Inhoudsopgave. Organisatie: Algemeen Bestuur; College van Deskundigen; Klankbordgroep gebruikers; Kring van Ondersteuners; STABU-bureau.

Transcriptie

1

2 Inhoudsopgave Woord vooraf: voorzitter ir. A.J. Baayen Producten: STABU-Compleet; STABU-Compact; STABU-Standaard 2001; Cursussen en opleidingen; Besteksbeoordeling; Fabrikantendiensten; STABU BouwBaak op website; STABU LexiCon. Public Relations en Voorlichting: Bouwradius Docentendag Bouw; Bulletin; Fabrikantentraining; Gebruikersdag; Internationale Bouwbeurs 2003; Symposium; Website. Ontwikkelingen (inter)nationaal: Adviescommissie Bouwbeurs; BAS; Bouw Afspraken Stelsel; BASIC-P; CUR commissie F33/VBU in praktijk; EC Platform Bouw; Eurasbo; FBS; Fabrikanten BestekService; IAI XM7; ICIS; International Construction Information Society; ISO TC59/SC13/WG6; ISSO; ILCCI; International Language for the Construction Civil Industry; NEN NC STEP; NEN WG NTA 8611; PAIS; Platform Afstemming Informatietechnische Structuur in de bouw en infra; prodaec; TNO-Novem-zonnestroom; Tsjechië URS Praha; UAVgc; VNU Exhibitions Europe; VSK Awards 2004; WS econstruction. Organisatie: Algemeen Bestuur; College van Deskundigen; Klankbordgroep gebruikers; Kring van Ondersteuners; STABU-bureau. Financieel verslag 2003: Financieel verslag 2003; Balans 2003; Rekening van baten/lasten; Toelichtingen. Accountantsverklaring Bijlagen: overzicht STABU-licentiehouders per ; overzicht fabrikanten met product specificaties in STABU-systematiek per ; overzicht gecontroleerde bestekservices per ; verantwoording uitgave en uitgave ; overzicht project- en werkgroepleden per ; STABU-publicaties in 2003; overzicht van de aan STABU gelieerde systeemhuizen met besteksverwerkende programmatuur per en overige exploitatiehouders; overzicht gediplomeerde bestekschrijvers, opleidingsjaar 2002/2003. Verslag van het jaar 2003, zoals dit is vastgesteld door het Algemeen Bestuur van de Stichting STABU op 13 april

3 Woord vooraf Voor de gehele bouwsector zijn de gevolgen van de bouwenquête nog voelbaar. Om het veranderingsen vernieuwingsproces dat nodig is voor de bouwsector na de bouwenquête een extra impuls te geven, is de Regieraad Bouw door de bouwbewindslieden ingesteld. De eerste taak van deze raad, waarin ik als adviserend lid zitting mag nemen, is een actieprogramma op te stellen voor snel zichtbare projecten die moeten leiden tot bruikbare resultaten voor de gehele sector. Hoewel het economisch tij voorzichtig begint te keren, heeft het zware weer ook zo zijn weerslag gehad op de Stichting STABU. De Stichting STABU is financieel gezond, maar de inspanningen zullen de komende jaren gericht moeten zijn op een kostendekkende exploitatie op basis van een bredere ondersteuning. Uitbreiding van de dienstverlening en ontwikkeling van nieuwe producten zullen hiervoor zorgdragen. In 2003 heeft de Stichting STABU afscheid moeten nemen in verband met het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd - van een van de grondleggers van STABU; Kees Woestenenk. Als kroon op zijn werk heeft hij eind november het eerste deel van het STABU LexiCon officieel overhandigd aan de bouwnijverheid. Ik nodig u van harte uit om via dit jaarverslag - kennis te nemen van stappen die zijn genomen om tot deze objectenbibliotheek te komen en de inspanningen die de komende jaren daarvoor nog gedaan moeten worden. Naast deze nieuwe ontwikkelingen is hard gewerkt aan het verder uitbouwen van de STABU-website. Op basis van de wensen uit de markt, is gebouwd aan een informatiesysteem dat steeds breder toepasbaar is. Zo voorziet de uitbreiding bijvoorbeeld in een discussieplatform (dialoogbox) over actuele onderdelen, een gestructureerde vragenlijst over de STABU-systematiek en aansluitende gebruikersservice met de mogelijkheid om nieuwe vragen te stellen die binnen 24 uur beantwoord worden, het ontsluiten via een index van relevante technische publicaties van derden voor STABU-gebruikers, relevante koppelingen met informatie van derden en koppelingen met de websites van alle STABU-gebruikers zoals licentiehouders, fabrikanten, samenwerkingspartners e.d. Het besluit om het STABU Jaarverslag dit jaar alleen op de website te publiceren, heeft voornamelijk positieve consequenties. Zo kan direct doorgebladerd worden naar de items die voor de lezer het meest relevant zijn. Bovendien is het jaarverslag, dat al gauw uit ruim 75 bladzijden bestaat, op deze manier milieubesparend. Nu kan het verslag vanaf het beeldscherm worden gelezen. Uiteraard kunt u besluiten om het STABU Jaarverslag alsnog uit te printen. Al met al beveel ik u lezing van dit jaarverslag zeker in digitale vorm van harte aan! ir. A.J. Baayen, voorzitter Stichting STABU. 3

4 STABU Producten

5 STABU Producten STABU-Compleet De professionele bestekschrijvers in de woning- en utiliteitsbouw gebruiken de STABU-systematiek voor het vastleggen van hun bouwprojecten in bestekken. De Stichting STABU heeft met deze bestekschrijvers een licentie-overeenkomst Compleet afgesloten waarbij is afgesproken dat de STABU-bestekssystematiek voor de woning- en utiliteitsbouw voortdurend onderhouden en aangepast wordt. De drieëntwintigste en vierentwintigste uitgave van het Bouwbreed informatiesysteem is respectievelijk in april en oktober van het verslagjaar aan de licentiehouders gezonden. In bijlage 4 is een verantwoording van de veranderingen opgenomen. De uitgave is in een nieuw jasje gestoken. De nieuwe vormgeving maakt het mogelijk de uitgave in de kast te zetten en makkelijk te pakken. Er is ruimte voor meer cd-roms zodat het systeem eenvoudig uitbreidbaar wordt. Nieuw is de BRIS cd-rom. Een deel van de licentiehouders beschikt nog niet over een internetaansluiting op de werkplek. Met het toevoegen van deze cd-rom is de BRIS-informatie voor deze licentiehouders nu ook beschikbaar. Een overzicht van alle licentiehouders is in bijlage 1 opgenomen. STABU-Compact Binnen het STABU Bouwbreed Informatiesysteem neemt de bestekssystematiek een prominente plaats in. De aanvullende informatie die nu binnen de STABU BouwBaak is ondergebracht, geniet een steeds bredere belangstelling. Voor de verbreding van de doelgroep is een licentievorm ontwikkeld, te weten STABU-Compact. Dit pakket is samengesteld voor die partijen die géén complete projectbestekken willen schrijven maar wel over alle relevante achtergrondinformatie willen beschikken en met projectbestekken geconfronteerd worden. In combinatie met een softwarepakket en STABU-Compact bestaat nu de mogelijkheid, bijvoorbeeld voor toeleveranciers, om bepaalde bestekposten aan architecten toe te leveren. STABU Standaard 2001 De STABU Standaard 2001 is een boek, waarin de basis kwaliteitseisen staan omschreven waaraan een werk moet voldoen op zowel technisch als administratief gebied. Dit boek is in het verslagjaar uitgebreid met een herziening van de tabellen. Als erratum op hoofdstuk 44 is toegevoegd Bijlage B, Afwerkingniveau van in het werk af te werken gipskarton- en gipsvezelplaten op systeemwanden en systeemplafonds. Deze bijlage is in nauwe samenwerking met het Hoofdbedrijfschap Afbouw en Onderhoud tot stand gekomen en wordt mede ondersteund in haar publicaties. Verder is hoofdstuk 40 geheel herzien. Cursussen en Opleidingen Het complete cursusaanbod is in het verslagjaar tegen het licht gehouden en aangepast, zowel op de inhoud, de manier van lesgeven als de syllabus. Ook is een start gemaakt met het ontwikkelen van nieuwe - juridisch gerichte - cursussen. Cursus STABU-bestekssystematiek Om de invoering van de STABU-bestekssystematiek binnen een organisatie snel en effectief te laten verlopen, wordt door de Stichting STABU een dagcursus georganiseerd. In één dag raakt men volledig vertrouwd met de STABU-bestekssystematiek. In het verslagjaar is de cursus STABU-bestekssystematiek 5 keer met succes georganiseerd, in totaal hebben 34 cursisten deze cursus bijgewoond. 5

6 Cursus STABU Bestekken Lezen Deze cursus behandelt het onderscheiden van risico s en onduidelijkheden bij het lezen en analyseren van projectbestekken. Er wordt uitgebreid aandacht besteed aan de uitleg van díe administratieve en technische zaken die grote invloed kunnen hebben op de verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid van de uitvoerende en toeleverende bedrijven in de bouw. Met deze kennis kunnen de bedrijfsrisico s beter ingeschat worden. In één ochtend en één middag worden deze zaken toegelicht. De cursus STABU bestekken lezen is in het verslagjaar 3 keer gehouden en door 17 cursisten gevolgd. Opleiding STABU Bestekschrijver Deze opleiding tot professionele bestekschrijver behandelt alle relevante onderdelen voor het opstellen van projectbestekken. Ook de nieuwe ontwikkelingen op het terrein van de materialen vragen een steeds grotere kennis en deskundigheid van de bestekschrijver. De opzet van de opleiding is zodanig dat direct kan worden ingespeeld op veranderingen in de praktijk. De Opleiding STABU Bestekschrijver heeft in het verslagjaar in totaal 36 gediplomeerde bestekschrijvers opgeleverd. Hiermee scharen zij zich in de rij van ruim 500 gediplomeerden. In bijlage 8 is een overzicht opgenomen van gediplomeerde bestekschrijvers van het opleidingsjaar 2002/2003. Opfriscursus Bestekschrijver Het opleidingsjaar is aangevuld met o.a. de opfriscursus Bestekschrijver, speciaal bedoeld voor degenen die de Opleiding Bestekschrijver hebben gevolgd en bijgeschoold willen worden over de meest recente ontwikkelingen. Door middel van de tweedaagse opfriscursus, is het mogelijk om kennis te nemen van o.a. wijzigingen in wet- en regelgeving en de gevolgen daarvan. In het verslagjaar is de opfriscursus Bestekschrijver 2 keer gehouden en hebben 24 cursisten hieraan deelgenomen. Cursus Bouwcontracten In de cursus Bouwcontracten worden de meest relevante juridische onderdelen helder toegelicht die in het bestek (contract) voorkomen en waar gebruik wordt gemaakt van de U.A.V, UAVTI, AVA, U.A.R. enzovoorts, zodat betere contracten afgesloten kunnen worden. De cursus, van één lesdag, is 3 keer georganiseerd in het verslagjaar en bijgewoond door 15 cursisten. Bedrijfsgerichte cursus Alle voornoemde cursussen en opleidingen zijn ook mogelijk als in-company cursus en daarom compleet af te stemmen op de wensen van een organisatie. De volgende organisaties hebben gebruik gemaakt van de mogelijkheid van een bedrijfsgerichte cursus: Traject Vastgoed, Zevenaar (16 januari); Schiphol Groep, Amsterdam (17 januari); Architecten- en Ingenieursbureau Kristinsson, Deventer (27 mei); Woonstichting Etten-Leur (10 december). Besteksbeoordeling Regelmatig ontvangt STABU de vraag van gebruikers of er een mogelijkheid bestaat om een bestek te laten controleren. Met name bij organisaties die recent licentiehouder van de STABU-bestekssystematiek zijn geworden, bestaat de behoefte aan een besteksbeoordeling. In het kader van kwaliteitszorg beoordeelt STABU ook ongevraagd en steekproefsgewijs projectbestekken, opgesteld met de STABU-systematiek. In het verslagjaar zijn 29 bestekken beoordeeld, voorzien van commentaar en in maximaal een halve dag besproken met de opsteller. 6

7 Fabrikantendiensten FPS. In de STABU-database is ruimte gereserveerd voor gezamenlijk opgestelde productspecificaties van toeleveranciers. Daarbij gaat het uitsluitend om productspecificaties die informatie bevatten ten behoeve van het bestek en niet om andere productinformatie. Deze productspecificaties staan de bestekschrijvers digitaal ter beschikking bij de vastlegging van een keuze inzake bouwmaterialen voor een specifiek bouwproject. In totaal zijn 621 fabrikanten in de uitgave opgenomen. Het overzicht hiervan is in bijlage 2 opgenomen. Bestekteksten. Deze nieuwe dienstverlening van STABU komt voort uit de vraag van de fabrikanten die bepaalde producten niet uitsluitend in productspecificaties kunnen vastleggen. Dit geldt vooral voor bouwproducten waarvan de speciale verwerking essentieel is voor de gegarandeerde kwaliteit. Dit geldt ook voor samengestelde producten met een bepaalde verwerkingsmethode. Deze bestekteksten worden op de STABU BouwBaak geplaatst. De STABU gebruikers die beschikken over goedgekeurde bestekverwerkende programmatuur kunnen deze bestekteksten direct overhalen naar hun projectbestekken. FPS in samenwerking met NBD. Een tweede mogelijkheid om te komen tot een Fabrikantgebonden Product Specificatie is een samenwerking met NBD. Deze organisatie is uitgever van de Nederlandse Bouw-Documentatie (NBD) in een losbladig ringbandsysteem en op cd-rom. De Stichting STABU heeft een samenwerkingsovereenkomst met NBD-publicaties (Ten Hagen & Stam Uitgevers) afgesloten. Daardoor bestaat de mogelijkheid een productdatablad (uitgave NBD) te koppelen aan een STABU-productspecificatie. In de praktijk betekent dit dat de bestekschrijver bij het opstellen van een projectbestek de fabrikantgebonden productspecificatie tegenkomt of oproept en dan slechts door een enkele druk op de knop ook de complete productinformatie van de NBD kan laten verschijnen, eventueel voorzien van foto s en tekeningen. Dit werkt eveneens andersom. Wanneer de bestekschrijver een fabrikantgebonden productspecificatie in het NBD-bestand tegenkomt, kan deze naar het projectbestek worden doorgestuurd. Bestekservices. Een mogelijkheid voor fabrikanten om zich met behulp van de STABU-systematiek uitgebreider te presenteren is bijvoorbeeld de bestekservice, bestaande uit voor-ingevulde bestekteksten, ontsloten door een toegankelijke zoekstructuur. Een goede bestekservice is daardoor niet alleen een handig hulpmiddel voor de bestekschrijver, maar ook een goed marketingmiddel voor de fabrikant. Bestekservices worden door de fabrikant in samenwerking met een adviseur samengesteld. De fabrikant van de productgebonden bestekteksten brengt de specificaties uit op FBS cd-roms of via het internet. Op het internet kan de bestekservice toegankelijk worden gemaakt via de site van de fabrikant en/of via de site van de Vereniging FBS (Fabrikanten Bestek Services). Het gekozen medium (al dan niet voorzien van een zoekboom) wordt gedistribueerd naar de licentiehouders van STABU. Door middel van de besteksverwerkende programmatuur kan deze informatie ingelezen worden. STABU Bouwbaak op website Alle informatie op de STABU BouwBaak cd-rom, is ook via de website van STABU opvraagbaar en beschermd met een wachtwoord. Grotendeels is voor beide media dezelfde indeling gekozen, waaronder contractuele zaken, standaard regelingen en regelgeving. Daarnaast is op de website ook de aansluiting op BRIS opvraagbaar. Hiermee is de voor de bestekschrijver relevante informatie beschikbaar, bestaande uit een basispakket met wetten, besluiten, regelingen en brochures. De cd-rom versie van de STABU BouwBaak heeft een STABU Index, die uitgebreider is dan de vorige index. De uitbreiding betreft extra zoekfuncties waardoor de gewenste informatie beter te vinden is. STABU LexiCon De Stichting STABU heeft al vele jaren tijd en geld geïnvesteerd in het LexiCon, de nieuwe informatiestructuur die computers op termijn zonder problemen alle informatie betreffende tekeningen, kosten, projectbestekken, bestellingen enz. inzake projecten laat uitwisselen. Het eerste deel van de STABU LexiCon, de zogenaamde Building Definitions, is in het verslagjaar symbolisch overhandigd aan de bouwnijverheid. 7

8 Technisch directeur Kees Woestenenk is als projectleider LexiCon via vele internationale contacten uit de ISO en CEN-wereld, via deelname aan Europese ontwikkelingsprojecten als CONCUR, econstruct en nu prodaec tot de ontwikkeling van deze objectenbibliotheek gekomen. Het model voor deze ontwikkeling ontwikkelt zich tot een wereldwijde standaard (ISO ). Voor Nederland zijn, in samenwerking met de opstellers van andere objectenbibliotheken voor o.a. de installatie- en procesindustrie, de spelregels voor dergelijke objectenbibliotheken recent vastgelegd in de NTA (Nederlandse Technische Afspraak) De vereniging Bouw Afspraken Stelsel (BAS) in de persoon van voorzitter ir. Dik Spekkink ontving uit handen van Kees Woestenenk de eerste versie van de eerdergenoemde definities, tijdens een symposium op 25 november Dit symposium was georganiseerd ter ere van het levenswerk van Kees Woestenenk. Zo werd tijdens het symposium de LexiCon Bouwbegrippen gepresenteerd en het eerste exemplaar overhandigd aan de voorzitter van de Vereniging BAS. BAS zal uit naam van de Nederlandse bouwnijverheid deze definities toetsen en bij goedkeuring voorzien van het BAS-certificaat. De Stichting STABU heeft de afgelopen jaren in de ontwikkeling van het LexiCon ,-- geïnvesteerd. Een belangrijke bijdrage in deze ontwikkelingskosten kwam vanuit Brussel. Via subsidies is over dezelfde periode een bijdrage van ,-- verkregen. De resultaten van dit project zijn beschikbaar gesteld via de speciaal daarvoor ingerichte website ( Ontwikkeling licenties/werkplekgebruik (*) licenties werkplekken (*) In deze grafiek is het gemiddelde aantal werkplekken (1,3) per licentie weergegeven. 8

9 Public Relations en Voorlichting

10 Public Relations en Voorlichting Bouwradius Docentendag Bouw Op 8 oktober 2003 is in Amersfoort de Bouwradius Docentendag Bouw gehouden. Docenten van vmbo en mbo kunnen op deze jaarlijkse dag kennismaken met diverse onderwerpen door middel van het deelnemen aan workshops en een uitgebreide informatie- en productenmarkt. STABU heeft deelgenomen aan de informatie- en productenmarkt, maar ook een viertal workshops georganiseerd over bouwbrede informatie beschikbaar via internet. Bulletin Het huisorgaan van de Stichting STABU is in de achttiende jaargang in januari en de zomer verschenen. De januari-editie was vooral gericht op voorlichting op de Internationale Bouwbeurs. Naast de aandacht hiervoor werd ook getracht de discussie aan te zwengelen rond meer transparantie in het bouwkostenproces. Hierover heeft de heer M. de Jong, secretaris van de Nederlandse Vereniging van Bouwkostendeskundigen (NVBK) een artikel aangeleverd. Hoe de DUBO-maatregelen opnieuw zijn vormgegeven in de STABU-systematiek is door Frans Veldhuis, bouwkundig projectcoördinator van STABU, overzichtelijk vervat in een artikel. De vaste rubriek Uit de praktijk van ACA B&U door Armand Doggen ging in het januari-nummer over criteria bij aanbestedingen. Van de vragen die onder andere via de telefonische helpdesk, de STABUgebruikersdagen en bij de diverse cursussen zijn binnengekomen is een selectie gemaakt, welke uitgewerkt is in vraag het STABU door ing. H.H.M. Miltenburg. Daarnaast heeft de lezer kennis kunnen nemen van het cursusaanbod, prijsoverzicht van de STABU-producten en de fabrikantentrainingen. In de zomer-editie is volop ingegaan op de brede ondersteuning van STABU-LexiCon door het ICT-samenwerkingsproject PAIS. De rubriek van de heer Doggen ging deze keer over aanbestedingsregels en drempelwaarden. Om FSC hout succesvol toe te passen in gebouwen is het raadzaam om in de bestekfase met een aantal zaken rekening te houden. In een artikel daarover kwamen diverse aspecten naar voren waarmee rekening gehouden moet worden. Een verslag van de klankbordgroep gebruikers, een terugblik op de bouwbeurs en de website completeren het geheel. Het STABU-bulletin heeft een oplage van 7000 en is verspreid onder de licentiehouders van STABU, fabrikanten met productspecificaties in het STABU-bestand, project- en werkgroepleden, leden van Aedes koepel voor woningcorporaties, leden van de Vereniging Nederlandse Gemeenten, leden van de Orde van Nederlandse Raadgevend Ingenieurs, leden Kring van Ondersteuners en alle overige geïnteresseerden. Het STABU-bulletin is ook op de website van STABU te lezen. Fabrikantentraining Er zijn fabrikanten die een formule hanteren met zoveel toegevoegde waarde, dat de gebruikers van STABU graag deze producten voorschrijven. Tijdens door de Stichting STABU georganiseerde fabrikantentrainingen is met name de commerciële afdeling van een bedrijf geïnformeerd over de kritische succesfactoren. Deze sessies met een informeel karakter zijn gehouden op: 19 februari 2003; 26 februari 2003; 17 maart 2003; 26 maart 2003; 23 april 2003; 29 april 2003; 20 mei 2003; 21 mei 2003; 19 juni 2003; 19 juni 2003; 10 december 2003; 17 december

11 De fabrikantentrainingen zijn door 144 personen bijgewoond. Daarnaast wordt de fabrikantentraining ook exclusief tijdens verkoopvergaderingen van toeleveranciers georganiseerd, zodat dieper op specifieke product(specificaties) kan worden ingegaan. Gebruikersdag Alle licentiehouders van de Stichting STABU zijn uitgenodigd voor de gebruikersdagen. De ene helft van de dag stond in het teken van het beantwoorden van (vooraf) ingediende vragen en specifieke onderwerpen, terwijl de rest van het programma ingevuld werd door zowel een administratief als een technisch georiënteerde lezing. Achtereenvolgens: 22 mei Aanbesteding; de stand van zaken door mr. A.P.C.F. Doggen van ACA B&U. - Met aluminium bouwt u safe door H. Keulemans en J. Bergman van Alcoa Architectuursystemen. 25 juni Algemene Voorwaarden (AV), Burgerlijk Wetboek (BW) en Geschillenbeslechting door mr. R.C.J. Cremers van STABU. - Floor 2.0: ontwerppakket voor bedrijfsvloeren van beton door dr. ir. J.W. Frenay van ENCI BV. 27 november Transparante aanbesteding door mr. R.C.J. Cremers van STABU. - Glas en veiligheid door P. Woesthoff van Saint-Gobain Glass Nederland. 18 december Bouwkundige brandpreventie in detail bij staalconstructies door J.J. Seip, Rockwool Technical Insulation. - Algemene Voorwaarden en herziening U.A.V. door mr. R.C.J. Cremers, STABU. De vier STABU-gebruikersdagen zijn in het verslagjaar door 121 personen bijgewoond. Internationale Bouwbeurs 2003 Van 3 t/m 8 februari 2003 heeft STABU deelgenomen aan de Internationale Bouwbeurs te Utrecht. Met als thema van de beurs het bestek voor nieuwe tradities, werd dit doorgetrokken om productnoviteit STABU-Compact naar voren te schuiven. In de beursweek zijn ruim 300 nieuwe contacten gelegd. Symposium Na een STABU-loopbaan van ruim eenentwintig jaar is Kees Woestenenk per 1 december 2003 officieel met pensioen gegaan. Op 25 november 2003 is ter ere van zijn levenswerk een (Engelstalig) symposium met als thema a common international construction language georganiseerd. Tijdens het symposium werd ondermeer een presentatie van LexiCon Bouwbegrippen verzorgd en werd de overhandiging van het eerste exemplaar aan de voorzitter van de Vereniging BAS een feit. Daarnaast zijn diverse presentaties verzorgd door: The link with product models Godfried Augenbroe (Georgia Institute of Technology) Building Definitions in the construction process Peter Katranuschkov (University of Dresden); The VISI standard, fundament(al) for digital cooperation Paul Jansen (CROW) Current practice with the product classification in the electro technical/mechanical construction sector Peter Zwakhals (UNETO-VNI); Geometry as integrated part of Building Definitions Nicholas Nisbet (AEC3 Ltd); The making of the LexiCon, development review Maarten van Hezik (STABU). Het symposium is door ruim 75 belangstellenden bijgewoond en bij de aansluitende afscheidsreceptie gaven ongeveer 100 personen acte de présence. 11

12 Website Naast alle informatie over bouwregelgeving die op de STABU-website is te vinden, leent het medium zich ook uitstekend voor het informeren van de bezoekers van de website over nieuwe ontwikkelingen, beleidswijzigingen, maar ook over voorlichtingsbijeenkomsten. Van de mogelijkheid om informatie aan te vragen en bestellingen te doen wordt veelvuldig gebruik gemaakt. Uit het onderzoek, verricht onder de bezoekers van de website, blijkt dat redelijk positief is gereageerd op de ondervraagde onderwerpen. Ook is er een helder beeld ontstaan over het aantal keren dat de website per onderdeel wordt bekeken. Tenslotte konden de inzenders hun eventuele commentaar kwijt. Ruim vijf procent van de geregistreerde gebruikers heeft de moeite genomen om de gebruikersenquête in te vullen. Uiteraard is STABU verheugd over de uitkomsten maar er zal ook kritisch worden gekeken naar de totale respons en waar mogelijk zal de website worden uitgebreid. 12

13 Ontwikkelingen (inter)nationaal

14 Ontwikkelingen (inter)nationaal (onderwerpen zijn alfabetisch gerangschikt) Adviescommissie Bouwbeurs Deze grootste beurs in Nederland kent een adviescommissie, samengesteld uit vertegenwoordigers van alle betrokken deelnemersbranches. De directeur van STABU vertegenwoordigt de sector kennisoverdracht en informatisering. Deze eens in de twee jaar draaiende beurs vraagt om een goede coördinatie van alle activiteiten en afstemming met de potentiële deelnemers. Door de vernieuwingen die VNU Exhibitions Europe voor haar beursformules doorvoert heeft de commissie extra werk om dit goed met de achterban af te stemmen. Gemiddeld komt de commissie vijf maal per jaar bijeen. BAS; Bouw Afspraken Stelsel De Stichting STABU is medeoprichter en bestuurslid van de vereniging Bouw Afspraken Stelsel (BAS). In het verslagjaar is veel tijd besteed aan de nieuwe koers die deze vereniging moet gaan varen. De evaluatie van de bereikte doelen en de nog te bereiken doelen leverden als nieuwe missie op dat BAS de digitale communicatie in de bouw moet verbeteren door het bevorderen van de totstandkoming en het gebruik van objectenbibliotheken (verzameling van objectklassen met daarbij opgeslagen kennis of informatie die kan worden hergebruikt). De STABU-vertegenwoordiger in het BAS-bestuur, Maarten van Hezik, heeft zich ingezet om deze nieuwe koers verder te ontwikkelen en in daden om te zetten. BASIC-P Drie aannemers, t.w. Aan de Stegge Verenigde Bouwbedrijven, Ballast Nedam NV en Koninklijke Volker Wessels Stevin NV, hebben het initiatief genomen om met een aantal toonaangevende leveranciers het BASIC-P project vorm te geven. BASIC-P staat voor Bouw Afspraken Stelsel Integratie Classificatie en Productassortimenten. De Stichting STABU is gevraagd om een sturende bijdrage te leveren aan het project BASIC-P. De groep deelnemers is zodanig samengesteld dat (een groot deel van) het productassortiment in de bouwbranche afgedekt wordt. Nadruk ligt op producten die de structuur (en de prijs) bepalen van een compleet bouwwerk. Fabrikanten zullen hun specialistische kennis inbrengen, zijn toonaangevend in hun segment zowel met betrekking tot deze specifieke productkennis als hun marktaandeel en opereren tevens op de internationale markt. De resultaten van het BASIC-P project zijn ook noodzakelijk voor in de branche aanwezige initiatieven die momenteel onder de verzamelnaam PAIS bekend staan, ook sluiten ze naadloos hierop aan. Daartoe is onderling veel contact en overleg. BASIC-P kan binnen het kader van PAIS gezien worden als de basis voor lexicon, objectenbibliotheken en (communicatie over) koopproducten. Het is de bedoeling van het BASIC-P project om de te onderzoeken productclassificatie - en elektronische communicatiestructuur - naadloos aan te laten sluiten op de in PAIS verenigde ontwikkelingen VISI, BAS, CROW, ETIM/ITI en EAN Nederland. Voor het project waarvoor de afronding eind 2005 is gepland, is subsidie aangevraagd bij Senter. De aanloopkosten zijn door de deelnemers opgebracht. CUR commissie F33/VBU in praktijk In verband met het verschijnen van een nieuwe norm voor betontechnologie, die meer prestatiegericht is dan voorgaande versies, heeft de CUR een commissie ingesteld voor het opzetten van een hulpmiddel met praktische aanwijzingen. Dit hulpmiddel geeft nadere uitleg over begrippen, achtergrondinformatie over gestelde eisen, adviezen over methoden om aan deze eisen te voldoen en voorbeelden van goede en foute oplossingen. Het hulpmiddel zal via het internet kunnen worden geraadpleegd en zal worden gepubliceerd door BRIS. In december 2003 was het hulpmiddel in concept gereed en in 2004 wordt het gepubliceerd. Onder verantwoording van CUR-commissie F33 is het hulpmiddel ontwikkeld. Kees Woestenenk heeft namens STABU deelgenomen aan deze commissie. 14

15 EC Platform Bouw Deze organisatie, gericht op samenwerking in de keten binnen de bouwnijverheid en de toepassing van ICT, heeft in het verslagjaar een omslag gemaakt van een projectgerichte organisatie naar een meer overkoepelende organisatie. Het project De bouw gaat digitaal is in het verslagjaar financieel met Senter afgewikkeld. Er is een werkplan opgesteld voor de komende periode. De directeur van de Stichting STABU is secretaris van het bestuur van EC Platform Bouw. Eurasbo In het verslagjaar heeft het ministerie VROM opdracht gegeven aan CROW/STABU tot het aanpassen van de Eurasbo-applicatie, als gevolg van gewijzigde Europese aankondigingsmodellen en het beleid van het Bureau voor Officiële Publicaties om het verzenden van aankondigingen (van overheidsopdrachten op elektronische wijze in een standaard xml-formaat) via internet te doen plaatsvinden. Deze opdracht is door CROW/STABU uitbesteed en zal in 2004 operationeel worden. Door middel van deelname aan de Klankbordgroep Eurasbo is STABU nauw bij de ontwikkelingen betrokken. FBS; Fabrikanten BestekService De eerdere samenwerking met de Vereniging FBS heeft in het verslagjaar een andere invulling gekregen. De Stichting STABU distribueert uitsluitend de bestekservices van fabrikanten die door STABU zijn goedgekeurd, zodat voor de kwaliteit van de bestekteksten kan worden ingestaan. Een overzicht van de gecontroleerde bestekservices is in bijlage 3 opgenomen. IAI XM7 De XM7 werkgroep onder auspiciën van de Industry Alliance of Interoperability (IAI) is ingesteld om bibliotheken die zijn of worden ontwikkeld op basis van ISO te harmoniseren met de Industry Foundation Classes (IFC) en Property Sets vervaardigd door de IAI. De werkgroep is nauw gelieerd aan ISO TC59/SC13/WG6 en bestaat voor een belangrijk deel uit dezelfde leden. Kees Woestenenk neemt namens STABU deel aan de werkgroep voor de afstemming tussen het STABU LexiCon en IFC. Een van de beoogde resultaten is de mogelijkheid om onderwerpen uit het LexiCon te kunnen exporteren in IFC formaat (ifcxml). ICIS; International Construction Information Society De Stichting STABU is de initiatiefneemster van het samenwerkingsverband van alle nationale bestekssystemen over de hele wereld. International Construction Information Society (ICIS) is dit samenwerkingsverband genoemd en STABU vervult al 10 jaar het secretariaat van ICIS. In het verslagjaar heeft het bestuur de belangrijkste activiteit van deze organisatie, te weten de Delegates Assembly en het aansluitende openbare ICIS-congres voorbereid en uitgevoerd. De uitvoering van 22 t/m 25 juni in het Centre for Life in Newcastle upon Tyne in Groot-Brittannië, was in de ogen van de deelnemers een succes. Het show and tell element waarbij de professionele organisaties elkaar hun nieuwste ontwikkelingen tonen en toelichten is het meest aantrekkelijke onderdeel. Het openbare congres ging over de rol van Internet in de uitwisseling van informatie en trok ruim honderd professionele bezoekers. De ICIS-website ( geeft meer informatie over deze organisatie. ISO TC59/SC13/WG6 De door ISO TC59/SC13/WG6 ontwikkelde ISO-PAS is intussen voorgedragen als DIS; Draft International Standard. De bij de stemming voor DIS binnengekomen commentaren zijn besproken in een WG vergadering in Ede, in november Daarbij is overeenstemming bereikt over een aantal wijzigingen. Deze wijzigingen waren van zodanige aard dat een nieuwe stemming voor DIS noodzakelijk werd geacht. De aangepaste versie wordt in 2004 door WG6 opnieuw aan ISO TC59/SC13 aangeboden. ISO geeft een raamwerk voor een objectenbibliotheek. Het model is eenvoudiger van opzet dan de normen die zijn ontwikkeld door ISO TC184/SC4, maar wel daarmee vergelijkbaar. In het model wordt tevens aansluiting gezocht met de Industry Foundation Classes (IFC) en worden Property Sets ontwikkeld door de Industry Alliance of Interoperability (IAI). Het STABU LexiCon is een implementatie van ISO Kees Woestenenk is namens STABU actief betrokken bij de ontwikkeling van de norm. 15

16 ISSO De Stichting ISSO zal haar publicatie 5 vervangen door publicatie 76 Montage- en materiaalspecificaties voor warmwaterverwarmingsinstallaties. In de ISSO-Kontaktgroep wordt STABU vertegenwoordigd door ing. Cor Cornax, werktuigbouwkundig projectcoördinator. De doelstelling van de publicatie is het vastleggen van de door de branche geaccepteerde montagemethoden en productgegevens. Daartoe hebben elk van de deelnemers hun bedrijfsstandaarden ingebracht. Ook STABU heeft haar specificaties ingebracht. Het is de bedoeling om in de ISSO-publicatie te verwijzen naar de betreffende delen uit de STABU-systematiek. ILCCI; International Language for the Construction Civil Industry STABU heeft aan de Europese leden van ICIS voorgesteld om gezamenlijk een projectvoorstel op te stellen voor de ontwikkeling van een Europese objectenbibliotheek voor de bouw. Er zijn twee bijeenkomsten geweest, één bij STABU in Ede en één bij NBS in Newcastle (Groot Brittannië). De bijeenkomsten werden bijgewoond door geïnteresseerden uit Engeland en Noorwegen en natuurlijk STABU. Bij de tweede bijeenkomst werd duidelijk dat de geïnteresseerden nog onvoldoende mogelijkheden zagen om tot een bruikbaar projectvoorstel te komen. STABU werd in het initiatief vertegenwoordigd door Maarten van Hezik, Dirk Teitsma en Kees Woestenenk. NEN NC STEP De NEN Normcommissie NC is verantwoordelijk voor de Nederlandse bijdragen aan de ISO TC184/SC4. Deze ISO commissie is verantwoordelijk voor de verschillende STEP normen en Parts Library. De ontwikkelingen binnen ISO TC184/SC4 werden al geruime tijd namens STABU gevolgd door Kees Woestenenk, door het bijwonen van de vergaderingen van deze commissie, maar dit gebeurde vooral vanuit het perspectief van de door ISO TC59/SC13 ontwikkelde norm ISO 12006, waaraan STABU actief deelneemt. STABU was echter niet formeel lid van NEN NC Deze normcommissie is thans eveneens verantwoordelijk voor de Nederlandse inbreng in ISO TC59/SC13. Over de deelname van STABU aan NC is discussie gevoerd met NEN, zonder dat dit in 2003 tot een conclusie heeft geleid. STABU blijft intussen bijdragen aan de afronding van ISO NEN WG NTA 8611 De NTA 8611 is voortgekomen uit een intentieverklaring tussen CROW, STABU, TLO en UNETO-VNI. In de intentieverklaring verklaren partijen gezamenlijk richtlijnen te ontwikkelen voor objectbibliotheken. De NTA 8611 is hiervan het eerste resultaat. Het gaat om bibliotheken waarvan de grondslag wordt gevormd door ISO 10303, ISO-PAS , ISO of ISO De NTA is door het NEN gepubliceerd in oktober Kees Woestenenk heeft namens STABU deelgenomen aan de ontwikkeling van de NTA. Het doel van de NTA is de basis te leggen voor de bevordering van een uniforme inhoud van objectenbibliotheken. Door het opstellen van een aantal richtlijnen wordt geprobeerd een leidraad te bieden voor objectenbibliotheken om het vergelijken, koppelen of integreren van de inhoud te vergemakkelijken. Deze NTA moet worden gezien als een eerste stap. De werkgroep, ondergebracht bij BAS, gaat door met zijn werkzaamheden om verdere afstemming te bereiken. PAIS; Platform Afstemming Informatietechnische Structuur in de bouw en infra Doel van PAIS is een informatietechnische structuur van de grond te krijgen om de digitale communicatie tussen partners in bouw- en infraprojecten te ondersteunen. De jaren geleden ingezette ontwikkeling van het STABU-LexiCon wordt in het ICT-samenwerkingsproject PAIS beschouwd als één van de basisvoorwaarden om verder te komen met de automatisering in de bouw. 16

17 In 2001 liet de Adviesraad Technologiebeleid Bouwnijverheid (ARTB) een Quick Scan ICT in de Bouw uitvoeren naar de stand van zaken van de automatisering in de bouw. Daaruit zijn zes projecten naar voren gekomen die de ARTB graag gebundeld ziet om een samenhangende informatietechnische infrastructuur van de grond te krijgen. Het gaat om de volgende zes projecten: VISI (ondersteuning van het projectmanagement in GWW-projecten door middel van, onder meer, de digitale ondersteuning van de verdeling van rollen en verantwoordelijkheden en standaardisatie van digitaal uit te wisselen transactieberichten); BAS en STABU Lexicon (afsprakenstelsel voor objectenbibliotheken, respectievelijk objectenbibliotheek voor de B&U-sector op basis van dat afsprakenstelsel); ETIM/ITI (objectenbibliotheek en standaard voor e-commerce in de sector van de elektrotechnische, werktuigkundige en sanitaire installaties); EAN Nederland (voorheen EC Standaard Bouw, standaard voor e-commerce in de bouw en infra); CROWOB (objectenbibliotheek voor de GWW-sector); ProRail Projectobjectenboom (methodiek om databestanden in bouw- en infraprojecten te structureren en beheersbaar te houden). Deze initiatieven vullen elkaar aan en kennen nauwelijks overlap. Bij elkaar bezitten ze de mogelijkheid om de benodigde informatietechnische structuur te vormen, maar daartoe moeten de verschillende standaards goed op elkaar worden afgestemd. De trekkers van de zes projecten vormen daarom sinds eind 2001 het samenwerkingsverband PAIS. Het samenwerkingsverband omvat de gehele bouw en infra, dit is uniek en betekent een doorbraak voor de ICT. Op instigatie van de ARTB heeft het bestuur van PAIS waarin de Stichting STABU participeert, gewerkt aan een Plan van Aanpak. Allereerst zijn raakpunten geanalyseerd en lacunes vastgesteld. Begin 2002 was duidelijk dat de missies van de verschillende initiatieven naadloos op elkaar aansloten en dat ze nog meer complementair zijn dan al uit de Quick Scan naar voren kwam. Resultaten van de individuele projecten kunnen van dienst zijn bij andere projecten. Het blijkt zelfs mogelijk elkaars tools te gebruiken. Op basis van deze constateringen is een gezamenlijk Plan van Aanpak ontwikkeld, gericht op het maken van afspraken op de onderlinge raakvlakken van de initiatieven. Hiervoor zijn (voorlopig) elf bilaterale afstemmingsprojecten gedefinieerd. Deze scheppen de randvoorwaarden om uiteindelijk te komen tot de zo gewenste informatietechnische structuur. Daarnaast schenkt het Plan van Aanpak aandacht aan afstemming op internationale ontwikkelingen. Het Plan van Aanpak is in het voorjaar van 2003 aan de ARTB gepresenteerd. Het Plan van Aanpak is een momentopname, het beschrijft de inzichten en plannen van de bij PAIS betrokken organisaties zoals STABU per januari Het plan vormt het uitgangspunt voor een implementatietraject, waarin PAIS haar visie en plannen wil uitdragen, het draagvlak voor de bottom-up ontwikkeling van een informatietechnische structuur wil verbreden en financiering wil verwerven voor de afstemmingsprojecten. In januari 2003 is daartoe een afzonderlijk promotieplan opgesteld. Afhankelijk van de ervaringen en eventuele nieuwe inzichten die in het promotieproject worden opgedaan, kan het Plan van Aanpak worden bijgesteld en nader uitgewerkt. De activiteiten worden beleidsmatig voorbereid en gestuurd door de Stuurgroep PAIS, waarin alle betrokken organisaties participeren. Een Managementgroep waarin STABU ook actief deelneemt is verantwoordelijk voor de uitvoering. Het secretariaat wordt gevoerd door CUR en CROW. In het verslagjaar is veel voorbereiding verricht om te komen tot brede ondersteuning en financiële bijdragen voor de uitwerking van de genoemde projecten. 17

18 prodaec In februari 2002 is het Europese prodaec project van start gegaan dat moet leiden tot een Europees netwerk voor brede elektronische informatie-uitwisseling tussen professionele opdrachtgevers, architecten, constructeurs, adviseurs, aannemers en toeleveranciers. De Stichting STABU is namens de Nederlandse bouwnijverheid actief in dit project. De website van prodaec ( is met vele interessante zaken in het verslagjaar operationeel beschikbaar gekomen voor alle geïnteresseerde partners. ProdAEC biedt via internet toegang tot haar database met modellering- en gegevensuitwisselingstandaarden, geordend per fase in het bouwproces. Via deze database is een directe verbinding met accurate en gestructureerde informatie met betrekking tot de relevante standaarden te verkrijgen. Na de afronding van de opbouw van dit project in april 2004, zal het project door de deelnemers zelfstandig worden voortgezet. TNO/NOVEM Zonnestroom In het verslagjaar is het project Zonnestroom in de gebouwde omgeving gestart. De doelstelling van het project is het verminderen van de inspanningen bij de acquisitie en de begeleiding van zonnestroomprojecten, ook wel PV-projecten genoemd. Vragen als hoe dergelijke systemen te beschrijven zijn, wat er zoal er bij komt kijken en hoe de promotie van zonnestroom kan worden verbeterd, is beantwoord met de STABU-systematiek. De resultaten van het project zijn gepubliceerd met de uitgave , door het uitgeven van voorbeeldteksten en het uitbreiden van het STABU-bestand met specificaties van PV-panelen, montage- en functionelespecificaties. Aan het project wordt deel genomen door TNO-Bouw, NOVEM, Siemens, Stroomwerk, SolarNed/BP-Solar, Oskomera en ZNS- Van Dam Geveltechniek. Namens STABU is projectcoördinator ing. Cor Cornax bij dit project betrokken. Het is de bedoeling om naast de voorbeeldteksten ( ook een rapportage op te stellen en deze eveneens op de STABU-site te plaatsen, en een gebruikersbijeenkomst aan Zonnestroom in de gebouwde omgeving te wijden. Tsjechië - URS Praha In het verslagjaar is door twee medewerkers van de collega-organisatie uit Tsjechië URS Praha een werkbezoek aan STABU gebracht. De mogelijkheid bestaat dat de uitgangspunten van het STABU-systeem ook in Tsjechië gebruikt zullen gaan worden. Uiteraard met hun eigen vulling. UAVgc In 2003 is een aanzet gegeven voor de evaluatie van drie jaar UAVgc (Uniforme Administratieve Voorwaarden voor geïntegreerde contracten). Deze evaluatie zal in 2004 worden afgerond. STABU maakt deel uit van de Klankbordgroep UAVgc. VNU Exhibitions Europe (voorheen Koninklijke Jaarbeurs Utrecht) De Stichting STABU is in de persoon van haar directeur vertegenwoordigd in de Raad van Advies van deze organisatie. De drie vergaderingen in het verslagjaar hebben veel aandacht besteed aan de vernieuwde aanpak van de beursformule, het bijbehorende marketingbeleid en prijsbeleid, Europese samenwerking en de veranderingen in de organisatie van de Jaarbeurs. 18

19 VSK Awards 2004 Tijdens de vakbeurs Verwarming, Sanitair en Klimaatbeheersing worden in zeven categorieën prijzen uitgereikt voor nieuwe producten die zich onderscheiden op het gebied van schone technologieën en duurzaam bouwen. De directeur van STABU is jurylid van de VSK-awards en met behulp van de betrokken projectcoördinatoren zijn de aanmeldingen in oktober 2003 uitvoerig op de gestelde uitgangspunten getest en in de jurering ingebracht. WS econstruction WS econstruction is een CEN Workshop waarin het ontwikkelen van objectbibliotheken, hier ontologieën genoemd, centraal staat. De Workshop zal bij het voltooien van haar taak een aantal aanbevelingen doen in de vorm van CEN Workshop Agreements (CWA). Deze zijn vergelijkbaar met nationale technische afspraken, zoals NTA en met de Publically Available Specification (PAS) van ISO. Gepubliceerd zijn CWA1 European econstruction Framework en CWA2 European econstruction Architecture. In voorbereiding zijn CWA3 European econstruction Meta-Schema, CWA4 European econstruction Ontology en CWA5 European econstruction Software Implementation Toolset. Het LexiCon wordt in deze documenten als één van de voorbeelden van objectbibliotheken c.q. ontologieën opgevoerd. Kees Woestenenk neemt namens STABU deel aan de Workshop. 19

20 Organisatie

21 Organisatie Algemeen Bestuur Het Algemeen Bestuur van de Stichting STABU bestaat uit leden, afgevaardigd namens de complete bouwbranche. Samenstelling Algemeen Bestuur per : voorzitter vice-voorzitter penningmeester leden : ir. A.J. Baayen /Ministerie VROM : mr. D. van der Veer/BNA : drs. R.J. Wijnands/NVTB : ir. J.W. Willems/ONRI : ing. G.J.P. Bot/AVBB (nieuw per 28/8/03) : ir. A.V.M. Pouw/Aedes (nieuw per 28/8/03) : D.P. van der Waals/UNETO-VNI : ir. Q.A. de Wijn/Ministerie van Defensie : ir. W.J. Scheele/VNG (nieuw per ) Mutaties: Namens UNETO-VNI is de heer J.L.M. van Vugt per 1 november 2003 teruggetreden als bestuurslid. De heren ir. C.M.M. van Geel en drs. ing. A.L.J. Schuurs, beide namens AVBB zijn afgetreden als bestuurslid. Dit geldt ook voor dhr. ir. J.C. de Keuning, die namens VNG zitting had in het Algemeen Bestuur van STABU. De heer mr. P.J.M. Holdorp die namens Aedes zitting had in het bestuur is in het verslagjaar opgevolgd door de heer Pouw. De heer Van der Veer heeft besloten om zijn functie als directeur van de BNA, na 18 jaar, eind 2003 te beëindigen en ook als bestuurslid van STABU af te treden. Tevens eindigt conform de Statuten van de Stichting STABU zijn 2e termijn als bestuurder. Het Algemeen Bestuur van de Stichting STABU heeft 10 april, 28 augustus en 11 december vergaderd. Tijdens deze bijeenkomsten is het meerjarenondernemingsplan voor de periode vastgesteld inclusief het daarvan afgeleide Werkplan Het bestuur bewaakt op hoofdlijnen de voortgang van deze plannen, inclusief de financiering daarvan. College van deskundigen Het College van Deskundigen bestaat uit leden die op persoonlijke titel vanwege hun deskundigheid zijn uitgenodigd deel te nemen in dit adviesorgaan. Het College van Deskundigen brengt desgewenst verslag uit aan het Algemeen Bestuur op basis van hun visie op de ontwikkelingen op de langere termijn. Samenstelling College van Deskundigen per : ing. K.H. Dekker/voorzitter; ing. J.C. van Kuijen/lid; prof. ir. P.G. Luscuere/lid; ir. J.G. Mast/lid; ir. P. Schouwenburg/lid; ing. J.F.M. Strik/lid. ir. F. Tolman/lid 21

22 Klankbordgroep gebruikers De klankbordgroep gebruikers is voortgekomen uit de STABU-gebruikersbijeenkomsten. De leden van de klankbordgroep zijn vanwege hun kennis en ervaring gevraagd mee te denken met betrekking tot de inhoud van de STABU-systematiek. Samenstelling klankbordgroep gebruikers per : ing. P.J.M. Bogaards / EGM Bouwadviseurs; ing. S.J.J. Everaers / Ze-bra-plan Bouwkostenadviesbureau; G.C.M. van de Goot / Stichting STABU; B. den Hartog / ABT/Adviesbureau voor Bouwtechniek BV; ir. M.L.A.M. van Hezik / Stichting STABU; F.H. Katier / KABU; D.J. Mudde / EGM Bouwadviseurs; L.J. Versloot / ABT/Adviesbureau voor Bouwtechniek BV; ing. J.G.G. Swagers / Stichting STABU; S.W. Wierda / Bond van Nederlandse Bestekdeskundigen. De beide vertegenwoordigers van zowel EGM als ABT wisselen hun deelname aan klankbordvergaderingen met elkaar af. De klankbordgroep gebruikers is in het verslagjaar twee maal bijeengekomen. Tijdens deze vergaderingen zijn de uitgaven in 2003 uitvoerig besproken. Over nieuwe ontwikkelingen informeren de leden elkaar ook telefonisch en/of per . Kring van ondersteuners Diverse organisaties die niet direct in aanmerking komen voor een positie in het Algemeen Bestuur, zijn vertegenwoordigd in de Kring van Ondersteuners. Via participatie in de Kring van Ondersteuners worden deze organisaties in de gelegenheid gesteld sturing te geven aan het beleid van de Stichting STABU. De samenstelling van de Kring van Ondersteuners per is: ABT / Adviesbureau voor bouwtechniek BV; BAM Advies & Engineering; BPF Bouwinvest; DHV Beheer BV; Gemeentewerken Rotterdam, Dienst van; Hoofdbedrijfschap Afbouw en Onderhoud; Koninklijk Verbond van Nederlandse Baksteenfabrikanten; Tebodin BV, Advies- en Constructiebureau; UNETO-VNI is de ondernemersorganisatie voor de installatiebranche en de technische detailhandel; Van Hattum en Blankevoort BV; VKG, Vereniging van Kunststof Gevelelementen Fabrikanten; Witteveen en Bos Raadgevend Ingenieurs. STABU-bureau De bezetting van het personeel van het STABU-bureau is per ir. M.L.A.M. van Hezik : algemeen directeur G.J. Annokkee : projectcoördinator elektrotechniek ing. A.J.M. van den Bogaard : projectcoördinator bouwkunde (90%) C. Bos : projectcoördinator werktuigbouwkunde/elektrotechniek ing. C. Cornax : projectcoördinator werktuigbouwkunde mr. R.C.J. Cremers : bedrijfsjurist/projectcoördinator administratieve bepalingen H. Ekkerman : catering medewerkster/telefoniste (47,5%) G.C.M. van de Goot : uitgever/inkoper/accommodatiebeheerder F. Gouw : projectcoördinator bouwkunde D.B. Kervel : public relations officer 22

23 H. Kervel : commercieel medewerker S. van Laar : secretarieel medewerkster (33,75%) ing. H.H.M. Miltenburg : opleidingscoördinator/kwaliteitsmedewerker C.T.M. Molmans-Welling : boekhoudkundig medewerkster (50%) per ir. R. van Rees : assistent research en development (60%) J.M. Ruijs : systeem-/bestandsbeheerder J. Siegers : catering medewerkster (37,5%) M.H. Simonse-Uchtmann : manager P&O/directiesecretaris ing. J.G.G. Swagers : coördinator externe kwaliteit A.E. Tax-Tames : hoofd boekhouding (60%) D. Teitsma : projectleider LexiCon E. van der Tuuk : secretaresse (90%) A. Udink-van Poorten : hoofd receptie (62,5%) H.G. Udink : gastheer G.W. Veen : bibliothecaris/documentalist (80%) J.T. Veenbaas : projectcoördinator bouwkunde ir. F.A. Veldhuis : projectcoördinator bouwkunde (90%) H. Wildekamp-Paul : medewerkster relatiebeheer/secretaresse (80%) Mutaties E.D. Koenen-Stolk : boekhoudkundig medewerkster (50%) J.B.M.A. van Dommelen : assistent redacteur (20%) K. Woestenenk arch. hbo/bna : technisch directeur (90%) Na een dienstverband van 22 jaar heeft de heer Woestenenk, technisch directeur, op 1 december afscheid genomen van de Stichting STABU in verband met het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd van 65 jaar. Daley van Dommelen, assistent redacteur, heeft de Stichting STABU vaarwel moeten zeggen aangezien hij vanwege zijn studie elders stage ging lopen. Mevrouw Koenen-Stolk, boekhoudkundig medewerkster, heeft aan het begin van het verslagjaar haar functie bij de Stichting STABU verruild voor een functie elders. Mevrouw C.T.M. Molmans-Welling is als herintreedster per 1 februari van het verslagjaar bij de Stichting STABU in dienst getreden als boekhoudkundig medewerkster. Dit jaar was voor de heren Swagers en Van de Goot een jubileumjaar. Op respectievelijk 1 juni en 1 oktober is er aandacht besteed aan hun 20-jarig jubileum. 23