That s life. Alleen een beetje jammer dat het in mijn leven en misschien het jouwe gebeurt.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "That s life. Alleen een beetje jammer dat het in mijn leven en misschien het jouwe gebeurt."

Transcriptie

1 That s life. Alleen een beetje jammer dat het in mijn leven en misschien het jouwe gebeurt. Ken je dat? Het gevoel dat iedereen je aankijkt en een oordeel over je heeft, zonder dat ze je echt kennen? Het is niet altijd makkelijk om je gevoelens te delen met anderen. Als je vader of moeder in de gevangenis zit, of heeft gezeten, moet je daar op de een of andere manier mee leren omgaan. Je moet door met je eigen leven. Hoe doe je dat? De tien kinderen die in dit boek hun verhaal vertellen, laten zien hoe zij het hebben beleefd. Het zijn boeiende en vaak spannende verhalen waarin ze woorden geven aan hun gevoelens - verdriet, angst, boosheid, eenzaamheid, maar ook blijdschap. Ze geven ook tips, voor andere kinderen in dezelfde situatie. Omdat meer jongens en meisjes meemaken dat hun ouders zitten. Janneke Kipp Meredith Hobma Het verhaal van: Hubert Floortje Rosina Sidney Sandra Romano Melanie & Shirley Ahmet Mehnaaz Melanie Illustraties: Roelof van der Schans

2

3 Lieve lezer, Niemand is alleen maar goed of slecht. Regels en wetten zijn er om te proberen de wereld leefbaar te houden. Maar als iemand zo n wet overtreedt en dus iets gedaan heeft wat niet mag, wil dat nog niet zeggen dat die persoon door-en-door slecht is. Kinderen van ouders die in de gevangenis zitten of hebben gezeten, weten dat maar al te goed. Ook al is het nog zo verkeerd wat je vader heeft gedaan, hij is en blijft je vader. En zelfs als je moeder iemand heeft vermoord, blijf je van haar houden. Als het mij zou gebeuren, zou ik dat zeker blijven doen. Maar ik zou wel ook heel boos op haar zijn. En verdrietig dat ik haar zo lang niet kan zien. En bang dat ik misschien later ook iemand vermoord. Het is heel normaal om al die gevoelens en gedachten te hebben. Daar moet je je dan ook niet voor schamen. Probeer iemand te vinden om mee over je gevoelens te praten, of schrijf ze op om ze een plek te geven. Dat advies geven ook veel van de moedige jongeren die in dit boek hun ervaringen durven te delen. Het lezen van hun verhalen heeft mij erg ontroerd. Zo sterk en knap hoe zij met hun stuk voor stuk moeilijke situaties omgaan. Ze proberen er iets positiefs uit te halen door ervan te leren. Ze vinden steeds weer de kracht in zichzelf om door te gaan, het verleden achter zich te laten en mooie plannen te maken voor de toekomst. Tegen alle mensen, jong en oud, die zoiets hebben meegemaakt, wil ik zeggen: ik bewonder jullie doorzettingsvermogen en blijf in jezelf geloven, want je bent en blijft je eigen persoon die nu zijn eigen keuzes kan maken om te doen wat goed voelt voor jou. En na het lezen van dit boek weet je: ik ben niet de enige die dit meemaakt, ik ben niet alleen. Veel liefs, sterkte en succes! Monique van der Werff actrice 3

4 Inhoudsopgave Hubert Eens een crimineel, altijd een crimineel? 6 Floortje Twee handen op één buik 12 Rosina Wel een vader, maar toch niet echt 18 Sidney Niet doorslikken, gewoon uitspugen 24 Sandra De deurbel 28 Romano Gedumpt 34 Melanie & Shirley Opeens was ze een tijdje weg 40 Ahmet Altijd samen 46 Mehnaaz Van de ene op de andere dag volwassen 50 Melanie Eerst de één, dan de ander 58 Begrippenlijst Dankwoord 64 Colofon

5 Eens een crimineel, altijd een crimineel? hubert is 14 jaar Hij was 10 jaar toen zijn vader naar de gevangenis ging. We woonden met z n allen in een huis. Ik, mijn vader en moeder, m n twee oudere broers, een oudere zus en als laatste nog m n jongere broertje en zusje. Mijn ouders waren nog bij elkaar. Ze waren een keer gescheiden geweest en toen weer getrouwd, een soort van knipperlicht-huwelijk. Er waren vaak ruzies in huis. Mijn ouders konden niet met en niet zonder elkaar. Ik kreeg thuis van alles en nog wat, ik was een verwend jongetje. Toen mijn vader en moeder weer een keer ruzie hadden, kwam er politie aan de deur en werd mijn vader plotseling opgepakt. Dat ging niet zomaar, mijn vader verzette zich en begon te vechten met de politie. Ik wist niet wat er aan de hand was, maar ik deed met m n vader mee en uiteindelijk werd ik ook meegenomen naar het politiebureau. De ruzie die mijn ouders hadden, bleek later over het delict te gaan dat mijn vader had gepleegd, samen met m n broer. Die was s ochtends al opgepakt. In de gevangenis was het wel spannend. Ik zat opgesloten omdat ik geweld had gebruikt tegen de politie. Ik wilde het alleen maar voor m n vader opnemen. Omdat ik minderjarig was, werd ik na een paar uur weer vrijgelaten. Mijn vader kreeg uiteindelijk 22 maanden celstraf en mijn broer kreeg 11 maanden. Het had iets te maken met brandstichting, maar daar wist ik verder het fijne niet van. M n andere broer zat ook al een tijdje vast, omdat hij een misdrijf had gepleegd. Opeens waren dus mijn vader en m n twee oudste broers weg uit mijn leven. Ik miste de goede dingen en de gezellige momenten Mijn vader werd eerst in een gevangenis ver van huis geplaatst. Mijn moeder ging elke week bij hem op bezoek, maar ik en m n broertje en zusje konden nooit mee. Een treinkaartje kostte 25 euro. Mijn moeder moest, sinds mijn vader vastzat, het huishouden runnen met één inkomen. Er was geen geld om ons ook mee te nemen. Dat vond ik wel jammer. Ik miste de goede dingen van m n vader. Samen ontbijten en lachen. Maar wat ik niet miste waren de ruzies tussen hem en mijn moeder. Het was zonder hem een stuk rustiger in huis. Die ruzies waren soms zo heftig dat ik er bang van werd. 7

6 Mijn moeder werd financieel gelukkig geholpen door familie. Mijn oom en tante hadden een eigen zaak en konden ons gezin helpen. Ook had ik in die tijd veel contact met m n oma, ik vind haar zó grappig. In de tijd dat mijn vader in de gevangenis zat, ben ik vaak bij m n oma geweest. Ik heb ook nog een tijdje voor haar gezorgd. Ze had haar heup gebroken waardoor ze niet meer goed voor zichzelf kon zorgen. Ik bleef dan weleens slapen en zorgde dan voor haar. Zelf had ik het moeilijk, in de tijd dat mijn vader in de gevangenis zat. Ik was veel op straat en ging om met wat ik nu verkeerde vrienden noem. Ik deed illegale dingen zoals inbreken en stelen om aan geld te komen. Dat deed ik niet voor mezelf, maar om voor ons gezin te kunnen zorgen. Ik ben meerdere malen opgepakt door de politie. In het begin vond ik dat wel vreemd en eng, maar op een gegeven moment werd het voor mij een soort van normaal. Ik was er niet meer van onder de indruk. Het deed me weinig. Toen mijn vader weg was, vond ik het fijn om bij mijn vrienden te zijn. Ik had niet de behoefte om veel thuis te zijn. Ik sprak weinig over mijn thuissituatie. Mijn vrienden wisten wel dat m n vader was opgepakt, maar ze waren niet verbaasd. Ze waren zelf ook weleens opgepakt. Ze zeiden dan: Eens een crimineel, altijd een crimineel. Dat deed me ook niet zoveel, ik was niet anders gewend. Mijn moeder sprak me soms aan op m n slechte gedrag en gaf me dan straf. Dan mocht ik bijvoorbeeld niet naar buiten en moest ik op mijn kamer blijven. Maar ik luisterde nooit en klom gewoon via het raam naar buiten om weer bij m n vrienden te zijn. Het contact viel me wel een beetje tegen Op school wist niemand van de arrestatie van mijn vader en mijn broer. M n klasgenoten niet en de leraren ook niet. Het ging niet goed op school. Ik spijbelde veel en ik had het niet naar m n zin. Doordat ik veel spijbelde, kreeg ik te maken met de leerplichtambtenaar. Toen moest ik wel naar school. Ik spijbelde omdat ik naar mijn vader wilde. Hij werd nu dichter bij huis vastgehouden en ik kon dus makkelijker naar hem toe. De bezoekuren waren alleen op dinsdagochtend tijdens schooltijd. Ik ben in totaal ongeveer zes of zeven keer geweest. Als ik bij mijn vader op bezoek was, vond ik het wel vreemd. De gevangenis zelf vond ik niet eng, die had ik wel vaker gezien. Maar het contact met m n vader viel me wel een beetje tegen. Mijn vader was meer met m n moeder aan het praten, dan dat hij oog had voor mij. Als hij vrij was, zouden we wel allemaal dingen gaan doen. Ik geloofde dat niet. M n vader deed vaker allerlei beloftes die hij niet waar kon maken. Ik zei altijd wel ja, maar ik wist dat het niet zou gebeuren. Doordat ik veel frustraties opkropte en er niet over sprak, uitte ik ze op een verkeerde manier. Ik werd vaak agressief. Ik had nog nooit gepraat over de situatie van mijn vader en wat dat met mij deed. Thuis spraken we er ook niet over. Af en toe vroeg ik aan mijn moeder of ze wist wat mijn vader op dat moment aan het doen was, maar zij wist dan ook geen antwoord. We dachten wel samen aan hem. Mijn vader en m n broers belden soms op. Ik merkte daar weinig van. Ik was meestal op school of buiten. Mijn moeder was teleurgesteld in mijn vader en m n broers. Ze zei dat ze alle hoop op mij had gevestigd. Ze hoopte dat er van mij iets goeds terecht zou komen. Nou dat is ook lekker gelukt, dacht ik dan. Ik deed zelf ook aan criminele activiteiten. Ik voelde me daar schuldig over, maar ik deed het voor ons gezin. We hadden toch geld nodig om van te leven. Uiteindelijk heb ik zelfs koper gejat om te kunnen verkopen. Daar verdiende je goud geld mee. In de zomer werd mijn vader vrijgelaten. Ik had vakantie en vond het fijn om regelmatig buiten te zijn, het was lekker weer. Ik was blij om m n vader terug te zien en ik had de gezellige momenten gemist. Hij deed nog steeds mooie beloftes, maar er kwam weer niets van terecht. Ook vertelde hij veel, over hoe de situatie in de gevangenis was. Over de dingen die hij meemaakte in de gevangenis en hoe het eraan toe ging. Ik vond het interessant om te horen en luisterde dan aandachtig naar hem. Op een gegeven moment konden we niet langer in ons huis blijven wonen. We werden het huis uitgezet vanwege overlast en door de dingen die we gedaan hadden in het verleden. Het was lastig om aan een nieuw huis te komen, dus besloten mijn ouders om naar België te verhuizen. Een grote mond, maar een klein hartje Mijn vader had het moeilijk, vooral met de amputatie van zijn been. Hij heeft een paar keer geprobeerd zelfmoord te plegen. Ik heb hem een paar keer aangetroffen tijdens of na een zelfmoordpoging. De eerste keer raakte ik helemaal in paniek. Ik wist totaal niet wat ik moest doen. Ik heb wel geprobeerd om te helpen, door hulp in te schakelen. Anderhalf jaar geleden is mijn vader overleden aan een hartstilstand. Het is onduidelijk of het een natuurlijke dood was of dat hij een overdosis medicatie heeft genomen. We weten het nog steeds niet en er is ook nooit onderzoek naar gedaan. Het maakt mij ook niet uit, hij zal er niet door terugkomen. Iedereen had het heel erg moeilijk met het feit dat mijn vader dood was. M n oudste broer kon er niet mee omgaan en werd agressief. Op dit moment zit hij weer in de gevangenis. Ik bleef volhouden dat ik mijn vader niet miste. Ik deed stoer en probeerde me groot te houden, maar mijn moeder wist wel beter. Ze zei dat ik een grote mond had, maar een klein hartje. Daar heeft ze wel gelijk in. Mijn andere broer is bij m n oma gaan wonen en daar gaat het nu redelijk mee. Mijn oudste zus woont samen met haar vriend en haar kindje. De rest van de familie woont nog steeds in België. Ik ben veel in aanraking geweest met de politie. Door m n criminele activiteiten ben ik nu in een justitiële jeugdinrichting terechtgekomen. De verhalen die mijn vader me vertelde over de gevangenis, vind ik nu helemaal niet zo stoer meer. Pas als je het zelf meemaakt, besef je dat het eigenlijk helemaal niet leuk is. Ik zit hier voor straf, maar ook ter behandeling. Ik leer hier om m n verleden een plek te geven en aan m n toekomst te werken. Als ik terugkijk op mijn situatie en de dingen die ik allemaal heb meegemaakt, heb ik spijt 8 9

7 van sommige dingen die ik heb gedaan. Als ik hieruit kom, wil ik een normaal leven gaan leiden. Ik weet dat ik verkeerde vrienden heb gehad en dat wil ik later voorkomen. Ik krijg hier één keer in de week bezoek van mijn familie. Meestal van mijn moeder, maar m n oma komt ook regelmatig. Ik vind het grappig als mijn oma er is, die gaat me dan echt even de les lezen. M n familie geeft me steun. Ook al praat je met familieleden niet over je gevoelens, ze zijn toch vertrouwd en dat geeft je zekerheid. Toen mijn vader in de gevangenis terechtkwam, zeiden m n vrienden: Eens een crimineel, altijd een crimineel. Voor mij gaat dat niet op, ik ben nu hard aan het werk voor een nieuwe toekomst en ik heb er alle vertrouwen in. Dat moeten jullie ook hebben, vertrouwen in jezelf. Weet dat je het kunt v Begrippenlijst Wat ik hier veel doe en wat ik ook als tip wil meegeven: Schrijf wanneer je het moeilijk hebt of je problemen ervaart en je je gevoelens niet kunt uiten. Als ik alles opschrijf wat me dwarszit kan ik het achter me laten en het papiertje verscheuren. Dat helpt mij bij het afsluiten van bepaalde dingen. 10 Delict Detectiepoortje Detentie Gezinsvoogd Jeugdzorg Een strafbaar feit, iets wat volgens de wet verboden is. Daarmee kunnen ze bijvoorbeeld wapens of andere verboden spullen ontdekken. Het poortje piept als je er doorheen loopt en stiekem metalen voorwerpen bij je hebt. Als je opgesloten zit omdat je iets hebt gedaan wat verboden is: gevangenisstraf. Iemand die door de kinderrechter wordt aangewezen om toezicht te houden op een gezin. Hij helpt de ouders en de kinderen, omdat ze problemen hebben. Een instantie die kinderen, jongeren en hun ouders helpt als er problemen zijn en ze er zelf niet uitkomen. 11

8 Twee handen op een buik Floortje is 14 jaar Toen haar moeder naar de gevangenis ging, was ze 12 jaar. Opeens werd de deur van de auto opengetrokken. Ik schrok me rot. Mijn oma kreeg een pistool tegen haar hoofd. Ik dacht dat het een dief was, die haar tas wilde stelen. Dus ik beschermde mijn oma en ging om haar heen hangen. Als je de tas van m n oma wilt, moet je eerst langs mij. Maar toen schreeuwde die man: Politie, politie, politie. Het bleek een undercoveragent te zijn, die ons met een paar agenten kwam oppakken. Ik, mijn oma en mijn neef werden uit de auto gehaald en geboeid. We zijn opgepakt en als een stel criminelen in de cel gezet. Ze moesten eens weten hoe erg het is om zo te leven Vroeger woonde ik met mijn moeder samen in een huis, mijn ouders waren gescheiden. Toen ik negen jaar was, ging ik bij mijn oma wonen, want mijn moeder vertrok naar Curaçao. Mijn oma was al zestien jaar drugsdealer en mijn neef hielp haar daarbij. Ik deed daar niet aan mee. Ik vond het vreselijk om te zien hoe die verslaafden bij ons binnen aan het snuiven waren. Zij werden steeds zieker van de drugs en wij leefden van hun geld. Op school en in de buurt had ik vrienden en vriendinnen. Zij vonden het stoer dat mijn oma een drugsdealer was. Ze noemden haar een gangster. Ik lachte maar mee als ze dat zeiden, maar eigenlijk vond ik het niet grappig. Als mijn vrienden in mijn schoenen hadden gestaan, was het lachen ze allang vergaan. Ze moesten eens weten hoe erg het is om zo te leven. Sommige mensen waren zelfs bang voor mij. Die dachten dat mijn familie ze iets zou aandoen als ze ruzie kregen met mij. Mijn moeder zat ondertussen in de gevangenis in Curaçao. Toen zij terugkwam naar Nederland was ik twaalf jaar. Zij kwam ook bij mijn oma in huis wonen. Mijn oma was ziek en kon niet altijd haar werk doen. Mijn moeder hielp haar met dealen. Ze wilde het eigenlijk niet, maar we hadden geld nodig en we leefden van de drugshandel. Op het moment dat we opgepakt werden, waren we onderweg naar de bruiloft van m n tante, de nicht van mijn moeder. We waren met de auto, mijn moeder was nog thuis. Ze was 13

9 die ochtend weggeweest om een jurk voor mij te halen en ze wilde nog even rusten. Mijn moeder was thuis opgepakt en meegenomen naar het politiebureau. Ik zat op het politiebureau alleen in een cel en ik mocht met niemand praten. Niet met mijn oma of mijn moeder, met helemaal niemand. Ze dachten dat ik al achttien was, maar ik was pas dertien. Ik werd boos. Ik had toch niets gedaan. Ik was in de boeien geslagen omdat mijn familie mij dit aandeed. Nadat ik 24 uur in de cel had gezeten, mochten mijn oma en ik weer naar huis. Daar troffen we een enorme troep aan. De politie was het huis binnengedrongen en had met honden gezocht naar drugs. Niet alleen de drugs waren weg, ook was bijna al ons geld weg. Ze hadden zelfs mijn spaargeld meegenomen, dat vond ik echt niet leuk. Ik was kwaad. Ik had daar hard voor gespaard en als ik zakgeld kreeg, ging ik niet meteen snoep kopen. Ik bewaarde het in mijn spaarpot en in het kussen op mijn bed. Het was mijn geld en daar hoorden ze met hun poten af te blijven. Mijn moeder nam de schuld op zich, mijn oma gunde ik het allerbeste Mijn oma en ik werden vrijgelaten. Mijn neef kreeg een paar maanden gevangenisstraf. Mijn moeder nam de schuld op zich en kreeg een gevangenisstraf van 13 maanden. Het was natuurlijk niet allemaal haar schuld, maar mijn moeder wilde niet dat mijn oma werd opgesloten. Ze wist dat ik het verschrikkelijk zou vinden als mijn oma in de gevangenis kwam. Ik woonde al een tijd bij haar en zij deed alles voor mij. Mijn oma en ik waren twee handen op één buik. Ik voelde me boos en opnieuw in de steek gelaten door mijn moeder. Ze ging voor de tweede keer de gevangenis in en verdween uit mijn leven. Mijn oma was erg depressief en miste mijn opa. Die was overleden. Het ging niet goed met haar en ze had, al voordat wij werden opgepakt, een ticket naar Curaçao gekocht. Ze wilde nog één keer haar familie zien. In de slaapkamer van mijn neef stond nog een koffer. Die had de politie niet meegenomen. Ik wist dat er geld in zat. Eigenlijk wilde ik eerst een ticket voor mezelf kopen en met mijn oma meegaan naar Curaçao. Maar ik besefte dat mijn oma ook geld nodig had om daar eten te kopen en ik gaf haar het geld. Ook al wilde ik graag dat mijn oma bij mij was, ik gunde haar het allerbeste. Ik dacht dat ze al genoeg aan haar hoofd had Toen mijn oma wegging, heb ik twee weken lang alleen maar gehuild. Omdat mijn moeder in de gevangenis zat en mijn vader er niet voor me was, moest ik bij m n tante gaan wonen. Dat vond ik helemaal niet leuk. Ik mocht haar niet. Ze pakte het geld af dat mijn moeder en vader mij stuurden en gebruikte dat voor haar eigen kinderen. Ik had nauwelijks leuke kleding om aan te trekken. Ik had een leren jas en die pakte m n tante van me af, ze deed hem zelf aan. Ik kreeg er een jas met scheuren voor terug. Het huis van m n tante was smerig en vies. Ik moest een kamer delen met m n nicht en de muren zaten onder de schimmel en het stond er helemaal vol met vuilniszakken. Dat maakte me boos, ik veranderde van een meisje dat altijd goed gekleed was in een zwerver. De brieven die ik van mijn moeder kreeg, werden voor m n neus verscheurd of ik moest ze zelf in brand steken. Als mijn moeder belde, werd het gesprek afgeluisterd. M n tante zei wat ik moest zeggen. Ook mocht ik niet bij mijn moeder op bezoek. Ik moest van m n tante net doen alsof ik haar niet wilde zien. Eén keer, toen ik onverwachts alleen thuis was, belde mijn moeder en kon ik alles aan haar vertellen. Ze geloofde me niet, maar ik wilde haar niet nog meer ongerust maken of stress bezorgen. Ik dacht dat ze al genoeg aan haar hoofd had, ze had alle schuld op zich genomen. Ik dacht aan mijn toekomst, ik wilde niet zo eindigen Het ging eigenlijk steeds slechter met mij, ook op school. Ik had het idee dat alle problemen bij mij terechtkwamen. Ik vond een keer op weg naar school 300 euro op straat. Ik werd beschuldigd van diefstal en m n tante werd gebeld. Zij zei dat ik het geld van haar had gestolen. Ik werd bozer en bozer. Niet alleen zette m n tante me voor gek door mij in vieze oude kleding te laten lopen, maar ze beschuldigde me ook nog van diefstal. Dat mens was echt getikt. Ik had op school één goede vriendin die me ook echt begreep. Ze steunde me altijd. Als ik moest huilen, huilde zij met me mee. Er was ook een meisje dat slechte dingen over mijn moeder zei. Ik werd zo kwaad dat ik met haar begon te vechten. Het liep allemaal uit de hand en ik werd van school verwijderd. Ik kreeg hulp van verschillende instanties en ik moest met allerlei mensen praten. Aan die gesprekken had ik echt niets. Ze stelden allemaal moeilijke vragen en ik had het idee dat zij dachten dat ik gek was. Uiteindelijk kwam ik op een school voor kinderen met gedragsproblemen. Op die nieuwe school was ik rustig, maar vooral verdrietig. Ik wilde van het manipulatiebeeld van mijn vorige school af. Op m n nieuwe school werd ik weer een soort van normaal. Ik wilde wel blijven, maar ik wist niet of dat kon. Ik dacht ook aan mijn toekomst. En ik wilde absoluut niet zo eindigen als mijn moeder en mijn neef. Ik was boos op mijn moeder en ik begreep niet waarom ze mij dit aandeed. Ik wilde niet met mijn moeder praten. Elke keer als ik mijn moeder vertrouwde, liet ze me toch weer in de steek. Ik was blij en deed weer mee, ik kwam weer voor mezelf op Op m n nieuwe school had ik een mentrix die echt aardig was. Ze was erg betrokken bij mijn situatie en hielp me om contact te krijgen met mijn moeder. Op school kon ik vrijuit praten met mijn moeder. Mijn mentrix merkte dat ik niet mezelf was en vroeg wat ik nodig had om dat weer te worden. Ik zei dat ik graag met mijn oma wilde praten. Ze regelde een telefoonkaart waarmee ik naar Curaçao kon bellen. Ik was superblij toen ik mijn oma aan de telefoon had. We moesten allebei meteen huilen. Na het gesprek met mijn oma voelde ik me lichter, er viel een last van mijn schouders. Ik was weer blij en deed weer mee op school. Ik kwam weer voor mezelf op

10 De situatie bij m n tante thuis was niet normaal meer. Ze stuurde anoniem brieven naar mijn moeder en beweerde dat ik met alle mannen, jong en oud, aan het vrijen was. Dat dacht ze omdat ik met geld thuiskwam dat ik van mijn klasgenoten had gekregen. Ik vond het abnormaal hoe m n tante met me omging. Ze vond me een hoer en noemde mij ook zo, terwijl ik gewoon nog maagd was. Toch begon ik in de leugens van m n tante te geloven. Ik kreeg veel last van buikpijn en dacht dat ik zwanger was. Achteraf vond ik dat vreemd, want ik had met niemand gevreeën. Het bleek dat de buikpijn veroorzaakt werd door stress. Later begon ik te beseffen dat de woorden van m n tante me geen pijn konden doen. Als ik zelf maar wist dat het niet waar was. Op een dag zat ik op school in een kamer, ik dacht na. Ik was alles zo zat dat ik besloot om weg te lopen. Ik ging naar een vriendin van mijn moeder in een andere plaats. Ik kwam daar aan en zag er niet uit. De vriendin van mijn moeder zorgde goed voor mij. Toen ze contact had met mijn moeder en vertelde hoe ik eraan toe was, wilde mijn moeder dat ik met die vriendin meteen al mijn spullen ging halen bij m n tante. Mijn moeder wilde dat ik bij haar vriendin bleef. Ik vond het wel vervelend om weer te moeten verhuizen. Elke keer werden al mijn spullen verhuisd. Ik voelde me nergens echt thuis. mij ook weer een beetje op. Ook vind ik praten met je moeder heel belangrijk. Je moeder is en blijft je beste vriendin. We hebben het contact met m n tante verbroken. Ik zie haar soms op straat en dan zeg ik haar gewoon gedag, maar ik heb geen behoefte om met haar om te gaan. Ik denk altijd maar God zij met u als ik haar zie. De kinderen van m n tante spreek ik nog af en toe op msn. Ik heb het ze vergeven. Je kunt niet je hele leven boos blijven op iemand. Mijn oma was er niet toen mijn moeder in de gevangenis zat, maar ze heeft me enorm gesteund en dat betekende veel voor mij. Ik en mijn oma blijven twee handen op één buik. Mijn moeder en ik zijn opnieuw begonnen. Het verleden is voor ons geschiedenis, dat boek is gesloten. Je kunt je beter op de toekomst richten v We waren blij dat we samen opnieuw konden beginnen Ik weet het nog als de dag van gisteren. Ik had straf op school, ik zat in een aparte kamer en keek naar buiten. Opeens zag ik in de verte mijn moeder aan komen lopen met haar vriendin. Ik werd gek van blijdschap. Ik wilde zo snel mogelijk naar mijn moeder en rende naar de klas. Ik riep: Mag ik naar m n moeder, alstublieft mag ik naar mijn moeder?. Ik wilde zo graag naar haar toe dat ik uit het raam klom. Ik viel mijn moeder in de armen. Iedereen was hartstikke blij voor mij, zelfs de juffrouw moest huilen. Ik was dolgelukkig. Ook al was ik eerst boos op mijn moeder, ik besefte dat ze voor mij en mijn oma in de gevangenis had gezeten. Ze wilde ons beschermen. Toen ik mijn moeder weer kon zien, ging het een stuk beter met me. Ik kreeg meer contacten en ik mocht naar een gewone middelbare school. Mijn moeder en ik woonden nog een tijdje bij de vriendin van mijn moeder. Ik vond het daar erg leuk en mijn moeder en ik kregen weer een band. Na een tijdje kreeg ze zelf een huis en kon ik daar samen met haar wonen. Haar vriendin heeft ons nog geholpen om spullen te kopen voor het huis. We waren blij dat we samen opnieuw konden beginnen. Ik kan andere kinderen helpen Je kunt niet je hele leven boos blijven Als ik terugkijk op de situatie, lijkt het voor mij heel onwerkelijk. Het is net alsof ik dat meisje helemaal niet ben, dat dit heeft meegemaakt. Ik ben blij dat ik enigst kind ben, anders hadden mijn broertjes en zusjes het ook moeten meemaken. Achteraf ben ik er wel blij mee. Nu weet ik dat ik nooit in drugs zal gaan dealen. Ik kan andere kinderen helpen met mijn ervaringen. Dat doe ik nu ook op school. Ik help kinderen door mijn verhaal te vertellen. Dat lucht Voor mij was het belangrijk om te kunnen praten met mensen die je echt vertrouwt, waarvan je weet dat ze iets niet doorvertellen. Bijvoorbeeld met vrienden, familieleden of je leraren op school

11 Wel een vader, maar toch niet echt rosina is 18 jaar Ze was 4 jaar toen haar vader naar de gevangenis moest. Ik was vier jaar toen hij naar de gevangenis ging. Hij was er gewoon niet, mijn vader. Ik kan me weinig herinneren van de tijd daarvoor. Ik had dat besef toen nog niet, daar was ik nog te jong voor. Ik woonde samen met mijn moeder in een huis, in mijn ogen in een soort van achterstandswijk. Mijn vader zat vast omdat hij door een rood stoplicht was gereden. Tenminste dat zei mijn moeder altijd. Verder wist ik niets en dat wilde ik ook niet. Op school kwam ik achter de waarheid. In groep 2 begonnen kinderen mij te pesten. Ze scholden me uit en riepen dat mijn vader een moordenaar was. Ik ben toen meteen naar mijn moeder gegaan en begon haar van alles te vragen. Na veel vragen vertelde mijn moeder dat mijn vader tijdens een ruzie iemand had doodgeschoten. Ik weet niet meer wat het met me deed. Ik was nog erg jong en besefte eigenlijk niet wat ze mij vertelde. Ik moest voor mezelf opkomen en van me af bijten Jarenlang werd ik op school gepest, ik veranderde drie keer van school. Het hielp alleen niets. Op school zeiden de leraren weleens dat ze mij niet mochten pesten, maar er werd niet naar geluisterd. Het pesten ging gewoon door. Ook de kinderen uit de wijk begonnen mij te pesten en iedereen bleef mij vervelen. Ik deed er niets tegen, dat durfde ik niet. Ik vroeg verder ook niet om hulp, ik liet het maar over me heen komen. Het deed pijn en ik heb er lang mee gezeten. Ik sprak er weleens met mijn moeder over, die is toen een paar keer naar buiten gegaan om de kinderen in de buurt te zeggen dat ze moesten stoppen. Ze is ook naar de moeders van die kinderen geweest, maar niemand luisterde en ook dat hielp niets. Ik vond het lastig om over gevoelens te praten en kropte alles op. Mijn moeder zei tegen mij dat ik eens een keer voor mezelf moest opkomen. Ik moest van me af bijten, omdat de kinderen anders aan de gang bleven. Door het pesten bleef ik veel binnen. Ik had niet de behoefte om buiten te spelen, daar werd ik toch alleen maar gepest. Veel vriendinnen had ik niet. Ik had één vriendinnetje, haar vader zat ook vast. Ze woonde in de buurt en we steunden elkaar. Toen ik wat ouder werd, kreeg ik meer vriendinnen en die hebben mij ook gesteund. 19

12 Ik kropte mijn frustraties op, om elk wissewasje werd ik boos Tijdens de periode dat mijn vader in de gevangenis zat, had ik veel contact met m n oom en opa van mijn moeders kant. We deden leuke dingen samen. Ze waren als een soort vaderfiguur voor mij. Wat wil je, mijn vader was tien jaar weg. Het was een stuk moeilijker geweest zonder m n oom en opa. Ik ging het meest met mijn opa om. Ik heb ook een tijdje samen met mijn moeder bij hem gewoond. Toen ik jong was, wilde ik geen contact met mijn vader. M n opa van mijn vaders kant kwam me soms ophalen om mee te gaan naar mijn vader. Ik had daar gewoon geen zin in en rende dan hard weg. Ik zag er tegenop om naar hem toe te gaan. Mijn moeder was op dat moment genoeg voor mij. Ik kende mijn vader niet eens. Naarmate ik ouder werd, werd het pesten in de buurt en op school steeds erger. Ik was het meer dan zat. Ik kropte mijn frustraties op en schoot dan ineens uit m n slof. Ik besloot mijn moeders advies op te volgen en van me af te bijten. Ik heb zelfs weleens gevochten met kinderen. Het ging in die tijd niet goed met mij. Ik maakte niet alleen ruzie met de kinderen op school en in de buurt, maar ook met mijn moeder. Het ging zelfs zover dat ik agressief tegen haar werd en haar ook een keer heb geslagen. Om elk wissewasje werd ik boos. Achteraf was dat niet altijd terecht en had ik daar veel spijt van. Ik had veel vragen, maar durfde ze niet te stellen Behalve dat ik agressief werd, deed ik ook aan winkeldiefstal. Ik kwam op een school terecht voor moeilijk opvoedbare kinderen. Later kwam ik ook via de politie in aanraking met de jeugdreclassering. Ik vond dat vreselijk, maar ze hielpen me goed. Daar ging ik ook praten over de situatie met mijn vader. Ik had veel vragen voor mijn vader. Waarom had hij het gedaan, voor wie, wat deed het met hem? Ik had zoveel vragen, maar durfde ze niet aan hem te stellen. Ik vond het eng. Mijn vader was voor mij een vreemde. Via de jeugdreclassering volgde ik een agressietraining. Ik kreeg kaartjes mee waarop stond geschreven wat ik kon doen als ik voelde dat ik agressief werd. Die kaartjes lagen verspreid door het huis, zodat ik ze overal kon pakken als dat nodig was. Door de training leerde ik mezelf te beheersen. Ze leerden mij om m n dag een invulling te geven, zodat ik me niet zou vervelen. Ik moest een hobby zoeken en elke dag een activiteit plannen. Op de school waar ik zat, voor moeilijk opvoedbare kinderen, kon ik geen opleiding volgen waarmee ik later verder kon. Ik koos ervoor om van school te gaan. Ik ging werken bij een winkel en zo kon ik verder leren. Samen met iemand van de reclassering ben ik uiteindelijk toch bij mijn vader op bezoek geweest. Vanaf toen hadden we weer een beetje contact. Ik was zenuwachtig. Ik moest alle metalen dingen afdoen en dan door zo n poortje net als op Schiphol. Er zaten allemaal bewaarders die me in de gaten hielden. Ik voelde me daar niet prettig, ik voelde me bekeken. De gevangenen hadden een stempel in hun handen, een soort chip die je alleen zag in blacklight. Dat vond ik wel apart. Dat was tegen het weglopen van gevangenen. Zo konden tweelingen niet ruilen, want eentje had maar een stempel. Wel slim bedacht eigenlijk. En de stoel waarop mijn vader moest gaan zitten, had een andere kleur. Ik voelde me totaal niet op mijn gemak. Al die mensen om me heen, er was helemaal geen privacy. Gelukkig regelde de man van de reclassering dat ik mijn vader ook apart mocht spreken. Dat was een stuk prettiger. Vanaf toen ben ik wel wat vaker geweest, maar ik kreeg geen band met mijn vader. Het contact verwaterde. Ik hoop dat ik in de toekomst alles durf te vragen Toen een aantal jaren later m n opa - de vader van mijn vader - overleed, zag ik mijn vader en zijn familie weer voor het eerst sinds lange tijd. Sinds die tijd zijn we het contact weer langzaam aan het opbouwen. Het blijft wel lastig om mensen die ik niet goed ken als familie te zien, dat gevoel ontbreekt. Ik voel me niet echt verbonden met die mensen. Mijn vader en ik hebben sinds twee jaar weer goed contact. Naarmate ik ouder ben geworden, ben ik steeds nieuwsgieriger geworden naar wat er allemaal gebeurd is. Ik hoop dat ik in de toekomst alles aan mijn vader durf te vragen wat ik wil. Vorig jaar heb ik zelfs een tijdje bij mijn vader gewoond toen ik ruzie had met mijn moeder. Het was wel vreemd om opeens bij hem te wonen. Ik had mijn vader tien jaar lang bijna niet gezien en kende hem dus eigenlijk niet, het voelde ook niet echt als mijn vader. Het was niet vertrouwd en ik was mezelf niet. Ik voelde me niet thuis. In de weekenden ging ik terug naar mijn moeder, het ging steeds beter en ik wilde het liefst terug naar huis. Ik miste mijn broertje ook heel erg. Hij werd geboren toen mijn vader in de gevangenis zat, hij heeft een andere vader. Ik durfde niet tegen m n vader te zeggen dat ik weer terug wilde naar m n moeder. Ik voelde me schuldig en ik wilde niet dat hij dacht dat het aan hem lag. Uiteindelijk heeft mijn moeder gebeld om hem te zeggen dat ik weer terug wilde komen bij haar. Mijn vader vond dit gelukkig geen probleem. Het luchtte wel op. Nu ga ik af en toe nog naar mijn vader toe. Dan mag ik soms m n broertje meenemen en dan gaan we naar de bioscoop of de Efteling. Ik voel me nu wel wat meer op mijn gemak bij hem. Ik ben ver omhoog geklommen, ik werk aan mijn toekomst Tussen mij en mijn moeder gaat het goed. We zijn tegenwoordig meer elkaars vriendinnen. Drie weken geleden heb ik de reclassering afgesloten. Ik vind het fijn dat het klaar is. Die man van de reclassering vertelde dat hij nog niet één meisje had gehad die zover omhoog geklommen was. Dat vond ik leuk om te horen. De twee goede vriendinnen die ik heb, zie ik nu wat minder, omdat ik een vaste vriend heb. Ik ben aan mijn toekomst aan het werken waardoor ik minder tijd heb. Ik wil op kamers en een opleiding gaan volgen via mijn werk. Als ik terugkijk op de situatie is het een heftige periode geweest. Ik ben blij dat er nu betere tijden zijn aangebroken. Het contact met mijn vader is wel oké. Ik heb achteraf spijt dat 20 21

13 ik niet vaker op bezoek ben geweest bij hem. Misschien was onze band nu dan hechter geweest. Maar dat zullen we nooit weten. De vragen die ik nog heb, heb ik nog niet durven stellen. Ik wil zoveel van mijn vader weten, maar ik ben bang dat de waarheid tegenvalt v Begrippenlijst Je moet er vooral over praten. Ik kropte alles op, maar daar bereik je niets mee. Als je praat over dingen die je dwarszitten, kun je het een plekje geven. Als je boos wordt, kun je ook tot tien tellen of weglopen. Zoek afleiding als het teveel wordt, luister naar muziek, ga computeren of iets actiefs doen. En je moet je niets van anderen aantrekken. Laat ze maar denken. Doe wat jou het beste lijkt en verwerk het op je eigen manier. Justitiële jeugdinrichting Een internaat van het ministerie van Justitie, waar jongens en meisjes met gedragsproblemen tijdelijk wonen. Daar worden ze opgevangen en behandeld. Leerplichtambtenaar Er is een wet die regelt dat kinderen naar school gaan. Iemand die voor de overheid werkt, controleert kinderen die leerplichtig zijn. Die moeten naar school en mogen niet zomaar wegblijven. Manipulatie Privacy Je manipuleert als je iets zegt wat niet helemaal de waarheid is en anderen daarmee op verkeerde gedachtes wilt brengen. Bijvoorbeeld over zichzelf, of hoe ze over anderen denken. Je eigen vrijheid, het recht om je terug te trekken of dingen niet te delen met anderen. Reclassering (Verplichte) hulp voor daders van strafbare feiten, om ervoor te zorgen dat ze niet nog een keer een fout maken. Ze worden ook geholpen met hun terugkeer in de buitenwereld, nadat ze in de gevangenis hebben gezeten

14 'Niet doorslikken, gewoon uitspugen' sidney is 9 jaar Toen zijn moeder naar de gevangenis ging, was hij 5 jaar. Toen mijn moeder zichzelf aangaf bij de politie lag ik in bed, bij oma. Ik hoorde dat er iemand aan de deur was. Ik kroop toen stiekem uit mijn bed en ging luisteren. Ik zag een politieagent staan, maar hoorde verder niet wat ze zeiden. Ik durfde niet naar de wc te gaan, want ik was bang dat ze me zouden horen. Ik vond het wel spannend, ik had nog nooit een politieman gezien. Later ben ik weer gaan slapen en ik heb er verder geen vragen over gesteld, ik dacht er niet meer over na. Ik woonde vroeger gewoon met mama in een huis, met mijn zus, stiefbroer en broertje. Later gingen we eerst bij oma wonen en daarna bij m n oom en tante, toen mama naar de gevangenis ging. Mijn zus en stiefbroer wonen op zichzelf. Mijn vader was er al een tijdje niet meer, die is vier jaar geleden overleden. Ik vind het nog steeds moeilijk om daarover te praten en ik word daar ook emotioneel van. Ik hou het liever voor mezelf. Toen ik bij oma woonde, wist ik niet dat mijn moeder in de gevangenis zat. Het was me niet verteld en ik vroeg er ook niet naar. Mama was gewoon even op vakantie. Dat zeiden m n oom en tante later ook. Ik wist niet wat er allemaal aan de hand was, maar ik ging door met de gewone dingen. Ik vond het leuk in m n pleeggezin Op school wisten de juf en meester wel dat mijn moeder in de gevangenis zat. Dat had mijn pleegmoeder verteld. Ik werd bij m n oom en tante uit huis gehaald en door de gezinsvoogd in een pleeggezin geplaatst, samen met mijn broertje. Toen ik in het pleeggezin ging wonen, moest ik ook naar een andere school. Op die school heeft mijn pleegmoeder het verteld. Ik had gelukkig snel vriendjes op mijn nieuwe school en ik vond het leuk in m n pleeggezin. Het was in het begin wel wennen om bij mensen te gaan wonen die je helemaal niet kent, maar al snel begon ik het daar fijn te vinden. Mijn pleegmoeder heeft me verteld dat mijn moeder in de gevangenis zat. Ik kon het niet geloven. Ik begreep het gewoon niet. Ik had mijn eigen verhaal ervan gemaakt en zei tegen anderen dat mijn moeder erg ziek was, elke dag verzorging nodig had en daarom ver weg woonde

15 Ik kreeg s nachts in bed nachtmerries over allerlei monsters en ik was heel bang. Als ik dan bang was, riep ik de hond bij me, die kwam dan tegen me aan liggen. Achteraf weet ik dat de geluiden die ik hoorde de takken waren van buiten, maar op dat moment vond ik het eng. Mijn gevoelens en verdriet uitte ik eigenlijk niet. Ik begon te beseffen dat mijn moeder inderdaad in de gevangenis zat en ik had het daar erg moeilijk mee. Mijn pleegmoeder had door dat ik alles verdrong. Ik ging daarom in speltherapie om alles een beetje te verwerken. Ik ben niet zo n prater en hou de dingen liever voor mezelf. Niet doorslikken, gewoon uitspugen. Dat is een uitspraak die ik van de speltherapeute heb geleerd. Als je iets dwarszit, moet je het er gewoon uitgooien en niet binnenhouden. Ik vond het zelf ook allemaal nogal vreemd School vind ik leuk, soms saai. Ik hou van taal en schrijven, daar ben ik erg goed in. Rekenen vind ik minder leuk. Kinderen op mijn nieuwe school wisten niet dat mijn moeder gevangen zat en dachten dat mijn pleegmoeder ook mijn echte moeder was. Ik vond het niet erg dat ze het niet wisten. Ik wilde het niet vertellen, want er was één jongetje dat altijd pestte. Ik was bang dat als ik het zou vertellen, hij mij ook zou gaan pesten. Met de speltherapeute had ik afgesproken dat het misschien toch goed was om het een keer aan vriendjes te vertellen. Ik ging bij een vriendje spelen en toen we boven waren op een rustige plek, vertelde ik hem dat mijn moeder in de gevangenis zat. Hij geloofde het eerst niet en dacht dat ik een grapje maakte. Later begon hij me te geloven, hij was wel een beetje verbaasd. Hij dacht ook dat mijn pleegmoeder m n echte moeder was. Hij vond het sneu voor me. Ik heb het ook nog aan een ander vriendje verteld, hij was ook verbaasd en vond het maar vreemd. Ik snapte dat wel, ik vond het zelf ook allemaal nogal vreemd. Ik heb veel steun aan m n pleeggezin, ik vind het daar leuk en ik heb veel vriendjes in de buurt. Ook de speltherapie helpt me goed om mijn gevoelens te uiten. Verder heb ik van mama een boekje gekregen dat over een mama in de gevangenis gaat. Daar staan allerlei stukjes tekst in met plaatjes, waarop je kunt zien wat jij doet en wat je mama aan het doen is. Ik weet daardoor waar mama is en wat ze allemaal doet. Oma zie ik nog af en toe. Als ik daar ben, zegt ze soms dat m n oom en tante ook nog wel een keer komen, maar ze komen nooit. Mijn zus is heel soms ook bij oma, dan zie ik haar. Ze woont nu op zichzelf. Mijn stiefbroer zie ik één keer in de vier maanden. Hij woont ook op zichzelf en ik ga daar dan heen met de gezinsvoogd. Als we bij hem zijn, gaan we naar de speeltuin of naar de dierentuin, we doen leuke dingen. De rest van mijn familie zie ik niet zo vaak, maar dat vind ik niet heel erg. Ik heb het hartstikke leuk bij m n pleeggezin en ik heb lekker een eigen kamer op zolder, daar ben ik heel blij mee. Met mijn broertje speel ik weleens, maar meestal krijgen we dan ruzie. Niet hele erge ruzie, maar onze pleegmoeder moet er wel tussenkomen. Als mama weer vrijkomt, zou ik wel weer met haar in een huis willen wonen. Ik zou dan een grote kamer willen. Ook wil ik dan op dezelfde school blijven. Ik heb het daar naar m n zin en ik wil graag in deze buurt blijven. De verdere plannen die ik heb gemaakt voor als mama uit de gevangenis komt, hou ik liever voor mezelf v Ik vind het fijn dat mama elke week belt Bij mijn pleeggezin praat ik niet zo vaak over mijn moeder. Als ik praat over m n moeder dan is het zonder mijn broertje erbij, met m n pleegmoeder. Zij luistert gewoon en kan mij troosten. Met m n pleegvader praat ik er niet graag over, dan probeert hij van alles uit te leggen en duurt het heel lang. Soms wel grappig hoor, maar ik snap het niet altijd en sommige dingen heb ik al vaker gehoord. Mijn moeder zit nu nog steeds in de gevangenis en ik weet niet wanneer ze weer vrijkomt. Ik ben in het begin heel vaak op bezoek geweest, de eerste vier maanden gingen we elke week. Nu ga ik één keer in de maand, als ik uit school kom. Ik word opgehaald en ga met m n pleegmoeder en broertje naar de gevangenis toe en mag dan van één uur tot half vier bij haar zijn. Het is wel een tijdje rijden, maar meestal val ik in de auto in slaap. Als we dan bij mama zijn, doen we spelletjes samen, dat vind ik gezellig. In het begin is mijn pleegmoeder er ook bij, maar het laatste anderhalf uur zijn mijn broertje en ik alleen met mama. Verder bellen we ook elke week. Op woensdag en op zondag belt mama ons. We praten dan over wat we gedaan hebben en wat we nog gaan doen, over hoe het op school gaat en zo. Ik vind het fijn dat mama elke week belt, zo is ze toch een beetje bij me. Als je gaat vertellen dat je moeder in de gevangenis zit, doe dat dan als je je op je gemak voelt. Zoek iets op waar je je goed bij voelt, iets dat je kan knuffelen, zoals een huisdier. En: Niet doorslikken, gewoon uitspugen

16 De deurbel sandra is 21 jaar Ze was 6 jaar toen haar vader naar de gevangenis ging. Het is midden in de nacht en opeens gaat de bel. Van schrik schiet ik overeind, ik ben klaarwakker. Wie zou dat kunnen zijn zo laat? Ik hoor dat mijn moeder naar beneden gaat om de deur open te doen. Mijn broer gaat ook naar beneden. Ik lig nog in mijn bed en mijn hart gaat tekeer: boem boem, boem boem, steeds sneller. Er heeft nog nooit zo laat iemand aangebeld. Het duurt lang, ik hoor allemaal mensen praten. Als ik een kijkje ga nemen en de deur onderaan de trap opendoe, zie ik een politieagent staan. Mijn moeder merkt dat ik beneden ben en zegt: Ga maar weer naar boven meisje, morgen moet je naar school. Ik ging braaf naar boven en in m n bed liggen. Toch vond ik het vreemd. Ik voelde mij angstig van binnen. Na een tijdje ging mijn hart langzamer kloppen. De voordeur was dichtgegaan en de politie was weg. Ik voelde me weer tot rust komen en uiteindelijk viel ik in slaap. De volgende ochtend was niet heel veel anders dan normaal. Mijn broer, zus en ik gingen naar school. Mijn vader was niet thuis, maar die was er wel vaker niet. Dat was geen verrassing. Mijn moeder zag er verdrietig uit en ik voelde dat de sfeer niet hetzelfde was als anders. Ik begreep niet wat de politie s nachts was komen doen en waarom mijn moeder verdrietig was. De school was niet ver van mijn huis, die was aan de overkant. Ik hoefde nog geen drie minuten te lopen. Op het schoolplein aangekomen ging ik naar mijn vrienden toe. Zij moesten een stukje fietsen naar school en vertelden dat er bij een sloot allemaal politie stond en dat het was afgezet met van dat rood-witte lint, zoals in een politieserie. Het klonk wel spannend allemaal, het leek wel een film. De leraren op school deden normaal, er was niets bijzonders te merken. Alles leek gewoon. Ik hield me niet bezig met de gebeurtenissen die zich die nacht hadden afgespeeld. Ik had geen idee wat ons allemaal te wachten stond Het was woensdag, dan is er s middags geen school en ben je vroeg vrij. Dan kun je thuis lekker spelen of tv kijken. Toen ik uit school kwam en de huiskamer binnenliep, zat m n oma op de bank, de stiefmoeder van mijn vader. Ik was verbaasd, want die kwam eigenlijk bijna nooit. Ook mijn broer en zus waren alweer thuis van school, dat vond ik helemaal raar. Ze 29

17 waren nooit vrij op woensdag. Ik dacht: Nou het zal wel. Maar ik snapte er niets van. Ik deed mijn jas uit, kreeg wat te drinken en zat bij de kachel op de grond mijn boterham te eten. Iedereen zat maar een beetje om zich heen te kijken en niemand vertelde mij wat er aan de hand was. Op een gegeven moment kwamen mijn moeder en m n oma bij mij zitten. Mijn moeder zei: Luister eens even naar me, we moeten je iets vertellen. Ik luisterde naar mijn moeder. Ze ging verder: Papa is er de komende tijd even niet, hij heeft iets gedaan en de politie heeft hem meegenomen. Mijn moeder begon te huilen en m n oma zei: Je vader heeft iemand doodgemaakt en nu moet hij naar de gevangenis. Ik besefte niet wat ze zeiden, het moest iets verschrikkelijks zijn want iedereen om mij heen begon te huilen. Ik wist even niet wat ik op dat moment voelde. Het drong nog niet tot me door. Mijn vader die iemand heeft doodgemaakt, dat kan toch gewoon niet. Ik begon te huilen en mijn hele lichaam begon te trillen. M n moeder pakte me beet en troostte me. Het leek wel of alles in één klap, in één zin, totaal veranderde. Mijn leven stond ineens op z n kop. Omdat ik bijna jarig was had m n oma een cadeautje meegenomen. Ik kreeg een Barbie. In het begin vond ik het wel leuk, ze had een trouwjurk aan en zag er mooi uit. Maar al snel merkte ik dat een cadeautje mijn rare gevoel niet weg kon nemen. Wat hadden ik, mijn moeder, broer en zussen gedaan, waardoor mijn vader iemand dood moest maken? Ik werd boos, op mezelf maar ook op mijn vader. Ook boos uit angst, voor wat er allemaal ging gebeuren. Ik had geen idee wat ons allemaal te wachten stond. Wat willen ze nou, ik heb toch niets gedaan De rest van de week bleef ik thuis. Toen ik s maandags weer naar school ging, had ik niet verwacht dat daar alles anders zou zijn. Maar ik deed een stap op het schoolplein en ik werd door iedereen aangestaard. De geruchten hadden al de ronde gedaan. Iedereen wist dat mijn vader iemand had doodgemaakt, hij had iemand vermoord. Dan weet je weer dat je in een dorp woont en iedereen alles aan elkaar doorvertelt. Ik liep naar mijn vriendinnen toe en ging gewoon door met wat ik altijd deed, beetje lachen, beetje praten. Terwijl ik aan het praten was met mijn vriendinnen, merkte ik dat sommige meisjes anders naar mij keken en zich anders gingen gedragen. Ook de rest van de kinderen op het plein keken steeds naar mij. Ik kreeg het gevoel dat ze over mij roddelden. Ik dacht: Wat willen ze nou, ik heb toch niets gedaan. Toen ging de schoolbel. In de klas voelde ik me net een standbeeld, ik werd door iedereen van alle kanten bekeken. Hallo, ik zit erbij hoor. Ik zie dat jullie naar mij staren. De juffrouw zei alleen dat de kinderen niet zo naar mij moesten kijken. Er werd niet gezegd dat mijn vader in de gevangenis zat. School ging door zoals altijd. Alsof ik de enige was met een vader of moeder in de gevangenis In de pauze en na schooltijd werd ik steeds vaker gepest. De kinderen scholden me uit en riepen: Je vader is een moordenaar of Moordenaarskind. Ik voelde mij gekwetst, verdrietig en boos. Al die stomme kinderen. Ik voelde me steeds meer alleen, alsof ik de enige was met een vader of moeder in de gevangenis. Niemand begreep het en mijn vrienden en vriendinnen gingen raar doen. Ik had het gevoel alsof mijn vader lekker rustig binnen in de gevangenis zat, lol had en geen gezeur aan zijn kop kreeg, terwijl ik alleen maar gepest werd. Het leek wel alsof ik de dader was, alleen zat ik niet in de gevangenis, maar op school. Op dat moment is school denk ik erger dan de gevangenis. Als mijn moeder en ik samen boodschappen gingen doen in het dorp, voelde ik alle ogen in mijn rug. Iedereen wist het hoor, mijn vader had een moord gepleegd en wij werden door het hele dorp nagekeken. Thuis kregen we geen hulp dus we moesten het zelf maar oplossen. Mijn school deed niets, ik had wel verwacht dat ik daar begeleid zou worden, maar nee. Ik kreeg wel emotionele steun van mijn moeder, maar die had het zelf ook niet makkelijk. En ze moest voor iedereen zorgen. Ze troostte me als ik moest huilen, maar er werd niet gesproken over mijn vader. Mijn oudste zus was al uit huis en kwam nu ook regelmatig langs om mijn moeder te helpen. En ze regelde allerlei dingen voor mijn vader. Mijn zus ging ook steeds naar de gevangenis. Op een dag gingen m n broer en m n andere zus mee op bezoek bij mijn vader. Ik wist dat ze bij hem waren geweest maar ik kreeg er verder niets over te horen. Mijn vader moest drie jaar in de gevangenis zitten, in al die tijd heb ik hem één keer gezien toen ik zelf met mijn oudste zus meeging. M n vader was toen al overgeplaatst naar een andere gevangenis. Mijn zus en ik moesten bijna drie uur reizen met de trein om daar te komen. Voordat ik naar mijn vader mocht, moest mijn moeder eerst vrij vragen op school, omdat het zo ver weg was. Van school mocht ik vrij en mijn juffrouw kwam met het idee om iets te maken voor mijn vader. Samen met mijn juf heb ik toen twee schildpadden met een hartje erboven gefiguurzaagd. Ik vond het erg mooi geworden en was er supertrots op. Mijn zus en ik namen het mee voor mijn vader. Gevangenen? Dat is toch gewoon mijn vader... De treinreis naar de gevangenis was erg lang. Steeds weer overstappen op een andere trein, het leek wel of we nooit aankwamen. Langzamerhand werd ik zenuwachtig. Ik was nog nooit van mijn leven in een gevangenis geweest, ik had het alleen op tv gezien. Aangekomen bij de gevangenis werden we helemaal gefouilleerd en keken bewakers of ik en mijn zus niet iets bij ons hadden wat verboden was. Beetje raar, de gevangenen zitten toch binnen, dacht ik. Ook mijn cadeau, dat ik voor mijn vader had meegenomen, werd afgepakt. Het moest gecontroleerd worden zei die grote meneer met zijn dikke, enge snor. Toen mochten mijn zus en ik naar binnen. Het zag er niet vrolijk uit. De muren waren allemaal grijs en er stonden een paar witte tafeltjes met zwarte stoelen. Mijn zus en ik moesten gaan zitten. Wij waren niet de enigen die iemand kwamen opzoeken, er zaten nog veel meer mensen. De gevangenen werden zo binnengelaten, werd er gezegd. Ik dacht: Gevangenen? Dat is toch gewoon mijn vader die straks komt binnenlopen

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet.

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Bezoek op kantoor Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Ton en Toya hebben wat problemen thuis.

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

Een Berbers dorp. Mijn zussen en ik mochten van mijn vader naar school. Meestal mochten alleen jongens naar school.

Een Berbers dorp. Mijn zussen en ik mochten van mijn vader naar school. Meestal mochten alleen jongens naar school. Een Berbers dorp Ik ben geboren en opgegroeid in het noorden van Marokko. In een buitenwijk van de stad Nador. Iedereen kent elkaar en altijd kun je bij de mensen binnenlopen. Als er feest is, viert het

Nadere informatie

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen +

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen + > vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik JEUGDIGEN Heb jij seksueel misbruik meegemaakt of iemand in jouw gezin, dan kan daarover praten helpen. Het kan voor jou erg verwarrend zijn hierover te praten,

Nadere informatie

Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden

Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden zijn ouders hem, maar alle andere konijntjes noemden

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

HANDIG ALS EEN HOND DREIGT

HANDIG ALS EEN HOND DREIGT l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG ALS EEN HOND DREIGT OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HONDEN DIE DREIGEN. JE KUNT

Nadere informatie

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197 Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,

Nadere informatie

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1 Zwanger Ik was voor het eerst zwanger. Ik voelde het meteen. Het kon gewoon niet anders. Het waren nog maar een paar cellen in mijn buik. Toch voelde ik het. Deel 1 0-3 maanden zwanger Veel te vroeg kocht

Nadere informatie

Niet eerlijk. Kyara Blaak

Niet eerlijk. Kyara Blaak Kyara Blaak Niet eerlijk Kyara Blaak Kyara Blaak 248media uitgeverij, Steenwijk Grafische realisatie: MDS Grafische Vormgeving Illustraties binnenwerk: Kyara Blaak Alle rechten voorbehouden. Niets uit

Nadere informatie

tje was saai. Haar ouders hadden een caravan, waarmee ze ieder jaar in de zomer naar Frankrijk gingen. Ook voor deze zomer was de camping al

tje was saai. Haar ouders hadden een caravan, waarmee ze ieder jaar in de zomer naar Frankrijk gingen. Ook voor deze zomer was de camping al Hoofdstuk 1 Echt? Saartjes mond viel open van verbazing. Maar dat is supergoed nieuws! Ze sloeg haar armen om haar vriendin heen. Waaah, helemaal te gek. We gaan naar Frankrijk. Zon, zee, strand, leuke

Nadere informatie

Help, mijn papa en mama gaan scheiden!

Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Joep ligt in bed. Hij houdt zijn handen tegen zijn oren. Beneden hoort hij harde boze stemmen. Papa en mama hebben ruzie. Papa en mama hebben vaak ruzie. Ze denken

Nadere informatie

Knallen met je vrienden! Leuk, maar ook voor anderen?

Knallen met je vrienden! Leuk, maar ook voor anderen? Knallen met je vrienden! Leuk, maar ook voor anderen? Vooraf Oud en nieuw is leuk en gezellig: oliebollen eten, spelletjes doen, televisie kijken, met zijn allen aftellen tot twaalf uur en vuurwerk afsteken.

Nadere informatie

M i j n o u d e r s g a a n s c h e i d e n

M i j n o u d e r s g a a n s c h e i d e n M i j n o u d e r s g a a n s c h e i d e n W E R K B O E K E C H T S C H E I D I N G, S T E U N J E K I N D M I J N W E R K B O E K Dit werkboek is speciaal voor kinderen met gescheiden ouders. Er zijn

Nadere informatie

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers

Nadere informatie

De PAAZ, wat is dat? Informatie voor kinderen van 8 tot 12 jaar

De PAAZ, wat is dat? Informatie voor kinderen van 8 tot 12 jaar De PAAZ, wat is dat? Informatie voor kinderen van 8 tot 12 jaar De afgelopen weken was het niet zo leuk bij Pim thuis. Zijn moeder lag de hele dag in bed. Ze stond niet meer op, deed geen boodschappen

Nadere informatie

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA Hotel Hallo - Thema 4 Hallo opdrachten OPA EN OMA 1. Knip de strip. Strip Knip de strip los langs de stippellijntjes. Leg de stukken omgekeerd en door elkaar heen op tafel. Draai de stukken weer om en

Nadere informatie

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten.

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten. Lekker ding Pas op!, roept Anita. Achter je zitten de hersendoden! Ik kijk achterom. Achter ons zitten twee jongens en drie meisjes hun boterhammen te eten. Ze zijn gevaarlijk, zegt Anita. Ze schudt haar

Nadere informatie

Wat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken

Wat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken Wat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken Mensen zoeken hulp omdat ze overhoop liggen met zichzelf of met anderen. Dit kan zich op verschillende manieren uiten. Sommige mensen worden

Nadere informatie

Beertje Bruin zegt dan: Ik heb van moeder Beer gehoord dat je erg verdrietig

Beertje Bruin zegt dan: Ik heb van moeder Beer gehoord dat je erg verdrietig Beertje Anders zit stil in een hoekje als Beertje Bruin langskomt. Beertje Bruin zegt dan: Ik heb van moeder Beer gehoord dat je erg verdrietig bent. Kan ik je helpen, want ik ben je vriend en vrienden

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

3 Bijna ruzie. Maar die Marokkanen en Turken horen hier niet. Ze moeten het land uit, vindt Jacco.

3 Bijna ruzie. Maar die Marokkanen en Turken horen hier niet. Ze moeten het land uit, vindt Jacco. 1 Het portiek Jacco ruikt het al. Zonder dat hij de voordeur opendoet, ruikt hij al dat er tegen de deur is gepist. Dat gebeurt nou altijd. Zijn buurjongen Junior staat elke avond in het portiek te plassen.

Nadere informatie

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis. Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt

Nadere informatie

Er was eens een heel groot bos. Met bomen en bloemen. En heel veel verschillende dieren. Aan de rand van dat bos woonde, in een grot, een draakje. Dat draakje had de mooiste grot van iedereen. Lekker vochtig

Nadere informatie

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN Dit thema is opgesplitst in drie delen; gevoelens, ruilen en familie. De kinderen gaan eerst aan de slag met gevoelens. Ze leren omgaan met de gevoelens van anderen. Daarna

Nadere informatie

GOED VRIENDJE? FOUT VRIENDJE?

GOED VRIENDJE? FOUT VRIENDJE? Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Veilig Thuis, tel.: 0800 2000 Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een uitgave van JIP Den Haag en Middin.

Nadere informatie

Schuld Mel Wallis de Vries

Schuld Mel Wallis de Vries Schuld Mel Wallis de Vries Gemaakt door: Daniëlle Star Datum: 4 maart 2019 Het Boek schuld heeft de genre Jeugdthriller omdat er heel erg veel spanning in terugkomt en er woorden in het boek schuld moorden

Nadere informatie

NASCHOOLSE DAGBEHANDELING. Figaro. Welkom! Waarom kom jij naar de groep? Informatieboekje voor kinderen die komen kennismaken. Dit boekje is van:

NASCHOOLSE DAGBEHANDELING. Figaro. Welkom! Waarom kom jij naar de groep? Informatieboekje voor kinderen die komen kennismaken. Dit boekje is van: NASCHOOLSE DAGBEHANDELING Figaro Welkom! Binnenkort kom je kennismaken op Figaro. In dit boekje leggen we je alvast wat dingen uit. Het boekje is gemaakt voor kinderen die hier voor de eerste keer komen,

Nadere informatie

Voor Indigo en Nhimo Papahoorjeme_bw.indd :02

Voor Indigo en Nhimo Papahoorjeme_bw.indd :02 Papahoorjeme_bw.indd 2 05-05-11 15:02 Papahoorjeme_bw.indd 3 05-05-11 15:02 Voor Indigo en Nhimo Tamara Bos Papa, hoor je me? met tekeningen van Annemarie van Haeringen Leopold / Amsterdam De liefste

Nadere informatie

Iris marrink Klas 3A.

Iris marrink Klas 3A. Iris marrink Klas 3A. 1 Inhoud. 1- Voorpagina 2- Inhoud, inleiding & mijn mening 3- Dag 1 4- Dag 2 5- Dag 3 6- Dag 4 7- Dag 5 Inleiding. Ik kreeg als opdracht om een dagverslag te maken over Polen. 15

Nadere informatie

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet!

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet! Gevaarlijke liefde Gevaarlijke liefde In de pauze Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Als je verliefd wordt ben je in de wolken. Tegelijk voel je je

Nadere informatie

We hebben verleden week nog gewinkeld. Toen wisten we het nog niet. De kinderbijslag was binnen en ik mocht voor honderd euro kleren uitkiezen.

We hebben verleden week nog gewinkeld. Toen wisten we het nog niet. De kinderbijslag was binnen en ik mocht voor honderd euro kleren uitkiezen. Woensdag Ik denk dat ik gek word! Dat moet wel, want ik heb net gehoord dat mijn moeder kanker heeft. Niet zomaar een kankertje dat met een chemo of bestraling overgaat. Nee. Het zit door haar hele lijf.

Nadere informatie

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst.

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst. Interview op zaterdag 16 mei, om 12.00 uur. Betreft een alleenstaande mevrouw met vier kinderen. Een zoontje van 5 jaar, een dochter van 7 jaar, een dochter van 9 jaar en een dochter van 12 jaar. Allen

Nadere informatie

rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005

rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 Provided by Fanart Central. http://www.fanart-central.net/stories/user/fightgirl91/21803/rijm Chapter 1 - rijm 2 1 - rijm Gepaard

Nadere informatie

Geweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders. huiselijkgeweldwb.nl 0900 126 26 26. 5 cent per minuut

Geweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders. huiselijkgeweldwb.nl 0900 126 26 26. 5 cent per minuut Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders Grafisch ontwerp: Ontwerpstudio 2 MAAL EE Bij huiselijk geweld tussen (ex-)partners worden kinderen vaak over het hoofd gezien. Toch hebben

Nadere informatie

Het verhaal op reis. groep 1-2. melle de muis. Bijlagen Les 1. media. spoor

Het verhaal op reis. groep 1-2. melle de muis. Bijlagen Les 1. media. spoor Het verhaal op reis groep 1-2 melle de muis Bijlagen Les 1 Les 1 - Bijlage 1 - brief kunstenaar 1 Lieve kinderen, Vandaag begint er een bijzonder project: HET VERHAAL OP REIS. Jullie gaan vandaag met elkaar

Nadere informatie

eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 6 Het leven kan een feest zijn

eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 6 Het leven kan een feest zijn Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 6 Het leven kan een feest zijn Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 6 blz. 1 Door welke poort moet je gaan

Nadere informatie

Als je ergens heel erg bang voor bent, dan heb je angst. Je hebt bijvoorbeeld angst voor de tandarts.

Als je ergens heel erg bang voor bent, dan heb je angst. Je hebt bijvoorbeeld angst voor de tandarts. Thema 5 Les 1: De angst: Als je ergens heel erg bang voor bent, dan heb je angst. Je hebt bijvoorbeeld angst voor de tandarts. De schrik: Als iemand ineens achter je staat, dan schrik je. Je bent dan ineens

Nadere informatie

Spreekbeurt Dag. Oglaya Doua

Spreekbeurt Dag. Oglaya Doua Spreekbeurt Dag Oglaya Doua Ik werd wakker voordat m n wekker afging. Het was de dag van mijn spreekbeurt. Met m n ogen wijd open lag ik in bed, mezelf afvragend waarom ik in hemelsnaam bananen als onderwerp

Nadere informatie

Hoofdstuk 1. De eerste dag op een nieuwe school met een nieuw begin

Hoofdstuk 1. De eerste dag op een nieuwe school met een nieuw begin Hoofdstuk 1 De eerste dag op een nieuwe school met een nieuw begin Rosanne is een meisje niet te dik niet te dun met lang donker bruin haar een meisje net zoals alle andere meisjes. Ze heeft vroeger gewoon

Nadere informatie

Wanneer vertel je het de kinderen? Kies een moment uit waarop je zelf en de kinderen niet gestoord kunnen worden.

Wanneer vertel je het de kinderen? Kies een moment uit waarop je zelf en de kinderen niet gestoord kunnen worden. Hoe vertel je het de kinderen? Op een gegeven moment moet je de kinderen vertellen dat jullie gaan scheiden. Belangrijk is hoe en wat je hen vertelt. Houd rekening daarbij rekening met de leeftijd van

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

veeg de tranen van me weg. Ik kijk nog eens rond en er valt een hoop spanning van me af. Er komt zelfs een kleine glimlach op me gezicht terug.

veeg de tranen van me weg. Ik kijk nog eens rond en er valt een hoop spanning van me af. Er komt zelfs een kleine glimlach op me gezicht terug. Het DOC Ik kruip in één van de buikpijn terwijl ik in bed lig. Mijn gedachten gaan uit naar de volgende dag. Ik weet wat er die dag staat te gebeuren, maar nog niet hoe dit zal uitpakken. Als ik hieraan

Nadere informatie

Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen.

Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen. Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen. Kan ik kiezen bij wie ik ga wonen? Is het mijn schuld? Ben ik verplicht om op bezoek te gaan bij papa of mama? Waarom hebben mijn ouders elk een

Nadere informatie

Een gelukkige huisvrouw

Een gelukkige huisvrouw Een gelukkige huisvrouw Voordat ik zwanger was, was ik een gelukkige huisvrouw, ik had alles wat ik wilde. En daarvoor hoefde ik geen dag te werken. Want werken, dat deed mijn man Harry al. Harry zat in

Nadere informatie

Boekverslag Nederlands Met mijn ogen dicht door Maren Stoffels

Boekverslag Nederlands Met mijn ogen dicht door Maren Stoffels Boekverslag Nederlands Met mijn ogen dicht door Maren Stoffels Boekverslag door J. 1301 woorden 29 oktober 2016 5,2 31 keer beoordeeld Auteur Genre Maren Stoffels Jeugdboek Eerste uitgave 2010 Vak Nederlands

Nadere informatie

Heilig Jaar van Barmhartigheid

Heilig Jaar van Barmhartigheid Heilig Jaar van Barmhartigheid van 8 december 2015 tot 20 november 2016 Paus Franciscus heeft alle mensen van de hele wereld uitgenodigd voor een heilig Jaar van Barmhartigheid. Dit hele jaar is er extra

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

Eenzaam. De les. Inhoud. Doel. Materiaal. Belangrijk. les

Eenzaam. De les. Inhoud. Doel. Materiaal. Belangrijk. les 8 Inhoud 1 Eenzaam De Soms ben je alleen en vind je dat fijn. Als alleen zijn niet prettig aanvoelt, als je niet in je eentje wilt zijn, dan voel je je eenzaam. In deze leren de leerlingen het verschil

Nadere informatie

Woorden en Beelden voor Kinderen

Woorden en Beelden voor Kinderen Woorden en Beelden voor Kinderen Mama en Aaron waren 1 jaar gelukkig samen toen ze een zoontje kregen, Nico. Toen Nico 1,5 jaar was besloten mama en Aaron om niet meer bij elkaar te blijven omdat ze veel

Nadere informatie

Jezus vertelt, dat God onze Vader is

Jezus vertelt, dat God onze Vader is Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.

Nadere informatie

Ben je slachtoffer? Folder voor jongeren

Ben je slachtoffer? Folder voor jongeren Ben je slachtoffer? Folder voor jongeren Mijn leven veranderde zo n drie jaar geleden. Juist de dag voor mijn mama s verjaardag kreeg ze van mijn vader een kogel door het hoofd. Wonder boven wonder overleefde

Nadere informatie

ik? Houd je spreekbeurt over GGNet

ik? Houd je spreekbeurt over GGNet ik? Houd je spreekbeurt over GGNet 1 Houd je spreekbeurt over GGNet Krijg je zelf hulp van GGNet Jeugd? Of je vader/moeder/broer(tje)/zus(je) of iemand anders die je kent? Werkt één van je ouders bij GGNet?

Nadere informatie

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

KOPPen bij elkaar en schouders eronder. Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen

KOPPen bij elkaar en schouders eronder. Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen KOPPen bij elkaar en schouders eronder Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen Mama, waarom huil je? Mama, ben je nu weer verdrietig? Papa, gaan we naar het zwembad? Waarom niet?

Nadere informatie

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197 Inhoud Aan jou de keuze 7 1 Je ouders zijn ook maar mensen 11 2 Eerst ruzies, nu ook nog de scheiding 21 3 Dit is niet eerlijk! 31 4 Wat cijfers ons leren 41 5 En toen veranderde mijn wereld 51 6 Bij wie

Nadere informatie

Vertel de kinderen, of praat met hen over het verschil tussen film, tv kijken of naar het theater gaan.

Vertel de kinderen, of praat met hen over het verschil tussen film, tv kijken of naar het theater gaan. LESBRIEF Binnenkort gaan jullie met jullie groep naar de voorstelling Biggels en Tuiten Hieronder een aantal tips over hoe je de groep goed kan voorbereiden op de voorstelling. VOOR DE VOORSTELLING Vertel

Nadere informatie

Jouw Belang Jouw ouders bespreken gezamenlijk over én met jou wat jouw belang is. Zodat jouw ouders

Jouw Belang Jouw ouders bespreken gezamenlijk over én met jou wat jouw belang is. Zodat jouw ouders - Dit basis Kindplan kan als onderdeel worden ingevoegd in het ouderschapsplan of los worden gebruikt door ouders al dan niet met hulp van een professional - Ouders ga na de eerste afspraak met een professional

Nadere informatie

Zondag 6 maart 2016, 10.00 uur Jeugddienst. Voorganger: ds. Bert de Wit

Zondag 6 maart 2016, 10.00 uur Jeugddienst. Voorganger: ds. Bert de Wit Preek Zondag 6 maart 2016, 10.00 uur Jeugddienst Thema: @Home Voorganger: ds. Bert de Wit Schriftlezing: Lucas 15:11-32 Een vader had twee zonen zo begint het verhaal. Met de beschrijving van een gezin.

Nadere informatie

Je mag stralen je mag huilen je mag dwalen je mag schuilen je mag vragen je mag dromen je mag klagen je mag komen Hij wacht op jou

Je mag stralen je mag huilen je mag dwalen je mag schuilen je mag vragen je mag dromen je mag klagen je mag komen Hij wacht op jou Je mag stralen je mag huilen je mag dwalen je mag schuilen je mag vragen je mag dromen je mag klagen je mag komen Hij wacht op jou Heb je naar aanleiding van dit dagboek vragen of opmerkingen? Mail me

Nadere informatie

Rianne haalt haar hand door Jochems haar terwijl ze naar de kamer loopt. Kijk eens wie we daar hebben? roept ze als ze uit het raam kijkt.

Rianne haalt haar hand door Jochems haar terwijl ze naar de kamer loopt. Kijk eens wie we daar hebben? roept ze als ze uit het raam kijkt. Hoofdstuk 1 Zullen we deze ballonnen nog aan de lamp hangen? Vragend kijkt Rianne Jochem aan. Is goed, mompelt haar stiefbroertje zacht. Hé, wat is er? vraagt Rianne verbaasd. Vind je de slingers niet

Nadere informatie

Niet veel mensen krijgen deze ziekte en sommige volwassenen hebben er vaak nog nooit van gehoord of weten er weinig vanaf.

Niet veel mensen krijgen deze ziekte en sommige volwassenen hebben er vaak nog nooit van gehoord of weten er weinig vanaf. Je leest waarschijnlijk dit boekje omdat je mama of papa of iemand anders speciaal in je familie Amyotrofische Lateraal Sclerose heeft. Het is een lang woord en het wordt vaak afgekort tot ALS. Niet veel

Nadere informatie

Copyright Beertje Anders

Copyright Beertje Anders Copyright Beertje Anders Beren hebben allerlei gevoelens. Kun jij zien hoe Beertje Anders zich nu voelt? Blij. Ik ben blij als ik jarig ben, als ik spelen mag met Beertje Bruin, als ik met de andere beren

Nadere informatie

Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen.

Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen. Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen. Kan ik kiezen bij wie ik ga wonen? Is het mijn schuld? Ben ik verplicht om op bezoek te gaan bij papa of mama? Waarom hebben mijn ouders elk een

Nadere informatie

De twee zaken waarover je in dit boek kunt lezen, zijn de meest vreemde zaken die Sherlock Holmes ooit heeft opgelost.

De twee zaken waarover je in dit boek kunt lezen, zijn de meest vreemde zaken die Sherlock Holmes ooit heeft opgelost. Sherlock Holmes was een beroemde Engelse privédetective. Hij heeft niet echt bestaan. Maar de schrijver Arthur Conan Doyle kon zo goed schrijven, dat veel mensen dachten dat hij wél echt bestond. Sherlock

Nadere informatie

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb hoofdstuk 8 Kernovertuigingen Kernovertuigingen zijn vaste gedachten en ideeën die we over onszelf hebben. Ze helpen ons te voorspellen wat er gaat gebeuren en te begrijpen hoe de wereld in elkaar zit.

Nadere informatie

Vragen bij het prentenboek 'De tovenaar die vergat te toveren'

Vragen bij het prentenboek 'De tovenaar die vergat te toveren' De tovenaar tovert De verhalenvertelster vertelt Wat zou een tovenaar allemaal kunnen toveren? Hoe zouden de kinderen zich voelen? Waar zie je dat aan? Is de tovenaar blij/ boos/ verdrietig of bang? Hoe

Nadere informatie

l Wouter mag Floor niet slaan. l Wouter mag geen alcohol drinken (geen druppel!).

l Wouter mag Floor niet slaan. l Wouter mag geen alcohol drinken (geen druppel!). 3. Net keek mama heel beteuterd toen ze me een nachtzoen kwam geven. Vind je het echt erg dat ik zoveel moet werken? vroeg ze. Wat moest ik daarop zeggen? Ze keek zo droevig! Valt wel mee, hoor, zei ik.

Nadere informatie

Wat is kindermishandeling? Hoe kan kindermishandeling stoppen? Wie kan je hierbij helpen?

Wat is kindermishandeling? Hoe kan kindermishandeling stoppen? Wie kan je hierbij helpen? Wat is kindermishandeling? Hoe kan kindermishandeling stoppen? Wie kan je hierbij helpen? In deze folder vind je een antwoord, en lees je ook bij wie je terecht kan als je over mishandeling of verwaarlozing

Nadere informatie

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN WAAROM DIT BOEKJE? Dit boekje gaat over seksuele intimidatie op het werk. Je hebt te maken met seksuele intimidatie als een collega je steeds aanraakt. Of steeds grapjes maakt over seks. Terwijl je dat

Nadere informatie

Activiteit 01: Je gedachten en gevoelens 7. Activiteit 02: De scheiding van je ouders overleven 11. Activiteit 03: Acting out 16

Activiteit 01: Je gedachten en gevoelens 7. Activiteit 02: De scheiding van je ouders overleven 11. Activiteit 03: Acting out 16 Inhoud Activiteit 01: Je gedachten en gevoelens 7 Activiteit 02: De scheiding van je ouders overleven 11 Activiteit 03: Acting out 16 Activiteit 04: Schuld 22 Activiteit 05: Angst 26 Activiteit 06: Verdriet

Nadere informatie

Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering.

Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering. Bij SNAP leren we ouders en kinderen vaardigheden om problemen op te lossen en meer zelfcontrole te ontwikkelen. Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering. SNAP (STOP

Nadere informatie

Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten. Onder druk Geen uitweg voor Aïsha

Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten. Onder druk Geen uitweg voor Aïsha Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten Onder druk Geen uitweg voor Aïsha Lees blz. 5, 6, 7, 8 Wat denk je dat Aïsha wilde doen? Waarom is dat niet gelukt? Is het goed dat de deur van het dak altijd op slot

Nadere informatie

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Info Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Inhoud INHOUD 1. Waar gaat het over 3 2. Aanraken 4 3. Hoe noem jij dat? 5 4. Baas over

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

Ik houd mijn spreekbeurt over de jeugdgevangenis, omdat steeds meer kinderen hierin terecht komen. En daarom wilde ik daar wat over vertellen.

Ik houd mijn spreekbeurt over de jeugdgevangenis, omdat steeds meer kinderen hierin terecht komen. En daarom wilde ik daar wat over vertellen. Jeugdgevangenis Ik houd mijn spreekbeurt over de jeugdgevangenis Hoofdstuk 1: Waarom? Ik houd mijn spreekbeurt over de jeugdgevangenis, omdat steeds meer kinderen hierin terecht komen. En daarom wilde

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

Je hebt je huiswerk niet gemaakt, maar durft dat niet te zeggen. Je krijgt een beurt en zo merkt de meester het toch. Oeps

Je hebt je huiswerk niet gemaakt, maar durft dat niet te zeggen. Je krijgt een beurt en zo merkt de meester het toch. Oeps De juf vraagt wie er mee wil doen aan een voorleeswedstrijd. Je wilt wel graag maar zegt niks omdat je bang bent dat ze je uitlachen. En nu ben je te laat. Je hebt je huiswerk niet gemaakt, maar durft

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

Getuigenissen // Connected // Seks en internet. Regina (16)

Getuigenissen // Connected // Seks en internet. Regina (16) Regina (16) Ik heb mijn vriend leren kennen tijdens een spelletje op internet. Mijn tegenstander stelde voor om op MSN verder te praten. Hij zette zijn webcam op en toen zag ik zijn vriend Lander. Die

Nadere informatie

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 MEMORY WOORDEN 1.1 TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 ik jij hij zij wij jullie zij de baby het kind ja nee de naam TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 2 MEMORY WOORDEN 1.2 TaalCompleet A1 Memory Woorden

Nadere informatie

AMIGA4LIFE. Hooggevoelig, wat is dat? WWW.AMIGA4LIFE.NL T. 06-424 99985 @AMIGA4LIFECOACH VLAARDINGEN

AMIGA4LIFE. Hooggevoelig, wat is dat? WWW.AMIGA4LIFE.NL T. 06-424 99985 @AMIGA4LIFECOACH VLAARDINGEN AMIGA4LIFE Hooggevoelig, wat is dat? 7-10 jaar WWW.AMIGA4LIFE.NL T. 06-424 99985 @AMIGA4LIFECOACH VLAARDINGEN 1 voorlichtingsbrochure hooggevoeligheid - www.amiga4life.nl Ik heb een talent! Ik kan goed

Nadere informatie

Bijbellezing: Johannes 4 vers Zit je in de put? Praat es met Jezus!

Bijbellezing: Johannes 4 vers Zit je in de put? Praat es met Jezus! Bijbellezing: Johannes 4 vers 7-27 Zit je in de put? Praat es met Jezus! Wij hadden vroeger een waterput Vroeger is meer dan 55 jaar geleden Naast ons huis aan de Kerkstraat in Harkema Ik weet nog hij

Nadere informatie

ISABEL EN BAS VAN RHIENEN (6)

ISABEL EN BAS VAN RHIENEN (6) Als tweeling ben je nooit alleen. Maar je bent ook altijd de helft van iets. Vijf broers en zussen vertellen hoe ze samen zichzelf zijn. Tekst Nanneke van Drunen Foto s Edith Verhoeven ISABEL EN BAS VAN

Nadere informatie

Dit is een download bij het artikel Omdat je het kunt uit JOP COACH magazine, nr

Dit is een download bij het artikel Omdat je het kunt uit JOP COACH magazine, nr Honger! (voor jonge kinderen) Drie kinderen lopen naar school. Opeens zien ze een heel rare man in oude kleren. Hij vraagt om een beetje geld voor eten. Natuurlijk schrikken de kinderen en denken ze aan

Nadere informatie

Een therapeutisch voorleesverhaal voor jonge kinderen van gescheiden ouders. Via-Art. Door Shantella de Visser, Via-Art.nl

Een therapeutisch voorleesverhaal voor jonge kinderen van gescheiden ouders. Via-Art. Door Shantella de Visser, Via-Art.nl Een therapeutisch voorleesverhaal voor jonge kinderen van gescheiden ouders. Door Shantella de Visser,.nl Vooraf: Je kunt dit verhaal aan je kind voorlezen wanneer je zelf in staat bent om met de emoties

Nadere informatie

Beertje Anders. Lief zijn voor elkaar. Afspraak 2

Beertje Anders. Lief zijn voor elkaar. Afspraak 2 Beertje Anders Lief zijn voor elkaar. Afspraak 2 H. Vos Beertje Anders Wat zonlicht is voor bloemen, is een glimlach voor een beer. Beertje Anders en Beertje Bruin gaan bij oma spelen. Het was maar even

Nadere informatie

IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ

IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ Ferenc Göndör IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ Uitgeverij Eenvoudig Communiceren 3 Mijn vader Lang geleden kwam een jonge, joodse man naar het land Hongarije. Mohr Goldklang was zijn naam. Dat was mijn opa. Mohr

Nadere informatie

De meester is een Vampier

De meester is een Vampier De meester is een Vampier Door Wout Terpstra Het is maandag en Tom werd wakker. Hij vindt het altijd heel leuk op school. Maar vandaag weet hij het niet. Want ze krijgen een nieuwe meester. Tom!Tom! Ben

Nadere informatie

Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier

Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier Vraag 1 Hoe heb je zielsliefde ontdekt, en ontdekte je zielsliefde het ook op dat moment? Ik ontmoette haar op mijn werk in de rookruimte. We konden

Nadere informatie

Meld. seksueel misbruik. aan de commissie-samson

Meld. seksueel misbruik. aan de commissie-samson Meld seksueel misbruik aan de commissie-samson Help ons Mijn naam is Rieke Samson en ik wil je vragen om ons te helpen bij het onderzoek naar seksueel misbruik van kinderen en jongeren. Zelf ben ik voorzitter

Nadere informatie