2016 regio Haaglanden. Welke mbo-opleiding kies jij?

Transcriptie

1 2016 regio Haaglanden Welke mbo-opleiding kies jij?

2 bekijkjetoekomstnu de keuze is aan jou Kijk op Voor opleidingen, beroepen en stages in de regio Haaglanden. Inhoud pag Chelle, Mounier, Auke en Nora 2 1 Over het mbo 5 2 Studiekeuze 19 3 Doorstromen 29 4 Mbo-opleidingen per sector 37 Economie 40 Groen 76 Techniek 86 Zorg en welzijn Entreeopleidingen Mbo-scholen Schoollocaties 153

3 Even voorstellen... Een docent op het vmbo vond dat ik Chelle, Mounier, Auke en Nora hebben al een mbo-opleiding gekozen. In deze gids lees je hoe ze dat hebben gedaan. Bekijk ook de filmpjes op YouTube. : hoe kiest Chelle? iets met economie moest gaan doen. Ik heb op verschillende mbo-scholen rondgekeken. En zelfs een dagje meegelopen. Dan zie je hoe het echt is. : hoe kiest Auke? : hoe kiest Nora? Als klein meisje prutste ik al met lampjes en draadjes. Bij het loopbaancentrum van Mondriaan deed ik een test want ik kon geen keuze maken. Toen bleek dat techniek goed bij mij past. Uiteindelijk is het elektro geworden "Ik vond veel dingen leuk en dacht aan tekenen, patisserie, bloemsierkunst of een technische opleiding. Tijdens een Open Avond op het Wellantcollege vertelde een docent over groene teelt en techniek. Toen viel het kwartje." : hoe kiest Mounier? Chelle (17) heeft gekozen voor de opleiding Green Tec (niveau 4) "Mijn oom werkt op Schiphol als beveiliger. Dat sprak me wel aan. Samen met mijn ouders ben ik naar de Mondriaan-markt geweest. Daar hoorde ik wat de opleiding Beveiliger inhoudt en dat klonk goed. Mounier (18) heeft gekozen voor de opleiding Beveiliger (niveau 2) Auke (18) heeft gekozen voor de opleiding Commercieel medewerker bank- en verzekeringswezen (niveau 4) Nora (19) heeft gekozen voor de opleiding Eerste monteur (niveau 3) 4 Wegwijs in het MBO 2016 Even voorstellen... 5

4 1 Over het mbo pagina > Niveaus in het mbo 6 > Entreeopleidingen 8 > BOL en BBL 9 > Stage lopen 10 > Een leerbaan zoeken 11 > Toelatingseisen 12 > Vmbo-vakken 13 > Aanmelden voor het mbo 14 > Opleidingskosten 16 > Studiefinanciering 16 > Kijk op YouTube 17 1 Over het mbo 7

5 Niveaus in het mbo : niveaus en leerwegen in het mbo Mbo betekent middelbaar beroepsonderwijs. In het mbo kun je studeren op niveau 2, niveau 3 of niveau 4. Hoe hoger het niveau, hoe langer de opleiding meestal duurt. Voor een mbo-opleiding heb je een vmbo-diploma nodig (of overgangsbewijs van havo/vwo 3 naar havo/vwo 4). Als je geen diploma hebt, volg je eerst een Entreeopleiding (pagina 8). Niveau 2 Met een niveau 2-opleiding leer je een beroep waarin je uitvoerend werk doet. Bijvoorbeeld als receptionist, beveiliger of verkoper. Deze opleidingen duren 1 tot maximaal 2 jaar. Met een niveau 2-diploma heb je een startkwalificatie. Die heb je minimaal nodig om kans op een baan te hebben. Je kunt ook doorstromen naar een niveau 3-opleiding. > uitvoerend werk > opleiding duurt 1 tot 2 jaar > daarna werken of doorstromen naar niveau 3 Niveau 3 Met een niveau 3-opleiding kies je voor een beroep waarin je zelfstandig werkzaamheden uitvoert. Bijvoorbeeld als kok, metselaar of verkoopspecialist. Deze opleidingen duren 2 tot 3 jaar. Met een niveau 3-diploma kun je gaan werken of doorstromen naar een niveau 4-opleiding. > zelfstandig werk > opleiding duurt 2 tot 3 jaar > daarna werken of doorstromen naar niveau 4 Niveau 4 Met een niveau 4-opleiding werk je volledig zelfstandig en voer je gespecialiseerde werkzaamheden uit. Bijvoorbeeld als bedrijfs administrateur, technicus elektrische installaties of mbo-verpleegkundige. Soms ben je verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken in een bedrijf of instelling. Bijvoorbeeld als bewegingscoördinator, werkplaatsmanager of filiaalmanager. De meeste niveau 4-opleidingen duren 3 jaar. Met een niveau 4-diploma kun je gaan werken of doorstromen naar het hbo. > zelfstandig en gespecialiseerd werk, verantwoordelijk voor dagelijkse gang van zaken > opleiding duurt meestal 3 jaar, soms 4 jaar > daarna werken of doorstromen naar het hbo vmbo Entreeopleidingen mbo Niveau 2 Niveau 3 Niveau 4 HBO werken Doorstromen Je kunt altijd doorstromen van een lager naar een hoger niveau. Alleen niet eindeloos, want studeren kost nu eenmaal geld. Stapelen Als je opleidingen stapelt, hoeft de studieduur niet heel lang te zijn. Bijvoorbeeld: je volgt de opleiding Secretaresse niveau 3. Die duurt 2 jaar. Daarna wil je de opleiding Directie-secretaresse/ Managementassistent gaan doen. Dan hoef je nog maar 1 jaar. Geen niveau 4 Sommige opleidingen kun je niet volgen op niveau 4. Niveau 3 is dan het hoogste niveau (bijvoorbeeld in de beveiliging of de verzorging). Veranderingen in het mbo Het aantal opleidingen in het mbo wordt minder. Daardoor wordt het mbo-onderwijs overzichtelijker. Straks bestaat een mbo-opleiding uit drie onderdelen: het basisdeel, het profieldeel en het keuzedeel. Het basisdeel is heel breed, je krijgt algemene informatie. Met het profieldeel leer je specifieke kennis en vaardigheden over het beroep dat je gekozen hebt. Het keuzedeel houdt in dat je een aangepast programma volgt, zodat jouw opleiding goed aansluit op de vraag van bedrijven in de regio. Op het mbo moest ik in het begin wel even wennen. Docenten verwachten dat je zelfstandig kunt werken. Je krijgt ook veel meer verantwoordelijkheid. : hoe kiest Chelle? 8 Wegwijs in het MBO Over het mbo 9

6 Entreeopleidingen Als je naar het mbo wilt, heb je een vmbodiploma nodig. Maak dus eerst je vmbo af. Of zorg dat je een overgangsbewijs van havo/vwo 3 naar havo/vwo 4 hebt. Is dat niet gelukt, maar heb je wel de capaciteiten voor het mbo? Dan kun je in aanmerking komen voor een Entreeopleiding. Richtingen Je kunt Entreeopleidingen in verschillende richtingen volgen. Bijvoorbeeld in de bouw, mobiliteit, horeca, detailhandel, dienstverlening of in de zorg. Persoonlijke aandacht Entreeopleidingen duren meestal 1 jaar. Je volgt lessen Nederlands, Engels, rekenen, loopbaanoriëntatie en burgerschap. Daarnaast doe je allerlei praktijkgerichte opdrachten. De groepen zijn klein en je krijgt veel persoonlijke aandacht. Behalve dat je naar school gaat, loop je ook stage bij een bedrijf. Aanmelden Je kunt je alleen aanmelden als je op 1 augustus 16 jaar of ouder bent en niet meer terug kunt naar het vmbo/vo. Eerst heb je een uitgebreide intake. Na 4 maanden krijg je een bindend studieadvies : je hoort dan of je wel of niet mag doorgaan met de opleiding. Als je doorgaat en een diploma haalt, kun je daarmee naar het mbo en je aanmelden voor een niveau 2-opleiding. Duygu volgde eerst een Entreeopleiding Duygu zat op vmbo-kader maar het ging niet zo goed op school. Ik deed stoer en wilde alleen maar lol maken. Twee keer bleef ze zitten en toen moest ze naar een andere school. Gelukkig kreeg ze hierbij hulp van haar mentor. Vmbo-scholen wilden me niet hebben. Toen gingen we uitzoeken of ik naar het mbo kon. Ze koos voor de Entreeopleiding verkoop/retail van ROC Mondriaan en deed een toets. Een week later had ze een lang intakegesprek. Maar de docent vond haar niveau te laag. Gelukkig zat ze niet bij de pakken neer. Samen met mijn zus heb ik op de website van Mondriaan gekeken. Een opleiding in de zorg leek me ook wel een goede keuze. De intake ging goed, je moet duidelijk kunnen uitleggen waarom je die opleiding wilt doen. Duygu vindt het 'echt leuk', want ze heeft een opleiding gevonden die ze goed kan. De docenten zijn heel positief en ik leer hier veel. Net als van mijn stage in een verzorgingshuis. Ik ga met plezier naar school! BOL en BBL - Hoe leer jij het best? Vind je het leuk om naar school te gaan? Of leer je liever in de praktijk? Voor beide manieren van leren heb je een leerweg in het mbo. BOL is leren op school Leer je het liefst op school? Kies dan voor een BOL-opleiding. BOL betekent: beroepsopleidende leerweg. Het is een combinatie van school en stage. Je gaat de hele week naar school en loopt een of meer periodes stage. Het kan ook zijn dat je een dag in de week stage loopt. BBL is leren in de praktijk BBL betekent: beroepsbegeleidende leerweg. Vanaf de eerste dag werk je bij een bedrijf of instelling. Daarnaast ga je meestal één dag in de week naar school. Je verdient geld en krijgt geen studiefinanciering. Sommige opleidingen kun je alleen als BBL-opleiding volgen. Meestal zijn dat technische opleidingen (onderhoudsmonteur of metselaar). Let op: als het schooljaar van start gaat, moet je een leerbaan hebben. Het is vaak moeilijk een leerbaan te vinden. Begin dus op tijd met zoeken! Alleen bij een erkend leerbedrijf Als je stage loopt of een leerbaan hebt, mag dat alleen bij een erkend leerbedrijf. Zo n leerbedrijf voldoet aan bepaalde kwaliteitseisen. Je krijgt bijvoorbeeld begeleiding van een praktijkopleider. En je werkt samen met collega s die jou zo goed mogelijk proberen te helpen. Ik wilde de BBL-opleiding Elektrotechnische installaties doen, maar kon geen leerbaan vinden. Toen heb ik voor de BOL-opleiding Eerste monteur gekozen. : hoe kiest Nora? 10 Wegwijs in het MBO Over het mbo 11

7 Stage lopen Als je voor een BOL-opleiding hebt gekozen, krijg je op school praktijklessen. Die zijn gericht op je toekomstige beroep. Daarnaast ga je op stage en doe je zoveel mogelijk praktijkervaring op. In het mbo noemen ze die stage de beroepspraktijkvorming (BPV). : hoe kiest Auke? Auke liep stage bij een verzekeringskantoor. Ik heb veel geleerd van mijn collega s. Door te kijken hoe zij het doen, wist ik wat ik aan de telefoon moest zeggen en hoe je mensen helpt. Wat houdt stage lopen in? In het begin loop je meestal mee. Je maakt kennis met het beroep en ontdekt of het werk wel bij je past. Je hoort en ziet veel. Gaandeweg krijg je meer verantwoordelijkheid en word je steeds zelfstandiger. Waar kun je stage lopen? In Nederland zijn er meer dan erkende leerbedrijven waar je stage kunt lopen. Sommige scholen hebben ook stageadressen in het buitenland. Moet je zelf een stage zoeken? Je gaat zelf op zoek naar een stage. Als je er niet uitkomt, kun je de hulp van een docent of studieloopbaanbegeleider inroepen. Stages komen ook aan bod tijdens de lessen. De meeste scholen hebben stageadressen van erkende leerbedrijven. Vaak hebben ze daar goed contact mee. Tip Ga op tijd op zoek naar een stage. Wacht niet tot het laatste moment. Kijk ook op Een leerbaan zoeken Als je voor een BBL-opleiding kiest, leer je het vak voor het grootste deel in de praktijk. Op school krijg je aanvullende theorielessen. Let op: als het schooljaar begint, moet je wel een leerbaan hebben. Hoe vind je een leerbaan? > Kijk op stage-sites zoals of > Bel, mail of bezoek bedrijven die je kent > Vraag om hulp van je mentor > Maak een goede CV > Doe je best tijdens je stage (zie verhaal Mohammed) Toch naar een BOL-opleiding? Op dit moment zijn er te weinig leerbanen. Dat heeft met de economie te maken. Meld je daarom ook aan voor een BOL-opleiding. Dan weet je zeker dat je naar het mbo kunt. Maak een goede CV Stages zijn heel belangrijk als opstapje naar een leerbaan. Kijk dus goed om je heen als je op stage gaat. Is dit een plek waar je straks zou willen werken? Presenteer jezelf goed en maak een duidelijke CV. Zet daarop bijvoorbeeld ook of je aan sport doet. Als je trainer bent, wil dat zeggen dat je goed kunt leidinggeven. Vergeet niet je bijbaantjes erin te zetten. En bewaar je CV, want dat zal je later nog wel vaker nodig hebben. Tip van Mohammed: Ga zelf achter een stage of leerbaan aan. Als je geen antwoord krijgt, moet je doorgaan met mailen en bellen. Dat heb ik ook gedaan. Hoe Mohammed een leerbaan vond Als klein jongetje ging Mohammed al met zijn oom mee, die zenders op satellietschotels instelde. Toch koos hij op het vmbo voor economie. Maar tijdens een projectweek maakte hij kennis met elektro en toen was hij definitief verkocht. Mohammed regelde zelf een stage bij installatie- en beveiligingsbedrijf Van Ginderen, hij was heel gemotiveerd. Ik stelde alle vragen die ik had. Dat is goed want er zijn geen domme vragen. Blijkbaar vond zijn stagebedrijf hem ook een goede leerling, want Mohammed kreeg meteen een leerbaan aangeboden. Ik twijfelde nog tussen BOL en BBL. Maar als je een leerbaan krijgt aangeboden, kun je dat niet weigeren. Ik houd ervan om met mijn handen te werken, anders zit ik niet lekker in mijn vel. 12 Wegwijs in het MBO Over het mbo 13

8 Toelatingseisen Vergeet je portfolio niet! Vmbo-vakken Als je naar het mbo gaat, heb je het juiste diploma nodig. Dat is een wettelijke eis. Soms zijn er nog meer eisen waaraan je moet voldoen. En het intakegesprek is natuurlijk ook belangrijk. Wettelijke eisen > Voor een niveau 2-opleiding heb je een vmbo-diploma basisberoepsgerichte leerweg (bb) nodig. > Voor een niveau 3-opleiding heb je een vmbo- diploma kaderberoepsgerichte leerweg (kb), gemengde leerweg (gl) of theoretische leerweg (tl) nodig. Ook met een mbo 2-diploma of een overgangsbewijs van havo/vwo 3 naar havo/vwo 4 kun je worden toegelaten. > Als je een niveau 4-opleiding wilt gaan doen, heb je een vmbo-diploma kb, gl of tl nodig (soms is een kb-diploma niet genoeg). Een mbo 3-diploma of overgangs-bewijs van havo/ vwo 3 naar havo/vwo 4 is ook voldoende. 14 Wegwijs in het MBO 2016 Extra eisen Voor een aantal opleidingen gelden aanvullende eisen. In de beveiligingsbranche kun je bijvoorbeeld alleen aan het werk als je geen strafblad hebt. Wil je Sport en bewegen (niveau 3 of 4) gaan doen, houd er dan rekening mee dat je een sporttest moet doen. Soms heb je ook een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG)* nodig. En voor sommige opleidingen moet je een goede Engelse spreeken schrijfvaardigheid hebben. * Een VOG is een bewijs van goed gedrag en krijg je alleen als je geen strafbare feiten hebt gepleegd. Zo n verklaring kun je bij de gemeente aanvragen. Ga naar de website van jouw gemeente. Intake telt ook mee Naast wettelijke eisen is het ook belangrijk hoe de intakeprocedure verloopt. Zelfs al heb je het juiste vmbo-diploma, dan nog is het mogelijk dat je niet wordt aangenomen. Een voorbeeld: je hebt een vmbo-diploma kaderberoepsgerichte leerweg en wilt graag naar de opleiding Manager horeca niveau 4. Je cijfers zijn meer dan voldoende en je hebt de test goed gemaakt. Toch kan op basis van het intakegesprek geconcludeerd worden dat je wél geschikt bent voor de horeca, maar (nog) niét zelfstandig genoeg overkomt. Ik had niet op internet gekeken, dus ik was niet zo goed voorbereid op het intakegesprek. Maar gelukkig ging het goed want ik was gemotiveerd. Voor deze opleiding heb ik ook een sporttest gedaan. : hoe kiest Mounier? Aan het eind van het tweede of derde leerjaar in het vmbo kies je een vakkenpakket. Bepaalde vakken laat je vallen en soms krijg je ook nieuwe. Meestal heb je halverwege het vmbo nog niet echt een idee welke mbo-opleiding je wilt gaan doen. Welke keuzes kun je maken? Kies voor wiskunde Probeer zo lang mogelijk wiskunde te volgen. Ook als je de basis- of kaderberoepsgerichte leerweg doet. Want met dit vak vergroot je je keuzemogelijkheden. Kies zoveel mogelijk belangrijke vakken Als je alle mogelijkheden wilt openhouden, kies dan voor wiskunde, natuurkunde, biologie en economie. Vind je deze combinatie te zwaar? Kies dan in ieder geval voor wiskunde en economie. Kijk vooruit Ook in het mbo heb je de sectoren Economie, Groen, Techniek en Zorg & welzijn. Vmbo-vakken die hier goed op aansluiten zijn: > Economie: Duits, Frans of wiskunde > Groen: wiskunde en een keuze uit biologie of natuur- en scheikunde 1 > Techniek: wiskunde, natuur- en scheikunde en biologie > Zorg en welzijn: wiskunde, maatschappijleer, geschiedenis en aardrijkskunde 1 Over het mbo 15

9 Aanmelden voor het mbo - stap voor stap : aanmelden voor het mbo Voordat je je aanmeldt voor een mbo-opleiding, moet je weten welke studie je kiest. Je ouders en je mentor of decaan kunnen je daarbij helpen. Wat ook helpt: Open Dagen bezoeken en websites van mbo-scholen bekijken. Wacht niet te lang met aanmelden. Meld je aan vóór 1 april! Stap 1 Aanmelden Vul het digitale aanmeldingsformulier in. Dat staat op de website van de school waar je naartoe wilt. Houd wel je identiteitskaart (ID-kaart) bij de hand, want je moet je persoonsnummer (burgerservicenummer) invullen. Als je aanmelding verzonden is, krijg je automatisch een bericht terug. Check dit bericht, want misschien staat er belangrijke informatie in. Stap 2 Papierwerk Meld je altijd aan vóór 1 april. Als je speciale testen moet doen, vóór 1 februari. Voordat je een uitnodiging voor een intakegesprek krijgt, heeft de mbo-school eerst een ingevuld doorstroomformulier nodig. Je mentor of decaan is daar verantwoordelijk voor. Jouw gegevens komen dan in een digitaal systeem terecht, waar alle mbo-scholen bij kunnen. Als de mbo-school waar je naartoe wilt niet met zo n systeem werkt, print het formulier dan uit en neem het ingevuld mee naar het intakegesprek. Wat je ook moet meenemen is een kopie van je laatste schoolrapport of schoolonderzoek en een geldig legitimatiebewijs. Bijvoorbeeld een (kopie) van je paspoort, ID-kaart of verblijfsvergunning. Stap 3 Testen, opdrachten, vragenformulieren Bij de meeste opleidingen word je eerst uitgenodigd voor een digitale test. Dat is geen toelatingstest, maar een manier om erachter te komen wat je kunt. Soms krijg je nog een extra test (sporttest) of opdracht. Of je vult een vragenformulier in. Stap 4 Intakegesprek Het intakegesprek heb je meestal met een docent of studieloopbaanbegeleider van de opleiding. De intaker vraagt waarom je voor deze opleiding hebt gekozen en onderzoekt of het beroep goed bij je past. Stap 5 Inschrijving Binnen twee weken na het intakegesprek ontvang je bericht of je geplaatst bent voor de opleiding. Ook je mentor of decaan wordt op de hoogte gesteld. Ben je op meer dan één opleiding toegelaten? Meld je dan af bij de school waar je niet naartoe gaat. Als je niet geplaatst bent, krijg je meestal het advies een beroepskeuzetest te doen. www. bekijkje toekomstnu. nl Tip voor docenten: Kijk voor de lesbrief Aanmelden voor het mbo in de LOBBOX bij leerjaar 4. Hoe weet ik of een opleiding goed is? Wil je weten welk rapportcijfer een opleiding heeft? Hoeveel studenten geslaagd zijn? Wat de kans op werk of stage is? Ga dan naar de website van de school die jou aanspreekt. Kijk of je deze informatie bij de gekozen opleiding kunt vinden. Steeds meer scholen hebben zo n studiebijsluiter. Een voorbeeld is de opleiding Beveiliger van Mounier: 16 Wegwijs in het MBO Over het mbo 1 Over het mbo 17

10 Opleidingskosten Lesgeld Studiefinanciering Jonger dan 18 jaar? Actuele informatie over en studiefinanciering is te vinden op: Kijk voor de OV-chipkaart op: Kijk op Wil je meer weten over het mbo? Kijk op het YouTube-kanaal Bekijkjetoekomstnu.nl. Je kunt ook de titels van de filmpjes intikken. Elke mbo-opleiding kost geld. De hoogte van de kosten hangt af van de opleiding die je volgt. Ben je 18 jaar of ouder en ga je een BOL-opleiding doen? Dan betaal je lesgeld. Als je je inschrijft voor een BBL-opleiding, is het cursusgeld voor niveau 2-opleidingen 235. Voor niveau 3- en 4-opleidingen is het cursusgeld 570. Deze bedragen gelden voor het schooljaar Het kan zijn dat de kosten voor het schooljaar iets hoger uitvallen. Ben je nog geen 18 jaar en doe je een voltijds BOL-opleiding? Dan krijg je geen studiefinanciering. Je kunt wel een tegemoetkoming ouders aanvragen. Deze tegemoetkoming hangt af van de hoogte van het inkomen van je ouders. Als je een BBL-opleiding doet, verdien je geld en heb je geen recht op een tegemoetkoming ouders. Vanaf 2017 krijgen studenten onder de 18 jaar ook een OV-chipkaart. 18 jaar en ouder? Beste ouders! Andere kosten Naast het lesgeld zijn er meestal ook kosten voor boeken, gereedschappen, werkkleding, excursies en andere activiteiten. Deze bedragen verschillen per opleiding. Reiskosten naar school en stage- of leerbedrijf zijn vaak voor eigen rekening. Ben je 18 jaar of ouder en doe je een voltijd BOL-opleiding? Dan heb je recht op studiefinanciering en een OV-chipkaart. Of je naast je basisbeurs ook recht hebt op een aanvullende beurs, hangt af van het inkomen van je ouders. Vraag een aantal maanden voordat je 18 wordt studiefinanciering aan. Dan is alles op tijd geregeld. Als je een BBL-opleiding volgt, verdien je geld en heb je geen recht op studiefinanciering of een OV-chipkaart. Hoe maak je een goede studiekeuze? Niveaus en leerwegen in het mbo Kijk voor het lesgeld en andere kosten op de websites van de mbo-scholen. Meestal is per opleiding aangegeven wat de diverse kosten zijn. Actuele informatie over opleidingskosten is te vinden op: Lening of gift? Doe je een opleiding op niveau 2, dan is je beurs altijd een gift. Doe je een opleiding op niveau 3 of 4, dan wordt je beurs pas een gift als je je diploma binnen 10 jaar haalt. Dit heet de prestatiebeurs. Een prestatiebeurs krijg je maximaal vier jaar. Als je geen diploma haalt, moet je alles terugbetalen. Let op: Als je geen diploma haalt, moet je alles terugbetalen. Wat wil je later worden? Aanmelden voor het mbo 18 Wegwijs in het MBO Over het mbo 19

11 2 Studiekeuze Checklist Praat over je studiekeuze Bekijk Bezoek Spots on Jobs Zet Open Dagen met stip in je agenda Neem je ouders/vrienden mee Let op de sfeer en de reistijd Bekijk websites van mbo-scholen Ga proefstuderen Denk na over kans op werk Vraag hulp aan je mentor of decaan Ga bij mbo-scholen op bezoek Meld je aan vóór 1 april Vertrouw op jezelf! : wat wil je later worden? 1 Over het mbo pagina > Open Dagen 20 > Spots on Jobs 21 > Handige websites 22 > Proefstuderen 23 > Pagina voor ouders 24 > Kans op werk 25 > Hulp van mbo-scholen 26 21

12 Open Dagen Een opleiding kiezen kan lastig zijn. Want hoe weet je of een opleiding bij je past? Wat het beroep in de praktijk inhoudt? Of een opleiding niet te zwaar voor je is? Of veel te makkelijk? Help! Ga daarom naar Open Dagen. Zodat je beter weet wat een opleiding inhoudt. Uitleg en vragen Spots on Jobs Spots on Jobs is op woensdag 13 en donderdag 14 januari 2016 in zalencentrum Opera, Fruitweg 28 in Den Haag. Ook ouders zijn van harte welkom. Opleidingen- en beroepenbeurs Tijdens Open Dagen geven mbo-scholen uitgebreid voorlichting over alle opleidingen die je daar kunt volgen. Voorlichters en studenten geven uitleg en kunnen al je vragen beantwoorden. Meestal liggen er stapels folders en brochures klaar, zodat je thuis alles nog eens rustig kunt nalezen. Op de achterkant van deze gids staat een kalender met alle Open Dagen van mbo-scholen in de regio. Als je meer wilt weten, bijvoorbeeld waar je moet zijn en hoe laat een Open Dag begint, kijk dan op de websites van de scholen. Tips Spots on Jobs is een opleidingen- en beroepenbeurs. Mensen van bedrijven en instellingen uit de regio vertellen over hun vak. Ze laten iets uit de praktijk zien, zodat je een idee krijgt wat hun werk inhoudt. Ook mbo-scholen zijn aanwezig. Voorlichters leggen uit wat de opleidingen inhouden en geven folders en brochures mee. Op deze beurs kun je alles vragen. Iedereen neemt de tijd om jouw vragen zo goed mogelijk te beantwoorden. Je doet mee aan workshops en vult ook een opdrachtenkaart in. Zo ontdek je welke opleidingen en beroepen er allemaal zijn. > Meer info: > Kijk op de Open Dagen-kalender (achterkant van deze gids). > Maak van tevoren een vragenlijstje. > Stel je vragen. > Neem je familie en/of vrienden mee, die kunnen een handje helpen als je onzeker bent. > Verzamel folders en gidsen en lees thuis alles nog eens rustig door. Open Dag Mondriaan 22 Wegwijs in het MBO Studiekeuze 23

13 Handige websites Proefstuderen Bekijkjetoekomstnu.nl Ga op onderzoek uit en surf naar Hier vind je filmpjes en informatie over alle beroepen, opleidingen, stages en scholen in de regio Haaglanden. Wat je leuk lijkt, kun je een vinkje geven. Alle informatie die bij jouw interesses past, wordt dan op één pagina getoond. Heel handig, want zo krijg je overzicht. En je ziet ook meteen op welke scholen je de aangevinkte opleidingen kunt volgen. Groot voordeel van bekijkjetoekomstnu.nl is dat alles bewaard kan worden. Zodat je de volgende keer direct de draad kunt oppakken. Als je dat wilt, hoef je alleen maar een eigen account aan te maken. Bekijkjetoekomstnu.nl is informatief, overzichtelijk en handig! bekijkjetoekomstnu de keuze is aan jou Websites van alle mbo-scholen in de regio ROC Mondriaan ID College Lentiz Wellantcollege Grafisch Lyceum Rotterdam HMC mbo vakschool Leidse instrumentmakers School Scheepvaart en Transport College ROC Leiden Zadkine Albeda College Nog meer websites scholierentv Stages en leerbanen bij bedrijven Alle mbo-opleidingen in heel Nederland Opleidingen en beroepen in de zorg, welzijn en sport Filmpjes over technische opleidingen en beroepen Kanaal op YouTube met filmpjes over allerlei beroepen Heb je al een opleiding gekozen en wil je daar meer over weten? Geef je dan op voor proefstuderen. Je loopt mee op een mbo-school en proeft de sfeer. Je krijgt extra informatie zodat je kunt uitzoeken of je de opleiding leuk vindt. Je ontdekt ook of jouw beeld van het beroep wel klopt met de praktijk! Soms mag je ook meedoen in de les en een praktijkopdracht uitvoeren. Op deze manier kom je erachter of de opleiding die je gekozen hebt, ook echt bij jou past. Waarom Femke wilde proefstuderen Femke zocht naar een beroep waarbij je veel met mensen te maken krijgt. Het moest een brede opleiding zijn, zodat ze nog alle kanten op kon. De opleiding Manager horeca kwam voor haar het dichtst in de buurt. Maar wat houdt die opleiding eigenlijk in? Welke vakken krijg je? En hoe zou de sfeer zijn? Femke besloot mee te doen aan proefstuderen. Samen met zo n dertig vmbo-leerlingen mocht ze een paar lessen volgen. Eerst kregen we een korte introductie over de opleiding. Dat was heel duidelijk. Daarna zaten we bij lessen Engels, economie, etiquette en wijnkennis. Ik zag hoe het echt was. We konden ook vragen stellen aan studenten. Ik wilde weten of je ook ervaring in de horeca nodig hebt. Een tweedejaars student zei toen dat het wel handig is maar niet echt nodig. Door proefstuderen heeft Femke ontdekt dat ze misschien beter voor een andere opleiding in de horeca kan kiezen. Misschien past de opleiding Leidinggevende bediening beter bij mij, want daar hoef je minder goed voor te kunnen rekenen. Ik heb namelijk dyscalculie. > Meer weten? Bij steeds meer mbo-scholen kun je proefstuderen. Wil je hierover meer weten en je aanmelden? Neem dan contact op met je decaan of mentor. Die kan jou daarbij helpen. Femke: Zo krijg je veel beter te zien hoe het echt is. 24 Wegwijs in het MBO Studiekeuze 25

14 Pagina voor ouders : beste ouders! Kans op werk Vmbo-leerlingen maken op jonge leeftijd al loopbaankeuzes. Deze keuzes zijn vaak bepalend voor hun toekomst. Ouders spelen hierin een belangrijke rol. Samen met de decaan en de mentor op school zijn ze belangrijke adviseurs van hun kind. Als je een mbo-opleiding kiest, houd dan rekening met de kans op werk. Want het zou jammer zijn als je straks wél een diploma hebt, maar géén baan. Is de kans op een baan niet zo groot, dan hoef je niet meteen een andere opleiding te kiezen. Alleen is het wel belangrijk te weten waaraan je begint. Als je ergens helemaal voor gaat, maak je meer kans op een baan! Wat kunnen ouders doen? > Laat zien dat u geïnteresseerd bent in de schoolloopbaan van uw kind. > Praat met uw kind over school, stages, hobby s en interesses. > Zet samen op een rijtje waar uw kind goed in is. > Bespreek welke kansen en mogelijkheden er zijn. > Ga samen naar Open Dagen van mbo-scholen. > Bekijk samen websites van mbo-scholen en ga naar > Maak gebruik van uw netwerk. Zorg dat uw kind in aanraking komt met mensen die graag iets over hun beroep of werk willen vertellen. Zo krijgt uw kind een realistisch beeld van een beroep. > Maak een afspraak met de decaan of mentor op school als uw kind geen studiekeuze kan maken. Of neem contact op met een mbo-school (hoofdstuk 6). Praten met je kind Vader Rodney praatte veel met zijn dochter Sandhya over haar studiekeuze. Hij vroeg wat ze leuk vond om te doen en waar ze goed in is. Als ouders ben je geneigd veel vragen te stellen. Maar je moet ook concreet zijn. Je kunt bijvoorbeeld zeggen: kijk in je omgeving naar beroepen die mensen hebben. Wat vind je daar leuk aan? Ga daarover met ze praten. Banen In sommige sectoren is het makkelijker een baan te vinden dan in andere. Daarin speelt de economie een belangrijke rol. Als het minder goed gaat met de economie, zijn er in bepaalde sectoren minder banen. Vaak is het dan ook moeilijker om in deze sectoren een stageplaats of leerbaan te vinden. Informatie Op is de meest actuele informatie over de kans op werk en stage te vinden. Ga naar de opleiding of het beroep waar je meer over wilt weten. Onderaan de pagina staan de cijfers 1 (weinig kans) tot en met 5 (veel kans) in een zwart vlak. Deze cijfers komen van de stichting Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB). Ze worden elk kwartaal aangepast aan de situatie op de arbeidsmarkt. Over de kans op werk heb ik nog niet echt nagedacht. Ik wil eerst nog een tijdje op school blijven. Maar ik weet wel dat er altijd elektromonteurs nodig zijn. Want alles drijft op elektriciteit. 26 Wegwijs in het MBO Studiekeuze : hoe kiest Nora? 27

15 Hulp van mbo-scholen Vind je het moeilijk om een opleiding te kiezen? Praat er dan over met je mentor of decaan en met je ouders. Je kunt ook hulp vragen aan mbo-scholen. Behalve Open Dagen en proefstuderen kun je bijvoorbeeld meelopen of een loopbaanadvies krijgen. Snuffelen Individueel gesprek Proefstuderen Rondleiding Loopbaanadvies Website Facebook ROC Mondriaan Contactgegevens: zie pag 128. ID College Contactgegevens: zie pag 132. Snuffelen Bij een inloopcentrum van een mbo-school kun je vrijblijvend rondsnuffelen. Hier kun je terecht voor informatie en advies over opleidingen die de school aanbiedt. Meestal hoef je geen afspraak te maken. Individueel gesprek Als je meer wilt weten over bepaalde opleidingen en beroepen, kun je een individueel gesprek aanvragen. Meestal is dat op afspraak. Proefstuderen Twijfel je over een opleiding of kun je niet kiezen? Dan helpt het vaak als je een dagje meeloopt met een klas of een individuele student. Je ziet en hoort veel en kunt met eigen ogen zien of de opleiding iets voor je is. Rondleiding Wil je met je klas een kijkje nemen op een school? Dan krijg je een rondleiding langs alle lokalen en uitleg over de opleidingen. Loopbaanadvies Vind je het echt moeilijk om een opleiding te kiezen die bij je past? Kijk dan of je loopbaanadvies kunt krijgen. Meestal doe je een uitgebreide test en heb je daarover een gesprek. Website Elke mbo-school heeft een website met uitgebreide informatie. Per vakgebied zie je welke opleidingen er zijn en op welke locatie je deze kunt volgen. Facebook Op de Facebookpagina van een mbo-school vind je allerlei informatie over de school en wat studenten van hun opleiding vinden. : hoe maak je een goede studiekeuze? Lentiz Contactgegevens: zie pag 134. Wellantcollege Contactgegevens: zie pag 136. Grafisch Lyceum Rotterdam Contactgegevens: zie pag 138. HMC mbo vakschool Contactgegevens: zie pag 140. Leidse instrumentmakers School Contactgegevens: zie pag 142. Scheepvaart en Transport College Contactgegevens: zie pag 144. ROC Leiden Contactgegevens: zie pag 146. Zadkine Contactgegevens: zie pag 148. Albeda College Contactgegevens: zie pag Wegwijs in het MBO Studiekeuze 29

16 3 Doorstromen pagina > Niet stoppen na het vmbo 30 > Van mavo naar havo (Toon) 31 > Van havo naar mbo (Naomi) 32 > Van vmbo naar mbo naar hbo (Salma) 33 > Van vmbo naar havo naar vwo naar universiteit (Luca) 34 > Van vmbo naar mbo: kijk op YouTube 35 1 Deel Over één: het Algemeen mbo 2 Studiekeuze 31

17 Niet stoppen na het vmbo Minimaal een startkwalificatie Je bent leerplichtig tot het eind van het schooljaar waarin je 16 wordt. Daarna geldt de kwalificatieplicht tot je 18e verjaardag, wat inhoudt dat je minimaal een mbo 2-diploma of een havo-/ vwo-diploma moet halen. Dit wordt ook wel een startkwalificatie genoemd. Je kunt dus nooit stoppen met leren na het vmbo. Met een startkwalificatie vergroot je jouw kans op een leuke baan. Pak je kans! Als je regelmatig spijbelt of te laat komt, moet de school dit melden aan de leerplichtambtenaar. Heel vervelend, want je ouders of verzorgers krijgen bij de eerste melding een waarschuwingsbrief. En als er niets verandert, moet je misschien een taakstraf doen. Je ouders krijgen dan een boete. Deze maatregelen zijn ingevoerd om het schoolverzuim zoveel mogelijk te beperken, en ervoor te zorgen dat jij al je kansen niet verspeelt. Dus ga naar school en pak je kans! Van mavo naar havo: Toon 'Het liefst ga ik naar de havo' Op de basisschool kreeg Toon (16) een havo/vwo-advies. Mooi, want dan kon hij naar het Maerlant Lyceum bij hem in de buurt. In het begin regende het goede cijfers, maar toen stak het faalangstmonster de kop op. Zijn leerprestaties werden steeds minder, en hij stapte over naar de tweede klas mavo. Nu staat Toon voor de keuze: ga ik (weer) naar de havo of naar het mbo? Stress Toon voelde een enorme druk op de havo. Als hij een toets had, kon hij door de stress niet goed meer nadenken. Zelfs met extra huiswerkbegeleiding lukte het niet. Op de mavo ging het gelukkig veel beter. Ik kon meteen goed meekomen. Economie, geschiedenis, Engels en wiskunde vond ik vanaf het begin leuke vakken. Nu zit hij in het eindexamenjaar en gaat het erom spannen: kan hij naar de havo of wordt het een mbo-opleiding? Eerst de havo Het liefst ga ik naar de havo, want ik weet nog niet wat ik wil worden. Misschien ga ik wel een eigen bedrijf beginnen. Of iets met muziek doen, want ik speel gitaar en zit op de Popschool Den Haag. Toon bezocht een open dag op het mbo en oriënteerde zich op de economie-opleidingen. Dat sprak me niet zo aan. Ik hoop maar dat mijn cijfers goed zijn en dat ik naar de havo kan. Dan hoef ik nog niet te kiezen. Het lijkt me wel leuk om na het mbo een hbo-opleiding te gaan doen. Welke richting weet ik nog niet. Ik wil meer van de wereld zien. : hoe kiest Auke? Toon: Orienteer je ook goed op het mbo en ga naar Open Dagen. Als je van mavo (tl) naar havo wilt: > kies je op de mavo (tl) geen 6 maar (meestal) 7 vakken; > kijk je of deze vakken goed passen in één van de havo-profielen; > moet je gemiddeld een goed eindcijfer halen; > moet je ook een mbo-opleiding kiezen, voor het geval je niet naar de havo kunt; > krijg je op de havo een gesprek. Daarin wordt gekeken naar je inzet, werkhouding, motivatie en cijferlijst. 32 Wegwijs in het MBO Doorstromen 33

18 Van havo naar mbo: Naomi 'In het begin miste ik mijn vrienden van de havo' Naomi (18) kon de eerste twee jaar van de havo op het Segbroek College goed meekomen. Maar in de derde klas vond ze vrienden veel belangrijker dan school. Aan huiswerk maken dacht ze gewoon niet. Dus bleef Naomi zitten en stroomde ze pas een jaar later door naar de vierde. Daar ging het opnieuw mis en toen kwam het mbo in beeld. Onderschat In de vierde van de havo moet je zelfstandig kunnen werken. Zelf opdrachten maken zonder dat een docent je steeds in de gaten houdt. Dat heb ik zwaar onderschat. Daar kwam nog eens bij dat er allerlei dingen in mijn familie speelden, waardoor ik niet goed kon leren. Later in het jaar ging ik hard werken maar haalde het net niet. Engels en wiskunde vond ik echt lastig. Na een gesprek met de decaan heb ik me toen opgegeven voor de mbo-opleiding Sport en bewegen. Want sporten doe ik al mijn hele leven. Als je van de havo naar het mbo wilt: > heb je minimaal een overgangsbewijs van havo 3 naar havo 4 nodig; > kun je instromen naar een mbo-opleiding op niveau 4; > kun je ook na je havo-diploma doorstromen naar een mboopleiding. Sommige scholen hebben versnelde opleidingen. Meestal scheelt dat een jaar studietijd. Neem hierover contact op met de school waar je een opleiding wilt volgen. Naomi: Liever was ik op de havo gebleven, maar het mbo is een goed alternatief. Omweg Hockey, wedstrijdzwemmen, karate, turnen, streetdance: als Naomi maar kan bewegen. Na de havo wilde ze eigenlijk fysiotherapie gaan studeren. Die droom heeft ze nog steeds, alleen maakt ze nu een omweg. In het begin miste ik mijn vrienden van de havo vreselijk. Maar gelukkig heb ik een leuke klas en voel ik me nu wel thuis op het mbo. De theorievakken zijn een makkie en de praktijklessen sluiten goed aan. Je doet hier veel vakkennis op. Van vmbo naar mbo naar hbo: Salma 'Ik verloor mijn motivatie maar ging wel gewoon door' Salma (26) deed vmbo-basis. Toch haalde ze op eigen kracht het hbo-diploma Maatschappelijke dienstverlening. Steun van ouders en school heeft ze nauwelijks gehad. Daarom wil ze nu graag jongeren helpen die het alleen niet redden. Volhouden Salma vond dat ze met gemak vmbo-kader kon halen, maar het advies was nou eenmaal basis. Ik verloor mijn motivatie, maar ging wel gewoon door. In de derde zag een economie-docente dat ik meer kon, en dat hielp om het vol te houden. Ze slaagde voor haar eindexamen en stroomde door naar de mbo-2 opleiding Secretarieel medewerker. Tijdens een baantje bij Albert Heijn gebeurde het: een hbo-studente vertelde enthousiast over haar hbo-studie Maatschappelijke dienstverlening. Ik deed een opleiding omdat het moest, terwijl zij een studie deed die ze leuk vond! Zelfstandig werken Salma werd enthousiast en besloot ook Maatschappelijke dienstverlening te gaan doen. Eerst stroomde ze door naar de niveau 4-opleiding Directiesecretaresse, en daarna meldde ze zich aan bij de Haagse Hogeschool. In het begin kon ik de weg niet vinden in dat enorme gebouw. Ik kwam steeds te laat. Je moest ook zelfstandig kunnen werken, thuis studeren en veel verslagen maken. Tijdens haar studie kreeg ze een zoon en toch haalde ze de eindstreep. Dat komt omdat ik doe wat ik leuk vind! Als je van het mbo naar het hbo wilt: > heb je een mbo-4 diploma nodig; > kun je een vierjarige hbo-opleiding (hbo-bachelor) volgen; > kun je een verkort of versneld traject volgen, als je een hbostudie in dezelfde richting als je mbo-studie kiest. Dat geldt niet voor alle opleidingen. Hbo-scholen beoordelen zelf of je voor zo n traject in aanmerking komt; > kun je een tweejarige hbo-opleiding volgen, de Associate Degree. Salma: Probeer meer uit jezelf te halen, wees niet snel tevreden. 34 Wegwijs in het MBO Doorstromen 35

19 Van mavo naar havo naar vwo naar universiteit: Luca 'Ze hielden rekening met mijn hobby' Luca (20) hield niet zo van leren toen hij op de mavo zat. Vriendinnetjes en voetbal waren veel belangrijker. Dankzij steun van het Sint Maartenscollege en zijn ouders verliet hij de school met drie diploma s: een mavo-, een havo- en een vwo-diploma. Nu studeert hij rechten aan de universiteit en fluit wedstrijden in de topklasse van het amateurvoetbal. Van vmbo naar mbo: kijk op Mbo-studenten vertellen over hun studiekeuze. Hoe hebben ze de knoop doorgehakt? Bekijk de filmpjes op YouTube. Hoe kiest Nora? Hoe kiest Daan? Straatschoffie Van jongs af aan was Luca al op het voetbalveld te vinden, eerst als keeper en later als scheidsrechter. School hing er maar een beetje bij. Met voetbal was ik een ambitieus mannetje. Maar op de mavo gedroeg ik me als een straatschoffie. Lekker klieren, ik verveelde me kapot. Toch haalde hij goede cijfers en stroomde door naar de havo en het vwo. Iedereen kende mij en andersom kende ik ook iedereen. School was mijn tweede thuis en ze hielden rekening met mijn hobby. Hoe ouder je wordt, hoe meer je gaat inzien dat je echt iets moet doen. Luca: Als je kwaliteiten hebt, moet je er voor gaan. Hoe kiest Mounier? Hoe kiest Chelle? Hoe kiest Auke? Hoe kiest Miquel? Studie en fluiten Luca wilde doorstuderen aan de Erasmus Universiteit en heeft rechten gekozen. Ik moet er wel flink aan trekken, maar deze studie kan ik goed combineren met fluiten. Hoe dan ook wil ik in de voetbalwereld aan de slag. Bijvoorbeeld als contractadvocaat of spelersmakelaar. Zijn familie is een belangrijke steunpilaar voor hem. Mijn vader gaat altijd mee naar wedstrijden, en met mijn moeder bespreek ik persoonlijke dingen. Hoe kiest Michelle? Hoe kiest Lianne? Hoe kiest Jill? Hoe kiest Wafa? Als je van hbo naar universiteit wilt: > heb je een hbo-propedeuse of hbo-bachelor nodig; > kun je een driejarige universitaire studie volgen (universitaire bachelor); > doe je bij veel studies ook onderzoek; > kun je daarna een universitaire master van 1 of 2 jaar gaan doen. Hoe kiest Dave? Hoe kiest Tobias? Hoe kiest Mascha? Hoe kiest Brenda? 36 Wegwijs in het MBO Doorstromen 37

20 4 Mbo-opleidingen per sector Economie 40 Groen 76 Techniek 86 Zorg en welzijn

21 Lees dit goed voordat je naar de opleidingstabellen gaat! Hoe vind ik een opleiding bij mij in de buurt? Opleidingen in de regio Haaglanden hebben zwarte blokjes met cijfers erin. Elk cijfer is een locatie. Op pagina 154 staan alle locaties met adressen. Kijk ook op de kaart ernaast. Hoe vind ik een opleiding die je alleen op een speciale vakschool kunt volgen? Opleidingen van vakscholen hebben zwarte blokjes met cijfers erin. Denk aan hout en meubel, media en (grafische) vormgeving, scheepvaart en transport, laboratoriumonderwijs en ambachtelijke techniek. Elk cijfer is een locatie. Op pagina 154 staan alle locaties met adressen. Kijk ook op de kaart ernaast. Hoe vind ik een opleiding die verder weg ligt? Opleidingen buiten de regio Haaglanden staan onder het kopje Verder weg. In de grijze blokjes staan de scholen. MO = ROC Mondriaan ID = ID College WE = Wellantcollege LE = Lentiz Waar vind ik de opleidingen van Albeda College, ROC Leiden en Zadkine? Opleidingen van deze scholen staan dit jaar niet in de tabellen. Kijk voor actuele informatie op: LET OP: De laboratoriumopleidingen van ROC Leiden en de ambachtelijke techniekopleidingen van Zadkine staan wel in de tabellen. 40 Wegwijs in het MBO Mbo-opleidingen per sector 41

22 Auke : hoe kiest Auke? Ik heb voor een kleine opleiding gekozen, waar iedereen elkaar kent. Economie Heb je op het vmbo gekozen voor de sector Economie? Dan kun je doorstromen naar één van de vele mbo-opleidingen in deze sector. Ook als je op het vmbo een andere sector hebt gekozen, kun je na het behalen van je diploma iets met Economie gaan doen. Domein Economie Xx Meer weten over opleidingen? Ga dan naar: Economie bestaat uit de volgende domeinen: Economie en administratie 42 Handel en ondernemerschap 48 Horeca en bakkerij 54 Informatie- en communicatietechnologie 58 Media en vormgeving 60 Toerisme en recreatie 66 Transport, scheepvaart en logistiek Wegwijs in het MBO Mbo-opleidingen per sector 43

23 Domein Economie en administratie Economie en administratie De opleidingen binnen het domein Economie en administratie staan allemaal in het teken van dienstverlening aan bedrijven en consumenten. Je registreert en verwerkt gegevens die nodig zijn om een organisatie goed te laten functioneren. Je kunt je ontwikkelen op het secretariële, Administratieve en financiële dienstverlening Heb je wat met cijfers en vind je het leuk om met computers te werken? Houd je ook wel van een beetje puzzelen? Dan is een administratieve baan vast iets voor jou. Je leert nauwkeurig werken en kunt goed samenwerken. > Secretarieel medewerker (niveau 2): Je zorgt voor het uitwerken en afhandelen van papierwerk. Ook verzorg je de post, neem je de telefoon aan en ontvang je bezoekers. > Financieel administratief medewerker (niveau 3): Je voert boekhoudkundige gegevens in, controleert rekeningen en stelt facturen op. > Bedrijfsadministrateur (niveau 4): Je doet de administratie van een of meer bedrijven. Je voert financiële gegevens in en maakt daarvan rapportages. Ga voor meer info naar: ID = ID College Domein Economie en administratie financiële, administratieve of juridische vlak. Ben je klantgericht, dienstverlenend en commercieel ingesteld? Heb je Administratieve en financiële dienstverlening organisatietalent en goede communicatieve niveau opleiding jaren ROC Mondriaan ID college verder weg vaardigheden? Kies dan voor Economie en administratie. 2 BOL Bedrijfsadministratief medewerker 1 tot ID 2 BOL Secretarieel medewerker 1 tot ID 3 BOL Financieel administratief medewerker 2 tot ID 3 BBL Financieel administratief medewerker 1,5 tot 3 1 ID Economie en administratie is onderverdeeld in: > Administratieve en financiële dienstverlening > Commerciële dienstverlening > Marketing en communicatie > Secretariële en juridische dienstverlening 4 BOL Bedrijfsadministrateur 1 tot ID 4 BBL Bedrijfsadministrateur 1 tot 3 1 ID De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina Wegwijs in het MBO Mbo-opleidingen per sector 45

24 Domein Economie en administratie Commerciële dienstverlening Kies je voor een commerciële opleiding? Dan heb je een vlotte babbel nodig. Je vindt het leuk om te adviseren en te verkopen. Ook kun je goed inspelen op de behoefte van de klant. Het werk is afwisselend en de omgeving is > Commercieel medewerker binnendienst (niveau 3): Je hebt vooral telefonisch contact met klanten en bent bezig met de directe verkoop, serviceverlening, administratieve werkzaamheden en klachtenbehandeling. Marketing en communicatie Heb je organisatorisch talent en ben je flexibel ingesteld? Houd je van het organiseren van grote projecten en evenementen zoals voorstellingen, beurzen, open dagen en sponsoractiviteiten? Kies dan voor marketing Domein Economie en administratie dynamisch. > Commercieel medewerker bank- en verzekeringswezen (niveau 4): Je adviseert klanten over spaarverzekeringen, schadeverzekeringen, eenvoudige levensverzekeringen en leningen. en communicatie. Commerciële dienstverlening niveau opleiding jaren ROC Mondriaan ID college verder weg 3 BOL Commercieel medewerker binnendienst 1,5 tot 2 15 ID 4 BOL (Junior) accountmanager ID 4 BOL Commercieel medewerker bank- en verzekeringswezen 3 tot 4 9 Ga voor meer info naar: De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154. > Medewerker evenementenorganisatie (niveau 4): Je assisteert bij de organisatie van een groot evenement, zoals een show, voorstelling of bijeenkomst. > Medewerker marketing en communicatie (niveau 4): Jouw werkzaamheden bestaan uit: e-business, direct marketing, relatiebeheer en het organiseren van beurzen. Je helpt ook bij het schrijven en controleren van teksten voor mailings en websites. Marketing en communicatie niveau opleiding jaren ROC Mondriaan ID college 4 BOL Medewerker evenementenorganisatie * 15 grafisch LYCEUM ROTTERDAM 4 BOL Medewerker marketing en communicatie 3 9 * 14* 15 ID 4 BOL Redactioneel medewerker 3 20 * Ook tweetalig. verder weg De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina Wegwijs in het MBO Mbo-opleidingen per sector 47

25 Domein Economie en administratie Secretariële en juridische dienstverlening Ben je goed in organiseren en regelen? Kun je informatie opzoeken en overbrengen? En ben je daarnaast ook sociaal en communicatief ingesteld? Kies dan voor een regelbaan in de secretariële of juridische richting. > Secretaresse (niveau 3): Je bent de spil in een bedrijf of afdeling. Jouw taken bestaan onder andere uit het maken van afspraken, bijhouden van agenda s, notuleren van vergaderingen en het versturen van mailings naar klanten en bedrijven. > Juridisch medewerker zakelijke dienstverlening (niveau 4): Je werkt voor advocaten, notarissen en deurwaarders en bent hun rechterhand. > Medewerker personeel en arbeid (niveau 4): Je werkt op een uitzendbureau of afdeling personeelszaken en werft, selecteert en begeleidt personeel. Domein Economie en administratie Secretariële en juridische dienstverlening niveau opleiding jaren ROC Mondriaan ID college verder weg 3 BOL Secretaresse 2 tot ID 3 BBL Secretaresse 1,5 tot 3 1 ID 4 BOL Directiesecretaresse/Managementassistent 1 tot ID 4 BBL Directiesecretaresse/Managementassistent 1 tot3 1 ID 4 BBL Juridisch medewerker openbaar bestuur 2 tot BOL Juridisch medewerker openbaar bestuur 2 tot BOL Juridisch medewerker zakelijke dienstverlening 2 tot ID 4 BBL Juridisch medewerker zakelijke dienstverlening 2 tot BOL Medewerker personeel en arbeid 2 tot ID 4 BBL Medewerker personeel en arbeid 2 tot BBL Medewerker sociale zekerheid 2 tot BOL Medewerker sociale zekerheid 2 tot 4 4 De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina Wegwijs in het MBO Mbo-opleidingen per sector 49

26 Domein Handel en ondernemerschap Handel en ondernemerschap In de handel is geen dag hetzelfde. Of je nu in een winkel of voor een groothandel of multinational werkt: je krijgt telkens met de dynamiek van de markt te maken. Belangrijk is dat je oog hebt voor de klant en commercieel en servicegericht bent ingesteld. Zoek de branche die bij je past, bijvoorbeeld mode, textiel, interieur, elektronica of voeding. Handel en ondernemerschap is onderverdeeld in: > Detailhandel en groothandel > Management > Mode en interieur Detailhandel en groothandel In de detailhandel werk je met producten die direct worden gekocht door de klant. Denk aan voedsel of kleding. Als verkoper ga je met klanten om en is je gedrag heel belangrijk. Je bent in staat mensen te adviseren en allerlei vragen te beantwoorden. Als je bij een groothandel werkt, heb je veel contact met buitenlandse bedrijven. > Verkoper detailhandel (niveau 2): Je werkt in een winkel of magazijn en vindt het leuk om klanten te helpen bij wat ze zoeken. > Verkoopspecialist detailhandel (niveau 3): Je weet veel over de producten die je verkoopt. Als klanten advies nodig hebben, kunnen ze bij jou terecht. Detailhandel en groothandel niveau opleiding jaren ROC Mondriaan ID college HMC mbo VAKSCHOOL verder weg 2 BBL Verkoper detailhandel 1 tot ID 2 BOL Verkoper detailhandel 1 tot ID 3 BOL Verkoopadviseur BBL Verkoopspecialist detailhandel 2 tot ID 3 BOL Verkoopspecialist detailhandel 1,5 tot ID 3 BOL Verkoopspecialist mode 1,5 tot 2 9 Ga voor meer info naar: De cijfers in de vierkantjes verwijzen naar de locaties en adressen van mbo-scholen op pagina 154. Domein Handel en ondernemerschap 50 Wegwijs in het MBO Mbo-opleidingen per sector 51