Inform 5-6. Toegepaste Informatica. Boekhouden-informatica Informaticabeheer. Deel 4a: Programmeren in VBA DAO-objecten (Access )

Transcriptie

1 Info-books BI4a Inform 5-6 Toegepaste Informatica Boekhouden-informatica Informaticabeheer Deel 4a: Programmeren in VBA DAO-objecten (Access ) J. Gils E. Goossens

2 Hoofdstuk 8 Functies ontwerpen 8.1 Probleemstelling Voor heel wat probleempjes bestaat de oplossing uit een enkelvoudig resultaat, bijvoorbeeld het gemiddelde berekenen van een aantal getallen. Daarom is het handig dat er procedures bestaan die één waarde als resultaat terugsturen. Dergelijke procedures heten functies of functieprocedures. Sommige zijn ingebouwd maar je kunt er ook zelf schrijven. 8.2 Wat zijn functies? Functieprocedures (meestal ook gewoon functies genoemd) geven een waarde als resultaat, procedures doen dat niet. Visual Basic bevat veel ingebouwde functies. De functie NOW() geeft bijvoorbeeld de huidige datum en tijd als resultaat. Afgezien van deze ingebouwde functies, kun je ook je eigen, aangepaste functies maken. Deze functies kunnen ofwel in één bepaalde module (private) of in de hele database (public) gekend zijn. Omdat functies waarden als resultaat geven, kun je ze ook in expressies gebruiken. datdag = Now() strgetal = Str(intGetal) strgetal = Str(Now()) intgetal = Val(strGetal) Functies worden meestal opgeroepen met argumenten. Een argument geeft aanvullende informatie door aan de functie of aan de procedure. Als je een functie declareert moet je ook argumenten declareren als je aanvullende informatie aan de functie wilt doorgeven als je ze oproept. Wanneer je een functie met argumenten oproept, moet je ook de argumenten opgeven die je aan de functie wilt doorgeven. Syntaxis [Public Private] [Static] Function Naam [(argumenten)] [As type] [instructies]..[naam = expressie]..[exit Function] te mijden 78 Programmeren in VBA J. Gils E. Goossens

3 Voorbeeld: Function Groepjes(strTekst As String, bytaantal as byte) As String Dim bytlengte As Byte Dim intteller As Integer Dim strhulp As String, strresultaat As String Hier gebeurt de verwerking: de cijfers van het getal dat in strtekst zit worden gesplitst in groepjes van bytaantal cijfers, gescheiden door spaties. Het resultaat wordt in strresultaat bewaard. Groepjes = strresultaat Deze functie heet Groepjes(). Ze wordt als volgt vanuit een andere procedure opgeroepen: struitkomst= [txtuitkomst] = Groepjes(strUitkomst,3) De waarde van struitkomst wordt doorgegeven aan de variabele strtekst die in de kop van de functie gedeclareerd is en de waarde 3 wordt doorgegeven aan de variabele bytaantal. De functie zelf is gedeclareerd met het type String. In de functie gebeurt een hele verwerking. Het resultaat van die verwerking kan alleen maar via de functienaam naar de variabele txtuitkomst uit het hoofdprogramma teruggestuurd worden. In feite wordt hier niet de waarde van strresultaat doorgegeven, maar wel het adres waar strresultaat in het geheugen zit. Dit adres wordt doorgegeven aan strtekst. Deze manier van doorgeven heet call by reference. 8.3 Waarden aan procedures en functies meegeven Het is mogelijk om via een parameterlijst informatie mee te geven bij de aanroep van een procedure of een functie. De parametervariabelen van een procedure staan nooit tussen haakjes, die van een functie altijd! Er zijn 2 mogelijkheden: Call by reference Niet de inhoud van de variabele wordt doorgegeven, maar wel een verwijzing naar de geheugenplaats waar de variabele zit. Binnen de functie of procedure wordt aan deze verwijzing een nieuwe naam toegekend. Als de inhoud van die nieuwe variabele gewijzigd wordt, dan wordt daardoor ook de inhoud van de oorspronkelijke variabele gewijzigd. Procedure: Declaratie: Sub Test(ByRef intgetal As Integer) intgetal is een parametervariabele J. Gils E. Goossens Programmeren in VBA 79

4 of kortweg: Sub Test (intgetal As Integer) ByRef hoef je niet te schrijven intgetal = intgetal * 2 End Sub Het gegevenstype van de meegegeven expressie moet overeenstemmen met het gegevenstype van de procedure. De procedure oproepen: call Test intwaarde het adres waar intwaarde naar wijst wordt doorgegeven of kortweg: Test intwaarde call hoef je niet te schrijven Als in de procedure Test de variabele intgetal van waarde verandert, dan zal ook de waarde van intwaarde in het hoofdprogramma veranderen, zelfs al is intwaarde geen publieke variabele. Dit komt omdat twee variabelen naar dezelfde geheugenplaats wijzen en de waarde van een variabele is niets anders dan de inhoud van die geheugenplaats. Functie: Declaratie: Function Test (intgetal As Integer) as Integer intgetal = intgetal * 2 Test = intgetal De functie oproepen: intresultaat = Test(intWaarde) Als in de functie Test de variabele intgetal van waarde verandert, dan zal ook de waarde van intwaarde in het hoofdprogramma veranderen. Call by value In de procedure of functie wordt een kopie van de variabele gemaakt zodat wijzigingen van de parametervariabele geen effect hebben op de aanroepende procedure. Declaratie: Function Test (ByVal intgetal As Integer) As Integer intgetal = intgetal * 2 Test = intgetal De functie oproepen: intresultaat = Test(intWaarde) de waarde van getal wordt doorgegeven 80 Programmeren in VBA J. Gils E. Goossens

5 De functie zal de variabele intwaarde niet kunnen wijzigen, tenzij intwaarde publiek is en er in de functie duidelijk staat dat: intwaarde = iets. Het is mogelijk Call by reference en Call by value te mengen: Sub Test(ByVal intgetal As Integer,ByVal x As Integer,y As Integer)... End Sub 8.4 Functies kunnen waarden teruggeven Functies bieden de mogelijkheid om informatie aan de aanroepende procedure terug te geven. Hierbij staat de naam van de functie voor een afzonderlijke terug te geven waarde. Binnen de functie moet de berekende waarde aan de naam van de functie toegewezen worden. Function Test (intgetal As Integer) As Integer Test = intgetal *2 intresultaat = Test(5) Het voordeel t.o.v. een procedure is dat je een functie ook kunt gebruiken in een bewerking: intresultaat=test(5) * Test(3) Merk op dat de parametervariabelen bij het oproepen van de functie altijd tussen haakjes staan. Opdrachten 1. Een functie vanuit het venster DIRECT oproepen a. Open een nieuwe module en noem ze BASTEST. b. Kopieeer hierin uit het formulier FRMKLINKERS (pagina 76) de procedure waarbij de klinkers in een woord door sterretjes vervangen worden worden. c. Verander de procedure in een functie STERRETJES die je uit het venster Direct als volgt oproept:? Sterretjes ( Stella Matutina ) resultaat: St*ll* M*t*t*n*. 2. Schrijf een functie EVEN die test of een geheel getal even of oneven is.? Even(13) resultaat: onwaar. J. Gils E. Goossens Programmeren in VBA 81

6 Samenvatting procedures en functies Option Compare Database Option Explicit '[txtgetal] = "123" Private Sub Test_Sub_Ref(ByRef strhulp As String) strhulp = "*" + strhulp + "*" End Sub Private Sub Test_Sub_Val(ByVal strhulp As String) strhulp = "*" + strhulp + "*" End Sub Private Function Test_Function(strHulp As String) As String strhulp = "*" + strhulp + "*" test_function = strhulp Private Sub CmdRef_click() Dim strgetal As String [txtref] = "" strgetal = txtgetal Test_Sub_Ref strgetal [txtref] = strgetal End Sub Private Sub cmdval_click() Dim strgetal As String [txtval] = "" strgetal = txtgetal Test_Sub_Val strgetal [txtval] = strgetal End Sub Private Sub cmdfunction_click() Dim strgetal As String [txtfunction] = "" strgetal = txtgetal strgetal = Test_Function(strGetal) [txtfunction]=strgetal End Sub Kun je de waarden van txtref, txtval en txtfunction verklaren? 82 Programmeren in VBA J. Gils E. Goossens

7 8.5 Cijfers in groepjes groeperen Probleemstelling Volgens de BIN-normen moeten getallen met een spatie als scheidingsteken voor de duizendtallen afgebeeld worden. Als je hexadecimaal rekent moeten de cijfers in groepjes van twee gegroepeerd zijn en als je binair rekent in groepjes van vier. Natuurlijk is het geen probleem om dit via een gepaste opmaak op te lossen. Maar waarom zou je het gemakkelijk maken als het moeilijk ook kan? Ontwerp een functie GROEPJES() die een willekeurig geheel getal netjes opmaakt zoals je het wenst. Omdat we deze functie ook nodig hebben in het rekenmachine-programma, moet je er rekening mee houden dat het resultaat vóór de opmaak reeds spaties kan bevatten Probleemanalyse Het ingevoerde getal is van het type tekst of String. Je moet er van uitgaan dat in dit getal ook spaties kunnen zitten. De string met de cijfers en eventuele spaties wordt aan de functie Groepjes() doorgegeven. Verwijder eerst alle spaties die in de string zitten. Neem één na één de karakters en plaats die in een nieuwe string. Als het karakter een spatie is moet er niets gebeuren. Dit kan in een aparte functie Blanks() gebeuren. Groepeer de cijfers, bijvoorbeeld in groepjes van drie, en voeg spaties toe. Neem de cijfers van achter naar voor en plaats ze in een nieuwe string. Nadat er drie cijfers genomen zijn en voordat het volgende cijfer toegevoegd wordt moet je een spatie toevoegen. De functie Groepjes() zal van het type String zijn. De eerste lijn ziet er als volgt uit: Function GROEPJES(strGetal As String, intaantal As Integer) As String De argumenten: strgetal: het getal waarin spaties gezet worden; Omdat er ook met binaire en hexadecimale cijfers gewerkt moet worden kun je het getal alleen maar als string doorgeven. intaantal: hoeveel cijfers moeten gegroepeerd worden? Ze wordt als volgt opgeroepen: [txtresultaat] = Groepjes([txtGetal], Val([txtGroep])) J. Gils E. Goossens Programmeren in VBA 83

8 De functie Blanks() zal ook van het type String zijn. De eerste lijn ziet er als volgt uit: Function BLANKS(strGetal As String) As String Ze wordt als volgt opgeroepen: strgetal = Blanks(strGetal) Structogram met variabelenlijst Functie Groepjes() Declaratie strletter, strgetal, intlengte, strresultaat, intaantal, intteller strletter strgetal invoer strresultaat (= nieuw resultaat) intaantal 3 (bijvoorbeeld groepjes van drie) strgetal blanks verwijderen intlengte lengte van strgetal Voor intteller = 1 tot intlengte strletter intteller ste letter van rechts in strgetal (intteller <>1) And (intteller MOD intaantal =1) Ja Volgende intteller Stuur strresultaat terug strresultaat spatie + strresultaat strresultaat strletter + strresultaat Nee Functie Blanks() Declaratie strgetal, strletter, strresultaat, intlengte, intteller strgetal invoer strletter strresultaat (= nieuw resultaat) intlengte lengte van strgetal Voor intteller = 1 tot intlengte strletter intteller ste letter in strgetal strletter<> spatie Ja Volgende intteller Stuur strresultaat terug strresultaat strresultaat + strletter Nee 84 Programmeren in VBA J. Gils E. Goossens

9 8.5.4 Programmacode van de functie Objecten Formulier Besturingselementen frmgroepjes txtgetal, txtgroep, txtresultaat lblgetal, lblgroep, txtresultaat cmdgroepeer Eigenschappen Naam Type IUV Eigenschap Waarde frmgroepjes Formulier I/U bijschrift Cijfers groeperen txtgetal Tekstvak I tabvolgorde 0 lblgetal Label bijschrift Getal: txtgroep Tekstvak I tabvolgorde 1 lblgroep Label bijschrift Groepjes van: txtresultaat Tekstvak U ingeschakeld vergrendeld nee ja lblresultaat Label bijschrift Resultaat: cmdgroepeer Opdrachtknop V tabvolgorde Bij klikken Gebeurtenisprocedure en functies 2 gebeurt. proced. Private Sub cmdgroepeer_click() [txtresultaat] = Groepjes([txtGetal], Val([txtGroep])) End Sub Private Function Groepjes(strGetal As String, intaantal As Integer) As String Dim intteller As Integer Dim strresultaat As String ' eventueel aanwezige spaties verwijderen strgetal = Blanks(strGetal) ' duizendtallen met spaties scheiden strresultaat = "" For intteller = 1 To Len(strGetal) If (intteller Mod intaantal = 1) And (intteller > 1) Then strresultaat = " " + strresultaat End If strresultaat=mid(strgetal,len(strgetal)-intteller+1,1)+strresultaat Next intteller Groepjes = strresultaat J. Gils E. Goossens Programmeren in VBA 85

10 Private Function Blanks(strGetal As String) As String Dim strletter As String, strresultaat As String Dim intteller As Integer Dim intlengte As Integer strresultaat = "" intlengte = Len(strGetal) For intteller = 1 To intlengte strletter = Mid(strGetal, intteller, 1) If strletter <> " " Then strresultaat = strresultaat + strletter End If Next intteller Blanks = strresultaat TIP Als je aftelt in een For-lus dan moet de teller van het type Integer zijn: het type Byte kan immers niet negatief worden De functiebibliotheek Kopieer de twee functies Groepjes() en Blanks() naar een moduleblad. Noem dit blad baspubliek. Verwijder de term Private uit de kop van de twee functies: zo worden deze functies publiek voor de hele database en kunnen ze opgeroepen worden vanuit gelijk welk formulier of rapport. TIP Via het venster DIRECT kun je alleen maar functies en procedures uit een algemene module oproepen! 86 Programmeren in VBA J. Gils E. Goossens

11 8.6 Talstelsels Probleemstelling Er wordt een geheel getal kleiner dan 2 miljard ingevoerd. Dit getal wordt decimaal afgebeeld in groepjes van drie cijfers, hexadecimaal in groepjes van twee cijfers, binair in groepjes van vier cijfers. Het karakter dat overeenkomt met de ASCII-waarde van de restdeling van het getal door 256 wordt eveneens getoond Probleemanalyse Het is de bedoeling dat je één enkele functie schrijft die zowel een hexadecimale als een binaire waarde kan berekenen. Deze functie wordt opgeroepen met twee parameters: enerzijds het getal dat omgezet moet worden en anderzijds het grondtal. Het resultaat van deze functie zal van het type String zijn omwille van de hexadecimale cijfers en omwille van de zeer lange binaire getallen. Zolang de gehele uitkomst van de deling door het grondtal nog groter is dan of gelijk is aan dat grondtal moet je blijven delen door het grondtal. De eerste rest die gevonden wordt is het laagste cijfer van het omgezette getal. De laatste uitkomst is het hoogste cijfer van het omgezette getal. In geval het grondtal 16 is, kan de rest ook 10, 11, 12, 13, 14 en 15 zijn. Deze waarden moeten omgezet worden naar A, B, C, D, E en F. Voor deze omzetting schrijf je een aparte functie. J. Gils E. Goossens Programmeren in VBA 87

12 Zolang de rest kleiner is dan 10 is er geen probleem. Is de rest gelijk aan 10, dan krijgt de rest de waarde A. De ASCII-waarde van A is 65. Als je bij de ASCII-code 55 de waarde van de rest bijtelt heb je automatisch de ASCII-code van de gewenste letter. Via een functie CHR() kun je de ASCII-waarde omzetten naar een karakter. Nadat het getal omgezet is moet nog het juiste scheidingsteken toegevoegd worden. Hiertoe roep je een functie Groepjes() op met als parameters het omgezette getal (als string) en een getal dat aangeeft hoeveel cijfers er gegroepeerd moeten worden Structogram met variabelenlijst Functie Talstelsel() Declaratie Talstelsel(lngGetal as Long, intgrondtal as Integer) as String lngrest, strrest, strresultaat lnggetal waarde van de invoer in [txtgetal] intgrondtal 2 strresultaat Zolang lnggetal >= intgrondtal lngrest lnggetal Mod intgrondtal lnggetal (lnggetal lngrest) / intgrondtal ( of lnggetal lnggetal \ intgrondtal) strrest HexCijfer(lngRest ) strresultaat strrest & strresultaat strrest HexCijfer(lngGetal) strresultaat strrest & strresultaat Ingeval intgrondtal strresultaat = Groepjes(strResultaat,4) Talstelsel strresultaat Functie HexCijfer() strresultaat = Groepjes(strResultaat,3) strresultaat = Groepjes(strResultaat,2) Declaratie HexCijfer(lngGetal as Long) as String strhexcijfer lnggetal getal van de oproepende functie Ingeval lnggetal van 0 tot 9 van 10 tot 15 strhexcijfer lnggetal naar String strhexcijfer CHR( 55 + lnggetal) Hexcijfer strhexcijfer 88 Programmeren in VBA J. Gils E. Goossens

13 8.6.4 Programmacode Objecten Formulier Besturingselementen frmtalstelsel txtinvoer, txtdec, txthex, txtasc, txtbin lblinvoer, lbldec, lblhex, lblasc, lblbin lbltitel1, lbltitel2 Eigenschappen Naam Type IUV Eigenschap Waarde frmtalstelsel Formulier I/U Bijschrift Getallen omzetten txtinvoer Tekstvak I Tabvolgorde Na bijwerken 0 Gebeurtenisprocedure lblinvoer Label Bijschrift Geef een geheel getal kleiner dan 2 miljard txtdec txthex txtasc txtbin Tekstvak U Ingeschakeld Vergrendeld nee ja lbldec lblhex lblasc lblbin lbltitel1 lbltitel2 Procedures en functies Label Bijschrift txtdec txthex txtasc txtbin Invoer: Uitvoer: Private Sub txtinvoer_afterupdate() Dim lnginvoer As Long If [txtinvoer] <> "" Then lnginvoer = Val([txtInvoer]) [txtdec] = Talstelsel(lngInvoer, 10) [txtasc] = Chr(lngInvoer Mod 256) [txthex] = Talstelsel(lngInvoer, 16) [txtbin] = Talstelsel(lngInvoer, 2) End If [txtinvoer] = "" End Sub J. Gils E. Goossens Programmeren in VBA 89

14 Private Function Talstelsel(ByVal lnggetal As Long, intgrondtal As Integer) As String Dim lngrest As Long Dim strresultaat As String, strrest As String lngrest = lnggetal strresultaat = "" Do While lnggetal >= intgrondtal lngrest = lnggetal Mod intgrondtal lnggetal = lnggetal \ intgrondtal strresultaat = HexCijfer(Cbyte(lngRest)) + strresultaat Loop strresultaat = HexCijfer(Cbyte(lngGetal)) + strresultaat Select Case intgrondtal Case 2 Talstelsel = Groepjes(strResultaat, 4) Case 10 Talstelsel = Groepjes(strResultaat, 3) Case 16 Talstelsel = Groepjes(strResultaat, 2) End Select In deze functie wordt gebruik gemaakt van Call by value. De waarde van lnginvoer mag na de oproep [txthex]=talstelsel(lnginvoer,16) niet wijzigen omdat je dezelfde waarde nogmaals nodig hebt bij de oproep [txtbin]=talstelsel(lnginvoer,2). Als lnginvoer by reference zou doorgegeven worden, dan zou het resultaat van [txtbin] fout zijn. Private Function HexCijfer(bytGetal As Byte) As String Dim strhexcijfer As String Select Case bytgetal Case 0 To 9 strhexcijfer = Trim(str(bytGetal)) Case 10 To 15 strhexcijfer = Chr(55 + bytgetal) End Select HexCijfer = strhexcijfer Voor de grondtallen 2 en 10 is deze functie overbodig. Eventueel kun je via een keuze alleen de getallen die groter dan 9 zijn, als het grondtal 16 is, naar deze functie doorsturen. Omdat in deze functie bytgetal van het type Byte is, moet tijdens de oproep van deze functie een conversie gebeuren van het type Long naar het type Byte: HexCijfer(Cbyte(lngRest)) Breng de functie HexCijfer() en Talstelsel() ook over naar de functiebibliotheek basprocedure en verwijder het woordje private uit het declaratiegedeelte. 90 Programmeren in VBA J. Gils E. Goossens

15 8.7 Enkele belangrijke functies Conversiefuncties Cbool(expressie) Convert. expressie naar Boolean Check = CBool(A = B) Cdate(expressie) Convert. expressie naar Date Cdate("10 Mei, 1996") Ccur(getal) Convert. getal naar Currency Ccur(125) 125 BEF Cbyte(getal) Convert. expressie Byte CByte( ) 125 Cint(expressie) CLng(expressie) CSng(expressie) CDbl(expressie) Convert. expressie nr Integer Convert. expressie naar Long Convert. expressie naar Single Convert. expressie nr Double CStr(expressie) Convert. expressie naar String CStr( ) " " Cvar(expressie) CVErr(expressie) Format(expressie,,,) Hex(getal) Oct(getal) Convert. expressie naar Variant Convert. error-code naar Variant geeft een bep. opmaak aan een expressie string met hexadecimale voorstelling van het getal string met octale waarde van het getal Format(5459.4, "##,##0.00") "5,459.40". MyHex = Hex(459) 1CB. MyOct = Oct(459) Stringfuncties Len(string) lengte van string Lcase(string) string naar kleine letters LCase( SINT ) sint Ucase(string) string naar hoofdletters Ucase ( Sint SINT Ltrim(string) Rtrim(string) Trim(string) linker spaties verwijderen rechter spaties verwijderen begin- en eindspaties weg Left(string,lengte) linkse deel van een string Left( Sint,1) S Right(string,lengte) rechtse deel van een string Right( Sint,2) nt Mid(string,start,lengte) deel uit een string Mid( Sint,2,2) in J. Gils E. Goossens Programmeren in VBA 91

16 InStr(start,doelstring, zoekstring) zoekt naar de plaats van een lettercombinatie InStr(1, iets, t ) 3 String(aantal,teken) repeterende string opbouwen String(5, "*") "*****". Asc(string) Chr(getal) geeft de ascii-waarde van de eerste letter van de string geeft het teken dat bij de code hoort ASC(Appel) 65 CHR(65) A Str(getal) getal omzetten naar string Str( ) Val(string) string omzetten naar getal val("10 okt ) 10. Een aantal functies heeft twee versies: de ene versie geeft het gegevenstype Variant als resultaat, bijvoorbeeld Mid(); de andere het gegevenstype String, bijvoorbeeld Mid$(). De Variant-versies krijgen de voorkeur omdat varianten conversies tussen verschillende typen gegevens automatisch afhandelen. In de volgende gevallen is het wel handig om de String-versie te gebruiken: het programma is erg groot en er worden veel variabelen in gebruikt; je wilt controleren wanneer gegevens van het ene type worden geconverteerd naar een ander type; je schrijft gegevens rechtstreeks naar bestanden met directe toegang. De volgende functies geven een variabele van het type String als resultaat wanneer je een dollarteken ($) achter de functienaam plaatst. Deze functies hebben dezelfde syntaxis als de Variant-versies zonder het dollarteken en worden op dezelfde manier gebruikt. Chr$ ChrB$ CurDir$ Date$ Dir$ Error$ Format$ Hex$ Input$ InputB$ LCase$ Left$ LeftB$ Mid$ MidB$ Oct$ Right$ RightB$ RTrim$ Space$ Str$ String$ Time$ Trim$ UCase$ Rekenkundige functies Fix(-8,4)= -8 Int (-8,4)= -9 Rnd() Randomize Het gedeelte voor de komma van een getal. Het gedeelte voor de komma van een getal. Rnd geeft een willekeurig getal < 1 als resultaat. Gebruik de volgende formule als je willekeurige integers in een gegeven reeks wilt maken: Int((bovengrens benedengrens + 1) * Rnd + benedengrens) Om de generator van willekeurige getallen te starten met een begingetal op basis van de systeemtimer. 92 Programmeren in VBA J. Gils E. Goossens

17 Sgn(getal) Sqr(getal) Bepaalt of een getal positief (1), nul (0) of negatief (-1) is. Geeft de vierkantswortel van een getal als resultaat. Cos (functie) Sin (functie) Tan (functie) Abs(getal) Exp (getal) Ln/log(getal) Geeft de absolute waarde van een getal als resultaat. Het getal e (de basis van natuurlijke logaritmen) verheven tot een bepaalde macht. Geeft als resultaat de natuurlijke logaritme van een getal. Boogtan/Atn(getal) Datum- en tijdfuncties Date() systeemdatum Date() 29/07/96 Time() systeemtijd Time() 21:25:17 Now() systeemdatum en -tijd Now() 29/07/96 21:26:27 Time(datum) tijd in uur:minuten:seconden Time( Now() ) 15:34:12 Year(datum) jaartal uit de datum Year( Date() ) 1996 Month(datum) nummer van de maand Month( Now() ) 7 Weekday(datum) nummer van de weekdag (zondag = 1) Weekday( Now() ) 2 (maandag) Day(datum) nummer van de dag Day( Now() ) 29 Hour(datum) uur van de dag (0-23) Hour( 15:34:12 ) 15 Minute(datum) minuten van het uur (0 59) Second(datum) seconden (0-59) Timer() het aantal seconden sinds middernacht Timer() 77499,65 J. Gils E. Goossens Programmeren in VBA 93

18 Besluit Functies geven een waarde als resultaat terug: daarom kunnen ze rechtstreeks in expressies gebruikt worden. Procedures geven na oproep geen waarde terug. Tijdens de declaratie van de functie leg je het type vast en bepaal je met welke parameters, en van welk type, de functie opgeroepen wordt. Deze declaratie gebeurt in de eerste lijn van de functie. De variabelen waarmee je de functie oproept moeten van hetzelfde type zijn als de parameters die in het functiehoofd gedeclareerd zijn. Functies kunnen zowel private als public gedeclareerd worden. In het eerste geval zijn ze alleen maar op te roepen binnen de module waarin ze gedeclareerd zijn, in het andere geval zijn ze op te roepen vanuit de hele database. Wil je een bibliotheek van functies aanleggen die bereikbaar is voor de hele database, dan verzamel je die functies in een aparte module, een standaard module, en je verwijdert het woordje private uit de declaratie van elke functie. Waarden kunnen aan een functie doorgegeven worden by reference of by value. Call by Reference geeft alleen het adres van de variabele door. In dat geval kan de inhoud van de variabele ook binnen de functie gewijzigd worden. Call by value kopieert de variabele die wordt doorgegeven naar een nieuwe variabele. In dat geval zal de oorspronkelijke variabele nooit gewijzigd kunnen worden binnen die functie. De parameters waarmee je een functie oproept staan altijd tussen ronde haken. Bij een procedure is dat juist niet het geval. Wat je moet kennen en kunnen: zelf functies definiëren, implementeren en gebruiken; uitleggen wat Private en Public is bij de declaratie van functies; het verschil tussen Call by reference en Call by value uitleggen; procedures en functies zodanig schrijven dat ze herbruikbaar zijn; gebruikmaken van bestaande procedures en functies en deze eventueel aanpassen; herbruikbare procedures en functies groeperen in bibliotheken. Opdrachten 3. Schrijf de functie Positie(strWoord As String, strletter As String) As Byte die als resultaat de plaats aangeeft waar een bepaalde letter de eerste maal in een woord voorkomt. Gebruik deze functie om de postcode van de woonplaats te scheiden. 4. Schrijf de functie Splits(strWoord As String, bytdeel As Byte) As String die van een invoer die uit twee woorden bestaat die gescheiden zijn door een spatie, zoals naam en voornaam, ofwel het eerste (bytdeel=1) ofwel het tweede (bytdeel=2) woord als resultaat geeft. Schrijf een analoge functie SplitsChar() die splitst vanaf een opgegeven karakter. 94 Programmeren in VBA J. Gils E. Goossens

19 5. Schrijf de functie Invoegen(strWoord As String, strextra As String, bytpositie As Byte) As String die een bepaalde tekenreeks invoegt op een bepaalde plaats in een woord. Gebruik deze functie om een spatie te zetten tussen de postcode en de woonplaats, in de veronderstelling dat de postcode en de woonplaats vast aan mekaar geschreven zijn. 6. Schrijf de functie Rest(lngGetal As Long,lngDeeltal As Long) As Long die de rest van de deling van het getal door de deler weergeeft. Gebruik deze functie in het programma talstelsel van FRMTALSTELSEL. 7. Schrijf de functie Afronden(dblGetal As Double, inthoever As Integer) As Double die een getal tot op inthoever aantal cijfers na de komma afrondt. 8. Ontwerp een formulier FRMKLEUR om de functie RGB() te testen. Via een opdrachtknop kies je een kleur, met de pijlknoppen (cmdomhoog, cmdomlaag) kun je de getalwaarde (introod, intgroen of intblauw) van die kleur vermeerderen of verminderen. De kleurknoppen zet je in een groepsvak zodat er maar één knop geselecteerd kan zijn. TIPS IntRood, intgroen en int- Blauw moeten globale variabelen zijn. maak zoveel mogelijk gebruik van procedures. De achtergrond van het tekstvak txtrood, toont je alleen maar de kleur van introod: de getalwaarde van die kleur druk je af in txtroodwaarde. In een groot tekstvak, txtkleur toon je het resultaat van de drie kleuren samen. Bij het openen van het formulier is er geen kleur geactiveerd en zijn de pijlknoppen verborgen. De functie RGB(intRood,intGroen,intBlauw) geeft als resultaat een Long-waarde met een geheel getal dat een RGB-kleurwaarde aangeeft. introod intgroen intblauw Een getal in het bereik van 0 tot en met 255 dat de rode component van de kleur aangeeft. Een getal in het bereik van 0 tot en met 255 dat de groene component van de kleur aangeeft Een getal in het bereik van 0 tot en met 255 dat de blauwe component van de kleur aangeeft. TIP De functie RGB() kan als volgt gebruikt worden: txtkleur.backcolor = RGB(255,255,255) Wit txtkleur.backcolor = RGB(255,0,0) Rood txtkleur.backcolor = RGB(0,0,0) Zwart J. Gils E. Goossens Programmeren in VBA 95