot het executive committee van Gist-brocades. Na de acquisitie door DSM in 1998 werd hij directeur en de VS, een vliegticket 'around the world' of het volgen van een Harvard Summer van de business group DSM Food Course. Specialties. In 2000 trad Feike toe tot de Studeer jij in de aangegeven periode Raad van Bestuur van DSM, op 1 mei 2007 af, wil je een entree maken in een uitgebreid werd hij benoemd tot bestuursvoorzitter. netwerk én kans maken op mooie prijzen? Is dat snel? Ja, dat is snel. Maar voor Doe dan de BestGraduates-test en ambitieuze studenten die in 2009 gaan ontdek binnen twee minuten of jij je afstuderen, hebben we goed nieuws: kwalificeert voor BestGraduates het kan sneller. Deze BestGraduates-test kun je doen op Hoe? Hier vind je ook alle informatie over Schrijf je in voor de BestGraduates 2009 BestGraduates game, absoluut de kortste weg naar de top. BestGraduates 2009 is exclusief voor hét Tot snel! toptalent dat in de periode van januari kortste weg naar de top.nl BestGraduates 2009 wordt georganiseerd in samenwerking met onderstaande topwerkgevers BestGraduates 2009 wordt mede mogelijk gemaakt door BestGraduates 2009 is een activiteit van Memory Events BV

13 In Business 13 In de knip GELD TELT REDACTIE: INDEPENDER.NL Nieuwe zorgverzekering in 2009? V eel mensen vinden het kiezen van de juiste verzekering niet gemakkelijk. Zij laten hun bestaande polis daarom doorlopen. Toch is het verstandig goed te kijken hoe je verzekerd wilt zijn. Er zijn dit jaar weer de nodige veranderingen in dekking en wellicht ook in je persoonlijke omstandigheden. Wat verandert in het basispakket? Het basispakket wordt komend jaar uitgebreid met de behandeling van ernstige dyslexie bij kinderen. Slaap- en kalmeringsmiddelen zitten er juist niet meer in en de staop-stoel voor ouderen en gehandicapten wordt niet langer vergoed. Wat merk ik in mijn portemonnee? Aanvullende verzekeringen worden in 2009 opnieuw duurder. Veel verzekeraars vragen een hogere vergoeding en/of stellen maximale bedragen vast voor veelgevraagde vergoedingen. Sommige behandelingen worden niet meer (volledig) vergoed. Mijn werkgever zal het toch wel goed hebben geregeld? Bedenk dat het bedrijf waar je werkt niet dagelijks bezig is met verzekeringen. En ook als individuele consument kun je vaak flinke kortingen krijgen. Vergelijk dus altijd. Wellicht zijn er voordeliger verzekeringen die beter voldoen aan je wensen. Hoe weet ik of een zorgverzekering goed is? Op een aantal belangrijke aspecten moet je goed letten: 1) Dekt de verzekering de kosten die ik in elk geval vergoed wil krijgen? 2) Welke ziektekosten krijg ik niet volledig vergoed? En wat vind ik daarvan? 3) Kan ik wel overal terecht als ik zorg nodig heb? Het antwoord op al deze vragen is terug te vinden in de voorwaarden van de zorgverzekering. Die zijn lastig te lezen. Gelukkig biedt internet uitkomst. Daar wordt op eenvoudige wijze alle relevante informatie naast elkaar gezet. Ga dus vergelijken. Dit kan op Independer.nl. 1 Er zitten haken en ogen aan het inhuren van een klusser. PAUL VAN RIEL/HH Verbouwen euro boete per illegaal Een Poolse klusser blijkt vaak Bulgaar Huiseigenaren en huurders schakelen vaak Polen, Hongaren en Bulgaren in als klusjesmannen. Wat zijn de risico s? Sylvia Marmelstein Zomaar een advertentie op Marktplaats: Poolse klusjesman biedt zich aan. Voor alle klussen in en om uw huis, zoals schilderen en behangen. Goedkoop. Ik doe heel netjes. Meer dan Polen, Hongaren en Bulgaren werken in Nederland als klusjesman. Ze zijn geliefd omdat ze goedkoop zijn en bekend staan als harde werkers. Maar wat zijn de risico s als u met hen in zee gaat? Als de klusser illegaal is, is de opdrachtgever de klos bij een bezoek van de Arbeidsinspectie. Inspecteurs schrijven boetes uit van euro per overtreding. Bij drie illegalen krijgt de opdrachtgever een boete van euro. Dat is dan een dure dakkapel, zegt Jan Laemers, directeur bouw bij de Arbeidsinspectie. Polen en Hongaren mogen hier vrij aan de slag. Voor Roemenen en Bulgaren moeten opdrachtgevers echter een vergunning hebben. Anders werken ze met illegalen. Vaak denkt een woningbezitter met een Pool te werken en dan blijkt het een illegale Bulgaar te zijn. De opdrachtgever moet dat zelf controleren. Bulgaren en Roemenen mogen hier wel vrij werken als zelfstandig ondernemer zonder personeel (zzp er). Ze moeten dan een verklaring tonen waaruit blijkt dat ze staan ingeschreven bij een Nederlandse of buitenlandse Kamer van Koophandel. De opdrachtgever moet hier zelf naar vragen. Huiseigenaren die aan deze eisen hebben voldaan, moeten nog steeds oppassen. In de praktijk moet de zelfstandige klusser zich ook als ondernemer gedragen. Hij moet zelf bepalen hoe hij het werk uitvoert. Beslist de opdrachtgever alles, dan oordeelt de inspectie dat de klusser een werknemer is. Dat is bijvoorbeeld het geval als een huiseigenaar zelf zijn badkamer verbouwt en de klusjesman inschakelt als zijn hulpje. Gammele trapjes Bij een klussende werknemer moet de opdrachtgever zorgen voor een veilige werkomgeving. Doet hij dat niet, dan riskeert hij een boete van honderden euro s. Een klusser werkt onveilig als bijvoorbeeld de gereedschappen niet deugen. Denk aan gammele trapjes. Is het inschakelen van Oost-Europese klussers al deze rompslomp waard? Uit onderzoek van de Vereniging Eigen Huis blijkt dat de helft van de ondervraagden wel ergens ontevreden over is, zoals de gebrekkigecommunicatie. Maar uiteindelijk zijn vrijwel alle opdrachtgevers blij met het geleverde werk en vooral met de prijs die ervoor is betaald. 1 Brief aan Minister Bos Banken willen garantieregeling opheffen ANP Nederlandse banken zijn het niet eens met de verhoging van de garantie voor spaarders naar euro. Ze willen het zogenoemde depositogarantiestelsel zo snel mogelijk opheffen en hebben daarom een brief geschreven aan minister Wouter Bos van Financiën. Dat meldde de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) gisteren. De garantieregeling biedt spaarders compensatie als een bank omvalt. Bos besloot vorige maand die regeling tijdelijk te verhogen van naar euro. Hij noemde het verzoek van de banken een heel slecht idee. 1 DAGELIJKS OPVRAAGBARE SPAARREKENINGEN Bank Rekening Anadolubank Anadolu Alfa Spaarrekening 5,25 Credit Europe Bank* Credit Europe Top-Interest rekening 5,25 NIBC Direct NIBC Direct Internetspaarrekening 5,25 Akbank AK Internet Spaarrekening 5,2 DHB Bank DHB S@veOnline 5,2 MoneYou MoneYou Spaarrekening 5,1 Akbank AK Spaarrekening 5 Amsterdam Trade Bank ATB Internet Spaarrekening 5 DHB Bank DHB VoorSpoedrekening 5 ABN AMRO Internet Spaarrekening 2,8 Rabobank Rabo Telesparen 2,8 SNS Bank Internet Sparen 2,6 Fortis Bank E-Spaarrekening 2,5 Postbank Internetspaarrekening 2,5 ING Bank Internet Sparen 2,4 Getoond worden de 9 hoogste tarieven + de tarieven van de grootbanken van rekeningen zonder beperkende voorwaarden en een 1e inleg van 100 euro of minder. * De rente geldt voor nieuwe contracten vanaf 3 juni DOORLOPEND KREDIET PERSOONLIJKE LENING Aanbieder < < < Aanbieder < 5000 < < Delta Lloyd nvt 6,8 6,8 Kruidvat 6,4 6,4 6,4 Frisia Financ. ** ,9 OHRA 6,4 6,4 6,4 De Hypotheker nvt 7,2 7,2 Kr.Direct.nl** 6,7 6,7 6,7 Directa 8,2 7,2 7,2 Directa 7,9 6,9 6,5 DSB Bank nvt 7,3 7,3 DSB Bank nvt 7,7 7,7 Ohra 7,5 7,5 7,2 Becam ** 11,9 7,9 6,9 FBTO 7,6 7,6 7,6 Santander nvt 7,9 7,3 Kr.Direct.nl** 8,3 7,7 7,3 Crediam ** 9,5 7,9 7,5 Avéro Achmea ** 7,9 7,9 7,9 DHB bank 8,9 8,9 8,9 MoneYou nvt 7,9 7,9 SNS Regio Bank 10,3 9,7 8,8 Santander nvt 7,9 7,7 SNS Bank 9,7 9,7 9 ABN Amro** 8,6 8,6 8,1 Eurofintus ** nvt 10,1 10,1 SNS Bank ,1 Fortis Bank 11 10,5 9,6 Fortis Bank 10,8 10,5 9,6 De IJssel ** nvt 10,7 10,7 Rabobank 10,9 10,7 9,1 Rabobank 11,1 10,9 9 Getoond worden de 10 laagste tarieven gesorteerd op een lening tot euro plus de tarieven van de grootbanken ** Tarief afhankelijk van doel lening en/of risicoprofiel aanvrager. Getoond worden de laagste tarieven. LAAGSTE RENTES AFLOSSINGSVRIJE HYPOTHEKEN 5 jr 5 jr 10 jr 10 jr Provider Hypotheek NHG 125% EW NHG 125% EW ABN AMRO Budget hypotheek 5,35 5,75 5,65 6,05 SNS bank SNS Budget Hypotheek Aflosvrij 5,4 5,8 5,5 5,9 ING Bank Hypotheek met Renteopties 5,4 5,8 5,7 6,1 Fortis Bank RenteVoordeel Aflossingsvrije Hyp. 5,6 6,1 5,8 6,3 Postbank VoordeelPlus Hypotheek 5,1 nvt 5,4 nvt Rabobank VoordeelHypotheek 5,5 nvt nvt nvt MoneYou Compleet+ hypotheek (2) 4,9 5,2 5,1 5,4 MoneYou Compleet+ hypotheek (4) 5 5,3 5,2 5,5 MoneYou Compleethypotheek (2) 5 5,3 5,2 5,5 De Hyp.shop FLEXXTRA 2 5 5,4 5,2 5,6 MoneYou Aflossingsvrije hypotheek (2) 5,1 5,4 5,3 5,6 MoneYou Compleethypotheek(4) 5,1 5,4 5,3 5,6 DSB Bank Aflossingsvrije hypotheek 4,849 5,45 5,149 5,55 Hypodomus Diamant Budget Hypotheek 5 5,5 5,05 5,6 De Hyp.shop FLEXXTRA 4 5,1 5,5 5,3 5,7 MoneYou Aflossingsvrije hypotheek (4) 5,2 5,5 5,4 5,7 De Hypotheker Optimaal Maatwerk Voordeel 5,1 5,5 5,4 5,8 Florius Profijt drie Aflossingsvrije Hypotheek 5 5,6 5,2 5,8 Florius Profijt twee Aflossingsvrije Hypotheek 5 5,6 5,2 5,8 Hypodomus Diamant DrieSterren Hypotheek 5,1 5,6 5,2 5,8 REAAL Verz. Aflossingsvrij-Combi Budget Plus 5,2 5,6 5,4 5,8 Legal & General Legal Life Voordeel Hypotheek 5,25 5,65 5,45 5,85 Zwitserleven RenteVoordeel Hypotheek 5,25 5,65 5,45 5,85 Getoond worden de aflossingsvrije hypotheken van de grootbanken plus de producten met de laagste rentes voor een lening van 5 jaar tot 125% van de Executiewaarde, vervolgens de laagste rente voor 10 jaar tot 125% EW Peildatum: Bron: MoneyView Research Een lage rente betekent soms beperkende voorwaarden of verplichte elementen. Vraag hiernaar bij uw adviseur of hypotheekverstrekker! Minder huizen te koop HUIZENVERKOPERS ZIJN BANG Huizenverkopers worden bang, meldde huizensite Zoekallehuizen.nl gisteren. De wereldwijde financiële crisis zou ervoor zorgen dat huiseigenaren hun huis niet meer te koop durven te zetten. Op Zoekallehuizen.nl stonden vorige maand 17 procent minder huizen in de verkoop. De berichten van de website werden direct tegengesproken door de immer optimistische concurrent Funda.nl. Er staan niet minder huizen op Funda en we zien ook geen abnormale prijswijzigingen, zegt een woordvoerder. Volgens hem is de belangstelling voor huizen op de site onverminderd groot. Ook een woordvoerder van de Nederlandse Vereniging van Makelaars (NVM) eigenaar van Funda spreekt de cijfers tegen. Er is geen grote afname in het woningaanbod. Begin vorige maand meldde de NVM nog dat de woningprijs voor het eerst in achttien jaar was gedaald. Het aantal verkochte woningen lag volgens de makelaarsvereniging tussen juli en september 13 procent lager dan in de drie maanden daarvoor. ANP Spanje helpt huizenbezitters De Spaanse regering gaat zeker een half miljoen gezinnen helpen die hun hypotheek niet meer kunnen betalen. Het land is zwaar getroffen door de crisis op de huizenmarkt. Beter beleggen in bier Wie een jaar geleden euro investeerde in Fortis, heeft nu nog 40 euro. Wie voor euro bier had gekocht, heeft naast een kater bijna 300 euro statiegeld. Ontploffende aardappels Spar roept op aangekochte diepvriesaardappelbolletjes terug te brengen naar de winkel. Ze kunnen tijdens het frituren ontploffen.

14 14 In Business De markt BEURS VANDAAG REDACTIE: IEX.NL Géén novemberstorm O pgepast, er kan nog een trein komen, meenden Nederlandse beleggers een maandje geleden. Terecht, want na de AEX-zeperd in september van -19,7% deed oktober het slechts een haar beter: -19,2%. In november moet de beurs daar iets van goedmaken, menen de deelnemers aan het maandelijkse beurssentimentsonderzoek van website IEX. nl. Zowel de prestatie van de beurs, als het aantal deelnemers aan de IEX Bull/Bear Enquête is een record, maar de uitslag niet. 56,1% van de beleggers denkt dat de AEX deze maand meer dan 2% stijgt. Een bescheiden 27,2% meent dat er nog minimaal 2% van de AEX af kan en 16,6% houdt het op een score hier ergens tussen in. Alle vragen uit de enquête bij elkaar opgeteld stijgt de IEX Bull/Bear Indicator, de nationale sentimentsmeter, van 49,4 tot 50,9. Dat is door de neutrale 50 heen. Voor september waren beleggers met z n allen nog licht bearish en dat was meer dan terecht gezien die -19,2% van de AEX. In de maandelijkse enquête anno november 2001 wordt altijd gevraagd naar de meest en minst favoriete AEX-fondsen voor de komende maand. Dat resulteert in een maandelijks bijgewerkte lezersportefeuille, met de long-posities (toppers) in de top-4 en shorts (floppers) in de flop-4. De truc is dat de longs het beter doen dan de AEX en de shorts juist minder goed. Dat eerste was in oktober natuurlijk een illusie met Fortis en ING in de longportefeuille: -79,3% en -51,5%. Top-4 oktober Fortis: -79,3% ING: -51.5% DSM: -34,9% KPN: +7,9% Gemiddeld: -39,5% Knap was wel de keuze van KPN, dat met ASML (+9,6%), Shell (+5,1%) en Ahold (+3,0%) een van de spaarzame winnaars was afgelopen maand. Toch opmerkelijk dat er nog zoveel stijgers waren met zo n enorm indexverlies. Eigenlijk deed het Damrak het veel slechter dan de AEX-afgang doet vermoeden. Met zijn indexgewicht van intussen bijna een kwart (?!) zorgde Shell er in zijn eentje voor dat de AEX niet nog erger afging. De vier floppers presteerden samen wel slechter dan de AEX dankzij schot in de roos Aegon. De rest deed het minder slecht dan de index. Flop-4 oktober Aegon: -48,9% Randstad: -17,9% USG People: -15,6% Akzo Nobel: -2,9% Gemiddeld: -21,5% Het kan verkeren. Vorige maand was Fortis nog topper, maar na de nationalisatie en koersval is het aandeel nu volledig uit de gratie. Beleggers vluchten met z n allen in de armen van Royal Dutch Shell. Weduwen- en wezenfonds heet dit aandeel ook wel liefkozend. Nu maar hopen dat het inderdaad veilige armen zijn. Top-4 november Royal Dutch Shell: 282 voor- en 89 tegenstemmen ING: Arcelor Mittal: Ahold: ING krijgt met 456 voor en 265 tegenstemmen netto welgeteld één stem minder dan Shell. Na de onthutsende afstraffing en gedeeltelijke nationalisatie van de Hagenaars verwacht u blijkbaar herstel. Datzelfde geldt voor Arcelor Mittal, dat er ook al zo ongenadig van langs kreeg: -43,0%. Ahold is de verrassende vierde. Aan de flopkant verwacht u dat Flop-4 november Fortis: Randstad: Tom Tom: USG People: Royal Dutch Shell 21,69 VERSCHIL: +0,07 5 november 07 3 november 08 +0,32% De markt in kaart VS NASDAQ KOERS: 1726,33 0,31% BRAZILIË BOVESPA KOERS: 38267,63 2,71% Bron koersgegevens: VS DOW JONES KOERS: 9319,83-0,06% LONDEN FTSE 100 KOERS: 4443,28 1,51% FRANKRIJK CAC 40 KOERS: 3527,97 1,17% NEDERLAND AEX KOERS: 273,01 1,99% Nederland AEX Index - slotkoersen 3 november AANDEEL SLOT VORIG SLOT VERSCHIL HOOG LAAG VOLUME aegon 3,133 3,173-0,04 3,36 3, ahold 8,495 8,367 0,13 8,495 8, akzo nobel 31,13 32,425-1,30 32,65 30, arcelor mittal 22,00 20,02 1,98 22,04 20, asml holding 13,68 13,60 0,08 14,23 13, bam groep 6,94 6,92 0,02 7,24 6, corio 41,395 41,78-0,38 42,28 40, dsm, kon. 21,395 21,71-0,32 22,275 21, fortis 0,994 0,91 0,08 1,00 0, fugro 28,69 27,79 0,90 29,19 27, heineken 26,90 26,33 0,57 27,175 26, ing groep c. 7,61 7,235 0,38 7,70 7, kpn 11,085 10,985 0,10 11,15 10, philips, kon. 14,85 14,35 0,50 14,87 14, randstad 16,085 15,155 0,93 16,18 15, reed elsevier 10,46 10,436 0,02 10,649 10, royal dutch shell a 21,69 21,62 0,07 21,87 21, sbm offshore 14,49 13,685 0,80 14,58 13, tnt 16,50 16,30 0,20 16,59 16, tomtom 6,13 5,945 0,18 6,455 5, unibail-rodamco 118, ,385 0,84 118, , unilever c. 19,065 18,84 0,22 19,18 18, usg people 8,63 8,14 0,49 8,81 8, wereldhave 63,41 64,98-1,57 65,48 61, wolters-kluwer c. 13,68 13,82-0,14 13,99 13, Amsterdam Midcap Index - slotkoersen 3 november AANDEEL SLOT VORIG SLOT VERSCHIL HOOG LAAG VOLUME aalberts ind. 7,64 7,11 0,53 7,70 7, amg 13,70 12,50 1,20 13,85 13, arcadis 9,62 9,21 0,41 9,80 9, asm international 7,79 7,51 0,28 7,93 7, binckbank 6,20 5,93 0,27 6,30 6, boskalis westm. 25,74 25,75-0,01 26,35 25, crucell 9,85 9,06 0,79 9,85 9, csm cert. 10,99 14,46-3,47 12,89 10, draka holding 9,84 9,40 0,44 9,89 9, eurocomm. prop. 26,13 25,86 0,27 26,13 24, heijmans 6,89 6,90-0,01 7,16 6, imtech 12,58 11,90 0,68 12,60 12, logica 0,89 0,89 0,00-0,90 0, nutreco holding 25,79 24,91 0,88 26,50 25, oce 3,85 3,61 0,24 3,89 3, opg groep 11,40 11,22 0,18 11,83 11, ordina 4,82 4,10 0,72 4,88 4, pharming group 0,64 0,64 0,00-0,65 0, smit international 52,65 52,50 0,15 53,30 52, sns reaal 5,79 5,70 0,09 6,16 5, ten cate 16,70 16,53 0,17 17,05 16, vastned retail 40,05 40,00 0,05 41,50 39, vopak 26,72 25,24 1,48 26,80 25, wavin 3,03 2,72 0,31 3,06 2, wessanen c. 4,99 4,82 0,17 5,06 4, Amsterdam Smallcap Index - slotkoersen 3 november AANDEEL SLOT VORIG SLOT VERSCHIL HOOG LAAG VOLUME accell group 17,94 17,79 0,15 18,38 17, antonov 0,20 0,21-0,01 0,21 0, ballast nedam 16,05 15,10 0,95 16,13 15, beter bed 8,39 8,30 0,09 8,54 8, brunel intern 10,47 10,07 0,40 11,40 10, eriks group 31,63 28,64 2,99 32,43 29, exact hold. 17,82 18,25-0,43 18,31 17, fornix biosciences 7,30 6,89 0,41 7,30 7, gamma holding 14,90 14,50 0,40 15,10 14, grontmij c. 17,85 16,99 0,86 18,74 17, innoconcepts 6,60 6,34 0,26 6,81 6, kardan 3,94 3,80 0,14 3,98 3, kas bank 12,00 12,50-0,50 12,74 12, lanschot, van 45,40 45,00 0,40 45,40 44, macintosh retail 8,40 8,50-0,10 8,50 8, moolen holding 3,00 2,64 0,36 3,13 2, nieuwe steen 13,75 13,67 0,08 13,75 12, qurius 0,26 0,27-0,01 0,27 0, sligro food gr 16,70 16,80-0,10 17,00 16, spyker cars 3,55 3,40 0,15 3,55 3, super de boer 2,82 2,78 0,04 2,82 2, tkh group 13,11 12,43 0,68 13,49 12, tmg 14,96 14,90 0,06 15,19 14, unit 4 agresso 12,00 11,70 0,30 12,00 11, vastned off/ind 10,19 10,30-0,11 10,68 10,

15 In Business 15 De markt DUITSLAND DAX KOERS: 5026,84 0,78% RUSLAND RTS-INDEX KOERS: 773,37 JAPAN NIKKEI 225 KOERS: 8576,98 DICHT DE GONG Leraar Harmen aan het Rot van het Zeldenrust-Steelantcollege uit Terneuzen sloeg ter gelegenheid van de start van de tweede Scholenstrijd de gong. Vorig jaar won een groep jongens van zijn school deze beleggingscompetitie voor scholieren. Wij hebben veel gehandeld, zegt Aan het Rot. Sommige aandelen hebben wij slechts korte tijd gehad. Wij zaten er voortdurend bovenop! Ook hebben wij ons risico goed gespreid. De beleggende leraar vreest dat de malaise op de beurs nog zeker een paar maanden zal duren. Ik zou zeggen: ga vooral niet in banken, wees heel voorzichtig en spreid de risico s. En als je het niet vertrouwt, zet je geld dan op de bank. Hij weet ook waarom ZSC dit keer weer de competitie gaat winnen: Wij hebben inmiddels veel ervaring opgedaan. Toch blijft het moeilijk om goed te gokken. De Zeeuwse docent Aan het Rot voorspelt voor de AEX een eindstand van 280 punten. 1 DICHT HONGKONG HANG SENG HET PANEL REDACTIE: IEX.NL 50% winstdaling, dus de kans op meevallers groeit. Voorlopig zitten we in een achtbaan, waarbij het ritje omhoog na de diepe duikeling nog wel even kan aanhouden. KOERS: 14344,37 2,69% SINGAPORE STRAITS TIMES KOERS: 1883,75 4,99% STELLING VAN DE DAG: Eindejaarsrally? De vraag is er momenteel eentje uit de categorie Ome Joop, heeft u ook stickers?, maar mogen beleggers zich nar de genadeloze afstraffing van de AEX in september (-19,7%) en oktober (-19,2%) verheugen op een ouderwetse eindejaarsrally? 50%-WINSTDALING Ad van Tiggelen, (aandelenstrateeg ING) Doorgaans nemen eindejaarsrally s een voorschot op stijgende bedrijfswinsten in het volgende jaar. In 2009 zullen de winsten echter dalen. Gelukkig verdisconteert de AEX al HET KÈN NÈT Peter van Kleef (senior editor IEX) Na twee maanden van zulke dalingen, kan een (technisch) herstel niet uitblijven. Of dat houdbaar is, is de vraag, maar een bescheiden eindejaarsrally moet er in de traditioneel goede maanden november en december nog net uitgeperst kunnen worden. SINTERKLAAS Cees Smit (Today s Beheer) Ach, je ergens op verheugen mag altijd. Als je op een gegeven moment wat ouder wordt en op leeftijd raakt, dan wordt zo n eindejaarsrally eigenlijk net zoiets als Sinterklaas. Vroeger geloofde je er heilig in, maar op een geven moment kom je erachter dat die niet bestaat. 1 Agenda dinsdag 4 november AEX Index 273,01 VERSCHIL: +5,32 5 november 07 3 november 08 +1,99% Euro/Dollar 1,2646 Hang Seng 14344,37 VERSCHIL: +375,70 5 november 07 3 november 08 +2,69% Goud 730,83 Dow Jones 9319,83 VERSCHIL: -5,18 5 november 07 3 november 08-0,06% Olie 62,23 Bedrijven Binnenland - Sopheon Tussenbericht Hunter Douglas Negenmaandscijfers Kendrion 3e kwartaalcijfers DNC Bava Bedrijven Buitenland - BMW Negenmaandscijfers - Beiersdorf Negenmaandscijfers - Deutsche Börse 3e kwartaalcijfers - Eutelsat Communications 3e kwartaalcijfers - Adecco 3e kwartaalcijfers - Marks and Spencer Halfjaarcijfers - British Gas Group 3e kwartaalcijfers Economie Binnenland Koninklijke Horeca Nederland Jubileumcongres Tweede Kamer Hoorzitting defiscalisering groepsrente Euronext Begin beleggingswedstrijd scholieren - IRO Olie- en gasbeurs Adipec, Abu Dhabi Economie Buitenland OESO Hoe is menselijk kapitaal te meten? Eurostat Producentprijzen industrie sept. 4 november 07 3 november 08 5 november 07 3 november 08 5 november 07 3 november 08 VERSCHIL: -0,0104-0,82% VERSCHIL: -22,74-3,02% VERSCHIL: -4,24-6,38%

16 Alle boeken van De Geus zijn nu te koop op DEGEUS.NL advertentie Poëtisch fragment Mis aanstaande zondag ZEMBLA niet! zondag 9 november omstreeks uur Nederland 2 Charles den Tex (auteur van CEL en meervoudige winnaar van de Gouden Strop) speelt de hoofdrol in de ZEMBLA-aflevering Wij weten alles van U, die gewijd is aan het gemak waarmee onze identiteit geroofd kan worden (en de verstrekkende gevolgen daarvan). TOP 5 1 In volle zee J.M.G. Le Clézio Word nu lid van DEGEUS.NL Wilt u, wanneer u maar wilt, meer lezen over uw lievelingsromans? Uw leeservaringen met anderen delen, een eigen leesclub beginnen Als eerste in Nederland combineert uitgeverij De Geus op haar website inhoudelijke informatie over boeken met de mogelijkheid voor de lezer om interactief over boeken, auteurs en evenementen van gedachten te wisselen. In de visie van De Geus staat de bezoeker van de site centraal, niet het product. Projectmanager Jasper Nieuwstraten werkt al geruime tijd achter de schermen aan het ontwerp en de uitvoering van de site. We wilde er oorspronkelijk een webwinkel van maken. Maar gaandeweg kwamen we er achter dat we de lezer meer moesten bieden dan alleen een handige manier om online boeken te bestellen. In alle contacten met lezers merken we de grote betrokkenheid bij de uitgeverij, zegt Rinka Sonbeek die de lezersmarketing voor haar rekening neemt. Het gaat vrijwel altijd om echte liefhebbers. Die willen we iets extra s geven. Zo ontstond het idee van DEGEUS.NL waarmee de verbondenheid een stapje verder kan gaan. Lezers hebben niet alleen de mogelijkheid boeken van De Geus online te bestellen, maar ook contact te leggen met elkaar, met redacteuren en met schrijvers. We kunnen zelf op basis van wensen van lezers gerichte acties uitvoeren. Die interactieve opzet is in de Nederlandse uitgeefwereld echt uniek. Ons belang is dat we de lezers goed leren kennen en dat we ook de titels die niet in alle boekhandels liggen onder de aandacht kunnen brengen. Volgens Jasper Nieuwstraten bezoeken per maand nu zo n lezers de website. Het Geuzennieuws wordt door meer dan geïnteresseerde lezers gelezen. Er is dus al bij aanvang een groot potentieel Geuzenleden. Over de gebruiksvriendelijkheid van DEGEUS.NL hoeft niemand zich zorgen te maken. De bezoeker wordt stap voor stap door een traject geleid en bepaalt zelf wat voor gegevens hij over zichzelf en zijn leesvoorkeuren kwijt wil. Rinka Sonbeek is vol vertrouwen dat het initiatief van De Geus zal aanslaan. Uit een test bij een lezerspanel bleek groot enthousiasme. De drempel om te bestellen en te communiceren via internet is laag. Je kunt op elk gewenst moment achter de pc kruipen. Natuurlijk blijft het spannend hoe de reacties zullen zijn. Maar van onze kant doen we er alles aan om DEGEUS.NL te laten slagen. Klokkenmaker Jij daar met je dikke glazen je tikt en loopt en windt je al jaren op, je peutert wieltjes, veertjes en radertjes los, foetert en poetst. Liefde is ijver. Liefde is het spannen van een veer. Niet loslaten. Vannacht stond je weer bij mijn bed, je maakte me kwaad en ik gaf je een mep net als vroeger maar dat kon niet, jij bent niet mij, je tikt alleen gaten in mijn slaap. Was je maar een vogel die me wakker tjilpte of een nieuwe minnaar die zachtjes op de deur klopte toe, mijn hart, wees stil, ook jij bent de spil van het universum, al tikt op de lege plek nog een ander hart na Uit de bundel Tussentonen Auteur Jana Beranová, Gebonden, 13,95 NOBELPRIJSWINNAAR 2 Omwentelingen J.M.G. Le Clézio 3 Schaduw Karin Alvtegen 4 Heksenbord Tom Egeland 5 De boodschapper en De Koran Kader Abdolah Marina van Oostayen over CEL Bankiert u weleens via Internet? Bezoekt u weleens sites? Gebruikt u eenzelfde pincode voor verschillende pasjes? Zo ja, lees dan CEL. Michael Bellicher is ooggetuige van een ongeluk waarbij een dodelijk slachtoffer valt. Natuurlijk verbazing wordt hij als verdachte Tip van De Geus ingerekend door de politie. Niemand lijkt in zijn onschuld te geloven. Langzaam komt het besef dat hij zich in een ernstige situatie bevindt. Iemand geeft zich voor hem uit en haalt vreselijke dingen uit. Michael wordt geadviseerd niet lijdzaam toe te zien, maar het heft in eigen hand te nemen. Ik heb dit boek in een adem uitgelezen en vind het een mooi vervolg op De macht van meneer Miller. Een spannend boek vol vaart en doorspekt met humor waarin fictie heel dicht bij de werkelijkheid komt. Een absolute aanrader. CEL Een nieuwe vertaling van Halldór Laxness Sigurlina droomt van een beter leven in Reykjavik, maar strandt met haar dochtertje Salka in een klein vissersdorp. De dorpelingen zijn niet blij met hun komst, hun armoedige bestaan is immers zo al moeilijk genoeg. Als Salka opgroeit, krijgt ze niets cadeau in het leven. Toch weet ze zich te ontwikkelen tot een vrouw die respect afdwingt. Een sterke roman, geschreven in de meesterlijke epische stijl en de relativerende humor die zo kenmerkend zijn voor het werk van Nobelprijswinnaar Halldór Laxness. Titel: Salka Valka Het landschap is de hoofdpersoon in nieuwe verhalen van Proulx Net zoals in deel een en twee van de Wyoming-verhalen maakt het landschap in Goed zoals het is de dienst uit. De streek in het noordwesten van de Verenigde Staten waar Annie Proulx sinds 1995 woont zet de toon en bepaalt de mogelijkheden. Haar personages zijn allemaal kleurrijke figuren die als geen ander de strijd tussen wat is en kan zijn, tussen natuurlijk gegeven en menselijk streven, illustreren. Annie Proulx personages zijn tegen de achtergrond van het magnifieke en meedogenloze Wyoming, nietig, kwetsbaar en onbegrijpelijk vasthoudend. Catlin trekt na een kletterende ruzie met Marc alleen de bergen van Wyoming in. Ze geniet aanvankelijk van haar pasverworven vrijheid tot ze één kleine onachtzaamheid later, de eenzaamste mens op aarde is. Ook tienermoeder Dakotah, boerenknecht Ray Forkenbrock en een jong en straatarm koppel kolonisten worstelen met hun lot, krijgen te maken met onverwachte problemen maar dwingen zichzelf door te gaan. Goed zoals het is geldt oprecht voor het landschap en het ritme dat de natuur ons oplegt maar is met enige ironie van toepassing op de mens die zich in dat landschap probeert te handhaven en blijft streven naar betere omstandigheden. Goed zoals het is Gebonden, 19,90 WORD NU LID: Ga naar en word lid! De eerste 50 lezers die tussen 1 november 2008 en 1 januari 2009 een leesclub start met minimaal vijf leden, ontvangen een gratis boek van De Geus. DEGEUS.NL BIEDT U:

17 Uit & thuis 17 High Brow Franse bestseller De zoete wraak van Anna Sam Kassa rinkelt voor literaire kassière De Kassière was al een hit in Frankrijk, en moet nu Nederlandse boekenwinkel gaan veroveren. Femke van Wiggen Acht jaar lang was Anna Sam (29) een doodnormale kassière. Altijd probeerde ze weer die glimlach tevoorschijn te toveren, uit pure beleefdheid, tegen de klippen op. Ook als klanten haar schoffeerden, stonden te vozen tussen de wasmiddelen of een echtelijke ruzie uitvochten over de mobiele telefoon, terwijl ze allang hadden moeten betalen. Zelfs die ene keer bleef ze netjes, ze werkte toen in de Leclerc in Rennes. Een moeder wees naar haar, om vervolgens haar dochtertje te waarschuwen: Als je niet je best doet op school, eindig je dus zo. Een moeder zei tegen haar dochter: Als je niet je best doet, eindig je zo. Mevrouw, ik heb vijf jaar gestudeerd. luidde Sams beduusde antwoord. Want nee, kassajuffrouw worden, dat was ook nooit haar droom geweest. Schrijfster worden trouwens ook niet. Liever was ze gaan werken bij een literaire uitgeverij, een bibliotheek of iets anders cultureels wat in het verlengde van haar studie lag. Niet voor niets was ze afgestudeerd aan de universiteit van Rennes, op het werk van Jean Ray, de Belgische Edgar Allen Poe. Maar net als zoveel andere Franse ex-studenten (en collega-kassières) vond ze maar geen baan op niveau. Na meer dan tweehonderd brieven moest ik gaan toegeven dat mijn studentenbaantje toch echt mijn carrière was geworden, zucht Sam. Maar haar wraak was zoet: ze schreef De kassière mijn leven achter de kassa waarin ze haarfijn uit de doeken doet hoe frustrerend en ondankbaar het leven van een kassajuffrouw kan zijn. Het humorvolle boek heeft in thuisland Frankrijk al heel wat fans: meer dan exemplaren gingen er over de toonbank. En nu is er dus een Nederlandse vertaling. Ongelooflijk, reageert Sam gierend van de pret. Dit had ik echt nooit verwacht! Toch had ze het al kunnen weten. Toen ze in april 2007 haar blog begon Plotseling dongen er tien uitgevers naar mijn hand. MAGALI DELPORTE Dat meisje was verre van briljant, maar had wel een leuke baan, ik niet. over haar leven als kasssière (waarom zitten er eigenlijk amper mannen achter de kassa, was een van de vragen die ze opwierp) had ze binnen no time bezoekers per dag. Na een aantal optredens in de media was Anna Sam plots het nieuwe en zeer getalenteerde boegbeeld der kassières en dongen tien uitgevers naar haar hand. Ik wist echt niet wat me overkwam. Ik was gewend voor 24 uur per week jaarlijks euro te verdienen en nu werd me opeens van alles geboden. Terwijl ik alleen maar wilde vertellen wat er in een supermarkt allemaal gebeurt, als mensen denken dat ze niet gezien worden. Nou, kassières zien alles! Inmiddels werkt Sam niet meer achter de kassa, een besluit dat ze al voor haar schrijfavontuur had genomen. Er zit natuurlijk totaal geen ontwikkeling in kassawerk, dus na heel wat gesprekken met mijn man, besloot ik me te laten omscholen. De doorslag gaf een meisje met wie ik gestudeerd had. Die was verre van briljant, echt, ik was stukken slimmer. Maar zij had een leuke baan en ik zat achter de kassa. Genoeg, dacht ik toen. Die geweldige nieuwe baan laat wel nog even op zich wachten, want De Kassière houdt haar vooralsnog bezig. Wat alleen maar goed is, benadrukt ze. Ik wilde het vak weer wat erkenning geven. Als ik alle reacties op mijn blog leest, lukt dat aardig, mensen denken drie keer na voor ze hun kassière negeren. 1 Anna Sam: De kassière, uitg. Artemis. Haar blog: 16,90 Recensie Weijts herhaalt zich superieur Vergeefse liefde voor uiteindelijk onbereikbare vrouwen: Weijts hergebruikt de thematiek van zijn debuutroman. En waarom niet? Dirk Koppes Een ongelukkige jeugd is een onmisbare schatkist voor elke schrijver. En mocht de auteur de pech hebben van glorieuze schooljaren, dan kan hij/zij altijd nog uit zijn studiejaren putten. Christiaan Weijts rondde weliswaar braaf zijn studies Literatuurwetenschap en Nederlands af, maar haalde daarna de schade goed in met jarenlange bezoeken aan studentenhuizen en corpsballenfeestjes in de rol van universiteitsbladverslaggever. In zijn tweede roman speelt zijn Leidse alma ater een hoofdrol. Met zijn bejubeld debuut, Art. 285b, won Weijts vele prijzen. De vraag naar een waardige opvolger beantwoordt Weijts met hergebruik van de thematiek uit zijn debuutroman. En waarom niet? Vergeefse liefde is een onuitputtelijk onderwerp. Weer zien we een intellectueel die voor de verleidingskunsten van een wild meisje valt. Even bezit hij haar, maar uiteindelijk gaat zij haar eigen weg en blijft de hoofdpersoon wanhopig achter. Stalken helpt niet, zij is definitief verdwenen. In dit geval wordt promovendus Arthur Citroen ten gronde gericht door zijn internetpornofascinatie en door zijn hitsige studente Fay. Maar daar blijft het gelukkig niet bij. In Via Capello 23 richt Weijts zijn pijlen ook op kunstroof, de verloedering van de journalistiek, GeenStijl. nl, ontlezing en nog heel veel meer. Deze tweede roman is een superieure herhaling van zetten. 1 Christiaan Weijts: Via Capello 23, uitg. De Arbeiderspers Entree TOMMY WIERINGA In de Pilsener Club kwam een gezelschap bijeen om een gedicht van een gestorven vriend aan de muur te hangen. Ik wist niet dat het café eigenlijk de Pilsener Club heette, iedereen die ik ken noemt het de Engelse Reet. Men hing het gedicht van Adriaan Jaeggi zo dat kleine mensen er niet bij konden. Alleen lange mensen, zo lang als hij zelf was, waren in staat het te lezen. Het gedicht hing nu schuin tegenover een metalen plaatje bij het raam, waarop te lezen was dat Joseph Roth dit café bezocht in zijn ballingjaren. Zulke mededelingen maken op mij diepe indruk. Ik zie hem zitten, de Oostenrijkse hotelburger, de man die boeken schreef die je koude hart openscheuren. Roth dronk zich half dood, de andere helft werd genomen door de tijd waarin hij leefde. In een brief aan Stefan Zweig schreef hij: Machen Sie sich bitte um mein Trinken gar keine Sorgen. Es konserviert mich viel eher, als dass es mich ruiniert. Ich will damit sagen, dass der Alkohol zwar das Leben verkürzt, aber den untmittelbaren Tod verhindert. Hier zat hij te drinken, de verweesde exilschrijver met zijn Weense officiersmanieren, op dezelfde plaats waar ik geleerd heb hoe je een café moet binnenkomen. Voor degenen onder ons die aan overmatige zelfbeschouwing lijden, aan de verlegenheid ook die daarmee gepaard gaat, is het binnengaan van een café een zaak van twijfel met je ogen neergeslagen of open in je kop, met gebogen rug en afhangende schouders of met wapperende mantel Vaak wordt het een potsierlijke vermenging van die twee, zodat de verlegenheid en de schaamte eens te meer bloeien als rozen. Adriaan Jaeggi wist hoe je een café moest binnenkomen. In de Pilsener Club heb ik het hem meermalen zien doen. Dat was gemakkelijk omdat hij nooit op tijd kwam en jij er altijd eerder was dan hij. Daar kon je de klok op gelijk zetten. Zelfs in vliegtuigen naar Berlijn of Boedapest heb ik hem een minuut voor vertrek zien binnenrennen, trombonekoffer in de hand, zich charmant excuserend voor het nagelbijten dat hij had veroorzaakt. Hij kwam binnen als een zonsopgang. Grote gebaren, grote omhelzingen, grote lach. De bedompte gesprekken, het gezever van onze verregende autobiografie, al deze dingen werden van tafel geblazen in de frisse wind die hij van buiten meenam; de avond kon beginnen. Toen hij afgelopen juni stierf, eindigde ook de belofte die hij vertegenwoordigde. Alles wat altijd nog zou beginnen, was afgelopen voor je het wist. 1 Tommy Wieringa is auteur van onder andere Joe Speedboot. Nul vrouwen In de Barneveldse bibliotheek is Twee vrouwen van Mulisch niet gratis te krijgen. De roman over een lesbische relatie valt slecht bij het protestantse bestuur. Jammie! De Kinderboekenweek van 2009 (7 t/m 17 oktober) wordt de lekkerste Kinderboekenweek ooit, want eten en snoepen in kinderboeken staan centraal! Niet slecht De Boekenbeurs in Antwerpen heeft dit weekend precies bezoekers over de vloer gekregen!

18 18 Op de buis BOSCH, BEUK & HAAN NED2 Een presentator, kok, vogelspotter én de mooiste plekjes van Nederland. FILM: CISKE DE RAT RTL8 Nederlandse klassieker rond bijdehandje Ciske (Danny de Munk). IT S ALWAYS SUNNY IN PHILIDELPHIA, COMEDY CENTRAL. Humor rond de perikelen van een stel broers die een Ierse pub runnen. LATER WITH JOOLS HOLLAND, BBC2 Jools ontvangt de beste band en artiesten die altijd live zingen, zoals The Killers. LAS VEGAS RTL5 Amerikaanse misdaad over Sin City. Met topacteur James Caan. Nederland 1 Nederland 2 Nederland 3 RTL 4 RTL 5 17:00 KRO Kindertijd 17:01 Knapper 17:06 Lucia & Samuel 17:08 De grabbelton 17:11 Charlie & Lola 17:22 Vera en Dan Yang gaan naar de bibliotheek 17:25 Sesamstraat 17:51 VVD 17:59 EénVandaag 18:00 NOS Journaal 18:20 EénVandaag 19:10 NOS Sportjournaal 19:25 Afslag UMC Utrecht 20:00 NOS Journaal 20:30 Blik op de weg 21:10 Missers! 21:45 Opsporing verzocht 22:30 De rijdende rechter 23:05 Pauw & Witteman 17:00 NOS Journaal 17:05 Soeterbeeck 17:30 Tijd voor MAX 18:20 That s the question 18:50 Man bijt hond 19:20 Vroege vogels 19:55 NCRV Natuurlijk - Bosch, beuk & haan 20:25 Netwerk 20:55 Tot de dood ons scheidt 21:20 Het elfde uur 22:00 NOS Journaal 22:15 Nova New York - Election Day 17:00 6tien 17:20 Heidi 17:45 Baasjes 18:00 SpangaS 18:23 Het Klokhuis 18:45 NOS Jeugdjournaal 18:59 Nederland 3 19:00 ONM 19:30 De Wereld Draait Door 20:08 NOS Journaal 20:15 NOS UEFA Champions League: voorbeschouwing Olympique Marseille - PSV 20:40 NOS UEFA Champions League: Olympique Marseille - PSV 21:38 NOS UEFA Champions League: wedstrijdanalyse 21:45 NOS UEFA Champions League: Olympique Marseille - PSV 22:40 NOS UEFA Champions League: nabeschouwing Olympique 17:05 As the world turns 18:00 RTL Nieuws 18:15 Editie NL 18:35 RTL Boulevard 19:30 RTL Nieuws 19:55 RTL Weer 20:00 Goede tijden, slechte tijden 20:30 TV Makelaar 21:30 Herman den Blijker: Herrie in het hotel 22:35 Obama vs. McCain 17:05 PostcodeLoterij: Deal or no deal 17:35 Dr. Phil 18:30 The king of Queens 19:00 Wie is de chef? 19:30 Can t buy me love 20:00 PostcodeLoterij: Deal or no deal 20:30 CSI: Miami 21:25 Prison break 22:20 Crime Scene Investigation 23:15 Las Vegas RTL 7 17:00 RTL Z Nieuws 18:00 The A-Team 18:55 Knight rider 19:55 Married with children 20:30 Underclassman 22:15 Down n dirty RTL 8 17:10 Oprah Winfrey show 18:05 De grootste verliezer 19:05 Het zonnetje in huis 19:35 Dr. Phil 20:30 Ciske de Rat 22:40 As the world turns 23:30 Oprah Winfrey show SBS 6 NET 5 Veronica Eén 17:45 According to Jim 18:05 De grote verbouwing 19:00 Hart van Nederland - Vroege editie 19:20 Shownieuws - Vroege editie 20:00 Trauma centrum 20:30 NCIS 21:30 House 22:30 Hart van Nederland - Late editie 22:45 Piets weerbericht 22:50 Shownieuws - Late editie 23:20 De hotelpolitie 17:10 Ready steady cook 18:05 The Guardian 19:00 Gilmore girls 20:00 Smaken verschillen 20:30 S1NGLE 21:05 Samantha who? 21:30 Hotel Babylon 22:40 Law & Order: Special Victims Unit 23:35 Law & Order: Special Victims Unit 17:00 A kind of magic 17:25 De Club van Sinterklaas 17:35 Monster Buster Club 18:00 Sneak 18:10 Everybody hates Chris 18:35 According to Jim 19:00 Trick & Treat 19:05 Will & Grace 19:25 Friends 19:54 James Bond Maand 19:55 Première Quantum of Solace live vanuit Tuschinski 20:30 Goldfinger 22:45 Bond special: Quantum of Solace 23:30 Friends 23:55 Veronica Poker: Premier League 2 17:05 Oh, doctor Beeching! 17:35 Buren 18:00 Het journaal 18:10 De rode loper 18:30 Blokken 19:00 Het journaal 19:40 Man bijt hond 20:05 Het weer 20:10 Thuis 20:40 Flikken Maastricht 21:30 Doodgraag leven 22:00 De laatste show 22:50 Het journaal laat 23:11 KENO-uitslagen 23:12 Het weer 23:15 De collega s Canvas National Geographic BBC 1 BBC 2 Comedy Central 17:30 Missy Mila 17:40 Pat & Stan 17:45 George van de jungle 18:00 Chinees voor mij 18:10 Karrewiet 18:20 Spring 18:35 De pretroulette 18:55 En daarmee basta! 19:10 Space goofs 19:25 Karrewiet 19:35 Life with Derek 19:59 CANVAS 20:00 Terzake 20:35 Dag boek 20:40 Love soup 21:10 Plat préféré 21:40 International terrorism since :10 WO I: Vreemd volk aan het front 23:05 Phara 17:00 Battle at Kruger: Caught on safari 18:00 Vegas comes to China: Made in China 19:00 Animal inspectors 19:30 Richard Hammond s engineering connections: Airbus A380 20:30 Battlefront: Pearl Harbor 21:00 Battlefront: Mount hot rocks 21:30 Inside: The FBI 22:30 Inside: US border war 23:30 North Korea undercover 17:04 The owl 17:05 Raven 17:35 Blue Peter 18:00 Newsround 18:15 The weakest link 19:00 Nieuws en weerbericht 19:30 Regionaal nieuws en weerbericht 20:00 The One show 20:30 EastEnders 20:57 Nieuws en regionaal nieuws 21:00 Holby City 22:00 New tricks 23:00 Nieuws en weerbericht 23:25 Regionaal nieuws en weerbericht 23:35 My family at war 17:30 Are you an egghead? 18:15 Escape to the country 19:00 Eggheads 19:30 Strictly come dancing: It takes two 20:00 Delia: How to cheat at cooking 20:30 All over the shop 21:00 Autumnwatch 22:00 British style genius 23:00 Later 23:30 Newsnight 17:05 Johnny Test 17:30 Avatar 17:55 Fairly odd parents 18:20 Gefopt! 18:30 Ricky Sprocket 18:50 Het Huis Anubis 19:15 Superster - The family Battle 19:35 icarly 20:00 That 70 s Show 20:25 The Daily Show 20:55 Lil Bush 21:25 The world stands up 21:35 Mad about you 22:00 Frasier 22:30 It s always sunny in Philadelphia 23:00 Malcolm in the middle 23:25 Just shoot me! 23:55 The Simpsons Discovery Channel 17:05 Scrapheap challenge 18:05 Miami Ink: Party all the time 19:00 Mythbusters: Bulletproof water 20:00 Dirty jobs: Ostrich farmer 21:00 Mega builders: Stolen power 22:00 Mega-Carrier: Steel mill worker 23:00 Future weapons: Firepower Oplossingen puzzels Brainsnack: Kubus 1 Zweeds -v-k-e-ndeelstaat -rei-saai adrem-min -a-ruw-glcd-dieet -hem-etre stuifmeel -ene-erie ALGEMEEN Cryptogram Horizontaal: 1. Diensten; 4. Saturnus; 6. zwak; 8. toelage; 9. loge; 10. stinkbom; 11. jongeren. Verticaal: 1. Distel; 2. nauwte; 3. tengels; 5. station; 6. zeekoe; 7. kramen. Spraakmakend nieuws Volg het op depers.nl Amerika stemt Volg het laatste nieuws hier: Spotprenten Cartoons in verkiezingstijd zijn hot. Filmpje Hoe maak je een Amerikaanse president?

19 Op de bank 19 Amerika stemt Kijkwijzer voor de verkiezingsjunkie Wie wordt de volgende Amerikaanse president? Een tv-kijkwijzer voor junkies: Mediaredactie NED2 NOVA met Twan Huys. In New York ontvangt hij onder anderen publicist Ian Buruma, Bush-fan (goh wat lekker tegendraads) Leon de Winter en model Yfke Sturms tot Op RTL4 praat RTL4 Rick Nieman de avond aan elkaar. De nieuwslezer die ooit ook in Amerika van de autocue het nieuws las, presenteert een avond vol actualiteit en onder meer portretten van de first ladies Michelle Obama en Cindy Mc- Cain Amerika kiest van NED1 de NOS moet ons door de nacht loodsen. Aan het roer beroepsstotteraar Philip Freriks, correspondent Eelco Bosch van Rosenthal en nieuwkomer Eva Jinek, om het testerongehalte te temmen. De NOS vliegt een lading mannelijke gasten van middelbare leeftijd in tot 6.00 BBC Bij de BBC gaan ze vanaf middernacht eveneens op de gedegen toer vanuit Washington. Tussenstanden worden geanalyseerd met virtual reality en touchscreens. Whatever, niemand wint het van de Magic Wall, het megalomane interactieve touchscreen van nieuwszender CNN. Feitelijk dé plek voor echte verkiezingsjunkies. 1 Geen zin om op te blijven? Geen nood, de NOS wekt je met de uitslag. SMS VS naar nummer 9090 en je weet (gratis) wie er heeft gewonnen. Televisie Selectieronde Geen s-u-c-c-e-s geboekt bij Lingo Al bijna twintigduizend Nederlanders hebben ooit meegedaan aan het populaire televisieprogramma Lingo. Uw verslaggeefster waagt ook een poging en deed samen met haar zus mee aan de selectieronde. Yvonne Smit Tegenover ons, in de kantine van producent IDTV, zitten twee enthousiaste dames van middelbare leeftijd, de doelgroep zullen we maar zeggen. Een van hen tovert een ansichtkaart tevoorschijn. Een succeswens van mijn zus, vertelt ze trots. Op de kaart staan allerlei woorden die ze in de auto op weg naar de selectieronde uit hun hoofd geleerd hebben. Onze concurrenten blijken gevorderde Lingo-kijkers te zijn. Ze kijken elke avond. Behalve op vrijdag. Maar dan kijk ik maandagmorgen naar de herhaling. Fanatiekelingen dus, deze vrouwen. Een paar maanden geleden heb ik me ingeschreven. Bij de uitnodiging zat een formulier met vragen als Wat is je favoriete zesletterwoord? ( winnen ) en Wat vind je eng? ( spinnen ). Waarom ik dit soort vragen ( Wanneer lag je voor het laatst in een deuk?) moet beantwoorden, blijft onduidelijk. Bij de ingang van IDTV wacht een gastheer van de VARA ons op. Als je boven bent is het direct rechtsaf. Maar pas op voor de groene bal!, grapt hij om de stemming erin te brengen. Dat Serie KOBLENKO OP ZIJN RUSSISCH Actrice Victoria Koblenko is in Rusland voor de opnames van de Russische versie van Meiden van de Wit, de dramaserie over drie zussen die in Nederland van 2000 tot 2005 op NET5 te zien was. Koblenko vertolkt de rol van jongste zus Lena, die in Nederland door Angela Schijf werd gespeeld. De serie wordt vanaf september 2009 wekelijks op de grootste televisiezender van Rusland, Kanal 1, uitgezonden. Minogue gaat grappig doen Zangeres Kylie Minogue wil graag in comedy s acteren. Het is niet echt bekend dat ik grappig ben. Maar dat is wel zo, vraag maar aan mijn vrienden. lukt niet echt. Iedereen is veel te nerveus voor wat komen gaat. Het is gezellig in de zaal, maar het concurrentiegevoel overheerst. Uiteindelijk is iedereen naar Amsterdam gekomen om te winnen. De toetsen worden uitgedeeld en mijn zus en ik kijken elkaar bemoedigend aan. Succes voor iedereen, roept onze overbuurvrouw, waarna ze het zesletterwoord S-U-C-C-E-S hardop spelt. Onder grote tijdsdruk maken we zo veel mogelijk woorden. De moed zakt me al snel in de schoenen. Had ik toch maar wat fanatieker geoefend. Gaandeweg krijg ik steeds sterker het gevoel dat ons dit niet gaat lukken. Al helemaal als we te horen krijgen dat er door het grote aantal aanmeldingen slechts een kwart tot de helft van de kandidaten een kans krijgt om op televisie voor de echte poen te spelen. De begeleider poogt ons gerust te stellen. Je kunt je altijd opnieuw aanmelden. Ga veel oefenen op uitzendinggemist.nl. En als je alle uitzendingen uit je hoofd kent, ga je het samen met iemand kijken. Dan lijkt het of je alles weet. Dat staat wel impressive. Onze eindscore blijkt, zoals verwacht, minder impressive. We liggen eruit. De dames tegenover ons niet. Ze geven elkaar een high five. De verliezers wordt verzocht de ruimte te verlaten. Het is inmiddels lunchtijd. Voor de winnaars liggen er broodjes klaar. Wij gaan, een illusie armer, richting de dichtstbijzijnde lunchroom. H-E-L-A-A-S. 1 Praattelevisie HET GESPREK ZET DOOR Praatzender Het Gesprek maakt in januari een doorstart. Met een aantal partners zijn daarover structurele afspraken gemaakt, aldus de website DutchMedia. In september werd bekend dat de interviewzender in afwachting van nieuwe samenwerkingsverbanden geen nieuwe programma s meer zou uitzenden. Programmadirecteur Thomas Hendriks heeft nu gesteld dat er voor ongeveer twee jaar een plan is gemaakt. 007 de schoolverlater Daniel Craigs moeder vertelt in een tabloid dat ze zijn beslissing van school te gaan om te acteren stom vond. GSM TOPDEAL BLIJFT STUNTEN!! GRATIS MDA TOUCH 200 MINUTEN 24,50 7,25 12,25 GRATIS NOKIA 6500 Classic 200 MINUTEN 24,50 12,25 9,75 GRATIS LG SECRET 200 MINUTEN 24,50 9,75 + TW Big Steel Watch CADEAU T.W.V. 199,- BESTEL SNEL: OF BEL GRATIS: icm T-Mobile Relax 200, 24 maanden lang tot maar liefst 70% korting op je abonnement

20 20 Doe het zelf ZWEEDS RAADSEL: CRYPTOGRAM: OPLOSSINGEN: beschuldigde deel van een unie gevat inhoudsmaat zoogster deel v.e. schoorsteen cijferindicatie met vloeibare kristallen deegwaar persoonlijk vnw. deel v.e. bloem een zekere glandula lof melodie leefregel onbewerkt Horizontaal: 1. De kerk biedt ze aan (8); 4. De planeet van Truus en Ans (8); 6. Die voorliefde is tegen weinig bestand (4); 8. Meer dan gemene geldelijke steun (7); 9. Bevindt zich tijdelijk in het theater (4); 10. Aan die augurk zit een luchtje (8); 11. Drankrace voor de jeugd (8). Verticaal: 1. Plant hem aan tafel voor het moment! (6); 2. Op de smalle weg gooien we U nat (6); 3. Jatten van latten (7); 5. Zender van de spoorwegen (7); 6. Groot waterdier (6); 7. Bevallen op de markt (6). BRAINSNACK: SUDOKU SUDOKU Welke kubus (1-3) vorm je als je het grondplan samenvouwt? 6 gravure eentonig rondedans naarling 5 4 meer in Canada gast naaispullen vochtmaat chemisch element ver De oplossingen van de puzzels staan op de RTV-pagina s elders in deze krant. Cryptogram Horizontaal: 1. Diensten; 4. Saturnus; 6. zwak; 8. toelage; 9. loge; 10. stinkbom; 11. jongeren. Verticaal: 1. Distel; 2. nauwte; 3. tengels; 5. station; 6. zeekoe; 7. kramen. Een uitgave van Mountain Media BV Anthony Fokkerweg CP Amsterdam tel: fax: website: Brainsnack: Kubus distributie: distributie@depers.nl sales: sales@depers.nl marketing: marketing@depers.nl oprichter: Cornelis van den Berg uitgever: Ben Rogmans hoofdredactie: Jan-Jaap Heij, Frank Poorthuis art direction: Pieter Schol, Antoine Hamers Zweeds -v-k-e-ndeelstaat -rei-saai adrem-min -a-ruw-glcd-dieet -hem-etre stuifmeel -ene-erie ALGEMEEN Dagblad De Pers is een gratis kwaliteitskrant die wordt verspreid via NS-stations, Bruna-winkels, TNT Business Points en kantoren. Kijk op voor een uitgebreid overzicht van de distributiepunten. Lezerscolumn Zaterdagochtend Claudia Hageman Z aterdagochtend. Het begin van een heerlijk vrij weekend. Niet naar je werk, niet naar school, maar tijd voor hobby s, kinderen of helemaal niets. Heerlijk zou ieders eerste reactie zijn, alsmede die van mij. Echter, de eerste zonnestraal die mij doet ontwaken gaat vergezeld met een onheilspellend gevoel. Een gevoel dat zich enkel op zaterdag aandient en versterkt wordt door het openen van mijn inhoudsloze koelkast: zaterdagochtendboodschappen. Begrijp me niet verkeerd, ik heb geen hekel aan zaterdagochtend ofwel aan het doen van boodschappen. Het is de combinatie van de twee dat er voor zorgt dat ik liever op water en brood leef voor de rest van het weekend. Het begint altijd al goed bij het vechten om een parkeerplek. Met nog achttien wachtende voor mij en zes die simpelweg de file ontwijken door het voetpad te nemen, loop ik twee deuken op om als eerste bij een vrije parkeerplaats te zijn. Mits dit binnen een half uur gebeurt neem ik de tijd om de drie fietsers die ik onderweg geschept heb uit mijn gril te schrapen. Vergeet ook niet de oude dame die wilde oversteken achter een foutgeparkeerde auto en ik simpelweg niet meer kon ontwijken in mijn blinde paniek naar het zoeken van parkeerruimte. Eenmaal binnen wordt de chaos niet minder: ik slalom tussen de honderden midden in het pad geparkeerde winkelwagens en bijbehorende huisvrouwen door en schroom niet menig karretje per ongeluk aan te rijden in mijn poging te passeren. Eenmaal uit de jungle die de groenteafdeling heet, parkeer ik mijn eigen wagen op een zo min mogelijk irriterende plek: voor het schap met biologische producten. Daar komt toch niemand. Als een kip zonder kop ren ik langs alle schappen en dump de producten in mijn kar wanneer ik deze passeer. Als ik me hijgend realiseer dat ik alles heb dient de volgende hindernis zich aan. Snel, naar de kassa! Na nog een slalom om bejaarde obstakels en het dilemma van het kiezen van de snelste kassa, sta ik eindelijk weer buiten, inclusief rood hoofd en withete frustratie. Na het omdraaien van de sleutel, het neersmijten van mijn tassen en uitgeput op de bank vallen heb ik behoefte aan nog maar één ding: weekend. 1 Uw column in De Pers? Stuur uw pennenvrucht (maximaal 350 woorden) naar mijncolumn@depers.nl. Vandaag Ook vandaag is het weer een grauwe dag. Het is bewolkt en op sommige plaatsen komt mist voor. Het blijft wel droog. De mist verdwijnt langzaam. Later vandaag kan de bewolking in het zuiden wat breken. De middagtemperatuur ligt rond 13 graden. Vanavond verandert er weinig. Morgen Morgen is de kans op zon zeer klein. Er valt van tijd tot tijd wat lichte regen. De wind neemt in de loop van de dag toe en met 11 graden s middags voelt het fris aan. Ook in de avond valt er regelmatig wat neerslag. Donderdag ziet er een stuk beter uit. Zelfs de zon laat zich dan zien. Tijdelijke wijzigingen OV: Amsterdam (bus) Bouwwerkzaamheden Borneohof Gvblijnen 22, 41 en 359. Halte Javaplein richting Muiderpoortstation vervallen. Rotterdam (bus) Wegwerkzaamheden Carnissesingel Retlijnen 67, 72 en 73. Halten Carnissesingel en Wielewaalstraat vervallen. Arnhem (bus) Werkzaamheden Connexxionlijnen 6 en 88. Halten Groningensingel, Mooieweg, De Overmaat, Randweg en Panheelstraat vervallen. Meer op Onderweg? Bel ( 0,70 p/m) of kijk op mobiel.9292ov.nl