VERKIEZINGSPROGRAMMA 7 JUNI 2009 Europa Vlaanderen Brussel. Sterker Vlaanderen, sterker Europa, minder crisis

Transcriptie

1 VERKIEZINGSPROGRAMMA 7 JUNI 2009 Europa Vlaanderen Brussel Sterker Vlaanderen, sterker Europa, minder crisis

2 INHOUDSTAFEL VLAANDEREN I. IN DE ACHTERUITKIJKSPIEGEL 4 II. STERKER VLAANDEREN, MINDER CRISIS Financiën en fiscaliteit Economie Werk Landbouw Toerisme 17 III. EEN STERKER VLAANDEREN IS BETER BESTUURBAAR Binnenlands bestuur Bestuurszaken Vlaamse rand Brussel Buitenlands beleid, buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking 26 IV. EEN STERKER VLAANDEREN DRAAGT ZORG VOOR IEDEREEN Gezins en seniorenbeleid Welzijn en gezondheid Welzijn voor personen met een handicap Inburgering Cultuur, erfgoed en media Onderwijs Jeugd Sport Vrijwilligers 44 V. EEN STERKER VLAANDEREN IS LEEFBAAR, BEWEEGT EN BRUIST VAN ENERGIE Mobiliteit, verkeersveiligheid en openbare werken Milieu en energie Wonen en stedenbeleid 50 2

3 BRUSSEL I. Onderwijs 56 II. Inburgering 57 III. Taalwetgeving 58 IV. Werk 59 V. Mobiliteit, verkeersveiligheid en openbare werken 60 VI. Milieu en energie 62 VII. Wonen en stedenbeleid 63 VIII. Veiligheid 64 IX. Binnenlands bestuur 65 X. En verder 66 EUROPA I. Een sterker Vlaanderen in een sterker Europa 68 II. Een sterker Vlaanderen heeft een eigen stem in Europa 69 III. Een sterker Europa heeft sterkere instellingen nodig 71 IV. Een sterker Europa kiest voor verdieping i.p.v. uitbreiding 75 V. Een sterker Europa werkt democratischer, transparanter en efficiënter 77 VI. Een sterker Europa treedt krachtig en eensgezind op in de wereld 79 VII. Een sterker Europa komt op voor de rechten van mensen en volkeren 83 VIII. Een sterker Europa pakt de financiële en economische crisis aan 84 IX. Een sterker Europa voert een kordaat asiel en migratiebeleid 89 X. Een sterker Europa kiest voor een gezond milieu 93 XI. Een sterker Europa investeert in gezondheid 97 XII. Een sterker Europa kiest voor groene energie 103 3

4 I. IN DE ACHTERUITKIJKSPIEGEL VLAANDEREN Een blik in de achteruitkijkspiegel van de Belgische politiek stemt ons niet meteen vrolijk. Het voorbije jaar heeft aangetoond dat dit land niet meer werkt. België KAN het niet. En dat op een moment dat de financiële en economische crisis ongemeen hard toeslaan! Het is op het federale niveau onmogelijk geworden om nog doortastende maatregelen te nemen die onze welvaart en welzijn verzekeren. Daar heeft dit land gewoonweg geen geld meer voor. Bovendien is België in een bestuurlijk moeras terechtgekomen waarbij Franstaligen en Vlamingen over niets nog overeenstemming kunnen vinden. Dit belet ons om doortastend op te treden om jobs te behouden en de pensioenen van morgen te garanderen. Wanneer een minderheid over eindeloze middelen beschikt om een meerderheid te blokkeren, spreken we van een democratische crisis. Met zes miljoen Vlamingen maken we bijna 60% van de Belgische bevolking uit én zorgen we voor driekwart van de welvaart. Toch regeert men dit land met een Franstalige meerderheid. De gevolgen van die impasse laat zich ook voelen in ons dagdagelijks leven. We betalen zowat de hoogste belastingen, maar krijgen hiervoor de laagste uitkeringen in ruil. We steken steeds meer toe aan de gezondheidsfactuur, maar de kwaliteit staat onder druk. We leveren in Vlaanderen enorme inspanningen om nieuwkomers in te burgeren, maar België zet de poorten open voor een ongecontroleerde stroom van migranten en asielzoekers. Afrit Vlaanderen Vlaanderen doet er nu al veel aan om de economische crisis te beheersen en de schade te beperken. In Vlaanderen kan er nog wel bestuurd worden. Kijk maar naar het KBC dossier. In Vlaanderen staan de neuzen in dezelfde richting. Kijk maar naar de aanpak voor de auto industrie. In Vlaanderen kijken we vooruit. Als het op zorg en bescherming aankomt, nemen we nu al het heft in handen met de Vlaamse zorgverzekering. Vlaanderen WIL het wel, maar MAG niet voluit gaan. Vandaag moeten we met de handrem op rijden. Sinds juni 2007 hameren wij op de nood aan een sterker Vlaanderen dat over de hefbomen beschikt om de sociaal economische uitdagingen efficiënt aan te pakken. Het was onze ambitie om daar samen met anderen iets aan te doen. Om beter te doen. Om tot werkende afspraken te komen. En nu de crisis zich in volle hevigheid manifesteert, steken de grote partijen de handen in de lucht en leggen ze zich neer bij het Franstalige NON. De N VA legt zich daar niet bij neer. 4

5 Uitrit crisis De N VA laat het er niet bij en zoekt een uitweg uit de crisis. Bij de pakken blijven zitten is geen optie. Nu al kunnen we met onze autonomie meer doen om te investeren in het belang van onze gezinnen en onze ondernemingen. We zoeken nieuwe en creatieve wegen op en formuleren blikvangers waarmee we het verschil maken om uit het economische dal te klimmen en Vlaanderen verder uit te bouwen tot een moderne zorgstaat. We vullen onze autonomie maximaal in, maar zullen niet nalaten erop te wijzen dat een sterker Vlaanderen alleen maar tot stand kan komen met een overheveling van bevoegdheden. Zodat we écht werk kunnen maken van zeer concrete vragen die bij de Vlamingen leven. De blikvangers in dit programma zijn de pilipili van ons programma en vormen samen met onze andere actiepunten het programma van de N VA voor de Vlaamse verkiezingen van 7 juni Voor elk thema zijn analyse en visieteksten gemaakt. Voor deze teksten en eventuele bijkomende vragen of opmerkingen kan u een bericht sturen naar info@n va.be. LEESWIJZER! DIT PROGRAMMA IS GESCHREVEN UITGAANDE VAN EEN EXPANSIEF GEBRUIK VAN DIE BEVOEGDHEDEN DIE VLAANDEREN AL HEEFT. VEEL MAATREGELEN DIE WIJ WILLEN NEMEN TEN DIENSTE VAN WELZIJN EN WELVAART VOOR ZES MILJOEN VLAMINGEN, BEHOREN HELAAS NOG TOT DE BELGISCHE BEVOEGDHEDEN EN WORDEN DAAR ANDERS EN WEINIG EFFICIËNT INGEVULD. DE N VA LAAT DE VIJF VLAAMSE RESOLUTIES VAN HET VLAAMS PARLEMENT NIET LOS EN WIL BELANGRIJKE BEVOEGDHEDEN OVERHEVELEN VAN HET FEDERALE NIVEAU NAAR HET VLAAMSE NIVEAU OM TOT EEN BETERE AANPAK TE KOMEN VAN DE UITDAGINGEN WAARVOOR WE VANDAAG STAAN. 5

6 II. STERKER VLAANDEREN, MINDER CRISIS 2.1 FINANCIËN EN FISCALITEIT Vlaanderen gebruikt haar autonomie actief en boekt resultaten, dat bleek duidelijk uit een studie van het Planbureau over arbeidsmarktbeleid. Maar het is evenzeer van toepassing op de uitoefening van onze fiscale bevoegdheden. Sinds de regionalisering van de gewestbelastingen steeg de opbrengst met gemiddeld 10% per jaar en dit dankzij een actief beleid inzake tariefverlagingen. Toch zien we dat de fiscale hefbomen zeer beperkt zijn om een doorslaggevende invloed uit te oefenen op onze economie. Op het gebied van de bedrijfsbelastingen heeft Vlaanderen zelfs geen hefbomen. Vlaanderen moet noodgedwongen zijn toevlucht zoeken tot suboptimale instrumenten zoals subsidies. Dit brengt administratie met zich mee die perfect vermeden zou kunnen worden. De N VA geeft de voorkeur aan transparante en competitieve vennootschapstarieven boven fiscale spitstechnologische oplossingen. De N VA vraagt een efficiënte inning van de personenbelasting en wil niet nog eens tien jaar federaal non beleid ondergaan. In afwachting van meer fiscale autonomie moeten we waar mogelijk met onze huidige instrumenten inzetten op welvaart, concurrentiekracht en levenskwaliteit. Vlaanderen is sinds 2008 schuldenvrij, maar kan geen nieuwe schulden aangaan om grote investeringsprojecten aan te vatten. Het Belgisch stabiliteitspact veroordeelt Vlaanderen tot creatieve technieken (PPS) die vaak niet meer zijn dan ingewikkelde pogingen om de schuldgrendel te omzeilen. Die PPS constructies brengen op deze manier geen meerwaarde met zich mee, enkel hogere kosten. Nochtans moet de Vlaamse regering voluit kunnen investeren. Niet alleen door schulden aan te gaan, maar ook door efficiëntie inspanningen binnen het huidige budget te leveren. De economische crisis dwingt de overheid om efficiënter te werken. Blikvangers Vlaanderen zegt het keurslijf van het interne Belgische stabiliteitspact op. De federale overheid is onvoldoende bij kas om nog te investeren in basisinfrastructuur. Vlaanderen moet de rol overnemen nu het schuldenvrij is. Vlaanderen moet voluit kunnen investeren en stapt uit het keurslijf van het interne Belgische stabiliteitspact. In tegenstelling tot wat nu het geval is, moet het federaal begrotingsbeleid worden afgestemd op de Vlaamse begroting en niet langer andersom. Dat neemt niet weg dat de doelstelling van een strikt begrotingsevenwicht onverkort van kracht blijft. Investeren wel, bodemloze Belgische begrotingsputten vullen niet. Lenen kan om goedkoop en efficiënt te investeren en economische impulsen te geven aan het Vlaamse bedrijfsleven, maar dan enkel om grote duurzame investeringen (bijvoorbeeld haven en mobiliteitsinfrastructuur, scholen, ziekenhuizen, hernieuwbare energie, ) te financieren. 6

7 Vlaanderen maakt werk van een arbeidsvriendelijke fiscaliteit en put alle mogelijke bevoegdheden uit om de loonkost effectief te doen dalen. Al jaren pleit de N VA voor een drastische verlaging van de loonkost, maar de Belgische regering weigert omdat ze krap bij kas zit. Vlaanderen moet daarom zelf komaf maken met alle arbeidsvernietigende belastingen (zoals de belasting op drijfkracht). Vlaanderen sluit een nieuw fiscaal pact met de gemeenten dat leidt tot de afschaffing van deze belastingen zonder dat de lokale belastingtarieven worden opgetrokken. Vlaanderen verhoogt de kortingen op de personenbelasting voor de minst verdienende inwoners van het Vlaams Gewest om de werkloosheidsval nog beter aan te pakken. Andere actiepunten We moeten optimaal gebruik maken van de beperkte mogelijkheden waarover we momenteel beschikken om de welvaart, concurrentiekracht en levenskwaliteit te verbeteren. In afwachting van meer fiscale autonomie mag Vlaanderen niet stilzitten. De Vlaamse belastingdienst moet zich voorbereiden op een belangrijke overdracht inzake inningsbevoegdheid, zodat we de beloofde efficiëntiewinst door eigen inning onmiddellijk kunnen waarmaken. Vlaanderen moet de aanbevelingen van Commissie Efficiënte en Effectieve Overheid onverkort uitvoeren, teneinde de nodige beleidsruimte te creëren voor investeringen in de Vlaamse concurrentiekracht. De N VA pleit daarom in het luik bestuurszaken ervoor dat de Vlaamse Overheid en publieke agentschappen in de komende vijf jaar elk jaar minimum 2% productiviteitswinst realiseren om zo tot 750 miljoen euro te besparen. 2.2 ECONOMIE Vlaanderen is een welvarende regio. Maar de barometer wijst op storm en het ontbreekt velen aan een gevoel van sense of urgency. Zelfs in tijden van economische crisis blijken weinigen te beseffen dat we werk moeten maken van welvaart om onze huidige sociale voorzieningen te kunnen behouden en waar nodig te versterken. Wie de Vlaamse economie opnieuw vaart wil zien nemen, moet voor een stevige motor zorgen. Eén enkel duwtje in de rug zal niet volstaan. Om dat te bewerkstelligen zijn vijf aspecten essentieel: de ondernemerszin ( entrepreneurship ), de arbeidsmarkt ( human capital ), de fiscaliteit, een goede infrastructuur als drager en innovatie met een openheid voor toekomstige mogelijkheden. Dit zijn de verborgen krachten die onze economie ondersteunen. Wie deze vijf krachten kan mobiliseren en inzetten, die schept de ideale aandrijving voor meer economische groei. Dat is meteen ook het centrale idee van het economisch luik in dit verkiezingsprogramma: laat ons elk van de vijf facetten in stelling brengen en we bouwen een vijftrapsraket die de Vlaamse economie opnieuw in de juiste baan brengt. De N VA blijft erop hameren dat alle restbevoegdheden inzake economisch beleid overgeheveld worden naar de deelstaten. Het zullen de deelstaten zijn die de verantwoordelijkheid moeten opnemen om tot een innovatieve en concurrentiële economie te komen die kan wedijveren met andere succesvolle regio s in Europa. 7

8 Blikvangers Vlaanderen maakt werk van kennis, toegevoegde waarde en dus jobs Door jaarlijks 230 miljoen euro extra te investeren, verdubbelt de Vlaamse overheid haar budget voor O&O tegen eind Intensieve samenwerking tussen overheid, kenniscentra, bedrijfswereld en geavanceerd fundamenteel onderzoek stimuleren, resulteert uiteindelijk in concrete innovatieve toepassingen. Dit vullen we aan met een sluitend ondersteuningsaanbod dat inzet op enkele speerpuntsectoren. Zo bouwen we aan een Kennishaven Vlaanderen, excellerend centrum voor onderzoek, ontwikkeling en innovatie. We vereenvoudigen het huidige economisch instrumentarium en houden slechts twee premiestelsels over: een innovatiepremie en een loonkostpremie waarmee we zelf het heft in handen nemen om onze concurrentiepositie te vrijwaren. Vlaanderen deelt dezelfde economische toekomstvisie We koesteren en stimuleren een hoogwaardige Vlaamse maakindustrie als draagvlak van een duurzame kenniseconomie voor een versterking van de werkgelegenheid, export en welvaartcreatie. We zetten daarbij in op toegevoegde waarde, die garant staat voor meer jobs. Een duurzame verankering van de eigen beslissings en onderzoekscentra maakt een succesvolle ontwikkeling van de Vlaamse economie mogelijk en verzekert de Vlaamse welvaart op lange termijn. We gaan voor een slimme logistiek met toegevoegde waarde die naast de mobiliteitslasten ook lusten, d.w.z. jobs creëert. Andere actiepunten voor het bevorderen van ondernemerschap Vlaanderen moet zich profileren als een aantrekkelijke plek voor ondernemers. Door te investeren in ondernemingsruimte, de nodige stimuleringsinstrumenten te ontwikkelen, de administratie te vereenvoudigen en aan een positief ondernemingsimago te werken, wil de N VA de concurrentiepositie van Vlaanderen versterken. Ondernemerschap stimuleren De structurele voortzetting van initiatieven als de peterschapsprojecten, de oproepen ondernemerschap en de draaischijf ondernemerschap stimuleren het zelfstandig ondernemerschap. Het beeld van de ondernemer wordt bijgestuurd, onder meer door het bijbrengen van bepaalde attitudes en waarden alsook door het ontwikkelen van specifieke vaardigheden of kenniselementen. Het onderwijs heeft hier een sleutelpositie. Concrete stappen worden gezet om de doorstroming te bevorderen van personeel vanuit de privé sector naar het onderwijs en omgekeerd. Statutaire aanpassingen werpen geen barrière op die dergelijke overstappen belemmert. 8

9 Ook het overschakelen tussen het statuut van zelfstandigen en werknemer moet eenvoudiger. Zelfstandigen hebben bovendien recht op een volwaardig en dus beter sociaal statuut. Startende ondernemers kunnen bij streekgerichte adviescentra terecht voor eerstelijnsadvies of doorverwijzing naar de betreffende organisaties en diensten. De N VA pleit voor een één loketsysteem. Ondernemerschap ondersteunen Startende en/of doorstartende ondernemingen hebben niet alleen een vlotte toegang tot risicokapitaal maar beschikken ook over een aanbod financieringsinstrumenten op maat. Ook micro ondernemingen zoals een dagbladhandel, een buurtwinkeltje of een dorpscafé worden van het nodige startkapitaal voorzien. De N VA pleit er voor de wedstrijdformule of zogenaamde oproepen zo veel mogelijk af te voeren en te vervangen door fiscale instrumenten. De bestaande instrumenten inzake financiering worden op regelmatige basis geëvalueerd en bijgestuurd indien nodig of afgeschaft indien wenselijk. Duurzaam ondernemen Volgens de N VA is het noodzakelijk voldoende aandacht te besteden aan langetermijndoelstellingen en maatschappelijk verantwoord ondernemen, en dit zowel op ecologisch als op economisch vlak, als op vlak van personeelsbeleid en tewerkstelling. De N VA pleit in het luik energie van dit programma voor de oprichting van een nieuw energiebedrijf dat zich toelegt op de ontwikkeling van hernieuwbare energie. Lokale economie versterken Het project ondernemersvriendelijke gemeente mag niet verzanden in een aantal losse projecten of de publicatie van een zoveelste brochure maar moeten uiteindelijk ook resulteren in een concreet, coherent en slagkrachtig beleid inzake lokale economie. De Vlaamse overheid zorgt voor een kwaliteitsvolle (kennis)ondersteuning van de lokale besturen en stimuleert hen om een volwaardige dienstverlening voor ondernemers op te starten. De geplande integratie van de buurtwinkelthematiek in het beleid ondernemingsvriendelijke gemeente kan een optie zijn maar dient wel te resulteren in een effectief buurtwinkelbeleid. De N VA is voorstander van een subsidiesysteem waarbij de Vlaamse overheid zelfstandige buurtwinkels een subsidie toekent om te voorzien in een minimaal aanbod aan producten en diensten voor de lokale gemeenschap. 9

10 Familiebedrijven De overheid informeert kandidaat overdragers grondig en begeleidt hen bij het overnameproces. Dit kan bijvoorbeeld door het ontwikkelen en ter beschikking stellen van zogenaamde overdrachtspakketten voor startende en stoppende ondernemers waarbij de verschillende fasen van een overdracht, het vinden van een koper, de rol van de adviseur, het behalen van financiële voordelen en de rol die emoties spelen bij overdracht aan bod komen. Er zijn geen aparte maatregelen nodig voor de ondersteuning van familiebedrijven maar de bestaande maatregelen worden wel beter kenbaar gemaakt. De N VA pleit voor een administratieve en managementondersteuning voor die bedrijven, vanuit externe bedrijven en/of vanuit de overheid. Tevens wordt nagedacht over sectorspecifieke informatie en sensibilisering, bijvoorbeeld voor de horeca. Ondernemersvriendelijke overheid Er wordt versneld werk gemaakt van de administratieve vereenvoudiging. De N VA wil een vermindering van de administratieve lasten met 25%. Als hefboom voor administratieve vereenvoudiging en kwaliteitsverbetering moet e government verder ontwikkeld en gestimuleerd worden. De doorlooptijd voor de toekenning van vergunningen dient verder te worden gereduceerd, ondermeer door de beperking van de termijnen, de verdere integratie van bouw en milieuvergunning, versnelling van de administratieve afwikkeling en de afstemming van de procedures met die van de machtiging voor distributiebedrijven. Als de termijn is verlopen waarbinnen bouwvergunningen had afgeleverd moeten worden, wordt de vergunning automatisch verleend (lex silencio principe). Een gecentraliseerde dienstverlening zorgt er voor dat een bedrijf op één plaats terecht kan voor alle bedrijfsgebonden dienstverlening en overheidsinformatie. Een duidelijke structuur van het instrumentarium (in het bijzonder wat innovatie betreft) en een duidelijke communicatie is noodzakelijk om de huidige complexe situatie te vereenvoudigen. De N VA vraagt een specifieke aanpak voor landelijke gemeenten. In landelijke gebieden zijn er vandaag te weinig volwaardige contactpunten. De overheid moet voorzien in een gezaghebbend advies dat rechtszekerheid geeft aan ondernemingen. Ruimte voor ondernemen Meer aandacht voor het hergebruik van verouderde sites, minder ruime en meer ondergrondse parkings, meer bouwlagen, meervoudig ruimtegebruik, doorgroeimodules, Op vlak van kwaliteit van de bedrijfsruimte is er oog voor een goede visuele inbedding, creatief ontwerp, oog voor parkmanagement en waar mogelijk ook gebruik van duurzame materialen. Ruimtelijke kwaliteit gaat voor de N VA ook uit van de inschatting van effecten op de mobiliteit bij de ontwikkeling van nieuwe economische activiteiten. De N VA is voorstander van een decreet ruimtelijke economie dat het kader moet scheppen van een ruimtelijk economisch beleid met een eigen planning, doelstelling en instrumentarium. 10

11 Andere actiepunten voor het stimuleren van een kenniseconomie De N VA verankert de Vlaamse welvaart duurzaam in een Vlaamse Kennishaven. Intensieve samenwerking tussen overheid, universiteiten en de bedrijfswereld en een sluitend ondersteuningsaanbod geconcentreerd op enkele speerpuntsectoren (energie, (petro)chemie, informatiewetenschap, ) stimuleren geavanceerd fundamenteel onderzoek en resulteren uiteindelijk in concrete innovatietoepassingen. Zo bouwen we aan een Kennishaven Vlaanderen, excellerend centrum voor onderzoek, ontwikkeling en innovatie. Onderzoek van onder naar boven Onderzoekers bepalen zelf de inhoud, timing en het samenwerkingsverband. Het Instituut voor Innovatie door Wetenschap en Technologie (IWT), het Fonds Wetenschappelijk Onderzoek (FWO) en het Bijzonder Onderzoeksfonds Universiteiten (BOU) versterken hun coördinerende en stimulerende rol op dit vlak met het oog op de ondersteuning van onderzoeksinitiatieven vanuit de onderzoeks en bedrijfswereld. De N VA pleit voor een intensieve samenwerking tussen overheid, universiteiten en hogescholen en de bedrijfswereld. De Rondetafels (chemie, automobiel, ) met mensen uit het bedrijfsleven, het onderwijs en de overheid moeten verder gezet en waar mogelijk worden nieuwe opgezet. Nieuwe onderzoeksresultaten worden ook sneller toegepast en leveren zo een wezenlijk concurrentievoordeel op. en van boven naar onder De bestaande strategische onderzoekscentra IBBT (Interdisciplinair Instituut voor Breedband Technologie), IMEC (nano elektronica en nanotechnologie), VIB (Vlaams Instituut voor biotechnologie) en VITO (Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek) en de zogenaamde competentiepolen leiden op langere respectievelijk korte termijn tot concrete resultaten en leveren concrete innovatietoepassingen op. Naast een projectgerichte aanpak is ook een sector en technologiespecifieke aanpak nodig. Verticaal sturen impliceert dat er keuzes moeten gemaakt worden. In dit kader concentreert het aanbod aan middelen zich op enkele speerpuntsectoren (top down gerichte interventies). De N VA doet enkele suggesties: gezondheidszorg, micro electronica, e learning, milieutechnologie en logistiek en distributie. Het Vlaamse WT&I instrumentarium Het Vlaamse WT&I instrumentarium (wetenschap, technologie en innovatie) wordt efficiënter en doelmatiger ingezet. Hiervoor is een langetermijnvisie nodig én een permanente evaluatie van de talrijke instrumenten. Resultaat is optimalisatie door een betere synergie en waar nodig rationalisatie. De N VA pleit uitdrukkelijk voor een doorgedreven vereenvoudiging. De N VA pleit uitdrukkelijk voor een doorgedreven vereenvoudiging van het innovatiesysteem. Het omstreden Herculesprogramma verdient in dit kader extra aandacht. 11

12 Er wordt een prioriteitsstelling inzake WT&I opgemaakt. Daarbij kan worden voortgebouwd op de oefening van de Vlaamse Raad voor Wetenschapsbeleid (VRWB) waarbij zes prioritaire clusters van activiteiten werden afgebakend. Deze clusters worden verder geconcretiseerd in concrete beleidsmaatregelen. Initiatieven zoals De Subsidiewegwijzer voor Ondernemingen van de Vlaamse Overheid (Agentschap Economie) en de brochure Subsidieleidraad voor het bedrijfsleven uitgegeven door VLAO verdienen aanbeveling en kunnen een goede basis vormen ter verduidelijking van het beschikbare, en aan te passen, instrumentarium. Alle schakels in het innovatie en ontwikkelingstraject moeten worden ondersteund. Van het idee tot het marktrijpe product. Menselijk kapitaal Om onze concurrentiepositie te behouden en te versterken in de zogenaamde war on talent groeit Vlaanderen uit tot een aantrekkingspool, niet enkel voor investeerders, maar ook voor wetenschappelijk talent. Kennis is meer dan ooit mobiel. Het fenomeen van de brain drain situeert zich met name in het topsegment van onderzoekers. Een uitstekend onderzoeksklimaat, lage administratieve barrières en een actief repatriëringsbeleid moeten dit fenomeen omdraaien in een brain gain. De N VA pleit de uitbouw van een Kennishaven Vlaanderen en schuift volgende aandachtspunten naar voor: o Harmonisatie van de ongelijke behandeling van kortingen op bedrijfsvoorheffing moet voorkomen dat publieke investeringen private investeringen in kennis verdringen. o Internationale uitwisseling moet zorgen voor een resultaatsvolle kruisbestuiving. Initiatieven als Odysseus 1 en Methusalem 2 zijn ter zake belangrijke stappen die echter verder moeten worden versterkt. o Wiskunde, wetenschappen en technologie worden nog aantrekkelijker gemaakt. o Meer aandacht voor design en vormgeving van een product als een bepalende factor voor succes. Een O&O beleid op maat van de KMO Sensibilisering, concrete en doeltreffende begeleiding op kmo maat en een gerichte campagne maken de mogelijkheden inzake IWT ruimer en beter bekend bij de KMO s en zetten aan tot investeren in O&O. Ook de verlaging van de administratieve lasten en vereenvoudiging van de procedures zetten aan tot investeren in O&O. Een gesegmenteerde en vraaggedreven aanpak spreekt elk KMO segment gericht aan. Hiervoor wordt een aanbod ontwikkeld op maat van de sterk verschillende noden met betrekking tot de realisatie van hun innovatiepotentieel. Voor kleinere niet hoogtechnologische bedrijven ligt de nadruk op de implementatie van bestaande technologieën en niet op nieuwe ontwikkeling. 1 Programma dat Vlaamse toponderzoekers terug naar Vlaanderen moet brengen en tegelijkertijd buitenlandse toponderzoekers aantrekt. 2 Programma dat een langdurige en structurele financiering voor Vlaamse wetenschappers voorziet. 12

13 De N VA pleit niet zozeer voor de creatie van nieuwe instrumenten, maar vraagt daarentegen een diversificatie binnen het huidige instrumentarium en een herziening van de acceptatiecriteria. Daarbij is ook aandacht nodig voor doorgroeiende spin offs en spin outs. Een coherent beleid De N VA vraagt dat de bevoegdheden inzake wetenschap, technologie en innovatie en de daartoe bestemde middelen gegroepeerd worden op het Vlaamse niveau. De kernbevoegdheden inzake ondernemerschap, economie en ontwikkeling worden samen gebracht bij één Vlaamse superminister voor Werk, Ondernemen en Innoveren. 2.3 WERK Als ergens zich de noodzaak manifesteert om tot een staatshervorming te komen, dan is het wel op het domein van de arbeidsmarktwerking. Om een actief werkgelegenheidsbeleid te voeren, is de overheveling van het volledige arbeidsmarktbeleid noodzakelijk en moeten de gewesten worden geresponsabiliseerd. Overigens, de problemen in Vlaanderen en Wallonië zijn niet gelijklopend en verdienen een andere aanpak. Dat Vlaanderen het beleidsniveau bij uitstek is om de problemen inzake werkgelegenheid aan te pakken, tonen de relatief goede resultaten van het arbeidsmarktbeleid van de afgelopen jaren. Zo maakten we de keuze voor een activerend arbeidsmarktbeleid. Dit neemt niet weg dat we een tandje moeten bijsteken want ook Vlaanderen scoort nog onder de Lissabon doelstelling van 70% werkzaamheidsgraad. Met de economische crisis erbovenop moeten we te allen tijde vermijden dat de conjuncturele werkloosheid omslaat in een structurele werkloosheid. We moeten blijven inzetten op het langer actief houden van oudere werknemers. En ook voor specifieke kansengroepen dringt zich een versterkte aanpak op. Blikvangers Vlaanderen mag de 50 plussers niet in de steek laten Een doelgroepenbeleid om ouderen aan het werk te houden is cruciaal. Het belette de federale regering niet om de gerichte loonkostverlaging voor 50 plussers te schrappen. Dit deeltje van het arbeidsmarktbeleid zou toch worden overgeheveld naar de gewesten. Een typisch staaltje van Belgisch cynisme want van de overheveling kwam niets in huis. Voor Vlaanderen is oud niet out! Daarom breiden we de sluitende aanpak voor jongeren uit naar meer ervaren werkzoekenden om de werkzaamheidsgraad te verhogen. Actief, ook als 50 plusser: aansluitend met de uitbreiding van de sluitende aanpak maken we het voor bedrijven interessant om deze mensen aan te werven. Dit betekent dat we de Vlaamse 50+premie verder uitbreiden en promoten. Vlaanderen werkt armoede weg met jobs Het hebben van een job is nog steeds de beste garantie om weg te raken én te blijven uit de armoede. De creatie van duurzame werkgelegenheid (sociale werkplaatsen inbegrepen!) en een intensieve activering en begeleiding naar werk zijn essentieel en moeten Vlaanderen in staat stellen tegen 2014 de doelstelling van de Lissabonstrategie inzake werkzaamheidsgraad (70%) te halen. Armoede bannen doe je met jobs. 13

14 We realiseren een gemeenschapsdienst, onder meer door te investeren in intensieve werkwelzijnstrajecten voor de ongeveer 15% langdurig werkzoekenden die op dit ogenblik te ver van de arbeidsmarkt staan. De beschutte en sociale werkplaatsen worden structureel ondersteund in hun functie als werkgever van personen met een arbeidshandicap. De klemtoon ligt daarbij op hun complementariteit met het reguliere bedrijfsleven en op het uitbouwen van betere contacten met het onderwijs. Andere actiepunten De activiteitsgraad bij de zogenaamde kansengroepen (ouderen, jongeren, allochtonen en mensen met een handicap) wordt verhoogd. o De maatregelen uit het Meerbanenplan om kansengroepen aan werk te helpen (zoals Jobkanaal, IBO, de tewerkstellingspremie, WEP+, ) worden van nabij opgevolgd met het oog op mogelijke bijsturing. o Volgens de N VA is jeugdwerkloosheid niet enkel terug te brengen tot een klein aanbod van arbeid. Jeugdwerkloosheid heeft ook te maken met een gebrekkige vorming en een mank lopend activeringsbeleid. Gezien de uitdagingen die de toekomst ons brengt, is het noodzakelijk ter zake een daadkrachtig beleid te voeren. o Bestaande maatregelen betreffende de tewerkstelling van allochtonen moeten grondig worden geëvalueerd. Specifiek richt het beleid zich op hooggeschoolde allochtonen en allochtone vrouwen. o De N VA vraagt extra aandacht voor de uitbesteding van begeleiding van werkzoekenden aan privébedrijven of non profitorganisaties alsook voor de problematiek van de langdurige niet werkende werkzoekenden (NWWZ). o Met het oog op de stijgende vertegenwoordiging van leefloners werkt de VDAB binnen de lokale werkwinkels nauwer samen met de OCMW s. Om de combinatie gezin arbeid op een kwalitatieve manier mogelijk te maken, is het noodzakelijk een volwaardig en toekomstgericht gezinsbeleid te voeren. De N VA gaat in dit kader voor een substantiële verhoging van de Vlaamse aanmoedigingspremie voor wie tijdskrediet opneemt tot maximum 250 euro. Werk en gezin maken we nog beter combineerbaar voor eenoudergezinnen met kind(eren). Dienstencheques, betaalbare en voldoende kinderopvang en telewerken zijn bouwstenen voor dergelijk beleid. Leefbaar werken betekent meer dan af en toe eens stoppen met werken. Alternatieven via prestatiemanagement, gekoppeld aan het loon, zijn beter betaalbaar en misschien even attractief: enerzijds hoger tempo, resultaten en loon voor wie (nog) wil en anderzijds lager tempo, resultaten en loon voor wie het op een rustiger manier wil aanpakken. Gezien de demografische ontwikkelingen waarvan we de gevolgen op korte termijn zullen voelen, is het belangrijk de nodige maatregelen te nemen om de interregionale arbeidsmobiliteit te versterken. Daarom moeten de bestaande hindernissen inzake mobiliteit en taalkennis efficiënter worden aangepakt en dient de samenwerking tussen de VDAB, Forem en Actiris versterkt. 14

15 Gelet op het hoge aantal faillissementen wil de N VA: o dat Vlaanderen kort op de bal speelt door een krachtdadig activerend herstructuringsbeleid te voeren; o dat de opleidingscentra en het beschikbare instructiepersoneel van de VDAB optimaal benut worden en de samenwerking met de andere opleidingsaanbieders wordt versterkt; o de verdere uitwerking van het spoor van de zogenaamde ervaringspools en de ondersteuning van de actoren op het terrein ten einde de waardevolle competenties en ervaring van afgedankte oudere werknemers bij herstructurering niet verloren te laten gaan. Met het oog op de competentieontwikkeling bij zowel werknemers als werkgevers vraagt de N VA: o om verder in te zetten op het zichtbaar maken, ontwikkelen en optimaal inzetten van competenties alsook het beleid inzake loopbaanbegeleiding te versterken; o de uitwerking van een efficiënt en daadkrachtig EVC beleid door een uitbreiding van het aantal beroepen en testcentra en de realisatie van een algemeen referentiekader voor EVC bewijzen en de verdere uitbouw van een Vlaamse kwalificatiestructuur. o Werkgevers die hun werknemers ondersteunen in het volgen van opleidingen worden beloond. o Er moet verder gestreefd worden naar meer transparantie en doelmatigheid op de opleidingsmarkt. Het lijkt de N VA noodzakelijk een versterkt taalbeleid te voeren en daartoe een sluitend aanbod van het Nederlands voor werkzoekenden en werknemers te ontwikkelen, zowel in taalvoorbereiding als in taalondersteuning. Extra aandacht wordt besteed aan de taalverwerving van het Nederlands bij anderstalige werkzoekenden in Vlaams Brabant en in de Vlaamse Rand in het bijzonder. De N VA blijft zich verzetten tegen een beleid dat werkloosheid in de hand werkt. Voor sommige mensen brengt werken niet (veel) meer op dan niet werken. Dat is onaanvaardbaar. Gezien de wijzingen op de Vlaamse arbeidsmarkt lijkt de tijd rijp voor een nieuw en aangepast Vlaams Actieplan Werkloosheidsvallen. Flexibiliteit moet ook mogelijk zijn voor zelfstandige ondernemers. Dit kan door de creatie van een pool van vliegende ondernemers waardoor ondernemers vervangen kunnen worden in geval van ziekte, vakantie, enz. Gealfabetiseerde inburgeraars blijken vaker te migreren met de bedoeling te werken dan nietgealfabetiseerden. In het kader van het inwerkingsdecreet wordt werk gemaakt van een traject voor analfabeten met een professioneel perspectief dat voldoende is afgestemd op hun moeilijke situatie. De mogelijkheden en ontwikkelingen inzake outplacement dienen te worden opgevolgd en ondersteund. Belangrijk is dat de kwaliteit kan worden gegarandeerd. De verplichting om outplacement aan te bieden aan werknemers ouder dan 45 jaar mag er niet toe leiden dat (kleinere) ondernemingen enkel nog jongeren aanwerven. 15

16 2.4 LANDBOUW De Vlaamse landbouw is sterk gespecialiseerd, bijna 80% van de landbouwbedrijven concentreren zich op een welbepaalde activiteit. Rundveehouderij is de belangrijkste specialisatie, gevolgd door tuinbouw en akkerbouw. De laatste tien jaar daalde het aantal arbeidsplaatsen in de landbouw met gemiddeld 2,5% per jaar tot personen in Niettemin is de landbouw in Vlaanderen verantwoordelijk voor een zeer groot ruimtegebruik. Niet minder dan ha of 45,4% van de totale oppervlakte van Vlaanderen wordt gebruikt voor de landbouw. De landbouwsector is een volwaardige economische sector in een sterk concurrentiële omgeving. De Vlaamse overheid moet binnen het kader van de Europese contouren een goed uitgebouwd ondersteuningsbeleid voeren voor de Vlaamse familiale land en tuinbouwbedrijven. Investeren in kwaliteit en duurzaamheid verdienen prioriteit. En ook hier vraagt de N VA dat Vlaanderen met een homogeen bevoegdheidspakket aan de slag kan, wat betekent dat de bevoegdheid inzake landbouwrampen beter wordt overgeheveld. Blikvanger Innovatieve landbouw De Vlaamse overheid blijft investeren in wetenschappelijk onderzoek en innovatie in de landbouwsector. Ze heeft daarbij aandacht voor de bijdrage die de landbouw kan leveren tot de productie van hernieuwbare energie. Onder meer het onderzoek naar het verbouwen van gewassen met een hoge intrinsieke energiewaarde staat hoog op de agenda. Andere actiepunten Naast hernieuwbare energie is biologische landbouw één van de speerpunten in het wetenschappelijk landbouwonderzoek dat de Vlaamse overheid voert. Om de bio producten nog meer te promoten bij de Vlaamse consument, organiseert de Vlaamse overheid (VLAM) geregeld campagnes die biologische landbouwproducten van bij ons in de verf zetten. De Vlaamse overheid geeft ook zelf het goede voorbeeld en koopt bio producten aan voor de overheidscatering. Dit is meteen een stimulans voor de verdere vermarkting van de biologische landbouw in Vlaanderen. Ondanks de geleverde inspanningen, is het nitraatgehalte in het Vlaams grond en oppervlaktewater nog te hoog. Het monitoren van de kwaliteit van waterlopen moet duidelijkheid scheppen over de efficiëntie van de huidige bepalingen van het mestdecreet. Concreet wil de N VA dat: o de VLIF steun (Vlaams Landbouwinvesteringsfonds) zich concentreert op de mogelijkheden van innovatieve en duurzame landbouwprojecten; o dat via mestverwerking nitraten uit mest worden verwijderd en hernieuwbare energie wordt geproduceerd; o Indien nodig moeten bijkomende maatregelen worden genomen voor onbemeste stroken langs waterlopen. 16

17 De N VA wil dat de landbouwsector haar verantwoordelijkheid mee opneemt inzake natuur. Plattelandsbeleid en landbouw horen bij één minister ondergebracht te worden. Verder: o Bosuitbreiding in landbouwgebied moet voor de N VA mogelijk zijn, maar niet als instrument om het areaal landbouwgrond te beperken. Uitwisseling van percelen die het realiseren van aaneengesloten natuurgebieden mogelijk maakt of zonevreemde landbouwbedrijven via planologische ruil opneemt in agrarisch gebied moet de brug slaan tussen natuur en landbouw. o Op basis van vrijwilligheid moeten landbouwers aangemoedigd en gestimuleerd worden natuurwaarden (houtkanten, poelen, broedgelegenheid, ) toe te laten op hun gronden. In de relatie landbouw en waterbeheer wil de N VA dat: o bij grootschalige waterwerken maximale rechtszekerheid wordt geboden aan landbouwbedrijven en voldoende flankerende maatregelen worden uitgewerkt; o dat er een modern Vlaams decreet voor polders en wateringen wordt opgesteld dat voorziet in adequate beheersstructuren die over voldoende terreinkennis beschikken. De Vlaamse overheid streeft naar een Europese erkenning voor zo veel mogelijk Vlaamse streekproducten. De N VA wil GGO s toelaten onder bepaalde voorwaarden maar stelt de keuzevrijheid van de consument hierbij voorop. De consument moet steeds een biologisch of conventioneel geteeld product kunnen kiezen. Om dat te bereiken dienen de nodige voorwaarden worden gerespecteerd zodat zowel biologisch, conventionele als GGO teelten naast elkaar kunnen blijven bestaan. Daarnaast moet bij het toelaten van genetisch gewijzigde organismen ook aandacht te gaan naar het vermijden van besmetting van wilde variëteiten, in het bijzonder in natuurgebieden. Gezien de historische band met de landbouw moet ons levend erfgoed deel uitmaken van en erkend worden binnen het plattelandsbeleid. De niet productiegerichte dierhouderij krijgt een plaats binnen het plattelandsbeleid en vraagt ook een ander beleid dan gespecialiseerde landbouw. 2.5 TOERISME Toerisme wordt terecht beschouwd als een volwaardige economische sector. Toerisme zorgt voor werk voor kortgeschoolden en is bovendien niet delokaliseerbaar was voor Vlaanderen het meest succesvolle jaar ooit. Liefst 9,5 miljoen toeristen wisten ons te vinden. Vlaanderen heeft een kwalitatief hoogstaand toeristisch aanbod en moet dat beter durven promoten. Ook in het niet zo nabije buitenland moet Vlaanderen haar troeven verzilveren. Internationale groeimarkten mogen we niet links laten liggen. Maar evengoed ontwikkelen we toeristische nicheproducten voor dichter bij huisvakanties. 17

18 Blikvanger Economische parels, groene parels We verdubbelen welvaart en tewerkstelling door en met toerisme tegen We verhogen de middelen toerisme met 50% (nu 60 mio euro) tegen 2014 en mikken prioritair op: (1) een verdubbeling van onze inspanningen en middelen voor de promotie van de Vlaamse kunststeden; (2) het opstellen van een breed actieplan 100 jaar Groote Oorlog met internationale ambities; (3) de uitbouw van Vlaanderen als congresregio en (4) een nog sterkere vernieuwing en verbreding van het Vlaams kusttoerisme en het toerisme in de groene regio s. Binnen de krijtlijnen van het Kunststedenactieplan moet de Vlaamse overheid, samen met de private sector en de kunststeden, blijven investeren in de ontwikkeling van innovatieve toeristische producten en de promotie van de Vlaamse kunststeden als één internationaal toeristisch topproduct. Vlaanderen verdubbelt de budgettaire inspanningen voor de internationale promotie van de Vlaamse kunststeden. De voorbereidingen voor de herdenking van 100 jaar WO I krijgen prioritaire aandacht én middelen. Er komt een uitvoerig actieplan 100 jaar Groote Oorlog met concrete initiatieven en investeringen in de Westhoek op het vlak van toeristisch onthaal, toeristische attractiepunten en musea, evenementen, animatie, educatie en culturele programmering, logiesfaciliteiten en marketingcampagnes op de binnen en vooral buitenlandse markt. Om die buitenlandse markt optimaal te benutten sluit Vlaanderen samenwerkingsakkoorden met landen die tijdens WO I in Vlaanderen actief waren, met als doel om in zo veel mogelijk vredestoeristen naar Vlaanderen aan te trekken. Het MICE toerisme (Meetings, Incentives, Conferences & Events) is een markt waar Vlaanderen nog veel te weinig op inspeelt. Nochtans is onze hoofdstad Brussel hierbij een onmiskenbare internationale troef. Tijdens de volgende regeerperiode investeert de Vlaamse overheid meer in moderne congresfaciliteiten in Vlaanderen die gericht gepromoot worden op het internationale forum. De N VA wil dat de Vlaamse kust een toeristische topbestemming in Vlaanderen blijft. Om de lichtjes dalende trend van het kusttoerisme in Vlaanderen weer om te buigen, komt er een Masterplan voor de Vlaamse Kust waarbij naast de logiessector ook uitvoerig aandacht besteed wordt aan toerismeflankerende beleidsdomeinen als recreatie, natuur, horeca, ruimtelijke ordening, mobiliteit, publieke voorzieningen, Andere actiepunten Vlaanderen blijft investeren in fietsroutes en fietsvriendelijke logies en wendt zijn wereldberoemd koerserfgoed, met de Ronde van Vlaanderen op kop, maximaal aan om het fietstoerisme in Vlaanderen internationaal te promoten. Een Actieplan Water en Cruisetoerisme in Vlaanderen geeft de aanzet tot de uitbouw van deze vorm van toerisme. De tijdens de vorige regeerperiode ingezette inhaalbeweging inzake jeugdverblijfsinfrastructuur in Vlaanderen wordt onverkort verdergezet. 18

19 Vlamingen die zelf op reis gaan naar het buitenland of er tijdelijk wonen of werken en gemeentebesturen met jumelages worden aangespoord om Vlaanderen internationaal te promoten als een unieke toeristische bestemming. Handige anderstalige kennismakingspakketten, die de Vlaamse overheid gratis ter beschikking stelt van particulieren en gemeentebesturen om ze uit te delen in het buitenland, kunnen hiertoe een geschikt hulpmiddel zijn. De Vlaamse overheid blijft intens samenwerken met de private toeristische ondernemers en de lokale besturen, zodat in nauw overleg een kwaliteitsvolle beleidsvoorbereiding en uitvoering van het toerismebeleid tot stand kan komen, met een efficiënt beheer van de middelen en een maximale winst voor de Vlaamse toeristische sector. III. EEN STERKER VLAANDEREN IS BETER BESTUURBAAR 3.1 BINNENLANDS BESTUUR De uitdagingen voor de Vlaamse steden en gemeenten zijn er niet kleiner op geworden met een steeds maar complexer wordende samenleving. Tegelijkertijd eist de hogere overheid dat er bijkomende taken worden opgenomen of treffen ze maatregelen die financiële repercussies hebben op de lokale overheden. De N VA wil dat ook in Vlaanderen wordt gewerkt aan een eenvoudige, doorzichtige en democratische structuur die uitgaat van een bestuur dicht bij de burger. De klemtoon moet daarbij liggen op sterke lokale besturen dat daartoe de nodige bevoegdheden en middelen moet krijgen. Betutteling moet plaats ruimen voor fiscale autonomie en échte subsidiariteit. De volgende Vlaamse regering moet een hoofdrol geven aan de gemeenten in het Vlaams binnenlands bestuur. Ook het decretale kader zal moeten volgen. Zo moet het de ambitie zijn om met een eigen kiesdecreet te komen voor de organisatie van de gemeente en provincieraadsverkiezingen. Het decreet inzake het gemeentefonds is aan een kritische doorlichting toe met aandacht voor de centrumsteden. En ook het gemeentedecreet mag best opnieuw bekeken worden. De N VA blijft vanuit deze opvatting pleiten voor een overheveling van bevoegdheden die lokale besturen sterker kan maken: de werking van OCMW s, politie, brandweer en civiele bescherming zijn beter thuis in Vlaamse handen. Blikvangers Vlaanderen brengt het bestuur dichter bij de burger De volgende regering realiseert een interne Vlaamse staatshervorming. We opteren voor een opbouw van onderen uit. Daarin staan sterke gemeenten centraal. Zij krijgen meer bevoegdheden, o.a. inzake onderwijs, kinderopvang, gezondheidszorg, welzijn. 19

20 In plaats van de huidige vierdeling (gemeenten, intercommunales/allerlei andere tussenniveaus, provincies en Vlaanderen) ligt de klemtoon bij de gemeenten aan de ene kant en Vlaanderen aan de andere kant. Bij een vrijwillige fusie van gemeenten verleent de Vlaamse regering een éénmalige subsidiebonus. Andere actiepunten De N VA is van mening dat de gemeentelijke democratie nog kan verbeterd worden door de invoering van de constructieve motie van wantrouwen tegen het voltallige college of tegen een individuele schepen. Op die wijze wordt de onbestuurbaarheid van een gemeente (bv. door een breuk in de coalitie) opgeheven. Gezien de toevoeging van de OCMW voorzitter in het college van Burgemeester en schepenen dient het aantal schepenen te verminderen met inachtneming van een kritische ondergrens voor de werklastverdeling binnen het schepencollege. Het heeft weinig zin om nog een schepen te belasten met de bevoegdheid van sociale zaken, dat immers toekomt aan de OCMW voorzitter. Deze integratie (OCMW voorzitter en schepencollege) moet worden doorgetrokken tot op het niveau van het ambtenarenkorps van de gemeente en het OCMW. Ook dat maakt deel uit van de efficiëntieoefening die elke overheid zal moeten doorvoeren. De N VA meent dat de bevoegdheden en verantwoordelijkheid van burgemeester en schepenen dermate groot is, dat zij alle baat hebben bij (een verplichting tot) opleiding, vorming en bijscholing. Meer lokale autonomie moet gepaard gaan met het optrekken van de fiscale en financiële autonomie van dit niveau. De verdelingscriteria in de gemeentefonds moeten geëvalueerd en bijgestuurd worden waarbij voldoende aandacht wordt gegeven zowel aan de centrumsteden als aan de andere steden, gemeenten en plattelandsgemeenten, rekening houdend met hun specifieke noden. Het is absoluut noodzakelijk dat er werk wordt gemaakt van de invoering van het veralgemeend geautomatiseerd stemmen. Voor alle verkiezingen in Vlaanderen wil de N VA het geautomatiseerd stemmen invoeren mits het gebruikte systeem voldoet aan voldoende veiligheidscriteria en er voorzien wordt in een gedrukt afschrift. De N VA wil een volwaardig Vlaams gemeentekiesdecreet realiseren. Vlaanderen heeft tot op heden enkel een aantal wijzigingen doorgevoerd van de bestaande federale wetgeving, maar is er nog niet in geslaagd een eigen volwaardig kiesdecreet op poten te zetten. Tegen de gemeenteraadsverkiezingen van 2012 moet dit zeker het geval zijn. Van vrije en verantwoordelijke burgers mag men verwachten dat ze minstens deelnemen aan de democratie door hun stem te gaan uitbrengen bij verkiezingen. De N VA ziet er echter geen enkele meerwaarde in hen hiertoe te verplichten. Ze pleit dan ook voor de afschaffing van de stemplicht en de invoering van het stemrecht vanaf 18 jaar. 20