dichterbij het Nieuws

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "dichterbij het Nieuws"

Transcriptie

1 dchterbij het Nieuws J a a r g a n g 0 1, n u m m e r 0 2 S e p t e m b e r n dit nummer: Ten geleide 1 Phishing mail 2 Mini symposium 3 Dagje Biesbosch 4 10 jaar NSC 5 SURFmedia 6 Nieuw gezicht 6 Office DLWO2 8 Column 9 Sharepoint 10 Afscheid 11 Tape Sucks 12 Nieuw gezicht 13 WPA2 14 Notebookuitreiking 14 Groen stoplicht? 15 TU/e zeskamp 15 TU/e zeskamp 16 Naam gezocht 17 Ten geleide Ronald Waterham D e Dienst CT heeft een intensief half jaar achter de rug, waarvan u in deze (2 e ) nieuwsbrief het nodige zult kunnen terugvinden. Naast omvangrijke projecten, zoals de invoering van Exchange 2007, Office 2007, Sharepoint en een beperkte uitrol van Office Communicator Service, is de Dienst CT, in opdracht van het CvB, door Frank van Eijkern doorgelicht. Een klanttevredenheidsonderzoek, een benchmark met de universiteiten van Groningen, Delft en Utrecht en een aanvullend beleidsplan m.b.t. de CT-projecten in 2008 en 2009, waren hier onderdeel van. Resultaten kunt u vinden op onze site. De resultaten van het tevredenheidsonderzoek zijn goed te noemen en uit de benchmark blijkt dat we niet onderdoen voor de drie andere Universiteiten, met dat verschil dat wij de enige Universiteit zijn met een 100% dekkende infrastructuur voor onze studenten. Het aanvullend beleidsplan is door het CVB inmiddels vastgesteld. Het onderbrengen van onze SPAMfiltering bij SURF is een succes geworden. De laatste tijd wordt de wereld weer lastig gevallen met zgn. Phishing mails. Dit zijn mails met daarin het verzoek om account gegevens terug te mailen. Vooral banken hebben hier last van. Ook wij als TU/e hebben er van tijd tot tijd mee te maken, maar de impact is bij ons heel beperkt. Als eerste wordt bij het signaleren van een Phishing mail zowel de mail van de afzender, als de replies geblokkeerd, wat die mail meteen onschadelijk maakt. Heeft iemand voor de blokkade toch nog gegevens verstuurd, dan wordt dat geconstateerd en het account geblokkeerd of gewijzigd. Tot slot is de Back-up voorziening van tape naar volledig harddisk gegaan, wat vooral bij een restore enorme tijdwinst oplevert. We zijn nu gestart met het realiseren van een tweede geconditioneerde ruimte in LaPlace, voornamelijk ten behoeve van rekenclusters. Daarnaast is het DLWO2 project (de nieuwe Digitale Leer en Werk Omgeving) een belangrijke uitdaging voor dit jaar. Het is tevens waard te vermelden dat Marian de Vaan dit jaar haar masterstudie (Master of Science General Management afstudeerrichting Business & CT) aan de Universiteit van Groningen met succes heeft afgerond. Haar eindscriptie, te vinden op onze website, gaat over de impact van het integraal invoeren van Notebooks op de TU/ e sinds Afgelopen 21 augustus 2008 zijn er daarvan weer met succes 1118 exemplaren aan de eerstejaars studenten uitgereikt. k wens u wederom veel leesplezier. Ronald Waterham Aanmelden voor dchterbij het NEUWS Afmelden voor Contact, reageren Meer informatie : klik hier : klik hier : Nieuwsbrief.Dienst.CT@tue.nl : Website TU/e Dienst CT

2 2 Phishing mail de TU/e zal u nooit naar uw wachtwoord vragen Uw wachtwoord is strikt persoonlijk. David Arts P hishing is een vorm van misleiding waarbij gepoogd wordt uw identiteit te achterhalen, met oplichting als uiteindelijk doel. Phishing is in feite het hengelen naar informatie. Een phisher probeert informatie van u te krijgen zoals uw creditcardnummer, wachtwoord, accountgegevens of andere persoonlijke informatie door u onder valse voorwendselen te overtuigen dat dit noodzakelijk is. Deze malafide praktijken vinden doorgaans plaats via ongewenste s en pop-upvensters. Hoe werkt Phishing? Bij phishing verzendt een kwaadwillende gebruiker miljoenen nep s die afkomstig lijken van een bekende website of van een website die u vertrouwt, zoals die van uw bank of uw systeembeheerder. Deze mails en de websites,waarnaar u in zo'n wordt verwezen, zien er zo officieel uit dat velen denken dat ze echt zijn. De gelijkenis met de echte website is vaak zo sterk dat nietsvermoedende mensen op het bericht reageren en aan het verzoek voldoen om hun creditcardnummer, wachtwoord, accountgegevens, of andere persoonlijke informatie te geven. D eze s zijn nog geloofwaardiger als er een koppeling in staat die naar de echte website lijkt te verwijzen, maar u in feite naar een malafide website voert of naar een pop-upvenster dat er precies zo uitziet als die van de officiële website. Dergelijke kopieën van websites worden vaak spoofs genoemd. Als u op zo'n nepsite terecht komt en dat niet in de gaten hebt, loopt u het risico dat u, geheel tegen de bedoeling in, persoonlijke informatie prijsgeeft, die rechtstreeks naar de maker van de site gaat. Deze zal in de regel de informatie gebruiken om goederen te kopen, creditcards op uw naam te bestellen, uw identiteit aan te nemen, kortom u op te lichten. de TU/e afkomstig, de TU/e zal u nooit naar uw wachtwoord vragen. Uw wachtwoord is strikt persoonlijk. B lokkering phishing adressen Om te voorkomen dat deze gegevens door iemand daadwerkelijk, naar inmiddels, bij ons bekende, malafide adressen opgestuurd worden zijn deze malafide adressen toegevoegd aan de tu box "Anti-Phishing". Hiermee wordt bereikt dat eventuele antwoorden op malafide s binnen de TU/e blijven en niet naar die adressen opgestuurd worden. Wordt u ook bestookt met Phishing mail dan kunt u een bericht, met daarin als tekst het malafide adres, sturen naar abuse@tue.nl. Daar zorgt men ervoor dat het reply-adres wordt toegevoegd aan de Anti-Phishing lijst en op de TU/e geen kwaad meer kan uitrichten. Phishing aan de TU/e De laatste tijd worden op de TU/e ook regelmatig s gesignaleerd waarin gemeld wordt dat uw account alleen blijft bestaan als u uw accountgegevens inclusief uw wachtwoord opstuurt. Deze berichten zijn niet van

3 3 Geslaagd mini symposium over roadmaps naar Service Oriented Architecture Dienst CT leert van TU/e studenten Cees Du Bois S amenvatting SOA is een architectuurmodel voor het efficiënt, optimaal, flexibel en beheersbaar inrichten van bedrijfsdiensten en de bijbehorende informatiediensten, applicatiediensten en CT diensten (de zogenaamde lagen in het model). Het is gebaseerd op het leveren van unieke services vanuit (componenten in) de lagen aan dezelfde of andere (componenten in) lagen. De regie en gegevensuitwisseling in het model vindt plaats in een zogenaamde enterprise bus, alwaar routering, orkestratie en parametrisering plaatsvindt. Het leveren van de diensten gebeurt middels een onafhankelijke Grafische User nterface (GU). Dit artikel is een verslag van de presentatie en discussie van de onderzoeksresultaten van TU/e studenten van het TU/e BS mastercollege CT Governance. De opdracht was: zoek de beste weg (roadmap), die de TU/e, de TUDelft en de UTwente kunnen volgen om vanuit hun huidige architectuur met betrekking tot informatievoorziening en CT infrastructuur te komen tot een service georiënteerde architectuur (SOA) voor hun informatievoorziening en CT infrastructuur. Het SOA model geldt daarbij als toekomstige basis voor gegevensuitwisseling tussen de drie instellingen. Het artikel is bedoeld voor T-managers, nformatiemanagers, nformatiearchitecten en nfrastructuur architecten. M ini symposium De Dienst CT werkt sinds vijf jaar samen met de faculteit WSK& om studenten van het college CT Governance van de masteropleiding BS (Bestuurlijke nformatie Systemen) een praktijkplek te bieden voor het doen van een onderzoeksopdracht. Voor de studenten (tussen de 20 en 50 per jaar) is dit een prettige manier om de aangeboden theorie toe te passen op praktijksituaties binnen de TU/e en voor de Dienst CT een bron van expertise en informatie om tot betere services te komen. Vele medewerkers van andere diensten en faculteiten van de TU/e hebben hieraan ook hun bijdrage geleverd, waarvoor wij hen als Dienst CT zeer erkentelijk zijn. Tot nu toe zijn er 50 rapporten verschenen, bijvoorbeeld handelend over informatie management op de TU/e, aansluiting van systemen bij de primaire processen, architectuur van informatiesystemen, CT governance in faculteiten, Websites, Security, Lichtpaden, Communicatie, SOA enz. Dit jaar hebben 3 onderzoeksgroepen bestaande uit elk 5 studenten onderzocht hoe de TUDelft, de TU/e en de UTwente hun roadmap naar SOA zien vanuit hun eigen bestaande situatie met betrekking tot hun informatievoorziening en CT infrastructuur. Een vierde groep heeft onderzocht hoe de goeroes erover denken. Alle vier de groepen hebben de resultaten geanalyseerd en aanbevelingen voor aanpak opgesteld. Op 23 juni hebben de vier groepen onder moderatorschap van Erica Rietveld (docent college CT Governance) hun resultaten gepresenteerd op een minisymposium in aanwezigheid van de directie en medewerkers van de Dienst CT en de collega s van de CT diensten van Delft en Twente. (lees verder op pagina 4)

4 4 (vervolg van pagina 3) C onclusie Al ras bleek hoe verschillend de bestaande situaties op de drie TU s zijn en hoe over een weg naar SOA wordt gedacht. Daarop volgde een levendige discussie. Belangrijke resultaten van dit onderzoek, het symposium en de discussie waren: Er is breed inzicht ontstaan in elkaars bestaande situatie en de knelpunten daarbij. Vanuit die context zal men elkaar in discussies beter begrijpen. Er is niet 1 3TU roadmap naar SOA denkbaar maar wel 3 naar 1 3TU informatievoorziening. SOA is wel de weg om in de toekomst gegevens uitwisseling mogelijk te maken. De keuze, eerder in 3TU verband gemaakt, om niet op technisch of applicatieniveau (CT infrastructuur) te gaan koppelen maar op het niveau van functionele services (informatiediensten) wordt bevestigd. De door de TU/e ingeslagen weg m.b.t. haar Digitale Leer en Werkomgeving kan hierbij een goede pilot functie vervullen. Voor meer informatie C.N.M.d.Bois@tue.nl Dagje naar nationaal park de Biesbosch Baker Raheem O zo mooi een dagje naar Nationaal Park De Biesbosch B iesboschen in de mooie Brabantse natuur, met dit stukje wil ik iets over het jaarlijkse Dienst uitje vertellen. sen. n ondiepe kreken kolkt het water door de activiteit van paaiende brasems. Overal zijn watervogels bezig met nesten bouwen en tientallen kleine zangvogeltjes laten zich weer volop horen. W e hebben naast de tocht door het gebied ook een bezoek gebracht aan het prachtige museum. De dag was geweldig begonnen met het bezoek aan de Biesbosch en eindigde met lekker eten en een drankje. Een dag uit zonder te denken aan het werk en nieuwe informatie en mooie beelden te verzamelen. Een dag Biesbosch in de lente betekent een ervaring van stille schoonheid. jle wilgenblaadjes lichten geelgroen op in de laagstaande zon en de wind is nog fris. Het mos op de omgevallen bomen fluoriseert in de schaduw van de voormalige griendbos- Colofon Uitgever RedactieAdviesRaad Eindredactie Kopij coördinator Productie, distributie Adviseurs Verslaggevers : Dienst CT Ronald Waterham : Rinus van Weert, Frans Oostrom, Marian de Vaan, Flip de Cock, Corine Spoor : Cees du Bois : Anki Visscher : Secretariaat Dienst CT : Marcel van Buijtenen, Fred Gaasendam : Alle medewerkers van de Dienst CT

5 5 Alweer 10 jaar Notebook Service Centrum De service van uw notebook is bij ons in goede handen Don Meuwissen H et Notebook Service Centrum wordt kortweg en in de volksmond ook wel het NSC genoemd. Hier kan iedereen terecht met vragen en problemen met betrekking tot het notebook dat is aangeschaft via de TU/e notebook regeling. Het NSC in de huidige vorm bestaat aanstaande september alweer 10 jaar en is begonnen in het La Place gebouw met 3 medewerkers. Tegenwoordig is het NSC gevestigd in de Hal en werken er 6 vaste medewerkers en ca. 12 studentassistenten. Het NSC is open van 8 uur s morgens tot 6 uur s avonds en is dus 10 uur per werkdag geopend. Het ondersteunt bijna 7500 notebook gebruikers variërend van ervaren ouderejaars studenten en jonge eerstejaars studenten tot medewerkers, professoren en collegeleden. Deze ondersteuning scheiden we in twee hoofdgroepen en wel de ondersteuning bij software problemen en de ondersteuning bij hardware problemen. Software problemen worden altijd direct aan de balie verholpen, hetzij door het daadwerkelijk verhelpen van het probleem of indien dat niet mogelijk is door het plaatsen van een nieuw image op het notebook. Het plaatsen van een nieuw image betekent dat alle (ook door de gebruiker zelf) geïnstalleerde software wordt overschreven. Het notebook wordt dus compleet voorzien van nieuwe software. Hardware problemen worden niet door het NSC zelf opgelost maar door onze servicepartner SCC. n het geval dat een gebruiker problemen heeft met de hardware van het notebook, kan het notebook bij het NSC ingeleverd worden voor reparatie. Gedurende deze periode kan de gebruiker de beschikking krijgen over een leen notebook, waarbij we in de meesten gevallen de harde schijf van de gebruiker omzetten in het leensysteem om zo de overlast zo veel mogelijk te beperken. N aast de balie heeft het NSC ook een callcenter (tel. 8888) waar men met vragen terecht kan en waar men vragen en of problemen kan melden via (nsc@tue.nl). Het NSC levert verder nog ondersteuning bij de jaarlijkse grote notebook uitlevering ( ) en levert zelf door het jaar heen notebooks uit aan medewerkers en studenten die bv later instromen of om andere redenen in aanmerking komen voor een nieuw notebook. Het bestellen van een notebook voor medewerkers kan via onze website. Hier kunt u ook terecht voor informatie over o.a. reparaties, garantie en verzekeringen en natuurlijk om via onze webcams te kijken hoe druk het is bij de balie.

6 6 SURFnet lanceert SURFmedia Geert Jaap Scherpenzeel Een nieuwe mediabron voor het HO n juni is de nieuwe live en on-demand streaming mediadienst van SURFnet operationeel geworden. Studenten, docenten en onderzoekers kunnen nu op een eenvoudige wijze en met beveiligde toegang live en on-demand streaming mediabestanden afspelen, bewaren en delen. Met de lancering van deze nieuwe service komen de oude diensten van SURFnet zoals Videotheek, Video Portal en de TV kanalen te vervallen. Al deze diensten zijn nu geïntregreerd in SURFmedia. De mediatheek van SURFmedia bevat een grote collectie audiovisueel materiaal dat aangeleverd is door het hoger onderwijs, het Nederlands nstituut voor Beeld en Geluid en regionale TV en radiozenders. n de RTV gids zijn een aantal live TV en radio programma s te ontvangen. Sommige uitzendingen worden in HD format uitgezonden. SURFmedia biedt ook de mogelijkheid zelf programma s uit te zenden. Kennis over het gebruik van SURFmedia is te vinden in Community&Support. SURFmedia is in samenspraak met de gebruikers ontwikkeld en daarom functioneel en eenvoudig in gebruik. De sortering en presentatie van de audio- en videobestanden zijn in SURFmedia verbeterd. Het zoeken naar bestanden wordt vergemakkelijkt door de toevoeging van tags, waardering en reviews. SURFmedia ondersteunt veel audio en videoformaten die zowel gestreamed als gedownload kunnen worden. De bestanden kunnen afgeschermd worden op basis van persoon, domein of locatie. edereen in de SURFnet community heeft toegang tot SURFmedia. Voor het uploaden van de bestanden, maximaal 1 GB, en het bekijken van afgeschermde content is een account noodzakelijk. Een SURFgroepenaccount of inloggen via de SURFnet federatie is voldoende. Dat laatste komt binnenkort ook beschikbaar voor de TU/e. SURFmedia: Nieuw gezicht bij de Dienst CT k ben Reinald van Rees 35 jaar en woon in Tilburg. Geboren en getogen. Sinds 9 januari dit jaar werk ik via Centric bij de TU/e. Sinds april 2007 ben ik werkzaam bij Centric, een groot detacheringbedrijf, dat je in staat stelt werkervaring op te doen bij verschillende bedrijven. Via Centric heb ik in de afgelopen drie maanden de certificaten til foundation en Microsoft Windows XP gehaald. k ben LGO bij de Dienst CT centraal en geef ondersteuning aan en los problemen op voor TU/e medewerkers als tweedelijns support medewerker. Tevens werk ik 2 dagen op de Notebook Servicedesk als vervanging van Petra Willemstein. n mijn vrije tijd ga ik graag stappen in de Boekanier. Samen met een hecht vriendengroepje spreken we dan met elkaar af om de week door midden te zagen. k heb mijn naam mee, als ik vertel dat ik een formule 1 fanaat ben. k kijk thuis alle races en kwalificaties en volg regelmatig het nieuws op Op mijn Hyves schrijf ik regelmatig een blog over formule 1 wedstrijden. Binnen de formule 1 ben ik voor Ferrari, omdat ik van kleins af aan al een grote Ferrari fan ben. Als liefhebber van de sport ben ik echter flexibel genoeg om te zeggen dat de beste mag winnen. Met Schumacher in de jaren 2000 tot 2005 heeft Ferrari grote successen geboekt. Gelukkig kon vorig jaar Kimi Raikonnen met de Ferrari bolide nipt de wereldtitel pakken en dit jaar is het weer spannend tussen de teams van Ferrari, Mc Laren en BMW Sauber.

7 7 Waarom de overstap naar Office 2007 Frans Oostrom De overstap van Office 2003 naar 2007 moet een natuurlijk proces zijn. M icrosoft heeft Office 2007 vorig jaar op de markt gezet. De interface van de verschillende applicaties is hierbij nogal ingrijpend veranderd. Van mensen die met deze applicaties werken vraagt dit nogal wat. Het kost tijd en het vraagt extra inspanningen om met deze sterk gewijzigde applicaties te leren werken. De vraag is dan ook; waarom zou ik overstappen naar 2007 Office system, het huidige Office 2003 voldoet toch prima? Twee antwoorden zijn op deze vraag te geven, namelijk: n de nieuwe versie van Office zitten een aantal functies met toegevoegde waarden. Functies die het aantrekkelijk maken om de overstap te gaan maken. Ook de nieuwe interface blijkt uit onderzoek vrij snel gewaardeerd te worden door nieuwe gebruikers. wel even aan moeten wennen. Zo staat er bijvoorbeeld minder tekst in de menubalken. Visuele elementen zorgen ervoor dat de gebruiker begrijpt wat er bedoeld wordt en wat hij of zij kan doen. De traditionele menubalken en werkbalken zijn verdwenen uit alle afzonderlijk Officeprogramma s, zoals Word, Excel en PowerPoint Het nieuwe uiterlijk is fraaier, maar dient vooral de gebruiksvriendelijkheid. Na een korte dip blijkt de productiviteit snel toe te nemen. W e zullen op een bepaald moment wel over moeten stappen, want de oudere Office versies gaan op een bepaald moment verdwijnen. Naar aanleiding van dit we moeten wel valt het volgende op te merken. Dit is natuurlijk geen argument om op medewerkers al te veel druk te zetten om de overstap snel te maken. Daarom wordt er ook gekozen voor een geleidelijke overgang. Voorlopig kan binnen de TU/e Office 2003 en Office 2007 gewoon naast elkaar gebruikt worden. Er wordt voorlopig gewerkt in Office 2007 in hetzelfde bestandsformaat van Office Voor Word betreft dit bijvoorbeeld het doc formaat. Hierdoor blijft het mogelijk om documenten zonder problemen uit te wisselen. Uiteindelijk zal, naar onze vaste overtuiging, de toegevoegde waarden van Office 2007 medewerkers doen besluiten om over te stappen! Voor verdere en meer uitgebreide informatie over de invoering van Office 2007 binnen de TU/e kijk op de website. Voor info en cursussen raadpleeg uw CT-coördinator. De belangrijkste stap vooruit is wellicht de verdere integratie tussen de verschillende applicaties. Tussen Word, PowerPoint en Excel bijvoorbeeld. Nieuwe functies zijn onder andere: het werken met Thema s voor snelle opmaak, het sneller en efficiënter zoeken in Outlook, smartart, RSS in Outlook, het nieuwe bestandsformaat, etc. Hiernaast gaat Office 2007 een stap verder met de integratie van Office 2007 met communicatiemiddelen, zoals telefoon (ook sms), chat (msn), webpagina s (RSS feed). Omdat de nieuwe interface zo intuïtief is komt hij heel natuurlijk over. Maar je zult er

8 8 Het project Digitale Leer en Werkomgeving fase 2 Roland Daane Niet het horen van elkaar maar het luisteren naar elkaar verbetert informatiesystemen B egin 2008 sprak ik Eva Rodrigez, (een medewerkster van de Spaanse universiteit Valladolid) en 1 van de vragen die ik haar stelde was wat de studenten op hun universiteit als voornaamste ergernis ervaren. Ze vertelde me dat het vinden van de juiste informatie het moeilijkst is en tot grote irritatie leidt. Daarbij komt ook nog dat hun CT afdeling het opvragen van informatie heel moeilijk maakt omdat de informatie op allerlei plekken staat en steeds anders wordt beveiligd wat tot het noodzakelijk gebruik van een groot aantal wachtwoorden leidt. Momenteel hebben ze daar 5 systemen en de voornaamste is een soort op protocol gebaseerd systeem dat als niet gebruiksvriendelijk wordt ervaren. Daarbij zijn door de jaren heen de menu structuren van de systemen ook nog her en der veranderd en tot overmaat van ramp ontbreekt het ook nog aan een goede en actuele gebruikshandleiding. Zo moet je in de systemen een heleboel parameters invullen voordat je bij je informatie kunt komen en veel van de omschreven parameters zijn onduidelijk. Als je bijvoorbeeld je studiepunten wilt bekijken moet je het systeem eerst vertellen over welk jaartal je de informatie wenst. Daarna moet je een studierichting kiezen uit een lijst en binnen die studierichting een periode. Daarna kom je pas bij een overzicht aan behaalde punten terecht. Ook gebeurt het vaak dat tentamens worden verschoven en toevallig net over een periode grens heen worden getild. n die gevallen moet je weten dat je in een ander systeem een soort vertaaltabel kunt ophalen van tentamens buiten geplande periodes. Al met al is het dus best moeilijk voor een student om bij informatie te komen, laat staan bij de juiste informatie. De student wil gewoon snel en eenvoudig de juiste informatie. Wanneer je daarbij in zijn algemeenheid een student vraagt wat de juiste informatie is vertellen ze vaak iets anders dan wanneer je dat bv. vraagt aan een medewerker van een studenten informatie bureau. Er is dus nogal een verschil in wat gevraagd wordt en wat aangeboden wordt. Een studenten informatie bureau wil meestal informatie op een logische manier presenteren en daar bovenop wil een CT afdeling het goed beveiligen en systemen die het snel kunnen leveren. k vroeg haar hoe dat anders zou kunnen en ze vertelde me dat er een onderzoek was gedaan en de uitkomst was dat er in plaats van 5 systemen 1 systeem zou moeten komen. Hoe zien jullie dat dan vroeg ik haar, waarop ze antwoordde dat zo een systeem vanuit het oogpunt van de gebruiker gebouwd moeten worden in plaats vanuit organisatie of CT gezichtspunten. Waarom moet een student eerst een wachtwoord, dan een jaar, een studierichting en een periode opgeven voordat hij bij zijn punten kan komen? Ze vroeg me naar de logica die hierachter zit (ze wist immers dat ik bij de een CT afdeling werk). Volgens mij is dat niet zo moeilijk zei ik. k denk dat een CT ontwikkelaar bepaalde vragen op de databases moet loslaten en deze vragen kunnen pas gesteld worden als er bepaalde invoer aan vooraf gegaan is. Dit gebeurt vaak zo omdat met wat invoer heel gericht gezocht kan worden in de database en je dus niet eerst alle informatie moet bekijken. Die databases zijn vaak in het verleden gemaakt en meestal niet zo snel dat ze op een andere manier de juiste informatie in een redelijke tijd kunnen leveren. nderdaad zou er niet gevraagd hoeven te worden aan een student over welk jaar, vak en periode hij informatie wil. Na het inloggen zou de student moeten kunnen vragen mijn studiepunten en zou het systeem zo slim moeten zijn dat dit wordt geleverd. Voor CT ontwikkelaars zou het toch een uitdaging moeten zijn om dusdanig slimme applicaties te bouwen dat invoer van parameters overbodig is. D avid Platt behandelt dit fenomeen in zijn boek Why Software Sucks. Een presentatie is te vinden op Youtube. (Lees verder op pagina 9)

9 9 (vervolg van pagina 8) k mocht hem meemaken tijdens de laatste Microsoft DevDays en na zijn presentatie heb ik ongeveer een half uur verder met hem mogen praten. k sprak verder met mijn Spaanse collega over het project DLWO-2, en de wijze waarop we hier op de TU/e proberen om te komen tot een eenduidige manier om informatie te vergaren en te presenteren. Juist om dat vanuit de klant/gebruiker te laten ontwerpen heeft de TU/e het ontwerp van de Grafische User nterface uitbesteedt aan een bureau dat hierin gespecialiseerd is. Daarnaast zijn de voornaamste bedrijfsprocessen voor onderwijs van de 3 technische universiteiten (Eindhoven, Twente en Delft) in 2007 door Bizzdesign uitgewerkt in een bijbehorende set van te leveren informatiediensten. Op dit moment zijn we de bestaande informatie systemen 3TU Aware aan het integreren zodanig dat de beschreven bedrijfsprocessen en bijbehorende informatiediensten door de nieuwe GU (en straks 3TU) gebruikt kunnen gaan worden. O oh.. zei ze ineens, gaan jullie een ESB ontwikkelen waarop ik vroeg wat voor haar een ESB is. Hierop kreeg ik mijn 144ste versie van wat nu werkelijk een ESB is te horen. Maar over mijn zoektocht naar een ESB vertel ik in de volgende nieuwsbrief meer. Column: s er iets nieuws onder de zon? EenenNul H et was april jongstleden en nummer 1 van DChTerbij het Nieuws kwam uit. Toen dacht EenenNul nog dat het om een eendagsvlieg zou gaan. CT-ers houden immers niet van lezen, of het zullen handleidingen moeten zijn. En aan schrijven hebben ze ook een broertje dood. Dus 1 keer je gezicht laten zien en wegwezen, was zo het idee. Maar wat schetste onlangs de verbazing? Een dringend bericht viel bij menig schrijver uit de Dienst op de digitale deurmat: Richtlijnen voor auteurs.doc (69 KB). De moeite van het lezen waard. k citeer: Column :Aantal Woorden: Max 250. Onmiddellijk begonnen met het aantal woorden van EenenNul te tellen: 647. Dat is bijna drie keer de toegekende woordwaarde, maar een column is geen Scrabble! Dus snel voor deze EenenNul tot nu toe geteld: 131 woorden. Exclusief de titel. Dan nog 112 woorden te gaan. Hier moet iets aan de hand zijn. Gericht onderzoek verricht naar wat er zoal het afgelopen jaar op de rol van Dienst CT is voor gekomen. En ja hoor, EenenNul is niet gek. Dienst CT heeft geleerd en laten leren - nu nog 65 woorden min deze vier. Verdorie, ik krijg het maar niet geteld en er komt maar bij. Nog 47 etc. etc. Samen met ene Erica Rietveld zijn studenten met de CT-dienstverlening in relatie tot CT Governance aan de haal gegaan. (225) Structuur, afstemming klanten, integratie redacties Brewery, Web, Nieuwsbrief DChTerbij het Nieuws (237) Hef Brewery en Nieuwsbrief op en je houdt over 246, min twee redacties = 251. En een heleboel werk kwijt. Wie in het veen zit, let niet op 1 turfje! (270) meer of minder.

10 10 Sharepoint: geef je team een eigen site Sharepoint is op de TU/e, U kunt het gebruiken Ton van Gerwen M icrosoft Office Sharepoint Server 2007 biedt een platform voor het delen van informatie en het samenwerken in teams. Bij het aanmaken van een site binnen Sharepoint kan gekozen worden uit verschillende templates. Een van die templates is een teamsite. Met een teamsite kunnen gebruikers samenwerken door middel van documenten, taken en een gezamenlijke kalender. Op teamsites kunnen ook takenlijsten worden bijgehouden, lijsten met contactpersonen, evenementen, links, platte tekst, aankondigingen, discussies en nog veel meer. De inhoud van de site is toegankelijk via een webbrowser. Gebruikers kunnen een waarschuwing ontvangen wanneer bestaande documenten of gegevens worden gewijzigd, of wanneer nieuwe documenten of gegevens worden toegevoegd. De inhoud en de lay-out van de site kunnen aan de persoonlijke wensen van individuele gebruikers worden aangepast. Ook kunnen de gebruikers zelf mensen toegang verlenen op de site. B innen de TU/e is inmiddels in overleg met faculteiten een Sharepoint infrastructuur opgezet. Om gebruik te gaan maken van de uitgebreide mogelijkheden van Sharepoint kan contact worden opgenomen met de CT Coördinator van uw faculteit of met Ton van Gerwen of Peter Kerkhofs van de Dienst CT. Voorbeeld plaatje van een teamsite: Aanmelden voor dchterbij het NEUWS Afmelden voor dchterbij het NEUWS Contact, reageren Meer informatie : klik hier : klik hier : Nieuwsbrief.Dienst.CT@tue.nl : Website TU/e Dienst CT

11 11 Na afscheid, een terugblik op bijna 40 jaar Dienst CT Noud Kandelaars Een CT er is zomaar ook ineens een mens A ls je dit leest zit ik misschien in mijn stulpje op de Bahama s, eh ik bedoel in de Ardennen. Na bijna 40 jaar werkzaam geweest te zijn op de TU/e, toen ik begon nog THE, kan ik mijn tijd nu nagenoeg helemaal zelf indelen. Als ik terug kijk lijkt het allemaal heel kort. Wat ik me nog heel goed herinner is de medische keuring door bedrijfsarts Borstlap, een legendarisch persoon die volle collegezalen trok met de door hem gegeven EHBO lessen. Tijdens die keuring moest ik met mijn ogen dicht en de armen gestrekt op mijn tenen gaan staan, waarbij hij de voor mij onvergetelijke woorden sprak: als je nu omvalt ben je gisteren bezopen geweest. Gelukkig viel ik niet om. Technologisch gezien is er tussen 1 januari 1969, de datum waarop ik op de THE begon, en 1 augustus 2008 nogal wat veranderd. k ben aangenomen bij het Rekencentrum in wording op vloer 9 van het hoofdgebouw bij de afdeling Wiskunde (toen nog zonder nformatica) als computer operateur. Het mainframe, waar het toen allemaal om draaide, was de EL-X8, ontwikkeld door Electrologica een stichting opgericht door en onder supervisie van Philips. De X8 had oorspronkelijk 48K (woorden van 48 bits) kerngeheugen, uitgebreid tot maar liefst 96K. Er was een drum beschikbaar met 256 K secundair geheugen, die 10 minuten aan moest staan om op toeren te komen. Data van gebruikers kon opgeslagen worden op tapes met haspels van 40 cm doorsnede. k maakte deel uit van een groep van een 5- tal medewerkers, die, in 3 shifts op roulatiebasis, er voor zorgden dat die X8, indien nodig, 24 uur per dag draaide. Overdag 3 medewerkers van 8.30 tot uur, s avonds 1 medewerker van tot en voor de nacht 1 medewerker van tot 8.30 uur. De programma s werden dagelijks in ponsbandvorm aangeleverd en verwerkt. Als je s avonds of s nachts dienst had en alle programma s verwerkt waren, mocht de machine uitgezet worden en kon je naar huis, uiteraard met doorbetaling van je uren. Het is eens voorgekomen dat ik nachtdienst had en er door het zomerse weer zo weinig aanbod was van programma s, dat ik een hele week niet gewerkt heb. Dat waren nog eens tijden! Naast de X8 werd een P9200 aangeschaft, een timesharing systeem, waar gebruikers via gekoppelde terminals hun programma konden invoeren en laten verwerken. De X8 werd in het nieuwe rekencentrum, het huidige Laplace gebouw, vervangen door een reeks van Burroughs mainframes, waar behalve centrale verwerking van zogenaamde jobs, de gebruiker ook kon inloggen via ADM terminals of zelf zijn kaartenbak kon inlezen via de RJE, de Remote Job Entry. Tijdens de laatste jaren van de Burroughs periode werden voorzichtig de eerste BM pc s binnen gebracht. Eind jaren 70, na het behalen van het AMB diploma mocht ik binnen de groep WA de applicatie software beheren die op de Burroughs voor de gebruiker beschikbaar werd gesteld. Daarnaast verzorgde ik cursussen en probeerde service te verlenen aan gebruikers van grafische software en apparatuur. Door mijn belangstelling voor grafische software was ik een van de eerste muis gebruikers. Collega s vonden het een onhandig ding met weinig toekomst en pretendeerden veel sneller te zijn met behulp van functietoetsen. Achteraf heeft de muis het goed overleefd. Bij aanschaf van de nieuwe telefooncentrale in 1997 kwam het beheer daarvan bij de Dienst CT terecht. Dat is mijn laatste klus geworden met misschien wel de meeste voldoening. Voldoening is een belangrijk aspect bij dienstverlening. Je moet plezier kunnen beleven aan het oplossen van problemen van anderen. Als je dat zoals ik samen met fijne collega s kunt doen is bijna iedere dag goed en zijn 40 jaar zomaar voorbij

12 12 Tape Sucks, Move On! Henk van de Langenberg Centrale backupdata opslag van tape naar disk nleiding Sinds 1993 levert de Dienst CT een centrale backup service aan de TU/e. Al die jaren zijn de backupdata centraal op tapes opgeslagen, dat was het goedkoopst. Dit artikel beschrijft waarom disk, dat vele voordelen biedt, vandaag de dag betaalbaar is geworden en hoe een slimme opslagtechniek (de-duplicatie geheten) daarin een cruciale rol speelt. De titel van dit artikel Tape Sucks. Move On! verwijst naar een reclame slogan van de firma Data Domain, een grootheid op het gebied van de-duplicatie en leverancier van de nieuwe TU/e backup naar disk oplossing. O pslag op tape Een tape is relatief goedkoop, redelijk betrouwbaar en kan veel data bevatten. Een tape heeft ook een aantal nadelen: Er is nauwelijks controle bij schrijven waardoor fouten pas bij lezen aan het licht komen. Het laden, starten en opzoeken van data is een tijdrovende zaak. Bij grote hoeveelheden tapes is een dure tape library nodig met het nodige beheer. Het maken van kopieën van tapes (voor een kluis) is veel werk. Eigenschappen van tapes veranderen om de paar jaar waardoor oude tapes niet meer bruikbaar zijn (kapitaalvernietiging). O pslag op disk Disk heeft als nadeel dat het duurder is dan tape. Disk heeft echter veel voordelen: Betrouwbaar door diverse controles bij schrijven en lezen. Zeer eenvoudig kopieën te realiseren op een andere locatie. Geen conversie probleem: disk blijft disk. Nieuwe opslagtechniek: de-duplicatie (reduceert de kosten aanzienlijk). B ackup naar disk met de-duplicatie van Data Domain De centrale backup oplossing van de TU/e maakt gebruik van EMC NetWorker software en heeft het volgende schema: Per maand één keer een full backup van het systeem (alles). Alle andere dagen een true incremental backup (alleen de wijzigingen ten opzichte van de vorige nacht worden meegenomen). Data blijven 3 maanden lang beschikbaar voor restores. De de-duplicatie techniek van Data Domain knipt de inkomende stroom van backupdata op in datasegmenten. Deze segmenten worden vervolgens vergeleken met de reeds opgeslagen segmenten. s het segment al opgeslagen dan wordt er alleen een pointer naar de data aangemaakt. (Lees verder op pagina 13)

13 13 (vervolg van pagina 12) s het segment nieuw dan wordt het uiteraard opgeslagen. Bij backupdata zal de stroom bits de eerste keer over het algemeen uniek zijn (full backup). Als later de gewijzigde data via een incremental backup wordt aangeboden zullen er veel segmenten het zelfde zijn, hetgeen veel dataopslag bespaart. (Zie figuur op pag. 12) Op deze manier wordt de backupdata gereduceerd tot een factor van wat werkelijk nodig zou zijn. Dus voor 30TB backupdata is maar 1TB disk nodig. U itwijk locatie en conclusie Alle backupdata worden geschreven naar een Data Domain DD565 systeem in de CT-Room van het LaPlacegebouw. Tevens wordt een kopie gemaakt op een zelfde Data Domain systeem in het PO-gebouw. Dit systeem zal op termijn naar de Universiteit Twente verhuizen,opdat de data nog beter beschermd zijn. De backup service van de Dienst CT is door deze aanpak weer helemaal state-of-art. Voor meer informatie: H.F.C.M.v.d.Langenberg@tue.nl Nieuw gezicht bij de Dienst CT V ia deze nieuwsbrief wil ik me graag aan jullie voorstellen. Mijn naam is Richard Willems. k ben 35 jaar en per 1 maart officieel in dienst gekomen bij de faculteit Elektrotechniek als ondersteuner/systeembeheerder. k ben echter een maand later begonnen, omdat ik de ziekte van Pfeiffer heb. Af en toe erg moe en het werk moet ik langzaam opbouwen. Gelukkig krijg ik goede begeleiding. Met fysio en fitness probeer ik aan mijn conditie te werken. k werk vooralsnog niet voor 100%, maar ik hoop dat ik snel herstel. Voorheen heb ik diverse werkgevers gehad, waaronder Defensie en het ROC Eindhoven. Bij Defensie heb ik de gelegenheid gehad om het MCSA diploma van Microsoft te halen. Bij het ROC heb ik nog 2 MCSE certificaten gehaald. Mijn woonplaats is Panningen, een plaats ongeveer 20 kilometer ten zuidwesten van Venlo. k moet dus iedere dag een eind rijden, maar dat heb ik er graag voor over. k woon er nu nog alleen, maar ik hoop dat mijn Filippijnse vriendin binnenkort voorgoed naar Nederland kan komen. Zij is al een aantal keren in Nederland geweest. Mijn interesses/hobby s zijn voetballen, in de zaal en op het veld, astronomie en in het weekend ga ik vaak met vrienden naar de bioscoop. Mijn vooropleidingen zijn HAVO en HLO (Hoger Laboratorium Onderwijs). Daarna heb ik bij CSC een omscholing gedaan tot software engineer. Later ben ik het systeembeheervak ingegaan. k heb het goed naar mijn zin bij de TU/e en ik hoop dat we een goede en vruchtbare samenwerking zullen hebben. Mochten er vragen aan me zijn, aarzel dan niet om even binnen te lopen in PT 1.34.

14 14 WPA2 - Anders dan gepland Alexander van den Hil Soms moeten plannen bijgesteld worden n de vorige editie van dchterbij het NEUWS beschreef het artikel Een veiliger draadloos netwerk de plannen voor de invoering van WPA2 op het wireless netwerk van de universiteit. WPA2 zorgt voor een sterke verbetering van de beveiliging tegen afluisteren van het wireless netwerk. Bij de invoering ervan bleek dat een grote groep notebooks, namelijk de NEC Versa P520 s, niet meer in staat waren gebruik te maken van het wireless netwerk. WPA2 wordt nu wel aangeboden, maar anders dan gepland. n de oorspronkelijke plannen was het de bedoeling om op het vertrouwde wireless netwerk tue zowel de oude WEP encryptie als het veel veiligere WPA2 aan te bieden. n de testfase zijn alle typen notebooks uit het portfolio van het NSC getest. Toch bleek na de TU/e brede invoering dat de bezitters van een NEC P520 niet meer draadloos konden werken. Na een rollback van de doorgevoerde wijziging is de projectgroep aan de slag gegaan met een alternatief. n de uiteindelijke opzet, die op 29 juni j.l. is gerealiseerd, is er voor gekozen om het netwerk tue bij het oude te laten en enkel met WEP te laten werken. Daarbij is een nieuw netwerk tue-wpa2 toegevoegd voor notebooks die gebruik maken van WPA2. Meer informatie over het gebruik van WPA2 is hier beschikbaar. nstructie over het instellen van WPA is te vinden via de website. Hulp bij instellen: nformatie en servicedesks van de Diensten en Faculteiten. Meer informatie: a.v.d.hil@tue.nl Uitreiking notebooks 2008 Marian de Vaan op donderdag 21 augustus jl.. was het weer zover: de jaarlijkse uitreiking van de notebooks aan de nieuwe eerstejaars studenten van onze universiteit. Om acht uur kwamen de vrachtwagens van SCC vanuit Bodegrave het TU/e terrein op, waarna de notebooks natuurlijk zo snel mogelijk, onder het toeziend oog van de bewaking in het Auditorium werden geladen. Na het klaarzetten, stickeren, de tassen voorzien van extra documentatie, en een korte instructie aan de helpers was iedereen die zou meehelpen die dag er helemaal klaar voor. De nieuwelingen waren ingedeeld in blokken, zodat niet iedereen tegelijk kwam, en zo de uitgifte van de notebooks zo soepel mogelijk zou verlopen. Gezien het aantal dat uitgeleverd is, 1118 van de 1239 notebooks die klaar stonden, is dat aardig gelukt. We hebben deze feestelijke middag dan ook heel wat glunderende gezichten gezien van studenten die blij zijn met hun notebook, en tevreden over de hulp die ze kregen bij het testen ervan. Zelfs daar waar het in het voortraject niet helemaal goed was gegaan, bijvoorbeeld met de inschrijving, betaling of op technisch vlak konden bijna alle problemen door de mensen van STU of dienst CT worden opgelost. Nog vóór half zes konden alle mensen die hadden meegewerkt aan deze dag met een gerust hart vaststellen dat het weer prima was gegaan.

15 15 Staat uw stoplicht al op groen? Office Communicator is beschikbaar voor alle TU/e medewerkers en studenten Van de Redactie D oet u al mee aan OCS met de Microsoft Office Communicator? De redactie ziet nog maar weinig deelnemers en het is o zo handig om te kunnen zien of iemand al of niet beschikbaar is. Daarnaast kan men via Outlook en de computer bellen, ook handig. Office Communicator is beschikbaar voor alle TU/e medewerkers en studenten. Voor informatie zie de website van de Dienst CT. Available Busy Do not disturb Away Be right Back TU/e Zeskamp voor herhaling vatbaar Paul Wiselius O p 22 mei jl. organiseerde de PV, in het kader van het 50-jarig jubileum, een zeskamp voor TU/e medewerkers. Hierbij mijn impressies. Mooi weer, ludiek uitziende zeskamp onderdelen, een team dat er zin in had, en een enthousiaste coach, die niet te beroerd was om de longen uit haar lijf te schreeuwen. Dat waren de ingrediënten voor een geslaagde middag ontspanning door inspanning. We begonnen ons toernooi met Sumo-worstelen, waarbij Steven het goede voorbeeld gaf, en ons inspireerde tot een verdiende overwinning. Op de stormbaan leek Steven ook een van onze troefkaarten te worden, maar helaas blesseerde hij zich bij de laatste oefenronde. De daarop volgende onderdelen gaven wisselende resultaten, met voor mijn gevoel als dieptepunt het gezamenlijke skilopen, wat er veel makkelijker uitzag dan in werkelijkheid was! Tja, teamwork hè ( ) Het levende tafelvoetbal was spannend, ik kon daar mijn bijna vergeten keeperkwaliteiten in uitleven. Maar de tegenstanders waren erg sterk, en maakten in alle richtingen gebruik van hun wel erg lange benen Ons laatste onderdeel was de levende sjoelbak, waarbij je lekker door het koele water kon glijden. Daar deden we het naar verhouding erg goed, zij het dat er toen een paar mensen om diverse redenen niet meededen, anders hadden we een topscore gehad. Maar het belangrijkste was natuurlijk dat alles in een gemoedelijke sfeer plaatsvond, waarbij je elkaar eens in een hele andere setting ontmoet, ook llega s waar je anders nauwelijks contact mee hebt. Deelnemen is hier veel belangrijker dan winnen! H oogtepunt bij de afsluitende prijsuitreiking en barbecue was, dat Harry Roumen aankondigde dat dit voortaan een jaarlijkse traditie zal worden. k verheug me al op volgend jaar, en kan het iedereen aanbevelen. Wie weet treedt de dienst CT dan met meerdere teams aan!

16 16 TU/e zeskamp 2008, cultureel erfgoed of je ergste nachtmerrie Maurice de Turck Sumoworstelen in de nieuwste creatie van Viktor en Rolf O p donderdag 22 mei is het dan zover: de TU/ezeskamp georganiseerd door de 50 jarige Personeelsvereniging van de TU/e. Door ons, van de Dienst CT, natuurlijk voorbereid met een intensief trainingskamp. Het team is een mix van jong en minder jong, uitgebalanceerd, afgetraind en vergezeld door een allesovertreffende joker. Wat gaan we doen? Winnen (wat?) of verliezen (hoe?) en gaat het daar eigenlijk wel om? Komen Dick Passchier en Judith Bosch als een TGV onze herinneringen binnengedenderd deze dag? Dit is een verslag van hoe je collega's ook kunt zien en opzienbarende ontdekkingen, kortom: een spel zonder grenzen. G etooid met goede zin, een fanatieke coach en een compleet nieuwe Dienst CT evenementen outfit staan we in de startblokken en wachten we op wat komen gaat. Want ondanks uitgeworpen lijntjes weet nog niemand wat. Dat hoort ook zo, of je het er mee eens bent of niet. Afgesproken is dat we de Dienst CT eens flink op de kaart willen zetten en het idee wegnemen dat er daar alleen maar aan computers gedacht wordt. Sportief zullen we ons mannetje en vrouwtje staan. N a een eerste inspectie van het toernooiveld wordt er al snel een strijdplan ontwikkeld. Dat gaat niet zonder discussie en al bezig zijnd krijgen we nietsontziende sportschoolfi- guren, glimmende tiigergebalsemde-kuiten en andersoortig vliegensvlug gevogelte in het vizier. Wisten die meer? We wuiven ze weg als hoogvliegers. De praktijk is soms echter weerbarstig. D e volgorde van de te overwinnen hordes is ons gunstig gestemd. Eerst Sumoworstelen in de nieuwste creatie van Viktor en Rolf. Koddig waggelend over een net te kleine mat wordt er door ons worstelgeschiedenis geschreven. Ondertussen doet ene Judith Bosch anno 2008 haar best om ons te vroeg af te blazen en iedereen op tijd aan het volgende onderdeel te laten beginnen. Op een volgepompte frikadel snellen wij dan in een uitgedokterd ritme voort. Onze rondes laten zich optellen in een niet te evenaren tempo door het dienstdoende telraam. E en korte pauze brengt ons verkoelende drank, vraagt her en der om een medisch consult en geeft scouting tijd om potentieel lastige tegenstanders te begluren. Dan wordt het pas echt gezellig. De aloude stormbaan lacht ons tegemoet. Het wederzijdse lachen is echter van korte duur. De jonge garde is niet te stoppen maar bij de rest moet er flink gerepareerd worden. Op zijn kop in een duikgat, bengelend op een muur waar je eigenlijk gewoon overheen moet en schurend over een wand waar geen zeep op zit doet hen verlangen naar Judith Bosch met haar eindfluit. Was onze training vooraf misschien niet intensief genoeg? K rampachtigheid sloeg toe bij het vierde onderdeel, het levende voetbalspel. Niet van de spieren maar het uitzicht op het concurrerende team, met deelnemers van gemiddeld 20, rustig shirtjes uitwisselend en een prestatiedrang uitstralend waar ons plezier niet van toenam. Na een duidelijk geestelijke nederlaag ver-

17 17 CT team zeskamp toch doel behaald volgen we onze tour en verlangen naar de vriendelijke Dick Passchier. Konden we het nog goedmaken met onderdeel 5 en 6 al was het maar voor ons eigen erepodium. H N a et potje droogskieën werd uiterst ontspannen, ondanks of juist dankzij dat er mogelijk doping in het spel was en de mevrouw van het rondjes-turven een directe collega van de tegenstander bleek te zijn. Het laatste onderdeel was de levende sjoelbak. Tijdens het flaneren over het parcours hadden we ons al afgevraagd wat die plassen donker water toch waren aan het eind van deze ultieme openbare glijpartij. Met een onvoorstelbare moed heeft het team echter alles uit kast gehaald om te laten zien wat het waard was. Met een fabelachtige score van een paar honderd glijpartijen sluiten we waardig af. Blessures worden voor lief genomen en onze huisfotograaf knielt onvoorwaardelijk in de mooiste poses om alle positieve energie, die er nog is en de twijfel, emotie en passie voor immer vast te leggen. Dat alles bij elkaar is het wat deze middag zo mooi maakt. een fijne douche en coolingdown, genieten we op het "eigen" complex van de door ons behaalde 6de plaats. De heftige discussie over dat er twee zesde plaatsen verdeeld zijn doet niet af aan het voor ons geweldige resultaat. Dick en Judith waren erbij en wij en zij vinden het goed. Pakkende naam gezocht! Van de Redactie De meest van jullie kennen ons winkeltje in computersupplies in De Hal. Marian van Til en Linda van Loon helpen daar hun klanten met veel plezier. n de TU/e volksmond wordt het winkeltje ook wel magazijn genoemd. Omdat deze naam niet zo lekker klinkt zijn we op zoek naar een andere, passende naam. Laat je creativiteit zien en stuur je suggestie (s) voor een nieuwe naam naar: Nieuwsbrief.dienst.ict@tue.nl De bedenker van de meest pakkende naam wint een passende prijs. Aanmelden voor dchterbij het NEUWS Afmelden voor dchterbij het NEUWS Contact, reageren Meer informatie : klik hier : klik hier : Nieuwsbrief.Dienst.CT@tue.nl : Website TU/e Dienst CT

Handleiding Office 365 IN EEN NOTENDOP ALLES OVER OFFICE 365 CARLO KONIJN CHI COMPUTERS HEERHUGOWAARD

Handleiding Office 365 IN EEN NOTENDOP ALLES OVER OFFICE 365 CARLO KONIJN CHI COMPUTERS HEERHUGOWAARD 2014 Handleiding Office 365 IN EEN NOTENDOP ALLES OVER OFFICE 365 CARLO KONIJN CHI COMPUTERS HEERHUGOWAARD Inhoud Inleiding... 2 Aanmelden bij office 365 via het portaal.... 2 Het portaal en gebruikers:...

Nadere informatie

De Kleine WordPress Handleiding

De Kleine WordPress Handleiding Introductie Dit is geen uitgebreide handleiding om een WordPress website of blog mee te bouwen. Het is ook geen overzicht van alle aspecten die een WordPress website zo bijzonder maken en geen verhandeling

Nadere informatie

WebDAV versus iwork.com op je ipad

WebDAV versus iwork.com op je ipad WebDAV versus iwork.com op je ipad Datum: 14 maart 2011 Versie: 1.0 Auteur: Pierre Gorissen (http://ictoblog.nl/ ) Een van de minder handige dingen aan de iwork verzameling voor de ipad (Pages, Keynote,

Nadere informatie

Remote Back-up Personal

Remote Back-up Personal handleiding Remote Back-up Personal Versie 4 1 INLEIDING... 3 1.1 SYSTEEMEISEN... 3 1.2 BELANGRIJKSTE FUNCTIES... 3 2 INSTALLATIE BACK-UP MANAGER... 4 2.1 VOLLEDIGE DATA BESCHIKBAARHEID IN 3 STAPPEN...

Nadere informatie

Microsoft Office 365 voor bedrijven. Remcoh legt uit

Microsoft Office 365 voor bedrijven. Remcoh legt uit Microsoft Office 365 voor bedrijven Remcoh legt uit Beter samenwerken, ook onderweg Starten met Office 365 is starten met het nieuwe werken. Met Office 365 heeft u namelijk de mogelijkheid om altijd en

Nadere informatie

Handleiding Wordpress

Handleiding Wordpress Handleiding Wordpress Inhoudsopgave 1. Inloggen 2. Berichten en Pagina s 3. Afbeeldingen en video s 4. Weblinks 1. Inloggen 1.1 Inloggen bij Wordpress We starten met het inloggen op je WordPress gebaseerde

Nadere informatie

Storage infrastructuur TU/e. Henk van de Langenberg IT-Manager Dienst ICT

Storage infrastructuur TU/e. Henk van de Langenberg IT-Manager Dienst ICT Storage infrastructuur TU/e Henk van de Langenberg IT-Manager Dienst ICT Agenda 2 De Universiteit Dienst ICT Centrale backup Notebook project Storage infrastructuur Toekomst De Universiteit 3 Feiten en

Nadere informatie

SHAREPOINT ONLINE (SAMEN-)WERKEN IN DE WOLKEN. http://www.ie-net.be - Workshop SharePoint 1

SHAREPOINT ONLINE (SAMEN-)WERKEN IN DE WOLKEN. http://www.ie-net.be - Workshop SharePoint 1 SHAREPOINT ONLINE (SAMEN-)WERKEN IN DE WOLKEN 1 WIE ZIJN WIJ? 2 WIE BENT U? Professional Op zoek naar productiviteit Samenwerken met Collega s Externe partijen Onderaannemers 3 WAT IS ONS PLAN? 1. Wat

Nadere informatie

Handleiding voor het gebruik van de community website van OBS t Padland

Handleiding voor het gebruik van de community website van OBS t Padland Handleiding voor het gebruik van de community website van OBS t Padland Versie: 1.1 Datum: 18 juli 2013 Geschreven door: ict@padland.nl 2013 OBS t Padland. Pagina 1 Inhoud Inleiding... 3 Padland Startpagina...

Nadere informatie

Rijksuniversiteit Groningen - bestuurlijke informatievoorziening Kwaliteitszorg administratieve processen en systemen

Rijksuniversiteit Groningen - bestuurlijke informatievoorziening Kwaliteitszorg administratieve processen en systemen Rijksuniversiteit Groningen - bestuurlijke informatievoorziening Kwaliteitszorg administratieve processen en systemen Applicatie: Document Informatie Systeem (DIS) Eindrapport 6 oktober 2008 Auteur: Henk

Nadere informatie

Nationale monitor Social media in de Interne Communicatie

Nationale monitor Social media in de Interne Communicatie Nationale monitor Social media in de Interne Communicatie VRAGENLIJST Dit is de vragenlijst zoals we die aangeboden hebben. Veel vragen worden door zogenaamde LIkert schalen aangeboden, bij ons op een

Nadere informatie

HANDLEIDING. Emjee ICT diensten Ticketsysteem

HANDLEIDING. Emjee ICT diensten Ticketsysteem HANDLEIDING Emjee ICT diensten Ticketsysteem Inhoud Snel aan de slag... 3 Wachtwoord opvragen... 3 Inloggen... 4 Ticket aanmaken... 4 Schermopbouw... 4 Inleiding... 5 Ticket maken of bellen?... 5 Inloggen...

Nadere informatie

Lesbrief 14. Naar personeelszaken.

Lesbrief 14. Naar personeelszaken. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 14. Naar personeelszaken. Wat leert u in deze les? Wanneer u zeggen en wanneer jij zeggen. Je mening geven en naar een mening vragen. De voltooide tijd gebruiken.

Nadere informatie

ZIEZO Remote Back-up Personal

ZIEZO Remote Back-up Personal handleiding ZIEZO Remote Back-up Personal Versie 4 1 INLEIDING... 3 1.1 SYSTEEMEISEN... 3 1.2 BELANGRIJKSTE FUNCTIES... 3 2 INSTALLATIE BACK-UP MANAGER... 4 2.1 VOLLEDIGE DATA BESCHIKBAARHEID IN 3 STAPPEN...

Nadere informatie

Werken in de Cloud. Prijzen.xls. Geschikt voor. Werken in de cloud

Werken in de Cloud. Prijzen.xls. Geschikt voor. Werken in de cloud Pag. 1 Downloads.xls Facturatie.xls Voorraad.xls Prijzen.xls Prijzen.xls Werknemers.xls Klantgegevens.xls Prijzen.xls Voorraad.xls xls Werknemers.xls Voorraad.xls Werknemers.xls Downloads.xls Werknemers.xls

Nadere informatie

OFFICE 365. Start Handleiding Medewerkers

OFFICE 365. Start Handleiding Medewerkers OFFICE 365 Start Handleiding Medewerkers Meer info: Naast deze handleiding is er zeer veel informatie reeds voorhanden op het internet of door op het vraagteken te klikken in de Office 365 omgeving. Ook

Nadere informatie

Ondersteuning van zorg gerelateerde processen en activiteiten voor patiënt en zorgverstrekkers

Ondersteuning van zorg gerelateerde processen en activiteiten voor patiënt en zorgverstrekkers Ondersteuning van zorg gerelateerde processen en activiteiten voor patiënt en zorgverstrekkers Contact persoon: Thera Splinter: 020 6445160 team@webfysio.nl Contact persoon: Joost Nagelmaeker: 0642115336

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

BE HAPPY. 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma

BE HAPPY. 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma BE HAPPY 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma Alle rechten voorbehouden. Geen deel van dit boek mag worden gereproduceerd op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

Nadere informatie

Juridische medewerker

Juridische medewerker 28-11-2013 Sectorwerkstuk Juridische medewerker Temel, Elif HET ASSINK LYCEUM Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Hoeveel procent van de opleiding bestaat uit stage?... 6 o Begeleiding...

Nadere informatie

Office 365. Overstappen of niet?

Office 365. Overstappen of niet? Office 365 Overstappen of niet? Moet je als bedrijf ook overstappen naar de cloud? Office 365 Introductie Moet ik met mijn bedrijf ook overstappen naar de cloud? Veel MKB bedrijven worstelen nogal met

Nadere informatie

In 5 stappen productiever met Office 365

In 5 stappen productiever met Office 365 In 5 stappen productiever met Office 365 Inleiding Met Office 365 van KPN beschik je altijd en overal over je zakelijke e-mail, agenda en documenten. Programma s als Excel, Word, PowerPoint en OneNote

Nadere informatie

INTRANET SUITE: SOCIAL INTRANET IN ÉÉN DAG

INTRANET SUITE: SOCIAL INTRANET IN ÉÉN DAG INTRANET SUITE: SOCIAL INTRANET IN ÉÉN DAG Een sociaal intranet met unieke, aanvullende portals Uw medewerkers zijn van grote waarde om de doelstellingen van uw organisatie te behalen. Een effectieve interne

Nadere informatie

Hoe kunt u profiteren van de cloud? Whitepaper

Hoe kunt u profiteren van de cloud? Whitepaper Hoe kunt u profiteren van de cloud? Whitepaper Auteur: Roy Scholten Datum: woensdag 16 september, 2015 Versie: 1.1 Hoe u kunt profiteren van de Cloud Met de komst van moderne technieken en de opmars van

Nadere informatie

TYPO3 redacteuren cursus

TYPO3 redacteuren cursus TYPO3 redacteuren cursus Inleiding Voorstellen docent Communicatie Expertise Centrum (CEC) Voorstellen cursisten Aanwezigheidsformulier Evaluatieformulier / e-mailadres Reden: verbeteren cursus Doel:TYPO3

Nadere informatie

TuinHulp.com, Nieuwe Webservice voor Hoveniersbedrijven 2014

TuinHulp.com, Nieuwe Webservice voor Hoveniersbedrijven 2014 Even voorstellen: Mijn naam is Marcel van Leeuwen, ben van oorsprong hovenier, en tuincentrum deskundige. Sinds eind jaren negentig ontwerp en publiceer ik ook websites. Nadat ik ben overgestapt naar Wordpress

Nadere informatie

Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 4: Nieuwsbrief 1 (januari 2015) In deze nieuwsbrief aandacht voor:

Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 4: Nieuwsbrief 1 (januari 2015) In deze nieuwsbrief aandacht voor: Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching Jaargang 4: Nieuwsbrief 1 (januari 2015) In deze nieuwsbrief aandacht voor: Terugblik Kinderyoga Rots & Water De Sterrenplukmachine Theaterweek Thema avond (hoog)gevoeligheid

Nadere informatie

Mywebshop Email configuratie. Versie 1.0 Februari 2010. Copyright 2010 Wikit BVBA, alle rechten voorbehouden

Mywebshop Email configuratie. Versie 1.0 Februari 2010. Copyright 2010 Wikit BVBA, alle rechten voorbehouden Mywebshop Email configuratie Copyright 2010 Wikit BVBA, alle rechten voorbehouden Deze handleiding mag gebruikt worden om met behulp van de mywebshop.net infrastructuur een webwinkel/website te bouwen.

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

Peppelinfo december 2014, nummer 4

Peppelinfo december 2014, nummer 4 Peppelinfo december 2014, nummer 4 Beste ouders, Inmiddels ben ik al weer drie weken op de Peppel en begin ik me al aardig thuis te voelen. Ik heb al veel ouders ontmoet en al een aantal prettige gesprekken

Nadere informatie

Omzeil het gebruik van mappen en bestanden over Wiki s en het werken in de 21 e eeuw

Omzeil het gebruik van mappen en bestanden over Wiki s en het werken in de 21 e eeuw Omzeil het gebruik van mappen en bestanden over Wiki s en het werken in de 21 e eeuw In de whitepaper waarom u eigen documenten niet langer nodig heeft schreven we dat het rondmailen van documenten geen

Nadere informatie

Agenda Next Level in Control. 15:00 16:00 Next Plenair - Control Productivity - Control Security - Control Flexibility

Agenda Next Level in Control. 15:00 16:00 Next Plenair - Control Productivity - Control Security - Control Flexibility Agenda Next Level in Control 15:00 16:00 Next Plenair - Control Productivity - Control Security - Control Flexibility Control Productivity DHS nextbeheer / Office 365 OUR PROFESSIONALS Cloud Monitoring

Nadere informatie

Handleiding Back-up Online

Handleiding Back-up Online Handleiding Back-up Online April 2015 2015 Copyright KPN Zakelijke Markt Alle rechten voorbehouden. Zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van KPN Zakelijke Markt mag niets uit dit document worden

Nadere informatie

Let op! In dit PDF-bestand wordt voor de voorbeelden gebruikgemaakt van de Instant Messaging-software Windows Live Messenger.

Let op! In dit PDF-bestand wordt voor de voorbeelden gebruikgemaakt van de Instant Messaging-software Windows Live Messenger. 1 Veilig chatten Chatten is een populaire manier van contact maken en onderhouden op internet. Het is simpel gezegd het uitwisselen van getypte berichten. Dat kan met familie, vrienden en andere bekenden,

Nadere informatie

Bent u ook zoveel tijd kwijt met het zoeken naar de laatste en enig juiste! - versie van uw marktonderzoek

Bent u ook zoveel tijd kwijt met het zoeken naar de laatste en enig juiste! - versie van uw marktonderzoek Bent u ook zoveel tijd kwijt met het zoeken naar de laatste en enig juiste! - versie van uw marktonderzoek Heeft u zich ook al eens afgevraagd waarom uw concurrent zo veel goedkoper kan zijn? Waarschijnlijk

Nadere informatie

Handleiding Office 2013 en Office 365. voor thuisgebruik

Handleiding Office 2013 en Office 365. voor thuisgebruik Handleiding Office 2013 en Office 365 voor thuisgebruik Versie: augustus 2015 1 Inhoudsopgave 1. Wat is Office 365 en wat kun je ermee?... 3 2. Wat je moet weten voordat je gaat installeren?.... 13 3.

Nadere informatie

2 15 kilometerwedstrijden, maar toch niet helemaal...

2 15 kilometerwedstrijden, maar toch niet helemaal... 2 15 kilometerwedstrijden, maar toch niet helemaal... Alweer een tijdje geleden, maar vanwege de drukte nog geen verslag, maar zondag 16 november jongstleden liep ik mijn eerste Zevenheuvelenloop in Nijmegen.

Nadere informatie

Connect Social Business. Plan van Aanpak voor mijn stage bij ConnectSB

Connect Social Business. Plan van Aanpak voor mijn stage bij ConnectSB Connect Social Business Plan van Aanpak voor mijn stage bij ConnectSB Joey Kaan September 28, 2014 Inhoudsopgave 1 Achtergronden 1 2 Probleemstelling & Doelstelling 2 2.1 Leren Professioneel Functioneren..................

Nadere informatie

Een overtuigende tekst schrijven

Een overtuigende tekst schrijven Een overtuigende tekst schrijven Taalhandeling: Betogen Betogen ervaarles Schrijftaak: Je mening geven over een andere manier van herdenken op school instructieles oefenlesles Lesdoel: Leerlingen kennen

Nadere informatie

Interview met de Nederlandse studenten in de werkgroepen.

Interview met de Nederlandse studenten in de werkgroepen. Wie zijn wij: Daag! Mijn naam is Jorrit en ik ben 23 jaar jong. Ik ben geboren en getogen in Leeuwarden. Ik zit nu in het 2e jaar van de lerarenopleiding Economie. Bij deze wil ik jullie veel plezier en

Nadere informatie

Procesverslag project Blok 1. Luc Kersbergen

Procesverslag project Blok 1. Luc Kersbergen Procesverslag project Blok 1 Luc Kersbergen Minor Data Beleving 2013 1 Inhoudsopgave Inleiding 3 Voorafgaand 4 Het concept/idee 4 Werkwijze 5 Voice-over 7 Inspiratie 8 2 Inleiding In dit procesverslag

Nadere informatie

Inhoudsopgave Voorwoord 7 Nieuwsbrief 7 Introductie Visual Steps 8 Wat heeft u nodig? 8 Hoe werkt u met dit boek? 9 Uw voorkennis

Inhoudsopgave Voorwoord 7 Nieuwsbrief 7 Introductie Visual Steps 8 Wat heeft u nodig? 8 Hoe werkt u met dit boek? 9 Uw voorkennis Inhoudsopgave Voorwoord... 7 Nieuwsbrief... 7 Introductie Visual Steps... 8 Wat heeft u nodig?... 8 Hoe werkt u met dit boek?... 9 Uw voorkennis... 10 De website bij het boek... 10 Toets uw kennis... 10

Nadere informatie

OpenX Hosting. Opties en Alternatieven

OpenX Hosting. Opties en Alternatieven OpenX Hosting Opties en Alternatieven Versie 1.0 Groningen, 9 juni 2009 Opgesteld door: Copyright 2009 ErikGeurts.com B.V. Niets uit dit document mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd

Nadere informatie

Op de volgende pagina volgen wat foto s

Op de volgende pagina volgen wat foto s Wat is een IT biografie?: In een IT biografie beschrijf je alles wat je kan op het gebied van IT en wat je nog wilt leren op het gebied van IT. Je leert de persoon kennen (mij) op het gebied van IT. In

Nadere informatie

uw kind op internet handboek voor ouders voorpublicatie Evert Bergervoet & Justine Pardoen

uw kind op internet handboek voor ouders voorpublicatie Evert Bergervoet & Justine Pardoen uw kind op internet handboek voor ouders voorpublicatie Uw kind op internet Tieners lijken soms wel helemaal verslingerd aan internet: gamen met anderen over de hele wereld, uren ronddwalen in het Habbo

Nadere informatie

Quick start OASE voor docenten en medewerkers

Quick start OASE voor docenten en medewerkers Onderwijs en Studenten Service Centrum Den Dolech 2, 5612 AZ Eindhoven Postbus 513, 5600 MB Eindhoven www.tue.nl Datum 4 juli 2011 Versie 1.2 Quick start OASE voor docenten en medewerkers De digitale leer-

Nadere informatie

(de derde is van Firefox) Safari wordt meestal alleen in combinatie met Ipads en andere Apple-computers gebruikt.

(de derde is van Firefox) Safari wordt meestal alleen in combinatie met Ipads en andere Apple-computers gebruikt. Nieuwe Mail: 13 augustus 2012 Pagina 1 van 5 Opmerkingen vooraf: Lees de volgende info even, nou ja even., goed door. Ik heb geprobeerd zo duidelijk mogelijk te zijn, zodat je snel goed goed kunt gebruiken

Nadere informatie

Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag.

Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag. Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag. Onze vragen: 1. Wanneer bent u met uw schrijfcarrière begonnen? 8 jaar geleden ben ik begonnen met het schrijven.

Nadere informatie

Veelgestelde vragen. Toegang tot de DWO Wie hebben toegang tot de DWO? Heb ik toegang tot de gehele DWO?

Veelgestelde vragen. Toegang tot de DWO Wie hebben toegang tot de DWO? Heb ik toegang tot de gehele DWO? Dit overzicht met veelgestelde vragen is nog in ontwikkeling. Uw reacties zijn welkom! De Digitale WerkOmgeving (DWO) Wat is de DWO? Waarom heeft de OOR ON de DWO? Wat moet ik precies doen binnen de DWO?

Nadere informatie

! LERAREN HANDBOEK!!! 1e Editie, 2014

! LERAREN HANDBOEK!!! 1e Editie, 2014 LERAREN HANDBOEK 1e Editie, 2014 1. Je eerste Workshop Om te beginnen In dit Leraren Handboek vind je een paar tips en tricks die je kunnen helpen bij het voorbereiden van je workshop. Als je nog nooit

Nadere informatie

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat

Nadere informatie

Handleiding voor Zotero versie 2.0

Handleiding voor Zotero versie 2.0 Handleiding voor Zotero versie 2.0 Michiel Wolda De handleiding voor Zetero is geschreven voor de lezers van het boek Deskresearch: Informatie selecteren, beoordelen en verwerken: tweede editie (Van Veen

Nadere informatie

Les 3 Integratie Leestekst: Een contact-advertentie. Introductiefase

Les 3 Integratie Leestekst: Een contact-advertentie. Introductiefase Les 3 Integratie Leestekst: Een contact-advertentie "Welkom:... " Introductiefase 1. "In de vorige twee lessen hebben we met de kaart gewerkt, waarop alle vragen stonden die we gebruikt hebben om de tekst

Nadere informatie

Windows XP Migratie Sessie, SLBdiensten en Microsoft.

Windows XP Migratie Sessie, SLBdiensten en Microsoft. Windows XP Migratie Sessie, 10 juni 2013 Windows XP Migratie Sessie, SLBdiensten en Microsoft. In de loop van 2014 stopt Microsoft met de ondersteuning van Windows XP. Daarom organiseerde SLBdiensten op

Nadere informatie

Inhoudsopgave Voorwoord 11 Nieuwsbrief 12 Introductie Visual Steps 12 Wat heeft u nodig? 13 Uw voorkennis 14 Hoe werkt u met dit boek?

Inhoudsopgave Voorwoord 11 Nieuwsbrief 12 Introductie Visual Steps 12 Wat heeft u nodig? 13 Uw voorkennis 14 Hoe werkt u met dit boek? Inhoudsopgave Voorwoord... 11 Nieuwsbrief... 12 Introductie Visual Steps... 12 Wat heeft u nodig?... 13 Uw voorkennis... 14 Hoe werkt u met dit boek?... 15 De volgorde van lezen... 16 De website bij dit

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

HANDLEIDING AAN DE SLAG MET 50 CLUB

HANDLEIDING AAN DE SLAG MET 50 CLUB HANDLEIDING AAN DE SLAG MET 50 CLUB Introductie Welkom bij 50 Club! Leuk dat we u als nieuw lid mogen verwelkomen. In deze handleiding vindt u alle informatie die u nodig hebt om uw profiel in 50 Club

Nadere informatie

Google Applicaties Online samenwerken. Paul Diliën ICT integratie 2012. Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs

Google Applicaties Online samenwerken. Paul Diliën ICT integratie 2012. Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Google Applicaties Online samenwerken Paul Diliën ICT integratie 2012 Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs

Nadere informatie

GA VOORAL NIET DENKEN VOOR DE GEBRUIKERS, MAAR VRAAG HET ZE ZELF Martine Brommer, communicatieadviseur Omring

GA VOORAL NIET DENKEN VOOR DE GEBRUIKERS, MAAR VRAAG HET ZE ZELF Martine Brommer, communicatieadviseur Omring Stap 1 GA VOORAL NIET DENKEN VOOR DE GEBRUIKERS, MAAR VRAAG HET ZE ZELF Martine Brommer, communicatieadviseur Omring 34 { INTERVIEW Waarom hebben jullie gekozen voor een social intranet? Ons oude intranet

Nadere informatie

PRESENTATIE NML DESIGN, VT W ONEN&DESIGN BEURS. W aarom zou jij m oeten kiezen voor een interieurstylist?

PRESENTATIE NML DESIGN, VT W ONEN&DESIGN BEURS. W aarom zou jij m oeten kiezen voor een interieurstylist? PRESENTATIE NML DESIGN, VT W ONEN&DESIGN BEURS W aarom zou jij m oeten kiezen voor een interieurstylist? Ik ben Nathali Meurs-Pas, mijn bedrijf heet NML Design Interieurontwerp & Styling. Ik woon in Amsterdam,

Nadere informatie

OPDRACHTKAART. Thema: Multimedia. Het internet 2. Het internet op MM-05-02-01

OPDRACHTKAART. Thema: Multimedia. Het internet 2. Het internet op MM-05-02-01 OPDRACHTKAART MM-05-02-01 Het internet op Voorkennis: Je moet om kunnen gaan met een computer. Je moet kunnen zoeken op het internet. Intro: Het internet is een computernetwerk dat miljoenen computers

Nadere informatie

TYPISCHE KENMERKEN VAN EEN CLOUDDIENST

TYPISCHE KENMERKEN VAN EEN CLOUDDIENST TYPISCHE KENMERKEN VAN EEN CLOUDDIENST We hoeven niet meer met de poten in de klei te staan. Het is helemaal hip om met je hoofd in de wolken te zweven. Werken in de Cloud is normaal. Maar als je ooit

Nadere informatie

Als wij al onze doelen willen behalen hebben we best wel veel geld nodig. Hoeveel? Dat leest u in dit 4-jaren plan. Klik Hier.

Als wij al onze doelen willen behalen hebben we best wel veel geld nodig. Hoeveel? Dat leest u in dit 4-jaren plan. Klik Hier. Schoolresultaten 2013-2014 21 september 2014 De schoolresultaten mogen er zijn. 10 studenten zijn afgelopen jaar geslaagd. En dat is mede dankzij uw hulp mogelijk gemaakt. De pagina's van de schoolkinderen

Nadere informatie

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Karin de Galan Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Ze heeft zich gespecialiseerd in het trainen van trainers en richtte in 2007 de galan school voor training op. Eerder werkte ze als

Nadere informatie

Connect Social Business. Plan van Aanpak voor mijn stage bij ConnectSB

Connect Social Business. Plan van Aanpak voor mijn stage bij ConnectSB Connect Social Business Plan van Aanpak voor mijn stage bij ConnectSB Joey Kaan September 21, 2014 Inhoudsopgave 1 Achtergronden 4 2 Probleemstelling & Doelstelling 5 2.1 Leren Professioneel Functioneren..................

Nadere informatie

SURFconext Cookbook. Het koppelen van Alfresco aan SURFconext. Versie: 1.0. Datum: 8 december 2013. 030-2 305 305 admin@surfnet.nl www.surfnet.

SURFconext Cookbook. Het koppelen van Alfresco aan SURFconext. Versie: 1.0. Datum: 8 december 2013. 030-2 305 305 admin@surfnet.nl www.surfnet. SURFconext Cookbook Het koppelen van Alfresco aan SURFconext Auteur(s): Frank Niesten Versie: 1.0 Datum: 8 december 2013 Radboudkwartier 273 3511 CK Utrecht Postbus 19035 3501 DA Utrecht 030-2 305 305

Nadere informatie

Introductie Werken met Office 365

Introductie Werken met Office 365 Introductie Werken met Office 365 Een introductie voor gebruikers Inhoud Inleiding... 4 Aanmelden bij Office 365... 4 Werken met Office 365 Outlook... 5 Werken met Outlook 2007/2010... 5 Werken met de

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,

Nadere informatie

Blok 1 - Introductie

Blok 1 - Introductie Reflectie jaar 1 Algemeen Aan het begin van het eerste jaar kwamen een hoop nieuwe dingen op mij af. Na een jaar reizen had ik veel zin om aan de studie Voeding en Diëtetiek te beginnen en was erg benieuwd

Nadere informatie

zomer Vakantie zomer

zomer Vakantie zomer NieuwsBrief nr.3, 2011 Naar Binnen Beste lezer, Het is weer tijd voor de zomer. In het midden van Nederland is afgelopen week de zomervakantie begonnen. De kinderen hebben zes weken geen school. Zes weken

Nadere informatie

Peelland ICT Online Back-up

Peelland ICT Online Back-up Peelland ICT Online Back-up Peelland ICT biedt volledig in eigen beheer online back-up aan. Hiermee voorzien wij onze klanten van de laatste nieuwe back-up mogelijkheden en technieken. Risico s conventionele

Nadere informatie

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1 Zwanger Ik was voor het eerst zwanger. Ik voelde het meteen. Het kon gewoon niet anders. Het waren nog maar een paar cellen in mijn buik. Toch voelde ik het. Deel 1 0-3 maanden zwanger Veel te vroeg kocht

Nadere informatie

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf.

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Les 1 Werk en inkomen (1) Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Evert en Monica -2 Rijbewijs Monica is jarig.

Nadere informatie

E-mail instellen (POP3/IMAP)

E-mail instellen (POP3/IMAP) E-mail instellen (POP3/IMAP) Uw e-mail instellen in Microsoft Outlook Deze handleiding legt u stap voor stap uit hoe u een e-mailaccount kunt toevoegen aan Microsoft Outlook. Voor deze handleiding is gebruik

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

Er wordt door veel mensen opgezien tegen de overstap

Er wordt door veel mensen opgezien tegen de overstap With a little Help from Wennen aan Office 2010 John Spronk Er wordt door veel mensen opgezien tegen de overstap naar Office 2010 omdat het er zo anders uitziet dan het vertrouwde Office 97. Degenen die

Nadere informatie

PeerEducatie Handboek voor Peers

PeerEducatie Handboek voor Peers PeerEducatie Handboek voor Peers Handboek voor Peers 1 Colofon PeerEducatie Handboek voor Peers december 2007 Work-Wise Dit is een uitgave van: Work-Wise info@work-wise.nl www.work-wise.nl Contactpersoon:

Nadere informatie

Wie krijgt de nieuwe campuskaart? Iedere medewerker en student van de Technische Universiteit Delft krijgt een nieuwe campuskaart.

Wie krijgt de nieuwe campuskaart? Iedere medewerker en student van de Technische Universiteit Delft krijgt een nieuwe campuskaart. Aanleiding vervanging campuskaart Waarom krijg ik een nieuwe campuskaart? De nieuwe campuskaart is ontwikkeld met als doel er in de toekomst nieuwe functionaliteiten aan toe te kunnen voegen en om in de

Nadere informatie

Musical De Eendenclub verdwaalt

Musical De Eendenclub verdwaalt Pagina 1 van 9 Musical De Eendenclub verdwaalt Normale versie voor 3 typetjes (Otto/Elle/Izzi) Een eigen productie van Recrateam Zang: Leonie van Gent en Martijn Boer Stemmen op de cd-versie: Martijn Boer

Nadere informatie

Installatie van Linux Mint 13

Installatie van Linux Mint 13 Installatie van Linux Mint 13 De installatie van Linux Mint 13 is zeer eenvoudig. Download de Mint 13 DVD ISO image van http://www.linuxmint.com/download.php en brand deze op een dvd en start uw computer

Nadere informatie

Koninklijke webcare. Door: Michael Elbers

Koninklijke webcare. Door: Michael Elbers Koninklijke webcare Door: Michael Elbers Op 28 januari 2013 om 14 uur werd ik gevraagd om een plan te schrijven voor de inzet van sociale media tijdens Koninginnedag. Toen ik na dat gesprek weer terug

Nadere informatie

Friesland College Leeuwarden

Friesland College Leeuwarden Voorwoord In dit project laat ik zien wat de voor en nadelen zijn van werken in de Cloud. Ook laat ik zien hoe je met Google Drive kunt werken een totale beschrijving van aanmelden tot gebruiken en instaleren.

Nadere informatie

een besparing van 20% tot 65% in veel gevallen mogelijk is!

een besparing van 20% tot 65% in veel gevallen mogelijk is! Heeft u wèl inzicht in de ICT kosten? De laatste jaren vragen organisaties zich steeds vaker af waarom ICT toch altijd duurder uitvalt dan gedacht, en wat men daar als organisatie aan kan doen. Daarom

Nadere informatie

Waarom Webfysio? www.webfysio.nl - team@webfysio.nl

Waarom Webfysio? www.webfysio.nl - team@webfysio.nl Uw cliënt verdient toch maatwerk zorg? Waarom Webfysio? Uw eigen online en blended maatwerk educatie- & zorgpakketten aanbieden Online communicatie via cliënt specifieke agenda, notificaties en email Direct

Nadere informatie

Handleiding Facebook Pergamano International Augustus 2012

Handleiding Facebook Pergamano International Augustus 2012 Handleiding Facebook Pergamano International Augustus 2012 Inhoudsopgave 1 Wat is Facebook? 2 Registreren bij Facebook en een account aanmaken 3 Foto s toevoegen in een album 4 Een omslag foto toevoegen

Nadere informatie

Windows Mail 2008 : De opvolger van Outlook Express

Windows Mail 2008 : De opvolger van Outlook Express Windows Mail 2008 : De opvolger van Outlook Express Windows XP en zijn voorgangers hadden als eigen E-mailprogramma Outlook Express. Hoe zit het met Vista? Windows Vista heeft een gewijzigde versie van

Nadere informatie

Nieuwe cursussen. Ons aanbod in dit voorjaar 2016:

Nieuwe cursussen. Ons aanbod in dit voorjaar 2016: Eigen Herd is officieel erkend als leercentrum van Seniorweb voor het geven van computercursussen. Op www.seniorweb.nl/lessen/leercentra vindt u meer informatie over deze leercentra voor senioren. Onze

Nadere informatie

Oplossingen overzicht voor Traderouter > 02/11/2010

Oplossingen overzicht voor Traderouter > 02/11/2010 Oplossingen overzicht voor Traderouter > 02/11/2010 Netconnex is opgericht in 2004 (Gezeteld in Belgie maar het hoofd datacenter gelegen in Nederland [omgeving Amsterdam]). Zeer gestaag groeiende onderneming

Nadere informatie

Hoe stel ik mijn favorieten en wachtwoorden veilig met LastPass en Xmarks?

Hoe stel ik mijn favorieten en wachtwoorden veilig met LastPass en Xmarks? Hoe stel ik mijn favorieten en wachtwoorden veilig met LastPass en Xmarks? Handleiding van Auteur: Jan Stedehouder Februari 2012 Hoeveel favorieten heb je in de webbrowser opgeslagen? En wachtwoorden?

Nadere informatie

Quickstart handleiding

Quickstart handleiding Inleiding Allereerst hartelijk bedankt voor het aanschaffen van. U heeft met deze aankoop een goede keuze gemaakt voor een zeer professionele E-mail marketing tool. In deze quickstart handleiding zullen

Nadere informatie

Y-choice. Luister naar De keuzes die je maakt van Van Dik Hout. Het nummer staat op de CD Het beste van 1994-2001. De songtekst vind je in bijlage 1.

Y-choice. Luister naar De keuzes die je maakt van Van Dik Hout. Het nummer staat op de CD Het beste van 1994-2001. De songtekst vind je in bijlage 1. Kiezen Opwarmertje Een eigen keuze (Naar: Kiezels 10 e jaargang, nr. 5) Laat één jongere beginnen met het noemen van een drietal belangrijke zaken uit zijn leven, bijvoorbeeld iemand kiest scooter, voetbal

Nadere informatie

2.4 Tekstopbouw In deze paragraaf oefen je in het schrijven van een tekst met een indeling in inleiding, kern en slot.

2.4 Tekstopbouw In deze paragraaf oefen je in het schrijven van een tekst met een indeling in inleiding, kern en slot. Fase.4 Tekstopbouw In deze paragraaf oefen je in het schrijven van een tekst met een indeling in inleiding, kern en slot. 1 1 Lees onderstaande tekst. Daarna ga je zelf een soortgelijke tekst schrijven.

Nadere informatie

2. Navigeren over internet ... 68 ... 69 ... 71 ... 72 ... 75 ... 76 ... 79 ... 83 ... 86 ... 88 ... 90 ... 92 ... 97

2. Navigeren over internet ... 68 ... 69 ... 71 ... 72 ... 75 ... 76 ... 79 ... 83 ... 86 ... 88 ... 90 ... 92 ... 97 Inhoudsopgave Voorwoord... 13 Introductie Visual Steps... 14 Wat heeft u nodig?... 15 Uw voorkennis... 16 De volgorde van lezen... 17 Website... 17 Hoe werkt u met dit boek?... 18 De schermafbeeldingen...

Nadere informatie

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet!

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet! Gevaarlijke liefde Gevaarlijke liefde In de pauze Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Als je verliefd wordt ben je in de wolken. Tegelijk voel je je

Nadere informatie

Bedrijfszekerheid. Altijd in bedrijf ACHTER ELK SUCCES SCHUILT EEN GOED COMPUTERPLAN

Bedrijfszekerheid. Altijd in bedrijf ACHTER ELK SUCCES SCHUILT EEN GOED COMPUTERPLAN Bedrijfszekerheid Altijd in bedrijf ACHTER ELK SUCCES SCHUILT EEN GOED COMPUTERPLAN Altijd in bedrijf Onderwerpen Liveplan remote beheer Firmtel Telefonie Liveplan server backup LivePlan Remote Beheer

Nadere informatie

Pumadrivers nieuwsbrief 3/2011

Pumadrivers nieuwsbrief 3/2011 Pumadrivers nieuwsbrief 3/2011 Van de voorzitter Ik heb in de eerste nieuwsbrief van dit jaar gezegd dat er nieuws moet zijn voor een nieuwe nieuwsbrief En nieuws hebben we zeker weer. Nieuwe bestuursleden

Nadere informatie