Aansprakelijkheid commissarissen

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Aansprakelijkheid commissarissen"

Dennis Vos
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

2 1 november 2012 Aansprakelijkheid commissarissen Suzan Winkels-Koerselman

3 Turnaround Advocaten Een klein, modern en gespecialiseerd advocatenkantoor Digitaal dossier Wij bieden de inzet van ervaren onafhankelijke advocaten en curatoren die gespecialiseerde rechtsbijstand verlenen bij: kwesties bij faillissementen risicomanagement risico scans financiering & zekerheden het voeren van procedures zakelijke conflicten

gespecialiseerde rechtsbijstand verlenen bij: kwesties bij faillissementen

4 Onderwerpen 1. Inleiding 2. Grondslagen aansprakelijkheid naar huidig recht 3. Wet bestuur en toezicht 4. Verschil commissaris en niet-uitvoerende bestuurder in een one-tier board 5. Commissaris als feitelijk bestuurder? 6. Vaker aansprakelijkheid voor de commissaris?

5 1. Inleiding

6 2. Grondslagen aansprakelijkheid naar huidig recht Wanneer leidt tekortschieten in de taak tot aansprakelijkheid? a) Ernstig verwijtbare onbehoorlijke taakvervulling: hoofdelijk aansprakelijk tegenover de rechtspersoon (intern) voor de daardoor geleden schade art. 2:9 BW b) Kennelijk onbehoorlijke taakvervulling (in de periode van drie jaren voorafgaand aan het faillissement), waarvan aannemelijk is dat dit een belangrijke oorzaak is van het faillissement: tegenover de boedel hoofdelijk aansprakelijk voor het volledige tekort in het faillissement art. 2:138 en 2:248 BW c) Onrechtmatig handelen (bijv. door onvoldoende toezicht): aansprakelijkheid jegens derden art. 6:162 BW

2:9 BW b) Kennelijk onbehoorlijke taakvervulling (in de periode van drie jaren voorafgaand aan het faillissement), waarvan aannemelijk is dat dit een belangrijke oorzaak

7 2. Grondslagen aansprakelijkheid naar huidig recht Wat is de taak van de commissaris? Houden van toezicht op: beleid van het bestuur de algemene gang van zaken in de vennootschap en de met haar verbonden onderneming Advisering van het bestuur (met raad terzijde staan) Gericht op het belang van de vennootschap en de met haar verbonden onderneming Nadere invulling taak mogelijk in statuten en/of reglement

met haar verbonden onderneming Advisering van het bestuur (met raad terzijde staan) Gericht op het

8 2. Grondslagen aansprakelijkheid naar huidig recht a) Ernstig verwijtbare onbehoorlijke taakvervulling Nalaten onderzoek naar vermogenspositie in relatie tot voorgenomen groei, terwijl solvabiliteitsratio aanleiding gaf tot onderzoek; Weinig voorbeelden in de rechtspraak

vermogenspositie in relatie tot voorgenomen groei, terwijl

9 2. Grondslagen aansprakelijkheid naar huidig recht b) Kennelijk onbehoorlijke taakvervulling voor faillissement (art. 2:138/248 BW) Algemene maatstaf: indien geen redelijk denkend commissaris onder dezelfde omstandigheden aldus zou hebben gehandeld De vraag of er sprake is van kennelijk onbehoorlijke taakvervulling moet worden beantwoord naar hetgeen de commissarissen voorzagen of konden voorzien op het moment dat zij hun taak vervulden

2:138/248 BW) Algemene maatstaf: indien geen redelijk denkend commissaris onder dezelfde omstandigheden aldus

10 2. Grondslagen aansprakelijkheid naar huidig recht b) Kennelijk onbehoorlijke taakvervulling voor faillissement (art. 2:138/248 BW) Voorbeelden: Onvoldoende toezicht op nakoming door bestuur van boekhoud- en deponeringsplicht; Gedogen dat bestuurder zich aan instructies en toezicht onttrekt; Laten voortduren niet communiceren commissarissen onderling en tussen commissarissen en bestuurder; Goedkeuring aan investeringen, terwijl financiële dekking daarvoor ontbreekt; verzuim om aandeelhouders te informeren over problemen verkrijgen benodigde financiering; verzuim om AVA bijeen te roepen i.v.m. kritieke toestand vennootschap; Is er sprake van een keten van gebeurtenissen peildatum moet worden vastgesteld vanaf wanneer het toezicht als kennelijk onbehoorlijk moet worden aangemerkt; Goedkeuring verdere groei terwijl niet bekend is of de omvang van de organisatie in overeenstemming was met kwaliteit onderliggende processen plicht om te laten informeren en te handelen bij constatering dat onderneming te groot is geworden t.o.v. kwaliteit onderliggende processen; In afwijking van eigen beleidsplannen en uitgangspunten nalaten van onderzoek of het beleid om prioriteit te geven aan groei boven het op orde brengen van de interne organisatie kan worden voortgezet.

communiceren commissarissen onderling en tussen commissarissen en bestuurder; Goedkeuring aan investeringen, terwijl financiële dekking daarvoor ontbreekt; verzuim om aandeelhouders te informeren

11 2. Grondslagen aansprakelijkheid naar huidig recht b) Kennelijk onbehoorlijke taakvervulling voor faillissement (art. 2:138/248 BW) Uitspraak Van der Meer q.q./dietz en Eendenbak: Toezicht door commissarissen kent in grote lijn twee vormen, aldus Rechtbank: Toetsen voorgenomen concrete bestuursbesluiten die ingevolge wet of statuten goedkeuring van de raad van commissarissen behoeven, dan wel die bestuur vrijwillig aan goedkeuring wil onderwerpen; In algemene zin uitoefenen van toezicht op het bestuur Geen verplichting regelmatige inspectie behoorlijke boekhouding of controle deponering jaarrekening(en) of andere wettelijke verplichtingen; Besluitvorming tussen aandeelhouders, RvC en bestuurder problematisch en onvoldoende slagvaardig alsmede onvoldoende inzicht bestuurder in eigen tekortkomingen. Rechtbank oordeelt dat dit ook AvA treft: zij handhaafden de commissarissen; Het is, aldus de Rechtbank, niet de taak van commissarissen om toe te zien op inkoop en bestuur daarbij te overrrulen; Rechtbank noemt in eindoordeel het toezicht door de commissarissen onvoldoende competent, naast het naïeve en ten onrechte te lange vertrouwen dat zij in de bestuurders hebben gehouden, maar kwalificeert dit niet als onbehoorlijk toezicht.

raad van commissarissen behoeven, dan wel die bestuur vrijwillig aan goedkeuring wil onderwerpen; In algemene zin uitoefenen van toezicht op het bestuur Geen verplichting regelmatige inspectie

12 2. Grondslagen aansprakelijkheid naar huidig recht b) Kennelijk onbehoorlijke taakvervulling voor faillissement (art. 2:138/248 BW) Wat ook een rol kan spelen: Dat iemand zijn beroep of bedrijf maakt van o.a. het optreden als bestuurder en commissaris Vaststelling wanbeleid door Ondernemingskamer, leidt niet altijd ook tot persoonlijke aansprakelijkheid ex artikel 2:9 en/of 2:138/248 BW

13 2. Grondslagen aansprakelijkheid naar huidig recht c) Onrechtmatig handelen jegens derden (art. 6:162 BW) Bewust ongerechtvaardigde inlichtingen geven als aansporing om aandelen van de vennootschap te kopen; Lichtvaardige schorsing bestuurder door commissaris(sen), welke in strijd met de zorgvuldigheid is, is jegens die bestuurder onrechtmatig; In strijd met overeenkomst laten benoemen tot gedelegeerd commissaris.

kopen; Lichtvaardige schorsing bestuurder door commissaris(sen), welke in strijd met de zorgvuldigheid

14 3. Wet bestuur en toezicht One-tier board rechtstreekse toepassing van artikel 2:9 BW en 2:138/248 BW Two-tier board aansprakelijkheid via schakelbepaling (huidig recht)

15 3. Wet bestuur en toezicht Wijziging artikel 2:9 BW : taak van een bestuurder kan worden verkleind door toebedeling (deel) bestuurstaken aan een of meer andere bestuurders Lid 2: Elke bestuurder draagt verantwoordelijkheid voor de algemene gang van zaken. ( ) Maar disculpatie mogelijk op grond van een taakverdeling: ( ) tenzij hem mede gelet op de aan anderen toebedeelde taken geen ernstig verwijt kan worden gemaakt en hij niet nalatig is geweest in het treffen van maatregelen ( ). Handhaving artikel 2:138/248 BW

16 4. Verschil commissaris niet-uitvoerende bestuurder in one tier board Niet-uitvoerend bestuurder valt dus rechtstreeks onder artikel 2:9 en 2:138/248 BW, commissaris niet; Niet-uitvoerend bestuurder zal eerder en meer informatie krijgen dan de commissaris; Niet-uitvoerend bestuur wordt geacht meer betrokken te zijn bij de gang van zaken binnen de vennootschap dan de commissaris; Voor externen: minder duidelijke scheiding tussen bestuur en toezicht (uitvoerend niet-uitvoerend) dan bij een aparte RvC; Commissarissen zijn onafhankelijker t.o.v. bestuur dan niet-uitvoerende bestuurders

geacht meer betrokken te zijn bij de gang van zaken binnen de vennootschap dan de commissaris; Voor externen: minder duidelijke scheiding tussen

17 5. Commissaris als feitelijk bestuurder Artikel 2:151/261 BW: daden van bestuur krachtens statuten of besluit beoordeling aansprakelijkheid a.d.h.v. normen bestuurder Artikel 2:138/248 lid 7 BW: beleid (mede) bepaald als ware hij bestuurder verdeeldheid in rechtspraak of bestuur daarbij terzijde gesteld moet worden Overschrijding taken van een commissaris (Smelik/De Regt): intensief inlaten met de operationele gang van zaken (zoals in- en verkoop, personeelszaken); administratieve en onderhoudswerkzaamheden ; Accorderen van facturen, doen van betalingen

normen bestuurder Artikel 2:138/248 lid 7 BW: beleid (mede) bepaald als ware hij bestuurder verdeeldheid in rechtspraak of bestuur daarbij

18 6. Vaker aansprakelijkheid commissaris? Schaarse rechtspraak, schikkingen Wet bestuur en toezicht: niet-uitvoerende bestuurder vermoedelijk sneller aansprakelijk

19 Informatiebijeenkomsten 29 november 2012: Procederen in geldzaken door mr. Aubrey Klerks-Valks 24 januari 2013: bijeenkomst met gastspreker mr. S.F. (Hans) van Immerseel Suzan Winkels-Koerselman Twitter.com/turnaroundadvoc

20 Bedankt voor uw aandacht Suzan Winkels-Koerselman Twitter.com/turnaroundadvoc

Vergelijkbare documenten

Welkom Bestuur en toezicht

Welkom Bestuur en toezicht Suzan Koerselman advocaat Turnaround Advocaten Turnaround Advocaten is een klein en modern gespecialiseerd advocatenkantoor. Digitaal dossier. Wij bieden de inzet van zeer ervaren