Datum uitgave: october Gipsblokken en Pleistersystemen

Transcriptie

1 Datum uitgave: october Gipsblokken en Pleistersystemen

2 InhOUD [2]

3 GIPSBLOKKEN EN PLEISTERSYSTEMEN Solide droogbouw met massieve gipsblokken Wanden van MultiGips gipsblokken 4 SYSTEMVoORDELEN Moderne bouwwijzen Geluidswering Constructieve brandwering Lichte binnenwand met hoge brandwerende eisen VERWERKING Bouwen met vakmanschap, met en zonder certificaat De opbouw van scheidingswanden van MultiGips gipsblokken De opbouw van scheidingswanden met geluidstechnisch geoptimaliseerde randstrook Keuze van de aansluitingen Openingen in scheidingswanden Natte ruimten Het bevestiigen van zware voorwerpen Installaties Algemene richtlijnen voor de montage Oppervlak en wandafwerking Algemene opmerkingenover oppervlakken Efficiënte logistiek op de bouwplaats PRODUKT- EN SYSTEEMGEGEVENS Componenten Technische Gegevens Normatieve verwijzingen 55 Perfecte oppervlakken met MultiGips pleistersystemen Vanaf pagina 57 Alle informaties ook in het Engels op multigips.com [3]

4 [4]

5 GIPSBLOKKEN EN PLEISTERSYSTEMEN Wanden van MultiGips gipsblokken Wanden van gipsblokken zijn buitengewoon populair, niet alleen in de woningen, maar ook in utiliteitsgebouwen zoals ziekenhuizen, kantoren, scholen en industriegebouwen. Dat is niet voor niets. De prijsprestatie verhouding is bijzonder hoog. Op economisch verantwoorde wijze bieden wanden van gipsblokken brandwerendheid, geluidsisolatie en gebruikerscomfort. Bovendien zijn de wanden relatief dun, waardoor de gebruikersoppervlakte optimaal is. Wanden met prestatie Het proces van het bouwen en afwerken van de wanden is simpel en doordacht waardoor wachttijden en droogtijden minimaal zijn. In deze brochure worden de eigenschappen van wanden van MultiGips gipsblokken uiteengezet en wordt ingegaan op de wijze waarop de prestaties kunnen worden gerealiseerd. [5]

6 SYSTEEMVOORDELEN [6]

7 GIPSBLOKKEN EN PLEISTERSYSTEMEN Moderne bouwwijzen voor scheidingswanden Voordelen voor opdrachtgever en eigenaar Economisch grote afmetingen van gipsblokken voor bouwdelen met korte bouwtijden Direct afwerkbaar met behang, tegelwerk of stucwerk/sierpleister Winst aan gebruiks- en huuroppervlak door slanke scheidingswanden Ruimte-indeling in een late fase van de bouw mogelijk indien gebruiker nog niet bekend Stabiele massieve wanden met hoge weerstand tegen mechanische belastingen verminderen reparatie en onderhoud Blijven hun waarde behouden Economisch aantrekkelijk door lange levensduur Eenvoudige veranderingen in de ruimteindeling zonder beschadiging van belendende bouwdelen Voordelen voor huurder en gebruiker Homogene massieve wand zonder hulpconstructie voor bevestigen van kasten, geisers, handgrepen etc. met gewone pluggen op elk gewenste plaats Hoge geluidsisolatie voor ongestoord wonen en werken Verandering van de ruimte-indeling ook achteraf op elk moment mogelijk Aangenaam binnenklimaat, ook in de stookperiode door lage warmtegeleidingcoëfficiënt van gips Mineraal materiaal waardoor geen aantasting door (micro)organismen Milieutechnisch en biologisch aan te bevelen Vrij van weekmakers en geen emissies naar de lucht Voordelen voor architect en ontwerper Korte bouwtijden door kant-en-klare binnenwanden zonder tijdrovend pleisterwerk Korte bouwtijden dank zij messing en groefsysteem Nagenoeg geen inbrengen van bouwvocht dank zij droge bouwdelen Akoestisch zachte wanden in appartementengebouwen door ontkoppeling van de constructie door elastische randaansluitingen (geoptimaliseerde contactgeluidsisolatie) Hoge eisen aan de brandwerendheid haalbaar zonder speciale constructies door het volledig niet-brandbare gips (Euroclass A1 conform NEN-EN ) Ontwerpen van deuropening en ophangconstructies vrij door het ontbreken van stijl- en regelwerk Wensen van de opdrachtgever tot verandering van de indeling in een laat stadium van de bouw mogelijk Perfect optisch oppervlak door hoge maatnauwkeurigheid en vlakheid Velerlei oppervlakteafwerkingen mogelijk Voordelen voor hoofdaannemer en uitvoerder Gering oponthoud door korte droogtijden Uitvoering nagenoeg onafhankelijk van weersomstandigheden, wanden tegen optrekkend vocht beschermd door het gebruik van gehydrofobeerde gipsblokken in de onderste laag Eenvoudige visuele kwaliteitscontrole (geen afgedekte bouwdelen) Homogene scheidingswanden met weinig hulpmaterialen Minimale inspanning tijdens het frezen bij het plaatsen van leidingen Oppervlaktebeoordelingscriteria voor blokken- en montage wanden in 2008 in bewerking, thans beoordeling op criteria van binnenstucwerk Zeer geringe kwartsstofbelasting Transport met speciale hijskraan mogelijk voor het plaatsen direct op de bouwlaag op de afgesproken tijd [7]

8 Weldoordacht bouwen Bouwelementen voor een weldoordachte opbouw van niet-dragende scheidingswanden. De gipsblokken met dikten van 70 en 100 mm zijn vervaardigd van zuiver stucgips. Met gipsblokken worden stabiele en toch lichte scheidingswanden gerealiseerd. Gipsblokken verenigen de voordelen van metselwerk en van droge montage (b.v. metal stud wanden) in één systeem. Met gipsblokken worden zonder stijl- en regelwerk homogene monolieten wanden opgebouwd. Dankzij de afmetingen van de blokken wordt een snelle voortgang gerealiseerd: slechts drie blokken met de afmetingen van b.v. 640 mm x 500 mm vormen een wandoppervlak van 0,96 m². Net als bij de droge montage wordt bij het bouwen met gipsblokken weinig water in de bouw gebracht. Er wordt geen metselmortel maar gipslijm verwerkt. Door het messing- en groefsysteem passen de blokken precies in elkaar. Hierdoor ontstaan extreem vlakke wandoppervlakken. Het aanbrengen van pleisterwerk is niet nodig. De voegen, naden en sleuven moeten slechts worden dichtgezet en eventueel nog worden afgefilmd. Vervolgens kan het wandoppervlak met alle beschikbare technieken worden afgewerkt. Voor een snelle, economische en flexibele bouwwijze wordt meer en meer de draagconstructie van de ruimte-indeling gescheiden. Eerst worden alle dragende constructiedelen geplaatst. Op elke bouwlaag ontstaan grote oppervlakken, die pas in tweede instantie worden ingedeeld met niet-dragende scheidingswanden voor de afzonderlijke kamers en ruimten. Behalve rechte wanden kunnen ook veelhoekige, schuine en ronde vormen worden vervaardigd. De blokken zijn gemakkelijk zaagbaar. Voor de ontwerper ontstaan nieuwe vrijheden voor creatieve vormgeving zonder kostbare hulpconstructies. Robuust, want massief Scheidingswanden opgebouwd uit gipsblokken hebben geen draagconstructie nodig, evenmin lateien, hoeklijnen of profielen voor het afdragen van belastingen. De wanden bestaan door en door uit hoogwaardig stucgips. Over de volledige oppervlakte en over de hele doorsnede heeft de wand dezelfde eigenschappen. Openingen of aan de wand te bevestigen voorwerpen kunnen daarom op elke willekeurige plaats worden gesitueerd. Hierbij hoeft geen rekening te worden gehouden met afstanden van rasters of profielen. Zelfs zware voorwerpen zoals keukenkasten of wastafels kunnen eenvoudig en veilig worden bevestigd met gewone op de markt verkrijgbare pluggen. De stabiele wanden hebben net als in de massieve bouw de vertrouwde en gewaardeerde hoge weerstand tegen mechanische belastingen. Indien aan het oppervlak toch beschadigingen optreden door geweld of vandalisme kunnen deze snel en eenvoudig worden hersteld. Gereguleerde luchtvochtigheid MultiGips gipsblokken kunnen een grote hoeveelheid vocht opnemen door de macroporiën en de open poriënstructuur. Gipsblokken zelf blijven hierbij droog aanvoelen. Gips kan in extreme gevallen meer water opnemen dan de helft van zijn eigen volume. De dampdiffusieweerstand μ is met 5 tot 10 zeer laag. Het vermogen water op te nemen heeft een groot aantal bouwmaterialen niet altijd ten gunste van het gebouw. Het nuttige van gips is dat het door het gips opgenomen water bij verandering van het binnenklimaat weer afgegeven wordt aan de omgevingslucht. Hierdoor wordt het binnenklimaat door de gipsblokken wand gereguleerd: De extremen van te vochtige of te droge lucht worden verminderd, en de luchtvochtigheid blijft in een aangenaam gebied. De oppervlakken van de gipsblokken blijven voelbaar droog en warm, waardoor de behaaglijkheid wordt gediend. Bouwmateriaal voor het welzijn Gips is een sinds eeuwen beproefd bouwmateriaal waarvan de bouwbiologische en het welzijn bevorderde eigenschappen uitgebreid onderzocht en bevestigd werden. Alleen al het gebruik van gipsverband in de medische wereld bevestigt dat de mens gips goed verdraagt. De ph-waarde van gips is 7, het neutrale gebied, en komt overeen met de ph-waarde van de menselijke huid. Gips is geurloos en bevat geen stoffen die emissies naar de lucht hebben. Gips heeft een zeer geringe eigen radioactiviteit die zelfs lager is dan de radioactieve straling van de aardkorst. Het geleidingsvermogen van gips voorkomt het elektrostatische opladen van wandoppervlakken waardoor geen stof aangetrokken wordt. Als zuiver anorganisch materiaal kan gips ook niet schimmelen. Aangename oppervlaktetemperaturen Het stucgips van gipsblokken bestaat tot 60% uit kleine poriën. Dit heeft een zeer lage warmtegeleidingcoëfficiënt tot gevolg waaruit de goede warmte-isolerende werking van dit materiaal resulteert. De wandoppervlakken voelen ook s winters warm aan. Er is geen onaangename koudestraling die de behaaglijkheid vermindert. Door het massieve karakter van de gipsblokken wanden wordt bijgedragen aan de warmteopslagcapaciteit van het gebouw en wordt de thermische traagheid verbeterd. Scheidingswanden van gipsblokken zijn merendeels binnenwanden en horen niet bij de thermische schil van een gebouw. Hierdoor worden geen eisen in het Bouwbesluit gesteld en behoeven geen berekeningen met betrekking tot de warmteweerstand te worden uitgevoerd. Anders is het als de gipsblokken gebruikt worden als voorzetwanden voor buitenmuren of dienen als scheidingswanden tussen verwarmde en niet verwarmde ruimten, bijvoorbeeld bij gesloten portiekwoningen. In dit geval moet de warmteweerstand worden berekend afhankelijk van de wanddikte en de warmtegeleidingcoëfficiënt λ. Warmtegeleidingcoëfficiënt MultiGips gipsblokken: normale volumieke massa volgens NEN-EN 12859; λ = 0,41 W/mK hoge volumieke massa volgens NEN-EN 12859; λ = 0,58 W/mK [8]

9 GIPSBLOKKEN EN PLEISTERSYSTEMEN Ontwerpvrijheid door een licht gewicht Scheidingswanden bestaande uit gipsblokken laten geoptimaliseerde constructies en flexibele indelingen van de ruimten toe. De oppervlakte massa varieert afhankelijk van de wanddikte en het wandtype van 56 tot 150 kg/m². De wanden horen daarom tot de lichte niet-dragende binnenwanden (< 0,5 kn/ m²). Indien het gewicht van deze wanden de 3 kn per strekkende meter niet overschrijdt hoeven deze volgens NEN 6702 bij statische berekeningen van gebouwen niet in rekening te worden gebracht (Bijvoorbeeld bij een 70 mm dikke enkele wand kan tot een wandhoogte van 5 meter worden gebouwd). Hierdoor kunnen deze op willekeurige plaatsen worden gebouwd. Tevens kunnen altijd wanden bijgebouwd worden indien nodig ook op een zwevende vloer. Lijnlasten van scheidingswanden vervaardigd VAN MultiGips gipsblokken bij verschillende wandhoogten Wanddikte en -opbouw 70 mm dik, blokken normale volumieke massa 100 mm dik, blokken normale volumieke massa 70 mm dik, blokken hoge volumieke massa 100 mm dik, blokken hoge volumieke massa Volumieke massa gipsblokken ca. (kg/m³) Massa per vierkante meter ca. (kg/m²) 1) Lijnlast per meter wandhoogte (kn/m) Lijnlast bij 2,60 m wandhoogte (kn/m) Lijnlast bij 3,00 m wandhoogte (kn/m) Lijnlast bij 3,30 m wandhoogte (kn/m) ,55 1,43 1,65 1, ,78 2,03 2,34 2, ,86 2,24 2,58 2, ,23 3,19 3,69 4,06 De lijnlast ligt bij opgegeven wandhoogte niet boven 3,0 kn/m. Met de wanden hoeft geen rekening te worden gehouden in de constructieberekening. De lijnlast ligt bij opgegeven wandhoogte boven 3,0 kn/m. De wanden moeten conform NEN 6702 in rekening worden gebracht als lijnlast. 1) Wandmassa totaal, inclusief alle componenten zoals affilmen enz. [9]

10 Geluidswering In de loop de tijd zijn de wensen naar wooncomfort voordurend gestegen. Hiebij hoort ook de wens om de buren steeds minder te horen. De vraag naar privacy wordt steeds groter. Aan deze wensen wordt tegemoetgekomen in het Bouwbesluit of in de BeoordelingsRichtLijnen van b.v. niet-dragende scheidingswanden en stellen onder andere eisen aan de geluidswering. Het bouwen van wanden met gipsblokken is al tientallen jaren bekend in Nederland. Het bouwen van wanden met gipsblokken is stand van de techniek zoals dit op de traditionele wijze wordt gebouwd. Maar door de steeds hogere eisen was een verdere ontwikkeling nodig, met name op het gebied van de geluidsisolatie. Gipsblokken zijn homogeen en massief, waardoor al een goede demping wordt verkregen. Een belangrijk punt voor een goede geluidwering van een wand is de detailuitvoering ter plaatse van de aansluitingen aan de belendende bouwdelen. Door een verende randstrook wordt de geluidsisolatie geoptimaliseerd. Dankzij de elastische aansluiting wordt de flankerende geluidsoverdracht sterk verminderd. Al met enkelvoudige wanden wordt de privacy in de woning tussen de afzonderlijke kamers op een aangename manier bevorderd. Door het bouwen van spouwmuurconstructies kan aan bijzonder hoge geluidseisen worden voldaan, zoals bij woningscheidende wanden of scheidingswanden tussen gangen en kamers van hotels en ziekenhuizen. Naast de keuze van de wandopbouw door een enkelvoudige wandconstructie of door een spouwmuurconstructie wordt de geluidsprestatie tevens beïnvloed door de volumieke massa van de gipsblokken en door de uitvoering van de wand-, vloeren plafondaansluitingen. Voor een hoge luchtgeluidsisolatie moeten de rood gekleurde gipsblokken worden gebruikt. Deze hebben een hoge volumieke massa met een waarde van circa kg/m³ volgens NEN-EN Ontwerpdetails voor de geluidsisolatie Gipsblokken kunnen star, glijdend of elastisch worden aangesloten aan belendende wanden, vloeren en plafonds. Bij wanden met hoge eisen aan de geluidsisolatie moeten de aansluitingen bij voorkeur elastisch worden uitgevoerd. Hierbij wordt de gipswand geluidstechnisch ontkoppeld van de aansluitende constructie door een elastische randstrook. Door het gebruik van de randstroken wordt de geluidsoverdracht naar de zijkanten gereduceerd waardoor de geluidsisolatie geoptimaliseerd wordt. [10]

11 GIPSBLOKKEN EN PLEISTERSYSTEMEN Geluidswering Verbeterde geluidsisolatie met MultiGips AkustikPro 120 Door een monolithisch homogeen bouwmateriaal garanderen MultiGips gipsblokken excellent geluidsisolerende binnenwanden. De directe geluidsoverdracht van één ruimte naar een andere ruimte wordt blijvend gereduceerd. Een geoptimaliseerd concept voor de geluidsisolatie houdt ook rekening met ongewenste geluidsoverdracht via flankerende bouwdelen. Dit probleem wordt opgelost met wanden van gipsblokken die elastisch worden aangesloten met MultiGips AkustikPro 120 aan alle belendende wanden, plafonds en vloeren: De bouwdelen zijn geluidstechnisch ontkoppeld en kunnen elkaar niet in trilling brengen. De storende geluidsoverdracht langs aansluitingen wordt hierdoor effectief gereduceerd. Bij wandaansluitingen wordt een kunststof U-profiel met een schuimband in het profiel geplaatst. In het profiel tegen het schuimband worden de gipsblokken koud aangesloten. Bij onregelmatige oppervlakken ter plaatse van de wandaansluiting dient tussen het profiel en het belendende bouwdeel, ter voorkoming van geluidlekken, een strook vilt, schuimband of kit te worden aangebracht. Kit moet hierbij een semi-gesloten celstruktuur hebben of duurzaam elastisch blijven. Ontwerpdetails voor verbeterde geluidsisolatie MultiGips biedt een andere, nog optimalere oplossingen voor elastische aansluitingen aan. Deze kan toegepast worden zowel voor wandaansluitingen als ook voor vloeren plafondaansluitingen. Deze aansluiting wordt uitgevoerd met een verende randstrook MultiGips AkustikPro 120 die vervaardigd is van zwaar PE-schuim of MultiGips AkustikBit 1000, een speciale ontkoppelingsstrook gebaseerd op bitumen geimpregneerde wolvilt. Voor het realiseren van de maatgevende geluidsisolatiewaarden moet tijdens de ontwerp- en uitvoeringsfase een aantal randvoorwaarden in acht worden genomen: Voegen tussen de blokken en alle aansluitingen moeten vol en zat worden uitgevoerd. De elastische randstroken moeten, zonder tussenruimte, strak tegen de belendende bouwdelen worden geplaatst. Over de randstroken mag nooit een filmlaag worden aangebracht, anders moet deze achteraf worden ingesneden. Evenzo moet pleister- of stucwerk van de flankerende wanden of plafonds worden ontkoppeld door insnijden. Ideaal is het gebruik van een randstrook die breder is dan de wand. De overstaande strook wordt na het affilmen afgesneden waardoor elke contactbrug wordt voorkomen. Randstroken van PE-zwaarschuim zijn gemakkelijk verwerkbaar. Water- en afvoerleidingen mogen niet direct met de wand in contact komen, maar moeten verend worden bevestigd. De isolatie van spouwmuurconstructies moet naadloos en zonder te kunnen verschuiven tegen de gipsblokken worden geplaatst. [11]

12 Wandconstructies Afhankelijk van de situatie van de scheidingswand zijn vier verschillende geluidstechnische toepassingen te onderscheiden: Gipsblokken wand als scheidingwand Gipsblokken wand als flankerende wand Installatiewanden Wanden tegen geluid van installaties Gipsblokken wand als scheidingswand De luchtgeluidsisolatie tussen twee belendende ruimten wordt bij een enkelvoudige wand vooral door de massa per vierkante meter bepaald. Voor een groot aantal enkelvoudige wanden van gipsblokken en van samengestelde gipsblokken wanden zijn akoestische beproevingen uitgevoerd. Hierbij heeft een 100 mm dikke enkelvoudige gipsblokken wand met een medium volumieke massa een geluidsisolatiewaarde R W van 40 db (I lu;k -15). Bij wanden met de zelfde dikte maar met een hoge volumieke massa wordt een R W van 46 db (I lu;k -9) gehaald. Aan de geldende eisen met I lu;k -20 db volgens het Bouwbesluit wordt gemakkelijk voldaan. Aan hogere eisen, die gesteld worden b.v. aan woningscheidende wanden, kunnen met een spouwmuurconstructie vervaardigd uit MultiGips gipsblokken worden voldaan. Afhankelijk van de situatie wordt aan de gestelde eisen van 72 db voldaan. De gemeten waarden gelden slechts voor wanden zonder deuren, doorvoeringen en andere openingen. In de meeste gevallen zijn de deuren de zwakste schakel bij wanden met openingen. Daarom wordt de kwaliteit van de geluidsisolatie door de deuren bepaald. Gipsblokken wand als flankerende wand Naast de massa per vierkante meter wand is de geluidsisolatie in de praktijk eveneens afhankelijk van de aansluiting van de wand aan alle belendende constructies. Door de randaansluitingen elastisch uit te voeren wordt de flankerende geluidsoverdracht sterk beperkt. Of anders gezegd: In tegenstelling tot de starre koppeling aan de flankerende bouwdelen, zoals wanden, plafonds en vloeren, wordt geen of minimale trilling overgedragen bij ontkoppelde constructies. Verschillende op de praktijk gerichte metingen en deskundigen verklaringen bewijzen dat voor een optimale geluidsisolatie elastische randaansluitingen van een gipsblokken wand van groot belang zijn. Installatiewanden Door het Institut für Prüfung und Forschung im Bauwesen Hildesheim e.v. werd bewezen dat scheidingswanden van gipsblokken, dienende als installatiewanden, met elastische randaansluitingen geen nadelige invloed hebben op de overdracht van installatiegeluid. De prestatie van deze scheidingswanden is in de meeste gevallen gunstiger of tenminste gelijkwaardig aan die van zware scheidingwanden en kunnen daarom worden gebouwd als installatiewanden. [12]

13 GIPSBLOKKEN EN PLEISTERSYSTEMEN Geluid van installaties Volgens het Bouwbesluit moet afhankelijk van de aangrenzende ruimten een karakteristiek geluidsniveau van maximaal 30 db(a) of 35 db(a) worden gehandhaafd. Met betrekking tot lichte enkelvoudige scheidingswanden van gipsblokken zijn beproevingen uitgevoerd door het Staatliche Materialprüfungsamt Nordrhein-Westfalen. Bij gipsblokken wanden inclusief een voorzetwand werd het geëiste karakteristieke geluidsniveau van 35 db(a) bij verticaal of diagonaal belendende ruimten niet overschreden. De eigen geluidsproductie van de installatie was hierbij 20 db(a) (installatiegroep I). Bij de beproeving van een wand met een voorzet installatiewand werden eveneens de eisen niet overschreden. Hier was de eigen geluidsproductie van de installaties 20 db(a) t/m 30 db(a) (installatiegroep II). De beproefde spouwconstructie gevuld met minerale wol voldoet met de installatiegroep II ook in het geval van horizontaal belendende ruimten (voor woningscheidende wanden). De beproevingen werden uitgevoerd bij een waterdruk van 0,3 MPa. luchtgeluidsisolatie van enkelvoudige wanden van gipsblokken Dikte (mm) Volumieke massa NEN-EN (Type L) normale volumieke massa 800 kg/m³ Rmax (Type Z) hoge volumieke massa kg/m³ (Type L) normale volumieke massa 800 kg/m³ Rmax (Type Z) hoge volumieke massa kg/m³ Massa per vierkante meter (kg/m²) met randaansluiting van PUR-schuim R W (db) 1) met Steenwol randstrook R W (db) 2) met randstrook AkustikPro 120 R W (db) 2) 56, met ontkoppelingsstrook AkustikBit 1000 R W (db) 2) 87, , , Deze wanden zijn uitermate geschikt voor de toepassing als woningscheidende wanden en overal waar een hoge geluidsisolatie geëist wordt. Luchtgeluidsisolatie van samengestelde Wanden (spouwconstructie) van MultiGips gipsblokken Dikte (mm) Wandopbouw Rmax (Type Z) hoge volumieke massa kg/m³, 450 x 500 mm minerale wol Heralan DPF 50 spouw (Type L) normale volumieke massa 800 kg/m³, 640 x 500 mm Wanddikte (mm) met geluidsontkoppelingsstrook AkustikBit 1000 R W (db) ) conform Nederlandse Branche Vereniging Gips NBVG, april ) conform testrapporten van de onderzoeksinstituten te Braunschweig, Leipzig, Stuttgart [13]

14 brandwering Constructieve brandwering Het Bouwbesluit stelt eisen aan de brandeigenschappen van bouwmaterialen om de kans op het ontstaan en de snelle ontwikkeling van brand te beperken en om mensen voldoende vluchttijd te geven. Europese brandklassen Met het in werking treden van het Bouwbesluit 2003 zijn de brandeisen herzien. Producten moeten voorzien zijn van een CE-markering. Dat betekent dat deze moeten voldoen aan een Eurobrandklasse volgens NEN-EN Brandklassen Materialen kunnen qua brandgedrag volgens NEN EN worden ingedeeld in zeven Eurobrandklassen: A1, A2, B, C, D, E en F. A1 is de hoogste klasse: de producten die hierin vallen, leveren geen enkele bijdrage aan een brand. Producten met een zeer geringe bijdrage vallen in klasse A2. Wanneer een product niet is getest of niet voldoet aan klasse E, wordt het automatisch ingedeeld in Eurobrandklasse F. Tabel: Europese brandclassificatie Rookontwikkeling Naast de klassificering voor ontstaan en uitbreiding van brand moet ook informatie over rookontwikkeling bekend zijn. Daarvoor worden drie klassen onderscheiden: s1: Geringe rookproductie s2: Gemiddelde rookproductie s3: Grote rookproductie. A1-geclassificeerde bouwproducten kennen per definitie geen rookontwikkeling. Voor de brandklassen E en F is geen relatie met een rookklasse mogelijk. Gips valt in Euroklasse A1. Dit betekent dat het niet bijdraagt aan de brand en dat er ook geen rook bij vrijkomt. Het materiaal is dus goed te gebruiken in constructies die brandwerend moeten zijn. Brandwerendheid De brandwerendheid van een constructie wordt bepaald door deze constructie vóór of in een brandoven te plaatsen en dan te beproeven. Hiervoor was in Nederland in het algemeen de NEN 6069 van toepassing en voor de brandwerendheid van staalconstructies werd gewerkt met de NEN In Europa is nu al een groot aantal NEN- EN normen beschikbaar welke elk voor een specifieke constructie zijn geschreven, de zogenaamde bouwdeel gebonden beproevingsnormen. Voor het bepalen van de brandwerendheid van wanden maakt men gebruik van de NEN-EN Bepaling van de brandwerendheid van nietdragende bouwdelen Deel 1: Wanden. Uit de test volgt hoe goed een bouwdeel presteert. Hierbij wordt gekeken naar de thermische isolatie, de temperatuurontwikkeling en de vrijkomende warmtestra- [14]

15 GIPSBLOKKEN EN PLEISTERSYSTEMEN ling. Een ander aspect is de vlamdichtheid en de integriteit. Dit laatste wil zeggen of de constructie intact blijft gedurende een bepaalde periode. Er wordt tijdens de test gekeken of de constructie aan alle of aan een aantal van deze eisen voldoet gedurende een aantal minuten. De normen hanteren hiervoor grenswaarden. Afhankelijk van de prestatie tijdens de proef wordt de constructie ingedeeld in een aantal klassen welke worden aangegeven met een letter gevolgd door een cijfer. De letters geven de aspecten aan waaraan de constructie voldoet en met de cijfers wordt de prestatie in minuten aangegeven. Overzicht klasse indelingen opgeslagen in de ruimten tussen de gipskristallen. Het water heeft een aandeel tot 20% van het totale materiaal. Bij hoge temperatuurbelasting door brand wordt het water aan het gips onttrokken. Het kristalwater verdampt, waardoor energie aan de brand wordt onttrokken. De oppervlaktetemperatuur van het wandoppervlak dat niet naar het vuur is toegekeerd stijgt nauwelijks. Hoe dikker de gipswand is hoe groter is de brandwerendheid. Tabel: Brandwerendheid gipsblokkenwanden Scheidingswanden met brandwerende eisen wand heben ook de aansluitingen van de wand aan belendende bouwdelen speciale aandacht nodig. Zo moeten de aansluiting volgens het Komocertificaat worden opgebouwd. De plafondaansluiting wordt uitgevoerd met gipslijm of PUR-schuim. Bij gebruik van PUR-schuim word aan beide kanten van de naad ter plaatse van het plafond minimaal 5 mm schuin ingesneden. Vervolgens wordt de voeg gevuld met gips. De naad mag niet groter dan 15 mm zijn.wandaansluitingen worden uitgevoerd met gipslijm of met steenwol met een minimale volumieke massa van 40 kg/m³. Hier mag de naad niet groter dan 20 mm zijn. Voor alle bouwdelen en bouwproducten zijn alle beoordelingscriteria zoals genoemd in hoofdstuk 7 van NEN-EN van toepassing, tenzij anders vermeld. Het criterium thermische isolatie betrokken op de temperatuur wordt weergegeven met de aanduiding (I). Het criterium thermische isolatie betrokken op de straling wordt weergegeven met de aanduiding (W). Bouwdelen met een (R) EI-klassering kunnen automatisch voor dezelfde periode en dezelfde expositierichting worden geklasseerd als (R)E of (R)EW. De aanduiding met de letter (E) geeft aan dat de eis van vlamdichtheid van toepassing is. Tabel: Criteria en klassen voor nietdragende binnenwanden Aan binnenwanden kunnen speciale brandbeschermende eisen worden gesteld. Dit geldt voornamelijk voor scheidingswanden voor gangen en trappenhuizen die als vluchtroute in geval van brand dienen. Tijdens de montage van de Europese brandclassificatie Euroklasse Rookklasse Brandbijdrage Praktijk A1 n.v.t. Geen Onbrandbaar A2 s1 of s2 Nauwelijks Praktisch onbrandbaar B s1 of s2 Heel beperkt Heel moeilijk brandbaar C s1 of s2 Gemiddeld Brandbaar D s1 of s2 Hoog Goed brandbaar E Zeer hoog Zeer brandbaar F Niet bepaald Uiterst brandbaar Gips een brandwerend bouwmateriaal Gips is een mineraal en onbrandbaar bouwmateriaal (Euroklasse A1 conform NEN-EN ). In het geval van brand wordt het vuur niet gevoed door brandbare materialen of technisch gezegd: gips draagt niet bij aan de vuurbelasting van het gebouw. In tegendeel, gips draagt door zijn kristalstructuur actief bij aan het vergroten van de brandwerendheid en de weerstand tegen het uitbreiden van de brand. Gips is bekend als een hoogwaardig brandwerend bouwmateriaal. Gips is een mineraal bouwmateriaal met als chemische formule CaSO 4 2H 2 O, bestaat dus uit calciumsulfaat en water (Di-hydraat). De twee watermoleculen zijn niet chemisch gebonden maar zijn Criteria en klassen voor niet-dragende binnenwanden Beproevingsnorm hoofdstuk 4 t.m. 11 en hoofdstuk 13 van NEN-EN Klasseringsnorm van NEN-EN Beoordelingscreteria geldend voor Nederland Vlamdichtheid betrokken op afdichting (E) Thermische isolatie betrokken op de temperatur (I) Brandwerendheidsklassen EI Brandwerendheid gipsblokken wanden en Bekleding van Kolommen Dikte brandwerendheid classificatie 70 mm 80 minuten REI 60 1) 100 mm 120 minuten REI 120 1) 1) NEN Praktijkgids Bouwbesluit Brandveiligheid [15]

16 Schachtwanden Gipsblokken zijn zeer geschikt als afsluiting van installatieschachten. Deze moeten krachtens het Bouwbesluit 2003 art over een dikte van ten minste 100 mm voldoen aan klasse A1 bepaald volgens NEN-EN Vaak zijn er nadere eisen gesteld met betrekking tot de brandwerendheid waaraan tot een eis van EI 120 zeker kan worden voldaan. Aan de brandwerendheid kunnen eisen gesteld worden naar de schacht toe zowel als vanuit de schacht. Voor gipsblokken is dit verschil niet van belang, omdat de brandwerendheid in beide richtingen dezelfde is, zonder dat er werk moet worden verricht aan de moeilijk toegankelijke binnenzijde van de schacht. Brandbeschermende bekleding voor kolommen Staal- en houtconstructies kunnen met gipsblokken eenvoudig en effectief tegen brand en het daardoor ontstane risico van instorten worden beschermd. Aan de te beschermen kanten van de kolom worden de gipsblokken vertand opgebouwd. Hierbij kan de kolom zelfs volledig omsluitend worden bekleed (vierzijdig). De brandwerende bekleding kan snel en zeer economisch worden gerealiseerd, omdat geen wapening en geen verankering in de gipsblokken wand nodig zijn. De brandwerendheid is zonder een extra pleisterlaag gegarandeerd. Aansluiting bij eisen aan de brandwerendheid Aansluitingen van brandwanden aan belendende bouwdelen moeten rookdicht zijn. Dit wordt bereikt door de aansluitingen te vullen met steenwol of PUR-schuim, die aan beide zijden van de naad 5 mm ingesneden word en vervolgens opgevuld word met gipslijm. De naad tussen de gipsblokken en het plafond mogen volgens het Komo-certificaat niet groter dan 15 mm zijn en de naden ter plaatse van de wandaansluitingen mogen niet groter dan 20 mm zijn. Indien de aansluitingen anders worden uitgevoerd moet deze door een deskundige worden beoordeeld. Lichte binnenwand met hoge brandwerende eisen Met gipsblokken kunnen wanden met hoge brandwerende eisen in lichte uitvoering en op economische wijze worden vervaardigd. De brandwand van gipsblokken wordt als spouwconstructie gemaakt met aan elke kant een wanddikte van 60 mm. Voor een verhoogde mechanische stabiliteit kan een speciaal hiervoor vervaardigd stucgaas van glas in de constructie worden ingebed. Hierdoor kan in geval van brand binnen de de aangegeven tijd van de brandwerendheid een schokbelasting van 3000 Nm worden opgenomen zonder dat de wand op gevaarlijke wijze beschadigt. De 3000 Nm-test is te vergelijken met een zak, gevuld met 200 kg loodkorrels, die vanaf een hoogte van 1,50 meter tegen de wand geslingerd wordt. Na de brandproef werd deze test zelfs drie keer op dezelfde plaats uitgevoerd. [16]

17 GIPSBLOKKEN EN PLEISTERSYSTEMEN Door het opbrengen van stucwerk op beide kanten wordt de brandwerendheid nog extra verhoogd. In de buitenste pleisterlaag kunnen elektraleidingen worden verwerkt mits deze volledig overlaagd worden met de pleister en het stucgaas niet beschadigd wordt. De brandwerendheid blijft hierbij onveranderd. In vergelijking tot andere massieve wanden met hoge brandwerendheid is de beschreven gipsblokken wand met 160 mm vrij dun. Afhankelijk van de steensoort hebben de gebruikelijke wanden een dikte van 240 tot 300 mm. Doordat de gipswanden tot een vrije hoogte van 3,30 meter tot de lichte scheidingswanden horen, kunnen de brandwerende wanden (b.v. bij vluchtroutes) willekeurig worden geplaatst. Er hoeft tijdens de kamerindeling geen rekening worden gehouden met draagbalken, onderslagen of andere verstevigingen. De brandwerendheid van niet afgewerkte plafonds en vloeren moeten hierop zijn aangepast. De elastische wandaansluitingen uitgevoerd met steenwolstroken garanderen de brandwerende verbinding naar de belendende bouwdelen. De brandwand kan inclusief ingebouwde stopcontacten, schakelaars of verdeeldozen een brandwerendheid van 90 minuten bereiken. Tevens kunnen consolelasten tot 20 kg/m aan de wand worden bevestigd via draadbouten door de gipswand. De beschreven brandwand is niet alleen geschikt voor woningen, hotels en kantoren. Doordat de wand is getest tot 6,50 meter is deze ook uitermate geschikt voor de industrie. Weliswaar hoort de wand van deze hoogte niet meer tot de lichte maar tot de gewone brandwanden. In dat geval moet de massa van de wand worden betrokken bij de constructieberekeningen. Bouwconstructieve regelgeving De eisen aan de afmetingen van de brandcompartimenten, dus het aantal en de plaatsen van de brandwerende wanden, wordt geregeld in het Bouwbesluit 2003 zowel voor de woningbouw als ook voor gebouwen met andere gebruiksfuncties. De brandcompartimenten mogen niet groter zijn dan m². Indien het brandcompartiment groter is dan m² dan moet een sprinklerinstallatie worden geïnstalleerd of moet een beoordeling worden uitgevoerd in overeenstemming met de rekenmethode zoals weergegeven in het beveiligingsconcept Beheersbaarheid van Brand [17]

18 Op de steenwolstroken wordt een bed van gipslijm aangebracht Gipsblokken in verband verwerkt De bovenste rij blokken eindigt ongeveer 4 cm onder het plafond en worden enigszins afgeschuind Het vullen van de voeg aan het plafond Inbedden van het glasweefsel Het aanbrengen van de pleisterlaag In 10 stappen tot een brandwand 1. Plaats van de wand op de vloer markeren door een spatlijn, aan de wanden met een schietlood. De aangemaakte MultiGips Kleber opbrengen op vloer en wanden. In dit lijmbed 12 mm dikke en 120 mm brede stroken van steenwol plaatsen (bijvoorbeeld Rockwool RST of gelijkwaardig). 2. Nadat het gips voldoende is verhard op de steenwol een dunne laag gipslijm aanbrengen en de gipsblokken in het lijmbed plaatsen. Bij de volgende rijen blokken telkens op de stoot- en lintvoeg gipslijm opbrengen en de blokken met messing en groef in elkaar plaatsen. 3. Uitgewelde gipslijm afstrijken en de voegen afwerken. 4. Elke oneven rij blokken begint met een half blok, zodat een verband ontstaat. Elkaar kruisende voegen vermijden. De bovenste rij blokken wordt voor het plaatsen naar binnen afgeschuind en de tussenruimte tussen blok en plafond met een gipsmortel, bestaande uit twee delen MultiGips RotWeiss Haftputz en 1 deel MultiGips Kleber gevuld. Vooraf de strook steenwol aan het plafond vastmaken met gipslijm. 5. Aan de binnenzijde van de eerste wand wordt het glasweefsel (gaas) overlappend en horizontaal met gipslijm vastgelijmd. 6. De tweede wand wordt net zo als de eerste opgebouwd. De eerste rij blokken is echter slechts 250 mm hoog, opdat de voegen niet tegenover elkaar komen te liggen. 7. De tussenruimte tussen beide bladen wordt naarmate de hoogte toeneemt volledig met MultiGips lijm gevuld. 8. Nadat beide bladen gereed zijn met drie schroeven per vierkante meter verbinden zonder in de voegen te schroeven. 9. Het glasweefsel voor de mechanische versterking van de wand aan de buitenkant van het eerste blad verticaal met een overlap van 200 mm aanbrengen en 18 mm dik overpleisteren. Als pleister wordt een mengsel van twee delen MultiGips RotWeiss Haftputz en 1 deel MultiGips Kleber gebruikt. 10. De buitenzijde van het tweede blad gelijk aan dat van het eerste blad uitvoeren, dus met verticaal verlopend glasweefsel, ingebed in 18 mm pleister. [18]

19 GIPSBLOKKEN EN PLEISTERSYSTEMEN Materiaal Eurobrandklasse Dikte gipsblok Afmeting gipsblok Dichtheidsklasse Wanddikte MultiGips Brandwand Technische Data 1) Wand vervaardigd van gipsblokken NEN-EN 12859, gipslijm en gipspleister A1, onbrandbaar 2 x 60 mm 500 x 666 mm Gemiddelde dichtheid, Volumieke massa ρ ca. 850 kg/m³ 160 mm Massa per vierkante meter, totaal 150 kg/m 2 Maximale Wandhoogte 6,50 m Pleister Gipsspecie vervaardigen uit MultiGips RotWeiss Haftputzgips en MultiGips Kleber; Verhouding = 2:1 Wapening Randaansluiting Schroefverbinding glasweefsel, trekkracht N/5 cm, maaswijdte 5 x 5 mm, Overlapping 200 mm, P-D glasvezel, Typ BGG 09 of iets gelijkwaardigs steenwolstroken, onbrandbaar A1, Smeltpunt C, rondom, 120 x 12 x mm, Rockwool- RST of iets gelijkwaardigs Snelbouwschroef, grof schroefdraad, 6 x 100 mm, 10 mm verdiept Brandwerendheid Geluidwerendheid Minimaal 90 min brandwerend, Niet-dragende kamerscheidende brandwand opgebouwd uit massieve gipsblokken getest conform DIN bij vuurbelasting op één kant; (MPA Braunschweig P3668/484/07) R W 44 db 1) in overeenstemming met DIN getest als niet-dragende scheidingswand voor de binnentoepassing (F 90-A) opgebouwd uit twee bladen opgebouwd uit gipsblokken [19]

20 VERWERKING [20]

21 GIPSBLOKKEN EN PLEISTERSYSTEMEN Bouwen met vakmanschap Bouwen met MultiGips gipsblokken is een bijna onverslaanbare combinatie van voordelen voor de afbouw. De economische, technische en bouwfysische troeven komen echter pas volledig tot hun recht bij professionele verwerking. Daarom zouden de niet-dragende scheidingswanden uitsluitend door gekwalificeerde ondernemingen opgebouwd moeten worden. Deze beschikken over de kennis en de ervaring met het omgaan van hoogwaardige gipsproducten en weten hoe het oppervlak moet worden afgewerkt. Vooral wordt aanbevolen bedrijven te kiezen die aangesloten zijn bij een Stucadoors- of Droogbouw organisatie. De aannemer kan echter ook andere ondernemingen de opdracht verlenen die over voldoende vakmanschap en ervaring beschikken. De bij de NOA 1) aangesloten montagebedrijven zijn gerenommeerde bedrijven, die in samenspraak met ervaren technici van de industrie de eisen aan de kwaliteitsgeoriënteerde uitvoering van massieve niet-dragende scheidingswanden van gipsblokken op grond van geldige normen afstemmen, en zich verplicht hebben zich daaraan te houden. 1) Nederlandse Ondernemersvereniging voor Afbouwbedrijven NOA [21]

22 De opbouw van scheidingswanden Plaatsen van te lood staande profielen die de kamerindeling weergeeft. Vervolgens de plaats van de wand met een spatlijn op de vloer aangeven. MultiGips Kleber gipsblokkenlijm op de vloer t.p.v. de spatlijn opbrengen en de onderste rij blokken erin zetten. Met het waterpas en door kloppen met de rubber hamer worden de blokken recht en waterpas geplaatst. Alle te verlijmen kanten van de gipsblokken moeten worden voorzien van gipslijm. Gipsblok op de onderliggende rij zetten en vervolgens tegen het belendende blok schuiven. De onderkant komt hierdoor volledig in aanraking met de lijm. Blokken recht plaatsen met rij, waterpas door kloppen met een rubber hamer. Op alle voegen moet de lijm uitwellen zodat het vol en zat verlijmen van de gipsblokken gegarandeerd wordt. Door de eindblokken aan de profielen vast te zetten met klemmen komt de wand op die plaats automatisch te lood te staan. Uitstekende messingen uit het wandvlak, bijvoorbeeld aan wandeinden, afschaven tot een vlak oppervlak. Nadat de bovenste rij gezet is, worden de voegen tussen plafond en wand gevuld met gipslijm of PUR-schuim. Nadat de PUR-schuim verhard en afgesneden werd wordt aanbevolen om een gaasband op de voeg van de plafondaansluiting te plaatsen met gipsblokkenlijm. Hierdoor wordt de scheurvorming die altijd bij ontmoetingen van verschillende materialen ontstaat geminimaliseerd. Tevens voorkomt dit onregelmatige scheurvorming. Na het enigzins aantrekken van de uitgewelde gipslijm kan deze worden afgestreken. Indien gewenst kan vervolgens het hele wandoppervlak afgefilmd worden. Na verharden van gipslijm is de wand klaar en kunnen de houten profielen worden verwijderd. [22]

23 GIPSBLOKKEN EN PLEISTERSYSTEMEN 1. Stellen van profielen, spatlijn op de vloer zetten en gipslijm tussen de spatlijnen aanbrengen 2. Onderste rij blokken in de gipslijm zetten 3. Gipsblokken bijvoorbeeld met een lijmklem aan de profielen bevestigen. 4. Ter plaatse van veerankers en leidingen de blokken in vorm van een V insnijden 5. Uitgewelde PUR-resten na verharden afsnijden 6. Voegen t.p.v. de plafondaansluiting voorzien van een gaasband, vastgezet met gipsblokkenlijm 7. On effen heden afschaven tot een vlak oppervlak 8. Gaasband afwerken en indien nodig later de hele wand affilmen [23]

24 1. Positie scheidingswand met spatlijn markeren 2. Nog een spatlijn op de vastgezette randstrook 3. Een bed van gipslijm opbrengen 4. Gipslijm op de kopse kant van het blok vol en zat opbrengen en verwerken De opbouw van scheidingswanden met geluidstechnisch geoptimaliseerde randstrook Enkelvoudige wand De plaats van de wand op de vloer markeren met spatlijnen. Aan de aansluitende wanden een lijn aanbrengen via een schietlood. Een voldoende aantal profielen, ook voor flankerende bouwdelen, hoeken en deuropeningen, staan borg voor loodrechte plaatsing van de wanden. Aangemaakte MultiGips Kleber gipskleefstof op de vloer aanbrengen en daarbij eventueel aanwezige onvlakheden in de vloer uitvlakken (niet nodig in geval van het gebruik van zelfklevende MultiGips AkustikPro 120 sk). Daarop de stroken voor de randaansluitingen leggen en met rij en waterpas richten. Aan de aansluitende wanden op dezelfde wijze handelen. Men heeft de vrije keus om de blokken met de messing of de groef naar boven te plaatsen. Als de groef naar boven wordt geplaatst moeten de messingen van de onderste rij blokken worden verwijderd. Bij de wandaansluiting op gelijke wijze handelen. Als het gips tussen vloer en strook voldoende samenhang heeft, op de randstroken gipslijm aanbrengen in een dunne laag en de blokken plaatsen in het lijmbed. Het verdient aanbeveling de eerste rij blokken zo te zagen, dat de bovenste rij 3 tot 4 cm onder het plafond uitkomt. Ter bescherming tegen de inwerking van vocht kan de eerste rij met waterafstotende blokken worden gemaakt. Bij alle volgende blokken herhalen zich telkens de volgende eenvoudige handelingen: Lijm vol en zat op de stoot- en lintvoegen aanbrengen Blokken met messing en groef ineen plaatsen Door te kloppen met de rubber hamer een dichte verbinding van messing en groef bewerkstelligen Blokken met rij, waterpas en rubber hamer richten Als de uitgewelde gipslijm voldoende is aangetrokken afstrijken en de voegen vullen. De tweede rij blokken begint met een half blok. Vervolgens in verband verder werken. Kruisende voegen zoveel mogelijk vermijden. Hoekontmoetingen worden per laag vertand. Het maken van de plafondaansluiting Voorafgaand aan het plaatsen van de laatste rij blokken de randstrook met gipslijm aan het plafond bevestigen (vervalt bij de zelfklevende variant). Om de voeg goed te kunnen vullen moet de afstand van de [24]

25 GIPSBLOKKEN EN PLEISTERSYSTEMEN 5. Richten met een rubber hamer en rij of waterpas 6. Uitgewelde gipslijm nadat deze aangetrokken is deze afstrijken 7. Volledig vullen van de aansluitvoeg bij het plafond 8. Vrije einde van de randstrook afsnijden bovenkant van de bovenste rij blokken tot de randstrook aan het plafond niet groter zijn dan 3 à 4 cm. Nadat de blokken voor de bovenste rij afgeschuind zijn moeten de zaagvlakken grondig van gipsstof worden bevrijd. Aansluitvoegen met MultiGips FG 70 Vulgips en gips voor deurkozijnen volledig vullen. In de praktijk heeft zicht hiertoe bewezen MultiGips AkustrikPro 120 van 14 cm breed PE-zwaarschuim, dat na het voegen strak langs de wand wordt afgesneden. Op die wijze wordt zeker elke starre verbinding tussen wand en plafond voorkomen. Voegen Na het aanbrengen van eventuele elektraleidingen alle gaten en beschadigingen in de wand, bijvoorbeeld met MultiGips FG 70 Vulgips en gips voor deurkozijnen, dichtzetten. Het oppervlak, afhankelijk van de te realiseren oppervlaktekwaliteit, alleen ter plaatse van de voegen dan wel over het gehele oppervlak, met MultiGips Kleber (gipsblokkenlijm), MultiGips CasoFill Super 50 (hechtpleister) of met MultiGips Caso- Fill Uni (plamuur) afvoegen of affilmen. Wanden waarop tegelwerk zal worden aangebracht mogen niet afgefilmd worden! Hier alleen de uitgewelde gipslijm vóór het verharden afstrijken. Het maken van samengestelde wanden In het geval van hoge geluidseisen of voor wanden met installaties kunnen scheidingswanden van gipsblokken ook samengesteld worden uitgevoerd. Elk blad is daarbij een zelfdragende wand zonder koppeling aan de andere. (Uitzondering: binnenwanden voor brandcompartimentering). Nadat het eerste blad van een spouwwand constructie gereed werd gemaakt kunnen naar keuze de installaties of de isolatiematerialen worden aangebracht. Buisleidingen worden bij voorkeur niet in of direct aan de wand bevestigd, maar aan geluiddempende beugels. Isolatiematerialen worden in de spouw nauw aan elkaar sluitend geplaatst en met gipslijm tegen het eerste blad geplaatst en vastgezet. Aansluitend wordt het tweede blad geplaatst, waarbij de vereiste afstand tussen beide bladen dient te worden gerespecteerd. Het isolatiemateriaal mag niet gestuikt worden en de installaties moeten plaatsvast worden bevestigd. Dwars aan te sluiten wanden worden slechts met één van de twee bladen verbonden. [25]

26 Constructietekeningen met en zonder randstroken zijn te vinden in de bijlage van deze brochure Alle CAD als PDF of ook in de voor de ontwerpers relevante formaten DWG en DXF beschikbaar op MultiGips gipsblok 2 eventueel volledig afgefilmd met MultiGips CasoFill Uni 3 eventuell zaagstof binden door MultiGips Grundiermittel (primer) 4 voegpasta, PUR-schuim 5 betonvloer 6 verend anker 7 spijkerplug Keuze van de aansluitingen Binnenwanden van gipsblokken kunnen aan alle vaste bouwdelen worden aangesloten, bijvoorbeeld aan beton, gemetselde wanden van allerlei soort, houten en stalen draagconstructies, evenals aan goed samenhangend stucwerk. Drie soorten van aansluitingen zijn geschikt, al naar gelang de eisen van de bouwkundige situatie of de geluidsisolatie: Elastische aansluiting Glijdende aansluiting Starre aansluiting De elastische aansluiting wordt in de regel aanbevolen omdat die kleine vervormingen van de constructie (zoals doorbuigingen van het plafond), opnemen kan en door de hoge geluidsisolatie de beste prestatie levert. Wanneer met grotere en herhaalde vervormingen van de aangrenzende bouwdelen rekening moet worden gehouden, in het bijzonder bij een sterkere doorbuiging van het plafond, verdient een glijdende aansluiting de voorkeur. De glijdende aansluiting is speciaal bij aansluitingen aan balklagen van hout of dakaansluitingen en bij plafonds met grote overspanning aan te bevelen, of in het geval van zijaansluitingen, aan houten staander constructies. De starre aansluiting alleen met gipslijm kan slechts in uitzonderingsgevallen worden toegepast, als geen of verwaarloosbaar kleine vervormingen van de constructie worden verwacht en niet hoeft te worden voldaan aan eisen van geluidsisolatie. Het wordt wel aanbevolen om de lijmnaad aan de wand- en plafondzijde in te snijden. Dit moet na het afwerken van de wand herhaald worden. Elastische aansluiting Plafondaansluiting Één manier van het aansluiten van de wand aan het plafond kan worden uitgevoerd met veerankers en elastisch voegmateriaal waarmee een indrukking tot 5 mm kan worden opgenomen. De veerankers moeten h.o.h. maximaal 1,50 meter aangebracht zijn. Ter plaatse van kozijnen en vrije wandbeëindigingen moet de afstand 0,25 m bedragen. De afstand tussen het plafond en de laatste rij blokken mag maximaal 15 mm zijn. Deze rij blokken is vóór het plaatsen aan de bovenkant te voorzien van een primer of moet voorgelijmd zijn in verband met de hechting van het voegmateriaal. Als elastisch voegmateriaal kan PUR-schuim worden toegepast. Een andere manier voor de plafondaansluiting is het gebruik van een kunststofprofiel op dezelfde wijze als bij de wandaansluiting. Hierbij moet de laatste rij blokken zo worden afgezaagd dat tussen deze en het lijf van het profiel een ruimte van 10 mm over blijft. Bij een schuin dak wordt de laatste rij gipsblokken zodanig afgezaagd dat circa 10 tot 15 mm ruimte tussen de blokken en de houten regel overblijft. Uit het oogpunt van geluidsisolatie kan deze ruimte worden [26]

27 GIPSBLOKKEN EN PLEISTERSYSTEMEN 3 5 Elastische aansluiting Een geluidtechnisch optimaal uitgevoerde elastische plafondaansluiting: 1 MultiGips gipsblok 2 MultiGips AkustikPro 120 (elastisch randstroken, 120 kg/m³) 3 MultiGips SuperWeiss 200 (lijm) eventueel volledig afgefilmd met MultiGips CasoFill Uni (plamuur) 5 betonwand, bouwmuur De randstrook MultiGips AkustikPro 120 bestaat uit PEzwaarschuim (120 kg/m³). De lichte scheidingswand kan geen geluidtrillingen aan flankerende bouwdelen overdragen. Het stucwerk van het plafond is ter plaatse van de ontmoeting met de wand ingesneden. Mede daardoor wordt de flankerende geluidoverdracht (langsgeleiding) daadwerkelijk gereduceerd. De bovenkanten van de blokken van de bovenste laag zijn in lichte mate afgeschuind, om het hechtvlak tussen blok en voegmateriaal te vergroten en tevens het volledig vullen van de voeg gemakkelijker te maken. De voeg voor de plafondaansluiting is met 3 à 4 cm hoogte voldoende en wordt met gips voegenvuller volledig gevuld. gevuld met minerale wol of voorgecomprimeerd schuimband. De voeg is aan weerszijden van plinten te voorzien, die op de houten regel geschroefd zijn. Hierdoor is de wand ingeklemd en kan het dak toch bewegen. Wandaansluiting Een kunststofprofiel wordt mechanisch of met montagelijm bevestigd tegen de aansluitende wand. Bij een onregelmatig wandoppervlak moet het profiel ter voorkoming van geluidlekken aan de wandzijden worden voorzien van een strook vilt, schuimband met gesloten celstructuur of een elastisch blijvende kit. De gipsblokken worden koud in de profielen gesteld. Geoptimaliseerde elastische aansluiting Voor het maken van een elastische aansluiting zijn de randstroken het belangrijkst. Ze bestaan uit polyethyleen zwaarschuim, bitumenvilt of minerale wol en worden deels kant-en-klaar voor de montage met de gipsblokken meegeleverd. Als universeel bruikbare en economisch aantrekkelijkste oplossing zijn vooral stroken van PE-zwaarschuim (120 kg/m³) gebleken. De randstrook MultiGips AkustikPro 120 werd speciaal voor de elastische aansluiting van gipsblokken ontwikkeld. De bijzondere geschiktheid daarvan werd aan de hand van omvangrijke beproevingen door een materialen laboratorium aangetoond. Als de scheidingwand t.b.v. brandwerendheid geheel uit niet-brandbare materialen moet bestaan kunnen steenwolstroken (brandklasse A1 vlg. NEN-EN 13501) toegepast worden. De stroken voor de randaansluiting worden alzijdig rondom aan de aangrenzende bouwdelen bevestigd met gipsblokkenlijm (Uitzondering: zelfklevende stroken). De blokken worden dan met nog een laag gipslijm gemonteerd en vrij van holle ruimten op de strook (vloer) of tegen de strook (wand) bevestigd. Voor de plafondaansluiting wordt het gebruik van MultiGips FG 70 Vulgips en gips voor deurkozijnen en gips voor deurkozijnen aanbevolen. De optimaal afgestemde receptuur daarvan voorkomt scheurvorming tengevolge van te snelle verbranding en verzekert daarmee een scheurvrije verbinding. Om geluidtechnische redenen mag de strook voor de randaansluiting niet worden overlaagd met voegmateriaal. Indien dit toch gebeurt moet de voegmassa meteen onder het plafond met een plamuurmes worden doorgesneden. Bijzonder geschikt gebleken zijn de bredere randstroken (14 cm), die na het voegen in het vlak van de wand moeten worden afgesneden. Op die wijze is elke starre verbinding tussen wand en plafond te voorkomen. [27]