elektraspecial elektraspecial Inhoudsopgave is clickable Een elektraspecial, waarom? Grote kans op brand in een elektrische installatie

Transcriptie

1 Inhoudsopgave is clickable Een elektraspecial, waarom? Grote kans op brand in een elektrische installatie Bert Schouten over de brandschade op zijn bedrijf De Top5 van inspectiebedrijf Inspexx elektraspecial Seizoensgebonden activiteiten Geurt Solleveld over de brandschade op zijn bedrijf Inspectiebedrijf Van der Heide Verzekeringsadviseur Kees Zandvliet geeft zijn mening Welke knelpunten constateert inspectiebedrijf Synorga? Regelmatige inspectie, geen overbodige luxe Wat kunt u zelf doen? Landelijke cijfers De ervaringen van Installatiebedrijf Floris De Agro Elektra Inspectie en de wettelijke eisen Wie durft? Deze editie gaat volledig over elektra. Waarom? Omdat de meeste grote branden worden veroorzaakt door een defect in een elektrische installatie. Door toenemende automatisering en mechanisering wordt steeds meer gevraagd van deze installatie. Wat zijn de gevaren en hoe kunt u deze (vaak eenvoudig en zonder veel kosten) voorkomen? Daarover gaat deze special. Wij maken in deze nieuwsbrief geen uitsplitsing van onderwerpen naar sector, de gevaren en gevolgen zijn in elke bijna sector gelijk. Collega-ondernemers vertellen over de schade op hun bedrijf. Inspectiebureaus en een installateur vertellen wat zij in hun dagelijkse praktijk tegenkomen. Een verzekeringsspecialist vertelt waarom zij actie heeft gevoerd rondom elektra. Aan de hand van veel foto s laten wij u zien waar veel voorkomende knelpunten liggen. Natuurlijk geven wij u ook preventietips om schade door elektra te voorkomen. Avéro Achmea ondersteunt het belang van een regelmatige controle van elektrische installaties. Is de installatie op uw bedrijf in orde? Ga dan onze uitdaging aan! elektraspecial 1 van 22

2 grote kans op brand door elektrische installatie De kans op brand door elektra is de afgelopen jaren flink toegenomen. Dit is vooral het gevolg van meer apparatuur die op elektrische installaties wordt aangesloten. Maar liefst één op de drie grote brandschades wordt veroorzaakt door elektra. Wat zijn de risico s op uw bedrijf? De gevaren Kortsluiting of overbelasting kan brand met enorme gevolgen voor een agrarisch bedrijf veroorzaken.een beginnende brand kan zich via brandbare materialen, bijvoorbeeld een schermdoek of brandbare isolatie, razendsnel verspreiden. Kweker Bert Schouten heeft dit aan den lijve ondervonden. Hij vertelt in deze nieuwsbrief over zijn ervaringen. Wist u dat - tweederde van de gebreken in de elektrische installaties op agrarische bedrijven worden veroorzaakt door onjuist of onvoldoende onderhoud? - een aantal gebreken al aanwezig is vanaf de eerste aanleg van de installatie? - een regelmatige inspectie van uw elektrische installatie, door uw eigen installateur of door een onafhankelijk inspectiebedrijf, de betrouwbaarheid van uw installatie verbetert? De gevolgen van een brand zijn door de toenemende mechanisatie en automatisering vaak enorm. De bedrijfsschade is meestal goed verzekerd. Maar hoe staat het met de veiligheid van uw werknemers? En hoe lang duurt het om uw positie in de markt weer te herstellen? En om uw afnemers weer aan u te binden? En hoeveel energie kost het om uw bedrijf opnieuw op te starten? 2 van 22

3 Gevaarlijk? Hieronder ziet u een aantal voorbeelden van praktijksituaties. Herkent u ze? Zijn ze gevaarlijk of niet? Als u met uw muis op het plaatje klikt, ziet u het antwoord. 3 van 22

4 je gaat op de automatische piloot Kweker Bert Schouten uit Sleeuwijk heeft het meegemaakt, een groot deel van zijn kwekerij ging in vlammen op door kortsluiting in een lasdoos. Hij vertelt over zijn ervaringen. Op de kwekerij van Bert Schouten en zijn vrouw is de elektrische installatie keurig in orde. Alles is goed gemonteerd, goed gecodeerd en alle schema s zijn voorhanden. Niets aan de hand zou je denken. Toch is hier in 2007 een grote brand ontstaan. De oorzaak? Kortsluiting in een lasdoos. Deze kortsluiting heeft ervoor gezorgd dat het schermdoek vlak boven de lasdoos vlam vatte, en op deze manier enorme schade toebracht aan de kwekerij. De kortsluiting is ontstaan omdat de verbindingen in de lasdoos heel langzaam warm waren geworden. Door deze geleidelijke warmteontwikkeling, en een minimaal spanningsverschil, sloegen de stoppen niet door. Mijn lesje geleerd Tegenwoordig voel ik als ik langs een schakelkast loop altijd of deze niet te warm is. Na de brand heb ik alle kabelconnecties (trafo s) binnen handbereik geplaatst en op voldoende afstand van het schermdoek. Ook hangen er nu brandvertragende schermdoeken in mijn kas, zodat een eventuele brand zich minder snel kan verspreiden. Wij vroegen Bert Schouten naar zijn verhaal: Wij werden om ongeveer uur uit bed gebeld door een buurman die vertelde dat onze kas in de fik stond. Dan denk je niet meer na. Ik ben mijn bed uit gevlogen en heb onderweg naar mijn kas een brandblusser meegepakt. Mijn kwekerij bestaat uit zes verschillende afdelingen, ik heb niet eens eerst op mijn klimaatcomputer gekeken waar de brand was en ben aanvankelijk naar de verkeerde afdeling gerend. Het knetterde, we zagen vuur en rook en renden buitenom naar de juiste afdeling. Toen was de brandweer er al. Die was gebeld door iemand die dichtbij op de snelweg reed. Ik riep naar de brandweer: Ik ben de eigenaar, wat kan ik doen? Het antwoord was De stroom eraf! Ondanks de snelle aanwezigheid van de brandweer kon deze kas helaas niet meer gered worden. Daarom is de aandacht gericht op behoud van het ketelhuis en de loods. Door deze goed nat te houden, konden deze onderdelen van ons bedrijf worden gered. De brandweer is vier uur later vertrokken. En wij bleven achter met een enorme ravage, waarvan niets meer te redden was. Op zo n moment functioneer je op de automatische piloot. Ik heb Avéro Achmea direct gebeld. De schade-expert was om uur de volgende morgen ter plekke. Samen hebben wij een plan van aanpak gemaakt voor herstel van ons bedrijf, en hebben wij acties uitgezet, onder andere met de kassenbouwer. 4 van 22

5 De dag na de brand begonnen de monteurs ook met hun herstelwerkzaamheden en de scherminstallateurs waren twee dagen na de brand al aanwezig in mijn bedrijf. Gelukkig hebben wij een goede relatie met deze installateurs en hebben wij van hen goede medewerking gehad. De dag na de brand ben ik niet in de kas geweest. Ik wilde dit niet bij daglicht zien voordat het herstel geregeld was Ook mijn medewerkers schrokken de volgende morgen enorm. Zij waren via een andere ingang binnengekomen en hadden niet direct gezien wat er aan de hand was. Gelukkig heb ik mijn zaken goed geregeld en heb ik niemand naar huis hoeven sturen. Wij wilden de oorzaak heel graag weten De oorzaak van de brand was aanvankelijk niet goed vast te stellen. Wij hebben zelf aangedrongen op een onderzoek naar de oorzaak, want wij wilden weten waar het verkeerd was gegaan. Mijn installatie was tenslotte in orde en is regelmatig onderhouden. Uiteindelijk zijn experts twee dagen aan het zoeken geweest voordat de oorzaak werd gevonden. Weer aan de slag De brand was op 22 maart Op ons bedrijf hebben wij zes afdelingen, waarin hang planten in verschillende soorten en groeistadia hangen. Door snel herstel konden wij op 16 mei weer voorzichtig beginnen. De laatste afdeling hebben we half september opgehangen. Tips voor collega s Je kunt preventief zelf best veel doen. Simpele oplossingen als brandbare zaken op voldoende afstand van elektra en regelmatig laten doormeten van je installatie. 5 van 22

6 wat zijn de meest voorkomende gebreken in de agrarische sector? De Top5 van Inspexx Wij vroegen drie landelijk werkende inspectiebureaus die een flink aantal inspecties in de agrarische sector voor Interpolis en Avéro Achmea hebben uitgevoerd naar hun ervaringen. Wat komen zij het meeste tegen en waarom is dit gevaarlijk? 1. contactdozen zijn niet aangesloten achter een aardlekschakelaar In de agrarische sector geldt hiervoor een verplichting. Waarom is dit gevaarlijk? Een aardlekschakelaar meet het stroomverschil in de draden van het elektrische circuit en schakelt dit circuit uit als een verschil wordt geconstateerd. Stroomverschil kan optreden bij onzichtbare defecten, waarbij de aardlekschakelaar werkt als beveiliging. Als er geen aardlekschakelaar aanwezig is, of deze is defect, springt bij aanraking de installatie niet uit en blijf je dus onder stroom staan. 2. TL verlichting met gloeiende uiteinden We komen vaak defecte TL-armaturen tegen met buislampen die bij de lampvoet gloeien. Waarom is dit gevaarlijk? Een buislamp die aan het uiteinde opgloeit, is defect. Het armatuur blijft proberen de buis op te starten, hierdoor ontstaat warmte-ontwikkeling bij de lampvoeten en het voorschakelapparaat die kan oplopen tot meer dan 100 graden Celsius. Het gevolg? Brand. En als er brandbare isolatie of materialen in de buurt aanwezig zijn, of veel stof, is de schade niet meer te overzien. Tip: Vervang defecte buislampen direct. Tip: Test de aardlekschakelaars regelmatig, bijvoorbeeld bij het verzetten van de klok naar zomer- of wintertijd. U kunt dit doen door middel van de testknop op de aardlekschakelaar, waarna deze moet uitschakelen. 6 van 22

7 3. wandcontactdozen en verlichtingsschakelaars zonder grondplaat op een brandbare ondergrond Hiervan komen we er heel veel tegen, kijk maar eens naar deze foto s : 4. actuele tekeningen ontbreken Bij de inspectie van de installatie is zeer regelmatig gebleken dat er geen of geen actuele tekeningen op het bedrijf aanwezig zijn. Dit geldt direct na de oplevering, maar ook na een aanpassing of uitbreiding. Waarom is dit gevaarlijk? Bij storingen en calamiteiten is snel handelen noodzaak. Zonder schema s en tekeningen is dit een probleem. Bij het ontbreken van juiste en volledige informatie kunnen namelijk gemakkelijk onjuiste veronderstellingen worden gedaan, wat op zich weer ernstige gevolgen kan hebben. Waarom is dit gevaarlijk? Warmteontwikkeling en een brandbare ondergrond dat is vragen om moeilijkheden. Op de foto s hierboven zie je op het rode gedeelte goed hoeveel warmte er kan ontstaan in de overgang van wandcontactdoos naar de stekker. Het gevolg? Brand. Tip: een montageplaat tussen contactdoos en brandbare ondergrond voorkomt dat de vonken op de brandbare ondergrond terecht komen en vermindert de kans op brand. Tip: wij raden u aan om uw elektrische installatie goed in kaart te laten brengen én actueel te houden.volgens de geldende normen is uw installateur verplicht om dit in kaart te brengen bij iedere aanleg en wijziging van de installatie. Vraag uw installateur hiernaar. 7 van 22

8 5. het gebruik van verplaatsbare elektrische apparaten en gereedschappen - hieronder verstaan we alles met een stekker! - Het gebruik van beschadigde aansluitsnoeren. Bij aanraking bestaat de kans op elektrocutie en door vuil en vocht dat bij de kabels kan komen is de kans op kortsluiting groot. Waarom is dit gevaarlijk? Tijdens het gebruik kunnen gebreken ontstaan die gevaar op kunnen leveren. Wij geven u hiervoor een paar voorbeelden: - draaiende delen van de ventilatoren, die gebruikt worden zonder scherm. Het gevaar? Bij aanraking bestaat de kans op de gehaktmolen. - Het gebruik van te lange, of niet afgerolde, kabelhaspels. Het gevaar hiervan? Grote plaatselijke warmteontwikkeling en de kans dat bij te hoge weerstand van de kabel de zekering er niet uit gaat bij een fout. Een lasapparaat, losse snoeren. Tip: Bij een regelmatige controle (inspectie) van arbeidsmiddelen worden gebreken ontdekt en kunnen gevaarlijke situaties worden voorkomen. Hierdoor blijft de kwaliteit van de arbeidsmiddelen op niveau. 8 van 22

9 seizoensgebonden activiteiten In de agrarische sector zijn een groot aantal activiteiten seizoensgebonden. Vaak betekent dit dat er in piekperiodes veel van de elektrische installatie wordt gevraagd. Waar loeren de gevaren? - Bij seizoensactiviteiten wordt in piekperiodes veel gevraagd van de elektrische installatie. Tip: Eén van de oplossingen om deze piekperiode op te vangen is een tijdelijke uitbreiding met een noodstroomaggregaat. Tip: Gebruik haspels die geschikt zijn voor zwaardere belasting. Rol haspels volledig af, in een opgerolde haspel kan plaatselijk veel warmte ontstaan. Sluit een verlengsnoer niet aan op een verlengsnoer. De verbindingen kunnen heet worden en de beveiliging werkt waarschijnlijk niet meer. Op deze foto ziet u een zelfgemaakte haspel waarop twee krachtwandcontactdozen zijn gemaakt. Niet toegestaan! - Tijdens seizoensactiviteiten worden de opstellingen van machines voor verwerking regelmatig gewijzigd. Hiervoor worden veelal verlengsnoeren en kabelhaspels gebruikt. Dit kan tot warmteontwikkeling en beschadiging van kabels leiden. 9 van 22

10 ons bedrijf was nog maar elf maanden oud toen brand uitbrak door een te warme generator schakelaar van de WKK. Geurt Solleveld uit s-gravenzande vertelt zijn verhaal Geurt Solleveld heeft samen met zijn vader een mooi, gloednieuw kassencomplex, waarin zij sinds begin 2008 rode paprika s telen. Op dit bedrijf staat ook een warmtekracht installatie (WKK). De ondernemers gebruiken de warmte zelf en leveren de stroom terug aan het energiebedrijf. Gloednieuw, maar toch binnen elf maanden een flinke brandschade door overbelasting. Achteraf zijn wij heel blij dat de gemeente ons deze verplichting heeft opgelegd. De schade? Door de brand is de hoofdschakelkast totaal vernield en de bekabeling van en naar deze schakelaar ook. Verder zijn de gevel en het dak door rook en roet flink aangetast. En dan moet je weer gaan opbouwen. De schade-expert was dezelfde middag nog aanwezig om een plan voor herstel te maken. En onze installateur heeft snel gehandeld, binnen een paar uur hadden wij weer stroom, het aggregaat heeft de eerste nacht meegedraaid. Geurt Solleveld: Op 11 december 2008, één dag na het poten, was ik in de kas aan het werk toen ik een alarmmelding kreeg. Omdat de hoofdschakelaar al een tijdje warm aanvoelde, vermoedde ik direct dat hier iets mee aan de hand moest zijn. Ik liep naar de bedrijfsruimte en hoorde een knetterend geluid uit de technische ruimte komen. Kortsluiting in de generatorschakelaar van de WKK installatie. Vlak hierna viel de stroom uit. Toen ik zag dat er brand was ontstaan heb ik direct de brandweer gebeld. Uiteindelijk heeft de brand maar ongeveer 10 minuten gewoed. Gelukkig hadden wij zowel binnen als buiten brandwerende gevels in ons pand, waardoor de brand niet oversloeg naar de kas. De brandwerende gevels waren een verplichting van de gemeente bij de aanvraag van de bouwvergunning. Wij waren aanvankelijk niet blij met deze eis en vonden dit weer een opgelegde regel die alleen maar geld kostte. 10 van 22

11 Als je de boel niet vertrouwt, blijf bellen! Ons bedrijf was nog maar 11 maanden oud, wij gebruiken voor het eerst een WKK. Dan kun je nog niet vertrouwen op je eigen ervaring. Je vraagt je regelmatig af of bijvoorbeeld geluiden die je hoort normaal zijn. De hoofdschakelaar voelde al een tijdje warm aan. Hierover heb ik een aantal keren contact gehad met mijn installateur. Deze heeft dit gecontroleerd maar geen mankementen geconstateerd. Als ondernemer vertrouw je toch op je installateur. Uiteindelijk heeft deze hoofdschakelaar wel een flinke schade veroorzaakt. Een heel onverwachte tegenslag voor ons nieuwe bedrijf. We zijn nu een aantal maanden verder. De schade is zo goed als hersteld. Alleen de door roet aangetaste gevel- en dakplaten moeten nog worden vervangen. Ons bedrijf draait weer goed. Mijn tip voor collega-ondernemers? Als je de boel niet vertrouwt, blijf bellen! Of liever nog, en met leesbevestiging. Dan heb je ook nog een bewijs in handen dat je actie hebt genomen. de zelfredzaamheid in de agrarische sector is groot Van der Heide is één van de landelijk werkende inspectiebureaus die voor Avéro Achmea inspecties uitvoert in de agrarische sector. Van der Heide heeft voor ons een top 7 opgesteld van zaken die het meest opvallen. 1. De zelfredzaamheid in de agrarische sector is groot Veel agrarische ondernemers gaan zelf regelmatig aan de slag met elektra. Dit brengt ook met zich mee dat er vaak handige oplossingen worden gekozen met goedkope materialen uit de bouwmarkt. Een voorbeeld hiervan is het veelvuldig gebruik van zogenaamde tweelingsnoeren, die helemaal niet voor installatiewerk gebruikt mogen worden. Hiervoor moet een beter geïsoleerd en mechanisch sterkere kabel worden gebruikt. Deze installatiekabel is beter bestand tegen beschadiging en kan in het schakelmateriaal, verlichtings armaturen en lasdozen beter op trek ontlast worden. Beschadiging geeft een ernstig risico op elektrische schok (elektrocutie) of brand. 11 van 22

12 2. De aardingsinstallatie is niet meer afgestemd op de capaciteit van de aansluiting Het vermogen van de aansluitingen neemt door uitbreidingen enorm toe, soms wel tot 3x 400 A. Voor een veilige installatie is het hierbij van belang dat het aardingssysteem door de netbeheerder aangepast wordt. Dit blijft vaak achterwege door de kosten die dit met zich meebrengt. Het gevolg? Zeer gevaarlijke situaties. Bij storingen kunnen delen blijvend onder hoge spanning komen te staan. De bekabeling raakt overbelast en verhit, waardoor schade en brand kan ontstaan. Dit geeft niet alleen gevaarlijke situaties, maar verhoogt de kans op storing aanzienlijk. Bij pogingen om deze op te lossen raakt men soms van de wal in de sloot. 4. Installatiemateriaal dat beschadigd raakt, wordt niet gerepareerd of met ductape bij elkaar gehouden. In de eerste plaats is er sprake van aanrakingsgevaar en het is maar de vraag of er een aardlekschakelaar aanwezig is, die de mens beschermt. Bij deze provisorische uitbreiding is de kabel direct achter de hoofdschakelaar onbeveiligd aangesloten. De hoofdzekeringen van de elektrische voeding van deze kast vormen nu ook de beveiliging tegen overbelasting en kortsluiting van deze provisorische uitbreiding. 3. Installatietekeningen: de basis voor een veilige installatie Elektrotechnische tekeningen en overige informatie zorgen voor inzicht in de opbouw van de elektrotechnische installatie. De tekeningen zijn bijvoorbeeld nodig bij schakelen, storing zoeken en uitbreidingen. Zonder deze informatie raakt dit inzicht snel zoek en verzandt men in proberen en provisorische oplossingen. 12 van 22

13 Daarnaast heeft vocht vrij spel en het risico op slecht contact, en daarmee (over) verhitting, neemt toe met mogelijk brand tot gevolg. 5. Veelvuldig gebruik van verlengkabels Hierbij zien wij regelmatig dat de creativiteit en handigheid van de ondernemer heel goed van pas komt. In plaats van een haspel met rubber kabel, treffen wij allerlei plankjes met daarop gemonteerde wandcontactdozen aan. Soms redelijk degelijk, maar vaak bedroevend slecht en daarmee gevaarlijk. Ook wordt de verlengkabel nogal eens overreden door een heftruck of trekker en/of ligt deze in het water of in de olie. Kabels zijn soms ernstig, tot op de blanke draad, beschadigd en uit de kabelwartel getrokken. afschermplaten regelmatig verwijderd en op een gegeven moment niet meer teruggeplaatst. Waarom? Er breekt wel eens een hoekje af, waardoor het niet goed meer past, hierdoor is terugplaatsen lastiger. Bovendien werkt het sneller als de afschermplaat niet teruggezet hoeft te worden. Dit is gevaarlijk omdat onderdelen in deze kast onder spanning staan. Aanraking geeft kans op elektrocutie. Dit zijn allemaal gevaarlijke situaties omdat er door beschadiging een groot risico op elektrische schok en brand ontstaat. Door vochtige omgeving en wordt dit risico extra vergroot. 6. Afschermplaten niet meer aanwezig In groepenkasten en schakelkasten zijn oorspronkelijk voorzieningen aangebracht om de aanrakingsveiligheid te waarborgen. Tijdens het gebruik van de installatie worden deze Van deze groepenkast ontbreekt elke afscherming. Wisselen van een zekering is levensgevaarlijk. 13 van 22

14 7. Door uitbreidingen komt het nogal eens voor dat groepen overbelast raken Eindgroepen worden dan nogal eens verhoogd van bijvoorbeeld 16A naar 25A. Omdat de installatie hier niet op is gemaakt zal deze overbelast raken. Het gevolg? Oververhitting en mogelijk brand. Als het een grotere installatie betreft, stapelen deze problemen zich richting de hoofdverdeler op en worden steeds groter. Kortom, waarom is een inspectie, en opvolgen van de adviezen, van belang? - Het verbetert de betrouwbaarheid van de elektrotechnische installatie. Minder storingen en de storingen die er zijn worden sneller opgelost. een inspectie, de klant doet het voor zichzelf en voor zijn collega s De bollensector is de afgelopen jaren flink geschrokken van een aantal zeer grote branden. Om risico s verzekerbaar te houden stelde Avéro Achmea een inspectie van elektrische installaties voor grote bloembollenbedrijven verplicht. De betrokken tussenpersonen hebben hun klanten actief benaderd om hen te informeren over de noodzaak van deze maatregel. Waarom? Kees Zandvliet, verzekeringsspecialist van Rabobank West Friesland Oost vertelt waarom hij dit belangrijk vindt! - Het verkleint de kans op schade door brand en daarmee verlies van product en productie. - Het voorkomt letsel zoals elektrische schok en verbranding door vlambogen en daarmee arbeidsongeschiktheid of erger. Bovendien heeft de werkgever in het kader van de arbowet de zorgplicht richting werknemers en kan deze daar strafrechtelijk op aangesproken worden. Door de grote branden in de regio is iedereen ervan overtuigd dat voorkomen beter is dan genezen. Alle calamiteiten voorkomen door een inspectie is onhaalbaar, maar het is wel duidelijk dat er iets moet gebeuren. Om de noodzaak toe te lichten, hebben wij onze relaties uitgenodigd voor een lunchbijeenkomst met twee interessante sprekers. Eén van Avéro Achmea en één van een inspectiebedrijf. Kees Zandvliet heeft zelf meegelopen met een aantal inspecties. Zijn ervaring? Gelukkig werd mijn gevoel bevestigd. Bij geen enkele klant zijn écht grote fouten gevonden in de installatie. Zij hebben over het algemeen de zaken goed op orde. Neemt niet weg, dat er heus wel fouten geconstateerd zijn. De klanten onderkennen ook wel het gevaar hiervan en laten dit repareren of aanpassen. De reacties op de uitgevoerde inspecties zijn over het algemeen positief. Ook al werd er eerst best gemopperd op weer een inspectie. De grootste risico s liggen in de kleinste details. Het onschuldige loshangende stekkertje kan zelfs in een perfecte installatie, kan een miljoenenbrand veroorzaken. 14 van 22

15 Klant draagt zelf de schade Door de bijeenkomst met branchegenoten realiseert iedereen zich dat een verzekeraar de schade wel betaalt, maar dat dit wel gevolgen heeft. Veel grote schades werken tenslotte door in de hoogte van de verzekeringspremies. En dan heb ik het nog niet gehad over onvervangbare cultivars, dat zijn levenswerken die verwoest worden. En dat kan niemand meer goedmaken. knelpunten die synorga regelmatig constateert Ook Synorga heeft voor Avéro Achmea een groot aantal inspecties in de agrarische sector uitgevoerd. Welke knelpunten constateerden zij hierbij? Synorga heeft aan de hand van de uitgevoerde Agro Elektra Inspecties de volgende knelpunten op een rijtje gezet: 1. Verkeerd gebruik van passchroeven en reduceerhulzen en beveiligingen Passchroeven zorgen voor een goed raakvlak met de patroonkop en voorkomen dat er zwaardere zekeringen toegepast kunnen worden. Dit voorkomt overbelasting van de installatie. In de praktijk zijn deze passchroeven vaak niet meer aanwezig, het gevolg Ik denk dat de inspecties bij onze relaties leermomenten hebben opgeleverd. Preventie is belangrijk, het verlaagt de schadelast, houdt de premie beheersbaar en moet ook een bepaalde rust kunnen geven aan de ondernemer. Als we allemaal weten, dat we er alles aan gedaan hebben om het voor elkaar te hebben, dan is een calamiteit dáádwerkelijk een onzeker voorval. hiervan is dat iedere zekeringswaarde past en er veel meer vermogen wordt geleverd dan de installatie aan kan. Op deze foto is dit te zien bij de linker zekering. Het gevolg? Een grote kans op brand. 15 van 22

16 Ook ingebrande passchroeven komen veel voor (zie middelste en linker zekering op nevenstaande foto). Dit kan ontstaan als er geen reduceerhulzen zijn gebruikt om de zekering vast te zetten, bij het uitdraaien van een zekering onder belasting, of bij een kortsluiting. Een ingebrande passchroef geeft een ontoelaatbare temperatuurs verhoging. Als wij dit bij een inspectie tegenkomen, maken we deze direct spanningsloos om brand te voorkomen. Het ontbrekende onderdeel: de reduceerhuls. 2. Onjuiste aanleg van installaties We zien vaak dat schakelmateriaal en verlichtingsarmaturen gemonteerd zijn op een brandbare ondergrond. In dit geval op hout en tempex. Door wederzijdse beïnvloeding kan brand ontstaan. Bij een juiste aanleg wordt een montageplaat tussen de brandbare ondergrond en het schakelmateriaal aangebracht om dit te voorkomen. Ook op deze foto ontbreken de reduceerhulzen. Bovendien komen we vaak tegen dat de gebruikte zekeringen ongeschikt zijn voor de installatie. Een voorbeeld? 16A wandcontactdozen achter een zekering met een waarde van 20A of 25A. Als een installatie vaak uitvalt, wordt er vaak een zwaardere zekering ingedraaid om uitschakeling door overbelasting te voorkomen. Bij een juiste aanleg wordt een montageplaat tussen de brandbare ondergrond en het schakelmateriaal aangebracht om dit te voorkomen. Tip: Houd bij vervangen van zekeringen dezelfde waardes aan. Als een passchroef aanwezig is, zet deze ook over. Let er hierbij op dat de waardes gelijk zijn. U voorkomt hiermee dat er brand kan ontstaan. De IP-waarde bepaalt de mate van bescherming van elektrische materieel tegen voorwerpen, stof, water en mechanische krachten. Wij komen vaak tegen dat onderdelen van de installatie niet voldoen aan de juiste IP waarde. Dit wordt veroorzaakt door defecten of door een verkeerd ontwerp. 16 van 22

17 3. Doeltreffendheid van de installatie We zien vaak dat wandcontactdozen niet op de juiste plek of op de juiste manier zijn geplaatst. Of dat het gebruik niet overeenkomt met het ontwerp. Het gevolg hiervan is dat diverse (zelf gefabriceerde) verlengsnoeren en haspels worden gebruikt, die bovendien door verschillende ruimtes heenlopen. Het gevolg hiervan? Een defect of kortsluiting. De verhoogde weerstand die ontstaat, vertraagt de reactiesnelheid van de uitschakeling van de zekering. 4. Verouderde en het slechte onderhoud van de verdeelinrichtingen Geregeld zijn er lekkende kabels aanwezig. Dit houdt in dat er een olieachtige substantie uit de kabel loopt, die ook op andere componenten terechtkomt. De oorzaak hiervan is een te hoge temperatuur, afkomstig van de omgeving of door een zware belasting. Verder zien we vaak dat verdelers in slechte staat verkeren. Er is vuil en oxidatie aanwezig, blindkappen ontbreken, er ligt oude (lekkende) bekabeling, bedieningsknoppen van groepsschakelaars ontbreken en er zijn automatische schroefpatronen benut. In ruimtes voor landbouw, tuinbouw en veeteelt is het gebruik van aardlekschakelaars verplicht. Helaas gebeurt dit vaak niet. De aardlekschakelaars dienen niet alleen als persoonsbeveiliging tegen een elektrische schok, maar ook als bescherming tegen brand bij een aardfout. Lekkende kabels zorgen voor een verminderde isolatieweerstand, en dus een verminderde kwaliteit. Ze kunnen na verloop van tijd schade veroorzaken aan de componenten of installatie delen. Lekkende kabels moeten worden vervangen, of regelmatig worden gecontroleerd door een installateur (door middel van een isolatieweerstandmeting). 17 van 22

18 5. Uitbreidingen en overgangsweerstanden in de verdeelinrichtingen We zien vaak ondeskundige uitbreidingen, vaak niet uitgevoerd door een erkend installateur. Dit verhoogt de kans op brand door overgangsweerstanden, net als ouderdom en slijtage van componenten. Meerdere aders worden geregeld verkeerd ingestoken onder een schroef of de wat kunt u zelf doen? Wij geven u graag eenvoudige, praktische preventie tips waarmee u zelf de veiligheid van uw installatie kunt vergroten. Inspexx: Zorg voor de aanwezigheid van bijgewerkte tekeningen van uw elektrische installatie. Bij storingen en calamiteiten is snel handelen noodzaak. Als op zo n moment de juiste informatie ontbreekt, kunnen onjuiste veronderstellingen worden gedaan. Bert Schouten: Zorg ervoor dat brandbare zaken op voldoende afstand liggen van elektra. Laat je installatie regelmatig doormeten. Zelf heb ik al mijn kabelconnecties (trafo s) binnen handbereik geplaatst, als ik erlangs loop, kan ik gemakkelijk voelen of deze warm zijn. Geert Solleveld: Blijf bellen met je installateur als je het niet vertrouwt! Of beter nog: mail met leesbevestiging! aansluiting is niet geschikt voor een aansluiting met meerdere aders Tevens zijn de aders vaak ingekerfd waardoor er bij een belasting warmteontwikkeling ontstaat en de aders kunnen gaan afbreken. Het gevolg? Deze losse contacten brand kunnen veroorzaken. 18 van 22

19 Aanvullende tips van Avéro Achmea - Test uw aardlekschakelaars regelmatig. U voorkomt hiermee letsel doordat een vastzittende aardlekschakelaar bij aanraking niet uitschakelt. Test deze aardlekschakelaars bijvoorbeeld ook bij het verzetten van de klok naar de zomer- en de wintertijd. - Zorg voor goed afgesloten lasdozen. De draden van een elektrische installatie die samenkomen in een lasdoos zijn gevoelig voor vocht en vuil. Monteer daarom blindwartels in de open gaten van een lasdoos. - Zet kabels met beugels vast. U voorkomt hiermee dat draden door trillingen losgaan of worden losgetrokken. - Houd uw elektrische installatie schoon en droog. Vooral stof en spinrag kunnen als lontje dienen. Eén vonkje is genoeg om een enorme brand te veroorzaken. - Gebruik een haspel nooit opgerold. Het vermogen dat op een haspel staat aangegeven, geldt in uitgerolde toestand. Bij gebruik van een opgerolde haspel ontstaat plaatselijk veel warmte. - Steek geen verlengkabels in elkaar. Bij het overgaan van de stroom van het ene naar het andere metaal ontstaat overgangsweerstand. Een te hoge overgangsweerstand kan vonkvorming of kortsluiting veroorzaken. Ook wordt de reactietijd van de aardlekschakelaar bij aanraking te lang. regelmatige inspectie, geen overbodige luxe Naast een goed en verantwoord gebruik van uw installatie verhoogt een regelmatige inspectie de betrouwbaarheid hiervan. Wij geven u 5 redenen om uw installatie te laten controleren. 1. Een regelmatige inspectie verbetert de betrouwbaarheid van de elektrotechnische installatie. Er ontstaan minder storingen. En de storingen die er zijn worden sneller opgelost. 2. Een regelmatige inspectie voorkomt schade door brand. En hiermee het verlies van product en productie. 3. Een regelmatige inspectie vermindert de kans op letsel bij u, uw gezin of uw personeels leden. Letsel kan ontstaan door bijvoorbeeld aanraking van onder spanning staande delen en verbranding door vlambogen. 4. Een werkgever heeft in het kader van de arbowet (NEN 3140) de zorgplicht voor zijn werknemers en kan daar strafrechtelijk op aangesproken worden. 5. Preventie is belangrijk, het verlaagt de schadelast van de verzekeraar en houdt daarmee de premie voor de ondernemer beheersbaar 19 van 22

20 Een bloembollenondernemer uit Noord-Holland is erg tevreden over de inspectie van de elektrische installatie op zijn bedrijf. Ik was zelf al ongerust over een onderdeel van de installatie. In één groep sloegen de stoppen regelmatig door. De elektriciën vond dit geen reden tot ongerustheid, maar mijn twijfels bleven. de landelijke cijfers... Uit cijfers van het Verbond van Verzekeraars blijkt dat de afgelopen vier jaar het schadebedrag van het aantal grote branden flink toeneemt. Tijdens de inspectie kwam naar voren dat één onderdeel van de installatie overbelast werd. Daarom sloegen de stoppen continu door. Na de inspectie is dit aangepast. Ik ben er blij mee, mijn ongerustheid was terecht. Gelukkig is het nu opgelost. Ik vind het zeker wenselijk om mijn bedrijf regelmatig te laten controleren en raad het collegaondernemers zeker aan. Op de foto hiernaast ziet u het overbelaste onderdeel. Als u dan bedenkt dat er in de dagelijkse praktijk een kapje over deze schakelkast zit, is dit bijna niet waarneembaar. Grote branden Een grote brand is een brand met een schade van meer dan een miljoen euro. Hieronder ziet u een overzicht van de schadestatistieken van het Verbond van Verzekeraars. Jaartal Totaal schadebedrag grote Aantal grote branden branden Uit de statistieken van Avéro Achmea blijkt dat één op de drie grote branden begint in de elektrische installatie. Deze branden nemen de helft van het schadebedrag voor hun rekening. 20 van 22

21 floris elektrotechniek uit de goorn is dagelijks bezig met elektrische installaties op agrarische bedrijven. wat is zijn ervaring? Marcel Floris: Over het algemeen is de kwaliteit van elektrische installaties op agrarische bedrijven redelijk tot goed. Toch komen wij regelmatig fouten tegen. Bijvoorbeeld openstaande onderverdelingen en openstaande schakelkasten. Ook snoeren op de werkvloer komen veel voor. Een inschatting hoeveel van deze fouten kunnen leiden tot brand of letsel is moeilijk te maken. Maar ik denk dat dit rond de 40% ligt. Inspecties Een opleveringsinspectie bij aanleg van een nieuwe installatie kan de kwaliteit hiervan verbeteren. En een een periodieke inspectie van bestaande installaties is nuttig omdat gebreken er vaak langzamerhand insluipen. Inspecties zijn heel goed omdat als er iets is, wat er door bedrijfsblindheid insluipt, dat naar boven komt. En natuurlijk omdat het de veiligheid op een bedrijf verbetert. Informatie over de opleveringsinspectie De wetgeving stelt eisen aan de elektrische installatie van bedrijfsgebouwen. Een van deze eisen is een opleveringsinspectie. In de NEN 1010 is bepaald dat een installateur verplicht is om een opleveringsbewijs af te geven. Het bewijs van deze inspectie moet voldoen aan de eisen die zijn vastgelegd in de NEN 1010, hoofdstuk 611 en 612. Uit een onderzoek van Avéro Achmea is gebleken dat veel fouten in de installatie al vanaf de eerste aanleg aanwezig zijn. Daarom vraagt Avéro Achmea voor bedrijfspanden die nieuw worden opgeleverd, voortaan om het bewijs van ingebruikstelling (de opleveringsinspectie). Bij voorkeur uitgevoerd door een onafhankelijk inspectiebedrijf. Onze tips voor ondernemers: Wij vinden dat de ondernemers goed moeten omgaan met veiligheid, bijvoorbeeld zo veel mogelijk snoeren weg, beschadigde wandcontactdozen vervangen en de vloer goed schoon houden. Tevens vermindert een goed onderhouden installatie de kans op storingen. 21 van 22

22 de agro elektra inspectie Achmea heeft voor verzekerden van Avéro Achmea en Interpolis een inspectie laten ontwikkelen speciaal voor agrarische ondernemers: de Agro Elektra Inspectie. Het doel hiervan? De kans op brand of letsel door aanraking aanzienlijk te verkleinen! En ook nog eens tegen een aantrekkelijk tarief Wat is de Agro Elektra Inspectie? Dit is een uniforme, praktijkgerichte en betaalbare inspectie voor elektrische installaties op agrarische bedrijven en richt zich op die onderdelen van de installatie die de grootste risico s op brand of elektrocutie vormen. Deze onderzochte onderdelen worden getoetst aan de normen uit de NEN Korting op een NEN-3140 inspectie Als u besluit om een complete NEN-3140-inspectie uit te laten voeren, ontvangt u hierop als verzekerde van Avéro Achmea 10% korting bij Inspexx, Van der Heide of Synorga. Geïnteresseerd? Voor zowel de Agro Elektra Inspectie als een NEN-3140 inspectie kunt u contact opnemen met één van de volgende landelijk werkende inspectiebedrijven: Achmea heeft deze inspectie ontwikkeld samen met drie landelijk werkende inspectiebureaus: Inspexx, Van der Heide en Synorga De prijs van de Agro Elektra Inspectie is afhankelijk van de oppervlakte van de bedrijfs- (088) (088) (0900) gebouwen. Om u een richtlijn te geven: de gemiddelde prijs hiervoor ligt rond de 900,-. of (088) NEN3140 of (088) SYNORGA of (0900) INSPEXX Wat zijn de wettelijke regels? Elk bedrijf moet zijn elektrische installatie regelmatig laten controleren. Dit is bepaald in de eisen van de NEN-3140 en NEN Een inspectie conform de NEN-normen is veel uitgebreider en kostbaarder dan de Agro Elektra Inspectie. De Agro Elektra Inspectie richt zich alleen op het voorkomen van de grootste risico s op brand of letsel en voldoet dus niet aan de wettelijke eisen. De Agro Elektra Inspectie wordt op dit moment alleen nog uitgevoerd door deze inspectiebureaus. Het aantal inspectiebedrijven dat de Agro Elektra Inspectie uitvoert wordt uitgebreid. WIj komen hier in een volgende nieuwsbrief op terug. 22 van 22