Verzamelprotocol DNA barcoding
|
|
- Kurt Boer
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Verzamelprotocol DNA barcoding Vaatplanten Doel Het verzamelde organisme wordt gebruikt om DNA uit te isoleren, aan de hand waarvan een DNA barcode bepaald kan worden. DNA extract en organisme (voucher) worden opgenomen in de collectie van NCB Naturalis. De DNA barcode wordt, tezamen met de bijbehorende foto en collectie gegevens, gedeponeerd in de publieke database van het internationale Barcoding of Life project ( Als richtlijn voor Nederland houden we drie exemplaren per soort aan. V5.0
2 Protocol Stap 1: Selecteren geschikt materiaal Selecteer een jong blad zonder aantastingen. Zorg voor een scherpe foto van hetzelfde individu als waar het DNA uit bemonsterd wordt van een soortsonderscheidend kenmerk. Neem eventueel een habitusfoto. Stap 2: subsampling Knip circa 2 cm van de punt af, vermijd de hoofdnerf. Breng het subsample, mg vers bladmateriaal, over naar een monsterbuisje met silicagel. Voorkom contaminatie tussen samples! Gebruik slechts (materiaal van) één exemplaar per buisje! Stap 3: voucher De bijbehorende voucherplant dient in zijn geheel (indien te groot, een representatief deel) in een stoof gedroogd te worden en vervolgens opgeplakt te worden op een herbariumvel. Stap 4: etiketteren Voorzie zowel het monsterbuisje (met subsample) als de voucher van een van de voorgedrukte etiketten met BRAHMS collectieregistratiecodes. Het etiket zonder barcode is bedoeld voor IN het monsterbuisje, het zelfklevend etiket met barcode is voor bij de voucher. Belangrijk: de etiketten koppelen het sample aan de voucher. Gebruik dus etiketten met identieke collectieregistratiecodes. Controleer! Stap 5: invullen samplesheet Geef in het bijgeleverde Excel-bestand SamplesheetBlank.xls aan welk sample in welk buisje zit, door de gebruikte collectieregistratiecodes in te vullen. Gebruik bij het opslaan van het bestand het nummer van het rekje als bestandsnaam. Stap 6: invoeren registratiegegevens Voer per sample de bijbehorende registratiegegevens in. Tenminste: collectieregistratiecode, taxon, determinator, verzamelaar, verzameldatum, land, plaats, gebied, coördinaten. Gebruik het bijgeleverde Excel-bestand SampleBrahmsBlank.xls Stap 7: overdracht Lever de volgende zaken altijd tezamen aan: Vol verzamelrekje (95 monsters), buisje H12 ontbreekt standaard (controle) Excel-bestand met positie-informatie (samplesheet) Electronisch bestand met registratiegegevens (Excel-bestand) Bijbehorende voucherplanten, opgeplakt op herbariumvellen Detailfoto s en eventuele habitusfoto s van levend materiaal in.tif of.jpg formaat
3 Toelichting op protocol DNA kan uit een grote verscheidenheid van weefsels geëxtraheerd worden. Echter, factoren als de versheid, conserveringsmethode en leeftijd van het sample hebben allemaal effect op het succes van het verkrijgen van een goede DNA barcode. Vers, ongeconserveerd weefsel is ideaal wanneer de omstandigheden het toestaan. Natte weefsels vergaan zodra de cellen sterven. Wanneer de cellen openbreken, lyseren, komen er enzymen vrij die DNA te lijf gaan. Over het algemeen geldt: hoe verser, hoe beter. Bij stap 1 Jong blad is veelal het meest geschikt, omdat daar nog weinig of geen secundaire metabolieten in aanwezig zijn die kunnen storen bij het DNA werk. Verder zijn in deze blaadjes de nerven nog niet erg stevig; harde nerven kunnen problemen opleveren bij het fijnmalen van het materiaal. Rottend blad en blad met schimmels of andere aantastingen dient vermeden te worden. Bij stap 2 Subsampling Om subsamples te nemen kan het meegeleverde weefselschaartje wordt gebruikt. Vermijd het nemen van veel materiaal (niet meer dan 150 mg natgewicht). De meegeleverde pincet kan gebruikt worden om de subsamples in de buisjes te stoppen. De silicagel zorgt er voor dat de samples zo snel mogelijk indrogen. Zorg er voor dat tijdens het werken het rekje in de juiste oriëntatie staat; met positie A1 linksboven. Om subsamples te nemen kan de meegeleverde weefselschaar worden gebruikt. Ontsmet de schaar regelmatig met een tissue en wat alcohol. Bleekwater (natriumhypochloriet-oplossing) kan ook gebruikt worden, maar zorg dat alle bleek grondig is weggespoeld om beschadiging van het DNA in de samples te voorkomen.
4 Let op! Nooit meer dan (materiaal van) één exemplaar per buisje! De exemplaren waarvan de subsamples afkomstig zijn vormen de vouchers. De vouchers dienen altijd te worden aangeleverd als ze nog niet in BRAHMS geregistreerd en/of gefotografeerd zijn. Let op! De buisjes dienen ingeleverd te worden op de correcte positie in het verzamelrekje. Verzamelrekje Het bijgeleverde verzamelrekje bevat 96 buisjes van 1,4 ml gevuld met silicagel. De silicagel is een mix van grove oranje indicatorkorrels en fijn wit zand. Als de silicagel verzadigd is verkleuren de oranje korrels naar transparant. Aan de onderzijde van elk buisje bevindt zich een alfanumerieke codering, waarmee de positie in het doosje wordt aangegeven (A1 [rij A, kolom 1] tot en met H12 [rij H, kolom 12]). Het doosje zelf heeft een uniek nummer, op de voorzijde weergegeven in cijfers en als barcode. Het laatste buisje (H12) ontbreekt, hetgeen dient als negatieve controle.
5 Bij stap 3 De gehele voucherplant dient op stoof gedroogd te worden, of op alcohol te worden gezet. De gedroogde plant dient gemonteerd te worden op een herbariumvel. De vouchers dienen altijd tegelijkertijd met de samples te worden aangeleverd. Deze vouchers worden opgenomen in de collectie van NCB Naturalis Nationaal Herbarium Nederland en digitaal geregistreerd in BRAHMS. Bij stap 4 Etiketten met BRAHMS registratiecodes zijn in tweevoud meegeleverd: als zelfklevend etiket met barcode en op katoenpapier. Het etiket op katoenpapier dient te worden losgeknipt om bij het subsample in het monsterbuisje te worden gevoegd.
6 Het zelfklevend etiket met barcode is voor de voucher op het herbariumvel, of voor op de alcoholcollectiepot. Bij stap 5 Gebruik voor elke batch van 95 samples (een vol verzamelrekje) een nieuw Excel-bestand. Het doel is te registreren welk sample zich in welk buisje bevindt. Vul in de samplesheet het nummer van het verzamelrekje, buisje en bij behorende BRAHMS collectieregistratiecode in. Voor gedetailleerde uitleg voor het invullen van de samplesheet is een apart tabblad bijgevoegd in het bestand. Gebruik bij het opslaan van het bestand het nummer van het rekje als bestandsnaam; bijvoorbeeld BCP xls. Bij stap 6 De registratiegegevens zullen uiteindelijk door de Barcoding Faciliteit in het botanisch collectieregistratiesysteem BRAHMS worden opgenomen, je hoeft de gegevens dus niet ook nog elders in te leveren. Volg bij het invullen van het Excel-bestand zorgvuldig de uitleg op het bij het bestand gevoegde aparte tabblad. Bij stap 7 Probeer de tijd tussen verzamelen en aanleveren zo kort mogelijk te houden (liefst binnen 24 uur). Vers afgeknipt weefsel degradeert snel; hoe sneller het DNA in een -80 C vriezer terechtkomt, hoe beter. Zorg dat alle foto s (in.jpg of.tif) bij de Barcoding Faciliteit terecht komen, voordat alle data compleet is zal er niet gesequenced worden!
7 Inhoud verzamelpakket verzamelrekje met 95 1,4 ml buisjes, gevuld met silicagel, afgesloten met een transparant-blauw schroefdopje met o-ring. sleutel voor schroefdopjes rol met zelfklevende etiketten met BRAHMS collectieregistratiecodes stroken etiketten met collectieregistratiecodes (katoenpapier) weefselschaar papierschaar stomp pincet potlood doos met tissues flesje ethanol 70% USB stick met data bestanden +.pdf van de handleiding A4-tjes met uitleg voor opdringerig publiek tijdens veldwerk
8 Barcoding of life BOL is een internationaal initiatief ( de Nederlandse bijdrage wordt mogelijk gemaakt door de FES-middelen. Zo veel mogelijk Nederlanse soorten worden opnieuw verzameld in samenwerking met PGO s, verenigingen en terreinbeherende instanties. Exemplaren worden gedetermineerd, gefotografeerd, gecatalogiseerd, en aan NCB collectie toegevoegd. DNA materiaal wordt geëxtraheerd en bewaard (-80 C). Barcodes worden gegenereerd, en aan de publieke database (BOLD) toegevoegd. Indien foto s van de vouchers aangeleverd worden, worden de namen van de fotografen op de BOLD website vermeld. Contact dnabarcoding@ncbnaturalis.nl Sylviusweg 72, 2333 BE Leiden
Verzamelprotocol DNA barcoding
Verzamelprotocol DNA barcoding Entomologie Doel Het verzamelde organisme wordt gebruikt om DNA uit te isoleren, aan de hand waarvan een DNA barcode bepaald kan worden. Daarnaast wordt het materiaal ook
Nadere informatieDNA barcoding. Identificatie van plant en dier
DNA barcoding Identificatie van plant en dier DNA barcoding Identificatie van plant en dier Berry B. van der Hoorn, Kevin K. Beentjes, Maartje Kijne-van der Sluis Naturalis Biodiversity Center, DNA Barcoding
Nadere informatie1. Inleiding. 2. Inloggen:
1. Inleiding Als handelaar heeft u toegang tot uw winkel op het Storesquare platform. In deze handleiding leggen we uit hoe u producten aan uw online shop kan toevoegen. U dient uw artikelen van een correcte
Nadere informatieHANDLEIDING Q1600 Fashion
HANDLEIDING Q1600 Fashion Pag.: 1 Inhoudsopgave Inleiding...3 Beheer...4 Kleurlijsten beheren...4 Kleurlijst groep aanmaken...6 Kleurlijst groep verwijderen...6 Kleuren (kleurnummers) aanmaken/wijzigen...7
Nadere informatieHANDLEIDING ZORGAANBIEDERS, LANDELIJK IMPLANTATENREGISTER FASE 2
HANDLEIDING ZORGAANBIEDERS, LANDELIJK IMPLANTATENREGISTER FASE 2 Inhoud 1. Inloggen met UZI pas... 3 1.1 Inlogproces... 3 1.2 Gegevens zorgaanbieder toevoegen... 5 1.3 Gegevens zorgaanbieder wijzigen...
Nadere informatieHandleiding EPD-overdrachtbericht (MEDOVD) Versie: 0.2. EPD Overdrachtbericht (MEDOVD)... 2 Aanmaken verhuisdossier Inlezen verhuisbericht...
Promedico-VDF 10 Handleiding EPD-overdrachtbericht (MEDOVD) Versie: 0.2 Inhoud EPD Overdrachtbericht (MEDOVD)... 2 Aanmaken verhuisdossier... 2 Inlezen verhuisbericht... 5 Koppelen aan bestaande patiënt...
Nadere informatieHet nemen en verzenden van een BijmestMonitor-monster
Instructieblad Het nemen en verzenden van een BijmestMonitor-monster Geachte relatie, Een BijmestMonitor-monster bestaat uit twee delen: grond en gewas. Deze monsters moeten zijn voorzien van objectcodestickers
Nadere informatieAls particuliere verkoper kun je tweedehands artikelen aanbieden in de volgende winkels:
2. Aanbieden 2.1 Assortiment Als particuliere verkoper kun je tweedehands artikelen aanbieden in de volgende winkels: Winkel Boeken Muziek Dvd (Alleen regiocode 2 en 0) Games (Geen pc games) Elektronica
Nadere informatieBijlage Inlezen nieuwe tarieven per verzekeraar
! Bijlage inlezen nieuwe tarieven (vanaf 3.2) Bijlage Inlezen nieuwe tarieven per verzekeraar Scipio 3.303 biedt ondersteuning om gebruikers alle tarieven van de verschillende verzekeraars in één keer
Nadere informatieTekeningen en andere stukken voor het depot
0.1 Bijlagenregeling Tekeningen en andere stukken voor het depot Datum 19 juli 2018 Versie 2.4 DefinitiefProduct- en ProcesbeheerDirectie Rechtszekerheid Bijlagenregeling Tekeningen en andere stukken voor
Nadere informatieHandleiding 103: Collecte Database (CDB) voor Wijkhoofden
Handleiding 103: Collecte Database (CDB) voor Wijkhoofden Gebruik handleiding 103: Deze handleiding is bestemd voor wijkhoofden en Vrienden die gegevens gaan verwerken en bewerken in een wijk binnen een
Nadere informatieDocentenhandleiding 2x15 Daderprofiel DNA kit
Docentenhandleiding 2x15 Daderprofiel DNA kit #VOS-038 versie 2.1 Inhoud kit: 2 x 15 DNA profielen 2 x Dader profiel 2 x 1 ml loading dye (kleurloze vloeistof) 3 g agarose 400 µl blauwe gel dye (1000x)
Nadere informatieHANDLEIDING. onderzoekaccount. serviceapotheek.tevreden.nl handleiding onderzoekaccount 2013 pagina 1 van 23
HANDLEIDING onderzoekaccount serviceapotheek.tevreden.nl handleiding onderzoekaccount 2013 pagina 1 van 23 Inhoudsopgave Inloggen serviceapotheek.tevreden.nl... 3 Dashboard... 3 Rapportcijfers... 4 Toon...
Nadere informatieOctopus > handleiding bij modal split onderzoek
Octopus > handleiding bij modal split onderzoek inleiding Het herkomst- en vervoerswijze-onderzoek vormt het eerste onderdeel van stap 3. In dit deel van het onderzoek worden de volgende gegevens verzameld:
Nadere informatieStap 5. Koppel vervolgens de Stages aan de AIOS op het blad AIOS Stageplaats (figuur 5). Nu kunnen de Stage specifieke afspraken aangemaakt worden.
Met de Excelapplicatie Opleidingskalender kunt u afspraken in het kader van de opleiding met AIOS per Ziekenhuis/Opleiding per specialisme plannen en beheren. Introductie Deze Excelapplicatie is gemaakt
Nadere informatieProcedure OncoLifeS Hematologie
Doelstelling OncoLifeS Het onderzoek heeft als doel inzicht te verkrijgen in patiëntkenmerken, het onderliggend maligne ziekteproces (zowel moleculairbiologisch als klinisch), de behandeling en in aansluiting
Nadere informatieHandleiding analysepakket Tulp Contactgegevens
Handleiding analysepakket Tulp Contactgegevens NovaCropControl Postbus 2218 5001 CE Tilburg www.novacropcontrol.nl Joan Timmermans Koen van Kempen Mobiel: 06-83220623 Mobiel: 06-57314128 E-mail: j.timmermans@novacropcontrol.nl
Nadere informatieEtiketformaat aanpassen
Compad P R A K T I J K T I P 1 Etiketformaat aanpassen Uw software wordt geleverd met een aantal standaard rapporten en etiketten. Het kan voorkomen dat u een afwijkend etiket formaat wil gebruiken dan
Nadere informatieHandleiding. NCDR Databroker Voor aanlevering van geëncrypteerde data. Mei 2016 Versie 2.0
Handleiding NCDR Databroker Voor aanlevering van geëncrypteerde data Mei 2016 Versie 2.0 2014-2016 by Reports. All rights reserved. Versie 2.0 1 Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Inloggen... 3 2.1. Startpagina...
Nadere informatieHandleiding Service Apotheken. Serviceapotheek.tevreden.nl
Handleiding Service Apotheken Serviceapotheek.tevreden.nl Inhoud 1. Inloggen op Serviceapotheek.tevreden.nl 3 2. Dashboard 4 Rapportcijfers 4 Toon resultaten 4 Download in PDF 4 Startdatum / Einddatum
Nadere informatieHandleiding analysepakket Paprika Contactgegevens
Handleiding analysepakket Paprika Contactgegevens NovaCropControl Postbus 2218 5001 CE Tilburg www.novacropcontrol.nl Joan Timmermans Koen van Kempen Mobiel: 06-83220623 Mobiel: 06-57314128 E-mail: j.timmermans@novacropcontrol.nl
Nadere informatieHandleiding InfoEasy. Inhoud van de verpakking
In deze beknopte handleiding treft u alle informatie die u nodig heeft om te starten met InfoEasy. In deze handleiding wordt uitgelegd hoe u het scherm dient te installeren en hoe de presentatie opgestart
Nadere informatieADRES 2000 VOOR WINDOWS
Theun Bollema 2011 Met Adres 2000 voor Windows is het mogelijk om eenvoudige databases te maken of om adressenbestanden (met meer dan 50000 adressen is geen probleem) te beheren. Door zijn opzet kan het
Nadere informatieHandleiding otterportaal deelnemers
Handleiding otterportaal deelnemers Versie 11 1 2018 Deze handleiding geeft uitleg over het invoerportaal van het NEM Verspreidingsonderzoek Otter. Inloggen Adres Het adres van het portaal is: www.otters.meetnetportaal.nl.
Nadere informatieHandleiding registratiesysteem Kleuterplein. versie 1.0
Handleiding registratiesysteem Kleuterplein versie 1.0 september 2012 1 Inhoudhoudsopgave 1. Het belang van registreren Pagina 3 2. Systeeminstellingen Pagina 4 3. De leerdoelenregistratie Pagina 5 4.
Nadere informatieExcel Controller. Jaarrekening
Handleiding in Excel Auteur(s) G. Buurmans Date of creation 13-04-2011 F. van Eedenstraat 2 I. www.excelcontroller.nl KVK Rotterdam 24.31.44.22 T. 087 8758788 3351 SM Papendrecht E. info@excelcontroller.nl
Nadere informatieWerken met Bibliotheek.net
Werken met Bibliotheek.net Gebruikershandleiding versie 1.0 Uitgever: Stenvert Systems & Service B.V. Postbus 593 3800 AN Amersfoort Nederland Telefoon: 033 457 0199 Fax: 033 457 0198 E mail: info@stenvert.nl,
Nadere informatieExcel Controller. Jaarrekening
Handleiding in Excel Auteur(s) G. Buurmans Date of creation 13-04-2011 F. van Eedenstraat 2 I. www.excelcontroller.nl KVK Rotterdam 24.31.44.22 T. 087 8758788 3351 SM Papendrecht E. info@excelcontroller.nl
Nadere informatieAlgemeen. Handleiding analysepakket. Contactgegevens. NovaCropControl Postbus 2218 5001 CE Tilburg www.novacropcontrol.nl
Handleiding analysepakket Algemeen Contactgegevens NovaCropControl Postbus 2218 5001 CE Tilburg www.novacropcontrol.nl Joan Timmermans Koen van Kempen Mobiel: 06-83220623 Mobiel: 06-57314128 E-mail: j.timmermans@novacropcontrol.nl
Nadere informatieOm in te loggen op de URA Rating Factory gaat u naar: Log in met de toegestuurde inloggegevens.
Handleiding URA rating Factory Bij het aangaan van een BiZ abonnement ontvangt u naast de instructie voor de koppeling van BiZ met uw jaarrekeningpakket een inlog voor de URA Rating Factory. In de URA
Nadere informatieHoofdstuk 5: Gegevens koppelen
Hoofdstuk 5: Gegevens koppelen 5.0 Inleiding Spreadsheets bestaan uit miljoenen cellen. Deze cellen kunnen aan elkaar gekoppeld worden in een werkblad (bijvoorbeeld met een link), tussen verschillende
Nadere informatieHoe email- adressen in uw website opladen en bewaren?
Hoe email- adressen in uw website opladen en bewaren? Stap 1: Klik in de footer van je website op Inloggen onder de titel Admin- Area Stap 2: Typ volgende gegevens in om in te loggen: Gebruikersnaam: agentennummer
Nadere informatieHandleiding. NCDR Databroker Voor aanlevering van geëncrypteerde data. Juli 2016 Versie 2.0.3
Handleiding NCDR Databroker Voor aanlevering van geëncrypteerde data Juli 2016 Versie 2.0.3 2014-2016 by Reports. All rights reserved. Versie 2.0.3 1 Inhoud 1. Inleiding... 3 2. NCDR sjablonen en datadefinitie
Nadere informatieHandboek. voor het maken van. representatieve. productfoto's voor de beeldbank
Handboek voor het maken van representatieve productfoto's voor de beeldbank Productfoto's spelen bij de verkoop op de veiling een steeds grotere rol, vooral door het sterk groeiende aantal klanten dat
Nadere informatieVoor het gebruik van het planningsinstrument geldt onderstaande handleiding
Voor het gebruik van het planningsinstrument geldt onderstaande handleiding Algemeen Het planningsinstrument kan op drie manieren gebruikt worden, zie onder. ken Als instrument bij het plannen van huiswerk
Nadere informatieDocentenhandleiding 6x5 Daderprofiel DNA kit
Docentenhandleiding 6x5 Daderprofiel DNA kit #VOS-038A versie 2.0 Inhoud kit: 6 x 5 DNA profielen 6 x Dader profiel 6 x 200µl loading dye (kleurloze vloeistof) 4 g agarose 400µl gel dye (1000x) 100ml elektroforese
Nadere informatieIn de tabel hieronder vindt u een beschrijving van de verschillende velden die kunnen voorkomen in uw import-bestand.
Algemeen Met behulp van deze handleiding zal u leren hoe u een bestand in het juiste formaat kan aanmaken en importeren naar uw winkelwagen. U zal merken dat dit zeer weinig moeite vergt en u op die manier
Nadere informatieEr staan een paar zaaibakken in de hoek van de tuin waar een aantal scheuten eerder in gepoot werden.
Vertaling Les 8 augustus 2014 Bonsaiblad Satsuki Kenkyu Geschreven door Isamu Enomoto (officieel lector van de Japanse Satsuki vereniging). Handleiding om Satsuki azalea s te kweken en te vormen in alle
Nadere informatieExcel Controller. Jaarrekening in Excel. Handleiding Excel Controller. Jaarrekening. Auteur(s) G. Buurmans. Date of creation
Handleiding in Excel Auteur(s) G. Buurmans Date of creation 13-04-2011 BTW NL 8107.42.159 B.01 1 Inhoudsopgave Inleiding Excel... 3 1 Beveiligingen afzetten in Excel... 4 2 Beveiligingen afzetten vanaf
Nadere informatieBegin door in te loggen bij op wow2do.nl/wp-admin. Je kunt ook inloggen op de site en kiezen voor Belevenis Plaatsen.
Handleiding voor het plaatsen en bewerken van belevenissen Begin door in te loggen bij op wow2do.nl/wp-admin. Je kunt ook inloggen op de site en kiezen voor Belevenis Plaatsen. Nu kun je een product toevoegen.
Nadere informatieHandleiding voor Excel to Image
1 Handleiding voor Excel to Image Exporteren uw Excel rapportages naar Word of Powerpoint Auteur(s) M.S. van Dam Date of creation 16-05-11 2 Voorwoord Het Excel bestand EC_ExcelToImage.xls maakt het mogelijk
Nadere informatieLeni Duistermaat, Naturalis sectie Botanie, onderzoeker Nederlandse flora
Herbariummateriaal verzamelen nog van deze tijd?! Leni Duistermaat, Naturalis sectie Botanie, onderzoeker Nederlandse flora Leni.Duistermaat@naturalis.nl Nederland kent een lange traditie van het inventariseren
Nadere informatieHandleiding meetinstrument vervoerskeuze
Handleiding meetinstrument vervoerskeuze Inhoud Algemeen: Inleiding... 1 Algemene schoolgegevens invullen... 1 Algemene meetgegevens invullen... 2 Deel 1: Gegevens invullen per klas... 3 Stap 1: Algemene
Nadere informatie8 Registratie voor een uitnodiging
8 Registratie voor een uitnodiging Om formeel aan een uitnodiging te kunnen deelnemen, moet u zich daarvoor registreren. Hiertoe dient u uw bedrijfsgegevens in te vullen. Indien u persoonlijk aan een uitnodiging
Nadere informatie#VOS-043 versie 1.1. Leerlingenhandleiding
#VOS-043 versie 1.1 Leerlingenhandleiding Het eerste deel van de proef bestaat uit het isoleren van het eigen DNA uit wangslijmvlies en het inzetten van de PCR. De analyse van de PCR producten middels
Nadere informatie4orange Profiles Factsheet
4orange Profiles Factsheet 4orange, 2015 Hogehilweg 24 1101 CD Amsterdam Zuidoost www.4orange.nl 2 Welkom bij 4orange Profiles! Voor toegang tot 4orange Profiles kun je een login naam en wachtwoord aanvragen
Nadere informatieFaunaRegistratieSysteem (FRS): Stap-voor-Stap Instructie Tellingen voor WBE secretarissen & Telling Coördinatoren
FaunaRegistratieSysteem (FRS): Stap-voor-Stap Instructie Tellingen voor WBE secretarissen & Telling Coördinatoren Inhoudsopgave: Korte Inleiding -A- Klaarzetten Telplan door FBE -B- WBE mogelijkheden VOORAF
Nadere informatieGebruikershandleiding Green Leaf Excel (2007) Tool Versie 1.2 (21 december 2010)
Gebruikershandleiding Green Leaf Excel (2007) Tool Versie 1.2 (21 december 2010) Inhoudsopgave 1 HANDLEIDING EXCEL TOOL... 3 2 TOEGEVOEGDE MENU OPTIES... 4 2.1 KEUZEOPTIE NIEUW... 6 2.2 HET INLEZEN VAN
Nadere informatieREGISTREREN CONCERT IN CONCERTKALENDER
HANDLEIDING REGISTREREN CONCERT IN CONCERTKALENDER BRASS BAND HEIST Versie 1.1 27/08/2015 Inhoud Registreren op de website... 3 Inloggen op de website... 5 Nieuw concert toevoegen... 6 Tonen concertkalender...
Nadere informatie8. Adresetiketten maken
8. Adresetiketten maken In deze module leert u: - Hoe u een adressenbestand kunt maken; - Hoe u een adressenbestand kunt koppelen aan Writer; - Hoe u adresetiketten van dat adressenbestand kunt maken;
Nadere informatieGS1 Data Source. Invoeren en wijzigen van gegevens met Excel
GS1 Data Source Invoeren en wijzigen van gegevens met Excel 1 Gebruik van Excel In de GS1 Data Source webinterface kunt u eenvoudig met Excel gegevens van meerdere artikelen tegelijk vastleggen, toevoegen
Nadere informatieFilm monteren met Windows Live Moviemaker
Film monteren met Windows Live Moviemaker Als je losse stukjes film (shots) hebt opgenomen is het nog niet klaar. Je moet die losse stukjes nog aan elkaar plakken tot één geheel: monteren. Hoe je dat doet
Nadere informatieSeptember 2013, versie 1.5. Aanleverspecificaties Digitale bestanden
Aanleverspecificaties Digitale bestanden Digitaal aanleveren bij Drukkerij Loor B.V. Bijgaand geven wij u wat tips en adviezen om zoveel mogelijk problemen te voorkomen bij de aanlevering van digitale
Nadere informatieHandleiding Op Maat Wizard.
Handleiding Op Maat Wizard. Met de Op Maat Wizard kun je zelf vullingen maken voor de verschillende werkvormen in het Op Maat programma. Wanneer je de software (Speler en Wizard) niet in je bezit hebt,
Nadere informatieInhoudsopgave: Whisper380-computerhulp.net
Versie: 2.0 Gemaakt door: Whisper380 Eigenaar: Whisper380-computerhulp Datum: 3-9-2010 Inhoudsopgave: Inhoudsopgave:... 2 Waarom een printer delen?... 3 Printer beschikbaar (delen) maken op Windows 7:...
Nadere informatieTOOL MJOB HANDLEIDING
TOOL MJOB HANDLEIDING Tool MJOB Handleiding Tool MJOB Een uitgave van Sdu Uitgevers bv Uitgever Adres Abonnement Klantenservice Algemene voorwaarden René Tijssen Postbus 20014, 2500 EA Den Haag Abonnementen
Nadere informatieInstructie levering sociaal-emotionele leerlingvolggegevens. voor de monitor Onderwijstijdverlenging 2012-2013
Instructie levering sociaal-emotionele leerlingvolggegevens voor de monitor Onderwijstijdverlenging 2012-2013 CED-Toetsservice 2013 2 van 10 Toetsservice De Toetsservice van de CED-Groep verzamelt in opdracht
Nadere informatieMelden in een paar stappen
Melden in een paar stappen Voor bewonersinitiatieven veiligheid Kolom Gemeente Den H aag Excel Het meldingsformulier is in Excel gemaakt. KOLOM = alle cellen van boven naar beneden (van 1 t/m 14) RIJ =
Nadere informatieAanvragen SMS authenticatie (eenmalig uitvoeren)
Aanvragen SMS authenticatie (eenmalig uitvoeren) Ga naar https://solis-ugids.uu.nl/enroll en registreer je mobiele telefoonnummer voor ontvangst van per SMS verstuurde wachtwoorden. Deze zijn nodig voor
Nadere informatieHANDLEIDING ADVIES.TEVREDEN.NL
HANDLEIDING ADVIES.TEVREDEN.NL Adfiz Freemium Pagina 1 van 14 Inhoudsopgave Inloggen Advies.tevreden.nl... 3 Wijzig uw wachtwoord... 4 Dashboard... 5 Rapportcijfers... 5 Toon resultaten van:... 5 Bekijk
Nadere informatieGebruikershandleiding Green Leaf Excel Tool Versie 1.1 (13 februari 2007)
Gebruikershandleiding Green Leaf Excel Tool Versie 1.1 (13 februari 2007) Inhoudsopgave 1 HANDLEIDING EXCEL TOOL... 3 2 TOEGEVOEGDE MENU OPTIES... 4 2.1 KEUZEOPTIE NIEUW... 5 2.2 HET INLEZEN VAN EEN GLF
Nadere informatieIBAN BIC Service. Gebruikersinstructies. IBAN BIC MultiChecker
IBAN BIC Service Gebruikersinstructies IBAN BIC MultiChecker Disclaimer Dit document is door de stichting IBAN Service NL opgesteld. De grootst mogelijke zorgvuldigheid is betracht bij het opstellen van
Nadere informatieVia het tabblad Pagina-indeling, groep Pagina-instelling kun je de afdrukstand en het papierformaat instellen.
SAMENVATTING HOOFDSTUK 9 Pagina-indeling, de Pagina-instelling Via het tabblad Pagina-indeling, groep Pagina-instelling kun je de afdrukstand en het papierformaat instellen. Klik op de knop Afdrukstand
Nadere informatieHandleiding otterportaal deelnemers
Handleiding otterportaal deelnemers Versie 8-6-2016 Deze handleiding geeft uitleg over het invoerportaal van het NEM Verspreidingsonderzoek Otter. Inloggen Adres Het adres van het portaal is: www.otters.meetnetportaal.nl.
Nadere informatieHandleiding aanpassen Cito-excelbestanden
Handleiding aanpassen Cito-excelbestanden M. van den Berg GION Februari 2015 Analyse Cito-opgaven 1) Neem het blad Analyse Cito-toetsopgaven voor u; 2) Pak de Cito-toets die u wilt invoeren voor u; 3)
Nadere informatieHandleiding voor Fysicon gebruikers. NCDR Databroker Voor aanlevering van geëncrypteerde data
Handleiding voor Fysicon gebruikers NCDR Databroker Voor aanlevering van geëncrypteerde data Versie Datum aanpassing Naam 2.0.3-1 September 2016 Reports 2014-2016 by Reports. All rights reserved. Versie
Nadere informatieHandleiding urenregistratie ZZP digitaal invoeren
Beste ZZP er, Deze handleiding beschrijft hoe je jouw maandstaat met gewerkte uren en eventuele zakelijke kilometers digitaal kunt inleveren bij je opdrachtgever. Aangeboden uren en zakelijke kilometers
Nadere informatieFostPack Importeren verpakkingsfiches via Excel
FostPack Importeren verpakkingsfiches via Excel 1 Inhoudsopgave FostPack Importeren verpakkingsfiches via Excel 1. Algemeen... 3 2. Aandachtspunten bij het importeren van verpakkingsfiches... 3 3. Verpakkingsfiches
Nadere informatieApril Team MyRent
1. Aanmelden 2. Aanmelden met een elektronische identiteitskaart (eid) 3. Aanmelden met een commercieel certificaat 4. Scherm: Hoofdmenu - Uw contract aanbieden 5. De knoppen van MyRent: editeren, opmaken,
Nadere informatieGebruikershandleiding UNIT4 DataCollector
Gebruikershandleiding UNIT4 DataCollector 2.7.0.0 Inhoudsopgave 1 Inleiding Unit4 DataCollector... 2 2 Systeemeisen... 3 3 Installatie DataCollector... 4 3.1 Downloaden DataCollector... 4 3.2 Uitpakken
Nadere informatieInstallatie Handleiding Alimentatie Rekendisk. 2011 Sdu Uitgeverij / A. Koppenaal
Installatie Handleiding Alimentatie Rekendisk / A. Koppenaal I Installatie Handleiding Alimentatie Rekendisk Inhoudsopgave A Inleiding 1 B Installatie 2 C Troubleshoot 4 1 Melding:... Kan database niet
Nadere informatieHandleiding uren- en reiskostendeclaratieformulier
Handleiding uren- en reiskostendeclaratieformulier Versie 1.02 Inleiding Om het verwerkingsproces van uren- en reiskostendeclaratieformulieren te optimaliseren, is er vanaf 1 januari 2013 een nieuw digitaal
Nadere informatiePraktijkinstructie Dataverwerking 1 (CSE02.1/CREBO:50236)
instructie Dataverwerking 1 (CSE02.1/CREBO:50236) pi.cse02.1.v2 ECABO, 1 september 2003 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, overgenomen, opgeslagen of gepubliceerd
Nadere informatieHANDLEIDING DIGITAAL DOORSTROOM DOSSIER 2014 / 2015
HANDLEIDING DIGITAAL DOORSTROOM DOSSIER 2014 / 2015 Datum: september 2014 Auteur: Intergrip Inhoud 1. VMBO verstrekt inloggegevens DDD aan de leerling... 3 2. Leerling vult Dossier in... 5 2.1 Activeren...
Nadere informatieUPLOADTOOL NSE Instructie aanleveren van de studentgegevens voor de uitvoering van de Nationale Studenten Enquête 2019
UPLOADTOOL NSE 2019 Instructie aanleveren van de studentgegevens voor de uitvoering van de Nationale Studenten Enquête 2019 UPLOADEN VAN STUDENTGEGEVENS Het aanleveren van de studentgegevens gebeurt via
Nadere informatieUPLOAD FACILITEIT NSE 2015. Instructie voor leveren van de studentgegevens voor de uitvoering van de Nationale Studenten Enquête 2015
UPLOAD FACILITEIT NSE 2015 Instructie voor leveren van de studentgegevens voor de uitvoering van de Nationale Studenten Enquête 2015 Inhoud Inleiding en Processchema... 3 Belangrijk om vooraf te weten...
Nadere informatieDocentenhandleiding Vogelen met DNA
Docentenhandleiding Vogelen met DNA Doelgroep: 4-5 Havo, 4-6 VWO Leerstofgebied: biologie, erfelijkheid, evolutie Werkvorm: digitaal, alleen of groepswerk (max. 3 leerlingen per groep) Duur: 1 á 2 lesuren
Nadere informatieHandleiding 2014 voor Unitip online Unitip extern module
Handleiding 2014 voor Unitip online Unitip extern module Bestemd voor: Gebruikers die Online teeltgegevens invoeren in Agrovision. Inleiding: Met deze handleiding wordt u stap voor stap door het programma
Nadere informatieAan de slag. Handleiding Voorraadbeheer
Aan de slag in beroep en bedrijf Handleiding Voorraadbeheer februari 2007 Branche Uitgevers 1 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd
Nadere informatieMassabalans Autodemontagebedrijven
Massabalans Autodemontagebedrijven Een handleiding voor het importeren van de meldgegevens uit AMICE, het meldsysteem van het Landelijk Meldpunt Afvalstoffen (LMA) Versie 1.4 Februari 2016 Inleiding Dit
Nadere informatieLandelijk Hoofdluis Protocol voor het Primair Onderwijs Quick start Schoolenik.nl voor de School Coördinator Hoofdluis
Landelijk Hoofdluis Protocol voor het Primair Onderwijs Quick start Schoolenik.nl voor de School Coördinator Hoofdluis 1.1 Inleiding Schoolenik.nl is het sociale netwerk van jouw school. In Schoolenik.nl
Nadere informatieUPLOAD FACILITEIT NSE Instructie voor leveren van de studentgegevens voor de uitvoering van de Nationale Studenten Enquête 2013
UPLOAD FACILITEIT NSE 2013 Instructie voor leveren van de studentgegevens voor de uitvoering van de Nationale Studenten Enquête 2013 Inhoud Inleiding en Processchema... 3 Belangrijk om vooraf te weten...
Nadere informatieInlezen gegevens; één stroom en één periode
Handleiding IDEP Inlezen gegevens; één stroom en één periode In deze korte handleiding wordt beschreven hoe je gegevens kunt inlezen voor één stroom en één periode. We bespreken waar je in te lezen bestand
Nadere informatieHandleiding Merge items
Handleiding Merge items Copyright, Connexys Versie 3.2.0.1-30 september 2013 Niets uit dit document mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of
Nadere informatieigo 2006 se / Poiedit quick install
igo 2006 se / Poiedit quick install Voor alle versies van igo 2006 se. Auteur : Gerald Lankamp Datum : 14-05-2007 Versie : 1.0.0.0 Pagina 1 van 12 Inhoudsopgave Inleiding...3 Leeswijzer...3 Versiebeheer...
Nadere informatieSEPA Instellen. E-captain help E-captain help http://help.e-captain.nl. SEPA activeren voor uw vereniging
1 / 9 SEPA Instellen SEPA activeren voor uw vereniging Als eerste gaat u naar het beheercentrum om SEPA te activeren. U kiest voor beheercentrum en vervolgens voor het onderdeel IBAN / SEPA Aan de rechtste
Nadere informatieHandleiding analysepakket Aardappel Contactgegevens
Handleiding analysepakket Aardappel Contactgegevens NovaCropControl Postbus 2218 5001 CE Tilburg www.novacropcontrol.nl Joan Timmermans Koen van Kempen Mobiel: 06-83220623 Mobiel: 06-57314128 E-mail: j.timmermans@novacropcontrol.nl
Nadere informatieInfosessie werkingsverslag
Infosessie werkingsverslag 23 januari 2017 1 Aanleiding infosessie: VGR 2016 Voortgangsrapportage 2016: nieuw sjabloon werkingsverslag Eenzelfde sjabloon voor alle verenigingen Efficiënter aanleveren en
Nadere informatieHandleiding Order2Cash
Handleiding Order2Cash Inhoud Order2Cash...3 Persoonlijke online omgeving...3 Geen account...4 Inloggen...5 Koppelen / Ontkoppelen...6 2 Order2Cash Uw facturen ontvangt u digitaal via Order2Cash. Binnen
Nadere informatieMediq Medeco. Handleiding Voorraadbeheer module. pluspunt.mediqmedeco.be/slimvoorraadbeheer
Mediq Medeco Handleiding Voorraadbeheer module pluspunt.mediqmedeco.be/slimvoorraadbeheer Inhoud 1. Inrichten werkruimten (spreekkamer, behandelkamer, etc.) 2. Inrichten centrale voorraad 3. Inloggen online
Nadere informatieNACSPORT TAG&GO HANDLEIDING. 3.2.1. Eigenschappen knop
Handleiding NACSPORT TAG&GO HANDLEIDING 1. Introductie 2. Configureren en bestellen 3. Sjabloon (categorieën en descriptors) 3.1 Lijst sjablonen 3.2 Sjablonen bewerken 3.2.1. Eigenschappen knop 4. Analyseren
Nadere informatieHANDLEIDING MBO CARD 2017
HANDLEIDING MBO CARD 2017 CJP mei 2016 INHOUD DE SCHOOL AANMELDEN EN MBO CARDS BESTELLEN... 3 1. ALGEMEEN OVER DE ORDERWEBSITE... 3 2. STAP 1 DE SCHOOL AANMELDEN... 4 3. STAP 2 DE LEERLING- EN DOCENTGEGEVENS
Nadere informatieHandleiding analysepakket. Framboos. Contactgegevens. NovaCropControl Postbus CE Tilburg
Handleiding analysepakket Framboos Contactgegevens NovaCropControl Postbus 2218 5001 CE Tilburg www.novacropcontrol.nl Joan Timmermans Koen van Kempen Mobiel: 06-83220623 Mobiel: 06-57314128 E-mail: j.timmermans@novacropcontrol.nl
Nadere informatieHandleiding voor medewerker
Handleiding voor medewerker Wil je weten hoe je gegevens kunt wijzigen of raadplegen dan kun je op onderstaande zoektermen klikken. DE EERSTE KEER INLOGGEN INLOGGEVENS VERGETEN INLOGGEN OP JE WERKPLEK
Nadere informatieHandleiding Labcom webeditie. Januari 2009
Handleiding Labcom webeditie Januari 2009 1 Inleiding:... 3 Beschrijving Hoofdscherm... 4 Een nieuwe opdracht maken... 5 Monsters en deelmonsters toevoegen... 6 Analyse toevoegen... 7 Aanvraag bekijken...
Nadere informatieHANDLEIDING VOOR BEHEERDERS
HANDLEIDING VOOR BEHEERDERS HANDLEIDING VOOR BEHEERDERS U kunt u aanmelden bij go2ubl door klant worden aan te klikken en de volgende gegevens in te vullen. Nadat wij uw aanmelding ontvangen hebben, maken
Nadere informatie