Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd en/of vermenigvuldigd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever.
|
|
- Daniël de Vries
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Artikel: Woningnood in historisch perspectief Auteur: Nieske Stoel Verschenen in: Skript Historisch Tijdschrift, jaargang 27.1, Stichting Skript Historisch Tijdschrift, Amsterdam ISSN Abstract: Not available. Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd en/of vermenigvuldigd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. Skript Historisch Tijdschrift is een onafhankelijk wetenschappelijk blad dat vier maal per jaar verschijnt. De redactie, bestaande uit studenten en pas afgestudeerden, wil bijdragen aan actuele historische debatten, en biedt getalenteerde studenten de kans om hun werk aan een breder publiek te presenteren. Een abonnement op Skript kost 20 euro per jaar. U kunt lid worden door het machtigingsformulier in te vullen op Ook kunt u een sturen naar de redactie, dan krijgt u het machtigingsformulier thuisgestuurd. Losse nummers zijn verkrijgbaar bij de redactie. Artikelen ouder dan een jaar zijn gratis te downloaden op Skript Historisch Tijdschrift Spuistraat 134, kamer VB Amsterdam info@skript-ht.nl
2 Nieske Stoel Woningnood in historisch perspectief Hoewel de welvaart de afgelopen decennia is gestegen en we steeds meer geld te besteden hebben, neemt het woningtekort toe. Sinds 2002 wordt er in kranten zelfs gesproken van 'de nieuwe woningnood'. In 2002 be-droeg het woningtekort woningen. Ouderen kunnen geen ge-schikte woning vinden, studentenhuisvesting schiet tekort en stellen die willen gaan samenwonen of trouwen moeten lang wachten tot ze een woning vinden. In verschillende onderdelen van de huizenmarkt wordt nagedacht over de oplossingen voor deze woningnood. De overheid is een van de spelers op deze markt en voert een volkshuisvestingsbeleid. In de jaren na de Tweede Wereldoorlog had de toen-malige minister van Wederopbouw en Volkshuisvesting In 't Veld ook te maken met woning-nood. Hoewel de woningnood van de afgelopen jaren een ander karakter heeft, zal in dit essay toch een vergelijking gemaakt worden tussen het volkshuisvestingsbeleid betreffende woningnood toen en de oplossingen voor de woningnood nu. In de jaren zestig, zeventig en tachtig vond op grote schaal staatsgeleide productie van woningen plaats. In de jaren negentig stagneerde de woningbouw echter. Er is sindsdien een paradox ontstaan; de welvaart is hoog, maar er zijn nog nooit zo weinig woningen gebouwd.' Het was logischer geweest als de hogere prijzen van woningen geleid hadden tot een groter aanbod, dit is in Nederland echter niet het geval. De oorzaak hiervoor kan gelegd worden bij de privatisering van de woningbouw of, volgens sommigen, de mislukte privatisering van de woningbouw. In de jaren negentig heeft de overheid het laten bouwen van huizen steeds meer uit handen gegeven. Overheidsubsidies en staatsfinancieringen werden weliswaar afgeschaft, maar de strenge regels over de wijze waarop woningen gebouwd moesten worden bleven gehandhaafd. De door de overheid beschikbaar gestelde nieuwbouwlocaties (de zogenaamde Vinex-locaties) werden door projectontwikkelaars gekocht. Zij hadden echter geen haast met het bouwen van nieuwe woningen. Aangezien er van de overheid toch niet op andere plekken gebouwd mag worden, blijft hun bouwgrond kostbaar en kunnen ze zelf bepalen wanneer ze gaan bouwen. Door deze gang van zaken zijn er de afgelopen jaren minder woningen bijgekomen en is er een groot woningtekort ontstaan. 7
3 Een andere belangrijke oorzaak voor deze problemen is het gebrek aan concurrentie op de woningbouwmarkt. Concurrentie is nodig om een commerciële, geprivatiseerde markt te laten werken. De verschillende spelers op de woningbouwmarkt van de jaren negentig: gemeentes, projectontwikkelaars en bouwbedrijven, waren echter te afhankelijk van elkaar en te gebonden aan de strenge regels van de overheid waardoor geen concurrentie plaats kon vinden. Volgens sommigen is dit de oorzaak van de dalende woningproductie in de jaren negentig en dus van de woningnood.^ De overheid trekt aan de ene kant haar handen af van de woningnood. Aan de andere kant probeert ze via regels toch nog een vinger in de pap te houden. De plannen van In 't Veld Na de Tweede Wereldoorlog was er ook een woningtekort, al werd er toen anders omgegaan met de woningbouwmarkt. Joris in 't Veld ( ), minister van Wederopbouw en Volkshuisvesting van 1948 tot 1952, werd geconfronteerd met een gebrek aan circa driehonderdduizend woningen. In 't Veld, minister voor de PvdA en fanatiek plansocialist, had een meerjarenplan bedacht om dit probleem op te lossen. Elk jaar moesten er ongeveer vijftigduizend woningen gebouwd worden. Dit plan werd door de Eerste en Tweede kamer goedgekeurd en vormde de jaren daarna een leidraad voor de woningbouw.^ Het huidige ministerie van Volkshuisvesting Ruimtelijke Ordening en Milieu (VROM) heeft ook meerjarenontwikkelingsprogamma's. Deze zijn echter uitgebreider dan in de jaren veertig en houden rekening met meer factoren. De plannen tellen bijvoorbeeld niet alleen de gezinnen die geen woning hebben, maar ook mensen die zelfstandig willen wonen mee in het woningtekort. In de tijd van In 't Veld kwam de daadwerkelijke productie van woningen ruim boven de planning. Dit in tegenstelling tot de afgelopen jaren waarin de productie ver achter blijft bij de planning. Het ministerie plant wel en heeft de afgelopen jaren voldoende bouwvergunningen gegeven, maar vervolgens is er geen prikkel voor de bouwbedrijven om ook daadwerkelijk te gaan bouwen. Alleen plannen lost de woningnood niet op. Dat bleek ook al in de jaren na de oorlog. Om de cijfers van het meerjarenplan te verwezenlijken was er geld nodig. De regering legde na de oorlog echter de nadruk op de wederopbouw van de industrialisatie, waardoor er voor de wederopbouw van woningen minder geld over bleef. In 't Veld had een aantal ideeën om met het weinige geld dat nog overbleef toch genoeg woningen te bouwen. Allereerst pleitte hij voor veel kleine woningen. Vooral de KVP was hier tegen omdat grote gezinnen dan geen groot genoeg huis kregen. Daarnaast wilde In 't Veld door middel van systeembouw en de bouw van duplexwoningen zijn meerjarenplannen realiseren. Dit waren 27.1
4 echter geen grote successen; ze bleken niet efficiënt en niet geldbesparend. Als laatste en misschien wel belangrijkste maatregel, introduceerde In 't Veld nationale en gemeentelijke leningen. Het appel van de minister aan burgerzin hield in dat burgers hun geld konden investeren in deze leningen, zodat er genoeg geld was om huizen te bouwen. De maatregelen van VROM zijn veel minder drastisch dan de maatregelen destijds. Logisch, want de woningnood was toen veel groter dan in de afgelopen jaren. De overheid ging in de jaren veertig tussen de woningmarkt en de woningbouwmarkt in staan, terwijl in de jaren negentig de overheid daar steeds meer afstand van heeft genomen. Het probleem van het woningtekort is echter blijven bestaan en VROM is daar nog steeds medeverantwoordelijk voor. Hedendaagse oplossingen voor de woningnood De oplossingen die minister Dekker en VROM bedenken om het woningtekort op te lossen komen op sommige punten overeen met die van In 't Veld en verschillen weer op andere. Hoewel de woningbouw geprivatiseerd is, geeft de overheid wel financiële steun, vooral bij onrendabele projecten en proceskosten. Van een zwaar gesubsidieerde woningbouw zoals in de jaren veertig en vijftig is echter geen sprake. In tegenstelling tot na de oorlog heeft de overheid in de afgelopen jaren het aantal regels verminderd, toch bestaan er nog steeds een groot aantal regels die snelle bouw in de weg staan. Aan de andere kant kan een sterker overheidsingrijpen misschien ook wel het woningtekort doen slinken. In de jaren na de oorlog was sterk overheidsingrijpen onvermijdelijk en gebeurde het op grotere schaal. De woningbouwmarkt functioneert nu echter op een heel andere wijze dan destijds, waardoor ook het overheidsingrijpen anders plaats moet vinden. VROM probeert binnen de huidige situatie mee te denken over het oplossen van het woningtekort. Toen bijvoorbeeld duidelijk werd dat projectontwikkelaars teveel last hadden van overheidsregels besloot minister Dekker daar oplossingen voor te zoeken en de regels te verminderen. Ook zijn er aansporingsteams gekomen om de woningbouw te bevorderen. Binnen het beleid van de overheid staat het contact met de regio centraal. Dit is het grootste punt van overeenkomst met het volkshuisvestingsbeleid van na de oorlog. In 't Veld was namelijk een groot voorstander van de gemeentelijke autonomie. De gemeentes moesten zoveel mogelijk de woningbouw regelen en financieren. Hiervoor had de overheid een contingenteringsbeleid; dit hield in dat het bouwvolume werd verdeeld onder het aantal provincies die het verder verdeelden onder de gemeentes. In de komende jaren wil VROM iets vergelijkbaars doen. Zo 9
5 worden er afspraken gemaakt met provincies, kaderwet-gebieden, stedelijke regio's en gemeentes. Deze afspraken hebben betrekking op de woningbouw en gaan onder andere over de financiële steun om de realisatie van woningen te bespoedigen."* Een verschil met beleid van na de oorlog is dat de toekenning van geld nu prestatiegebonden is. In de jaren veertig was het zo dat de overheid geld in de woningbouw pompte en maar moest afwachten of deze ook daadwerkelijk gerealiseerd werd. Nu is het zo dat een deel van het geld pas gegeven wordt als men een bepaald percentage van de doelstellingen heeft gehaald. Het is moeilijk op dit moment al iets te zeggen over de effectiviteit van het huidige beleid van de overheid. Duidelijk is wel dat de overheid niet stilzit, ook al is haar rol bij het oplossen van het woningtekort kleiner in vergelijking met de naoorlogse jaren. Er is nog een opvallende overeenkomst tussen het volkshuisvestingsbeleid van de jaren veertig en nu. Tijdens en na de oorlog werd er bijna niets gedaan met de bestaande woningvoorraad. Dit kostte namelijk te veel geld. Het was veel belangrijker dat er nieuwe woningen bijkwamen dan dat de bestaande werden opgeknapt. Door de bestaande woningvoorraad goed te houden en bestaande woningen te splitsen had een deel van het woningtekort ook opgelost kunnen worden. Ook nu wordt er bijna alleen aan nieuwbouw gedaan. Veel woningen worden gesloopt zonder dat er gekeken wordt naar eventuele andere opties. De vraag is of het woningtekort niet ook deels gewoon met renovatie opgelost kan worden. Sommigen beweren dat het goedkoper is om te slopen en vervolgens nieuw te bouwen, dan om te renoveren. Bovendien heeft nieuwbouw als voordeel, dat het differentiatie in de wijken brengt. De nieuwbouwhuizen zijn namelijk grotendeels koopwoningen voor goedverdienende mensen. De vraag is of er wel genoeg sociale huurwoningen overblijven voor de minderbedeelden en of differentiatie in woonwijken wel werkelijk bereikt kan worden.5 Ook door te kijken naar de bestaande woningvoorraad kan misschien een deel van de woningnood worden opgelost. De discussie daarover vindt in ieder geval wel plaats. Na de oorlog was dit niet het geval, maar toen was daar ook minder ruimte voor. Het laatste punt van vergelijking betreft het rekening houden met conjuncturele en economische ontwikkelingen. In 't Veld bedreef conjunctuurpolitiek, hij was zo bang dat het bouwbedrijf zou instorten na een te snelle wederopbouw dat hij de woningproductie beperkte. De angst dat het bouwbedrijf in de jaren zestig geen werk meer zou hebben bleek ongegrond, maar vormde desalniettemin een belangrijke factor in het bepalen van het aantal te bouwen woningen. Vandaag de dag kan het verloop van de conjunctuur echter veel beter berekend worden. Volgens VROM loopt de woning-bouw voor op de economische cyclus doordat er vanaf 2002 weer meer bouwvergunningen zijn gegeven. Dit dwingt projectontwikkelaars ook daadwerkelijk te gaan bouwen. 27.1
6 Concluderend kunnen we zeggen dat de huidige overheid door de privatisering van de woningbouw veel minder invloed heeft op het oplossen van het woningtekort dan In 't Veld had. Ondanks dit grote verschil lijkt het huidige beleid voor het oplossen van de woningnood veel op dat van na 1948, met name als het gaat om de cruciale rol van de plaatselijke overheden. Ook wordt zowel toen als nu geprobeerd met financiële regelingen de woningbouw te stimuleren. In 't Veld loste het woningtekort op door een vanuit de overheid strak geplande woningbouw met veel kleine woningen. De huidige overheid kan, ondanks de privatisering, ook invloed uitoefenen op het oplossen van het woningtekort. Door sturing vanuit de overheid kan de concurrentie binnen de woningbouwmarkt bevorderd worden zodat de woningbouw sneller verloopt en er meer woningen komen. Noten 1 'Privatisering van de Nederlandse woningbouw mislukt, de nieuwe woningnood', NRC Handelsblad 8 junii W. Herstel, De nieuwe woningnood, 19 maart 2004, zie: 3 H.T. Siraa, Een miljoen nieuwe woningen, de roi van de riji<soveifieid bij wederopbouw, voii<siiuisvesting, bouwnijvertieid en ruimteiiji<e ordening ( ) (s Gravenhage 1989) 77 4 Woningbouw , verkorte versie van de woningbouwprognose , 5 W. Herstel, De nieuwe woningnood, 19 maart 2004, zie: wvvw.sp.nl/nieuws/200403/woningnood.shtml 11
Speech Annet Bertram,DG Wonen, namens de minister van VROM bij Jubileumbijeenkomst SVN 5 oktober 2006 te Rotterdam
Speech Annet Bertram,DG Wonen, namens de minister van VROM bij Jubileumbijeenkomst SVN 5 oktober 2006 te Rotterdam thema; financiering van de woningmarkt Ik ben blij dat ik deze bijeenkomst kan bijwonen
Nadere informatieNiets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd en/of vermenigvuldigd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever.
Artikel: Leger en leger: Interview H. Amersfoort Auteur: Emmanuelle Los en Arjan Terpstra Verschenen in: Skript Historisch Tijdschrift, jaargang 19.4, 327-330. 2014 Stichting Skript Historisch Tijdschrift,
Nadere informatieNiets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd en/of vermenigvuldigd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever.
Artikel: Bomen tegen de vijfde baan. Interview met Bulderbos-biografe Annet de Kruijf Auteur: Cheska Polderman en Diederick Klein Kranenburg Verschenen in: Skript Historisch Tijdschrift, jaargang 25.1,
Nadere informatieAbstract: Not available.
Artikel: In de wortel gespleten. De historische mythe van de ongedeelde kerk Auteur: Peter-Ben Smit Verschenen in: Skript Historisch Tijdschrift, jaargang 22.4, 75-79. 2014 Stichting Skript Historisch
Nadere informatieLadder voor duurzame verstedelijking Bestemmingsplan Huis ter Heide West, gemeente Zeist
Ladder voor duurzame verstedelijking Bestemmingsplan Huis ter Heide West, gemeente Zeist De Ladder voor duurzame verstedelijking is in de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) geïntroduceerd en
Nadere informatieKENNISBANK SYSTEEMWONINGEN EN HET VERLEDEN ALS EIGENSCHAP Een serie over systeemwoningen -11-
1 Auteur: Martin Liebregts, 4 januari 2013 KENNISBANK 2013 SYSTEEMWONINGEN EN HET VERLEDEN ALS EIGENSCHAP Een serie over systeemwoningen -11- Verleden als eigenschap Bij systeemwoningen speelt het verleden
Nadere informatieNiets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd en/of vermenigvuldigd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever.
Artikel: Een zaak van mannen. De vrouw in de Nederlandse politiek Auteur: Marjolein Sandorp Verschenen in: Skript Historisch Tijdschrift, jaargang 27.1, 41-48. 2014 Stichting Skript Historisch Tijdschrift,
Nadere informatieMONUMENTEN VAN DE SOCIALE WONINGBOUW: DE HERWAARDERING VAN DE VOOROORLOGSE SOCIALE WONINGBOUW
MONUMENTEN VAN DE SOCIALE WONINGBOUW: DE HERWAARDERING VAN DE VOOROORLOGSE SOCIALE WONINGBOUW 12 september, 2011 door Martin Liebregts In de periode tot de Tweede Wereldoorlog zijn er ruim 230 duizend
Nadere informatie1. Inwoners stad Groningen
facts & figures 1. Inwoners stad Groningen Huidige inwoneraantal: 195.676 De stad Groningen is de afgelopenjaren sterk gegroeid. Bovenstaande grafiek laat zien dat de stad in de komende 15 jaar blijft
Nadere informatieVerkoop door woningcorporaties
2 14 Ruim 22.000 corporatiewoningen verkocht Vanaf 199 tot en met de eerste helft van 14 hebben de woningcorporaties ruim 22.000 bestaande woningen verkocht aan particulieren. Het aantal verkopen kwam
Nadere informatieKENNISBANK 2012. DE PÉGÉ-SYSTEEMWONINGEN, ONZICHTBAAR OPGENOMEN IN HET DORPSBEELD Een serie over systeemwoningen -4-
1 KENNISBANK 2012 DE PÉGÉ-SYSTEEMWONINGEN, ONZICHTBAAR OPGENOMEN IN HET DORPSBEELD Een serie over systeemwoningen -4- Auteur: Martin Liebregts, 10 december 2012 In een krantenartikel uit 1973 staat: Houtrijke
Nadere informatieOnderzoek woonplannen VVD
Onderzoek woonplannen VVD Een eigen plek. Een thuis. De plek waar je je vrienden en familie ontvangt. Is er iets belangrijkers? Maar veel jonge mensen kunnen in de stad waar ze zijn opgegroeid geen huis
Nadere informatieToekomst Sluisweg verslag bewonersavond 13 mei 2014
Toekomst Sluisweg verslag bewonersavond 13 mei 2014 Verslag van de bijeenkomst met de bewoners van de Sluisweg op dinsdag 13 mei 2014 om 19.30 uur in het EMS gebouw aan de Sluisweg 67 E. Aanwezigen: Van
Nadere informatieHiermee zend ik u de antwoorden op de Kamervragen van het lid Albert de Vries (PvdA) over het bericht Groot tekort aan woningbouwlocaties.
> Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Directoraat-Generaal Bestuur en Wonen Directie Bouwen en Energie Turfmarkt
Nadere informatieInitiatief voorstel tot de instelling van een ad hoc commissie op grond van artikel 45 van het Reglement van Orde provincie Utrecht 2003.
Initiatief voorstel tot de instelling van een ad hoc commissie op grond van artikel 45 van het Reglement van Orde provincie Utrecht 2003. Datum: 12 september 2005 Aan: Van: Onderwerp: Provinciale Staten
Nadere informatieToppositie Randstad in het geding
Vergeten woningmarktdossier zorgt voor grote problemen Toppositie Randstad in het geding NVM introduceert WoningVoorraadMeter Nieuwegein, 4 juli De prijs van de gemiddelde verkochte woning in Nederland
Nadere informatieInleiding. Bewoners en SP in actie voor renovatie van de woningen in het Heilige Land
Betaalbaar wonen onen in Delft Inleiding Delft is een prachtige historische stad. Maar de laatste jaren kan niet iedereen meer hier terecht. Er is in Delft een schrijnend tekort aan betaalbare huurwoningen.
Nadere informatiePublicaties Stadsdeelbestuur 2010
Publicaties Stadsdeelbestuur 2010 Stadsdeelraad Vergaderstukken/raadsvoorstellen 28 september 2010-r Voorstel van Raadsleden Van Lissum en De Meij (VVD) over Effecten van Europese maatregel voor huishoudens
Nadere informatieWOONVISIE VELSEN 2040
WOONVISIE VELSEN 2040 28 Februari vond een bijeenkomst plaats met raadsleden en inwoners over de nieuwe Woonvisie. Het eerste deel bestond uit een informatiemarkt, waarbij uitleg en achtergronden gegeven
Nadere informatieWoningvoorraad en woningbehoefte in Nederland
Wonen in Hilversum Woningvoorraad en woningbehoefte in Nederland De Nederlandse woningmarkt staat momenteel in het middelpunt van de belangstelling. Deze aandacht heeft vooral betrekking op de ordening
Nadere informatieGeachte Voorzitter, Voorzitter van de Tweede Kamer. der Staten Generaal Interne postcode 270 Postbus EA Den Haag Telefoon
Directoraat-Generaal Wonen Directie Strategie Kennisontwikkeling Rijnstraat 8 Postbus 30941 Voorzitter van de Tweede Kamer 2500 GX Den Haag der Staten Generaal Interne postcode 270 Postbus 20018 2500 EA
Nadere informatieIn gemeenten met minste huurwoningen worden de meeste huurwoningen geliberaliseerd
In gemeenten met minste huurwoningen worden de meeste huurwoningen geliberaliseerd Een overzicht van de spreiding van huursegmenten per provincie en voor een aantal steden Staf Depla, Lid Tweede Kamer
Nadere informatieResultaten vragenlijst extra opvang vluchtelingen in de gemeente Wierden (extra informatieronde BFMO)
Resultaten vragenlijst extra opvang vluchtelingen in de gemeente Wierden (extra informatieronde BFMO) 18 november 2015 Inleiding Op 18 november 2015 konden inwoners van de gemeente Wierden hun mening geven
Nadere informatieafdeling Beleidsonderzoek en Geo Informatie
51 3 52 Volkshuisvesting Ambitie woningbouw niet gehaald De woningvoorraad van de is in 26 met 253 toegenomen tot 36.473 op 1 januari 27. Deze toename is het saldo van 357 toevoegingen, 19 onttrekkingen
Nadere informatieZWARTBOEK. Onderhoud & Renovatie West-Indischekade
ZWARTBOEK Onderhoud & Renovatie West-Indischekade 21 FEBRUARI 2014 UITKOMSTEN BEWONERSONDERZOEK AAN DE WEST-INDISCHEKADE IN GRONINGEN, OPGESTELD DOOR DE SP-AFDELING GRONINGEN IN SAMENWERKING MET BEWONERS.
Nadere informatieConcept Raadsvoorstel
Concept Raadsvoorstel Aan de raad van de gemeente Sliedrecht Sliedrecht, Onderwerp: Voortzetten verstrekking van startersleningen. Voorgesteld besluit 1. In te stemmen met overboeken van 210.000 van de
Nadere informatieGEBIEDEN. 4 havo 3 Stedelijke gebieden 4-5
GEBIEDEN 4 havo 3 Stedelijke gebieden 4-5 Probleemwijken Groot aandeel sociale huurwoningen Slechte kwaliteit woonomgeving Afname aantal voorzieningen Toename asociaal gedrag Sociale en etnische spanningen
Nadere informatieBewoners die trots zijn op eigen huis en buurt
Symposium Eigenbouw Kansen voor corporaties Bewoners die trots zijn op eigen huis en buurt Een betere locatie had het Expertteam Eigenbouw van het Ministerie van BZK niet kunnen kiezen voor het symposium
Nadere informatieBijlage bij brief Modernisering Huurbeleid
Bijlage bij brief Modernisering Huurbeleid Inleiding Om inzicht te krijgen in de effecten van het beleid op segregatie, is het noodzakelijk de lokale situatie en de samenstelling van de voorraad in ogenschouw
Nadere informatieVeldwerkopdracht Utrecht in ontwikkeling
Veldwerkopdracht Utrecht in ontwikkeling Herstructurering van de Schepenbuurt en omgeving Maarten Seerden Inleiding Schepenbuurt en omgeving Bouwperiode: jaren 40-50 van de 20e eeuw Wijk is verouderd behoefte
Nadere informatieDe Stimuleringsregeling goedkope koopwoningen stand van zaken per 1 november 2009. 1. Inleiding. 2. Doel van de goedkope koop-regeling
Provincie Noord-Brabant De Stimuleringsregeling goedkope koopwoningen stand van zaken per 1 november 2009 1. Inleiding Voor de voortgang en continuïteit in de woningbouwproductie is het van belang dat
Nadere informatieBouwprognoses Bouwkennis Businessclub 2 november 2017 Dr Walter J.J. Manshanden Olaf Koops
Bouwprognoses 2017-2022 Bouwkennis Businessclub 2 november 2017 Dr Walter J.J. Manshanden Olaf Koops Bouwprognoses 2017-2022 Internationale conjunctuur; positief sentiment Het sentiment is gedraaid Wereldeconomie
Nadere informatieWelkom Lunchdebat Platform31
Welkom Lunchdebat Platform31 Onder leiding van Anne-Jo Visser (Platform31) 11 oktober 2016 Gesprekspartners - Rien Nagtegaal, directeur stedelijke ontwikkeling gemeente Leiden - Karin van Dreven, directeur
Nadere informatieVoorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag
> Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Turfmarkt 147 Den Haag Postbus 20011 2500 EA Den Haag Uw kenmerk Bijlage(n)
Nadere informatiePrijsontwikkeling koopwoningen
Prijsontwikkeling koopwoningen 1. Doelen De doelen van deze les zijn: Leerlingen leren het belang van definities en hoe verschillende definities kunnen leiden tot verschillende uitkomsten en conclusies;
Nadere informatiePlatform Wonen Assen 3 oktober 2013
Platform Wonen Assen 3 oktober 2013 Aanvalsplan wonen Albert Smit wethouder financiën, vastgoed, grondzaken en wonen 1 Aanvalsplan wonen: aanleiding Sinds 2008: Economische recessie Stagnerende woningmarkt
Nadere informatieDe woning(beleggings)markt in beeld 2016
Research A Capital Value production De woning(beleggings)markt in beeld 2016 Samenvatting Ondanks de grote vraag krimpt de voorraad huurwoningen als er geen verdere maatregelen worden genomen. Er wordt
Nadere informatieDe woning(beleggings)markt in beeld
Februari 2013 Onderzoek De woning(beleggings)markt in beeld Woningproductie zakt terug naar historisch dieptepunt van 35.000 woningen per jaar Woningnood keert terug, statistisch tekort loopt op van 2%
Nadere informatieAbstract: Not available.
Artikel: De Kansel. Verzuiling was poldermodel in beste zin Auteur: Bas Kromhout Verschenen in: Skript Historisch Tijdschrift, jaargang 22.4, 43-46. 2014 Stichting Skript Historisch Tijdschrift, Amsterdam
Nadere informatieOrderboekje historisch gezien op vrij hoog niveau
jun-11 sep-11 dec-11 mrt-12 jun-12 sep-12 dec-12 mrt-13 jun-13 sep-13 dec-13 mrt-14 jun-14 sep-14 dec-14 mrt-15 jun-15 sep-15 dec-15 mrt-16 jun-16 sep-16 dec-16 mrt-17 jun-17 Perscontact Frederik Bronckaerts
Nadere informatieOegstgeest aan de Rijn: realisatie van een woningbouwbehoefte
Oegstgeest aan de Rijn: realisatie van een woningbouwbehoefte Stap 1 van de Ladder voor Duurzame Verstedelijking schrijft voor dat een stedelijke ontwikkeling past binnen de regionale behoefte. Provincie
Nadere informatieAsset Valuation. Waarde drijvers achter huizenprijzen. Donderdag 30 mei 2013
Asset Valuation Waarde drijvers achter huizenprijzen Donderdag 30 mei 2013 1 Even voorstellen Peter van der Pijl Kostenadviseur 2 Algemeen Eén onderwerp, waarbij alle sprekers een geheel ander begrippenkader
Nadere informatiePersbericht woningmarktcijfers 3 e kwartaal 2018 NVM afdeling t Gooi. Huizen, 11 oktober Geachte heer, mevrouw,
Persbericht woningmarktcijfers 3 e kwartaal 2018 NVM afdeling t Gooi Huizen, 11 oktober 2018 Geachte heer, mevrouw, Donderdag 11 oktober 2018, zijn na 10.00 uur de marktcijfers bekend gemaakt van het 3
Nadere informatieSteeds minder startersleningen beschikbaar
RAPPORT Starterslening in Nederland Steeds minder startersleningen beschikbaar Uitgevoerd in opdracht van www.starteasy.nl INHOUD Starterslening in Nederland Steeds minder startersleningen beschikbaar
Nadere informatieAan de voorzitter van de Commissie Stedelijke Ontwikkeling en Ruimtelijke ordening
Wethouder van Bouwen en Wonen M. Norder Gemeente Den Haag Retouradres: Postbus 12 600, 2500 DJ Den Haag Aan de voorzitter van de Commissie Stedelijke Ontwikkeling en Ruimtelijke ordening Uw brief van Uw
Nadere informatieNiets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd en/of vermenigvuldigd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever.
Artikel: Lief dagboek. De methode van een voyeur Auteur: Anna Vooistra Verschenen in: Skript Historisch Tijdschrift, jaargang 23.3, 29-36. 2014 Stichting Skript Historisch Tijdschrift, Amsterdam ISSN 0165-7518
Nadere informatieKENNISBANK 2013. BOUWEN MET ZWARE ELEMENTEN: PLN-SYSTEEM Een serie over systeemwoningen -23-
1 Auteur: Haico van Nunen, 11 februari 2013 KENNISBANK 2013 BOUWEN MET ZWARE ELEMENTEN: PLN-SYSTEEM Een serie over systeemwoningen -23- De jaren zestig waren de jaren van de grote bouwopgave. De woningnood
Nadere informatiePOLITIEK PLATFORM RADIKALEN. Radikaal-linkse notities
POLITIEK PLATFORM RADIKALEN Radikaal-linkse notities September 2013 Inleiding In deze notitie doet het Politiek Platform Radikalen een aantal concrete voorstellen uit het recente verleden opnieuw het licht
Nadere informatieGESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB
Examen VMBO-KB 2005 tijdvak 1 woensdag 25 mei 9.00 11.00 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit 35 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 50 punten
Nadere informatieVolkshuisvesting naar Weens voorbeeld als antwoord op de wooncrisis
Volkshuisvesting naar Weens voorbeeld als antwoord op de wooncrisis Studiedienst PVDA Limburg Stefanie Kerckhoven 1. De crisis op de woningmarkt... 2 1.1 Voor wie is kopen nog betaalbaar?... 2 1.2 Van
Nadere informatieKoper heeft gemiddeld keuze uit 10 woningen AMSTERDAM
Koper heeft gemiddeld keuze uit 10 woningen De NVM krapte-indicator geeft een benadering voor het aantal keuzemogelijkheden dat een potentiële koper op de woningmarkt heeft. Het geeft de verhouding weer
Nadere informatieBetreft: Verzoek tot behandeling en/of advisering van Huisvesting/Wonen/Woonlastenbehandeling van allen in onze samenleving.
Amstelveen, zaterdag 9 september 2006 Aan: Commissie Gelijke Behandeling Kleinesingel 1-3 Utrecht Email-adres: info@cgb.nl Betreft: Verzoek tot behandeling en/of advisering van Huisvesting/Wonen/Woonlastenbehandeling
Nadere informatieToename bevolking v.a. 2008
Collegevoorstel Inleiding De provincie prognosticeert de ontwikkeling van de woningbouw en bevolking voor elke gemeente. Het is aan elke gemeente om deze prognose om te zetten in een planning en deze te
Nadere informatieMarkt en overheid - uitwerkingen bij Pincode 5e ed. 4GT Hoofdstuk 5 en 6
Markt en overheid - uitwerkingen bij Pincode 5e ed. 4GT Hoofdstuk 5 en 6 1 Nog niet zo lang geleden had je als boer te maken met een melkquotum. Een melkquotum betekent dat je een maximale hoeveelheid
Nadere informatieRaadscommissievoorstel
Raadscommissievoorstel Status: Voorbereidend besluitvormend Agendapunt: 8 Onderwerp: Starterslening: evaluatie, aanpassing verordening Datum: 11 november 2014 Portefeuillehouder: dhr. N.L. Agricola Decosnummer:
Nadere informatiePosition Paper voor het Rondetafelgesprek over het Ontwerp-Klimaatakkoord de tafel Gebouwde Omgeving
Position Paper voor het Rondetafelgesprek over het Ontwerp-Klimaatakkoord de tafel Gebouwde Omgeving 25 maart 2019 Pagina 2 van 5 Ingrijpende veranderingen voor het Nederlandse energienet De energietransitie
Nadere informatieargumenten voor Nederland om de woningmarkt te hervormen met Bouwsparen de route naar een duurzame woningmarkt
10 argumenten voor Nederland om de woningmarkt te hervormen met Bouwsparen de route naar een duurzame woningmarkt Woningmarkt heeft behoefte aan hervorming De fiscale hypotheekrenteaftrek is de afgelopen
Nadere informatieMonitor Leerdamse woningmarkt 2006
Monitor Leerdamse woningmarkt 2006 1. Inleiding Bij de vaststelling van de beleidsnota Volkshuisvesting 2005 2010 door de gemeenteraad op 14 april 2005 zijn een aantal conclusies getrokken die kenmerkend
Nadere informatie2010-2012 SAMENVATTING
2010-2012 SAMENVATTING Samenvatting De Regionale woningmarktmonitor 2010-2012 beschrijft de ontwikkelingen op de woningmarkt in het gebied binnen de driehoek Waalwijk, Oss en Boxtel. De kredietcrisis
Nadere informatieAchtergrondinformatie Woonsymposium WONEN IN STAD.NL. SESSIE Stad maken
Achtergrondinformatie Woonsymposium WONEN IN STAD.NL SESSIE Stad maken donderdag 19 maart 2015 Stad maken Duiding en context De traditionele rollen binnen het ontwikkeltraject veranderen. De corporaties,
Nadere informatieVerslag SVOB excursie Hoogvliet 3 oktober 2006
Verslag SVOB excursie Hoogvliet 3 oktober 2006 Vooraf In juni 2006 heeft de SVOB een workshop georganiseerd over het mengen van verschillende bevolkingsgroepen in herstructureringsgebieden. Als vervolg
Nadere informatieBOUWEN IN HET GROEN. Maart van 6. Bouwen in het groen maart 2018
BOUWEN IN HET GROEN Maart 2018 1 van 6 1. Achtergrondinformatie Dit onderzoek is uitgevoerd door GFK in samenwerking met het OTB in maart 2018 onder 666 Nederlanders van 18 jaar en ouder. Het onderzoek
Nadere informatieMonitor kredietcrisis begin 2010 Gemeente Purmerend
Monitor kredietcrisis begin 2010 Gemeente Purmerend Colofon In opdracht van: De directeur Beleid Coördinatie en samenstellen rapportage: Team Beleidsonderzoek en Informatiemanagement Inhoud rapportage:
Nadere informatieSamenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2
Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2 Samenvatting door M. 1649 woorden 1 juni 2013 5, 105 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo Hoofdstuk 2, Nederland verandert Paragraaf 1, Amsterdam, de
Nadere informatieDe heer F van der Lee Lindestraat 53 5151AM DRUNEN. Beste meneer Van der Lee,
De heer F van der Lee Lindestraat 53 5151AM DRUNEN ONS KENMERK: 00364078 UW KENMERK: HT 2013047 UW BRIEF VAN: 11 oktober 2013 BEHANDELD DOOR: Frank Verbaan ONDERWERP: AANTAL BIJLAGEN: 1 DATUM: 24 oktober
Nadere informatieCultuur is een eerste levensbehoefte
10 Cultuur is een eerste levensbehoefte Interview Tekst Kelly Bakker Foto s Tessa Wiegerinck Journalist, cultuurkenner en ondernemer in één Je stapt in die achtbaan en kan dan eigenlijk niet meer anders
Nadere informatieLandelijk gebied In het landelijk gebied, dus buiten de komgrens, is de woningvoorraad vanuit het landelijk wonen toegenomen met 1 woning.
Rapportage voortgang woningbouw 2014 Inleiding In december 2011 is de Woonvisie 2011-2020 Focus op een aantrekkelijke stad vastgesteld. Eén van de keuzes/actiepunten binnen het woonbeleid is het monitoren
Nadere informatieEvaluatie Startersregeling
A gemeente Eindhoven Evaluatie Startersregeling Verordening VROM Startersregeling 2007 2011 mro/rd10060187 Evaluatie Startersregeling Verordening VROM Startersregeling 2007 Colofon Uitgave Gemeente Eindhoven
Nadere informatieOog hebben voor de kwaliteit die er al is OBS De Piramide Boerhaave, Haarlem
Oog hebben voor de kwaliteit die er al is OBS De Piramide Boerhaave, 112 Haarlem 113 Frisse school door een frisse blik Tekst Kirsten Hannema Normaal gesproken wordt de laatste bel van het schooljaar met
Nadere informatie4Nieuwbouw" Discussienotitie"werkconferentie"Regionale"Woonvisie!!! 17!maart!2015!!!!!!!!!
4Nieuwbouw DiscussienotitiewerkconferentieRegionaleWoonvisie 17maart2015 1 Inhoud 1 Inleiding 1 2 Vragenvoordediscussie 2 3 Provinciaalenregionaalbeleid 4 4 Laddervoorduurzameverstedelijking 6 5 Nieuweverhoudingen
Nadere informatieargumenten voor Nederland om de woningmarkt te hervormen met Bouwsparen de route naar een duurzame woningmarkt
10 argumenten voor Nederland om de woningmarkt te hervormen met Bouwsparen de route naar een duurzame woningmarkt Woningmarkt heeft behoefte aan hervorming De fiscale hypotheekrenteaftrek is de afgelopen
Nadere informatieNotitie evaluatie provinciaal impulsplan Starters: een eigen thuis!
Notitie evaluatie provinciaal impulsplan Starters: een eigen thuis! een bijdrage in de besluitvorming omtrent verlenging van de regeling, oktober 2009 1. Aanleiding startersregeling Op 30 juni 2006 is
Nadere informatieGemeenten hebben een eigen verantwoordelijkheid om het advies al dan niet op te volgen.
Raadsinformatiebrief Onderwerp Problematiek hoogspanningslijn Inleiding/aanleiding De gemeente Oirschot heeft door Kema onderzoek laten uitvoeren naar de breedte van de magneetveldzone rond de hoogspanningslijn
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2005 2006 30 410 Regels met betrekking tot het heffen van een structurele bijdrage van verhuurders van woningen ten behoeve van de uitgaven van het Rijk
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 Den Haag Postbus 20011 2500 EA Den Haag Uw kenmerk 2019Z10138/
Nadere informatieHet Bosrandalternatief. Een Alternatief op de woningbouwplannen Meridiaan
Het Bosrandalternatief 11-03-2010 Een Alternatief op de woningbouwplannen Meridiaan Het Bosrandalternatief De afgelopen maanden is gemeente druk bezig geweest met omvormingsplannen voor de Meridiaan en
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 1992-1993 22 800 XI Vaststelling van de begroting van de uitgaven en van de ontvangsten van hoofdstuk XI (Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening
Nadere informatieAllereerst wil ik u een gezegend, gezond en gelukkig Nieuwjaar toewensen! En uiteraard hoop en wens ik dat het uw ondernemingen goed gaat.
Toespraak bij het Nieuwjaarsontbijt van de Building Society, door Commissaris van de Koningin, drs. Ank Bijleveld-Schouten, op 10 januari 2012 te Delden. Dames en heren, Allereerst wil ik u een gezegend,
Nadere informatieN i e u w e b e n a d e r i n g v a n. b e s t a a n d e w o n i n g v o o r r a a d. Martin Liebregts Oktober 2009
Martin Liebregts Oktober 2009 N i e u w e b e n a d e r i n g v a n b e s t a a n d e w o n i n g v o o r r a a d Duurzaamheid, integraliteit en draagvlak In de sociale woningbouw blijft de kwaliteitsaanpassing
Nadere informatieResolutie Corporatiesector
Resolutie Corporatiesector Indiener: Woordvoerder: Auteurs: David Struik (PC Wonen en Ruimtelijke Ordening) David Struik (PC Wonen en Ruimtelijke Ordening) Maarten van t Hek, Paul Le Doux, David Struik,
Nadere informatieGefeliciteerd! 3. Laatste loodjes 6. Tot zover 12
Gefeliciteerd! 3 Waarom dit boek? 3 Hoe gaat dit boek jou helpen? 3 Is er nog iets dat je moet weten voordat je verder leest? 4 Laatste loodjes 6 De agenda 6 Nu jij 9 Tot zover 12 Gefeliciteerd! Als je
Nadere informatie1. Wat zijn eigenlijk de cijfers over de ontwikkeling van de grondprijzen woningbouw van 2008 tot 2016?
In het Binnenlands Bestuur van 21 april 2017 wordt Erik Berkelmans, directeur van Metafoor Ruimtelijk Ontwikkeling, geciteerd. In het stuk wordt onder meer gerefereerd naar cijfers uit onze kwartaalrapportages,
Nadere informatieRV 09.0130 Structuurvisie 2009-2025. De Raad van de gemeente Leiden, bijeen in de vergadering van 17 december 2009,
Amendement: A090130/2 Onderwerp: Renovatie in plaats van sloop - deze Structuurvisie niets zegt over sloopplannen van betaalbare woningen; - in de Prestatieafspraken met corporaties is afgesproken dat
Nadere informatieAnalyse van de markt voor (bestaande) huurwoningen in de Gemeente Steenwijkerland
Analyse van de markt voor (bestaande) huurwoningen in de Gemeente Steenwijkerland drs. J.E. den Ouden 1-11-2013 Bevolking De gemeente Steenwijkerland telt momenteel circa 43.400 inwoners. Het inwonertal
Nadere informatieHandleiding. Model ter ondersteuning van investeringsbeslissingen in de bouw
Handleiding Model ter ondersteuning van investeringsbeslissingen in de bouw 09-07-2009 Introductie... 3 Tabblad Inleiding... 4 Hoofdalternatieven... 5 Subalternatief... 6 Bouwdata... 6 Gebouwen... 6 Tabblad
Nadere informatieVLAAMS WONINGFONDS VAN DE GROTE GEZINNEN cvba PERSBERICHT de Meeûssquare, 26-27 21 mei 2008 1000 BRUSSEL BLIKVANGER VAN HET ACTIVITEITENVERSLAG 2007
VLAAMS WONINGFONDS VAN DE GROTE GEZINNEN cvba PERSBERICHT de Meeûssquare, 26-27 21 mei 2008 1000 BRUSSEL KBO 0421 111 543 RPR Brussel BLIKVANGER VAN HET ACTIVITEITENVERSLAG 2007 Dankzij het ter beschikking
Nadere informatieCollege van Gedeputeerde Staten statenvoorstel. Aan Provinciale Staten, PS2010WMC12-1 -
PS2010WMC12-1 - College van Gedeputeerde Staten statenvoorstel Datum : 22 juni 2010 Nummer PS : PS2010WMC12 Afdeling : MOW Commissie : WMC Registratienummer : 2010int260921 Portefeuillehouder : De Jong
Nadere informatieWoningmarktrapport 3e kwartaal 2015. Gemeente Rotterdam
Woningmarktrapport 3e kwartaal 215 Gemeente Rotterdam Aantal verkochte woningen naar type (NVM) 9 Aantal verkocht 8 7 6 5 4 3 2 1 Tussenwoning Hoekwoning Twee onder één kap Vrijstaand Appartement 4e kwartaal
Nadere informatieBeleidsregel Besluit locatiegebonden subsidies 2005 voor de stedelijke regio Emmen
Beleidsregel Besluit locatiegebonden subsidies 2005 voor de stedelijke regio Emmen (geconsolideerde versie, geldend vanaf 13-12-2007 tot 21-6-2011) Gegevens van de regeling Overheidsorganisatie Officiële
Nadere informatieDe Drieslag, een streep er door. en verder gaan
2012 De Drieslag, een streep er door. en verder gaan College van B&W Gemeente Ommen 14-3-2012 Inhoud Leeswijzer...2 Hoofdstuk 1 Wat was het doel...2 Hoofdstuk 2 Wat is er bereikt...2 Hoofdstuk 3 Wat is
Nadere informatieSociaal Rapport en de Jeugdmonitor Provincie Groningen
Groningen, 1 maart 2011 Persbericht nr. 34 Sociaal Rapport en de Jeugdmonitor Provincie Groningen SPECIALE AANDACHT VOOR KRIMPGEBIEDEN EN VOOR JEUGD De Groninger bevolking groeit nog door tot 2020, en
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus EA Den Haag
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag www.rijksoverheid.nl www.facebook.com/minbzk www.twitter.com/minbzk Datum Betreft: Kamervragen van het lid De Vries
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 1998 1999 24 508 Volkshuisvestingsbeleid Nr. 51 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN VOLKSHUISVESTING, RUIMTELIJKE ORDENING EN MILIEUBEHEER Aan de Voorzitter
Nadere informatieopen +verk kopen eigen huis maga eigen hu is maga i z ne september 2014 ne septem
kopen+verkopen 52 eigen huis magazine september 2014 Scheiden wordt (te) duur voor huisbezitter Bij elkaar blijven voor de hypotheek Sinds de crisis op de woningmarkt, is scheiden toch al naar en duur
Nadere informatieOnze bijdrage als gemeente aan de Stroomversnelling
Onze bijdrage als gemeente aan de Stroomversnelling Overhandiging boekwerkje Taskforce Vergunningen aan minister Blok op 26 februari 2015 Wat is Stroomversnelling? Initiatief om totaal vernieuwde comfortabele
Nadere informatieWat en hoe. druk: Huisdrukkerij gemeente Smallingerland
Wat en hoe PLANSCHADE druk: Huisdrukkerij gemeente Smallingerland 2008 afdeling Bestuursondersteuning / COM-EJ-102008 2 11 Als de nieuwe wet en de twee procentregel van toepassing is op het voorbeeld dan
Nadere informatieWoningbehoefte onderzoek
Woningbehoefte onderzoek Prognose woningbehoefte Amersfoort tot 2015 Gemeente Amersfoort Sector Dienstverlening, Informatie en Advies (DIA) Afdeling Onderzoek en Statistiek Marc van Acht Uitgave en rapportage:
Nadere informatie1. Woont u in een huur- of koophuis?
Wonen 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1. Woont u in een huur- of koophuis? 85% 14% 1% Huurhuis Koophuis Weet niet 1 Heb een huis gekocht in Rooi en ga hier op korte termijn naar verhuizen. 2 Appartement 2 Wat een stomme
Nadere informatieInformatieavond Oude Kooi
Informatieavond Oude Kooi 7 juli 2015 Aanwezige bewoners: 60 huishoudens, +/- 100 personen Voorzitter: Frank Kusters (extern) Namens D Namens De Sleutels: Gerda van den Berg (directeur), Marco Breur (sociaal
Nadere informatieStarters op de koopwoningmarkt na de crisis
Starters op de koopwoningmarkt na de Samenvatting Tijdens de deed het Kadaster onderzoek naar starters op de koopwoningmarkt. Nu de koopwoningmarkt aantrekt en de prijzen stijgen, is de vraag hoe koopstarters
Nadere informatie