Driedaagse werkconferentie in Drakenburg te Baarn

Transcriptie

1 Rituelen in een breed perspectief i.s.m. Driedaagse werkconferentie in Drakenburg te Baarn 1e jaargang oktober 2015

2 Welkom op de School of Rituals!. Het Moment organiseert in samenwerking met de Funeraire Academie voor het eerst in Nederland de werkconferentie School of Rituals. U bent van harte welkom op het Conferentiecentrum Drakenburg in Baarn voor 3 dagen workshops, lezingen en ontmoetingen! Het conferentiecentrum Drakenburg Ritueel begeleiden in breed perspectief Rituelen zijn symbolische handelingen en zo oud als de mensheid zelf. De belangstelling voor rituelen is weer helemaal terug, vooral in de uitvaartwereld. In de uitvaartwereld is de ritueelbegeleider een begrip geworden. Naast afscheidsbijeenkomsten zijn er ook gedachtenisvieringen waaraan de ritueelbegeleider meewerkt. De afgelopen decennia wordt steeds duidelijker, dat ondanks de ontkerkelijking de belangstelling voor rituelen groeit. Mensen zijn altijd op zoek naar passende vormen met betekenisvolle inhoud. De behoefte aan rituelen echter overstijgt het afscheidsmoment. We zien meer trouwrituelen en geboorterituelen. Steeds vaker wordt een ritueel ook ingezet voor andere scharniermomenten: bij samengestelde gezinnen, bij adoptie van kinderen, bij toetreden tot een woongroep of een nieuwe werkkring. Ook initiatierituelen, coachrituelen en scheidingsrituelen verheugen zich in een groeiende aandacht. 2

3 Ben jij een professional die inspiratie, verbinding en verdieping zoekt? De doelgroep voor deze werkconferentie betreft een breed publiek. Naast ritueelbegeleiders, uitvaartbegeleiders, rouwbegeleiders en trouwambtenaren is er ook aanbod voor mensen uit de zorg en het bedrijfsleven. Alle professionals, die rituelen toepassen in hun werk of die dat willen ontwikkelen, zijn van harte welkom. De interesse in het ritueel begeleiden verbreedt zich de laatste jaren en daarmee groeit de behoefte aan ontwikkeling. Bij het opleiden van de ritueelbegeleiders ligt de focus voor Het Moment op het ritueelcompetent maken van de professional. Deze driedaagse biedt je een kennismaking met het jonge vakgebied van de ritueelbegeleider, een verdieping of een verbreding van het ritueel begeleiden en de kans om andere professionals te ontmoeten en inspiratie op te doen. Plenaire zaal De schaapskooi Wat levert het op? Tijdens deze driedaagse werkconferentie krijgt u de kans om op verschillende manieren kennis te maken en ervaring op te doen met rituelen. Er zijn verschillende workshops op het gebied van afscheid, initiatie, relatie en werk en u kunt deelnemen aan 3 daarvan. Daarnaast is er elke dag een plenair gedeelte en op de dinsdagavond is er een lezing. 3

4 Inspirerend programma Er staat een prachtig programma op stapel, waarbij de focus ligt op doen en ervaren. Maandag is er een gezamenlijke start, waarna in de middag en de avond de 1 e workshop plaatsvindt. Dinsdag is de 2 e workshop in de ochtend en de middag. Dinsdagavond is er een open lezing waar ook externe gasten welkom zijn. Woensdag is de 3 e workshop in de ochtend en de middag en daarna ronden we aansluitend de driedaagse gezamenlijk af. Het plenaire gedeelte van de maandag gaat over ritueelcompetent. Professor Martin Hoondert van de Tilburg University verzorgt een theoretische inleiding. Het is het uitgangspunt voor de hele driedaagse. De plenaire gedeelten van dinsdag en woensdag laten een hele andere benadering zien van het werken met rituelen. Het gaat dan om de expressie en de ervaring met rituelen. Aan het programma van de dinsdagavond wordt nog gewerkt. Deze informatie verschijnt binnenkort op de Social Media: Het Moment en Facebook. Hermien Embsen en Ton Overtoom, de initiatiefnemers van de driedaagse, doen gezamenlijk de afsluiting. Ochtend Middag Middag Middag Middag Avond Maandag 5 oktober Dinsdag 6 oktober Woensdag 7 oktober uur uur Workshops (deel 1) Workshops (deel 1) uur Plenair welkom uur uur uur Plenair ritueelcompetent Plenair expressie Plenair ervaring uur uur uur Workshops (deel 1) Workshops (deel 2) Workshops (deel 2) uur Plenaire afsluiting uur uur Workshops (deel 2) Plenaire lezing 4

5 Workshops! Er is een divers aanbod aan workshops en in elk daarvan wordt een andere invalshoek van het ritueel begeleiden belicht. Tijdens de werkconferentie kun je deelnemen aan 3 workshops, elke dag 1. Een workshop duurt 5 uur verdeeld over 2 dagdelen met een lunch/dinerpauze. Hieronder lees je iets over de inhoud van de workshops en de achtergrond van de workshopleiders. Op het aanmeldingsformulier geef je aan waar je voorkeur naar uitgaat. We vragen je om 2 reservekeuzes te maken. Impressie van een ritueel Overzicht van de workshops en workshopleiders: 01: Word MasterChef in MarriageRituals! Gemma van Baasbank 02: Rouw en Rituelen Ton Overtoom 03: Rituelen rond rouw en verlies bij mensen met een verstandelijke beperking Annemieke Kappert 04: Rituelen bij het levenseinde Marian van der Veen 05: Rituelen in, over, met de natuur Tineke Nugteren 06: Rituelen bij loopbaancoaching Hermien Embsen 07: De weg naar het midden Rituelen bij transities Rien van der Zeijden 08: Herdenkingsrituelen Katrien Smeyers 09: Tot de dood -of een ritueel- ons scheidt Wianda van der Pluijm 10: Anders kijken met rituelen Willemien Jansen - van de Scheur 5

6 Workshop 1: Word MasterChef in MarriageRituals! In de workshop: Word MasterChef in MarriageRituals! vergaar je niet alleen kennis, maar komen we ook met elkaar tot rituelen, die je in je eentje niet zo snel bedacht zou hebben. We maken optimaal gebruik van de aanwezige expertise en leren op een efficiënte manier zoveel mogelijk van elkaar. Deze workshop is interessant voor jou als je: - Je voorraadkast wilt bijvullen bij op het gebied van huwelijksrituelen; - Je meer wilt weten over welke ingrediënten tot welke rituelen leiden; - Je wilt leren welk gereedschap je hebt en hoe je dat kunt gebruiken; - Je een kijkje in de keuken van je collega s wilt nemen! Aan het einde van de workshop: - Is de plank huwelijksrituelen in je voorraadkast goed gevuld; - Weet je het recept voor een persoonlijk huwelijksritueel; - Heb je zelf een ritueel ontworpen en misschien uitgevoerd; - Kortom: ben je een MasterChef in MarriageRituals! Gemma van Baasbank werkt sinds 2012 als ritueelbegeleider in de omgeving van Nijmegen. Vanuit AltijdCeremonies begeleidt zij naast uitvaarten ook huwelijks- en geboorteceremonies. Na een studie aan de Radboud Universiteit Nijmegen, heeft zij jarenlang in het bedrijfsleven gewerkt. De overstap naar ritueelbegeleiding voelde heerlijk en zij geniet er elke dag van! Gemma gaf eerder workshops over onder andere de Gouden combinatie van Rouwen en Trouwen en over Het persoonlijk symbool in zowel afscheids- als huwelijksceremonies. 6

7 Workshop 2: Rouw en Rituelen Ze zeggen: Rituelen helpen bij een rouwproces. Rituelen hebben blijkbaar een functie. Er zijn veel rouwtheorieën, die beschrijven hoe het rouwproces verloopt. Telkens zijn er weer nieuwe modellen. Is er een onderling verband te leggen tussen wat er gezegd en geschreven is over rouw? Hoe is dit te combineren met de kennis over rituelen? Ook bij rituelen spreken we van een proces en het symbool speelt hierin een belangrijke rol. Voor een professional, die werkt met rouw en rituelen, is het van belang inzicht te hebben in de relatie tussen de genoemde onderwerpen. De theoretische uitwerking van rouw en rituelen levert een interessant model op, Een overtoom, Boerhaave Museum Leiden beter bekend als De wet van Overtoom. Om te komen tot een praktische toepassing is er het rouwspel. In de workshop maken we de connectie tussen de theorie en de praktijk met dit kaartspel. Op deze manier worden rouw en rituelen bespreekbaar gemaakt bij nabestaanden, in rouwgroepen en met iedereen, die te maken krijgt met verlies. Ton Overtoom was van jongs af aan al geïnteresseerd in symbolen en rituelen. Vanuit zijn theologiestudie legde hij verbanden met muziek-, theater- en filmwetenschap als het ging om kennis over symbolen en rituelen. Door zijn universitaire uitstapje naar de niet-westerse culturele antropologie werd hem duidelijk, dat voor de mens symbolen en rituelen altijd al een grote rol spelen in het bestaan. Als medeoprichter van Het Moment opleidingen heeft hij zich verdiept in ritueel begeleiden bij afscheid. Hij is als gastdocent werkzaam bij o.a. een rouwopleiding voor het onderdeel rouw en rituelen. Voor het Handboek rouw, rouwbegeleiding, rouwtherapie, tussen presentatie en preventie schreef hij een uitvoerig artikel over rouw en rituelen. Dit is ook het onderwerp van zijn promotie-onderzoek bij de Radboud Universiteit Nijmegen. 7

8 Workshop 3: Rituelen rond rouw en verlies bij mensen met een verstandelijke beperking Ieder mens heeft recht op het nemen van afscheid. Een waardevol afscheid is een eerste, helende stap in het omgaan met verlies en rouw. Rituelen en symbolen spelen bij dat intieme, kleine afscheid een belangrijke rol. Met het nemen van afscheid ervaren huisgenoten van een overledene, dat er sprake is van een overgang en dat er voorgoed iets veranderd is. Daarna kunnen ze verder. Rituelen en symbolen zijn voor mensen met een verstandelijke beperking belangrijke elementen om een afscheid te kunnen ervaren. Al blijft het lastig om vast te stellen dat een afscheid invloed heeft. In de dagelijkse praktijk ervaart Annemieke Kappert hoe belangrijk het is om stil te staan bij de manier waarop mensen met een verstandelijke beperking rouwen. Als we het levensverhaal van een cliënt kennen, wordt het eenvoudiger om een symbool of ritueel te kiezen dat het afscheid kan dragen. In de workshop gaan we vanuit de praktijk actief aan de slag: - Hoe geef je een afscheid voor mensen met een verstandelijke beperking vorm? - Welke rituelen en symbolen passen hierbij? - We delen praktijkvoorbeelden. Hoe ga je om met ervaringen van rouw en verlies en welke symbolen en rituelen kun je hiermee verbinden? Annemieke Kappert is geestelijk verzorger en ritueelbegeleider bij afscheid, rouw en verlies. Ze werkt bij Amerpoort, een zorgorganisatie, die ruim 2400 mensen met een verstandelijke beperking ondersteunt. Zij verzorgt zondagse vieringen, uitvaarten van cliënten en ondersteunt medewerkers in het omgaan met afscheid en rouw. Samen met nabestaanden geeft zij vorm aan rituelen rondom afscheid en rouw. In 2009 studeerde zij af bij Het Moment als ritueelbegeleider. De opleiding volgde zij vanuit haar dagelijkse werk als geestelijk verzorger. Niet alleen dát was bijzonder. In Nederland was zij de eerste ritueelbegeleider in dienst van een organisatie voor mensen met een verstandelijke beperking. De opleiding bleek een bevestiging van de dagelijkse praktijk: rituelen en symbolen zijn niet weg te denken in het leven van mensen met een verstandelijke beperking. Ook, of misschien juist, in hun laatste levensfase en rondom het overlijden zijn deze belangrijk voor hen. 8

9 Workshop 4: Rituelen bij het levenseinde De afsluiting van een leven is een gebeurtenis, waarbij we bij uitstek op zoek zijn naar zin en betekenis. Afscheid nemen wordt extra moeilijk als er onopgeloste zaken spelen, onverwerkte rouw naar boven komt of men blijft hangen in boosheid of opstandigheid, omdat het leven niet af voelt. De ervaring leert dat levenseinde-rituelen het proces van afscheid en loslaten ondersteunen en zelfs bevorderen. De impact hiervan op de gemoedstoestand van de stervende en de dichte kring eromheen, blijkt enorm. Tijdens het eerste deel van de workshop wordt aandacht besteed aan de basistheorie en wordt uitgebreid ingegaan op de praktijkervaring met rituelen aan het sterfbed. In het tweede deel gaan de deelnemers zelf aan de slag met een casus en delen ze hun ervaring en inzichten met elkaar. Vanuit de behoefte naar zin en betekenis, kwam Marian van der Veen na haar studie psychologie in contact met de hospicezorg. Dit stimuleerde haar om zich te verdiepen in stervensbegeleiding, rouwverwerking, rouwcoaching en het volgen van de opleiding ritueel begeleiden. Sinds 2008 heeft zij een eigen praktijk, waarin zij begeleiding biedt bij het levenseinde. Vanaf 2010 werkt zij ook als trainer bij Het Moment. Nog altijd is zij zeer actief in een hospice, waar zij naast de zorg ook voorgaat in levenseinde-rituelen en herdenkingen. 9

10 Workshop 5: Rituelen in, over, met de natuur Natuur is vaak niet meer dan een setting, een achtergrond waartegen onze menselijke emoties en drama s zich afspelen. Natuur is ook vaak daar, buiten ons. Natuur is in het hedendaagse leven getemd tot plekken, waar we de hond uitlaten of waar we met vakantie gaan. Natuur is ook het laatste woord dat we kunnen gebruiken als onze zingevingsprocessen en redeneringen stilvallen. Maar hoe vertrouwd zijn we eigenlijk met wat we natuur noemen? Goed, laten we bescheiden beginnen: het landschap. Dat is veelal door mensen gemaakt, en aan menselijke maten en behoeften aangepast. Juist daarom voelt het zo goed. Omdat het natuur is op een kier, een beetje van de mens en een beetje van dat veel grotere. Niet teveel van dat groter-dan-de-mens, anders raken we onze zekerheden en ons gebruikelijke perspectief kwijt. En toch blijft iets trekken. Wat? Deze workshop is uit 3 delen opgebouwd: - een inleidende filosofisch-antropologische lezing over natuur en natuurbeleving; - een interactieve sessie, waarin we associatief ingaan op wat natuur is in de fenomenen natuurbegraven en asverstrooiing in de natuur; - een rituele wandeling in het bos. Waarom is deze workshop iets voor jou? Misschien omdat je zelf wel iets met natuur hebt. Misschien omdat je natuur meer in je rituele praktijk wilt betrekken. Misschien omdat cliënten in de natuur troost en innerlijke balans kunnen vinden. Of wellicht gewoon maar omdat natuur in is, omdat je nieuwsgierig bent, omdat je natuurrituelen wel aan je repertoire wilt toevoegen, of omdat er al genoeg gepraat wordt en je wilt leren hoe je natuur kunt laten spreken. En dat begint al met de raad: trek verstandige kleding en schoenen aan. En je hebt mijn verzekering dat dit zeker geen bomenknuffelsessie wordt. Dr. Albertina (Tineke) Nugteren is indologe en religiewetenschapper. Ze is als universitair hoofddocent verbonden aan het Departement Cultuurstudies van Tilburg University. Zich ontwikkelend en verbredend vanuit haar specialisatie in Zuid-Aziatische culturen houdt ze zich als cultuurwetenschapper sinds lange tijd ook bezig met verbindingen tussen natuur, religie en ritualiteit. Zo kwam ze ondermeer op de groeiende (individuele, commerciële en ecologische) interesse, die er in sommige Westerse landen is voor natuurbegraven. 10

11 Workshop 6: Rituelen bij loopbaancoaching Het ritueel markeert bij een verandering het scharniermoment. Veranderingen in de werksituatie hebben een grote invloed op het zakelijke en het persoonlijke leven van mensen. Als coach begeleid je mensen niet alleen bij het maken van keuzes, maar ook bij het handelen in het heden, een terugblik naar het verleden en met de focus op de toekomst. Bij het voltrekken van rituelen zijn de coachée en de coach in hun kracht. Tijdens deze workshop krijg je inzicht in het effect van rituelen bij persoonlijke en/of organisatorische veranderingen in de werksituaties. Coachen met rituelen is met elkaar in verbinding staan vanuit de ontwikkelingsniveaus: fysiek, emotioneel, cognitief en spiritueel. Je ontdekt hoe je als coach op een natuurlijke en authentieke wijze de ander begeleidt bij zijn of haar verandering. Door rituelen toe te passen ontdek je als coach waarom rituelen bij een transformatieproces in een werksetting zo effectief zijn. Hermien Embsen heeft veel ervaring als coach bij persoonlijke en organisatorische veranderingen. In 1992 start ze als loopbaanadviseur bij een internationale organisatie, waar ze in 1995 vestigingsmanager werd. Destijds werkte ze vooral met psychologische testen en was ze gericht op outplacement. In 2002 is zij met Het Moment gestart en vanaf 2005 is ze als zelfstandig ondernemer binnen deze organisatie verder gegaan als loopbaancoach. Zij richt zich de laatste jaren meer op de persoonlijke ontwikkeling met behulp van symbolen en rituelen. Hermien zoekt met symbolen aansluiting bij de leef- en werkomgeving van de coachée. De coachée voltrekt een ritueel en gebruikt daarbij een persoonlijk symbool om zo betekenis te geven aan de toekomstige situatie. Binnen de coachtrajecten staat niet alleen het inzicht centraal, ook het handelen vanuit het toekomstperspectief is belangrijk. Hierbij spelen symbolen en rituelen volgens mij een essentiële rol. 11

12 Workshop 7: De weg naar het midden Rituelen bij transities Workshopleider Rien van der Zeijden neemt ons mee in een tijdloos verhaal, een verhaal dat steeds weer verteld en geleefd moet worden. Over verdwalen, gevangen zitten en de wonderbaarlijke ontsnapping. Over monsters, beproevingen en geheime sporen op je weg. Het verhaal leidt naar een verrassende plek in het midden. Ken je mij? Weet jij mij beter dan ik? In deze inspirerende workshop krijg je een inkijkje in de fascinerende wereld van het labyrint. Ervaar wat het lopen van een labyrint in je teweeg brengt, welke vragen het kan beantwoorden en opwerpen en hoe je deze vorm in kunt zetten als ritueel bij zelftransformatie. Rien van der Zeijden is sinds 2012 werkzaam als trainer bij Het Moment. Door zijn achtergrond als theoloog, supervisor en ritueelbegeleider is 'verbinding' zijn kernwoord geworden. Het gaat hem om verbinding tussen mensen, tussen verschillende tradities, tussen idee en vormgeving. Ten diepste gaat het om verbinding met jezelf. Als trainer bij Het Moment is het zijn ambitie om studenten te inspireren in het tot stand brengen van deze verbindingen. 12

13 Workshop 8: Herdenkingsrituelen Deelnemen aan de workshop herdenkingsrituelen is denken aan de fijne momenten met een dierbare, is verbinden met deze herinneringen maar ook met de zegeningen en de krachten die je hebt meegekregen. Wil je ook eens proeven van de vele mogelijkheden om te herdenken? Technieken aangeleerd krijgen die je zelf in de praktijk kan brengen? Ondervinden dat rituele handelingen een belangrijke bijdrage kunnen leveren? Leren hoe je rituelen uit andere culturen kan integreren in onze westerse gewoontes? Dan is deze workshop écht iets voor jou! Op het einde van de workshop neem je mee naar huis: een symbool voor de persoon die is herdacht, een bundel geschreven herinneringen en technieken en de ervaring van een ontroerend ritueel dat je zelf opnieuw kan toepassen. Interesse gewekt? Schrijf je in en breng mee: een voorwerp dat je dierbare representeert en een boekje om op te schrijven. Katrien Smeyers Mijn prachtige beroep ritueelbegeleiden bij afscheid bestaat uit uitvaarten begeleiden, trainen van nieuwe ritueelbegeleiders bij Het Moment en het voorgaan van afscheids- en herdenkingsrituelen. Vooral de herdenkingsrituelen kennen een sterke groei. Zo komen nabestaanden bij mij terecht wanneer ze opnieuw afscheid willen nemen. Therapeuten contacteren me om samen met hun cliënten een afscheidsritueel uit te voeren. Verschillende organisaties, zoals lotgenotengroepen, vragen mijn hulp bij een groter herdenkingsritueel en zelfs de meer spirituele voorouder-rituelen krijgen hier hun plaats. Voor mij persoonlijk horen deze rituelen, ook in de huidige moderne tijden, bij onze levensmomenten en behoeftes. Ze versterken een besef van verbondenheid met de mensen en de wereld om ons heen. Herdenkingsrituelen doen ons kijken naar het verleden, het heden en de toekomst. Ze laten ons de mooie momenten her-denken. 13

14 Workshop 9: Tot de dood -of een ritueel- ons scheidt Een ritueel bij het begin van een huwelijk of vaste relatie is een vanzelfsprekendheid in onze samenleving. Heel anders is het wanneer een relatie eindigt. Scheiden of uit elkaar gaan is een verlieservaring: verlies van een droom, een toekomst, een partner, kinderen, gemeenschappelijke vrienden en familie. Het is ook een verlies van perspectief of materiële zaken. Op de schaal van traumatische gebeurtenissen plaatsen verzekeraars echtscheidingen hoger dan verplicht verhuizen, rouw of brand. In deze workshop gaan we samen aan de slag om te ontdekken hoe we passende rituelen maken voor deze ingrijpende verandering in het leven. Samen inventariseren we: - De behoeften aan rituelen bij scheiding: - Met wie we te maken krijgen; - Wat het doel van het ritueel is. Daarna gaan we in groepjes aan het werk om een ritueel vorm te geven en uit te voeren. Durf jij een scheidingsritueel aan? Wianda van der Pluijm van Zilveren Maan volgde haar opleiding tot ritueelbegeleider bij Het Moment en is sinds 2011 werkzaam als ritueelbegeleider in Nederland en België. Zij beperkt zich niet tot rituelen voor uitvaarten, maar ontwerpt rituelen voor alle scharniermomenten van het leven. In 2014 werd zij gekozen door de Landelijke Beroepsvereniging voor Ritueelbegeleiders tot Ritueelbegeleider van het jaar. Scheidingsrituelen hebben haar speciale belangstelling. Het is zo bijzonder om met de betrokkenen aan de slag te gaan in deze zeer emotionele, spannende periode. Vaak zijn er kinderen bij betrokken en het is een uitdaging om samen het doel te bereiken: op een goede manier samen en gescheiden verder te leven, zonder verlies van vertrouwen. 14

15 Workshop 10: Anders kijken met rituelen In de workshop Anders kijken met rituelen, het ritueel als middel voor meer bewust leven neemt Willemien je mee in het beeld van de professional als parelduiker, op zoek naar de kostbare waarde van elk mens. Aan de hand van veel beeldmateriaal, oefeningen en rituelen, daagt zij de deelnemers uit om met liefde en compassie naar jezelf te kijken en zo je eigen innerlijke schoonheid te zien. Door ons vanuit deze houding te verbinden met de mensen op onze weg, kunnen we ook de schoonheid in de ander ontdekken. Je maakt kennis met rituelen met een boodschap, een boodschap die tot nadenken stemt, een boodschap die je misschien raakt, doet glimlachen of een inzicht geeft in je eigen waardevolle mens-zijn. Uiteindelijk gaat het bij rituelen om zinvol ervaren en de betekenis die mensen er zelf aan geven. In deze workshop ervaar je hoe het ritueel zelf leidend is en je boven jezelf uit kan tillen, zoals een lied dat je raakt, wanneer je het meezingt. De bedoeling van de workshop is meer bewustzijn te krijgen op hoe je naar jezelf en naar de ander kijkt. De workshop is geschikt voor iedereen die belangstelling heeft voor dit onderwerp en speciaal voor professionals die anderen begeleiden bij transformaties. Immers, wie de eigen schoonheid ziet en ervaart, weet ook de parel van de ander op te diepen en voor het voetlicht te brengen. Willemien Jansen - van de Scheur staat in de protestantse traditie met een open blik naar de universele waarden in diverse spirituele stromingen. Een groot deel van haar leven heeft zij zich bezig gehouden met vragen over zingeving en rouw. Zowel in het maatschappelijk werk, als in het pastoraat, kwamen deze onderwerpen regelmatig aan de orde. Sinds zij in 2012 de opleiding tot ritueelbegeleider bij Het Moment heeft afgerond, is zij betrokken bij projecten zoals: Rituelen voor het Leven, Kunst en Allerzielen en de Vrijwilligersacademie. Vanaf 2013 initieert en organiseert zij de Wereld- Lichtjes-Dagvieringen in Best. Dit najaar start zij de cursus Ruimte voor Verlies in de vorm van een schrijfreis. 15

16 Praktische informatie & kosten!. Het Conferentiecentrum Drakenburg opent gastvrij haar deuren voor de School of Rituals. Drakenburg is prachtig gelegen in de bossen van Baarn en biedt verschillende mooie ruimtes voor onze workshops. Het adres van de locatie is Dr. A. Schweitzerweg 1 in Baarn. Kosten werkconferentie School of Rituals De kosten voor deelname aan de werkconferentie bedragen 395,00 voor 3 dagen. Je krijgt daarvoor 3 workshops naar keuze, de lezing op de dinsdagavond en de deelname aan de plenaire onderdelen. Catering lunch en diner Het Conferentiecentrum Drakenburg biedt een heerlijke buffetlunch aan voor 21,00 per dag. Voor 19,50 per dag schuif je aan bij het diner in het prettige restaurant. Tijdens het verschillende programma-onderdelen wordt de koffie, de thee en het water verzorgd. Overige consumpties zijn voor eigen rekening. Het staat je natuurlijk vrij ook om zelf voor lunch of diner te zorgen. Als je gebruik wilt maken van het lunch- en/of dinerarrangement voor deze dagen, geef je dat aan op het aanmeldingsformulier. Zie de laatste pagina. Heb je dieetwensen of last van allergieën? Meld dat dan op de achterzijde van het aanmeldingsformulier. Dan zorgen wij dat deze gegevens worden doorgegeven aan de locatie. Overnachten Er zijn 50 bedden beschikbaar op het Conferentiecentrum Drakenburg zelf. De overnachting kost 88,50 per nacht per persoon, inclusief een goed verzorgd ontbijtbuffet. Er zijn 13 eenpersoonskamers en 19 tweepersoonskamers. In totaal beschikt de locatie over 32 sfeervolle hotelkamers. U kunt uw voorkeur voor 1 van deze 2 doorgeven bij het secretariaat. De kamers worden gereserveerd op volgorde van binnenkomst. Uiteraard kunt u ook overnachten in de directe regio. Drakenburg beschikt over een lijst met alternatieve locaties in de buurt. 16

17 Kosten op een rij: Deelname werkconferentie School of Rituals: 395,00 Luncharrangement dinsdag en woensdag: 2 x 21,00 42,00 Dinerarrangement maandag en dinsdag: 2 x 19,50 39,00 Overnachting met ontbijt maandag en dinsdag: 2 x 88,50 177, Totaal arrangementen: 258, Totaal werkconferentie en arrangementen: 653,00 De Algemene Voorwaarden van Het Moment zijn bij deze activiteit van toepassing. U kunt deze downloaden van de website. Voor restitutie geldt artikel 5: - tot 1 maand voor aanvang ontvangt u 75% retour, - tot 14 dagen voor aanvang ontvangt u 50% retour, - daarna bent u het volledige bedrag verschuldigd. Wij zien uit naar een inspirerende School of Rituals, vol ontmoeting, verdieping en rituelen. Mogen wij ook jou als deelnemer verwelkomen? 17

18 Persoonlijke gegevens: Roep- en achternaam Geboortedatum Adres Postcode en plaats Mobiel/telefoon p/w privé/werk Beroep (Voor)opleiding Aanmeldingsformulier School of Rituals U doet mee aan drie workshops voor 395,00. Waar gaat uw voorkeur naar uit bij de workshops? Maak een top 5, waarbij nummer 1 uw eerste keuze is: Word MasterChef in MarriageRituals! Door: Gemma van Baasbank Rouw en Rituelen Door: Ton Overtoom Rituelen bij mensen met een verstandelijke beperking Door: Annemieke Kappert Rituelen bij het levenseinde Door: Marian van der Veen Rituelen in, over, met de natuur Door: Tineke Nugteren Rituelen bij loopbaancoaching Door: Hermien Embsen Aanmelden voor eten en overnachten (kruis aan wat van toepassing is): De weg naar het midden - Rituelen bij transities Door: Rien van der Zeijden Herdenkingsrituelen Door: Katrien Smeyers Tot de dood - of een ritueel - ons scheidt Door: Wianda van der Pluijm Anders kijken met rituelen Door: Willemien Jansen - van de Scheur Ja, ik lunch graag beide dagen mee (dinsdag en woensdag) voor 2x 21,00 = 42,00 Ja, ik diner graag beide dagen mee (maandag en dinsdag) voor 2x 19,50 = 39,00 Ja, ik overnacht graag op Drakenburg beide nachten (maandag en dinsdag), wanneer er nog slaapplaats beschikbaar is voor 2x 88,50 incl. ontbijt = 177,00 totaal Nee, ik wil geen gebruik maken van deze aanvullende diensten. * Dieetwensen s.v.p. aan de ommezijde vermelden Factuuradres, indien deze afwijkt van de persoonlijk gegevens: Ter attentie van Adres, Postcode en plaats Ik machtig Het Moment eenmalig om het bedrag van mijn keuzes van mijn IBAN-rekening nr.. te innen t.n.v.... Datum en plaats: Handtekening: Opsturen naar: Oelerweg 134, 7555 GX te Hengelo Tel info@hetmoment.nu 18