BCP + DOSSIER. Isoleren, Luchtdicht bouwen en Stellen

Transcriptie

1 BCP + DOSSIER Isoleren, Luchtdicht en en Stellen Beroepsbeelden BUS-NL Isoleerder Luchtdicht er Prefab elementen steller Timmerman Tekenaar/Ontwerper Calculator Opzichter/Uitvoerder Werkvoorbereider Versie 1.2 Datum 30 september 2014 Status Voor conferentie 7 okt 2014 Auteur Marco Hofman, Lex Polman BuildUpSkillsNL

2 INHOUDSOPGAVE 1. LEESWIJZER Op dossier VAKMANSCHAP INTERDISCIPLINAIR VAKMANSCHAP Verantwoordingsinformatie Validatie OVERZICHT VAN HET BCP+ DOSSIER Deel 1 - Specifieke technische competenties Deel 2 - Specifieke niet technische competenties (specifieke soft skills) Deel 3 - Generieke niet technische competenties (generieke soft skills) Wettelijk vereisten en richtlijnen Relevante Specialismen VERKLARENDE OVERZICHT SPECIALISMEN...13 BCP+ DOSSIER ISOLEREN, LUCHTDICHT BOUWEN EN STELLEN 2

3 1. LEESWIJZER Het doel van BuildUpSkills is het verhogen (upskillen) van de kennis en vaardigheden van vakmensen in de - en installatiesector. Het betreft hierbij de werkzame vakmensen op MBO-niveau die direct betrokken zijn bij de energetische verduurzaming van de gede omgeving in de periode van Het initiatief voor BuildUpSkills (BUS NL) ligt bij de EU die op deze wijze de lidstaten wil ondersteunen bij het behalen van de energiedoelstellingen Het beroepscompetentieprofiel+ (BuildUpSkills NL: BCP+) geeft weer wat de vakvolwassen beroepsbeoefenaar moet kennen en kunnen als aanvulling op zijn bestaande vaardigheden behorende bij het beroepsbeeld in relatie tot de energetische verduurzaming van de gede omgeving. Deze aanvullingen zijn ondergebracht in Specialismen en Generalismen die als cursus, nascholing of training door de beroepsbeoefenaar gevolgd en behaald kunnen worden. De competenties zijn beschreven op het niveau van het einde van de gevolgde bij- /nascholing EQF 2-4. De niveau-indeling EQF komt overeen met de daarvoor gehanteerde Nederlandse indeling NLQF. De Generalismen hebben betrekking op alle beroepsbeelden. De Specialismen geven mogelijke aanvullingen op het beroepsbeeld, afhankelijk van kennis, ervaring en ambitie van de werknemer en beleid van de werkgever Op dossier BCP+ dossiers bevatten de eisen voor één of meerdere beroepsbeelden, zoals gedefinieerd in BuildUpSkills NL en bestaat uit een aantal technische competenties (deel 1) en een aantal niet technische competenties (soft skills). Deze soft skills kunnen specifiek voor het beroep zijn (deel 2) of generiek over alle beroepen heen (deel 3). De delen 2 en 3 hebben in sterke mate betrekking op de verbanden en de schakelpunten tussen de verschillende disciplines in de. Het betreft hier het ontwikkelen van interdisciplinair vakmanschap. Onder interdisciplinair vakmanschap wordt verstaan het verbeteren van de samenwerking tussen de disciplines en het verbinden van de verschillende disciplines in de. Interdisciplinair vakmanschap is één van de voorwaarden voor een succesvolle energetische verduurzaming van de gede omgeving. Daarbij spelen zowel technische vaardigheden (hard skills) als niet technische vaardigheden (soft skills) een essentiële rol. Verandering in ambitie, passie en cultuur zijn nodig om tot (bijna) energie neutrale woningen te komen. De dossiers zijn steeds opged rondom beroepsbeelden met overeenkomende Specialismen. Daarbij zijn steeds alle relevante beroepsbeelden van niveau 2 tot en met 4 opgenomen. De beroepen op niveau 4 stellen daarvoor doorgaans de kaders, werkprocessen en randvoorwaarden op voor uitvoerenden op niveau 2 en 3. In dit dossier zijn de Specialismen beschreven van de beroepsbeelden uit de groep Isoleren, Luchtdicht en en Stellen: Isoleerder Luchtdicht er Prefab elementen steller Timmerman Tekenaar/Ontwerper Werkvoorbereider Opzichter/Uitvoerder Calculator De overige beroepsbeelden zijn gegroepeerd in de dossiers: Elektrotechnisch Installeren Werktuigkundig Installeren Koudetechnisch Installeren Afen en Glaszetten Metselen Dakdekken Werken als zelfstandige BCP+ DOSSIER ISOLEREN, LUCHTDICHT BOUWEN EN STELLEN 3

4 Het BCP+ dossier Isoleren, Luchtdicht en en Stellen kent binnen de uitvoerende beroepen naast de Timmerman als bestaand beroepsbeeld, een drietal nieuwe, in opkomst zijn de beroepsbeelden, de Isoleerder, de Luchtdicht er en de Prefab elementen steller. Het dossier BCP+ dossier Isoleren, Luchtdicht en en Stellen is opged uit de volgende onderdelen VAKMANSCHAP Deel 1 - Specifieke technische competenties, dat gevormd wordt door: Renovatie (houten) vloeren Na-isolatie vloeren Na-isolatie spouwmuren en gevels Isolatie kelders Gevelisolatie/ gevelbetimmering Na-isolatie daken binnenzijde Na-isolatie daken buitenzijde Luchtdicht en Bouwplaatssteller prefab gevel elementen Bouwplaatsmonteur kozijnen, ramen en deuren Bouwplaatsmonteur prefab daken Bouwplaatsmonteur tuimelvensters Bouwplaatsmonteur prefab dakkapellen INTERDISCIPLINAIR VAKMANSCHAP Deel 2 - Specifieke niet technische competenties (specifieke soft skills): Communicatie Informatie verwerking Samenwerken Kwaliteit Duurzame proces Duurzame materialen Duurzaam ontwerpen Deel 3 - Generieke niet technische competenties (generieke soft skills) Daarnaast zijn de Wettelijke vereisten en richtlijnen behorend bij de beschreven specialismen aangegeven. Hoofdstuk 3 geeft het Verklarende overzicht met relevante termen, coderingen en afkortingen. De koppeling van Specialismen aan Beroepsbeelden (tabel 2) geeft een voor de hand liggend overzicht. De ontwikkelingen richting interdisciplinair vakmanschap maken het mogelijk dat ook verder weg liggende specialismen bij de beschreven beroepsbeelden passen. Deze specialismen zijn als overzicht opgenomen in hoofdstuk Verantwoordingsinformatie Dit BCP+ dossier is gebaseerd op onderzoek uit BUS pillar I ( ) en aanvullend onderzoek uit BUS pillar II ( ). Daarnaast is informatie gebruikt uit door onderwijs en bedrijfsleven opgestelde regioprofielen. Waar beschikbaar zijn eindtermendocumenten of andere beschrijvingen uit de branches betrokken. Door bedrijven, onderwijs en stakeholders is feedback geleverd op de BCP+ dossiers. Het BCP+ document is samengesteld onder verantwoordelijkheid van het Consortium BuildUpSkills dat bestaat uit OTIB, ISSO, SBRCURnet, MBO-diensten, Fundeon en Kenteq. Daarnaast wordt BuildUpSkills ondersteund door alle belangrijke stakeholders in de - en installatietechniek. Aanvullende (verantwoordings-)informatie bij dit dossier is te vinden op Deze informatie is geen onderdeel van het voorliggende dossier Validatie Dit BCP+ dossier is gevalideerd door.. op [datum] BCP+ DOSSIER ISOLEREN, LUCHTDICHT BOUWEN EN STELLEN 4

5 2. OVERZICHT VAN HET BCP+ DOSSIER De beroepsbeelden uit BuildUpSkills sluiten aan bij de kwalificatieprofielen MBO 2015 conform tabel 1. Hierin is tevens de Europese Opleidingsniveau (EQF) aanduiding opgenomen. In tabel 2 en 3 is aangegeven hoe specialismen rondom beroepsbeelden gegroepeerd kunnen worden. BEROEPSBEELD BUS KWALIFICATIEPROFIEL MBO 2015 CREBO NIVEAU EQF Timmerman B11 Timmerman Allround Timmerman t/m B26 Isoleerder nvt 3 B27 Luchtdicht er nvt 3 B28 Prefab elementen steller nvt 3 B3 Calculator Middenkader functionaris B2/B4 Opzichter/Uitvoerder Middenkader functionaris B5 Werkvoorbereider Middenkader functionaris B6 Tekenaar/Ontwerper Middenkader functionaris Tabel 1. Beroepsbeelden en kwalificatieprofielen BCP+ deel Specialisme Technisch B11 Timmer -man B26 Isoleerder B27 Luchtdicht er B28 Prefab elem. steller B2/B4 Opzichter/ Uitvoerder R10 Renovatie (houten) vloeren R11 Na-isolatie vloeren R12 Na-isolatie spouwmuren en gevels R14 Isolatie kelders R44 Na-isolatie daken binnenzijde R45 Na-isolatie daken buitenzijde R22 Gevelisolatie R20 Gevelisolatie/ gevelbetimmering R48 Luchtdicht en R21 Bouwplaatssteller prefab gevel elementen R30 Bouwplaatsmonteur kozijnen, ramen en deuren R41 Bouwplaatsmonteur prefab daken R42 Bouwplaatsmonteur tuimelvensters R43 Bouwplaatsmonteur prefab dakkapellen Tabel 2. Technisch Specialismen en Beroepsbeelden B3 Calculator B5 Werkvoor -bereider B6 Tekenaar /Ontw. BCP+ DOSSIER ISOLEREN, LUCHTDICHT BOUWEN EN STELLEN 5

6 BCP+ deel Specialisme Soft Skills B11 Timmerman B26 Isoleerder B27 Luchtdicht er B28 Prefab elem. steller B2/B4 Opzichter/ Uitvoerder Tabel 3. Soft Skill Specialismen en Beroepsbeelden B3 Calculator B5 Werkvoor -bereider B6 Tekenaar /Ontw. S6 Communicatie S7 Informatie verwerking S8 Samenwerken S9 Kwaliteit S14 Duurzaam proces S15 Duurzame materialen S16 Duurzaam ontwerpen In tabel 4 is aangegeven welke generieke soft skills voor de verschillende beroepsbeelden uit BuildUpSkills relevant zijn. B11 B26 B27 B28 B2/B4 B3 B5 B6 BCP+ deel Generalisme Timmermadedicht Isoleer- Lucht- Prefab Opzichter/ Calcu- Werkvoor Tekenaar Soft Skills elem. Uitvoerder lator -bereider /Ontw. er steller G1 Communicatie G2 Informatie verwerking G3 Samenwerken G4 Kwaliteit Tabel 4. Generalismen en Beroepsbeelden BCP+ DOSSIER ISOLEREN, LUCHTDICHT BOUWEN EN STELLEN 6

7 2.1. Deel 1 - Specifieke technische competenties SPECIALISMEN - TECHNISCH R10 Renovatie (houten) vloeren R11 Na-isolatie vloeren R12 Na-isolatie spouwmuren en gevels R13 Na-isolatie kruipruimten R14 Isolatie kelders R20 Gevelisolatie/ gevelbetimmering R22 Gevelisolatie R44 Na-isolatie daken binnenzijde R45 Na-isolatie daken buitenzijde R48 Luchtdicht en R21 Bouwplaatssteller prefab gevel elementen R30 Bouwplaatsmonteur kozijnen, ramen en deuren R41 Bouwplaatsmonteur prefab daken COMPETENTIES R10.1 Kan (houten) vloeren vervangen door geïsoleerde vloeren R11.1 Kan bestaande vloeren na-isoleren R12.1 Kan bestaande gevels na-isoleren in de spouw R12.2 Kan bestaande gevels na-isoleren (door vervangen van het buitenblad) R13.1 Kan bestaande kruipruimten na-isoleren R13.2 Kan bestaande funderingen na-isoleren R14.1 Kan kelders isoleren R14.2 Kan onder maaiveld isoleren R20.1 Kan gevels isoleren en betimmeren R22.1 Kan gevels isoleren R44.1 Kan platte en hellende daken na-isoleren aan de binnenzijde R45.1 Kan platte en hellende daken na-isoleren aan de buitenzijde R48.1 Kan luchtdicht en R21.1 Kan prefab gevel elementen plaatsen en luchtdicht stellen R30.1 Kan prefab kozijnen, ramen en deuren plaatsen en luchtdicht stellen R41.1 Kan prefab dakelementen plaatsen en luchtdicht stellen R42 Bouwplaatsmonteur R42.1 Kan prefab tuimelvensters plaatsen en luchtdicht stellen tuimelvensters R43 Bouwplaatsmonteur prefab R43.1 Kan prefab dakkapellen plaatsen en luchtdicht stellen dakkapellen Tabel 5. Specifieke technische competenties BCP+ DOSSIER ISOLEREN, LUCHTDICHT BOUWEN EN STELLEN 7

8 2.2. Deel 2 - Specifieke niet technische competenties (specifieke soft skills) SPECIALISMEN SOFT SKILLS S6 Communicatie S7 Informatie verwerking S8 Samenwerken S9 Kwaliteit S14 Duurzaam proces S15 Duurzame materialen S16 Duurzaam ontwerpen COMPETENTIES S6.1 Brengt eigen ervaringen in, kan omgaan met constateringen en kritiek S6.2 Kan leeraspecten destilleren voor procesverbetering S6.3 Beheerst vaktaal uit aanpalende disciplines S7.1 Maakt instructie/ handleiding voor gebruik opgeleverd werk door de gebruiker/ bewoner S8.1 Overlegt met uitvoerders over voorgaande processtappen vereist voor startsituatie S8.2 Overlegt met uitvoerder over gelijktijdige en volgende stappen mbt op te leveren werk (componenten, bekabeling, regelingen) S9.1 Behoudt kwaliteit werk (door afwijkingen van het ontwerp op de tekening door te voeren) S9.2 Behoudt kwaliteit werk (door juiste doorvoeringen door thermische schil te maken) S14.1 Kan het proces op de plaats met partijen duurzaam inrichten S14.2 Kan verstoringen in het proces adequaat corrigeren S15.1 Kan materialen op duurzaamheid beoordelen en toepassen S16.1 Kan energetische consequenties op basis van comfort en duurzaamheid beoordelen S16.2 Kan integraal met andere disciplines ontwerpen Tabel 6. Specifieke soft skills BCP+ DOSSIER ISOLEREN, LUCHTDICHT BOUWEN EN STELLEN 8

9 2.3. Deel 3 - Generieke niet technische competenties (generieke soft skills) GENERALISMEN SOFT SKILLS G1 Communicatie G2 Informatie verwerking G3 Samenwerken G4 Kwaliteit COMPETENTIES G1.1 Betrekt anderen bij projectdoelstellingen G1.2 Kan luisteren en deelnemen in gesprek G2.1 Begrijpt technische instructies en teksten G2.2 Leest 2D en 3D tekeningen G2.3 Doorgrondt het complete proces G3.1 Werkt samen met collega s uit de eigen en andere disciplines G3.2 Kan van individuele prestatie naar team prestatie komen G3.3 Kan enthousiasmeren voor duurzaam G4.1 Neemt verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van het eigen werk G4.2 Meldt afwijkingen en problemen G4.3 Is zich bewust van de gevolgen van zijn handelen op de energetische kwaliteit van het ge Tabel 7. Generieke soft skills 2.4. Wettelijk vereisten en richtlijnen In geen van de onderdelen uit dit BCP+ komen wettelijke vereisten voor. De richtlijn BRL 1332 (d.d ) SPRAYEN VAN DE ONDERKANT VAN BEGANE GRONDVLOEREN EN DE ONDERKANT VAN DAKEN MET SPRAYSYSTEEM VAN POLYURETHAANSCHUIM ( R10 Renovatie (houten) vloeren R11 Na-isolatie vloeren R13 Na-solatie kruipruimten R44 Na-isolatie daken binnenzijde R45 Na-isolatie daken buitenzijde De richtlijn URL (d.d ) AANBRENGEN SPOUWMUURISOLATIE MET GEBONDEN EPS- SCHUIMPARELS ( R12 Na-isolatie spouwmuren en gevels De richtlijn URL (d.d ) AANBRENGEN SPOUWMUURISOLATIE MET MINERALE WOL VLOKKEN ( 17.pdf) R12 Na-isolatie spouwmuren en gevels De richtlijn URL (d.d ) AANBRENGEN SPOUWMUURISOLATIE MET UREUMFORMALDEHYDE (UF) - SCHUIM ( R12 Na-isolatie spouwmuren en gevels BCP+ DOSSIER ISOLEREN, LUCHTDICHT BOUWEN EN STELLEN 9

10 De richtlijn URL (d.d ) AANBRENGEN SPOUWMUURISOLATIE MET POLYURETHAAN (PUR) - SCHUIM ( R12 Na-isolatie spouwmuren en gevels De richtlijn URL IKB 1112 (d.d ) Uitvoeringsrichtlijn voor de montage van prefab dakvensters inclusief aansluitsystemen ( R42 Bouwplaatsmonteur tuimelvensters De richtlijn URL 0735 (d.d ) UITVOERINGSRICHTLIJN VERVAARDIGING VAN BUITENGEVELISOLATIE MET GEPLEISTERDE AFWERKING ( R12 Na-isolatie spouwmuren en gevels R22 Gevelisolatie De bijlage van BRL 4702 ( ) Vakrichtlijn Gesloten Dakbedekkingssystemen 2013 ( R44 Na-isolatie daken binnenzijde R45 Na-isolatie daken buitenzijde De richtlijn BRL 0709 (d.d ) MONTAGE VAN KUNSTSTOF GEVELELEMENTEN ( R21 Bouwplaatssteller prefab gevel elementen R30 Bouwplaatsmonteur kozijnen, ramen en deuren De richtlijn PBL 0442/07 (d.d ) Uitvoeringsrichtlijn voor de montage van prefab daksegmenten ( R41 Bouwplaatsmonteur prefab daken R43 Bouwplaatsmonteur prefab dakkapellen 2.5. Relevante Specialismen Alle Specialismen die relevant kunnen zijn voor de Beroepsbeelden in dit BCP+ dossier zijn opgenomen in hoofdstuk 4. BCP+ DOSSIER ISOLEREN, LUCHTDICHT BOUWEN EN STELLEN 10

11 3. VERKLARENDE OVERZICHT BCP+ Beroepsbeeld Beroepscompetentieprofiel BUS (BuildUpSkills) Codering Beroepsbeeld Codering Specialisme Competentie Crebo Craddle-to-craddle Deelnemers BUS Duurzaam EQF Energieneutraal en Interdisciplinair vakmanschap Aanvullende eisen aan vakmanschap Beeld van de vakman zoals door BUS geschetst Beschrijving van een beroep(sgroep) zoals vastgesteld door sociale partners EU project om zittende werknemers in de en installatie na- en bij te scholen op duurzaamheid B = BI = en installatie I = installatie G = generieke soft skill M = energy management P = energy production R = energy reduction S = specifieke soft skill Omschrijving van iemands kunnen op een bepaald gebied Nummer waaronder een opleiding bij OCW bekend is Materiaal in het ene product kan na recycling in het volgende product gebruikt worden, in een eindeloze keten OTIB, SBRcurnet, Fundeon, ISSO, Kenteq, MBO-diensten Beperking van schadelijke milieu effecten en voorkomen van grondstoffen-, water, ruimte- en energie-uitputting Europese norm voor opleidingsniveaus 1 = VMBO/MBO/Basiseducatie 2 = VMBO/MBO/Basiseducatie 3 = MBO 4 = MBO/VAVO/HAVO 5 = VWO/VAVO/Associate Degree 6 = Bachelor 7 = Master 8 = Doctor/Medisch specialist Beperken van de energievraag door een goede geschil en energiezuinige installatie. De nog benodigde energie op een duurzame manier opwekken. Vakmanschap waarbij er de houding en de kennis is om tussen, met en in de verschillende disciplines te werken, waarbij kennis van andere disciplines noodzakelijk is. BCP+ DOSSIER ISOLEREN, LUCHTDICHT BOUWEN EN STELLEN 11

12 Kwalificatieprofiel NLQF Soft skills Thermische schil Eisen gesteld aan een uitstroomrichting van een beroepsopleiding Nederlandse norm voor opleidingsniveaus (identiek aan EQF) Persoonlijke, emotionele, sociale en intellectuele competenties De buitenzijden van een ge gezien vanuit energieverlies BCP+ DOSSIER ISOLEREN, LUCHTDICHT BOUWEN EN STELLEN 12

13 4. SPECIALISMEN SPECIALISME renovatie (houten) vloeren na-isolatie vloeren na-isolatie spouwmuren en gevels na-isolatie kruipruimten isolatie kelders gevelisolatie/ gevelbetimmering gevelisolatie plaatsmonteur kozijnen, ramen & deuren renovatie houten dakconstructies plaatsmonteur prefab daken plaatsmonteur tuimelvensters plaatsmonteur prefab dakkapellen na-isolatie daken binnenzijde na-isolatie daken buitenzijde luchtdicht en CODE R10 R11 R12 R13 R14 R20 R22 R30 R40 R41 R42 R43 R44 R45 R48 SPECIALISME duurzaam proces duurzame materialen duurzaam ontwerpen CODE S14 S15 S16 BCP+ DOSSIER ISOLEREN, LUCHTDICHT BOUWEN EN STELLEN 13

14 BCP+ DOSSIER ISOLEREN, LUCHTDICHT BOUWEN EN STELLEN 14