Jaarverslag Boekjaar t/m

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Jaarverslag Boekjaar 2014. 01-07-2013 t/m 30-06-2014"

Transcriptie

1 Jaarverslag Boekjaar t/m

2 Colofon Dit publieksjaarverslag is een uitgave van Habitat for Humanity Nederland. Gatwickstraat GK Amsterdam t +31 (0) info@habitat.nl Giften zijn welkom op rekening NL79 INGB Tekst en eindredactie Habitat for Humanity Nederland Vormgeving Jeroen van der Star, Studio57 Infographics Ray Meur, Infographic Designer

3 Inhoudsopgave Woord vooraf Jaar in cijfers en verhalen 1. Ons verhaal 2. Ons werk - het begint met een thuis 3. Ons werk in Nederland - samen bouwen 4. Onze organisatie 5. Financieel verslag boekjaar Verantwoording en goed bestuur

4 Voorwoord van de directeur Er was eens... De moeder van het Cambodjaanse gezin waarvoor we bouwen wil ons bedanken. Ze wordt met zachte hand door onze lokale collega naar voren geduwd tijdens de feestelijke afscheidsceremonie. Zo staat ze daar: verlegen, weet met haar houding geen raad. Ze opent haar mond maar sluit m weer, te geëmotioneerd om te spreken. Zacht schudt ze haar hoofd, het kind op haar arm beweegt mee. En om me heen staan twaalf grote Nederlandse mannen hun tranen weg te slikken of te kuchen. Haar zwijgen zegt zoveel. Dit is maar één van de verhalen van de gezinnen die Habitat dit jaar heeft kunnen helpen aan betere huisvesting. In dit jaarverslag vindt u er nog meer. Zo kunt u lezen hoe wij meteen in actie kwamen na tyfoon Haiyan op de Filippijnen en we vanuit Nederland Habitats wederopbouwwerkzaamheden daar konden ondersteunen. Niet alleen met geld, maar ook met menskracht. Twee Nederlandse teams bouwden vlak na de ramp aan nieuwe huizen. Ook leest u over de bijzondere manier waarop Habitat betrokken was bij de geboorte van baby Zack die tijdens de tyfoon ter wereld kwam. Het zijn verhalen die we graag vertellen. Omdat het nodig is én omdat het ons - en hopelijk ook u - inspireert om verder te bouwen. Want het boek is nog niet af, er is nog geen happy end, daarvoor zijn er nog teveel mensen zonder een fatsoenlijk huis. Op naar het volgende hoofdstuk dus. Jennifer Lemke Directeur Habitat for Humanity Nederland 4 Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2014

5 Voorwoord van de voorzitter Het team in Nederland kreeg een nieuw (t)huis. In oktober 2013 verhuisden zij naar een kantoor in Amsterdam. Een prachtig mooi onderkomen dat ons volledig gesponsord ter beschikking is gesteld. Product sponsoring lijkt voor steeds meer bedrijven een goede manier te zijn om zich aan een goed doel te verbinden. En dat wij door deze sponsoring meer geld besparen én dus meer besteden aan ons doel, is natuurlijk fantastisch. Aan de goede relaties met het bedrijfsleven blijft het bestuur samen met de organisatie werken, door deelname aan de Habitat Business Club bijeenkomst en -reis, maar ook achter de schermen, met advies en het leggen van contact. de afgelopen zes jaar, dan is mijn ervaring in Ghana op de bouwplaats een mooie blijvende herinnering. Ik ben blij dat ik ook daar een steentje heb kunnen bijdragen. Maar vooral ons werk hier heeft mij geraakt. We hebben met bestuur en team veel werk verzet, maar er is nog veel te doen. Teveel mensen wonen nog onder erbarmelijke omstandigheden. Die families rekenen op ons! Habitat Nederland blijft daaraan werken. Met ongelooflijk veel passie en doorzettingsvermogen, dat is merkbaar bij iedereen die betrokken is. Comité van Aanbeveling, bestuur en team zijn hartstochtelijke supporters van deze mooie organisatie. De aspiraties zijn groot, de mogelijkheden talrijk. Ik dank bestuur en organisatie voor de betrokkenheid en wens hen alle succes toe. Het bestuur buigt zich dit jaar ook over de nieuwe internationale vijfjaren strategie. Het presenteert een toekomstbeeld met veel ambitie, waarin Habitat Nederland een bepalende rol wil spelen. En dat is ook nodig. We zijn op de goede weg, maar om echt impact te hebben, zullen we krachten moeten bundelen. Met dit voorwoord sluit ik mijn voorzitterschap bij Habitat Nederland af. Na twee bestuurstermijnen draag ik het stokje over. Als ik terugkijk op Rob van der Heijden Voorzitter Habitat for Humanity Nederland Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar

6 In boekjaar 2014 kregen meer dan gezinnen een beter thuis

7 Dromen over de toekomst Toen de tyfoon kwam, zijn we gaan schuilen bij familie, herinnert Lorelie zich. Er waren drie andere families. Het was echt heel eng, alle ruiten sprongen en ik huilde. We scholen onder een plastic zeil. Toen ze na de tyfoon gingen kijken hoe het met hun oude huis was, stonden er alleen nog een paar stenen. Alle spullen waren vernield en alle kleren doorweekt. Ik verloor alle hoop toen ik ons verwoeste huis zag, vertelt ze. De familie kreeg een Habitat shelter kit en bouwde een nieuw huis. Lorelie is nu een stuk positiever over haar toekomst. Ons leven is veranderd, vertelt ze. Zo gaan we nu in shifts naar school omdat onze school verwoest is. Maar de belangrijkste verandering is de houding van de mensen. Iedereen gedraagt zich nu anders omdat ze zich realiseren dat het leven maar kort is. Lorelie heeft een droom voor de toekomst. Ik wil graag naar het buitenland en nieuwe dingen zien, vertelt ze enthousiast. Ik wil de Merlion in Singapore bekijken! Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar

8 Een gezonde basis voor Mwandida Mwandida Bayisoni is acht jaar oud en woont met haar oma Hilda in een schoon en stevig Habitat huis in Malawi. Het meisje speelt, lacht en is blij. Dat was wel eens anders Sinds haar ouders zeven jaar geleden stierven aan AIDS - Mwandida was net een jaar oud woonde het meisje met haar oma en oudere broers in een donker hutje met een lekkend dak. Mwandida is al vanaf haar geboorte besmet met HIV, daarom slikt ze dagelijks medicijnen en heeft een broze gezondheid. Mwandida werd door Habitat Malawi geselecteerd voor het weeskinderen programma. Sinds vorig jaar woont ze met haar oma in een Habitat huis. Het driekamer huis is van steen en heeft een golfplaten dak. Dankzij de stenen vloer en de deuren die de tocht buiten houden, gaat het nu veel beter met de gezondheid van Mwandida. Ze gaat elke dag trouw naar school in haar groengele uniform. 8 Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2014

9 Hypotheek afbetaald! In december 2013 liep Maria Rodriguez naar het kantoor van Habitat Honduras om daar aan de directeur haar laatste hypotheekbetaling te doen. Haar tranen van geluk spraken boekdelen over wat het Habitat huis voor Maria en haar gezin betekent. Ik had nooit gedacht dat ik een eigen huis zou hebben. vertelde Maria. Maria, een alleenstaande moeder met drie kinderen, had twee banen om haar jonge gezin te onderhouden. s Ochtends verzamelde ze de was van de buren die haar 10 cent per 12 kledingstukken betaalden. s Middags werkte ze in een koffiefabriek voor 5,- per week. Ze had geen enkele hoop dat ze ooit een eigen huis zou krijgen tot ze in 1999 in aanraking kwam met Habitat Honduras. Mijn kinderen en ik zijn zo gelukkig in ons eigen huisje zei Maria toen ze voor de laatste keer haar hypotheek betaalde. Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar

10 Met een microlening nog meer mensen onderdak Sofia Koech is lid van een een microkrediet-groep in Bomet, een klein boerengehucht in Kenya. Ze doet net een afbetaling aan een lening waarmee ze een cementen vloer heeft gelegd in haar huis, zodat het huis veilig en gezonder is geworden voor haar familie. Als deze lening is terugbetaald, wil ze meteen een volgende lening om de buitenmuren aan te pakken. De volgende keer als jullie hier zijn, hebben we dat klaar, zegt ze zelfverzekerd en vol trots. Habitat heeft - in samenwerking met lokale microfinancieringsorganisaties - het afgelopen jaar meer dan mensen geholpen met technische ondersteuning en een microlening om hun huis te verbeteren. Dankzij het Habitat MicroBuild fonds en belangenbehartiging voor betere huisvesting werkt Habitat aan het vergroten van haar impact wereldwijd. 10 Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2014

11 HABITAT FOR HUMANITY INTERNATIONAL BOUWT IN 70± LANDEN WERELDWIJD kregen meer dan 5 miljoen mensen een beter leven dankzij een beter huis in miljoen MENSEN ZIJN GEHOLPEN MET BETERE HUISVESTING 1.6 miljoen MENSEN ZIJN GEHOLPEN MET TRAINING EN BELANGENBEHARTIGING 3.2 miljoen LEVENS ZIJN VERANDERD IN HET BOEKJAAR miljoen VRIJWILLIGERS BOUWDEN MET ONS MEE Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar

12 Habitat Nederland bouwde met deze landen roemenië kirgizië Armenië nepal haïti guatemala cambodja ethiopië vietnam india nicaragua japan FILIPPIJNEN Bangladesh GHANA kenia zambia indonesië malawi madagaskar lesotho ons resultaat mee-bouwers INKOMSTEN BESTEDINGEN particuliere donatie donatie bedrijven en instellingen bouwreizen noodhulp overige baten Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar structurele hulp voorlichting wervingskosten beheer en administratie 9 personeelsleden 40± vrijwilligers 289 bouwreizigers

13 1 Ons verhaal Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar

14 1.1 De noodzaak Het wereldwijde huisvestingsprobleem Ongeveer 1,6 miljard mensen - dat is een kwart van de wereldbevolking - hebben geen fatsoenlijk dak boven hun hoofd. Ze leven in lekkende, tochtige krotten of in overbevolkte sloppenwijken en lopen grote gezondheidsrisico s. Vooral kinderen. Miljoenen kinderen krijgen malaria, longontsteking of diarree als gevolg van slechte huisvesting, smerig drinkwater en onhygiënisch sanitair. Wie in deze slechte omstandigheden woont, kan nauwelijks ontsnappen aan de armoede. Kinderen missen school door ziekte. Voor volwassenen is de kans op werk klein. Thuiswerk is vaak niet mogelijk in een onhygiënisch en lekkend krot zonder licht. En wie geen huis heeft, heeft geen toegang tot kapitaal om als zelfstandige een eigen bron van inkomsten te creëren. Mensen die in krotten wonen, leven in angst. Angst voor een slechte gezondheid en de veiligheid van hun kinderen. Angst voor regen, natuurrampen, diefstal en angst om uit hun (vaak illegale) onderkomen te worden gezet. Zij missen de rust en veiligheid van een gezonde, veilige leefruimte om zich verder te kunnen ontwikkelen en ook aan hun toekomst kunnen werken. Ontsnappen is nauwelijks mogelijk De wereld verkeert in een huisvestingscrisis. Ongeveer 1,6 miljard mensen leven in slechte huizen en 100 miljoen mensen zijn dakloos, blijkt uit cijfers van de Verenigde Naties (VN). De oprukkende verstedelijking maakt dit probleem met de dag groter. De stedelijke bevolking groeit dagelijks met meer dan één miljoen mensen. Op dit moment woont 32% van de stedelijke bevolking in de sloppenwijken. Als er geen actie wordt ondernomen dan stijgt het aantal sloppenwijkbewoners de komende 30 jaar naar 2 miljard, volgens de VN. Slechte woonomstandigheden leiden tot een slechte gezondheid en dat beïnvloedt de mogelijkheden om een inkomen te verdienen. School en gezondheidszorg kosten veel geld; een beperkt inkomen betekent dan ook dat beide er vaak bij inschieten. Dat heeft als gevolg dat de kans om uit de armoede te ontsnappen kleiner wordt. Slechte huisvesting houdt de negatieve spiraal van armoede generaties lang in stand. 14 Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2014

15 1.2 Wie wij zijn Habitat gelooft dat een eigen huis hét middel is om mensen te helpen uit de armoede te komen. Daarom bouwt Habitat for Humanity aan een wereld waarin iedereen een dak boven zijn hoofd heeft: een thuis. We bouwen door Habitat heeft sinds 1976 meer dan 1 miljoen families geholpen aan betere huisvesting. 1,080, ,000 Dankzij Habitat leven wereldwijd meer dan een miljoen gezinnen (5 miljoen mensen) in een veilig huis met een solide dak, stevige muren en schoon drinkwater. In boekjaar 2014 heeft Habitat wereldwijd een recordaantal van families geholpen met nieuwbouw, renovatie of reparatie. En we bouwen door. Habitat Nederland maakt deel uit van de internationale non-profitorganisatie Habitat for Humanity, die actief is in meer dan zeventig landen over de hele wereld. Habitat Nederland is een zelfstandig opererende en financieel onafhankelijke fondsenwervende organisatie en ontvangt geen subsidies. Habitat Nederland heeft de ANBI status en het CBF Keurmerk. 600, , , , , , ,000 50, Habitat Nederland bestaat sinds 1993 en werkt aan de twee doelstellingen van Habitat in Nederland: 1. Mensen bewust maken van het wereldwijde huisvestingsprobleem en de oplossing van Habitat een veilig (t)huis én 2. Donaties werven om de Habitat bouwprojecten wereldwijd te financieren. Habitats visie Een wereld waarin iedereen een dak boven zijn hoofd heeft; een thuis. Habitats missie Mensen een betere toekomst bieden met een degelijk en veilig huis als basis. Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar

16 1.3 Habitats unieke aanpak Habitat ziet mensen in ontwikkelingslanden niet als slachtoffers, maar als zelfstandige mensen die met een steuntje in de rug heel goed in staat zijn om een eigen toekomst op te bouwen. Dat steuntje wil Habitat for Humanity bieden. Habitat gelooft dat een veilig en degelijk onderkomen hiervoor hét middel is. Daarom bouwt Habitat - samen met de nieuwe huiseigenaren - eenvoudige en betaalbare huizen. Een solide dak boven je hoofd, stevige muren en schoon drinkwater dat is de basis. Kinderen kunnen er veilig opgroeien, ouders krijgen meer kans om in hun eigen inkomen te voorzien. Een eigen huis biedt toegang tot kapitaal en kan fungeren als onderpand voor een lening, voor microkrediet.het biedt mensen net die steun in de rug om zelfstandig een beter bestaan op te bouwen, voor zichzelf en voor de volgende generaties. De mensen betalen met een periodieke aflossing hun lening zonder winstoogmerk in termijnen terug en worden zelf eigenaar hun huis. Zo worden ze niet afhankelijk van de geboden hulp, maar kunnen juist op eigen kracht verder. En van de aflossingen worden weer nieuwe huizen gebouwd, zodat Habitat steeds meer mensen kan ondersteunen om zelfstandig hun leven te verbeteren. Habitat staat voor projecten waar letterlijk gebouwd wordt aan een betere toekomst gericht op duurzame huisvesting en economische ontwikkeling. Habitat zet mensen aan tot ondernemen, ondersteunt en begeleidt de toekomstige huiseigenaren bij het op- of uitbouwen van een eigen bestaan met trainingen, het ontwikkelen van specifieke vaardigheden en het opzetten van kleine ondernemingen. Zo draagt Habitat eraan bij dat huiseigenaren op eigen kracht verder kunnen. Habitat is ervan overtuigd dat deze methode net zo belangrijk is als het huis zelf. Zo werkt Habitat: Om in aanmerking te komen voor een Habitat huis, dient een gezin dat in een krot woont zelf een verzoek in. De aanvraag wordt beoordeeld door het lokale Habitat kantoor. Habitat verstrekt de nieuwe huiseigenaar een lening zonder winstoogmerk. De periodieke aflossingen op deze hypotheek komen in een fonds. Daarmee bouwt Habitat weer nieuwe huizen en helpt zo steeds meer families. Habitat bouwt met lokale vakmensen en duurzame materialen. De huiseigenaren bouwen ook mee aan hun eigen huis én aan dat van anderen. Dit werkt kostenverlagend en versterkt het gemeenschapsgevoel en zelfrespect van de eigenaren. Habitat ondersteunt de nieuwe huiseigenaren bij het opbouwen van een eigen bestaan door trainingen. Ook biedt het Habitat huis de huiseigenaren toegang tot kapitaal zodat zij een bedrijfje of winkel aan huis kunnen starten. Een huis als veilige basis is net die steun in de rug die mensen nodig hebben om zelfstandig een beter bestaan op te bouwen voor zichzelf, en voor de volgende generaties. 16 Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2014

17 1.4 Onze achtergrond Het verhaal van Habitat begint in 1942, in Koinonia Farm, een kleine gemeenschap in de Verenigde Staten (Georgia). Boer en godsdienstgeleerde Clarence Jordan zet zich daar in voor gelijke rechten in het sociaal en raciaal verdeelde zuidwesten van de VS. Als het echtpaar Millard en Linda Fuller in de jaren 60 Koinonia bezoeken, besluiten zij hun luxe leven in Alabama vaarwel te zeggen en Jordan te steunen. Zij geloven dat een thuis voor iedereen de basis is voor onafhankelijkheid. Wie een veilig huis heeft, kan bouwen aan een betere toekomst. Zij starten daarom partnership housing -projecten; mensen in de gemeenschap werken samen aan de bouw van eenvoudige huizen. De toekomstige huiseigenaar bouwt zelf mee en financiert zijn huis door middel van een lening zonder winstoogmerk. Het zijn de eerste Habitat huizen. De Fullers gaan met het idee van het Habitat huis naar Afrika. En na drie jaar hard werken, hebben mensen in voormalig Zaïre een betaalbaar, degelijk huis. Het biedt de gezinnen zekerheid, onafhankelijkheid, en zij zijn weer in staat verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen toekomst. Het echtpaar Fuller ziet dat hun Habitat project een succes is en terug in de Verenigde Staten richten zij in 1976 Habitat for Humanity op. De organisatie groeit en krijgt in Amerika grote bekendheid als Nobelprijswinnaar en oud-president van de Verenigde Staten Jimmy Carter en zijn vrouw Rosalynn zich actief gaan inzetten voor Habitat. Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar

18 2 Ons werk - het begint met een thuis 18 Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2014

19 Wereldwijd bouwen 2.1 Duurzame leefomgeving Vanuit onze visie dat iedereen recht heeft op een degelijk en veilig onderkomen bouwen we aan betere huisvesting over de hele wereld. Omdat we geloven dat mensen - met de basis van een thuis - zelfstandig een beter bestaan op kunnen bouwen voor zichzelf en voor toekomstige generaties. Na bijna vier decennia is het werk van Habitat niet meer hetzelfde als bij de start in Nieuwe huizen bouwen samen met de toekomstige eigenaren zal altijd onderdeel van onze werkzaamheden blijven, maar onze activiteiten zijn de afgelopen jaren uitgebreid. Om een oplossing te bieden voor het groeiende huisvestingsprobleem is het bouwen van nieuwe huizen alleen niet genoeg. Daarom heeft Habitat bredere programma s opgezet om niet alleen gezinnen, maar ook de gemeenschap waarin ze leven te helpen. Het huis staat altijd centraal in de aanpak, maar Habitat werkt samen met lokale partners aan zaken zoals waterlevering en sanitaire voorzieningen, inkomensgenererende activiteiten en trainingen op het gebied van bouw, techniek, huishoudboekje, gezondheid en hygiëne. Habitat heeft een breed scala aan projecten, die altijd vanuit de basis het huis mensen helpt om zelfstandig hun leefomstandigheden te verbeteren. Er zijn projecten die specifiek zijn opgezet voor kwetsbare doelgroepen, waaronder weeskinderen en vrouwen. Ook noodhulp en wederopbouw na natuurrampen zijn belangrijke pijlers van Habitat. Habitat richt zich bovendien steeds meer op innovatief en duurzaam bouwen en werkt samen met microfinancieringsorganisaties die kleine leningen verstrekken voor verbouwingen en verbeteringen aan het huis. Zo kan Habitat steeds meer mensen helpen om hun eigen leven te verbeteren met betere huisvesting. En kunnen wij de impact van ons werk vergroten. Een Habitat huis is meer dan vier muren en een dak. Een Habitat huis voldoet aan de lokale normen voor huisvesting én aan de Habitat Housing Quality Standards. Volgens deze kwaliteitsstandaard heeft een goed huis: Een degelijke structuur Een structuur die de bewoners bescherming biedt tegen klimaatinvloeden en gebouwd op een locatie die geen gevaar oplevert voor de bewoners. Voldoende leefruimte Maximaal drie bewoners per ruimte. Toegang tot schoon drinkwater Voldoende schoon water tegen een redelijke prijs en zonder extreme inspanning te verkrijgen. Toegang tot sanitaire voorzieningen Privé of publiek toilet te gebruiken met een redelijk aantal mensen. Woonrechten Recht op veilig wonen zonder het risico uit je huis te worden gezet. De manier waarop we bouwen is net zo belangrijk als het eindresultaat. Habitat werkt altijd samen met lokale vakmensen, bouwt met lokale, duurzame materialen en volgens lokale gebruiken. Daarbij richten wij ons meer en meer op duurzaam bouwen in de breedste zin van het woord. Zo vermindert onze bouwwijze niet alleen negatieve invloeden op het milieu en de aarde, het bevordert ook de gezondheid, beperkt de kosten en het energie verbruik van de bewoners. De focus op duurzaamheid is economisch, milieutechnisch en moreel de juiste keuze voor nu en voor toekomstige generaties! Duurzaam bouwen met bamboe In veel landen wordt neergekeken op bamboe - het wordt gezien wordt als bouwmateriaal voor de armen, van slechte kwaliteit en snel kapot terwijl een huis met bakstenen en beton juist een statussymbool is. Maar als bamboe goed wordt bewerkt is het als bouwmateriaal onovertroffen. Een bamboehuis is snel en met simpel gereedschap te bouwen. Beschadigde of versleten onderdelen kunnen eenvoudig worden vervangen en met het juiste onderhoud gaat een bamboehuis dertig jaar mee. En omdat bamboe flexibel en licht is, zijn bamboehuizen beter bestand tegen aardbevingen dan huizen van andere materialen. Bamboehuizen scoren hoog op alle duurzaamheidscriteria. Het materiaal zelf is bijzonder milieuvriendelijk, maar ook de verwerking van bamboe kost minder energie dan bij andere bouwmaterialen. Ter vergelijking: de verwerking van bamboe kost 1/3 van de energie die de verwerking van hout en 1/8 van de energie die de productie van cement kost. Bovendien is het zeer zuinig in gebruik. Met een bamboeplantage van 70 hectare kunnen jaarlijks 1000 bamboehuizen worden gebouwd terwijl voor 1000 houten huizen 600 hectare aan bos moet worden gekapt. Kortom, bouwen met bamboe is goed, groen en goedkoop; dé ideale oplossing voor de grote woningnood in veel ontwikkelingslanden. Bamboehuizen in Nepal In Jhapa, Morang, Illam en Sunsari in Zuidoost-Nepal heeft Habitat de bouw van ecologisch verantwoorde bamboehuizen gestimuleerd en tegelijkertijd het lokale ondernemerschap bevorderd - met name bij vrouwen - door kwekerijen, bamboeplantages en bamboeverwerkingsbedrijven op te zetten. Vrouwen werden getraind in het genereren van een eigen inkomen. Dit stimuleert de positie van vrouwen binnen de gemeenschappen. Het doel van dit project is het bieden van betaalbare en degelijke huisvesting én de financiële verzelfstandiging van vrouwen en daarmee de vermindering van armoede in de gemeenschappen. Habitat Nepal werkte in dit project samen met diverse lokale organisaties en de lokale overheid. Er zijn honderd bamboehuizen gebouwd. Naast het veilig thuis dat deze huizen bieden aan de 540 mensen, dienen de huizen als voorbeeld voor de gemeenschap. Bamboe wordt in Nepal namelijk vaak geassocieerd met armoede en als minderwaardig bouwmateriaal gezien. De voorbeeldhuizen laten de bevolking zien hoe bruikbaar en duurzaam een bamboehuis wel degelijk is. De meeste mensen wisten niet dat bamboe eenvoudig te verwerken was en dat het met een simpele bewerking heel lang meegaat. Ook zijn de huizen gebruikt om lokale timmerlieden te enthousiasmeren om ook met bamboe aan de slag te gaan en hebben ze een aantal trainingen gevolgd over het gebruik van bamboe. Uit de 26% toename van de bouw van bamboehuizen in de regio blijkt dat de doelstelling om bamboe populairder te maken is behaald. Daarnaast heeft Habitat veel bereikt in de verbouw en bewerking van bamboe. Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar

20 Er zijn tien bamboekwekerijen opgezet. In iedere kwekerij worden elke zes maanden planten opgekweekt die daarna worden overgeplaatst naar de grote bamboevelden. Er zijn al zo n 250 hectare aan bamboevelden op verlaten en verwaarloosde grond en langs rivierbeddingen opgezet. De uitgeputte en ontboste grond wordt hierdoor weer vruchtbaar en de bamboe planten dienen tegelijkertijd ter voorkoming van bodemerosie en als buffer tegen overstromingen. Hiermee heeft het project positieve neveneffecten voor de hele gemeenschap. Ook voor de lokale werkgelegenheid had het project positieve gevolgen. Zo zijn er vrouwen getraind om in een grote kwekerij te werken aan het opkweken en oogsten van bamboe. Meer dan 700 vrouwen hebben momenteel werk gevonden bij de kwekerijen. Ook zijn er meer dan 800 andere vrouwen opgeleid om thuis bamboe te kweken. Zij genereren nu inkomsten met de verkoop van de opgekweekte bamboeplantjes. Om de bamboe te verwerken tot bruikbare bouwmaterialen hebben nog eens ruim 1500 Nepalese vrouwen les gekregen in het weven van bamboematten die bij de bouw van de huizen gebruikt worden. Ook leerden ze om van de bamboe huishoudelijke artikelen zoals manden te maken, die ze kunnen verkopen. Door al deze inkomensgenererende activiteiten hebben niet alleen de nieuwe huiseigenaren een beter bestaan opgebouwd, ook andere gezinnen in de gemeenschap hebben zo een opstap gekregen en kunnen zelfstandig verder werken aan het verbeteren van hun situatie. 20 Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2014

21 Schoon drinkwater voor Cambodja Cambodja is een van de armste landen van Zuidoost-Azië. Na jaren van burgeroorlog en onderdrukking door de Rode Khmer zijn er de laatste jaren forse stappen gezet in het terugdringen van de armoede. Toch is er met name op het platteland nog veel te doen. Zo heeft een groot deel van de plattelandsbevolking geen toegang tot schoon water of goede sanitaire voorzieningen. Ze zijn voor hun drinkwater aangewezen op waterputten of sloten, beken en moerassen. Door dit vervuilde water zijn de toch al arme gezinnen vaak ziek, missen werkdagen, hebben minder inkomen en zijn ook nog eens veel geld kwijt aan medicijnen. Door de leefomstandigheden van de plattelandsbevolking te verbeteren wordt voorkomen dat deze mensen massaal naar de hoofdstad trekken. Daarom richt Habitat zich in Cambodja - naast het bouwen van huizen - ook op het verbeteren van de water- en sanitaire voorzieningen. Met deze rural water projecten helpt Habitat de allerarmste gezinnen en gezinnen met weeskinderen of kwetsbare kinderen aan een beter bestaan. Schoon water is onlosmakelijk verbonden met een Habitat huis Schoon drinkwater en goede sanitaire voorzieningen zijn onlosmakelijk verbonden met een Habitat huis. Ze zijn essentieel voor een betere gezondheid en voor economische vooruitgang. Niet voor niets is het voor meer mensen toegankelijk maken van water- en sanitaire voorzieningen opgenomen als een van de Millennium doelen. Habitat werkt in veel gemeenschappen aan voorzieningen voor schoon drinkwater en toiletten. Om de gezondheid blijvend te verbeteren traint Habitat de huiseigenaren. Zo worden goede hygiënische gewoontes onderdeel van het dagelijks leven in het nieuwe huis. Een betere gezondheid zorgt ook voor economische vooruitgang voor wie in armoede leeft. Gezonder, en dus minder vaak ziek zijn, betekent minder kosten voor medicijnen en doktersbezoek én zorgt voor minder werkverzuim en dus meer inkomsten. Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar

22 Rural Water Project In dit project in het Puok district in het noorden van het land bouwt Habitat Cambodja nieuwe waterbronnen waarmee in totaal 688 families - totaal personen uit drie dorpen - en twee scholen met in totaal 718 scholieren de beschikking krijgen over schoon drinkwater. Project doelstellingen Om 329 families te helpen: De bouw van 6 waterpompen Reparatie en verbetering van 4 waterbronnen Aanleg van 5 waterbronnen Verstrekken van 100 waterfilters 12 familietoiletten Om 718 scholieren (359 families) op 2 basisscholen te helpen: Een waterfiltertoren Wastafels op scholen Om hygiëne en gezondheid te verbeteren: 12 hygiëne trainingen in de gemeenschap en de scholen Opzetten van gebruikersgroepen die verantwoordelijk zijn voor goed gebruik en onderhoud en die in de toekomst trainingen kunnen geven hierover Habitat werkt in dit project nauw samen met de lokale overheid, bedrijven en organisaties als Plan International, UNICEF en Planet Water Foundation. Ook worden de leden van de lokale gemeenschap actief betrokken om ervoor te zorgen dat de bevolking meer leert over veilig en hygiënisch gebruik van de watervoorzieningen. Zo wil Habitat bewerkstelligen dat de waterpompen en filters goed worden gebruikt en in de toekomst ook worden onderhouden. 22 Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2014

23 2.2 Meer mensen onderdak Traditioneel gezien was Habitat een echte huizenbouwer die aan het eind van het bouwproces de sleutel overhandigt aan de nieuwe huiseigenaar. Maar die rol verandert. Met de groeiende wereldbevolking en de toenemende verstedelijking is het wereldwijde huisvestingsprobleem onverminderd groot. Dit jaar hebben we een belangrijke mijlpaal gehaald: we hebben wereldwijd meer dan een miljoen families geholpen. Maar om écht iets te verbeteren moeten we onze impact vergroten en miljoenen meer mensen op weg helpen om met een beter huis zelf hun leven te verbeteren. Daarom richten we ons - naast het bouwen en renoveren van huizen, het geven van trainingen en creëren van werkgelegenheid de laatste jaren ook meer en meer op microfinanciering en belangenbehartiging. Natuurlijk blijven we huizen bouwen, samen met nieuwe huiseigenaren. Maar net zoals je een huis niet kunt bouwen met slechts een stuk gereedschap, kun je het huisvestingsprobleem ook niet aanpakken met maar een oplossing. Habitats werk is veel uitgebreider nu en heeft zich aangepast aan de totaal verschillende huisvestingsbehoeften over de wereld. Het Habitat MicroBuild fonds Met de opkomst van de microfinanciering ruim tien jaar geleden startte Habitat een aantal jaar geleden haar eigen Habitat MicroBuild fonds. Habitats pionierswerk in microfinanciering voor huisvesting zorgt ervoor dat een goed huis bereikbaar wordt voor steeds meer hardwerkende mensen die geen toegang hebben tot formele banksystemen. In haar microfinancieringsprogramma s werkt Habitat for Humanity samen met lokale microfinancieringsinstellingen. Deze programma s combineren kleine leningen, voor verbeteringen aan het huis, met bouwtechnische hulp van Habitat, zodat gezinnen hun huis op een duurzame manier in stappen kunnen verbeteren. Stap voor stap naar een beter huis Het tekort aan huizen in Tadzjikistan is enorm. Meer dan 70% van de gezinnen wonen er in onveilige en slechte huizen. Velen van hen verdienen een beperkt en wisselend inkomen en hebben daardoor geen toegang tot een reguliere hypotheek. Daar komt bij dat deze gezinnen vaak geen nieuw huis nodig hebben. Wat ze wel nodig hebben is de kans om hun huis stap voor stap te verbeteren. Habitat Tadzjikistan is in 1999 gestart en heeft zich met name bezig gehouden met bouw, renovatie en waterprojecten. In 2011 hebben zij samen met microfinancieringsinstelling IMON het Bahoriston product ontwikkeld; een lening voor gezinnen met lage inkomens om kleine reparaties of renovaties aan hun huis te doen. Het is een succes gebleken. Sinds 2011 zijn er bijna Bohariston leningen verstrekt en 97% van de gezinnen betaalt zijn lening op tijd terug. IMON heeft het product eerst zelf gefinancierd maar in september 2012 heeft IMON een bijdrage van $2 miljoen ontvangen uit het Habitat MicroBuild fonds om zo de groeiende vraag naar goede huisvestiging onder de gezinnen in Tadzjikistan aan te kunnen. Lenen voor de volgende generatie Tuy Kea, een moeder uit Cambodja, kreeg een lening van ruim om een beter huis te bouwen voor haar vier kinderen, haar kleinzoon en zichzelf. Ook vier andere families uit het kleine boerendorp in Cambodja waar Tuy woont, kregen een lening van de lokale microfinancieringsorganisatie TPC. Habitat Cambodja leverde de technische ondersteuning bij de bouw van de huizen. Dit soort kleine leningen gaan erg goed, vertelt Sandra Prieto-Callison, directeur huisvestingsfinanciering van Habitat. De meeste families betalen hun lening trouw terug en koesteren hun afbetalingsschema alsof het een kostbaar erfstuk is. Zo gaat het eigenlijk overal op de wereld, aldus Sandra Prieto-Callison. Er is een groot verschil tussen microfinanciering voor een bedrijfje of voor een huis. Bij huisvesting zit er altijd een emotie bij die je niet ziet als het over een bedrijfje gaat. Mensen denken aan de volgende generatie, aan de toekomst die ze voor ogen hebben voor hun kinderen en kleinkinderen, dat is een emotionele zaak. Habitat werkt momenteel samen met microkredietverstrekkers over de hele wereld. In totaal heeft het Habitat MicroBuild fonds al meer dan 41 miljoen aan microleningen verstrekt voor het verbeteren van woningen. De gemiddelde lening bedraagt zo n en wordt in twee jaar terugbetaald. Meer dan 98% van alle gezinnen doet zijn aflossingen tijdig. Dankzij het Habitat MicroBuild fonds en de samenwerking met lokale microkredietverstrekkers bereikt Habitat jaarlijks mensen met een microlening en huisvestingssupport. Dankzij dit eenvoudige concept van microfinanciering helpt Habitat steeds meer gezinnen aan een beter onderkomen en een betere toekomst. Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar

24 Hoe werkt het Habitat MicroBuild fonds? Maar liefst 40% van de wereldbevolking moet rondkomen van minder dan twee dollar per dag. Deze gezinnen hebben hun geld grotendeels nodig voor de basis levensbehoeften als voedsel en medicijnen. Ze leven vaak in bouwvallige en slechte onderkomens en zullen alleen iets aan hun huisvesting kunnen verbeteren als ze iets over hebben. Terwijl ze niets liever willen dan een solide vloer of dak, een aansluiting op de watervoorziening of een extra kamer na gezinsuitbreiding. De werkende onderklasse moet het stellen zonder formeel arbeidscontract of vast inkomen en heeft daardoor geen toegang tot de financiële sector en komt niet in aanmerking voor een gewone lening of hypotheek. Zij kunnen voor een lening alleen terecht bij microfinancieringinstituten. Echter die verstrekken vooral leningen om een bedrijfje op te zetten en niet om je huis te verbeteren. Hiermee biedt Habitat de lokale microfinancieringsorganisaties het kapitaal en de expertise die nodig zijn. Deze organisaties lenen het in kleine porties uit aan mensen in de gemeenschap die een verbetering aan hun huis willen aanbrengen en geven, samen met Habitat, bouwkundige hulp om te zorgen dat het geld goed wordt ingezet. En als een familie de kleine lening heeft terugbetaald, kan dit bedrag weer aan anderen worden geleend. Het geld blijft in de gemeenschap en biedt dus kansen voor nog meer families. 24 Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2014

25 Huisvesting als basisrecht Naast microfinanciering wil Habitat met belangenbehartiging ervoor zorgen dat goede huisvesting voor meer mensen toegankelijk wordt en huisvestingscondities voor duizenden mensen tegelijk verbeteren. Zo maakt Habitat zich er hard voor dat huisvesting een plaats krijgt in het vervolg op de millennium doelstellingen - de zogenaamde Post-2015 agenda. Ook heeft Habitat al in heel wat landen en regio s regels en beleid kunnen veranderen zodat meer mensen toegang kregen tot betere huisvesting. Habitat Zambia is in juli 2013 voorzitter geworden van het Civic forum on Housing and Habitat. Samen met andere organisaties zetten zij huisvestingsonderwerpen op de agenda. Als voorzitter is Habitat Zambia goed van start gegaan en heeft met de minister van huisvesting gesproken over het huisvestigingsbeleid en de verstedelijking in het land. De minister voelde zich zo aangesproken dat hij enkele dagen later op nationale televisie refereerde aan het gesprek en heeft beloofd dat er voortgang gemaakt gaat worden. Habitat Bulgarije nam het afgelopen jaar deel aan de besluitvorming over sociale woningbouw. Dit heeft ertoe geleid dat er wijzigingen in de wet zijn opgenomen. Concreet betekent dit dat het aantal huizen in de sociale woningbouw zal toenemen. In de periode wordt er 19 miljoen besteed aan de bouw van sociale huisvesting waardoor er in 2020 zeker mensen een beter huis hebben. Dit zijn slechts enkele voorbeelden uit een scala van activiteiten die Habitat op dit gebied ontplooit. Voor de komende jaren heeft Habitat zich tot doel gesteld twee miljoen mensen te helpen aan betere huisvesting door te werken aan en te lobbyen voor betere wet- en regelgevingen. 2.3 Noodhulp en wederopbouw Het aantal natuurrampen is in de afgelopen 20 jaar sterk toegenomen: van 80 naar 400 gemiddeld per jaar. Het aantal slachtoffers groeit nog sneller, onder meer door de groei van de wereldbevolking en het aantal mensen dat in risicovolle gebieden woont. In 2013 werden wereldwijd bijna 100 miljoen mensen getroffen door rampen - een schadepost van 94 miljard euro, zo blijkt uit Wereld Rampen Rapport van het Internationale Rode Kruis. Rampen kunnen iedereen treffen, rijk en arm. Toch zijn het meestal de allerarmsten die het hardst worden geraakt - zij wonen in de meest risicovolle en verstedelijkte gebieden, dicht opeen in bouwvallige huizen. Bovendien hebben ze niet de benodigde reserves om hun leven weer op te bouwen. Habitat for Humanity s wederopbouwprogramma Habitat for Humanity heeft wereldwijd ruime ervaring met noodhulp en wederopbouw. Tien jaar geleden toen een tsunami van ongekende omvang verschillende landen en Zuidoost-Azië trof en miljoenen levens verwoestte, is Habitat voor het eerst op grote schaal aan de wederopbouw gaan werken. Wij hebben sindsdien een geïntegreerde aanpak ontwikkeld, die het bouwen van een duurzaam, tijdelijk onderkomen en permanente huisvestingsoplossingen met elkaar combineert. Sinds de tsunami van 2004 heeft Habitat met haar noodhulpprogramma al meer dan mensen geholpen aan een veilig (t)huis. Bijvoorbeeld na de aardbeving in Haïti in 2010 en het afgelopen jaar op de Filippijnen nadat tyfoon Haiyan hier een spoor van vernieling achterliet. Ramppreventie: voorkomen is zes keer beter dan genezen In Habitats visie begint rampenbestrijding al ver voor een ramp. In regio s met een hoog risico helpen wij rampbestendig te bouwen zodat - als een ramp zich aandient - huizen beter bestand zijn tegen het natuurgeweld én gemeenschappen effectiever kunnen reageren. Ramppreventie is een uitermate rendabele investering. Volgens berekeningen van de Wereldbank spaart elke euro die besteed wordt aan preventie zes euro uit aan noodhulp en wederopbouw na een ramp. Met de toename van het aantal rampen wordt ramppreventie alleen daarom al steeds meer een must. Habitats Pathways to Permanence Wanneer het noodlot toch toeslaat, komt Habitat meteen in actie. Habitat heeft ruime ervaring met noodhulp en wederopbouw wereldwijd. Vaak starten we met het uitdelen van emergency shelter kits om ervoor te zorgen dat mensen niet in de open lucht hoeven te overnachten. Direct na een ramp analyseert een gespecialiseerd Habitat team de situatie en zet verschillende paden voor de wederopbouw uit. Dit wederopbouwprogramma heet Pathways to Permanence en stelt dat het doel - duurzame en permanente huisvesting - via verschillende wegen bereikt kan worden, afhankelijk van de situatie en de locatie. Dit is maatwerk waarbij de rol van Habitat zich de ene keer beperkt tot het simpelweg uitdelen van huisvestingsproducten, zoals shelter kits, waarmee mensen hun beschadigde huis kunnen repareren, en een andere keer veel groter is als Habitat samen met getroffen families nieuwe huizen bouwt. Elke situatie vraagt om een andere aanpak. Omdat Habitat voor de ramp al in het land werkzaam was en er ook na de wederopbouw actief blijft, gaan onze wederopbouwwerkzaamheden vaak naadloos over in het reguliere bouwprogramma. In de wederopbouw starten we met de bouw van core houses ; eenvoudige, maar permanente basis huizen. Deze basis huizen zijn weliswaar klein, maar voldoen aan alle standaards voor kwaliteit en ruimte. Zo kunnen we zoveel mogelijk mensen helpen aan een goed dak boven hun hoofd. En later kunnen deze gezinnen met een lening hun huis uitbreiden en aanpassen aan hun wensen. Noodhulp op de Filippijnen Ik dacht dat dit het einde van de wereld was, zeggen de meeste mensen als ze gevraagd wordt waaraan ze dachten toen supertyfoon Haiyan op vrijdag 8 november 2013 over de Filippijnen raasde. Haiyan liet een spoor van vernieling achter. Deze onvoorstelbaar zware storm, een van de krachtigste ooit gemeten, kostte aan mensen het leven en trof in totaal 16 miljoen mensen. Volgens de officiële cijfers van de Filippijnse regering raakten meer dan 1 miljoen huizen beschadigd of verwoest. Ruim mensen werden dakloos en hadden geen toegang tot voorzieningen voor schoon drinkwater en elektriciteit. Habitat for Humanity werkt al meer dan 25 jaar op de Filippijnen - ook in de getroffen gebieden - en kan terugvallen op zeer ervaren, lokaal personeel. Ook heeft Habitat Filippijnen een uitstekende relatie met de Filippijnse overheid, door de samenwerking na eerdere natuurrampen. Dit alles zorgde ervoor dat Habitat snel in actie kon komen na Haiyan. De eerste teams van Habitat waren buitengewoon snel ter plaatse om de situatie te inventariseren en al op 14 november slechts enkele Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar

26 dagen nadat de storm was gaan liggen deelde Habitat de eerste 500 emergency shelter kits met onder andere tentzeil en touw uit in afgelegen dorpen op het eiland Bantayan. Al snel daarna ging Habitat over op het verstrekken van shelter repair kits - uitgebreide pakketten met hout, multiplex, golfplaten, hamers, spijkers en zagen - waarmee mensen hun eigen huis kunnen herstellen. Habitat deelde in het eerste jaar na de ramp bijna shelter repair kits uit waarmee mensen zelf een tijdelijk onderkomen konden bouwen of hun beschadigde huis konden herstellen. ongeveer zegt Rick Hathaway, vicepresident van Habitat for Humanity Asia-Pacific. Er is meer geld nodig om alles te doen wat we willen doen voor de wederopbouw. We lopen tegen diverse logistieke uitdagingen aan. Zo is het bijvoorbeeld moeilijk om geschikt land te vinden dat veilig is, betaalbaar en waar gebouwd mag worden. Ook is er gebrek aan bouwmaterialen en de infrastructuur is verwoest, dus het is moeilijk de materialen op de bouwplaatsen te krijgen. Maar we boeken vooruitgang! Uit ervaring weten we dat wederopbouw een kwestie van lange adem is, vertelt Rick. LOCATIONS OF CONSTRUCTION ACTIVITY AND KIT DISTRIBUTION (AS OF OCTOBER 2014) AGUJO, DAANBANTAYAN, CEBU Begin 2014, slechts drie maanden na de ramp, startte Habitat al met de bouw van de eerste permanente huizen. In februari was de eerste groundbreaking ceremony en werd symbolisch de eerste schep in de aarde gezet in Tacloban. Ook op andere plaatsen - in Santa Fe op het eiland Bantayan en in Daanbantayan, beiden in Cebu en in Tacloban en Javier, twee locaties op het eiland Leyte, is begonnen met de bouw van permanente basishuizen. Habitat bouwt vier verschillende typen basishuizen, elk aangepast aan de lokale omstandigheden. De huizen zijn ongeveer 22 m² groot en kunnen zowel aardbevingen als hoge windsnelheden weerstaan. Elk Habitat basishuis kost zo n Wederopbouw kost tijd Het doel van Habitat is om in totaal shelter repair kits uit te delen en huizen te bouwen. Het aantal shelter kits is een jaar na de ramp bijna bereikt, maar met huizen is de tweede doelstelling nog lang niet gehaald. Huizen bouwen kost geld, veel geld: een shelter repair kit kost ongeveer 280 en een basishuis Habitat is vastbesloten om de getroffen gezinnen op de Filippijnen op de lange termijn te helpen. Ook al zijn we al bezig met het bouwen van permanente huizen, we blijven ook nog steeds shelter repair kits uitdelen, waarmee mensen zelf aan de slag kunnen. We hebben nog steeds geld nodig om ons werk voort te kunnen zetten, vervolgt Rick Hathaway. De wederopbouw gaat nog wel een aantal jaren duren, maar Habitat for Humanity committeert zich om de getroffen families te ondersteunen, ook op de lange termijn! Een jaar na de ramp zijn er huizen gebouwd of in aanbouw op tien verschillende locaties. Habitat bouwt huizen op basis van door de regering goedgekeurde ontwerpen. De tekeningen zijn ontwikkeld in overleg met Habitat en andere organisaties actief in huizenbouw. Ze voldoen aan de minimale eisen ten aanzien van de internationale humanitaire noodhulp inzake huisvesting en zijn gemaakt om toekomstige stormen en aardbevingen te weerstaan. CALI, BGY. 105 SAN ISIDRO, TACLOBAN CITY, LEYTE BGY. MARICABAN, STA. FE, BANTAYAN IS., CEBU DOLORES, ORMOC CITY BGY. LIBUNGAO, KANANGA, LEYTE BGY. POBLACION, BURAUEN, LEYTE MARGEN, ORMOC CITY KAWAYANVILLE, BGY. 106 STO. NINO, TACLOBAN CITY, LEYTE BGY. BINULHO, JAVIER, LEYTE 26 Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2014

27 Ik ben blij dat we het allemaal overleefd hebben Opelia Marcullo en haar echtgenoot Mario, hun vijf kinderen en zes kleinkinderen verscholen zich in hun eigen huis toen de wind en regen begonnen. Maar toen de storm snel in kracht toenam en de muren van hun huis begonnen in te storten, zocht het gezin dekking in een toilet zonder dak van een nabijgelegen huis. Ze zaten er uren. Het water steeg tot aan hun middel. Het enige dat we konden doen was bidden dat we niet daar in dat toiletgebouwtje zouden sterven, zegt Opelia (59). Toen de storm over was, waren ze alles kwijt. Het huis was grotendeels verwoest en hun bezittingen waren verloren gegaan. Ze logeerden in de garage van de buren. We wisten niet wat we moesten doen, we hadden geen geld maar moesten wel zien te overleven, vertelt Opelia. Op 23 November 2013, maar 2 weken nadat Haiyan toesloeg, kregen Opelia en haar man Mario Marcullo hun shelter repair kit: hout, spaanplaat, golfplaten, hamer, zaag en spijkers om hun eigen huis te repareren. Ze herbouwden hun huis in stukjes en beetjes. Iedere keer als ze wat geld hadden, huurden ze timmerlieden om de muren en het dak te maken en in februari 2014 was hun huis gerepareerd. Mario wilde weer aan de slag als visser: Normaal ving ik altijd 30 kilo vis per dag. Maar sinds de tyfoon vang ik nog maar maximaal 2 kilo. Ik denk dat het nog wel 5 jaar duurt voor de vissen weer terugkomen. Hij is nu begonnen als arbeider en Opelia doet de was van anderen en ze verkoopt vis op straat voor wat extra inkomen voor het grote gezin. Terugkijkend zegt Opelia: We wisten dat de tyfoon kwam, we waren twee dagen van te voren gewaarschuwd. Er zijn hier wel vaker tyfoons. Maar zo een als deze hebben we nog nooit meegemaakt. En ook al is het nu moeilijk voor ons, we hebben geen keus, we moeten verder. We zijn blij dat onze hele familie het er veilig vanaf heeft gebracht! Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar

28 De Stiho Groep groothandel in bouwmaterialen, hout en plaat is Habitat-supporter van het eerste uur. Het bedrijf ging in 2001 als een van de eersten op bouwreis naar de Filippijnen met personeel, klanten en leveranciers en bouwde sindsdien menigmaal mee. Toen de supertyfoon Haiyan afgelopen november de Filippijnen hard trof kwam Stiho dan ook meteen in actie. Bouwreizen zijn na meer dan 10 jaar een deel van ons geworden. Ik ben er trots op dat we als bedrijf in staat zijn deze reizen te maken en hulp te bieden. We kúnnen helpen, dus moeten we het ook doen, aldus Pieter Pelt, directeur De Stiho Groep. Met 32 klanten en personeelsleden reisden ze eind mei in twee teams af naar het zwaar getroffen Noord Cebu en bouwden mee in het wederopbouwprogramma van Habitat. Ook de thuisblijvers bouwden mee en zamelden online geld in om de actie voor de Filippijnen te ondersteunen. Zoals een van de reizigers schreef in de weblog tijdens de reis: Met trots kijken we terug op een week bouwen in Daanbantayan voor de getroffenen van de tyfoon Haiyan. Trots op wat we in deze korte tijd met een groep ervaren bouwreizigers hebben gepresteerd, maar ook trots op de wijze hoe we dit gedaan hebben. Verbindingen zijn ontstaan. Onderling in de groep, maar bovenal verbinding met het project en de mensen in het getroffen gebied. Met een rugzak vol met nieuwe ervaringen en herinneringen verlaten we morgen Cebu. In 2015 gaat een derde team van Stiho naar de Filippijnen om verder te helpen aan de wederopbouw. 28 Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2014

29 Een goede afloop Baby Zach werd geboren tijdens de supertyfoon Haiyan. Overal was de stroom uitgevallen, ook in het ziekenhuis waar zijn moeder Jean Adelaide Piezas zou gaan bevallen van haar eerste kind. De lokale overheid had Habitat om hulp gevraagd en Habitat Filippijnen zette een tentziekenhuis op en zorgde voor een noodaggregaat zodat dokters en verpleegkundigen voldoende licht en apparatuur ter beschikking hadden om te kunnen werken. Hier kwam baby Zach gezond en wel ter wereld. Ik ben behoorlijk bezorgd geweest, vertelt Jean, het was mijn eerste baby en ik was vreselijk bang om in het donker te bevallen. Ik dacht dat mijn baby het dan niet zou overleven. Ik ben heel dankbaar dat die generator er was en dat alles goed is gegaan. Zes maanden na Haiyan zocht Habitat Zach weer op. Het gaat goed met hem. Hij rolt zich al om en Jean denkt dat het niet lang meer duurt voor hij gaat kruipen. Later, als hij ouder is, vertel ik hem het hele verhaal van zijn geboorte, zegt Jean lachend. Een verhaal met een goede afloop! Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar

30 Een nieuwe toekomst in Haïti Drie en een half jaar na de allesverwoestende aardbeving in Haïti is het wederopbouwproject in Haïti, dat Habitat Nederland drie jaar lang heeft ondersteund, afgerond. Dankzij de hulp van vele donateurs hebben we de mensen in Santo een thuis kunnen bieden en is er een bloeiende gemeenschap ontstaan. Een korte terugblik op Habitats werk in Santo dat volgens Claude Jeudy, directeur van Habitat Haïti, hét voorbeeld is hoe je een gemeenschap opbouwt na een ramp. De aardbeving van 12 januari 2010 De zwaarste aardbeving in ruim 200 jaar trof het overvolle gebied rond de hoofdstad Port au Prince hard en voegde een extra dimensie toe aan de al heersende armoede in Haïti. De toch al gebrekkige infrastructuur was verwoest waardoor hulpverlening moeilijk op gang kwam en puin niet kon worden afgevoerd. Van de meer dan twee miljoen getroffen mensen leefden velen lange tijd in tenten of tijdelijke, onveilige, onhygiënische en overvolle onderkomens. In de Santo gemeenschap in Léogâne waar Habitat for Humanity bouwt, is er veel veranderd. Waar in de zomer van 2010 mensen in tenten leefden op een braakliggend terrein staat nu een kleurrijk dorp, waar kinderen spelen, mensen groente verbouwen in hun moestuin of een winkeltje aan huis hebben. Twee keer per week is er markt op het marktterrein en komen de bewoners uit omliggend dorpen winkelen. Wij hebben een systeem gebouwd in Santo, zegt Claude Jeudy. Niet alleen zijn er 300 huizen gebouwd, er zijn ook waterpompen en eco-toiletten geplaatst. Maar minstens zo belangrijk, er zijn trainingen gegeven en er zijn verschillende initiatieven opgezet om mensen te helpen in hun levensonderhoud te voorzien. Dan hebben mensen niet alleen een huis als basis, maar kunnen ze een nieuw leven opbouwen. En wordt zo n project als in Santo pas echt duurzaam. Wat we hebben gerealiseerd in Santo, zouden we nooit alleen hebben kunnen doen, zegt Claude. We kregen hulp van meerdere organisaties, uit verschillende landen en met verschillende expertise. Zo heeft het geïnvesteerde geld uiteindelijk twee keer zoveel waarde. Santo is gebouwd met bijdragen uit onder andere Ierland, de Verenigde Staten en Nederland. Habitat Nederland bouwde mee dankzij donateurs en sponsors en een bijdrage van ruim van de opbrengst van de Giro555 actie voor Haïti van de Samenwerkende Hulporganisaties. Een van de onderdelen die het project in Santo zo uniek maakt, is het comité van buurtbewoners SIDDEVAS, dat in mei 2012 is opgericht en sindsdien samen met Habitat aan het verbeteren van de leefomstandigheden in de gemeenschap werkt. In april 2013 spraken we het comité en gaven ze aan dat een gezondheidscentrum, scholing en elektriciteit voor verlichting in de huizen de volgende stappen waren. Na de afronding van het project in de zomer van 2013 staat het comité op eigen benen en werken ze zelfstandig verder aan deze projecten. En ze hebben zeker niet stil gezeten! Licht in Santo Dankzij een mooie donatie van de WakaWaka Foundation - een internationale organisatie die zich ten doel stelt om overal ter wereld elektriciteit te brengen in de vorm van zonne-energie - ontvingen de inwoners van Santo zonne-energielampen voor in huis. In de gemeenschap waren al straatlampen op zonne-energie gebouwd, maar de huizen zelf hadden nog geen stroom en mensen verlichtten hun huis met dure en gevaarlijke gaslampen of kaarsen. In november 2013 kreeg elke familie twee WakaWaka lampen. De leden van SIDDEVAS zijn getraind in het gebruik van de lampen. En onlangs werd op initiatief van SIDDEVAS de Santo Community School of New Hope geopend. Meer dan 30 kinderen variërend in leeftijd van drie tot vijftien jaar krijgen hier dagelijks les in lezen, schrijven en rekenen. De leraren, allemaal inwoners van Santo investeren hun tijd en talent om ervoor te zorgen dat de kinderen uit de gemeenschap een mooie toekomst tegemoet gaan! 30 Habitat for Humanity Nederland Jaarverslag Boekjaar 2014

UPDATE de Filippijnen zes maanden na tyfoon Haiyan

UPDATE de Filippijnen zes maanden na tyfoon Haiyan UPDATE de Filippijnen zes maanden na tyfoon Haiyan Zes maanden na tyfoon Haiyan Ik dacht dat dit het einde van de wereld was, zeggen de meeste mensen als ze gevraagd wordt waaraan ze dachten tijdens tyfoon

Nadere informatie

UPDATE De Filippijnen 1 jaar na tyfoon Haiyan

UPDATE De Filippijnen 1 jaar na tyfoon Haiyan UPDATE De Filippijnen 1 jaar na tyfoon Haiyan 1 jaar na Haiyan Het is alweer bijna een jaar geleden dat tyfoon Haiyan over de Filippijnen raasde en Habitat for Humanity Filippijnen werkt nog steeds hard

Nadere informatie

Docentenhandleiding Habitat lespakket basisscholen

Docentenhandleiding Habitat lespakket basisscholen Docentenhandleiding Habitat lespakket basisscholen basisles Iedereen een thuis, versie voor groep 3/4 en 5/6 Docentenhandleiding lespakket Habitat for Humanity 1/10 Woord vooraf Fijn dat je interesse hebt

Nadere informatie

Jaarverslag Boekjaar 2013. 01-07-2012 t/m 30-06-2013

Jaarverslag Boekjaar 2013. 01-07-2012 t/m 30-06-2013 Jaarverslag Boekjaar 2013 01-07-2012 t/m 30-06-2013 Colofon Dit publieksjaarverslag is een uitgave van Habitat for Humanity Nederland. Gatwickstraat 1 1043 GK Amsterdam t +31 (0)20 800 29 70 info@habitat.nl

Nadere informatie

10-Jarige Minasayesh uit Ethiopië kan weer kind zijn. Indiase Angel (14 jaar) komt op voor kinderen met problemen

10-Jarige Minasayesh uit Ethiopië kan weer kind zijn. Indiase Angel (14 jaar) komt op voor kinderen met problemen NIEUWS NUMMER 16 Ι JAARGANG 8 Ι augustus 2012 10-Jarige Minasayesh uit Ethiopië kan weer kind zijn Indiase Angel (14 jaar) komt op voor kinderen met problemen Uw gift goed besteed Cordaid Kinderstem is

Nadere informatie

- UPDATE - Nepal zes maanden na de aardbeving

- UPDATE - Nepal zes maanden na de aardbeving - UPDATE - Nepal zes maanden na de aardbeving Zes maanden na de aardbeving Zes maanden geleden werd Nepal getroffen door een verwoestende aardbeving en verschillende nabevingen, die het leven in dit vriendelijke

Nadere informatie

Een terugblik op (bijna) twee jaar Barbara Foundation The Gambia.

Een terugblik op (bijna) twee jaar Barbara Foundation The Gambia. Speciale editie December 2015 Nummer: 005 Barbara Foundation The Gambia Een beter leven voor de kinderen in Gambia Een terugblik op (bijna) twee jaar Barbara Foundation The Gambia. Het is alweer jaren

Nadere informatie

UPDATE NOODHULP NEPAL

UPDATE NOODHULP NEPAL UPDATE NOODHULP NEPAL nieuwsbrief #03 / mei 2015 Samen voor Nepal Onmiddellijk na de aardbeving in Nepal sloegen de ADID-organisaties de handen ineen, ter plekke en in Nederland. We staan geen van allen

Nadere informatie

Jaarverslag Stichting jij bent TOV! 2015. Auteur: Wendy Verkerk- Klein

Jaarverslag Stichting jij bent TOV! 2015. Auteur: Wendy Verkerk- Klein Jaarverslag Stichting jij bent TOV! 2015 Auteur: Wendy Verkerk- Klein Voorwoord Voor u ligt het eerste jaarverslag van TOV te Tiel. Februari 2015 is stichting Jij bent TOV opgericht waardoor we dit jaar

Nadere informatie

UNICEF stelt voor: de Millenniumdoelstellingen! Maak kennis met onze kids WaSH-ambassadeurs Bezoek het Vredeshuis in Gent

UNICEF stelt voor: de Millenniumdoelstellingen! Maak kennis met onze kids WaSH-ambassadeurs Bezoek het Vredeshuis in Gent UNICEF stelt voor: de Millenniumdoelstellingen! Maak kennis met onze kids WaSH-ambassadeurs Bezoek het Vredeshuis in Gent Driemaandelijks magazine nr. 21 juli-augustus-september 2010 Hoi unicefkids! Hebben

Nadere informatie

Stichting Asian Heritage Nepal (SAHN), Nieuwsbrief, september Namasté! Fotoverslag van bezoek aan Nepal

Stichting Asian Heritage Nepal (SAHN), Nieuwsbrief, september Namasté! Fotoverslag van bezoek aan Nepal Stichting Asian Heritage Nepal (SAHN), Nieuwsbrief, september 2015 Namasté! Fotoverslag van bezoek aan Nepal In augustus hebben bestuursleden Pieter van Buul en Annemieke Mencke (op eigen kosten) een bezoek

Nadere informatie

Unicef. Bram van t Hoff De Flambouw Groep 8 17 Januari 2012

Unicef. Bram van t Hoff De Flambouw Groep 8 17 Januari 2012 Unicef Bram van t Hoff De Flambouw Groep 8 17 Januari 2012 Inleiding Ik hou mijn spreekbeurt over Unicef omdat ik het een mooi onderwerp vind en het kinderen helpt die in nood zijn en niet naar school

Nadere informatie

De hulp komt nu op gang, zowel vanuit de Filippijnen als vanuit heel veel buitenlanden. Ook vanuit nederland.

De hulp komt nu op gang, zowel vanuit de Filippijnen als vanuit heel veel buitenlanden. Ook vanuit nederland. Hoi allemaal, Zoals bekend trok op Vrijdag 8 november een zware typhoon over de Filippijnen en deze heeft een spoor van vernietiging achter gelaten. Op TV in Nederland (en ook hier in de Filippijnen) gaat

Nadere informatie

Donderdag 22 maart 2012. Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR

Donderdag 22 maart 2012. Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Donderdag 22 maart 2012 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Wereldwaterdag - Basisschool Heiende, Lokeren Geachte directeur en leerkrachten, Geachte burgemeester

Nadere informatie

NEDERLAND HELPT NEPAL KOM IN ACTIE!

NEDERLAND HELPT NEPAL KOM IN ACTIE! NEDERLAND HELPT NEPAL KOM IN ACTIE! NEPAL Nepal ligt in het werelddeel Azië en ligt tussen India en China. De oppervlakte van Nepal is 147.000 vierkante kilometer. Dat is vier keer groter dan Nederland.

Nadere informatie

Dank u voor het waarmaken van mijn droom.

Dank u voor het waarmaken van mijn droom. Nieuwsbrief van Stichting Wondem november 2014 Wondem Zerfu had één grote droom: arme kinderen in Ethiopië helpen. Want telkens als hij het land van zijn ouders bezocht, vroeg hij zich af waarom hij het

Nadere informatie

Dichter bij elkaar. Strategie 2015-2019

Dichter bij elkaar. Strategie 2015-2019 Dichter bij elkaar Strategie 2015-2019 De zorg verandert. Vrijwilligers veranderen. De wensen van families veranderen. De maatschappij verandert. Ronald McDonald Huis Sophia Rotterdam wil klaar zijn voor

Nadere informatie

informatiepakketje voor leerlingen van de basisschool

informatiepakketje voor leerlingen van de basisschool informatiepakketje voor leerlingen van de basisschool Spreekbeurt voor een huis Leuk dat je dit pakketje van onze website hebt gedownload! Ga je een spreekbeurt houden over het werk van Wereldfoundation?

Nadere informatie

Nieuwsbrief van Stichting Wondem- november 2012- nummer 2. Dank u voor het maken waar van mijn droom.

Nieuwsbrief van Stichting Wondem- november 2012- nummer 2. Dank u voor het maken waar van mijn droom. Nieuwsbrief van Stichting Wondem- november 2012- nummer 2 Dank u voor het maken waar van mijn droom. De droom van Wondem Wondem is vijf keer in Ethiopië geweest. Toen hij daar op bezoek was, werd hij heel

Nadere informatie

Wells of Joy, Malawi Blantyre BESTE MENSEN,

Wells of Joy, Malawi Blantyre BESTE MENSEN, Wells of Joy, 2015 nieuwsbrief Nr. 2 Malawi Blantyre BESTE MENSEN, Een half jaar geleden schreef ik mijn eerste nieuwsbrief. De tijd is gevlogen en het is dus tijd om weer iets van ons te laten horen.

Nadere informatie

Vrienden van dorcas. www.dorcas.nl

Vrienden van dorcas. www.dorcas.nl Vrienden van dorcas www.dorcas.nl Dit is dorcas 2 3 Dorcas komt in actie voor mensen in nood en diepe armoede, ongeacht hun religie, ras, geslacht of politieke overtuiging. Dorcas werkt al 35 jaar aan

Nadere informatie

Stichting Jyambere Aanmoediging tot ontwikkeling

Stichting Jyambere Aanmoediging tot ontwikkeling Stichting Jyambere Aanmoediging tot ontwikkeling Jaarverslag 2017 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Doelstelling... 4 3. Visie... 4 4. Werkwijze... 4 5. Terugblik 2017... 5 6. Toezicht... 7 7. Vooruitkijken...

Nadere informatie

MAUTERI BELEIDSPLAN 2014-2015

MAUTERI BELEIDSPLAN 2014-2015 MAUTERI BELEIDSPLAN 2014-2015 Kijk met je hart, kijk verder dan je ogen zien Versie 28-12-2013 Auteur: Bettie Ratuhaling VOORWOORD Voorbij de horizon liggen kleine eilandjes als kiezelsteentjes verstrooid

Nadere informatie

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info Unicef Hoofdstuk 1: Geschiedenis van Unicef Unicef is de Kinderrechtenorganisatie van de Verenigde Naties (VN). De Verenigde Naties zijn een verbond van (bijna) alle landen van de wereld. Deze landen hebben

Nadere informatie

Stichting SAN Inhoudelijke jaarverslag 2014

Stichting SAN Inhoudelijke jaarverslag 2014 Inhoudelijke jaarverslag 2014 Inhoudsopgave Voorwoord... 2 Inleiding... 3 Activiteiten... 4 SPIOR... 4 Discriminatie... 5 Thema-avonden voor ouders... 6 Sport voor jongeren en ouderen... 7 Samenwerking

Nadere informatie

Dagboek 5 27-31 juli 2015

Dagboek 5 27-31 juli 2015 Dagboek 5 27-31 juli 2015 s Morgens gaat rond een uur of 6 de wekker. Eigenlijk is dat niet nodig. We worden al vroeg in de morgen gewekt door de kraaiende hanen, blaffende honden, zingende monniken en

Nadere informatie

Van Caïro naar Kaapstad voor water in Afrika (Wereldrecordpoging fietsen)

Van Caïro naar Kaapstad voor water in Afrika (Wereldrecordpoging fietsen) Van Caïro naar Kaapstad voor water in Afrika (Wereldrecordpoging fietsen) Amateur wielrenner Robert Knol stapt op 24 januari 2011 op zijn fiets om binnen 80 dagen van Caïro naar Kaapstad te rijden. De

Nadere informatie

Resultaten van onze hulpverlening met geld van Giro555

Resultaten van onze hulpverlening met geld van Giro555 Derde tussenrapportage Giro555-actie Help slachtoffers Filipijnen Verslag: World Vision Over ons World Vision wil dat kinderen in ontwikkelingslanden gezond zijn en onderwijs krijgen. World Vision wil

Nadere informatie

MINDER ARMOEDE MILLENNIUMDOEL 1. Beantwoord de volgende vragen en gebruik daarbij de kaart MINDER ARMOEDE.

MINDER ARMOEDE MILLENNIUMDOEL 1. Beantwoord de volgende vragen en gebruik daarbij de kaart MINDER ARMOEDE. MILLENNIUMDOEL 1 MINDER ARMOEDE kaart MINDER ARMOEDE. 1. Wat betekent de extreme armoedegrens? 2. In welk werelddeel liggen de meeste landen waar mensen onder de armoedegrens van 1,25 dollar per dag leven?

Nadere informatie

Jaarverslag. Stichting Mariposa-Peru

Jaarverslag. Stichting Mariposa-Peru Jaarverslag van de Stichting Mariposa-Peru 2013 Algemeen. De doelstelling van de Stichting Mariposa-Peru, die op 28 februari 2006 is opgericht, is het financieren van relatief kleinschalige projecten in

Nadere informatie

Jaarverslag Stichting Thalente

Jaarverslag Stichting Thalente Jaarverslag Stichting Thalente 2013 Inhoudsopgave 1. Voorwoord 3 2. Thalente 2.1 Missie Thalente 4 2.2 Dichtbij de projecten 4 2.3 Werkwijze 4 2.4 ANBI 5 3. De Projecten 5 3.1 Afgesloten projecten 5 3.2

Nadere informatie

Eerste verjaardag Stichting WATER

Eerste verjaardag Stichting WATER 1 November 2008 Tweede nieuwsbrief Eerste verjaardag Stichting WATER Een jaar geleden zaten een tweetal leden van onze vriendengroep bij de notaris en de oprichting van de Stichting WATER werd een feit.

Nadere informatie

Nieuwsbrief Amigos. maart 2014 DE SAN JUAN DE FLORES

Nieuwsbrief Amigos. maart 2014 DE SAN JUAN DE FLORES Nieuwsbrief Amigos maart 2014 DE SAN JUAN DE FLORES Voorwoord Beste Amigos, Terwijl wij hier in Nederland al weer helemaal het gevoel krijgen in het voorjaar te zijn beland, hebben de bursalen in Guatemala

Nadere informatie

Voorwoord. Gegevens van de stichting. ANBI-Jaarverslag 2014

Voorwoord. Gegevens van de stichting. ANBI-Jaarverslag 2014 Voorwoord In het kader van de nieuwe ANBI-regeling per 1 januari 2014 zijn stichtingen met een ANBI status, zoals Stichting Furaha, verplicht hun jaarverslag te publiceren via internet. Stichting Furaha

Nadere informatie

Jaarverslag Stichting Sparrow

Jaarverslag Stichting Sparrow Jaarverslag 2013 Stichting Sparrow Beste Lezer, Voor u ligt het jaarverslag van stichting Sparrow 2013. Het jaar 2013 was een jaar van veranderingen. Remco en Ellie Pijper, oprichters van Sparrow, keerden

Nadere informatie

Kuilven 22, 5469 GB Erp NL27 RABO 0142 6019 85 www.childrensperfecthope.org. Beleidsplan Stichting Childrens s Perfect Hope 2013-2018

Kuilven 22, 5469 GB Erp NL27 RABO 0142 6019 85 www.childrensperfecthope.org. Beleidsplan Stichting Childrens s Perfect Hope 2013-2018 Beleidsplan Stichting Childrens s Perfect Hope 2013-2018 Voorwoord In dit beleidsplan geven wij u graag een helder beeld van de activiteiten van Stichting Children s Perfect Hope (CPH). Ook informeren

Nadere informatie

Les 5: De leefomstandigheden van de Maastrichtse arbeiders

Les 5: De leefomstandigheden van de Maastrichtse arbeiders Les 5: De leefomstandigheden van de Maastrichtse arbeiders Les 5: Leefomstandigheden De kloof tussen arm en rijk De afstand tussen arm en rijk was in de negentiende eeuw veel groter dan nu. Door de toenemende

Nadere informatie

ARMOEDE. Schriftelijke Bezinning. Anoniem

ARMOEDE. Schriftelijke Bezinning. Anoniem ARMOEDE Schriftelijke Bezinning Anoniem INHOUDSOPGAVE INTRODUCTIE... 3 Levensvragen... 3 Stelling... 3 Antwoorden op levensvragen... 4 Mijn standpunt... 4 INTERVIEWS... 5 Derde generatie.... 5 Tweede generatie....

Nadere informatie

Spreekbeurtinformatie Millenniumdoelen

Spreekbeurtinformatie Millenniumdoelen Spreekbeurtinformatie Millenniumdoelen Informatie voor basisschoolleerlingen uit groep 5 t/m 8 Wat kun je hier vinden? 1. Jouw spreekbeurt over de Millenniumdoelen 2. Waarom zijn er Millenniumdoelen 3.

Nadere informatie

Nieuwsbrief december 2012

Nieuwsbrief december 2012 Nieuwsbrief december 2012 Lieve mensen, Al weer bijna 2013, wat gaat de tijd toch snel. Dit jaar vierde onze stichting haar 5 jarig jubileum! We zijn erg trots op de structurele hulp die we tot nu toe

Nadere informatie

Artsen zonder grenzen

Artsen zonder grenzen Artsen zonder grenzen Dianne van den Bosch Inhoud Zo kwam het... 2 En in Nederland... 2 Hallo hallo!... 3 Wanneer in actie?... 3 Reizen in een vrachtvliegtuig... 3 En verder... 3 Laat maar waaien... 3

Nadere informatie

Wij een huis, zij een huis

Wij een huis, zij een huis Wij een huis, zij een huis Een huis in Bangladesh Stel je eens voor......dat je in Bangladesh woont in een huis zoals op deze foto; met een fundering en muren van leem en een rieten dak, dat nauwelijks

Nadere informatie

Uitzicht op de heuvels 10 km van Kabaya Uitzicht op de heuvels ten noorden van Kabaya. Ongeveer 7 km van het dorp.

Uitzicht op de heuvels 10 km van Kabaya Uitzicht op de heuvels ten noorden van Kabaya. Ongeveer 7 km van het dorp. Verblijf van Tautvydas Rindzevicius in Kabaya/RWANDA in het kader van het bezoek aan wezen en kwetsbare kinderen gesponsord door de Jyambere stichting. Inleiding Tijdens de periode van juli-augustus 2015,

Nadere informatie

Bij de prille start van de zomer berichten we jullie graag over de laatste ontwikkelingen in Nepal sinds de aardbevingen en onze activiteiten.

Bij de prille start van de zomer berichten we jullie graag over de laatste ontwikkelingen in Nepal sinds de aardbevingen en onze activiteiten. NIEUWSBRIEF NUMMER 3 JUNI 2015 Bij de prille start van de zomer berichten we jullie graag over de laatste ontwikkelingen in Nepal sinds de aardbevingen en onze activiteiten. Hoe gaat het nu met de kinderen

Nadere informatie

Vastenactie 2019 Schoon water verandert alles!

Vastenactie 2019 Schoon water verandert alles! Vastenactie 2019 Schoon water verandert alles! Even je handen wassen, een glas water pakken, de wc doortrekken of thee zetten: we staan er in Nederland nauwelijks bij stil wat een luxe het is dat we kranen

Nadere informatie

Nieuwsbrief van Stichting Wondem, juli 2018

Nieuwsbrief van Stichting Wondem, juli 2018 Nieuwsbrief van Stichting Wondem, juli 2018 Goed nieuws voor Ethiopië Ethiopië, met 100 miljoen inwoners het grootste land in de instabiele Hoorn van Afrika, heeft zich in een groot avontuur gestort. Na

Nadere informatie

JAARVERSLAG Stichting Mano a Mano Bolsward

JAARVERSLAG Stichting Mano a Mano Bolsward JAARVERSLAG 2016 Stichting Mano a Mano Bolsward Stichting Mano a Mano Op 27 september 2011 is Stichting Mano a Mano opgericht met als doel: Het verlenen van hulp aan de inwoners van de Dominicaanse Republiek,

Nadere informatie

Schoon drinkwater en verbeterde hygiëne voor de bevolking van Deh Sabz, Centraal Afghanistan. Eindrapportage

Schoon drinkwater en verbeterde hygiëne voor de bevolking van Deh Sabz, Centraal Afghanistan. Eindrapportage Afghanistan Schoon drinkwater en verbeterde hygiëne voor de bevolking van Deh Sabz, Centraal Afghanistan Eindrapportage Een door ZOA gebouwde latrine in het dorp Omer Khel in Dez Sabz Land: Afghanistan,

Nadere informatie

Dagboek september 2016

Dagboek september 2016 Dagboek 20 21-22 september 2016 De komende dagen gaan we met de vrijwilligers de trainingen oefenen, die we de afgelopen dagen hebben gemaakt. We bezoeken elk district apart. Alle vrijwilligers uit dit

Nadere informatie

Chitimba. Foundation. Nieuwsbrief

Chitimba. Foundation. Nieuwsbrief Chitimba Foundation Nieuwsbrief No: 9 September 2014 Van een bestuurslid: Hier onze negende nieuwsbrief alweer van de Chitimba Foundation. Het gaat goed met de Chitimba Foundation. Ook dit keer hebben

Nadere informatie

Het Kinderrechten lespakket

Het Kinderrechten lespakket Het Kinderrechten lespakket want ieder kind kan de wereld in beweging brengen Multiple choice quiz Op www.kidsrights.nl/scholen vindt u quizvragen met multiple choice antwoorden, die uitnodigen tot doorpraten

Nadere informatie

Verslag geschreven door Hillie Jager

Verslag geschreven door Hillie Jager Verslag geschreven door Hillie Jager Mano a Mano In februari 2013 heb ik met de stichting Mano a Mano vrijwilligerswerk verricht in de Dominicaanse Republiek (Midden Amerika, zie plaatje hieronder) Graag

Nadere informatie

Beleidsplan. Stichting A voor Afrika. Juni 2019

Beleidsplan. Stichting A voor Afrika. Juni 2019 Beleidsplan Stichting A voor Afrika Juni 2019 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Algemene gegevens... 3 3. Missie en visie... 4 4. Doelstelling... 4 3.1. Mayoka Primary School Tanzania... 4 3.2. Noodhulp

Nadere informatie

Zending verbindt. Help slachtoffers cycloon Idai. Driebergen, april 2019

Zending verbindt. Help slachtoffers cycloon Idai. Driebergen, april 2019 Help slachtoffers cycloon Idai In maart zijn miljoenen mensen in Mozambique, Malawi en Zimbabwe getroffen door de cycloon Idai. Het aantal doden is inmiddels opgelopen tot 843. Onder hen 4 leraren en 39

Nadere informatie

Rampenmanagement Zuid-Soedan

Rampenmanagement Zuid-Soedan Rampenmanagement Zuid-Soedan In Zuid-Soedan zijn honderdduizenden mensen op de vlucht. Er is groot gebrek aan schoon water, voedsel en medicijnen. De dreiging van hongersnood groeit, miljoenen mensen zullen

Nadere informatie

In de rij voor water. Informatieavond Filipijnen 17 januari

In de rij voor water. Informatieavond Filipijnen 17 januari In de rij voor water Informatieavond Filipijnen 17 januari In de rij voor water, in de rij voor onderdak, in de rij voor voedsel. Na de verwoestende tyfoon zag Ate Ruth (directeur van partnerorganisatie

Nadere informatie

Hans van Rooij VERSTAG

Hans van Rooij VERSTAG Hans van Rooij VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen van

Nadere informatie

Sponsoring voorbeeldmails

Sponsoring voorbeeldmails Sponsoring voorbeeldmails In dit document hebben we een aantal voorbeeldmails opgesteld, die je kunt sturen naar verschillende contacten voor sponsoring. Ter info: dance4life is een brandname en wordt

Nadere informatie

JAARVERSLAG UW GIFT OP DE JUISTE PLEK

JAARVERSLAG UW GIFT OP DE JUISTE PLEK JAARVERSLAG 2016 UW GIFT OP DE JUISTE PLEK Voorwoord Noer Foundation heeft een mooi jaar achter de rug! Een jaar waarin wij ons hebben kunnen inzetten voor weeskinderen, sociaal zwakkeren en gehandicapten.

Nadere informatie

3FM Serious Request 2013 Kinderen die sterven door diarree. De stille ramp: kinderen die sterven door diarree

3FM Serious Request 2013 Kinderen die sterven door diarree. De stille ramp: kinderen die sterven door diarree 3FM Serious Request 2013 Kinderen die sterven door diarree Bouwblok 1: De stille ramp: kinderen die sterven door diarree 3FM Serious Request vraagt dit jaar aandacht voor kinderen die sterven door diarree.

Nadere informatie

Jaarplan Stichting Helping Thulo Parsel

Jaarplan Stichting Helping Thulo Parsel Jaarplan 2017 Stichting Helping Thulo Parsel Inhoud 1. Ons doel... 3 2. Huizen in Thulo Parsel... 3 3. Huizen in andere dorpen... 3 4. Watervoorziening in Thulo Parsel... 4 5. Bezoek dorp... 5 6. Overheadkosten...

Nadere informatie

Warm de winter door Actie brandhout winter

Warm de winter door Actie brandhout winter Warm de winter door Actie brandhout winter 2017-2018 Beste donateur, Het is voor ons verbazingwekkend hoe brandhout het leven van gezinnen kan veranderen en mensen weer hoop en vertrouwen in de toekomst

Nadere informatie

Wij een huis, zij een huis

Wij een huis, zij een huis Wij een huis, zij een huis Een huis in Bangladesh Stel je eens voor......dat je in Bangladesh woont in een huis zoals op deze foto; met een fundering en muren van leem en een rieten dak, dat nauwelijks

Nadere informatie

Jaarverslag Boekjaar t/m

Jaarverslag Boekjaar t/m Jaarverslag Boekjaar 2015 01-07-2014 t/m 30-06-2015 Colofon Dit publieksjaarverslag is een uitgave van Habitat for Humanity Nederland. Gatwickstraat 1 1043 GK Amsterdam t +31 (0)20 800 29 70 info@habitat.nl

Nadere informatie

SHEPHERD. Foto s gemaakt door: Cordaid- Karin Mol Tekst: Frank van Lierde

SHEPHERD. Foto s gemaakt door: Cordaid- Karin Mol Tekst: Frank van Lierde SHEPHERD Op deze factsheet ontmoet je een paar van de vrouwen en hun kinderen die door SHEPHERD worden gesteund. Cordaid Microkrediet is erg blij dat jullie je inzetten voor microkrediet en tegen armoede.

Nadere informatie

HC zd. 42 nr. 31. dia 1

HC zd. 42 nr. 31. dia 1 HC zd. 42 nr. 31 weinig mensen zullen zeggen dat ze leven voor het geld geld maakt niet gelukkig toch zeggen we er graag achteraan: wel handig als je het hebt want waar leef ik voor? een christen mag zeggen:

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

WERELDWIJDE NATUURRAMPEN

WERELDWIJDE NATUURRAMPEN WERELDWIJDE NATUURRAMPEN EEN HALF JAAR LATER... WAT HEEFT UW STEUN BETEKEND VOOR DE SLACHTOFFERS? Binnengekomen giften natuurrampen najaar 2017 Voedselhulp Wie: 855 families Wat: Basis voedselpakketten

Nadere informatie

Kritisch kijken op verschillende schaalniveaus

Kritisch kijken op verschillende schaalniveaus Kritisch kijken op verschillende schaalniveaus Inleiding In het eerste jaar van Geogenie ben je begonnen vanuit België naar de wereld te kijken. In het tweede jaar heb je veel geleerd over Europa en in

Nadere informatie

6,6. Spreekbeurt door een scholier 1049 woorden 6 april keer beoordeeld. Nederlands. Kinderen in problemen.

6,6. Spreekbeurt door een scholier 1049 woorden 6 april keer beoordeeld. Nederlands. Kinderen in problemen. Spreekbeurt door een scholier 1049 woorden 6 april 2003 6,6 297 keer beoordeeld Vak Nederlands Kinderen in problemen. Er wonen veel meisjes op Haïti. Ze werken bij mensen in het huishouden. Sommige kinderen

Nadere informatie

Kom in actie met je hele school. Bouw mee met Habitat

Kom in actie met je hele school. Bouw mee met Habitat Kom in actie met je hele school Bouw mee met Habitat Geweldig dat jullie meebouwen! Geweldig dat jullie Habitat steunen! Daar zijn wij heel blij mee, want dankzij jullie hulp kan Habitat nog meer gezinnen

Nadere informatie

Stichting Bocas Sanas gaat naar de Dominicaanse Republiek om kinderen te helpen met gebitsproblemen.

Stichting Bocas Sanas gaat naar de Dominicaanse Republiek om kinderen te helpen met gebitsproblemen. Cristina Vasquez-Doorman is de oprichtster van Bocas Sanas, zij is op het idee gekomen om een stichting op te richten voor kinderen die last van gebitsproblemen. Cristina komt zelf uit de Dominicaanse

Nadere informatie

Stichting Make Sense!

Stichting Make Sense! Stichting Make Sense! Jaarverslag 2014 Voorwoord Voor de 8e keer vertrokken we met een groep van 16 vrijwilligers naar Doboj Bosnie. Wederom met de vaste kern en een iemand die voor het eerst mee ging.

Nadere informatie

25 jaar NIBE - Interview Mantijn van Leeuwen

25 jaar NIBE - Interview Mantijn van Leeuwen 152 152 25 jaar NIBE - Interview Mantijn van Leeuwen 153 Interview Mantijn van Leeuwen Voor de meeste mensen ben jij nog een onbekende, zeker gerelateerd aan het NIBE. Vertel eens iets over je achtergrond,

Nadere informatie

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij Rijk Phileas Fogg is een vreemde man. Hij is erg rijk. Maar niemand weet hoe hij aan zijn geld komt. Een baan heeft hij namelijk niet. Toch woont hij in een groot huis, midden in Londen. In zijn eentje.

Nadere informatie

Bedankt voor uw steun! Droogte en hongersnood in de Hoorn van Afrika

Bedankt voor uw steun! Droogte en hongersnood in de Hoorn van Afrika Bedankt voor uw steun! Droogte en hongersnood in de Hoorn van Afrika Binnengekomen giften 2017 510.276,23 Duurzame noodhulp Directe noodhulp Waterpompen en irrigatiesystemen 3 scholen zijn voorzien van

Nadere informatie

ESPRIT ORGANISEERT BIG BANG EEN WERELDWIJDE OPROEP TOT ACTIE, ONDERSTEUND DOOR MAGGIE GYLLENHAAL & PETER SARSGAARD

ESPRIT ORGANISEERT BIG BANG EEN WERELDWIJDE OPROEP TOT ACTIE, ONDERSTEUND DOOR MAGGIE GYLLENHAAL & PETER SARSGAARD 23 september 2010 ESPRIT ORGANISEERT BIG BANG EEN WERELDWIJDE OPROEP TOT ACTIE, ONDERSTEUND DOOR MAGGIE GYLLENHAAL & PETER SARSGAARD In 2008 heeft Esprit zich verbonden aan SOS-Kinderdorpen om kinderen

Nadere informatie

Wat was voor jou de belangrijkste reden om aan dit project mee te werken?

Wat was voor jou de belangrijkste reden om aan dit project mee te werken? Carpe Diem! Afgelopen december vertrokken vijf Nederlandse dames naar het prachtige Zuid-Afrika om hier mee te werken aan een summerschool in een township in Hermanus. Dit is een project van People4Change,

Nadere informatie

Stichting So Logical Foundation

Stichting So Logical Foundation Stichting So Logical Foundation BELEIDSPLAN 2015-2016 Stichting So Logical Foundation Postbus 5823 1410 GA Naarden Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Doelstelling 4 3. Werkwijze 6 4. Organisatie 7 5. Financiën

Nadere informatie

Het gaf mij veel energie om een eigen evenement te organiseren.

Het gaf mij veel energie om een eigen evenement te organiseren. Het Cruyff Foundation Community Program De Johan Cruyff Foundation wil jongeren langdurig binden aan het Cruyff Court en de wijk. Wij willen jongeren meer zelfvertrouwen geven, kansen bieden om hun talent

Nadere informatie

Bruggenbouwers Linko ping, Zweden

Bruggenbouwers Linko ping, Zweden Bruggenbouwers Linko ping, Zweden Het Bruggenbouwers project wordt in de Zweedse stad Linköping aangeboden en is één van de succesvolle onderdelen van een groter project in die regio. Dit project is opgezet

Nadere informatie

Jezus vertelt, dat God onze Vader is

Jezus vertelt, dat God onze Vader is Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.

Nadere informatie

HET PROJECT WAAR ALLES IN SAMEN KOMT WATER SHOPS IN INDIA CARE. ACT. SHARE. LIKE CORDAID.

HET PROJECT WAAR ALLES IN SAMEN KOMT WATER SHOPS IN INDIA CARE. ACT. SHARE. LIKE CORDAID. HET PROJECT WAAR ALLES IN SAMEN KOMT WATER SHOPS IN INDIA CARE. ACT. SHARE. LIKE CORDAID. SCHOON WATER: BRON VAN VOORSPOED... WATER > GEZONDHEID > EDUCATIE > ECONOMISCHE ONTWIKKELING > WELVAART Zonder

Nadere informatie

Beleidsplan Stichting Hi-Gene

Beleidsplan Stichting Hi-Gene Beleidsplan Stichting Hi-Gene Voorwoord Voor u ligt het beleidsplan van stichting Hi-Gene. Dit plan is geschreven door het bestuur van de stichting. Het plan geeft inzicht in de gestelde doelen voor de

Nadere informatie

EEN ZAMBIAANSE SPIEGEL

EEN ZAMBIAANSE SPIEGEL 26 EEN ZAMBIAANSE SPIEGEL Marike Spruyt - de Kloe / Willemieke Reijnoudt De grootste kracht van christelijk onderwijs is dat het bijdraagt aan karakterverandering. Op onze school komen kinderen uit arme

Nadere informatie

UNICEF algemene informatie

UNICEF algemene informatie UNICEF algemene informatie Informatie voor een spreekbeurt of werkstuk UNICEF helpt kinderen in de hele wereld UNICEF is de kinderrechtenorganisatie van de Verenigde Naties. De opdracht van UNICEF is:

Nadere informatie

CRISIS UPDATE: KINDEREN VAN SYRIË

CRISIS UPDATE: KINDEREN VAN SYRIË NEDERLAND CRISIS UPDATE: KINDEREN VAN SYRIË 09 november 2018 Het conflict in Syrië duurt al zeven jaar en gaat nu de achtste oorlogswinter in. Veel vluchtelingen wonen al jaren in tentenkampen, dochters

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

CHICA. Lunga Lunga, Kenia, December 2011

CHICA. Lunga Lunga, Kenia, December 2011 Lunga Lunga, Kenia, December 2011 CHICA Een verhaal over Chica en de thuiszorg voor weeskinderen in Kenia. Om redenen van privacy zijn foto s, namen en werkelijke gebeurtenissen niet aan elkaar gekoppeld.

Nadere informatie

TSUNAMI S EEN KRACHTIGE NATUURRAMP NATUURRAMPEN. Hallo! WERKBOEK VOOR LEERLINGEN INHOUD. Vul hier je naam in. Vul hier je groep in.

TSUNAMI S EEN KRACHTIGE NATUURRAMP NATUURRAMPEN. Hallo! WERKBOEK VOOR LEERLINGEN INHOUD. Vul hier je naam in. Vul hier je groep in. EEN KRACHTIGE NATUURRAMP ERKBOEK VOOR LEERLINGEN Vul hier je naam in. INHOUD at is een tsunami? 2 Vul hier je groep in. Hoe ontstaat een tsunami? 3 aar komen tsunami s voor? 4 De gevolgen van een tsunami

Nadere informatie

UNICEF Kinderrechten SPORT EN VRIJE TIJD GELIJKE BEHANDELING VOEDING FAMILIE GEZONDHEIDSZORG ONDERWIJS SCHOON WATER

UNICEF Kinderrechten SPORT EN VRIJE TIJD GELIJKE BEHANDELING VOEDING FAMILIE GEZONDHEIDSZORG ONDERWIJS SCHOON WATER UNICEF Kinderrechten INFORMATIE EEN EIGEN MENING SPORT EN VRIJE TIJD FAMILIE GELIJKE BEHANDELING Patricia Willocq VOEDING GEZONDHEIDSZORG ONDERWIJS SCHOON WATER Informatie voor een spreekbeurt of werkstuk

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

Morgo steunt stichting Woord & Daad

Morgo steunt stichting Woord & Daad Morgo steunt stichting Woord & Daad Op zondag 26 December 2004 berooft een vloedgolf van water meer dan 100.000 mensen van het leven. Bijna een jaar later zijn Woord en Daad en ZOA- vluchtelingenzorg nog

Nadere informatie

Multiple choice quiz Vraag 1 Vraag 2

Multiple choice quiz Vraag 1 Vraag 2 Multiple choice quiz Op www.kidsrights.nl vindt u quizvragen met multiple choice antwoorden, die uitnodigen tot doorpraten en discussiëren. De vragen worden kort ingeleid. Onderwerpen zijn onder meer de

Nadere informatie

New Day Impact Jaarverslag 2012

New Day Impact Jaarverslag 2012 New Day Impact Jaarverslag 2012 Stichting New Day Impact, Vlijtseweg 95, 7317 AE Apeldoorn info@newday-impact.nl www.newday-impact.nl Activiteiten in het jaar 2012 New Day Carecenter Ook in 2012 lag de

Nadere informatie

We sluiten onze ogen niet voor mensen in nood. Maak een blijvend verschil door een deel van uw nalatenschap te schenken

We sluiten onze ogen niet voor mensen in nood. Maak een blijvend verschil door een deel van uw nalatenschap te schenken We sluiten onze ogen niet voor mensen in nood Maak een blijvend verschil door een deel van uw nalatenschap te schenken 1 Medair/Nath Fauveau De waarden die we doorgeven aan de volgende generatie zijn onze

Nadere informatie

HET VERHAAL VAN KATRIN

HET VERHAAL VAN KATRIN HET VERHAAL VAN KATRIN Katrin begon heroïne te gebruiken toen ze ongeveer 12 was. In het begin deed ze dat nog af en toe. We hadden er niet genoeg geld voor. Door een ingrijpende gebeurtenis ging ze steeds

Nadere informatie

Beste vrienden en sympathisanten van ons project Hope For The Children in Cambodja,

Beste vrienden en sympathisanten van ons project Hope For The Children in Cambodja, Beste vrienden en sympathisanten van ons project Hope For The Children in Cambodja, We vonden dat het tijd werd dat we jullie, sponsors van ons project, op de hoogte houden van wat er allemaal gebeurt

Nadere informatie

STICHTING ADRA NEDERLAND VERKORT JAARVERSLAG

STICHTING ADRA NEDERLAND VERKORT JAARVERSLAG STICHTING ADRA NEDERLAND VERKORT JAARVERSLAG 2013 VOORWOORD STICHTING ADRA NEDERLAND JAARVERSLAG 2013 Dit is een beknopte weergave van het Algemeen Jaarverslag 2013 van ADRA Nederland. Bent u in het gehele

Nadere informatie

Gedwongen opname met een IBS of RM *

Gedwongen opname met een IBS of RM * Gedwongen opname met een IBS of RM * Informatie voor cliënten Onderdeel van Arkin Inleiding In deze folder staat kort beschreven wat er gebeurt als u gedwongen wordt opgenomen. De folder bevat belangrijke

Nadere informatie